ŚMIERĆ NA LOTNISKU –CZYLI CO NAM GROZI W SAMOLOCIE?
description
Transcript of ŚMIERĆ NA LOTNISKU –CZYLI CO NAM GROZI W SAMOLOCIE?
![Page 1: ŚMIERĆ NA LOTNISKU –CZYLI CO NAM GROZI W SAMOLOCIE?](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070415/56814fe1550346895dbdaa32/html5/thumbnails/1.jpg)
ŚMIERĆ NA LOTNISKU –CZYLI CO NAM GROZI W SAMOLOCIE?
ANDRZEJ SZUBA
![Page 2: ŚMIERĆ NA LOTNISKU –CZYLI CO NAM GROZI W SAMOLOCIE?](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070415/56814fe1550346895dbdaa32/html5/thumbnails/2.jpg)
Podróże samolotami są bardziej Podróże samolotami są bardziej bezpieczne niż innymi środkami bezpieczne niż innymi środkami komunikacji.komunikacji.
Czasem jednak coś może się przytrafić…
![Page 3: ŚMIERĆ NA LOTNISKU –CZYLI CO NAM GROZI W SAMOLOCIE?](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070415/56814fe1550346895dbdaa32/html5/thumbnails/3.jpg)
Nie będę Państwu opowiadał Nie będę Państwu opowiadał o wypadkach lotniczych ani o wypadkach lotniczych ani atakach terrorystycznych.atakach terrorystycznych.
Podróż samolotem, a Podróż samolotem, a zwłaszcza długa podróż zwłaszcza długa podróż samolotem może czasem samolotem może czasem mieć szkodliwy wpływ na mieć szkodliwy wpływ na zdrowie i w niektórych zdrowie i w niektórych przypadkach skończyć się przypadkach skończyć się tragicznie…tragicznie…
![Page 4: ŚMIERĆ NA LOTNISKU –CZYLI CO NAM GROZI W SAMOLOCIE?](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070415/56814fe1550346895dbdaa32/html5/thumbnails/4.jpg)
DŁUGOTRWAŁE PODRÓŻE DŁUGOTRWAŁE PODRÓŻE LOTNICZE I ZACHOROWANIALOTNICZE I ZACHOROWANIA – –
pierwsze doniesieniapierwsze doniesienia
Zakrzepica żylna spowodowana długim siedzeniem : Homans J, New England Journal of Medicine 250 : 148-149 (1954)
54-letni lekarz: zapalenie żył głębokich po 14-godzinnym locie z Bostonu do Wenezueli w 1946
53-letni biznesmen: zapalenie żył głębokich po locie z Gwatemali do Nowego Jorku w 1953
![Page 5: ŚMIERĆ NA LOTNISKU –CZYLI CO NAM GROZI W SAMOLOCIE?](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070415/56814fe1550346895dbdaa32/html5/thumbnails/5.jpg)
Choroba klasy ekonomicznej(economy class syndrome)
![Page 6: ŚMIERĆ NA LOTNISKU –CZYLI CO NAM GROZI W SAMOLOCIE?](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070415/56814fe1550346895dbdaa32/html5/thumbnails/6.jpg)
Nie każdy może lecieć pierwszą klasą
![Page 7: ŚMIERĆ NA LOTNISKU –CZYLI CO NAM GROZI W SAMOLOCIE?](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070415/56814fe1550346895dbdaa32/html5/thumbnails/7.jpg)
Powierzchowne i głębokie żyły kończyny dolnej
![Page 8: ŚMIERĆ NA LOTNISKU –CZYLI CO NAM GROZI W SAMOLOCIE?](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070415/56814fe1550346895dbdaa32/html5/thumbnails/8.jpg)
Zapalenie zakrzepowe żył głębokich
![Page 9: ŚMIERĆ NA LOTNISKU –CZYLI CO NAM GROZI W SAMOLOCIE?](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070415/56814fe1550346895dbdaa32/html5/thumbnails/9.jpg)
Zapalenie zakrzepowe żył głębokich
Obrzęk Obrzęk
Ból łydkiBól łydki
Często bez istotnych objawówCzęsto bez istotnych objawów
![Page 10: ŚMIERĆ NA LOTNISKU –CZYLI CO NAM GROZI W SAMOLOCIE?](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070415/56814fe1550346895dbdaa32/html5/thumbnails/10.jpg)
Zator tętnicy płucnej
DusznośćDuszność
KaszelKaszel
Kołatanie sercaKołatanie serca
Utrata przytomnościUtrata przytomności
![Page 11: ŚMIERĆ NA LOTNISKU –CZYLI CO NAM GROZI W SAMOLOCIE?](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070415/56814fe1550346895dbdaa32/html5/thumbnails/11.jpg)
Lotnisko Heathrow - LondynOcenia się, że jeden pasażer miesięcznie umiera z powodu zatoru tętnicy płucnej
Październik 2000: młoda kobieta po
przylocie z Australii upadła w holu lotniska, po przewiezieniu do szpitala zmarła – przyczyna zator t. płucnej
![Page 12: ŚMIERĆ NA LOTNISKU –CZYLI CO NAM GROZI W SAMOLOCIE?](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070415/56814fe1550346895dbdaa32/html5/thumbnails/12.jpg)
Znacznie rzadziej zakrzepica żylna może być powikłana udarem mózgowym
Barcelona 2004: 38 letnia kobieta straciła przytomność po przylocie z Peru; badania wykazały zator tętnicy płucnej i udar mózgu
![Page 13: ŚMIERĆ NA LOTNISKU –CZYLI CO NAM GROZI W SAMOLOCIE?](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070415/56814fe1550346895dbdaa32/html5/thumbnails/13.jpg)
Może również dochodzić do uszkodzenia tętnic kręgowych w wyniku niewygodnej pozycji w czasie snu w samolocie
56 letni mężczyzna po długim locie (7 godzin) poczuł ból po lewej stronie szyi, a po kilkunastu minutach niedowład (porażenie) prawostronne.
Badania wykazały udar w wyniku uszkodzenia tętnicy kręgowej.
![Page 14: ŚMIERĆ NA LOTNISKU –CZYLI CO NAM GROZI W SAMOLOCIE?](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070415/56814fe1550346895dbdaa32/html5/thumbnails/14.jpg)
TOKIO – lotnisko Narita
100-150 pasażerów rocznie jest leczonych z powodu zakrzepicy żył głębokich i/lub zatoru tętnicy płucnej
![Page 15: ŚMIERĆ NA LOTNISKU –CZYLI CO NAM GROZI W SAMOLOCIE?](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070415/56814fe1550346895dbdaa32/html5/thumbnails/15.jpg)
NAGŁE ZGONY NA LOTNISKUNAGŁE ZGONY NA LOTNISKU
Przeanalizowano 104 zgony na lotnisku Heathrow (Londyn) w okresie od lutego 1979 do stycznia1982. 11 of 51 (18%) nagłych zgonów u pasażerów przylatujących na lotnisko było spowodowanych zatorowością płucną W 11 przypadkach śmiertelnej zatorowości płucnej u pasażerów czas trwania lotu był następujący: 6 do 12 godzin : 1
12 do18 godzin : 10
Sudden natural deaths associated with commercial air travel : Sarvesvaran R : Medicine, Science and Law 26 : 35-38 (1986)
![Page 16: ŚMIERĆ NA LOTNISKU –CZYLI CO NAM GROZI W SAMOLOCIE?](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070415/56814fe1550346895dbdaa32/html5/thumbnails/16.jpg)
LOTNISKO w Paryżu
W latach 84-98 rozpoznano 70 przypadków zatoru tętnicy płucnej77% w związku z lotem>12 hŚredni wiek 58.5 lat (26-85) 40/64 (63%) kobiety
The Experience of the Paris Airports Emergency Medical Service : Clerel M & Caillard G : Bull. Acad. Nat. Med. 183 : 985-1001 (1999)
![Page 17: ŚMIERĆ NA LOTNISKU –CZYLI CO NAM GROZI W SAMOLOCIE?](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070415/56814fe1550346895dbdaa32/html5/thumbnails/17.jpg)
ZESPÓŁ KLASY TURYSTYCZNEJECONOMY CLASS SYNDROME
Cruikshank i wsp. opisują 6 przypadków zgonów spowodowanych zatorowością płucną u pasażerów samolotów (1988)Po raz pierwszy stosują określenie : economy class syndromeTwierdzą, że przyczyną są gorsze warunki w klasie turystycznej i bezruch pasażerówWzywają linie lotnicze do informowania pasażerów o ryzyku zakrzepicy żylnej i zatorowości płucnej i uważają, że linie lotnicze powinny ponosić odpowiedzialność za te wypadki
Economy Class Syndrome : Cruikshank J.M. et al, Lancet ii : 497-498 (1988)
![Page 18: ŚMIERĆ NA LOTNISKU –CZYLI CO NAM GROZI W SAMOLOCIE?](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070415/56814fe1550346895dbdaa32/html5/thumbnails/18.jpg)
Co sprzyje powstawaniu zakrzepów:Triada Virchov’a
Zwolnienie przepływu krwi Uszkodzenie naczyń krwionośnych
(śródbłonka) Nadkrzepliwość (zbyt “gęsta” krew)
![Page 19: ŚMIERĆ NA LOTNISKU –CZYLI CO NAM GROZI W SAMOLOCIE?](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070415/56814fe1550346895dbdaa32/html5/thumbnails/19.jpg)
Pompa żylna
![Page 20: ŚMIERĆ NA LOTNISKU –CZYLI CO NAM GROZI W SAMOLOCIE?](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070415/56814fe1550346895dbdaa32/html5/thumbnails/20.jpg)
DUŻA WYSOKOŚĆ I BRAK TLENU POWODUJE WZROST KRZEPLIWOŚCI KRWI
20 zdrowych mężczyzn
długi lot na dużej wysokości
2-8 krotny wzrost poziomu czynników krzepnięcia
Association between acute hypobaric hypoxia and activation of coagulation in human beings : Bjorn Bendz et al Lancet, Vol 356, 11.11.2000
![Page 21: ŚMIERĆ NA LOTNISKU –CZYLI CO NAM GROZI W SAMOLOCIE?](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070415/56814fe1550346895dbdaa32/html5/thumbnails/21.jpg)
Częstość i zapobieganie bezobjawowej zakrzepicy żylnej u pasażerów długich lotów - badanie prospektywne, randomizowane (I)
231 zdrowych osób (142K i 89M) >50rż w klasie turystycznej; długie loty > 8hosoby z choroba zakrzepowo-zatorową wykluczonodwie grupy: A - podkolanówki uciskowe B - bez podkolanówekloty > 8h; powrót do Londynu < 6 tygodni
Scurr JH et al.:Lancet 2001 May 12;357(9267):1485-9
![Page 22: ŚMIERĆ NA LOTNISKU –CZYLI CO NAM GROZI W SAMOLOCIE?](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070415/56814fe1550346895dbdaa32/html5/thumbnails/22.jpg)
Podkolanówki uciskowe (profilaktyczne)
15-20 mmHg15-20 mmHg
![Page 23: ŚMIERĆ NA LOTNISKU –CZYLI CO NAM GROZI W SAMOLOCIE?](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070415/56814fe1550346895dbdaa32/html5/thumbnails/23.jpg)
Częstość i zapobieganie bezobjawowej zakrzepicy żylnej u pasażerów długich lotów - badanie prospektywne, randomizowane (II)
Badania przed i po podróżyduplex doppler (usg) żył k. dolnychczynnik V Leiden (FVL)protrombina G20210A (PGM)D-dimer - superczuły test
Wyniki:12/116 (10%) ZŻ łydki - wszyscy w gr. B2/12 FVL hzżaden z pasażerów noszących pończochy nie miał ZŻ !!!!!!!!!!!Scurr JH et al.:Lancet 2001 May 12;357(9267):1485-9
![Page 24: ŚMIERĆ NA LOTNISKU –CZYLI CO NAM GROZI W SAMOLOCIE?](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070415/56814fe1550346895dbdaa32/html5/thumbnails/24.jpg)
Badanie LONFLIT 2 - randomizowane
833 osoby; 411 podkolanówki; 422 bezwiek 44.8 lat, czas lotu 12.4 h; usg przed i poZŻ - 4.5% w gr. bez podkolanówek; 0.24% z podkolanówkami
Belcaro G et al.:Angiology 2001 Jun;52(6):369-74
![Page 25: ŚMIERĆ NA LOTNISKU –CZYLI CO NAM GROZI W SAMOLOCIE?](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070415/56814fe1550346895dbdaa32/html5/thumbnails/25.jpg)
Badanie LONFLIT 3300 osób podwyższonego ryzyka, usg przed i po locie3 grupy:
A - bez profilaktykiB - aspiryna 400mg /3 dni; 12h przed lotemC - enoxaparyna 1000IU/10kg 2-4h przed lotem
Wyniki: A - ZŻ 4.8%; B - ZŻ 3.6%; C - 0
Cesarone MR et al.:Angiology 2002 Jan-Feb;53(1):1-6
![Page 26: ŚMIERĆ NA LOTNISKU –CZYLI CO NAM GROZI W SAMOLOCIE?](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070415/56814fe1550346895dbdaa32/html5/thumbnails/26.jpg)
Czynniki zwiększające ryzyko zakrzepicy żylnej w czasie lotu
Długotrwałe przebywanie w przymusowej pozycji - bezruchNiedobór tlenu i obniżone ciśnienie w kabiniespożywanie alkoholu - odwodnienie
![Page 27: ŚMIERĆ NA LOTNISKU –CZYLI CO NAM GROZI W SAMOLOCIE?](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070415/56814fe1550346895dbdaa32/html5/thumbnails/27.jpg)
Czynniki ryzyka Zakrzepicy Żylnej
Wiek > 40 r.ż.Zatorowość płucna lub zakrzepica żylna w przeszłościchoroba nowotworowastany zwiększonej krzepliwości krwiniewydolność krążenianiedawna operacja ortopedycznaciążaLeki antykoncepcyjneHormonalna terapia zastępczaPalenie papierosów
![Page 28: ŚMIERĆ NA LOTNISKU –CZYLI CO NAM GROZI W SAMOLOCIE?](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070415/56814fe1550346895dbdaa32/html5/thumbnails/28.jpg)
Zalecenia dla pasażerówGimnastyka nóg w czasie lotuĆwiczenia oddechowepić dużo wody i unikać alkoholuunikać leków nasennychpodkolanówki uciskowe (I kl.)u osób wysokiego ryzyka LMWHPoduszki stabilizujące na szyję
![Page 29: ŚMIERĆ NA LOTNISKU –CZYLI CO NAM GROZI W SAMOLOCIE?](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022070415/56814fe1550346895dbdaa32/html5/thumbnails/29.jpg)
ŻYCZĘ PRZYJEMNYCH I BEZSTRESOWYCH LOTÓW !!!