Smaakmakend 2-2012

| voorjaar 2012 1

gezond eten | natuurlijk | biologisch | lekkere recepten nº2 | voorjaar 2012

Smullen van een lang paasweekend

Adopteer een bijenvolk

Ooit gehoord van een kiezelstenen koekenpan?

Frisse stamppotten

Leve de lente!

Vegetarischespreads

Vegetarisch

Intense smaak

Goed smeerbaar

Cholesterolvrij

Zuivelvrij

Biologisch

En natuurlijk erg lekker

kijk voor verkooppunten o

TBesmeer een met tomaat-pa

sandwichspread, lplakjes schouderh

met a

Vegetarischespreads

Vegetarisch

Intense smaak

Goed smeerbaar

Cholesterolvrij

Zuivelvrij

Biologisch


kijk voor verkooppunten op www.udea.nl

Tip!Besmeer een broodje rijkelijk met tomaat-paprika-courgette

sandwichspread, leg daar een of twee plakjes schouderham op en decoreer

met alfalfa.

Vegetarischespreads

Vegetarisch

Intense smaak

Goed smeerbaar

Cholesterolvrij

Zuivelvrij

Biologisch


kijk voor verkooppunten op www.udea.nl

Tip!Besmeer een broodje rijkelijk met tomaat-paprika-courgette

sandwichspread, leg daar een of twee plakjes schouderham op en decoreer

met alfalfa.

inhoud

voorjaar 2012

recepten in dit nummer

12Gepocheerd ei op voorjaarssalade | Waterzooi van kip met groenten | Crème brûlée met limoen | Koffie met mini-hazelnootcakejes

27Raapsteeltjes in een stamppot met sjalot en gegril-de bacon | Rucola in een stamppot met wortel en quinoa | Andijvie in een stamppot met knolselderij en gebakken walnoten

6 BijenfeestjeVier ook het begin van de lente en de campagne ‘Bijen houden van biologisch’ op ’t Gelders Eiland, het biologisch fruitteeltbedrijf van de familie Peters

12 Lekker chillenLaat het lange paasweekend maar komen. Op het menu: een speciaal bereid eitje vooraf en waterzooi van kip in de hoofdrol

18 3x FooddesignDrie afgestudeerden van de Design Academy in Eindhoven leefden zich uit op food en duurzaamheid. Het werd spannend en inspirerend

20 Goed eitjeHoe fijn was het leven van de legkip? Kijk op het stempel op het ei en je weet waarvoor je kiest

en verder in dit nummer 27 Elke dag lekker36 Winkelwaar31 Een frisse kijk van Annette van Ruitenburg

27

18

Cov

erfo

togr

afi e

Sve

n B

enja

min

s |

Sty

ling

Ulr

ika

Gu

stav

sson

| C

ulin

aire

real

isat

ie In

gmar

Nie

zen

12

[email protected] www.yarrah.nl

Yarrah is een 1OO% biologische diervoeding, geproduceerd met respect voor mens, dier en aarde. Een gezonder en eerlijker leven vanaf de bron tot uw huisdier.

Goed leven!

| voorjaar 2012 5

Er wordt vaak gezegd: ‘Eten is mode’. En dat klopt ook wel. Met wat we eten

willen we laten zien waar we bij horen bijvoorbeeld. En zoals het bij mode

hoort zijn er excessen. Een overstelpende hoeveelheid kookprogramma’s,

chefs als celebrities en trendy slogans van de foodindustrie die met hun merk

iets ‘authentiek’ of ‘ambachtelijk’ noemen of bijzondere gebeurtenissen of

evenementen (proberen te) adopteren.

Maar de mode zelf, of designs die bij mode horen, leveren veel moois. Op

de wereldberoemde Design Academy in Eindhoven kun je sinds een paar

jaar ook afstuderen in de richting ‘food’. Piepjonge ontwerpers vertalen

maatschappelijke ontwikkelingen die zij zien naar bijzondere ontwerpen

en concepten. In dit nummer stellen we drie ‘graduates’ van het afgelopen

jaar aan u voor die elk op hun eigenzinnige en spannende wijze een van

de grootste maatschappelijke trends – duurzaamheid – hebben geïnterpre-

teerd. En een duidelijke uitleg geven waarom.

Eten en duurzaamheid. Tijdens het duurzame streven naar de energiebe-

sparing in de jaren zeventig ging het om een lichtknop minder inschakelen,

de verwarming lager zetten of het isoleren van spouwmuren. Nu gaat het

om zo duurzaam mogelijk biologisch en fairtrade eten kopen. En om zo zui-

nig mogelijk met eten omgaan. Ikzelf kan erg genieten van het verwerken

van wat ik overheb. In het paasmenu in dit nummer bijvoorbeeld heb ik de

afsnijdsels van de groenten gebruikt om bouillon van te trekken en was ik blij

met de eiwitten die overbleven van de crème brûlée. Die waren een legitieme

reden om mijn lievelingscakejes te bakken.

Voor de keuken is het voorjaar overigens niet altijd de makkelijkste tijd

van het jaar. Wintergroenten hebben we nu wel gezien, terwijl de jonge

bladgroenten nog duur zijn. Voor de recepten van dit nummer hebben we

daarom naar een combinatie gezocht. De laatste wintergroenten hebben we

met jonge voorjaarsblaadjes verwerkt in drie bijzondere voorjaarsgerechten.

Stamppotjes noemen we ze, ook al zit er in een van de gerechten quinoa in

plaats van aardappel. Zo ziet de mode in eten er voor mij ook uit: het oude en

vertrouwde – stamppot – combineren met het nieuwe – quinoa – tot bijzon-

dere creaties. Mode in eten gaat nog heel veel moois en lekkers opleveren.

Anneke Ammerlaan, hoofdredacteur

[column Anneke]

ErErErErErE wwwwwwww

wiwiwiwwwilllllllllll

hhohohoooo

chchhchhchchheeeeeee

ieieieieieieieeettststtststsststsststs

eveveveveveveevevevvevveeeee

dededdedeede

jajajajaajaaja

mmmmm

eeeeeeee

jjjjjj

dedededede gggggg

teteteteteteteerereere

Piepjonge ontwerpers

6 s m a a k m a k e n d 2 | voorjaar 2012

IN DE TIJD WAARIN HET BIJENVOLK moet ontwaken, blijkt de bijenkast leeg. Een directe ramp voor de imker, een indirecte ramp voor ons allemaal. Maar gelukkig zijn er hoopge-vende, beschermende initiatieven. In de boom-gaard van landgoed De Olmenhorst, bij Lis-serbroek, steken de eerste prille bloempjes roze af tegen de bruine takken, het hoopvolle begin van een appel. Adoptief-appels worden het, want hier staan zo’n vijftienhonderd appelaars van de campagne Adopteer een Appelboom van Bionext. De Olmenhorst boert inmiddels al dertien jaar biologisch, en combineert fruitteelt met een boerderijwinkel vol eigen producten en milieueducatie. Tussen de ontbottende bomen schemeren houten vlakken, duidelijk door men-senhand gemaakt: bijenkasten.

Wintertros ‘Wij hebben een bijenvolk per hectare,’ zegt Florian de Clercq, vijfde gene-ratie van het geslacht dat in 1854 het bedrijf oprichtte. ‘Er is discussie over de hoeveelheid volkeren per hectare, wij hebben hier vol-doende aan.’ De kasten en de volken die erin zitten, huurt hij van imker Groenendijk uit Boskoop. Nu de bloemen al open zijn in zo’n pril seizoen dreigt de nachtvorst. Temperatu-ren onder nul zorgen ervoor dat de appels niet verschijnen of in verminkte vorm. Toch maakt De Clercq zich geen zorgen. ‘Geen professionele kweker die daar nog een probleem van maakt. Iedereen doet aan nachtvorstberegening.’

Klinkt ingewikkeld, maar het werkt eenvou-dig. Wanneer de vorst invalt, zet De Clercq zijn beregeningsinstallatie aan. Sproeiers in de boomgaard verspreiden een dunne waas, die neerslaat op de bloemen en ter plekke bevriest. ‘Bij het afkoelen van water komt warmte vrij,’ legt De Clercq uit. ‘Die warmte zorgt ervoor dat de bloem niet bevriest. Om de bloemen de nacht door te krijgen is een kwestie van blij-ven besproeien.’ Bijen kunnen bij nachtvorst gemakkelijk een aantal dagen overleven in de kast. Wanneer de temperatuur daalt kruipen de dieren dicht op elkaar, allemaal rond de konin-gin. Imkers noemen dat ‘de wintertros’. De bijen laten hun borstspieren trillen waardoor die warm worden en het volk op temperatuur blijft. Wanneer de lente echt doorzet, vliegen de werksters alsnog uit.

Beloning Van schaarste aan bijenvolken heeft De Clercq geen last. ‘We hebben alleen een tekort gehad toen onze vaste imker in het harnas stierf. Het duurde een jaar voor we een nieuwe hadden.’ Met de nieuwe imker is de samenwerking opnieuw uitstekend. In het voorjaar zetten imkers de korven in boom-gaarden, in de herfst in de bloeiende hei. Maar dat geldt niet voor De Olmenhorst. ‘Vorig jaar vroeg onze imker of hij zijn zeventien volken kon onderbrengen,’ zegt De Clercq, ‘in plaats van de veertien die we nodig hebben. Dan wist hij zeker dat de bijen veilig waren.’ De Clercq valt even stil. ‘Dat beschouw ik als een beloning voor dertien jaar zorgvuldig biologisch telen.’

Tekst Nicole Willemse | Fotografie Shutterstock.com

Naar de oorzaak is het nog gissen:

insecticiden, parasieten, minder

bloemen in de wei? Feit: sinds een

jaar of tien worden imkers in de lente

pijnlijk geconfronteerd met het

verschijnsel ‘bijendood’, ook wel

‘verdwijnziekte’ genoemd.

duurzaamheid & innovatie

Veilig in de boomgaard

�

| voorjaar 2012 7


deTraay Biologische honing

Dat past natuurlijk overal bij!

Imkers sinds 1977 • www.detraay.com

De bij is van levensbelang.In het kader van het Jaar van de Bij organiseert de Traay diverseactiviteiten waaronder rondleidingen bij onze eigen imkerij.Voor meer informatie: www.detraay.com

oer Paco Salcedo is de trotse voorzitter van de coöperatie Almendrera del Sur in Andalusië, Spanje. Sinds 1995 koopt Horizon alle biologische amandelen van deze coöperatie.

Daardoor verbouwen nu al ruim 400 boeren amandelen op biologische wijze. Want wat goed is, groeit natuurlijk.

B

Less is MoreGenoeg is hét tijdschrift over duurzaam leven: voor mensen die graag zelf denken en zelf doen. Met minder spullen, meer kwaliteit, minder gedoe en meer tijd. Elke twee maanden inspiratie en tips voor een creatiever leven met minder geld.

Ontvang 2 nummers gratis bij een abonnement!

Een abonnement kost € 24,50 voor 6 nummers.Smaakmakend-lezers ontvangen 8 nummers voor de prijs van 6.Abonneren: ga naar winkel.genoeg.nl/abonnementen, vermeld als kortingscode: Smaakmakend

Meld je aan voor de gratis nieuwsbrief op www.genoeg.nl

25%korting!

| voorjaar 2012 9

In een bocht van de oude dijk bij Lobith, vlakbij de Duitse grens, ligt ’t Gelders Eiland, het biologisch fruitteeltbedrijf van de familie Peters. 't Gelders Eiland is partner van Adopteer een Appelboom en teler voor Nature & More. Tussen de voorzichtig uit-bottende boompjes zoemt een enkele bij langs net ontloken knoppen. Hier zal op 22 april het Bijenfeest plaatsvinden, het feestelijke begin van de campagne 'Bijen houden van biologisch'. ‘Die bijenfeesten organiseren we al een paar jaar,’ zegt Harmen Peters, samen met vrouw Carla eigenaar van het bedrijf. ‘Om het begin van de lente te vieren. En nu dus het Jaar van de Bij.’

Biologische bocht De dertien hectare van Peters met dertien soorten appels en vijf soorten peren worden bevlogen door de bijen van groepen imkers uit Duiven, Arnhem en uit Deventer. Zijn bedrijf is zo gewild omdat het in een soort biologische bocht ligt. Zijn buurman heeft een biologisch akkerbouwbedrijf, verderop zitten fruitboomkwekerijen, die met hun bloeiende bomen de bijen ook van nectar voorzien en zelf kreeg hij in 1990 zijn biologische kwalificatie. ‘Bij de rivier bloeit ook koolzaad,’ vertelt Peters. ‘We zitten hier in de Gelderse Poort, een natuurgebied in wor-ding. Dat levert een hoop voedsel op voor de bijen.’

Betrokkenheid Het bedrijf is geworteld in de streek. ‘Toen we net waren begonnen, lieten we schoolkinderen het onkruid wieden,’ vertelt Peters. ‘Vakantiewerk. Nu komen er mensen in de winkel die zeggen: “Weet je nog? Ik heb hier toen nog onkruid gewied.”’ Betrokkenheid bij het bedrijf is belangrijk voor Peters. ‘Zo kun je de band tussen consument en voedsel herstellen. We krijgen schoolklassen op het bedrijf tijdens de bloei. Die laten we in de pluktrein tussen de bomen rijden.’ De adoptie-appelbomen, waarvan er hier rond de driehonderdvijftig staan, is een andere manier om mensen bij het bedrijf te betrekken. ‘De consument bepaalt uiteindelijk wat de landbouw gaat doen,’ zegt Peters. ‘Diversiteit of monocultuur, regulier of biologisch.’

Enthousiaste nieuwelingen Uitgestrekte bloeiende boomgaarden vol nectar en het ontbreken van pesticiden maken bedrijven als De Olmenhorst en ’t Gelders Eiland tot bijenparadijzen. Het is nu aan

de imkers om die paradijzen te vullen. Over het ont-breken van toekomstige imkers maakt Jeroen Vorst-man, directeur van Het Bijenhuis in Wageningen, zich niet druk. ‘Sinds een jaar of drie hebben we een enorme toeloop van belangstellenden,’ zegt hij. ‘Heel veel mensen hebben het nieuws over de toenemende bijensterfte gehoord en nemen hun verantwoorde-lijkheid.’ De cursussen zitten vol, ook met jongeren, en dat is bijzonder.

Adopteer een bijenvolk Om al die enthousiaste nieuwelingen van levende have te voorzien is de stichting Adopteer een bijenvolk in het leven geroe-pen. Voor minimaal tien euro kan iedere Nederlander meedoen. Met de adoptiegelden organiseert de stich-ting aanwas van nieuwe imkers en onderzoek naar de bijensterfte. Ruim duizend Nederlanders hebben inmiddels een volk geadopteerd. En nu maar hopen dat de lente zal uitlopen in een mooie bijenzomer.

Zestienduizend eitjes In de bijenkast is het huishouden strak georganiseerd. De koningin is de hoogste in rang. Zij legt eitjes en doet verder niets. Ze heeft er een dagtaak aan: in de zomer kan haar productie oplopen tot zestienduizend eitjes per dag. Twaalf werksters omringen haar permanent, likken haar schoon, wuiven haar koelte toe en voeren haar koninginnengelei, een speciale afscheiding die ze maken om de vorstin te voeden. Het vocht zit bomvol suikers, eiwitten, vetten en andere nuttige stofjes. Werksters doen wat hun naam zegt; zij werken, van de dag van ontpopping tot hun dood. Alles doen ze voor het volk: de kast schoonhouden, honing verzamelen, cellen bouwen om die honing in op te slaan en jonge bijtjes in te kweken. Ze doen alles, behalve eitjes leggen. ‘Werksters hebben hun seksuele identiteit opgegeven,’ heet het in biologenjargon, hoewel geen werkster er een bewuste beslissing over genomen heeft. En dan leven nog darren in de kast. Zij luieren hun korte leven lang, eten een beetje mee uit de grote ruif en lopen de werksters in de weg. Pas als er jonge koninginnen zijn komen de darren in actie. Zij vliegen met haar op, de snelsten paren met hun geliefde in de vlucht en vallen terug naar de aarde, dood. Darren die levend terugkeren bij de korf worden door de werksters opgeruimd. Dan is het gedaan met de klaplopers.

Bijenfeest�

�


Biologische kwaliteit van oudsher!

De zuivelfabriek in Limmen was de eerste

verwerker van biologische melk in Neder-

land. Vanaf de oprichting van de fabriek

in 1905 is er een rijke zuivelkennis opge-

bouwd. Die proeft u sinds 1980 in de beste

kwaliteit biologische en biologisch-dynami-

sche zuivel. 130 veehouders leveren dage-

lijks hun verse melk voor Zuiver Zuivel

producten. Via de houdbaarheidsdatum

op de verpakking kunt u terugvinden van

welke veehouders de melk in uw product

onder andere afkomstig is.

Kijk voor meer info op www.zuiverzuivel.nl.

| voorjaar 2012 11

De bloemetjes en de bijtjes.Als je dit zakje

omdraait, lees je het hele verhaal


Heerlijk vooruitzicht: een lekker lang

paasweekend, de eerste zonnestralen en een

licht, lentefris menu met malse kip, zachte

bio-eitjes, en Franse hazelnootcakejes.

Gepocheerd ei op voorjaarssaladevoorgerecht, 4 personen

4 verse eieren | 3 eetlepels zonne-bloemolie | 1 eetlepel arganolie | 1½ eetlepel witte balsamicoazijn | 2 eetlepels kervelblaadjes | 75 g jonge bladsla | huishoudfolie

Voorbereiden

Bekleed 4 kopjes elk met een stukje huis-

houdfolie. Breek in elk kopje een ei. Draai

het folie dicht, zodat het ei strak in het

folie is verpakt.

Klop een dressing van de beide oliesoor-

ten, azijn en naar smaak zout en peper.

Schep de kervelblaadjes erdoor.

Bereiden

Breng in een pan ruim water tegen de kook

aan. Laat met behulp van een schuim-

spaan de verpakte eieren een voor een in

het water glijden en pocheer ze 4 minuten.

Het water mag beslist niet koken.

Verdeel intussen de salade over 4 borden

en druppel er wat van de dressing over.

Neem de pakketjes met een schuimspaan

uit de pan en spoel ze even af onder koud

water. Verwijder het folie van de eieren en

leg ze elk op een bord. Lepel de rest van de

dressing erover. Serveer met vers geroos-

terd zuur-desembrood en boter.

Voorpret

lentefris menu

Menu Gepocheerd ei op voorjaarssalade

Waterzooi van kip met groenten

Crème brûlée met limoen

Koffi e met mini-hazelnootcakejes

WIJNSUGGESTIES

Prosecco Pizzolato uit Italië: vrolijke bubbels voor een feestelijk begin van

de brunch.

Mestre Grotti rosé uit Frankrijk: een droge rosé. Elegant, vol fruit en een klein

zoet snoepje in de afdronk. Lekker bij kip!

Heaven on Earth Zuid-Afrika: Goudgeel, volzoet met honing en exotische

tonen. Lekker koud drinken!

Rec

epte

n A

nn

eke

Am

mer

laan

| F

otog

rafi

e Sv

en v

en B

enja

min

s |

Sty

ling

Ulr

ika

Gu

stav

sson

| C

ulin

aire

real

isat

ie In

gmar

Nie

zen

| k

offi

ekop

jes,

gla

zen

, die

p b

ord

- w

ww

.fair

and

fair

.nl |

gro

ene

pan

, bor

den

- w

ww

.frid

ayn

ext.

com


HET HOOFDGERECHTWaterzooi van kip met krieltjes


| voorjaar 2012 15

Waterzooi van kip hoofdgerecht, 4 personen

200 g bleekselderij | 200 g dunne prei | 200 g wortels | 2 eetlepels zonnebloem-olie | 2 sjalotten, fijngehakt | 1 liter kippenbouillon (instant) | 3 takjes tijm | 4 enkele kipfilets | 600 g krieltjes, gehalveerd | 100 g jonge spinazieblaadjes | 2 eetlepels peterselieblaadjes | 2 eet-lepels bieslooksprieten

Voorbereiden

Snijd het mooie deel van de bleekselderij

in reepjes en het mooie deel van de prei in

ringen. Schil de wortel met de dunschiller

en snijd of schaaf ze in flinterdunne plakjes.

Gebruik het afsnijdsel van de groente voor

de bouillon.

Verwarm de olie in een pan en fruit de sja-

lotten zachtjes 3 minuten. Ze mogen niet

kleuren. Voeg de bouillon, de tijm en het

afsnijdsel van de groente toe, breng aan de

kook en laat alles 20 minuten heel zachtjes

trekken.

Zeef de bouillon, proef en breng op smaak

met zout en peper.

Bereiden

Verhit de olie in een hapjes of -braadpan.

Bak de kipfilets op middelhoog vuur heel

lichtbruin. Voeg de bouillon, krieltjes, bleek-

selderij en wortel en prei toe en verwarm tot

tegen de kook aan. De bouillon mag beslist

niet koken! Laat het gerecht zo in ca. 15

minuten gaar worden. Roer de spinazie door de bouillon. Proef en breng eventueel nog op smaak met zout en peper. Verdeel over 4 borden en strooi de bieslook en peterselie erover.

Crème brûlée met limoennagerecht, 4 personen

groene schil van 2 limoenen | 150 ml melk | 250 ml slagroom | 5 eidooiers* | mespunt gemalen vanille | 6 eetlepels rietsuiker | 4 lage ovenvaste schaaltjes (125 ml)

Voorbereiden

Breng de melk met de slagroom en de schil

van de limoenen aan de kook. Neem de pan

van het vuur en laat de limoenschillen, afge-

dekt, 15 minuten in de melk trekken.

Verwarm de oven voor op 100 °C . Roer de

eidooiers los met de vanillepoeder en 2 eet-

lepels suiker.

Schenk het melkmengsel door een zeef al

roerend bij de eidooiers. Schenk het meng-

sel in de 4 schaaltjes. Zet de schaaltjes

voorzichtig op het rooster in het midden van

de oven en laat de crème in ca. 45 minuten

gaar worden.

Laat de crème brûlée eerst afkoelen en

daarna in de koelkast door en door koud

worden

Bereiden

Verwarm vlak voor het serveren de grill van

de oven op de hoogste stand. Strooi over

elk bakje 1 eetlepel suiker. Zet de schaaltjes

zo dicht mogelijk onder de grill van de oven

en laat de suiker in 1-2 minuten lichtbruin

kleuren. Blijf erbij staan, want het kleuren

gaat heel snel. Serveer direct.

*De eiwitten die in dit gerecht overblijven,

zijn de perfecte basis voor de verrukkelijke

hazelnootcakejes die bij de koffie of thee

geserveerd kunnen worden.

Mini-hazelnootcakejes24 stuks

125 g roomboter | 200 g hazelnoten, zo fijn mogelijk gemalen | 200 g fijne rietsuiker | 5 eiwitten | 15 g aardappelzetmeel | 24 hele hazelnoten | minimuffinvorm (24 stuks) of 24 cakepapiertjes

Laat in een pannetje de boter smelten en op

een laag vuur in ca. 10 minuten lichtbruin

worden. De eiwitdeeltjes uit de boter zak-

ken dan naar de bodem. Laat de boter afkoe-

len tot deze lauw is.

Rooster de gemalen hazelnoten in een

droge koekenpan al roerend heel lichtbruin

en laat ze afkoelen.

Verwarm de oven voor op 180 °C. Meng in

een kom de suiker met de gemalen hazel-

noten en roer met de garde de eiwitten er

een voor een door. Roer het aardappelmeel

en een snufje zout erdoor. Schenk de boter

door een zeefje in de kom met het beslag en

roer de boter erdoor.

Zet de cakepapiertjes in de vormpjes en

schep het beslag erin. Leg op elk cakeje een

hazelnoot. Zet de vorm op het rooster in het

midden van de oven en bak de cakejes in ca.

15 minuten goudbruin.

Laat ze op een rooster afkoelen.

Voor deze cakejes wordt lichtbruine boter

gebruikt. De Fransen noemen dit ‘beurre

noisette’: hazelnootboter. De kleur en smaak

lijkt op die van hazelnoten en is een prachtige

aanvulling op de hazelnoten die voor deze

cakejes worden gebruikt.

lentefris menu


HET NAGERECHTCrème brûlée met limoen

lentefris menu

| voorjaar 2012 17

BIJ DE KOFFIEmini-hazelnootcakejes

| voorjaar 2012 19

‘HET IDEE VOOR SILK COOKING heeft alles met mijn cultuur te maken,’ vertelt Massoud Has-sani (28). Hij is geboren in Afghanistan, op zijn veertiende gevlucht en via omzwervingen door Pakistan en Rusland in Nederland terechtge-komen. ‘In 2008 heb ik met mijn moeder een kookboek uitgegeven. Ik werd geïntrigeerd door de Afghaanse kooktechnieken. Veel apparatuur is handgemaakt. Silk Cooking is geïnspireerd op de tradities en rituelen van mijn cultuur en pas-send gemaakt voor de westerse keuken.’

Koken met kiezelsNeem de kiezelstenen koekenpan. Het principe is gebaseerd op een oude techniek: badghari. In Afghanistan worden grote ovens vol zand verhit tot 400-500 graden Celsius. Dat hete zand wordt over een grote zeef met kikkererwten gestrooid. De zeef wordt geschud, de kikker-erwten door het hete zand geroosterd. In plaats van zand koos Massoud mooie ronde kiezels, omdat je ze kunt wassen en ze even lang heet blijven als zand. Hoe het werkt: de koekenpan met kiezels wordt verhit op hoog vuur. Na zo’n 10-15 minuten zijn de kiezels heet en kun je ertussen van alles garen: vlees, aardappels, uien – wat je maar wilt. Binnen tien minuten zijn aardappels bijvoorbeeld gaar, sneller dan in kokend water. Tijdens het garen kan het vuur uit (de stenen blijven lang warm), of eventueel worden getemperd. Vlees kun je zonder vet tus-sen de kiezels ‘bakken’, want de kiezels plakken niet (gemarineerd vlees wikkel je eerst in alumi-niumfolie). Het vlees gaart in eigen sappen mals en verliest geen vitamines en mineralen.

BroodbakpanAndere ‘herinterpretaties’ zijn een set van een kruik met een bord, bedoeld om aan tafel de handen te wassen en handig voor gezinnen met kliederende kinderen. En dan is er de tandoori. In Afghanistan bakken ze naanbrood in grote


Drie zielen,

drie gedachtenMassoud Hassani ontwerp: Silk Cooking

Tekst Nicole Willemse | Fotografie dutchphotography.nl

Hoe creatief zijn jonge

ontwerpers als het gaat

over duurzaamheid en

innovatie? We vroegen drie

afgestudeerden van de Design

Academy in Eindhoven naar

hun ontwerp en visie. Dat

leverde drie inspirerende

verhalen op achter een fraaie

serie kraanwaterkaraffen, een

kiezelstenen koekenpan en

een actuele plukplattegrond.

�


Lotte de Raadt

| voorjaar 2012 21

ovens. Massoud heeft de techniek vertaald naar een pan van gietijzer en aardewerk om snel vers brood te bakken. De pan wordt verhit op het vuur, de deksel wordt heet. Op de omgekeerde deksel wordt een plat stuk deeg gelegd. De deksel wordt daarna weer omge-keerd en op de pan gelegd. Het deeg blijft aan de hete deksel hangen en zo binnen vier minuten gebakken.

Oud is goed‘De naam Silk is verbonden met de zijderoute, met het trefpunt Afghanistan. Handelaren wisselden van alles uit, veel culturen beïnvloedden elkaar,’ legt Massoud Hassani uit. ‘Silk staat symbool voor het beste van ver-schillende culturen. Ik wil een brug slaan tussen mijn cultuur en de westerse cultuur en geef een andere draai aan dagelijkse kooktechnieken. Innovatie is voor mij een aanmoediging om nieuwe dingen te pro-

beren. Tegelijkertijd laat ik zien dat de beste nieuwe ideeën uit het verleden komen. Dat is mijn duurzame gedachte. Hightech kookgereedschap is geen voor-waarde om te koken in een modern tijdperk.’

LOTTE DE RAADT (24) heeft drie handgeblazen water-karaffen ontworpen, waarbij elke stop de vorm heeft van een kraantje. Zo wordt meteen duidelijk waarvoor ze bedoeld zijn: kraanwater. Lotte wil kraanwater zo aantrekkelijker maken en mensen aanmoedigen om meer kraanwater te drinken.

Bron is vorm‘Nederland heeft tien waterleidingbedrijven die ons leidingwater van diep ondergronds, vanuit rivieren of uit de duinen halen. Daarop zijn ook mijn ontwerpen gebaseerd: de vorm laat zien waar het water vandaan komt. De hoge fles met lange hals refereert naar water diep onder de grond. De lange bolle fles heeft de ideale vorm voor het opvangen van oppervlaktewater en de derde, het model ertussenin, laat zich vullen met duinwater.’

Duizelingwekkend goedkoop‘Water is een van de belangrijkste dingen in ons leven en voor mij een van de eerste dingen waaraan ik denk als het gaat over duurzaamheid of ons milieu. Als je in een restaurant om gewoon kraanwater vraagt, is dat moeilijk en soms onmogelijk te krijgen. Gebotteld water is ‘in’. Het heeft het imago dat het gezonder zou zijn en beter van kwaliteit, maar daar is niets van waar.’ Lotte de Raadt onderzocht het Hollandse drinkwater en concludeerde dat het perfect gezond en schoon is. En dat leidingwater ook nog eens duizeling-wekkend veel goedkoper is dan flesjes water. ‘Neem Eindhoven CS: van de twintig winkeltjes verkopen er zeventien flesjes water (tegen een gemiddelde prijs van 2 euro), terwijl je op het stationstoilet je eigen

waterflesje voor 50 eurocent (want dat kost het om er naar binnen te gaan) vol kunt laten lopen – en als je wil twee flesjes, 5 liter of meer. Er is op een van de perrons zelfs een kraan waar je gratis water uit kunt tappen, maar dat doet niemand.’ Het Nederlandse leidingwater is dus goedkoop, van de hoogste kwa-liteit, je hebt voor het gebruik van kraanwater geen milieubelastende flessen nodig én het hoeft niet over de aarde gezeuld te worden.

Watersmaken‘Door het promoten van kraanwater los je veel op. Ik wil mensen bewust laten worden waar hun eigen kraanwater vandaan komt en wat ermee gebeurt. Want daar zit de frictie: het komt uit de kraan en dat vinden we logisch, maar verder weet nauwelijks iemand er iets van. Kraanwater is ook nog eens heel lokaal. Bij mij om de hoek - ik woon in Eindhoven - zit een bron van Brabant Water. Wist je dat de waterbron de watersmaak beïnvloedt, evenals de zuiveringsme-thode? Elk gebied heeft zo z’n eigen smaak.’

�

Afghaans KokenKijk ook eens op: www.massoudhassani.com .

Moeders Gerechten is een boek met Afghaanse traditionele recepten waarin alles draait om smaak. ‘Rijst is niet zomaar rijst in Afghanistan. De zoektocht naar de aroma’s van de rijst beslaat een heel leven,’ aldus Massoud Hassani. Prijs € 14,95 - ISBN 978-90-79488-83-4. Bestellen? Mail naar: [email protected]

Dutch tap waterHet handgeblazen glas is functioneel: het water is gelijk zichtbaar en dat is precies waarvoor de fles is bedoeld. De karaffen zijn in een beperkte oplage gemaakt. Dat wringt, vindt de ontwerper, want zoals water uit de kraan komt, zouden deze karaffen bij iedereen op tafel moeten kunnen staan. Daarom is ze druk op zoek naar een producent die ze op de markt wil brengen. Inmiddels is er een keramische variant: in deze versie blijft het water lekker koel. Te koop in concept stores of via www.lottederaadt.nl

ontwerp: karaffen voor kraanwater

�



ER IS EEN SCHAT TE VINDEN op internet. Een eetbare schat. Op Plukdestad.nl brengt Elma Roelvink (29) in kaart wat parken, perken en bermen aan eetbaars te bieden hebben. Op de kaart van Nederland staan alle bomen en planten die op dit moment ‘te plukken’ zijn, en wat er volgende maand aan oogst voor-handen is. Elma probeert zo te laten zien hoe leuk en makkelijk het is om zelf in stad en dorp voedsel te verzamelen en te weten wat er wanneer in eigen omgeving groeit.

Stoofperen in de stadHoe komt ze op zo’n idee? ‘Ik liep door Utrecht en kwam er achter dat in de straat vlakbij mijn ouders vier stoofperenbomen stonden die ik nog nooit eerder had gezien. Zonder dat ik het wist groeide er zomaar heerlijk fruit in de stad. Ik vroeg me toen af: hoe komt het dat er zo veel te plukken is in de stad en dat zo weinigen het zien? We halen voedsel van de andere kant van de wereld en laten hier alle seizoenen door elkaar lopen door van alles in kassen telen, terwijl er van alles vers en veel lekkerder (en veel leuker) op straat groeit. Gratis, zonder verpakking en zonder dat er ook maar één milieu onverant-woorde voedselkilometer voor afgelegd hoeft te worden.’

Onkruid of eetplant?Om minder afhankelijk te zijn van voedsel dat van de andere kant van de wereld komt, heb je een lokale voedseleconomie nodig en velen weten amper wat er wanneer in onze streek groeit. Daarom startte Elma met een groep enthousiaste vrijwilligers (van onder andere Transition Towns) Pluk de Stad.

Samen brachten ze eerst 8.000 plukplekken in Utrecht in kaart, later volgde Den Haag. ‘Mensen in een dorp weten vaak nog wel hoe dingen eruitzien en wat je kunt eten, maar ik heb gemerkt dat mensen in de stad het echt niet meer weten. Als ze ergens een appel-boom zien staan, denken ze dat ’ie giftig is. En veel van wat zij onkruid noemen is eetbaar, het is alleen een kwestie van goed wassen.’

Openbare groentewinkel‘Het is zonde dat er zo veel eetbare bomen en planten in de stad groeien die niet geplukt worden. Met deze website willen we laten zien hoe je het openbaar groen als openbare groentewinkel kunt gebruiken. Op de site staat daarom ook wat wel en niet eetbaar is, sinds iemand zijn complete eetbare-planten-database beschikbaar heeft gesteld voor de site. Dat is jarenlang vrijwilligerswerk geweest! Voor mij is dat ook een vorm van innovatie, of co-creatie: samenwerken aan een idee omdat je achter hetzelfde doel staat. Dit project kan ik nooit in mijn eentje doen. Dus: weet je ook een plukplek (of twee, of twintig): meld ’m aan! Of voeg je eigen recept toe.’ Een sympathiek initiatief, doet u mee?


Emma Roelvink ontwerp: pluk de stad

Pluk de stadIn maart en april moet er nog van alles gaan groeien maar is er wel al linde, brand-netel en zevenblad te vinden in het land. Heerlijk in een zevenbladgroentenschotel, hartige kruidenkoekjes of verse bloemen-kruidenboter. Kijk maar op: www.plukdestad.nl. Op de hoogte blijven? Meld je aan voor de digitale nieuwsbrief.

| voorjaar 2012 23


0 = biologisch Het A-label zou je kunnen zeggen. In de stallen is de ruimte verdeeld over maximaal 6 kippen per vier-kante meter. Met uitloopmogelijkheid naar buiten. Die groene buitenruimte moet minstens 4 vierkante meter per kip zijn. Verder krijgen de kippen biologisch voer en worden hun snavels met rust gelaten.

1 = vrije uitloop De naam zegt het al, ook deze kippen mogen naar bui-ten als ze willen. En ook hier is minimaal 4 vierkante meter groene buitenruimte per kip gegarandeerd. Bin-nen in de stal is het een tikje krapper: er scharrelen 9 kippen per vierkante meter.

2 = scharrelei Deze kippen wonen in scharrelstallen met strooi-sel op de grond en legnesten. In de ruimte mogen de dieren zich vrij bewegen. Dat mag aantrekkelijk klinken, maar buiten komen deze kippen niet. En heel ruim bemeten is het binnen nou ook weer niet: in een scharrelstal mogen negen legkippen per vierkante meter worden gehouden. Ruim 80 procent van de Nederlandse bevolking koopt scharreleieren, tegen-over bijna 2,5 procent biologische eieren.

3 = kooi-ei Stel je een grote stalruimte voor met kooien waarin drie tot vijf legkippen zitten. Best dringen geblazen, want ieder dier heeft de beschikking over slechts 550 vierkante centimeter vloeroppervlak; scharrelen lukt hier niet echt. Om het fabrieksgehalte nog wat te ver-hogen ligt op de vloer licht hellend draadgaas waar-over de eieren na het leggen richting een verzamel-band rollen. Gelukkig zijn sinds dit jaar aangepaste kooien verplicht, waarin kippen beschikking hebben over legnesten, zitstokken en een scharrelruimte.

NL = land van herkomstBehalve veel cijfers staan er op elk ei ook twee letters. Daaraan kun je meteen zien uit welk land het ei komt. De eicode wordt in heel Europa toegepast, alle Euro-pese eieren hebben hun eigen ‘kenteken’.

het nummer is van de boerderij en de schuur waar het ei is gelegdEn het gaat nog verder: zelfs het betreffende boeren-bedrijf wordt in de code vermeld. Ieder pluimveebe-drijf in Europa heeft zijn eigen code, die bestaat uit vijf cijfers. Eventueel worden hier nog een of twee cijfers aan toegevoegd om aan te geven uit welke stal het ei komt. Deze informatie is voor iemand die ‘gewoon een eitje wil eten’ niet direct van belang maar controle-rende instanties kunnen er zo nodig snel bij zijn.

O plusDemeter-eieren dragen net als biologische eieren de hoogste code 0. Maar eigenlijk verdienen ze een tikje meer: ze leven zo natuurlijk mogelijk. Biologisch-dynamische kippen hebben verhoogde zitstokken waarop ze kunnen rusten of slapen en ook de leg-nesten zijn verhoogd zodat de kip met strooisel een veilig eigen nest kan bouwen. In de ruime stal schijnt zo veel mogelijk daglicht. Het kippenvoer bestaat uit biologisch-dynamische erwten, bonen, granen en natuurlijke mineralen voor een goede eierschaal - en daarnaast uit alles wat ze zelf scharrelend meepikken: zaden, gras, kruiden, gewasresten, wormen, insecten. Buiten kunnen de kippen zowel terecht onder bomen, struiken of hoge, stevige gewassen, of een zandbad nemen. Tussen elke dertig biologisch-dynamische kippen loopt een haan rond - voor de dames een veilig gevoel. Dankzij deze extra’s dragen biologisch-dyna-mische eieren behalve code 0 ook nog het Demeter-stempel.

Biologisch is diervriendelijkMet het Beter Leven-kenmerk richt de Dierenbescher-ming zich op (uitsluitend) het dierenwelzijn in de vee-houderij – dus bijvoorbeeld niet met het voedsel dat dieren voorgeschoteld krijgen. Je herkent Beter Leven aan de hand van een sterrensysteem op de verpak-king: hoe meer sterren (tot een maximum van drie), des te diervriendelijker. Eieren van biologische kippen hebben drie sterren.

Overigens… namen als maïseieren, 4-granen eie-ren en omega 3 eieren verwijzen alleen naar het voer dat de kippen krijgen.

‘Ei love you’ promoot het Productschap Vee, Vlees en Eieren. Maar van wie houden we eigenlijk? Vroeger ging een ei anoniem door het leven. Maar dankzij het stempel op de eierschaal weten we wie de kip achter het ei is.

Tekst Nicole Willemse | Illustratie Zoltan Koraï

Check de kip!

Ei-code

| voorjaar 2012 25

Ik heb al een kip geadopteerd.En jij?Tienduizenden Nederlanders hebben inmiddels een biologische kip geadopteerd. En het aantal blijft maar groeien. Logisch. Want het lekkerste eitje is een adoptiekip-eitje. Gelegd door een kip die buiten scharrelt tussen de struiken, regelmatig lekker in de zon een zandbad neemt, verse graankorrels pikt, haar snavel houdt en een haan in de buurt heeft. Een kip, kortom, die een kipvriendelijk leven leidt. Als je voor een kipadoptie kiest, dan geniet jij van haar eieren en de kip van het buitenleven. Fair deal, toch?

www.adopteereenkip.nl

Ado

ptee

r ee

n ki

p is

een

cam

pagn

e va

n B

ione

xt

adopteer een kip-Anouk.indd 1 08-03-12 16:19

Ado

ptee

r ee

n ki

p is

een

cam

pagn

e va

n B

ione

xt

De nieuwe gezonde sportdrankMichael Phelps, 8-voudig Olympisch zwemkampioen, dronk chocalademelk tijdens de Olympische Spelen. Geen steroï-den of supplementen. Nieuw onderzoek bevestigt dat je met magere chocoladedrank sneller herstelt van zware fysieke inspanningen en deze ook langer volhoudt dan met sport-drank. De James Madison Universiteit conclu-deerde dat bij voetballers die magere chocolademelk (Gula Java Cacao) drin-ken, er minder spierafbraak optreedt

dan met tradi-tionele sport-dranken. De

Indiana Universiteit publiceerde dat wielrensters 50% langer konden fiet-sen en sneller herstelden met magere chocomelk (Gula Java Cacao) dan met sportdrank. De Harrisonburg uni-versiteit in Virginia voegde een beetje eiwitten bij koolhydraatrijke sport-drank en ontdekte dat de maximale krachtinspanning met maar liefst 29% tot 40% verlengde. Gula Java Cacao beant-woordt perfect aan die nieuwe sportdrank-definitie: verschillende suikers, eiwitten en electrolyten (mineralen). M.a.w. bestaande sportdranken zijn achterhaald. De nieuwe prestatiedrank heet Gula Java Cacao.

De nieuwe gezonde familiedrankGula Java Cacao is lekker zowel met melk, water of graan-drank. Warm, lauw of koud. Voor jong en oud. Boordevol gezonde energie. Als goede start bij het ontbijt, als ener-gierijk tussendoortje, bij recreatie, sport, spelen, studeren, uitgaan en andere ogenblikken waarop je lichamelijk

en geestelijk moet presteren. Bij burnout of winter bleus. Gula Java Cacao is je batterijen gezond opla-den en genieten. Waarom is Gula Java Cacao de nieuwe gezonde familie- en presta-tiedrank? Dankzij de kokosbloesem suiker heeft Gula Java Cacao van nature een lage glycemische index (GI 30), een hoge antioxidatieve waarde (ORAC 19.152), veel mine-ralen en electrolyten. De kokosbloesem suiker is Fair World en helpt 2000 Javaanse gezinnen aan een extra inkomen. De Cacao en vanille zijn Fair Trade. Tel: 00323 653 25 41, www.noble-house.tk

Gula Java Cacao van Amanprana:Gezonde prestatiedrank met kokosbloesem suiker

Glycemische Index GI: hoe lager de GI, des te stabieler je suikerspiegel. Voor minder dips tijdens je prestaties

Geraffineerde suiker 68 Oersuiker, Rapadura 61 Ahorn 54 Honing 48 Agave 40 Gula Java 35GI van Gula Java Cacao=30 406 666 1.002 1.210 19.152

GU

LA J

AV

AC

AC

AO

Tomaat Wortel Mango KiwiGold

Gula JavaCacao

Orac-waarden: hoe hoger de Orac, des te meer antioxidanten je voeding bevat. Voor meer weerstand en snelle recuperatie.

Het is kokosbloesem suiker die Gula Java Cacao onderscheidt van andere chocolade- en sportdranken Stabiele suikerspiegel Mineralen/electrolyten Veel antioxidanten

▲ 1 eetlepel Gula Java Cacao in warme of koude melk, water of graandrank. In een glas, een gezellige mok of in je drinkfles.

Feiten & cijfers

Per 100g Gula java bruine witte Amanprana suiker suiker Stikstof 202 mg 10 0 Fosfor 79 mg 3 0Kalium 1030 mg 65 2.5 Calcium 6 mg 24 6Magnesium 31 mg* 7 1Cloride 470 mg 18 10 Zwavel 26 mg 13 2 Borium 0,6 mg 0 0 Zink 2,2 mg 0,2 0,1Mangaan 0,26 mg* 0,2 0 Ijzer 5,1 mg* 1,3 0,1 Koper 0,35 mg* 0,06 0,06 Chroom 12 ug - 0Inositol 258mg* - -Bron: SGS Filippijnen en SGS Antwerpen*

✔ ✔✔

FairTradeFairWorld

• Verkrijgbaar in je natuurwinkel of thuisgeleverd via www.amanvida.eu •

ORAC 19.152

AMANPRANA

SERENE LEVENSKRACHT

info www.noble-house.tkSUPER VOEDING

Elke dag lekker!

Fris en groen, dat is de smaak van het

voorjaar. In een salade op zonnige dagen

of in een lichte stamppot op dagen dat

de zomer nog even op zich laat wachten.

Frisse stamppotjes

hoofdgerecht, 4 personen

1 kg knolselderij, in stukken | 250 g kruimige aardappels, geschild | 2-3 tenen (gerookte) knoflook, gepeld | ca. 100 ml melk of room | 300 g andijvie, in dunne reepjes | 4 eetlepels olijfoliet | 250 g kastanjechampignons, gehalveerd | 1 theelepel tijm | 1 sjalot, heel fijngehakt

Kook in een ruime pan de knol-

selderij, aardappels en knoflook

in water met zout gaar. Giet de

groenten af, voeg de melk toe,

breng aan de kook en pureer de

knolselderij met de stamper of

staafmixer.

Schep de andijvie deel voor deel

door de puree en laat de stamp-

pot op een laag vuur warm wor-

den. Proef en breng op smaak

met zout en (gedroogde chili)

peper.

Verhit intussen de olie in een pan

en bak de paddenstoelen met

de sjalot en tijm op middelhoog

vuur al omscheppend lichtbruin.

Verdeel de stamppot over 4 bor-

den en lepel de paddenstoelen

erover. �

Andijviein een stamppot met knolselderij en gebakken walnoten

| voorjaar 2012 29

Gula Java Matcha van Amanprana belooftfocus, innerlijke rust, energie én anti-oxidanten

in één kop

AMANPRANA

SERENE LEVENSKRACHT

Stimuleer je concentratieAlerter zijn in sport, in je werk, in het verkeer? Meer focus in studie en activiteiten. Minder afgeleid en meer gecon-centreerd voor betere resultaten. De natuurlijke combi-natie van het eiwit L-theanine met caffeïne in Gula Java Matcha zorgen voor alertheid, focus en concentratie.Geniet tegelijk van meer innerlijke rustMatcha wordt in Japan al eeuwen gebruikt als ceremonië-le thee. Zen boedhisten drinken matcha om te mediteren, om tot zichzelf te komen, voor innerlijke rust. Voor zen.Bruis van de energieDe Gula Java bezorgt je energie uit kokosbloesem. De zoete nectar van de kokosbloesem is een gekoesterde rijkdom, door Javaanse tappers hoog in de kokosbomen geoogst. Boven het houtvuur in de ketel wordt de nectar langzaam roerend zoet en boordevol energie. Om jou op elk moment van de dag energie te geven. Dagportie anti-oxidanten in 1 kopAnti-oxidanten helpen veroudering tegengaan en geven het lichaam de kracht om aanvallen van oxidanten af te slaan. Ze verhogen het immuunsysteem, je gezondheid. ORAC geeft de anti-oxidatieve waarde weer van voeding. 3.000 tot 5.000 ORAC wordt minimaal dagelijks aanbe-volen. 1 koffielepel (8,5g) Gula Java Matcha bevat 3500 ORAC. De actieve anti-oxidanten in Gula Java Matcha

zijn een natuurlijke unieke combinatie van 4 catechinen, taninen, chlorofyl en een rijkdom aan mineralen en eiwit-ten. De anti-oxidatieve kracht van Gula Java Matcha ligt vele malen hoger dan vitamine C of E.Wat is Gula Java Matcha?Gula Java is geconcentreerde kokosbloesem nectar die zijn energie langdurig vrijgeeft. En matcha bestaat uit het gema-len theeblad van de Camellia Sinensis. Je drinkt bij Gula Java Matcha het hele blad. Bij groene thee werp je de blaadjes weg. De Amanprana matcha kwaliteit wordt met een gra-nietmolen traag vermalen (slechts 40g per uur). Amanprana gebruikt alleen groene theeblaadjes die jong en heel zijn. Dat is ‘Kotobuki’ kwaliteit. ‘Kotobuki’ betekent in het Japans ‘lang leven’. En dat is niet toevallig Amanprana kwaliteit. Productinfo: Tel 00 32 3 653 25 41, www.noble-house.tk

ORAC 35.460

▲ Neem 1 koffielepel (slechts 28 Kcal) Gula Java Matcha. Voeg een hoeveelheid koud of heet water, melk (Gula Java Matcha Latte) of graandrank toe naar believen. Verwerk in soep, brood of gebak. Strooi op muesli, yogurt, salades en afgewerkte gerechten.

info www.noble-house.tkFAIR WORLD


• Verkrijgbaar in je natuurwinkel of thuisgeleverd via www.amanvida.eu •

Elke dag lekker!


4 eetlepels olijfolie | 2-3 sjalotten,

fijngehakt | 1250 g kruimige

aardappels, geschild | 200 ml

(groente)bouillon | 200 g bakbacon

(=iets dikker gesneden) | 2 eetlepels

maple syrup | 3-4 bosjes

raapsteeltjes, schoongemaakt

Verhit de olie in een pan en fruit

hierin de sjalot 2 minuten. Schep de

aardappels erdoor, voeg wat zout en

de bouillon toe en breng aan de kook.

Stoof de aardappels met de deksel op

de pan op laag vuur gaar.

Verhit intussen de grill van de oven

voor. Spreid de plakjes bacon uit op

het bakblik en bestrijk ze dun met

maple syrup.

Stamp de aardappels met sjalot fijn,

voeg eventueel nog wat extra water

of bouillon toe.

Schep de raapsteeltjes deel voor deel

door de puree laat de stamppot op

een laag vuur warm worden. Proef en

breng op smaak met zout en peper.

Schuif de bakplaat met de bacon

onder de grill en laat de bacon in

enkele minuten lichtbruin kleuren.

Serveer de bacon bij de stamppot. �

Raapsteeltjesin een stamppot met sjalot en gegrilde bacon

Rec

epte

n A

nn

eke

Am

mer

laan

| F

otog

rafi

e Sv

en v

en B

enja

min

s |

Sty

ling

Ulr

ika

Gu

stav

sson

| C

ulin

aire

real

isat

ie In

gmar

Nie

zen

| voorjaar 2012 31

SEITAN

Vlees noch vis

Gezonder én lekkerder:seitan van Bertyn

Proef Bertyn Seitan, de gezonde, veggie vlees- en visvervangers. Bak of grill seitan 5 minuten aan elke zijde, in de pan of op de BBQ. Bertyn Seitan wordt vervaardigd op traditionele wijze van spelt of Manitoba-oertarwe in een heerlijke tamari- of shoyu marinade. Je proeft meteen zijn heerlijk zachte beet als die van een fi let pur. En Bertyn Seitan is supergezond: 100% plantaardig, eiwitrijk en lichtverteerbaar. Cholesterolvrij en suikervrij. Zoutarm, vetarm, caloriearm. Koolhydraat-arm en bron van vezels voor een gezonde darmtransit. Gezonder dan vlees of vis. Bertyn vind je vers in het koelvak van je natuurwinkel. Tel. 00 32 3 620 26 56. Recepten en info: www.bertyn.be

- Chef bij Bertyn -

AMANPRANA

SERENE LEVENSKRACHT

Happy Perilla Special:voeding als medicijnVoeding is de essentie van gezondheid volgens Hippocrates, grondlegger van de westerse geneeskunst en fi losoof. De na-tuur verschaft voedingsmiddelen met krachtige, gezonde ei-genschappen, die kwalen kunnen bestrijden en gezondheid kunnen schenken. Omega-3,6,7,9 nodig voor onze gezondheid. Bewuste men-sen besteden veel aandacht aan groenten en fruit, maar ze vergeten vaak dat er twee essentiële vetzuren bestaan die een gezond lichaam niet kan missen. Het zijn alfa-linoleen-zuur (ALA) uit de omega-3 familie en linolzuur (LA) uit de omega-6 familie. Je lichaam kan ze niet zelf aan-maken. Je moet ze uit je voeding halen. Een gezond lichaam kan niet zonder omega’s. ALA en LA en omega’s in het algemeen vervullen vele noodzakelijke levensprocessen. Ze versterken de spieren van je ‘tikker’, ondersteunen de circulatie, verho-gen je libido en versnellen je recuperatie. Ze zijn goed voor je cholesterolhuishouding. Ze helpen bij emotionele dips, wisselende stemmingen en bij opvliegers. Ze zijn goed voor je concentratie en geheugen, je gemoedsrust en humeur, je huid,... Perilla-olie bevat meer omega-3 dan lijnzaad en is rijk aan plantaardige helende stoffen. Perilla olie wordt bekomen door het koud persen van de zaden van de plant ‘Perilla Frutescens’. Perilla wordt in het Oosten al eeuwenlang gebruikt in het streven naar balans van lichaam en geest en om je ‘chi’, je innerlijke levenskracht, te herstellen door innerlijke rust te brengen.Happy Perilla Special, Omega-3/6/6/9 en 7, is ons parade-paardje met zeer specifieke, gezonde koudgeperste oliën die fantastisch goed zijn voor lichaam en geest. Extra vierge oliemix ingrediënten: 25% extra vierge perillaolie*, 25% extra vierge hennepolie*, 10% extra vierge nigellaolie*, 7,5% extra vierge walnootolie*, 7,5% extra vierge pompoen-pitolie* (voor de rijpere man), 10% extra vierge teunisbloemolie* (voor de rijpere vrouw), 10% extra vierge rode palmolie* en 4,5% extra vierge tarwekiemolie. Met 0,5% extra vierge Happy Delight-olie* (=olie van de schil van bio-dyna-mische sinaasappels, -citroenen en -limoenen). En verder niets. Happy Perilla Special neem je met de lepel of in groentensap, yoghurt, in dressing of met de maaltijd. Verkrijgbaar in je natuurwinkel of thuisgeleverd via www.amanvida.eu. Info: Tel 00 32 3 653 25 41 www.noble-house.tk Bovis 15.000, -15 Yin, GI 0


Elke dag lekker!


3 eetlepels olijfolie | 1 ui, fijngehakt |

2 tenen knoflook, fijngehakt |

500 g gele peen, in plakjes |

250 wortelpeterselie, in blokjes |

1 eetlepel gedroogde oregano |

1 ½ theelepel kaneel | 1 theelepel

komijn | 200 g rode quinoa | 400 ml

groentebouillon | 100 g rucola

Verhit de olie in een ruime hapjespan

en fruit hierin de ui en knoflook

3 minuten. Bak de peen, wortelpeter-

selie, oregano, kaneel en komijn

½ minuut mee. Schep de quinoa erdoor

en voeg de bouillon toe. Breng aan de

kook en laat het gerecht met de deksel

op de pan in ca. 18 minuten gaar wor-

den. Stamp de wortel met een stamper

grof. Schep vlak voor het serveren de

rucola door het gerecht. Lekker met

falafel en Griekse yoghurt. �

Rucolain een ‘stamppot’ met wortel en quinoa

| voorjaar 2012 33


Panir de perfecte vleesvervanger:

• is een unieke kaassoort

gemaakt van biologische

melk en citroensap.

• smelt niet en kan worden

gebakken, gefrituurd of

gegrild.

• heeft een romige en

neutrale smaak,

kinderen zijn er gek op.

• is zuiver, voedzaam en

makkelijk te bereiden.

Te koop bij uw natuurvoedingswinkel.Zie ook www.panir.nl voor recepten.

Panir, een heerlijke vleesvervanger nu ook van schapenmelk!

Heilige SchaapHeilige Schaap

Heilige KoeHeilige Koepanir van koemelk

panir van schapenmelk

Advies verkoopprijsCa. € 2,80 - 250 gram koe naturelCa. € 3,00 - 250 gram koe naturel, italiaanse kruidenCa. € 4,00 - 200 gram schaap naturel

De natuur. Niet meer, niet minder.

Met deze nieuwe plantaardige alternatieven voor room leg je nog meer expressie in je kookkunsten. Een scheutje van deze plantaardige room maakt elk gerecht smeuïger, maar voegt geen extra druppel calorieën toe. Maak je soepen, sauzen of favoriete desserten lichter en geniet met volle teugen van volkoren haver of spelt. Spelt Cuisine en Haver Cuisine, de nieuwe smaakmakers in jouw keuken.

SPELT CUISINE EN HAVER CUISINE PLANTAARDIGE ALTERNATIEVEN VOOR ROOM OM ANDERS TE KOKEN.

www.limafood.com

NIEUW

| voorjaar 2012 35

In het weekend van 23 en 24 juni houden biologische boeren en tuinders in het hele land weer ‘open erf’. Je kunt dan zelf zien en ervaren wat biologisch zo bijzonder maakt. Kom proeven van het lekkers van het land en ontdek waar die heerlijke biologische yoghurt en die zoete aardbeien nu eigenlijk vandaan komen. Op zo’n 250 biologische boerderijen zijn er dat weekend proeverijen, rondleidingen over het erf, speciale boerenmarkten en diverse kinderactiviteiten. Het weekend wordt dit keer extra feestelijk, want Lekker naar de Boer bestaat 15 jaar. Zet dit weekend dus alvast in de agenda en kom allemaal Lekker naar de Boer!

Lekker naar de Boer is een initiatief van Bionext. Adressen van deelnemende bedrijven zijn vanaf begin april te vinden op:

www.lekkernaardeboer.nl

15 jaar Lekker naar de Boer op 23-24 juni 2012

Kom ook Lekker naar de Boer!


1 DHZ!Zaaien maar: Kiemerij de Peuleschil heeft een nieuwe lijn kiemzaden op de markt gebracht. Het oude aantal is opgeschroefd naar zo’n twin-tig verschillende soorten, in vernieuwde zakjes met daarop de toepasselijke naam ‘Doe ’t lekker zelf’. Dat is een aanra-der: deze biologische zaden zijn speciaal geselecteerd op kiemkracht en alle soorten zijn getest op EHEC en andere pathogene bacteriën. Veilig zaaien dus, van adukibonen tot zonnebloempitten. Nog niet alle soorten zijn verkrijg-baar in de natuurvoedingswin-kel, maar het complete assorti-ment is ook te bestellen via de webwinkel. Op www.depeule-schil.nl staan bovendien leuke weetjes en recepten. Adviesprijs vanaf € 2,05 | zakje

2 Soep & stoofpotMichel Jansen van de Kleinste Soep Fabriek uit het noorden des lands is soeptrekker in hart en nieren: zijn liefde voor soep is grenzeloos. Hij experimen-teert er lustig op los, en alleen met de allerbeste ingrediënten. Dit keer komt hij met ander comfortfood: een stoofpotje spelt en fijne groene kruiden. Een pittig vegetarisch stoof-maaltje van spelt van het speltproject Pieterburen (www.pieterburen.org). Daar-aan toegevoegd een reeks krachtige groenten, doperwtjes en groene kruiden van teelt van eigen bodem. Echt een op en top Hollandse maaltijd dus. Die smaakt alsof je ’m zelf hebt gemaakt. Extra tip van Michel: eet er grof volkoren-brood met boerenkaas bij en een groene salade. Adviesprijs € 5,45 | pot

3 In de bonenPeulvruchten zijn gunstige vlees- en zetmeelvervangers, want ze zitten boordevol plantaardige eiwitten. Mis-schien wel daarom heeft Pedon drie soorten gedroogde bonen in de winkel gelegd: limabonen, borlottibonen en zwarte bonen. Limabonen zijn groot, plat en geelwit. Deze giganten onder de peulvruch-ten combineren goed met tomaten en gekruid vlees, of in een (maaltijd)salade. Borlot-tibonen zien er roodgevlekt uit en hebben een nootachtige smaak. Lekker in bijvoorbeeld stoofpotjes en soepen. Zwarte bonen zijn compacter van tex-tuur, de smaak doet denken aan champignons. Alle drie samen doen ze het goed in een voedzame chili con (of sin) carne. Handig om op voorraad te hebben. Adviesprijs €1,69| 500 g

4 GeluksrepenPas op: zeven nieuwe hoofd-zonden in het schap! Ze heten Ananda chocolade, met klin-kende namen als Incredible Inca, Blissful Banana, Mentally Mint, Coffee break, Bye bye-sugar (suikervrij), Chia chic en - last but nog least - Pure extase. Gemaakt van pure cho-colade (70-80 procent cacao), geproduceerd in het land van herkomst: Ecuador. Chocolade maakt gelukkig, zo wordt beweerd; en gelukkig is er voor elke dag van de week een andere Ananda reep. Ananda verwijst zelfs naar ananda-mine, de gelukkig makende stof in chocolade. Bovendien is Anandaverleidelijk – alleen al een blik op de verpakking en je bent reddeloos verloren. En laat die nou ook nog milieu-vriendelijk zijn... Adviesprijs €1,95 | 50 g

Winkelwaar Tekst | Nicole Willemse

4

1

3

2

| voorjaar 2012 37

5 Koken met amandelmelkDit drankje heeft niks te maken met melk, maar alles met amandelen. Provamel Amandel Drink is gemaakt van zuivere amandelen en natuur-lijk gezoet met agavesiroop. Het bevat geen gluten en is een goed alternatief voor men-sen met lactose-intolerantie en veganisten. Amandelmelk is rijk aan vitaminen en mine-ralen en is een bron van goede vetten en hoogwaardige eiwit-ten. Lekker in de koffie of als drankje tussendoor. En een ideale smaakmaker in desserts en exotische gerechten. In een pannacotta bijvoorbeeld of een Thaise curry. Lekker! Adviesprijs € 2,99 | liter

6 Exotisch broodbelegKokosbrood, het gaat al heel wat jaartjes mee en was vroe-ger voor menig kind een trak-tatie op de boterham. Maar vroeger was kokosbrood niet biologisch. Nu wel! Althans, dat geldt voor het kokosbrood van HealthyPlanet. E is een keuze uit drie smaken: cacao, bosvruchten en nature, die laatste is gezoet met honing. HealthyPlanet maakt kokos-brood op ambachtelijke wijze, gegarandeerd van de beste gemalen kokos. Proef maar, daarna ben je overtuigd. Dit zoete broodbeleg is overigens ook lekker als snack tussen-door en daarom wel zo slim verpakt in een makkelijk her-sluitbaar bakje.Adviesprijs € 2,69 | 225 g

7 GorgelenWist je dat slechte mond-hygiëne van invloed kan zijn op de gezondheid van je hele lichaam? Heb je een lage weerstand, ben je verkou-den of grieperig? Dan raadt Amanprana olietrekken met mondolie aan. De mondolie van Amanprana heeft een antiseptische werking, wat wil zeggen dat het ziekmakende kiemen, bacteriën en virussen onschadelijk maakt. Detox via de tong, zou je kunnen zeg-gen. Spoelen en gorgelen met mondolie is in de Ayurvedische geschiedenis een eeuwenoude methode. Hoe regelmatiger je mondolie gebruikt, des te effectiever de antiseptische werking. Op www.noble-house.tk lees je er alles over, en ook hoe je het best te werk kunt gaan. De frisse adem is een extra plus.Adviesprijs €39,95 | 500 ml

8 SchminkfeestjeWillen de kinderen voor even piraat, kat of prinses zijn? Dat kan, met Santé Kinderschmink. De natuurlijke gezichtsverf is zacht voor tere en gevoelige kinderhuidjes en gemaakt van biologische plantaardige oliën. Na het aanbrengen kan de huid gewoon blijven doorade-men. De verf kan er bovendien makkelijk met water afgehaald worden. De Santé kinder-schminkset bestaat uit acht potjes gezichtsverf (inclusief goud en zilver), zes houten schminkpotloden, een punten-slijper, een spons om grotere delen in te kleuren plus een fijn en een breed penseel voor de artistieke details. Een instruc-tieboekje legt de technieken uit. De verf en potloden zijn ook los verkrijgbaar. Meester-lijke vermommingen met res-pect voor milieu en dier. Veel schminkplezier! Adviesprijs set € 39,95 | gezichtsverf € 3,99 per stuk | schminkpotlood € 3,49 per stuk

5

7

8

6

88888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888

www.biogids.nlvoor een volledig overzicht

van alle biologische

winkels, boerenmarkten,

web winkels, restaurants

en nog veel meer

a d v e r t e n t i e s

de beste bio-adresjes

De Roek Vakantiebungalows in de bossen bij Otterlo, 1500m van Nat. Park Hoge Veluwe. Met biologische winkel, speeltuin, kinderboerderij. www.deroek.nl

www.BiologischGeschenkpakket.nlDé specialist in duurzame geschenken en kerstpakketten. Bezoek onze showroom in Huizen! Tel. (035) 5238 479

OBILOT NATUURTEXTIEL in Zut-phen. Mode, basics, bio-babyuitzet, Demeterwol, hennep, biokatoen, zijde, kinderwagens, bed en zo. Groenmarkt 1, www.obilot.nl

Eco & fair trade kledingwinkel Sincero webshop www.sincero.nlHardebollenstr 1 Utrecht

Franse vakantie met héérlijk bio/veg. eten? Rust, wandelen, mooie kamers in de Auvergne. www.lagarnasette.net

Groene of Eco Vakantie? Groene Reisverzekering? www.duurzaam-toerisme.com

Voor de lekkerste biologische en biodynamische wijnen ga je naar BiologischeWijnwinkel.nl!

Kruidengeneeskunde Cursussen. Open Dag, producten, webshop www.Kruidenrijk.nl 06-3873 15 63

www.Bio-Ron.com Voor uw huis- en hobby-dieren (035) 601 11 66 / [email protected]

VAKANTIE ANDERS FESTIVAL! Workshops & Actief ontmoeten www.VakantieAnders.nl

Wilt u hier ook adverteren? Dat kan al vanaf 60,00 (excl. btw). Meer info: Bionext, Renáta Horenová, tel. 06-186 50 517 en [email protected] of kijk op: www.smaakmakend.nl

SMAAKMAKEND 2 • voorjaar 2012Smaakmakend is een uitgave van Bionext. Het blad verschijnt zes keer per jaar en wordt u aan geboden door uw natuur voe dingsspecialist. In Smaak makend vindt u recepten met biologische producten en verhalen over de herkomst van ons voedsel. Vragen of opmerkingen? Mail of schrijf Bionext.

UitgeverBionext | Laan van Vollenhove 3221 | 3706 AR Zeist | tel (030) 233 99 70 | fax (030) 230 44 23 | [email protected]

RedactieAnneke Ammerlaan (hoofdredacteur) | Hans Moltzer | Nicole Willemse

VormgevingMarc van Meurs

Fotografie & IllustratieSven Benjamins | duthphoto-graphy.nl | Getty Images | Ruth de Ruwe | Shutterstock.com

Aan dit nummer werkten meeBianca Daniels | Dorien Dijkhuis | Ulrika Gustavsson | Ingmar Niezen

LithografieGrafimedia Amsterdam

DrukwerkbegeleidingMachiel Oudheusden, Sumis Printmanagement

DrukRoto Smeets

AcquisitieRenáta Horenová | Advertenties kunnen zonder op gaaf van redenen worden geweigerd.

Abonnement op Smaakmakend? Dat kan voor € 22,50 per jaar (6 nummers). Bel: (030) 233 99 77 of ga naar www.smaakmakend.nl

ISSN: 1385-9625© Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen en/of gereproduceerd zonder schriftelijke toestemming van de uitgever en foto graaf. Deze uitgave is met zorg gemaakt. Voor eventuele onjuistheden is Bionext niet aansprakelijk. Smaakmakend wordt gedrukt op chloorvrij en gerecycled papier.

colofonC

ont

role

Cer

tisys

BE-

BIO

-01

MET ONZE SOJASAUZEN VOEG JE EEN VLEUGJE FANTASIE TOE AAN JE GERECHTENDe sojasauzen met condimenten van Lima – met nu 5 nieuwe varianten – zijn altijd een goed idee. Niet alleen omdat ze goed zijn voor je lichaam, ook omdat ze je inspireren bij het koken. En met de 5 nieuwe sojasauzen heb je aan inspiratie geen gebrek: wokgerechten, frisse salades, noedels, marinades, rijst, … Laat je creativiteit de vrije loop. En laat onze sojasauzen al je zintuigen prikkelen.

www.limafood.com

De natuur. Niet meer, niet minder.

| voorjaar 2012 39

Culinaire jutters. ‘De diversiteit aan voedsel op Texel is

enorm. Als een van de vele culinaire jutters op het eiland

zoek ik ernaar in het wild en ik ga bij producenten langs.

Binnen een straal van tien kilometer vind ik alles wat

ik nodig heb: vis, schaaldieren, fruit, groenten, kruiden,

meel, vlees, wild, zuivel, te veel om op te noemen. Geluk-

kig is er op Texel nog veel landbouw, waar we ook zelf van

kunnen eten, want er verdwijnen steeds meer boerderijen

en lokale producten op de Wadden. Op Vlieland bijvoor-

beeld moeten ze alles al importeren. En Terschelling heeft

wel grootschalige landbouw, maar al hun producten gaan

naar het vasteland.’

Geheim. ‘Zomaar ineens op een eiland lusten kinderen

alles.”’ Met deze zin begint mijn inleiding van Het geheim

van de zoete sommelbes. Het boek gaat over kinderen die

alleen patat en vissticks lekker vinden, maar zich tijdens

de schoolvakantie ineens volproppen met een ovenscho-

tel met tomaat en witte bonen. Hoe dat kan? Dat geheim

ga ik niet verklappen.’

Lekkers zonder vlees. ‘In mijn boek staan een heleboel

lekkere recepten die kinderen zelf kunnen maken. Zonder

vlees, want ik vind dat we veel te veel vlees eten. Je kunt

kinderen niet vroeg genoeg laten ontdekken wat je alle-

maal voor lekkers kunt klaarmaken met groenten, fruit en

kruiden.’

IJsboerderij. ‘Elk jaar weer gaan drommen kinderen met

hun meesters, leraren of ouders met vakantie naar Texel.

Onderweg dromen ze al van een oversized Magnum op

het strand, omdat ze niet anders gewend zijn. Maar als ze

bij ijsboerderij Labora zijn geweest, zijn ze zo’n Magnum

gauw vergeten. Daar kunnen ze zien van welke koeien de

melk komt, waar dat heerlijke, verse roomijs van gemaakt

wordt. Anoniem ijs verliest het uiteindelijk altijd van ijs

met een verhaal.’

een frisse kijk

Annette van Ruitenburg

Teks

t H

ans

Mol

tzer

| F

otog

rafi

e Ru

th d

e Ru

we

is kok, boekenmaker en voorzitter

van SlowFood Texel. Haar boek

Het geheim van de zoete sommelbes

is uitgeroepen tot Meest Duurzame

Kookboek van 2011. ‘De toekomst van

streekproducten zijn de kinderen.’

Less-is-more-toerisme. ‘De toekomst van streekpro-

ducten ligt bij onze kinderen, daar ben ik van overtuigd.

Daarom werken we mee aan een duurzame leerlijn van

o.a. natuurmuseum Ecomare op onze basisscholen.

We willen onze kinderen hiermee bewust maken van de

unieke natuur en het unieke milieu op het eiland. En zo

duurzaam gedrag bevorderen. Ook werken we met z’n

allen samen aan duurzaam toerisme. “Less-is-more-

toerisme”, noem ik het wel eens. Een onvergetelijke erva-

ring in de natuur, een roodgloeiend ondergaande zon,

en echt, herkenbaar eten. Dát is de nieuwe luxe. Voor de

ouders en dus ook voor de kinderen. Zelf eens naar oes-

ters zoeken en ze daarna opeten: dat is het toppunt van

duurzaam genieten.’ �Meer lezen? Kijk op: www.annettevanruitenburg.nl

Zomaar ineens op

een eiland lusten de

kinderen alles

Smaakmakend 2-2012

Documents

Transcript of Smaakmakend 2-2012