Słowacjanasz sąsiad

Słowacja, Republika Słowacka– państwo śródlądowe w Europie Środkowej bez dostępu do morza. Graniczy z Austrią, Polską, Czechami, Ukrainą oraz Węgrami. Do 1993 wchodziła w skład

Czechosłowacji. Od 1 maja 2004 kraj należy do Unii Europejskiej, a od 1 stycznia 2009 – do strefy euro. Stolicą państwa jest Bratysława,

położona nad Dunajem przy granicy z Austrią i Węgrami.

Granice Słowacji

Położenie i ukształtowanie powierzchniSłowacja to państwo położone w Europie Środkowej, rozpościerające się na obszarze liczącym 49 034,7 km². Terytorium Słowacji pełni funkcję pomostu między wschodem i

zachodem, czyli – między byłym Związkiem Radzieckim a Europą Zachodnią oraz między północą a południem, tj. pomiędzy Skandynawią a Bałkanami.

Słowacja znajduje się po południowej stronie wododziałowego łuku Karpat i – w niewielkiej części – na nizinach naddunajskich. Jest krajem górskim, ponieważ 61% jej

powierzchni zajmują liczne pasma Karpat Zachodnich. Najwyższy punkt Słowacji stanowi tatrzański szczyt górski Gerlach (2655 m n.p.m.).

Ukształtowanie terenu

Klimat•Słowacja należy do strefy klimatu umiarkowanego.

•Pogórza północnej Słowacji charakteryzują się klimatem chłodnym, natomiast niziny południowej Słowacji – ciepłym.

•Między tymi obszarami zaznacza się klimat umiarkowanie ciepły. Średnia roczna temperatura powietrza waha się od 6 °C do 10 °C (stycznia: od 0 °C do –6 °C; lipca: od 16 °C do 20 °C).

•Ilość opadów jest dostateczna (400-1200 mm rocznie), ale na nizinach zdarzają się susze, dlatego też stosuje się sztuczne nawadnianie.

Flora

•Lasy, głównie iglaste i mieszane, zajmują około 40% powierzchni, gdyż większość kraju to góry

•Na Nizinie Naddunajskiej i na Nizinie Wschodniosłowackiej pierwotnie dominował step i lasostep, ale tereny te już dawno zostały zajęte pod intensywne rolnictwo.

Hydrologia

Słowacja ma gęstą sieć rzeczną, której 96% należy do zlewni Dunaju (zlewisko Morza Czarnego), a pozostałe 4% – do zlewni Wisły (zlewisko Morza Bałtyckiego).

Największe rzeki Słowacji (wg przepływu) to: Dunaj, Wag (Váh), Hron, Morawa (Morava), Bodrog, Latorica, Laborec, a najdłuższe – Wag (Váh; 403 km), Hron (284 km), Ipola (Ipeľ; 232 km), Nitra (197 km), Hornad (Hornád; 193 km), Dunaj (172 km).

Największym i zarazem najgłębszym jeziorem jest Wielki Staw Hińczowy (Veľké Hincovo pleso).

Najgłębsze jezioroWidok na rzekę Wag i na

autostrade

Parki narodowe

Tatrzański Park Narodowy - słowacki odpowiednik polskiego Tatrzańskiego Parku Narodowego, powstały 1 stycznia 1949 r.Tatrzański Park Narodowy jest

najstarszym parkiem narodowym na Słowacji.

Pieniński Park Narodowy - park narodowy położony w północnej części Słowacji, przy granicy z Polską.

• Utworzony: 16 stycznia 1967r.• Powierzchnia: 3 749 ha.

• Powierzchnia strefy ochronnej: 22 444 ha.• Od 1932 roku utworzono park przyrodniczy, który obejmował polską i słowacką

część Pienin.

Park Narodowy "Niżne Tatry" - największy słowacki park narodowy obejmujący pasmo górskie Niżnych Tatr, pomiędzy Wagiem a Hronem.

Park Narodowy Mała Fatra (Národný park Malá Fatra) znajduje się na położonym najbardziej na zachód słowackim pogórzu. Do jego najwiekszych zalet należą wąwozy,

szczyty skalne, a także aktywny turystycznie grzebień górski.

Grzebień górskiPołożenie Parku

Narodowego

Park Narodowy Wielka Fatra (Národný park Veľká Fatra), leżący w środkowej Słowacji, charakteryzuje się zwartymi lasami, długimi dolinami i największym

znaleziskiem pierwotnego występowania cisu zwyczajnego w Europie.

Park Narodowy Słowacki Raj (Národný park Slovenský raj) znajdujący się we wschodniej części Słowacji chroni jedną z największych jaskiń lodowych na świecie i

atrakcyjną krainę krasowych płaskowyżów, wąwozów, wodospadów i jaskiń. Nie brakuje tu również wartych obejrzenia zabytków dokumentujących najstarszą historię zasiedlania

Spiszu (Spiš) i całej Słowacji.

Park Narodowy Połoniny dołączył do sieci słowackich parków narodowych w roku 1997. Powierzchnia Parku Narodowego wynosi 29 805 ha i obszar chroniony zajmuje łącznie 10 973 ha. Jest zlokalizowany na granicy słowacko - polsko - ukraińskiej i

bezpośrednio sąsiaduje z polskim Bieszczadzkim Parkiem Narodowym oraz ukraińskim Užanskym nacionaľnym pryrodnym parkom.

Park Narodowy Płaskowyż Murański (Národný park Muránska planina) znany z dzikiej górskiej krasowej krainy i w którym zachodzi minimalna ingerencja człowieka znajduje się na pograniczu środkowej i wschodniej Słowacji. Na wysokiej turni wznoszą się ruiny

Grodu Murań (hrad Muráň), o którym krąży mnóstwo legend.Ogłoszono go parkiem nardowym w 1997 roku na obszarze około 203 ha, z obszarem ochrony o powierzchni

217 ha.

Park Narodowy Słowacki Kras o powierzchni 346 km2 (plus chronione pasmo o powierzchni 117 km2) jest współcześnie drugim najmłodszym parkiem narodowym na

Słowacji. Ogłosili go w 2002 roku. Od 1973 roku to niezwykłe, cenne, przyrodnicze środowisko z doskonale rozwiniętymi krasowymi zjawiskami znajduje się pod ochroną.

Jego wagę i znaczenie umacniał fakt, że zaliczono go do sieci biosferycznych rezerwatów w ramach programu UNESCO Człowiek i biosfera.

Gospodarka

Słowacja jest najsłabiej uprzemysłowionym regionem byłej Czechosłowacji. Grunty orne zajmują jedynie ok. 1/3 powierzchni kraju, ale rolnictwo jest nadal ważnym działem gospodarki. Uprawia się głównie: pszenicę, buraki cukrowe,

jęczmień, ziemniaki. Rozwinięta hodowla owiec, trzody chlewnej, bydła, drobiu. Duże znaczenie ma leśnictwo.

Słowacja nie ma surowców mineralnych jest biedbym krajem

Energetyka

Ważnym źródłem energii są elektrownie wodne. Dochód narodowy 2500 USD na 1 mieszkańca (1993). Struktura zatrudnienia: przemysł - 44%, usługi - 42%, rolnictwo -

14%. Handel zagraniczny: eksportuje się głównie półfabrykaty (43%), maszyny (19%), produkty gotowe (14%), importuje się natomiast maszyny (32%), paliwa (30%),

chemikalia (10%). Głównymi partnerami handlowymi są: Czechy, Niemcy, Rosja i kraje byłego ZSRR.

TurystykaGłówne ośrodki turystyczne to Bratysława, Tatry, Słowacki Raj, Słowacki Kras oraz

kąpieliska termalne. Najczęściej kraj odwiedzają Czesi, Polacy i Węgrzy. Słowacja nie należy do krajów bardzo popularnych turystycznie, lecz liczba przyjazdów regularnie rośnie. W 2005 r. przyjechało 1 515 000 turystów, a zyski z turystyki oszacowano na

1,21 mld $.

TransportW przewozie ładunków główną rolę odgrywa kolej, natomiast w przewozie

pasażerów transport drogowy. Sieć autostrad jest słabo rozwinięta i nie połączona ze sobą, jednak stale się ją rozbudowuje. W transporcie rzecznym, główne porty

znajdują się w Bratysławie i w miejscowości Komárno. Największy ruch pasażerski odnotowuje się na lotniskach w Bratysławie oraz w Koszycach.

Demografia

•Liczba mieszkańców: 5 397 036 (2011)•Średnia gęstość zaludnienia: 110 os./km² •Przyrost naturalny: 0,15% (2005) •Skład etniczny: *Słowacy: 80,7% * Węgrzy: 8,5% * Romowie: 2,0% * Czesi: 0,6% * Pozostali (Ukraińcy, Rusini, Niemcy, Polacy, Żydzi, Morawianie): 8,2%

BratysławaStolica i największe miasto Słowacji pod względem liczby mieszkańców (431 tys. mieszkańców w 2009) i powierzchni (367,66 km²). Jest jedyną stolicą na świecie, która graniczy z dwoma państwami, tj. na południu z Węgrami, a na zachodzie z

Austrią.

Flaga

Herb

Zabytki

24

KoszyceDrugie największe miasto Słowacji, pod względem liczby mieszkańców (234 tys.

mieszkańców w 2008), trzecie największe – po Wysokich Tatrach i Bratysławie– pod względem powierzchni (243,8 km²) oraz największe miasto wschodniej Słowacji. Koszyce to siedziba władz kraju koszyckiego i powiatu Koszyce-okolice, a także

centralny ośrodek metropolitalny aglomeracji koszycko-preszowskiej.

Herb

Zabytki i widok z lotu ptaka

Flaga

25

LudnośćZe względu na warunki naturalne, ludność Słowacji zamieszkuje przede wszystkim

Małą Nizinę Naddunajską oraz doliny górskie. Na tle innych krajów europejskich Słowacja wyróżnia się dosyć niskim wskaźnikiem urbanizacji – w miastach ieszka około 56% ludności. Największym z nich jest położona nad Dunajem stolica kraju,

Bratysława

Grające fontanny - Koszyce

Problemy społeczne z Węgrami

Najliczniejsza spośród mniejszości narodowych zamieszkujących Słowację. Według spisu z 2011 mieszka tam 458 467 Węgrów, co

stanowi 8,5% ogółu ludności (jest to znaczny spadek w porównaniu do roku 2001, kiedy liczba Węgrów wynosiła 520 528

osób). Język węgierski, jako ojczysty, zadeklarowało 508 714 obywateli kraju (jest to także spadek - z 572 929 w 2001 roku).

Znalezienie się Węgrów w granicach państwa słowackiego wiąże się z ustalonym po I wojnie światowej nowym ładem terytorialnym

określonym w Traktacie z Trianon z 1920 roku. Mniejszość ta skupia się zatem głównie w południowej części Słowacji.

Preszów - miasto we wschodniej Słowacji, ośrodek administracyjny kraju preszowskiego i powiatu Preszów. Drugie co do wielkości

miasto wschodniej Słowacji i trzecie – całego kraju. Leży w historycznym regionie Szarysz, (około 60 km od granicy z Węgrami i

około 75 km od granicy z Polską).

PreszówPreszów

HERB

Centrum miasta, widoczny kościół św. Mikołaja

Lokalizacja