slide 4

การสร�างแบบจำาลองข้�อมู�ลและแผนภาพอ�

อาร�

LECTURE 4

มูาร�สา ก�ณฑาทร�พย์�

ความูส�มูพ�นธ์�ระหว"างเอนท�ตี�

ความูส�มูพ�นธ์� (Relationshi

p)

ชื่��อความสัมพันธ์�

ความูส�มูพ�นธ์�ระหว"างหน%&งเอนท�ตี� (Unary)

ความูส�มูพ�นธ์�ระหว"างสองเอนท�ตี� (Binary)

ความูส�มูพ�นธ์�ระหว"างสามูเอนท�ตี� (Ternary)

ชั้�(นข้องความูส�มูพ�นธ์�

ความูส�มูพ�นธ์�ระหว"างหน%&งเอนท�ตี�

ความูส�มูพ�นธ์�ระหว"างสองเอนท�ตี�

ความูส�มูพ�นธ์�ระหว"างสามูเอนท�ตี�

N-ary Relationship เป็�นความสัมพันธ์�ที่��เกิ�ดขึ้��นระหว�างเอนที่�ตี�มากิกิว�า 2 เอนที่�ตี�ขึ้��นไป็

ความูส�มูพ�นธ์�แบบ หน%&ง-ตี"อ-หน%&ง (1:1) ความูส�มูพ�นธ์�แบบ หน%&ง-ตี"อ-กล)"มู (1:M) ความูส�มูพ�นธ์�แบบ กล)"มู-ตี"อ-กล)"มู (M:N)

ประเภทข้องความูส�มูพ�นธ์�ระหว"างเอนท�ตี�

(Connectivity)

ความูส�มูพ�นธ์�แบบหน%&งตี"อหน%&ง หมูาย์ถึ%งความูว"า สมูาชั้�กใน Entity A

ท�&มู�ความูส�มูพ�นธ์�ก�บ Entity B จำะมู�ความูส�มูพ�นธ์�แบบหน%&งตี"อหน%&งเท"าน�(น เชั้"น กาหนดให� Entity น�กศึ%กษามู�ความูส�มูพ�นธ์�ก�บ Entity อาจำารย์�แสดงว"าน�กศึ%กษาหน%&งคน จำะตี�องมู�อาจำารย์�ท�&ปร%กษา 1 คน ในทางกล�บก�นก0ค1ออาจำารย์�ท�&ปร%กษาหน%&งคนจำะตี�องมู�น�กศึ%กษาได� 1 คน ซึ่%&งข้�ดแย์�งก�บความูเป4นจำร�ง

ความูส�มูพ�นธ์�แบบ หน%&ง-ตี"อ-หน%&ง

นกิศึ�กิษา อาจารย์�ที่��ป็ร�กิษาม�

1 1

ความูส�มูพ�นธ์�แบบหน%&งตี"อกล)"มู (One-to-

Many Relationship) เชั้"น น�กศึ%กษาก�บอาจำารย์�ท�&ปร%กษา

เป4นตี�น   หมูาย์ความูว"า  Entity ใน A มู�ความู

ส�มูพ�นธ์�ก�บสมูาชั้�ก Entity B แบบหน%&งตี"อกล)"มู เชั้"น กาหนดให� Entity อาจำารย์�ท�&ปร%กษา มู�ความูส�มูพ�นธ์�ก�บ Entity น�กศึ%กษา แบบหน%&งตี"อกล)"มู  แสดงว"า  อาจำารย์�หน%&งคน  สามูารถึมู�น�กศึ%กษาในส�งก�ดได�มูากกว"าหน%&งคน  แตี"น�กศึ%กษาจำะมู�อาจำารย์�ท�&ปร%กษาได�เพ�ย์งหน%&งคนเท"าน�(น

ความูส�มูพ�นธ์�แบบ หน%&ง-ตี"อ-กล)"มู

อาจำารย์� น�กศึ%กษา

เป4นท�&ปร%กษา

1 M

ความูส�มูพ�นธ์�แบบกล)"มูตี"อกล)"มู (Many-to-

Many Relationship)  เชั้"นน�กศึ%กษาก�บว�ชั้าท�&ลงทะเบ�ย์นเร�ย์น         หมูาย์ความูว"า  สมูาชั้�กใน  Entity  A  มู�ความูส�มูพ�นธ์�ก�บสมูาชั้�กใน Entity  B  แบบกล)"มูตี"อกล)"มู  ตี�วอย์"างเชั้"น  กาหนดให�   Entity  น�กศึ%กษา  มู�ความูส�มูพ�นธ์�ก�บ   Entity  ว�ชั้าท�&ลงทะเบ�ย์น  แบบกล)"มูตี"อกล)"มูแสดงว"าน�กศึ%กษาหน%&งคนสามูารถึลงทะเบ�ย์น  เร�ย์นได�มูากกว"า  1  ว�ชั้า  และในทานองเด�ย์วก�น  ว�ชั้าหน%&งว�ชั้าสามูารถึมู�น�กศึ%กษาลงทะเบ�ย์นเร�ย์นได�หลาย์คน

ความูส�มูพ�นธ์�แบบ กล)"มู-ตี"อ-กล)"มู

น�กศึ%กษา ว�ชั้าลงทะเบ�ย์

น

M N

อาจำารย์� 1 คนมู�น�กศึ%กษาในท�&ปร%กษาได�หลาย์คน

เป็�นที่��ป็ร�กิษา นกิศึ�กิษาอาจารย์�

เป็�นที่��ป็ร�กิษา นกิศึ�กิษาอาจารย์�M1

ที่&ากิารว�น�จฉัย์โรคM N

แพทย์� 1 คน สามูารถึทาการว�น�จำฉั�ย์โรคได�หลาย์คนในทางกล�บก�น ผ��ป8วย์ 1 คนสามูารถึถึ�กว�น�จำฉั�ย์โดย์แพทย์�ได�มูากกว"า 1 คน

ผู้*+ป็,วย์แพัที่ย์�

นกิศึ�กิษาอาจารย์�

อาจำารย์� 1 คน สามูารถึสอนราย์ว�ชั้าให�นศึ.ได�หลาย์คนในทางกล�บก�น นศึ. 1 คนว�ชั้าสามูารถึสอน โดย์อาจำารย์�ได�มูากกว"า 1 คน

สัอนราย์ว�ชื่า

จำานวนความูส�มูพ�นธ์�ระหว"างเอนท�ตี�

เป4นจำานวนข้องเอนท�ตี�หน%&งท�&มู�ความูส�มูพ�นธ์�ก�บอ�กเอนท�ตี�หน%&ง

คาร�ด�น�ลล�ตี� (Cardinality)

การแสดงเง1&อนไข้ตี"างๆ สามูารถึทาให�ง"าย์ตี"อการเข้�าใจำ โดย์การใชั้�คาร�ด�น�ลล�ตี�

“ การคาร�ด�น�ลล�ตี�ทาได�โดย์การเข้�ย์นจำานวนท�&เหมูาะสมูไว�ในวงเล0บข้�างเอนท�ตี� โดย์ตี�วเลข้หน�าเคร1&องหมูาย์จำ)ลภาคใชั้�แทนค"าตี&าส)ด ส"วนตี�วเลข้หล�งเคร1&องหมูาย์จำ)ลภาคใชั้�แทนค"าส�งส)ดในความูส�มูพ�นธ์�น�(น ” (ค"าตี&าส)ด,ค"าส�งส)ด)

EX

“อาจำารย์�อาจำจำะไมู"สอนเลย์หร1ออาจำจำะสอนอย์"างมูากได�ไมู"เก�น 3 ชั้�(นเร�ย์น และ 1 ชั้�(นเร�ย์นจำะถึ�กสอนโดย์อาจำารย์�ได�เพ�ย์ง 1 คนเท"าน�(น”

ชื่�นเร�ย์นสัอนอาจารย์�

M1

(0, 3) (1, 1)

EX นกิศึ�กิษา 1 คนอาจจะลงที่ะเบี�ย์นเร�ย์นจ&านวน

1, 2, 3, 4, 5 หร�อ 6 ชื่�นเร�ย์นกิ0ได+ แตี�นกิศึ�กิษาตี+องลงที่ะเบี�ย์นอย์�างน+อย์ 1 ชื่�นเร�ย์น

หน��งชื่�นเร�ย์นจะม�นกิศึ�กิษาลงที่ะเบี�ย์นได+ไม�เกิ�น 40 คน แตี�เป็�นไป็ได+ว�าในว�ชื่าเล�อกิบีางว�ชื่าอาจจะไม�ม�นกิศึ�กิษาลงที่ะเบี�ย์นเลย์กิ0ได+

หน��งชื่�นเร�ย์นสัามารถใชื่+สัอนได+หลาย์ห+องเร�ย์น

Entity name

แทน ส�&งท�&เราสนใจำ

Regular Entity

Weak Entity

เอนท�ตี� (เพ�&มูเตี�มู)

เอนท�ตี�ปกตี� (Regular Entity)บางคร�(งเร�ย์กว"า เอนท�ตี�แข้0ง “ (Strong Entity)” เอนท�ตี�ท�&สนใจำและตี�องการจำ�บเก0บข้�อมู�ลท�&เก�&ย์วข้�องไว�ในระบบฐานข้�อมู�ล การคงอย์�"ข้องเอนท�ตี�ไมู"เก�&ย์วข้�องก�บเอนท�ตี�อ1&น โดย์เอนท�ตี�น�(สามูารถึมู�ค)ณสมูบ�ตี� Identity ได�ในตี�วเอง

------------------------------------------------------------------------------------

เอนท�ตี�อ"อนแอ (Weak Entity)เอนท�ตี�ท�&มู�การคงอย์�"เก�&ย์วข้�องก�บเอนท�ตี�อ1&นในระบบฐานข้�อมู�ล โดย์เอนท�ตี�อ1&นท�&มู�ความูส�มูพ�นธ์�ก�บเอนท�ตี�(น�(เร�ย์กว"า Parent Entity หร1ออาจำกล"าวได�ว"าเอนท�ตี�อ"อนแอจำะไมู"มู�ความูหมูาย์หร1อไมู"สามูารถึปรากฏในฐานข้�อมู�ลได� หากปราศึจำาก Parent Entity ท�&มู�ความูส�มูพ�นธ์�เก�&ย์วข้�องก�นซึ่%&งสมูาชั้�กข้องเอนท�ตี�อ"อนแอจำะสามูารถึมู�ค)ณสมูบ�ตี� Identity ได�ก0ตี"อเมู1&ออาศึ�ย์ Attribute ใด Attribute หน%&งข้องเอนท�ตี�ปกตี�มูาประกอบก�บ Attribute ข้องเอนท�ตี�น�(นๆ

Identity ค�อ แอที่ที่ร�บี�วที่�ที่��เป็�นเอกิลกิษณ์�เฉัพัาะขึ้องแตี�ละเอนที่�ตี� เชื่�น แอที่ที่ร�บี�วที่� หมาย์เลขึ้บีตีรป็ระชื่าชื่น ขึ้อง เอนที่�ตี� ป็ระชื่าชื่น ซึ่��งจะไม�ม�หมาย์เลขึ้ใดที่��ซึ่&�ากิน

หมาย์เลขึ้บีตีรป็ระชื่าชื่น

ชื่��อ-สักิ5ล เพัศึ สัญชื่าตี�

ว/ด/ป็เกิ�ด

123456789 แดง สับีาย์ด�

ชื่าย์ ไที่ย์ 1/9/2490

987654321 แดง ม�มากิ

หญ�ง ไที่ย์ 21/3/2489

Identity

EmpID Name Sex Saraly

001 แดง สบาย์ด� M 8,500

002 เจำร�ญ ก�าวหน�า

M 9,000

003 สวย์ ใจำด� F 12,000EmpID Date Time_in Time_

out

001 15/2/52 7.30 17.30

002 15/2/52 8.00 18.00

003 15/2/52 7.45 17.45

001 16/2/52 8.00 18.00

002 16/2/52 7.30 17.00

003 16/2/52 8.00 17.30

Employee

Time_in_outข้�อมู�ลการเข้�าออกงานข้องพน�กงานแตี"ละคนในแตี"ละว�น

รห�ส ชั้1&อ คณะ4500

1เดชื่า บีร�หารธ์5รกิ�

จ4500

2สัมชื่า

ย์เกิษตีรรห�ส ป=การ

ศึ%กษารห�สว�ชั้า

45001

1/45 01

45002

1/45 01

45001

1/45 02

45002

1/45 02

รห�สว�ชั้า ชั้1&อว�ชั้า01 ฐานขึ้+อม*ล02 โครงสัร+าง

Student (Strong)

Subject (Strong)

Regis_Detail(Weak)

พันกิงาน กิารเขึ้+าออกิงานม�

นกิศึ�กิษา

กิารลงที่ะเบี�ย์นม� ขึ้อง

ว�ชื่า

Composite Entity Composite Entity เป4น Entity ท�&ทาหน�าท�&เชั้1&อมูความู

ส�มูพ�นธ์�ระหว"าง กล)"มูข้อง Entity เด�มูท�&มู�ความูส�มูพ�นธ์�แบบ Many to Many

Key Attribute ข้อง Composite Entity ก0เป4น Key Attribute ข้อง Entity เด�มูน�(นเอง

ลงที่ะเบี�ย์นน�กศึ%กษา ว�ชั้าMM

น�กศึ%กษา ว�ชั้าNM

1 1

ลงที่ะเบี�ย์น

ภาพัแสัดงกิารเป็ล��ย์นแป็ลงจากิ

M:M มาเป็�น 1:M

ว�ธ์�การแปลง ER เป4นตีาราง

ประกอบไปด�วย์ :- ว�ธ์�การแปลงเอนท�ตี�ท�&ประกอบด�วย์แอททร�บ�วท�ชั้น�ดปกตี�

-ว�ธ์�การแปลงเอนท�ตี�ท�&ประกอบด�วย์แอททร�บ�วท�ชั้น�ดกล)"มู 

-ว�ธ์�การแปลง ER ท�&มู�ความูส�มูพ�นธ์�แบบ 1:1

-ว�ธ์�การแปลง ER ท�&มู�ความูส�มูพ�นธ์�แบบ 1:M

-ว�ธ์�การแปลง ER ท�&มู�ความูส�มูพ�นธ์�แบบ M : N

การแปลงเอนท�ตี�ท�&ประกอบไปด�วย์แอททร�บ�วท�ชั้น�ดปกตี�

ว�ธ์�การแปลงเอนท�ตี�ท�&ประกอบด�วย์แอททร�บ�วท�ชั้น�ดปกตี�ตีวอย์�างตี�อไป็น��เป็�นกิารแป็ลงเอนที่�ตี�ว�ชื่า ให+เป็�นร�เลชื่น(ตีาราง)ว�ชื่า  ซึ่��งเป็�นกิารแป็ลงในกิรณ์�ที่��ม�แอที่ที่ร�บี�วที่�ชื่น�ดป็กิตี�

29

การแปลงเอนท�ตี�ท�&ประกอบไปด�วย์แอททร�บ�วท�ชั้น�ดกล)"มูว�ธ์�การแปลงเอนท�ตี�ท�&ประกอบด�วย์แอททร�บ�วท�ชั้น�ดกล)"มูตีวอย์�างตี�อไป็น��เป็�นกิารแป็ลงเอนที่�ตี�น�กศึ%กษา ให+เป็�นร�เลชื่น(ตีาราง)นกิศึ�กิษา  ซึ่��งเป็�นกิารแป็ลงในกิรณ์�ที่��ม�แอที่ที่ร�บี�วที่�ชื่น�ดกิล5�ม

การแปลง ER ท�&มู�ความูส�มูพ�นธ์�แบบ 1:1

ว�ธ์�การแปลง ER ท�&มู�ความูส�มูพ�นธ์�แบบ 1:1

ตีวอย์�างตี�อไป็น��เป็�นกิารแป็ลงเอนที่�ตี�นกิศึ�กิษา ให+เป็�นร�เลชื่น (ตีาราง)นกิศึ�กิษา  ซึ่��งเป็�นกิารแป็ลงในกิรณ์�ที่��ม�แอที่ที่ร�บี�วที่�ชื่น�ดกิล5�ม

                                                           

กิารแป็ลงเป็�นตีารางน�นจะตี+องน&าค�ย์�หลกิ (primary key : pk) ขึ้องตีารางหน��งไป็เป็�นค�ย์�นอกิ (foreign key : fk) ขึ้องอ�กิตีารางหน��งเพั��อให+ตีารางที่�งสัองม�ความสัมพันธ์�กิน   จากิตีวอย์�างขึ้+างตี+นแป็ลงแล+วได+ดงร*ป็ตี�อไป็น��

                    การแปลง ER ท�&มู�ความูส�มูพ�นธ์�แบบ 1:1 (ตี"อ)

การแปลง ER ท�&มู�ความูส�มูพ�นธ์�แบบ 1:M

ตี�วอย์"างตี"อไปน�(เป4นภาพ ER Diagram ท�มู�ความูส�มูพ�นธ์�ระหว"างเอนท�ตี�แผนกก�บเอนท�ตี�พน�กงานเป4นแบบ 1: M

เมู1&อแปลง ER แบบ 1: M ให�เป4นตีารางแล�ว  ให�นาค�ย์�หล�ก (primary key: pk) จำากตีารางท�&เป4น 1 ไปไว�ท�&ตีารางท�&เป4น M ซึ่%&งจำะกลาย์เป4นค�ย์�นอก (foreign key : fk) ข้องตีารางท�&เป4น M น�&นเอง  ด�งร�ปตี"อไปน�(

กิารแป็ลง ER ที่��ม�ความสัมพันธ์�แบีบี 1:M (ตี�อ)

การแปลง ER ท�&มู�ความูส�มูพ�นธ์�แบบ M:N

ตี�วอย์"างตี"อไปน�(เป4นภาพ ER Diagram ท�มู�ความูส�มูพ�นธ์�ระหว"างเอนท�ตี�น�กศึ%กษาก�บเอนท�ตี�ว�ชั้าเป4นแบบ M: N

ในกิารแป็ลง ER Diagram ที่��ม�ความสัมพันธ์�แบีบี M:N เม��อแป็ลงเป็�นตีารางแล+วจะเกิ�ดตีารางเพั��มขึ้��นมาอ�กิ 1 ตีาราง ดงร*ป็ตี�อไป็น��

การแปลง ER ท�&มู�ความูส�มูพ�นธ์�แบบ M:N (ตี"อ)

ลงที่ะเบี�ย์นนกิศึ�กิษา ว�ชื่าMM1 1

นกิศึ�กิษา ว�ชื่าNM ลงที่ะเบี�ย์น

1. เปล�&ย์นแปลงจำาก M:N มูาเป4น 1:M

2. แปลง ER ท�&มู�ความูส�มูพ�นธ์�แบบ 1:M

1. กาหนดว"ามู�เอนท�ตี�อะไรบ�าง2. กาหนดความูส�มูพ�นธ์�ระหว"างเอนท�ตี�3. กาหนดแอทร�บ�วตี�ข้องเอนท�ตี�ให�ครบ4. พ�จำารณาแอทร�บ�วตี�ท�&ข้%(นก�บความูส�มูพ�นธ์�5. เล1อกค�ย์�หล�ก

สร)ปข้�(นตีอนการสร�าง E-R Diagram

ความูส�มูพ�นธ์�ข้องฐานข้�อมู�ลจำะอย์�"ในร�ปแบบข้องตีาราง

ชั้1&อข้องตีารางค1อ ชั้1&อข้องความูส�มูพ�นธ์� แตี"ละคอล�มูน�ข้องตีารางความูส�มูพ�นธ์� เร�ย์กว"า

แอททร�บ�วท�(Attribute) ข้องความูส�มูพ�นธ์� ค"าและข้อบเข้ตีข้องข้�อมู�ลข้องแอททร�บ�วท�

เร�ย์กว"า โดเมูน(Domain) แตี"ละแถึวข้องตีารางความูส�มูพ�นธ์� เร�ย์กว"า

แถึว หร1อ ท�เพ�ล(Tuple) ข้องความูส�มูพ�นธ์�

แนวค�ดเร1&องโมูเดลเชั้�งส�มูพ�นธ์�

โครงสร�างข้องฐานข้�อมู�ลเชั้�งส�มูพ�นธ์�

Name Address

Phone

Manee Phitsanulok

1111111

John Chaingmai

2222222

Peter Bangkok 3333333

Tata Tak 4444444

Relation

Attribute

PERSONS

Tuple

Degree = 3

Cardinality = 4

จำานวนข้องแอททร�บ�วท�ในร�เลชั้�น

จ&านวนที่*เพั�ลในร�เลชื่น

โดเมูน (Domain) ค1อ เป4นการน�ย์ามูข้อบเข้ตีข้องค"าท�&เป4นไปได�ให�ก�บข้�อมู�ลในแตี"ละ Attribute เพ1&อป>องก�นการป>อนข้�อมู�ลท�&เก�นข้อบเข้ตีท�&กาหนด เชั้"น เราไมู"สามูารถึเก0บข้�อมู�ลชั้1&อจำ�งหว�ดเป4นอย์"างอ1&นได�นอกจำากชั้1&อจำ�งหว�ดในประเทศึไทย์เท"าน�(นแตี"ละโดเมูนจำะถึ�กกาหนดด�วย์ ชั้1&อ ชั้น�ดข้�อมู�ล(Data Type) ร�ปแบบ(Format)

ชื่��อ ชื่น�ดขึ้+อม*ล ร*ป็แบีบีsalary integer 8 digits

Emp_name string 15 chars

sex string M,F

โครงสร�างข้องฐานข้�อมู�ลเชั้�งส�มูพ�นธ์�

จำงเข้�ย์น ER Diagram

อาจำารย์�สอนได�ไมู"เก�น 3 ว�ชั้าตี"อภาคการศึ%กษา หน%&งชั้�(นเร�ย์นตี�องสอนโดย์อาจำารย์�เพ�ย์งคนเด�ย์ว

เท"าน�(น หน%&งชั้�(นเร�ย์นประกอบไปด�วย์น�กศึ%กษาไมู"เก�น 40

คน น�กศึ%กษาจำะตี�องลงทะเบ�ย์นเร�ย์นไมู"น�อย์กว"า 1

ชั้�(นเร�ย์น แตี"ไมู"เก�น 6 ชั้�(นเร�ย์น หน%&งว�ชั้าสามูารถึเป?ดได�เป4นหลาย์ชั้�(นเร�ย์นแตี"ไมู"

เก�น 5 ชั้�(นเร�ย์นตี"อว�ชั้า หน%&งชั้�(นเร�ย์นตี�องเก�ดจำากว�ชั้าเพ�ย์ง 1 ว�ชั้า หน%&งห�องเร�ย์นสามูารถึใชั้�สอนได�หลาย์ชั้�(นเร�ย์น

จำงแปลง ER Diagram ตี"อไปน�(ให�เป4นตีาราง