>s»jl û j ^ HİCR SÛRESİ - ahmettunalilar.com · 12- j - i j^î^OJl y j i î —i S İi-u j d J...

27
>s»jl û j ^ HİCR SÛRESİ Hicr sûresi 99 âyet olup, 87. âyet Medine'de, diğerleri Mek- ke'de nâzil olmuştur. Eshab-ı Hicr, Sâlih Aleyhisselâm'ın kavmi idi. Hicr, Medine ile Şam arasında bir vâdidir. Salih Aleyhisselâm'ın kavmi Semûd, burada yaşarlardı. Peygamber efendimiz Sallâllâhû Aleyhivesellem, Hicr'den geçerken ashabına; "Buradan ağlayarak geçin ki bunların başına gelen, sizin başınıza gelmesin" buyur- muştur. Hicr halkından bahsedildiği için, sûreye bu isim verilmiştir. Akide, ahlâk, Allâh'ın kudreti, insan ve cinlerin yaratılışları, bazı peygamberlerin ve ümmetlerinin menkıbeleri ile ilgili konuları ihh tiva etmektedir. Hicr; mânidir hasmın, düşmanların girmesine. ^Jl Müteşâbihât-ı Kur'âniyedendir. Biz buna imân etmekle mükellefiz fakat mânâsını delillemeye mükellefiyetimiz yoktur. Kur'ân-ı Azimüşşan'ın tamamına imân edeceğiz. Bildiğimizi an - larız, bilmediğimize de imân ederiz. Selef-i Sâlihin, Allâhü e'lemü bi-muradihi bi-zelike demişler. Allâh murâdına âlemdir. Bundan

Transcript of >s»jl û j ^ HİCR SÛRESİ - ahmettunalilar.com · 12- j - i j^î^OJl y j i î —i S İi-u j d J...

Page 1: >s»jl û j ^ HİCR SÛRESİ - ahmettunalilar.com · 12- j - i j^î^OJl y j i î —i S İi-u j d J ... bab-ı maişetinizi o dağlarda halk ettik. j —-b lj yi—-LJ j —ij Orada

> s » jl û j ^ H İC R S Û R E S İ

Hicr sûresi 99 âyet olup, 87. âyet Medine'de, diğerleri Mek­ke'de nâzil olmuştur. Eshab-ı Hicr, Sâlih A leyhisselâm 'ın kavmi idi. Hicr, Medine ile Şam arasında bir vâdidir. Salih Aleyhisselâm 'ın kavmi Semûd, burada yaşarlardı. Peygamber efendim iz Sallâllâhû A leyhivesellem , Hicr'den geçerken ashabına; "Buradan ağlayarak geçin ki bunların başına gelen, sizin başınıza gelmesin" buyur­muştur.

Hicr halkından bahsedildiği için, sûreye bu isim verilmiştir. Akide, ahlâk, Allâh'ın kudreti, insan ve cinlerin yaratılışları, bazı peygamberlerin ve ümmetlerinin menkıbeleri ile ilgili konuları ihh tiva etmektedir. Hicr; mânidir hasmın, düşmanların girmesine.

^Jl Müteşâbihât-ı Kur'âniyedendir. Biz buna imân etmekle

mükellefiz fakat mânâsını delillemeye mükellefiyetim iz yoktur.

Kur'ân-ı Azimüşşan'ın tamam ına imân edeceğiz. Bildiğim izi an­

larız, bilmediğim ize de imân ederiz. Selef-i Sâlihin, Allâhü e'lemü

bi-muradihi bi-zelike demişler. Allâh murâdına âlemdir. Bundan

Page 2: >s»jl û j ^ HİCR SÛRESİ - ahmettunalilar.com · 12- j - i j^î^OJl y j i î —i S İi-u j d J ... bab-ı maişetinizi o dağlarda halk ettik. j —-b lj yi—-LJ j —ij Orada

414 • Tefsir Sohbetleri

Habibine ne emretm iş, O bilir. Şifre gibidir demişler. Müteahhi-

rin olan bazı ulemâ da sûrenin ismi olması muhtemeldir. Ayrıca

elif'ten ene, lâm 'dan Âllâh, ra'dan Rakîp. "Ben Âllâh'ım , Râkîbim.

Sizi murakabe ediyorum" demektir. Fakat eslem olan, Âllâh'ın re­

yine havale etmektir. d J b Bu sûreyi celiledeki âyetler, ^ lü & l o l J l

Kur'ân-ı Azimüşşân'ın âyetleridir. Yâni ey muhatab, Âllâh'tan ge­

len bir Kur'ân'dır, ona göre dinle. û ' j - î j Mübin olan, rüşdü

dalâletten, hakkı haksızlıktan, haramı helâldan beyan eden, bir

Kur'ân'dır.

2- İ j i l S jJ 1 j j -â5” j j j - J ! ^ j j i - v j

/_IjJ Çok zaman rube teksir içindir. ("Rubemâ" bizim kıraa­

tim iz ki rivâyet-i âsim ve kıraati Hafız üzerine okunuyor. Diğer

kıraatlardan olan, "Rubbemâ" şeklinde şeddeli okunuyor. Her ik i­

si de doğrudur, fark harekelerdedir. Kelimenin harfinde değişik lik

yapm ıyor.)

Çok zaman S jJ sever temenni eder, İj J_â5 j —j İJİ küfürde kak

lanlar, kâfir o larak helâk olanlar. Sekerat, ölüm başladığı zaman,

Müslüman olanların halini görür. Temenni ederler, j - a - L L i l^i/S j_i

Müslüman olmayı temenni ederler. Bu temenni sekeratte başlıyor

ve keşke ben imân etseydim de Müslüman olaydım. Lâkin ne fay­

da, geçm iş oluyor.

3 - — j - L î J i J l 1 j j o _ « . i j J İ j J ^ l j y - * j i

Ey Habibim Ekmelerrusûl Sallâllâhû Aleyhivesellem . (Malûm

olduğu üzere bu sûre, Mekke'de nâzil olmuştur, Cenâb-ı Âllâh,

Page 3: >s»jl û j ^ HİCR SÛRESİ - ahmettunalilar.com · 12- j - i j^î^OJl y j i î —i S İi-u j d J ... bab-ı maişetinizi o dağlarda halk ettik. j —-b lj yi—-LJ j —ij Orada

Hicr Sûresi • 415

Mekke'de iken harbi irade etmedi. Rasûl-û Ekrem Sallâllâhû A ley­

hivesellem, Medineyi Münevvere'ye hicretinin ikinci senesinde

muharebeye müsaade buyruldu. Harbe müsaade edilmediğinden

Rasûl-û Ekrem 'e, yum uşaklıkla Cenâb-ı Hak emrediyor.) Buyuru­

yor ki; f_* jS Ey Habibim, bunlara nasihat tesir etmiyor. Muhare­

beye de müsaade edilmediğine göre, nasihat de etme bırak kendi

hallerine. Bir insan küfr-ü inâdi olduktan sonra nasihatın faydası

olmuyor. f—*jS Onları bırak, 1 j * * A : J İ j-K t; dünyada yesin ler eğe} S* O

lensinler, (lezzet ve şehvetle) geçinsinler. Onları tûl-û

emel meşgul etmiştir. 3 J j j l J Emelleri, onları oyalasın (imân

ve tâatten geri bıraksın.) Yakında (hallerini, akıbetini, cezalarını

görecek, fena hareketlerini) bileceklerdir.

4- LgJj J l  jy /l^ Ja İ L«j

o X X ^ XL L£ U l /J>J Biz Azimüşşan helâk etmedik. o y j .» "m in" tekid

içindir. Hiçbir memleketin ehlini helâk etmedik. p -lJA 'hPj 'J'

Hepsinin muayyen bir günü var, o gün geldikten sonra olur.

5- / -J?“! Âa !

L ^ - l âJ>1 (j_* (3<_.İS /__* Sebkat etmez, evvel gelmez bir üm­

met için ancak vakt-i zamanı geldiğinde helâki takarrür eder. /J>Jo

İJ Onların helâkı da geciktirilmez geri kalmaz.

6- OjLjjtaJ d i ! ;$”3J! a_«_Lp J y i ^3J1 / j ! /j İji/Sj

> S ' '4 o ' ' ' ' } ' *I jJU J Söylediler, dediler ki; d_İ1 ^_SjJ1 <--1p J$ -i ^3J1 14J1 / J

Z ik ir olan Kur'ân'dır. "Ey kendisine Kur'ân indirilen Mu-

Page 4: >s»jl û j ^ HİCR SÛRESİ - ahmettunalilar.com · 12- j - i j^î^OJl y j i î —i S İi-u j d J ... bab-ı maişetinizi o dağlarda halk ettik. j —-b lj yi—-LJ j —ij Orada

416 • Tefsir Sohbetleri

hammed Sallâllâhû A leyhivesellem , sen mutlaka bir mec'nunsun,

aklını kaybetm işsin."

7- j A a l — Jl j j . » L - i S " tl)i a S i U / j Z i ı s l s i » jJ

o ' Is ~ *1» LJ hellâ mânâsınadır. ^LSdli/j ULjIS "Eğer doğru söyleyen­' ' s ~ \lerden idiysen, niçin melekler gelm iyorlar senin doğru söylediğ i­

ne şehadet etsinler? j - J a L - J I j_» L - i S O| Eğer sen bu sözünde,

hak peygamber olduğuna ve Kur'ân'ın da Âllâh-û Teâlâ tarafından

nâzil olduğuna dair hak söylüyorsan, neden melekler gelip de şe­

hadet etm iyorlar? Sen demek ki aklını kaybetm işsin de böyle söy­

lüyorsun."

Hâlik-i Kâinat buyuruyor ki; Ey Ekmelerrusul Sallâllâhû A ley­hivesellem, bana niyabeten onlara böyle söyle.

(3-^ / j "Jl ^ - S J ı l i l j y i /--» Biz (kâfirlere,) melekleri ancak hak

ile azap ile indiririz. Eğer melekler azap ile gelirse, ondan sonra

hayat bulamazlar. iSl I j _ i l S Z_»J Şayet onlara melekleri gön-

derseydik, o zaman da azaplarında imhâl etmezdik. Azapları tehir

edilmez.

9- O jk iL d J i j l j jS jJ I Z i iy jp t j ijl

5 - S ^ J I /—U y j - ü i J l Hâlik-i Kâinat, teselli ediyor Habibini. Ey

Habibim müteessir olma, bunların imâna gelmedikleri küfründen

dolayı. Senin dinin bütün şark ve garbı ihâta edecektir. Kur'ân'ı biz

inzâl ettik O j - k i l ^ J ^ J L i l j elbette onu (tahrif ve tebdil'den) koru­

Page 5: >s»jl û j ^ HİCR SÛRESİ - ahmettunalilar.com · 12- j - i j^î^OJl y j i î —i S İi-u j d J ... bab-ı maişetinizi o dağlarda halk ettik. j —-b lj yi—-LJ j —ij Orada

Hicr Sûresi • 417

yacak da biziz. Tahrif ve tebdil etmek isteyenler, kendine yapm ış

olur, belâsını bulur. Yine Kur'ân, nâzil olduğu gibi kalır.

10- J i ^ zi^ j î ^

o s Q ss s sH L i j l j ^ î J j Biz Azimüşşan gönderdik d ü u î j - i senden evvel.

313 Rusül, 124.000 peygamber gönderdik j_ı^^jJ/l ç L i — i evvelki

kavim lerin içinde. Bu kavim lerin ekserisi böylece peygamberleri­

ne karşı gelmişlerdir, inkâr etmişlerdir. Onlar sabretm işler, sen de

sabret mahzun olma, nihayet Ben de sana yardım ederim. o

11- D j > £ U S* I j S l S J l J j i j j i l i j

of - f - j l j L - i j Gelmedi onlara, kavim lere J j J - j j - » hiç bir peygam­

ber, s * i j j i S J l hemen o peygamberlere alay istihza eder­im ' '

lerdi. Bu keferelerin tabiatında, cibilliyetinde istihza var. Sabret

sana da yardım edeceğim.

12- j - i j^î^OJl y j i î — i S İ i - u j d J İ jS"

\ s } }d ü İ S ' Nasıl ki onların kâlbine tekzib hâsıl olmuş idi. — J 4 İ L L 5

j - ı # y > t J l y j - i î Senin zamanındaki mücrimler, (o zaman ki Mek­

ke'deki kâfirler) Biz böylece (istihza, küfür ve tekzibi) o mücrim ­

lerin kâlbine sokarız.

13- j j j J l ü i c U J î j s * D j i i j J J

D j - i - i ^ j j J Bu Kur'ân'a imân etmezler, sen de müteessir' ^ s ' * } ' a ' o '

olma. j - J j J l c _ U - - J j j Evvelkilerin âdeti ne ise bunlar da o

adet üzerine geliyorlar. (Peygamberlerini tekzib ve istihzâ etm e­

leri yüzünden,) kendilerinden evvelki ümmetler hakkında geçen

Page 6: >s»jl û j ^ HİCR SÛRESİ - ahmettunalilar.com · 12- j - i j^î^OJl y j i î —i S İi-u j d J ... bab-ı maişetinizi o dağlarda halk ettik. j —-b lj yi—-LJ j —ij Orada

418 • Tefsir Sohbetleri

Sünnet-i İlâhiye'ye rağmen (ki helâktir.) Onlar yine onu, (Kur'ân'ı)

tasd ik etmezler.

14- O j — J i < - î i j İ k i # ./ u a J I j » / j/j ç . . - İ p / i : > ı î i j J j

j j j Eğer açarsak f-g-İP onlara *U_LJl j_» /-J/J göklerden

bir kapı. ûj_—J i j 4-J J j İ k i Biz, onlara (o bize meleklerle gelseydin

diyenlere) gökten bir kapı açsak da oradan meleklerin inip çıktığ ı­

nı aşikâre görseler (yine imân etmezler.)

15- û j j j - ^ ' A » f j S j p ' j J /-,j/- '^iJİ C ->jk _^< / . j l i jJ/ iJ

"T ol sij-J/âJ D iyecekler UyjUaJl o jk _ i- L l l gözlerim iz bağlandı, belki

bir sih ir büyüye tutulmuş bir kavim iz, (gördüğümüz bir hayaldir,' r , ' a

hakikat değildir.) û j j j* - !» fj-S J-J Biz sih irlenm iş bir kavim iz

diyecekler. Yine imân etm ezler çünkü küfr-ü inâdidir.

16- j j j j - k / i . İ İ / * / i j j j / ^ j j J # - / i a J | y i / î - İ i — J â j j\ ' ' '

/_—j j j *U _ lJ l y_ i U d i— Jl-IJJ Hâlik-i Kâinat emrediyor. Onların

meişeti için, Âllâh lütfetm iş gökleri burçlarla tezyin etmiş. La Ul JH sj^ jk / IL i Ve bakıp temâşa edenler için süsledik.

V ' o s * i* o °17- j p / k - A J j> j j . » L f t U İ ü . : > - j

Biz Azimüşşan, racim, mel'un olan şeytanlardan gökleri mu­hafaza ettik. Bu da Rasûl-û Ekrem Sallâllâhû Aleyhivesellem efen­dim izin doğduğu gecede olmuştur.

18- j - - . » ı__A . A ^ - . - ı J l (_j j î _ ^ » l j j . » J l

Page 7: >s»jl û j ^ HİCR SÛRESİ - ahmettunalilar.com · 12- j - i j^î^OJl y j i î —i S İi-u j d J ... bab-ı maişetinizi o dağlarda halk ettik. j —-b lj yi—-LJ j —ij Orada

Hicr Sûresi • 419

J i Lâkin £I_İJ\ j j ü i istirak-ihtilâk; sırları koparmak, ku­

lak kabarmak, bunlar kalkıyorlar. d lg -A A_JLolj Onlara tâbi

oluyor bir şu'le, ateş şûlesi onları mahveder. (İnsanlar toprake

tan halk olduğu gibi cinler de havadandır. İnsanların sıkleti ağırk

lığı aşağıya veriyor, cinlerin ise yukarıya göklere çıkıyor.) Önceki

ümmetlerin peygamberlerine gelen vahiyleri, melâikeyi kiramdan

işittikleri bazı kelimâtı getirip putlara ilkâ ederlerdi. Bu şekilde

dalâlete sürüklemeye çalışırlardı. Bu da Rasûl-û Ekrem Sallâllâhû

A leyhivesellem , dünyaya gelinceye kadar devam etti. O geldikten

sonra vahiy yolunu, onlardan tem izlemeyi irade etti. Ondan sonra

o yıldızların membalarından onlara ateş a levler atılıyor, ateşler

atıldığında bazılarını öldürüyor. Hülâsa o yol, onlara kapanm ış o lu­

yor.

* K19- A J S L f c j U i p i j £ _ J j j L f c j U l a J I j L i & I » > j V j

L i iS î l» ^ jS f i j Yerleri de uzatıp yaydık. Dünyanın dörtte biri

toprak, dörtte üçü su olduğuna göre, Hâlik-i Kâinat bu toprakları

su lar üzerine zaptediyor. ^— ' j j i-4-j L i lâ J iJ Orada sarsıntıyı ön­' JJ } s

leyen dağlar yerleştirdik. îc^-A J S l_4ıj i - ü l î i j Her şeyi

inbat ettik, ig - j yerde ve dağlarda hikmetli olarak. Yerde ve

dağlarda, kudret ve hikmet terazisi ile ölçülmüş her şeyi bitirdik.

Lüzumlu olan m iktar kadar, ne ziyade ve ne de noksan olmadan

hikmetim ize uygun her nebatı, ağacı ve yeşilliği halk ettik.

20- j —S j l A J f L İ (j» j /“j l i» ig -j f s J LJl*.:>-j

Page 8: >s»jl û j ^ HİCR SÛRESİ - ahmettunalilar.com · 12- j - i j^î^OJl y j i î —i S İi-u j d J ... bab-ı maişetinizi o dağlarda halk ettik. j —-b lj yi—-LJ j —ij Orada

420 • Tefsir Sohbetleri

o y, sl_Uûc>-J Halk ettik biz L g - i y_xJ size bu yerlerden, es-

bab-ı maişetinizi o dağlarda halk ettik. j —- b l j y i—-LJ j —i j Orada

hem sizin için hem de sizin besleyicileri olmadığınız varlık lar için

lüzumlu rızık lar ve geçim vasıtaları yarattık.

21- pi-a-i jJÂ j J l Jj-İİ l i j ^ -5l _>- /jJ-iP J l j i û 'j

4İ5İ5* iS lip J l *yJ;. ( j i d)1j H içbir şey yoktur ki onun hazineleri

bizim yanım ızda olmasın. Bizim hazinem iz yokluktan halk olur.

Yokluktan bizim hazinem iz var edilir. p J lü J l L i j Fakat

biz, onu ancak belli bir m iktar ile inzâl ederiz.

22- y ü ı ı—i j ^ / ı ^ l î £i—i *ü_Lji j * U J551Î -»ıjj ^ b jJ i nî-^.jjj

jp j l^ J “-Jo s s

£-/jJJ1 i l L . j ! j Biz Azimüşşan, gönderiyoruz rüzgârı ^SljJ hâm i­

le olan bulutlarla. *l—i *U_LJ1 j_ i U J y / î Yukarıdan, göklerden suyu

gönderiyoruz. a j i i l l İ Â - . l/ î Onunla yerlerin izi, sizi ve hayvanatın ı­

zın ihtiyacını su ile karşılarız. j_ p jL * j 3J y_J5l L i j S izler bu suyun

hâzini, koruyup saklayanı değilsiniz. Hazinesi elinizde değildir.

Ben bunu gönderiyorum.

♦ l \A\ > •<' > î '23- OjJjljJ 1 j^ Jj y 5*0 j-*lJ lilj ' ı ^

LÜlj Muhakkak biz, i - * i j y — j_>iJ benim hayat veren, ancak' '' V ° <biz d iriltir ve biz öldürürüz. Oj-3jljJ! j - * i j Ve sonunda her şeye biz

varis oluruz, (yalnız biz bâkiyiz.)

24- jJj-:>-L_L.*Jl L_a_Lp JLâJj y-S-ii j - i JuLlu-a-i 1 L_a_Lp JlÂİj

Page 9: >s»jl û j ^ HİCR SÛRESİ - ahmettunalilar.com · 12- j - i j^î^OJl y j i î —i S İi-u j d J ... bab-ı maişetinizi o dağlarda halk ettik. j —-b lj yi—-LJ j —ij Orada

Hicr Sûresi • 421

0 oL i l i P J_s.jj Muhakkak biz Azimüşşan biliyoruz. j - iJ iS L

> a * ' ' " f f i a Âdem Aleyhisselâm 'dan itibaren, sizden önce gelip geçenleri

de biliyoruz, j j j —l i L l l J l U U P JlJüJ geri kalanları da biliriz.L ' - - - -

25- İp f —- j>- «jl » a j A d ’ j J |j

» A J“A d l - J j Û l j Senin Rabbindir Ey Habibim, bütün mah-

lukâtı toplar haşreder. Haşır; kaldırıyor kabirden. Neşir; hesaptyerine hazır eder. f - —J-P f - ı f ^ « - j l Âllâh sun'unda hakimdir, her

şeyi yerli yerine halk etmiştir. Â limün, â lim dir halkına, hakkıyla

Âlim 'dir.ü O S 0 ° ° ' ' * ' ' ' '

26- O j i ı a j » (Jl J (ja j ) l ı - ,J l l ıS İ— JlsJj

X 0 0 0J l l i V l U j 1— jlâJj Biz Azimüşşan, insanı halk ettik J U a J u ? j . »

kuru çamurdan. O j J L L i I . ! » - j _ a Tegayyür eden siyahlaşan çamur,

kuru olan çamurdan halk ettik.

27- j l ı J l j l j jj.» J j j j ) alisi.-- j U J l j

ti ^ 0 2 0 t j l _ > d l j Cinleri de Ebul Cin ki şeytandır. j l _ j j _ a J _ l î j _ » a l i s i . —

_l î l Ondan önce dumansız ateşten halk ettik. Onların ahvalini

mücmelen beyan ediyor.

28- J j i ı a i"!»' j » j » IJ L j j J l—- ^ il ^ f ıL U d - j j JlS î l j

^ L f j d u J J d J j J U î l j Ey Habibim Ekmelerrusûl Sallâllâhû A ley­

hivesellem, Âdem Aleyhisselâm ile şeytanın hikâyesini ümmetine

bildir ki kıssadan hisse alsınlar. Senin Rabbin, meleklere emretti.. o

|J_LJ J J l — ^ _ j l Ben bir beşeri halk edeceğim. L 1 > - j_a> J L ^ a J u s j . »

Page 10: >s»jl û j ^ HİCR SÛRESİ - ahmettunalilar.com · 12- j - i j^î^OJl y j i î —i S İi-u j d J ... bab-ı maişetinizi o dağlarda halk ettik. j —-b lj yi—-LJ j —ij Orada

422 • Tefsir Sohbetleri

Û ji-U i Mütegayyir olmuş, kuru çamurdan, biçim verilm iş kara bir

balçıktan bir insan yaratacağım.

29- j jJ L - - l. i SJ i j * î i —>"jj j * S -i Cc^ci-jj S i - j i İ İ li

S l|J_İ İ İ Ü Ne zamanki tekemmül etti. — j j j _ * s - ı i C_J,I5 j

Ruhumdan nefhettiğim zaman, ona ruhumdan üflediğim zaman.

(Âllâh CelleCelâlûhû, ruhu kendine izâfe ediyor. Bu da tazim

içindir. Meselâ; Beytullah diyoruz. Cenâb-ı Hak, münezzehtir bir

beyt, ev sahibi olmaktan. Yani "Âllâh'ın halk ettiği ruh" demektir,

yoksa Cenâb-ı Hakk'ın ruhundan bir parça demek değildir.) l j J * î i

j - j - L i S-J Derhal onun için secde ediniz. (Secde yalnız Âllâh'a

mahsustur, hiçbir mahlûka secde edilmez. Buradaki secde, tehiy-

ye secdesid ir yâni ibadet secdesi değil. "Ona eğilin iz" demektir,

mânanın birisi budur. Yahutta biz kıbleye karşı başım ızı koyuyo­

ruz. Mescudun ileyhtir, mescudun leh değildir. "Yine  llâh'adır

secde fakat yüzünüzü Âdem Aleyhisselâm 'a çevirip secde ediniz"

demektir.

3 0 - Û j *-0--1 (f 4i S ' < İ i i « J | J j?t U i

Yerdeki meleklerin hepsi secde ettiler. Âdem Aleyhisselâm 'a

secde eden melekler, yerdeki meleklerdir.

3 1 - j - j 'J '— l-uJl ç i D j İ j tl>l ^ j l J l

^ _ j i J - J b l J l Ancak iblis secdeden imtinâ etti. Ç_*> D j - İ ; Di

j j j ı —l_UJl Ancak iblis, secde edenlerle beraber olmadı, secde

edenlerle beraber secde etmekten imtina etti.

Page 11: >s»jl û j ^ HİCR SÛRESİ - ahmettunalilar.com · 12- j - i j^î^OJl y j i î —i S İi-u j d J ... bab-ı maişetinizi o dağlarda halk ettik. j —-b lj yi—-LJ j —ij Orada

Hicr Sûresi • 423

32- jjjjL^ -U I Oj5o J l dU /» r t ^ l İj Jİ3

J13 Âllâh CelleCelâlûhû emretti bilâvâsıta. İhâne; tehdit sûreti

ile. j j - L İ J I £_» Oj-£S J İ dJü /_» (jr-t^ i Z-J Âllâh-û Teâlâ buyurdu.

"Yâ iblis ne oldu sana, niye secde edenlerle beraber olmadın, terk

etmene sebep ne?" dedi. Âhirzaman peygamberi gönderilmeden

önce cinniler gökyüzüne çıkar, insanların kaderiyle ilgili bazı bilgi­

leri alır, yeryüzünde kâhinlere verirlerm iş. Kur'ân-ı Kerim geldik­

ten sonra, âyet-i kerimede beyan buyrulduğu şekilde onların bilgi

almaları veya çalmaları yasaklanm ış, buna yeltenenler de ateşle

yakılm ıştır.

33- (Oji^» j » J l —- jj-» 3jl!Ü3- j - i- J Jj*t—.<V j S l »J Jİ3

* * m sJ U İblis cevap verdi ve dedi ki; j_S l » J "Bana lâyık değildir.

l —J - J Ben secde edeyim, benim ceddim aslım ateştir. j J L J Banao o

lâyık değildir, bir beşere secde edeyim. j.» J L —Ju? j_» ü L iU -

tOji-l» Kuru bir çamurdan biçim verilm iş, kara bir balçıktan yarat­

tığın insana secde etmek bana gerekm ez" dedi.

Zirâ insan cismânidir, ben ise ruhaniyim. O topraktan, ben

ateşten yaratıldım . Ateş, topraktan üstündür.

Bu mülahazayla kibirlendi. Kendisini, insana üstün sandı.

34- d b / i lg i» ^j-^"/i Ji-3

Z4i» ^ - —Zi J / İ Emretti Âllâh CelleCelâlûhû. "Ç ık oradan, mee

lekler zümresinden. Meleklerden değildi, melekler içine karışm ıştı.

Page 12: >s»jl û j ^ HİCR SÛRESİ - ahmettunalilar.com · 12- j - i j^î^OJl y j i î —i S İi-u j d J ... bab-ı maişetinizi o dağlarda halk ettik. j —-b lj yi—-LJ j —ij Orada

424 • Tefsir Sohbetleri

- —j d i - j l i K ı y a m e t e k a d a r , s e n d e r g â h ı m d a n t a r d o l u n m u ş s u n .

M e r c û m , h a y ı r d a n t a r d o l u n m u ş . D e r g â h - ı İ l â h i ' d e n t a r d o l m u ş .

35- j j j d i f j j J j i l i İ J i d - İ P û j j

M u h a k k a k ki k ı y a m e t e k a d a r l â n e t s e n i n ü z e r i n e o l a c a k t ı r . O n ­

d a n s o n r a d a a z a b - ı İ l â h i y e g i r i f t a r o lu r .

d i r i l e c e ğ i g ü n e k a d a r b a n a m ü h l e t v e r " d e d i . İ b l i s n e d e m e k i s ­

t i y o r , ö l ü m d e n k u r t u l m a s ı n ı i s t i y o r . E ğ e r  l l â h - û T e â l â k ı y a m e t e

k a d a r m ü h l e t v e r s e y d i , z a t e n k ı y a m e t t e ö l ü m y o k v e ö l ü m s ü z

k ı y a m e t e g i d e c e k t i .

H â l i k - i K â i n a t , o n u n d u â s ı n ı r e d d e t t i . S a n a m ü h l e t v e r d i k

v a k t - i m â l û m a k a d a r y a n i n e f - a y û û l â n ı n n i h a y e t i n e k a d a r . Ş e y ­

t a n n i h a y e t 4 0 s e n e ö l ü k a l ı r . B ü t ü n i n s a n l a r ö l d ü k t e n s o n r a ö lü r ,

4 0 s e n e s o n r a d a i n s a n l a r h a ş r o lu r . İ b l i s , iki s û r a r a s ı n d a 4 0 yıl

ö l ü k a l a c a k t ı r .

y i i j j p l U_> _ j (J/î Y â R a b b i , b e n i i ğ v â e t t i n , b u y o l d a n ç ı k a r d ı n .s '

f 4 J j - i j S J M a d e m k i b a n a b u k u v v e t - i k u d r e t i v e r d i n . B e n o n l a r ı

t e z y i n e d e c e ğ i m , a l d a t a c a ğ ı m o n l a r ı . • j ^ j j l y i Y e r y ü z ü n d e i s y a n

_ > j J l İ İ b l i s ; " E y R a b b i m , ö y l e i s e ( v a r l ı k l a r ı n ) t e k r a r

38- f j İ i i i i c î j i i f j j y i i

Page 13: >s»jl û j ^ HİCR SÛRESİ - ahmettunalilar.com · 12- j - i j^î^OJl y j i î —i S İi-u j d J ... bab-ı maişetinizi o dağlarda halk ettik. j —-b lj yi—-LJ j —ij Orada

Hicr Sûresi • 425

ile jA—l f_.pjj.pVJ hepsini iğvâ ederim, yoldan çıkarırım . Beni

azdırmana karşılık, ben de yeryüzünde onlara (günahları) süslea

yeceğim ve onların hepsini mutlaka azdıracağım.

40- j - J İ Â A J ! f f l » JS tİp V]

Ancak senin halis olan kulların müstesnâ, ekserisini yoldan ç ıkarırım .

41- f-Jâ-Sı* ^İp i ^ l 1 3 la (J/î

J U Hâlik-i Kâinât emretti. f-J il.1 » ^^İP i l j - ^ 13l_A Ancak içle­

rinden ihlasa eren, erdirilm iş kullarım müstesnâ.

42- j j jU J ! j » dL*-ö! jy» V! û / k ii- f İp d ) ^ ^sL-p i)1

1)/kİJ- f - f - İP d . ) J.-1) ^ s L I p dİ Benim hak yolumda olan kul­

larıma, senin bir kuvvetin olmaz onlara. j - j j / iJ l j - » d L i is l j_» Vlt s '

Ancak sana tâbi olan gâvin olan, kâfir olan, imân etmeyenlerdir.

Benim kullarım , beni tan ıyanlar sana tâbi olmazlar.

o 'T o f } o ,43- j - j - A —-! f A J P j a J f - * f —- i ) ] j

Cehennem onların mahâlli mev'ididir. Senin de onların da on­ların hepsine va'd olunan yerdir.

t i<§. } x $ O J l O f i O ı x l/ ^ ' t , / • « ( 4 / 9 /

44- j ı ! » j — f-fi» ‘t '1 . l t ") ^ 1 j l

Cehennemin yedi kapısı vardır. Her kapı için ayrılm ış bir zümre vardır.

Page 14: >s»jl û j ^ HİCR SÛRESİ - ahmettunalilar.com · 12- j - i j^î^OJl y j i î —i S İi-u j d J ... bab-ı maişetinizi o dağlarda halk ettik. j —-b lj yi—-LJ j —ij Orada

426 • Tefsir Sohbetleri

Müttekiler, Â llâh'ın azabından korkup rahmetine sığınan müt-

tekiler, mutlaka cennetlerde ve pınar başlarında olacaklardır.

46

Melekler her tarafta onlara derler ki; "Oraya emniyet ve selâm la girin" denilir. "Korkudan ve zahmetten sâlim olarak girin"

derler. Cennete girdikten sonra en iyi sohbet, Cüneyd-i Bağdâdi Kaddesâllâhû Sırrahülaziz buyuruyor ki; "Me ehalle ictimâu mel ehbâb. Bir cemâat, ahbab ile halis ahbab ile bir arada ne güzel nefse, ruha gıda verir." Sonra ona mukabil diyor. "Ve me emerra. Ne acıdır bir ictimâ ki onların arasında buğz-u haset varsa. Ne kadar acı olur."

47- j —b l l i i j j i ^ i P l j l j > - î J p j i f * j j j ^ — i l i LL -S ^ j j

/__* L İ P y j Biz Azimüşşan, nezb ediyoruz kaldırıyoruz. —__i

■a j j Jlİ» Onların kalbinde J-p j_«> hased-i kibri kaldırıyoruz. Kalple­

rinden ljlp -1 hakikaten kardeş şeklinde olurlar. j_ J . j l l£ i j j _ i ^_İP

Birbirinden fazla o lmamak üzere mütekabil otururlar. Onlar artık

üzerinde karşı karşıya oturan kardeşler olup (sohbet ederler.)

/-g-i fg -U o J Orada onlara hiçbir eziyet, yorgunluk, me­

şakkat dokunmayacak. j_ -— A .L L g l i f_i> l_ ij Oradan çıkarılacak

da değillerdir.

49- j j i ^ J i /jl — j l ^ > i/ i ‘-S'

Hitab, Rasûl-û Ekrem 'e fakat murad olunan ümmettir. Kulları­

Page 15: >s»jl û j ^ HİCR SÛRESİ - ahmettunalilar.com · 12- j - i j^î^OJl y j i î —i S İi-u j d J ... bab-ı maişetinizi o dağlarda halk ettik. j —-b lj yi—-LJ j —ij Orada

Hicr Sûresi • 427

ma haber ver ki; "Ben Gafur ve Rahimim (mağfiret isteyeni afiv, tevbe edene rahmet ederim.)

5 0 - f j J ı _ ı l i J ı j * y j i j p û J j

Benim azabım da elim bir azaptır, benden korksunlar ve fena­lık yapmasınlar. Âllâh-û Teâlâ yüz rahmet yaratm ış, 99'unu sake layıp birini bütün mahlukâtına göndermiştir. Eğer kâfir olan, Â l­lâh'ın ne derecede merhametli olduğunu bilse, cennetten ümidini kesmezdi. Mü'min de Âllâh-û Teâlâ'nın azabının ne derece müthiş olduğunu bilse, cehennemden emin olmazdı.

f 0> ♦®"' 0 0 t5 1 - ( f - * j j j j P

Misâfire ne için dayf derler? Çünkü bir konak, sahibine mey­lediyor. M isafir sefer ediyor, dayf-duyûf meylediyor. B ir mal, ko­nak sahibine meylediyor, evine gidiyor. Farisi ibare ise mihman derler. Mih; büyük. Mihman; evin büyüğü demektir. Mihmandar; büyüklüğü, büyüklüğün emrini muhafaza eden demektir. Onlara, kullarıma İbrahim Aleyhisselâm 'ın m isafirlerinden (meleklerden) de haber ver.

9 s s 0A-İİP lj__İ>o i l Misafirler, İbrahim A leyhisselâm 'ın evine dâhil

oldular. i j J U i Yanına girdikleri zaman selâm verdiler. (Bu

selâm, Âdem Aleyhisselâm 'dan geliyor. "Esselâmû Aleyküm ve

Rahmetullah" dediler.) û j-İ—J f - k l» l i l J l İ İbrahim Âleyhisselâm

onlara, "biz sizi tan ım adık" dediler. Selâm larını aldıktan sonra

önlerine yem ek getirm işti, onlar yemeği yemediler. Ya ondandır

Page 16: >s»jl û j ^ HİCR SÛRESİ - ahmettunalilar.com · 12- j - i j^î^OJl y j i î —i S İi-u j d J ... bab-ı maişetinizi o dağlarda halk ettik. j —-b lj yi—-LJ j —ij Orada

428 • Tefsir Sohbetleri

veya vakitsiz eve gird iler yahutta kapıdan değil de birdenbire evin

içinde hazır oldular. "B iz, sizden cidden korkuyoruz" demişti.

53- f J * V J j - I - - i-1' J I jJ lS

J \j_Jİ3 Melekler; "Korkma bizden. L-İ Bizler, Rabbinin

Rasûlleriyiz. J j_ L l- Seni tebşir ediyoruz. f_J-* f J -^ 1 Âlim olan bir

evlât ile ki İsmail Aleyhisselâm 'dır. Nübüvvet ilmini hâmil bir ço­

cuk müjdeliyoruz" demişlerdi.

54- O j j - ı - j -J f i j * £ J I tl)\ ç -p j - ! * ' J i İ

j 4 & ' ,'^-1» d)İ ^Jlp ç j^ j J L İ l J l İ İbrahim A leyhisselâm , "bana

ihtiyarlık halimde mi bir oğul müjdeliyorsunuz? O jj- I^ f * Şaşılaş

cak bir şey müjdeliyorsunuz" dedi.

55- j - J a - İ L - ! ' j » J j e ^ ^ l l J i - j - I \jJl3

° ' s e t * 'J lS j_ I ijJ lî Cibril-i Emin diyor ki; "B iz, seni hak ve haki­

" " * 0 skat ile tebşir ediyoruz. j - ı k ’lLJi J_» J - kS J i Sakın, Hakk'ın rahme­

tinden üm itsizliğe düşenlerden olma" dediler.

56- O j J l ^ I J i A ı j j » 1? i L j j » j (Jlâ

İbrahim Âleyhisselâm ; "Sapıklardan başka, kim Hakk'ın rah­metinden üm itsizliğe düşebilir?" dedi.

57- O j L j i J l i g j i î i l i U - ü j tJlS

Sonra yalnız oğul müjdesiyle gelmediklerini anlayınca, tam a­mıyla maksatlarını öğrenmek için, "Ey Âllâh-û Teâlâ'nın Rasûlleri, daha (başka) ne işiniz var?" dedi.

Page 17: >s»jl û j ^ HİCR SÛRESİ - ahmettunalilar.com · 12- j - i j^î^OJl y j i î —i S İi-u j d J ... bab-ı maişetinizi o dağlarda halk ettik. j —-b lj yi—-LJ j —ij Orada

(İbrahim Aleyhisselâm , onların Âllâh tarafından gönderilm iş melekler olduklarını anlayınca, böyle bir melekler cemâatının sak dece bir müjde için gelm iş olmayacağını, daha başka mühim vazi­felerinin de olabileceğini tahm in ederek bu soruyu sordu.)

Hicr Sûresi • 429

ljJ/3 Cevap verdiler, dediler. /_j| "B iz ler /ıİ_^jl gönderild ik

Âllâh tarafından, j_ -» j* » fj_J ^ J l kâfir olan bir kavim ki Lût

A leyhisselâm 'ın kavmidir. Onların helâk edilmesine memuruz.

(Küfür ve taşkın lıkları yüzünden onları helâk edeceğiz.)

59- j * . i l — İ f i j A i İ J / j j i j J J i J j

■t ) Sl?jJ (Jl "Jl Ancak Lût A leyhisselâm 'ın ailesi (ve ona tabi olanları)

değil, müstesna. j_ - il> - l f-Aj^tlİJ /_j| Behemehal hepsini (helâk-

tan) kurtaracağız.

^ j- î AJlJ»! "Jl Yalnız hanımı müstesnâ, (o hanım halas olmaz.)

j_jjj/AJ! j U LJs! Onu, (Âllâh-û Teâlâ'nın fiili ile helâk olması için,)t ^

geri kalanlardan olmasını takd ir ettik.

61- û j İ —«j l i l - ^ jJ (Jl / l İ i

Vaktaki Rasûller, (elçiler) Lût A leyhisselâm 'a geldiler.

62- û j j k l » f j î ^ f k j j (J/î

(Evvelinde Lût Aleyhisselâm da onları tanımadı.) Lût A leyh is­selâm, onlara "siz yabancı kimselersiniz, (sizi tan ım ıyorum ") dedi.

Page 18: >s»jl û j ^ HİCR SÛRESİ - ahmettunalilar.com · 12- j - i j^î^OJl y j i î —i S İi-u j d J ... bab-ı maişetinizi o dağlarda halk ettik. j —-b lj yi—-LJ j —ij Orada

430 • Tefsir Sohbetleri

63' S Q ' ' s 0 ° * '

' J j « —i i j j l i l ı _> J l i _ 5 j ^ J j i jJ ld

* ‘ f * * S „ f *Jl_ii:>- J J lj_Jl3 Dediler; "B iz geldik sana. ü j j J u j «-—i l j_ j l i l_1

Senin kavm inin yaptığı ü jJ I I j şek ve şüphe azap, azaptan şüpheh

leri vardı. Sen, onlara azab-ı Ilâhı ile bahsederek, onları korkuttun

fakat onlar inanmadılar. Işte, biz onlara bu azabı inandırmak için

geldik.

64- J y s l i j l j j >JIj dJli.-jlj

Hak ve hakikatla sana geldik. Sana hak ile azap haberini ge­tird ik ve biz sadıklarız.

65- Jl_>-I f _ f i i J j f-A jljs l ^--j Ij J - J l j -» ^Lâ j dJ_AL> j_^ li

J ^'£5 i ı /*| j Ojj-»JJ i —-»- lj İ0 alj

J J J l j _ i ^-ks-j d_İÂl> jJ - lS Yola çıkın ız ehlinle beraber, gecenin

bir bölümünde (yani daha şafak sökmeden.) î- A j lo l L J l j Ey Lût,9 * * o o ' 0

sen de onların arkasından yürüyerek git. Jl_>-I f _ f i i L-â-Üu J j Ne

sen ne de kızların geriye bakmayın. (Onların uğrayacağı kahr-ı

gazabı görmeyin.) O jJ ij j i- '- l» i j - ia i l j  llâh'ın emrettiği yere gidin

ki (Şam şehridir.) Şam 'a giderek az bir zamanda, Ibrahim Aleyd

hisselâm 'a ilhak ettiler.

66- * J jA j j is J i J i J ı d J î «—Ji l i L a i j

« JJ l l^İ—_aSj Biz, Lût A leyhisselâm 'a vahyettik J_' J l d J î bu

emr-i Ilâhi'yi, (Cibril-i Emin vasıtasıyla.) ^Jj-A J_>ls (Jl Dâbira; kök

demektir. * J jA Bu kavmin aslı kökü j —>_^i 1-jkS' kat o lacak sa­

Page 19: >s»jl û j ^ HİCR SÛRESİ - ahmettunalilar.com · 12- j - i j^î^OJl y j i î —i S İi-u j d J ... bab-ı maişetinizi o dağlarda halk ettik. j —-b lj yi—-LJ j —ij Orada

Hicr Sûresi • 431

baha doğru. Yani sabaha doğru bunların kökü bile kalmayacaktır

yeryüzünde.

67- 6j j - 4 i L ; ^ L j u J i j i ı : £ j

İ L L a Iİ! <J_Âl *1—>-j Şehrin halkı. (Şehir, Südüm idi. Baş şehri

olup ayrıca dört şehir daha vardı. Lût gölünün olduğu yerde beş

şehir var. Şehrin ehl-i fasık-ı münafıklar geldiler. 0 jj-£4 i-Lj B irb iri­

ne, "ne güzel insanlar gelm işler" diye müjde, tebşir ederek. (Me­

lekler, güzel erkekler şeklinde gelm işlerdi.) Gelenlerin maksatları

fena, Lût A leyhisselâm biliyor.

J U Lût A leyhisselâm , onlara dedi. y - i l ^ ^ J j - a Ql "Bunlar be­

nim misafirlerimdir. M isafirlerim in yanında beni mah­

cup etmeyin.s ( s

69- J j *AJİ İjÂJİj

\ $ s s<üi 1j -â3İJ Â llâh'tan korkunuz. V j Onlara kastetmek sûre-

ti ile beni üzmeyin, utandırmayın."

70- j - J u Û ! j P d g i i fJ jİ İjJlİ

"y sİ j J i S Onlar cevap verdi, dediler Lût Aleyhisselâm 'a. y j j l

j - ^ l Ü l j P "Biz, seni halkın işine karışmaktan men etmem iş m iy­

dik" dediler. Yani biz, sana "âlem in işine karışma demedik mi?

Bizim kabahatim iz kendim ize a ittir" dediler.

Page 20: >s»jl û j ^ HİCR SÛRESİ - ahmettunalilar.com · 12- j - i j^î^OJl y j i î —i S İi-u j d J ... bab-ı maişetinizi o dağlarda halk ettik. j —-b lj yi—-LJ j —ij Orada

432 • Tefsir Sohbetleri

Lût A leyhisselâm , onlara dedi. "Şayet siz kötü işinizi yape makta kararlı iseniz, işte bunlar kızlarımdır. (Onlarla evlenebilir­siniz.) Kızlarım var, Müslüman olunuz da kızlarım ı size vereyim ."

Yahutta her peygamberin ümmetinin kızları, onun kızları demektir.

Peygamberler, ümmetinin babası. Aileleri de Ümmühâtül-Mü'm i-

nin (analarıdır.) Kızları da evlâtları demektir. Neticede, Lût Aleya hisselâm 'ı dinlemediler.

72- ^ j) f-fi]

Bu âyet-i kerimeye müfessirini izâm iki mâna veriyorlar: Hie

tap Lût Aleyhisselâm 'dır, hikâye onundur. Öyle ise J j - A J Hâlik-i

Kâinat emrediyor. Cibril-i Emin, Lût A leyhisselâm 'a diyor ki; "Sem

nin hayatınla kasem ederim. Onlar, kendi dalaletinden mütered­

dittirler, vazgeçm ezler nasihat yapma. Bir kısım da dem işler ki;

"Le-amruke'den, cüm le ayrıdır. Hitâp Rasûl-û Ekrem Sallâllâhû

Aleyhivesellem 'edir." Hâlik-i Kâinat, Habibine buyuruyor ki; "Ey

Habibim, senin ömrü hayatınla kasem ederim. Bunlar ölünceye

kadar sekrinden ayrılm ıyorlar. Daimâ, helâk oluncaya kadar bux o X X

halde kalacaklar." Oj-fAJu f-fpl Rasûl-û Ekrem'in zam a­

nındaki keferelere ait olur. Her ikisine de şümûlü var.

73- jy—9 j İ * ) 1 ffjjL>-/İ

l_>4*k)1 f Sayhayı Cibril, Cibril'in sadası ehzetti onları

j - J j—İA Güneşin şâriki zamanı, işrak (Güneş'in doğma) zamanı,

Cibril-i Emin'den bir sadâ geldi. Onları, o korkunç ses yakaladı.

74- jy» f . - İ p /ij La İj /fiâL» /f—J/p

Page 21: >s»jl û j ^ HİCR SÛRESİ - ahmettunalilar.com · 12- j - i j^î^OJl y j i î —i S İi-u j d J ... bab-ı maişetinizi o dağlarda halk ettik. j —-b lj yi—-LJ j —ij Orada

Hicr Sûresi • 433

LgliLI* l_4—Jlp l-li^>.i Hâlik-i Kâinat buyuruyor. Biz böylece şe­

hirlerinin üstünü altına getirdik. /__j j L i l j Yağdırdık f g-iS onların

üzerine bir takım taşlar, o taşlar. J — j-*> Balçıktan p işiril­

m iş taşlar yağdırd ık yahutta siccil müseccel, tescil edilm iş, herke­

sin ismi üzerinde yazılı taşları onların başına yağdırdık.o \ s s £

75- j — j-5—o-iJ o /JJ d U i —i Ol

İşte Lût A leyhisselâm 'ın bu kıssasında, kıssadan hisse buduro

ki delâlet var, âyet var vahdâniyat-ı İlâhiye'ye. j —>J-jiuJJ e n -n e -

z ir in e m ü te fe k k ir in e ; tefekkür eden bilenlere ibretler vardır.

76

Lgİlj Bu Lût A leyhisselâm 'ın şehirleri bu yerler, f —i i J —--U J o

şehirlerin harabeleri, bir yol üzerinde hâlâ durmaktadır. Oradan

geçenler, izlerini görmektedir.

77- j-Li>*-İJ jJ ^ —i öl

Hakikaten bunda, imân edenler için bir âyet ibret vardır. Bir peygambere ve onun varislerine dil uzatmasınlar.

78- j - J & J t f o i l ^ l ^ l 6 ^ û lj

(öl Muhaffaftır müsekkalden. İn n e h û e sh âb û eyke ; ormanlık,

meşelik demektir. Medyen namında bir şehir var. Medyen, İbrahim

Aleyhisselâm oğullarından biridir. Eğer ki meşhur olan İsmâil ile

İshak Aleyhisselâm 'dır, Medyen'den başka evlâtları da var. Med­

yen, o şehri binâ ettiğinden şehrin ismi Medyen olmuştur. Şuayip

Page 22: >s»jl û j ^ HİCR SÛRESİ - ahmettunalilar.com · 12- j - i j^î^OJl y j i î —i S İi-u j d J ... bab-ı maişetinizi o dağlarda halk ettik. j —-b lj yi—-LJ j —ij Orada

434 • Tefsir Sohbetleri

A l e y h i s s e l â m h a t i b ü l e n b i y a d ı r . E v v e l â M e d y e n ' e g ö n d e r i l d i , s o n r a

d a E y k e ' y e g ö n d e r i l d i . H e r ik is i d e b i r b i r i n e y a k ı n d ı r . A s h a b - ı E y k e ,

Ş u a y i p A l e y h i s s e l â m ' ı n k a v m i id i . B i r v a d i d e a ğ a ç l a r a r a s ı n d a y a a

ş a r l a r d ı . E y k e h a l k ı , ö l ç ü v e t a r t ı l a r ı n o k s a n y a p a r l a r . K â f i r id i le r ,

c i d d e n n e f i s l e r i n e z u l m e d e r l e r d i .

t ^79- l» U l**£_>l j » i » î.--*— l i

c*1» . i l i B i z A z i m ü ş ş a n , o n l a r d a n d a i n t i k a m a l d ı k . Ç ü n k ü

Ş u a y i p A l e y h i s s e l â m ' ı d i n l e m e d i l e r v e h e l â k o l d u l a r . , »/J>/J L l g i l j

j - ı * » B u y e r l e r i n ik is i d e ( S ü d ü m v e E y k e ) a ç ı k b i r y o l ü z e r i n d e S

d ir . R i v a y e t e g ö r e ; Ş u a y i p A l e y h i s s e l â m ' ı n k a v m i A s h a b - ı E y k e

ü z e r i n e , y e d i g ü n s ı c a k h a v a d a n s o n r a b i r b u l u t g ö n d e r i l m i ş t i r .

S e r i n l e m e k ü m i d i i le o n u n a l t ı n a t o p l a n m ı ş l a r . S o n r a b u l u t t a n b i r

a t e ş ç ı k ı p h e p s i n i y a k m ı ş .

80- jyıL-.» j.*Jl y —:>dl i->l:>t« >l JlîJj

S a l i h A l e y h i s s e l â m ' ı n k a v m i S e m û d o l u p , m e m l e k e t i n i s m i

H ıc ı r 'd ı r . H ı c ı r ; t a ş l ı k b i r d e r e d i r . T a ş t a n d a ğ l a r ı o y u p k e n d i l e r i n e

e v l e r y a p m ı ş l a r d ı . A s h a b - ı H ıc ı r , p e y g a m b e r l e r i i n k â r e t t i l e r . " P e y ­

g a m b e r l e r i i n k â r e t t i l e r " d i y o r , h a l b û k i i n k â r e d i l e n y a l n ı z S a l i h

A l e y h i s s e l â m ' d ı r . Ç ü n k ü b i r p e y g a m b e r i t e k z i p e t m e k , b ü t ü n p e y ­

g a m b e r l e r i t e k z i p e t m e k d e m e k t i r .

U b l J I » a / 1 j IJ B i z A z i m ü ş ş a n , o n l a r a k u d r e t i m i z e d e l â l e t e d e n

â y e t l e r i m i z i v e r m i ş t i k . S a l i h A l e y h i s s e l â m ' ı n k a v m i , " i m â n e d e c e ­

ğ i z " d i y e r e k m u c i z e i s t e d i l e r v e S a l i h A l e y h i s s e l â m d a i s t e d i k l e r i

Page 23: >s»jl û j ^ HİCR SÛRESİ - ahmettunalilar.com · 12- j - i j^î^OJl y j i î —i S İi-u j d J ... bab-ı maişetinizi o dağlarda halk ettik. j —-b lj yi—-LJ j —ij Orada

Hicr Sûresi • 435

mucize için duâ etti. Cenâb-ı Hak da duâyı kabul etti. Taştan deve

çerlerdi. Dağın içinde, taştan dağların içinde evler yaparlardı.

j - i » ! /^j-j J L l> J l Onlar, zanlarınca emniyet içinde kalmak üzere

dağları oyup evler yaparlardı.

Cibril-i Emin'in sayhası, sabaha çıkarken geldi, onları helâk etti. O korkunç ses yakalayıverdi.

Kazandıkları (mallar, evler ve nüfuslarının çokluğu) onlardan,

Âllâh-û Teâlâ'nın azabını def etmeye yaramadı.

i> 0 s* s 0'J l L - l l i - j / - » j ^ j J l j o ! J İ _ L J l U L a İ P U > j Biz Azimüşşan,

yerleri ve gökleri ile aralarında olanları ancak hak (ve hikmet­

le) halk ettik. Bunların helâkına lüzum hâsıl olmuştu. Eğer bu

fesat devam etseydi, bu şekavet devam etseydi yeryüzü fesat

ile dolardı. Hikmet-i İlâhiye'ye muhalif olurdu. Onun için Âllâh-û

Teâlâ, şekavet fazla olduğunda bir esbab halk ediyor. Bazı kâ­

çıktı ve deve de yavru doğurdu. j- -^ ^ i» I4IP lj_ j/k l Bu mucizeyi

gördükleri halde, yine imândan yüz çevirdiler. Neticede deveyi de

öldürdüler, imân etmediler.

i j i o j Var idi bu kavim. û j - i* l j yenkûrune yâni keserlerdi bi-

Page 24: >s»jl û j ^ HİCR SÛRESİ - ahmettunalilar.com · 12- j - i j^î^OJl y j i î —i S İi-u j d J ... bab-ı maişetinizi o dağlarda halk ettik. j —-b lj yi—-LJ j —ij Orada

436 • Tefsir Sohbetleri

fir, münafıkları te lef ettiriyor. L J jV İ P I _ L J \ O 'J Muhakkak kıyamet

günü gelecektir. J - j ^ J i ^ - l ^ J i i j Hey Habibim, (Çünkü âyet

Mekke'de nâzil olmuştur, Cenâb-ı Hak, harbe müsaade etmiyor.)

Yâ Ekmelerrusûl, cemil bir safha ile iyi bir mukabele yap. Tâ ki

Cenâb-ı Hakk'ın irâdesi zuhur edinceye kadar.

86 ' f j - i J l 3 J * J I j A d İ J j O '

Senin Rabbin ancak O'dur. Hallâk; yoktan var eden O'dur, Her­kesin ahvâlini hakkıyla bilendir. Vakti gelince izhar eder.

87- f j J â j « J l O l j - L - l i j ç j l iLa .J\ j » l i ^ J l i - ö l JuLÎj

^ 0 x ' o ^J lü S l JlüJj Ey Habibim, biz sana seb'ul mesâ-

niyi verdik. Mesâni; mükerrer. Fatiha sûresi iki def'a nâzil o lm uş­

tur. Biri Mekke'de, diğeri Medineyi Münevvere'de nâzil olmuştur.

Onun için mesâni derler. Müsenne; bir de her namazda tekerrür

eder, onun için de mesâni derler. Fatiha yedi âyettir, mesâni olarak

size gönderdik. Onun sevabı, gelen yedi kervan kâfilesinin mal­

larından daha kıymetli hayırlıdır. f - j- k ü ' O'j-LJIj Kur'ân'ı Azim 'i de

gönderdik. Onun okunması, amel edilmesi elbette kervan kâfile-

lerinin mallarının halka dağıtılmasından hayırlıdır.

88- ûS-İS J J f 4 i» U -I jj] o lü a » l-İ ç-J] d l I l P û Jlİ5 J

j ^ Î İ İ J dL>-ii£- > _ i* -\J

OJl Ü J Uzatmayınız d L j i lP gözünüzü. L^ 'j ’ ) ALj lH İ » l_» ç J i

f-g!» Bizim halka, bazılarına verdiğ im iz dünya metaına gözünüzü

Page 25: >s»jl û j ^ HİCR SÛRESİ - ahmettunalilar.com · 12- j - i j^î^OJl y j i î —i S İi-u j d J ... bab-ı maişetinizi o dağlarda halk ettik. j —-b lj yi—-LJ j —ij Orada

Hicr Sûresi • 437

uzatmayınız, elinizdeki Kur'ân size yeter. » -.Iİp Bunların

imâna gelmediğinden de mahzun olma çünkü her şeyin bir vakt-io ^

zamanı var. dL> -li— j ^ 1j Mü'm inlere karşı da yum u­

şak muamele et, ey Habibim. Mü'm inlere kanadını indir, (tevazu

göster.)

89- j ı - J J I j j J i i l Zil ^.il J î j

Söyle ey Habibim. Ben, Âllâh'tan gönderilm iş mübin olan, bey- yin inzâr sahibi azab-ı İlâhi'yi bildirmeye gelm iş bir peygamberim .

o sNasıl ki azâb-ı İlâhi'yi muktesim olanlara göndereceğiz. ZJUyl

Mâzidir fakat tahakkukundan dolayı mâzi buyurulmuştur. Bir şey

muhakkak oldu mu, oldu demektir. Halbûki daha olmadı, o lacak­

tır. Bu münafık ve keferelerin cezası muhakkak gelecektir. Muk­

tesim , iktisam, kısmet yapan. Yahudi ve hıristiyan, Tevrat ve İny

cil'de gördüklerini kabul ederler, görmediklerini kabul etmezlerdi.

Rasûl-û Ekrem 'in ahvâlini kabul etmezler, bazen böyle kısım kısım

yaparlardı.^ > o f 4s

91- j ı -V*c O l j-2.il I j ^ - J i

Onlar ki Kur'ân'ı parça parça etmişler. Kur'ân hakkında m üş­riklerden bazısının "sihirdir," bazısının "şiirdir, yalandır, eski efsae nedir" diyenlerdir.

92- A s j i

Kasem ederim senin Rabbinle, onların hepsine yaptıklarını

Page 26: >s»jl û j ^ HİCR SÛRESİ - ahmettunalilar.com · 12- j - i j^î^OJl y j i î —i S İi-u j d J ... bab-ı maişetinizi o dağlarda halk ettik. j —-b lj yi—-LJ j —ij Orada

438 • Tefsir Sohbetleri

m u h a k k a k s o r a c a ğ ı z . S u a l i n a k a b i n d e a z â b - ı İ l â h i v a r d ı r . E ğ e r

y a l n ı z s u a l o l s a b i r ş e y l â z ı m g e l m e z .

x $ ' s93- û j İ i i j ijj/^ / .p

Y a p t ı ğ ı a m e l l e r d e n h e p s i m e s ' u l d ü r v e a z a p l a n a c a k t ı r .

E y H a b i b i m , s a n a t e b l i ğ e t t i ğ i m g i b i s e n d e o n l a r a t e b l i ğ e t . V e

m ü ş r i k l e r d e n i ' r a z e t . O n l a r ı n i t i r a z v e i n a n m a d ı ğ ı n a e h e m m i y e t

v e r m e .

B u â y e t - i k e r i m e n â z i l o l u n c a y a k a d a r o t u z d o k u z k iş i i d i l e r

d e o n a g ö r e v a ' z - ı n a s i h a t e d e r d i . B u â y e t - i k e r i m e d e n s o n r a s e r ­

b e s t , h a t t a K â b e ' n i n y a n ı n d a a y e t - i k e r i m e l e r i s ö y l e r d i .

E y H a b i b i m , h a k v e b â t ı l ı t e f r i k iç in a ç ı k v e s a r i h o l a r a k e m -o ^

r e t . j - S j l İ J l j P ^ j - P l j M ü ş r i k l e r i n ş i r k i n e , i t i r a z ı n a i l t i f a t e t m e .

M ü ş r i k l e r d e n y ü z ç e v i r .

95- j j ^ r f l l i i l ^ l - l l /jj

( S e n i n l e ) a l a y e d e n l e r e k a r ş ı d a " b e n k â f i y i m " b u y u r u y o r .

 l l â h d i y o r k i ; " E y H a b i b i m , s a n a i s t i h z a e d e n l e r e b e n k â f i y i m . "

B u n l a r ı n i ç i n d e b e ş k iş i v a r d ı r ki i s t i h z a y ı ç o k i le r i g ö t ü r m ü ş l e r d i .

B u n l a r h a k k ı n d a R a s û l - û E k r e m d u â e t t i . " Y a R a b b i , b u n l a r ı b i r e r

b e l â i le d e f e t . " D u â y ı p e y g a m b e r i d e r h a l y e r i n i b u l d u . 1 ) V e l i d b in

M u g a y y i r e , 2 ) A m c a s ı E s v e d n a m ı n d a b i r i s i v a r d ı , d e r h a l h e r iki

g ö z ü k a p a n d ı . 3 ) E s v e d b i n A b d i Y a g û s n a m ı n d a b i r i s i v a r d ı , i s -

t i s k a h a s t a l ı ğ ı n a m ü p t e l â o l d u . M ü t e m a d i y e n s u i ç t iğ i h a l d e s u y a

k a n m ı y o r , s u s u z k a l ı y o r . 4 ) A s b i n H u v â l i n d e a n i d e n b a ş ı n a b i r

Page 27: >s»jl û j ^ HİCR SÛRESİ - ahmettunalilar.com · 12- j - i j^î^OJl y j i î —i S İi-u j d J ... bab-ı maişetinizi o dağlarda halk ettik. j —-b lj yi—-LJ j —ij Orada

Hicr Sûresi • 439

diken girdi, kurşundan daha azap verici. 5) Hars bin Kayyuh'un da kafası pis cerahatli bir hale geldi ve kısa bir zamanda te lef o l­dular. Âyet-i kerime zuhur etti. Biz Azimüşşan, sana kâfi geliriz. Müstehzilerin hakkından biz kifâyet ederiz.

J_:#-1 l-gil ^1 j -A J ' Bu istihza edenler, Âllâh ile başka

mâbut iddia ederler. —j_ L î Onların dünyada gördüğü ce­

zalar, cezalarının tamam ı değildir. Cezanın olacağına delâlet eder.

Onlar yakında akibetlerini bileceklerdir.

97- Oj-ijÂj iaJ iİ jJ l^ Jp- Jİİİ y-J-aî Jlâİj

İ İ J ü J Jü j Ey Habibim Ekmelerrusûl Sallâllâhû Aleyhivesellem . . o jj ' ' t i ' '

Biz biliriz, j j <>--;*$ cJL.il senin mübarek kâlbin darlaşıyor. U o

«DjJjÂ; Onların tâ'zib-i istihzalarından.

98- 5 ^ ^ ' j i J J j ^ ^

d l j j £* -L î Rabbini hamd et, tesbih ile. Yâni Sübhânallâhi

ve bihamdihi. Sebbih; tesbih et, d l j j JlİA> hamd ile beraber. Rab­' ' ' ' ' ' }

bimi tenzih ediyorum bütün noksanlardan ve hamd ederim.

jjjıj>-l_LJ! Secdeye devam et. Rasûl-û Ekrem, bunun üzerine

üzüldüğü zaman abdest a lır namaza başlardı.

cJ-J j jl_*p 1J Rabbine ibadet et. j - Â - i l y - ^ Sana yakın

olan ölüm gelinceye kadar Rabbine ibadet et.