5. Sınıf Fen ve Teknoloji - Enes ŞENPEKER

Besinlerin TaşınmasıCanlıların enerji elde etmek için besinlere ihtiyaç duyar.

Besinler, vücudumuzda kana karışarak tüm vücudumuza dağılır.

Besinlerin TaşınmasıPeki, besinler vücudumuzda kana geçinceye kadar nasıl bir yol izler?

Besinlerin Sindirimi

Vücudumuzun besinleri parçalayan, öğüten bölümü bir makineye benzetilebilir. Bu makine vücudumuzdaki besinleri çok küçük parçalara ayırır ve yararlı hale dönüştürür.

Besinlerin SindirimiBu makinenin gerçekleştirdiği besinlerin parçalanması, öğütülmesi işlemine

denir.

Besinlerin SindirimiSindirim, çeşitli yapı ve organlarıniş birliği ile gerçekleştirilir. Bu yapıve organlar eksiksiz çalıştığı için besinler sindirilir, kanımıza karışır.

Şimdi bütün bu işleri meydana getiren yapı ve organları inceleyelim

Sindirimde Yer Alan Yapı ve Organlar

AğızAğız, sindirimin başladığı yerdir.

Ağızda dişler ve dil bulunur. Ayrıca ağızda bazı yapılar tükürük oluşturur.

Tükürük, besinleri ıslatır ve kayganlaştırır.

Ağız

Dil, yiyecekleri çiğnememizeyardımcı olur ve parçalanan yiyecekleri yutağa iter.

Yutak

Yutak, ağızdan gelen besinlerin yemek borusuna iletilmesini sağlar.

Yemek Borusu

Yemek borusu, yiyecekleri midemize taşıyan bir borudur.Yutak ile mide arasında bulunur.

MideYiyecekler burada küçük parçalara ayrılır. Yiyecekler, midede üretilen sıvılarla karışır ve bulamaç kıvamına getirilir.Daha sonra bu karışımı ince bağırsağa gönderir.

İnce Bağırsakİnce bağırsakta besinler iyice parçalanır ve emilecek hale getirilir.Sindirilen besinler ile su, vitamin ve minerallerin bir kısmı burada emilerek kana karışır.Emilimden sonra besinlerin kalan kısmını (posa) kalın bağırsağa gönderir.

Kalın BağırsakBuraya gelen posa içinde kalan su, vitamin ve mineraller emilir.

Geriye kalan atık maddeler anüsten dışkı olarak dışarı atılır.

Öğrendiklerimizi Gözden Geçirelim

Ağız

Yutak

Yemek Borusu

Öğrendiklerimizi Gözden Geçirelim

İnce Bağırsak Kalın Bağırsak

Öğrendiklerimizi Gözden Geçirelim

Ağzımızdaki besinleri dişlerimizle çiğneyerek daha küçük parçalara ayırırız. Tükürük, yediklerimizi daha kolay yutabilmemiz için onları ıslatır.Dilimiz de yiyecekleri kenarlara doğru iterek besinlerin çiğnenmesine yardımcı olur ve parçalanmış besinleri yutağa gönderir.

Öğrendiklerimizi Gözden Geçirelim

Yutak, besinleri ağızdan yemek borusuna iletir. Böylece yiyecekler soluk borusuna değil yemek borusuna geçer. Yemek borusundan da mideye iletilir.Midemiz, besinleri çalkalar, karıştırır ve ezer.Bu işlemlerin yapılmasına mide kasları ve mide sıvıları yardımcı olur.

Öğrendiklerimizi Gözden Geçirelim

Midemizden ince bağırsağa geçen besinler burada emilecek hale getirilir. Emilecek hale getirilen besinler burada kana karışır ve geriye posa halindeki maddeler kalır.Kalın bağırsakta posa halindeki yiyeceklerde kalan su ve mineraller emilir. Kalan kısım dışkı olarak anüsten atılır.

Şimdi Kendimizi Değerlendirelim

Enes ŞENPEKER