SILESIA NEWSLETTER - Dr. Stephan Aderhold · SILESIA NEWSLETTER Ein Informationsangebot des...

SILESIA NEWSLETTER Ein Informationsangebot des Kulturreferenten fuumlr Schlesien am Schlesischen Museum zu Goumlrlitz Nr 106 102013

Eroumlffnung der Ausstellung Heimat Kirche in der Taufhalle der Friedenskirche in Schweidnitz

Sehr geehrte Damen und Herren liebe Leserinnen und Leser desSILESIA-Newsletter

Am 6 Oktober war auf Einladung derKulturreferentin fuumlr Schlesien des FoumlrdervereinsGoumlrlitzer Synagoge und desGerhart-Hauptmann-Theaters dieBente-Kahan-Stiftung zu Gast in Goumlrlitz und fuumlhrteihr Stuumlck Wallstrasse 13 auf Das Publikum warbegeistert von dieser Inszenierung die in einemWechsel von Liedern Tanz und Wort unterstuumltztdurch Projektionen historischer Dokumente undFotographien am Beispiel zweierFamilienschicksale die Geschichte des juumldischenBreslau vor und nach 1945 veranschaulichte BenteKahan Autorin des Stuumlckes war fuumlr dieHauptdarstellerin eingesprungen was das Publikum

zu schaumltzen wusste und mit besonderem Applauswuumlrdigte Am 27 Oktober 2013 wird Bente Kahan im Rahmender 17 Juumldischen Musik- und Theaterwoche inDresden mit einem Konzert auftreten WeitereInformationen in diesem NewsletterDie Ausstellung Heimat Kirche - kaum zu glauben(link httpwwwschlesisches-museumdeHeimat-Kirche-Kaum-zu47280html) die fortan alsWanderausstellung zu entleihen ist kann noch bisEnde Oktober in der Friedenskirche in Schweidnitzbesichtigt werden

Mit vielen Gruumlszligen

Annemarie FrankeKulturreferentin fuumlr Schlesien

1

SILESIA NEWSLETTER LITERATUR

Nummer 106 102013

INHALTSVERZEICHNIS

Nummer 106 102013

Rubrik Seite

Nachrichten 4

Ausstellungen 10

Tagungen 49

Vortraumlge 51

Literatur 52

2

SILESIA NEWSLETTER INHALTSVERZEICHNIS

Nummer 106 102013

Otwarcie wystawy Kościoacuteł moim domem w Hali ChrztoacutewKościoła Pokoju w Świdnicy Szanowni PaństwoDrodzy Czytelnicy newslettera SILESIA

w dniu 6 października na zaproszenie Referenta dsKultury przy Muzeum Śląskim Stowarzyszenia narzecz Synagogi w Goumlrlitz (Foumlrderverein GoumlrlitzerSynagoge) oraz Teatru im Gerharta Hauptmannagościła w Goumlrlitz Fundacja Bente Kahan ktoacuterawystawiła przedstawienie pt Wallstrasse 13Publiczność była zachwycona tą inscenizacją ktoacutera- przeplatana na zmianę piosenką tańcem i słowemdopełniona projekcjami historycznych dokumentoacutewi fotografii - ukazała na przykładzie losoacutew dwoacutechrodzin historię żydowskiego Wrocławia przed i poroku 1945 Bente Kahan - autorka sztuki wcieliłasię w rolę głoacutewnej odtwoacuterczyni Publiczność byłazachwycona i wyraziła to gorącym aplauzem 27 października Bente Kahan wystąpi w Dreźniepodczas koncertu zorganizowanego w ramach 17Tygodnia Muzyki i Teatru Żydowskiego Dalszeinformacje znajdziecie Państwo w tym wydaniuNewsletteraWystawa pt Kościoacuteł moim domem - nie dowiary (link httpwwwschlesisches-museumdeHeimat-Kirche-Kaum-zu47280html) ktoacuterą odtąd możnawypożyczać w charakterze wystawy objazdowejjest czynna dla zwiedzających w Kościele Pokoju wŚwidnicy jeszcze do końca października

Z pozdrowieniami

Annemarie FrankeReferent ds Kultury przy Muzeum Śląskim wGoumlrlitz

3

SILESIA NEWSLETTER NACHRICHTEN

Nummer 106 102013

Erforschung der Musikgeschichte derFriedenskirche zu Schweidnitz - Ereignis desMonats Ein besonderes Konzert in der Friedenskirche inSchweidnitz Der Meiszligner Domchor einer der traditionsreichstenprotestantischen Choumlre Deutschlands gab am06102013 die Friedenskirche in Schweidnitz einKonzert mit Werken die im Kirchenarchiv derFriedenskirche einmalig uumlberliefert sind Das Chorlied Zions Stille soll sich breitenbeispielsweise liegt hier einmalig in zweiVertonungen von Kantoren der Friedenskirche vorGustav Demnitz (von 1880-1905 Kantor an derFriedenskirche) und Fritz Drohla (von 1905-1945Kantor an der Friedenskirche) vertonten diesen Textauf unterschiedliche Weise Beide Versionenwerden zu houmlren sein Von Bedeutung ist auch dassdieses Chorlied die Vorlage fuumlr DietrichBonhoeffers weltbekanntes Lied Von gutenMaumlchten treu und still umgeben ist

Eine Verbindung zwischen dem saumlchsischen Meiszligenund dem schlesischen Schweidnitz besteht schonseit Beginn der Friedenskirche denn der ersteKantor der Friedenskirche Israel Breitenfeld (ab1658 an der Friedenskirche) kam aus demsaumlchsischen Meiszligen Da das Konzert bereits im Juni stattfinden sollte dieChoristen aber alle vom Hochwasser in Deutschlandbetroffen waren erklang auch eine Kompositiondie nicht ganz in die Jahreszeit paszligt aber dennochwichtig fuumlr die Friedenskirche ist Es handelt sichum Max Schaumlfers Komposition Schmuumlcket dasFest mit Maien Der Text hierzu stammt von demweltberuumlhmten Schweidnitzer Pfarrer BenjaminSchmolck und dieses Lied kann mit Recht alsEvergreen der Kirchenmusik bezeichnet werdenDie seltene Partitur hat sich im hiesigenKirchenarchiv erhalten und ist in der Ausstellung imUNESCO-Zentrum auf dem Friedensplatz zu sehen Dr Stephan Aderhold beschaumlftigt sich alsMusikwissenschaftler seit 4 Jahren mit derErschlieszligung des Archivs der EvDreifaltigkeitsgemeinde in der Friedenskirche zuSchweidnitz Er war so freundlich der Redaktionvon SILESIA-Newsletter einige Fragen zu

beantworten

Herr Dr Aderhold was hat Sie nach Schweidnitzgefuumlhrt

Am Anfang stand das Ende meiner Dissertation Ichwar auf Benjamin Schmolck aufmerksam gewordender von 1702 bis 1737 an der Friedenskirche taumltig warund als einer der wichtigsten protestantischenLiederdichter gilt Er textete solche Evergreens wieTut mir auf die schoumlne Pforte oder auch Schmuumlcktdas Fest mit Maien Sein uumlberaus reiches Werk -oftmals als Vielschreiberei qualifiziert - fuumlhrte michdirekt in die spannende Kirchengeschichte SchlesiensIch denke dass Schmolck mit diesen vielen Lied- undKantatentexten Oumlffentlichkeit fuumlr die Friedenskircheherstellte und sie somit schuumltzte Sein Amtsvorgaumlngerbeispielsweise wurde waumlhrend des Gottesdienstes vonder katholischen Administration verhaftet und mehroder weniger gezwungen Schlesien das damals jazum Hause Habsburg gehoumlrte zu verlassen Leiderliegt von Schmolck keine kritische Gesamtausgabeseiner Werke vor

Im November letzten Jahres wurde die AusstellungGlaube wie ein Herz aus Erz - Schaumltze derFriedenskirche in Schweidnitz im saniertenhistorischen Gebaumlude 1 am Friedensplatz eroumlffnetund Sie haben den Teil zur Musikgeschichtevorbereitet Auf welche Exponate sind Siebesonders stolz

Stolz ist nicht das richtige Wort - alle Musikalienund Archivalien die die Musikgeschichte undMusikpraxis der Friedenskirche dokumentieren sindwichtig Jedes Exponat beruumlhrt mich da es seineeigene Geschichte erzaumlhlt Eines beruumlhrt mich immerwieder aufs Neue 1902 kam Fritz Drohla als Kantoran die Friedenskirche und komponierte 1908 denMaumlnnerchor Es lebt ein Gott zur Eroumlffnung desDenkmals fuumlr Friedrich den Groszligen auf demSchweidnitzer Marktplatz Davon gibt es ein PhotoAuf dem Manuskript notierte er komponiert ugesungen in Gegenwart Sn Kgl Hoheit des PrinzenEitel Friedrich Als ich neulich im Museum imRathaus war entdeckte ich dann in derDauerausstellung eine Photographie des Abrisses desDenkmals Die groszligen Verwerfungen des 20Jahrhunderts wie auch die Kirchengeschichte des 17

4


Nummer 106 102013

Jahrhunderts begleiten mich taumlglich im Archiv undlehren mich immer wieder ein Wort meines LehrersHinter jeder Note steht Realitaumlt Am Ernte-Dank-Sonntag fuumlhrte der Domchoraus Meissen in der FriedenskircheKompositionen nach Partituren aus demSchweidnitzer Bestand auf die damit ihre Ur-bzw Wiederauffuumlhrung erfahren haben Wird esweitere Konzerte geben oder in welcher Formplanen Sie diese bisher unbekanntenVertonungen einem breiteren Publikum -Musikern wie Zuhoumlrern - zugaumlnglich zu machen Der Besuch des Meiszligner Domchores war ausdiesem Grund ein wirklich besonderes Erlebnis undan dieser Stelle ist auch dem Team derFriedenskirche fuumlr seine Arbeit zu danken Natuumlrlichmuszlig die Musik aus dem Archiv heraus underklingen Deshalb werden auch die entsprechendenTonaufnahmen in die Ausstellung integriert werdenWeitere Konzerte mit Originalkompositionen ausdem Archiv werden bestimmt folgen Doch ist esnicht weniger wichtig diese Kompositionen auch zupublizieren da sie teilweise nur im Manuskriptvorliegen Das bedeutet zum Beispiel dass Stimmenspartiert werden muumlssen wenn keine Partiturvorliegt bzw diese erst hergestellt werden mussAber ich weiszlig mit Sicherheit dass Frau Musica ihreKunst in der Friedenskirche immer und immererklingen lassen wird

Vielen Dank fuumlr das Gespraumlch und viel Erfolgfuumlr Ihre weitere Arbeit

Preisverleihung Dehio-Kulturpreis

Am 17 Oktober verleiht das Deutsche Kulturforumoumlstliches Europa zum sechsten Mal den GeorgDehio-Kulturpreis Preistraumlger 2013 sind diepolnische Kunsthistorikerin Ewa Chojecka(Hauptpreis) und die russlanddeutsche HistorikerinIrina Tscherkasjanowa (Ehrenpreis) Ewa Chojeckahat in ihrem Werk und Wirken gtgtdas Bewusstseinder Gesellschaft fuumlr das von Deutschen PolenJuden oder Tschechen geschaffene kulturelle ErbeOberschlesiens geschaumlrftltlt so die Jury in ihrer

Begruumlndung Prof Chojecka ist langjaumlhrigesMitglied des wissenschaftlichen Beirats desSchlesischen Museums zu Goumlrlitz

DIALOG-Preis der Deutsch-PolnischenGesellschaft Bundesverband

Den DIALOG-Preis erhalten in diesem Jahr GrazynaSłomka eine in Deutschland lebende Filmemacherinund Initiatorin des Filmfestivals FILMLAND POLENund Adam Krzeminski ein bekannter polnischerJournalist und Publizist zudem ein ausgewiesenerDeutschland-Kenner seit Jahrzehnten DieAuszeichnungen werden den beiden Preistraumlgern vonder Kuratoriumsvorsitzenden der Deutsch-PolnischenGesellschaft Bundesverband Frau Prof Dr RitaSuumlssmuth waumlhrend der Jahrestagung in derKonrad-Adenauer-Stiftung in Berlin am 25 Oktober2013 uumlberreicht Die Laudatoren sind der bekanntepolnische Filmregisseur Krzysztof Zanussi und DrGunter Hofmann langjaumlhriger ZEIT-Redakteur Mehr zu diesem Themahttpwwwdpg-bundesverbanddeinformationen5998824html

httpwwwdpg-bundesverbanddebv_po_polskuindexhtml Vorsitzender Pawelka abgewaumlhlt Die Landsmannschaft der Schlesier hat ihrenumstrittenen Vorsitzenden Rudi Pawelka abgewaumlhltBei einer auszligerordentlichenBundesdelegiertenversammlung in Duumlsseldorf sei einAbwahlantrag mit 28 zu 21 Stimmen angenommenworden wie der BdV in einer PressemitteilunginformiertePawelka hatte im Juni beim Deutschlandtreffen derSchlesier in Hannover einen Eklat ausgeloumlst Kritikerwerfen ihm seit Jahren antipolnische Aumluszligerungen vorRudi Pawelka bleibt Vorsitzender derLandsmannschaft der Schlesier in der LandesgruppeNordrhein-Westfalen Neuer Film uumlber Oberschlesien

Martin-Opitz-Bibliothek - neuer Film uumlber

5


Nummer 106 102013

Oberschlesien von Michael Majerski Oberschlesien -gtgtHier wo wir uns begegnenltltFilm und Gespraumlch In Kooperation mit der vhsHerne im Kulturzentrum17102013 1900 Uhr Hernehttpwwwkulturforuminfodetopic1000014veranstaltungenhtmlid=1020399

Schlesisches Museum - Eroumlffnung der neuenSonderausstellung Die Holzschnitzschule in BadWarmbrunn Freitag 29112013 19 Uhr

Die neue Sonderausstellung des SchlesischenMuseums zeigt Schnitzereien aus der 1902 imRiesengebirge gegruumlndeten Holzschnitzschulezahlreiche Krippen volkstuumlmliche und religioumlsePlastiken sowie dekorative Arbeiten von Lehrernund Schuumllern aus der Zeit vor und nach 1945Informiert wird auszligerdem uumlber die polnischeNachfolgeinstitution in Warmbrunn

Termine im HAUS SCHLESIEN 1710 1430 Uhr Oumlffentliche Fuumlhrung SchlesischeDreiviertelstunde Thema Von Kuumlche und TafelVon Bunzlauer Keramik schlesischer Fayencen undder Porzellanproduktion in Schlesien2010Einsendeschluss des PfefferkuchenwettbewerbsWer backt den schoumlnsten Pfefferkuchen(mann) 0911 15 Uhr Eroumlffnung der Sonderausstellung Pfefferkuchen Eine Reise der Sinne vomUrsprung bis zum Genuss DenEinfuumlhrungsvortrag 900 Jahre Pfefferkuchen wirdder Historiker Dr Gerhard Schiller aus Oppelnhalten Nach der Praumlmierung der schoumlnstenPfefferkuchen aus dem Backwettbewerb gibt eseinen kleinen voradventlichen Markt mitHonigkuchen Met und weiteren Honigproduktender Bioland-Imkerei Honighaumluschen mithausgemachten Pfefferkuchen die die Gaumlste selbstverzieren koumlnnen und vielem mehr 1611 15-1630 Uhr Oumlffentliches Kinderprogrammmit Maumlrchen und Basteln zur SonderausstellungPfefferkuchen Eine Reise der Sinne Entgelt400 EUR Odkrywanie historii muzyki Kościoła Pokoju w

Świdnicy - Wydarzenie miesiaca

Szczegoacutelny koncert w Kościele Pokoju w Świdnicy

Choacuter Katedralny z Miśni - jeden z niemieckichchoacuteroacutew protestanckich o najdłuższej tradycji -wystąpił w niedzielę 6 października w KościelePokoju w Świdnicy i zaprezentował unikatowe dziełaodnalezione w archiwum Kościoła Pokoju Na przykład pieśń choacuteralna Zions Stille soll sichbreiten jest dostępna wyjątkowo w dwoacutechopracowaniach muzycznych kantoroacutew KościołaPokoju Gustav Demnitz (kantor w Kościele Pokoju wlatach 1880-1905) oraz Fritz Drohla (kantor wKościele Pokoju w latach 1905-1945) są autoramiroacuteżnorodnych opracowań muzycznych tego tekstu Wtrakcie koncertu będzie można usłyszeć obydwiewersje Nie bez znaczenia jest roacutewnież fakt że tapieśń choacuteralna stała się wzorem dla znanej na całymświecie pieśni Dietricha Bonhoeffera Von gutenMaumlchten treu und still umgeben Związki między Miśnią w Saksonii a Świdnicą naŚląsku datują się od początkoacutew Kościoła Pokojuponieważ pierwszy kantor Kościoła Pokoju - IsraelBreitenfeld (w Kościele Pokoju od 1658 r) -pochodził z saksońskiej Miśni Ponieważ pierwotnie koncert miał się odbyć wczerwcu ale choacuterzyści zostali dotknięci w Niemczechklęską powodzi usłyszymy roacutewnież kompozycjęktoacutera może nie całkiem pasuje do pory roku ale mimotego jest ważna dla Kościoła Pokoju Chodzi okompozycję Maxa Schaumlfera Schmuumlcket das Fest mitMaien Autorem tekstu do tej kompozycji jestświatowej sławy ksiądz świdnicki BenjaminSchmolck a pieśń tą można bez wątpienia określićmianem Evergreenu muzyki kościelnej Ta rzadkapartytura zachowała się w tutejszym archiwumkościelnym i można ją podziwiać na wystawie wcentrum UNESCO na placu Pokoju

Dr Stephan Aderhold z wykształcenia muzykologzajmuje się od 4 lat eksploracją archiwumewangelicko-augsburskiej parafii pw Troacutejcy Świętejw Kościele Pokoju w Świdnicy Był tak uprzejmy iudzielił odpowiedzi na kilka pytań zadanych przezredakcję Newslettera SILESIA

6


Nummer 106 102013

Panie doktorze Aderhold co właściwiesprowadziło Pana do Świdnicy Z początku było to zakończenie mojej pracydoktorskiej Zwroacuteciłem uwagę na postać BenjaminaSchmolcka ktoacutery działał w Kościele Pokoju wlatach 1702 do 1737 Uważany jest on za jednego znajważniejszych autoroacutew tekstoacutew pieśniprotestanckich Napisał min takie standardymuzyki kościelnej jak Tut mir auf die schoumlnePforte czy Schmuumlckt das Fest mit Maien Jego zewszech miar bogaty dorobek - często określany jakografomaństwo - doprowadził mnie bezpośredniodo ciekawej historii kościoła na Śląsku Sądzę żedzięki tej ogromnej ilości pieśni i kantat udało misię pozyskać liczną publikę dla Kościoła Pokoju itym samym ochronić go Jego poprzednik naprzykład został aresztowany podczas odprawianianabożeństwa przez administrację katolicką i wpewien sposoacuteb zmuszony do opuszczenia Śląskaktoacutery w tamtym okresie należał przecież doHabsburgoacutew Brak niestety krytycznego wydaniadzieł zebranych Schmolcka W listopadzie zeszłego roku dokonano otwarciawystawy Wiara jak serce ze spiżu - SkarbyKościoła Pokoju w Świdnicy wodrestaurowanym historycznym budynku 1 przyplacu Pokoju a Pan przygotował część dotyczącąhistorii muzyki Jakie eksponaty napawają Panaszczegoacutelną dumą

Duma nie jest właściwym słowem - ważne sąwszystkie zachowane partytury i archiwaliadokumentujące historię i praktykowanie muzykiKościoła Pokoju Każdy eksponat porusza mnieponieważ opowiada swoją własną historię Alejeden porusza mnie nieustannie od nowa W roku1902 do Kościoła Pokoju przybył Fritz Drohla jakokantor i skomponował w roku 1908 utwoacuter dla choacuterumęskiego Es lebt ein Gott (Żyje Boacuteg) z okazjiodsłonięcia pomnika na cześć Fryderyka Wielkiegona świdnickim rynku Zachowało się zdjęcieupamiętniające to wydarzenie Na manuskrypciezanotował skomponowano i odśpiewano wobecności Jego Kroacutelewskiej Wysokości KsięciaFryderyka Kiedy ostatnio byłem w muzeum wratuszu odkryłem na wystawie stałej fotografięprzedstawiającą wyburzenie pomnika Wielkiezaniechania XX w jak roacutewnież historia kościołaXVII w codziennie towarzyszą mi w archiwum iuczą mnie ciągle tak jak powtarzał to moacutej

nauczyciel Za każdą nutą kryje sięrzeczywistość W niedzielę dożynkową Choacuter Katedralny z Miśniwykonał w Kościele Pokoju kompozycje napodstawie partytur pochodzących z zasoboacutewświdnickich ktoacutere tym samym zostałyzaprezentowane prapremierowo bądź też były towznowienia ich wykonania Czy odbędą siękolejne koncerty W jakiej formie planuje Panudostępnić te dotychczas nieznane opracowaniamuzyczne szerokiej publiczności - muzykom isłuchaczom Wizyta Choacuteru Katedralnego z Miśni już z tegopowodu była naprawdę ważnym wydarzeniem i z tegomiejsca należy podziękować zespołowi KościołaPokoju za pracę Oczywiście muzyka musi wydostaćsię z archiwum i rozbrzmieć Dlatego też wystawietowarzyszyć będą odpowiednie nagrania Z pewnościąbędą miały miejsce kolejne koncerty przygotowane napodstawie oryginalnych kompozycji znalezionych warchiwum Jednakże niemniej ważnym jest roacutewnieżpublikacja tych kompozycji ponieważ częściowodostępne są one jedynie w formie manuskryptuOznacza to przykładowo że muszą być zapisanejeżeli brakuje partytury ewentualnie należy ją dopierostworzyć Ale z całą pewnością wiem że PaniMuzyka pozwoli na to aby jej sztuka wciąż na noworozbrzmiewała w Kościele Pokoju

Bardzo dziękuję za rozmowę i życzę wielu sukcesoacuteww dalszej pracy

Nagroda Kultury im Georga Dehio

17 października Niemieckie Forum Kultury EuropyŚrodkowej i Wschodniej po raz szoacutesty przyznaNagrodę Kultury im Georga Dehio Laureatkami2013 są historyk sztuki Ewa Chojecka (nagrodagłoacutewna) i Irina Czerkasjanowa historyk posiadającarosyjsko-niemieckie korzenie (nagroda honorowa)Zdaniem jury Ewa Chojecka poprzez swojedokonania wyostrzyła świadomość społeczeństwana stworzone przez Niemcoacutew Polakoacutew Żydoacutew czyCzechoacutew dziedzictwo kulturowe Goacuternego ŚląskaPani prof Chojecka jest długoletnim członkiem radynaukowej Muzeum Śląskiego w Goumlrlitz

7


Nummer 106 102013

Nagroda DIALOGU Federalnego ZwiązkuTowarzystw Niemiecko-Polskich

Nagrodę DIALOGU otrzymują w tym rokumieszkająca w Niemczech Grażyna Słomka zwykształcenia filmoznawca i reżyser orazinicjatorka festiwalu filmowego FILMLANDPOLEN a także Adam Krzemiński znany polskidziennikarz i publicysta a w dodatku oddziesięcioleci uznany ekspert - znawca NiemiecWyroacuteżnienia wręczone zostaną przezprzewodniczącą kuratorium Federalnego ZwiązkuTowarzystw Niemiecko-Polskich Panią profesor drRitę Suumlssmuth podczas dorocznej konferencji wdniu 25 października w siedzibie Fundacji KonradaAdenauera w Berlinie Laudatio wygłosi znanypolski reżyser filmowy Krzysztof Zanussi oraz drGunter Hofmann długoletni redaktor tygodnikaZEIT Więcej na ten temat po polskuhttpwwwdpg-bundesverbanddebv_po_polskuindexhtml Zmiany w Ziomkostwie Ślązakoacutew

Ziomkostwo Ślązakoacutew odwołało swojegokontrowersyjnego przewodniczącego RudiegoPawelkę W trakcie nadzwyczajnego zjazdudelegatoacutew w Duumlsseldorfie przyjęto wniosek oodwołanie przewodniczącego 28 głosami za przy 21przeciw

W czerwcu podczas spotkania Ślązakoacutew wHanowerze Pawelka wywołał skandal Krytycy odlat zarzucają mu antypolskie wypowiedzi

Więcej na ten temat w języku niemieckim httpwwwtagesschaudeinlandschlesische-landsmannschaft-pawelka100html w języku polskimltahref=httpwwwdwdepokC582osie-skandalu-zaskakujC485ca-decyzja-ziomkostwa-C59BlC485zakC3B3wa-17145534title=blockedhttpwwwdwdepokAAosie-skandalu-zaskakujAumlca-decyzja-ziomkostwa-AAgtlAumlzakAwa-17145534 target=_blankgthttpwwwdwdepokC582osie-skandalu-zask

akujC485ca-decyzja-ziomkostwa-C59BlC485zakC3B3wa-17145534 Nowy film o Goacuternym Śląsku

Biblioteka im Marcina Opitza Nowy film o Goacuternym Śląsku autorstwa MichaelaMajerskiego pt Goacuterny Śląsk - Tu gdzie sięspotykamyFilm i rozmowa We wspoacutełpracy z VolkshochschuleHerne w Centrum Kultury w dniu 17102013r ogodz 1900 Herne

Więcej na ten temat w języku niemieckim httpwwwkulturforuminfodetopic1000014veranstaltungenhtmlid=1020399 Nowa wystawa czasowa w Muzeum Śląskim Muzeum Śląskie w Goumlrlitz zaprasza na otwarcienowej wystawy czasowej Szkoła snycerstwa wCieplicach Śląskich Zdroacutej - piątek 29112013godz 1900

Nowa wystawa czasowa przedstawia rzeźby wdrewnie z roku 1902 pochodzące z założonej wKarkonoszach szkoły snycerskiej liczne szopkirzeźby ludowe i religijne oraz dekoracyjne pracenauczycieli i ucznioacutew z czasoacutew przez i po roku 1945Podane zostaną roacutewnież informacje na temat polskiejinstytucji będącej następczynią szkoły w CieplicachZdroacutej

Imprezy organizowane przez HAUS SCHLESIEN 1710 godz 1430 zwiedzanie Trzy kwadranseśląskie temat O kuchni i biesiadowaniu O ceramicebolesławieckiej śląskich fajansach i produkcjiporcelany na Śląsku

2010 Zakończenie nadsyłania prac na konkurspiernikowy Najpiękniejszy piernik owy ludzik

0911 godz 15 otwarcie wystawy czasowej Piernik

8


Nummer 106 102013

Podroacuteż do głębi zmysłoacutew od początkoacutew aż doprzyjemności Prelekcję wprowadzającą 900lat piernika wygłosi historyk dr Gerhard Schiller zOpola Po przyznaniu nagroacuted za najpiękniejszepierniki upieczone na konkurs odbędzie siędegustacja w formie przedadwentowego jarmarkuGoście będą mogli zakosztować miodownikapitnego miodu i innych wyroboacutew z mioduprzygotowanych przez zakład pszczelarskiBioland-Imkerei Honighaumluschen

1611 godz 15-1630 program dla dzieciobejmujący opowiadanie bajek i majsterkowanie wzwiązku z wystawą czasową Piernik Podroacuteż dogłębi zmysłoacutew Koszt 400 EUR

9

SILESIA NEWSLETTER AUSSTELLUNGEN

Nummer 106 102013

B I E L S K O - B I A Ł A B I E L I T Z - B I A L A MUZEUM W BIELSKU-BIAŁEJ MUSEUMIN BIELITZ-BIALA Wystawa czasowa Sonderausstellung Roma Ligocka - malarstwoWyjątkowe wydarzenie artystyczne - pierwsza wświecie retrospektywna wystawa malarstwa orazprojektoacutew kostiumoacutew scenicznych Romy LigockiejEkspozycję składa się z 76 prac malarskich artystkipocząwszy od jej czasoacutew studenckich nakrakowskiej Akademii Sztuk Pięknych aż powspoacutełczesność termin 25-10-2013 - 31-12-2013Roma Ligocka - MalereiAuszligergewoumlhnliches kuumlnstlerisches Ereignis -weltweit erste Retrospektivausstellung der Malereiund der Buumlhnekostuumlme- Entwuumlrfe von RomaLigocka Die Ausstellung besteht aus 76Malereiarbeiten der Kuumlnstlerin angefangen vonihrer Studienzeiten an der Krakauer Kunstakademiebis hin zur Gegenwart Termin 25102013 -31122013

Wystawy stałe Dauerausstellungen Z dziejoacutew miasta i zamku - Wystawaarcheologiczno-historyczna Salon muzycznyWystawa etnograficzna Wystawa sztuki XIV-XVIIw Galeria Malarstwa XIX i XX w Gabinet PanaDamski salonik LapidariumAus der Stadt- und Schlossgeschichte - Ausstellungzur Geschichte und Archaumlologie der StadtMusiksalon Ethnografische AusstellungKunstausstellung des 14 - 17 Jhrs Gemaumlldegaleriedes 19 und 20 Jrs Arbeitszimmer des Herrnbuumlrgerlicher Salon der Dame Lapidarium Muzeum w Bielsku-Białejul Wzgoacuterze 16PL 43-300 Biełsko-Biala wwwmuzeumbielskopl (Mo - geschlossen Di 9-15 Uhr MiFr 9-16 UhrSaSo 9-15 Uhr) MUZEUM TECHNIKI I WŁOacuteKIENNICTWA TECHNIK- UND TEXTILMUSEUM Wystawy stałe Dauerausstellungen

Maszyny i urządzenia pracujące w przędzalniachwełny Maschinen und Geraumlte in Woll-Spinnereien Widoki dawnych fabryk Bielska Białej i okolic z1870 roku Ansichten fruumlherer Fabriken in BielitzBiala und Umgebung aus dem Jahre 1870 Zespoacuteł maszyn do wyrobu kapeluszy maszynysłużące do wykańczania tkanin dawne pralnicemagle i maszyny do szycia Maschinen zurHutherstellung Hilfsmaschinen zur Stoffverarbeitungalte Waschmaschinen Mangeln und Naumlhmaschinen Muzeum Techniki i Włoacutekiennictwaul Sukiennicza 7PL 43-300 Biełsko-Biala MUZEUM DOM TKACZA MUSEUMTUCHMACHERHAUS Wystawa stała Dauerausstellung Otwarcie nowej części ekspozycji stałej w DomuTkacza Od sukna po jedwab Stroje ludowe zezbioroacutew Działu Etnografii Muzeum wBielsku-Białej Eroumlffnung des neuen Teils der Dauerausstellung imTuchmacherhaus Vom Tuch bis hin zur SeideVolkstrachten aus den Sammlungen der Abteilung fuumlrEthnografie des Museums in Bielitz-Biala

Dom i warsztat sukienniczego Tuchmacherhaus und Werkstatt Muzeum Dom Tkaczaul Sobieskiego 51PL 43-300 Biełsko-Biala

B O L E S Ł A W I E C B U N Z L A U MUZEUM CERAMIKI KERAMIKMUSEUM Wystawy czasowe Sonderausstellungen

1813 - 2013 Wystawa konferencja i bitwa wdwusetną rocznicę kampanii napoleońskiej Rocznicę śląskiej kampanii 1813 r świętowano wBolesławcu w dniach 6 i 7 września 2013 r Dalszeobchody będą miały bogaty i zroacuteżnicowany program

10


Nummer 106 102013

Obok inscenizacji bitwy znajdzie się w nimkonferencja naukowa oraz wystawa historyczna1813 - 2013 Dwusetna rocznica kampaniinapoleońskiej na Śląsku 1813 r Ekspozycjaprzygotowana jest przez Muzeum Ceramiki w oparciuo zbiory własne oraz szereg cennych i interesującychobiektoacutew wypożyczonych z innych muzeoacutew z PolskiRosji i Niemiec oraz z licznych kolekcji prywatnychWystawa prezentowana będzie we wrześniu ipaździerniku1813 - 2013 Ausstellung Konferenz undSchlacht zum 200 Jahrestag der NapoleonischenKampagne Der Jahrestag der schlesischen Kampagne aus 1813wurde in Bunzlau am 6 und 7 September 2013gefeiert Weitere Feierlichkeiten werden auch sehrfacettenreich Neben der Inszenierung der Schlachtsieht das Programm auch eine wissenschaftlicheKonferenz sowie eine historische Ausstellung vor -1813 - 2013 Der 200 Jahrestag dernapoleonischen Kampagne im Schlesien 1813 DieAusstellung wurde durch das Keramikmuseum inAnlehnung an eigene Sammlungen sowie an eineganze Reihe von wertvollen und interessantenObjekten ausgeliehen aus anderen Museen inPolen Russland und Deutschland sowie auszahlreichen privaten Sammlungen vorbereitetDie Ausstellung wird im September und Oktoberpraumlsentiert

Wystawy stałe Dauerausstellungen Ekspozycja bolesławieckiej ceramiki do 1945 rEkspozycja bolesławieckiej ceramiki po 1945 rokuBolesławieckie plenery ceramiczno-rzeźbiarskieWystawa Stała Działu Historii MiastaBunzlauer Ausstellung der Keramik vor 1945Bunzlauer Ausstellung der zeitgenoumlssischenKeramik seit 1945 Ergebnisse derKeramik-Kunst-Workshops Dauerausstellung derAbteilung fuumlr Geschichte der Stadt Muzeum Ceramikiul Mickiewicza 13PL 59-700 Bolesławiecwwwmuzeumboleslawiecnet (Di-Sa 10-16 So 11-16 Uhr) Dział Historii Miastaul Kutuzowa 14PL 59-700 Bolesławiec(Mi-Sa 10-16 So 11-16 Uhr)

B O L K Oacute W B O L K E N H A I N MUZEUM KARKONOSKIE ODDZIAŁ ZAMEKW BOLKOWIE RIESENGEBIRGSMUSEUMABT BURG BOLKENHAIN

Wystawy stałe Dauerausstellungen Budownictwo obronne KsięstwaŚwidnicko-Jaworskiego Wehrbauten im HerzogtumSchweidnitz-Jauer Muzeum Karkonoskie ul BolkaPL 59-420 Bolkoacutewwwwmuzeumkarkonoskieplwwwzamek-bolkowinfopl (od 1 maja do 30 września wt - pt 9-1630 vom 1Mai bis zum 30 September Di-Fr 9-1630 Uhrsob-ndz 9 - 1730 Sa-So 9-1730 Uhr) B R Z E G B R I E G MUZEUM PIASTOacuteW ŚLĄSKICH MUSEUMDER SCHLESISCHEN PIASTEN Wystawa czasowa Sonderausstellung 5102013r godz1800 odbył się wernisaż wystawy Kazimierz Pawlak Trzy Szkło artystyczneEkspozycja z okazji jubileuszu 30-lecia pracyartystyczno-dydaktycznej autora Am 5102013 um 1800 Uhr fand die Vernissage derAusstellung Kazimierz Pawlak Drei Kunstglasstatt Die Ausstellung wird anlaumlsslich des 30-jaumlhrigenJubilaumlums der didaktisch-kuumlnstlerischen Arbeit desAutors praumlsentiert

Wystawy stałe Dauerausstellungen Sztuka śląska XV - XVIII w ze zbioroacutew MuzeumNarodowego we Wrocławiu Z tradycji i przeszłościPiastoacutew Śląskich Memoriae Piastorum PrincipumSilesiaeParadne zbroje i ubioacuter Piastoacutew Śląskich XIII - XVIIw Blask lampy naftowej Komody meble dlawygody - ze zbioroacutew Muzeum Narodowego weWrocławiu i Muzeum Piastoacutew Śląskich w BrzeguSchlesische Kunst des 15 - 18 Jh aus den

11


Nummer 106 102013

Sammlungen des Nationalmuseums Breslau Aus derTradition und der Vergangenheit der schlesischenPiasten Festliche Ruumlstungen und Kleidungen derSchlesischen Piasten (13 - 17 Jh) Im Schein derPetroleumlampen Kommoden - Moumlbel fuumlr Komfortund Bequemlichkeit - aus den Sammlungen desNationalmuseums Breslau und des Museums derschlesischen Piasten in Brieg

Malowane dzieje Polski - obraz ze zbioroacutewMuzeum Narodowego we Wrocławiu BITWAPOD GRUNWALDEM - kolekcja prywatna - JanaStyki - malowany poemat narodowyGemalte Geschichte Polens- Bild aus denSammlungen des Nationalmuseums BreslauSCHLACHT BEI TANNENBERG - aus einerPrivatsammlung - Jan Stykas gemaltes Nationalepos

Muzeum Piastoacutew ŚląskichPlac Zamkowy 1PL 49-300 Brzegwwwzamekbrzegpl(Di-So 10-17)

B Y S T R Z Y C A K Ł O D Z K A H A B E L S C H W E R D T MUZEUM FILUMENISTYCZNE STREICHHOLZMUSEUM Wystawa czasowa Sonderausstellung Wystawa pt Zapałki- prace malarskie autorstwa Michała Piotrkowiczapt Zapalłki Ausstellung Streichhoumllzer- Malerei-Arbeiten von Michał PiotrkowiczStreichhoumllzer

Polsko - niemiecka wystawa pt KuźniaSchmiede Wystawa prezentuje historiębystrzyckiej kuźni miejskiej Wystawa czynna odsierpnia 2013Deutsch-polnische Ausstellung unter dem Titel KuźniaSchmiede Die Ausstellung praumlsentiert dieGeschichte der Habelschwerdter staumldtischenSchmiede Ab August 2013 Wystawy stałe Dauerausstellungen

Historia niecenia ognia Świat etykiet BystrzycaKłodzka - oblicza miasta Zaczarowany świat zapałekMleczko w MuzeumDie Geschichte des FeuermachensStreichholzschachteln und - Etiketten aus der ganzenWelt Habelschwerdt - verschiedene Ansichten derStadt Verzauberte Streichholz-Welt-GalerieSatirezeichnungen von Andrzej Mleczko

Muzeum FilumenistyczneMały Rynek 1PL 57-500 Bystrzyca Kłodzkawwwmuzeumfilumenistykapl(Di-Sam 8-16 Uhr Son 10-15 Uhr)

B Y T O M B E U T H E N MUZEUM GOacuteRNOŚLĄSKIE OBERSCHLESISCHES MUSEUM Wystawy czasowe Sonderausstellungen

Słynne wille Polski (wydanie z kwietnia 2013) topublikacja i wystawa poświęcona 93 willom i domomrodzinnym zbudowanym od połowy XVI wieku(najstarsze około r 1535) aż do czasoacutewwspoacutełczesnych (r 2011) na terytorium Polski w jejdzisiejszych granicachCzas trwania wystawy 1009 - 13102013 Terminfinisażu 9 października 2013 godz 1700Beruumlhmte Villen Polens (Ausgabe vom April 2013)stellt eine Veroumlffentlichung sowie eine Ausstellungdar gewidmet den 93 Villen und Familienhaumlusernerbaut seit der Haumllfte des 16 Jhs (die aumlltesten ca1535) bis hin zur Gegenwart (2011) auf dem GebietPolens in seinen heutigen GrenzenTermin der Ausstellung 1009 - 13102013Finissage 9 Oktober 2013 1700 Uhr Wystawa Kompozytor z Rozbarku Ks GrzegorzGerwazy Gorczycki (ok 1665 - 1734) Czas trwania wystawy 0610 - 311 2013 rMiejsce gmach przy ul W Korfantego 34Ausstellung Komponist aus Rossberg PriesterGrzegorz Gerwazy Gorczycki (ca 1665 - 1734) Termin 0610 - 311 2013Ort Gebaumlude an der Straszlige W Korfantego 34

12


Nummer 106 102013

Via Regia - szlak wędroacutewki gatunkoacutew Wernisaż wystawy 2 lipca 2013 godz 1700Czas trwania wystawy 02072013-styczeń 2014 rVia Regia - Wanderungswege der SpeziesVernissage der Ausstellung 2 Juli 2013 1700 UhrDie Ausstellung dauert vom 2072013 - bis Januar2014

Wystawy stałe Dauerausstellungen Przyroda Goacuternego Śląska - Lasy Z życia luduśłąskiego XIX-XX w Galeria malarstwa polskiegoPrzyroda Goacuternego Śląska Wody i mokradłaDie Natur Oberschlesiens - Waumllder Aus dem Lebendes einfachen Volkes im Schlesien des 19 und 20Jhs Polnische Malerei Die Natur Oberschlesiens -Gewaumlsser und Sumpfgebiete Muzeum Goacuternośląskiepl Jana III Sobieskiego 2PL 41-902 Bytomwwwmuzeumbytompl(DiDoFr 9-15 Mi 10-18 Sa 11-16 Sonn- undFeiertage 11-15 Uhr)

C H O J N Oacute W H A Y N A U MUZEUM REGIONALNE W CHOJNOWIE HAYNAUER REGIONALMUSEUM

Wystawy stałe Dauerausstellungen Renesansowe sgraffita z dworu Schellendorfoacutew zZagrodna Broń biała i palna Historia Chojnowaod czasoacutew najdawniejszych do końca XIX w Dawne ślusarstwo i kowalstwo Lapidarium(Kamienarka XIV-XIX w) KolekcjaXVI-wiecznych kafli Chojnowskie OrganizacjeCechowe Relikty dawnego założenia zamkowegoz końca XIII w Renaissance-Sgraffiti vom Schloss der Schellendorfaus Adelsdorf Blank- und Feuerwaffen DieGeschichte Haynaus von der fruumlhen Neuzeit bis zumEnde des 19 Jh Das alte Schlosser- undSchmiedehandwerk Lapidarium Sammlung vonKacheln aus dem 16 Jh Die Haynauer Zuumlnfte

Relikte vom alten Schlossbau Ende des 13 Jh

Muzeum Regionalne w Chojnowie pl Zamkowy 3PL 59-225 Chojnoacutewwwwmuzeumchojnoweu(Di-Fr 8-16 Sa-So 11-16 Uhr)

C H O R Z Oacute W K Ouml N I G S H Uuml T T E MUZEUM W CHORZOWIE MUSEUMKOumlNIGSHUumlTTE

Wystawy czasowe Sonderausstellungen Nowa wystawa czasowa Odsiecz wiedeńska wsztuce medalierskiej Wystawa ze zbioroacutewMuzeum w Chorzowie Otwarcie wystawy 27września 2013Neue Sonderausstellung Entsatz von Wien in derMedaillenkunst Eine Ausstellung aus denSammlungen des Museums in KoumlnigshuumltteEroumlffnung der Ausstellung 27 September 2013 Otwarcie wystawy Malowane meble ludowe zezbioroacutew Muzeum ze zbioroacutew Goacuternośląski ParkEtnograficzny w Chorzowie i MuzeumGoacuternośląskiego w BytomiuTermin 12 września 2013 godz 1000Miejsce Muzeum Goacuternośląski Park Etnograficzny wChorzowieEroumlffnung der Ausstellung BemalteVolksmoumlbelstuumlcke aus den Sammlungen desMuseums Oberschlesischer Ethnographie - Park inKoumlnigshuumltte und des Oberschlesischen MuseumsBeuthen Termin 12 September 2013 1000 UhrOrt Museum Oberschlesischer Ethnographie - Parkin Koumlnigshuumltte

Nowe rozpoznanie- wystawa prezentujenajciekawsze zbiory Działu Sztuki Muzeum wChorzowie Min obrazy rysunki i rzeźby autorstwaJM Brzeskiego E Dwurnika M Jaremy ERosenstein T Roszkowskiej T ŚlimakowskiegoEWańka WWeissa i FM Wygrzywalskiego Neue Erkennung- die Ausstlleung praumlsentiert die

13


Nummer 106 102013

interessantesten Sammlungen der Abteilung fuumlr Kunstdes Museums in Koumlnigshuumltte Ua BilderZeichnungen und Skulpturen der oben genanntenKuumlnstler Ordery i odznaczenia polskie - na wystawie można zobaczyć ordery i odznaczenia polskie zezbioroacutew Muzeum w Chorzowie od początku XIX wpoprzez okres II Rzeczypospolitej aż do czasoacutewPolski Ludowej Polnische Orden und Auszeichnungen- in derAusstellung sind polnische Orden undAuszeichnungen aus den Sammlungen desMuseums in Koumlnigshuumltte von Anfaumlngen des 19Jhs uumlber die Zeiten des 2 Republik Polen bis hinzur Zeiten der Volksrepublik Polen zu sehen

Wybrane zabytki techniki z dawnej Huty Batory wChorzowieGewaumlhlte Technikdenkmaumller aus derehemaligen Batory-Huumltte in Koumlnigshuumltte

Wystawy stałe Dauerausstellungen Z dziejoacutew pieniądza Polska - Śląsk DieGeschichte des Geldes Polen - Schlesien Muzeum w Chorzowieul Powstańcoacutew 25PL 41-500 Chorzoacutewwwwmuzeumchorzowpl (DiDoFr 9-15 Mi 9-17 SaSo 10-14 Uhr)

C I E S Z Y N T E S C H E N MUZEUM ŚLĄSKA CIESZYŃSKIEGO MUSEUM DES TESCHENER SCHLESIENS Wystawa czasowa Sonderausstellung Gdybym się urodził przed 100 laty - Cieszyńskawystawa1206 - 27102013r Wenn ich vor 100 Jahren geboren worden waumlre- Teschener AusstellungAusstellung vom 1206 bis zum 27102013

Wystawy stałe Dauerausstellungen Na skrzyżowaniu dziejoacutew i kultur Sztuka gotyku irenesansuIm Schnittpunkt der Geschichten und KulturenKunst der Gotik und Renaissance Muzeum Śląska Cieszyńskiegoul T Regera 6PL 43-400 Cieszynwwwmuzeumcieszynpl (DiDoSa 10-14 MiFr 12-16 So 10-14 Uhr)

C O T T B U S S STIFTUNG FUumlRST-PUumlCKLER-MUSEUM PARKUND SCHLOSS BRANITZ Sonderausstellung 100 Jahre Kunst sammeln in Cottbus 1913 - 2013Die Sammlung Carl Blechen Sonderausstellung vom31 Mai bis 3 November 2013Veranstaltungsort Schloss BranitzWystawa 100 lat zbierania sztuki w Cottbus 1913 -2013 Kolekcja Carla Blechen Wystawa czasowa wterminie 3105 - 3112013 rMiejsce Zamek Branitz

gtgtGut moumlglich dass meine Knochen fuumlr immer aufden Ebenen dieser Kolonie bleichen werden - DerAustralien-Forscher Ludwig LeichhardtltltAusstellung des Stadtmuseums Cottbus inKooperation mit der SFPM und der UniversitaumltPotsdam Sonderausstellung vom 5 Mai bis 31Oktober 2013Ausstellungsort MarstallCałkiem możliwe że moje kości na zawszepozostaną na roacutewninach tej kolonii - badacz AustraliiLudwig LeichhardtWystawa Muzeum Miejskiego w Cottbus wewspoacutełpracy z SFPM oraz Uniwersytetem wPoczdamie Wystawa czynna w terminie 505 -31102013 rMiejsce Marshall

Dauerausstellungen Wystawy stałe

14


Nummer 106 102013

alles ist anders als an anderen Ortenphantastisch uumlberraschend maumlrchenhaft HermannFuumlrst von Puumlckler-Muskau (1785-1871) wszystko jest inne niż w innych miejscachfantastyczne zaskakująco bajeczne KsiążęHermann von Puumlckler-Muskau (1785-1871)

Carl Blechen ( 1798-1840) Genie der Farbe Malerdes LichtsDer Landschaftsmaler Carl Blechen warein Meister seines Genres Nicht zuletzt dieWiedergabe exzellenter Licht- und Farbeffekte derNatur machten ihn zu einem der bedeutendstenKuumlnstler des 19 JahrhundertsCarl Blechen (1798-1840) Geniusz koloru Malarzświatła Malarz - pejzażysta Carl Blechen byłmistrzem swojego gatunku To przede wszystkimdzięki przedstawianiu wspaniałych efektoacutew światła ikoloru przyrody uchodzi za jednego znajwybitniejszych artystoacutew XIX w

gtgtFuumlrst Puumlcklers Welt - Lebenskunst undLandschaftskunstltlt- Die Ausstellung beleuchtetdas Leben und Schaffen des Fuumlrsten Puumlckler undpraumlsentiert in fuumlnf Themenbereichen den tollenPuumlckler Puumlckler auf Reisen Puumlckler und dieGesellschaft Puumlckler den Gaumlrtner und PuumlcklerheuteŚwiat Księcia Puumlckler - sztuka życia i pejzażu -wystawa rzuca światło na życie i twoacuterczość KsięciaPuumlckler i prezentuje je w pięciu obszarachtematycznych wspaniały Książę Puumlckler Puumlckler wpodroacuteży Puumlckler i towarzystwo Puumlckler- ogrodnik iPuumlckler dzisiaj

Stiftung Fuumlrst-Puumlckler-Museum Park undSchloss BranitzBesucherzentrum auf dem GutshofRobinienweg 503042 Cottbuswwwpueckler-museumde Oumlffnungszeiten godziny otwarcia 29 Maumlrz bis 31 Okt - taumlglich 10-18 Uhr 2903 -3110 codziennie od godz 1000-1800

D U S Z N I K I Z D R Oacute J B A D R E I N E R Z

MUZEUM PAPIERNICTWA PAPIERMUSEUM Wystawy czasowe Sonderausstellungen Troacutejwymiar linii to kolejna wystawa czasowazwiązana bezpośrednio bądź to pośrednio z papieremprezentowana przez Muzeum Papiernictwa wDusznikach Zdroju Jest ona zbiorem fotografiiartysty i teoretyka Jerzego Olka założyciela znanejgalerii wrocławskiej Foto-Medium-Art Czas trwania 6 września - 31 październikaDrei Dimensionen der Linie - es ist eine weitereSonderausstellung die mittelbar oder unmittelbar mitPapier verbunden ist vorbereitet durch dasPapiermuseum Bad Reinerz Sie stellt eine Sammlungvon Fotos des Kuumlnstlers und Theoretikers Jerzy Olekdar Gruumlnder einer beruumlhmten Galerie in Breslau Foto-Medium-ArtAusstellung 6 September - 31 Oktober 2013

Wystawa stała Dauerausstellung Historia papieru i papiernictwa na świecie w Polsce ina Śląsku Geschichte des Papiers und derPapierherstelllung (Welt Polen Schlesien) Muzeum Papiernictwa ul Kłodzka 42PL 57-340 Duszniki-Zdroacutejwwwmuzpappl (IX-X Mo-Sa 9-17 Uhr So 9-15 Uhr XI-IV Di-So9-15 Uhr)

D Z I E R Ż O N I Oacute W R E I C H E N B A C H I ME U L E N G E B I R G E FUNDACJA BEITEINU-CHAJ 2004 STIFTUNGBEITEINU-CHAJ 2004 Fundacja Beiteinu-Chaj 2004Prezes Rafael Blauul Zacisze 452-200 Dzierżonioacutewhttpplsynagoguefundcom

SOWIOGOacuteRSKIE MUZEUM TECHNIKI

15


Nummer 106 102013

TECHNIKMUSEUM DES EULENGEBIRGES Wystawy stałe Dauerausstellungen

Parowozownia Dzierżoniow Folwark Dieriga wBielawie Kopalnia SilberlochDampflokschuppen Reichenbach Gutshof Dierig inLangenbielau Bergwerk Silberloch UWAGA działalność obiektu czasowozawieszona ACHTUNG das Museum istvoruumlbergehend geschlossen Sowiogoacuterskie Muzeum Techniki ul Sienkiewicza 19PL 58-200 Dzierżonoacutewwwwnadborpwrwrocplparowozowniahttpwwwmuzeum-ctnogzielmanpl

E R K N E R GERHART HAUPTMANN MUSEUM Dauerausstellung Wystawa stała Gerhart Hauptmann - Leben und WerkGerhart Hauptmann - życie i twoacuterczość Gerhart Hauptman MuseumGerhart-Hauptmann-Straszlige 1-215537 Erknerwwwhauptmannmuseumde(Di-So 11-17 Uhr)

F R Yacute D E K - M Iacute S T E K F R I E D E C K MUZEUM BESKYD FRYacuteDEK MIacuteSTEK MUSEUM DER BESKIDEN IN FRIEDECK Wystawy czasowe Sonderaustellungen Beskydy - země šelem (10 10 2013-23 3 2014) Beskydskeacute trienaacutele řezbaacuteřů 2013 (12 9-10 11

2013)8 ročniacutek mezinaacuterodniacute vyacutestavy amateacuterskyacutech aprofesionaacutelniacutech řezbaacuteřů kterou pořaacutedajiacute MuzeumBeskyd Fryacutedek-Miacutestek Kysuckeacute kultuacuterne stredisko vČadci Regionalny Ośrodek Kultury Bielsko-Biała aMuzeum Beskidzkie im Andrzeja Podżorskiego wWiśle Vernisaacutež ve čtvrtek 12 zaacuteřiacute 2013 v 17 hodin vefryacutedeckeacutem zaacutemku

Bildhauer-Triennale der Beskiden 2013(129-10112013)8 Internationale Ausstellung von Kuumlnstlern undAmateur-Bildhauern (129-10112013) Wystawy stałe Dauerausstellungen

Zaacutemeckyacute okruh SchlossrundgangBeskydy přiacuteroda a lideacute Beskiden Natur und MenschFryacutedek a Miacutestek Friedeck und MiacutestekFryacutedek - Mariaacutenskeacute poutniacute miacutesto Friedeck - eineMarienwalfahrtstaumltteLenka Kovalovaacute - Zastaveniacute na cestě Auf der Reisegefunden Muzeum Beskyd Fryacutedek MiacutestekHlubokaacute 66CZ 738 01 Fryacutedek-Miacutestekwebtelecomczmuzeumbeskyd(DiMiFr 8-12 1230-16 Do 8-12 1230-17SaSoFeiertag 13-17 Uhr)

G L I W I C E G L E I W I T Z MUZEUM W GLIWICACH MUSEUM INGLEIWITZ Wystawy czasowe Sonderausstellungen

Wystawa Architektura w opozycji Termin 4 października - 1 grudnia 2013r |Wernisaż iseminarium piątek 4 października 2013r Ausstellung Architektur in Opposition Termin 4 Oktober - 1 Dezember 2013 Vernissageund Seminar am Freitag - 4102013 Deportacje Goacuternoślązakoacutew do ZSRR w 1945 rokuMiejsce Radiostacja ul Tarnogoacuterska 129 Wystawa czynna od 7 września do 2 listopada 2013 rDeportationen von Oberschlesiern in die UdSSR

16


Nummer 106 102013

im Jahre 1945Ort Radiostacja (Der Sender) ul Tarnogoacuterska 129Dauer der Ausstellung 7 September - 2 November2013

Naturalista czyli Wilhelm von Blandowski wAustralii Unikalna wystawa prezentująca nigdy wcześniejnie udostępniany publiczności dorobek gliwickiegoodkrywcy badacza i twoacutercy ktoacutery 10 lat swegoburzliwego życia spędził w AustraliiMiejsce Willa Caro Otwarcie wystawy 20 września 2013 r godz 1800Wystawa dostępna dla publiczności od 20 wrześniado 8 grudnia 2013 rNaturalist also Wilhelm von Blandowski inAustralien Eine einzigartige Ausstellung die der breitenOumlffentlichkeit nie zuvor zugaumlnglich gemachtenGedankengut und Schaffen des GleiwitzerEntdeckers Forschers und Kuumlnstlers praumlsentiert der10 Jahre seines stuumlrmischen Lebens in AustralienverbrachteOrt Villa CaroEroumlffnung der Ausstellung 20 September 20131800 Uhr Die Ausstellung dauert bis zum 8Dezember 2013 Wystawa Fajanse z Delft Kolekcja ProfesoraWojciecha KowalskiegoWystawa czynna od 18 października do 31 grudnia2013 r Wernisaż 18102013 o godz 1800Ausstellung Fayencen aus Delft Sammlung desProfessors Wojciech KowalskiTermin 18 Oktober - 31 Dezember 2013Vernissage am 18102013 um 18 Uhr

Wystawy stałe Dauerausstellungen Słusznie słyną dziś Gliwice- przestrzennaaranżacja dzięki ktoacuterej zwiedzający mogą aktywniepoznawać nie tylko historię odlewnictwaartystycznego w Gliwicach ale roacutewnież dziejetutejszego przemysłu oraz samego regionu i miastaJedna z pierwszych nowoczesnych interaktywnychi multimedialnych ekspozycji muzealnych na Śląsku (od 1102012 -Muzeum w Gliwicach - Oddział OdlewnictwaArtystycznego Gliwice ul Bojkowska 37Centrum Edukacji i Biznesu

Gleiwitz ist zu Recht bekannt - ein raumlumlichesArrangement wo die Besucher nicht nur dieGeschichte des Eisenkunstgusses in Gleiwitz sondernauch die Geschichte der hiesigen Industrie sowie derRegion und Stadt selbst erkunden koumlnnen Eine derersten modernen interaktiven und multimedialenAusstellungen in Schlesien (ab 1102012 - Museumin Gleiwitz Abteilung Eisenkunstguss Gliwice ulBojkowska 37 Zentrum fuumlr Bildung und Business) Gliwice miasto wielu kultur - Wystawa ukazujehistorię miasta poprzez chronologicznie ułożonywyboacuter zagadnień Historia Gliwic i pradzieje ZiemiGliwickiejOd średniowiecza po czasy nowożytne Gleiwitz - eine Stadt vieler Kulturen - die Ausstellungzeigt die Geschichte der Stadt durch einechronologische Uumlbersicht von Ereignissen undFragen Die Geschichte von Gleiwitz und dieUrgeschichte des Gleiwitzer Landes Vom Mittelalterbis hin zur Neuzeit Radiostacja Gliwice Der Sender Gleiwitz Dziewiętnastowieczne wnętrza mieszkalne willigoacuternośląskich przemysłowcoacutew Wohnraumlume der Villaeines Oberschlesischen Industriellen aus dem 19 Jh(Willa Caro Villa Caro) Willa Caro Villa Caroul Dolnych Wałoacutew 8a 44-100 Gliwicewwwmuzeumgliwicepl(Di 11-16 Mi 9-15 Do 10-16 Fr 12-18 Sa 12-17 So11-17 Uhr) Zamek Piastkowski Piastenschlossul Pod Murami 2PL 44-100 Gliwice(Di 11-16 Mi 9-15 Do 10-16 Fr 12-18 Sa 12-17 So11-17 Uhr) Oddział Odlewnictwa Artystycznego AbteilungEisenkunstgussul Robotnicza 2PL 44-100 Gliwice(DiSo 10-16 Uhr) Muzeum Historii Radia i Sztuki MedioacutewRadiostacja Gliwice Museum derRundfunkgeschichte und der MedienkunstRadiosender Gleiwitzul Tarnogoacuterska 129

17


Nummer 106 102013

PL 44-100 Gliwice(DiSo 9-16 Uhr) Centrum Informacji Kulturalnej i EdukacjiRegionalnej w Zamku Piastowskim Zentrumfuumlr kulturelle Information und regionale Bildungim Piastenschloss(Di 11-16 Mi 9-15 Do 10-16 Fr 12-18 Sa 12-17So 11-17 Uhr)

G Ł O G Oacute W G L O G A U MUZEUMARCHEOLOGICZNE-HISTORYCZNE ARCHAumlOLOGISCH HISTORISCHESMUSEUM Wystawa czasowa Sonderausstellung

Wystawa Świat lalek - ze spektakliWrocławskiego Teatru LalekTermin od 13 czerwca do 30 października 2013 r Ausstellung Die Welt der Puppen - ausTheaterstuumlcken des Puppentheaters Breslau Terminvom 13 Juni bis zum 30 Oktober 2013 Wystawa Roma i Telemach Pilitsidis -malarstwo Są to obrazy olejne jednych znajbardziej znanych głogowskich artystoacutew Termin 13 września do 15 listopada 2013rAusstellung Roma und Telemach Pilitsidis -Malerei Oumllgemaumllde eines der bekanntestenKuumlnstler aus Glogau Termin 13 September - 15November 2013 Wystawa Lać brąz czy kuć żelazo ma na celuzapoznanie nas z wybranymi tematami ktoacutereodnoszą się do tych zagadnień od epoki brązu doXIII wiekuDo zwiedzania wystawy zapraszamy od września2013Am 12 September 2013 um 1700 Uhr findet imMuseum die Vernissage der archaumlologischenAusstellung Sollte man Bronze gieszligen oderEisen schmieden statt Das Ziel ist es denBesuchern ausgewaumlhlte Themen naumlher zu bringendie sich auf diese Fragen seit der Bronzezeit bis zum13 Jahrhundert beziehen Die Ausstellung dauert abSeptember 2013

Wystawy stałe Dauerausstellungen Woda w życiu miasta - głoacutewną atrakcją wystawyjest łoacutedź dłubanka prawdopodobnie z przełomu XVIII-XIX wieku ktoacuterąznaleziono w 2000 roku na brzegu Odry Wasser im Leben der Stadt - die Hauptattraktion derAusstellung ist ein Boot ein Einbaum wahrscheinlichaus der Wende des 18 und 19 Jhrs gefunden amOderufer im Jahre 2000 (ab 2302 2012)

Muzeum Archeologiczno-Historyczne w Głogowieul Brama Brzostowska 1PL 67-200 Głogoacutewwwwglogowplmah (Mi-So 10-17 Do 11-18 Uhr)

G Ł U B C Z Y C E L E O B S C H Uuml T Z POWIATOWE MUZEUM ZIEMIGŁUBCZYCKIEJ MUSEUM LEOBSCHUumlTZERLAND Wystawa stała Dauerausstellung Ekspozycja historiczna i etnograficzna Historischeund ethnografische Ausstellung Powiatowe Muzeum Ziemi Głubczyckiejul Rynek 1PL 48-100 Głubczycewwwpowiatglubczyckipl(Di-Fr 10-1530 jd 2 u 4 So im Monat 12-1530Uhr)

G Oacute R A Ś W I Ę T E J A N N Y S T A N N A B E R G MUZEUM CZYNU POWSTAŃCZEGO MUSEUM DER SCHLESISCHEN AUFSTAumlNDE Wystawa czasowa Sonderausstellung Fauna Parku Krajobrazowego Goacutera św AnnyTierwelt des Landschaftsparks St Annaberg

18


Nummer 106 102013

Wystawy stałe Dauerausstellungen Wystawa historyczna Opole Groacuted - miasto -stolica regionuNa granicy Goacuternego ŚląskaPanorama powstań śląskich Historia Leśnicy i GoacuteryŚw AnnyHistorische Ausstellung Oppeln Ansiedlung -Stadt - Region-Hauptstadt An der GrenzeOberschlesiens Panorama der SchlesischenAufstaumlnde Die Geschichte von Leschnitz und desSt Annabergs Muzeum Czynu Powstańczego Oddział Muzeum Śląska Opolskiegoul Leśnicka 28PL 47-154 Goacutera św Annywwwmuzeumopolepl (Di-Fr 9-15 Uhr Sa 10-16 Uhr So 11-17 Uhr)

G Ouml R L I T Z MUSEUM DER FOTOGRAFIE MUZEUMFOTOGRAFII Dauerausstellung Wystawa stała

Fotografietechnik und Fotografiegeschichte inGoumlrlitzTechnika fotografii i historia fotografii w Goumlrlitz

Museum der Fotografie Goumlrlitz eVLoumlbauer Straszlige 702826 Goumlrlitzwwwfotomuseum-goerlitzde(Di-So 12-18 Uhr wt-ndz godz 1200-1800) SCHLESISCHES MUSEUM ZU GOumlRLITZMUZEUM ŚLĄSKIE W GOumlRLITZ

Sonderausstellungen Wystawy czasowe

Bunzlauer Keramik Anfaumlnge + Moderne Sonderausstellung vom 13 Juli bis 31 Oktober2013 Ceramika bolesławiecka początki + nowoczesność Wystawa czynna od 1307 - 31102013 r

Art deacuteco in Schlesien - Porzellan und GlasDie aus Frankreich kommende Designerrichtung derarts deacutecoratifs des Art deacuteco bestimmte nach demErsten Weltkrieg bis etwa 1940 fast alleLebensbereiche In der Architektur ebenso wie beiGebrauchsgegenstaumlnden setzte sich dieses Designinternational sehr schnell durch Die gestalterischeFreiheit mit der man Formen Materialien Farbenund Motive in stark stilisierter Form ohne strengestilbildende Anschauung kombinierte schufungewoumlhnliche heute teils bizarr anmutende Objekte (233 bis 31102013)Art deacuteco na Śląsku - porcelana i szkłoPochodzący z Francji prąd sztuka zdobieniadekorowania kształtował po I wojnie światowej dook 1940 r prawie wszystkie obszary życia Warchitekturze podobnie jak w przypadkuprzedmiotoacutew użytkowych styl ten szybko zyskałpopularność na całym świecie Swoboda nadawaniakształtoacutew z ktoacuterą łączono formy materiały koloryoraz motywy w mocno stylizowanej formie bezścisłego przestrzegania wyznacznikoacutew styluprzyczyniała się do powstawania niezwykłychwyglądających dzisiaj nieco dziwnie przedmiotoacutew(233 do 31102013 r)

Dauerausstellung Wystawy stałe Landschaften und Staumldte Schlesien in der alten ZeitSchlesien wird preuszligisch Die Provinz im UmbruchDer schwierige Weg zur Moderne Vom Kaiserreichzur Republik Schlesien im Nationalsozialismus undim Zweiten Weltkrieg Untergang und NeubeginnPejzaże i miasta Śląsk w dawnych czasach PruskiŚląsk Prowincja w okresie przełomu Trudna drogado nowoczesności Od cesarstwa do republiki Śląskw czasach narodowego socjalizmu i w okresie 2wojny światowej Upadek i nowy początek

Schlesisches Museum zu GoumlrlitzBruumlderstr 802826 Goumlrlitzwwwschlesisches-museumde(Di-So 10-17 Uhr wt-ndz godz 1000-1700) SENCKENBERG MUSEUM FUumlRNATURKUNDE MUZEUM PRZYRODNICZE

19


Nummer 106 102013

SENCKENBERG Sonderausstellungen Wystawy czasowe

Ausstellung Im Land der Graumlser und wildenPferde - Biologische Forschungen in derMongolei zeigt die Geschichte der Kooperationvermittelt aktuelle Forschungsthemen und nichtzuletzt Eindruumlcke von der faszinierenden Tier- undPflanzenwelt der Mongolei Besucher koumlnnen dieExotik des Landes im Herzen Asiens selbst erlebenund Schneeleopard Saigaantilope oder Ohrenigelaus naumlchster Naumlhe bewundern In einer echtenmongolischen Jurte kann man es sich gemuumltlichmachen und beim Expeditionsfilm von 1962nachempfinden was die Wissenschaftler damalserlebt haben Und im Forschercamp erfaumlhrt manmehr uumlber Themen und Perspektiven der GoumlrlitzerMongolei-ForschungDie Ausstellung dauert vom 13 Juli bis 17November 2013W kraju traw i dzikich koni - badaniaprzyrodnicze w Mongolii Wystawa czynna w terminie 1307 - 17112013 r

Jubilaumlumsausstellung - Wir sind ein Voumllklein wiegemacht das Weltall zu ergruumlnden - 200 JahreNaturforschende Gesellschaft und Museum fuumlrNaturkunde GoumlrlitzWystawa jubileuszowa - Jesteśmy niewielkąwspoacutelnotą jak się patrzy do zbadania wszechświata- 200-lecie towarzystwa badaczy przyrody MuzeumPrzyrodniczego w Goumlrlitz


Vivarium Erdgeschichte der Oberlausitz Tiere undPflanzen der Oberlausitz Regenwald SavanneBodensaumluleWiwarium historia Ziemi na Łużycach GoacuternychFauna i flora Łużyc Goacuternych Las tropikalnySawanna Słup gleby

Senckenberg Muzeum fuumlr Naturkunde Am Museum 102826 Goumlrlitzwwwnaturkundemuseum-goerlitzde

(Di-Fr 10-17 Sa-So 10-18 Uhr wt-pt godz 1000-1700 sob-ndz godz 1000 - 1800) SPIELZEUGMUSEUMMUZEUM ZABAWEK Sonderausstellung Wystawa czasowa

Superhelden - Superschurken Er wird 80 und rettet immer noch die WeltSuperman Anlaumlsslich des Jubilaumlums zeigt dasSpielzeugmuseum Goumlrlitz ab 8 Juni eineSonderausstellung mit Actionfiguren Die Ausstellungdauert vom 8 Juli bis zum 24 November 2013Super-bohaterowie - super łotry Superman skończy niedługo 80 lat a ciągle ratujeświat Z okazji tego jubileuszu Muzeum Zabawek wGoumlrlitz prezentuje od 8 lipca wystawę czasową zfigurkami filmoacutew akcji Wystawa czynna dlazwiedzających w terminie 807 - 24112013 r Dauerausstellungen Wystawa stała

Blech Plaste und Holz - DDR-Spielzeug im Wandelder ZeitBlacha plastik i drewno - zabawki z czasoacutew NRD wzmieniających się czasach SpielzeugmuseumRothenburger Str 702826 Goumlrlitzwwwspielzeugmuseum-goerlitzde (Mi Do Fr 10-12 u 14-16 Uhr Sa-So 14-17 Uhrśr-pt godz 1000-1200 i 1400-1600 sob-ndz godz1400-1600 )

H I D D E N S E E W Y S P A H I D D E N S E E GERHART HAUPTMANN HAUS DOMGERHARTA HAUPTMANNA

Dauerausstellung Wystawa stała

Lebens- und Arbeitsstaumltte Gerhart Hauptmanns aufHiddenseeMieszkanie i gabinet Gerharta Hauptmanna na wyspieHiddensee Gerhart Hauptmann Haus

20


Nummer 106 102013

Kirchweg 1318565 KlosterHiddenseewwwgerhart-hauptmannorg (Mai-Okt taumlglich 10-17 Uhr Nov -Maumlrz DiSa11-14 Uhr April MoSa11-16 Uhr Dez-Feb 11-14Uhr maj-październik codziennie godz 1000-1700listopad-marzec wt-sob godz 1100-1400kwiecień pon-sob godz 1100-1600 grudzień-lutygodz 1100-1400)

J A G N I Ą T K Oacute W A G N E T E N D O R F DOM GERHARTA HAUPTMANNA GERHART-HAUPTMANN-HAUS Wystawy czasowe Sonderausstellungen Wystawa Tadeusz Roacuteżewicz w Karkonoszach Otwarcie wystawy 7102013 r o godz 1200 Ausstellung Tadeusz Roacuteżewicz imRiesengebirge Eroumlffnung der Ausstellung 7102013 um 1200Uhr Wystawa malarstwa Torstena Tęsknota zaHiddensee Wystawa czynna dla zwiedzających wdniach 308 - 31102013Malerei-Ausstellung von Torsten Schluumlter Sehnsucht nach Hiddensee Die Ausstellung308 - 31102013 Muzeum Miejskie Dom GerhartaHauptmanna ul Michałowicka 32PL 58-570 Jelenia Goacutera-Jagniątkoacutewwwwmuzeum-dghpl(X-IV Di-So 9-16 V-IX Di-So 9-17 Uhr)

J A W O R J A U E R MUZEUM REGIONALNE REGIONALMUSEUM Wystawy czasowe Sonderausstellungen Wystawa Art deacuteco Kolekcja ze zbioroacutewMuzeum Mazowieckiego w PłockuWystawa czynna 13 09 2013 - 10 11 2013Ausstellung Art deacuteco Aus den Sammlungen desMasowien-Museums Plock Die Ausstellungdauert 13 09 2013 - 10 11 2013

Wystawy stałe Dauerausstellungen Galeria Śląskiej Sztuki Sakralnej Izba DolnośląskaDawne Rzemiosło Skarbiec Sudetoacutew PrzekraczanieNiemożliwego Ziemia Jaworska w pradziejachGalerie schlesischer Sakralkunst NiederschlesischeStube Altes Handwerk Schatzkammer der SudetenDas Uumlberschreiten des Unmoumlglichen Das Jauer Landin Urzeiten

Muzeum Regionalne w Jaworze ul Klasztorna 6PL 59-400 Jaworwwwmuzeumjaworpl (Winterzeit Mi-So 10-16 Uhr Sommerzeit Mi-So 10 -17 Uhr)

J E L E N I A G Oacute R A H I R S C H B E R G MUZEUM KARKONOSKIE RIESENGEBIRGSMUSEUM Wystawy czasowe Sonderausstellungen

Wystawa Sztuka rosyjska lat 20 - 30 XX wiekuRysunki akwarele gwasze i porcelanapropagandowa Wystawa z prywatnej kolekcjirodziny Żerlicynoacutew - Żarskich Wystawa czynna od 6września do 3 listopada 2013Ausstellung Russische Kunst der 20-er und 30-erJahre des 20 Jhs Zeichnungen AquarelleGouachen und Propaganda-Porzellan DieAusstellung aus der privaten Sammlung der FamilieŻerlicyn - ŻarskiTermin 6 September - 3 November 2013

Wystawy stałe Dauerausstellungen Wystawa szkła artystycznego Kunstglasausstellung Model Kościoła Łaski w Jeleniej Goacuterze - drewnianymodel ewangelickiego kościoła Łaski w JeleniejGoacuterze wykonany przez jego architekta MartinaFrantza Modell der Gnadenkirche in Jelenia Gora(Hirschberg) - Holzmodell der evangelischenGnadenkirche ausgefuumlhrt durch ihren Architekten

21


Nummer 106 102013

Martin Frantz Wnętrze chałupy wiejskiej - Wystawa przedstawiachałupę wiejską o charakterystycznej dlajeleniogoacuterskiego regionu konstrukcji w XVIIIXIXwieku z wyposażonym wnętrzem typowymimeblami i innymi przedmiotami używanymi wgospodarstwie domowym w ubiegłych wiekach Innenraumlume einer Bauernhuumltte - die Ausstellungzeigt das Innere einer Bauernhuumltte mit der fuumlr dieHirschberger Region charakteristischenKonstruktion im 1819 Jhr mit typischerEinrichtung typischen Moumlbeln und sonstigen invergangenen Jahrhunderten gebraumluchlichenGegenstaumlnden Z historii Jeleniej Goacutery i regionuAus der Geschichte von Hirschberg und der Region Muzeum Karkonoskie w Jeleniej Goacuterzeul Matejki 28PL 58-500 Jelenia Goacuterawwwmuzeumkarkonoskiepl czas zimowy Winterzeit X-IVwtorek-piątek 900-1600 Di-Fr 900 - 1600 Uhrsobota-niedziela 900-1700 Sa-So 900 - 1700 UhrSonntag Eintritt frei Montag geschlossen)

MUZEUM PRZYRODNICZE NATURKUNDEMUSEUM Wystawy stałe Dauerausstellungen Motyle Karkonoszy i świata Od gadoacutew do ptakoacutewPtaki moacuterz Ptaki egzotyczne Starego i NowegoŚwiata Ptaki GoacuterDie Schmetterlinge des Riesengebirges und derWelt Von Reptilien bis Voumlgel Voumlgel der MeereExotische Voumlgel der Alten und Neuen Welt Voumlgeldes Gebirges Muzeum Przyrodnicze w Jeleniej Goacuterzeul Wolności 268PL 58-560 Jelenia Goacuterawwwmuzeum-cieplicepl (Di-Fr 9-18 SaSo 9-17 Uhr Winterzeit Di-So 9-16Uhr) SKANSEN UZBROJENIA WOJSKAPOLSKIEGO FREILICHTMUSEUM DERPOLNISCHEN ARMEE

Wystawy stałe Dauerausstellungen Karkonoskie militaria Wystawa broni ciężkiej Sprzętradiolokacyjny Riesengebirgsmilitaria Ausstellungschwerer Waffen Radartechnisches Geraumlt Skansen Uzbrojenia Wojska PolskiegoOddział Muzeum Karkonoskiegow Jeleniej Goacuterzeul Sudeckiej 83PL 58-500 Jelenia Goacuterawwwmilitaria-muzeumpl (tgl 9-16 Uhr)

K A M I E N N A G Oacute R A L A N D E S H U T MUZEUM TKACTWA DOLNOŚLĄSLKIEGO MUSEUM DER NIEDERSCHLESISCHENWEBEREI Wystawa czasowa Sonderausstellung U podnoacuteża goacuter - wystawa składająca się z praczgłoszonych na XXXIX Międzynarodową WystawęSztuki Włoacutekna - Kowary 2012 Wystawa czynna od14 września 2013r Am Fuszlige der Berge - die Ausstellung besteht ausArbeiten die fuumlr die 39 Internationale Ausstellungder Fadenkunst - Kowary 2012 gemeldet wurdenTermin seit 14 September 2013 Wystawa Donikąd zmierzam na ktoacuterejzaprezentowane zostały tkaniny artystyczneunikatowe wykonane przez Ewę Bartosz-Mazuśartystkę z Zakopanego ktoacutera zajmującą się szerokopojętą sztuką włoacutekna Wystawa czynna od 4 września2013r Ausstellung Nirgendwohin begebe ich mich woEinzelstuumlcke von Kunst-Geweben praumlsentiert werdengemacht durch Ewa Bartosz-Mazuś Kuumlnstlerin ausZakopane die sich mit Fadenkunst im weitesten Sinnebeschaumlftigt

Wystawa FV Gruumlnfeld - historia fabryki wKamiennej Goacuterze Wystawa prezentuje historię działalnościkamiennogoacuterskiego przedsiębiorcy i fabrykanta FVGruumlnfeldaAusstellung FV Gruumlnfeld - Geschichte der

22


Nummer 106 102013

Fabrik in Landeshut Die Ausstellung praumlsentiertdie Geschichte des Landeshuter Unternehmers undFabrikanten FV Gruumlnfeld

Śląscy laboranci Historia ziołolecznictwa wKarkonoszach wystawa czynna od 17 maja2013rSchlesische Laboranten Geschichte derPflanzenheilkunde im Riesengebirge - dieAusstellung ab 17 Mai 2013

Atrybuty Świętych - wystawa obejmujewizerunki Osoacuteb Boskich i świętych orazpopularyzuje bogatą ikonografię świętych orazlegendy o żywotach świętych wystawa czynna odmaja 2013rAttribute von Heiligen - die Ausstellungumfasst Abbildungen von Gottes Personen undHeiligen und popularisiert eine reiche Ikonographie der Heiligen sowie Legenden uumlber Heiligenlebendie Ausstellung ab Mai 2013

Wystawy stałe Dauerausstellungen Z dziejoacutew tkactwa ludowego W izbie SalonmieszczańskiAus der Geschichte der Volkswebekunst In derStube Kleinbuumlrgerliches Wohnzimmer Muzeum Tkactwa Dolnośląskiegopl Wolności 11PL 58-400 Kamienna Goacuterawwwmuzeumtkactwapl(Mo-Fr 830 - 1530 Uhr Sa-So 940 - 15 Uhr)

K A R P A C Z K R U M M H Uuml B E L MUZEUM SPORTU I TURYSTYKI MUSEUM FUumlR SPORT UNDFREMDENVERKEHR Wystawa czasowa Sonderausstellung Wystawa Gerhart Hauptmann i KarkonoszeAusstellung Gerhart Hauptmann undRiesengebirge

Wystawy stałe Dauerausstellungen Geneza i rozwoacutej turystyki w Karkonoszach Z dziejoacutewsportoacutew zimowych Ochrona przyrody Genese undEntwicklung der Touristik im RiesengebirgeGeschichte der Wintersportarten im RiesengebirgeNaturschutz

Museum fuumlr Sport und Tourismus in Karpacz ul Kopernika 2PL 58-540 Karpaczwwwmuzeumsportudolnyslaskpl(Di-So 9-17 Uhr)

K A R P A C Z G Oacute R N Y B R Uuml C K E N B E R G MUZEUM ZABAWEK SPIELZEUGMUSEUM Wystawy stałe Dauerausstellungen Lalki Cesarzowej i Cesarza Lalki z biskwitu zNiemiec Kaiserin- und Kaiserpuppen des 19 JhrtsPuppen aus Biskuit-Porzellan aus Deutschland Miejskie Muzeum Zabawek ze zbioroacutew HenrykaTomaszewskiegoul Kolejowa 3PL 58-540 Karpaczwwwmuzeumzabawekplhttpwwwkarpaczorgid=muzeum_zabawek(ab Januar 2013 Di - Fr 9-1630 SaSo 10-1730 Uhr)

K A T O W I C E K A T T O W I T Z MUZEUM ŚLĄSKIE W KATOWICACH SCHLESISCHES MUSEUM ZU KATTOWITZ Wystawy czasowe Sonderausstellungen Archeologiczna autostrada Badania archeologiczne wyprzedzające budowęautostrad to jedne z największych w historii polskiejarcheologii przedsięwzięć badawczych Pracewykopaliskowe dostarczyły olbrzymiej ilości nowych

23


Nummer 106 102013

źroacutedeł do poznania dawnych dziejoacutew ziemwspoacutełczesnej Polski Jednym z terenoacutew gdzienatrafiono na olbrzymią ilość pozostałości z dawnychczasoacutew jest odcinek autostrady A4 pomiędzyKrakowem a TarnowemTermin 25 września 2013 - 7 stycznia 2014Archaumlologische AutobahnArchaumlologische Untersuchungen die dem Bau vonAutobahnen vorausgegangen sind stellen eines dergroumlszligten Forschungsunternehmen in der Geschichteder polnischen Archaumlologie dar Die Ausgrabungenlieferten eine enorme Anzahl neuer Quellen zurErkenntnis vergangener Zeiten des Arealsgegenwaumlrtigen Polens Eines der Gebiete wo manauf bemerkenswert viele Uumlberreste aus vergangenenZeiten gestoszligen ist bildet die Strecke der AutobahnA4 zwischen Krakow und Tarnau Termin 25 September 2013 - 7 Januar 2014

Metropolia Michał CałaNa wystawie zaprezentowanych zostanie 90barwnych fotografii autorstwa Michała Cały wramach nowego projektu Metropoliarealizowanego w roacuteżnych miejscowościachGoacuternego Śląska i Zagłębia latach 2004-2013Zamysłem prezentacji jest ukazanie skali i formtransformacji jaką przechodzi nasz regionNajbardziej dotyka to najstarszych elementoacutewmiast bowiem ich przeobrażenia następująnajszybciej Zmienia się ich charakter w miejscedominujących w strukturzeurbanistyczno-architektonicznej elementoacutewprzemysłowych wkraczają nowe rozwiązaniaakcentowane wizualnymi desygnatamiWystawa czynna dla zwiedzających w dniach 5września 2013 - 7 stycznia 2014Metropolia Michał CałaDie Ausstellung zeigt ein neues Fotoprojekt vonMichał Cała mit dem Titel Metropolia(Metropole) welches in den Jahren 2004-2013 inausgewaumlhlten Staumldten Oberschlesiens und desobeschlesischen Steinkohlenbeckens realisiertwurde Die Idee fuumlr dieses Projekt - so der Kuumlnstler- ging mit der Einsicht einher dass mit demStrukturwandel der Montanindustrie nach 1989 dieStaumldte Oberschlesiens und des obeschlesischenSteinkohlenbeckens ihre industrielle Praumlgungzunehmend einbuumlszligen und Groszligstaumldten in anderenBallungsraumlumen aumlhnlich werden (auch wenn ihrindividueller Charakter dennoch aufrechterhaltenwerden kann)

Die Ausstellung vom 5 September 2013 bis zum 7Januar 2014

Wystawy stałe Dauerausstellungen Galeria Malarstwa Polskiego 1800-1945 GaleriaMalarstwa Polskiego po 1945 Sztuka przez dotykScieżki zwiedzania Galerii Malarstwa PolskiegoPrzemysł śląski w produkcji zbrojeniowej XIX i XXwieku W drukarni Jana EichhornaGalerie der polnischen Malerei 1800-1945 Galerieder polnischen Malerei nach 1945 Kunst durchBeruumlhrung Wege der Besichtigung der Galerie derpolnischen Malerei Die schlesische Industrie in derRuumlstungsproduktion im 19 und 20 Jahrhundert Inder Drukerei von Jan Eichhorn Muzeum ŚląskieAl W Korfantego 3PL 40-005 Katowicewwwmuzeumslaskiepl (DiMi 10-18 Do 10-19 Fr 12-16 Sa 12-18 So 12-17Uhr) MUZEUM HISTORII KATOWIC MUSEUMFUumlR DIE GESCHICHTE DER STADTKATTOWITZ Wystawa czasowa Sonderausstellung W okupowanym mieścieKatowice - jak wiele innych polskich miast - już napoczątku II wojny światowej zostały wcielone doTrzeciej Rzeszy Jako stolica regionu o bardzo dużympotencjale gospodarczym stały się ważnym centrumadministracji okupacyjnej To z Katowic kierowanoprzemysłem Goacuternego Śląska ktoacutery w czasie wojnyodgrywał istotną rolę jako ośrodek produkcjizbrojeniowej Niemiec Wystawa Muzeum HistoriiKatowic i Archiwum Państwowego w Katowicachoraz towarzysząca jej publikacja mają za zadanieprzypomnieć o tym najmroczniejszym okresie wdziejach Katowic jakim niewątpliwie były lata IIwojny światowej Termin 5 września - 3 listopada 2013r In der besetzten StadtKattowitz - wie viele andere polnische Staumldte - wurdebereits zu Beginn des Zweiten Weltkriegs dem DrittenReich einverleibt Als Hauptstadt des Gebietes vonenormem Wirtschaftspotenzial wurde es zum Zentrumder Besatzungsverwaltung Eben aus Kattowitz wurde

24


Nummer 106 102013

die Industrie im Oberschlesien gesteuert das waumlhrenddes Krieges eine wesentliche Rolle als Zentrum derRuumlstungsproduktion Deutschlands spielte Die Aufgabe der Ausstellung des Museums fuumlr dieGeschichte der Stadt Kattowitz und desStaatsarchivs sowie der begleitenden Publikationbesteht darin an den duumlstersten Zeitraum in denZeiten von Kattowitz welcher zweifellos die Jahredes Zweiten Weltkrieges waren zu erinnernTermin 5 September - 3 November 2013

W cieniu jednostki Kult Stalina na GoacuternymŚląskuWystawę można zwiedzać od 18 września do 20października 2013 rokuIm Schatten des Individuums Stalinkult imOberschlesien Die Ausstellung 18 September bis zum 20Oktober 2013

Soacutel ziemi czarnejFotografie Anny Tomaki-Woacutejcik Iwony WanderKai G KonarskiejWernisaż wystawy 18 września 2013 roku o godz1700Wystawę można zwiedzać do 9 października 2013rokuDas Salz der schwarzen ErdeFotografien von Anna Tomaka-Woacutejcik IwonaWander Kaja G KonarskaVernissage der Ausstellung am 18 September 20131700 UhrDie Ausstellung bis zum 9 Oktober 2013

Wystawy stałe Dauerausstellungen Z dziejoacutew Katowic 1299 - 1990 Wnętrzamieszczańskie Kościoacuteł pw św MichałaArchanioła Lapidarium Mistrzowie GrupyJanowskiej Muzeum Barbary i Stanisława PtakoacutewPaweł Steller - katowiczanin z wyboru U nos wdoma na Nikiszu Woda i mydło najlepsze bielidłoAus der Geschichte von Kattowitz 1299 - 1990Kleinbuumlrgerliche Innenraumlume dieErzengel-Michael-Kirche Lapidarium Meister derJanowska-Gruppe Barbara und Stanisław Ptak-Museum Paweł Steller - Wahlheimat KattowitzBei uns zu Haus zu Nikischschacht Wasser undSeife sind die besten Bleichmittel

Muzeum Historii Katowicul Ks J Szafranka 9PL 40-025 Katowicewwwmhkkatowicepl (DiDo 10-15 MiFr 10-1730 SaSo 11-14 Uhr)

K Ę D Z I E R Z Y N - K O Ź L E K A N D R Z I N - C O S E L MUZEUM TOWARZYSTWA ZIEMIKOZIELSKIEJ MUSEUM DERGESELLSCHAFT DES COSELER LANDES

Wystawy stałe Dauerausstellungen Koźle średniowieczne Twierdza Kozielska Wystawaetnograficzna Technika XX wieku Kolekcjaobrazoacutew starych mebli i zegaroacutew Das mittelalterliche Cosel Die Coseler FestungEthnografische Ausstellung Technik des 20 JhsSammlungen von Gemaumllden alter Moumlbel und Uhren Muzeum Towarzystwa Ziemi Kozielskiejul JI Kraszewskiego 5aPL 47-200 Kędzierzyn-Koźlewwwtzkalfsoftnettzknewsphp (MoFr 10-15 Mi 10-17 Uhr)

K L U C Z B O R K K R E U Z B U R G MUZEUM IM JANA DZIERŻONA JAN-DZIERŻON-MUSEUM Wystawa czasowa Sonderausstellung Kaźń Profesoroacutew Lwowskich Wzgoacuterza Wuleckie1941- wystawa przywracająca pamięć o tragiczniezmarłych polskich profesorach została przygotowanaprzez Oddział Instytutu Pamięci Narodowej weWrocławiu w 70 rocznicę morduTermin 16 września do końca października 2013r Lemberger Professorenmord Wuleckie -Huumlgel1941 - die Ausstellung zum Gedenken der tragischverstorbenen polnischen Professoren wurde durch dieAbteilung des Instituts fuumlr Nationales Gedenken inWrocław (Breslau) zum 70 Jahrestag des Mordesvorbereitet Termin 16 September bis Ende Oktober 2013

25


Nummer 106 102013

Kluczbork dawniej i dziśEkspozycja za pomocą starych kart pocztowychdawnych fotografii dokumentoacutew przedmiotoacutewcodziennego użytku oraz wspoacutełczesnych zdjęćprzybliża historię miasta ukazuje zmiany jakimulegało na przestrzeni lat Wystawa czynna do 13października 2013 rKreuzburg einst und heuteDie Ausstellung dokumentiert mit Hilfe von altenPostkarten Fotografien DokumentenAlltagsgegenstaumlnden sowie gegenwaumlrtigen Fotos dieGeschichte der Stadt zeigt wie sich die Stadt imLaufe der Jahre veraumlnderteDie Ausstellung bis zum 13 Oktober 2013 Wystawy stałe Dauerausstellungen Historia etnografia i archeologia regionuPszczelarstwo dawne i nowe Ule GeschichteEthnografie und Archaumlologie der Region Imkereieinst und heute Bienenstoumlcke Muzeum im Jana Dzierżona w Kluczborku ul Zamkowa 10PL 46-200 Kluczborkwwwmuzeumkluczborkpl(Di-Fr 10-1530 So 10-1330 Uhr)

K Ł O D Z K O G L A T Z MUZEUM ZIEMI KŁODZKIEJ MUSEUMDES GLATZER LANDES Wystawy czasowe Sonderausstellungen W Pieninach Wystawa fotografii Macieja SzajowskiegoWystawa czynna w terminie 2109 - 10112013r In den Pieninen Fotoausstellung von Maciej Szajowski Termin2109 - 10112013

Z dziejoacutew Kłodzka Wystawa potrwa do31122013Aus der Geschichte von Glatz Die Ausstellung biszum 31122013

Wystawy stałe Dauerausstellungen

Wspoacutełczesne kłodzkie szkło artystyczne na tletradycji szklarstwa Ziemi KłodzkiejZegarymechaniczne popularne na Śląsku w XIX i XX w wzbiorach Muzeum Ziemi KłodzkiejGlatzer Glaskunst der Gegenwart vor demHintergrund der Glashandwerkstradition im GlatzerLand Mechanische Uhren aus dem Schlesien des 19und 20 Jhs Muzeum Ziemi Kłodziej w Kłodzku ul Łukasiewicza 4PL 57-300 Kłodzkowwwmuzeumklodzkopl(Di-Fr 10-16 SaSo 11-17 Uhr)

K Ouml N I G S W I N T E R - H E I S T E R B A C H E R R O TT MUSEUM FUumlR SCHLESISCHELANDESKUNDE IM HAUS SCHLESIENMUZEUM KULTUROZNAWSTWA ŚLĄSKA WDOMU ŚLĄSKIM Sonderausstellungen Wystawy czasowe

Schoumlnheit der FormHAUS SCHLESIEN zeigt Skulpturen des BreslauerKuumlnstlers Stanisław Wysocki7 Juli bis 27 Oktober 2013Breslau mit seinen vielen architektonischenMonumenten dem pittoresken mittelalterlichenMarktplatz - dem groszligen Ring seinen MuseenGalerien Theatern und Hochschulen Breslau ist einealte und schoumlne Stadt mit hoher Anziehungskraft Dieschlesische Metropole zog und zieht Kuumlnstler allerCouleur an und ist nicht grundlos fuumlr das Jahr 2016als Kulturhauptstadt Europas auserkoren worden Auch der Bildhauer Stanisław Wysocki ist in Breslauverankert Durch die Praumlsentation seiner Skulpturenim Stadtraum bzw in oumlffentlich zugaumlnglichenRaumlumen gibt der Kuumlnstler dem Passanten dieMoumlglichkeit auf - oftmals uumlberraschende - aumlsthetischeErlebnisse im Alltag Das Wiederfinden der Schoumlnheitim Alltag - so darf man seine Arbeiten wohldefinieren - sollen seine Skulpturen fuumlr Jedermannauch einem zufaumlllig Vorbeikommenden undunerfahrenen Betrachter ermoumlglichenPiękno formyRzeźby wrocławskiego artysty Stanisława

26


Nummer 106 102013

WysockiegoTermin wystawy 707 - 27102013 r Licht und Landschaft Aquarelle von WolfRoumlhricht (1886-1953) 07 September 2013 bis 09 Maumlrz 2014Światło i pejzaż Akwarela Wolfa Roumlhricht(1886-1953) Termin wystawy 7092013 - 09032014r


Der groszlige Ausstellungsraum - Dieser Raumentstand neu Anfang der 1990er Jahre Er nimmt dieForm der vormaligen Zehntscheune auf darum isteine freiliegende Deckenkonstruktion sichtbar Hierwerden in Wand- und Standvitrinen Kunstschaumltzeaus fuumlnf Jahrhunderten praumlsentiert Volkskunde - Im kleinen Ausstellungsraumsraumwird die Geschichte Schlesiens lebendig Dazuwerden Muumlnzen und Medaillen praumlsentiert sindKarten und Gemaumllde mit Ansichten desRiesengebirges zu sehen Trachten und Textilienstehen fuumlr die laumlndliche Lebensweise Kunst Kultur und Geschichte im groszligenAusstellungsraum - Im vorderen Bereich desAusstellungsraums werden wechselndeSonderausstellungen gezeigt HerausragendeThemen der letzten Jahre warenKaumlthe-Kruse-Puppen der Literat Joseph Freiherrvon Eichendorf der Baumeister Carl GotthardLanghans und Porzellane schlesischerManufakturenDuża pomieszczenie wystawiennicze - w gablotachściennych i stojących zaprezentowane są dziełasztuki z pięciu stuleci

Etnologia - w małym pomieszczeniuwystawienniczym ożywa historia ŚląskaPrezentowane są monety i medale kartki i obrazy zwidokiem Karkonoszy Stroje ludowe i tkaninyprzedstawiają wiejski sposoacuteb życia

Sztuka kultura i historia w dużym pomieszczeniuwystawienniczym Prezentowane są tu zmieniającesię wystawy czasowe Wybitne tematy ostatnich latto Lalki Kaumlthe-Kruse Literat Joseph Freiherr vonEichendorf Budowniczy Carl Gotthard Langhansoraz Porcelana ze śląskich manufaktur

Haus SchlesienDollendorfer Straszlige 412D 53639 Koumlnigswinter-Heisterbacherrottwwwhausschlesiende (Di-Fr 13-17 Samstag Sonn- und Feiertags 11-18Uhr wt-pt godz 1300-1700 sob ndz i święta godz1100- 1800)

K R Z Y Ż O W A K R E I S A U FUNDACJA KRZYŻOWA DLAPOROZUMIENIA EUROPEJSKIEGO STIFTUNG KREISAU FUumlR EUROPAumlISCHEVERSTAumlNDIGUNG Wystawa stała Dauerausstellung Odrzucając kłamstwo Z historii oporu i opozycjiiantytotalitarnej w XX wieku In der Wahrheit leben Aus der Geschichte vonWiderstand und Opposition im 20 Jahrhundert DieDauerausstellung verbindet das Gedenken an denKreisauer Kreis mit der Erinnerung an den Kampfgegen totalitaumlre Diktaturen des 20 Jahrhunderts inanderen europaumlischen Laumlndern

Fundacja Krzyżowa dla PorozumieniaEuropejskiegoKrzyżowa 7PL 58-112 Grodziszczewwwkrzyzowaorgpl

L E G N I C A L I E G N I T Z MUZEUM MIEDZI W LEGNICY KUPFERMUSEUM Wystawy czasowe Sonderausstellungen Dawna moda dziecięca XVII-XX wDlaczego małym dzieciom zakładano gorsety jakubierali swoje pociechy miłośnicy literatury i jakiwpływ na modę miały konkretne wydarzeniahistoryczne - na te i inne pytania można będzieznaleźć odpowiedź oglądając tę wystawęPrezentowane eksponaty pochodzą z okresu od XVIIdo XX wieku

27


Nummer 106 102013

Termin 4 października - 28 grudnia 2013Fruumlhere Kindermode 17 - 20 JhrWarum hat man kleinen Kindern Korsetteangezogen wie kleideten ihre KinderLiteraturfreunde und wie konkrete historischeEreignisse die Kindermode beeinflussten - auf dieseund andere Fragen finden Sie Antwort beimBesuchen dieser Ausstellung Die praumlsentiertenAusstellungsstuumlcke stammen aus dem Zeitraum vom17 bis zum 20 Jahrhundert Termin 4 Oktober - 28 Dezember 2013 Legnica w kolorze miedzi Wystawa multimedialna przygotowana została wzwiązku z przypadającą obecnie 60 rocznicąrozpoczęcia działalności przez Hutę MiedziLegnica Wystawa czynna do 28 października2013rokuLiegnitz in der KupferfarbeDie multimediale Ausstellung wurde imZusammenhang mit aktuell entfallendem 60Jahrestag der Taumltigkeitsaufnahme durch dieKupferhuumltte Legnica vorbereitet Termin bis 28Oktober 2013

żar i proch dym i ołoacutew - rok 1813 wLegnicy Wystawa czynna od 23 sierpnia do 31 października2013 rokuGlut und Schieszligpulver Rauch und Blei -das Jahr 1813 in LiegnitzTermin 23 August bis zum 31 Oktober 2013

Zabawki z kufra naszych dziadkoacutewWystawa ze zbioroacutew Miejskiego Muzeum Zabawekw KarpaczuCzas trwania lipiec - październik 2013Spielzeug aus der Truhe unserer GroszligelternEine Ausstellung aus den Sammlungen desSpielzeugsmuseums KrummhuumlbelDie Ausstellung Juli - Oktober 2013

Ginące zawody - Kotlarstwo - Wystawa czasowazostała przygotowana dzięki spotkaniu dwukolekcjonerskich pasji - prywatnej i muzealnejWystawa czynna od 14092013 r do lutego 2014rAussterbende Handwerksberufe -Kupferschmied Die Sonderausstellung wurde dankder Begegnung von zwei Sammelleidenschaften -

der privaten und der musealen - vorbereitet Die Ausstellung dauert im Zeitraum ab dem 14September 2013 bis Februar 2014 Wystawy stałe Dauerausstellungen Akademia Rycerska w Legnicy Dzieje gmachu iinstytucji Legnica In ictu oculi (Legnica Wmgnieniu oka) Wystawa pokazuje dzieje miasta i jegomieszkańcoacutew od średniowiecza po wspoacutełczesnośćLapidarium Kaplica zamkowa św św Benedykta iWawrzyńca Muzeum Bitwy Legnickiej w LegnickimPolu Mauzoleum PiastoacutewRitterakademie in Liegnitz Geschichte des Gebaumludesund der Institution Liegnitz In ictu oculi (Liegnitz imNu) - die Ausstellung zeigt die Geschichte der Stadtund ihrer Einwohner seit Mittelalter bis zurGegenwart Lapidarium Schlosskapelle der hlBenedikt und Laurentius Museum der LiegnitzerSchlacht in Wahlstatt Piasten-Mausoleum Muzeum Miedzi w Legnicyul Partyzantoacutew 3PL 59-200 Legnicawwwmuzeum-miedziartpl(Di-So 11-17 Uhr)

L U B I Ą Ż L E U B U S FUNDACJA LUBIĄŻ STIFTUNG LEUBUS Wystawa czasowa Sonderausstellung

Z DLA I PRZECIW NAPOLEONOWI Śląsk wlatach 1806 - 1815(1105 - 31102013) MIT FUumlR UND GEGEN NAPOLEON Schlesien inden Jahren 1806 - 1815vom 11 Mai bis zum 31 Oktober 2013

Wystawy stałe Dauerausstellungen Odra Die Oder Drogi na i przez Śląsk Wege nach und durchSchlesien Sama słodycz 200 lat cukrownictwa na ŚląskuReichlich Suumlszlig 200 Jahre Ruumlbenzuckerproduktion inSchlesien

28


Nummer 106 102013

Na wieczną pamiątkę Śląska sztuka nagrobna Zumewigen Gedaumlchtnis Schlesische Grabkunst Klasztor Cystersoacutew w LubiążuPl KlasztornyPL 56-110 Lubiążwwwfundacjalubiazorgpl o wwwhausschlesiendeleubus(IV-IX 9-17 Uhr X-III 10-14 Uhr)

Ł A M B I N O W I C E L A M S D O R F MUZEUM JEŃCOacuteW WOJENNYCH WŁAMBINOWICACH-OPOLU ZENTRALESKRIEGSGEFANGENENMUSEUM INLAMSDORF-OPPELN Aktualności Aktuelles Finisaż wystawy czasowej pt Stutthof 1939-1945Historia i jej Świadkowie przygotowana przezMuzeum Stutthof w Sztutowie jest poświęconawszystkim osadzonym w obozie KL Stutthof ktoacuteryfunkcjonował od 2 września 1939 r do 9 maja 1945r Termin od 2092013Finnisage der Sonderausstellung Stutthof 1939 -1945 Geschichte und ihre Zeitzeugenvorbereitet durch das Museum Stutthof ist allenGefangenen im KL Stutthof gewidmet Das KLStutthof funktionierte seit dem 2 September 1939bis zum 9 Mai 1945 Temrin ab 2092013

Wystawy czasowe Sonderausstellungen Boacuteg się rodzi moc truchleje Święta BożegoNarodzenia w niewoli niemieckiej i radzieckiejpodczas II wojny światowej Wystawa jestpoświęcona świętom niezwykle ważnym w kręgukultury chrześcijańskiej Ich rodzinny charakterpowodował że w obozach jenieckich był to czastrudny pełen tęsknoty wspomnień wzruszeń ioczekiwańGott steigt auf die Erde nieder DasWeihnachtsfest in deutscher und sowjetischerKriegsgefangenschaft waumlhrend des zweitenWeltkriegesDie Ausstellung wird den im christlichenKulturkreis besonders wichtigen Feiertagengewidmet Der familiaumlre Charakter dieses Festestrug dazu bei dass diese Zeit fuumlr die

Kriegsgefangenen aumluszligerst schwierig war vollerSehnsucht Erinnerungen Ergriffenheit undErwartungen Centralne Muzeum Jeńcoacutew Wojennych wŁambinowicach-Opolu Wczoraj i dziśWystawa ma charakter jubileuszowy W kilkudziałach pokazuje muzeum od momentu jegoutworzeniaZentrales Kriegsgefangenenmuseum inŁambinowice-Opole Vergangenheit und GegenwartDie Ausstellung hat Jubilaumlumscharakter In mehrerenTeilen praumlsentiert sie das Museum seit seinerEntstehung Korespondencja polskich jeńcoacutew wojennych wniewoli niemieckiej 1939-1945Ekspozycję tworzy bardzo interesujący i cenny zbioacuterponad 400 kart pocztowych oraz listoacutew ktoacuterychnadawcami bądź adresatami byli polscy żołnierzeprzetrzymywani w niemieckiej niewoliDie Korrespondenz polnischer Kriegsgefangenen indeutscher Gefangenschaft in den Jahren 1939-1945Die Ausstellung praumlsentiert eine sehr interessante undwertvolle Sammlung von uumlber 400 Postkarten undBriefe deren Absender oder Empfaumlnger polnischeSoldaten in deutscher Gefangenschaft waren Gieorgij Iwanowicz Daniłow Szkice portretowe Gieorgij Iwanowicz Daniłow Portraumlt-Skizzen Książka w obozach polskich jeńcoacutew wojennych naterenie III Rzeszy i krajoacutew okupowanych(1939-1945) Zur Bedeutung des Buchs in denKriegsgefangenenlagern im Dritten Reich und in denbesetzten Laumlndern (1939-1945)

Łambinowice ołoacutewkiem i pędzlem dzieciŁambinowice von Kindern mit Bleistift und Pinselfestgehalten Malarstwo jeńcoacutew wojennych Die Malerei vonKriegsgefangenen Na nieludzkiej ziemi Jeńcy polscy w ZSRR Aufeiner unmenschlichen Erde PolnischeKriegsgefangene in UdSSR Polski teatr w obozach jenieckich Wehrmachtu(1939-1945)Das polnische Theaterschaffen in denKriegsgefangenenlagern der Wehrmacht

29


Nummer 106 102013

(1939-1945) W krzywym zwierciadle Jeńcy wojenni wobozach WehrmachtuIm Zerrspiegel Kriegsgefangene in denWehrmachtlagern Wystawy stałe Dauerausstellungen W niewoli niemieckiej Obozy jenieckie wLamsdorfŁambinowicach 1870-1945 Jeńcy polscyw ZSRR In deutscher Gefangenschaft Gefangenenlager inLamsdorfŁambinowice 1870-1945 PolnischeGefangene in der UdSRR Centralne Muzeum Jeńcoacutew Wojennych wŁambinowicach-Opoluul Muzealna 448-316 Łambinowicewwwcmjwpl(Mo-Fr 9-17 So 10-17 Uhr)

Ł O M N I C A L O M N I T Z PAŁAC ŁOMNICA SCHLOSS LOMNITZ

Wystawy stałe Dauerausstellungen Das Tal der Schloumlsser und Gaumlrten - DasHirschberger Tal in Schlesien - Ein gemeinsamesKulturerbe Geschichte der Gutsherrschaft undGutshoumlfe im Hirschberger Tal Der GutshofLomnitz im Wandel der Jahrhunderte

Pałac Łomnica ul Karpnicka 3PL 58-508 Jelenia Goacutera 14wwwschloss-lomnitzpl (tgl 12-18 Uhr)

N O W A S Oacute L N E U S A L Z MUZEUM MIEJSKIE STADTMUSEUM Wystawa czasowa Sonderausstellungen

Wystawa fotograficzna Jana Wojtasika - Podnowosolskie pejzaże Termin od 13 września2013 Fotoausstellung von Jan Wojtasik- NeusalzerLandschaften Termin seit 13 September

Nowosolscy artyści 1945-2013Wystawa przygotowana ze zbioroacutew własnychMuzeum Miejskiego związana jest z obchodamijubileuszowymi dla Nowej Soli roku 2013 i 270rocznicą nadania tej osadzie statusu miastakroacutelewskiego Wystawa czynna od maja 2013rNeusalzer Kuumlnstler 1945-2013Die Ausstellung wurde aus eigenen Sammlungen desStadtmuseums vorbereitet und haumlngt mit derJubilaumlumsfeier der Stadt Neusalz im Jahre 2013zusammen Zum 270 Mal jaumlhrt sich die Verleihungder Ansiedlung des Status einer koumlniglichen FreistadtDie Ausstellung dauert ab Mai 2013

Wystawy stałe Dauerausstellungen Militaria Wnętrza mieszczańskie Przyroda dolinyOdry Nowa Soacutel - powstanie miasta Historiawynalazkoacutew Militaumlr Buumlrgerliche Raumlume Die Natur der unterenOder Neusalz - Entstehung der Stadt Geschichte derErfindungen Muzeum Miejskie w Nowej Soliul Muzealna 20Pl 67-100 Nowa Soacutelwwwmuzeumnowasolnet(Di-Sa 9-16 So 11-15 Uhr)

N Y S A N E I S S E MUZEUM W NYSIE MUSEUM IN NEISSE Wystawy czasowe Sonderausstellungen

Wystawa Barbara Chomiczuk-Sroka - MalarstwoCzynna od 4 października do 1 grudnia 2013Ausstellung Barbara Chomiczuk-Sroka - MalereiTermin 4 Oktober - 1 Dezember 2013

Lipsk-Berlin-Wrocław w Nysie - Wystawa

30


Nummer 106 102013

malarstwa wspoacutełczesnego grupy MilchglaskinoWystawa czynna od 7 września do 1 grudnia 2013 rLeipzig-Berlin-Wroclaw in Neisse - Ausstellungder gegenwaumlrtigen Malerei der Milchglaskino -GruppeDie Ausstellung dauert im Zeitraum ab dem 7September 2013 bis zum 1 Dezember 2013

Wystawy stałe Dauerausstellungen Za drzwiami domu mieszczańskiego w Nysie1860-1960 Pradzieje Ziemi Nyskiej Kulturamaterialna Ziemi Nyskiej Nyskie rzemiosłoartystyczne i pamiątki miejskie Militaria Galeriamalarstwa obcego XV-XIX w Sztuka i rzemiosłoartystyczne XVI-XIX w Procesy czarownic napograniczu nysko-jessenickimHinter den Tuumlren eines buumlrgerlichen Hauses inNeisse 1860-1960 Urgeschichte des Neisse-LandesMaterielle Kultur des Neisser-Landes NeisserKunsthandwerk und staumldtische ErinnerungsstuumlckeMilitaria Galerie der fremden Malerei 15-19 JhrKunst und Kunsthandwerk 16-19 JhrHexenverfolgungen in der GrenzregionNeisse-Jesenice (Aszligling)

Muzeum w Nysieul bpa Jarosława 11Pl 48-300 Nysawwwmuzeumnysapl(DiDoFr 9-15 SaSo 10-15 Uhr)

O C H L A O C H E L H E R M S D O R F MUZEUM ETNOGRAFICZNE ETHNOGRAFISCHES MUSEUM Wystawa czasowa Sonderausstellung

Wystawa Gobeliny Leokadii AdamowiczCzas trwania wystawy październik- listopad 2013Ausstellung Gobeline von LeokadiaAdamowiczTermin Oktober - November 2013 Winiarstwo Kresoacutew Wschodnich IIRzeczypospolitej PolskiejWeinherstellung des Grenzlandes der 2 Republik

Polen

Wystawa stała Dauerausstellung Obiekty Budownictwa Ludowego (Skansen) Kulturałowiecka Pracownia rzeźbiarzaObjekte der Volksbauweise (Freilichtmuseum) Muzeum Etnograficzne w Zielonej Goacuterze z siedzibą w Ochliul Muzealna 5PL 66-006 Ochlahttpwwwmuzeumochlapl (IV-X X-IV 10-15 Uhr)

O P O L E O P P E L N MUZEUM DIECEZJALNE DIOumlZESANMUSEUM Wystawy stałe Dauerausstellungen Rzemiosło artystyczne Śląska Rzeźba gotycka naŚląsku Opolskim Schlesisches Kunsthandwerk Gotische Plastik imOppelner Schlesien Muzeum Diecezjalneul Kardynała B Kominka 1aPL 45-032 Opolewwwdiecezjaopolepl(DiDo 10-12 u 14-17 1 So im Monat 14-17 Uhr) MUZEUM ŚLĄSKA OPOLSKIEGO MUSEUMDES OPPELNER SCHLESIENS Wystawy czasowe Sonderausstellungen Dzieje papieru i PapiernictwaOtwarcie wystawa 4 października 2013 rWystawa ze zbioroacutew Muzeum Papiernictwa wDusznikach ZdrojuDie Geschichte des Papiers und derPapierherstellungEroumlffnung der Ausstellung 4 Oktober 2013 DieAusstellung aus den Sammlungen des Papiermuseumsin Bad Reinerz

31


Nummer 106 102013

3 Opolski Festiwal FotografiiW dniach 4-20 października 2013 r swoje wystawyzaprezentują Tadeusz Rolke - mistrz fotografiireportażowej i portretu Jacek Poremba - jeden znajważniejszych fotografoacutew mody i portretu twoacutercazdjęć wielu polskich muzykoacutew sportowcoacutew ipolitykoacutew Wacław Wantuch - najbardziej znanypolski fotograf aktu kobiecego autor wielualbumoacutew i kalendarzy3 Oppeler FotofestivalVom 4 bis zum 20 Oktober 2013 praumlsentieren ihreArbeiten Tadeusz Rolke - Meister derReportagen-Fotografie und des Portraumlts JacekPoremba - einer der wichtigsten Mode- undPortraumltfotografen Autor der Fotos vieler polnischerMusiker Sportler und Politiker Wacław Wantuch -der bekannteste polnische Fotograf des weiblichenAktes Autor vieler Alben und Kalender

Walery Stanisław Julian Ignacy OstroroacutegHeliograwiury Akty z lat 20 XX wieku Prace z kolekcji Zygmunta WielowiejskiegoOtwarciu wystawy towarzyszyć będzie wernisażwystawy Zodiak Arkadiusz Branicki Wernisaż 5października 2013rWalery Stanisław Julian Ignacy OstroroacutegHeliogravuumlren Akte aus den 20er JahrenArbeiten aus der Sammlung von ZygmuntWielowiejskiDie Eroumlffnung der Ausstellung wird von derVernissage der Ausstellung Tierkreis ArkadiuszBranicki begleitet Vernissage 5 Oktober 2013

Wystawy stałe Dauerausstellungen Opole - groacuted miasto stolica regionu Pradzieje iwczesne średniowiecze Opolszczyzny Jan Cybis -malarstwo Kamienica czynszowa przy ul śwWojciecha 9 w Opolu W kręgu farmacji Galeriamalarstwa polskiego XIX i XX wieku Porcelanatułowicka - dar Antoniego Bilońskiego Sztukaśrodowiska opolskiego po 1945 roku MakietaOpola z poł XVIII w - część stałej wystawyhistorycznejOppeln - Burg Stadt regionale Hauptstadt DieUrgeschichte und das Fruumlhmittelalter des OppelnerSchlesiens Werke von Jan Cybis - Malerei DasMietshaus an der Adalbertstrasse 9 OppelnRingsum Pharmazie Galerie der polnischen Malerei

des 19 und 20 Jhrs Tillowitzer Porzellan - dieSchenkung von Antoni Biloński Die Kunst desOppelner Milieus nach 1945 Das Modell vonOppeln aus der Haumllfte des 18 Jhrs - Teil derhistorischen Dauerausstellung Muzeum Śląska Opolskiego ul Mały Rynek 7PL 45-023 OpolewwwmuzeumopoleplDi-Fo 9-16 Fr 10-18 Uhr Sa-So 11-17 Uhr) Galeria Muzeum Śląska Opolskiegoul Ozimska 10PL 45-057 Opole(Di-Fr 9-1530 Sa 10-15 So 12-17 Uhr) MUZEUM WSI OPOLSKIEJ MUSEUM DESOPPELNER DORFES Wystawa stała Dauerausstellung

Urok starej kamionkiWystawa ze zbioroacutew Muzeum Ceramiki wBolesławcuTermin 25052013-14102013Scharm eines alten SteinzeuggefaumlszligesAusstellung aus den Sammlungen desKeramikmuseums BunzlauTermin 25052013-14102013 Muzeum Wsi Opolskiejul Wrocławska 174PL 45-835 Opolewwwmuzeumwsiopolskiejpl(Mo-Fr 10-15 Uhr)

P A C Z K Oacute W P A T S C H K A U MUZEUM GAZOWNICTWA GASWERK-MUZEUM

Wystawy stałe Dauerausstellungen Gazomierze Lampy i kinkiety Sprzęt domowyUrządzenia przemysłowe Dokumentacja Gaz wreklamie Gasometer Lampen und WandleuchtenHaushaltsgeraumlte Industriegeraumlte

32


Nummer 106 102013

Muzeum Gazownictwa w Paczkowieul Pocztowa 6PL 48-370 Paczkoacutewwwwmuzeumgazownictwapl(Mo-Fr 8-14 Uhr) P R A S Z K A P R A S C H K A U MUZEUM W PRASZCE MUSEUM INPRASCHKAU Wystawy stałe Dauerausstellungen Prof dr hab Konrad Jażdżewski W dawnej aptecePrzyroda okolic Praszki Pradzieje Praszki Praszkaw dokumencie historycznym Praszka w plebiscyciei III powstaniu śląskim Kultura ludowa okolicPraszki Przemysł Praszki przeszłość iteraźniejszość

Prof Dr habil Konrad Jażdżewski In einer altenApotheke Die Natur in der Praschkauer UmgebungPraschkauer Urgeschichte Praschkau inhistorischen Dokumenten Praschkau waumlhrend derVolksabstimmung und des Dritten SchlesischenAufstands Die Volkskultur in der PraschkauerUmgebung Die Praschkauer Industrie -Vergangenheit und Gegenwart Muzeum w Praszcepl Grunwaldzki 15PL 46-320 Praszkawwwpraszkapl (Di-Fr 9-15 Mi bis 17 Sa 9-13 So 9-13 Uhr nachvorheriger telefonischer Anmeldung)

P R U D N I K N E U S T A D T MUZEUM ZIEMI PRUDNICKIEJ MUSEUMDES NEUSTAumlDTER LANDES Aktualności Aktuelles Wątkiem malowane - wystawa prac tkackichotwarcie wystawy prac tkackich artystoacutewwrocławskiej grupy Wątek ktoacutere odbędzie się wsobotę 12 października 2013 r o godz 1500Mit Faden bemalt - Ausstellung derWebereiarbeiten Eroumlffnung der Webereiarbeiten der Breslauer

Gruppe Wątek (Faden) die am 12 Oktober um1500 Uhr stattfindet

Bogusław Wład - malarstwoWystawę można oglądać do od 27 września do 30listopada 2013 r Bogusław Wład - MalereiTermin 27 September - 30 November 2013

13 września 2013 r otwarta została wystawa stała natemat historii Prudnika pt Trzy źroacutedła - jednomiasto Am 13 September 2013 wurde eine neueDauerausstellung zur Geschichte der Stadt Neustadt Drei Quellen - eine Stadt eroumlffnet

Wystawy stałe Dauerausstellungen Prudnicka fabryka tekstylna EtnografiaPrzesiedlenia Ginące zawody Militaria Jak to było zlnem Hann Bakuła Textilfabrik in Neustadt OS EthnografieUmsiedlungen Aussterbende HandwerksberufeMilitaria Wie es mal mit Leinen war Hanna Bakuła -polnische Kuumlnstlerin

Muzeum Ziemi Prudnickiej ul B Chrobrego 5PL 48-200 Prudnikwwwprudnikpl (Di-Fr 8-16 2 u 4 So im Monat 10-16 Uhr)

R A C I B Oacute R Z R A T I B O R MUZEUM W RACIBORZU MUSEUMRATIBOR Wystawy czasowe Sonderausstellungen Wystawa interaktywna Świat Zmysłoacutew z MuzeumUniwersytetu JagiellońskiegoNa wystawie zostaną zainstalowane modułyedukacyjne umożliwiające widzomsamodzielne przeprowadzanie prostycheksperymentoacutew i poznanie tajnikoacutew

33


Nummer 106 102013

funkcjonowania podstawowych narządoacutew zmysłoacutewsłuchu wzroku powonienia i dotyku Ekspozycjazłożona będzie z trzech częścitematycznych Receptory Mono czy stereoIluzje Wystawę Świat Zmysłoacutew będzie możnaod 4 października do 30 listopada 2013 r Interaktive Ausstellung Die Welt der Sinne ausdem Jagiellonen- Museum in Krakow In derAusstellung werden Bildungsmodule installiert dieden Besuchern ermoumlglichen selbst einfacheExperimente durchzufuumlhren sowie Geheimnisse zurFunktionsweise der GrundsinnesorganeGehoumlhrsinn Sehvermoumlgen Geruchsinn undTastsinn zu hinterfragen Die Ausstellung setzt sich aus drei Thementeilezusammen Rezeptoren Mono oder Stereo Illusionen Termin 4 Oktober - 30 November2013

6 września 2013 odbyło się otwarcie wystawy Plon niesiemy plon Korony żniwne z powiaturaciborskiego Am 6 September 2013 fand die Eroumlffnung derAusstellung Ernte tragen wir Ernte Erntekronen aus demKreis Ratibor statt Wystawy stałe Dauerausstellungen Odkrycia w kościele ss dominikanek W DomuOzyrysa Sztuka dawna Cyna śląska Rokobrzędowy nad Goacuterną Odrą Dawne technikidentystyczne Śladami człowieka prahistorycznegoRaciboacuterz w średniowieczu Cmentarzyskociałopalne kultury łużyckiej w Samborowicach 1200- 400 pneEntdeckungen in der Dominikanerinnenkirche ImHause des Osiris Alte Kunst Schlesisches ZinnFesttagsbrauchtum im Jahreskreis an der OberenOder Fruumlhe Zahntechnik Die Wege desUrzeitmenschen Ratibor im MittelalterGraumlberfelder von Feuerbestattungen der LausitzerKultur in Schammerwitz

Muzeum w Raciborzuul Rzeźnicza 15 (Hauptverwaltung)ul Gimnazjalna 1 (Ausstellungen)ul Chopina 12 (Ausstellungen)PL 47-400 Raciboacuterz

wwwmuzeumraciborzpl(Di-Fr 9-16 Sa-So 10-14 Uhr)

R A T I N G E N - H Ouml S E L OBERSCHLESISCHES LANDESMUSEUMMUZEUM ZIEMI GOacuteRNOŚLĄSKIEJ Sonderausstellungen Wystawy czasowe

Oscar Troplowitz (1863-1918)Anlaumlssich des 150 Geburtstages von OscarTroplowitz stellt das Oberschlesische Landesmuseumin Ratingen Leben und Wirken dieser bedeutendenPersoumlnlichkeit aus Schlesien vor Nivea-CremeLeukoplast-Pflaster Labello LippenpflegestiftTesa-Film und auch das Unternehmen Beiersdorfkennt fast jeder Damit untrennbar verbunden istOscar Troplowitz (1863 - 1918) ein ApothekerUnternehmer und Kunstmaumlzen juumldischer Herkunft ausGleiwitz Er baute die Firma Beiersdorf zu einemUnternehmen aus das heute weltweit taumltig ist DerErfinder der Nivea-Creme war ein OberschlesierDie Eroumlffnung findet am Freitag dem 27 Septemberum 19 Uhr im Rahmen der MuseumsnachtNeanderland des Kreises Mettmann statt Termin ab dem 2792013 bis zum 2612014 Oscar Troplowitz (1863-1918)Z okazji jubileuszu 150-lecia urodzin Muzeum ZiemiGoacuternośląskiej w Ratingen przedstawia życie idziałalność tej znakomitej osobowości ze ŚląskaPrawie każdy chyba zna kremy Nivea pomadkę doust Labello plastry Leukoplast czy taśmę klejącą tesaoraz firmę Beiersdorf Z tymi właśnie pojęciaminierozłącznie związana jest postać OscaraTroplowitza aptekarza przedsiębiorcy i mecenasasztuki żydowskiego pochodzenia z Gliwic Otwarcie wystawy odbędzie się 27 września o godz1900Wystawa czynna w terminie 2792013 r do2612014 r Das Vaterland ist frey - 200 JahreBefreiungskriege Eroumlffnung 2842013 Ausstellungdauert bis zum 27102013Ojczyzna jest wolna - 200 lat wojenwyzwoleńczych Otwarcie 2842013 r Wystawaczynna do 27102013 r Dauerausstellungen Wystawy stałe

34


Nummer 106 102013

Oberschlesien vor der IndustrialisierungOberschlesien und die Industrie Oberschlesien inder Politik des 20 Jahrhunderts Joseph vonEichendorffGoacuterny Śląsk przed industrializacją Goacuterny Śląsk aprzemysł Goacuterny Śląsk w polityce XX w Josephvon Eichendorff Oberschlesisches Landesmuseum (OSLM)Bahnhofstr 62D-40883 Ratingen-Houmlselwwwoslmde(Di-So 11-17 Uhr wt-ndz godz 1100-1700)

R E I C H E N B A C H SCHLESISCH-OBERLAUSITZERMUSEUMSVERBUNDŚLĄSKO-GOacuteRNOŁUŻYCKI ZWIĄZEKMUZEOacuteW DORFMUSEUM MARKERSDORF MUZEUMWIEJSKIE W MARKERSDORF

Sonderausstellungen Wystawy czasowe Heimliche Hausbewohner Wer wohnt auszliger uns Menschen eigentlich noch inunseren Haumlusern Oft sehen wir diese heimlichenMitwbewohner nicht houmlren sie nur oder bemerkenihr Dasein durch Loumlcher im LieblingspulloverFraszligspuren an den Kartoffeln und Aumlpfeln oderHolzmehlhaumlufchen unter und neben demSchreibtischDie Sonderausstellung stellt einige derkleinen Bewohner vor Sonderausstellung imDorfmuseum Markersdorf 1509- 24112013Ukryci mieszkańcy domoacutewKto oproacutecz nas ludzi mieszka jeszcze w naszychdomach Często nie widzimy tych ukrytychstworzeń słyszymy lub jedynie spostrzegamy ichbytność w dziurach ulubionego swetra śladachnadgryzień w ziemniakach i jabłkach czy teżkupkach mączki drzewnej pod i obok biurkaWystawa czasowa przedstawia kilku takichmieszkańcoacutew Wystawa czynna w terminie 1509-24112013 r Ausstellung Der Liebling des Kaisersim Dorfmuseum Markersdorf vom 0505 -06102013

200 Jahre ist es her dass Napoleon in Markersdorfweilte Grund war die Verwundung eines seinerGeneraumlle bei der Schlacht in Reichenbach GeraudChristophe Michel Duroc Duc de Frioul verstarb am2351813 an den Folgen seiner schwerenVerwundung Wer dieser General Duroc war wo erherkam und wie er es schaffte zumLieblingsgeneral Napoleons aufzusteigen zeigt dieSonderausstellung im Dorfmuseum MarkersdorfUlubieniec cesarza Dwieście lat minęło odkąd wMarkersdorf przebywał Napoleon Powodem byłozranienie jednego z jego generałoacutew w bitwie podReichenbach Geraud Christophe Michel Duroc Ducde Frioul zmarł dnia 2351813 r w wyniku ciężkichobrażeń Kim był oacutew generał Duroc skąd pochodził iw jaki sposoacuteb udało mu się awansować do rangiulubionego generała Napoleona przedstawiawystawa czasowa w Muzeum Wiejskim wMarkersdorf

Dorfmuseum MarkersdorfKirchstr 2D 02829 Markersdorf(Di-Fr 10-16 Sa-So 10-17 Uhr wt-pt godz1000-1600 sob-ndz godz 1000-1700)wwwmuseumsverbund-olde GRANITABBAUMUSEUM KOumlNIGSHAINMUZEUM WYDOBYCIA GRANITU WKOumlNIGSHAIN Sonderausstellung Wystawa czasowa

Ausstellung Mit Napoleon unterwegsim Granitabbaumuseum Koumlnigshainer Berge vom2104 - 31102013200 Jahre ist es her dass Napoleon in Goumlrlitz undUmgebung weilte Noch heute zeugen vieleBezeichnungen Namen und Denkmale in der Regionvon diesem Besuch Ob Napoleon-Bruumlcke oderKanonenbusch Flecks-Denkmal oderDuroc-Denkmal Woher kommen die Bezeichnungenwarum stehen Denkmale dort wo wir sie heute nochfinden Die Ausstellung gibt Aufschluss in Wort undBildW drodze z NapoleonemWystawa czynna w terminie 2104 - 31102013 rMija właśnie 200 lat od momentu gdy w Goumlrlitz iokolicy przebywał Napoleon Wiele określeń nazw izabytkoacutew w regionie świadczy o tej wizycie

35


Nummer 106 102013

Wystawa ukazuje te ślady obrazem i słowem


Die Steinarbeiter in den Koumlnigshainer Bergen ab 1542012 im Granitabbaumuseum KoumlnigshainerBergeRobotnicy pracujący w kamieniu w goacuterach wokoacutełKoumlnigshainWystawa czynna od 1542012 r

Granitabbaumuseum Koumlnigshain02829 Koumlnigshain(Mo-Fr 10-15 Sa-So 14-17 Uhr pn-pt godz1000-1500 sob-ndz godz 1400-1700)wwwmuseumsverbund-olde ACKERBUumlRGERMUSEUM REICHENBACH


Ausstellung im Ackerbuumlrgermuseum ReichenbachMalen - das war sein Leben Die Ausstellung widmet sich Fritz Haselbach der1910 in Reichenau bei Zittau geboren wurde - ab1252012Malowanie - to było jego życie Wystawapoświecona życiu i twoacuterczości Fritza Haselbachktoacutery urodził się w Żytawie (Zittau) w roku 1910Wystawa czynna od 1252012 r

Ackerbuumlrgermuseum ReichenbachGoumlrlitzer Str 25 D 02894 Reichenbach(Di-So 13-17 Uhr wt-ndz godz 1300-1700)wwwmuseumsverbund-olde SCHLOSS KROBNITZ ZAMEK KROBNITZ Schloss Krobnitz Zamek Krobnitz

Sonderausstellung Wystawa czasowa

Ausstellung Napoleon und die Frauenim Schloss Krobnitz vom 1205 - 03112013Napoleon I ist bekannt fuumlr viele Dinge Kriegewissenschaftliche Expeditionen Politik Frauenhingegen zaumlhlen nicht dazu Und doch hat er viele -bekannte - Frauen seiner Zeit beschaumlftigt als EhefrauGeliebte politische Gegnerin Kritikerin Wer warendiese Frauen was zeichnete sie aus Erfahren Siemehr uumlber Joseacutephine de Beauharnais Luise vonPreuszligen Madame de Staeumll Graumlfin Maria Walewskaund weitereNapoleon i kobietyNapoleon I znany był z wielu rzeczy wojenekspedycji naukowych polityki Jednak kobiety niewliczają się w ten poczet Mimo że poruszał wiele -znanych - kobiet swojej epoki żonę kochankęprzeciwniczkę polityczną krytyka Kim były tekobiety czym się wyroacuteżniały Możemy dowiedziećsię więcej na temat Joseacutephine de Beauharnais Luisevon Preuszligen Madame de Staeumll hrabiny MariiWalewskiej i innych Wystawa w Zamku Krobnitzczynna w terminie 1205 - 03112013 r

Am Friedenstal 5D 02894 Krobnitz b Reichenbachwwwoberlausitz-museumde(Di-So 10-17 Uhr wt-ndz godz 1000-1700)

R O G O Ź N I C A G R O S S - R O S E N MUZEUM GROSS-ROSEN MUSEUMGROSS-ROSEN Wystawa czasowa Sonderausstellung Wystawa Bronić każdej grudki ziemi - BatalionyChłopskie 1940-1945 Wystawa przedstawiaroacuteżnorodne formy działalności konspiracyjnego ruchuludowego zaroacutewno w zakresie walki cywilnej jakakcji bojowych w tym pomocy dla ludności polskiejwysiedlanej z Zamojszczyzny Wystawa jest dostępnadla odwiedzających Muzeum od 1102013 r do31012014r Ausstellung Jeden Erdklumpen verteidigen -Bauernbataillone 1940-1945 Die Ausstellungpraumlsentiert unterschiedliche Aktivitaumlten derUntergrund-Volksbewegung sowohl beim Zivilkampfals auch Kampfeinsatz darunter bei der Hilfeleistungfuumlr polnische Landbevoumllkerung zwangsumgesiedeltaus der Gebiete um Zamość Termin 1102013 -

36


Nummer 106 102013

31012014

Wystawa fotografii KL Gross-Rosen -Pamiętajmy od 10 kwietnia 2013rFootoausstellung KL Gross-Rosen - wir sollen unserinnern - vom 10042013 Wystawy stałe Dauerausstellungen KL Gross-Rosen 1941 - 1945acuteacute AL Riese - filieKL Gross-Rosen w Goacuterach Sowich Zaginioneczłowieczeństwo Barak tzw francuski Zostałyrzeczy pamięć żalDas Konzentrationslager Gross-Rosen von 1941bis 1945 AL Riese - Auszligenlager des KLGross-Rosen im Eulengebrige VerloreneMenschlichkeitDie sog franzoumlsische Baracke Es bliebenGegenstaumlnde Gedenken und Trauer Muzeum Gross-Rosen w RogoźnicyRogoźnicaPL 58-152 Goczałkoacutewwwwgross-rosenpl (tgl 8-16 Uhr)

R Y B N I K MUZEUM W RYBNIKU MUSEUM INRYBNIK Wystawa czasowa Sonderausstellung Przez dziurkę od kluczawystawa domkoacutew dla lalek z kolekcji AnetyPopiel-Machnickiej Otwarcie wystawy 1609 2013o godz 1700 Wystawa czynna dla zwiedzającychw dniach 1609 - 1711 2013 rDurch das Schluumlsselloch Ausstellung von Puppenhaumlusern aus der Sammlungvon Aneta Popiel-Machnicka Die Eroumlffnung der Ausstellung am 16092013 um1700 Uhr Die Ausstellung kann in dem Zeitraum1609 - 1711 2013 besucht werden

Wystawy stałe Dauerausstellungen Rybnik nasze miasto Cechy rzemieślnicze wmiastach Goacuternego Śląska do 1939 r

Wyrobisko goacuterniczeUnsere Stadt Rybnik Handwerkerzuumlnfte in denStaumldten Oberschlesiens bis 1939 Abbauraum imBergbau Muzeum w RybnikuRynek 18PL 44-200 Rybnikwwwmuzeumrybnikpl(Di Do Fr Sa So 9-15 Mi 9-18 Uhr)

S O B Oacute T K A Z O B T E N A B E R G E MUZEUM ŚLĘŻAŃSKIE IM STDUNAJESKIEGO ZOBTENER MUZEUM Wystawy stałe Dauerausstellungen Dawne wierzenia Przyroda Masywu ŚlężyLapidariumWas die Menschen fruumlher glaubten Die Natur desZobten-Massivs Lapidarium Muzeum Ślężańskie im Stanisława Dunajewskiegow Soboacutetce ul Św Jakuba 18PL 55-050 Soboacutetkawwwmuzeumsobotkapl (Mi-So und letzter Dienstag im Monat 9-16 Uhr)

S Z K L A R S K A P O R Ę B A S C H R E I B E R H A U MUZEUM ENERGETYKI ENERGIEMUSEUM Muzeum Energetykiul Jeleniogoacuterska 2PL 58-580 Szklarska Poręba(Di 9-12 Uhr) MUZEUM KARKONOSKIE ODDZIAŁ DOMCARLA I GERHARTA HAUPTMANNA RIESENGEBIRGSMUSEUM ABT CARL- UNDGERHART-HAUPTMANN-HAUS Wystawy stałe Dauerausstellungen Schronisko Powroacutecił Wlastimil Hofman Kolonieartystyczne Szklarskiej Poręby wczoraj i dziś

37


Nummer 106 102013

Wyroby huty szkła Joacutezefina w Szklarskiej PorębieW kroacutelestwie Ducha GoacuterBerghuumltte Wlastimil Hofman ist zuruumlckKuumlnstlerkolonien in Schreiberhau gestern und heuteErzeugnisse der Josephinenhuumltte in SchreiberhauIm Reich des Berggeistes Dom Carla i Gerharta Hauptmannoacutew ul 11 Listopada 28PL 58-580 Szklarska Poręba Średniawwwdomhauptmannowpl(Di-So 9-16 Uhr) MUZEUM MINERALOGICZNE MINERALOGIEMUSEUM Muzeum Mineralogiczneul Kilińskiego 20PL 58-580 Szklarska Porębawwwsokolowski-muzeaplMo-So 10-18 Uhr) MUZEUM ZIEMI - SKAŁY I MINERAŁYŚWIATA MUSEUM DES BODENS -GESTEINE UND MINERALE DER WELT Muzeum Ziemi - Skały i minerały świataul Jeleniogoacuterska 9PL 58-580 Szklarska Poręba(Taumlgl 9-17 Uhr)

W A Ł B R Z Y C H W A L D E N B U R G MUZEUM W WAŁBRZYCHU MUSEUM INWALDENBURG Wystawa czasowa Sonderausstellung Wystawa Ewa Granowska - ZAPIS ceramikamalarstwo rysunek z okazji 40 lecia pracytwoacuterczej Wystawa potrwa do 20 października2013Ausstellung Ewa Granowska -AUFZEICHNUNG Keramik MalereiZeichnung aus Anlass des vierzigjaumlhrigenJubilaumlums des kuumlnstlerischen Wirkens DieAusstellung dauert bis zum 20 Oktober 2013

Wystawy stałe Dauerausstellungen Wystawy stałe organizowane są przez poszczegoacutelne

działy Dział Ceramiki Dział Geologii DziałSztuki Dział Historii Miasta i Regionu DziałOświatowyDauerausstellungen werden durch einzelneAbteilungen im Museum erstellt Abteilung fuumlrKeramik Abteilung fuumlr Geologie Abteilung fuumlrKunst Abteilung fuumlr Geschichte der Stadt undRegion Abteilung fuumlr Bildung Muzeum w Wałbrzychuul 1-go Maja 9PL 58-300 Wałbrzychwwwmuzeumwalbrzychpl (Di-Fr 10-16 Sa-So 11-17 Uhr) GALERIA KSIĄŻKI BIBLIOTEKI PODATLANTAMI BUCHGALERIE DERBIBLIOTHEK ZU DEN ATLANTEN Galeria Książki PiMBP Biblioteki pod Atlantamiw WałbrzychuRynek 3PL 58-300 Wałbrzychwwwatlantywalbrzychplgk (Mo-Fr 10-16 Uhr)

W R O C Ł A W B R E S L A U TOWARZYSTWO IM EDYTY STEIN - DOMEDYTY STEIN EDITH-STEIN-HAUS Nasza wystawa - Edyta Stein Portret własny wKamieniu Pomorskim Od 2308 - 30112013Unsere Ausstellung - Edyta Stein Eigenportraumlt inCammin in Pommern Termin 2308 - 30112013

Towarzystwo im Edyty Stein DOM EDYTYSTEINul Nowowiejska 38PL 50-315 Wrocławwwwedytasteinorgpl MUZEUM AKADEMII SZTUK PIĘKNYCH MUSEUM DER AKADEMIE FUumlR BILDENDEKUNST Wystawa stała Dauerausstellung

38


Nummer 106 102013

Zbierane przez 50 lat obiekty ze szkła i ceramikiplakaty i obrazy stanowią obecnie unikalnąkolekcję w ktoacuterej znaleźć można między innymiprace Alfonsa Mazurkiewicza Jana JaromiraAleksiuna Micha a Urbańca Jana Cybisa Waldemara Cwenarskiego Stanisława DawskiegoEugeniusza Gepperta Joacutezefa Hałasa KrystynyCybińskiej Zbigniewa Horbowego StanisławaKopystyńskiego Zbigniewa Karpińskiego EmilaKrchy Antoniego Mehla Eugeniusza Geta -Stankiewicza Haliny Pawlikowskiej CzesławaZubera Die uumlber 50 Jahre lang gesammelten Objekte ausGlas Keramik sowie Plakate und Bilder stellenderzeit eine einzigartige Sammlung dar wo uaArbeiten der oben genannten Kuumlnstler zu findensind Muzeum ASP we Wrocławiuul R Traugutta 1921PL 50-416 Wrocławwwwaspwrocpl (Mo-Fr 10-16 Uhr) MUZEUM ARCHEOLOGICZNE ARCHAumlOLOGISCHES MUSEUM Wystawy stałe Dauerausstellungen Archeologia Śląska Epoka kamienia wczesnaepoka brązu Epoka brązu i wczesna epoka żelazaEpoka żelaza i wędroacutewki ludoacutew ŚląskśredniowiecznyArchaumlologie Schlesiens Steinzeit und Anfaumlnge derBronzezeit Bronzezeit und Anfaumlnge der Eisenzeit Eisenzeit und Voumllkerwanderung MittelalterlichesSchlesien Muzeum Archeologiczne 50-136 Wrocław ul Cieszyńskiego 9tel (71) 347-16-96 wwwmuzeummiejskiewroclawplmuzeumarcheologicznephp(Mi-Sa 11-17 So 11-18 Uhr)

MUZEUM ARCHIDIECJALNE ERZDIOumlZESANMUSEUM Wytawy stałe Dauerausstellungen

Sztuka starożytna Sztuka średniowieczna SztukanowożytnaAntike Kunst Mittelalterliche Kunst Moderne Kunst

Muzeum Archidiecezjalnepl Katedralny 16PL 50-329 Wrocławwwwarchidiecezjawrocpl(Di-So 9-15 Uhr)

W R O C Ł A W B R E S L A U M U Z E U M A R C H I T E K T U R Y A R C H I T E K T U R M U S E U M Wystawy czasowe Sonderausstellungen WystawyPier Luigi Nervi Sztuka i nauka budowaniaSto lat Hali Stulecia we Wrocławiu(25092013 -17112013)Obie wystawy to wydarzenia towarzyszącewrocławskiemu Sympozjum International Associationfor Shell and Spatial Structures (IASS) 2013 Beyondthe Limits of Man Łączy je podziw i szacunek dlarewolucyjnych metod konstrukcyjnych jakie byłydziełem zaroacutewno Maksa Berga twoacutercy Hali Stuleciawe Wrocławiu jak i włoskiego architekta Piera LuigiNerviego autora takich budowli jak głoacutewna siedzibaUNESCO w Paryżu katedra Marii Panny w SanFrancisco czy Aula Pawła VI w WatykanieAusstellungen Pier Luigi Nervi Baukunst und BaulehreHundert Jahre der Jahrunderthalle (Termin 2509 - 17112013)Beide Ausstellungen bilden Begleitereignisse zumBreslauer Symposium International Association forShell and Spatial Structures (IASS) 2013 Beyond theLimits of Man Das Gemeinsame an ihnen istBewunderung und Respekt fuumlr revolutionaumlreKonstruktionsmethoden die sowohl das Werk vonMaks Berg Schoumlpfer der Jahrhunderthalle inWroclaw als auch von italienischen Architekten PierLuigi Nervi Autor solcher Bauwerke wie derUNESCO-Hauptsitz in Paris der Dom StMaria-Himmelfahrt in San Francisco oder Aula desPaul VI in Vatikan waren


39


Nummer 106 102013

Sala romańska Architektoniczne rzemiosłoartystyczne XII-XX w Architektura WrocławiaRomanischer Saal ArchitektonischesKunsthandwerk 12-20 JhArchitektur in Breslau Muzeum Architektury ul Bernardyńska 5PL 50-156 Wrocławwwwmawrocpl (Di 11-17 Mi 10-16 Do 12-19 FrSaSo 10-17Uhr)

MUZEUM CZŁOWIEKA MUSEUM DERMENSCHENKUNDE Wystawy stałe Dauerausstellungen Antropogeneza Ontogeneza i patologie w szkielecieczłowieka Kulturowe obrządki pochoacutewkowe Anthropogenese Ontogenese und Fehlbildungen imSkelett des Menschen Kulturelle Bestattungsrituale Muzeum Człowiekaul Kuźnicza 35PL 50-138 Wrocławwwwantropouniwrocplmuzeum_czlowieka (Di 9-12 Mi 12-15 Do 10-12 Fr 9-12 Uhr) MUZEUM ETNOGRAFICZNE ETHNOGRAPHISCHES MUSEUM Wystawa czasowa Sonderausstellung Wystawa Magia barw Tradycyjne strojemeksykańskie z kolekcji Elżbiety Komarnickiej

Na wystawie prezentowana jest kolekcja należącado Elżbiety Komarnickiej - tłumaczki ktoacutera w 1984roku spędziła w Meksyku 10 miesięcy i podroacuteżującpo tym kraju zachwyciła się roacuteżnorodnością ibarwnością tradycyjnych strojoacutew Termin 21września - 24 listopada 2013 rAusstellung Magie der Farben Traditionellemexikanische Folkstrachten aus der Sammlungvon Elżbieta Komarnicka In der Ausstellungwird die Sammlung von Elżbieta Komarnickapraumlsentiert - Uumlbersetzerin Dolmetscherin die 1984in Mexiko 10 Monate verbrachte und sich beimBereisen des Landes fuumlr Mannigfaltigkeit undFarbenreichtum traditioneller Folkstrachtenbegeisterte Termin 21 September - 24 November

2013

Szewskie pasje Wystawa składa się z 2 części - części poświęconejszewstwu i cholewkarstwu oraz historii tych rzemiosłna Dolnym Śląsku - twoacuterczości Pana ZygmuntaTrąbczyńskiego szewca wrocławskiego ijednocześnie artysty-rzeźbiarza od kilkunastu lattworzącego rzeźby w drewnieWystawa czynna w terminie 7 września - 3 listopada2013Schuster-LeidenschaftenDie Ausstellung setzt sich aus 2 Teilen zusammen -Schusterhandwerk und Schaftmachen bilden einenTeil die Geschichte dieses Handwerks imNiederschlesien dagegen - das Wirken HerrnZygmunt Trąbczyński Breslauer Schuster undgleichzeitig Bildhauer der seit mehreren JahrenHolzskulpturen macht stellt den zweiten Teil derAusstellung darTermin vom 7 September bis zum 3 November2013

Wystawa stała Dauerausstellung Dolnoślązacy Pamięć kultura tożsamość Die Niederschlesier Erinnerung Kultur Identitaumlt Muzeum Etnograficzneul R Traugutta 111113PL 50-419 Wrocławwwwmnwrartpl(DiMiFrSaSo 10-16 Do 9-16 Uhr) MUZEUM GEOLOGICZNE IM HENRYKATEISSEYRE GEOLOGISCHES MUSEUM Muzeum nieczynne na czas remontuDas Museum iste wegen Renovierungsarbeitengeschlossen Wystawy stałe Dauerausstellungen Rozwoacutej roślin lądowych Rozwoacutej świata zwierzęcegoDokumentacja stratygrafii Budowa geologicznaSudetoacutew Jak powstają skały Podstawy geotektonikiMasyw Ślęży Die Entwicklung der Landpflanzen Die Entwicklungder Tierwelt Dokumentation der Stratigraphie Der

40


Nummer 106 102013

geologische Aufbau der Sudeten Wie Felsenentstehen Grundlagen der GeotektonikZobtengebirge Muzeum Geologiczneul W Cybulskiego 30 httpwwwmgeolinguniwrocplPL 50-205 Wrocław(MoDo 9-17 DiMiFr 9-15 Uhr Sa 9-15 Uhr) MUZEUM HANNY I EUGENIUSZAGEPPERTOacuteW HANNA UND EUGENIUSZGEPPERT MUSEUM Mieszkanie Gepperta ul Ofiar Oświęcimskich 12PL 50-069 Wrocławwwwmieszkaniegeppertapl(nach telefonischer Vereinbarung 071343 84 51Durchwahl 117)

W R O C Ł A W B R E S L A U PAŁAC KROacuteLEWSKI KOumlNIGSSCHLOSS Wystawy stałe Dauerausstellungen 1000 lat Wrocławia Komnaty Kroacutelewskie PokoacutejBeyersdorfoacutew Sztuka Wrocławia 1850 - 1945Sztuka Wrocławia po 1945 roku 1000 Jahre Breslau Koumlnigskammern - ein Komplexvon sechs Koumlnigsgemaumlchern Beyersdorfer Zimmer- eines von nur zwei so gut erhaltenenWohn-Interieur der Breslauer Barockzeit in derHauptstadt von NiederschlesienBreslauer Kunst1850-1945 Breslauer Kunst nach 1945 Pałac Kroacutelewskiul Kazimierza Wielkiego 35PL 50-077 Wrocławwwwmuzeummiejskiewroclawplmuzeumpalac_krolewskiphp(Di-Fr 10-17 Uhr Sa-So 10-18 Uhr) MUZEUM MIEJSKIE STADTMUSEUM Muzeum Miejskie WrocławiaSukiennice 141550-107 Wrocławwwwmuzeummiejskiewroclawpl MUZEUM MILITARIOacuteW

MILITAumlRMUSEUM Wystawy stałe Dauerausstellungen Sala dawnej broni Sala broni palnej Hełmywojskowe Broń biała Saal der altertuumlmlichen und historischen WaffenSchusswaffensaal Soldatenhelme Hieb- undStichwaffen

Muzeum Militarioacutewul Cieszyńskiego 9PL 50-136 Wrocław wwwmuzeummiejskiewroclawpl(Mi-Sa 11-17 So 10-18 Uhr) MUZEUM MINERALOGICZNE MINERALOGISCHES MUSEUM Wystawy stałe Dauerausstellungen Minerały świata Minerały Polski Mineralien aus aller Welt Mineralien aus Polen Muzeum Mineralogiczneul Cybulskiego 3050-205 Wrocław (Mo-Fr 10-15 Uhr) wwwmuzmininguniwrocplOddzAbteilung ul Kuźnicza 22(Mo-Sa 10-15 Uhr) MUZEUM NARODOWE WE WROCŁAWIU NATIONALMUSEUM BRESLAU Wystawy czasowe Sonderausstellungen Wystawa Skarb średzkiKorona zapona zawieszki oraz inne elementy skarbuśredzkiego ponownie będzie można oglądać wewrocławskim Muzeum Narodowym Najcenniejszą częścią skarbu jest korona Jest onaklejnotem kobiecym zamoacutewionym z okazji ślubu naco wskazuje motyw pierścieni - oznaka małżeńskiegozobowiązania i symbol dobrej wroacuteżbyPrawdopodobnie jej ostatnią właścicielką była Blankade Valois pierwsza żona Karola IV zmarła w 1348roku a więc niedługo przed domniemanym czasemukrycia i utraty skarbu Termin 5 października - 29 grudnia 2013Ausstellung Goldschatz von NeumarktKrone Schnalle Anhaumlngsel sowie andere Elemente

41


Nummer 106 102013

des Goldschatzes von Neumarkt kann man erneut indem Nationalmuseum Breslau bewundern Das wertvollste Element des Schatzes bildet dieKrone Es ist ein weibliches Kleinod bestelltanlaumlsslich der Hochzeit was das Motiv von Ringen- Anzeichen der ehelichen Verpflichtung undSymbol einer guten Prophezeiung andeutetVermutlich gehoumlrte sie zuletzt Blanca Margaretevon Valois an der ersten Ehefrau Karls IV verstorben im Jahre 1348 also kurz bevor derSchatz vermutlich versteckt wurde und anschlieszligendverloren gingTermin 5 Oktober - 29 Dezember 2013

Wystawa Czesław Zuber Refleksy i refleksjeNiezwykle barwne pełne ekspresji rzeźby szklaneCzesława Zubera - jednego z najważniejszych naświecie wspoacutełczesnych artystoacutew-szklarzy Zaprezentowanych zostanie 25 szklanych obiektoacuteworaz bogata dokumentacja fotograficzna Termin 18 września - 3 listopada 2013Ausstellung Czesław Zuber Reflexe undReflektionenAuszligergewoumlhnlich farbige ausdrucksvolleGlasskulpturen von Czesław Zuber - eines derweltweit bekanntesten gegenwaumlrtigenGlas-Kuumlnstlers Zur Ausstellung wurden 25Glasobjekte sowie eine reiche Foto- Dokumentationgewaumlhlt Termin 18 September - 3 November 2012

Sztuka w służbie samurajoacutew - 25 czerwca 2013 -listopad 2014Die Kunst im Dienste von Samurai - 25 Juni 2013 -November 2014 Wystawy stałe Dauerausstellungen Sztuka śląska XII-XVI w Sztuka śląska XVI-XIXw Sztuka polska XVII-XIX w Polska sztukawspoacutełczesna Sztuka Wschodu Sztuka europejskaXV - XX wSchlesische Kunst des 12-16 Jh SchlesischeKunst des 16-19 Jh Polnische Kunst des 17-19Jh Polnische Gegenwartskunst Die Kunst desOstens Europaumlische Kunst im 15 - 20 Jhr

Muzeum Narodowe we Wrocławiu

Plac Powstańcoacutew Warszawy 550-153 Wrocławwwwmnwrartpl(letzter Dienstag im Monat 10-16 Uhr MiDoFr10-16 Sa-So 10-17 Uhr geschlossen 31101111111 241225-2612)

W R O C Ł A W B R E S L A U MUZEUM POCZTY I TELKOMUNIKACJI POST- UNDTELKOMMUNIKATIONSMUSEUM Wystawa czasowa Sonderausstellung Muzeum Poczty i Telekomunikacji we Wrocławiu w zbiorach Zbigniewa Patralskiego Termin wystawy 6 września - 4 listopada 2013Post - und Telekommunikationsmuseum Breslau inden Sammlungen von Zbigniew PatralskiTermin der Ausstellung 6 September - 4 November2013

Wystawy stałe Dauerausstellungen Historia Poczty Polskiej Szyldy i skrzynki pocztowePolskie znaczki pocztowe Konne pojazdy pocztoweTelegraf i telefon Radio i telewizjaGeschichte der Polnischen Post Postschilder undBriefkaumlsten Polnische Briefmarken PostkutschenTelegraf und Telefon Rundfunk und Fernsehen Muzeum Poczty i Telekomunikacji we Wrocławiuul Z Kasińskiego 1PL 50-954 Wrocławwwwmuzeumwroclawpl (Mo-Sa 10-15 Mi 10-17 So 11-16 Uhr Di -geschlossen) MUZEUM PRZYRODNICZE UNIWERSYTETUWROCŁAWSKIEGO MUSEUM FUumlRNATURKUNDE DER UNIVERSITAumlT BRESLAU Wystawy stałe Dauerausstellungen Świat zwierząt Świat roślin Układ kostnykręgowcoacutew Owady i człowiek Die Tierwelt DiePflanzenwelt Die Knochenstruktur von WirbeltierenInsekten und der Mensch Muzeum Przyrodnicze Uniwersytetu

42


Nummer 106 102013

Wrocławskiegoul Sienkiewicza 21PL 50-335 Wrocławwwwmuzeum-przyrodniczeuniwrocpl(Di-Fr 9-15 Sa-So 10-16 Uhr) MUZEUM RADIA RADIOMUSEUM Wystawa stała Dauerausstellung Historia radia - zbiory eksponatoacutew i fotografie odlat 20 XX wieku do wspoacutełczesności DieGeschichte des Radios - Sammlung vonAusstellungsstuumlcken und Fotografien aus den 20-erJahren des 20 Jhs bis heute Muzeum Radiaul Karkonoska 10PL 50-015 Wrocław(DiFr 12-18 Uhr) MUZEUM SZTUKI CMENTARNEJ MUSEUM DER GRABSTEINKUNST Muzeum Sztuki CmentarnejStary Cmentarz Żydowski we Wrocławiuul Ślężna 3739PL 50-301 Wrocławwwwmmwplmuzeumsztuki-cmentarnejphp(tgl 10-18 Uhr) MUZEUM SZTUKI MEDALIERSKIEJ MUSEUM FUumlR MEDAILLENKUNST Wystawy stałe Dauerausstellungen Medalierstwo na ziemiach polskich XVI-XX wDawne medalierstwo Śląskie Ordery i odznaczeniapolskie Panorama Plastyczna Dawnego LwowaLeopolitana Medaillenkunst auf polnischem Gebietim 16-20 Jh Alte schlesische MedaillenkunstOrden und polnische Abzeichen Panorama desalten Lemberg Leopolitana Muzeum Sztuki Medalierskiejul Kiełbaśnica 5PL 50-108 Wrocławhttpwwwmnwrartplwwwmmwplmuzeumsztuki-medalierskiejphp(Di-Fr 10-17 Sa-So 10-18 Uhr)

W R O C Ł A W B R E S L A U

MUZEUM SZTUKI MIESZCZAŃSKIEJ MUSEUM DER BUumlRGERLICHEN KUNST Wystawa czasowa Sonderausstellung

Wystawa Przedmieście Odrzańskie weWrocławiu PrzemianyTermin 0410 - 03112013r Ausstellung Oder-Vorstadt in Breslau WandelTermin 0410 - 03112013

Wystawy stałe Dauerausstellungen Galeria Sławnych Wrocławian Wrocławska SztukaZłotnicza Galerie beruumlhmter Breslauer BreslauerGoldschmiedekunst Muzeum Sztuki Mieszczańskiej Stary Ratusz (altes Rathaus)Rynek50-106 Wrocławwwwmmwplmuzeumsztuki-mieszczanskiejphp(Mi-Sa 11-17 So 10-18 Uhr) SYNAGOGA POD BIAŁYM BOCIANEM Wystawa stała Dauerausstellung Wystawa Historia odzyskana Życie Żydoacutew weWrocławiu i na Dolnym Śląsku obrazuje ponad800-letnią historię Żydoacutew w tej części EuropyStanowi zapis ich życia od czasoacutew średniowiecznegoWrocławia poprzez niemiecko-żydowskie oświeceniei totalne unicestwienie pod rządami nazistoacutewpowojenny komunizm po dzisiejsze czasy wdemokratycznej Polsce Die Dauerausstellung Wieder gewonneneGeschichte Geschichte der Juden in Breslau undNiederschlesien zeigt die uumlber 800-jaumlhrigeGeschichte der Juden in diesem Teil Europas Siestellt die Aufzeichnung deren Lebens dar angefangenmit dem Mittelalter in Breslau uumlber diedeutsch-juumldische Aufklaumlrung und totale Ausrottungunter Nazi-Herrschaft den Kommunismus derNachkriegszeit bis hin zur gegenwaumlrtigen Zeiten indemokratischem Polen

Dziedzictwo Wergelanda Życie Żydoacutew w Norwegii1851-1945

43


Nummer 106 102013

Wergelands Erbe Das Leben der Juden in Norwegen1851-1945 Fundacja Bente Kahan Centrum Kultury iEdukacji ŻydowskiejulWłodkowica 550-072 Wrocław(Mo-Fr 10-14 So 14-16 Uhr)wwwfbkorgpl MUZEUM UNIWERSYTETUWROCŁAWSKIEGO MUSEUM DERUNIVERSITAumlT BRESLAU Wystawy stałe Dauerausstellungen Aula Leopoldina Oratorium Marianum WieżaMatematyczna 300 lat UniwersytetuWrocławskiego 1702-2002 Aula LeopoldinaOratorium Marianum Mathematischer Turm 300Jahre Breslauer Universitaumlt 1702-2002 Muzeum Uniwersytetu Wrocławskiego pl Uniwersytecki 1Sala LongchampsaPL 50-137 Wrocławwwwmuzeumuniwrocpl (Mo-So 1030-1530 Mi geschlossen) PANORAMA RACŁAWICKA PANORAMAVON RACŁAWICE Panorama Racławickaul Purkyniego 11PL 50-155 Wrocławwwwpanoramaraclawickapl (Di-So 9-16 Uhr (Kasse) bis 20 Uhr Museum) CENTRUM POZNAWCZE W HALISTULECIA Centrum Poznawcze jest miejscem w ktoacuterym splatasię historia i innowacje przyszłości Ta niezwykłaedukacyjna przestrzeń przedstawia zwiedzającymhistorię Hali Stulecia genezę jej powstania iprzemian na przestrzeni lat wprowadzającjednocześnie w świat architektonicznych projektoacutewjutra Dotykowe ekrany i mapy interaktywnapodłoga makiety budowli ponad 600 zdjęć iroacuteżnorodnych wizualizacji interaktywne gry izabawy nie tylko dla najmłodszych to wszystkoprezentowane jest w klimatycznie zaaranżoshywanychwnętrzach przy użyciu najwyższej jakości sprzętu

audiowizualnegoCelem Centrum Poznawczego jest przybliżeniezwiedzashyjącym obiektu klasy UNESCO jakim jestHala Stulecia oraz przyległych do niej malowniczychTerenoacutew Wystawowych Założeniem wystawy jestroacutewnież stworzenie przestrzeni przyjaznej dla nowychmodeli edukacji otwierających na twoacuterczesamodzielne myślenie i uważne obserwowanienajbliższego otoczenia

Das Entdeckungszentrum ist ein Ort wo Geschichteund Zukunftsinnovationen zusammenspielen Dieserauszligergewoumlhnliche Bildungsraum praumlsentiert denBesuchern die Geschichte der Jahrhunderthalle dieGenese ihrer Entstehung und Veraumlnderungen imLaufe der Jahre wobei er gleichzeitig in diearchitektonische Welt der Entwuumlrfe von MorgeneinfuumlhrtBeruumlhrungsempfindliche Bildschirme und Karten eininteraktiver Fuszligboden Gebaumludemodelle uumlber 600Fotografien und verschiedene Visualisierungeninteraktive Spiele und Aufgaben nicht nur fuumlr dieJuumlngsten all dies wird in geschmackvoll arrangiertenRaumlumlichkeiten unter Verwendung der modernstenAudiovideo-Technik praumlsentiert Ziel desEntdeckungszentrums ist es den Besuchern dieJahrhunderthalle als UNESCO-Objekt von Weltrangsowie das an diese anschlieszligende malerischeAusstellungsgelaumlnde naumlherzubringen

Hala stuleciaul Wystawowa 151-618 WrocławMo-Fr 9-18 Uhr Sa-So 11-19 Uhrhttpwwwcentrumpoznawczepl MUZEUM WSPOacuteŁCZESNE WROCŁAW Wystawy czasowe Sonderausstellungen Wystawa Dzień jest za kroacutetki (Kilka opowieściautobiograficznych) Otwarcie wystawy 130913 (piątek) godz19Wystawa czynna w terminie 13913-211013 Ausstellung Der Tag ist zu kurz (Einigeautobiografische Erzaumlhlungen)Eroumlffnung der Ausstellung 130913 (Freitag) 1900UhrDie Ausstellung 13913-211013

44


Nummer 106 102013

Wystawa fotograficzna Iza Moczarna -- Pasiek Kobiecość Proacuteba re -- definicji Otwarciewystawy 27913 godz 1800Termin 27913-181013 Fotoausstellung Iza Moczarna -- Pasiek Weiblichkeit Versuch der Re-DefinitionEroumlffnung der Ausstellung 27913 1800 UhrTermin 27913-181013 TIFF Festival 2013 Real Fake Photography Tematem tegorocznej edycji festiwalu jestfotografia operująca konwencją dokumentalną aleopowiadająca historie całkowicie lub częściowofikcyjneTermin 181013-271013 r TIFF Festival 2013 Real Fake Photography Das Leitmotiv des diesjaumlhrigen Festivals ist dieFotografie die mit der Dokumentar-Konventionarbeitet die jedoch voumlllig bzw teilweise fiktiveGeschichten erzaumlhltTermin 181013-271013

Wystawy stałe Dauerausstellungen Archiwum Jerzego Ludwińskiego - stała wystawaTemrin 26713-311215Das Archiv von Jerzy Ludwiński - DauerausstellungTermin 26713-311215

MWWpl Strzegomski 2a53-681 Wrocławwwwmuzeumwspolczesnepl(Mo 10-18 Uhr Mi-So 12-20 Uhr Di geschlossen)

Z A B R Z E H I N D E N B U R G Wystawa czasowa Sonderausstellung Wystawa - Klub Pastel - 25 lat działalnościWystawa czynna od 24 września do 3 listopada2013Ausstellung - Klub Pastel - 25 Jahre TaumltigkeitDie Ausstellung dauert vom 24 September bis zum3 November 2013

MUZEUM MIESKIE Stadtmuseum

Muzeum Miejskie w Zabrzu ul 3 go Maja 91 PL 41-800 Zabrzewwwmuzeum-miejskie-zabrzepl MUZEUM GOacuteRNICTWA WĘGLOWEGO BERGBAUMUSEUM HINDENBURG Wystawa czasowa Sonderausstellung

Wystawa Ludzie deszczu pokazuje wyjątkowe podwzględem warunkoacutew życia miejsca - strefę pustynikojarzonej z całkowitym brakiem wody i strefęSahelu gdzie kapryśność pogody często decyduje ożyciu i śmierci jej mieszkańcoacutew Wystawa czynna dowrześnia 2013 rDie Ausstellung Menschen des Regens zeigt einenauszligerordentlichen in Hinsicht auf LebensbedingungenOrt - eine Wuumlstenzone assoziiert mit voumllligemWassermangel und die Sahelzone wo dieWetterlaunen oft uumlber Leben und Tod ihrer Bewohnerentscheidet Die Ausstellung dauert bis September2013 Wystawy stałe Dauerausstellungen Ze świata kultury goacuterniczej Dzieje techniki wpolskim goacuternictwie węglowym Tajemnice lasukarbońskiego Łączność kopalniana Z goacuterniczą lampąprzez wieki Kopaliny ziem polskich Węgiel jakosurowiec chemiczny Węgiel źroacutedłem energii Wkręgu myśli i talentu Uczeni i szkolnictwo goacuternicze wPolsce Izba i kuchnia goacuternicza wnętrza mieszkalne zprzełomu XIX i XX wieku U goacuternika gro muzykaGoacuternicze stroje Barbara Święta o goacuternikach pamiętaOd kilofa i łopaty do maszyn zespołowychAus der Welt der Bergkultur Die Geschichte derTechnik im polnischen Kohlebergbau Geheimnissedes Karbonwaldes Fernmeldewesen im Bergbau Mitder Bergbaulampe durch die JahrhunderteBodenschaumltze Polens Kohle als chemischer RohstoffKohle als Energiequelle Im Kreise vom Denken undTalent Lehre und Ausbildung im Bergbau PolenBergarbeiterkammern und -kuumlcheWohnungsausstattungen um die Jahrhundertwendedes 19 zum 20 Jh Beim Bergmann spielt die MusikBergmannstrachten Die Heilige Barbara denkt an dieBergleute Von Spitzhacke und Schaufel zuMaschinen Muzeum Goacuternictwa Węglowego

45


Nummer 106 102013

ul 3-go Maja 19PL 41-800 Zabrzewwwmuzeumgornictwapl(DiMiFr 9-15 Do 9-18 Sa 10-14 So 12-17 Uhr)(Mo-Fr 8-15 Uhr) SKANSEN KROacuteLOWA LUIZA FREILICHTMUSEUM KOumlNIGIN LUISE Skansen Goacuterniczy Kroacutelowa Luiza Oddział Muzeum Goacuternictwa Węglowegoul Wolności 41041-800 Zabrzewwwmuzeumgornictwapl(Mo-Fr 8-14 So ab 11 Uhr)

Z G O R Z E L E C MIEJSKI DOM KULTURY STAumlDTISCHESKULTURHAUS Wystawa czasowa Sonderausstellung Jak wyglądały monety średniowiecznych księstwpolskich czeskich i niemieckich Można się tegodowiedzieć dzięki wystawie Skarb z Głogowaktoacuterą od 23 września można oglądać w Zgorzelcu wMiejskim Domu Kultury Wystawę przygotowałoMuzeum Archeologiczno - Historyczne wGłogowieWie sahen Muumlnzen mittelalterlicher polnischertschechischer und deutscher Fuumlrstentuumlmer aus Dieskann man in der Ausstellung Schatz aus Glogauerkunden die man seit dem 23 September 2013 indem Staumldtischen Kulturhaus Zgorzelec besuchenkann Die Ausstellung wurde durch dasArchaumlologisch-historisches Museum Glogauvorbereitet

Miejski Dom Kultury w Zgorzelcuul Parkowa 1 PL 59-900 Zgorzelecwwwmdkzgorzeleccom(Mi-Fr 14-1830 Sa-So 12-18 Uhr) DOM JAKUBA BOEHME JAKOB BOumlHMEHAUS Dom Jakuba BoehmeulDaszyńskiego 12

PL 59-900 Zgorzelecwwwfreeartpleurooperade_domjakubaboehmehtm(Di-Do 10-14 Fr-So 12-17 Uhr) MUZEUM ŁUŻYCKIE LAUSITZ-MUSEUM Wystawa stała Dauerausstellung Izba Łużycka XVIII-XIX w Na nowym wśroacutedobcych Lausitzer Stube im 18 und 19 Jhr AufNeuland unter Fremden

Muzeum Łużyckie w Zgorzelcuul Daszyńskiego 1559-90 Zgorzelecwwwmuzeumzgorzeleceucms (Mo-Fr 9-17 Sa-So 13-17 Uhr)

Z I E L O N A G Oacute R A G R Uuml N B E R G MUZEUM ILUSTRACJI KSIĄŻKOWEJ PRZYWIMBP IM C NORWIDA Muzeum Ilustracji Książkowej przy Wojewoacutedzkieji Miejskiej Bibliotece Publicznej im C Norwida wZielonej Goacuterzeul Wojska Polskiego 9PL 65-077 Zielona Goacuterawwwwimbpzgorapl (MoDo 10-18 DiMi 10-15 So 10-16 Uhr) MUZEUM ZIEMI LUBUSKIEJ MUSEUM DESLEBUSER LANDES Wystawy czasowe Sonderausstellungen

Otwarcie wystawy Kolekcja Złotego Grona1963-1981 ze zbioroacutew Muzeum Ziemi LubuskiejEkspozycja przygotowana z okazji jubileuszu 50-ciolecia ZŁOTEGO GRONA - jednej z najważniejszychimprez plastycznych w powojennych dziejach sztukipolskiej 25 X (piątek) godz 1700Eroumlffnung der Ausstellung Kollektion dergoldenen Traube 1963-1981 aus den Sammlungendes Museums des Lebuser Landes Die Ausstellungwurde anlaumlsslich des 50 Jubilaumlums der GoldenenTraube vorbereitet - einer der wichtigstenKunstveranstaltungen in den Nachkriegszeiten derpolnischen Kunst Termin 25102013 (Freitag) 17

46


Nummer 106 102013

Uhr Wystawa Tradycje winiarskie naprzedwojennej pocztoacutewce Zielonej Goacutery zezbioroacutew Sławomira i Jacka Ronowiczoacutew ktoacuterzy jużod 16 lat tworzą swoją kolekcję Na dzień dzisiejszyzbioacuter liczy 975 pocztoacutewek Kolekcja jesttematyczna a wszystkie kartki przedstawiają Zieloną Goacuterę na przełomie XIX i XX w (oacutewcześnieGruumlnberg in Schlesien) Wystawa czynna 1109 -27102013r Ausstellung Weintraditionen aufVorkriegspostkarte aus Gruumlnberg aus denSammlungen von Sławomir und Jacek Ronowiczdie schon seit 16 Jahren ihre Sammlung entstehenlassen Heute zaumlhlt die Sammlung 975 PostkartenDie Sammlung ist thematisch gegliedert allePostkarten stellen Zielona Goacutera an der Wende vom19 zum 20 Jahrhundert (damals Gruumlnberg inSchlesien) dar Termin 1109 - 27102013 Otwarcie wystawy fotografii Pawła Janczaruka pt 100 otworkoacutew w technikach Tym razem znanyzielonogoacuterski fotografik zaprezentuje 100 zdjęćwykonanych kamerą otworkową jednakże każdaodbitka zrealizowana została w innej technice 30 X(środa) godz 1700 Eroumlffnung der Ausstellung von Paweł Janczaruk 100 Loumlcher in Techniken Diesmal praumlsentiert derbekannte Fotografiker aus Zielona Gora 100 Fotosdie mithilfe der Lochkamera gemacht wurdenjedoch wurde jeder Abzug in einer anderen Technikdurchgefuumlhrt Termin 30102013 (Mittwoch) 17Uhr Wystawy stałe Dauerausstellungen Muzeum Wina Galeria witraży MariiPowalisz-Bardonskiej Sala Zegarowa Galeriapiastowskich ksiażąt Śląska Lubuskiego Sztukasakralna Śląska Lubuskiego Galeria Tadeusza Kuntzego Muzeum ZielonejGoacutery Galeria Mariana KruczkaMuzeum Dawnych Tortur Galeria Złotego GronaGaleria dyrektoroacutew muzeum w Zielonej GoacuterzeKajetan Sosnowski - wieża asymetrycznaWeinmuseum Die Glasmalereigalerie von MariaPowalisz Bardonska Der Uhrensaal Die Galerieder Piasten des Lebuser SchlesiensSakralskulpturen des Lebuser Schlesiens DieGalerie von Tadeusz Kuntze Museum der StadtGruumlnberg Die Galerie Marian KruczekFoltermuseum Die Galerie Die goldene Traube

Die Galerie der Leiter des Museums in GruumlnbergKajetan Sosnowski - asymmetrischer Turm Muzeum Ziemi Lubuskiej al Niepodległości 1565-048 Zielona Goacuterawwwmzlzgorapl(MiDoFr 11-17 Sa 10-15 So 10-16 Uhr)

Z I Ę B I C E M Uuml N S T E R B E R G MUZEUM SPRZĘTU GOSPODARSTWODOMOWEGO MUSEUM FUumlRHAUSHALTSGERAumlTE Wystawy stałe Dauerausstellungen Kuchnia Salonik mieszczański Sala etnograficznaGabinet barokowy Kolekcja żelazek Gabinetbarokowy Kolekcja J Langera Kolekcja rzeźbyKolekcja broni Kolekcja szkła Ekspozycja oZiębicachKuumlche Buumlrgerlicher Salon Ethnografischer SaalBarock-Kabinett Buumlgeleisen-Sammlung DieSammlung von J LangerSkulptur-SammlungWaffensammlung Glas-Sammlung Ausstellung uumlberMuumlnsterberg Muzeum Sprzętu Gospodarstwa DomowegoRynek - Ratusz 44PL 57-220 Ziębicewwwmuzeumziebicepl(Di-Fr 10-16 Sa-So 12-16 Uhr)

Ż A G A Ń S A G A N MUZEUM OBOZOacuteW JENIECKICH WŻAGANIU DAS MUSEUM DERKRIEGSGEFANGENENLAGER Wystawy stałe Dauerausstellungen Franciszek Walter - pierwszy powojenny burmistrzŻagania Izba Keplera The Wooden Horse(Drewniany Koń) Tunel DICK Życie kulturalnew obozach jenieckich Lotnicy polscy w Stalagu LuftIII Lotnicy Czechosłowaccy w obozie Stalag Luft IIIFranciszek Walter - der ersteNachkriegs-Buumlrgermeister von Sagan Kepler-StubeThe Wooden Horse (Holzpferd) Der TunnelDICK Das kulturelle Leben in

47


Nummer 106 102013

Kriegsgefangenenlagern Polnische Flieger in StalagLuft III Tschechoslovakische Flieger imKriegsgefangenenlager Stalag Luft III Muzeum Obozoacutew Jenieckich w Żaganiuul Lotnikoacutew Alianckich 6PL 68-100 Żagańwwwmuzeumeline2serwerypl(Di-Fr 10-16 Sa-So 10-17 Uhr)

48

SILESIA NEWSLETTER TAGUNGEN

Nummer 106 102013

Colloquium Opole

In Oppeln findet in den Tagen 12-14112013 diefolgende Ausgabe der wissenschaftlichen KonferenzColloquium Opole statt Die Veranstaltung wirdin Kooperation mit der Kulturreferentin fuumlrSchlesien vorbereitet

Im Jahr 2013 befasst sich das Colloquium Opole ausAnlass des 80 Jahrestages der Machtergreifungdurch Hitler und des 75 Jahrestag derKristallnacht mit Fragen der Erinnerung undAufarbeitung totalitaumlrer Herrschaft Dabei stehen imMittelpunkt Erfahrungen in Schlesien waumlhrend derzwei groszligen Diktaturen des 20 JahrhundertsTschechische deutsche und polnischeWissenschaftlerinnen stellen ihre Forschungen zurFrage nach Ursachen Ablauf und Folgen dertotalitaumlren Systeme vor Mehr Informationen auf Polnisch unter httpwwwinstytutslaskicomportal Kongress des Kulturtourismus im HirschbergerTal

Die Stiftung der Schloumlsser und Gaumlrten die StadtJelenia Gora und das Verein derDenkmalkonservatoren laden in den Tagen 18 - 19Oktober 2013 herzlichst zum 1 Kongress desKulturtourismus im Hirschberger Tal Kulturerbeals Entwicklungsmotor der Region im SchlossSchildau (Pałac Wojanoacutew) Schloss Lomnitz (PałacŁomnica) und Parkkomplex Bukowiec einSchirmherrschaft Rafał Jurkowlaniec - Marshall derWoiwodschaft Niederschlesien

Eintritt frei

Reservierung unter +48 600 069 913 oder perE-Mail an mmakuszewskadolinapalacowpl

Mehr dazu auf Polnisch httpwwwdolinapalacowplKongres-Turystyki-Kulturowej-w-Khtml

Symposium zu Ehren von em Prof Dr Dr hcmult Fritz Stern abgesagt

Das Symposium am 17 Oktober 2013 von uns imletzten SILESIA-Newsletter angekuumlndigt mussteabgesagt werden da Prof Stern aus gesundheitlichenGruumlnden leider nicht persoumlnlich nach Oldenburganreisen kann Die Verleihung der Ehrendoktorwuumlrdean ihn wird in Abwesenheit statt finden

Colloquium Opole 2013 W dniach 12-14112013r w Opolu odbędzie siękolejna edycja konferencji naukowej ColloquiumOpole 2013 Impreza organizowana we wspoacutełpracyz Referent ds Kultury przy Muzeum Śląskim

W związku z doniosłymi rocznicami przypadającymiw 2013r 80 rocznicą dojścia Hitlera do władzy wNiemczech i 75 rocznicą Nocy Kryształowejkolejna edycja Colloquium Opole podejmie proacutebętroacutejnarodowego - polsko-niemiecko-czeskiegospojrzenia na zjawiska totalitaryzmu w Europie

Spotkanie poświęcone będzie analizie przyczynprzebiegu i konsekwencji doświadczeń społeczeństwPolski Czech i Niemiec z systemami totalitarnymi Więcej informacji httpwwwinstytutslaskicomportal Kongres Turystyki Kulturowej w KotlinieJeleniogoacuterskiej

Fundacja Doliny Pałacoacutew i Ogrodoacutew Miasto JeleniaGoacutera oraz Stowarzyszenie Konserwatoroacutew Zabytkoacutewserdecznie zapraszają na I Kongres TurystykiKulturowej w Kotlinie Jeleniogoacuterskiej Dziedzictwokulturowe motorem rozwoju regionu w dniach 18-19października 2013 w Pałacu Wojanoacutew PałacuŁomnica oraz kompleksie parkowym w Bukowcuorganizowany pod honorowym patronatem RafałaJurkowlańca Marszałka WojewoacutedztwaDolnośląskiego

49


Nummer 106 102013

Wstęp wolnyObowiązuje rezerwacja pod numerem telefonu +48600 069 913 lub na adres mailowy mmakuszewskadolinapalacowpl

Więcej na ten temat httpwwwdolinapalacowplKongres-Turystyki-Kulturowej-w-Khtml

Sympozjum odwołane Sympozjum z okazji uhonorowania profesoraFritza Sterna zapowiedziane w ostatnim wydaniu Newslettera SILESIA na dzień 17 październikazostało odwołane Pan Profesor z przyczynzdrowotnych nie moacutegł osobiście przyjechać doOldenburga Przyznanie stopnia doktora honoriscausa odbędzie się pod jego nieobecność

50

SILESIA NEWSLETTER VORTRAumlGE

Nummer 106 102013

Der Groszlige Kunstfuumlhrer

Ende Oktober erscheint der Groszlige Kunstfuumlhrer OppelnOpole Ein kunstgeschichtlicherRundgang durch die Stadt an der Oder wie bewaumlhrt in Kooperation mit dem Schnell undSteiner-Verlag Am 22 Oktober um 1300 Uhr stelltdie Autorin Urszula Zajączkowska ihr Bucherstmals vor - und zwar am Ort des Geschehenssozusagen in dem Vorlesungssaal des Museums desOppelner Schlesiens in Oppeln im Rahmen derDeutschen Kulturtage im Oppelner SchlesienEine Veranstaltung der Kulturreferentin fuumlrSchlesien in Kooperation mit dem DeutschenKulturforum Oumlstliches Europa in Potsdam Termin im Schlesischen Museum Dienstag26112013 19 Uhr(Eingang Fischmarkt 5)

Mehr auf Polnisch unter httpmuzeumopolepluncategorizedopole-historyczno-kulturowy-spacer-po-miescie-promocja-ksiazki

Wielki Przewodnik Kulturalny - Opole

Pod koniec października ukaże się wielkiprzewodnik sztuki OpoleHistoryczno-kulturowy spacer po mieście jako tom 7 serii Groszlige Kunstfuumlhrer wydawnictwaSchnell ampSteiner Bogato ilustrowany przewodnikoferuje szczegoacutełowe przedstawienienajważniejszych zabytkoacutew wśroacuted nich perełką jestgotycka kaplica św Anny z rzeźbionym ołtarzemoraz nagrobki tumbowe książąt opolskich Odśredniowiecznej Wieży Piastowskiej przezmodernistyczną architekturę do przemysłowegosymbolu Opola - cementowni poznajemyarchitekturę i twoacutercoacutew historii miasta 22października 2013r o godz 1700 Autorka samadokona przedstawienia książki w sali odczytowejMuzeum Śląska Opolskiego w OpoluImpreza zorganizowana przez Referenta ds Kultury

przy Muzeum Śląskim we wspoacutełpracy zNiemieckim Forum Kultury Europy Środkowej iWschodniej

Termin w Muzeum Śląskim w Goumlrlitz wtorek 26112013 r godz 1900 (wejście od strony ulicy Fischmarkt 5)

Więcej informacji httpmuzeumopolepluncategorizedopole-historyczno-kulturowy-spacer-po-miescie-promocja-ksiazki

51


Nummer 106 102013

Joanna Bator - NIKE 2013 Der wichtigste polnische Literaturpreis Nike2013 fuumlr das beste Buch des vergangenen Jahresging an Joanna Bator fuumlr den Roman Ciemnoprawie noc Dunkel fast Nacht Die polnischeSchriftstellerin und Publizistin kommt ausWaldenburg Genau hier siedelt sie die Geschichteihres Buches Sandberg an das in der Uumlbersetzung von Esther Kinsky 2012 das deutschePublikum begeisterte Joanna Bator erzaumlhlt von den Traumlumen Aumlngstenund Hoffnungen einer von Krieg und Fluchttraumatisierten Generation und von der Rebellionund Freiheitssehnsucht ihrer Kinder

Mehr Informationen uumlber die Autorin unter httpwwwsuhrkampdeautorenjoanna_bator_8385html NIKE 2013 dla Joanny Bator Jury najważniejszej nagrody literackiej - Nike 2013w Polsce ogłosiło w niedzielę powieść JoannyBator pt Ciemno prawie noc najlepszą książkąminionego roku Niemieckie tłumaczenie jej powieści Goacuterapiaskowa (2012) przez Esther Kinsky było wielkimwydarzeniem literackim Od tej pory Joanna Batorstała się jednym z najważniejszych głosoacutew literaturyeuropejskiej Jest wykładowcą na wyższej uczelniMieszka w Polsce i Japonii Joanna Bator opowiada o marzeniach obawach inadziejach pokolenia noszącego stygmat wojny iucieczki a także dzieciach tego pokoleniazbuntowanych i przepełnionych tęsknotą zawolnością Więcej na ten temat po polsku ltahref=httpwyborczapl17547814732046Nike_2013_dla_Joanny_Bator_za_ksiazke__Ciemno__prawiehtmlMTixzz2hgktVtkA title=Opensexternal link in new window target=_blankclass=external-link-new-window gtlink

Impressum und Haftungsausschluss Der SILESIA NEWSLETTER ist ein kostenlosesmonatliches Informationsangebot der

Kulturreferentin fuumlr Schlesien beim SchlesischenMuseum zu Goumlrlitz ViSdP Kulturreferentin fuumlr Schlesien AnnemarieFranke Goumlrlitz und Dr Monika Bilik-Jaśkoacutew JeleniaGoacutera Schlesisches Museum zu GoumlrlitzUntermarkt 4D-02826 GoumlrlitzTel (0049) 03581 8791-116Fax (0049) 035818791-222Email AFrankeschlesisches-museumde Hinweise Bestellungen und Abbestellungen werdenunter der angegebenen Email-Adresseentgegengenommen Haftungsausschluss 1 InhaltDer SILESIA-NEWSLETTER ist einnicht-kommerzielles Projekt Es kann keine Gewaumlhrfuumlr die Korrektheit Vollstaumlndigkeit und Aktualitaumlt derbereitgestellten Informationen uumlbernommen werdenDer SILESIA NEWSLETTER ist weltanschaulichkonfessionell und politisch neutral 2 LinksIch trage keine Verantwortung fuumlr Inhalte hinter denexternen Links auf dieser Website Ich habe keinerleiEinfluss auf die Inhalte der verlinkten Seiten ZumZeitpunkt der Erstellung der Links waren keineillegalen Inhalte auf den betreffenden Seitenerkennbar Sollte ein Link zu Seiten mitrechtwidrigem Inhalt fuumlhren distanziere ich michausdruumlcklich von diesem Inhalt 3 Urheberrechte und VerantwortungDie Rechte der im SILESIA-NEWSLETTERveroumlffentlichten Bilder und Texte liegen soweit nichtanders angegeben bei den Verfassern derveroumlffentlichten Pressemitteilungen beziehungsweisebei mir als Autor Bei gekennzeichneten Bildern undTexten liegen die Rechte bei den jeweiligen AutorenMit Namen gekennzeichnete Artikel muumlssen nicht injedem Fall die Meinung des Herausgeberswiedergeben In diesem Falle liegt die Verantwortungfuumlr den Inhalt ausschlieszliglich bei den Autoren

52

SILESIA NEWSLETTER Nr 106 102013

Inhaltsverzeichnis

Nachrichten

Ausstellungen

Tagungen

Vortraumlge

Literatur


Nummer 106 102013

INHALTSVERZEICHNIS

Nummer 106 102013

Rubrik Seite

Nachrichten 4

Ausstellungen 10

Tagungen 49

Vortraumlge 51

Literatur 52

2


Nummer 106 102013



Z pozdrowieniami


3


Nummer 106 102013



beantworten





4


Nummer 106 102013










5


Nummer 106 102013









6


Nummer 106 102013







7


Nummer 106 102013













8


Nummer 106 102013



9


Nummer 106 102013







10


Nummer 106 102013






11


Nummer 106 102013










12


Nummer 106 102013










13


Nummer 106 102013









14


Nummer 106 102013










15


Nummer 106 102013










16


Nummer 106 102013





17


Nummer 106 102013








18


Nummer 106 102013










19


Nummer 106 102013













20


Nummer 106 102013









21


Nummer 106 102013






22


Nummer 106 102013










23


Nummer 106 102013





24


Nummer 106 102013









25


Nummer 106 102013








26


Nummer 106 102013










27


Nummer 106 102013









28


Nummer 106 102013






29


Nummer 106 102013












30


Nummer 106 102013






Polen



31


Nummer 106 102013








32


Nummer 106 102013










33


Nummer 106 102013







34


Nummer 106 102013







35


Nummer 106 102013












36


Nummer 106 102013

31012014







37


Nummer 106 102013







38


Nummer 106 102013







39


Nummer 106 102013




2013



40


Nummer 106 102013





41


Nummer 106 102013








42


Nummer 106 102013







43


Nummer 106 102013





44


Nummer 106 102013








45


Nummer 106 102013








46


Nummer 106 102013





47


Nummer 106 102013


48


Nummer 106 102013

Colloquium Opole




Eintritt frei









49


Nummer 106 102013




50


Nummer 106 102013









51


Nummer 106 102013





52


Inhaltsverzeichnis

Nachrichten

Ausstellungen

Tagungen

Vortraumlge

Literatur


Nummer 106 102013



Z pozdrowieniami


3


Nummer 106 102013



beantworten





4


Nummer 106 102013










5


Nummer 106 102013









6


Nummer 106 102013







7


Nummer 106 102013













8


Nummer 106 102013



9


Nummer 106 102013







10


Nummer 106 102013






11


Nummer 106 102013










12


Nummer 106 102013










13


Nummer 106 102013









14


Nummer 106 102013










15


Nummer 106 102013










16


Nummer 106 102013





17


Nummer 106 102013








18


Nummer 106 102013










19


Nummer 106 102013













20


Nummer 106 102013









21


Nummer 106 102013






22


Nummer 106 102013










23


Nummer 106 102013





24


Nummer 106 102013









25


Nummer 106 102013








26


Nummer 106 102013










27


Nummer 106 102013









28


Nummer 106 102013






29


Nummer 106 102013












30


Nummer 106 102013






Polen



31


Nummer 106 102013








32


Nummer 106 102013










33


Nummer 106 102013







34


Nummer 106 102013







35


Nummer 106 102013












36


Nummer 106 102013

31012014







37


Nummer 106 102013







38


Nummer 106 102013







39


Nummer 106 102013




2013



40


Nummer 106 102013





41


Nummer 106 102013








42


Nummer 106 102013







43


Nummer 106 102013





44


Nummer 106 102013








45


Nummer 106 102013








46


Nummer 106 102013





47


Nummer 106 102013


48


Nummer 106 102013

Colloquium Opole




Eintritt frei









49


Nummer 106 102013




50


Nummer 106 102013









51


Nummer 106 102013





52


Inhaltsverzeichnis

Nachrichten

Ausstellungen

Tagungen

Vortraumlge

Literatur


Nummer 106 102013



beantworten





4


Nummer 106 102013










5


Nummer 106 102013









6


Nummer 106 102013







7


Nummer 106 102013













8


Nummer 106 102013



9


Nummer 106 102013







10


Nummer 106 102013






11


Nummer 106 102013










12


Nummer 106 102013










13


Nummer 106 102013









14


Nummer 106 102013










15


Nummer 106 102013










16


Nummer 106 102013





17


Nummer 106 102013








18


Nummer 106 102013










19


Nummer 106 102013













20


Nummer 106 102013









21


Nummer 106 102013






22


Nummer 106 102013










23


Nummer 106 102013





24


Nummer 106 102013









25


Nummer 106 102013








26


Nummer 106 102013










27


Nummer 106 102013









28


Nummer 106 102013






29


Nummer 106 102013












30


Nummer 106 102013






Polen



31


Nummer 106 102013








32


Nummer 106 102013










33


Nummer 106 102013







34


Nummer 106 102013







35


Nummer 106 102013












36


Nummer 106 102013

31012014







37


Nummer 106 102013







38


Nummer 106 102013







39


Nummer 106 102013




2013



40


Nummer 106 102013





41


Nummer 106 102013








42


Nummer 106 102013







43


Nummer 106 102013





44


Nummer 106 102013








45


Nummer 106 102013








46


Nummer 106 102013





47


Nummer 106 102013


48


Nummer 106 102013

Colloquium Opole




Eintritt frei









49


Nummer 106 102013




50


Nummer 106 102013









51


Nummer 106 102013





52


Inhaltsverzeichnis

Nachrichten

Ausstellungen

Tagungen

Vortraumlge

Literatur


Nummer 106 102013










5


Nummer 106 102013









6


Nummer 106 102013







7


Nummer 106 102013













8


Nummer 106 102013



9


Nummer 106 102013







10


Nummer 106 102013






11


Nummer 106 102013










12


Nummer 106 102013










13


Nummer 106 102013









14


Nummer 106 102013










15


Nummer 106 102013










16


Nummer 106 102013





17


Nummer 106 102013








18


Nummer 106 102013










19


Nummer 106 102013













20


Nummer 106 102013









21


Nummer 106 102013






22


Nummer 106 102013










23


Nummer 106 102013





24


Nummer 106 102013









25


Nummer 106 102013








26


Nummer 106 102013










27


Nummer 106 102013









28


Nummer 106 102013






29


Nummer 106 102013












30


Nummer 106 102013






Polen



31


Nummer 106 102013








32


Nummer 106 102013










33


Nummer 106 102013







34


Nummer 106 102013







35


Nummer 106 102013












36


Nummer 106 102013

31012014







37


Nummer 106 102013







38


Nummer 106 102013







39


Nummer 106 102013




2013



40


Nummer 106 102013





41


Nummer 106 102013








42


Nummer 106 102013







43


Nummer 106 102013





44


Nummer 106 102013








45


Nummer 106 102013








46


Nummer 106 102013





47


Nummer 106 102013


48


Nummer 106 102013

Colloquium Opole




Eintritt frei









49


Nummer 106 102013




50


Nummer 106 102013









51


Nummer 106 102013





52


Inhaltsverzeichnis

Nachrichten

Ausstellungen

Tagungen

Vortraumlge

Literatur


Nummer 106 102013









6


Nummer 106 102013







7


Nummer 106 102013













8


Nummer 106 102013



9


Nummer 106 102013







10


Nummer 106 102013






11


Nummer 106 102013










12


Nummer 106 102013










13


Nummer 106 102013









14


Nummer 106 102013










15


Nummer 106 102013










16


Nummer 106 102013





17


Nummer 106 102013








18


Nummer 106 102013










19


Nummer 106 102013













20


Nummer 106 102013









21


Nummer 106 102013






22


Nummer 106 102013










23


Nummer 106 102013





24


Nummer 106 102013









25


Nummer 106 102013








26


Nummer 106 102013










27


Nummer 106 102013









28


Nummer 106 102013






29


Nummer 106 102013












30


Nummer 106 102013






Polen



31


Nummer 106 102013








32


Nummer 106 102013










33


Nummer 106 102013







34


Nummer 106 102013







35


Nummer 106 102013












36


Nummer 106 102013

31012014







37


Nummer 106 102013







38


Nummer 106 102013







39


Nummer 106 102013




2013



40


Nummer 106 102013





41


Nummer 106 102013








42


Nummer 106 102013







43


Nummer 106 102013





44


Nummer 106 102013








45


Nummer 106 102013








46


Nummer 106 102013





47


Nummer 106 102013


48


Nummer 106 102013

Colloquium Opole




Eintritt frei









49


Nummer 106 102013




50


Nummer 106 102013









51


Nummer 106 102013





52


Inhaltsverzeichnis

Nachrichten

Ausstellungen

Tagungen

Vortraumlge

Literatur


Nummer 106 102013







7


Nummer 106 102013













8


Nummer 106 102013



9


Nummer 106 102013







10


Nummer 106 102013






11


Nummer 106 102013










12


Nummer 106 102013










13


Nummer 106 102013









14


Nummer 106 102013










15


Nummer 106 102013










16


Nummer 106 102013





17


Nummer 106 102013








18


Nummer 106 102013










19


Nummer 106 102013













20


Nummer 106 102013









21


Nummer 106 102013






22


Nummer 106 102013










23


Nummer 106 102013





24


Nummer 106 102013









25


Nummer 106 102013








26


Nummer 106 102013










27


Nummer 106 102013









28


Nummer 106 102013






29


Nummer 106 102013












30


Nummer 106 102013






Polen



31


Nummer 106 102013








32


Nummer 106 102013










33


Nummer 106 102013







34


Nummer 106 102013







35


Nummer 106 102013












36


Nummer 106 102013

31012014







37


Nummer 106 102013







38


Nummer 106 102013







39


Nummer 106 102013




2013



40


Nummer 106 102013





41


Nummer 106 102013








42


Nummer 106 102013







43


Nummer 106 102013





44


Nummer 106 102013








45


Nummer 106 102013








46


Nummer 106 102013





47


Nummer 106 102013


48


Nummer 106 102013

Colloquium Opole




Eintritt frei









49


Nummer 106 102013




50


Nummer 106 102013









51


Nummer 106 102013





52


Inhaltsverzeichnis

Nachrichten

Ausstellungen

Tagungen

Vortraumlge

Literatur


Nummer 106 102013













8


Nummer 106 102013



9


Nummer 106 102013







10


Nummer 106 102013






11


Nummer 106 102013










12


Nummer 106 102013










13


Nummer 106 102013









14


Nummer 106 102013










15


Nummer 106 102013










16


Nummer 106 102013





17


Nummer 106 102013








18


Nummer 106 102013










19


Nummer 106 102013













20


Nummer 106 102013









21


Nummer 106 102013






22


Nummer 106 102013










23


Nummer 106 102013





24


Nummer 106 102013









25


Nummer 106 102013








26


Nummer 106 102013










27


Nummer 106 102013









28


Nummer 106 102013






29


Nummer 106 102013












30


Nummer 106 102013






Polen



31


Nummer 106 102013








32


Nummer 106 102013










33


Nummer 106 102013







34


Nummer 106 102013







35


Nummer 106 102013












36


Nummer 106 102013

31012014







37


Nummer 106 102013







38


Nummer 106 102013







39


Nummer 106 102013




2013



40


Nummer 106 102013





41


Nummer 106 102013








42


Nummer 106 102013







43


Nummer 106 102013





44


Nummer 106 102013








45


Nummer 106 102013








46


Nummer 106 102013





47


Nummer 106 102013


48


Nummer 106 102013

Colloquium Opole




Eintritt frei









49


Nummer 106 102013




50


Nummer 106 102013









51


Nummer 106 102013





52


Inhaltsverzeichnis

Nachrichten

Ausstellungen

Tagungen

Vortraumlge

Literatur


Nummer 106 102013



9


Nummer 106 102013







10


Nummer 106 102013






11


Nummer 106 102013










12


Nummer 106 102013










13


Nummer 106 102013









14


Nummer 106 102013










15


Nummer 106 102013










16


Nummer 106 102013





17


Nummer 106 102013








18


Nummer 106 102013










19


Nummer 106 102013













20


Nummer 106 102013









21


Nummer 106 102013






22


Nummer 106 102013










23


Nummer 106 102013





24


Nummer 106 102013









25


Nummer 106 102013








26


Nummer 106 102013










27


Nummer 106 102013









28


Nummer 106 102013






29


Nummer 106 102013












30


Nummer 106 102013






Polen



31


Nummer 106 102013








32


Nummer 106 102013










33


Nummer 106 102013







34


Nummer 106 102013







35


Nummer 106 102013












36


Nummer 106 102013

31012014







37


Nummer 106 102013







38


Nummer 106 102013







39


Nummer 106 102013




2013



40


Nummer 106 102013





41


Nummer 106 102013








42


Nummer 106 102013







43


Nummer 106 102013





44


Nummer 106 102013








45


Nummer 106 102013








46


Nummer 106 102013





47


Nummer 106 102013


48


Nummer 106 102013

Colloquium Opole




Eintritt frei









49


Nummer 106 102013




50


Nummer 106 102013









51


Nummer 106 102013





52


Inhaltsverzeichnis

Nachrichten

Ausstellungen

Tagungen

Vortraumlge

Literatur


Nummer 106 102013







10


Nummer 106 102013






11


Nummer 106 102013










12


Nummer 106 102013










13


Nummer 106 102013









14


Nummer 106 102013










15


Nummer 106 102013










16


Nummer 106 102013





17


Nummer 106 102013








18


Nummer 106 102013










19


Nummer 106 102013













20


Nummer 106 102013









21


Nummer 106 102013






22


Nummer 106 102013










23


Nummer 106 102013





24


Nummer 106 102013









25


Nummer 106 102013








26


Nummer 106 102013










27


Nummer 106 102013









28


Nummer 106 102013






29


Nummer 106 102013












30


Nummer 106 102013






Polen



31


Nummer 106 102013








32


Nummer 106 102013










33


Nummer 106 102013







34


Nummer 106 102013







35


Nummer 106 102013












36


Nummer 106 102013

31012014







37


Nummer 106 102013







38


Nummer 106 102013







39


Nummer 106 102013




2013



40


Nummer 106 102013





41


Nummer 106 102013








42


Nummer 106 102013







43


Nummer 106 102013





44


Nummer 106 102013








45


Nummer 106 102013








46


Nummer 106 102013





47


Nummer 106 102013


48


Nummer 106 102013

Colloquium Opole




Eintritt frei









49


Nummer 106 102013




50


Nummer 106 102013









51


Nummer 106 102013





52


Inhaltsverzeichnis

Nachrichten

Ausstellungen

Tagungen

Vortraumlge

Literatur


Nummer 106 102013






11


Nummer 106 102013










12


Nummer 106 102013










13


Nummer 106 102013









14


Nummer 106 102013










15


Nummer 106 102013










16


Nummer 106 102013





17


Nummer 106 102013








18


Nummer 106 102013










19


Nummer 106 102013













20


Nummer 106 102013









21


Nummer 106 102013






22


Nummer 106 102013










23


Nummer 106 102013





24


Nummer 106 102013









25


Nummer 106 102013








26


Nummer 106 102013










27


Nummer 106 102013









28


Nummer 106 102013






29


Nummer 106 102013












30


Nummer 106 102013






Polen



31


Nummer 106 102013








32


Nummer 106 102013










33


Nummer 106 102013







34


Nummer 106 102013







35


Nummer 106 102013












36


Nummer 106 102013

31012014







37


Nummer 106 102013







38


Nummer 106 102013







39


Nummer 106 102013




2013



40


Nummer 106 102013





41


Nummer 106 102013








42


Nummer 106 102013







43


Nummer 106 102013





44


Nummer 106 102013








45


Nummer 106 102013








46


Nummer 106 102013





47


Nummer 106 102013


48


Nummer 106 102013

Colloquium Opole




Eintritt frei









49


Nummer 106 102013




50


Nummer 106 102013









51


Nummer 106 102013





52


Inhaltsverzeichnis

Nachrichten

Ausstellungen

Tagungen

Vortraumlge

Literatur


Nummer 106 102013










12


Nummer 106 102013










13


Nummer 106 102013









14


Nummer 106 102013










15


Nummer 106 102013










16


Nummer 106 102013





17


Nummer 106 102013








18


Nummer 106 102013










19


Nummer 106 102013













20


Nummer 106 102013









21


Nummer 106 102013






22


Nummer 106 102013










23


Nummer 106 102013





24


Nummer 106 102013









25


Nummer 106 102013








26


Nummer 106 102013










27


Nummer 106 102013









28


Nummer 106 102013






29


Nummer 106 102013












30


Nummer 106 102013






Polen



31


Nummer 106 102013








32


Nummer 106 102013










33


Nummer 106 102013







34


Nummer 106 102013







35


Nummer 106 102013












36


Nummer 106 102013

31012014







37


Nummer 106 102013







38


Nummer 106 102013







39


Nummer 106 102013




2013



40


Nummer 106 102013





41


Nummer 106 102013








42


Nummer 106 102013







43


Nummer 106 102013





44


Nummer 106 102013








45


Nummer 106 102013








46


Nummer 106 102013





47


Nummer 106 102013


48


Nummer 106 102013

Colloquium Opole




Eintritt frei









49


Nummer 106 102013




50


Nummer 106 102013









51


Nummer 106 102013





52


Inhaltsverzeichnis

Nachrichten

Ausstellungen

Tagungen

Vortraumlge

Literatur


Nummer 106 102013










13


Nummer 106 102013









14


Nummer 106 102013










15


Nummer 106 102013










16


Nummer 106 102013





17


Nummer 106 102013








18


Nummer 106 102013










19


Nummer 106 102013













20


Nummer 106 102013









21


Nummer 106 102013






22


Nummer 106 102013










23


Nummer 106 102013





24


Nummer 106 102013









25


Nummer 106 102013








26


Nummer 106 102013










27


Nummer 106 102013









28


Nummer 106 102013






29


Nummer 106 102013












30


Nummer 106 102013






Polen



31


Nummer 106 102013








32


Nummer 106 102013










33


Nummer 106 102013







34


Nummer 106 102013







35


Nummer 106 102013












36


Nummer 106 102013

31012014







37


Nummer 106 102013







38


Nummer 106 102013







39


Nummer 106 102013




2013



40


Nummer 106 102013





41


Nummer 106 102013








42


Nummer 106 102013







43


Nummer 106 102013





44


Nummer 106 102013








45


Nummer 106 102013








46


Nummer 106 102013





47


Nummer 106 102013


48


Nummer 106 102013

Colloquium Opole




Eintritt frei









49


Nummer 106 102013




50


Nummer 106 102013









51


Nummer 106 102013





52


Inhaltsverzeichnis

Nachrichten

Ausstellungen

Tagungen

Vortraumlge

Literatur


Nummer 106 102013









14


Nummer 106 102013










15


Nummer 106 102013










16


Nummer 106 102013





17


Nummer 106 102013








18


Nummer 106 102013










19


Nummer 106 102013













20


Nummer 106 102013









21


Nummer 106 102013






22


Nummer 106 102013










23


Nummer 106 102013





24


Nummer 106 102013









25


Nummer 106 102013








26


Nummer 106 102013










27


Nummer 106 102013









28


Nummer 106 102013






29


Nummer 106 102013












30


Nummer 106 102013






Polen



31


Nummer 106 102013








32


Nummer 106 102013










33


Nummer 106 102013







34


Nummer 106 102013







35


Nummer 106 102013












36


Nummer 106 102013

31012014







37


Nummer 106 102013







38


Nummer 106 102013







39


Nummer 106 102013




2013



40


Nummer 106 102013





41


Nummer 106 102013








42


Nummer 106 102013







43


Nummer 106 102013





44


Nummer 106 102013








45


Nummer 106 102013








46


Nummer 106 102013





47


Nummer 106 102013


48


Nummer 106 102013

Colloquium Opole




Eintritt frei









49


Nummer 106 102013




50


Nummer 106 102013









51


Nummer 106 102013





52


Inhaltsverzeichnis

Nachrichten

Ausstellungen

Tagungen

Vortraumlge

Literatur


Nummer 106 102013










15


Nummer 106 102013










16


Nummer 106 102013





17


Nummer 106 102013








18


Nummer 106 102013










19


Nummer 106 102013













20


Nummer 106 102013









21


Nummer 106 102013






22


Nummer 106 102013










23


Nummer 106 102013





24


Nummer 106 102013









25


Nummer 106 102013








26


Nummer 106 102013










27


Nummer 106 102013









28


Nummer 106 102013






29


Nummer 106 102013












30


Nummer 106 102013






Polen



31


Nummer 106 102013








32


Nummer 106 102013










33


Nummer 106 102013







34


Nummer 106 102013







35


Nummer 106 102013












36


Nummer 106 102013

31012014







37


Nummer 106 102013







38


Nummer 106 102013







39


Nummer 106 102013




2013



40


Nummer 106 102013





41


Nummer 106 102013








42


Nummer 106 102013







43


Nummer 106 102013





44


Nummer 106 102013








45


Nummer 106 102013








46


Nummer 106 102013





47


Nummer 106 102013


48


Nummer 106 102013

Colloquium Opole




Eintritt frei









49


Nummer 106 102013




50


Nummer 106 102013









51


Nummer 106 102013





52


Inhaltsverzeichnis

Nachrichten

Ausstellungen

Tagungen

Vortraumlge

Literatur


Nummer 106 102013










16


Nummer 106 102013





17


Nummer 106 102013








18


Nummer 106 102013










19


Nummer 106 102013













20


Nummer 106 102013









21


Nummer 106 102013






22


Nummer 106 102013










23


Nummer 106 102013





24


Nummer 106 102013









25


Nummer 106 102013








26


Nummer 106 102013










27


Nummer 106 102013









28


Nummer 106 102013






29


Nummer 106 102013












30


Nummer 106 102013






Polen



31


Nummer 106 102013








32


Nummer 106 102013










33


Nummer 106 102013







34


Nummer 106 102013







35


Nummer 106 102013












36


Nummer 106 102013

31012014







37


Nummer 106 102013







38


Nummer 106 102013







39


Nummer 106 102013




2013



40


Nummer 106 102013





41


Nummer 106 102013








42


Nummer 106 102013







43


Nummer 106 102013





44


Nummer 106 102013








45


Nummer 106 102013








46


Nummer 106 102013





47


Nummer 106 102013


48


Nummer 106 102013

Colloquium Opole




Eintritt frei









49


Nummer 106 102013




50


Nummer 106 102013









51


Nummer 106 102013





52


Inhaltsverzeichnis

Nachrichten

Ausstellungen

Tagungen

Vortraumlge

Literatur


Nummer 106 102013





17


Nummer 106 102013








18


Nummer 106 102013










19


Nummer 106 102013













20


Nummer 106 102013









21


Nummer 106 102013






22


Nummer 106 102013










23


Nummer 106 102013





24


Nummer 106 102013









25


Nummer 106 102013








26


Nummer 106 102013










27


Nummer 106 102013









28


Nummer 106 102013






29


Nummer 106 102013












30


Nummer 106 102013






Polen



31


Nummer 106 102013








32


Nummer 106 102013










33


Nummer 106 102013







34


Nummer 106 102013







35


Nummer 106 102013












36


Nummer 106 102013

31012014







37


Nummer 106 102013







38


Nummer 106 102013







39


Nummer 106 102013




2013



40


Nummer 106 102013





41


Nummer 106 102013








42


Nummer 106 102013







43


Nummer 106 102013





44


Nummer 106 102013








45


Nummer 106 102013








46


Nummer 106 102013





47


Nummer 106 102013


48


Nummer 106 102013

Colloquium Opole




Eintritt frei









49


Nummer 106 102013




50


Nummer 106 102013









51


Nummer 106 102013





52


Inhaltsverzeichnis

Nachrichten

Ausstellungen

Tagungen

Vortraumlge

Literatur


Nummer 106 102013








18


Nummer 106 102013










19


Nummer 106 102013













20


Nummer 106 102013









21


Nummer 106 102013






22


Nummer 106 102013










23


Nummer 106 102013





24


Nummer 106 102013









25


Nummer 106 102013








26


Nummer 106 102013










27


Nummer 106 102013









28


Nummer 106 102013






29


Nummer 106 102013












30


Nummer 106 102013






Polen



31


Nummer 106 102013








32


Nummer 106 102013










33


Nummer 106 102013







34


Nummer 106 102013







35


Nummer 106 102013












36


Nummer 106 102013

31012014







37


Nummer 106 102013







38


Nummer 106 102013







39


Nummer 106 102013




2013



40


Nummer 106 102013





41


Nummer 106 102013








42


Nummer 106 102013







43


Nummer 106 102013





44


Nummer 106 102013








45


Nummer 106 102013








46


Nummer 106 102013





47


Nummer 106 102013


48


Nummer 106 102013

Colloquium Opole




Eintritt frei









49


Nummer 106 102013




50


Nummer 106 102013









51


Nummer 106 102013





52


Inhaltsverzeichnis

Nachrichten

Ausstellungen

Tagungen

Vortraumlge

Literatur


Nummer 106 102013










19


Nummer 106 102013













20


Nummer 106 102013









21


Nummer 106 102013






22


Nummer 106 102013










23


Nummer 106 102013





24


Nummer 106 102013









25


Nummer 106 102013








26


Nummer 106 102013










27


Nummer 106 102013









28


Nummer 106 102013






29


Nummer 106 102013












30


Nummer 106 102013






Polen



31


Nummer 106 102013








32


Nummer 106 102013










33


Nummer 106 102013







34


Nummer 106 102013







35


Nummer 106 102013












36


Nummer 106 102013

31012014







37


Nummer 106 102013







38


Nummer 106 102013







39


Nummer 106 102013




2013



40


Nummer 106 102013





41


Nummer 106 102013








42


Nummer 106 102013







43


Nummer 106 102013





44


Nummer 106 102013








45


Nummer 106 102013








46


Nummer 106 102013





47


Nummer 106 102013


48


Nummer 106 102013

Colloquium Opole




Eintritt frei









49


Nummer 106 102013




50


Nummer 106 102013









51


Nummer 106 102013





52


Inhaltsverzeichnis

Nachrichten

Ausstellungen

Tagungen

Vortraumlge

Literatur


Nummer 106 102013













20


Nummer 106 102013









21


Nummer 106 102013






22


Nummer 106 102013










23


Nummer 106 102013





24


Nummer 106 102013









25


Nummer 106 102013








26


Nummer 106 102013










27


Nummer 106 102013









28


Nummer 106 102013






29


Nummer 106 102013












30


Nummer 106 102013






Polen



31


Nummer 106 102013








32


Nummer 106 102013










33


Nummer 106 102013







34


Nummer 106 102013







35


Nummer 106 102013












36


Nummer 106 102013

31012014







37


Nummer 106 102013







38


Nummer 106 102013







39


Nummer 106 102013




2013



40


Nummer 106 102013





41


Nummer 106 102013








42


Nummer 106 102013







43


Nummer 106 102013





44


Nummer 106 102013








45


Nummer 106 102013








46


Nummer 106 102013





47


Nummer 106 102013


48


Nummer 106 102013

Colloquium Opole




Eintritt frei









49


Nummer 106 102013




50


Nummer 106 102013









51


Nummer 106 102013





52


Inhaltsverzeichnis

Nachrichten

Ausstellungen

Tagungen

Vortraumlge

Literatur


Nummer 106 102013









21


Nummer 106 102013






22


Nummer 106 102013










23


Nummer 106 102013





24


Nummer 106 102013









25


Nummer 106 102013








26


Nummer 106 102013










27


Nummer 106 102013









28


Nummer 106 102013






29


Nummer 106 102013












30


Nummer 106 102013






Polen



31


Nummer 106 102013








32


Nummer 106 102013










33


Nummer 106 102013







34


Nummer 106 102013







35


Nummer 106 102013












36


Nummer 106 102013

31012014







37


Nummer 106 102013







38


Nummer 106 102013







39


Nummer 106 102013




2013



40


Nummer 106 102013





41


Nummer 106 102013








42


Nummer 106 102013







43


Nummer 106 102013





44


Nummer 106 102013








45


Nummer 106 102013








46


Nummer 106 102013





47


Nummer 106 102013


48


Nummer 106 102013

Colloquium Opole




Eintritt frei









49


Nummer 106 102013




50


Nummer 106 102013









51


Nummer 106 102013





52


Inhaltsverzeichnis

Nachrichten

Ausstellungen

Tagungen

Vortraumlge

Literatur


Nummer 106 102013






22


Nummer 106 102013










23


Nummer 106 102013





24


Nummer 106 102013









25


Nummer 106 102013








26


Nummer 106 102013










27


Nummer 106 102013









28


Nummer 106 102013






29


Nummer 106 102013












30


Nummer 106 102013






Polen



31


Nummer 106 102013








32


Nummer 106 102013










33


Nummer 106 102013







34


Nummer 106 102013







35


Nummer 106 102013












36


Nummer 106 102013

31012014







37


Nummer 106 102013







38


Nummer 106 102013







39


Nummer 106 102013




2013



40


Nummer 106 102013





41


Nummer 106 102013








42


Nummer 106 102013







43


Nummer 106 102013





44


Nummer 106 102013








45


Nummer 106 102013








46


Nummer 106 102013





47


Nummer 106 102013


48


Nummer 106 102013

Colloquium Opole




Eintritt frei









49


Nummer 106 102013




50


Nummer 106 102013









51


Nummer 106 102013





52


Inhaltsverzeichnis

Nachrichten

Ausstellungen

Tagungen

Vortraumlge

Literatur


Nummer 106 102013










23


Nummer 106 102013





24


Nummer 106 102013









25


Nummer 106 102013








26


Nummer 106 102013










27


Nummer 106 102013









28


Nummer 106 102013






29


Nummer 106 102013












30


Nummer 106 102013






Polen



31


Nummer 106 102013








32


Nummer 106 102013










33


Nummer 106 102013







34


Nummer 106 102013







35


Nummer 106 102013












36


Nummer 106 102013

31012014







37


Nummer 106 102013







38


Nummer 106 102013







39


Nummer 106 102013




2013



40


Nummer 106 102013





41


Nummer 106 102013








42


Nummer 106 102013







43


Nummer 106 102013





44


Nummer 106 102013








45


Nummer 106 102013








46


Nummer 106 102013





47


Nummer 106 102013


48


Nummer 106 102013

Colloquium Opole




Eintritt frei









49


Nummer 106 102013




50


Nummer 106 102013









51


Nummer 106 102013





52


Inhaltsverzeichnis

Nachrichten

Ausstellungen

Tagungen

Vortraumlge

Literatur


Nummer 106 102013





24


Nummer 106 102013









25


Nummer 106 102013








26


Nummer 106 102013










27


Nummer 106 102013









28


Nummer 106 102013






29


Nummer 106 102013












30


Nummer 106 102013






Polen



31


Nummer 106 102013








32


Nummer 106 102013










33


Nummer 106 102013







34


Nummer 106 102013







35


Nummer 106 102013












36


Nummer 106 102013

31012014







37


Nummer 106 102013







38


Nummer 106 102013







39


Nummer 106 102013




2013



40


Nummer 106 102013





41


Nummer 106 102013








42


Nummer 106 102013







43


Nummer 106 102013





44


Nummer 106 102013








45


Nummer 106 102013








46


Nummer 106 102013





47


Nummer 106 102013


48


Nummer 106 102013

Colloquium Opole




Eintritt frei









49


Nummer 106 102013




50


Nummer 106 102013









51


Nummer 106 102013





52


Inhaltsverzeichnis

Nachrichten

Ausstellungen

Tagungen

Vortraumlge

Literatur


Nummer 106 102013









25


Nummer 106 102013








26


Nummer 106 102013










27


Nummer 106 102013









28


Nummer 106 102013






29


Nummer 106 102013












30


Nummer 106 102013






Polen



31


Nummer 106 102013








32


Nummer 106 102013










33


Nummer 106 102013







34


Nummer 106 102013







35


Nummer 106 102013












36


Nummer 106 102013

31012014







37


Nummer 106 102013







38


Nummer 106 102013







39


Nummer 106 102013




2013



40


Nummer 106 102013





41


Nummer 106 102013








42


Nummer 106 102013







43


Nummer 106 102013





44


Nummer 106 102013








45


Nummer 106 102013








46


Nummer 106 102013





47


Nummer 106 102013


48


Nummer 106 102013

Colloquium Opole




Eintritt frei









49


Nummer 106 102013




50


Nummer 106 102013









51


Nummer 106 102013





52


Inhaltsverzeichnis

Nachrichten

Ausstellungen

Tagungen

Vortraumlge

Literatur


Nummer 106 102013








26


Nummer 106 102013










27


Nummer 106 102013









28


Nummer 106 102013






29


Nummer 106 102013












30


Nummer 106 102013






Polen



31


Nummer 106 102013








32


Nummer 106 102013










33


Nummer 106 102013







34


Nummer 106 102013







35


Nummer 106 102013












36


Nummer 106 102013

31012014







37


Nummer 106 102013







38


Nummer 106 102013







39


Nummer 106 102013




2013



40


Nummer 106 102013





41


Nummer 106 102013








42


Nummer 106 102013







43


Nummer 106 102013





44


Nummer 106 102013








45


Nummer 106 102013








46


Nummer 106 102013





47


Nummer 106 102013


48


Nummer 106 102013

Colloquium Opole




Eintritt frei









49


Nummer 106 102013




50


Nummer 106 102013









51


Nummer 106 102013





52


Inhaltsverzeichnis

Nachrichten

Ausstellungen

Tagungen

Vortraumlge

Literatur


Nummer 106 102013










27


Nummer 106 102013









28


Nummer 106 102013






29


Nummer 106 102013












30


Nummer 106 102013






Polen



31


Nummer 106 102013








32


Nummer 106 102013










33


Nummer 106 102013







34


Nummer 106 102013







35


Nummer 106 102013












36


Nummer 106 102013

31012014







37


Nummer 106 102013







38


Nummer 106 102013







39


Nummer 106 102013




2013



40


Nummer 106 102013





41


Nummer 106 102013








42


Nummer 106 102013







43


Nummer 106 102013





44


Nummer 106 102013








45


Nummer 106 102013








46


Nummer 106 102013





47


Nummer 106 102013


48


Nummer 106 102013

Colloquium Opole




Eintritt frei









49


Nummer 106 102013




50


Nummer 106 102013









51


Nummer 106 102013





52


Inhaltsverzeichnis

Nachrichten

Ausstellungen

Tagungen

Vortraumlge

Literatur


Nummer 106 102013









28


Nummer 106 102013






29


Nummer 106 102013












30


Nummer 106 102013






Polen



31


Nummer 106 102013








32


Nummer 106 102013










33


Nummer 106 102013







34


Nummer 106 102013







35


Nummer 106 102013












36


Nummer 106 102013

31012014







37


Nummer 106 102013







38


Nummer 106 102013







39


Nummer 106 102013




2013



40


Nummer 106 102013





41


Nummer 106 102013








42


Nummer 106 102013







43


Nummer 106 102013





44


Nummer 106 102013








45


Nummer 106 102013








46


Nummer 106 102013





47


Nummer 106 102013


48


Nummer 106 102013

Colloquium Opole




Eintritt frei









49


Nummer 106 102013




50


Nummer 106 102013









51


Nummer 106 102013





52


Inhaltsverzeichnis

Nachrichten

Ausstellungen

Tagungen

Vortraumlge

Literatur


Nummer 106 102013






29


Nummer 106 102013












30


Nummer 106 102013






Polen



31


Nummer 106 102013








32


Nummer 106 102013










33


Nummer 106 102013







34


Nummer 106 102013







35


Nummer 106 102013












36


Nummer 106 102013

31012014







37


Nummer 106 102013







38


Nummer 106 102013







39


Nummer 106 102013




2013



40


Nummer 106 102013





41


Nummer 106 102013








42


Nummer 106 102013







43


Nummer 106 102013





44


Nummer 106 102013








45


Nummer 106 102013








46


Nummer 106 102013





47


Nummer 106 102013


48


Nummer 106 102013

Colloquium Opole




Eintritt frei









49


Nummer 106 102013




50


Nummer 106 102013









51


Nummer 106 102013





52


Inhaltsverzeichnis

Nachrichten

Ausstellungen

Tagungen

Vortraumlge

Literatur


Nummer 106 102013












30


Nummer 106 102013






Polen



31


Nummer 106 102013








32


Nummer 106 102013










33


Nummer 106 102013







34


Nummer 106 102013







35


Nummer 106 102013












36


Nummer 106 102013

31012014







37


Nummer 106 102013







38


Nummer 106 102013







39


Nummer 106 102013




2013



40


Nummer 106 102013





41


Nummer 106 102013








42


Nummer 106 102013







43


Nummer 106 102013





44


Nummer 106 102013








45


Nummer 106 102013








46


Nummer 106 102013





47


Nummer 106 102013


48


Nummer 106 102013

Colloquium Opole




Eintritt frei









49


Nummer 106 102013




50


Nummer 106 102013









51


Nummer 106 102013





52


Inhaltsverzeichnis

Nachrichten

Ausstellungen

Tagungen

Vortraumlge

Literatur


Nummer 106 102013






Polen



31


Nummer 106 102013








32


Nummer 106 102013










33


Nummer 106 102013







34


Nummer 106 102013







35


Nummer 106 102013












36


Nummer 106 102013

31012014







37


Nummer 106 102013







38


Nummer 106 102013







39


Nummer 106 102013




2013



40


Nummer 106 102013





41


Nummer 106 102013








42


Nummer 106 102013







43


Nummer 106 102013





44


Nummer 106 102013








45


Nummer 106 102013








46


Nummer 106 102013





47


Nummer 106 102013


48


Nummer 106 102013

Colloquium Opole




Eintritt frei









49


Nummer 106 102013




50


Nummer 106 102013









51


Nummer 106 102013





52


Inhaltsverzeichnis

Nachrichten

Ausstellungen

Tagungen

Vortraumlge

Literatur


Nummer 106 102013








32


Nummer 106 102013










33


Nummer 106 102013







34


Nummer 106 102013







35


Nummer 106 102013












36


Nummer 106 102013

31012014







37


Nummer 106 102013







38


Nummer 106 102013







39


Nummer 106 102013




2013



40


Nummer 106 102013





41


Nummer 106 102013








42


Nummer 106 102013







43


Nummer 106 102013





44


Nummer 106 102013








45


Nummer 106 102013








46


Nummer 106 102013





47


Nummer 106 102013


48


Nummer 106 102013

Colloquium Opole




Eintritt frei









49


Nummer 106 102013




50


Nummer 106 102013









51


Nummer 106 102013





52


Inhaltsverzeichnis

Nachrichten

Ausstellungen

Tagungen

Vortraumlge

Literatur


Nummer 106 102013










33


Nummer 106 102013







34


Nummer 106 102013







35


Nummer 106 102013












36


Nummer 106 102013

31012014







37


Nummer 106 102013







38


Nummer 106 102013







39


Nummer 106 102013




2013



40


Nummer 106 102013





41


Nummer 106 102013








42


Nummer 106 102013







43


Nummer 106 102013





44


Nummer 106 102013








45


Nummer 106 102013








46


Nummer 106 102013





47


Nummer 106 102013


48


Nummer 106 102013

Colloquium Opole




Eintritt frei









49


Nummer 106 102013




50


Nummer 106 102013









51


Nummer 106 102013





52


Inhaltsverzeichnis

Nachrichten

Ausstellungen

Tagungen

Vortraumlge

Literatur


Nummer 106 102013







34


Nummer 106 102013







35


Nummer 106 102013












36


Nummer 106 102013

31012014







37


Nummer 106 102013







38


Nummer 106 102013







39


Nummer 106 102013




2013



40


Nummer 106 102013





41


Nummer 106 102013








42


Nummer 106 102013







43


Nummer 106 102013





44


Nummer 106 102013








45


Nummer 106 102013








46


Nummer 106 102013





47


Nummer 106 102013


48


Nummer 106 102013

Colloquium Opole




Eintritt frei









49


Nummer 106 102013




50


Nummer 106 102013









51


Nummer 106 102013





52


Inhaltsverzeichnis

Nachrichten

Ausstellungen

Tagungen

Vortraumlge

Literatur


Nummer 106 102013







35


Nummer 106 102013












36


Nummer 106 102013

31012014







37


Nummer 106 102013







38


Nummer 106 102013







39


Nummer 106 102013




2013



40


Nummer 106 102013





41


Nummer 106 102013








42


Nummer 106 102013







43


Nummer 106 102013





44


Nummer 106 102013








45


Nummer 106 102013








46


Nummer 106 102013





47


Nummer 106 102013


48


Nummer 106 102013

Colloquium Opole




Eintritt frei









49


Nummer 106 102013




50


Nummer 106 102013









51


Nummer 106 102013





52


Inhaltsverzeichnis

Nachrichten

Ausstellungen

Tagungen

Vortraumlge

Literatur


Nummer 106 102013












36


Nummer 106 102013

31012014







37


Nummer 106 102013







38


Nummer 106 102013







39


Nummer 106 102013




2013



40


Nummer 106 102013





41


Nummer 106 102013








42


Nummer 106 102013







43


Nummer 106 102013





44


Nummer 106 102013








45


Nummer 106 102013








46


Nummer 106 102013





47


Nummer 106 102013


48


Nummer 106 102013

Colloquium Opole




Eintritt frei









49


Nummer 106 102013




50


Nummer 106 102013









51


Nummer 106 102013





52


Inhaltsverzeichnis

Nachrichten

Ausstellungen

Tagungen

Vortraumlge

Literatur


Nummer 106 102013

31012014







37


Nummer 106 102013







38


Nummer 106 102013







39


Nummer 106 102013




2013



40


Nummer 106 102013





41


Nummer 106 102013








42


Nummer 106 102013







43


Nummer 106 102013





44


Nummer 106 102013








45


Nummer 106 102013








46


Nummer 106 102013





47


Nummer 106 102013


48


Nummer 106 102013

Colloquium Opole




Eintritt frei









49


Nummer 106 102013




50


Nummer 106 102013









51


Nummer 106 102013





52


Inhaltsverzeichnis

Nachrichten

Ausstellungen

Tagungen

Vortraumlge

Literatur


Nummer 106 102013







38


Nummer 106 102013







39


Nummer 106 102013




2013



40


Nummer 106 102013





41


Nummer 106 102013








42


Nummer 106 102013







43


Nummer 106 102013





44


Nummer 106 102013








45


Nummer 106 102013








46


Nummer 106 102013





47


Nummer 106 102013


48


Nummer 106 102013

Colloquium Opole




Eintritt frei









49


Nummer 106 102013




50


Nummer 106 102013









51


Nummer 106 102013





52


Inhaltsverzeichnis

Nachrichten

Ausstellungen

Tagungen

Vortraumlge

Literatur


Nummer 106 102013







39


Nummer 106 102013




2013



40


Nummer 106 102013





41


Nummer 106 102013








42


Nummer 106 102013







43


Nummer 106 102013





44


Nummer 106 102013








45


Nummer 106 102013








46


Nummer 106 102013





47


Nummer 106 102013


48


Nummer 106 102013

Colloquium Opole




Eintritt frei









49


Nummer 106 102013




50


Nummer 106 102013









51


Nummer 106 102013





52


Inhaltsverzeichnis

Nachrichten

Ausstellungen

Tagungen

Vortraumlge

Literatur


Nummer 106 102013




2013



40


Nummer 106 102013





41


Nummer 106 102013








42


Nummer 106 102013







43


Nummer 106 102013





44


Nummer 106 102013








45


Nummer 106 102013








46


Nummer 106 102013





47


Nummer 106 102013


48


Nummer 106 102013

Colloquium Opole




Eintritt frei









49


Nummer 106 102013




50


Nummer 106 102013









51


Nummer 106 102013





52


Inhaltsverzeichnis

Nachrichten

Ausstellungen

Tagungen

Vortraumlge

Literatur


Nummer 106 102013





41


Nummer 106 102013








42


Nummer 106 102013







43


Nummer 106 102013





44


Nummer 106 102013








45


Nummer 106 102013








46


Nummer 106 102013





47


Nummer 106 102013


48


Nummer 106 102013

Colloquium Opole




Eintritt frei









49


Nummer 106 102013




50


Nummer 106 102013









51


Nummer 106 102013





52


Inhaltsverzeichnis

Nachrichten

Ausstellungen

Tagungen

Vortraumlge

Literatur


Nummer 106 102013








42


Nummer 106 102013







43


Nummer 106 102013





44


Nummer 106 102013








45


Nummer 106 102013








46


Nummer 106 102013





47


Nummer 106 102013


48


Nummer 106 102013

Colloquium Opole




Eintritt frei









49


Nummer 106 102013




50


Nummer 106 102013









51


Nummer 106 102013





52


Inhaltsverzeichnis

Nachrichten

Ausstellungen

Tagungen

Vortraumlge

Literatur


Nummer 106 102013







43


Nummer 106 102013





44


Nummer 106 102013








45


Nummer 106 102013








46


Nummer 106 102013





47


Nummer 106 102013


48


Nummer 106 102013

Colloquium Opole




Eintritt frei









49


Nummer 106 102013




50


Nummer 106 102013









51


Nummer 106 102013





52


Inhaltsverzeichnis

Nachrichten

Ausstellungen

Tagungen

Vortraumlge

Literatur


Nummer 106 102013





44


Nummer 106 102013








45


Nummer 106 102013








46


Nummer 106 102013





47


Nummer 106 102013


48


Nummer 106 102013

Colloquium Opole




Eintritt frei









49


Nummer 106 102013




50


Nummer 106 102013









51


Nummer 106 102013





52


Inhaltsverzeichnis

Nachrichten

Ausstellungen

Tagungen

Vortraumlge

Literatur


Nummer 106 102013








45


Nummer 106 102013








46


Nummer 106 102013





47


Nummer 106 102013


48


Nummer 106 102013

Colloquium Opole




Eintritt frei









49


Nummer 106 102013




50


Nummer 106 102013









51


Nummer 106 102013





52


Inhaltsverzeichnis

Nachrichten

Ausstellungen

Tagungen

Vortraumlge

Literatur


Nummer 106 102013








46


Nummer 106 102013





47


Nummer 106 102013


48


Nummer 106 102013

Colloquium Opole




Eintritt frei









49


Nummer 106 102013




50


Nummer 106 102013









51


Nummer 106 102013





52


Inhaltsverzeichnis

Nachrichten

Ausstellungen

Tagungen

Vortraumlge

Literatur


Nummer 106 102013





47


Nummer 106 102013


48


Nummer 106 102013

Colloquium Opole




Eintritt frei









49


Nummer 106 102013




50


Nummer 106 102013









51


Nummer 106 102013





52


Inhaltsverzeichnis

Nachrichten

Ausstellungen

Tagungen

Vortraumlge

Literatur


Nummer 106 102013


48


Nummer 106 102013

Colloquium Opole




Eintritt frei









49


Nummer 106 102013




50


Nummer 106 102013









51


Nummer 106 102013





52


Inhaltsverzeichnis

Nachrichten

Ausstellungen

Tagungen

Vortraumlge

Literatur


Nummer 106 102013

Colloquium Opole




Eintritt frei









49


Nummer 106 102013




50


Nummer 106 102013









51


Nummer 106 102013





52


Inhaltsverzeichnis

Nachrichten

Ausstellungen

Tagungen

Vortraumlge

Literatur


Nummer 106 102013




50


Nummer 106 102013









51


Nummer 106 102013





52


Inhaltsverzeichnis

Nachrichten

Ausstellungen

Tagungen

Vortraumlge

Literatur


Nummer 106 102013









51


Nummer 106 102013





52


Inhaltsverzeichnis

Nachrichten

Ausstellungen

Tagungen

Vortraumlge

Literatur


Nummer 106 102013





52


Inhaltsverzeichnis

Nachrichten

Ausstellungen

Tagungen

Vortraumlge

Literatur

SILESIA NEWSLETTER - Dr. Stephan Aderhold · SILESIA NEWSLETTER Ein Informationsangebot des...

Documents

Transcript of SILESIA NEWSLETTER - Dr. Stephan Aderhold · SILESIA NEWSLETTER Ein Informationsangebot des...