SHTETI I FRANKËVE

Fiset franke jetonin në rrjedhën e mesme dhe të poshtme të lumit Ren. Në shekullin III dhe IV duke kërkuar vende të reja për t’u vendosur, hynë në Galinë Romake. Udhëheqesi I tyre Klodovik (481-551) e pushtoj pjesën më të madhe të Galisë. Ai bashkoi frankët nën pushtetin e vet. Për të forcuar pushtetin, në vitin 496 e pranoi krishterimin. Kështu, kisha krishtere u bë aleate e shtetit të frankëve. Pas vdekjes së Klodovikut shteti nisi të dobësohet.

Formimi i Shtetit frank

Forcën e tij më të madhe Shteti frank e arriti gjatë kohës së Karlit të Madh (768-814). Ai luftoi kundër fiseve gjermane dhe sllave. E zgjeroi shtetin kah Italia, Gjermania dhe Spanja. Kështu, u krijua kushte që shteti i tij të shëndrrohet në Perandori. Në vitin 800 në kishën Shën Pjetri në Romë papa e kurorëzoi Karlin e Madh si perandor.

Pas vdekjes së Karlit të Madh shteti gradualisht nisi të dobësohet dhe shkatërrua. Naga ai u krijua shtetet e reja evropjane

Shteti I frankëve në periudhë e Karlit të Madh

Në gjysmën e dytë të shekullit VIII, në Perëndim erdhi në shprehje ndikim I kishës katolike. Atëhere në Italinë e Mesme u krijua Shteti i Papës. Ndërmjet kishës dhe Shtetit të frankëve ekzistonte një aleancë dhe bashkëpunim i ngushtë . Kisha e vuri nën ndikim e saj tërë jetën e njerzëve.

Ndërmjet kishës Perëndimoredhe Lindore ekzistonte antagonizëm i madh. Në vitin 1054 u bë ndarja përfundimtare e kishës Perëndimore dhe Lindore. Kisha Lindore nisi të quhet orthodokse, ndrsa besimtarët e saj orthodoksë, kurse kisha Perëndimor u quaj katolike, ndërsa besimtarët katolikë.

Roli I religjionit krishtere

Gjatë dyndjeve të popujve jeta kulturore pothuaj se u shua. Gjatë periudhës së Karlit të Madh nisi të përtërihet jeta kulurore në Shtetin e frankëve. Karli i Madh edhepse ka qenë analfabet, përpiqej që nëpunësit dhe feutalët të cilët ishin rreth tij të jenë të arsimuar. Prandajnë oborrin e tij thirri njerëz të ditur dhe themeloi “Akademinë e oborrit”.

Në “Akademinë e oborrit” lexoheshin dhe komentoheshin veprat e shkrimtarëve antikë, mësohej gjuha latine etj. Sipas Ajnhardit, i cili e shkroi biografinë e Karlit të Madh, thuhet se Karli ka qenë pot dëshirë për dituri. Ai mësoi të njehsojë ,i hulumtonte lëvizjet e yjeve, ka mësuar të lexojë dhe është munduar të shkruajë. E gjithë kjo gjë I shkonte vështirë sepse ishte në moshë.

Kultura në shtetin e frankëve

Punoi: Ysni Ismaili VII-5