€¦ · Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen...
Transcript of €¦ · Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen...
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
2012KO ETXEBIZITZA POLITIKEN EBALUAZIO TXOSTENA.
ETXEBIZITZA SAILBURUORDETZA.
ENPLEGU ETA GIZARTE POLITIKETAKO SAILA.
2014ko martxoa
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
i
AURKIBIDEA
AURKEZPENA ........................................................................................... xvii
I. ZATIA TESTUINGURUAREN AZTERKETA 2012KO HIGIEZINEN MERKATUAREN SINTESIA ............................................ 19
1. TESTUINGURU EKONOMIKO OROKORRA ............................................. 20
2. ETXEBIZITZA ESKAINTZA EAEn .......................................................... 24 Eraikitako etxebizitzak EAEn: Hasitako etxebizitzak ........................................24 2.1
Amaitutako etxebizitza EAEn ........................................................................28 2.2
Etxebizitza-eskaintza Estatutan ....................................................................32 2.3
2.3.1 Eraikitako etxebizitzak Estatutan hasitako etxebizitzak .........................32 2.3.2 Amaitutako etxebizitza Estatuan ........................................................34
Amaitutako etxebizitzaren konparatiba: EAE eta Estatuko gainerakoa ...............36 2.4
Hasitako eta amaitutako etxebizitzak Estatuko autonomia-erkidegoetan ............40 2.5
Etxebizitzen prezioak EAEn eta Espainian .......................................................47 2.6
Higiezin-eskaintzaren adierazleak. Eskaintzan dauden etxebizitzen prezioak 2.7eta ezaugarriak ..........................................................................................52 2.7.1 EAEko etxebizitzen prezioa ...............................................................52 2.7.2 Etxebizitza libreen merkatua .............................................................57 2.7.3 Etxebizitza babestuaren merkatua .....................................................67
Merkatuaren dinamismoa ............................................................................73 2.8
3. ETXEBIZITZA PREMIAK ETA ESKARIA EAEn ........................................ 75
4. HIGIEZINEN MERKATUAREN JARDUERA EAE-N ETA ESPAINIAN ......... 83 Etxebizitza-salerosketak EAEn ......................................................................83 4.1
Etxebizitza-salerosketak Espainian ................................................................93 4.2
Etxebizitzen prezioak EAEn eta Espainian .......................................................98 4.3
5. ETXEBIZITZAK BIRGAITZEA EAEn ..................................................... 108 Birgaitzeko premiaren kuantifikazioa EAEn ................................................... 108 5.1
Birgaitzeko laguntzak ................................................................................ 111 5.2
5.2.1 Aitortutako laguntzen kuantifikazioa ................................................ 111 5.2.2 Laguntza-hartzaileen ezaugarriak .................................................... 114
6. HIPOTEKA BIDEZKO FINANTZAZIOA ................................................ 119 Interes-tasak ........................................................................................... 119 6.1
Formalizatutako hipotekak ......................................................................... 120 6.2
6.2.1 EAEn formalizatutako hipotekak ...................................................... 120 6.2.2 Estatuan formalizatutako hipotekak ................................................. 124
Etxeen finantza-ahalegina eta zorpetzea ...................................................... 130 6.3
Hipoteka-zalantzakortasuna ....................................................................... 131 6.4
Hipoteka-betearazpenak ............................................................................ 132 6.5
7. LABURPENA ETA ONDORIOAK........................................................... 138 Testuinguru ekonomiko orokorra ................................................................ 138 7.1
Etxebizitza-eskaintza EAEn ........................................................................ 139 7.2
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
ii
Etxebizitza-premia eta -eskaria EAEn .......................................................... 141 7.3
Higiezinen merkatuaren jarduera ................................................................ 141 7.4
Etxebizitzak birgaitzea EAEn ...................................................................... 143 7.5
Hipoteka-bidezko finantzazioa .................................................................... 144 7.6
II. ZATIA 2012KO ETXEBIZITZA POLITIKEN EBALUAZIOA ........... 145
1. POLITIKA ETA HELBURUAK: 2010-2013KO ETXEBIZITZA BIDERATZEKO PLANA ....................................................................... 146
2010-2013 Etxebizitza Bideratzeko Plana: planaren ardatz estrategikoak, 1.1jarduera-lerroak eta ekintzak ..................................................................... 146
2010-2013 Plan Zuzentzailearen helburu kuantitatiboak ................................ 148 1.2
Etxebizitza-politikan parte hartzen duten eragileak ....................................... 153 1.3
2. 2012KO EKITALDIKO JARDUERAK: SINTESIA, ADIERAZLE KUANTITATIBO NAGUSIAK ............................................................... 157
Etxebizitza Bideratzeko Planaren aginte-taula: helburu kuantitatibo nagusiak... 157 2.1
2012ko Etxebizitza Programa ..................................................................... 161 2.2
3. ETXEBIZITZA BIDERATZEKO PLANAREN JARRAIPENA, JARDUN
ARDATZEN ARABERA ........................................................................ 165 3.1. ardatza: Etxebizitza eskuratzen laguntzea, eta horretarako, baliabideak 3.1
alokairura bideratzea lehentasunez ............................................................. 165 3.1.1 1.1. jarduera-ildoa: Babes publikoko etxebizitza berriaren sustapena
indartzea, alokairuko etxebizitzei lehentasuna emanez. ...................... 165 3.1.2 1.2. jarduera-ildoa: Partikularren etxebizitzen eskaintza alokairuan
sustatzea ...................................................................................... 173 3.1.3 1.3. jarduera-ildoa: Eskumeneko administrazioei alokairuaren
tratamendua hobetzeko zerga-erreformak proposatzea ...................... 175 2. ardatza: birgaitzerako eta hiri-eraberritzerako politika berri bat 3.2
birformulatzea eta gidatzea EAEn ............................................................... 176 3.2.1 2.1. jarduera-ildoa: Lehentasunez esku hartzeko jarduerak definitzea,
1980 aurretik egindako eraikinen eta auzo erasanerrazen inbentario
batetik abiatuta ............................................................................. 176 3.2.2 2.2 jarduera-ildoa: programa estrategikoekin lotutako laguntzen
sistema bat diseinatzea eta abian jartzea, eta informazioa eta komunikazioa lantzeko berariazko politika bat garatzea. Eraikinen
Ikuskaritza Teknikoa garatzea. ........................................................ 177 3.2.3 2.3. jarduera-ildoa: Birgaitzearen eta hiri–eraberritzearen esparruan
esku hartzeko sarea egituratzea, EAEko lurralde osora zabalduz. ......... 179 3.2.4 2.4 jarduera-ildoa: Birgaitzearen eta hiri-eraberritzearen esparruko
diru-laguntzak emateko logika gainditzea. Xede horrekin, Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio Sailaren ahaleginak 1980 aurretik eraikitako
parkeari dagokion balioa ematera eta zerbitzua eskaintzera bideratuko dira. ............................................................................. 181
3.2.5 2.5. jarduera-ildoa: Birgaitzea eta hiri-eraberritzea lagunduko duten neurri fiskalak aztertzea eta sustatzea. ............................................. 182
3. ardatza: Lurzorua kudeatzeko politika aktibo bat sustatzea. ....................... 183 3.3
3.3.1 3.1. jarduera-ildoa: Sektoreko eragile guztien artean lurzoruaren arloko gardentasuna eta informazioa hobetzea. ................................. 183
3.3.2 3.2. jarduera-ildoa: Lurzorua errazago lortzeko eta babes publikoko
etxebizitza eraikitzeko izapideak arintzeko mekanismoak garatzea. ..... 184
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
iii
4. ardatza: Baliabideak eta bitartekoak etxebizitza-politikari laguntzeko 3.4optimizatzea. ........................................................................................... 187 3.4.1 4.1. jarduera-ildoa: Etxebizitzaren sektoreko sozietate-bilbea
berregituratzea eta berrantolatzea, eta alokairuko parke publikoa Sailaren kontrolpean jartzea ........................................................... 187
3.4.2 4.2 jarduera-ildoa: Etxebizitzaren euskal zerbitzua sustatzea, babes
publikoko etxebizitzen eskariaren eta esleipenaren kudeaketan erreferente izan dadin .................................................................... 188
3.4.3 4.3 jarduera-ildoa: Etxebizitza-politikaren kudeaketan
eraginkortasuna areagotzea ............................................................ 190 5. ARDATZA: ETXEBIZITZA-POLITIKAREN GOBERNANTZA BERRI BATERANTZ 3.5
HURBILTZEA. ........................................................................................... 193 3.5.1 5.1. jarduera-ildoa: Esku-hartzen duten eragileen arteko informazio
partekatua hobetzea eta Administrazio elektronikoranzko prozesuak bizkortzea ..................................................................................... 193
3.5.2 5.2. jarduera-ildoa: Toki Administrazioarekin harremanetan izateko eta koordinatzeko eredu berria artikulatzea ...................................... 195
3.5.3 5.3. jarduera-ildoa: Hiritarrei arreta emateko tresnak modernizatzea eta hiritarrek parte hartzeko ereduak erraztea .................................. 195
3.5.4 5.4. jarduera-ildoa: Etxebizitzaren eta lurzoruaren arloko politiken ebaluazioan sakontzea ................................................................... 197
4. ADIERAZLEEN ANALISI ZEHATZA ..................................................... 199 Jardunen adierazleak ................................................................................ 199 4.1
4.1.1 Eraikitako etxebizitzak.................................................................... 199 4.1.2 Etxebizitzen alokairua sustatzea ...................................................... 206 4.1.3 Etxebizitzetako lurzorua azalera-eskubidean salerostea ...................... 220 4.1.4 Birgaitzeko eta hiri-eraberritzeko jarduerak ...................................... 223 4.1.5 Lurzorua ....................................................................................... 231 4.1.6 Maileguak eta diru-laguntzak .......................................................... 235 4.1.7 Eraikal Programa ........................................................................... 239 4.1.8 Hirigintza inklusiborako laguntzen programa ..................................... 242 4.1.9 Lan-segurtasuna eraikuntzan .......................................................... 243 4.1.10 Etxebide – Etxebizitzaren Euskal Zerbitzuaren jarduera ...................... 244 4.1.11 BIZILAGUNen jarduera ................................................................... 251 4.1.12 Babes publikoko parkearen erabilerari buruzko kontrola ..................... 252 4.1.13 Jardunen adierazleen laburpena ...................................................... 255
Etxebizitza-politikako laguntzen hartzaileen adierazleak ................................ 257 4.2
4.2.1 Etxebizitzen sustapenerako laguntzen hartzaileak .............................. 257 4.2.2 Etxebizitza babestuen esleipendunak ............................................... 259 4.2.3 Bizigune programaren esleipendunak ............................................... 261 4.2.4 Alokairua ordaintzeko laguntzen hartzaileak ...................................... 265 4.2.5 Etxebizitzak eta eraikinak birgaitzeko emandako diru-laguntzen
hartzaileak. ................................................................................... 265 4.2.6 Hiri-eraberritzeko programetako laguntzen hartzaileak ....................... 268 4.2.7 Hirigintza inklusiborako laguntzen hartzaileak ................................... 268
Gogobetetasunaren adierazleak .................................................................. 269 4.3
4.3.1 Etxebiden izena eman duten pertsonen gogobetetasuna ..................... 269 4.3.2 Etxebizitza babestuen esleipendunen gogobetetasuna ........................ 270 4.3.3 Bizigune programaren esleipendunen gogobetetasuna ........................ 271 4.3.4 Hiritarren parte-hartzea etxebizitza-politiketan .................................. 272
5. JARDUEREN KOSTU EKONOMIKOEN ADIERAZLEAK ........................... 276
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
iv
Etxebizitza Sailak eta Sozietate Publikoek erabilitako baliabide ekonomikoak ... 276 5.1
Lurzorua lortzearen eta urbanizatzearen kostua ........................................... 283 5.2
Sustatutako etxebizitzen eraikuntza-kostua, sustatzailearen arabera .............. 283 5.3
5.3.1 Sailaren etxebizitzen eraikuntzaren kostua ....................................... 283 5.3.2 VISESAren etxebizitzen sustapenaren kostua .................................... 284
Alokairua sustatzeko politiken kostua .......................................................... 285 5.4
5.4.1 Alokairuko etxebizitzen sustapenerako laguntzak ............................... 285 5.4.2 Alokabide eta EASPrako laguntzak ................................................... 286 5.4.3 Bizigune programarako laguntzak .................................................... 287
6. 2010-2013 ETXEBIZITZA BIDERATZEKO PLANEAN EZARRITAKO HELBURUEN BETETZE MAILA ............................................................ 289
2012an Enplegu eta Gizarte Gaietako Sailaren etxebizitza-politika ebaluatu 6.1aurreko alderdiak ..................................................................................... 289
Koherentziaren ebaluazioa ......................................................................... 290 6.2
Eraginkortasunaren ebaluazioa ................................................................... 292 6.3
Eragimenaren ebaluazioa ........................................................................... 294 6.4
Ekitatearen ebaluazioa .............................................................................. 296 6.5
Parte-hartzearen ebaluazioa ....................................................................... 297 6.6
Sailaren jardunarekiko gogobetetasunaren ebaluazioa ................................... 298 6.7
Inpaktuaren ebaluazioa ............................................................................. 298 6.8
Iraunkortasunaren ebaluazioa .................................................................... 300 6.9
7. GOMENDIOAK ................................................................................... 307 Ebaluazio-prozesua ................................................................................... 307 7.1
Etxebizitza-politika.................................................................................... 308 7.2
A. Eranskina ARAUDI ERREGULATZAILEA ............................................ 312
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
v
TAULEN AURKIBIDEA
Orrialdea
I. ZATIA: TESTUINGURUAREN ANALISIA. 2010EKO HIGIEZINEN MERKATUAREN SINTESIA
1.1 taula EAEko jokaleku makroekonomikoa, 2006-2012. ........................................... 20 1.2 taula EAEko jokaleku makroekonomikoa, 2006-2012. ........................................... 21 1.3 taula EAEko sektore ekonomikoen hazkundea, 2006-2012. ................................... 22 1.4 taula EAEko enpleguaren bilakaera sektore ekonomikoen arabera, 2009-2012. ........ 22 2.1 taula EAEn hasitako etxebizitzak, 1990-2012....................................................... 25 2.2 taula EAEn hasitako etxebizitzak, 1994-2012....................................................... 27 2.3 taula Etxebizitza libre eta babestuaren eraikuntzaren banaketa, 2012. ................... 28 2.4 taula Etxebizitza babestuaren eraikuntzaren banaketa geografikoa, 2006-
2012. ..................................................................................................... 28 2.5 taula EAEn amaitutako etxebizitzak, 2004-2012. ................................................. 29 2.6 taula Amaitutako etxebizitzen banaketa geografikoa: etxebizitza librea eta
babestua, 2012. ....................................................................................... 30 2.7 taula Amaitutako etxebizitza librearen banaketa geografikoa, 2006-2012. .............. 31 2.8 taula Amaitutako etxebizitza babestuaren banaketa geografikoa, 2006-2012. ......... 31 2.9 taula Estatuan hasitako etxebizitzak, 2002-2012. ................................................ 33 2.10 taula Estatuan hasitako etxebizitzak, 2002-2007 versus 2008-2012. ...................... 34 2.11 taula Estatuan amaitutako etxebizitzak, 2002-2012. ............................................ 35 2.12 taula Estatuan amaitutako etxebizitzen batezbestekoa, 2002-2007 versus
2008-2012. ............................................................................................. 36 2.13 taula Etxebizitza libreen prezioak tipologiaren eta autonomia-erkidegoen
arabera. Eurotan ...................................................................................... 49 2.14 taula Metro karratu erabilgarriaren prezioaren bilakaera etxebizitza motaren
arabera. Urteko batezbestekoak 1994- 2012. .............................................. 53 2.15 taula Etxebizitza berri libreen metro karratu erabilgarriaren prezioa, Lurralde
Historikoaren eta eremu geografikoaren arabera .......................................... 60 2.16 taula Etxebizitza erabili libreen metro karratu erabilgarriaren prezioa, Lurralde
Historikoaren eta eremu geografikoaren arabera .......................................... 60 2.17 taula Alokairuko etxebizitza libreen banaketaren bilakaera azalera
erabilgarriaren arabera, 2003-2012. ........................................................... 66 2.18 taula Alokairuko etxebizitza babestuen hileko errentaren bilakaera, 2003-
2012. ..................................................................................................... 69 2.19 taula Salmenten bilakaera eta merkatuaren dinamismoaren, 2003-2012................ 73 3.1 taula Etxebiden erregistratutako biztanleen ezaugarriak, 2008-2012. ..................... 78 3.2 taula Etxebideko erregistroen banaketa, kupoen arabera, 2009-2012. .................... 79 3.3 taula Etxebiden erregistratutako pertsonek eskatutako etxebizitza-motaren
bilakaera, 2006-2012. .............................................................................. 81 4.1 taula 2011-2012 aldian erregistratutako salerosketak, Lurralde Historikoaren
arabera ................................................................................................... 83 4.2 taula Eroslearen bizilekuaren eta etxebizitzaren kokapenaren arteko
harremana, 2012. .................................................................................... 89
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
vi
4.3 taula EAEn bizi direnek erositako etxebizitzen banaketa, etxebizitzaren kokapenaren arabera, 2010-2012. ............................................................. 91
4.4 taula EAEn bizi direnek erositako etxebizitzak eskuratzeko leku nagusiak, Lurralde Historikoen arabera, 2010-2012. ................................................... 92
4.5 taula Etxebizitza libreen prezioak, tipologiaren arabera, Autonomia Erkidegoak kontuan hartuta, 2011-2012. .................................................................. 100
5.1 taula Etxebizitzetarako eraikuntzen antzinatasuna EAEn, 2011. ........................... 108 5.2 taula Etxebizitza birgaitzeko diru-laguntzak, birgaitze motaren arabera, 2002-
2012. ................................................................................................... 111 5.3 taula Birgaitzeko diru-laguntzen bilakaera, laguntza motaren arabera, 2006-
2012. ................................................................................................... 113 6.1 taula EAEko hiri-finken gainean eratutako hipotekak, mailegua eman duen
erakundearen arabera, 2008-2012: merkatu-kuotak hipoteka kopuruaren eta kredituaren zenbateko osoaren arabera. ............................. 124
6.2 taula Lehen Auzialdiko eta Instrukzioko Auzitegiek erregistratutako hipoteka-betearazpenak, 2007-2012. .................................................................... 133
1.1 taula 2010-2013 Plan Zuzentzailearen helburu kuantitatiboak ............................. 151 1.2 taula 2010-2013 Plan Zuzentzailearen helburu kuantitatiboen banaketa
geografikoa ........................................................................................... 152 1.3 taula 2010-2013 Planaren aurrekontu-kostuak eta VIVESA eta EASP sozietate
publikoen gastuaren aurrekontua 2010-2013 Planaren esparruan ................ 153 1.4 taula EAEko alokairu-politikan parte hartzen duten agenteak ............................... 155 1.5 taula Birgaitze-politiketan parte hartzen duten eragileak EAEn ............................. 156 2.1 taula 2010-2013 Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planaren aginte-
taula. ................................................................................................... 158 2.2 taula 2010-2013ko Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planaren
helburuen betetze-maila, eragilearen arabera ............................................ 160 2.3 taula 2012ko Etxebizitza Programa. ................................................................. 162 2.4 taula 2012ko Etxebizitza Programaren adierazleen jarraipena .............................. 164 3.1 taula Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planaren 1. ardatzaren - 1.1
ildoaren aginte-taula .............................................................................. 169 3.2 taula Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planaren 1. ardatzaren - 1.2
ildoaren aginte-taula .............................................................................. 174 3.3 taula Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planaren 1. ardatzaren - 1.3
ildoaren aginte-taula .............................................................................. 176 3.4 taula Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planaren 2. ardatzaren - 2.1
ildoaren aginte-taula .............................................................................. 177 3.5 taula Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planaren 2. ardatzaren - 2.2
ildoaren aginte-taula .............................................................................. 179 3.6 taula Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planaren 2. ardatzaren - 2.3
ildoaren aginte-taula .............................................................................. 180 3.7 taula Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planaren 2. ardatzaren - 2.4
ildoaren aginte-taula .............................................................................. 181 3.8 taula Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planaren 2. ardatzaren - 2.5
ildoaren aginte-taula .............................................................................. 182 3.9 taula Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planaren 3. ardatzaren - 3.1
ildoaren aginte-taula .............................................................................. 184 3.10 taula Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planaren 3. ardatzaren - 3.2
ildoaren aginte-taula .............................................................................. 186
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
vii
3.11 taula Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planaren 4. ardatzaren - 4.1 ildoaren aginte-taula .............................................................................. 188
3.12 taula Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planaren 4. ardatzaren - 4.2 ildoaren aginte-taula .............................................................................. 189
3.13 taula Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planaren 4. ardatzaren - 4.3 ildoaren aginte-taula .............................................................................. 191
3.14 taula Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planaren 5. ardatzaren aginte-taula .......................................................................................... 194
3.15 taula Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planaren 5. ardatzaren aginte-taula .......................................................................................... 195
3.16 taula Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planaren 5. ardatzaren aginte-taula .......................................................................................... 197
3.17 taula Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planaren 5. ardatzaren aginte-taula .......................................................................................... 198
4.1 taula Etxebizitzen sustapenaren xehetasuna eragileen arabera. 2012 ................... 200 4.2 taula Alokairuko etxebizitzen sustapena motaren eta sustatzailearen arabera. ....... 202 4.3 taula Babes publikoko etxebizitzen sustapena etxebizitza motaren eta
sustatzailearen arabera........................................................................... 203 4.4 taula Etxebizitzen eraikuntzaren banaketa geografikoa. ...................................... 205 4.5 taula Onartutako diru-laguntzak eta subsidioak, 2010-2012 ................................ 208 4.6 taula Alokabidek kudeatutako etxebizitzen parkearen bilakaera, 2003-2012 .......... 211 4.7 taula Eusko Jaurlaritzaren etxebizitzak kudeatzeko Sailak Alokabideri ematen
dion diru-laguntzaren bilakaera................................................................ 211 4.8 taula Bizigune Programaren adierazle nagusiak lurralde historikoka, 2012............. 212 4.9 taula Bizigune Programako etxebizitzen banaketa azalera erabilgarriaren
arabera, 2012 ........................................................................................ 213 4.10 taula ASAP programaren emaitza nagusiak 2012an ............................................ 214 4.11 taula Etxebizitzaren Prestazio Osagarriaren hartzaileak, 2012 .............................. 216 4.12 taula Gurasobakartasunaren subsidioaren hartzaileak. 2012 ................................ 217 4.13 taula Alokairura bideratutako Gizarte Larrialdietako Laguntzei buruzko
adierazle nagusiak, 2012 ........................................................................ 218 4.14 taula Alokairura bideratutako Gizarte Larrialdietako Laguntzen bilakaera,
2011-2012 ............................................................................................ 218 4.15 taula Egindako lurzoru-erosketak, jabetzako elementu motaren arabera.
Guztira 3 fase. ....................................................................................... 221 4.16 taula Lurzoruaren salmentagatik guztira lortutako sarrerak ................................. 222 4.17 taula Lurzoruaren salmentagatik guztira lortutako sarrerak, elementu motaren
arabera ................................................................................................. 222 4.18 taula Azalera eskubidean eraikitako etxebizitzen lurzorua erosteko eskatutako
finantziazioa, Lurralde Historikoaren arabera ............................................. 223 4.19 taula Etxebizitzak birgaitzeko diru-laguntzak, birgaitze motaren arabera. .............. 224 4.20 taula Birgaitzera zuzendutako diru-laguntzen bilakaera, laguntza motaren
arabera. ................................................................................................ 225 4.21 taula 2012an onartutako diru-laguntzak, obra motaren eta laguntza motaren
arabera. ................................................................................................ 227 4.22 taula Etxebizitzak birgaitzeko maileguak. .......................................................... 227 4.23 taula Udalei eta Toki Erakunde Txikiei irisgarritasuna hobetzeko emandako
diru-laguntzak. 2002-2012. ..................................................................... 228
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
viii
4.24 taula Udalei eta Toki Erakunde Txikiei irisgarritasuna hobetzeko emandako diru-laguntzak, lurraldeen arabera. 2012 .................................................. 229
4.25 taula Eremu Degradatuetako Ondarea birgaitzera bideratutako diru-laguntzak. 2007-2011 ............................................................................................ 230
4.26 taula Ingurune degradatuen birgaitze integralerako zuzeneko diru-laguntzak ........ 230 4.27 taula 2012 REVIVE Programaren esparruan emandako diru-laguntzak. ................. 231 4.28 taula Lurzoruaren erosketa, sustatzaileen arabera .............................................. 231 4.29 taula Etxebizitza Sailak eta sozietate publikoek eskuratutako lurzoruaren
banaketa geografikoa. ............................................................................ 232 4.30 taula Etxebizitza Sailaren lurzoru-ondarearen banaketa geografikoa ..................... 233 4.31 taula Erabilgarri dagoen lurzoru-ondarea, 2012-15, aurreikusitako etxebizitza
motaren arabera .................................................................................... 234 4.32 taula Plangintzako aurreikuspenak. Udalplan 2012. ............................................ 235 4.33 taula Onartutako maileguak eta formalizatutako maileguak finantzatutako
jarduera babesgarrien arabera. ................................................................ 236 4.34 taula Etxebizitza babestuak sustatzeko maileguak. Onartuak eta
formalizatuak. ....................................................................................... 237 4.35 taula Onartutako maileguak, mailegua ematen duen entitatearen arabera. ........... 238 4.36 taula Eraikal Programarekin diruz lagundutako proiektuak* ................................. 239 4.37 taula Eraikal Programaren bitartez esleitutako inbertsioen bilakaera ..................... 240 4.38 taula Eraikal-13 diru-laguntzen erabilera ........................................................... 240 4.39 taula Eskatutako eskuratze-erregimena. 2012an Etxebiden inskribatuta
dauden biztanleak* ................................................................................ 244 4.40 taula Etxebiden baja hartzearen arrazoiak ......................................................... 245 4.41 taula Etxebide zerbitzuan jasotako kontsulten bilakaera ...................................... 245 4.42 taula Etxebiden 2012an idatzitako komunikazioak. ............................................. 246 4.43 taula 2012an, Zuzenean arreta-zerbitzuan jasotako deiak eta aurrez aurre
emandako arreta ................................................................................... 246 4.44 taula Web-orrietarako bisitak, 2012an. ............................................................. 247 4.45 taula Etxebidek 2010-2012 aldian zozketatutako etxebizitzak. ............................. 247 4.46 taula 2010-2012 aldian zozketatutako etxebizitzen banaketa geografikoa. ............ 249 4.47 taula 2012an zozketatutako etxebizitza babestuak ............................................. 249 4.48 taula Bizilagunek egiten dituen zerbitzuak ......................................................... 251 4.49 taula BIZILAGUNen funtzioak egiteko Ordezkaritzen egitura eta bitartekoak .......... 252 4.50 taula 2010-2013 Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea bideratzeko Planaren
etxebizitzaren arloko jardunen adierazleen laburpen-taula (I) ...................... 255 4.51 taula 2010-2013 Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea bideratzeko Planaren
etxebizitzaren arloko jardunen adierazleen laburpen-taula (II) .................... 256 4.52 taula Eusko Jaurlaritzaren etxebizitza-politika publikoek babes ditzaketen
jardunak ............................................................................................... 257 4.53 taula Errentamendu babestuko etxebizitzen sustapenerako diru-laguntzen eta
subsidioen hartzaileak. 2010-2012 ........................................................... 258 4.54 taula Bizigune Programak merkaturatutako etxebizitzak, esparru geografikoen
arabera, 2012* ...................................................................................... 262 4.55 taula Bizigune Programako alokairu-kontratuak, 2012 ........................................ 262 4.56 taula 2012an Bizigune programako jabeen eta maizterren errenten banaketa ........ 263 4.57 taula Biztanleria maizterraren ezaugarri soziodemografikoak ............................... 264 4.58 taula Udalei eta Toki Erakunde Txikiei irisgarritasuna hobetzeko emandako
diru-laguntzak, lurraldeen arabera. 2012 .................................................. 268
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
ix
4.59 taula 2012 REVIVE Programaren esparruan emandako diru-laguntzak. ................. 268 4.60 taula Udalei emandako hirigintza inklusiborako diru-laguntzak ............................. 269 4.61 taula Etxebiden izena eman duten pertsonen gogobetetasunaren adierazlea,
2009-2012 ............................................................................................ 270 4.62 taula Etxebizitza babestuen esleipendunen gogobetetasunaren adierazleak,
2006-2012 ............................................................................................ 271 4.63 taula Etxebizitza-politikak lantzean parte hartzeko prozesuaren emaitzak ............. 274 4.64 taula Etxebizitza-politikak lantzean, plataformaren bidez egindako inkestetan
parte hartu dutenen profila ..................................................................... 274 4.65 taula Web-orrietarako bisitak, 2012an. ............................................................. 275 5.1 taula Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio Sailaren etxebizitza gastua, jarduera-
ildoaren arabera, 2010 eta 2011. ............................................................. 279 5.2 taula VISESA eta ALOKABIDEren* etxebizitza-gastua, jarduera-ildoaren
arabera, 2010 eta 2011 .......................................................................... 280 5.3 taula Etxebizitza Multzoaren gastu finkatua, jarduera-ildoaren arabera, 2010
eta 2011 ............................................................................................... 281 5.4 taula Lurzorua lortzeko eta urbanizatzeko batez besteko kostuaren bilakaera ........ 283 5.5 taula Sailaren etxebizitzen eraikuntzaren batez besteko kostuaren bilakaera ......... 284 5.6 taula VISESAren sustapenen kostua eta diru-laguntza ........................................ 284 5.7 taula VISESAren sustapenen kostuaren eta diru-laguntzaren ratioak .................... 285 5.8 taula Alokairuaren sustapenerako laguntzen bilakaera, 2002-2012 ....................... 285 5.9 taula Errentamendu babestuko etxebizitzen sustapenerako diru-laguntzak eta
subsidioak 2010-2012 ............................................................................ 286 5.10 taula Etxebizitza Sailak Alokabideri eta EASPri emandako diru-laguntza ................ 287 5.11 taula Eusko Jaurlaritzaren etxebizitzak kudeatzeko Sailak Alokabideri ematen
dion diru-laguntzaren bilakaera................................................................ 287 5.12 taula Antzemandako etxebizitza bakoitzagatik Etxebizitza Sailak Bizigune
Programari emandako batez besteko diru-laguntzaren zenbatespena ............ 288 6.1 taula Enplegu eta Gizarte Politiketako Sailaren etxebizitza-politiken jarduera
babesgarriak. ........................................................................................ 291 6.2 taula 2010-2013 Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planean
planteatutako jardueren aurrerapen-mailaren jarraipenaren laburpen-taula. ................................................................................................... 294
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
x
GRAFIKOEN AURKIBIDEA
Orrialdea
I. ZATIA: TESTUINGURUAREN ANALISIA. 2010EKO HIGIEZINEN MERKATUAREN SINTESIA
2.1 grafikoa Eraikitako etxebizitzen bilakaera EAEn, 1990-2012....................................... 25 2.2 grafikoa Etxebizitza babestuaren pisua EAEn hasitako etxebizitzaren guztizkoaren
gain, 2002-2012. ..................................................................................... 25 2.3 grafikoa Etxebizitza tipologiaren arabera amaitutako etxebizitzen bilakaera,
2004-2012. ............................................................................................. 29 2.4 grafikoa Amaitutako etxebizitza libre eta babestuen bilakaera Lurralde
Historikoen arabera, 2006-2012. ............................................................... 31 2.5 grafikoa Etxebizitza babestuaren pisua Estatuan hasitako etxebizitzaren
guztizkoaren gain, 2002-2012. .................................................................. 33 2.6 grafikoa Etxebizitza publikoaren pisua Estatuan hasitako etxebizitzaren
guztizkoaren gain, 2002-2012. .................................................................. 34 2.7 grafikoa Amaitutako etxebizitzen guztiko bolumenaren bilakaera. 1994-2012
aldia. 100 indizea= 1994. EAE eta Estatuko gainerakoa. ............................... 36 2.8 grafikoa Amaitutako etxebizitza babestuen bolumenaren bilakaera. 1994-2012
aldia. 100 indizea= 1994. EAE eta Estatuko gainerakoa. ............................... 36 2.9 grafikoa Amaitutako etxebizitza libreen bolumenaren bilakaera. 1994-2012 aldia.
100 indizea= 1994. EAE eta Estatuko gainerakoa. ........................................ 37 2.10 grafikoa Amaitutako etxebizitzen guztizkoaren gaineko amaitutako etxebizitza
babestuen pisu erlatiboaren bilakaera. 1994-2012 aldia. EAE eta Estatuko gainerakoa. ................................................................................ 38
2.11 grafikoa 1.000 biztanleko amaitutako etxebizitzen guztiko bolumenaren bilakaera. 1994-2012 aldia. EAE eta Estatuko gainerakoa. ............................ 39
2.12 grafikoa Hasitako etxebizitza babestuen aldakuntza-tasa autonomia-erkidegoen arabera. 2006-2012 aldiko aldakuntza. ....................................................... 40
2.13 grafikoa Hasitako babestutako etxebizitzen aldakuntza-tasa autonomia-erkidegoen arabera. 2011-2012 aldiko aldakuntza. ...................................... 41
2.14 grafikoa Amaitutako etxebizitzen aldakuntza-tasa autonomia-erkidegoen arabera.
2006-2012 aldiko aldakuntza. .................................................................... 42 2.15 grafikoa Amaitutako etxebizitzen aldakuntza-tasa autonomia-erkidegoen arabera.
2011-2012 aldiko aldakuntza. .................................................................... 43 2.16 grafikoa Amaitutako etxebizitza libreak eta babestuak mila biztanleko eta
autonomia-erkidegoen arabera 2012an eta 2011n. ...................................... 45 2.17 grafikoa EAEko eta Espainiako etxebizitza libreen prezioaren bilakaera
tipologiaren arabera, 2005-2012. ............................................................... 46 2.18 grafikoa Etxebizitza berri libreen prezioak eta urteko bilakaera-tasak, 2012. ................ 49 2.19 grafikoa Etxebizitza erabilien prezioak eta urteko bilakaera-tasak, 2012. ..................... 50 2.20 grafikoa Metro karratu erabilgarriaren prezioaren bilakaera etxebizitza motaren
arabera, 2000-2012. ................................................................................ 51 2.21 grafikoa Alokairu-erregimenean eskainitako etxebizitza erabilien hileko errenten
bilakaera, 2000-2012. .............................................................................. 53 2.22 grafikoa Prezio/m2 indizeen eta etxebizitza libreen errenten bilakaera (indizea
100=1996), 1996-2012. ........................................................................... 54
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
xi
2.23 grafikoa Prezio/m2 indizeen eta etxebizitzen errenten urteko aldakuntza-tasak tipologiaren arabera, 1995-2012. ............................................................... 55
2.24 grafikoa Etxebizitza berri libreen metro karratuaren prezioaren bilakaera Lurralde Historikoa kontuan hartuta, 1994-2012. ..................................................... 56
2.25 grafikoa Etxebizitza erabilien metro karratu erabilgarriaren prezioaren bilakaera Lurralde Historikoa kontuan hartuta, 2000-2012. ......................................... 57
2.26 grafikoa Salmentako etxebizitza berri libreen banaketa prezio-tarteen arabera, 2008-2012. ............................................................................................. 58
2.27 grafikoa Salmentako etxebizitza erabilien banaketa prezio-tarteen arabera, 2008-2012. ..................................................................................................... 58
2.28 grafikoa Etxebizitza berri libreen metro karratuaren prezioaren bilakaera, esparru geografikoen arabera, 2000-2012. ............................................................. 60
2.29 grafikoa Etxebizitza erabiliek m2 bakoitzeko duten prezioaren bilakaera esparru geografikoen arabera, 2000-2012. ............................................................. 61
2.30 grafikoa Salgai dauden etxebizitzen azalera erabilgarria (m2) mota eta erregimenaren arabera, 2000-2012. ........................................................... 62
2.31 grafikoa Etxebizitza berri libreen eskaintzaren banaketa geografikoaren bilakaera, 1997-2012. .............................................................................. 62
2.32 grafikoa Hiriburuek xurgatutako eskaintza berri librearen garrantzi erlatiboaren bilakaera, 1996-2012. .............................................................................. 63
2.33 grafikoa Salgai dauden etxebizitza berri libreen ezaugarrien bilakaera, 2000-2012. ..................................................................................................... 64
2.34 grafikoa Alokairu-erregimenean eskainitako etxebizitza erabilien hileko errenten bilakaera, 2000-2012. .............................................................................. 64
2.35 grafikoa Alokairuko etxebizitza libreen errenten banaketaren bilakaera,2006-2012. ..................................................................................................... 65
2.36 grafikoa Alokairuan eskainitako 60 m2-tik beherako etxebizitza libreen bilakaera, 2004-2012. ............................................................................................. 66
2.37 grafikoa Salgai dauden etxebizitza babestuen eta alokatzeko dauden etxebizitza babestuen errenten prezioa m2 erabilgarri bakoitzeko, 1996-2012. ................ 67
2.38 grafikoa Salgai dauden etxebizitzen banaketa prezio-tarteen arabera, 2008-2012. ....... 68 2.39 grafikoa Eskainitako etxebizitza babestuen bilakaera, edukitza-erregimenaren
arabera, 1997-2012. ................................................................................ 69 2.40 grafikoa Etxebizitza babestuen –salgai daudenen eta alokatzeko daudenen–
azaleraren bilakaera, 2003-2012. ............................................................... 70 2.41 grafikoa Etxebizitza babestuen eskaintzaren banaketa geografikoaren bilakaera,
2002-2012. ............................................................................................. 71 2.42 grafikoa Hiriburuek xurgatutako eskaintza babestuaren garrantzi erlatiboaren
bilakaera, 2002-2012. .............................................................................. 71 2.43 grafikoa Merkatuaren dinamismo-indizea, salmenta-aurreikuspena hurrengo
hiruhilekorako eta prezioen bilakaera urtebeterako, 2003-2012. .................... 73 3.1 grafikoa Etxebiden erregistratutako eskabide-espedienteen bilakaera, 2006-
2012. ..................................................................................................... 74 3.2 grafikoa Etxebiden erregistratutako eskabide-espedienteen bilakaera, Lurralde
Historikoaren arabera, 2006-2012. ............................................................. 75 3.3 grafikoa Etxebiden erregistratutako espedienteen batez besteko diru-sarreren
mailaren bilakaera, 2008-2012. ................................................................. 76 3.4 grafikoa Eskabideen banaketa, diru-sarreren maila neurtuaren arabera, 2012. ............ 76 3.5 grafikoa Etxebideko erregistroen bilakaera, sarrera-kupo nagusien arabera,
2005-2012. ............................................................................................. 78
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
xii
3.6 grafikoa Etxebiden erregistratutako pertsonek eskatutako etxebizitza-motaren bilakaera, 2006-2012. .............................................................................. 79
3.7 grafikoa Etxebiden erregistratutako pertsonen batez besteko diru-sarrera haztatuen mailaren bilakaera, 2008-2012. .................................................. 80
3.8 grafikoa Etxebiden erregistratutako pertsonen diru-sarreren mailaren bilakaera, 2009-2012. ............................................................................................. 81
4.1 grafikoa Etxebizitza-salerosketen bilakaera, etxebizitza motaren arabera. EAE, 2004-2012. ............................................................................................. 84
4.2 grafikoa Formalizatutako etxebizitza-salerosketen bilakaera, Lurralde Historikoen arabera, 2004-2012. ................................................................................ 85
4.3 grafikoa Formalizatutako salerosketen bilakaera, etxebizitza motaren arabera, Lurralde Historikoa kontuan hartuta. .......................................................... 86
4.4 grafikoa Formalizatutako salerosketen banaketa, Lurralde Historikoen arabera, etxebizitza mota kontuan hartuta, 2012. ..................................................... 88
4.5 grafikoa EAEtik kanpo etxebizitza erosi duten erosleen proportzioa, Lurralde Historikoen arabera, 2006-2012. ............................................................... 89
4.6 grafikoa Etxebizitzen salerosketen bilakaera, etxebizitza motaren arabera. EAE, 2007-2012. ............................................................................................. 92
4.7 grafikoa Etxebizitzen salerosketen bilakaera, etxebizitza motaren arabera Espainia osoan. Notarioen Estatistika, 2004-2012. ....................................... 93
4.8 grafikoa Autonomia-erkidegoek formalizatutako salerosketen urteko aldakuntza-tasa. Etxebizitzen higiezinen salerosketen guztizko kopurua, 2011-2012. ........ 94
4.9 grafikoa Formalizatutako salerosketen urteko aldakuntza-tasa, etxebizitza motaren arabera. 2012 ............................................................................. 96
4.10 grafikoa Etxebizitza libreen prezioaren bilakaera, tipologiaren arabera, EAEn eta Espainian, 2005-2012. .............................................................................. 98
4.11 grafikoa Etxebizitza berri libreen prezioak eta urteko bilakaera-tasak, 2012. .............. 100 4.12 grafikoa Etxebizitza erabilien prezioak eta urteko bilakaera-tasak, 2012. ................... 101 4.13 grafikoa Etxebizitza erabiliaren metro karratu bakoitzeko batez besteko
prezioaren hiru hileroko bilakaera EAEn eta Espainian, 2012 (eurotan). ........ 102 4.14 grafikoa Etxebizitza erabiliaren metro karratu bakoitzeko batez besteko
prezioaren hiru hileroko bilakaera EAEn (hiriburuen arabera) eta Lurralde Historiko bakoitzeko gainerako udalerrietan, 2012 (eurotan). .......... 103
4.15 grafikoa Etxebizitza berri librearen metro karratu bakoitzeko batez besteko prezioaren hiru hileroko bilakaera EAEn eta Espainian, 2012 (eurotan). ........ 104
4.16 grafikoa Etxebizitza berri librearen metro karratu bakoitzeko batez besteko
prezioaren hiru hileroko bilakaera EAEn (hiriburuen arabera) eta Lurralde Historiko bakoitzeko gainerako udalerrietan, 2012 (eurotan). .......... 105
4.17 grafikoa EAEko etxebizitzaren prezioaren mapa ...................................................... 106 5.1 grafikoa Nagusiki edo soilik etxebizitzarako eraikinak eta egoeraren arabera,
2011. ................................................................................................... 108 5.2 grafikoa Higiezinak instalazioen ezartze-mailaren arabera, 2011. ............................. 109 5.3 grafikoa Etxebizitzetarako eraikinak, eraikinaren instalazioen arabera, 2011. ............. 109 5.4 grafikoa Diru-laguntzen eta aurrekontu babesgarrien bilakaera, laguntza motaren
arabera, 2012. ....................................................................................... 113 5.5 grafikoa Etxebizitza birgaitzeko diru-laguntzen hartzaileen banaketa, diru-
sarreren arabera 2003-2012.................................................................... 114 5.6 grafikoa Etxebizitza hartzaileen eta aitortutako diru-laguntzen zenbateko osoaren
banaketa Lurralde Historikoen arabera, 2012. ........................................... 114
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
xiii
5.7 grafikoa Etxebizitza birgaitzeko diru-laguntzen hartzaileen banaketa, diru-sarreren arabera eta Lurralde Historikoen arabera, 2012............................. 115
5.8 grafikoa Etxebizitza birgaitzeko diru-laguntzen hartzaileen banaketa, etxean dauden kide kopuruaren arabera. 2003-2012. ........................................... 116
5.9 grafikoa Etxebizitza birgaitzeko diru-laguntzen hartzaileen banaketa, etxeko kideen adinaren arabera, 2006-2012. ....................................................... 116
5.10 grafikoa Etxebizitza birgaitzeko diru-laguntzen hartzaileak, atzerriko nazionalitatea dutenak, 2003-2012. ......................................................... 117
6.1 grafikoa Hipoteka-maileguen erreferentziako tasen bilakaera, 1999-2012. ................ 118 6.2 grafikoa EAEn formalizatutako hipoteken bilakaera, Lurralde Historikoen arabera,
2003-2012. ........................................................................................... 120 6.3 grafikoa EAEn formalizatutako hipoteken zenbateko osoaren bilakaera, 2003-
2012. ................................................................................................... 121 6.4 grafikoa Batez besteko hipoteka kopuruaren bilakaera, Lurralde Historikoen
arabera, 2003-2012. .............................................................................. 122 6.5 grafikoa Formalizatutako hipoteketan Aurrezki Kutxek duten pisuaren bilakaera,
2005-2012. ........................................................................................... 123 6.6 grafikoa Espainian formalizatutako hipoteken zenbateko osoaren bilakaera, 2003-
2012. ................................................................................................... 124 6.7 grafikoa Formalizatutako hipoteka kopuruaren urte arteko aldaketa-tasa,
autonomia erkidegoen arabera, 2011-2012. .............................................. 125 6.8 grafikoa Formalizatutako hipoteken batez besteko zenbatekoa, autonomia
erkidegoen arabera, 2012. ...................................................................... 126 6.9 grafikoa Batez besteko hipotekaren zenbatekoaren urte arteko aldaketa-tasa,
2011-2012. ........................................................................................... 127 6.10 grafikoa 1.000 biztanleko formalizatutako hipoteka kopuruaren ratioa, autonomia
erkidegoen arabera, 2012. ...................................................................... 128 6.11 grafikoa Kontratatutako hipoteka-mailegu berrien batez besteko iraupena, 2012. ...... 129 6.12 grafikoa EAEko eta Espainiako batez besteko hileko hipoteka-kuotaren eta
soldata-kostuaren arteko erlazioaren bilakaera, 2004-2012. ........................ 130 6.13 grafikoa Espainian etxebizitza erosteko zalantzakortasun-tasa, 1999-2012. ............... 131 6.14 grafikoa Hipoteka-betearazpenen hiruhileko bilakaera EAEn eta Espainian, 2007-
2012. ................................................................................................... 133 6.15 grafikoa Hipoteka-betearazpen prozedurak EAEn Estatuarekiko eta Lurralde
Historikoen arabera, 2012. ...................................................................... 134 6.16 grafikoa Hipoteka-betearazpenaren ondorioz EAEn egindako esleipenak
Estatuarekiko eta Lurralde Historikoen arabera, 2012. ................................ 135 6.17 grafikoa Ordainean emateak EAEn Estatuarekiko eta Lurralde Historikoen
arabera, 2012. ....................................................................................... 136 4.1 grafikoa Eraikitzen hasitako eta amaitutako etxebizitzen bilakaera 2000-2012. .......... 198 4.2 grafikoa Eraikitzen hasitako eta amaitutako etxebizitzen bilakaera 2000-2012. .......... 199 4.3 grafikoa Etxebizitza babestuen eraikuntza ekimen motaren arabera .......................... 200 4.4 grafikoa Sustapen publikoko etxebizitzen eraikuntzaren bilakaera eragile
sustatzailearen arabera........................................................................... 203 4.5 grafikoa Babes publikoko etxebizitzen eraikuntzaren bilakaera, etxebizitza
motaren arabera .................................................................................... 203 4.6 grafikoa Babes publikoko etxebizitzaren merkatu-kuota .......................................... 203 4.7 grafikoa Sustatutako babes publikoko etxebizitzen bilakaera, etxebizitza
eskuratzeko erregimenaren arabera, 2000-2010 ........................................ 205
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
xiv
4.8 grafikoa Sustatutako alokairuko etxebizitzen banaketa sustatzailearen arabera, 2010-2012 ............................................................................................ 206
4.9 grafikoa Alokairuaren sustapenerako laguntzen bilakaera, 2002-2012 ....................... 206 4.10 grafikoa Alokairuaren sustapenerako etxebizitza bakoitzeko emandako batez
besteko laguntzen bilakaera, 2002-2012 ................................................... 207 4.11 grafikoa Alokabide/EASPren etxebizitza-parke propioaren garapena, 2003-2012 ........ 208 4.12 grafikoa Alokabideren etxebizitza-parkea lurralde historikoka, 2012 ......................... 208 4.13 grafikoa Alokabideren etxebizitzak dituzten udalerri garrantzitsuenak, 2012 .............. 208 4.14 grafikoa Alokabideren etxebizitza propioen batez besteko errentaren bilakaera,
2004-2012 ............................................................................................ 209 4.15 grafikoa Alokabidek kudeatutako etxebizitza-parkearen bilakaera, 2003-2012 ........... 209 4.16 grafikoa Alokabidek kudeatutako alokairuko etxebizitza-parkearen banaketa,
2012 .................................................................................................... 210 4.17 grafikoa Biziguneren etxebizitza-parkearen bilakaera, 2003-2012............................. 211 4.18 grafikoa Biziguneren etxebizitza-parkea lurralde historikoka, 2012 ........................... 212 4.19 grafikoa Biziguneren etxebizitza gehien dituzten udalerriak (2012ko abenduaren
31ko datuak) ......................................................................................... 212 4.20 grafikoa Bizigune Programaren bitartez alokatutako etxebizitzen batez besteko
errentaren bilakaera, 2003-2012 ............................................................. 213 4.21 grafikoa Etxebizitzaren Prestazio Osagarria jasotzen duten pertsonen hileko
bilakaera. 2010-2012. ............................................................................ 214 4.22 grafikoa Etxebizitzaren Prestazio Osagarria jasotzen duten pertsonen hiruhileko
bilakaera, lurralde historikoka, 2010-2012 ................................................ 215 4.23 grafikoa Etxebizitzaren Prestazio Osagarrira bideratutako guztizko zenbatekoaren
hileko bilakaera. 2010-2012. ................................................................... 215 4.24 grafikoa Gurasobakartasunaren subsidioa jasotzen duten hartzaileen hileko
bilakaera ............................................................................................... 216 4.25 grafikoa Etxebizitza alokatzeko Gizarte Larrialdietako Laguntzetan egindako
guztizko gastuaren garrantzia, 2012 ......................................................... 217 4.26 grafikoa Emantzipatzeko Oinarrizko Errentaren hartzaileen bilakaera EAEn, 2008-
2012 .................................................................................................... 218 4.27 grafikoa Emantzipatzeko Oinarrizko Errentaren hartzaileen banaketa lurralde
historikoka, 2012 ................................................................................... 218 4.28 grafikoa Emantzipatzeko Oinarrizko Errentaren urteko eskabideak lurralde
historikoka, 2008-2012 ........................................................................... 219 4.29 grafikoa Azalera-eskubideko eraikinetako lurzoruaren balizko erosleak, eskaerak
eta erosleak .......................................................................................... 220 4.30 grafikoa Lurzoruaren erosleen banaketa geografikoa Hiru faseak guztira. .................. 220 4.31 grafikoa Birgaitutako etxebizitzen kopuruaren eta birgaitzeko diru-laguntzen
guztizko kopuruaren bilakaera, 2006-2011 ................................................ 222 4.32 grafikoa Birgaitzeko diru-laguntzen batez besteko kopurua, motaren arabera ............ 223 4.33 grafikoa Diru-laguntzen bilakaera laguntza motaren arabera.................................... 223 4.34 grafikoa 2012an emandako diru-laguntzen banaketa, lurralde historikoen eta
laguntza motaren arabera ....................................................................... 225 4.35 grafikoa Onartutako maileguen guztizko zenbatekoaren bilakaera. 2006-2012. .......... 227 4.36 grafikoa Irisgarritasuna hobetzeko asmoz esleitutako diru-laguntzak 2001-2012. ....... 228 4.37 grafikoa Lurzoruaren erosketen bilakaera, sustatzaileen arabera. 1998-2012. ............ 231 4.38 grafikoa Etxebizitza Sailaren lurzoru-ondarea, eremu funtzionalen arabera. 2012. ...... 233 4.39 grafikoa Esleitutako maileguen erabilera. .............................................................. 236
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
xv
4.40 grafikoa Erakunde mailegu-emaileen banaketa emandako maileguen bolumenaren arabera. 2012. ................................................................... 237
4.41 grafikoa Finantzatutako etxebizitza kopurua, jarduera motaren arabera. 2012 ........... 238 4.42 grafikoa ISO 9001 ziurtapenen bilakaera ............................................................... 240 4.43 grafikoa ISO 14001 ziurtapenen bilakaera ............................................................. 241 4.44 grafikoa OHSAS 18001 ziurtapenen bilakaera ........................................................ 241 4.45 grafikoa Laneko ezbeharren eraginaren indizea eraikuntza-sektorean ....................... 242 4.46 grafikoa Zozketatutako etxebizitzen banaketa, tipologiaren eta edukitza-
erregimenaren arabera 2010-2012 aldian guztira zozketatutako etxebizitzak. .......................................................................................... 247
4.47 grafikoa ETXEBIDEk kudeatutako uko-egiteen bilakaera (2000-2012) ....................... 249 4.48 grafikoa ETXEBIDEk kudeatutako uko-egiteen banaketa, lurralde historikoka ............. 250 4.49 grafikoa Sailak ikuskatutako etxebizitzen bilakaera metatua .................................... 252 4.50 grafikoa Sailak ikuskatutako etxebizitzak eta zigorra izan duten kasuak .................... 252 4.51 grafikoa Eusko Jaurlaritzaren Babes Ofizialeko Etxebizitzen ikuskapenaren
emaitzen lurralde-banaketa, 2004-2012 ................................................... 253 4.52 grafikoa Isunen batez besteko zenbatekoa, Lurralde Historikoen arabera, 2004-
2012 .................................................................................................... 253 4.53 grafikoa Eroslehentasuna aplikatu zaien etxebizitzak eta salmenta-eskaintzak ........... 253 4.54 grafikoa Etxebide bitartez zozketatutako etxebizitza babestuen bilakaera EAEn,
edukitza-erregimenaren arabera 2007-2012. ............................................. 258 4.55 grafikoa Alokairuko etxebizitza babestu baten eta erosketa-erregimeneko baten
biztanle esleipendunen adinaren konparazioa ............................................ 259 4.56 grafikoa Alokairuko etxebizitza babestu baten eta erosketa-erregimeneko baten
biztanle esleipendunen lan-egoeraren konparazioa ..................................... 259 4.57 grafikoa Familia-unitate esleipendunaren hileko diru-sarrera garbien mailaren
banaketa, etxebizitza eskuratzeko erregimenaren arabera .......................... 260 4.58 grafikoa Birgaitzeko laguntzen hartzaileen banaketa, sarrera-mailaren arabera. ......... 265 4.59 grafikoa Birgaitzeko laguntzen hartzaileen banaketa, familiako kide kopuruaren
arabera. ................................................................................................ 265 4.60 grafikoa Birgaitzeko laguntzen hartzaileen banaketa, adinaren arabera. .................... 266 4.61 grafikoa Pertsona bakar batek osatutako familiak birgaitze motaren eta sexuaren
arabera ................................................................................................. 266 4.62 grafikoa Bizigune programaren helburuekiko adostasunaren batez besteko maila ....... 271 4.63 grafikoa Bizigune Programako maizterrek etxebizitzaren hainbat ezaugarriekiko
agertutako batez besteko gogobetetasuna ................................................ 271 4.64 grafikoa Maizterrek Bizigune Programako hainbat alderdirekiko agertutako batez
besteko gogobetetasuna ......................................................................... 271 5.1 grafikoa Etxebizitzaren guztizko gastuaren bilakaera, 2001-2012. ............................ 276 5.2 grafikoa Etxebizitza Multzoaren gastuaren bilakaera, jarduera-ildoaren arabera,
2001-2012 ............................................................................................ 281
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
xvi
AURKEZPENA
Eusko Jaurlaritzako 2012an landu duen Etxebizitzaren Gizarte Politiken Ebaluazio Txostena
aurkezten dizuegu. Bestalde, 2010-2013 Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Plana
da etxebizitza politiken Plangintza Estrategikoa egiteko bitartekoa eta adierazitako helburuak
betetzeko lehentasunak eta nahitaezko jarduerak adierazten ditu.
Kontuan hartu behar da 2010-2013 Plan Zuzendaria landu zen garaian eszenategia oso
konplikatua zela eta egoerak okerrera egin duela iraunaldiaren azken urteetan. 2012an
egoera okertu izanak, gobernu-taldea ordezkatzearekin batera, Plan Zuzentzailea 2012ko
abenduan amaitutzat ematera, eta 2013-2016 aldirako ildo estrategikoak eta lehentasunak
zehaztuko dituen beste plan bat 2013an zehaztera eraman du.
Horrela, dokumentu honetan Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Plana indarrean
egon den hirurtekoan lortutako betetzea aztertzen da. Plan Zuzentzaileak 70 ekintza barne
hartzen zituen, jarduteko 5 ardatz estrategikoren inguruan bilduta. Plana gauzatzeko makina
bat programa eta jarduera behar dira, eta, hori dela eta, emaitza eta ebaluazio partzial ugari
aurkeztu behar dira Plana bere osotasunean ebaluatu ahal izateko eta, ondorioz, Eusko
Jaurlaritzak etxebizitzaren alorrean egindako lana ebaluatzeko epealdi horretarako.
Ebaluazioa ez dela berez helburu baten antzera ulertu behar, baizik eta politika publikoak
hobetzeko bitarteko baten antzera. Politika publikoen ebaluazioa egiteko, helburuen betetzea
eta eraginkortasuna ebaluatu behar da alde batetik, baina, aldi berean, hainbat alderdi
kontuan hartu behar dira ezinbestean, hala nola ekitatea laguntzak banatzeko orduan,
helburuak lortzeko ezarritako programen koherentzia eta gizartean lortutako inpaktua.
Bi zati desberdinetan egituratu da dokumentua. Lehen zati batean 2012ko higiezinen
merkatuak bizi zuen egoeraren laburpen bat egiten da, eta, horri esker, testuinguruko
egoera azter daiteke; eta bigarren zati batean etxebizitza-politika publikoen ebaluazioa egin
da.
Sei kapitulutan bereizita dago lehen zatia. Lehenengoak testuinguru ekonomiko orokorraren
azterketa du ardatz gisa; bigarrenak EAEn egindako etxebizitza-eskaintza aztertzen da;
hirugarrenak etxebizitzaren beharrak eta eskaria aztertzen ditu, laugarrenak higiezinen
merkatuaren jarduera, bosgarrenak birgaitzeko beharrak eta seigarrenak, azkenik, hipoteka-
finantzaketa.
Bigarren zatiari dagokionez, zazpi kapitulutan egituratuta dago. Lehen kapituluan aurkezten
dira Sailaren etxebizitza-politikaren ardatz estrategikoak eta helburu nagusiak; guztiak
2010-2013 Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planean jasota daude. Halaber,
etxebizitza-politikan parte hartzen duten eragileei buruz hitz egiten da lehen kapituluan.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
xvii
Bigarren kapituluaren ardatza Plan Zuzentzailearen adierazle kuantitatiboen betetze-mailaren
azterketa da, baita 2012 Etxebizitza Programak ezarritako helburuena ere.
Hirugarren kapituluan 2010-2013 Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planaren
jarraipena egiten da, jarduera-ardatzak kontuan hartuta. Horrela, Planean jasotako 70
ekintzen (5 ardatz estrategikoren inguruan egituratuak) eta 17 jarduera-lerroen betetze-
maila aztertzen da.
Laugarren kapituluan etxebizitzaren alorrean egiten dituen jardueren adierazle desberdinak
aztertzen dira zehazki; eta, horiekin batera, arreta berezia jartzen da laguntza-programa
desberdinen hartzaileen adierazleen eta talde desberdinek erakutsitako asetasunaren
gainean. Kapitulu honetan azterketa sakona egiten da adierazitako adierazleen banakapen
desberdinak kontuan hartuta: tipologiak, eragileak, azterketa geografikoa eta abar. Bestalde,
bosgarren kapituluan jardueren kostu ekonomikoa aztertzen da nagusiki.
Seigarren kapituluan ebaluazioa bera aztertzen da. Ildo horretan, aurkeztutako adierazle
guztiak aztertzen eta baloratzen dira, eraginkortasuna, asetasuna, koherentzia, parte-
hartzea eta iraunkortasuna kontuan hartuta. Amaitzeko, zazpigarren kapituluan
ebaluazioaren baitan egindako analisien ondoriozko gomendioak egiten dira, etorkizunera
begira erronka berriei aurre egiteko.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
18
I. ZATIA TESTUINGURUAREN AZTERKETA
2012KO HIGIEZINEN MERKATUAREN SINTESIA
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
19
1. TESTUINGURU EKONOMIKO OROKORRA
2012ko EAEko Higiezinen Merkatuaren Laburpen Txostenaren lehen kapitulu honek
testuinguru globalerako aurkezpen labur bat biltzen du, hiru maila geografikotan: Euskadi,
Estatua eta nazioartea.
Ildo horretan, azpimarratzekoa da euskal ekonomiak lehen aldiz izan duela BPGaren
murrizketa bat (% -1,2), hazkunde apala izandako bi ekitaldi jarraituren ondoren (% 0,3
2010. urtean eta % 0,5 2011ko ekitaldian, hurrenez hurren). Edozein kasutan ere, euskal
ekonomiaren beherakada hori Espainiako ekonomiak izandakoaren azpitik dago, % 1,4ko
tasa negatiboa izan baitu 2012. urtean.
2012an EAEn BPGak izandako murrizketa hori barne-eskariaren beherakadari lotu zaio,
neurri batean, jarduera ekonomikoa nabarmen moteldu baitu beherakada horrek ekitaldi
honetan. Horrela, 2010ean eta 2011n barne-eskaria modu apalean gutxitu zen (-0,7 eta -0,3
hurrenez hurren), eta 2012. urtean, aldiz, modu nabariagoan gutxitu da (% -2,2).
Jarduera ekonomikoaren eta barne-eskariaren murrizketa gorabehera, prezioek goraka
jarraitu dute EAEn, eta ekitaldi honetako KPIaren urteko aldakuntza-tasa % 2,3ra iritsi da.
1.1 taula EAEko jokaleku makroekonomikoa, 2006-2012.
2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
BPG erreala 4,4 4,1 1,3 -3,8 0,3 0,5 -1,2
Barne-eskaria 4,4 4,3 0,7 -5,7 -0,7 -0,3 -2,2
Kanpo-saldoaren ekarpena (a) -0,2 -0,3 0,5 2,0 0,9 0,7 0,9
KPI (Kontsumorako Prezioen Indizea) (b) 3,4 2,8 4,1 0,3 1,7 3,1 2,3
Okupazioa BAI (b) 2,8 0,6 0,5 -6,4 0,7 -0,8 -6,0
Langabezia-tasa BAI 7,0 6,1 6,4 11,0 10,5 12,0 14,8
(a) BPGaren urteko hazkunderako ekarpenaren portzentajezko puntuak (b) Urteko batez besteko hazkunde-tasa.
Iturria: Eustat: Hiruhilekoko Kontu Ekonomikoak. EIN: KPI eta BAI.
Barne-eskariak adierazitako jokabide negatibo hori izan badu, kanpo-eskariak, aitzitik,
dinamika positiboagoa erakutsi du. Horrela, kanpo-saldoak euskal BPGaren bilakaerarako
2012an egin duen ekarpena positiboa izan da (% +0,9), 2011ko erregistroa ere hobetuta (%
+0,7). Dena den, kanpo-saldoaren aldeko ekarpen horrek ez du konpentsatu euskal barne-
eskariak izandako beherakada.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
20
Euskal produkzioaren murrizketak nabarmen markatu ditu 2012. urte horretan barruko lan-
merkatuan izandako joerak. Honako hauek ikusten dira:
EAEko okupazio-zifren murrizketa handia (% -6,0), 2011n ikusitakoaren nabarmen
gainetik (% -0,8) eta 2009. urtean izandakoaren maila bat gainetik ere bai (% -6,4).
Langabeziaren hazkunde aipagarria, eta, hori horrela, euskal langabezia-tasa %
14,8ra iritsi da 2012an berrikusitako datuekin (BAIaren datuen arabera). Dena dela,
ekitaldi honetan EAEn izandako langabezia-tasa Estatuan izandakoaren nabarmen
azpitik dago (% 25).
Jokaleku ekonomiko globalarekin alderatutako ikuspuntutik begiratuta, euskal ekonomiaren
murrizketaren indarra 2012an Espainiako eta Italiako ekonomiek izandakotik hurbil dago, bi
herrialdeek ere % 1,4ko dezelarazioa izan baitute.
Bestalde, Erresuma Batuko eta Frantziako jarduera ekonomikoak 2011ko mailetatik hurbil
atxiki ditu bere produkzio-mailak, eta Alemaniako Errepublika Federalaren BPGak, aldiz,
bilakaera positiboa izan du 2012an (% + 0,9).
Esparru estraeuroparrari dagokionez, Txina nabarmentzen da, bere ekonomiak % 7,8ko
hezkundea izan baitu, eta Japoniako eta Estatu Batuetako ekonomiek, aldiz, hazkunde
positibo apalagoak izan dituzte (% 2 inguru).
1.2 taula EAEko jokaleku makroekonomikoa, 2006-2012.
2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
AEB 2,7 1,9 -0,3 -3,5 3,0 1,8 2,2
Japonia 1,7 2,2 -1,0 -5,5 4,4 -0,6 2,0
Txina 12,7 14,2 9,6 9,2 10,4 9,3 7,8
Europar Batasuna 3,6 3,4 0,5 -4,2 2,0 1,4 -0,6
Alemania 3,9 3,4 0,8 -5,1 3,6 3,1 0,9
Frantzian 2,7 2,2 -0,2 -2,6 1,4 1,7 0,0
Erresuma Batua 2,6 3,5 -1,1 -4,4 2,1 0,9 0,2
Italia 2,2 1,7 -1,2 -5,5 1,8 0,4 -1,4
Espainia 4,1 3,5 0,9 -3,7 -0,1 0,4 -1,4
Euskadi 4,4 4,2 1,3 -3,9 0,3 0,5 -1,2
Iturria: NMF eta Eustat.
Euskal ekonomiaren bilakaeraren sektore-azterketa bat eginda, nabarmentzekoa da
produkzioari dagokionez azken urteetan jada izandako eraikuntzaren sektorearen
beherakada, eta neurri handiagoan enpleguari dagokionez izandakoa ere bai. Izan ere,
2012an izandako eraikuntza-jardueraren beherapena (% -6,3) aurreko ekitaldikoa baino
zertxobait handiagoa da (% -5,9).
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
21
2012an eraikuntzaren sektorean enpleguak izandako beherakada handiak (% -11,8)
sektoreko produkzio-jardueraren beherapen-tasa bikoizten du, eta portzentajezko hiru puntu
gainetik dago 2011. urtean izandako enplegu-tasarekin alderatuta (% -8,5).
1.3 taula EAEko sektore ekonomikoen hazkundea, 2006-2012.
2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
2012
I II III IV
Nekaz. eta
arrantza -9,8 9,8 -6,1 3,6 24,7 -1,9 5,9 12,8 3,9 -2,1 8,4
Industria 4,9 4,0 -0,6 -12,7 1,8 2,0 -2,4 -1,4 -2,4 -2,8 -3,1
Eraikuntza 5,1 4,6 -5,8 -3,6 -9,8 -5,9 -6,3 -6,3 -6,4 -6,1 -6,3
Zerbitzuak 3,8 4,2 3,3 -0,2 0,6 0,8 -0,3 0,4 0,0 -0,6 -0,9
BPG 4,2 4,1 1,3 -3,8 0,3 0,5 -1,2 -0,5 -1,1 -1,6 -1,8
Iturria: Eustat: Hiruhilekoko Kontu Ekonomikoak.
Era berean, euskal industria-sektoreak 2012an bere jarduera EAEn % 2,4 murriztu dela ikusi
du. Murrizketa hori bereziki esanguratsua da, joera-aldaketa bat erakusten baitu. 2010. eta
2011. urteetan % 2 inguruko erritmoarekin hazi zen urtean euskal industria.
Joera-aldaketa hori bereziki handia izan da industria-enpleguan, eta 2012an enpleguak
izandako aldakuntza-tasa negatiboak (% -4,3) aurreko bi ekitaldietan izandakoa gainditzen
du. 2012ko lau hiruhilekoetan industria-enpleguaren jaitsieraren indarra areagotu egin da
azken hiruhilekoan % 5,3ko gehieneko jaitsiera izan arte.
Bestalde, zerbitzuen sektorean ere produkzioaren beherakada izan da 2012an, lehen aldiz
nolabaiteko egonkortasuneko eta hazkunde mugatuko aurreko bi urteen ondoren. Dena dela,
produkzio-jardueraren beherakada (% -0,3) eraikuntzaren eta industriaren sektoreetan
ikusitakoa baina nabarmen txikiagoa da.
Enplegu tertziarioari dagokionez, 2009az geroztik ez zen berriz haren murrizketarik gertatu.
Horrela, % 0,8 murriztu da zerbitzuen sektoreko enplegua EAEn, eta urteak aurrera egin
ahala gehitu egin da enplegu tertziarioaren suntsitze-erritmoa, azken hiruhilekoan ekitaldian
zehar izandako hiruhilekoko beherapen-tasa handienera iritsi arte (% -1,4).
1.4 taula EAEko enpleguaren bilakaera sektore ekonomikoen arabera, 2009-2012.
2009 2010 2011 2012
2012
I II III IV
Nekaz. eta arrantza -9,6 -1,0 -3,5 -0,1 -0,2 3,1 1,4 -4,8
Industria -7,1 -3,6 -2,2 -4,3 -3,1 -4,3 -4,7 -5,3
Eraikuntza -6,7 -6,9 -8,5 -11,8 -11,9 -12,0 -12,3 -10,9
Zerbitzuak -1,3 0,9 0,6 -0,8 -0,2 -0,6 -1,0 -1,4
GUZTIZKOA -3,4 -0,9 -0,9 -2,5 -1,8 -2,3 -2,7 -3,1
Iturria: Eustat. Hiruhilekoko Kontu Ekonomikoak.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
22
Azkenik, nekazaritza eta abeltzaintzako sektoreak konparatiboki bilakaera onena izan du
produkzioari dagokionez (% 5,9), eta atzerakada txiki bat ere bai, enplegu-arloan gainerako
sektoreetan izandakoa baino nabarmen apalagoa (% -0,1).
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
23
2. ETXEBIZITZA ESKAINTZA EAEn
2012ko Euskadiko eta Estatuko esparru ekonomikoa kokatzea ahalbidetzen duen hasierako
kapituluaren ondoren, EAEko etxebizitza-eskaintza aztertuko dugu kapitulu honetan, baita
Estatukoa ere, modu konparatuan.
2012an izandako etxebizitza librearen (librea eta babestua) eraikuntza-erritmoa aztertzea da
helburua, eta aurreko ekitaldiekin alderaketa eginda.
Kapitulu honen aldagai eta zenbaki nagusien deskribapena egin aurretik, adierazi behar da
hasitako etxebizitza librearen esparruan laugarren hiruhilekoko zifrak erabilgarri ez izateak
baldintzatu duela 2012ko EAEko eta Estatuko etxebizitza-eskaintzaren azterketa, eta, hori
horrela, zenbait nobedade sartu dira aurreko ekitaldiarekiko.
Berezitako bi alderditan ekingo diogu kapituluari: lehengo alderdia hasitako
etxebizitzari lotua, eta bigarrena amaitutako etxebizitzaren egoerari eta bilakaerari
buruzkoa, esparru horretan datuak baitauzkagu 2012. urte osorako aztertutako
etxebizitzaren bi tipologiatan (etxebizitza librea eta etxebizitza babestua).
Ondorioz, hasitako etxebizitza librearen zifrak 2012. urte osorako lehen
hiruhilekoaren eraikuntza-erritmoa atxikitzeko kalkulua aplikatuz aurkeztuko dira.
Eraikitako etxebizitzak EAEn: Hasitako etxebizitzak 2.1
2012. urtean hasitako etxebizitzen kopuruak jaitsiera nabarmena islatzen du 2011ko
ekitaldian erakusten ziren zifrekin alderatuta.
Zehazki, adierazitako kalkulua aplikatuta1, 2012an hasitako etxebizitzen guztizko kopurua
5.578 inguru litzateke, 2011ko kopurua baino % 40,3 txikiagoa (hasitako 9.344 etxebizitza).
Etxebizitza tipologiaren arabera, 2012an hasitako etxebizitzaren hazkunde-erritmoari
dagokionez, eraikuntza-maila hori kalkulatutako 3.158 etxebizitza libretan legoke, eta 2011n
hasitako 4.804 etxebizitza libreen azpitik egongo litzateke zifra hori.
Bestalde, 2012an hasitako etxebizitza babestuaren erritmoa azken hamarkadan EAEn
izandako mailekin alderatuz gero, maila nabarmen txikiagoetara iristen da egiaz.
1 Etxebizitza librearen esparruan 2012ko lehen seihilekoan islatutako portaera bigarren seihilekora aldatuz (1.579 etxebizitza libreak gehituz edo bikoiztuz).
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
24
Zehazki, eraikitako euskal etxebizitza babestua 2011n izandako mailaren ia erdira jaitsi da
2012an, % -46,7, eta, hori horrela, 2012an hasitako 2.420 etxebizitza izan dira guztira.
2.1 taula EAEn hasitako etxebizitzak, 1990-2012.
Urtea
Hasitako etxebizitzak
Etxebizitza libreak
Babes publikoko
etxebizitzak
Etxebizitzak guztira
Bab. pub. etx. %
guztizkoarekiko 1990 6.310 1.204 7.514 16,0
1991 5.521 1.645 7.166 23,0
1992 5.213 2.017 7.230 27,9
1993 5.016 2.769 7.785 35,6
1994 7.504 2.092 9.596 21,8
1995 10.260 2.478 12.738 19,5
1996 8.903 2.637 11.540 22,9
1997 9.592 2.324 11.916 19,5
1998 13.502 2.916 16.418 17,8
1999 15.351 3.626 18.962 19,0
2000 12.115 2.835 14.950 19,0
2001 11.194 4.284 15.478 27,7
2002 9.692 5.054 14.746 34,3
2003 13.626 6.625 20.251 32,7
2004 11.794 4.427 16.621 26,6
2005 11.987 4.687 16.674 28,1
2006 9.815 5.339 15.154 35,2
2007 11.269 7.310 18.579 39,3
2008 6.203 6.259 12.462 49,8
2009 3.855 3.196 7.051 45,3
2010 2.572 4.950 7.522 65,8
2011 4.804 4.540 9.344 48,6
2012 2.373* 2.420 4.793 43,3**
*2012ko lehenengo hiru hilekoetako datuak ** Guk egindako kalkulua 2012ko hiru lehenengo hiruhilekotan etxebizitza librearen erritmoaren proiekzioa oinarritzat hartuta Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila (Eusko Jaurlaritza) eta Sustapen Ministerioa
Dena den, hasitako etxebizitza babestuaren bolumena nabarmena da 2012ko ekitaldi
osorako hasitako etxebizitza libreen aurreikuspenarekin alderatzen bada, 2.1 grafikoan
erakusten denez.
Grafiko horrek erakusten du urtero hasitako etxebizitza babestuen kopurua hurbildu egin
zaiola etxebizitza librearen kopuruari. 2008az geroztik, EAEn hasitako etxebizitza
babestuaren bolumena etxebizitza librearenari hurbildu zaio, 2010ean gaindituz eta guzti.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
25
2.1 grafikoa Eraikitako etxebizitzen bilakaera EAEn, 1990-2012.
** Guk egindako kalkulua etxebizitza librearen esparruan, 2012ko hiru lehenengo hiruhilekotan
etxebizitza librea hasteko erritmoaren proiekzioa oinarritzat hartuta
Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila (Eusko Jaurlaritza) eta Sustapen Ministerioa
2010-2012 aldian hasitako etxebizitza babestuen urteko batezbestekoa (3.970 etxebizitza)
2002-2005 eta 2006-2009 aldiei dagozkien batezbestekoen azpitik badago ere (5.183 eta
5.525 hurrenez hurren), Eusko Jaurlaritzaren eta inplikatutako gainerako agenteen
ahaleginak nabarmena izaten jarraitzen du, eta horren erakusgarri da hasitako etxebizitzaren
guztizko parkearen gaineko etxebizitza babestuaren ratio adierazgarria, hau da, % 43,3
2012an.
2.2 grafikoa Etxebizitza babestuaren pisua EAEn hasitako etxebizitzaren guztizkoaren gain, 2002-2012.
Iturria: Sustapen Ministerioa * 2012ko urteko datua, 2012ko lehenengo hiru hilekoetan oinarrituta kalkulatutakoa
0
2.000
4.000
6.000
8.000
10.000
12.000
14.000
16.000
18.000
1990
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
Etxebizitza libreak Etxebizitza babestuak
0
10
20
30
40
50
60
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
babes pub. etxe. % guztizkoarekiko
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
26
Babestutako etxebizitzaren pisuak protagonismoa irabazi du azken urteetan, eta, hori
horrela, 2012an EAEn hasitako etxebizitza guztien gaineko horrelako etxebizitzen pisu
erlatiboa aurreko hirurtekoetan izandako batez besteko ehunekoen gainetik dago.
Horrela, eta zifratan, 2010-2012 aldiko batezbestekoa (% 55,0) 2009. urtearen aurreko
aldietan ikusitakoak nabarmen gainditzen dituen mailetan dago (1994-1997:% 21,0; 1998 –
2001: % 20,7 eta 2002-2005: % 30,6).
2.2 taula EAEn hasitako etxebizitzak, 1994-2012.
1994-
1997
1998-
2001
2002-
2005
2006-
2009
2010-
2012 2010 2011 2012
Libreak 36.259 52.162 47.099 31.142 9.749 2.572 4.804 2.373
Libreen urteko batezbestekoa 9.065 13.041 11.775 7.786 3.250 2.572 4.804 3.164*
Etxebizitza babestua 9.663 13.599 20.731 22.098 11.910 4.950 4.540 2.420
Babestuen urteko batezbestekoa 2.416 3.400 5.183 5.525 3.970 4.950 4.540 2.420
Guztizkoa 45.922 65.761 67.830 53.240 21.659 7.522 9.344 5.578
Urteko batezbestekoa, guztira 11.481 16.440 16.958 13.310 6.955 7.522 9.344 5.578
Babestuen % guztizkoarekiko 21,0 20,7 30,6 41,5 55,0 65,8 48,6 43,3**
* 2012an, etxebizitza libreak hasteko erritmoa urterako proiektatuta biltzen da ** Guk egindako kalkulua 2012ko hiru lehenengo hiruhilekotan etxebizitza librearen erritmoaren
proiekzioa oinarritzat hartuta Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila (Eusko Jaurlaritza) eta Sustapen Ministerioa
Etxebizitza librearen kasuan, 2012. urteko amaiera arte egindako proiekzioaren arabera
2010-2012 aldiko urteko batezbestekoa urtean hasitako 3.250 etxebizitza libretan
kalkulatzen da, eta maila hori aurreko hirurtekoei dagokiena baino maila txikiagoa da.
2012ko etxebizitzaren lurralde-eraikuntzaren banaketa geografikoaren arabera Bizkaia da
pisu erlatibo handiena duen lurraldea, etxebizitza libreari dagokionez zein, eta neurri
handiagoan, etxebizitza babestuari dagokionez (% 44,7 eta % 66,1, hurrenez hurren).
Guztira, Bizkaian 2012an hasitako etxebizitzen pisu erlatiboa EAEren guztizkoaren % 55,5era
iritsiko litzateke.
Etxebizitza babestuari lotutako Bizkaiaren lurralde-pisuaren hazkundea ez da, dena den,
Lurralde Historiko horretan hasitako etxebizitza babestuaren hazkundearen ondorio.
Izan ere, Bizkaian hasitako etxebizitzen kopurua gutxitu egin da 2011n 2.111 izatetik
2012an 1.599 izatera. Dena dela, Gipuzkoako eta Arabako lurraldeetan hasitako etxebizitza
bolumenaren murrizketa erlatibo handiagoari zor zaio Bizkaiaren pisu erlatiboak EAEko
guztizkoaren gain izan duen gorakada.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
27
2.3 taula Etxebizitza libre eta babestuaren eraikuntzaren banaketa, 2012.
Libreak* Babestuak GUZTIZKOA
Guztizkoa % Guztizkoa % Guztizkoa %
Araba 414 17,4 280 11,6 694 14,5
Bizkaia 1.060 44,7 1.599 66,1 2.659 55,5
Gipuzkoa 899 37,9 541 22,4 1.440 30,0
GUZTIZKOA 2.373 100,0 2.420 100,0 4.793 100,0
*2012ko lehenengo hiru hilekoetako datuak Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila (Eusko Jaurlaritza)
EAEn hasitako etxebizitzaren guztizkoaren % 27,7ra iritsi da Gipuzkoa 2012an: % 22,4
etxebizitza babestuaren kasuan eta % 37,9 etxebizitza librearen kasuan. Bilakaerari
gagozkiola, azpimarratzekoa da Gipuzkoako etxebizitza babestuaren beherakadak 2012ko
erregistroa % 60an uzten duela 2011koarekin alderatuta.
Hirugarrenik, 2012an EAEn hasitako etxebizitzen guztizkoaren % 14,5 litzateke Araba.
Nabarmentzekoa da, kasu horretan, lurraldean hasitako guztizko etxebizitza babestuaren
murrizketa esanguratsua, 2011n hasitako 1.079 etxebizitzetatik 2012. urteko 280
etxebizitzetara, hau da, % 74ko beherakada.
Azken urteotan hasitako babestutako etxebizitzen kopuruaren beherakadan izandako
lurralde-desberdintasunak kontuan izanda, ondoren taulan zehaztuko da lurralde-bilakaera
2006-2011 aldian izandako urteko batezbestekoarekin alderatuta.
Bizkaia da joera positiboa erakusten duen lurralde bakarra (% +5,6%), eta Arabak
erakusten du, aldiz, atzerakada handiena (% -87,8), Gipuzkoak izandako beherapena ere
nabarmena delarik (% -62,9).
2.4 taula Etxebizitza babestuaren eraikuntzaren banaketa geografikoa, 2006-2012.
Urteko batezbestekoa 2006-2011
2012 ∆%
2012/2006-2011 aldiko urteko
batezbestekoa Guztizkoa % Guztizkoa %
Araba 2.294 43,5 280 11,6 -87,8
Bizkaia 1.515 28,8 1.599 66,1 5,6
Gipuzkoa 1.460 27,7 541 22,4 -62,9
GUZTIZKOA 5.268 100,0 2.420 100,0 -54,1
Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila (Eusko Jaurlaritza)
Amaitutako etxebizitza EAEn 2.2
2012 osorako EAEn amaitutako etxebizitzen azterketak aurreko idatz-zatian deskribatutako
joera berresten du. 2012an amaitutako etxebizitzen guztizko kopurua 8.592 etxebizitza da,
eta, horrenbestez, 2011rekiko murrizketa-tasa % 24,1.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
28
Etxebizitza tipologiaren arabera, 2012ko beherakada handiena etxebizitza babestuari
dagokio (% -29,9), eta amaitutako etxebizitzen kopurua 2011ko 5.473 etxebizitzetatik
2012ko 3.835 etxebizitzetara igaro da.
Amaitutako etxebizitza libreen bolumena 4.757 etxebizitzatan dago (% -18,7 2011rekin
alderatuta), eta etxebizitza babestuaren kasuan 2011n amaitutako etxebizitza libreen
kopuruarekiko ikusitakoa baino beherapen txikiagoa da hori.
2012an amaitutako etxebizitza babestuen beherakada handienak haien pisu espezifikoaren
jaitsiera dakar EAEn amaitutako etxebizitzen guztizkoaren gain, proportzio hori 2011n
izandakoarekin alderatzen bada (% 44,6 2012an eta % 48,3, aldiz, 2012an).
Dena den, aipatzekoa da 2012an amaitutako etxebizitza babestuaren pisu erlatiboa
esanguratsua dela, eta nabarmen gainditzen dituela 2004-2009 aldian izandako ratioak.
2.5 taula EAEn amaitutako etxebizitzak, 2004-2012.
Urtea
Amaitutako etxebizitzak
Etxebizitza libreak:
Babes publikoko etxebizitzak
Etxebizitzak guztira
Bab. pub. etx. %
guztizkoarekiko 2004 10.588 3.647 14.235 25,6
2005 11.522 4.040 15.562 26,0
2006 9.794 4.829 14.623 33,0
2007 10.793 4.631 15.424 30,0
2008 9.083 5.000 14.083 35,5
2009 8.782 4.672 13.454 34,7
2010 6.409 4.991 11.400 43,8
2011 5.851 5.473 11.324 48,3
2012 4.757 3.835 8.592 44,6
Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila (Eusko Jaurlaritza) eta Sustapen Ministerioa
Tipologiaren arabera amaitutako etxebizitzen zifrak azken urteotan uztartzeko joera dute,
eta, horrela, 2004-2012 aldiko etxebizitza amaituaren bilakaera grafikoak amaitutako
etxebizitza babestuen guztizko kopuruaren etxebizitza libreekiko hurbilketaren joera argia
islatzen du. Gauzak horrela, 2009ra arte ikusitako etxebizitza librearen mesederako alde
nabaria asko estutzen da 2010etik aurrera.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
29
2.3 grafikoa Etxebizitza tipologiaren arabera amaitutako etxebizitzen bilakaera, 2004-2012.
Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila (Eusko Jaurlaritza) eta Sustapen Ministerioa
2012ko ekitaldian amaitutako etxebizitzen lurralde-azterketan sakonduz, Gipuzkoaren
nagusitasuna nabaritzen da (libreak eta babestuak barne): EAEren % 38,5 biltzen du,
Bizkaia atzetik duela (% 31,4) eta azkenik Araba % 30eko pisu erlatiboarekin.
Etxebizitza babestuaren kasuan, Arabak biltzen ditu orain ere EAE osoan amaitutako
etxebizitza gehienak, eta 2012an amaitutako etxebizitzen guztizkoaren % 44,3 lurralde
horretan dago, Gipuzkoaren % 29,5 eta Bizkaiaren % 26,2 nabarmen gaindituta.
Aldiz, etxebizitza libre amaituaren kasuan, Gipuzkoa dago EAEren buru amaitutako
etxebizitzen guztizkoaren % 45,8arekin, atzetik Bizkaia eta Araba dituelarik, % 35,7arekin
eta % 18,5arekin, hurrenez hurren.
2.6 taula Amaitutako etxebizitzen banaketa geografikoa: etxebizitza librea eta babestua, 2012.
Libreak Babestuak GUZTIZKOA
Guztizkoa % Guztizkoa % Guztizkoa %
Araba 881 18,5 1.700 44,3 2.581 30,0
Bizkaia 1.699 35,7 1.003 26,2 2.702 31,4
Gipuzkoa 2.177 45,8 1.132 29,5 3.309 38,5
GUZTIZKOA 4.757 100,0 3.835 100,0 8.592 100,0
Iturria: Babes Ofizialeko Etxebizitzako behin-behineko eta behin betiko kalifikazioak eta Etxebizitza Sozialen zuinketako eta behin-behineko harrerako aktak, eta Sustapen Ministerioa
Etxebizitza librearen kasuan, Araban gertatzen da amaitutako etxebizitzen bolumenaren
murrizketa handiena 2006-2011 aldiko batezbestearekiko (% -51,8), atzetik Bizkaia duela
(% -48,0), Gipuzkoan beherapenarena txikiagoa delarik (% -35,1).
0
2.000
4.000
6.000
8.000
10.000
12.000
14.000
Etxebizitza libreak Etxebizitza babestuak
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
30
2.7 taula Amaitutako etxebizitza librearen banaketa geografikoa, 2006-2012.
Urteko batezbestekoa 2006-2011
2012 ∆%
2012/2006-2011 aldiko urteko
batezbestekoa Guztizkoa % Guztizkoa %
Araba 1.827 21,6 881 18,5 -51,8
Bizkaia 3.269 38,7 1.699 35,7 -48,0
Gipuzkoa 3.356 39,7 2.177 45,8 -35,1
GUZTIZKOA 8.452 100,0 4.757 100,0 -43,7
Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila (Eusko Jaurlaritza) eta Sustapen Ministerioa
Etxebizitza babestuari dagokionez, aipatzekoa da Gipuzkoan (amaitutako 1.132 etxebizitza
babestu 2012an) ia ez dagoela 2012an amaitutako etxebizitzen kopuruaren gutxitzerik 2006-
2011 aldiko batezbestearekiko.
2012an amaitutako etxebizitza babestuaren zifrek, aldiz, balantze negatiboa uzten dute
2006-2011 aldiarekin alderatuta Araban eta Bizkaian (% -28,9 eta % -28,8)
2.8 taula Amaitutako etxebizitza babestuaren banaketa geografikoa, 2006-2012.
Urteko batezbestekoa 2006-2011
2012 ∆%
2012/2006-2011 aldiko urteko
batezbestekoa Guztizkoa % Guztizkoa %
Araba 2.391 48,5 1.700 44,3 -28,9
Bizkaia 1.409 28,6 1.003 26,2 -28,8
Gipuzkoa 1.134 22,9 1.132 29,5 -0,2
GUZTIZKOA 4.934 100,0 3.835 100,0 -22,3
Iturria: Babes Ofizialeko Etxebizitzako behin-behineko eta behin betiko kalifikazioak eta Etxebizitza Sozialen zuinketako eta behin-behineko harrerako aktak, eta Sustapen Ministerioa
Azkenik, hiru lurraldeetan azken urteotan amaitutako etxebizitza motaren arabera ikus
daitekeenez, amaitutako etxebizitza librearen ehunekoa handiagoa da 2006tik 2012ra bitarte
etxebizitza babestuarena baino, Bizkaian zein Gipuzkoan.
Araban, aldiz, eraikitako etxebizitza librearen jaitsiera handia eta etxebizitza babestuaren
garrantzi berezia kontuan izanda, 2009. urteaz geroztik handiagoa da amaitutako
etxebizitzen kopurua etxebizitza libreen kopurua baino.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
31
2.4 grafikoa Amaitutako etxebizitza libre eta babestuen bilakaera Lurralde Historikoen arabera, 2006-2012.
Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila (Eusko Jaurlaritza) eta Sustapen Ministerioa
Etxebizitza-eskaintza Estatutan 2.3
Estatu osoari dagokionez, hasitako etxebizitzen kopuru eta tipologiak aurkeztuko ditugu
ondoren, 2012ko etxebizitza librearen inguruan argitaratutako informazio publikoari buruzko
mugekin.
Horregatik, Estatu osoan amaitutako etxebizitzei buruzko azterlanarekin osatuko dugu
azterketa hau.
2.3.1 Eraikitako etxebizitzak Estatutan hasitako etxebizitzak
EAEren antzeko irizpidea aplikatuta, Estatuan 2012. urtean hasitako etxebizitzen kopurua
54.140 etxebizitza litzateke, 2011n hasitako 86.238 etxebizitzekiko % 37,2 txikiagoa den
kopurua.
Etxebizitza hasteko urteko erritmoa nabarmen hasi zen gutxitzen Estatuan 2007. urteaz
geroztik, eta urte hori inflexio-puntua izan zen ekitaldi horretaraino izandako goranzko
joerari dagokionez.
Etxebizitza librearen kasuan, hasitako etxebizitzen beherakada nabaria izan zen 2007tik
2009ra bitarte (sei bider baino gehiagotan murriztu zen bi urtean).
ARABA BIZKAIA GIPUZKOA
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
32
Azken bi urteetan ere, etxebizitza librea hasteko erritmoa murriztu egin da, minimo
historikoetan egonagatik: 2011n 51.956 etxebizitza hasi ziren Estatuan eta 2012. urterako
37.000 etxebizitzatatik beherako bolumena kalkulatzen da.
Hasitako etxebizitza babestuei dagokienez, 2009ra arte Administrazio Publikoek egindako
apustuak hasitako etxebizitzen bolumena aurreko urtekoen antzeko kopuruetan atxikitzea
ahalbidetu zuen. 2011n murrizketa nabarmena izan zen hasitako etxebizitzen kopuruan, eta
34.282 etxebizitza hasi ziren, hau da, % 43,4ko beherapena 2010. urtean hasitako 60.525
etxebizitza babestuekin alderatuta.
2.9 taula Estatuan hasitako etxebizitzak, 2002-2012.
Urtea
Hasitako etxebizitzak
Etxebizitza libreak:
Etxebizitza babestuak.
Etxebizitzak guztira
Bab. pub. etx. %
guztizkoarekiko 2002 499.200 42.277 541.477 7,8
2003 550.465 72.168 622.633 11,6
2004 621.257 72.450 693.707 10,4
2005 635.608 81.855 717.463 11,4
2006 664.923 97.617 762.540 12,8
2007 532.117 85.233 617.350 13,8
2008 237.959 90.531 328.490 27,6
2009 80.230 79.056 159.286 49,6
2010 63.090 60.526 123.616 49,0
2011 51.956 34.282 86.238 39,8
2012 27.739* 17.155 44.894 31,7**
* 2012ko lehenengo hiru hilekoetako datuak ** Guk egindako kalkulua 2012ko lehenengo seihilekoan etxebizitza librea hasteko seihilekoko
erritmoaren proiekzioa oinarritzat hartuta
Iturria: Sustapen Ministerioa
2012rako, urteko lehen hiru hiruhilekoetako erritmoa proiektatuz etxebizitza babestuaren
mailak izango lukeen beherakada % 31,7 litzateke 2012 Espainian hasitako etxebizitzaren
guztizkoaren gain etxebizitza publikoaren kalkulatutako ratioa, hau da, portzentajezko zortzi
punturen murrizketa 2011. urtearekiko (% 39,8) eta ia hemezortzi punturena 2009.
urtearekiko (% 49,6).
Ondorengo grafikoan ikus daitekeenez, Estatuan hasitako etxebizitza babestuaren pisu
erlatiboak hazkunde oso indartsua gertatu zen krisialdiaren hasieran, eta 2010. urtetik
aurrera, aldiz, hasitako etxebizitzen guztizkoarekiko etxebizitza babestuari dagokion
proportzioaren eutsitako beherakada gertatu zen.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
33
2.5 grafikoa Etxebizitza babestuaren pisua Estatuan hasitako etxebizitzaren guztizkoaren gain, 2002-2012.
Iturria: Sustapen Ministerioa * 2012ko urteko datua, lehenengo hiru hilekoetan oinarrituta kalkulatutakoa
Estatuen 2002az geroztik eraikitako etxebizitzaren urteko erritmoa aztergai hartzen badugu,
agerian geratzen da etxebizitza babestuaren produkzioaren murrizketa txikiagoa 2008az
geroztik etxebizitza libreak izandako beherakada handiarekin alderatuta.
2002-2007 aldian hasitako etxebizitza libre berrien batezbestekoa 6,2 aldiz handiagoa da
2008-2012 aldian hasitako etxebizitza berri libreen batezbestekoa baino. 2002-2007 aldian
hasitako etxebizitza babestuen proportzioa, aldiz, 2008-2012 aldian ikusitako batezbestekoa
baino 1,4 aldiz gainetik dago.
2.10 taula Estatuan hasitako etxebizitzak, 2002-2007 versus 2008-2012.
GUZTIZKOA Libreak Babestuak 2002-2007, batezbestekoa 659.195 583.928 75.267
2008-2012, batezbestekoa 150.354 94.044 56.310
Proportzioa 4,4 6,2 1,4
Iturria: Sustapen Ministerioa.
2.3.2 Amaitutako etxebizitza Estatuan
2012an 133.415 etxebizitza amaitu dira Estatuan: 80.083 etxebizitza libre eta 53.332
etxebizitza babestu.
2011rekin alderatuta, sektoreak murrizketa nabarmena izan duela ikus daiteke, eta, hori
horrela, asko gutxitu da amaitutako etxebizitza libreen bolumena (% -33,8 2011rekin
alderatuta). Beherakada nabarmen horrek eragin erabakigarria izan du ekitaldian amaitutako
etxebizitzen guztizko kopuruaren murrizketan (% -25,6 2011rekin alderatuta).
0
10
20
30
40
50
60
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
babes. p. etxe. % guztizkoarekiko
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
34
2012an amaitutako etxebizitza guztien gaineko amaitutako babes ofizialeko etxebizitzaren
proportzioa ehuneko oso handira iritsi da (% 40,0), eta 2008ra arte, aldiz, % 10 gainditu
zuen ozta-ozta.
2.11 taula Estatuan amaitutako etxebizitzak, 2002-2012.
Urtea Amaitutako etxebizitzak
Etxebizitza libreak:
Babes publikoko etxebizitzak
Etxebizitzak guztira
Bab. pub. etx. % guztizkoarekiko
2002 480.729 37.544 518.273 7,2
2003 462.730 40.994 503.724 8,1
2004 509.293 54.630 563.923 9,7
2005 528.754 62.850 591.604 10,6
2006 597.632 60.878 658.510 9,2
2007 579.665 67.514 647.179 10,4
2008 563.631 68.587 632.218 10,8
2009 356.555 67.904 424.459 16,0
2010 218.572 58.311 276.883 21,1
2011 121.043 58.308 179.351 32,5
2012 80.083 53.332 133.415 40,0
Iturria: Sustapen Ministerioa
2008. urteaz geroztik, joera-aldaketa nabarmena gertatu da, eta etxebizitza babestuak gero
eta garrantzi handiagoa hartu du amaitutako etxebizitzen guztizkoaren gain, ratio hori oso
indartsu hazi delarik orduz geroztik: % 21,1 2010ean, % 32,5 2011n, 2012ko % 40,0ra iritsi
arte.
2.6 grafikoa Etxebizitza publikoaren pisua Estatuan hasitako etxebizitzaren guztizkoaren
gain, 2002-2012.
Iturria: Sustapen Ministerioa
2002-2007 eta 2008-2012 aldien arteko amaitutako etxebizitzari lotutako urteko
batezbestekoen alderaketak jaitsiera erakusten du berriz ere etxebizitza librearen esparruan,
hasitako etxebizitzaren azterketan baino indar txikiagoarekin bada ere.
0
10
20
30
40
50
60
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
babes. p. etxe. % guztizkoarekiko
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
35
Horrela, 2002-2007 aldian amaitutako etxebizitza libreen batezbestekoak 2008-2012 aldikoa
bikoizten du, eta etxebizitza babestuaren kasuan, aldiz, hazkunde txikia ere gertatu da
2008-2012 aldian 2002-2007 aldiarekin alderatuta.
2.12 taula Estatuan amaitutako etxebizitzen batezbestekoa, 2002-2007 versus 2008-2012.
GUZTIZKOA Libreak Babestuak 2002-2007, batezbestekoa 580.535 526.467 54.068
2008-2012, batezbestekoa 329.265 267.977 61.288
Proportzioa 1,8 2,0 0,9
Iturria: Sustapen Ministerioa.
Amaitutako etxebizitzaren konparatiba: EAE eta Estatuko gainerakoa 2.4
Aurreko bi idatz-zatietan EAEn eta Estatuan amaitutako etxebizitzen bilakaera
deskribatutakoan, haien arteko konparazio-azterketa biltzen du kapitulu honek.
Kasu honetan, amaitutako etxebizitzaren esparrura soilik lotutako adierazle eta zifretan
oinarritzen da alderaketa, 2012. urterako informazio osoa eskaintzen duen aldagaia baita.
1994. urtea 100 indizetzat hartuta, 2012ko ekitaldian amaitutako etxebizitzen multzoak
(libreak eta babestuak) eta amaitutako etxebizitzen bolumenak 146 puntuko balioa lortzen
du EAEn eta 53 puntukoa Estatuko gainerakoan.
Horrenbestez, argi geratzen da higiezin-krisialdiak EAEn Estatuan baino izandako intzidentzia
nabarmen txikiagoa, eta, hori horrela, 2.7 grafikoak islatzen duen 2008tik 2012ra bitarteko
amaitutako etxebizitzen kopuruaren beherakada nabarmen txikiagoa da EAEn (240 puntutik
146 punturaino) Estatuan ikusitakoa baino (261 puntutik 53 punturaino).
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
36
2.7 grafikoa Amaitutako etxebizitzen guztiko bolumenaren bilakaera. 1994-2012 aldia. 100 indizea= 1994. EAE eta Estatuko gainerakoa.
Iturria: Sustapen Ministerioa.
Tipologien arabera, aipatzekoa da 1994az geroztik amaitutako etxebizitza babestuaren
bilakaerari lotutako indizearen erregistroek (2.8 grafikoa) hazkunde-erritmo handiagoa
erakusten dutela Estatuko gainerakoan lortutako balioek baino.
Horrela, 2000. urteaz geroztik etxebizitza babestuaren produkzioaren hazkunde etengabea
ikus daiteke EAEn, eta Estatuko gainerakoan amaitutako etxebizitza bolumena baino hiru
alditik lau aldira bitarte handiagoa den proportzioan dago.
2011ra arte amaitutako etxebizitza babestuaren maila handiak atxiki ahal izan dira, eta
2012an jaitsiera gertatu bada ere 2011ko 356tik 2011ko 247ra, oraindik ere Estatuko maila
hirukoiztu egiten du maila horrek.
2.8 grafikoa Amaitutako etxebizitza babestuen bolumenaren bilakaera. 1994-2012 aldia. 100 indizea= 1994. EAE eta Estatuko gainerakoa.
Iturria: Sustapen Ministerioa.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
37
Bestalde, EAErako eta Estatuaren gainerakorako 2.9 grafikoan biltzen diren 2012. urteko
amaitutako etxebizitza librearen indizeek eraikuntzaren beherakada txikiagoa erakusten
dute EAEn 2008az geroztik.
EAEn etxebizitza librearen indizea 110 puntuan dago, oraindik ere 1994koaren edo
1996koaren gainetik, baina 2000-2002 aldiaren oso azpitik, orduan 300 puntutik gorako
mailak lortzen baitziren. Estatuko gainerakoan 2012an minimo historikoa lortu da amaitutako
etxebizitzen indizean (44 puntu 1994. urteko 100 oinarriarekiko).
2.9 grafikoa Amaitutako etxebizitza libreen bolumenaren bilakaera. 1994-2012 aldia. 100 indizea= 1994. EAE eta Estatuko gainerakoa.
Iturria: Sustapen Ministerioa.
Amaitutako etxebizitza libreak Estatuan izandako jaitsiera handiak amaitutako etxebizitzaren
guztizkoaren gaineko etxebizitza babestuaren pisu erlatiboaren gorakada eragin du. Horrela,
2012an proportzio horrek bere maximo historikoa lortu du, EAEko mailaren azpitik badago
ere (% 39,7 vs. % 44,6).
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
38
2.10 grafikoa Amaitutako etxebizitzen guztizkoaren gaineko amaitutako etxebizitza babestuen pisu erlatiboaren bilakaera. 1994-2012 aldia. EAE eta Estatuko gainerakoa.
43,8 44,6
10,3
39,7
48,6
34,7
35,530,633
26,524,7
32,9
16,914,4
1115,119,917,5
32,5
23,526,431,4
20,1
15,4
9,98,710,29,37,56,910,4
12,7
15,9
24,927,8
31,6
28,4
27,9
0
10
20
30
40
50
60
70
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
% b
ab
estu
a h
asit
ak
o g
uztiz
ko
are
n
ga
in
EA E Estatuko gainerako a
Iturria: Sustapen Ministerioa.
Azkenik, 2.11 grafikoan zehazten denez, 1.000 biztanleko amaitutako etxebizitzen
kopuruaren bilakaerak agerian uzten du etxebizitzaren produkzioak azken urteotan izan
duen atzerakada handia.
EAEn, beherapen hori, esanguratsua izanagatik, Estatuan baino askoz ere apalagoa da,
2007an lortu zuen 7,3ko maximo historikotik 2012ko 3,9ko ratiora igarota. Estatuan, 2008az
geroztik murrizketa nabarmena gertatzen da urte horretako 14,0tik 2012ko 2,8ra arte.
Dena den, 2012an 1.000 biztanleko amaitutako etxebizitzen ratioa EAEn % 40 dago
Estatuari dagokionaren gainetik (3,9 EAEn eta 2,8 Espainiako gainerakoan).
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
39
2.11 grafikoa 1.000 biztanleko amaitutako etxebizitzen guztiko bolumenaren bilakaera. 1994-2012 aldia. EAE eta Estatuko gainerakoa.
3,9
13,715,1 14,7
2,8
5,2
5,26,2
6,57,3
6,9
7,16,55,6
8,77,97,26,6
5,25,13,13,62,8
3,7
5,9
9,2
14,013,4
12,1
12,912,7
10,59,0
7,78,07,1
5,96,4
0
5
10
15
20
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
etx
eb
itza
ko
p.
1.0
00
biz
ta
nle
ko
EA E Estatuko gainerako a
Iturria: Sustapen Ministerioa.
Hasitako eta amaitutako etxebizitzak Estatuko autonomia-erkidegoetan 2.5
Azkenik, autonomia-erkidegoetan hasitako eta amaitutako etxebizitzen kopuruaren bilakaera
aurkeztuko dugu. Horretarako, honako adierazle hauen bilakaera aztertuko dugu:
Hasitako etxebizitza babestuen kopurua (ez baita posible etxebizitza libreari lotutako
informazioa aurkeztea arestian adierazitakoagatik).
Amaitutako etxebizitzen guztizko kopurua
Mila biztanleko amaitutako etxebizitza libre eta babestuen kopurua autonomia-
erkidegoen arabera.
Bi aldi edo denbora-ikuspegitan aurkezten dira emaitzak, bata bilakaera-joerak zehazteari
lotutakoa (2006-2012 aldia) eta bestea, bigarrena, espezifikoa 2012an erakutsitako
dinamikarako.
2006–2012 aldian erakutsitako joerak, hasitako etxebizitza babestuaren beherakada
handia erakusten du autonomia-erkidego guztietan, baina indar desberdinarekin. Estatu
osoan 2006tik 2012ra bitartean hasitako etxebizitza babestuaren kopuruaren murrizketa %
82,4an dago.
Horrela, hasitako etxebizitza babestuaren murrizketa-tasak EAEn eta Nafarroako Foru
Erkidegoan aldi horretan (% -54,8 eta % -68,6) Estatu osoko txikienak dira.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
40
Beste muturrean daude, aldiz, beste zenbait autonomia-erkidego, hala nola Gaztela-Mantxa,
Murtziako Eskualdea edo Valentziako Erkidegoa, 2006tik 2012ra bitarteko % 90etik gorako
aldakuntza negatiboko tasak erakutsiz.
2.12 grafikoa Hasitako etxebizitza babestuen aldakuntza-tasa autonomia-erkidegoen arabera. 2006-2012 aldiko aldakuntza.
-93,7
-92,4
-90,8
-89,7
-89
-86,4
-84,9
-84,6
-82,4
-82,3
-80,7
-80
-79,6
-78,4
-77,1
-76,5
-68,6
-54,8
-100 -80 -60 -40 -20 0
Gaztela-M antxa
M urtzia (Eskualdea)
Valentziako Erkidegoa
Galizia
Errioxa
Aragoi
Andaluzía
Kantabria
Estatua
Gaztela eta Leon
M adril (Erkidegoa)
Extremadura
Balear Uharteak
Katalunia
Kanariak
Asturias (Printzerria)
Nafarroa (Foru Erkidegoa)
Euskadi
%
Iturria: Sustapen Ministerioa.
2012an izandako bilakaerari dagokionez, joera negatibo orokorra gorabehera, zenbait
autonomia-erkidegok hazkundea erakusten dute hasitako etxebizitza babestuko zifretan.
Horixe da Errioxaren, Aragoiren eta Murtziako Eskualdearen kasua (% +117,5, % +19,7 eta
% +5,5, hurrenez hurren).
Bestalde, Estatu osoak erakusten duenaren azpitiko murrizketa-tasa erakusten du EAEk (% -
50 eta % -44,5, hurrenez hurren).
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
41
2.13 grafikoa Hasitako babestutako etxebizitzen aldakuntza-tasa autonomia-erkidegoen arabera. 2011-2012 aldiko aldakuntza.
-77,7
-72,3
-69,6
-60,7
-59
-54,3
-54,2
-53,5
-53,4
-50
-47,8
-46
-44,5
-40,8
-36,6
5,5
19,7
117,5
-100 -80 -60 -40 -20 0 20 40 60 80 100 120
Balear Uharteak
Nafarroako Foru Erkidegoa
Gaztela-M antxa
Valentziako Erkidegoa
Extremadura
Andaluzia
Kanariak
Galizia
Asturiasko Printzerria
Estatua
Kantabria
M adrilgo Erkidegoa
Euskal Autonomia Erkidegoa
Katalunia
Gaztela eta Leon
M urtziako Eskualdea
Aragoi
Errioxa
%
Iturria: Sustapen Ministerioa.
Azterketa amaitutako etxebizitzen aldakuntza-tasetan oinarrituta egiaztatzen da 2006-
2012 aldian EAEk izan duela gainerako autonomia-erkidego guztiek baino beherakada
txikiagoa (% -41,2); izan ere tasa hori Estatu osoari dagokion tasa (% -79,7) baino dezente
txikiagoa izan da.
Alderdi negatiboenari dagokionez, azken bosturtekoan amaitutako etxebizitzen arloan
gertatutako beherakada handienak Kanarietan (% -91,9) eta Murtziako Eskualdean (% -
91,7) izan dira.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
42
2.14 grafikoa Amaitutako etxebizitzen aldakuntza-tasa autonomia-erkidegoen arabera. 2006-2012 aldiko aldakuntza.
-91,9
-91,7
-90,7
-84,0
-83,1
-81,7
-81,1
-80,7
-79,7
-76,3
-75,2
-74,9
-70,1
-68,9
-67,8
-52,3
-51,0
-41,2
-100 -80 -60 -40 -20 0
Kanariak
M urtziako Eskualdea
Valentziako Erkidegoa
Katalunia
Andaluzia
Galizia
Errioxa
Kantabria
Estatua
Gaztela-M antxa
Balear Uharteak
Gaztela eta Leon
Asturiasko Printzerria
M adrilgo Erkidegoa
Nafarroako Foru Erkidegoa
Extremadura
Aragoi
Euskal Autonomia Erkidegoa
%
Iturria: Sustapen Ministerioa.
2012an Aragoin soilik igo da amaitutako etxebizitza babestuen kopurua 2011. urteko
kopuruarekiko; % 73,9ko tasa positiboa izan du. Bestetik, Madrileko Erkidegoan amaitutako
etxebizitzen kopuruari eutsi zaio, betiere 2011ko kopuruarekiko (+0,5%).
Gainerako autonomia-erkidegoetan beherakada handiak ikusi dira, esaterako Kanarietan (%
-70,9) eta Katalunian (% -55,4). 2012an EAEko amaitutako etxebizitzen beherapen-tasa (%
-24,5) Estatuko tasa (% -25,6) baino txikiagoa izan da.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
43
2.15 grafikoa Amaitutako etxebizitzen aldakuntza-tasa autonomia-erkidegoen arabera. 2011-2012 aldiko aldakuntza.
-70,9
-55,4
-50,2
-40,9
-38,5
-28
-28
-25,6
-24,9
-24,7
-24,5
-21,8
-20,2
-17,5
-14,4
-5,3
0,5
73,9
-100 -50 0 50 100
Kanariak
Katalunia
Errioxa
Asturiasko Printzerria
Galizia
Balear Uharteak
Kantabria
Estatua
Valentziako Erkidegoa
Nafarroako Foru Erkidegoa
Euskal Autonomia Erkidegoa
Gaztela-M antxa
Gaztela eta Leon
Extremadura
Andaluzia
M urtziako Eskualdea
M adrilgo Erkidegoa
Aragoi
%
Iturria: Sustapen Ministerioa.
Azkenik eta Estatu osoari dagokionez, 2012ko mila biztanleko amaitutako etxebizitzen
(2012) adierazlea puntu batean murriztu da 2011koarekiko. Horrela, 2012an mila biztanleko
2,8 etxebizitza amaitu dira Estatutan eta 2011n aldiz, 3,8.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
44
2012an amaitutako etxebizitza libreak eraikitzeko arloan jarduera handiena izan duen
Erkidego Autonomoa Aragoiko Erkidegoa izan da; guztira, 1.000 biztanleko 5,1 amaitutako
etxebizitza (etxebizitza babestuak, 2,6 eta amaitutako etxebizitza libreak, 2,5).
Beste autonomia-erkidego batzuek Estatuak baino etxebizitza-produkzioko ratio handiagoa
dute konparatiboki, eta ordenaren arabera honako hauek dira: Gaztela-Mantxa (4,5),
Nafarroako Foru Erkidegoa (4,4), Extremadura (4,2) eta Gaztela eta Leon (4,1).
Arlo horretan, EAE Estatuko rankingean seigarren postutan kokatzen da 2012an, 1.000
biztanleko amaitutako etxebizitzen ratioa 3,9 izanik (etxebizitza babestuak, 1,7 eta
amaitutako etxebizitza libreak, 2,2), hau da, Estatuko batez bestekoa baino puntu batetik
gora handiagoa.
Etxebizitza babestuaren kasuan Aragoi eta Madrilgo Erkidegoa nabarmentzen dira 2012an
zuten biztanle kopuruarekiko etxebizitza amaituen ratio handia dela-eta (mila biztanleko
2,6ko etxebizitzen ratioa). Kontrako muturrean daude Balear Uharteak (1.000 biztanleko 0,1
amaitutako etxebizitza babestu) eta Galizia (0,2).
Amaitutako etxebizitza libreei dagokienez, biztanleriarekiko amaitutako etxebizitzen ratio
handiena Gaztela eta Leonen (3,3) eta Gaztela-Mantxan (3,2) ikusi da.
Balio txikienak, aldiz, honako hauetan ikusi dira: Kanarietan (0,6) eta Madrilgo Erkidegoan,
Valentziako Erkidegoan eta Katalunian (azken horietan guztietan 1.000 biztanleko
amaitutako etxebizitza libreen ratioa 1,1 da).
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
45
2.16 grafikoa Amaitutako etxebizitza libreak eta babestuak mila biztanleko eta autonomia-erkidegoen arabera 2012an eta 2011n.
2012
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9
Kanariak
Valentziako Erkidegoa
M urtziako Eskualdea
Katalunia
Galizia
Andaluzia
Estatua
Aragoi
Balear Uharteak
Errioxa
M adrilgo Erkidegoa
Asturiasko Printzerria
Gaztela-M antxa
Kantabria
Gaztela eta Leon
Extremadura
Euskal Autonomia Erkidegoa
Nafarroako Foru Erkidegoa
Libreak Babestuak
2011
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9
M adrilgo Erkidegoa
Valentziako Erkidegoa
Nafarroako Foru Erkidegoa
Andaluzia
Aragoi
M urtziako Eskualdea
Estatua
Euskal Autonomia Erkidegoa
Galizia
Kantabria
Balear Uharteak
Katalunia
Kanariak
Extremadura
Asturiasko Printzerria
Gaztela-M antxa
Gaztela eta Leon
Errioxa
Libreak Babestuak
Iturria: Sustapen Ministerioa eta EIN
Estatua = 3,8
Estatua = 2,8
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
46
Etxebizitzen prezioak EAEn eta Espainian 2.6
Kapitulu honetan etxebizitza librearen eta etxebizitza erabiliaren prezioaren azterketa
jorratzen da, EAEko autonomia-eremuan eta Estatuko eremuan. Azterketa hori Sustapen
Ministerioak argitaratutako prezio-estatistika oinarritzat hartuta garatu da eta azken horrek
aldi berean Estatuko autonomia-erkidegoek aldizka egiten dituzten higiezinen tasazioak
erabiltzen ditu.
Sustapen Ministerioaren arabera 2012ko laugarren hiruhilekoan EAEko etxebizitza berri
libreen prezioan (2.524,1 €/m2) % 4,4ko beherapena ikusi da 2011ko laugarren hiruhileko
prezioarekiko; jaitsiera hori 2011n etxebizitza berri librearen prezioak izan zuen % 3,3ko
jaitsiera baino handiagoa izan zen.
EAEko etxebizitza erabilien batez besteko prezioak etxebizitza berri librearen prezioak izan
duen jaitsiera baino txikiagoa izan du (% -1,5), hau da, batez beste 2.484,4 €/ m2.
Bilakaerari dagokionez, EAEko etxebizitza erabiliaren metro karratuaren batez besteko
prezioaren doitze-erritmoa moteldu egin dela ikus daiteke; izan ere 2011n % 3 murriztu zen.
2.17 grafikoa EAEko eta Espainiako etxebizitza libreen prezioaren bilakaera tipologiaren
arabera, 2005-2012.
EAE
2.000
2.500
3.000
3.500
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 I 12 II 12 III 12 IV 12
Etxebizitza berriak Etxebizitza erabiliak
ESPAINIA
1.500
2.000
2.500
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 I 12 II 12 III 12 IV 12
Etxebizitza berriak Etxebizitza erabiliak
Iturria: Sustapen Ministerioa.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
47
2012an etxebizitza libre berriaren eta erabiliaren prezioak Estatuan izan duen jaitsiera EAEn
izan duena baino handiagoa izan da. Etxebizitza berri librearen kasuan, etxebizitza librearen
batez besteko prezioak % 7,8ko beherakada izan du Estatuan 2012an (EAEn % 4,4) eta,
beraz, batez besteko prezioa 1.587,7 €/m2.izan da.
EAEko etxebizitza libre berriaren metro karratuaren 2012ko prezioaren eta Estatuko
prezioren aldea oraindik oso nabarmena da, hain zuzen ere Estatuko prezioa % 37 txikiagoa
da EAEko prezioarekiko.
Era berean, Estatuko etxebizitza erabiliaren metro karratuaren 2012ko prezioaren jaitsiera
etxebizitza berrian gertatutakoa baino handiagoa izan da; izan ere, % 10,4ko aldakuntza
negatiboko tasaraino iritsi da, 1.515,2 €/m2. Beherapen-tasa hori EAEkoa baino nabarmen
handiagoa da (% -1,5).
Gainerako autonomia-erkidegoetako etxebizitza berrien nahiz etxebizitza erabilien metro
karratuaren 2012ko batez besteko prezioak aztertuz ikus daiteke oraindik ere EAE Estatuko
etxebizitzaren prezioaren buruan dagoela.
Etxebizitza berri librearen kasuan, EAErekin batera gainerako erkidegoen prezioen mailatik
gorako prezioak dituzten erkidegoak honako hauek dira ordenaren arabera: Madrilgo
Erkidegoa (2.023,6 €/m2) eta Balear Uharteak (2.081,1 €/m2).
Etxebizitza erabiliaren prezioaren kasuan, EAEn soilik izan da metro karratuaren batez
besteko prezioa 2.000 eurotik gorakoa; era berean, 2012an autonomia-erkidego guztiek
batez besteko prezioan izan duten bigarren beherakada txikiena izan du EAEk, Errioxaren
atzetik (erkidego horretan prezioak ia ez dira aldatu azken urtean).
Aldiz, beste autonomia-erkidego batzuetan 2011n etxebizitza erabiliaren batez besteko
prezioa 2.000 eurotik gorakoa izan bazen ere (esaterako Madrilgo Erkidegoan eta
Katalunian), orain doitze oso esanguratsua izan dute (% -13,9 Madrilen eta % -11,6
Katalunian).
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
48
2.13 taula Etxebizitza libreen prezioak tipologiaren eta autonomia-erkidegoen arabera. Eurotan
Etxebizitza berriak Etxebizitza erabiliak 4. hiruhil.
2011 4. hiruhil.
2012 Aldaku
ntza-tasa 4. hiruhil.
2011 4. hiruhil.
2012 Aldakun
tza-tasa Andaluzia 1.553,0 1.423,9 % -8,3 1.381,9 1.234,6 % -10,7
Aragoi 1.718,9 1.544,5 % -10,1 1.379,6 1.246,8 % -9,6
Asturias 1.714,1 1.632,7 % -4,7 1.493,0 1.362,9 % -8,7
Balearrak 2.269,9 2.081,1 % -8,3 1.851,3 1.713,3 % -7,5
Kanariak 1.549,2 1.406,0 % -9,2 1.383,3 1.221,6 % -11,7
Kantabria 1.777,1 -- -- 1.768,6 1.615,8 % -8,6
Gaztela eta Leon 1.404,9 1.253,2 % -10,8 1.218,0 1.141,2 % -6,3
Gaztela-Mantxa 1.292,2 1.185,2 % -8,3 1.073,9 940,4 % -12,4
Katalunia 2.116,4 1.955,6 % -7,6 2.022,3 1.788,1 % -11,6
Valentziako Erkidegoa 1.513,0 1.298,6 % -14,2 1.234,7 1.057,1 % -14,4
Extremadura 1.124,5 998,0 % -11,2 929,5 857,8 % -7,7
Galizia 1.494,3 1.299,9 % -13,0 1.212,9 1.082,7 -10,7%
Madril 2.095,1 2.023,6 % -3,4 2.293,4 1.982,5 % -13,6
Murtzia 1.290,8 1.109,1 % -14,1 1.170,6 1.008,2 % -13,9
Nafarroa 1.560,5 1.483,7 % -4,9 1.418,3 1.354,1 -4,5%
EAE 2.640,6 2.524,1 % -4,4 2.521,3 2.484,4 % -1,5
Errioxa 1.596,1 1.361,3 % -14,7 1.202,7 1.204,3 % 0,1
GUZTIZKOA Espainian2 1.721,1 1.587,7 % -7,8 1.691,8 1.515,2 % -10,4
Iturria: Sustapen Ministerioa
Beraz, 2012an etxebizitzaren prezioaren doitze-prozesuak jarraitu egin du ia autonomia-
erkidego guztietan. 2.18 grafikoan etxebizitza berri librean 2012an izan diren aldakuntza-
tasak xehatzen dira eta bertan ikus daiteke aldakuntza negatibo horien maila oso aldakorra
dela.
Gauzak horrela, etxebizitza berri librearen prezioaren beherakada handienak Errioxari (% -
14,7), Valentziako Erkidegoari (% -14,2) eta Murtziako Eskualdeari (% -14,1) dagozkie.
Etxebizitza berriaren kasuan beherakada txikienak batez besteko preziorik handienak
dituzten erkidegoetako honako bi erkidego hauetan gertatu dira: Madrilgo Erkidegoan (% -
3,4) –gertaera hori aurretik aipatutako etxebizitza erabilian izandako beherakada
nabarmenaren oso bestelakoa da- eta EAEn (% -4,4).
2 Ceuta eta Melilla barnean hartuta
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
49
2.18 grafikoa Etxebizitza berri libreen prezioak eta urteko bilakaera-tasak, 2012.
PREZIO/M2 ETXEBIZITZA BERRIETAN
0 400 800 1.200 1.600 2.000 2.400 2.800
Extremadura
M urtzia
Gaztela-M antxa
Gaztela eta Leon
Valentziako Erkidegoa
Galizia
Errioxa
Kanariak
Andaluzia
Nafarroa
Aragoi
Asturias
Katalunia
M adril
Balearrak
Euskal Autonomia Erkidegoa
URTEKO ALDAKUNTZA TASAK (%)
- 14 ,7
- 14 ,2
- 14 ,1
- 13
- 11,2
- 10 ,8
- 10 ,1
- 9 ,2
- 8 ,3
- 8 ,3
- 8 ,3
- 7,6
- 4 ,9
- 4 ,7
- 4 ,4
- 3 ,4
- 2 0 - 15 - 10 - 5 0 5 10
Errioxa
Valentziako Erkidegoa
M urtzia
Galizia
Extremadura
Gaztela eta Leon
Aragoi
Kanariak
Andaluzia
Balearrak
Gaztela-M antxa
Katalunia
Nafarroa
Asturias
Euskal Autonomia Erkidegoa
M adril
Iturria: Sustapen Ministerioa
Estatua=1.587,7€/m2
Estatua=% -7,8 urteko
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
50
Etxebizitza erabiliaren kasuan, 2012ko batez besteko prezioan izandako beherapen-tasa
handienak Valentziako Erkidegoari (% -14,4), Murtziako Eskualdeari (% -13,9) eta Madrilgo
Erkidegoari (% -13,6) dagozkie, etxebizitza berrian gertatzen den moduan.
2.19 grafikoa Etxebizitza erabilien prezioak eta urteko bilakaera-tasak, 2012.
PREZIOAK/M2 ETXEBIZITZA ERABILIETAN
0 4 0 0 8 0 0 12 0 0 16 0 0 2 0 0 0 2 4 0 0 2 8 0 0
Ext remadura
Gazt ela-Mant xa
Murt zia
Valent ziako Erkidegoa
Galizia
Gazt ela et a Leon
Errioxa
Kanariak
Andaluzia
Aragoi
Naf arroa
Ast urias
Kant abria
Balearrak
Kat alunia
Madril
Euskal Aut onomia Erkidegoa
URTEKO ALDAKUNTZA TASAK (%)
-14,4
-13,9
-13,6
-12,4
-11,7
-11,6
-10,7
-10,7
-9,6
-8,7
-8,6
-7,7
-7,5
-6,3
-4,5
-1,5
0,1
-20 -15 -10 -5 0 5
Valentziako Erkidegoa
M urtzia
M adril
Gaztela-M antxa
Kanariak
Katalunia
Andaluzia
Galizia
Aragoi
Asturias
Kantabria
Extremadura
Balearrak
Gaztela eta Leon
Nafarroa
Euskal Autonomia Erkidegoa
Errioxa
Iturria: Sustapen Ministerioa
Estatua=1.515,2 €/m2
Estatua=% -10,4 urteko
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
51
Higiezin-eskaintzaren adierazleak. Eskaintzan dauden etxebizitzen prezioak 2.7eta ezaugarriak
2.7.1 EAEko etxebizitzen prezioa
Eskaintzan dauden etxebizitza erabilien parkean metro karratu erabilgarriaren batez besteko
prezioa 3.564,70 €/m2 izan da 2012an, beraz, 2011. urtearekiko % 7,2ko murrizketa.
2012ko ekitaldian eskaintzan dauden eraikuntza berriko etxebizitza libreen batez besteko
prezioari dagokionez, % 0,7ko beherapen arin bat ikus daiteke 2011. urtearekiko, metro
karratu erabilgarriaren prezioa 3.742,10 €/m2 izanik.
Bestalde, etxebizitza babestuaren eskaintza da 2011. urtearekiko igoera arin bat izan duen
tipologia bakarra. 2012an metro karratu erabilgarriaren prezioa 1.585,40 €/m2 izan zen,
aurreko urtearekiko % 3,5eko igoera.
Hurrengo grafikoan aurkezten diren datuei jarraiki EAEko azken hamabi urteetako
etxebizitza-eskaintzaren prezioen dinamikaren azterketa bat eginda ikus daiteke aztertutako
hiru tipologietan prezioak etengabe igo zirela 2007. urtera arte.
2.20 grafikoa Metro karratu erabilgarriaren prezioaren bilakaera etxebizitza motaren
arabera, 2000-2012.
Iturria: Higiezin-eskaintza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila, (Eusko Jaurlaritza)
2007an erregistratu zen etxebizitza librearen batez besteko preziorik handiena (4.283,9
€/m2) eta orduz geroztik % 15,9ko prezio-beherakada gertatu da.
Etxebizitza librearen tipologiaren barruan, etxebizitza erabilian erregistratu da eskaintzan
dagoen etxebizitzaren parkeko metro karratuaren batez besteko prezioaren beherakada
0
500
1.000
1.500
2.000
2.500
3.000
3.500
4.000
4.500
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 I 12 II 12 III 12 IV 12
Erabiliak Libre berriak Etxebizitza tipoa Babestuak
Urteko seriea
Hiruhilekoko seriea
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
52
handiena (% -18,2), betiere 2007ko maximo historikoarekiko; bestalde, eraikuntza berriko
etxebizitzaren kasuan metro karratuaren batez besteko prezioa % 9 murriztu da.
Alabaina, 2007-2012 aldian etxebizitza babestuaren batez besteko prezioak goranzko joera
izan du; izan ere aldi horretan % 19,8 igo da.
2.14 taula Metro karratu erabilgarriaren prezioaren bilakaera etxebizitza motaren
arabera. Urteko batezbestekoak 1994- 2012.
€/m2 ETXEBIZITZA LIBREA ETXEBIZITZA
BABESTUA Librea
guztira * Erabilia Berri librea
Etxebizitza tipoa BOE Soziala
1994 Batezbestekoa 1.308,7 1.331,2 1.268,1 1.111,9 644,6
1995 Batezbestekoa 1.388,3 1.350,8 1.496,5 1.256,1 701,7
1996 Batezbestekoa 1.422,9 1.398,9 1.502,5 1.238,1 695,7
1997 Batezbestekoa 1.421,4 1.404,9 1.478,5 1.160,0 700,2
1998 Batezbestekoa 1.459,0 1.451,4 1.490,5 1.238,1 638,6
1999 Batezbestekoa 1.774,5 1.879,7 1.568,6 1.424,4 700,2
2000 Batezbestekoa 2.168,2 2.339,4 1.839,1 1.562,6 901,8 550,0
2001 Batezbestekoa 2.360,5 2.408,4 2.219,7 2.155,6 922,8 520,5
2002 Batezbestekoa 2.530,6 2.594,5 2.345,6 2.242,8 1.007,8 521,3
2003 Batezbestekoa 3.060,1 3.338,4 2.510,0 2.419,7 1.047,4 597,1
2004 Batezbestekoa 3.327,1 3.596,4 2.905,2 2.785,7 1.129,0 670,3
2005 Batezbestekoa 3.715,0 3.935,5 3.369,0 2.960,2 1.245,8 756,5
2006 Batezbestekoa 4.046,9 4.272,8 3.646,3 3.153,6 1.285,1
2007 Batezbestekoa 4.283,9 4.356,4 4.113,2 3.221,4 1.322,9
2008 Batezbestekoa 4.160,4 4.199,0 4.053,8 3.428,4 1.372,0
2009 Batezbestekoa 3.846,6 3.778,9 4.032,5 3.338,1 1.468,9
2010 Batezbestekoa 3.888,3 3.891,0 3.877,4 3.496,2 1.474,3
2011 Batezbestekoa 3.830,3 3.841,6 3.769,5 3.447,7 1.532,2
2012 Batezbestekoa 3.598,8 3.564,7 3.742,1 3.378,1 1.585,4
(*) Berria eta erabilia
Iturria: Higiezin-eskaintza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila (Eusko Jaurlaritza)
EAEko alokairu-merkatuari dagokionez, higiezin-jabetzako agenteen bidez merkaturatutako
etxebizitza erabilien batez besteko errenta hileko 856 € izan da.
Bilakaerari dagokionez, 2012ko batez besteko errentak % 4,5eko beherapena izan du 2011.
urtearekiko. Batez besteko errentak 2008-2012 aldian izan duen bilakaera aztertuta ikus
daiteke errentaren murrizketa handiagoa izan dela, % 11,6.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
53
2.21 grafikoa Alokairu-erregimenean eskainitako etxebizitza erabilien hileko errenten bilakaera, 2000-2012.
Iturria: Higiezin-eskaintza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila (Eusko Jaurlaritza)
Hori horrela izanik, Etxebizitza Sailburuordetzaren Etxebizitzen Eskaintzaren Estatistikan
informazio sendoa eta xehatua ematen da bilakaeraren ikuspegitik, 1996. urterainoko serie
historiko sendoa eskainiz.
Hortaz, estatistika horrek ahalbidetzen du salmentan dauden etxebizitza libreen (berriak eta
erabiliak) eskaintzaren prezioen eta alokairuko etxebizitzen eskaintzaren prezioen
bilakaeraren azterlan konparatuan sakontzea, eta horrela jasotzen da 2.22 grafikoan indize
baten bidez (100 1996an). Bertan nabarmentzen da bi eskaintzetan batez besteko prezioek
bilakaera desberdina izan dutela, higiezinen boomaren fasean nahiz higiezinen krisialdia hasi
zenetik.
Hortaz, EAEko salmentako etxebizitza libreek eskaintzen ziren prezioen hazkunde handia izan
zuten 2007. urtera arte; izan ere, urte horretan 301 puntuko maximo historikoa lortu zen,
hau da, termino nominaletan prezioak hirukoiztu egin ziren (aldi horretako inflazioa
deflaktatu gabe) 1996. urtetik aurrera.
Alokairuen eskaintzen ziren etxebizitza erabilien errentaren kasuan, errenten hazkundea
esanguratsua izan zen baina salmentako etxebizitzena baino dezente apalagoa; 2008. urtean
gertatu zen horien maximo historikoa 183 puntuko indizearekin.
2007. urtetik aurrera salmentako etxebizitzaren prezioak beheranzko joera izan du 2012an
253 puntuko indizeraino jaitsi arte, hau da, 2007an izan zuen maila altuenetik 48 puntuko
beherakada.
Alokairu-errenten kasuan, 2008tik aurrera joera desberdinak izan dira (2008-2012 aldian
gorakada eta beherapen txikiak gertatu dira) baina 2012an, azkenean, 161 puntuko balioa
erregistratu da indize horri dagokionez, hau da, 2008ko maximoa baino 22 puntu gutxiago.
Hiruhilekok
o seriea
Urteko
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
54
2.22 grafikoa Prezio/m2 indizeen eta etxebizitza libreen errenten bilakaera (indizea 100=1996), 1996-2012.
Iturria: Higiezin-eskaintza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila (Eusko Jaurlaritza).
Batez besteko prezioen bilakaeraren azterlana osatzeko Higiezinen Eskaintzaren
Estatistikaren bidez azter daiteke etxebizitza erabiliaren eta etxebizitza berri librearen
eskaintzaren prezioek 2012an izan duten doitzearen intentsitatea 2.23 grafikoan ikus
daitekeen moduan.
Etxebizitza erabiliaren prezioak 2012an izan duen beherapena (% -7,2) azken urteetako
handienetarikoa izan da.
Eraikuntza berriko etxebizitza librearen kasuan, 2008tik aurrera prezioak doitzeko joerari
eutsi zaio, baina betiere bigarren eskuko etxebizitzaren kasuan baino intentsitate
gutxiagokoa izan da. 2012ko ekitaldian beherazko joerak jarraitu du baina erritmo
apalagoan.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
55
2.23 grafikoa Prezio/m2 indizeen eta etxebizitzen errenten urteko aldakuntza-tasak tipologiaren arabera, 1995-2012.
SALMENTAKO ETXEBIZITZAK
ALOKAIRUKO ETXEBIZITZAK
Iturria: Higiezin-eskaintza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila (Eusko Jaurlaritza)
Ondoren, etxebizitza tipologia bakoitzean eskaintzan dagoen etxebizitzaren batez besteko
prezioaren bilakaeraren azterketa xehatua aurkezten da, emaitzak lurralde- eta geografia-
eremuen arabera zehaztuta.
-15
-5
5
15
25
35
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
%
Erabilia Berri librea
-30
-20
-10
0
10
20
30
40
50
60
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
%
Libreak alokairuan Babestuak alokairuan
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
56
2.7.2 Etxebizitza libreen merkatua
a) Salmentako etxebizitza libreak
2012an eskaintzan dagoen etxebizitza berri librearen metro karratuaren batez
besteko prezioa murriztu egin da hiru lurraldeetan baina bakoitzean maila desberdinean
ondoren adierazten den moduan.
Etxebizitza berri libreen batez besteko prezioaren 2011. urtearekiko beherapen handiena
Gipuzkoako lurraldean izan da (% -5). Bizkaian jaitsiera % 1,1 izan da eta Araban, berriz, %
0,3.
Bilakaera-dinamika desberdin hori dela-eta, Bizkaia da EAEko etxebizitza berri librearen
eskaintzaren metro karratuaren batez besteko prezio handiena (3.845,30 €/m2) duena lehen
aldiz 2008tik.
Gipuzkoan, etxebizitza berri librearen metro karratuaren batez besteko prezioa 3.682,30
€/m2.izan da 2012an eta Araba da oraindik ere metro karratuaren batez besteko preziorik
baxuena duen (3.426,60 €/m2) EAEko Lurralde Historikoa.
2.24 grafikoa Etxebizitza berri libreen metro karratuaren prezioaren bilakaera Lurralde
Historikoa kontuan hartuta, 1994-2012.
Iturria: Higiezin-eskaintza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila (Eusko Jaurlaritza)
Egoera nabarmen aldatzen da bigarren eskuko higiezin-merkatuaren etxebizitzen batez
besteko prezioak aztertzen badira. Kasu horretan, Gipuzkoako lurraldean garestitu da gehien
EAEko eskaintzan dagoen etxebizitza erabilia, eta alde handiarekin gainera.
Gipuzkoako eskaintzan dagoen etxebizitza erabiliaren batez besteko prezioa 3.966
€/m2 da, Bizkaikoa, 3.600,30 €/m2 eta Arabakoa, 2.960,70 €/m2.
1.000
1.500
2.000
2.500
3.000
3.500
4.000
4.500
5.000
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
I 12
II 1
2
III
12
IV 1
2
Eu
ro
/m
2 e
rab
ilg
arri
Araba Bizkaia Gipuzkoa
Hiruhilekoko seriea
Urteko seriea
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
57
Etxebizitza berri librearen eta etxebizitza erabiliaren batez besteko prezioaren azterketa
konparatuak honako gertaera esanguratsu hau uzten du agerian: Gipuzkoan soilik gertatzen
da etxebizitza erabiliaren metro karratuaren batez besteko prezioak eraikuntza berriko
etxebizitzari dagozkionak baino handiagoak izatea.
Gipuzkoako etxebizitza erabiliaren batez besteko prezioa garestia izan da 2012an nahiz eta
2011. urtearekiko beherapen handiena izan duen lurraldea izan, zehazki % 9,8.
Gainerako bi lurraldeetan etxebizitza erabiliaren batez besteko prezioaren jaitsiera
intentsitate txikiagokoa izan da. Araban, prezioen maila % 8,4 murriztu da azken urtean
baina Bizkaian prezioen doitzea apalagoa izan da (% -4,4).
2.25 grafikoa Etxebizitza erabilien metro karratu erabilgarriaren prezioaren bilakaera Lurralde Historikoa kontuan hartuta, 2000-2012.
Iturria: Higiezin-eskaintza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila (Eusko Jaurlaritza).
Prezioen bilakaera aztertzeko ikuspegi osagarri bat etxebizitza-eskaintzaren banaketa prezio-
tarteen arabera aztertzea izaten da.
Ildo horretan, prezio apaleko (180.000-240.000 euroko tartea) etxebizitzen eskaintza
gorantz doala egiaztatu da azken urteetan, betiere EAEko etxebizitzen eskaintza osoarekin
konparatuta.
Adibidez, eraikuntza berriko etxebizitzen eskaintzan 2007an eskaintzen ziren etxebizitzen %
9,7 soilik zegokien prezio horiei eta 2012an, aldiz, % 25,1 izan da ehunekoa.
1.500
2.000
2.500
3.000
3.500
4.000
4.500
5.000
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 I 12 II 12 III 12 IV 12
Eu
ro
/m
2 e
rab
ilg
arri
Araba Bizkaia Gipuzkoa
Hiruhilekoko
seriea
Urteko seriea
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
58
2.26 grafikoa Salmentako etxebizitza berri libreen banaketa prezio-tarteen arabera, 2008-2012.
4,2 4,0 1,6 1,8
5,5 4,2 4,3 4,1
12,4 13,4 19,425,1
28,528,4
27,7
15,315,0
17,515,314,0
14,513,4 12,78,8
7,45,0 3,85,6 3,83,25,1 4,0 3,5 2,44,9 5,3 3,6
1,83,7
9,7
24,1
21,1
19,9
17,9
9,3
5,3
4,15,5
3,05,7
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
2008 2009 2010 2011 2012
150.000 euro arte 150.000,01-180.000 euro 180.000,01-240.000 euro 240.000,01-300.000 euro 300.000,01-360.000 euro
360.000,01-420.000 euro 420.000,01-480.000 euro 480.000,01-540.000 euro 540.000,01-600.000 euro 600.000,01 eurotik gora
Iturria: Higiezin-eskaintza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila (Eusko Jaurlaritza).
Joera hori oraindik ere handiagoa da etxebizitza erabiliaren eskaintzaren kasuan.
Horrela, saltzaileek 180.000 euro baino gutxiagoko prezioa eskatzen zuten etxebizitzen pisu
erlatiboa % 18,8 izan da 2012an. 2008an etxebizitza horien garrantzi erlatiboa % 2 baino
pixka bat handiagoa besterik ez zen.
2.27 grafikoa Salmentako etxebizitza erabilien banaketa prezio-tarteen arabera, 2008-2012.
3,3 3,1 5,1 8,66,3 6,97,7
10,2
23,7 24,0 21,2
22,1
20,2 18,0
18,7
15,0 14,0 13,7
11,8
10,110,0
9,98,1
6,36,6
6,95,5
4,04,3 5,0
2,7 2,9 4,1 3,8
6,3 8,1 8,4
1,9
4,2
19,8
22,3
24,2
15,9
11,4
7,3
4,5 4,24,6
7,06,2
0%
20%
40%
60%
80%
100%
2008 2009 2010 2011 2012
150.000 euro arte 150.000,01-180.000 euro 180.000,01-240.000 euro 240.000,01-300.000 euro
300.000,01-360.000 euro 360.000,01-420.000 euro 420.000,01-480.000 euro 480.000,01-540.000 euro
540.000,01-600.000 euro 600.000,01 eurotik gora
Iturria: Higiezin-eskaintza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila (Eusko Jaurlaritza).
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
59
Etxebizitza-parkearen prezioan eragina duen faktoreetako bat kokapen geografikoa da.
Higiezin-eskaintzari buruzko estatistikak (OFIN) bereizitako informazioa aurkezten du, hain
zuzen ere etxebizitzaren kokapenaren araberakoa (EAEko hiriburuetan, hiri-inguruneetan edo
ingurune horietatik kanpo).
Ondoko laburpen-koadroetan 2012ko lau hiruhilekoetako metro karratu erabilgarriaren batez
besteko prezioa aurkezten da, tipologia eta esparru geografikoen arabera eta beherago
prezio horien bilakaera aurkezten eta zehatz-mehatz aztertzen da epe luzeko ikuspegiarekin.
2.15 taula Etxebizitza berri libreen metro karratu erabilgarriaren prezioa, Lurralde Historikoaren eta eremu geografikoaren arabera
Araba Bizkaia Gipuzkoa Hiriburuak
Hiriburuen gainerako
EFak
EAEko gainerakoa
I 12 3.436,9 3.820,8 3.826,9 4.207,5 3.970,6 3.426,6
II 12 3.421,1 3.807,0 3.753,9 4.183,7 3.944,0 3.403,6
III 12 3.405,9 3.809,9 3.726,4 4.148,5 3.911,7 3.419,2
IV 12 3.426,6 3.845,3 3.682,3 4.136,9 3.937,1 3.450,4
Iturria: Higiezin-eskaintza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila (Eusko Jaurlaritza).
2.16 taula Etxebizitza erabili libreen metro karratu erabilgarriaren prezioa, Lurralde Historikoaren eta eremu geografikoaren arabera
Araba Bizkaia Gipuzkoa Hiriburuak
Hiriburuen gainerako
EFak
EAEko gainerakoa
I 12 3.174,0 3.820,3 4.312,8 4.216,9 3.636,6 3.179,1
II 12 3.104,2 3.796,0 4.209,3 4.155,5 3.589,9 3.092,4
III 12 3.034,3 3.748,7 4.072,3 4.020,5 3.569,2 3.042,2
IV 12 2.960,7 3.600,3 3.966,0 3.925,5 3.428,8 2.966,2
Iturria: Higiezin-eskaintza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila (Eusko Jaurlaritza).
Eraikuntza berriko etxebizitza libreen batez besteko prezioa berariaz aztertuta argi dago
hiriburuetan EAEko gainerako udalerrietan baino prezio-maila handiagoa dagoela, 2012ko
batez besteko prezioa 4.136,9 €/m2 izanik.
Hiriburuetako eremu funtzionaletako (EF) udalerrien kasuan, batez besteko prezioa 3.937,1
€/m2 izan da. Gainerako udalerrietan, berriz, 3.450,4 €/m2.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
60
2.28 grafikoa Etxebizitza berri libreen metro karratuaren prezioaren bilakaera, esparru geografikoen arabera, 2000-2012.
Iturria: Higiezin-eskaintza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila (Eusko Jaurlaritza).
EAEko hiriburuetako etxebizitza berrien metro karratuaren 2012ko batez besteko prezioen
azterketa konparatuak erakusten du Gipuzkoako hiriburuan prezio garestiagoak izan direla.
Nolanahi ere, Bilbon eskainitako etxebizitza berri libreen metro karratuaren batez besteko
prezioa ere altua izan da, Arabako hiriburuko batez besteko prezioarekin konparatuta.
Hortaz, Donostiako batez besteko prezioa 4.569,7 €/m2 da eta Bilbokoa, 4.431,2 €/m2.
Gasteizko kasuan, batez besteko prezioa gainerako euskal hiriburuetan baino dezente
txikiagoa da (3.589,4 €/m2).
Bigarren eskuko merkatuari dagokionez, 2012an euskal hiriburuetan salmentan eskainitako
etxebizitzen metro karratu erabilgarriaren batez besteko prezioa 3.925,50 €/m2 izan da.
Ildo horri jarraiki, nabarmentzen da etxebizitza erabiliaren kasuan hiriburuetako prezio
altuagoaren eta gainerako kokapen geografikoetako prezioaren artean alde handiagoa
dagoela eraikuntza berriko etxebizitzaren kasuan ikusitakoa baino.
Hiriburuetako eremu funtzionaletako udalerrien kasuan, eskaintzan dagoen etxebizitza
erabiliaren batez besteko prezioa 3.428,8 €/m2 da, hau da, hiriburuetako prezioaren % 14,5
txikiagoa. Gainerako udalerrietako prezioarekiko aldea are handiagoa da, batez besteko
prezioa 2.966,20 €/m2 izanik, hau da, hiriburuetan ikusitakoaren % 32,3 txikiagoa.
2012an hiriburuetan eta hiriburuetako eremu funtzionaletan kokatuta ez dauden udalerrietan
eskainitako etxebizitza erabilien metro karratu erabilgarriaren batez besteko prezioaren
beherapen esanguratsua, % 7tik gorakoa, gertatu da (% 7,1 hiriburuetan eta % 7,6
bestelako udalerrietan).
Urteko seriea
Hiruhilekoko
seriea
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
61
Hiriburuetako eremu funtzionaletan metro karratuaren batez besteko prezioaren doitze
txikiagoa gertatu da (% -5,2), betiere beste eremu geografiko batzuetan ikusitakoarekin
konparatuta.
Metro karratuaren batez besteko prezioari dagokionez, bigarren eskuko etxebizitzen
eskaintzan etxebizitza berri libreen eskaintzan baino alde handiagoak ikusi dira 2012an
euskal hiriburuak alderatuta. 2012an metro karratuaren batez besteko prezioa 5.416,1 €/m2
izan da Donostian, 4.148,3 €/m2 Bilbon eta 2.997,0 €/m2 Gasteizen.
2.29 grafikoa Etxebizitza erabiliek m2 bakoitzeko duten prezioaren bilakaera esparru geografikoen arabera, 2000-2012.
Iturria: Higiezin-eskaintza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila (Eusko Jaurlaritza)
2012an salgai zeuden etxebizitzen neurriari dagokionez, eraikuntza berriko etxebizitza
libreen batez besteko azalera 81,7 m2 da, edo beste modu batean esanda, gutxitze txikia
izan du 2011tik (82,9 m2).
Salgai dauden bigarren eskuko etxebizitzen batez besteko neurriari dagokionez, etxebizitza
berri libreen kasuan (89,7 m2) ikusitakoa baino zortzi metro karratu handiagoa da;
horrenbestez, ez da ia aldatu 2011tik (89,0 m2).
Hiruhilekoko seriea Urteko seriea
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
62
2.30 grafikoa Salgai dauden etxebizitzen azalera erabilgarria (m2) mota eta erregimenaren arabera, 2000-2012.
Iturria: Higiezin-eskaintza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila (Eusko Jaurlaritza)
Eraikuntza berriko etxebizitzen eskaintzaren banaketaren –esparru geografikoaren
araberakoaren– azterketak erakusten digunez, eskaintzaren % 48,5 hiriburuetatik eta
hiriburuen eremu funtzionaletatik kanpo bilduta dago.
Etxebizitzen gainerako eskaintzari dagokionez, antzeko ehunekoak dituzte EAEko hiru
hiriburuek eta hiriburuen eremu funtzionalei dagozkien udalerriek (% 23,3 eta % 28,2,
hurrenez hurren).
2.31 grafikoa Etxebizitza berri libreen eskaintzaren banaketa geografikoaren bilakaera, 1997-2012.
Iturria: Higiezin-eskaintza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila (Eusko Jaurlaritza)
Aurreko urteekin alderatuz, horrelako etxebizitzen eskaintzaren ehunekoa hazi egin da
Bilbon; horrela, eskainitako etxebizitza berrien bolumen handieneko hiriburua bilakatu da
Hiruhilekoko Urteko
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
63
Bilbo 2012an (% 10,1), Gasteiz gaindituz (2008an, Gasteiz zen lehen hiriburua horri
dagokionez).
Donostian eskainitako etxebizitzen garrantzi erlatiboa txikiena da hiru hiriburuen artean (%
4,4). Aitzitik, Gasteizen beheranzko joera handia ikusi da, 2011z geroztik portzentajezko ia
bi puntutan murriztu baitu garrantzi erlatiboa.
2.32 grafikoa Hiriburuek xurgatutako eskaintza berri librearen garrantzi erlatiboaren bilakaera, 1996-2012.
ETXEBIZITZA BERRI LIBREA
5,4 4,4
10,6 8,6 8,0 10,3 10,8 12,415,8
9,2 10,314,8 12,9
10,6 8,8
15,1
7,4 7,9
3,911,2 11,2 8,3 5,4
5,9
6,6
7,0 6,5
5,0
2,93,4
4,4
16,321,1
14,09,0
13,9
12,2 12,29,7
5,5
8,2
7,8
12,88,8
10,1
6,97,7 10,1
4,85,7
14,6
23,321,822,7
29,9
25,6
29,030,2
26,5
21,7
28,331,4
32,028,4
21,7
25,8
41,6
36,3
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Gasteiz Donostia Bilbo Hiriburuak guztira
Iturria: Higiezin-eskaintza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila (Eusko Jaurlaritza)
Azkenik, eraikuntza berriko etxebizitza librearen eskaintza aztertzean kontuan hartu
beharreko beste alderdi batek zerikusia du etxebizitzaren akabera-mailarekin edo
tipologiarekin. Horrela, 2012an luxuzko etxebizitzaren eskaintzaren garrantzi erlatiboak
behera egin du eskaintzaren guztizkoaren barnean; izan ere, 2011n % 10,2 izatetik 2012an
% 8,8 izatera aldatu da.
Bestalde, familia bakarreko etxebizitzak etxebizitza berrien guztizko eskaintzaren % 6,5 dira
2012an. Horrez gain, tipologia horretako etxebizitzen garrantzi erlatiboak gutxiagotzeko
joera duela ikusi da, 2011n tipologia horretako etxebizitzak guztizkoaren % 9,0 baitziren.
Etxebizitzen eraikuntza-faseari gagozkiola, 2012an salgai zeuden etxebizitza berri libreen
guztizkoaren % 4,7 eraikuntza-proiektuan zegoen. Ehuneko hori 2011koa baino apur bat
txikiagoa da, 2011n etxebizitzen % 5,3 baitzegoen eraikuntza-fasean.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
64
2.33 grafikoa Salgai dauden etxebizitza berri libreen ezaugarrien bilakaera, 2000-2012.
Iturria: Higiezin-eskaintza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila (Eusko Jaurlaritza)
b) Alokairuko etxebizitza libreak
Arestian adierazi dugunez, partikularren jabetzakoak izanik higiezinen jabetzako agenteen
bitartez alokairuan jarritako etxebizitza erabiliaren batez besteko errenta hileko 856 €
izan da 2012an EAEn, hots, 2011n baino % 4,7 gutxiago.
Aztertutako Lurralde Historikoaren arabera, alde esanguratsuak bereizten dira 2012ari
dagozkion batez besteko alokairu-errentetan.
Horri dagokionez, Gipuzkoak errentarik handiena zuen (879,7 euro hileko), ondoren,
Bizkaiak (865,8 euro hileko), eta azkenik, Arabak (790 euro hileko).
2.34 grafikoa Alokairu-erregimenean eskainitako etxebizitza erabilien hileko errenten bilakaera, 2000-2012.
Iturria: Higiezin-eskaintza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila (Eusko Jaurlaritza)
Hiruhilekoko Urteko
Hiruhilekoko
seriea
Urteko seriea
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
65
Errenta-tarteen arabera, alokairu-erregimenean eskainitako etxebizitzek hileko errentak
biltzen dituzte 600-720 euroko tartean eta haren hurreneko goiko tartean –720-840
eurokoan– (% 23,3 eta % 22,3, hurrenez hurren).
Hileko 960 eurotik gorako errentak oso garrantzitsuak dira, alokairuko hamar etxebizitza
bakoitzeko hiru baitira EAEn.
Azken urteotan, errenta txikiagoa eskatzen duten etxebizitzen garrantzi erlatiboak gora egin
duela ikusi da. Horrela, 720 eurotik beherako errentak dituzten alokairuko etxebizitzak
guztizko eskaintzaren % 32,2 dira, eta 2008an, aldiz, % 16,3 ziren.
2.35 grafikoa Alokairuko etxebizitza libreen errenten banaketaren bilakaera,2006-2012.
5,8 3 ,87,6 6 ,0 6 ,5 6 ,2 6 ,9 7,5 8 ,9
12 ,812 ,5
18 ,117,4 19 ,5 18 ,8 19 ,7 2 1,7
2 3 ,3
19 ,2 2 0 ,1
2 5,82 2 ,5 2 0 ,8 2 0 ,6
2 1,12 1,9
2 2 ,32 0 ,8 2 1,6
18 ,82 3 ,9 2 1,4 2 1,3 2 0 ,0
19 ,818 ,2
13 ,89 ,3
8 ,1 8 ,8 11,9 12 ,4 12 ,310 ,7 9 ,714 ,8
16 ,5
10 ,9 10 ,2 10 10 ,1 9 ,9 9 ,1 8 ,5
13 ,0 16 ,310 ,7 11,2 10 10 ,5 10 ,0 9 ,3 9 ,0
11,8
14 ,5
2 2 ,6
2 0 ,1
12 ,9
9 ,9
8 ,3
% 0
% 20
% 40
% 60
% 80
% 100
2006 2007 2008 2009 2010 2011 I 12 II 12 III 12 IV 12
<600 € 600-720€ 720-840€ 840-960€ 960-1080€ 1080-1200€ >1200€
Iturria: Higiezin-eskaintza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila (Eusko Jaurlaritza)
Alokairuko etxebizitza libreen neurriari dagokionez, alokairuko etxebizitzen % 49,5ek
75 m2-tik beherako azalera erabilgarria zuen 2012an.
2.17 taula Alokairuko etxebizitza libreen banaketaren bilakaera azalera erabilgarriaren arabera, 2003-2012.
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
< 60 m2
13,4 15,7 17,0 18,2 20,1 19,5 20,6 23,3 19,6 22,0
61-75 m2
19,3 20,7 19,7 25,9 21,6 24,7 24,8 26,6 24,1 27,5
76-90 m2
25,2 21,5 26,3 25,3 23,8 22,4 24,4 25,2 30,0 26,9
91-120 m2
21,1 21,9 21,0 18,4 19,4 18,5 16,5 14,9 15,1 14,2
> 120 m2
21,0 20,1 19,0 12,1 15,1 14,8 13,8 10,0 11,2 9,3
Batez besteko azalera d.e. d.e. d.e. d.e. d.e. d.e. 77,1 79,8 82,1 81,6
GUZTIZKOA 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0
Iturria: Higiezin-eskaintza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila (Eusko Jaurlaritza)
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
66
Aldiz, neurri txikieneko alokairuko etxebizitzek –60 metro karratu baino gutxiagokoek–
alokairuko etxebizitzen eskaintzaren barnean duten garrantzi erlatiboa ia ez da hazi 2007az
geroztik; horrela, % 20,1 izatetik 2012an % 23,3 izatera aldatu da ehuneko hori.
2.36 grafikoa Alokairuan eskainitako 60 m2-tik beherako etxebizitza libreen bilakaera, 2004-2012.
Iturria: Higiezin-eskaintza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila (Eusko Jaurlaritza)
2.7.3 Etxebizitza babestuaren merkatua
Salmenta-erregimeneko etxebizitza babestuen eskaintza 1.585 €/m2-ko batez besteko
preziora iritsi da 2012an; horrek esan nahi du metro karratu bakoitzeko batez besteko
prezioa % 3,5 hazi dela 2011tik.
Alokairu-erregimeneko etxebizitzari dagokionez, bestalde, etxebizitza babestuaren batez
besteko errenta hileko 345 € izan da 2012an. Batezbesteko hori kalkulatzeko, alokairu-
erregimenean dauden babes ofizialeko etxebizitzen artean hileko 391,7 €-tik gorako errenta
dutenak eta etxebizitza sozialen artean hileko 149,7 euroko errenta dutenak neurtzen dira.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
67
2.37 grafikoa Salgai dauden etxebizitza babestuen eta alokatzeko dauden etxebizitza babestuen errenten prezioa m2 erabilgarri bakoitzeko, 1996-2012.
PREZIOA/m2 SALMENTA ERREGIMENEKO ETXEBIZITZA BABESTUAK
1.585
1.532
1.474
1.469
1.372
1.323
1.285
1.237
1.085
966
898
815
751
703
637
703697
200
400
600
800
1.000
1.200
1.400
1.600
1.800
Euro
/m2
ALOKAIRU ERREGIMENEKO ETXEBIZITZA BABESTUEN ERRENTAK
204,0
279,0
345,1
219,8233,8
194,1
263,2
278,2
257,3
276,5
202,8187,3184,5
154,5
144,0100
150
200
250
300
350
400
Iturria: Higiezin-eskaintza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila (Eusko Jaurlaritza)
Bilakaerari dagokionez, etxebizitza bakoitzeko 120.000-150.000 euroko tartean kokatutako
etxebizitza babestuaren eskaintzaren ehunekoak apur bat gora egin duela ikusi da, zehazki,
2008an % 28,4 izatetik 2012an % 47,7 izatera aldatu da.
Horrez gainera, etxebizitza bakoitzeko 90.000-120.000 euroko batez besteko prezioa duten
etxebizitza babestuen eskaintza murriztu dela ere ikusi da, zehazki, 2008an % 58,5 izatetik
2012an % 31,4 izatera aldatu da.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
68
2.38 grafikoa Salgai dauden etxebizitzen banaketa prezio-tarteen arabera, 2008-2012.
2 ,98 ,2 9 ,76,7
6,09,4
46,4 40,4 32,2
44,142,9
3,1 1,35,8
5,01,1
9,312,0
31,4
58,5
47,7
41,1
28,4
6,60,1
% 0
% 20
% 40
% 60
% 80
% 100
2008 2009 2010 2011 2012
60.000 euro bitarte 60.000,01-90.000 euro 90.000,01-120.000 euro 120.000,01-150.000 euro 150.000,01180.000 euro
Iturria: Higiezin-eskaintza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila (Eusko Jaurlaritza)
Erregimen orokorreko Babes Ofizialeko Etxebizitzako alokairu-erregimeneko etxebizitza
babestuaren errentak igoera izan du 2012an (batez besteko 391,7 euro hileko), eta
etxebizitza sozialekin lotutako batez besteko errenta 149,7 euro da hileko.
2.18 taula Alokairuko etxebizitza babestuen hileko errentaren bilakaera, 2003-2012.
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
2012
€/hila ± % BOE 353,4 385,4 397,5 384,9 325,3 380,3 325,0 277,0 331,8 391,7 18,1
Etxebizitza sozialak
146,0 164,3 147,6 141,0 131,7 118,0 121,4 122,7 134,6 149,7 11,2
BABESTUA
K GUZTIRA 276,
5 257,
3 278,
2 263,
2 194,
1 233,
8 219,
8 204,
0 279,
2 345,
1 23,6
Iturria: Higiezin-eskaintza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila (Eusko Jaurlaritza)
2012an, Euskadin eskainitako etxebizitza babestuen % 12,3 alokairu-erregimeneko
etxebizitzei dagokie, eta eskaintza horren % 87,7, aldiz, jabetza-erregimeneko etxebizitzei.
2012ari dagokionez, agerian geratzen da alokairu-erregimeneko etxebizitza babestuen
garrantzi erlatiboa apur bat hazi dela 2011z geroztik.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
69
50,2
2.39 grafikoa Eskainitako etxebizitza babestuen bilakaera, edukitza-erregimenaren arabera, 1997-2012.
96,9 94,6 87,5 87,6 83,8 88,4 88,779,4 76,5 77,1 69,4 69,0 75,9
90,6 87,7
20,53,1 5,4 12,5 12,4 16,2 11,6 11,3
20,6 23,5 22,930,6 31,0
24,19,4 12,3
79,5
% 0
% 20
% 40
% 60
% 80
% 100
1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Salmenta Alokairua
Iturria: Higiezin-eskaintza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila (Eusko Jaurlaritza)
Neurriaren arabera, azalera-eskubideko etxebizitza babestuen eskaintzan kontzentrazio
handiena 60-75 m2-ko tartean nabaritu da (guztizko eskaintzaren % 40,9). Era berean, tarte
horrek garrantzi erlatibo handiena du alokairuko etxebizitza babestuen eskaintzaren barnean
(% 40,6), eta 60 m2-tik beherako etxebizitzen garrantzi espezifikoa nabarmentzekoa da
(zehazki, % 34,1, eta salmenta-erregimeneko etxebizitzen kasuan, aldiz, % 22,2).
Hurrengo grafikoan ikus dezakegunez, etxebizitza babestuen eskaintzan etxebizitza txikienen
gero eta presentzia handiagoa nabari da, bai salmentan, eta bai alokairuan.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
70
2.40 grafikoa Etxebizitza babestuen –salgai daudenen eta alokatzeko daudenen– azaleraren bilakaera, 2003-2012.
SALGAI DAUDEN ETXEBIZITZAK
7,5 6,7 10,4 16,2 22,7 22,9 18,8 22,2
38,6 41,2 37,0 29,332,5
33,3 38,9 41,3 40,9
45,954,0 52,2 56,0 60,3 51,3 44,0 37,8 39,5 36,2
7,011,9
42,6
0,70,4
% 0
% 20
% 40
% 60
% 80
% 100
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
<60 m2 60-75 m2 75-90 m2 91-120 m2
ALOKATZEKO DAUDEN ETXEBIZITZAK
28,8 35,225,1
36,4 32,248,4 48,4
34,1
28,0
41,4 45,844,3
43,633,8
35,5 34,440,6
38,4 43,223,4 22,6 30,6 19,9
34,016,1 17,0 25,4
31,634,8
26,9
% 0
% 20
% 40
% 60
% 80
% 100
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
<60 m2 60-75 m2 75-90 m2
Iturria: Higiezin-eskaintza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila (Eusko Jaurlaritza)
Azkenik, EAEn eskainitako etxebizitzen banaketa geografikoaren azterketa xehatuagoa egin
da (salmenta eta alokairua), eta egiaztatu da EAEn eskainitako ia etxebizitza babestu guztiak
hiriburuetan eta hiriburuen eremu funtzionaletako udalerrietan daudela (% 46,1 eta % 42,7,
hurrenez hurren).
2011rekin alderatuz, hiriburuen eremu funtzionaletako eskaintzaren garrantzi erlatiboa apur
bat areagotu da 2012an (2011n % 37,1 zen, eta 2012an, aldiz, % 42,7).
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
71
2.41 grafikoa Etxebizitza babestuen eskaintzaren banaketa geografikoaren bilakaera, 2002-2012.
Iturria: Higiezin-eskaintza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila (Eusko Jaurlaritza)
2012an hiriburuetan eskainitako etxebizitza babestuen banaketa geografikoa xehetasun
handiagoz aztertzen badugu, EAEn eskainitako hiru etxebizitza babesturen arteko ia bat
(zehazki, % 30,8) Gasteizen dago, beste % 12,7 Bilbon, eta gainerako % 2,6a, berriz,
Donostian.
2.42 grafikoa Hiriburuek xurgatutako eskaintza babestuaren garrantzi erlatiboaren
bilakaera, 2002-2012.
ETXEBIZITZA BABESTUA
22,232,0
48,5 42,3 42,8 42,7 35,9 31,01,0
6,0
2,63,6
7,0 10,8 10,713,2
7,0
49,8
32,1 8,7
13,215,0 16,6 10,3 7,4 10,4
9,6
42,7
20,5
2,9
47,7
59,460,863,965,967,1
58,5
46,755,3
73,2
0
10
20
30
40
50
60
70
80
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
Gasteiz Donostia Bilbo Hiriburuetako guztizkoa
turria: Higiezin-eskaintza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila (Eusko Jaurlaritza)
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
72
Merkatuaren dinamismoa 2.8
Higiezinen merkatuaren dinamismo-indize orokorra minimo historikora iritsi zen 2012an, edo
beste modu batean esanda, 0-100 eskalan 6,6 puntu izan zituen, hots, 2011ko 12,3 puntuen
erdia; horrenbestez, higiezinen jabetzako agente eta sustatzaileen pertzepzioa mailarik
txikienean dago eragiketa estatistiko hau hasi zenez geroztik.
Etxebizitza berria eraikitzeko sustatzaileek (5,6) eta higiezinen jabetzako agenteek (7,6)
balioespen negatiboa eman diote merkatuaren egoerari 2012an; horrela, 2011koekin
alderatuz (11,1 sustatzaileek eta 13,4 higiezinen jabetzako agenteek), jaitsiera esanguratsua
izan dute balioespen horiek 2012an.
Etxebizitzen prezioak urtebeteko denbora-tartean izandako bilakaerari gagozkiola, agente
horiek aurreikusitakoari jarraiki, badirudi doikuntza-prozesuak jarraituko duela etxebizitza
berrietan (37,8 2012an, eta 41,4 2011n) nahiz etxebizitza erabilietan (25,7 2012an, eta 34,7
2011n).
2.19 taula Salmenten bilakaera eta merkatuaren dinamismoaren, 2003-2012.
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Merkatuaren dinamismo-indizea * 42,6 43,7 40,3 33,5 17,8 8,5 14,9 19,4 12,3 6,6
– . Sustatzaileak 49,7 47,8 41,9 34,4 20,2 8,1 12,6 16,2 11,1 5,6
– . HJAk 35,6 39,7 38,7 32,5 15,5 8,9 17,3 22,8 13,4 7,6
Prezioen aurreikuspen-indizea urtebeterako** 72,6 78,5 76,3 71,9 42,3 32,8 36,3 40,9 38,0 31,8
– . Sustatzaileak 73,7 82,2 80,4 70,3 45,5 37,4 41,5 42,8 41,4 37,8
– . HJAk 71,5 74,9 72,2 65,2 39,2 28,2 31,1 39,0 34,7 25,7
Salmenten aurreikuspena hurrengo hiruhilekorako*** 59,0 65,5 64,9 65,2 52,9 39,1 55,4 53,8 51,2 45,0
– . Sustatzaileak 64,8 71,6 68,6 64,0 55,6 38,9 58,4 56,0 56,1 51,4
– . HJAk 53,2 59,4 61,1 66,4 50,2 39,2 52,4 51,7 46,3 38,5
Urteko adierazleak batezbesteko mugikor gisa kalkulatu dira, urteko lau hiruhilekoen balioen batezbesteko aritmetikoaren bitartez. * 0tik (gehieneko geldotzea) 100era (gehieneko dinamismoa) bitartean. ** 0tik (prezioen jaitsiera orokorra) 100era (igoera orokorra) bitartean. *** 0tik (salmenten okerragotze orokorra) 100era (hobekuntza orokorra) bitartean.
Iturria: Higiezin-eskaintza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila (Eusko Jaurlaritza). 2011.
Epe laburrean, hurrengo hiruhilekorako salmenta-aurreikuspenak 2011n jasotakoak baino
pesimistagoak dira. Horrela, sustatzaileek emandako batezbestekoa 51,4 da (2011n 56,1
puntu eman zituzten), eta higiezinen jabetzako agenteek hautemandako salmenta-
itxaropenak, berriz, murriztu egin dira (38,5 puntu 2012an, eta 46,3 puntu, aldiz, 2011).
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
73
2.43 grafikoa Merkatuaren dinamismo-indizea, salmenta-aurreikuspena hurrengo hiruhilekorako eta prezioen bilakaera urtebeterako, 2003-2012.
Iturria: Higiezin-eskaintza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila (Eusko Jaurlaritza). 2010.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
74
3. ETXEBIZITZA PREMIAK ETA ESKARIA EAEn
2009az geroztik beherapenak izan dira urtero, baina 2012an apur bat igo da Etxebiden
erregistratutako eskabide-espedienteen kopurua; horrela, guztira 84.780 eskabide-
espediente erregistratu dira, edo beste modu batean esanda, % 0,5eko hazkundea gertatu
da, 2011n 84.376 espediente izapidetu baitziren3.
Eskabideen guztizko kopuruaren gorakada hori lotuta dago familia-unitateekin lotutako
eskabideen gorakadarekin (2011n 26.258 izatetik 2012an 27.516 izatera aldatu dira, hau da,
% 4,8ko areagotzea izan dute).
Banako eskabideak, aldiz, % 1,5 murriztu dira ekitaldi horretan, zehazki, 58.118 izan ziren
2011n eta 57.264 2012an.
3.1 grafikoa Etxebiden erregistratutako eskabide-espedienteen bilakaera, 2006-2012.
Iturria: Etxebide, Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila (Eusko Jaurlaritza)
Lurralde-azterketak agerian uzten duenez, Bizkaian bildu dira 2012an Etxebiden
erregistratutako espediente gehienak, zehazki, 47.235 unitate erregistratu ziren guztira,
hots, EAEko guztizkoaren % 55,7. Gipuzkoan 28.041 eskabide erregistratu dira
(guztizkoaren % 33,1), eta Araban, azkenik, 9.504 espediente (gainerako % 11,2a).
3 Eskari xahutuaz ari gara, hots, alokairu-erregimenean edota Bizigune programaren barnean babes
ofizialeko etxebizitzaren bat okupatzen ari direnen eta Babes Ofizialeko Etxebizitzetarako zozketetan hautatutakoen erregistroak deskontatuta.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
75
2012ko eskabide kopuruaren bilakaeraren lurralde-azterketak Lurralde Historiko bakoitzean
profil desberdinak bereiztea ahalbidetzen digu:
- Bizkaian, eskabide kopuru handiena egoteaz gain, eskabide kopuruak hazkunderik
handiena izan du 2012an (% 2,5 gehiago), eta Araban, aldiz, hazkunderik txikiena
(% 0,8); Gipuzkoan, bestalde, eskabide kopurua murriztu egin da (% 2,9 gutxiago).
3.2 grafikoa Etxebiden erregistratutako eskabide-espedienteen bilakaera, Lurralde Historikoaren arabera, 2006-2012.
Iturria: Etxebide, Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila (Eusko Jaurlaritza)
Etxebizitza babestuen eskariak 2012an dituen ezaugarriak zehazterakoan, agerian geratzen
da eskatzaileen diru-sarreren maila gutxitu egin dela; izan ere, gutxiagotze hori 2010az
geroztik atzeman da.
Horrela, 2012an Etxebiden erregistratuta zeuden pertsonen batez besteko diru-sarrera
neurtuak urteko 16.476 euro gordin ziren; horrek esan nahi du 2011ko 17.670 euroko
batezbestekoarekin alderatuz % 6,8 murriztu zirela, eta % 9,7, aldiz, 2010eko ekitaldiarekin
alderatuta.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
76
3.3 grafikoa Etxebiden erregistratutako espedienteen batez besteko diru-sarreren mailaren bilakaera, 2008-2012.
Iturria: Etxebide, Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila (Eusko Jaurlaritza)
2012an neurtutako diru-sarreren banaketaren arabera, Etxebiden erregistratutako
eskabideen % 61,2k ziurtatuta zuen urteko 22.000 eurotik beherako diru-sarrera neurtuen
maila.
Haietako % 10,7k urteko 22.000-28.000 euroko batez besteko diru-sarrerak zituen, eta %
7,7k, aldiz, urteko 28.000 eurotik gorako batez besteko diru-sarrera neurtuak.
3.4 grafikoa Eskabideen banaketa, diru-sarreren maila neurtuaren arabera, 2012.
>28.000 eta
<=35.000
% 5,7
< 3.000
% 0,1
Eskatutako diru-
sarrerak egiaztatu
gabe
21,6%
>35.000 eta
<=45.000
% 2,4
>22.000 eta
<=28.000
% 11,3
>=12.000 eta
<=22.000
% 38,0
>=9.000 eta
<12.000
% 8,2
>=3.000 eta
<9.000
% 12,6
Iturria: Etxebide, Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila (Eusko Jaurlaritza)
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
77
Eskabideei dagokienez, familia-unitate motaren araberako banaketan nabarmentzekoa da
eskabide gehienak pertsona bakarreko etxekoen unitateek eginak direla: zehazki, hiru
eskabidetatik bi (% 67,5).
Bilakaera kontuan hartuta, pertsona bakarreko etxekoen unitateek eskabideen guztizkoaren
barnean duten garrantzi erlatiboaren txikiagotzean joera berberari eutsi zaio 2012an, nahiz
eta ekitaldi horretan txikiagotze-maila hori hain handia ez zen izan. Horrela, 2008an
pertsona bakarreko etxekoen unitateen garrantzi erlatiboa guztizkoaren % 73,1 zen, eta
2011n, berriz, % 68,9ra iritsi arte murriztu zen.
Aitzitik, etxekoen unitatean hiru kide dituzten eskabideak guztizkoaren % 13,9 izan dira
2012an, hots, 2011n ikusitakoa baino portzentajezko 0,9 puntu gehiago eta 2008an
ikusitakoa baino bost puntu inguru gehiago.
3.1 taula Etxebiden erregistratutako biztanleen ezaugarriak, 2008-2012.
% bertikalak 2008 2009 2010 2011 2012
DIRU-SARRERA HAZTATUEN BATEZBESTEKOA 15.813 17.082 18.244 17.670 16.476
FAMILIA UNIT. KIDE KOPURUA • Bat 73,1 72,5 70,9 68,9 67,5
• Bi 15,7 15,6 15,3 15,5 15,6
• Hiru 9,3 9,9 11,4 13,0 13,9
• Lau edo gehiago 1,9 2,0 2,4 2,7 2,9
GUZTIZKOA 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0
*Diru-sarrerak erregistro-egunaren aurreko bi urteei dagozkie. Iturria: Etxebide, Enplegu eta Gizarte
Politiketako Saila (Eusko Jaurlaritza)
2012an Etxebiden egindako eskabideen banaketaren –kupoen araberakoaren– azterketak
erakusten digu 35 urtetik beherakoekin lotutako kolektiboak garrantzi erlatibo handiena
duela (% 33,1). Hala eta guztiz ere, bilakaerari gagozkiola, gazteen kolektibo horrek
garrantzi espezifikoa galdu zuen 2011rekin alderatuz (% 37,4).
Kontrako alderdian, 2012an garrantzi erlatiboa areagotu duten bi kolektibo atzeman dira:
- 4 urtetik gorako antzinatasuna duten eskatzaileen eskabideak % 27,2ra arte
areagotu dira 2012an; 2011n erregistratutako datua % 25,8 da.
- Beste taldeetako ezeinen barnean ez dauden gainerako eskabideak eskabideen
guztizko kopuruaren % 32,0ra arte igo dira 2012ko ekitaldian; 2011n, aldiz,
eskabideen guztizko kopuruaren % 29,7 izan zen ehuneko hori.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
78
3.2 taula Etxebideko erregistroen banaketa, kupoen arabera, 2009-2012.
% bertikalak 2009 2010 2011 2012
KUPOAK • Mugimen-ezintasuna 0,8 0,8 0,8 0,8 • Guraso bakarreko familia 5,1 5,7 6,3 6,9
• 4 urteko antzinatasuna 23,0 24,5 25,8 27,2 • 35 urtez azpikoak 46,9 42,0 37,4 33,1 • Gainerakoak 24,1 27,0 29,7 32,0 GUZTIZKOA 100,0 100,0 100,0 100,0
Iturria: Etxebide, Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila (Eusko Jaurlaritza)
Denbora-ikuspegi handiagoan txertatuta, gazteen kupoak gutxiagotzeko joera duela
nabarmentzen da. Horrela, termino absolututan, 35 urtez azpikoek egindako eskabideen
kopurua nabarmen jaitsi da azken urteotan; izan ere, 2005ean 47.708 eskabide egin ziren,
eta 2012an, aldiz, 33.635.
3.5 grafikoa Etxebideko erregistroen bilakaera, sarrera-kupo nagusien arabera, 2005-2012.
Iturria: Etxebide. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila (Eusko Jaurlaritza)
Etxebiden 2012an egindako eskabideen edukitza-erregimenaren araberako azterketa eginda,
alokairu-erregimeneko etxebizitzen eskariaren garrantzi erlatiboa nabarmen handiagotu dela
atzematen da, eskabide guztien % 43,6 baitagokio.
Azken urteotan oso hazkunde nabarmena atzeman da Etxebiden erregistratutako eskari
osoaren barnean alokairuko etxebizitzen eskariak duen garrantzi erlatiboan; izan ere, eskari
horren garrantzi erlatiboa 2006koa baino ia bi aldiz handiagoa da (2006an % 23,7 zen).
Alokairu-erregimeneko eskariaren gorakada nabarmen horrez gainera, jabetza-erregimeneko
eskabideak modu iraunkorrean gutxitu direla ere ikusi da, 2012an eskabide guztien % 21,6
baitziren, hau da, 2012an egindako alokairu-erregimeneko eskabideak baino portzentajezko
22 puntu gutxiago.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
79
2006tik, jabetza-erregimeneko eskabideen garrantzi erlatiboa erdiraino jaitsi da, 2006an %
42,5 izatetik 2012an % 21,6 izatera aldatu baitira.
3.6 grafikoa Etxebiden erregistratutako pertsonek eskatutako etxebizitza-motaren bilakaera, 2006-2012.
39,9 38,0 35,0 30,3 25,0 21,6
23,1 23,4 25,5 30,7 38,2 43,6
3 3 ,7 3 7,0 3 8 ,5 3 9 ,5 3 9 ,0 3 6 ,7 3 4 ,8
42,5
23,7
% 0
% 20
% 40
% 60
% 80
% 100
2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Esp
ed
ien
te k
op
.
Jabetza Alokairua Zehaztugabea
Iturria: Etxebide, Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila (Eusko Jaurlaritza)
Etxebiden erregistratutako pertsonek eskatutako etxebizitza tipologiak sakonki aztertuta,
erregistratutako pertsonek alokairu-erregimena gero eta gehiago eskatzen dutela egiaztatu
da.
Horrela, 2012an erregistratutako pertsonen % 66,0k alokairu sozialeko etxebizitza eskatu
dute, eta beste % 65,0k berriz, Babes Ofizialeko Etxebizitza baten alokairua. 2011rekin
alderatuz, eskabide horiek nolabaiteko areagotzea izan dute 2012an, Etxebiden
erregistratutako eskabideen % 63,2 eta % 63,0 baitira, hurrenez hurren.
Epe luzerako ikuspegian oinarrituta, 2006az geroztik alokairu sozialeko erregimeneko eta
Babes Ofizialeko Etxebizitzen alokairurako eskabideak nabarmen handiagotu direla egiaztatu
da; horrela, 2006an % 47,3 izatetik 2012an % 66,0 izatera aldatu ziren alokairu sozialerako
eskabideak, eta Babes Ofizialeko Etxebizitzen alokairuari dagokionez, % 43,4tik % 65,0ra.
Bestalde, etxebizitza berri edo erabiliaren erosketarekin lotutako eskabideen garrantzi
erlatiboa gutxitu egin da 2012an, 2011rekin alderatuz; horrela, etxebizitza berrien
eskabideak % 55,0ra jaitsi dira, eta etxebizitza erabilienak, berriz, % 39,0ra.
Horrela, bi tipologia horiek eskabide guztien % 60,4 ziren 2011n, etxebizitza berriaren
erosketaren kasuan, eta % 42, aldiz, etxebizitza erabiliaren erosketaren kasuan.
Bestalde, Bizigune alokairu-programaren garrantzi erlatiboa areagotu egin da 2012an idazki
bidezko eskabideei dagokienez; horrela, urte horretan Etxebideko eskabide guztien % 47
programa horri dagozkio (2011n, berriz, % 44 ziren).
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
80
3.3 taula Etxebiden erregistratutako pertsonek eskatutako etxebizitza-motaren bilakaera, 2006-2012.
Baiezkoen %
2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Etxebizitza berriaren erosketa 76,0 76,4 75,9 73,5 68,0 60,4 55,0
Etxebizitza erabiliaren erosketa 42,6 46,2 48,1 47,7 41,0 42,0 39,0
Etxebizitza tasatuaren erosketa 0,0 13,5 21,6 28,1 31,5 31,0 29,0
Alokairu soziala 47,3 49,2 50,7 53,3 58,0 63,2 66,0
BOEen alokairua 43,4 55,9 53,4 55,7 59,2 63,0 65,0
Bizigune alokairua 30,5 31,9 33,4 37,2 40,5 44,0 47,0
Udal-programen bidezko alok. 13,0 15,3 17,0 18,8 21,2 24,4 26,0
Zuzkidura-bizilekuak -- -- -- -- -- 16,9 19,0
Iturria: Etxebide, Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila (Eusko Jaurlaritza)
Azkenik, eskatzaileen diru-sarrerak xehetasun handiagoz aztertuta (eskatutako etxebizitza-
tipologiaren araberako azterketa), 2012an alokairua eskatu duten pertsonen batez besteko
diru-sarrera neurtuak modu apalean gutxitu direla egiaztatu da; 2011n batez beste 15.957
euro izatetik 2012an 14.858 euro izatera aldatu baitira.
Bestalde, erosketa-erregimeneko eskatzaileek eta "Zehaztugabe‖ aukera planteatu dutenek
batez besteko diru-sarrerei eutsi diete 2011rekin alderatuta.
Erosketa-aukerarekin lotutako batez besteko diru-sarrera neurtuen maila hazi egin da,
2008an urteko 19.777 euro izatetik 2012an 20.806 euro izatera aldatu baita (2012koa izan
da 2008-2012 aldiko mailarik handiena). Alokairu-eskabideen artean, aitzitik, batez besteko
diru-sarreren maila gutxitu egin da azken urteotan, eta 2012ko ekitaldian baliorik txikiena
erregistratu da.
3.7 grafikoa Etxebiden erregistratutako pertsonen batez besteko diru-sarrera haztatuen mailaren bilakaera, 2008-2012.
Iturria: Etxebide, Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila (Eusko Jaurlaritza)
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
81
Termino erlatibotan, urteko 12.000-22.000 euroko diru-sarrerak dituzten pertsonen
eskabideen garrantzi erlatiboa murriztu egin da 2012an, 2011n % 40,9 izatetik 2012an %
35,9 izatera aldatu baitira.
3.8 grafikoa Etxebiden erregistratutako pertsonen diru-sarreren mailaren bilakaera, 2009-2012.
4,2 4,2
11,6 12,0
8,8 9,0
37,340,9
14,510,8
9,9 5,2
4,9
2,0
8,816,0
5,73,0
11,911,4
7,710,3
35,942,5
10,7
13,75,4
7,3
2,3
2,120,4
9,6
% 0
% 20
% 40
% 60
% 80
% 100
2009 2010 2011 2012
< 3000 € 3000-9000 € 9001-12000 €
12001-22000 € 22001-28000 € 28001-35000 €
35001-45500 € Eskatutako diru-sarrerak egiaztatu gabe
Iturria: Etxebide, Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila (Eusko Jaurlaritza)
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
82
4. HIGIEZINEN MERKATUAREN JARDUERA EAE-N ETA ESPAINIAN
Etxebizitza-salerosketak EAEn 4.1
Notariotzaren Kontseilu Nagusiaren Estatistikaren arabera, EAEko etxebizitza-salerosketen
guztizko kopurua 15.382 unitate da; horrek esan nahi du kopurua % 18,2 murriztu dela
2011n izandako 18.783 salerosketen aldean.
Hiru lurralde historikoetan gutxitu egin da erregistratutako salerosketa kopurua; nolanahi
ere, oso desberdina da beherapen horren intentsitatea.
Izan ere, Araban apala izan da salerosketa kopuruaren murrizketa (% -1,1), 2012an 3.469
salerosketa izan dira, 2011n, aldiz, 3.509 izan ziren; gainerako lurralde historikoetan, ordea,
beherapen nabarmenak izan dira erregistratutako salerosketa kopuruari dagokionez.
Ildo horretatik, Bizkaian 7.023 salerosketa izan dira; horrek esan nahi du % 23,2ko
beherakada izan dela 2011ko datuekin alderatuta. Aitzitik, Gipuzkoan % 20,4ko jaitsiera izan
da salerosketa kopuruan, 2011n 6.145 salerosketa izan baitziren, 2012an, aldiz, 4.890.
4.1 taula 2011-2012 aldian erregistratutako salerosketak, Lurralde Historikoaren arabera
Araba Bizkaia Gipuzkoa EAE
2011 3.509 9.139 6.145 18.793
2012 3.469 7.023 4.890 15.382
2012/2011 % -1,1 % -23,2 % -20,4 % -18,2
Iturria: Notariotzaren Kontseilu Nagusia
Azterketa zorrotzago bat egiteko, eta 2013an egindako salerosketei buruzko ezaugarriak
adierazteko, Sustapen Ministeriotik eratorritako informazioa erabili dugu.
Estatistika horren arabera, 2012ko ekitaldian EAEn notario aurrean formalizatutako
etxebizitza-salerosketa kopurua 15.000 salerosketetatik behera dago (14.995); horrek esan
nahi du % 17,2ko jaitsiera izan dela, 2011n 18.109 salerosketa izan baitziren.
2012ko ekitaldian berresten da euskal higiezinen merkatuaren jarduerak gutxitzeko joera
duela, eta hori bereziki ikusten da 2011n, ekitaldi horretan egindako salerosketa kopurua
nabarmen murriztu delako (% -22,4 2010. urtearekin alderatuta).
Sektorearen jarduerak izandako jaitsiera horren profila etxebizitza mota kontuan hartuta
aztertzen badugu, ikus dezakegu 2012an salerosketa kopuruan izandako murrizketa
etxebizitza tipologia guztietan gertatu dela, baina intentsitate desberdinarekin.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
83
2011ko datuekin alderatuta, etxebizitza erabiliak izan du beherapen handiena
formalizatutako salerosketa kopuruari dagokionez (% -22,5), etxebizitza mota horren
salerosketa kopurua 7.431 izan baita 2012an.
Nolanahi ere, nabarmendu behar da beherapen hori 2011n izandakoa baino zertxobait
beherago dagoela; izan ere, urte hartan etxebizitza erabiliaren salerosketak % 28,5eko
urteko tasara murriztu ziren.
Etxebizitza berri librearen salerosketa kopurua 4.111 izan da 2012an, eta beherapen hori
etxebizitza erabiliaren kasuan ikusitako beherapena baino askoz ere txikiagoa da (% -13,0).
Etxebizitza mota horrek 2011n izandako dinamikari dagokionez, (% -22,7) ikusten da
nolabaiteko hobekuntza izan dela 2012arekin alderatuta (% -13,0).
Bestalde, 2012an izandako etxebizitza babestuaren salerosketa kopuruaren murrizketa izan
da apalen-apalena (% -8,9) gainerako etxebizitza tipologien aldean.
Nabarmendu behar da azken 6 urte hauetan formalizatutako etxebizitza babestuaren
salerosketek portaera oso egonkorra izan dutela.
Izan ere, 2008an hasitako higiezin-krisiak eragindako testuinguru konplexua gorabehera,
etxebizitza babestuaren aldeko apustu publikoari esker lortu da produkzioaren erritmo
etengabeari eustea.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
84
4.1 grafikoa Etxebizitza-salerosketen bilakaera, etxebizitza motaren arabera. EAE, 2004-2012.
Iturria: Sustapen Ministerioa.
2012an formalizatutako salerosketa kopurua nabarmen murriztu den arren, lurraldeko
higiezinen merkatu bakoitzaren portaera desberdina izan da.
Gauzak horrela, Bizkaian izan da higiezinen jardueraren beherapen handiena, 2012an izandako
salerosketa kopuruaren arabera aztertuta, % -23,6ko beherakada nabarmena izan baita.
Bestalde, Gipuzkoako higiezinen merkatuaren jardueraren bilakaera ere negatiboa izan da,
baina 2012an formalizatutako salerosketa kopuruak (% -18,5) izandako beherapena
Bizkaikoa baino txikiagoa da.
Aitzitik, Bizkaian eta Gipuzkoan merkatuaren jardueran ikusi den beherapena ez bezala,
Araban bilakaera positiboa izan da 2012an, % 2,0ko hazkundea izan baita formalizatutako
salerosketa kopuruari dagokionez 2011rekin alderatuta.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
85
2011n ikusitako joeren bilakaera aztertzen badugu, ikus dezakegu Gipuzkoan izan dela
formalizatutako salerosketen beherapen handiena 2012an (2011n % 7,9 murriztu ziren).
Bizkaian, aldiz, formalizatutako salerosketen murrizketa-erritmoa 2011ko ekitaldikoaren
antzekoa izan da 2012ko ekitaldian. Lurralde horretan, 2011ko ekitaldian, salerosketen tasa
nabarmen jaitsi zen (% -24,2).
Bestalde, Arabako merkatuak 2012an izandako bilakaera positiboa bereziki garrantzitsua da
2011ko dinamikarekiko oso desberdina delako, 2011n lurraldeko salerosketak oso erritmo
handian jaitsi baitziren (% -35,7).
4.2 grafikoa Formalizatutako etxebizitza-salerosketen bilakaera, Lurralde Historikoen arabera, 2004-2012.
Iturria: Sustapen Ministerioa.
Lurralde historiko bakoitzean egindako salerosketak etxebizitza motaren arabera aztertzen
badira, higiezinen merkatuak 2012ko ekitaldian izan duen portaeraren azterketa sakonagoa
egin daiteke.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
86
50,8
Ildo horri jarraiki, Araban 2012an salerosketen erritmoa hobetzeko funtsezko faktorea
etxebizitza babestuaren salerosketa kopuruak izandako igoerarekin lotzen da (% +14,8);
izan ere, etxebizitzen gainerako tipologia gutxitu egin da 2011ren aldean (% -10,9
etxebizitza erabiliaren kasuan eta % -4,1 etxebizitza berri librearen kasuan).
Gipuzkoan ikus daiteke bilakaera-profila Araban deskribatu denarekiko oso desberdina dela.
Gauzak horrela, Gipuzkoan, 2012an, etxebizitza babestuaren salerosketa kopurua gainerako
etxebizitza tipologiei dagokiena baino askoz ere gehiago murriztu da (% -32,0).
Izan ere, Gipuzkoako etxebizitza erabiliaren salerosketak % 17,6 jaitsi dira; aitzitik,
etxebizitza berri librearekin lotutako salerosketak erritmo txikiagoan jaitsi dira (% -9,9).
Bizkaian ikusten da alde txikiagoak daudela salerosketetan (etxebizitza tipologiaren arabera)
ikusitako dinamikan gainerako lurraldeekin alderatuta: hiru tipologiak (etxebizitza babestua,
etxebizitza erabilia eta etxebizitza berri librea) tasa nabarmenean jaitsi dira 2012an.
Dena den, etxebizitza erabiliaren erosketetan izandako beherakada handiagoa da, 2011rekin
alderatuta % 27,4 jaitsi baita; aitzitik, etxebizitza berri librearen salerosketak % 18,4 gutxitu
dira eta etxebizitza babestuaren salerosketak % 16,0.
4.3 grafikoa Formalizatutako salerosketen bilakaera, etxebizitza motaren arabera, Lurralde Historikoa kontuan hartuta.
Iturria: Sustapen Ministerioa.
Horrez gain, formalizatutako salerosketak (etxebizitza tipologiaren arabera) honako ikuspegi
honetatik azter daitezke: etxebizitza motek EAEko eta lurralde bakoitzeko salerosketa guztiei
dagokienez daukaten pisu erlatibo desberdinaren ikuspegitik, beherago dagoen 4.4 grafikoan
ikus dezakegunez.
Azterketa horri esker, nabarmentzen da EAE osoan etxebizitza erabiliaren salerosketek pisu
espezifiko handiagoa izan dutela 2012an, euskal merkatuko guztizko salerosketen erdia
baitira (% 49,6).
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
87
Aitzitik, etxebizitza libre berriak eta etxebizitza babestuak pisu txikiagoa dute EAE osoan
2012an formalizatutako salerosketei dagokienez (% 27,4 eta % 23,0, hurrenez hurren).
Etxebizitza erabiliaren salerosketak EAEko etxebizitzaren guztizko salerosketen gainetik
nagusitzen dira, eta batez ere Bizkaian eta Gipuzkoan ikusten da. Gauzak horrela, Bizkaian
bereziki handia da etxebizitza-salerosketen pisu erlatiboa, lurraldeko salerosketen % 59,1
baita. Gipuzkoan, salerosketa mota horren pisu erlatiboa ere nabarmena da (% 51,5).
Modu koherentean, 2012an, etxebizitza berri librearen eta etxebizitza babestuaren
salerosketen garrantzi erlatiboa handiagoa da Gipuzkoan Bizkaian baino. Etxebizitza berri
libreko salerosketek % 31,1eko pisu erlatiboa dute Gipuzkoan; Bizkaian, aldiz, % 27,1.
Bestalde, etxebizitza babestuaren salerosketen garrantzi erlatiboa % 17,4 da Gipuzkoan;
Bizkaian, aldiz, tasa horren maila askoz ere txikiagoa da (% 13,8).
Oraingo honetan ere Arabako profila gainerako lurraldeetakoa baino askoz ere desberdinagoa
da. Etxebizitza babestuaren salerosketekin lotutako jarduerak eutsi ahal izan dio 2011ko
mailaren antzeko mailan lurralde historikoko salerosketa kopuruari 2012an. Etxebizitza mota
hori Araban 2012an formalizatutako guztizko salerosketen erdia izan da (% 49,2),
etxebizitza mota horrek EAEn formalizatutako salerosketen barruan duen pisu erlatiboaren
bikoitza.
Aitzitik, etxebizitza erabiliaren salerosketek gainerako lurraldeetan duten pisu espezifikoa
baino askoz ere txikiagoa dute Araban (% 27,7), etxebizitza berri librearen salerosketen
garrantzi erlatiboa (% 23,1), aldiz, EAE osoaren maila baino zertxobait txikiagoa da (%
27,4).
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
88
4.4 grafikoa Formalizatutako salerosketen banaketa, Lurralde Historikoen arabera, etxebizitza mota kontuan hartuta, 2012.
EAE ARABA
B abestua
% 23,0
Erabilia
% 49,6
B erri
librea
% 27,4
P ro tegid
a
16,3%
Usada
57,6%
N ueva
libre
26,1%
GIPUZKOA BIZKAIA
P ro tegid
a
16,3%
Usada
57,6%
N ueva
libre
26,1%
Iturria: Sustapen Ministerioa.
Jarraian, 2012an formalizatutako salerosketen kopuruari buruzko azterketa osagarria dago,
egindako salerosketen erosleen bizilekuari buruz Sustapen Ministerioak argitaratutako
estatistika oinarritzat hartuta.
Sustapen Ministerioaren arabera, 2012an EAEn bizi diren erosleek egindako 17.322
salerosketa izan dira (EAEn nahiz gainerako Autonomia Erkidegoetan); horrek esan nahi du
% 17,6ko beherakada izan dela, 2011n 20.977 salerosketa izan baitziren.
Ildo horretatik, egindako salerosketen urteko jaitsiera-erritmoari eusten zaio, 2011n
salerosketa horiek % 20,2 murriztu baitziren.
4.2 taula Eroslearen bizilekuaren eta etxebizitzaren kokapenaren arteko harremana, 2012.
EROSLEAREN BIZILEKUA ETXEBIZITZAREN
KOKAPENAREN GUZTIZKOA Araba Gipuzkoa Bizkaia Estatua
ETXEBIZITZAR
EN KOKAPENA
Araba 3.332 24 28 82 3.414
Gipuzkoa 16 4.593 44 153 4.746
Bizkaia 35 37 6.585 212 6.797
Estatua 335 730 1.570
EROSLEAREN BIZILEKUAREN GUZTIZKOA 3.718 5.384 8.227
EAEn bizi diren erosleen
guztizko salerosketak: 17.329 EAEn kokatutako
etxebizitzen guztizko
salerosketak: 14.957
Iturria: Sustapen Ministerioa.
Erabilia
% 27,7
Babestua
% 49,2
Berri
librea
% 23,1
Erabilia
% 51,5
Babestua
% 17,4
Berri
librea
% 31,1
Erabilia
% 59,1
Babestua
% 13,8
Berri
librea
% 27,1
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
89
Erositako etxebizitzen kokapena, EAEkoak diren edo gainerako autonomia-erkidegoetakoak
diren kontuan hartuta, 2011n ikusitakoaren berdina da.
EAEn bizi direnek erositako etxebizitzen % 84,3 EAEn bertan dago, gainerako % 15,7a, aldiz,
beste autonomia-erkidego batzuetan dago. Ehuneko horiek eta 2011n erregistratutakoak
antzekoak dira: urte hartan, salerosketen % 84,1 EAEn kokatutako etxebizitzak ziren eta %
15,9 beste autonomia-erkidego batzuetan kokatutako etxebizitzak.
Nolanahi ere, lurraldeari buruzko azterketa egiten bada, agerian jartzen da Bizkaian eta
Gipuzkoan bizkaitarrek eta gipuzkoarrek EAEtik kanpo dauden etxebizitzei dagokienez
egindako salerosketa kopuruaren pisu erlatiboa igo egin dela 2012an.
Igoera hori ez dator bat azken urte hauetan ikusitako dinamikarekin. Izan ere, lurralde
horietan bizkaitarrek eta gipuzkoarrek EAEtik kanpo egindako salerosketen pisu
espezifikoaren jaitsiera etengabea zegoen.
Aitzitik, Araban, 2012an, arabarrek EAEtik kanpo egindako salerosketen pisu erlatiboa
nabarmen jaitsi zen, aurreko urteetan ikusitakoarekin bat etorriz.
EAE osorako epe luzeko ikuspegitik begiratuta, ikusten da 2011 arte EAEn bizi ziren erosleek
beste autonomia-erkidego batzuetan egindako salerosketen proportzioa nabarmen gutxitzen
ari zela (2008an proportzio hori ekitaldi horretan egindako guztizko salerosketen % 25,9ra
igo zen).
4.5 grafikoa EAEtik kanpo etxebizitza erosi duten erosleen proportzioa, Lurralde Historikoen arabera, 2006-2012.
Iturria: Sustapen Ministerioa.
EAEn bizi diren herritarrek egindako salerosketen xede diren Autonomia Erkidegoei buruzko
azterketa zehatzago bat egiten badugu, egiazta dezakegu, aurreko edizioetan bezalaxe,
probintzia nagusiak Kantabria, Errioxa eta Burgos direla, 2012an formalizatutako guztizko
salerosketen % 2,7, % 1,7 eta % 1,5 baitira, hurrenez hurren.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
90
4.3 taula EAEn bizi direnek erositako etxebizitzen banaketa, etxebizitzaren kokapenaren arabera, 2010-2012.
2010 2011 2012
Etxebizitza kopurura %
Etxebizitza kopurura %
Etxebizitza kopurura %
Araba 5.126 19,5 3.306 15,8 3.384 19,5
Gipuzkoa 6.003 22,8 5.731 27,3 4.653 26,9
Bizkaia 10.864 41,3 8.614 41,1 6.657 38,4
Kantabria 848 3,2 586 2,8 472 2,7
Errioxa 558 2,1 382 1,8 300 1,7
Burgos 369 1,4 309 1,5 268 1,5
Alacant 249 0,9 209 1,0 227 1,3
Málaga 167 0,6 198 0,9 103 0,6
Madril 213 0,8 172 0,8 162 0,9
Nafarroa 201 0,8 138 0,7 126 0,7
Huesca 137 0,5 127 0,6 88 0,5
Cáceres 70 0,3 93 0,4 50 0,3
Asturias 94 0,4 74 0,4 43 0,2
Coruña 107 0,4 73 0,3 26 0,2
Castelló 77 0,3 51 0,2 73 0,4
Gainerako probintziak 1.204 4,6 914 4,4 697 4,0
GUZTIZKOA 26.287 100,0 20.977 100,0 17.329 100,0
Iturria: Sustapen Ministerioa.
Erosleak bizi diren Lurralde Historikoaren arabera, erositako etxebizitzak kokatzeko 2012an
hobetsi diren probintziak honako hauek dira: Errioxa arabarren eta gipuzkoarren kasuan
(2011n formalizatutako salerosketen % 1,2 eta % 2,5) eta Kantabria bizkaitarren kasuan
(egindako salerosketen % 4,9).
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
91
4.4 taula EAEn bizi direnek erositako etxebizitzak eskuratzeko leku nagusiak, Lurralde Historikoen arabera, 2010-2012.
2010 2011 2012
ARABA Etxebizitza
kopurua % Etxebizitza
kopurua % Etxebizitza
kopurua %
Araba 5.066 87,2 3.230 83,9 3.332 89,6
Errioxa 123 2,1 53 1,4 43 1,2
Kantabria 67 1,2 52 1,4 37 1,0
Bizkaia 117 2,0 72 1,9 35 0,9
Gipuzkoa 32 0,6 77 2,0 16 0,4
Alacant 59 1,0 33 0,9 50 1,3
Gainerakoak 344 5,9 334 8,7 205 5,5
GUZTIZKOA 5.808 100,0 3.851 100,0 3.718 100,0
GIPUZKOA Etxebizitza
kopurua % Etxebizitza
kopurua % Etxebizitza
kopurua %
Gipuzkoa 5.924 83,2 5.608 86,1 4.593 85,3
Errioxa 222 3,1 149 2,3 133 2,5
Nafarroa 159 2,2 99 1,5 86 1,6
Huesca 88 1,2 87 1,3 57 1,1
Madril 48 0,7 62 1,0 61 1,1
Alacant 47 0,7 47 0,7 42 0,8
Gainerakoak 629 8,8 462 7,1 412 7,7
GUZTIZKOA 7.117 100,0 6.514 100,0 5.384 100,0
BIZKAIA Etxebizitza
kopurua % Etxebizitza
kopurua % Etxebizitza
kopurua %
Bizkaia 10.708 80,1 8.519 80,3 6.585 80,0
Kantabria 735 5,5 505 4,8 406 4,9
Burgos 296 2,2 249 2,3 213 2,6
Errioxa 213 1,6 180 1,7 124 1,5
Alacant 143 1,1 129 1,2 135 1,6
Asturias 70 0,5 53 0,5 33 0,4
Gainerakoak 1.197 9,0 977 9,2 731 8,9
GUZTIZKOA 13.362 100,0 10.612 100,0 8.227 100,0
Iturria: Sustapen Ministerioa.
Aurkeztutako informazioa —Sustapen Ministeriotik datorrena— osatzeko, EINera jo daiteke
higiezinen merkatua aztertzeko iturri gehigarri bat oinarri hartuta, Jabetza Eskubideen
Eskualdatzeen Estatistika aztertuz.
Iturri horri esker, esan daiteke aldakuntza negatiboa EAEko etxebizitzen guztizko
eskualdatzeen % 20,6 izan dela 2011-2012 aldian, 2011n erregistratutako 15.451
salerosketa izan baitziren, eta, 2012an, aldiz, 12.262.
2012an, etxebizitza erabiliaren kasuan izan da beherakadarik handiena salerosketa kopuruari
dagokionez, % 25,3ko tasa negatiboa izan baita. Bestalde, etxebizitza babestuaren kasuan,
murrizketa-tasa apalagoa da (% -10,3).
Aitzitik, etxebizitza berri librearen salerosketak urteko tasa nabarmenean igo ziren 2012an
(% +78,8). 2012an, EINen estatistikaren arabera, 5.549 eskualdatze erregistratu dira;
horrek esan nahi du 2008an lortutako mailaren parekoa lortu dela.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
92
4.6 grafikoa Etxebizitzen salerosketen bilakaera, etxebizitza motaren arabera. EAE, 2007-2012.
Iturria: EIN.
Etxebizitza-salerosketak Espainian 4.2
Sustapen Ministerioaren Espainiako salerosketen Estatistikari esker, ikus dezakegu
salerosketen hazkunde apala izan dela 2012an Estatuan (% +4,2), ekitaldi horretan 363.623
salerosketa egin baitira. Dinamika positibo horrek ekarri du aldaketa esanguratsua izatea
2011n formalizatutako salerosketen jaitsiera handiari dagokionez (% -28,9).
Etxebizitza erabiliaren salerosketak 2012an izandako hazkundeak azaltzen du neurri handi
batean ekitaldi horretan formalizatutako guztizko salerosketen bilakaera positibo hori.
Etxebizitza mota horrek % 12,5eko aldakuntza-tasa positiboa izan du 2011rekin alderatuta,
tasa hori kontrastean dago 2011n izandako murrizketa handiarekin (% -24,4).
Era berean, 2012an Estatuan formalizatutako etxebizitza berri librearen eta etxebizitza
babestuaren salerosketa kopurua murriztu bada ere aurreko urtean erregistratutako
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
93
kopuruekin alderatuta, aldakuntza-tasa negatiboa 2011koari dagokiona baino txikiagoa izan
da bi kasuetan.
Etxebizitza berri librearen salerosketak % 8,2 murriztu dira; hortaz, hobekuntza nabarmena
da 2011n ikusitako beherakadaren aldean (% -40,6)
Etxebizitza babestuaren salerosketen kasuan, 2012ari dagokion beherapen-tasa ere (% -9,3)
2011koa baino txikiagoa izan da (% -14,8).
4.7 grafikoa Etxebizitzen salerosketen bilakaera, etxebizitza motaren arabera Espainia osoan. Notarioen Estatistika, 2004-2012.
Iturria: Sustapen Ministerioa.
Lurralde-ikuspegitik begiratuta, ikusten da Estatu osoan formalizatutako salerosketa
kopuruaren portaera hobea izan dela autonomia-erkidego gehienetan. 2012an, salerosketa
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
94
kopurua handitu egin da autonomia-erkidego gehienetan, betiere 2011ko datuekin
alderatuta.
Gauzak horrela, EAEn gainerako autonomia-erkidegoetan baino handiagoa izan da
beherapen-tasa: % -17,2.
Ikuspegi positiboenean, bereziki nabarmentzekoa da hainbat Lurralde Historikok 2012an
izandako aldakuntza-tasa positiboa: Aragoi (% +19,3), Errioxa (% +14,1), Valentziako
Erkidegoa (% +12,0) eta Katalunia (% +9,8).
4.8 grafikoa Autonomia-erkidegoek formalizatutako salerosketen urteko aldakuntza-tasa. Etxebizitzen higiezinen salerosketen guztizko kopurua, 2011-2012.
-17,2
-16,6
-15,7
-5,1
-0,1
1,5
1,6
2,1
3,5
5,7
6,2
7,0
7,1
9,8
12,0
14,1
19,3
-30 -25 -20 -15 -10 -5 0 5 10 15 20 25 30
EAE
Nafarroa (Foru Erkidegoa)
Kantabria
Asturias (Printzerria)
M adril
Gaztela eta Leon
Galizia
Extremadura
M urtzia (Eskualdea)
Andaluzia
Gaztela-M antxa
Kanariak
Balear Uharteak
Katalunia
Valentziako Erkidegoa
Errioxa
Aragoi
Iturria: Sustapen Ministerioa.
Azkenik, ondoren azalduko diren grafikoetan 2012an autonomia-erkidegoetan hiru
etxebizitza tipologien arabera (etxebizitza erabilia, etxebizitza berri librea eta etxebizitza
babestua) formalizatutako salerosketen bilakaera zehaztuko da.
Eraikuntza berriko etxebizitza librearen kasuan, lau autonomia-erkidegotan ikusten da
aldakuntza-tasa positiboa dela 2011ko datuekin alderatuta. Autonomia-erkidego horiek
Estatua=% 4,2 urtean
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
95
honako hauek dira: Extremadura (% +12,1), Aragoi (% +7,0), Asturias (% +2,5) eta Balear
Uharteak (% +1,3).
Gainerako autonomia-erkidegoetan tasak negatiboak dira 2011koekin alderatuta; oso
negatiboak dira (% 20tik gorakoak), esaterako, Kantabriaren, Madrilgo Erkidegoaren eta
Nafarroako Foru Erkidegoaren kasuan.
Halaber, ia autonomia-erkidego guztietan murriztu egin da 2012an formalizatutako
etxebizitza babestuen salerosketa kopurua; soilik Errioxan eta Aragoin ikusten da igoera
nabarmena izan dela (% +75,9 Errioxan eta % 62,5 Aragoin).
Gainerako autonomia-erkidegoetan etxebizitza babestuaren salerosketen aldakuntza-tasa
negatiboak desberdinak dira; tasa horiek Balear Uharteetako murrizketa handiaren (% -
55,5) eta Andaluziakoaren artean daude (% -2,4); azken autonomia-erkidego honetan dago
murrizketarik txikiena.
Azkenik, etxebizitza erabiliaren salerosketa kopuruaren bilakaera aztertzean ikusten da
2012an formalizatutako salerosketa kopurua handitu den autonomia-erkidego gehiago
daudela.
Soilik EAEren (% -22,5), Nafarroako Foru Erkidegoaren (% -9,3) eta Kantabriaren (% -0,4)
kasuan murriztu da salerosketa kopurua 2011ko datuen aldean.
Gainerako autonomia-erkidegoetan ikusten da 2012an egindako salerosketa kopurua igo
egin dela; igoera hori handi samarra izan da autonomia-erkidego batzuetan, hala nola
Errioxan (% +22,6), Aragoin (% +19,2) eta Valentziako Erkidegoan (% +19,1).
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
96
4.9 grafikoa Formalizatutako salerosketen urteko aldakuntza-tasa, etxebizitza motaren arabera. 2012
ETXEBIZITZA BERRI LIBREAK
-24,7
-21,1
-20,5
-14,3
-13,2
-13,0
-9,2
-8,7
-8,6
-8,4
-6,3
-2,8
-1,6
1,3
2,5
7,0
12,1
-30 -20 -10 0 10 20 30
Kantabria
M adrilgo Erkidegoa
Nafarroa (Foru Erkidegoa)
Errioxa
M urtziako eskualdea
EAE
Galizia
Katalunia
Gaztela eta Leon
Kanariak
Andaluzia
Valentziako Erkidegoa
Gaztela-M antxa
Balear Uharteak
Asturias (Printzerria)
Aragoi
Extremadura
ETXEBIZITZA ERABILIAK
-22,5
-9,3
-0,4
0,8
4,1
8,8
11,4
12,5
13,2
13,3
15,3
15,7
16,3
18,3
19,1
19,2
22,6
-30 -20 -10 0 10 20 30
EAE
Nafarroa (Foru Erkidegoa)
Kantabria
Extremadura
Asturias (Printzerria)
Gaztela eta Leon
Balear Uharteak
Andaluzia
Galizia
M adrilgo Erkidegoa
Kanariak
Gaztela-M antxa
M urtziako eskualdea
Katalunia
Valentziako Komunitatea
Aragoi
Errioxa
Estatua:% -8,2
Estatua:% 12,5
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
97
ETXEBIZITZA BABESTUAK
-55,5
-36,9
-33,7
-25,2
-21,9
-20,1
-13,2
-13,2
-12,0
-8,9
-8,2
-6,0
-3,9
-3,5
-2,4
62,5
75,9
-70 -60 -50 -40 -30 -20 -10 0 10 20 30 40 50 60 70 80
Balear Uharteak
Kantabria
Asturias (Printzerria)
Nafarroa (Foru Erkidegoa)
Kanariak
Katalunia
Gaztela eta Leon
M adrilgo Erkidegoa
M urtziako eskualdea
EAE
Galizia
Gaztela-M antxa
Valentziako Erkidegoa
Extremadura
Andaluzia
Aragoi
Errioxa
Iturria: Sustapen Ministerioa.
Etxebizitzen prezioak EAEn eta Espainian 4.3
Azkenik, EAEko etxebizitza librearen eta etxebizitza erabiliaren prezioaren azterketa egingo
dugu, Estatuko prezioarekin alderatuta, etxebizitzaren prezioen estatistika, Sustapen
Ministerioak argitaratua, oinarritzat hartuta.
EAEko etxebizitza berri librearen prezioa 2012ko laugarren hiruhilekoan 2.524,1 €/m2 da;
azken hamabi hilabete hauetan % 4,4ko jaitsiera izan du.
Bilakaera kontuan hartuta, etxebizitza berriaren prezioak gehiago doitu dira etxebizitza
librearen prezioetara, 2011n ikusitako beherapen-tasari dagokionez, tasa hori % 3,3 baitzen.
Bestalde, etxebizitza erabiliaren metro karratu bakoitzeko prezioa 2012ko laugarren
hiruhilekoan 2.484,4 €/ m2-ko batezbestekora iritsi zen EAEn. 2011koarekin alderatuta,
murrizketa-tasa etxebizitza berriaren kasuan ikusitakoa baino apalagoa izan da; hortaz,
batez besteko prezioa % -1,5 murriztu da.
Estatua:% -9,3
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
98
Era berean, egiaztatzen da nolabaiteko moteltzea dagoela etxebizitza erabiliaren prezioa
doitzeko prozesuan, baldin eta kontuan hartzen bada 2011n etxebizitza mota horren batez
besteko prezioaren jaitsiera % 3 izan zela EAEn.
Etxebizitza berriaren eta erabiliaren prezioen mailak Estatu osoan izandako jaitsiera EAEkoa
baino handiagoa da. Etxebizitza berri librearen prezioaren doikuntza, 2011ri dagokionez, %
7,8 izan da, 1.587,7 €/m2 izatera iritsi arte. Nolanahi ere, etxebizitza berri librearen batez
besteko prezioa EAEkoa baino % 37 txikiagoa da Estatuan.
4.10 grafikoa Etxebizitza libreen prezioaren bilakaera, tipologiaren arabera, EAEn eta Espainian, 2005-2012.
EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOA
2.000
2.500
3.000
3.500
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 I 12 II 12 III 12 IV 12
Etxebizitza berriak Etxebizitza erabiliak
ESPAINIA
1.500
2.000
2.500
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 I 12 II 12 III 12 IV 12
Etxebizitza berriak Etxebizitza erabiliak
Iturria: Sustapen Ministerioa.
Etxebizitza erabiliari dagokionez, batez besteko prezioaren beherakada handiagoa izan da
2012an (% -10,4), 1.515,2 €/m2 izatera iritsi baita.
Autonomia-erkidegoetako etxebizitza berriarekin nahiz etxebizitza erabiliarekin lotutako
metro karratu bakoitzeko batez besteko prezioak aztertzen baditugu, ikus dezakegu EAEz
gain, soilik Madrilgo Erkidegoan (2.023,6 €/m2) eta Balear Uharteetan (2.081,1 €/m2)
gainditzen dela 2.000 euroko maila metro karratu bakoitzeko.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
99
Gainerako autonomia-erkidegoetan, etxebizitza berri librearen metro karratu bakoitzeko
batez besteko prezioa askoz ere apalagoa da 2012an; izan ere, hamar autonomia-erkidegok
ez dute 1.500 euroko muga gainditzen.
Etxebizitza erabiliaren prezioaren kasuan, autonomia-erkidego guztien batez besteko
prezioak EAEkoak baino askoz ere txikiagoak dira; izan ere, EAEn Madrilgo Erkidegoan baino
500 euro garestiagoa da metro karratu bakoitza (Madrilgo Erkidegoa da etxebizitza
erabiliaren garestitasun-mailan hurrengoa Estatuan).
4.5 taula Etxebizitza libreen prezioak, tipologiaren arabera, Autonomia Erkidegoak kontuan hartuta, 2011-2012.
Etxebizitza berriak Etxebizitza erabiliak 2011ko 4.
hiruhilekoa 2012ko 4.
hiruhilekoa Aldakuntza-
tasa 2011ko 4.
hiruhilekoa 2012ko 4.
hiruhilekoa Aldakuntza-
tasa Andaluzia 1.553,0 1.423,9 % -8,3 1.381,9 1.234,6 % 10,7
Aragoi 1.718,9 1.544,5 % -10,1 1.379,6 1.246,8 % -9,6
Asturias 1.714,1 1.632,7 % -4,7 1.493,0 1.362,9 % -8,7
Balearrak 2.269,9 2.081,1 % -8,3 1.851,3 1.713,3 % -7,5
Kanariak 1.549,2 1.406,0 % -9,2 1.383,3 1.221,6 % -11,7
Kantabria 1.777,1 -- -- 1.768,6 1.615,8 % -8,6
Gaztela eta Leon 1.404,9 1.253,2 % -10,8 1.218,0 1.141,2 % -6,3
Gaztela-Mantxa 1.292,2 1.185,2 % -8,3 1.073,9 940,4 % -12,4
Katalunia 2.116,4 1.955,6 % -7,6 2.022,3 1.788,1 % -11,6
Valentziako Erkidegoa 1.513,0 1.298,6 % -14,2 1.234,7 1.057,1 % -14,4
Extremadura 1.124,5 998,0 % -11,2 929,5 857,8 % -7,7
Galizia 1.494,3 1.299,9 % -13,0 1.212,9 1.082,7 % -10,7
Madril 2.095,1 2.023,6 % -3,4 2.293,4 1.982,5 % -13,6
Murtzia 1.290,8 1.109,1 % -14,1 1.170,6 1.008,2 % -13,9
Nafarroa 1.560,5 1.483,7 % 4,9 1.418,3 1.354,1 % -4,5
Euskal Autonomia Erkidegoa 2.640,6 2.524,1 % -4,4 2.521,3 2.484,4 % -1,5
Errioxa 1.596,1 1.361,3 % -14,7 1.202,7 1.204,3 % 0,1
Ceuta eta Melilla 1.672,0 -- -- 1.701,9 1.558,5 % -8,4
GUZTIZKOA Espainia 1.721,1 1.587,7 % -5,9 1.691,8 1.515,2 % -10,4
Iturria: Sustapen Ministerioa
2012ko prezioen aldakuntza-tasei dagokienez, batez besteko prezioaren jaitsiera autonomia-
erkidego guztietan gertatzen den arren, oso aldakorra da. Etxebizitza berri librearen kasuan,
beherakada handienak honako eskualde hauekin lotzen dira: Errioxa (% -14,7), Valentzia (%
-14,2) eta Murtzia (% -14,1). Jaitsiera txikienak izan dituzte 2011n batezbesteko maila
handiagoa zuten autonomia-erkidegoek, hau da, Madrilek (% -3,4) eta EAEk (% -4,4).
Etxebizitza erabiliaren kasuan, beherapen-tasa nabarmenenak, etxebizitza berriaren kasuan
bezala, Valentziako Erkidegoarekin (% 14,4) eta Murtziarekin (% -13,9) lotzen dira.
Bestalde, aipagarriak dira, halaber, daukaten garrantziarengatik 2011n prezio-maila
handiagoa zuten autonomia-erkidegoen kasuan ikusitako prezioaren doikuntzak (Madril eta
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
100
Katalunia), autonomia-erkidego horietako prezioak maila oso esanguratsura eta estatuko
batezbestekotik behera jaitsi baitira (% -13,6 eta % -11,6, hurrenez hurren).
4.11 grafikoa Etxebizitza berri libreen prezioak eta urteko bilakaera-tasak, 2012.
ETXEBIZITZA BERRIEN PREZIOAK/M2
0 400 800 1.200 1.600 2.000 2.400 2.800
Extremadura
M urtzia
Gaztela-M antxa
Gaztela eta Leon
Valentziako Erkidegoa
Galizia
Errioxa
Kanariak
Andaluzia
Nafarroa
Aragoi
Asturias
Katalunia
M adril
Balearrak
EAE
URTEKO ALDAKUNTZA TASAK (%)
- 14 ,7
- 14 ,2
- 14 ,1
- 13
- 11,2
- 10 ,8
- 10 ,1
- 9 ,2
- 8 ,3
- 8 ,3
- 8 ,3
- 7,6
- 4 ,9
- 4 ,7
- 4 ,4
- 3 ,4
- 2 0 - 15 - 10 - 5 0 5 10
Errioxa
Valentziako Erkidegoa
M urtzia
Galizia
Extremadura
Gaztela eta Leon
Aragoi
Kanariak
Andaluzia
Balearrak
Gaztela-M antxa
Katalunia
Nafarroa
Asturias
EAE
M adril
Iturria: Sustapen Ministerioa.
Estatua=1.587,7€/m
Estatua=% -7,8 anual
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
101
4.12 grafikoa Etxebizitza erabilien prezioak eta urteko bilakaera-tasak, 2012.
ETXEBIZITZA ERABILIEN PREZIOAK/M2
0 4 0 0 8 0 0 12 0 0 16 0 0 2 0 0 0 2 4 0 0 2 8 0 0
Ext remadura
Gazt ela-Mant xa
Murt zia
Valent ziako Erkidegoa
Galizia
Gazt ela et a Leon
Errioxa
Kanariak
Andaluzia
Aragoi
Naf arroa
Ast urias
Kant abria
Balearrak
Kat alunia
Madril
EAE
URTEKO ALDAKUNTZA TASAK (%)
-14,4
-13,9
-13,6
-12,4
-11,7
-11,6
-10,7
-10,7
-9,6
-8,7
-8,6
-7,7
-7,5
-6,3
-4,5
-1,5
0,1
-20 -15 -10 -5 0 5
Valentziako Erkidegoa
M urtzia
M adril
Gaztela-M antxa
Kanariak
Katalunia
Andaluzia
Galizia
Aragoi
Asturias
Kantabria
Extremadura
Balearrak
Gaztela eta Leon
Nafarroa
EAE
Errioxa
Iturria: Sustapen Ministerioa
Estatua=1.515,2 €/m2
Estatua=% -10,4 urtean
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
102
Sustapen Ministerioak EAEko etxebizitzaren prezioen mailari buruz ematen duen informazioa,
2012ko Laburpen Txosten honen edizioan, Espainiako Jabetzaren, Ondasun Higigarrien eta
Merkataritza Ondasunen Erregistratzaileen Elkargoak ematen duen informazioarekin osa
daiteke.
Gauzak horrela, 2012az geroztik, Etxebizitzako Behatokiak etxebizitzaren merkatuaren
prezioei eta bestelako adierazleei buruzko EAEko informazioa —lurraldearen eta eremu
funtzionalaren arabera xehatua— argitaratzen du hiru hilean behin, Elkargo horrek ematen
dituen datu-baseak oinarri hartuta.
Informazio horri esker, etxebizitza erabiliaren eta etxebizitza berriaren metro karratu
bakoitzeko batez besteko prezioak koka daitezke geografia-desagregazioaren maila
handiagoarekin EAE barruan; era berean, Estatuko datuekin ere aldera daitezke.
Etxebizitza erabiliaren prezioa % 6,5 murriztu da EAEn 2012ko lehenengo hiruhilekotik
aurrera, eta 2012ko laugarren hiruhilekoan prezioa 2.536 euro da metro karratu bakoitzeko.
Halaber, Erregistro Estatistika horrek berresten du alde nabarmena dagoela EAEko
etxebizitza erabiliaren metro karratu bakoitzeko prezioaren (2.536 euro) eta Estatukoaren
artean (1.475 euro).
4.13 grafikoa Etxebizitza erabiliaren metro karratu bakoitzeko batez besteko prezioaren hiru hileroko bilakaera EAEn eta Espainian, 2012 (eurotan).
2.5362.6632.6322.711
1.4751.5981.608
1.743
1.000
1.500
2.000
2.500
3.000
3.500
1. hiruhilekoa 2. hiruhilekoa 3. hiruhilekoa 4. hiruhilekoa
EA E Espainia
Iturria: Erregistro Estatistika. Jabetzaren, Ondasun Higigarrien eta Merkataritza Ondasunen
Erregistratzaileen Elkargoa eta Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila (Eusko Jaurlaritza)
Lurraldearen araberako azterketak erakusten du etxebizitza erabilia garestiagoa dela euskal
hiriburuetan Lurralde Historiko bakoitzeko gainerako udalerrietan baino.
Hala eta guztiz ere, hiru hiriburuen artetik Donostia nabarmentzen da, 2012an salerositako
etxebizitzen metro karratu bakoitzeko prezioa handia delako (4.000 euro); kopuru hori
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
103
Bilboko eta Gasteizko batez besteko prezioaren oso gainetik dago (2.632 euro eta 1.855
euro, hurrenez hurren).
4.14 grafikoa Etxebizitza erabiliaren metro karratu bakoitzeko batez besteko prezioaren hiru hileroko bilakaera EAEn (hiriburuen arabera) eta Lurralde Historiko bakoitzeko gainerako udalerrietan, 2012 (eurotan).
1.855,21.952,72.198,52.184,8
4.000,94.278,84.038,14.129,5
2.631,72.673,92.672,92.849,5
0
1.000
2.000
3.000
4.000
5.000
6.000
1. hiruhilekoa 2. hiruhilekoa 3. hiruhilekoa 4. hiruhilekoa
Gasteiz D o no stia B ilbo
1.710,31.706,01.668,91.952,1
2.383,72.499,32.511,52.560,5
2.544,92.609,62.740,22.728,0
0
500
1.000
1.500
2.000
2.500
3.000
3.500
1. hiruhilekoa 2. hiruhilekoa 3. hiruhilekoa 4. hiruhilekoa
A rabako gainerako ak Gipuzko ako gainerako ak B izkaiko gainerako ak
Iturria: Erregistro Estatistika. Jabetzaren, Ondasun Higigarrien eta Merkataritza Ondasunen
Erregistratzaileen Elkargoa eta Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila (Eusko Jaurlaritza)
Etxebizitza berri librearen prezioak EAEn izandako dinamikari dagokionez, 2012an ere
beherapen esanguratsua dago; izan ere, metro karratu bakoitzeko batez besteko prezioa
3.208 euro zen lehenengo hiruhilekoan, eta urte horretako laugarren hiruhilekoan % 13,1
jaitsi zen, 2.878 euro izatera iritsi arte.
Etxebizitza erabiliaren kasuan adierazi dugun bezalaxe, EAEko etxebizitza berri librearen
metro karratu bakoitzeko prezioaren (2. 787,6 euro) eta Estatukoaren (1.500,6 euro) artean
dagoen aldea ere nabarmena da (% 46,1 txikiagoa Estatuan).
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
104
4.15 grafikoa Etxebizitza berri librearen metro karratu bakoitzeko batez besteko prezioaren hiru hileroko bilakaera EAEn eta Espainian, 2012 (eurotan).
2.787,62.887,02.863,8
3.208,3
1.500,61.541,51.568,21.746,2
1.000
1.500
2.000
2.500
3.000
3.500
1. hiruhilekoa 2. hiruhilekoa 3. hiruhilekoa 4. hiruhilekoa
EA E Espainia
Iturria: Erregistro Estatistika. Jabetzaren, Ondasun Higigarrien eta Merkataritza Ondasunen
Erregistratzaileen Elkargoa eta Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila (Eusko Jaurlaritza)
Etxebizitza berri libreen metro karratu bakoitzeko prezioa lurralde bakoitzeko gainerako
udalerrietan ikusitakoa baino handiagoa da hiru hiriburuetan.
Nolanahi ere, Donostian dago metro karratu bakoitzeko preziorik handiena 2012ko laugarren
hiruhilekoan (3.936,9 euro), Bilboren eta Gasteizen aurretik (3.701,4 eta 2.348,3, hurrenez
hurren). Nabarmendu behar da Bilbon urte honetan eskualdatutako etxebizitzen metro
karratu bakoitzeko batez besteko prezioa nabarmen murriztu dela.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
105
4.16 grafikoa Etxebizitza berri librearen metro karratu bakoitzeko batez besteko prezioaren hiru hileroko bilakaera EAEn (hiriburuen arabera) eta Lurralde Historiko bakoitzeko gainerako udalerrietan, 2012 (eurotan).
2.348,32.431,6
1.884,9
2.897,3
3.936,9
3.509,33.416,53.939,7
3.701,4
4.209,84.849,25.089,7
0
1.000
2.000
3.000
4.000
5.000
6.000
1. hiruhilekoa 2. hiruhilekoa 3. hiruhilekoa 4. hiruhilekoa
Gasteiz D o no stia B ilbo
1.469,51.824,3
1.521,71.472,0
2.869,02.846,2
2.619,9
2.894,6
2.971,82.846,22.682,3
3.116,4
0
500
1.000
1.500
2.000
2.500
3.000
3.500
1. hiruhilekoa 2. hiruhilekoa 3. hiruhilekoa 4. hiruhilekoa
A rabako gainerako ak Gipuzko ako gainerako ak B izkaiko gainerako ak
Iturria: Erregistro Estatistika. Jabetzaren, Ondasun Higigarrien eta Merkataritza Ondasunen
Erregistratzaileen Elkargoa eta Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila (Eusko Jaurlaritza)
Azkenik, eta laburpen gisa, hurrengo orrialdean etxebizitzak EAEn 2012an izan duen
prezioaren lurralde-mapa dago, Etxebizitzako Behatokiak berriki argitaratu duena eremu
funtzionalerako informazio xehatua hedatzeko.
Mapa horri erantsi zaion prezioen rankingean prezioen indize orokorra ematen da; ranking
horretan etxebizitza erabilia eta etxebizitza berria biltzen dira eremu guztientzat.
Mapa horretan agerian ipintzen da alde nabarmenak daudela etxebizitzaren prezioan
etxebizitza horien kokapenaren arabera; izan ere, adibidez, Donostian hirukoiztu egiten da
Balmasedako batez besteko prezioa; aitzitik, Zarautz-Azpeitian eta Bilbo Metropolitarraren
batez besteko prezioa Balmaseda-Zallari eta Laudiori dagokiona baino 1.000 euro gorago
dago.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
106
4.17 grafikoa EAEko etxebizitzaren prezioaren mapa
Iturria: Erregistro Estatistika. Jabetzaren, Ondasun Higigarrien eta Merkataritza Ondasunen
Erregistratzaileen Elkargoa eta Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila (Eusko Jaurlaritza)
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
107
5. ETXEBIZITZAK BIRGAITZEA EAEn
Birgaitzeko premiaren kuantifikazioa EAEn 5.1
EINen Biztanleriaren eta Etxebizitzaren Zentsuaren 2011ko datuen lehen aurrerapena
2013an argitaratu da. Jakina denez, zentsu honek EAEko eraikuntza eta etxebizitza-
parkearen ikuspegi zehatza eta xehea eskaintzen du, Estatuko autonomia-erkidegoen eta
udalerrien araberako informazio bereizia aurkeztuz.
Horregatik, informazio hori jarraian erabiliko da EAEko eraikuntza-parkearen egoeraren
ezaugarriak aztertzeko, etxebizitzak birgaitzeko programen garrantziaren analisiari ekin
aurretik.
Biztanleriaren eta Etxebizitzaren 2011ko Zentsuak konfirmatzen du EAEko eraikuntza-parkea
nahiko zaharra dela. Horrela, EAEko eraikinen % 42,1 1960 baino lehen eraiki ziren.
Adierazgarria da antzinatasun handiagoko eraikinen garrantzi erlatiboa: EAEko eraikuntza-
parkearen % 22,7 1920 baino lehen eraiki ziren.
Lurraldearen araberako azterketak alde adierazgarriak erakusten ditu eraikuntza-parkearen
antzinatasunari begira. Horrela, Bizkaian eta Gipuzkoan, 1960 baino lehen eraikitako
eraikinen pisu erlatiboa EAEko batezbestekoa baino handiagoa da: lurraldeko parkearen %
44,8 eta % 44,5, hurrenez hurren.
Ostera, 1960 baino lehen eraikitako eraikin gutxiago dago Araban, guztizkoaren % 32,1 hain
zuzen.
Horrela, 2002 eta 2011ren bitartean eraikitako eraikinen garrantzi espezifikoa parke osoaren
% 26,8koa da Araban; garrantzi hori, aldiz, askoz ere txikiagoa da Bizkaian eta Gipuzkoan
(% 13,2 eta % 9,9, hurrenez hurren).
5.1 taula Etxebizitzetarako eraikuntzen antzinatasuna EAEn, 2011.
Guztira 1900 baino
aurretik
1900etik
1920ra
1921etik
1940ra
1941etik
1950era
1951etik
1960ra
1961etik
1970era
1971etik
1980ra
1981etik
1990era
1991etik
2001era
2002tik
2011ra
EUSKAL HERRIA
163.524 18,2 4,5 5,3 4,6 9,5 11,2 11,0 6,7 14,0 15,1
Araba 34.500 15,8 2,9 2,8 3,2 7,4 7,9 10,3 9,7 13,0 26,8
Bizkaia 76.953 17,2 5,0 6,7 5,3 10,6 13,3 10,6 6,1 12,0 13,2
Gipuzkoa 52.071 21,2 4,7 4,9 4,4 9,3 10,3 11,9 5,5 17,7 9,9
Iturria: EIN, Biztanleriaren eta etxebizitzen zentsua
2011ko Biztanleriaren eta Etxebizitzen Zentsuak eskaintzen duen eraikuntza-parkearen
egoerari buruzko informazioa aztertzen bada, agerian jartzen da eraikin gehienak, bai
autonomia mailan bai lurralde mailan, egoera onean daudela.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
108
Horrela, % 91,6 egoera onean daude EAE osoan; aldiz, ia ez dago alde adierazgarririk hiru
Lurralde Historikoen artean, lehen aipatutako parkearen antzinatasuna kontutan hartzen
bada ere: Araban eraikinen % 92,5 egoera onean daude, Gipuzkoan % 92,3 eta Bizkaian %
90,7.
Garrantzia txikia eta erlatiboa bada ere, Bizkaia da egoera txarrean dauden eraikinen kopuru
handiena duen lurraldea (% 7,1), EAEri dagokion portzentajearen gainetik (% 6,6).
Bestalde, bai Araban bai Gipuzkoan egoera txarrean dauden eraikinen garrantzi erlatiboa
eraikuntza-parkeko % 5,9koa da lurralde bakoitzean.
EAEko etxebizitza-parkearen portzentaje adierazgarririk ez badu erakusten ere, maila
kuantitatiboan, 10.731 dira EAEn egoera txarrean dauden eraikinak.
Azkenik, azpimarratu behar da egoera txarrean edo aurri-egoeran dauden eraikinen kopuru
erlatiboa proportzionalki txikia dela lurralde bakoitzeko etxebizitza-parkearekiko; horrela, ez
du guztizkoarekiko % 2 gainditzen, eta 689 eraikin aurri-egoeran eta 2.344 eraikin egoera
txarrean daude.
5.1 grafikoa Nagusiki edo soilik etxebizitzarako eraikinak eta egoeraren arabera, 2011.
Iturria: EIN, Biztanleriaren eta etxebizitzen zentsuak.
Etxebizitza-parkearen egoerari buruzko deskribapenean areagotuz, zenbait instalaziok (gas-
hornidura, igogailua, irisgarritasuna,…) eraikinetan eta higiezinetan duten ezartze-mailari
buruzko informazioa eskaintzen du 2011ko Biztanleriaren eta Etxebizitzen Zentsuak.
Horrela, EAEko hiru higiezinetatik batek ez du igogailurik (% 36,4); aldiz, EAEko higiezinen
erdia baino gehiagok ez dute irisgarritasun-maila onargarririk adierazten (% 58,4).
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
109
5.2 grafikoa Higiezinak instalazioen ezartze-mailaren arabera, 2011.
Iturria: EIN, Biztanleriaren eta etxebizitzen zentsuak.
Instalazio mota horiek eraikuntza-parkearekiko duten ezartze-maila aztertuz, azpimarratu
behar da ia hiru erakinetatik bik ez dauzkatela irisgarritasuna errazteko beharrezkoak diren
instalazioak; era berean, gutxienena da oraindik igogailua daukaten eraikinen portzentajea.
5.3 grafikoa Etxebizitzetarako eraikinak, eraikinaren instalazioen arabera, 2011.
33,1
20,0
45,9
51,5
21,8
35,0
26,8
36,6
72,1
18,8
33,5
24,58
31,39
60,74
28,15
33,9
24,3
36,1
62,4
23,8
0 25 50 75 100
Irisgarria
Igogailuarekin
Garajearekin
Gas-hornidurarekin
Ur bero zentralarekin
Araba Gipuzkoa Bizkaia Guztira
º
Iturria: EIN, Biztanleriaren eta etxebizitzen zentsuak.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
110
Birgaitzeko laguntzak 5.2
5.2.1 Aitortutako laguntzen kuantifikazioa
Aurreko atalean jasotako EAEko etxebizitza-parkearen ezaugarrietatik abiatuz, ondoriozta
daiteke birgaitze-politiken sustapenean eta eraikitako etxebizitza-parkearen hobekuntzan
Administrazio Publikoak egiten ari diren lanaren garrantzia.
Zentzu honetan, Enplegu eta Gizarte Politiketako Sailak, Etxebizitza Sailburuordetzaren
bitartez, urtero bultzatu ohi ditu partikularrei eta komunitateei zuzendutako diru-laguntzak
EAEko etxebizitza eta eraikinen birgaitzea sustatzeko asmoz.
Ekonomia- eta aurrekontu-testuingurua zaila den arren, 2012an Sailak onartutako diru-
laguntzak mantendu ez ezik, ekitaldi horren zehar aitortutako laguntzen kopuru ekonomikoa
2011rekiko gehitu du.
Horrela, 2012an, 16,7 milioi euro bideratu ditu Sailak laguntzetara, hau da, 2011n
aitortutako laguntzen kopurua (15,8 milioi euro) baino % 6,3 gehiago.
2012an aitortutako laguntzen kopurua 15.797 izan da, 2011n aitortutakoak baino pixka bat
gutxiago (16.333). Etxebizitzak banaka birgaitzera bideratutako diru-laguntzak izan dira
hazkunde adierazgarriena jasan dutenak: 14,2 milioi euro 2012an eta 11,9 milioi euro 2011n
(% 19,3 gehiago).
Ostera, eraikina osorik birgaitzera bideratutako laguntzen zenbatekoak behera egin du
2012an zehar, 2011n 1,7 milioi euro izatetik 2012ko ekitaldian 1,3 milioi euro izatera
pasatuz.
5.2 taula Etxebizitza birgaitzeko diru-laguntzak, birgaitze motaren arabera, 2002-2012.
2002-
2005 batez bestekoa
2006-
2009 batez bestekoa
2009 2010 2011 2012
Kopur. Mila € Kopur. Mila € Kopur. Mila € Kopur. Mila € Kopur. Mila € Kopur. Mila €
Banaka birgaitzea
10.909 7.707 16.061 13.175 18.646 18.562 17.736 17.395 14.563 11.975 14.540 14.231
Eraikin osoa birgaitzea 1.521 2.871 1.769 3.408 1.888 3.879 1.761 3.252 1.770 3.783 1.346 2.754
Birgaitzea guztira 12.430 10.578 17.829 16.583 20.534 22.440 19.497 20.647 16.333 15.758 15.797 16.695
Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila (Eusko Jaurlaritza)
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
111
2012an dauden birgaitzeko diru-laguntza mota ezberdinen eragina sakonki aztertuz gero,
ikus daiteke lan erkideak egitera bideratu direla laguntzak, bai jabeen erkidegoei bai
zuzenean partikularrei emanez.
Laguntza horien artean, 2012an laguntza gehienak partikularrentzat izan dira, obra erkideak
egiteko. Guztira, 14.966 etxebizitzek laguntza horiei 9,2 milioi euroko etekina atera diete,
hau da, finkak birgaitzeko 51,8 milioi euroko aurrekontua.
Aitortutako diru-laguntzaren zenbatekoa arinki igo da 2012an 2011rekiko (+% 1,7); aldiz,
diru-laguntza horiei etekina atera dieten etxebizitzen kopurua pixka bat murriztu da (-%
4,5).
Halaber, jabeen erkidegoei zuzenean bideratutako 789 laguntza aitortu dira guztira 7,1 milioi
euro bideratuz, hau da, 260,6 milioi euroko babestutako aurrekontua.
Bai auzotarren erkidegoei aitortutako diru-laguntzek guztira, bai, nagusiki, aitortutako diru-
laguntzen zenbateko osoak gora egin dute nabarmenki 2012an 2011rekiko (+ % 3,3 eta +%
22,5 hurrenez hurren).
Azkenik, etxebizitzetako elementu erkideak birgaitzera bideratutako 563 laguntza aitortu
zaizkie partikularrei 2012an; laguntza horiek 597 milioiko gastua ekarri dute 8,3 milioiko
babestutako aurrekonturako.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
112
5.3 taula Birgaitzeko diru-laguntzen bilakaera, laguntza motaren arabera, 2006-2012.
Erkidegoentzako laguntzak
Espediente kopurua
Etxebizitza kopurua
Diru-laguntza guztira
Babestutako aurrekontua
2006 611 -- 3.921.017 216.982.864
2007 694 -- 4.061.575 216.188.375
2008 739 -- 4.952.937 323.848.306
2009 869 -- 6.777.402 290.563.568
2010 764 -- 5.799.855 206.087.937
2011 764 -- 5.830.890 227.947.174
2012 789 -- 7.144.156 260.585.401
Partikularrentzako laguntza, elementu erkideak birgaitzeko
Espediente kopurua
Etxebizitza kopurua
Diru-laguntza guztira
Babestutako aurrekontua
2006 3.337 16.718 9.583.599 55.512.630
2007 3.347 15.837 8.788.067 51.469.870
2008 3.286 15.170 8.663.153 52.945.691
2009 3.992 19.389 14.093.508 73.932.775
2010 3.516 18.506 13.702.657 61.499.858
2011 3.332 15.665 9.091.447 50.438.863
2012 3.421 14.966 9.244.080 51.864.976
Partikularrentzako laguntza, norberaren elementuak birgaitzeko
Espediente kopurua
Etxebizitza kopurua
Diru-laguntza guztira
Babestutako aurrekontua
2006 1.181 1.181 1.658.570 19.066.185
2007 1.020 1.020 1.266.231 15.280.958
2008 857 857 994.893 10.449.339
2009 1.145 1.145 1.569.349 15.579.677
2010 991 991 1.144.320 9.814.217
2011 668 668 835.768 9.933.675
2012 564 563 597.282 8.373.254
BIRGAITZEKO LAGUNTZAK GUZTIRA
2006 5.129 17.899 15.163.186 291.561.680
2007 5.061 16.827 14.115.873 282.939.203
2008 4.882 16.027 14.610.983 387.243.385
2009 6.006 20.534 22.440.259 380.076.020
2010 5.271 19.497 20.646.832 277.402.012
2011 4.764 16.333 15.758.105 288.319.712
2012 4.774 15.529 16.985.518 320.823.631
Iturria: Eusko Jaurlaritzako Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila.
Diru-laguntza mota ezberdinen garrantzi erlatiboaren azterketak konfirmatzen du elementu
erkideak birgaitzeko partikularrei bideratutako laguntzek pisu espezifiko handiagoa dutela
(2012an aitortutako diru-laguntza guztien % 54,4); baita oso garrantzitsua da jabeen
erkidegoei zuzenean bideratutako laguntzen pisu erlatiboa (% 42,1).
Bestalde, etxebizitzetako norberaren elementuetan lanak egiteko partikularrei bideratutako
laguntzen pisu espezifikoak murritza izaten jarraitzen du 2012an aitortutako laguntzen
guztizkoarekiko (guztizkoaren % 3,5).
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
113
5.4 grafikoa Diru-laguntzen eta aurrekontu babesgarrien bilakaera, laguntza motaren arabera, 2012.
AITORTUTAKO DIRU LAGUNTZEN BANAKETA AURREKONTU BABESGARRIEN BANAKETA
Iturria: Eusko Jaurlaritzako Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila.
5.2.2 Laguntza-hartzaileen ezaugarriak
Diru-laguntzen hartzaileak euren diru-sarreren arabera ezaugarrituz gero, agerian gelditzen
da horietariko gehienek diru-sarrera murritzak dituztela. Ondorengo grafikoan ikus
daitekeenez, ezaugarri hori berdin mantendu da azken hamarkadan zehar4.
2012an, laguntza horien hartzaileen % 85,7k 21.000 € baino gutxiagoko diru-sarrerak
dituzte. Portzentaje horrek 2,7 portzentajezko puntu irabazi ditu 2011rekiko.
Hartzaileen kolektibo horren azterketa sakonagoak agerian uzten du urtean 15.000 €ko diru-
sarreretara iristen ez direnen garrantzi erlatiboa adierazgarria dela, hartzaileen erdia baino
gehiago egoera horretan baitaude (guztien % 52,8):
- 2012an urtean 9.000 euroko diru-sarreretara iristen ez diren hartzaileak guztien %
19,7 dira, eta 2011n % 19,1 ziren.
- % 33,1ek urtean 9.000-15.000 euro bitarteko diru-sarrerak ditzte, hau da, 2011ko
portzentaje bera.
4 Datu hori interpretatzean kontuan hartu behar dugu 2009ko eta 2010eko datuak ezin direla aurreko
urtekoekin zorrotz alderatu, 2009ko ekaina eta abendua bitartean, aldi batez, diru-laguntzak jasotzeko gehienezko muga 21.000 €-tatik 35.000 €-tara handitu zelako, eta tarte horretan aurkezturiko eskari asko 2010ean gauzatu zirelako.
Partikularrentzako laguntzak,
elementu
erkideak
birgaitzeko
% 54,4
Partikularrentzako laguntzak,
norberaren
elementuak
birgaitzeko
% 3,5
Auzotarren erkidegoentza
ko laguntzak
% 42,1
Partikularrentzako laguntzak,
elementu
erkideak
birgaitzeko
% 16,2
Partikularrentzako laguntzak,
norberaren
elementuak
birgaitzeko
% 2,6
Auzotarren erkidegoentza
ko laguntzak
% 81,2
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
114
5.5 grafikoa Etxebizitza birgaitzeko diru-laguntzen hartzaileen banaketa, diru-sarreren arabera 2003-2012.
Iturria: Eusko Jaurlaritzako Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila.
Bizkaia da laguntza horiek eskuratu dituzten etxebizitza gehien biltzen dituen herrialdea,
(EAEko guztizkoaren % 62,0), eta 2012an EAEn abian jarritako laguntza guztien zenbateko
osoaren % 58,7 bereganatzen du.
Gipuzkoan etxebizitzen % 24,4 kokatzen dira eta zenbateko osoaren % 31,7 biltzen du
lurralde horrek; Araban, aldiz, portzentajeak % 13,6 eta % 9,6 dira, hurrenez hurren.
5.6 grafikoa Etxebizitza hartzaileen eta aitortutako diru-laguntzen zenbateko osoaren
banaketa Lurralde Historikoen arabera, 2012.
ETXEBIZITZEN BANAKETA DIRU-LAGUNTZEN ZENBATEKOAREN BANAKETA
Iturria: Eusko Jaurlaritzako Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila.
35,1 32,7 31,1 28,7 27,4 26,4 22,3
17,3 19,1 19,7
33,1 32,9
32,3 33,0 33,6 34,6
30,1
25,8
31,1 33,1
27,1 28,7 30,7 32,0 32,7 32,4
30,0
26,7
31,1 32,9
3,5 4,2 4,4 4,7 4,7 5,1
10,0
14,4
11,0 10,3
3,9
7,9
3,3 1,4 2,5 6,4
2,4 0,8 1,9
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
%
9.000 €-ra arte 9.001-15.000 € 15.001-21.000 € 21.001-27.000€
27.001-33.000€ >33.000€ Diru-sarrerarik gabe
Bizkaia % 62,0
Gipuzkoa % 24,4
Araba % 13,6
Bizkaia % 62,0
Gipuzkoa % 24,4
Araba % 13,6
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
115
Diru-sarrera murritzak dituzten hartzaileen presentzia adierazgarria birgaitzera bideratutako
diru-laguntzen banaketan hiru Lurralde Historikoetako ezaugarri komuna da. Edozelan ere,
diru-laguntza murritzagoak dituzten hartzaileen garrantzi erlatiboa pixka bat
adierazgarriagoa da Bizkaian; bertan, 2012ko ekitaldian 15.000 euro baino gutxiago dutenak
hartzaile guztien % 54 baitira.
Gipuzkoan eta Araban kolektibo horren pisu erlatiboa txikiagoa da, lurralde bakoitzeko
hartzaileen % 52 eta % 48,8 baitira, hurrenez hurren.
5.7 grafikoa Etxebizitza birgaitzeko diru-laguntzen hartzaileen banaketa, diru-sarreren arabera eta Lurralde Historikoen arabera, 2012.
Iturria: Eusko Jaurlaritzako Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila.
Horrela, 2012an ikus daiteke laguntza horien hartzaileen % 41,4 kide bakarreko etxeetan
bizi direla. Bi kide dituzten etxeen pisu erlatiboa adierazgarria da ere, laguntzen hartzaile
guztien % 31,2 baitira.
Beraz, 4 kide edo gehiago dituzten etxeek pisu erlatibo txikiagoa dute 2012an laguntzen
hartzaile guztiekiko, hartzaileen % 27,4 baitira.
15,6 20,7 19,7 19,7
33,3 33,3 32,3 33,1
36,0 31,9 33,6 32,9
12,5 9,7 10,4 10,3
1,5 1,4 1,5 1,4 0,8 0,8 0,7 0,8
0,4 2,2 1,9 1,9
0%
20%
40%
60%
80%
100%
Araba Bizkaia Gipuzkoa EAE
%
9.000 €-ra arte 9.001-15.000 € 15.001-21.000 € 21.001-27.000€
27.001-33.000€ >33.000€ Diru-sarrerarik gabe
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
116
5.8 grafikoa Etxebizitza birgaitzeko diru-laguntzen hartzaileen banaketa, etxean dauden kide kopuruaren arabera. 2003-2012.
Iturria: Eusko Jaurlaritzako Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila.
Laguntzen hartzaileen kolektiboa adinaren arabera aztertuz gero, ikus daiteke 65 urte baino
gehiagoko hartzaileen kolektiboak gero eta garrantzi erlatibo adierazgarriagoa duela, 2012an
laguntza horien hartzaileen erdia baino gehiago baitira (% 54,4).
Bilakaerari erreparatuz, 2006tik hona aurreikusitako joera indartuz doa, ordutik kolektibo
horren pisuak 24,2 portzentajezko puntu irabazi baititu.
Koherenteki, hartzaile gazteenen (35 urte baino gutxiagokoak) pisu erlatiboa asko murriztu
egin da azken urteotan, 2012an guztizkoaren % 8,1era iritsiz, hau da, kolektibo horrek
2006an lortutako portzentajearen apenas heren bat.
5.9 grafikoa Etxebizitza birgaitzeko diru-laguntzen hartzaileen banaketa, etxeko kideen adinaren arabera, 2006-2012.
Iturria: Eusko Jaurlaritzako Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila.
33,0 35,6 35,8 37,0 38,7 39,2 37,7 37,1 41,6 41,4
30 29,5 30,6 30,3 30 30,9 32,4 31,6
31,1 31,2
18,6 17,8 17,2 17,3 17 16,2 16,6 17,5 15,2 15,7
13,7 12,5 12,4 11,6 10,8 10,4 10,2 10,8 9,3 8,8 4,7 4,5 4,1 3,8 3,5 3,3 3,1 3,0 2,9 2,9
0%
20%
40%
60%
80%
100%
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
%
1 2 3 4 5 edo gehiago
28,3 28,6 29,4 25,9 22,5 16,1
8,1
27,4 20,8 19,8 20,1
19,1 16,8
16,3
14,1 20,5 18,9
17,8 19,7
20,2
21,3
30,2 30,1 32,0 36,2 38,7 46,8
54,4
0%
20%
40%
60%
80%
100%
2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
%
<35 urte 35-49 urte 50-64 urte 65 eta gehiago
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
117
Azkenik, hartzaileen artean atzerriko nazionalitatea duten pertsonei dagokienez, 2011n
ikusitako beherako joera mantendu da; horrela, 2012ko ekitaldian hartzaileen % 0,5 dira.
5.10 grafikoa Etxebizitza birgaitzeko diru-laguntzen hartzaileak, atzerriko nazionalitatea dutenak, 2003-2012.
Iturria: Eusko Jaurlaritzako Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila.
40 57
81
120 114 106
142 132
97
77
0,4 0,4
0,5
0,7 0,7 0,7 0,7 0,7
0,6
0,5
0,0
0,1
0,2
0,3
0,4
0,5
0,6
0,7
0,8
0
20
40
60
80
100
120
140
160
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
hartz
aile g
uzti
ekik
o %
har
tzai
le a
tze
rrit
arre
n
kop
uru
a
Kopurua %
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
118
6. HIPOTEKA BIDEZKO FINANTZAZIOA
Interes-tasak 6.1
2012an urtebeteko Euriborrak murrizketa adierazgarria jasan du, 2011n % 2,006 izatetik %
1,111eraino jaitsiz.
Hipoteka-erreferentzia tipo nagusiaren murrizketa horrek 2008tik ikusten ari zen eta 2010.
urteraino luzatu zen beheranzko ibilbidera itzultzea ekarri zuen, Euriborra 2008an % 4,813
izatetik 2010ean % 1,350 izatera pasatuz.
Horrela, 2011n 2008tik hautemandako diruaren prezioaren merkatzerako joera apurtu zen,
urtebeteko Euriborra era adierazgarrian haziz (+% 0,656 portzentajezko puntuak hamabi
hilabete horietan).
Hala ere, 6.1. grafikoak erakusten duenez, 2012an emandako Euriborraren murrizketa
adierazgarria bada ere, kreditu-erakundeen hipoteka-maileguen batez besteko tipoa berriro
hazi da 2012an, 2010etik egiten ari den moduan.
Izan ere, Euriborraren eta bankuek eta aurrezki kutxek aplikatu ohi dituzten hipoteka-
bermedun kredituen batez besteko tipoen arteko diferentziala ez dio areagotzeari utzi
2012an zehar.
6.1 grafikoa Hipoteka-maileguen erreferentziako tasen bilakaera, 1999-2012.
0
2
4
6
8
10
12
%
B ankuak A urrezki-kutxak Erakundeak guzt ira
EUR IB OR tasa C EC A adierazlea
Iturria: Espainiako Bankua, Estatistika Buletina.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
119
Formalizatutako hipotekak 6.2
6.2.1 EAEn formalizatutako hipotekak
Txostenaren 4. Kapituluan azaldutako salerosketen kopuruaren murrizketarekin bat etorriz,
EAEko hipoteka-jarduerak murrizten jarraitzen du 2012an, aurreko ekitaldiaren antzera.
2012an -% 26,2ko uzkurdura gertatu da EAEn formalizatutako hipoteken kopuruan: 17.033
hipoteka 2012an eta 23.082 hipoteka 2011n. Horrela, hipoteka-jardueraren murrizketa
erritmoak gora egin du 2012an, 2011n erregistratutako jaitsierarekiko (-% 25,1).
2012an osatutako hipoteken kopuruaren beherazko joera hori hiru Lurralde Historikoetan
eman da, intentsitate ezberdinarekin. Horrela, 2012an zehar formalizatutako hipoteken
kopuruaren jaitsiera nabariena Bizkaian hauteman da (-% 38,1), 2011n erregistratutako
beherapena areagotuz (-% 26,0).
Ostera, Araban eta Gipuzkoan hipoteka-jardueraren murrizketa apalagoa izan da (-% 14,8
Gipuzkoan eta -% 17,2 Araban).
2011rekin alderatuz, hipoteka-jardueraren murrizketaren erritmoa lurralde bietan moteltzea
dakarte beheratze-tasa horiek, ekitaldi horretan % 21,6 Gipuzkoan eta % 27,3 Araban jaitsi
baitziren.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
120
6.2 grafikoa EAEn formalizatutako hipoteken bilakaera, Lurralde Historikoen arabera, 2003-2012.
Iturria: EIN, Hipoteken Estatistika.
Formalizatutako hipoteka kopuruaren murrizketarekin bat, 2012an kreditu-erakundeek
aitortutako hipoteka-kredituak jaitsiera gogorra jasan du, eta jaitsiera hori ekitaldian zehar
formalizatutako hipoteka kopuruak jasandakoa baino askoz ere nabarmenagoa da.
Halatan, 2012an zehar EAEn guztira formalizatutako hipoteken zenbateko osoaren
beheratze-tasa % 32,8 izan da eta 2.222 milioi euro formalizatu dira guztira, hau da,
hipoteka-kredituaren zenbatekoa 1.000 milioi euro baino gehiago jaitsi da 2011rekiko.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
121
6.3 grafikoa EAEn formalizatutako hipoteken zenbateko osoaren bilakaera, 2003-2012.
Iturria: EIN, Hipoteken Estatistika.
Formalizatutako hipoteka-kredituen kopuruaren murrizketa hipoteka kopuruarekiko lotuta
dago 2012an aurreko urtearekiko formalizatutako hipoteken batez besteko zenbatekoaren
murrizketarekin. Horrela, batez besteko zenbatekoa 2012n osatutako hipoteka bakoitzeko %
8,9 murriztu da 130.000 €-raino; aldiz, 2011n 143.000 € erregistratu ziren.
2012an EAEn formalizatutako hipoteken batez besteko zenbatekoaren jaitsiera hori ez da
modu berdinean gertatu hiru Lurralde Historikoetan.
Araban osatutako hipoteken batez besteko zenbatekoa arinki igo da (+% 6,8); Gipuzkoan
eta Bizkaian, aldiz, batez besteko zenbatekoa murriztu da, batez ere Bizkaian (-% 13,7)
Gipuzkoan baino (-% 10,9).
Edozelan ere, Araban haziera eman bada ere, lurralde horretan 2012an osatutako hipoteken
batez besteko zenbatekoak (212.000 €) Gipuzkoakoa (136.000 €) eta Bizkaikoa (132.000 €)
baino askoz ere txikiagoa izaten jarraitzen du.
+% 12,9
+% 20,8
+% 16,9 -% 7,5
-% 16,0
-% 24,5 +% 12,7
-% 26,0 -% 32,8
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
122
6.4 grafikoa Batez besteko hipoteka kopuruaren bilakaera, Lurralde Historikoen arabera, 2003-2012.
EIN, Hipoteken Estatistika.
Aitortutako hipoteken jatorria mailegua eman duen erakundearen arabera aztertuz gero,
2012an bankuek dute EAEko finantzaketaren merkatuaren kuotarik handiena, orain arte
nagusiak ziren aurrezki-kutxen kontra.
Halatan, 2012an EAEn formalizatutako hipoteken % 41,0 bankuek aitortu dituzte; aurrezki-
kutxek eta bestelako kreditu-erakundeek, aldiz, % 37,9 eta % 21,1 aitortu dituzte, hurrenez
hurren.
2012an ikusitako banaketa horrek, Aurrezki-kutxen kasuan, aitortutako hipoteken
merkatuaren kuota 18 portzentajezko puntutan murriztu dela erakusten du. Bankuek eta
bestelako kreditu-erakundeek, aldiz, hipoteka-merkatuan duten pisu erlatiboa gehitu dute
15,7 eta 2,3 portzentajezko puntutan, hurrenez hurren.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
123
6.1 taula EAEko hiri-finken gainean eratutako hipotekak, mailegua eman duen erakundearen arabera, 2008-2012: merkatu-kuotak hipoteka kopuruaren eta kredituaren zenbateko osoaren arabera.
2008 2009 2010 2011 2012
Hipoteka kopurua
Zenbatekoa Hipoteka kopurua
Zenbatekoa Hipoteka kopurua
Zenbatekoa Hipoteka kopurua
Zenbatekoa Hipoteka kopurua
Zenbatekoa
Bankuak 21,9 24,2 23,7 26,2 25,1 28,1 25,3 29,7 41,0 40,4
Aurrezki Kutxak 61,0 59,9 59,5 58,3 58,7 56,1 55,9 51,1 37,9 38,0
Beste Erakunde batzuk
17,1 16,0 16,8 15,5 16,2 15,8 18,8 19,2 21,1 21,6
GUZTIRA 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0
Hiri-orubeak ere sartuta daude.
Iturria: EIN, Hipoteken Estatistika.
2012an aitortutako kredituaren bilakaerari erreparatuta, Aurrezki-kutxek EAEko hipoteka-
merkatuan duten pisu erlatiboak nabarmenki behera egin du 2011rekiko; horrela, aitortutako
kreditu-bolumena murriztu da, 2011n % 51,1 izatetik 2012an % 38,0 izatera pasatuz.
6.5 grafikoa Formalizatutako hipoteketan Aurrezki Kutxek duten pisuaren bilakaera, 2005-2012.
45,5
52,4
59,3 59,5 58,755,9
37,9
59,9
51,1
61,0
38,0
51,3
43,7
56,158,359,8
0
10
20
30
40
50
60
70
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Ko purua Z enbateko a
EIN, Hipoteken Estatistika.
6.2.2 Estatuan formalizatutako hipotekak
2012an zehar Estatuan osatutako hipoteka kopurua % 32,9 murriztu zen, 2011n 409.337
hipoteka formalizatzetik 2012an 274.715 formalizatzera pasatuz.
Aldi berean, hipoteka-kredituaren bolumena askoz ere gehiago murriztu da 2012an, 28.000
eurokoa izanik, hau da, % 38,1 gutxiago 2011rekiko.
Aldaketa-tasa negatibo horiek 2011n hautemandako hipoteka-jardueraren erritmoaren
jaitsiera mantentzea ekarri dute; garai hartan hipoteka kopurua % 32,6 jaitsi zen; hipoteka
horien zenbatekoa, aldiz, % 35,2 jaitsi zen.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
124
6.6 grafikoa Espainian formalizatutako hipoteken zenbateko osoaren bilakaera, 2003-2012.
EIN, Hipoteken Estatistika.
Lurraldearen arabera aztertuz, hipoteka-jarduera jaitsi da Autonomia Erkidego guztietan
2012an, eta batez ere ondorengo hauetan (% 40ko beherapena baino handiagoa adierazten
dutenak): Errioxan (-% 46,5), Galizian (-% 43,3) eta Extremaduran (-% 41,1).
Kontrako alderdian, Aragoi (-% 24,5), Nafarroa (-% 25,0), Kanariak (-% 25,3) eta Euskal
Herria (-% 26,2) kokatzen dira, lurralde horiek 2012an erregistratutako hipoteka-
jardueraren beheratze-tasa txikienak adierazten baitituzte.
+11,9%
+13,5% +6,7%
-7,7%
-32,6%
-22,0% -7,1%
+27,0%
+28,5%
+20,0% -2,1%
-36,7%
-34,3% -7,8%
-32,6%
-35,5%
-32,9%
-38,1%
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
125
6.7 grafikoa Formalizatutako hipoteka kopuruaren urte arteko aldaketa-tasa, autonomia erkidegoen arabera, 2011-2012.
-46,5
-43,4
-41,1
-37,5
-36,1
-35,8
-35,4
-33,1
-33
-33
-32,9
-27,7
-26,7
-26,2
-25,3
-25
-24,5
-50 -40 -30 -20 -10 0 10 20
Errioxa
Galizia
Extremadura
Kantabria
Asturias
M urtzia
Valentziako Erkidegoa
Gaztela eta Leon
Katalunia
M adrigo Erkidegoa
Andaluzia
Gaztela-M antxa
Balear Uharteak
EAE
Kanariak
Nafarroako Foru Erkidegoa
Aragoi
EIN, Hipoteken Estatistika.
EAEn hauteman bezala, baita Estatuan 2012an osatutako hipoteken batez besteko
zenbatekoaren beheranzko joera mantendu da, aurreko ekitaldian erregistratutako tasa
gaindituz (2011n -% 4,3 eta 2012an -% 7,8).
Halatan, 2012an formalizatutako hipoteken batez besteko zenbatekoa 103.200 € da, hau da,
Estatu mailan 2011n erregistratutako batez besteko zenbatekoa baino 9.000 € inguru
gutxiago.
2012an zehar formalizatutako hipoteken batez besteko zenbatekoaren aldea adierazgarria da
Autonomia Erkidegoen artean.
Espainia: -% 32,9
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
126
Madrilgo Erkidegoan (142.000 €), EAEn (130.500 €) eta Nafarroako Foru Erkidegoan
(112.100 €), ordena honetan jarrita, osatutako hipoteken batez besteko zenbatekoak
espainiarra baino askoz ere altuagoa izaten jarraitzen du, 2011n gertatu bezala.
Ostera, Murtzian (74.400 €), Extremaduran (74.500 €), eta baita Kanarietan eta Valentziako
Erkidegoan (82.000 € bietan), hipoteken batez besteko zenbatekoa Estatu mailakoa baino
askoz ere txikiagoa da.
6.8 grafikoa Formalizatutako hipoteken batez besteko zenbatekoa, autonomia erkidegoen arabera, 2012.
74,4
74,5
82
82
91,3
91,9
93,4
95,5
97,1
97,6
99,4
102,8
107,9
109,2
112,1
130,5
142,8
0 20 40 60 80 100 120 140 160
M urtzia
Extremadura
Kanariak
Valentziako Erkidegoa
Andaluzia
Gaztela-M antxa
Galizia
Gaztela eta Leon
Asturias
Errioxa
Aragoi
Kantabria
Katalunia
Balear Uharteak
Nafarroako Foru Erkidegoa
EAE
M adrilgo Erkidegoa
M ila €/ hipo teka
Iturria: EIN, Hipoteken Estatistika.
2012an zehar Estatuan formalizatutako hipoteken batez besteko zenbatekoaren jaitsiera
Autonomia Erkidego guztietan gertatu da. Hala ere, jaitsiera horren garrantzia ezberdina izan
da Autonomia Erkidegoen artean.
Murtzian, Kanarietan, Katalunian, Aragoin eta Valentziako Erkidegoan 2012an
erregistratutako jaitsiera hori handiagoa izan da; horrela, urteko beheratze-tasa 2011koa
baino % 10 handiagoa izan da erkidego horietan.
Ostera, Balearretan eta Madrilgo Erkidegoan ekitaldian osatutako hipoteken batez besteko
zenbatekoaren murrizketak ez du % 5 gainditu.
Espainia=103,2 mila
€/hipoteka
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
127
6.9 grafikoa Batez besteko hipotekaren zenbatekoaren urte arteko aldaketa-tasa, 2011-2012.
-16,6
-13,3
-12,6
-11,9
-10,7
-9,3
-8,9
-8,8
-8,8
-7,3
-7,1
-6,3
-6,2
-6,2
-5,6
-4,2
-3,9
-20 -18 -16 -14 -12 -10 -8 -6 -4 -2 0 2 4 6 8
M urtzia
Kanariak
Katalunia
Aragoi
Valentziako Erkidegoa
Extremadura
EAE
Galizia
Errioxa
Nafarroako Foru Erkidegoa
Gaztela-M antxa
Kantabria
Asturias
Gaztela eta Leon
Andaluzia
M adrilgo Erkidegoa
Balearreko Uharteak
Iturria: EIN, Hipoteken Estatistika.
Hipoteka-jarduerak 2012an izandako eragin erlatiboa mila biztanleko formalizatutako
hipoteka-ratiotik abiatuta azter daiteke. Adierazle horrek alde adierazgarriak erakusten ditu
Autonomia Erkidegoen artean.
2012an hipoteka-jarduerarik handiena izan duten autonomia erkidegoak ondorengoak dira,
adierazten den ordenan jarrita: Balearrak (8,1 hipoteka mila biztanleko), EAE (7,8 hipoteka
mila biztanleko), Aragoi (6,5 hipoteka mila biztanleko), Nafarroa (6,4 hipoteka mila
biztanleko) eta Andaluzia (6,3 hipoteka mila biztanleko).
Hala ere, Galizian (4,4 hipoteka mila biztanleko), Asturiasen (4,6 hipoteka mila biztanleko)
eta Extremaduran (4,6 hipoteka mila biztanleko) mila biztanleko formalizatutako hipoteka
kopurua Estatu-mailaren askoz ere azpitik kokatzen da (5,9 hipoteka mila biztanleko).
Espainia: -% 7,8
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
128
6.10 grafikoa 1.000 biztanleko formalizatutako hipoteka kopuruaren ratioa, autonomia erkidegoen arabera, 2012.
4,4
4,6
4,6
5,1
5,5
5,7
5,7
5,8
5,9
5,9
5,9
5,9
6,3
6,4
6,5
7,8
8,1
0 2 4 6 8 10
Galizia
Asturias
Extremadura
Gaztela-M antxa
Kanariak
Katalunia
Valentziako Erkidegoa
M adrilgo Erkidegoa
Kantabria
Gaztela eta Leon
M urtzia
Errioxa
Andaluzia
Nafarroako Foru Erkidegoa
Aragoi
EAE
Balear Uharteak
H ipo teka ko purua mila biztanleko
EIN, Hipoteken Estatistika. Guk geuk prestatua.
Formalizatutako hipoteka kopurua edo eta horien batez besteko zenbatekoa bezalako
alderdiei lotutako aldagaiak aztertuz gain, komeni da aztertzea etxebizitza erosteko 2012an
kontratatu diren hipoteken batez besteko iraupena, Espainiako Jabetzaren, Ondare
Higiezinen eta Merkataritza Ondareen Erregistratzaileen Elkargoak eskaini ohi dituen
datuetatik abiatuta.
Adierazle horren azterketak agerian uzten du hipoteken zenbatekoaren batez bestekorik
altuena izan zuten autonomia erkidegoek dutela iraunaldiaren batez bestekorik altuena ere.
Halatan, Madrilgo Erkidegoak, Nafarroako Foru Erkidegoak eta Euskal Herriak dute
formalizatutako hipoteken batez besteko iraupen luzeena. Izan ere, batez besteko iraupenak
oso luzeak dira erkidego horietan: 333 hilabete Madrilgo Erkidegoan, 304 hilabete Nafarroan
eta 289 hilabete EAEn.
Kontrako alderdian daude epe laburreneko hipotekak kontratatu dituzten erkidegoak,
ondorengoak nagusituz, jarritako ordenan: Balearrak (249 hilabete), Murtzia (250 hilabete)
eta Kanariak( 257 hilabete).
Espainia=5,9 hipoteka
mila biztanleko.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
129
6.11 grafikoa Kontratatutako hipoteka-mailegu berrien batez besteko iraupena, 2012.
249
250
257
259
267
269
270
272
272
277
280
281
283
286
289
299
304
333
0 100 200 300 400
Balear Uharteak
M urtzia
Kanariak
Valentziako Erkidegoa
Gallizia
Asturias
Gaztela eta Leon
Andaluzia
Extremadura
Aragoi
Estatua
Gaztela-M antxa
Kantabria
Katalunia
Errioxa
EAE
Nafarroako Foru Erkidegoa
M adrilgo Erkidegoa
Iturria: Espainiako Jabetzen, Ondare Higiezinen eta Merkataritza Ondareen Erregistratzaileen Elkargoa.
Higiezinen Erregistroari buruzko Estatistika.
Etxeen finantza-ahalegina eta zorpetzea 6.3
EAEko etxeek zorpetzeari aurre egiteko egin behar duten finantza-ahalegina 2012an handitu
ez dela dirudi. Horrela adierazten du Espainiako Jabetzaren, Ondare Higiezinen eta
Merkataritza Ondareen Erregistratzaileen Elkargoak aldian-aldian argitaratzen duen
Higiezinen Erregistroari buruzko Estatistikak.
Hiruhilero argitaratu ohi den azterketa horretan etxeen finantza-ahalegina aztertzen da,
Autonomia Erkidegoen arabera eta baita Estatu mailan ere.
2012aren bukaeran EAEko etxeen finantza-ahalegina (batez besteko hileko hipoteka-
kuotaren eta soldata-kostuaren arteko erlazioaren arabera neurtuta) % 32,9koa izan da.
Ehuneko hori azterketa horrek 2012ko laugarren hiruhilekoan erregistratutakoa baino askoz
ere baxuagoa da (% 42,1).
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
130
Estatu mailan, etxeen finantza-ahalegina EAEkoa baino pixka bat baxuagoa da 2012ko
laugarren hiruhilekoan (% 30,1), hau da, pixka bat jaitsi da 2011ko laugarren
hiruhilekoarekin alderatuz (% 32,8).
6.12 grafikoa EAEko eta Espainiako batez besteko hileko hipoteka-kuotaren eta soldata-kostuaren arteko erlazioaren bilakaera, 2004-2012.
Iturria: Espainiako Jabetzen, Ondare Higiezinen eta Merkataritza Ondareen Erregistratzaileen Elkargoa.
Hipoteka-zalantzakortasuna 6.4
Espainiako Hipoteka Elkarteak hilero argitaratu ohi duen informazioaren arabera, etxebizitza
hipoteka-bermearekin erosteko kredituen zalantzakortasun-tasak hazten jarraitu du 2012an
Espainian.
Tasa hori asko hazi da azken ekitaldian Estatu mailan, 2011n % 2,87 izatetik 2012an % 3,84
izatera pasatuz.
Kreditu-erakunde motaren araberako azterketari dagokionez, 2012tik geroztik Espainiako
Hipoteka Elkarteak Bankuen eta Aurrezki-kutxen zalantzakortasun-tasaren adierazle
agregatua eta baita Kreditu-kooperatiben berezko adierazlea aurkezten du.
Halatan, agerian gelditzen da Bankuen eta Aurrezki-kutxen maileguen zalantzakortasun
maila altuagoa izan zela 2012an (% 3,85), Kreditu-kooperatiben kontra (% 2,89).
Edozelan ere, bilakaerari erreparatuta, zalantzakortasun-tasaren hazkunde adierazgarria
hauteman da 2012an erakunde mota bietan.
Horrela, Bankuen eta Aurrezki-kutxen kasuan, etxebizitza hipoteka-bermearekin erosteko
kredituen zalantzakortasun-tasa 2011n % 2,76 izatetik 2212an % 3,85 izatera pasatu bada
ere, Kreditu-kooperatiben kasuan 2011n % 1,95 izatetik 2012an % 2,89 izatera pasatu da.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
131
6.13 grafikoa Espainian etxebizitza erosteko zalantzakortasun-tasa, 1999-2012.
Iturria: Espainiako Hipoteka Elkartea eta Espainiako Bankua.
Hipoteka-betearazpenak 6.5
Krisiaren testuinguruan Botere Judizialaren Kontseilu Nagusiak eskaintzen duen organo
judizialen jarduerari buruzko informazioari esker, kapitulu honetan aurkezten da Estatu
mailan 2007tik geroztik tramitatutako hipoteka-betearazpenen gorabeherei buruzko
panoramika, autonomia erkidegoen arabera.
Informazio horren arabera, 2012n EAEko Lehen Auzialdiko Auzitegiek 1.061 betearazpen
burutu dituzte; aurreko urtearekin alderatuz, jaitsiera egon da (-% 9,6).
EAEn hipoteka-betearazpen kopuruaren jaitsiera hori bereziki adierazgarria da Estatu
mailako dinamikarekin alderatuz, bertan, hipoteka-betearazpen kopuruak hazkunde
adierazgarria erregistratu baitu (+% 17,7).
Halatan, EAE da 2012an hipoteka-betearazpen kopurua murriztu den Autonomia Erkidego
bakarra; jaitsiera hori bereziki nabaria da kontutan hartuta betearazpenak zenbait
erkidegotan igo direla (% 30ren gainetik dauden urteko tasak), besteak beste: Katalunia,
Nafarroako Foru Erkidegoa eta Gaztela eta Leon.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
132
6.2 taula Lehen Auzialdiko eta Instrukzioko Auzitegiek erregistratutako hipoteka-betearazpenak, 2007-2012.
Autonomia Erkidegoa 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Andaluzia 4.595 11.458 17.774 17.913 16.313 17.914
Aragoi 545 1.254 2.478 2.126 1.998 2.049
Asturias 546 756 1.003 864 768 875
Balearrak 723 1.754 2.677 2.305 2.133 2.693
Kanariak 1.436 3.216 5.551 4.819 4.108 4.252
Kantabria 275 561 761 709 691 811
Gaztela eta Leon 888 1.876 3.019 2.998 2.293 3.040
Gaztela-Mantxa 1.235 2.845 4.720 4.681 3.924 4.873
Katalunia 4.538 11.240 18.053 18.112 13.727 18.567
Extremadura 361 723 1.030 18.102 1.065 1.340
Galizia 701 1.369 2.053 1.363 2.003 2.528
Errioxa 154 391 687 1.942 488 566
Madril 2.802 6.501 10.655 10.276 7.533 9.253
Murtzia 1.013 2.715 4.575 4.957 4.154 4.826
Nafarroa 178 451 738 679 614 817
Euskal Autonomia Erkidegoa 584 985 1.255 1.161 1.174 1.061
Valentzia 5.369 10.591 16.290 615 14.868 16.157
ESPAINIA GUZTIRA 25.943 58.686 93.319 93.622 77.854 91.622
Iturria: Estatistika Judiziala. Botere Judizialaren Kontseilu Nagusia.
2008tik geroztik egindako hipoteka-betearazpen kopuruaren urte arteko aldaketa-tasen
bilakaera aztertuz, ikus daiteke hazkunde-tasa handienak erregistratu zirela 2008an eta
2009an, bai EAEn bai Estatuan ere.
Halatan, betearazpen kopurua areagotu zen Estatuan 2008an eta 2009an (% 126,2 eta %
59,0, hurrenez hurren); EAEn, berriz, tasa adierazgarriak hauteman baziren ere, txikiagoak
izan ziren (2008an +% 68,7 eta 2009an +% 27,4).
2010ean zehar, ordura arte EAEn eta Estatuan hautemandako joera guztiz aldatzen da. Urte
horren zehar hipoteka-betearazpen kopurua apenas aldatzen da Estatuan (+% 0,3), baina
2011n % 16,9 murrizten da.
Bestalde, EAEn, hipoteka-betearazpenek behera egiten dute 2010ean (-% 6,4) eta, modu
apalagoan, 2011n (-% 0,1). Adierazi den bezala, hipoteka-betearazpen kopuruaren
beheratze-erritmoa areagotu da 2012an zehar (-% 9,6).
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
133
6.14 grafikoa Hipoteka-betearazpenen hiruhileko bilakaera EAEn eta Espainian, 2007-2012.
Iturria: Sustapen Ministerioa.
Hipoteka-betearazpen prozesu horiek duten gizarte-eragina dela eta, 2012an Espainiako
Jabetzen, Ondare Higiezinen eta Merkataritza Ondareen Erregistratzaileen Elkargoak egin
zuen hipotekak ez ordaintzeari buruzko txosten monografikoa.
Arazo honetan funtsezkoak diren hiru elementuri xehetasun osoz eta autonomia erkidego
guztiak kontutan hartuta ekiten die txosten horrek 2012an:
- Hipoteka-betearazpenen prozedurak5.
- Mota horretako prozeduren ondorioa diren esleipenak6.
- Sortzen diren ordainean emateak7.
Iturri honen arabera, 785 hipoteka-betearazpenen prozedura erregistratu dira EAEn 2012an,
hau da, Estatuarekiko % 1,2.
5 Elkargo honek argitaratzen duen ―Ez ordaintzeak Espainian‖ txostenak adierazten duen bezala, ez ordaintzearen ondorioz abian jarritako hipoteka-betearazpenaren prozeduraren erregistroari hasiera ematen diote prozedura horiek. Argi utzi behar da horrek ez duela esan nahi hasten diren prozedura guztiak jabeen botatzearekin bukatu behar direnik, gertaera horiek bestelako baldintzen menpean baitaude, besteak beste: jabeak zailtasun bereziak dituen kolektibo baten kideak izatea, etab. Baldintza horiek betearazpena eta etxebizitza galtzea luzaro atzeratu litzakete. 6 Titulartasun-aldaketa hipoteka ez ordaintzearen ondorio gisa erregistratzen duen eragiketa da; batzuetan, atzerapen handiarekin hel daiteke jabetza-erregistrora, finantza-erakundeek nahiago baitezakete esleipenaren erregistroa atzeratzea datxekion gastuak ekiditeko, ez baitiote saltzen etxebizitza hirugarren bati, eta, horrela, une berean erregistro biak egin ditzakete, hau da, esleipena eta
salmenta. 7 Ordainean emateen kasuan, finantza-erakundeen aldeko titulartasun-aldaketak hipoteka-zorraren iraungitzea dakar ere.
0
50
100
150
200
250
300
350
400
I 07
II 0
7
III
07
IV 0
7
I 08
II 0
8
III
08
IV 0
8
I 09
II 0
9
III
09
IV 0
9
I 10
II 1
0
III
10
IV 1
0
I 11
II 1
1
III
11
IV 1
1
I 12
II 1
2
III
12
IV 1
2
5.000
10.000
15.000
20.000
25.000
30.000
Hip
ote
ka-b
ete
araz
pe
n k
op
uru
a EA
En
Hip
ote
ka-b
ete
arazp
en
ko
pu
ru
a
Esp
ain
ian
Espainia EAE
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
134
6.15 grafikoa Hipoteka-betearazpen prozedurak EAEn Estatuarekiko eta Lurralde Historikoen arabera, 2012.
Iturria: Espainiako Jabetzen, Ondare Higiezinen eta Merkataritza Ondareen Erregistratzaileen Elkargoak
EAEn erregistratutako prozedura guztietatik % 84,4 titularren lehenengo etxebizitzari
dagokio. Portzentajea Estatu mailan hautemandakoa (% 74,9) baino pixka bat altuagoa da.
Lurralde Historikoen araberako hipoteka-betearazpenen banaketak erakusten du erdia baino
pixka bat gutxiago (% 46,9) Bizkaian kokatzen direla 2012an; Gipuzkoari eta Arabari, berriz,
EAEn egindako hipoteka-betearazpen guztietatik % 29,4 eta % 23,7 dagokie, hurrenez
hurren.
Lehenengo etxebizitzen garrantzi erlatiboa % 80 da Arabaren kasuan; gainerako
lurraldeetan, berriz, proportzioa handiagoa da: % 85,6 Gipuzkoan eta % 85,8 Bizkaian.
2012an 488 esleipen egin ziren EAEn hipoteka-betearazpen prozeduraren ondorioz;
horietatik % 80,5 lehenengo etxebizitzari lotuta zeuden. Esleipen kopuru hori Estatu osoaren
% 1,2 da.
Espainia
65.778
% 98,8
EAE
785
% 1,2
% 84,4
lehenengo
etxebizitza
% 74,9 lehenengo
etxebizitza
Araba
186
% 23,7
Bizkaia
368
% 46,9
Gipuzkoa
231
% 29,4
% 80,0
lehenengo etxebizitza
% 85,6
lehenengo
etxebizitza
% 85,8 lehenengo
etxebizitza
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
135
6.16 grafikoa Hipoteka-betearazpenaren ondorioz EAEn egindako esleipenak Estatuarekiko eta Lurralde Historikoen arabera, 2012.
Iturria: Espainiako Jabetzen, Ondare Higiezinen eta Merkataritza Ondareen Erregistratzaileen Elkargoak
2012an zehar EAEn erregistratutako hipoteka-betearazpenen ondorioz egindako esleipenen
erdia baino pixka bat gehiago (% 50,2) Bizkaian kokatzen dira, Gipuzkoan % 27,9 eta
Araban % 21,9.
Arabaren kasuan, hipoteka-betearazpenen esleipenei dagokienez, lehenengo etxebizitzaren
pisu erlatiboa txikiagoa da (% 63,9 Araba osoan).
Ostera, gainerako lurraldeetan, lehenengo etxebizitzen kopurua askoz ere handiagoa da
esleipen guztiekiko. Gipuzkoan, hipoteka-betearazpenen ondorioz egindako esleipen
guztiekiko etxebizitzen proportzioa % 82,2 da; Bizkaian, aldiz, % 88,9 da.
Azkenik, 2012an ordainean emateen eragina mugatua da EAEn; horrela, ekitaldi horren
zehar 88 ordainean emate egon ziren, hau da, Estatuko ordainean emate guztien % 0,6.
Bizkaian 47 ordainean emate erregistratu dira 2012an (guztien % 53,4); Araban eta
Gipuzkoan, berriz, 21 eta 20 emate egon dira, hau da, EAEko % 23,9 eta % 22,7 hurrenez
hurren.
Araba
107
% 21,9
Bizkaia
245
% 50,2
Gipuzkoa
136
% 27,9
Espainia
38.976
% 98,8
EAE
488
% 1,2
% 80,5
lehenengo etxebizitza
% 77,1
lehenengo
etxebizitza
% 63,9
lehenengo etxebizitza
% 88,9
lehenengo
etxebizitza
% 83,2
lehenengo
etxebizitza
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
136
6.17 grafikoa Ordainean emateak EAEn Estatuarekiko eta Lurralde Historikoen arabera, 2012.
Iturria: Espainiako Jabetzen, Ondare Higiezinen eta Merkataritza Ondareen Erregistratzaileen Elkargoak
Espainia
14.229
% 99,4
EAE
88
% 0,6
Araba
21
% 23,9
Bizkaia
47
% 53,4
Gipuzkoa
20
% 22,7
% 77,8 lehenengo
etxebizitza
% 83,3
lehenengo
% 87,9
lehenengo etxebizitza
% 84,0
lehenengo etxebizitza
% 80,3
lehenengo
etxebizitza
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
137
7. LABURPENA ETA ONDORIOAK
Testuinguru ekonomiko orokorra 7.1
Azkeneko bi urtetan jarduera ekonomikoan haziera txikiak lortu izan ondoren, EAEk BPGaren
jaitsiera nabarmena jasan du (-% 1,2). Nolanahi ere, jaitsiera hau 2009an gertatutakoa
baino txikiagoa izan da, euskal ekonomia %3,8 uzkurtu zenean.
Halaber, EAEn 2012an jarduera ekonomikoaren txikiagotzea, Estatuan oro har 2012an
izandakoa baino txikiagoa izan da (-% 1,4).
BPGren osagaiak aztertzerakoan, agerian gelditzen da EAEn izandako barne-eskariaren
beherapen garrantzitsuak (-% 2,2), euskal ekonomiaren bilakaera orokorrean eragina izan
duela. Horrela, 2012ari dagokionez, barne-eskaria nabarmenki moteldu da 2011n
hautemandakoarekin alderatuz (-% 0,3).
Ostera, BPGaren beste osagaik portaera dinamikoagoa azaldu dute 2012an. Horrela kanpo-
sektoreak BPGaren hazkundeari ekarpen garbi positiboa egiten jarraitzen du, +% 0,9ko
saldo positiboa erregistratuz 2012an, 2011ko +% 0,7aren aurrean.
Testuinguru ekonomiko honetan, EAEko okupazioak behera egin du era adierazgarrian 2012
urtean zehar (-% 6,0), adierazle honek 2011n izandako txikiagotze-tasa (-% 0,8)
nabarmenki gaindituz. Aldi berean, 2012an langabezia igo da, % 14,8ko tasan kokatuz, hau
da, 2011n izandakoaren 2,8 portzentajezko puntu gehiago.
Baita, Europar Batasuneko ekonomiak bere jarduera ekonomikoaren garrantzia murrizten
ikusi du 2012an zehar, Batasunaren BPGak % 0,6 jaitsi baita aurreko urtearen bilakaera
positiboarekiko (+% 1,4), egoera nabarmenki desberdina azalduz.
Halatan, 2012an Europako herrialde nagusiek ezin izan dute 2011n erregistratutako
dinamismo ekonomikoaren maila mantendu; horrela, Alemaniak eta Erresuma Batuak
BPGaren hazkunde tasa apalak aurkeztu dituzte (+% 0,9 eta +% 0,2 hurrenez hurren),
Frantzian, aldiz, produkzioa gelditu egin da (+% 0,0).
2012ko europar egoera ekonomiko konplexu hau ez dator bat nazioarteko mailan AEB-k eta
Japoniak izan duten hazkundearekin, non % 2,2ko eta % 2,0ko tasa positiboak erdietsi
baitira, 2011n lortutako erregistroen gainetik (+% 1,8 eta -% 0,6 hurrenez hurren).
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
138
Etxebizitza-eskaintza EAEn 7.2
Txosten honen bigarren kapituluaren eremuan, EAEn etxebizitza-eraikuntzaren panoramika
aurkezten da, baita 2012an euskal higiezinen merkatuan eskaintzan zeuden etxebizitzen
batez besteko prezioa ere.
Testuinguru honetan, 2012an zehar guztira 8.952 etxebizitza bukatu ziren EAEn, hau da,
murrizketa handia 2011 urtearekin alderatuz (-24,1).
Doikuntza honen intentsitatea 2011n izandakoa baino handiagoa da, bukatutako etxebizitzen
kopurua (11.324 unitate) ia ez baitziren murriztu 2010arekiko (11.400 unitate).
Etxebizitzen bi tipologia nagusiek (babestuak eta libre berriak) jaitsiera handia izan dute
2012an. Lehenengoen kasuan murrizketak (-% 29,9) bigarrengoen kasuan (-% 18,7) baino
eragin handiagoa izan du.
Estatuan, bukatutako etxebizitzen kopuruaren jaitsierak (-% 25,6) EAEn izandakoaren
antzeko maila erdietsi du (%-24,1). Kasu honetan, etxebizitza libre berriak (-% 33,8)
babestutakoak (-% 8,3) baino bilakaera negatiboagoa izan du.
2012an biztanleriarekiko bukatutako etxebizitzen kopuruari dagokionez, biztanleko
bukatutako etxebizitzak ratioan emaitza altuenak dituzten sei autonomia erkidegoen artean
kokatzen da EAE (1.000 biztanleko 3,9 bukatutako etxebizitzak), Estatuko batez bestekoaren
gainetik (1.000 biztanleko 2,8 bukatutako etxebizitzak).
EAE eta Estatuaren arteko bilakaerazko alderaketa-analisia egiterakoan, etxebizitza-
eraikuntzaren krisiaren hasieratik nabaritzen da Estatuan jaitsiera handiagoa izan dela
bukatutako etxebizitza kopuruan.
Horrela, 2.3 atalean zehazten diren 1994an 100 oinarriarekin sortutako indizearen balioek,
azkeneko lau urteetan EAEk bukatutako etxebizitza kopuruan doitze txikiagoa jasan ahal izan
duela agerian jartzen dute, 2007ko 265eko baliotik 2012ko 146kora pasatuz. Estatuan,
ordea, murrizketa zorrotza izan da, 267ko baliotik 2007an 53ra pasatuz 2012an.
Aurreko urtearekin alderatuz, 2012an ia autonomia erkidego guztietan atzera egin da
bukatutako etxebizitzen kopuruan. Bakarrik Aragoiko kasuan (+% 73,9) eta Madrilgo
Erkidegoan (+% 0,5) igoera antzematen da bukatutako etxebizitzen kopuruan.
Nolanahi ere, 2011ko magnitudeekin alderatuta doikuntza honen norainokoa desberdina da,
intentsitate berezikoa izanez Kanarietan (-% 70,9), Katalunian (-% 55,4), Errioxan (-%
50,2) eta Asturiasen (-% 40,9).
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
139
Epe luzeko bilakaeraren azterketa egiten bada, nabarmentzekoa da 2006. urtearekin
alderatuz (higiezinen krisiaren hasieraren aurreko urtea), EAEn bukatutako etxebizitzen
kopurua beste erkidegoetan baino ehuneko txikiagoan murriztu dela. Horrela, EAEn 2006 eta
2012 urteren arteko gutxitze tasa % 41,2an kokatzen den bitartean, beste autonomia
erkidegoetan % 50 gainditzen du, % 80aren gaineko mailak erdietsiz Estatuko autonomia
erkidegoen erdian baino gehiago.
EAEn eskaintzan dauden etxebizitzen prezioen deskribapena egitera zuzendutako berariazko
atalean azaltzen da 2012an doitasunak portaera desberdina izan duela etxebizitza motaren
arabera.
Etxebizitza erabiliaren eskaintzaren kasuan, gutxitze nabarmena eman da 2012ko ekitaldian
metro koadro erabilgarriko batez besteko prezioan (-% 7,2), 3.564,7 eurotan kokatuz.
Bestalde, eskaintzan dagoen etxebizitza libre berriaren prezioak 3.742,1 euroko batez
bestekoa erdiesten du, beraz 2011. urtearekin alderatuz jaitsiera txikia azaltzen du (-%
0,7a).
Eskainitako etxebizitza babestuaren prezioak ostera igotzen jarraitzen du, eta metro
koadroko 1.585,4 eurotan kokatzen da, beraz ekitaldi honetan % 3,5 igo du.
Epe luzeko ikuspegitik, EAEn eskaintzan dauden etxebizitzen prezioen doitasunek intentsitate
handiagoa adierazten dute. Horrela, etxebizitza erabiliaren kasuan % 18,2ko murrizketa
hautematen da, etxebizitza libre berriaren kasuan izandakoarena baino pixka bat gainetik (-
% 15,9).
Etxebizitza babestuak ordea, 2007tik geroztik metro koadroko batez besteko prezioa % 19,8
areagotzen ikusi du.
2012an alokairu merkatuaren bilakaera aztertuz, eskaintzan dauden etxebizitzen batez
besteko errentaren prezioan % 4,5ko jaitsiera antzeman da, beraz etxebizitza erabilien
jabeek eskatutako batez besteko errenta hilean 856 eurotan kokatzen da, azken hiru
urtetako txikiagotzerako joera mantenduz.
Azkenik, sektorearen eragileak ezkor azaltzen dira 2012ko ekitaldian merkatuaren egoera
konplexuaren aurrean, Higiezinen Eskaintzaren Estatistikatik abiatuta egindako hautemate
indizea bere gutxieneko historikoan kokatuz, 6,6 puntuko balorazioarekin 0 eta 100 arteko
eskalan, 2011ko 12,3 punturen kontra.
Eragileen hautematea okerrera egitea lotuta dago datorren hiruhileko salmenten
aurreikuspenen txikiagotzearekin, eragileek beraiek 2011n azaltzen zituzten
aurreikuspenekiko. Halaber, prezioen doikuntza datorren urtean mantenduko dela
aurreikusten da, etxebizitza erabiliei zein etxebizitza berri libreei dagokienez.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
140
Etxebizitza-premia eta -eskaria EAEn 7.3
2011. urtearekin alderatuz, Etxebiden jaso diren eskaeren kopurua pixka bat gehitu da,
84.516 unitate erdietsiz.
Etxebizitza eskari hauetatik, gehienak banakako eskabideei dagokie (57.264), txikiagotzea
arina izanez (-% 1,5) aurreko urtearekin alderatuz. Bestalde, familia-unitateei loturiko
eskabideen kopurua % 4,8 areagotu da, 27.516ra iritsiz.
2012ko ekitaldian, alokairuko etxebizitza babestuaren gehitzerako joera mantentzen da, bere
garrantzia areagotuz. Modalitate hau soilik aukeratzen dutenen kolektiboa, guztira
eskabideen % 43,6 izan zen, jabetza-erregimeneko eskaria, ostera, maila baxuagoan
kokatuz (% 21,6).
Bilakaerari erreparatuz, aipagarria da alokairuko eskariaren nagusitasuna, halako moldez
bikoiztu egin baita ia 4 urtetan (2008an Etxebiden alokairuko eskabideen pisu erlatiboa %
23,4 zen).
Etxebideko eskabideei dagokien diru-sarreren mailak, % 6,8ko jaitsiera izan du 2011.
urtearekin alderatuz, batez bestekoa 16.476 erokoa izanez. Horrela, 2012an hiru eskarietatik
bik (% 61,2), urteko 22.000 euro gordinetik azpiko diru-sarrera haztatuak aurkezten dituzte.
Etxebideko eskatzaileen kupoak aztertuz, 35 urte azpitik dutenen pisu espezifikoak gutxitze
joera nabarmena adierazten du, 2009an % 46,9 izatetik 2012an % 33,1 izatera pasatuz.
Etxebideko inolako kupoan ez direnek sartzen, berriz, gero eta garrantzi handiagoa dute,
2012an hiru eskabideetatik bi hauetarikoak baitira (% 32,0), 2009ko % 24,1aren kontra.
Higiezinen merkatuaren jarduera 7.4
2012. urtean, EAEn gauzatutako salerosketen kopurua %17,2 murriztu da, urteko 15.000
eskualdaketen mailaren azpitik utzi arte. Nolanahi ere, gutxiagotze honen intentsitatea
2011n antzemandakoaren azpitik dago, orduan salerosketen kopurua % 22,4 murriztu
baitzen.
Lurralde Historikoen arabera, ezberdintasun nabarmenak antzematen dira 2012an izandako
dinamiketan. Gutxiagotze-tasa handiena Bizkaian adierazten da ekitaldi honetan gauzatutako
eskualdatzeen kopuruan (-% 23,6); Gipuzkoan ere jaitsiera garrantzitsua gertatu da
gutxiagotze-tasan (-% 18,5).
Araban, ordea, aurreko ekitaldian higiezinen merkatuak izandako jarduera mantendu ahal
izan da, 2011. urtearekin alderatuz, eta gauzatutako eskualdatzeek gehitze txikia izan dute
(+% 2,0).
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
141
EAEn 2012an gauzatutako salerosketen gutxiagotzearen joera, etxebizitzen hiru tipologi
nagusiei dagokie; nolanahi ere desberdintasunak daude gutxiagotzearen intentsitatean.
- Gutxiagotze handiena etxebizitza erabilien salerosketei dagokie (-% 22,5 2011
urtearekin alderatuz).
- Etxebizitza berri librearen kasuan merkatuaren jarduera % 13,0 murriztu da.
- Etxebizitza babestuen salerosketak dira aztertutako hiru tipologietatik jaitsiera
txikiena izan dutenak (-% 8,9).
Etxebizitza erabiliari loturiko gutxiagotzea larriagoa da oraindik 2012an eskualdatzeen erdia
etxebizitza mota honi dagokiola kontutan hartuz (% 49,6). 2011. urtearekin alderatuz, bere
pisu erlatiboa murriztu da, orduan eskualdatzeen % 53 baitziren).
2012an etxebizitza berri libreen salerosketak guztira eskualdatzeen % 27,4 dira. Etxebizitza
babestuari dagokionez, ordea, gero eta pisu espezifiko handiagoa dute: ia lau
eskualdatzetatik bat etxebizitza mota honi dagokio (% 23,0)
EAEn ez bezala, 2012an Estatuan gehitze arina antzeman da eskualdatzeen kopuruan (%
4,2), aurreko urteetan izandako gutxiagotze larriekin bat ez datorrena (-% 28,9 2011n).
Estatuan, higiezinen merkatuaren jarduerak izandako bilakaera positiboa, 2012aren zehar
etxebizitza erabilien salerosketek izandako areagotzean oinarritu da. 2011. urtearekin
alderatuz % 12,5 gehitu da, 2011. Urtean, ostera, etxebizitza mota honen salerosketak %
24,4 murriztu ziren.
Ordea, 2012an etxebizitza babestuaren zein etxebizitza berri librearen salerosketak gutxitu
dira Estatuan, bi tipologiek antzeko tasa negatiboak izanez (-% 9,3 eta -% 8,2 hurrenez
hurren).
Sustapen Ministerioaren informazioaren arabera 2012. urtean etxebizitzaren prezioen
doikuntzak jarraitu du, eta, aldi berean, EAEko merkatu higiezinaren murrizketak ere.
EAEn etxebizitza libre berriaren prezioa % 4,4 jaitsi da, 2.541 €/m2-etan kokatuz;
etxebizitza erabiliak, berriz, murrizketa txikiagoa izan du (-% 1,5), 2.484,4 €/m2-ko batez
besteko balioa erdietsiz.
Etxebizitza erabiliaren eta berriaren prezioak murrizteko joera honek profil biziagoa
adierazten du Estatu mailan; beraz, 2012an gutxiagotzea eman da bi tipologietan, % 7,8 eta
% 10,4 hurrenez hurren, metro koadroko prezioa 1.587,7 eta 1.515,2 eurotan kokatuz.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
142
Etxebizitzak birgaitzea EAEn 7.5
EINren Biztanleria eta Etxebizitza Zentsuari buruzko informazio berriak, EAEko etxebizitza
eta eraikuntza-parkearen argazki xehea aurkezteko aukera ematen digu.
2011ko informazio honen arabera, euskal etxebizitza-parkearen antzinatasuna nabarmena
da; horrela, EAEko eraikinen % 42,1ek 50 urte baino gehiago ditu, 1960 urtea baino aurretik
eraikiak izan baitziren.
Halaber, antzinatasun handiko eraikinen proportzio handia hauteman da: ia lau eraikinetik
batek (% 22,4) ehun urtetik gora izango ditu hamarkada hau bukatzerakoan.
Hiru Lurralde Historikoetan desberdintasun nabarmenak sumatzen dira etxebizitza-parkearen
antzinatasunari dagokionez. Araba da profil desberdinagoa aurkezten duen lurraldea. Bertan,
eraikin zaharrenen pisu erlatiboa nabarmenki txikiagoa da, 60 urte baino gehiago dituztenak
guztira % 32,1 baitira. Gipuzkoan eta Bizkaian, ordea, % 44,8 eta % 44,5 dira, hurrenez
hurren.
EAEko eraikuntza-parkearen zati handi bat antzinatasun handikoa izan arren, zentsuaren
informazioak eraikin gehienak egoera onean daudela dio; horrela, eraikinen % 91,6 ―egoera
ona‖ bezala sailkatuta dago, eta proportzio hau antzekoa da hiru lurraldeetan.
Nolanahi ere, badago oraindik igogailua bezalako instalazioak ez dituztenen (% 36,4) edo
irisgarritasun arazoak dituztenen (% 58,4) etxebizitza kopuru handia EAEn.
EAEko etxebizitza eta eraikuntza-parkearen argazki horrek agerian jartzen du Eusko
Jaurlaritzak EAEko etxebizitzak birgaitzeko programetan egindako inbertsio-ahaleginaren
garrantzia.
Ekonomiaren eta aurrekontuen testuinguru zail honetan, 2012an birgaitzearen alde egindako
apustua mantendu da, non 16,7 milioi euroko laguntzak eman baitzaizkie 15.797
onuradunei, horien artean etxebizitzen jabeei eta EAEko jabekideen erkidegoei.
Horrela, 2011n emandako diru-laguntzen kopuru ekonomikoa ere gainditu ahal izan da (+%
6,3), onuradunen kopuruak txikiagotze arina jasan badu ere.
Laguntza hauek izan duten eraginari dagokionez, diru-laguntza hauek erabiliz egindako
birgaitze obren guztizko aurrekontua 320 milioi eurokoa izan dela dirudi, 2011ko 288,3 milioi
euroko zenbatekoa urrunetik gaindituz.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
143
Hipoteka-bidezko finantzazioa 7.6
2012an urtebeteko Euriborraren jaitsiera nabarmena izan da, oso maila txikian kokatu arte
(% 1,111). Murrizketa honek jarraipena ematen dio 2008an % 4,813tik hasitako gutxiagotze
joerari, eta 2011n moztu zena.
Hala ere, hipoteka-merkatuan ez zuen eraginik izan 2012an zehar Euriborrak banku-
finantzaketan ezarritako beherapen garrantzitsu honek. Beraz, kreditu-erakundeek hipoteka-
bermedun kredituetan ezartzen dituzten interes-tasak % 3,0 inguruko mailetara igo dira.
Testuinguru honetan, 2012an hipoteka-jarduerak jaisten jarraitu du EAEn, etxebizitzaren
erosketari loturiko hipoteka-maileguen formalizazioa % 26,2 gutxiagotuz, hipotekak guztira
17.033 izan arte.
Gutxiagotze tasa honek 2011ko gutxiagotze erritmoarekin jarraitzen dela adierazten du,
EAEn formalizatutako hipoteken kopurua % 25,1 gutxiagotu baitzen.
Bizkaia da hipoteka-jardueran jaitsiera handiena izan duen lurraldea (% 38,1), Gipuzkoan
eta Araban, ostera, nahiz eta gutxiagotze tasak garrantzitsuak izan diren, ez dira
hainbestekoak (-% 14,8 eta -% 17,2).
2012an emandako hipoteka-kredituaren guztizko zenbatekoa, intentsitate handiagoarekin
gutxiagotu egin da (-% 32,8), 2011n antzemandako gutxiagotzearen norainokoa areagotuz
(-% 26,0).
Horrela, hipoteka bakoitzeko batez besteko zenbatekoa jaisten da, 143.000 eurotik 2011n
130.000 eurotara 2012an, hau da -% 8,9.
Halaber, euskal familien finantza-ahalegina gutxitu egin da, 2012ko azkeneko hiruhilekoa
aurreko urteko aldi berarekiko. Dena den, 2012. urtearen bukaeran EAEn hipoteka-kuota eta
soldaten kostuaren arteko erlazioa % 32,1ean kokatzen da, Estatu mailan adierazle honek
duen balioaren 2,8 puntutik gainetik.
Azkenik, garrantzizkoa hartzen da txostenaren edizio honetan higiezinen krisiaren eraginei
loturiko atala garatzea hipoteka-exekutatze prozedurei dagokienez.
Botere Judizialaren Kontseilu Nagusiaren estatistikak eskaintzen duen serie historikoak,
2012an EAEn gertatutako exekuzioak 1.061 baino gehiago izan direla dio, hau da 2011ko
1.174 exekuzioekiko % 9,6 gutxiago.
Espainiako Jabetza, Ondasun Higiezin eta Merkataritza Erregistratzaileen Elkargoak, bere
aldetik, 2012. urteko txosten monografikoa egin du Espainiako hipoteka-ez ordaintzeei
buruz, non 2012an EAEn guztira 785 exekuzio izan direla adierazten baita, hau da, %
84,4koa izan da prozedura honen xede izan diren lehen etxebizitzen proportzioa.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
144
II. ZATIA
2012KO ETXEBIZITZA POLITIKEN
EBALUAZIOA
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
145
1. POLITIKA ETA HELBURUAK: 2010-2013KO ETXEBIZITZA BIDERATZEKO PLANA
2010-2013 Etxebizitza Bideratzeko Plana: planaren ardatz estrategikoak, 1.1jarduera-lerroak eta ekintzak8
2010-2013 Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Plana izan da Eusko Jaurlaritzak bere
etxebizitza-politika garatzeko eduki duen erreferentzia eta Plangintza Estrategikoa egiteko
bitartekoa. Plan horretan finkatu dira 2010-2013 (egia esan, azaldu den moduan, 2010-2012
epealdirako), aldirako etxebizitza politikek jarraitu beharreko ildo estrategiko garrantzitsuenak.
Aldi berean, Plan hau Etxebizitzaren Gizarte Ituna sinatu eta horren babespean sortu zela,
beste guztiak ez bezala. 2010ean sinatu zuten aipatutako ituna 75 taldek eta bertan zehaztuta
zeuden 2025era bitartean (15 urteko tartea) etxebizitza-politikek bete beharreko helburu
nagusiak. Plan Zuzentzaileak Gizarte Itunean hartutako konpromisoak jasotzen ditu.
Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planaren xedea jarraian adierazten den moduan
definitu zen:
Etxebizitza bat eskuratzeko zailtasun gehien dituzten pertsonen etxebizitza-
beharrari erantzutea. Horretarako, alokairuko etxebizitzen parkea zabaldu egingo da
eta hazkunde iraunkorragoa sustatuko da, gaur egungo bizitegi-parkea birgaitzeko
eta eraberritzeko neurriak sustatuz. Ildo horretan, funtsezkoa da erakundeen
laguntza eta sektore publikoaren eta pribatuaren arteko lankidetza lortzea.
5 ardatz estrategiko, 17 jardun-lerro et 70 ekintzatan dago egituratuta plana.
1. ardatza: "Etxebizitza eskuratzen laguntzea; baliabideak alokairura bideratuko dira
lehentasunez."
2. ardatza: Birgaitze eta hiri-eraberritzeko politika berri bat birformulatzea.
3. ardatza: Lurzorua kudeatzeko politika aktiboa sustatzea.
4. ardatza: Baliabideak eta bitartekoak Etxebizitza Politikari laguntzeko optimizatzea.
5. ardatza: Etxebizitza-politikaren gobernantza berri baterantz hurbiltzea.
Etxebizitza-politikaren bi oinarrizko euskarriak alokairuaren sustapena eta birgaitze-jardueraren
indartzea izan dira. Ezin da ahaztu lehen aldia dela Planaren izenean bertan aipatzen dela Hiri
Eraberritzea, Sailak jarduera-alor horren alde egindako apustu irmoaren isla.
Lehen jarduera-ardatzari erreparatuz, Planak hiru lan-lerro bereizten ditu alokairua
sustatzeko:
eraikuntza berriko babes publikoko etxebizitzak alokairuan sustatzea: 2010-2013 aldian
babes publikoko eraikuntza berrien % 34k9 alokairuko etxebizitzak izan behar dute.
Alokairuko etxebizitza librearen parkea zabaltzea, bi programaren bitartez:
82012ko abenduan eman zen amaitutzat Plana eta 2013an plan berri bat definitu behar zen, 2013-2016 aldirako ildo
estrategikoak eta lehentasunak zehazteko.
9 2011n Planaren helburu batzuk aldatu ziren. Horrela, alokairuko etxebizitzaren sustapena % 40tik % 34ra murriztu zen,
2010-2013 aldian zuzkidura-bizitoki gutxiago egongo baitzen.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
146
a) Bizigune programa.
b) Alokairuko etxebizitzetarako bitartekaritza-programa berria (ASAP)
Neurri fiskal berriak proposatzea alokairua sustatzeko, jabetza sustatu beharrean.
Bigarren ardatz estrategikoak hiri-birgaitze eta –eraberritzerako politika berri bat
birformulatzea eta berau jarraitzea zuen helburu nagusitzat. Zentzu horretan, zera aipatu behar
da: bigarren ardatz hori garatzeko, estrategia espezifiko bat landu behar da eta, horrekin
batera, "Eraikinak Birgaitzeko eta Hiri Eraberritzerako Plan Estrategiko" bat landu behar da eta
bertan zehaztuko dira 2010-2013 Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planak
birgaitzearen esparruan barne hartutako jarduera-ildoak.
Plan Zuzentzaileari helduta, bost lan-ildoren inguruan osatzen da Hiri Birgaitzea eta
Eraberritzea:
Lehentasunezko esku-hartzeak definitzea. Izan ere, gaur egungo parkearen beharrek
gainditu egiten dute Planaren denbora-muga, parkeko etxebizitzen antzinatasuna eta
akatsak kontuan hartuta.
Jarduera-ildo berri honekin laguntza-sistema aldatu nahi da, laguntzak emateko irizpide
berriak barne hartuz, hau da, lehentasuna eman behar zaie jarduera jakin batzuei.
Halaber, laguntza-sistema berria ezagutzera eman eta mantentzearen kultura sustatu
behar da.
a) Eraikinaren birgaitze integrala sustatzea, etxebizitza isolatuen gaineko jardueren
aurretik.
b) Iresgarritasuna, eraginkortasun energetikoa, egiturazko elementuak eta abar hobetzeko lanei lehentasuna ematea.
Lurralde osoko estaldura bermatzea. Xede horrekin, Eusko Jaurlaritzak Birgaitzeko
Hirigintza Sozietateetan (BHS) duen inplikazioa areagotu behar da, hain zuzen ere BHSek
duten jarduteko ahalmena indartuz eta eragile desberdinek aipatu sozietateek estaltzen
ez dituzten esparruetan bete dezaketen funtzioa aztertuz.
Eusko Jaurlaritzatik birgaitze-politika berria gidatzea; Etxebizitza Sailak Birgaitzearen eta
Hiri Eraberritzearen alorrean duen zerbitzu-zorroa definituko da, lehentasunak, beste sail
eta administrazio batzuekiko koordinazioa, laguntzen kudeaketa, eta abar moduko
alderdiak barne hartuz.
Birgaitzea eta hiri-eraberritzea sustatuko duten zerga-neurriak indartzeko proposamena
egitea Udalei eta Foru Aldundiei.
Babes publikoko etxebizitza berriak sustatzeko lurzoru erabilgarria edukitzea ezinbestekoa da,
hortaz, Plan Zuzentzailearen hirugarren ardatz estrategikoak lurzorua kudeatzeko politika
aktibo baten sustapena lortzea du xedetzat. Horrela, lurzorua lortzeko egiten den lana
areagotzea aurreikusten da Planean, eta, horretarako, bi lan-ildo nagusi proposatzen dira:
Lurzoruaren alorreko gardentasuna eta informazioa hobetzea. Sektoreko eragile guztiek
elikatu beharko dute eta, aldi berean, eskatzen duten eragileei informazioa emateko
balioko du.
Lurzorua lortzen laguntzeko mekanismoak garatzea eta babes publikoko etxebizitzak
eraikitzeko izapideak erraztea. Betiere, lurralde-oreka lortzeko lan egingo da.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
147
Eta alderdi hori ezin dugu ahaztu, 2010-2013 Plana kokatzen den testuinguru ekonomikoa
kontuan hartuta. Agerikoak dira aurrekontuko zailtasunak, eta, hori dela eta, Sailak baliabideak
eta bitartekoak optimizatzeko beharra azpimarratzen du, etxebizitza-politikaren esku jartzeko.
Hain zuzen ere, hori da Plan Zuzentzailearen laugarren ardatz estrategikoa.
Helburu hori lortzera zuzendutako ekintzak hiru jardun—ildoren inguruan egituratuta daude:
Alokabide publifikatzea eta EASPrekin elkartzea (Etxebizitza Alokairuetarako Sozietate
Publikoa); modu horretara, parkea bakunago bihurtzen da eta alokairuko parke publikoa
Sailaren kontrolpean edukitzea lortzen da.
Etxebizitzaren euskal zerbitzua sustatzea, babes publikoko etxebizitzen eskariaren eta
esleipenaren kudeaketan erreferente izan dadin
Etxebizitza-politikaren kudeaketaren eraginkortasuna maximizatzea: prozesuak berrikusi
eta erraztuko dira eta programak nahastutako Sailekin koordinatuko dira, besteak beste.
Amaitzeko, kontuan hartuta etxebizitza-politikaren esku hartzeko sistema oso konplikatua dela,
eta, horren aurrean, Etxebizitza Bideratzeko Planean garbi azpimarratzen da eragile guztiek
sarean lan egitea lortu behar dela, eraginkortasunik eza saihesteko. Horregatik, hau da Plan
Zuzentzailearen bosgarren ardatz estrategikoa: ―Etxebizitza-politikaren gobernantza berri
bat lortzeko aurrerapausoak ematea‖ funtsezkoa da, Planak proposatutako helburuak bete nahi
badira. Ardatz hau lau lan-ildoren inguruan antolatuta dago:
Esku-hartzen duten eragileen arteko informazio partekatua hobetzea eta Administrazio
elektronikoranzko prozesuak bizkortzea.
Tokiko Administrazioarekin erlazionatzeko eta koordinatzeko eredu berri bat osatzea.
Estrategiak bateratzeaz gain, etxebizitza-programei koherentzia emateko balioko du
eredu berri horrek.
Herritarrei arreta emateko tresnak modernizatzea. Horretarako Etxebizitzaren Behategia
optimizatu eta indartuko da eta herritarren parte hartzeko mekanismoak indartuko dira,
halaber.
Etxebizitzaren eta lurzoruaren arloko politiken ebaluazioan sakontzea.
2010-2013 Plan Zuzentzailearen helburu kuantitatiboak 1.2
2010-2013 Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planak 128.400 eragiketaren gauzatzea
barne hartzen du eta mota desberdinetako jarduerak biltzen dira eragiketa horien artean.
Edonola ere, aurreko atal batean aditzera eman den moduan, kontuan izan behar da Planaren
helburu partzial batzuk aldatu egin zirela geroago, merkatuaren errealitatera egokitzeko.
Horrela, epe laburrera bideragarrien ziren aukeren alde egin zen, gaur egungo egoera zailean
etxebizitza bat eskuratzeko zailtasun gehien dituzten pertsonei erantzuteko.
Lehen esan den moduan, Plan Zuzentzailearen helburu nagusietako bat alokairua sustatzea
izan da, lehen aipatutako hiru lan-lerroen bitartez. Hala ere, Plana abian jarri zen urtean Eusko
Jaurlaritzak egiaztatu zuen bankuko krediturik ezean zailtasun handiak zeudela halako beste
bizitoki batzuk abian jartzeko. Horregatik, etxebizitza erabili gehiago merkaturatzera zuzendu
du bere lana.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
148
Horrela, hasiera batean finkatutako 3.500 zuzkidura-bizitoki eraikitzeko helburua aldatu eta
1.500era murriztu zen. Bizigune Programako helburuak, berriz, zabaldu egin ziren eta 5.000
etxebizitza huts merkaturatzetik 6.000 etxebizitza merkaturatzera. Aldi berean, alokairuaren
bitartekaritza-programa berria sustatzeko apustu irmoa egin zen, azken helburuari 1.000
etxebizitza gehiago gehituz (2.000tik 3.000ra).
Helburu berri horiei helduta, 2013 urtea ixtean Planak eraikuntza berriko 18.000 etxebizitza
sustatzeko helburua ezarri zuen, horietatik % 34 alokairuko etxebizitzak izango zirelarik (6.100
etxebizitza) eta % 66 saltzeko etxebizitzak (11.900 etxebizitza).
Laurtekoaren amaieran etxebizitzaren eskatzaileen eskura jarritako alokairuko etxebizitzen
bolumena eutsi zitzaion, izan ere, alokairua sustatzeko programak eta sustapen berriko
etxebizitzak batera hartuta, alokairuko 23.100 etxebizitzako multzoa osatu zen eta kopuru hori
2010-2013 Planak erantzundako eskariaren % 58 zen (40.000 etxebizitza).
Salmentarekin lotutako helburuei erreparatuz, hasiera batean ezarritakoei eutsi zitzaien.
Eraikuntza berriko etxebizitzen kasuan, ordea, 850 lokal etxebizitza babestu bihurtu ziren,
1.350 etxebizitza erabili libre erosi ziren landaguneetan edo BIEetan eta 2.800 etxebizitza berri
sortu ziren birgaikuntzako eta hiri-eraberritzeko prozesuen ondorioz. Horrela, guztira 16.900
etxebizitza zeuden salgai, hau da, erantzundako eskari guztiaren % 42.
Alokairuan sustatutako 6.100 etxebizitza berriei erreparatuz, 3.700 etxebizitza sozialak ziren,
900 BOE itunduak eta 1.500 zuzkidura-bizitokiak (ZB).
Salmentaren helburuari dagokionez, aurreikusitako eraikuntza berriko 11.900 etxebizitzen
artetik 9.000 BOE itunduak ziren, 400 tasatu autonomikoak, 1.500 udal-etxebizitza tasatuak
eta 1.000 erosteko aukera barne hartzen duten alokairuko etxebizitzak. 2010-2013 Plan
Zuzentzaileak aurreikusitako etxebizitza mota berri bat dira aipatutako azkenak eta eragile
pribatuen ardura da horien sustapena.
Egindako aldaketekin batera, Sailari zegokion eskakizun-maila areagotu egin zen, izan ere,
etxebizitzaren sustatzaile gisa 2.500 etxebizitzatik 3.400era zabaldu zen helburua; aldi berean,
murriztu egin zen Visesak sustatu beharreko etxebizitzen bolumena (8.500etik 5.600era).
Udalei eta pribatuei zegokien helburuak ez zuen aldaketarik ezagutu eta 2.200 eta 6.800
etxebizitzatan mantendu zen, hurrenez hurren.
Eragile bakoitzak sustatutako etxebizitza motari dagokionez, Sailak berak sustatu zituen 3.400
etxebizitza: % 65 alokairukoak ziren (2.200 etxebizitza) eta % 35 saltzeko etxebizitzak ziren
(1.200 etxebizitza). VISESAri zegokion konpromisoa 5.600 etxebizitzakoa zen: % 30
alokairukoak (1.700 etxebizitza) eta % 70 saltzeko etxebizitzak (3.900 etxebizitza).
Bestalde, Udalek sustatu beharreko etxebizitzen helburuei erreparatuz, alokairuko etxebizitzak
ziren gehiengoa. Horrela, aurreikusitako 2.200 etxebizitzetatik % 59 (1.300 etxebizitza)
alokairu babestukoak ziren eta % 41 (900 etxebizitza) saltzeko etxebizitzak ziren.
Azkenik, eragile pribatuen kasuan kontrako proportzioak lortu zirela azpimarratu behar da:
Planak irauten zuen bitartean sustatu beharreko 6.800 etxebizitzetatik % 13 alokairukoak ziren
(900 etxebizitza) eta % 87 saltzeko etxebizitzak (5.900 etxebizitza).
Bestalde, 2010-21013 Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planak, lehentxeago
adierazi den moduan, aurreko planetan sortu den lurralde-desoreka zuzentzeko helburua du,
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
149
aurreko urteetako eraikuntza babestuaren zati handi bat Araban metatu da-eta. Horregatik,
2010-2013 Planak lurralde-oreka lortu nahi du eta garrantzi berezia ematen die etxebizitza-
behar handien duten esparru geografikoei.
Birgaitze-jarduerei dagokienez, Planaren arabera birgaitze babestuko 70.500 jarduera
aurreikusten ziren; 68.100 ziren birgaitze isolatuko jarduerak eta 2.400, azkenik, birgaitze
integratukoak.
Amaitzeko, 17.900 etxebizitza berri eraikitzeko adina lurzoru erosteko helburua finkatu zen.
Guztizko horretatik % 46 Sailak eskuratuko zuen (8.200 etxebizitza); % 39 Orubide/Visesak
(7.000 etxebizitza); % 8 Udalek (1.500 etxebizitza), eta gainerako % 7 eragile pribatuek
(1.200 etxebizitza). Helburu orokor hori ere murriztu zen 2011n, hasiera batean 19.500
etxebizitza aurreikusi baitziren.
Kontuan hartu behar da 2010-2013 Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Plana lantzeko
orduan herritarrek egindako ekarpenak jaso direla. Hain zuzen ere, Etxebideren webgunean
dagoen Herritarrek Parte Hartzeko Plataformaren bitartez egin dituzte herritarrek ekarpenak.
Prozesu horren ondorioz, herritarrek egindako 30 proposamen jaso dira Planean.
2010-2013 Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planaren aurrekontu-kostua 1.168
milioi eurokoa da (1.194 milioi hasiera batean), eta kopuru horri aurreko ekitaldietan egindako
jarduerak direla eta hartutako konpromisoen kopurua gehitu behar zaio (195 milioi euro),
beraz, gastuaren guztizko aurrekontua 1.363 milioi eurokoa da (1.389 milioi aurretik). Guztizko
horretatik 751 milioi 2010 eta 2013 artean egin beharreko jarduerei dagozkie eta gainerako
612 milioiak etorkizunera begira edukiko diren betebeharrei (2037 bitartean edukiko direnak).
Bestalde, Sailaren sozietate publikoen (VISESA eta EASP) gastuaren aurrekontua, 2010-2013
Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planaren esparruan, 1.533 milioi eurokoa da
(1.517 hasiera batean); 990 milioi 2010-2013 aldirako aurreikusitako jardueretara eta 543
milioi 2037ra bitartean hartutako betebeharretarako. Aurrekontuak ezagututako hazkundea
Bizigune Programaren kostua 16 milioi eurotan areagotu izanari zor zaio.
Dena den, lehen esan den moduan, 2012an egoera okertu izanak, gobernu-taldea
ordezkatzearekin batera, Plan Zuzentzailea 2012ko abenduan amaitutzat ematera, eta 2013-
2016 aldirako ildo estrategikoak eta lehentasunak zehaztuko dituen beste plan bat 2013an
zehaztera eraman du.
Horrenbestez, txosten honetan 2010-2013 Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko
Planaren ebaluazioa egiten da, indarrean egon den hiru urteetan: 2010-2012.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
150
1.1 taula 2010-2013 Plan Zuzentzailearen helburu kuantitatiboak
ETXEBIZITZA BERRIAK SUSTATZEKO JARDUERAK 2010 2011 2012 2013
GUZTIRA 2010-2013
HASIERAKO
HELBURUAK
Etxebizitza motaren arabera
ZB 100 400 500 500 1.500 3.500
Alokairuko etxebizitza soziala 550 1.050 1.100 1.000 3.700 3.700
Alokairuko etxebizitza babestuak eta itunduak
100 200 300 300 900 900
Alokairua guztira 750 1.650 1.900 1.800 6.100 8.100
Saltzeko etxebizitza babestuak eta itunduak
2.300 2.100 2.300 2.300 9.000 9.000
Erosteko aukera duten alokairuko etxebizitza babestuak
100 200 300 400 1.000 1.000
Saltzeko etxebizitza tasatu autonomikoak
100 100 100 100 400 400
Saltzeko udal-etxebizitza tasatuak 200 400 450 450 1.500 1.500
Saltzeko etxebizitzak guztira 2.700 2.800 3.150 3.250 11.900 11.900
Sustatzailearen arabera
Etxeb. Saila 500 1.000 1.000 900 3.400 2.500
VISESA 1.400 1.400 1.400 1.400 5.600 8.500
Udalak eta udal-sozietateak 450 450 650 650 2.200 2.200
PRIBATUAK 1.100 1.600 2.000 2.100 6.800 6.800
SUSTAPEN BERRIAREN HELBURUA
GUZTIRA
3.450 4.450 5.050 5.050 18.000 20.000
ETXEBIZITZAREN ALORREKO HAINBAT JARDUERA
Etxebizitza hutsak merkaturatzea* 4.750 4.833 5.417 6.000 6.000 5.000
Alokairurako bitartekotza-programa berria 0 300 1.100 1.600 3.000 2.000
Emantzipatzeko Oinarrizko Errenta gazteen alokairurako*
6.021 6.646 7.321 8.000 8.000 8.000
Etxebizitza babestutzat kalifikatutako
lokalak
0 150 250 450 850 850
Etxebizitza erabili librearen erosketa landa-eremuetan eta BIE-etan
0 250 450 650 1.350 1.350
B&E prozesuetan sortutako etxebizitza berriak
0 600 1.000 1.200 2.800 2.800
HAINBAT JARDUERA GUZTIRA* 10.771 12.779 15.538 17.900 22.000 20.000
BIRGAITZE JARDUERAK
Birgaitze integratua 200 400 800 1.000 2.400 2.400
Birgaitze isolatua 18.000 17.000 16.500 16.600 68.100 68.100
Birgaitze-eragiketak guztira 18.200 17.400 17.300 17.600 70.500 70.500
LURZORU JARDUERAK
Lurzoru-jarduerak guztira 3.200 4.900 4.000 5.800 17.900 19.500
2010-2013 PLANAREN ERAGIKETAK GUZTIRA*
35.621 39.529 41.888 46.350 128.400 130.000
Bizigune Programaren helburuak eta urte bakoitzari dagokion Emantzipatzeko Oinarrizko Errenta metagarriak dira.
Grisez ageri diren kopuruak 2011n aldatu dira.
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
Bestalde, 2010-2013 Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planak lurralde-oreka
bilatzen du. Zentzu horretan, etxebizitza-behar handieneko eremu geografikoak azpimarratzen
ditu, orain arteko desorekak arintzen laguntzeko. Izan ere, azken urteetan Arabak bereganatu
du eskaintza babestuaren gehiengoa. Horregatik, Planak aldi osoan lurralde bakoitzean lortu
beharreko helburuak zehazten ditu, nahiz eta ez dituen zehazten urteko helburuak
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
151
1.2 taula 2010-2013 Plan Zuzentzailearen helburu kuantitatiboen banaketa geografikoa
2010-2013 GUZTIZKO HELBURUAK
KOP. %
ALOKAIRUA SUSTATZEA ARABA 1.000 16,9 Bizkaia 3.000 49,4
Gipuzkoa 2.100 33,7
GUZTIRA 6.100 100,0
JABETZA SUSTATZEA
ARABA 1.900 16,1
Bizkaia 5.700 47,5
Gipuzkoa 4.300 36,4
GUZTIRA 11.900 100,0
GUZTIZKO HELBURUAK ALOKAIRUA ETA EROSKETA
ARABA 6.700 16,8
Bizkaia 19.500 48,6
Gipuzkoa 13.800 34,6
GUZTIRA 40.000 100,0
ETXEBIZITZA HUTSAK ETA ALOKAIRURAKO BITARTEKOTZA PROGRAMA BERRIA
ARABA 1.500 16,4
Bizkaia 4.500 50,0
Gipuzkoa 3.000 33,6
GUZTIRA 9.000 100,0
ETXEBIZITZAK BIRGAITZEA
ARABA 10.000 14,1
Bizkaia 39.200 55,6
Gipuzkoa 21.300 30,3
GUZTIRA 70.500 100,0
LURZORUA
ARABA 3.000 16,7
Bizkaia 8.800 49,3
Gipuzkoa 6.100 34,0
GUZTIRA 17.900 100,0
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
152
1.3 taula 2010-2013 Planaren aurrekontu-kostuak eta VIVESA eta EASP sozietate publikoen gastuaren aurrekontua 2010-2013 Planaren esparruan
Milioi eurotan
2010-2013
Gainerako
2037ra bitartean
GUZTIRA HASIERAKO HELBURUAK
ETXEBIZITZA SAILAREN AURREKONTUA
Lurzorua eta urbanizazioa 57,3 56,2 113,5 113,5
Eraikuntza 84,5 141,0 225,5 159,5
Kapital-transferentziak taldeko enpresetara 37,1 63,3 100,4 192,3
Diruz lagun daitezkeen etxebizitza- eta lurzoru-
politikak
270,8 247,2 518,0 517,5
Diruz lagun daitezkeen hainbat politika 43,1 29,3 72,4 72,4
Langile- eta funtzionamendu-gastuak 75,7 0,0 75,7 75,7
Hainbat gastu 62,6 0,0 62,6 62,6
2010-2013 PLANAREN GUZTIZKO KOSTUAK 631,2 537,0 1.168,2 1.193,7
Gastu konprometituak 120,0 74,7 194,7 194,7
SAILAREN AURREKONTUA GUZTIRA 751,2 611,7 1.363,0 1.388,5
VISESA ETA ALOKABIDEREN
AURREKONTUA
Lurzorua eta urbanizazioa 114,1 0,0 114,1 114,1
Eraikuntza 589,1 367,2 956,3 956,3
Gainerako inbertsioak 5,2 0,0 5,2 5,2
Inbertsioak guztira 708,4 367,2 1.075,6 1.075,6
Bizigune programa 154,3 44,4 198,7 182,6
Eroslehentasuna eta atzera-eskuratzea 38,4 0,0 38,4 38,4
Finantza-inbertsioak eta epe luzerako
kredituak
1,2 0,0 1,2 1,2
Transferentziak eta kapitalaren diru-
laguntzak guztira
193,9 44,4 238,3 222,2
Langile- eta funtzionamendu-gastuak 44,0 0,0 44,0 44,0
Finantza-gastuak 43,6 131,8 175,4 175,4
Gastu arrunta guztira 87,6 131,8 219,4 219,4
VISESA ETA ALOKABIDEREN GASTUAREN
AURREKONTUA GUZTIRA
989,9 543,5 1.533,4 1.517,2
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
Etxebizitza-politikan parte hartzen duten eragileak10 1.3
Proposatutako helburuak betetzeko ezinbestekoa da EAEko etxebizitza-politika publikoetan
parte hartzen duten eragileek, eskumen desberdinak dituztenek, parte hartzea, laguntzea eta
erantzunkidetasuna.
Alokairuaren politikari dagokionez, ¡Error! No se encuentra el origen de la referencia..
aulan ikus daitezke prozesuan nahastutako eragile garrantzitsuenak eta bakoitzaren eskumen
eta/edo erantzukizun nagusiak. Enplegu eta Gizarte Politiketako Sailean, Etxebizitza
Sailburuordetza, Gizarte Politiketako Sailburuordetza eta Enplegu eta Lan Sailburuordetza
biltzen dira.
10 Jardun horiek xehetasun handiagoarekin azter daitezke alokairu-politiken ebaluazioaren 2011ko txostenean.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
153
Etxebizitza Sailburuordetzari dagokionez, bere zeregin nagusia da datozen lau urteetan
alokairuaren alorrean garatuko diren helburu estrategikoak eta neurri zehatzak zehaztea eta,
zentzu horretan, Etxebizitzaren Plan Zuzentzaile berria da11 (egun lantzen ari dira) plangintza
estrategikorako bitarteko nagusia.
Baliabideak lehentasunez alokairura bideratuz, etxebizitza bat eskuratzeko aukerak hobetu
nahian, Etxebizitza Sailburuordetzaren jarduera alokairuko etxebizitza babestu berrien
sustapenera zuzentzen du, zuzenean sustatuz edo alokairua diruz laguntzeko politiken bitartez;
eta, bestetik, partikularren etxebizitzak errentamenduan eskaintzeko lan egitera zuzentzen du
bere jarduera, Bizigune Programaren eta etxebizitzen alokairurako ASAP bitartekotza-programa
berriaren bitartez.
Bestalde, Gizarte Politiketako Sailburuordetza arduratzen da merkatu libreko alokairuko
etxebizitza batean bizi diren familien diru-laguntza sozialez. Laguntza horien baitan sartzen da,
alde batetik, Etxebizitzaren Prestazio Osagarria (EPO). Aldian behingo prestazio ekonomiko bat
da, Diru-sarrerak Bermatzeko Errentaren osagarria, eta ohiko etxebizitzaren edo bizilekuaren
gastuak estaltzeko ematen da.
Udalerriei dagokienez, etxebizitzaren udal sozietateak azpimarratu behar dira. Etxebizitzaren
eta Lurzoruaren Sustatzaileen Euskal Elkarteko (AVS Euskadi) kide dira guztiak eta elkartearen
barruan daude, halaber, Eusko Jaurlaritzaren hiru sozietate publikoak (Visesa, Orubide eta
Alokabide), eta udal sozietate hauek: Ensanche 21, Bilboko Udal Etxebizitzak, Donostiako
Etxegintza, Irunvi, Surbisa, Bidebi eta Sestao Berri (Eusko Jaurlaritzarena da % 50).
11 2013-2016 Plan berria lantzen ari dira.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
154
1.4 taula EAEko alokairu-politikan parte hartzen duten agenteak
ALOKAIRU POLITIKAN PARTE HARTZEN DUTEN
ERAGILEAK
ETXEBIDE, babes publikoko etxebizitzak
esleitzeko euskal zerbitzua
SPGVA / ALOKABIDE, Alokairuko etxebizitzak
kudeatzeko sozietate publikoa
ENPLEGU ETA GIZARTE GAIETAKO SAILA.
ETXEBIZITZA SAILBURUORDETZA
BIZILAGUN, Jabetza Horizonalaren eta Hiri
ERrentamenduen Bitartekaritza eta
Kontziliazio Zerbitzua
UDAL SOZIETATEAK ETA UDALAK
ESKUMEN/ERANTZUKIZUN GARRANTZITSUENAK
• Alokairuko etxebizitza babestuaren eskaria jasotzea.
• Aloikaruko babes publikoko etxebizitza esleitzea.
• Alokairu babestuko parke propio bat sortzea.
• Parke propioko, Bizigune programako, Etxebizitza Sailaren eta
hainbat Udalerrien etxebizitzak alokairu babestuan kudeatzea.
•Bizigune Etxebizitza Hutsaren Programa kudeatzea
• Eusko Jaurlaritzaren alokairu-politika definitzea, planifikatzea eta
ebaluatzea.
• Alokairua sustatzeko laguntzak eta programak garatzea
• Hiri Errentamenduen Legerekin erlazionatutako gaiei buruzko
informazioa eskaintzen du.
• Errentamendu-kontratuetarako bermeak bilatzen ditu: bisatua,
kontratuak erregistratzea, fiantzen gordailuak.
• Alokairuko etxebizitza babestuak sustatzea.
• Udalerrian dagoen etxebizitza babestuaren eskaria eta esleipena
zaintzea.
• Alokairu babestuko parke propioa kudeatzea.
ERAGILE PRIBATUAK
• Alokairuko etxebizitzak eraikitzea
•Alokairuko etxebizitza babestuak sustatzea
•Alokairu pribatuaren parkean bitartekaritza-lanak egitea
• ….
ENPLEGU ETA GIZARTE GAIETAKO SAILA.
ETXEBIZITZA SAILBURUORDETZA
• Gizarte-prestazio ekonomikoak ematea: Diru-sarrerak Bermatzeko
ERrenta, Etxebizitzarako Prestazio Osagarria, Gizarte Larrialdietako
Laguntzak.
Birgaitze-politikei dagokienez, Enplegu eta Gizarte Politiketako Sailak hainbat programa ditu
etxebizitzak eta eraikinak birgaitzen laguntzeko, area degradatuen hiri-eraberritzea egiteko eta
hiri-ingurune eta etxebizitzetarako iresgarritasuna hobetzeko eta bermatzeko.
Aipatutakoez gain, Eusko Jaurlaritzako beste sail batzuetatik birgaitze-jarduerak diruz
laguntzeko programak sustatzen dira, hala nola irisgarritasuna edo eraginkortasun energetikoa
hobetzeko programak; zenbait kasutan, Etxebizitza Sailak laguntzen dituen jardueretarako
laguntza osagarriak dira.
Bestalde, hainbat udalerritan Birgaitzeko Hirigintza Sozietateak (BHS) daude. Sozietate horiek
birgaitze integratuko eremuak (BIE) aitortzeko dekretuen babespean sortu dira. Sozietate
horiek, nahiz eta hasiera batean BIEetan esku hartzeko helburuarekin sortu ziren, kasu askotan
zegokien jarduera-esparrua udalerriko beste eremu batzuetara zabaldu dute. Horrela, Eusko
Jaurlaritzako Enplegu eta Gizarte Politiketako Sailaren Etxebizitza Sailburuordetzak emandako
Birgaitze Isolaturako laguntzen kudeaketan parte hartu eta lagundu dute.
Modu berean, EAEko hainbat udalerritan birgaitzera zuzendutako laguntzak ematen dituzte
udalek eta laguntza horiek Eusko Jaurlaritzako Enplegu eta Gizarte Politiketako Sailaren
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
155
etxebizitzaren arloak ematen dituen laguntzekin bateragarriak dira. Udalerri horien artean aipa
daitezke Bilbo, Donostia, Eibar edo ARABARRIn (Arabako Foru Administrazioaren mendeko
Sozietate Publikoa da) barne hartutako udalerriak. Gipuzkoako Foru Aldundiak birgaitze-
laguntzen programa propio bat du, halaber.
Birgaitzera zuzentzen diren laguntzak alde batera utzita, etxebizitza eta eraikinen jabeek beren
jabetzen kontserbazio-egoera ona zaindu behar dute. Auzokideen elkarteetan sor daitezkeen
gatazkak edo arazoak konpontzeko, Eusko Jaurlaritzak Bizilagun zerbitzu publikoa sortu eta
herritarren zerbitzura jarri du. Bestalde, Hiri Jabetzako Ganberak desagertu zirenetik, Sailak
bere gain hartu ditu jabeen artean sor daitezkeen gatazkak konpontzeko bitartekaritza- eta
adiskidetze-funtzioak. Bitartekaritzaren eta adiskidetzearen bitartez sortzen diren gatazkak
epaitegietatik kanpo konpontzea bilatzen da.
1.5 taula Birgaitze-politiketan parte hartzen duten eragileak EAEn
ENPLEGU ETA
GIZARTE
POLITIKETAKO
SAILA.
ETXEBIZITZA
SAILBURUORDET
ZA
EKONOMIA ETA
OGASUN SAILA
INGURUMEN ETA
LURRALDE
POLITIKA SAILA:
Industria Aurrien
Programa
ENPLEGU ETA
GIZARTE GAIETAKO
SDAILA:
Gizarteratzeko
Programa
ENERGIAREN
EUSKAL
ERANKUNDEA: EEE,
RENOVE planak
Sailen arteko erlazioak
Udalak
Birgaitzeko Hirigintza
Sozietateak (BHS)
Foru Aldundiak
Erakundeen arteko
erlazioak
Politikarekin erlazionatutako eragile andana kontuan hartuta, oso garrantzitsua da Sailen eta
Erakundeen arteko erlazioak egokiak izatea. Horregatik, lehen esan den moduan, hau da Plan
Zuzentzailearen bosgarren ardatz estrategikoa: Etxebizitza-politikaren gobernantza berri bat
lortzeko aurrerapausoak ematea‖ funtsezkoa da, Planak proposatutako helburuak bete nahi
badira.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
156
2. 2012KO EKITALDIKO JARDUERAK: SINTESIA, ADIERAZLE KUANTITATIBO
NAGUSIAK
Etxebizitza Bideratzeko Planaren aginte-taula: helburu kuantitatibo nagusiak 2.1
Etxebizitza Bideratzeko Planaren aginte-taularen helburu kuantitatiboak lau multzo handitan
sailkatzen dira: etxebizitza sustatzeko helburuak, birgaitzeko helburuak, lurzoruaren arloko
helburuak eta beste jardun batzuekin lotzen diren helburuak.
Etxebizitza Bideratzeko Planak, etxebizitza berria sustatzeko helburu orokorrez gain, helburu
zehatzak ere finkatzen ditu, etxebizitzaren edukitza-erregimena, etxebizitzaren tipologia eta
agente sustatzailea aintzat hartuta.
Aurreko kapituluan esan den moduan, kontuan hartu behar da 2012ko abenduaren 31n
amaitutzat jo dela Plan Zuzentzailea, hortaz, Txosten honetan Plana indarrean egon den hiru
urteetarako ezarritako helburuen ebaluazioa egiten da.
Eraikuntzako helburu orokorretan oinarrituta, 2010-2013ko Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea
Bideratzeko Planak guztira babes publikoko 5.050 etxebizitza eraikitzea ezarri du 2012rako
helburu gisa.
2012an babes publikoko 2.420 etxebizitzaren eraikuntzari ekin zaio, hortaz, % 48ko betetzea
lortu da aipatutako urterako helburu orokorrei helduta. Plana martxan jarri eta lehen hiru
urteetan, betetze-maila altua erregistratu da: 11.926 etxebizitza babesturen eraikuntzari ekin
zaio, eta horrela, aldirako aurreikusitako helburuen % 92 bete da.
2010-2013 Etxebizitza Bideratzeko eta Hiri Eraberritzeko Gida Planak 2012rako aurreikusitako
eraikuntza-helburuek lortutako betetze-mailari dagokionez, ezin da ahaztu gaur egungo egoera
ekonomikoa oso zaila dela, eta ondorioz, oso zaila izan da eta eragozpen handiak egon dira
etxebizitza babestuaren sustapen berriak garatzeko.
Planaren helburuek 2010-2012 aldian izan duten betetzeari erreparatzen bazaio, eta edukitza-
erregimena kontuan hartzen bada, % 43ko betetzea lortu da eraikitzen hasitako alokairuko
etxebizitzen kasuan (1.843 etxebizitza), eta nabarmenki gainditu da ezarritako helburua
salerosketa-erregimeneko etxebizitzen kasuan (10.083 etxebizitza, % 117). 2012ko ekitaldiari
dagokionez, alokairuak oso urrutitik begiratzen dio aurreikusitako helburuari (% 6), eta eraikitzen
hasitako salmenta-erregimeneko etxebizitzek % 73ko betetzea lortu dute aurreikusitako
helburuarekiko.
Babes-modalitateari dagokionez, 2010-2012 aldian salmenta-erregimeneko BOE etxebizitzek (%
139) eta etxebizitza tasatu autonomikoek (% 151) lortutako emaitza bikainak azpimarratu behar
dira. Alokairuko modalitateei dagokienez, BOEen kasuan % 71ko betetzea lortu da, % 45ekoa
lortu da etxebizitza sozialaren kasuan eta % 20ra iritsi da betetzea zuzkidura-bizitokien kasuan.
Azken ekitaldiko emaitzei erreparatuz, salmenta-erregimeneko BOEen emaitzak hobeak izan
direla esan behar da (% 87), eta etxebizitza tasatu autonomikoen kasuan ere nabarmen gainditu
da urterako ezarritako helburua (% 304).
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
157
2.1 taula 2010-2013 Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planaren aginte-taula.
2012 2010-2012 METATUA EBALUAZIOA ADIERAZLEA Helburua
Gauzatutakoak
Betetze-maila (%)
Helburua Gauzatut
akoak
Betetze-
maila
(%)
ETXEBIZITZA BERRIAK SUSTATZEKO JARDUERAK
HELBURUA GUZTIRA, SUSTAPEN BERRIA 5.050 2.420 47,9 12.950 11.926 92,1
Etxebizitza motaren arabera
ZB 500 91 18,2 1.000 201 20,1
Alokairuko etxebizitza soziala 1.000 20 2,0 2.700 1.217 45,1
Alokairuko etxebizitza babestuak eta itunduak 300 0 0,0 600 425 70,8
Alokairua guztira 1.900 111 5,8 4.300 1.843 42,9
Saltzeko etxebizitza babestuak eta itunduak 2.300 2.001 87,0 6.700 9.035 134,9
Erosteko aukera duten alokairuko etxebizitza babestuak 300 0 0,0 600 0 0,0
Saltzeko etxebizitza tasatu autonomikoak 100 304 304,0 300 454 151,3
Saltzeko udal-etxebizitza tasatuak 450 4 0,9 1.050 594 56,6
Saltzeko etxebizitzak guztira 3.150 2.309 73,3 8.650 10.083 116,6
Eragile sustatzailearen arabera
Etxeb. Saila 1.000 573 57,3 2.500 1.513 60,5
VISESA 1.400 288 20,6 4.200 2.869 68,3
Udalak eta udal-sozietateak 650 4 0,6 1.550 1.120 72,3
PRIBATUAK 2.000 1.555 77,8 4.700 6.408 136,3
ETXEBIZITZAREN ALORREKO HAINBAT JARDUERA
Hutsik dagoen etxebizitza eta alokairu libreko bitartekaritza 6.517 5.105 78,3 6.817 5.105 74,9
Etxebizitza hutsak merkaturatzea 5.417 5.102 94,2 5.417 5.102 94,2
Alokairurako bitartekaritza-programa berria 1.100 3 0,3 1.400 3 0,2
Emantzipatzeko Oinarrizko Errenta gazteentzako alokairurako
7.321 3.997 54,6
7.321 3.997 54,6
Etxebizitza babestutzat kalifikatutako lokalak 250 3 1,2 400 13 3,3
Etxebizitza erabili librearen erosketa landa-eremuetan eta BIEetan 450 7 1,6 700 36 5,1
Birgaitzeko eta hiri-eraberritzeko prozesuetan sortutako etxebizitza berriak 1.000 594 59,4 1.600 1.917 119,8
BIRGAITZE JARDUERAK
Birgaitzeko laguntzak 17.300 15.529 89,8 52.900 51.359 97,1
Birgaitze integratua 800 1.342 167,8 1.400 4.873 348,1
Birgaitze isolatua 16.500 14.187 86,0 51.500 46.486 90,3
LURZORU JARDUERAK
HELBURUA GUZTIRA, LURZORUA 4.000 269 6,7 12.100 2.344 19,4
Etxeb. Saila 1.500 207 13,8 5.900 1.592 27,0
Orubide/Visesa 1.500 62 4,1 4.500 752 16,7
Udalak eta Udal Sozietateak 500 0 0,0 1.000 0 0,0 --
PRIBATUAK 500 0 0,0 700 0 0,0 --
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
Eragile sustatzailea kontuan hartuta, lehen hiru ekitaldietako datuek erakusten dute eragile
pribatuen kasuan betetze-maila oso altua lortu dela (% 136). Hala ere, etxebizitzen tipologia
kontuan hartzen bada, eragile pribatuek salmenta-erregimeneko etxebizitzen eraikuntza sustatu
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
158
dute batez ere, eta aurreikusitako helburua bikoiztea lortu da; alokairu babestuak, ordea, % 38ko
betetzea lortu du (2012an ez da alokairuko etxebizitzarik eraikitzen hasi). Bestalde, ez da
erosteko aukera barne hartzen duen alokairuko etxebizitza berririk eraiki, ezta udal-etxebizitza
tasaturik ere.
Bestalde, Udalei eta Udal Sozietateei dagokienez, % 73ko betetzea lortu dute aurreikusitako
helburu orokorrekiko (% 1 2012an), VISESAk % 68koa lortu du (% 21 2012an) eta Sailak,
azkenik, % 61ekoa (% 57 2012an). Etxebizitzen tipologia kontuan hartuta, bestalde, Sailak
betetze-maila altuagoa lortu du alokairuko etxebizitza sozialen kasuan (% 47), saltzeko
etxebizitzen kasuan baino (% 41). Dena den, kontuan hartu behar da 394 etxebizitza tasatu
autonomiko eraikitzen hasi direla, eta horien kasuan ez zegoen aldez aurretik ezarritako
helbururik. Etxebizitza horiek eta saltzeko etxebizitza itunduak batera hartuta, saltzeko
etxebizitzen eraikuntza-helburua % 84 bete dela esan daiteke.
VISESAri dagokionez, saltzeko erregimeneko etxebizitzen kasuan % 75ko betetzea lortu da, eta
% 62koa izan da, berriz, alokairuko etxebizitzen kasuan. Etxebizitza tasatu autonomikoei
dagokienez, ez da aurreikusitako helburua bete (% 20), nahiz eta, lehen esan den moduan, Sailak
berak sustatu du tipologia hori. 2012ko azken ekitaldiari dagokionez, VISESAk saltzeko BOE
bakarrik sustatu du (helburuaren % 58), eta ez da gainerako tipologiako etxebizitzarik sustatu.
Amaitzeko, Udalei dagokienez, udal-etxebizitza tasatuen kasuan betetze-maila altua lortu da
hirurtekoan (% 91); etxebizitza sozialen edo alokairuko BOEen kasuan, berriz, % 30koa da
betetzea, aurreikusitako helburuarekiko. Bestalde, ez da zuzkidura-bizitokirik eraikitzen hasi, eta
saltzeko 392 etxebizitza babesturen eraikuntzari ekin zaio, nahiz eta horrelakorik ez zen
aurreikusten eraikuntza-helburuen baitan. Horrez gain, ezin da ahaztu 2012ko ekitaldian izugarri
moteldu dela Udalen eta Udal Sozietateen eraikuntza-jarduera; horrela, 4 udal-etxebizitza tasatu
bakarrik hasi dira eraikitzen.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
159
2.2 taula 2010-2013ko Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planaren helburuen betetze-maila, eragilearen arabera
2012 2010-2012 METATUA EBAL
UAZIOA
Gauzatzeak, eragilearen eta
etxebizitza motaren arabera (etxebizitza kopurua)
Helburua
Gauzat
utakoak
Betetze-
maila (%)
Helburua
Gauzat
utakoak
Betetz
e-maila (%)
ETXEBIZITZA BERRIAK SUSTATZEKO JARDUERAK
SAILA 1.000 573 57,3 2.500 1.513 60,5
ZB 300 20 6,7 600 130 21,7
Alokairuko etxebizitza soziala 400 90 22,5 1.000 539 53,9
Saltzeko etxebizitza soziala 0 40 -- 0 80 --
Saltzeko BOE itundua 300 118 39,3 900 369 41,0
Etxebizitza tasatu autonomikoa 0 304 -- 0 394 --
VISESA 1.400 288 20,6 4.200 2.869 68,3
Alokairuko etxebizitza soziala 500 0 0,0 1.200 796 66,3
Saltzeko BOE 800 288 36,0 2.700 2.013 74,6
Etxebizitza tasatu autonomikoa 100 0 0,0 300 60 20,0
PRIBATUAK 2.000 1.555 77,8 4.700 6.408 136,3
Alokairuko etxebizitza itundua 300 0 0,0 600 227 37,8
Saltzeko etxebizitza 1.200 1.555 129,6 3.100 6.181 199,4
Erosteko aukera duen alokairuko etxebizitza 300 0 0,0 600 0 0,0
Udal-etxebizitza tasatua 200 0 0,0 400 0 0,0
Udalak eta udal-sozietateak 650 4 0,6 1.550 1.136 73,3
ZB 200 0 0,0 400 0 0,0
Etxebizitza soziala / Alokairuko BOEa 200 0 0,0 500 150 30,0
Udal- etxebizitza tasatua 250 4 1,6 650 594 91,4
Saltzeko BOE 0 0 -- 0 392 --
GUZTIRA 5.050 2.420 47,9 12.950 11.926 92,1
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
Analisia birgaitze-jardueran oinarrituta, ezarritako helburuen betetze-maila handia egiaztatu da.
Zehazki, 2012. urtean, etxebizitza birgaituen kopurua 15.529 etxebizitzatara heldu da,
aurreikusitako helburuaren % 90 hain zuzen ere. Bi ekitaldien osotasunari erreparatuta, betetze-
maila % 97koa da, hau da, Plan Zuzentzaileak hirurtekorako ezarritako helburua gainditu da.
Birgaitze integratuko eragiketen edo birgaitze isolatuen eragiketen analisi bereizia aztertuta, ikus
dezakegu birgaitze integratuko eragiketen kopurua Etxebizitza Bideratzeko Planean aurreikusitako
kopurua baino handixeagoa dela.
Izan ere, eragiketa integratuetako etxebizitza birgaituen kopurua 4.873 unitatekoa da bi
ekitaldietan, eta Planak 1.400 etxebizitza birgaituen kopurua zuen helburu gisa (% 348). Aitzitik,
eragiketa isolatuen ondorioz 51.500 etxebizitza birgaitzeko helburua finkatu zen, eta 46.486
eragiketa gauzatu da (helburuaren % 90).
Era berean, aintzat hartu behar da hiru urteetan gauzatu diren hiri-birgaitzeko eta -berritzeko
prozesuetan guztira 1.917 etxebizitza berri sortu dela, eta, hortaz, ezarritako helburuari
dagokionez , betetze-maila oso handia izan dela (% 120).
Horrez gain, Planaren hirurtekorako aurreikusitako lurzoru eskuratzeek ez dute Etxebizitza
Bideratzeko Planak ezarritako helburua lortu, 2.344 etxebizitza eraikitzeko lurzorua erosi baita,
hau da, hasiera batean planteatutako helburuaren (12.100 etxebizitza) % 19. Saila zertxobait
gehiago hurbildu da aurreikusitako helburura, % 27ko betetze-maila lortuta, eta VISESA
helburuen % 17an geratu da.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
160
Etxebizitza hutsak merkaturatzeko Bizigune Programari dagokionez, betetze-maila altua lortu dela
egiaztatu da, ohikoa den moduan, eta aurreikusitako helburuaren betetze-maila % 94koa da.
Dena den, programak sortzen zuen kostu altua ikusita, kostu baxuagoa eragingo zuten alokairuko
merkaturako bitartekaritza-formula berriak pentsatzen hasi zen Saila.
Horrela, 2012ko maiatzean Sailak alokairuko merkatuko bitartekaritza-programa (ASAP)12 berria
jarri zuen martxan. Bigarren programa horrek ibilbide laburra izan du oraindik; lehenik eta behin,
agente laguntzaileen sare bat konfiguratu behar izan baita. Sare horrek dagoeneko 16 agente
homologatu dituenez, aurreikusitako emaitzak 2013an iristea espero da; 2012an 3 errentamendu-
kontratu besterik ez baitira sinatu. ASAP programa berria abian jartzea zaila izaten ari da,
Bizigunerekin gertatu bezala berori hedatzeko unean. Nolanahi ere, ASAP programa berrian
aldaketa garrantzitsuak egin beharko dira (ziur aski, prezioetan eta, ziurtasun osoz, kudeaketa-
sisteman), emaitzak gauzatzen eraginkortasunez lagundu dezan.
Emantzipatzeko Oinarrizko Errentari dagokionean, Administrazio Zentralak programa hori ezabatu
izanaren ondorioz, ezinezkoa izan da Plan Zuzentzaileak ezarritako helburuak betetzea. Ez da
ahaztu behar, laguntza horiek, Enplegu eta Gizarte Politiketako Sailak kudeatzen baditu ere,
Sustapen Ministeriotik datozela. 2012ko abenduan, Emantzipatzeko Oinarrizko Errentaren guztira
3.940 hartzaile gazte zeuden (helburuaren % 54).
2012ko Etxebizitza Programa 2.2
2010-2013 Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planaren ondoriozko jarraibideek finkatu
dute 2012ko Etxebizitza Programa. 2012ko Etxebizitza Programa Operatiboak Sailaren Helburu
Estrategikoak finkatzen ditu –Planean ezarritako ardatzei jarraituta–, eta Euskal Autonomia
Erkidegoko Aurrekontu Orokorretan barne hartzen da.
Bestalde, 2.7. taulan, Etxebizitza Bideratzeko Planaren aginte-taularen barnean hartzen ez diren
Etxebizitza Programaren adierazleen jarraipena egiten da.
12 ASAP bitartekaritza-programa berria 2012an sortu da, martxoaren 27ko 43/2012 Errege Dekretuaren bidez.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
161
2.3 taula 2012ko Etxebizitza Programa.
HELBURUAK, EKINTZAK ETA ADIERAZLEAK HELBURUA*
1. ARDATZA: ETXEBIZITZA ESKURATZEN LAGUNTZEA, ETA HORRETARAKO, BALIABIDEAK ALOKAIRURA BIDERATZEA LEHENTASUNEZ
Alokairuko babes publikoko etxebizitzak eraikitzea (hasitako etxebizitza kopurua) 1.900
1. Zuzkidura-bizitokiak eraikitzea 300
2. Udalek zuzkidura-bizitokiak eraikitzea 200
3. Etxebizitza sozialak eraikitzea 1.100
4. Etxebizitza babestuak/itunduak eraikitzea 300
Erosketako babes publikoko etxebizitza berriak sustatzea (hasitako etxebizitza kopurua) 3.150
1. Etxebizitza babestuak/itunduak eraikitzea 2.300
2. Erosteko aukera duten alokairuko etxebizitza babestuak eraikitzea 300
3. Erregimen tasatu autonomikoko babes ofizialeko etxebizitzak eraikitzea 100
3. Udaleko erregimen tasatuko babes ofizialeko etxebizitzak eraikitzea 450
Alokairu babestuko parkearen tamaina
1. Alokairuko etxebizitzen parke publikoaren kuota etxebizitza babestuen guztizkoarekiko (%, 2012.12.31n) 35%
2. Alokairu babestuko parkearen bilakaera (alokairuko parke publikoa osatzen duten etxebizitzen kop., 2012.12.31) 24.000
Partikularren etxebizitzen eskaintza alokairuan sustatzea 6.517
1. BIZIGUNEren alokairu babestuko parkea osatzen duten etxebizitzen kopurua 5.417
2. Bitartekaritzapeko etxebizitzen kopurua 1.100
Finantzaketa egoki eta egonkorreko esparrua sustatzea
1. Sistemarako finantziazioa, Eusko Jaurlaritzaren eta Euskadin diharduten kreditu-entitateen arteko finantziazio-hitzarmenen mekanismoaren bidez (milioi eurotan) 400
2. ARDATZA: BIRGAITZERAKO ETA HIRI ERABERRITZERAKO POLITIKA BERRI BAT BIRFORMULATZEA ETA GIDATZEA EAE-N.
1. Auzoak berritzeko eta hiri-eraberritzeko jardunak (onartutako proiektu kopurua) 15 2. Irisgarritasunerako eta oztopo arkitektonikoak ezabatzeko programa (Planetan eta
obretan onartutako proiektu kop.) 170 3. Etxebizitzak birgaitzea (adierazlea: diruz lagundutako birgaitutako etxebizitza
kopurua = arlo horretako administrazio-ebazpenak) 16.500 4. Eraikin osoak birgaitzea (adierazlea: eraikinean integratuta dauden eta birgaikuntzaz
baliatu diren etxebizitzen kopurua) 800 5. 50 urtetik gorako antzinatasuna duten eraikinetan ikuskaritza teknikoak sustatzeko
programa berria (onartutako programa kop.) 1 3. ARDATZA: LURZORUA KUDEATZEKO POLITIKA AKTIBO BAT SUSTATZEA
Lurzorua lortzea (eragileek lortutako lurzoruaren gainean eraiki daitezkeen babes publikoko etxebizitzen kopurua) 4.000
1. Sailak kudeatutako lurzorua lortzea 1.500
2. Orubide-VISESAk kudeatutako lurzorua lortzea 1.500
3. Gainerako eragileek kudeatutako lurzorua lortzea 1.000 4. ardatza: BALIABIDEAK ETA BITARTEKOAK ETXEBIZITZA-POLITIKARI LAGUNTZEKO OPTIMIZATZEA.
1. Parke publiko babestua ikuskatzea (ikuskatutako etxebizitza kopurua, ekitaldiaren amaieran metatuak) 64.000
2. Kalitatea eta berrikuntza hobetzea eraikuntzaren sektorean (ERAIKAL programaren esparruan onartutako proiektu kop.) 180
3. ETXEBIDE Etxebizitzaren Euskal Zerbitzuak e gindako zerbitzuaren gaineko erabiltzaileen eta bezeroen balorazioa (adierazlea: gogobetetzea neurtzeko inkesta, 0 eta 10 arteko balorazio-eskala) 7,0
5. ARDATZA: ETXEBIZITZA-POLITIKAREN GOBERNANTZA BERRI BATERANTZ HURBILTZEA.
1. Etxebizitzako eta hiri-eraberritzeko politikaren urteko ebaluazioa (txosten kopurua) 6 2. Administrazio elektronikoko plataformatik kudeatutako etxebizitza-prozesuak
(txertatutako prozesu kopurua) 1 3. Hiritarrek parte hartzeko prozesuak (inpaktuaren adierazle kualitatiboak) 1
* Grisez adierazten dira Etxebizitza Bideratzeko Planak aldatu dituen helburuak.
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
162
EAEko alokairu babestuaren parkeari dagokionez, eta Enplegu eta Gizarte Politiketako Sailaren
datuen arabera, 18.445 unitate dira, hau da, % 77ko betetze-maila da Etxebizitza Programak
ezarritako helburuari dagokionez (24.000 etxebizitza). Parke hori Euskal Autonomia Erkidegoko
etxebizitza babestuen parkearen guztizkoaren % 25 da; horrenbestez, modu erlatiboan ere ez da
betetzen Etxebizitza Programan finkatutako % 35eko helburua.
Halaber, Enplegu eta Gizarte Politiketako Sailaren helburu estrategikoa da Euskal Autonomia
Erkidegoan Irisgarritasun Planak eta Birgaitze Programak idazteko jardunak sustatzea,
irisgarritasuna sustatzeari buruzko abenduaren 4ko 20/1997 Legean ezarritakora egokitzeko
ingurunea. Hori dela eta, Sailak udalentzat eta toki-erakunde txikientzat iresgarritasun-planak
idazteko eta eguneratzeko eta hobekuntza-lanak egiteko diru-laguntzen ildo du martxan.
2012 Etxebizitza Programak ezarritako helburuari dagokionez, 170 proiektu onartzeko helburua
ezarri zen. Urtean 190 proiektu onartu dira eta horrek % 112ko betetze-maila erakusten du.
Auzoak birgaitzeko eta hiri-berrikuntzako jarduerei dagokienez, Sailak 2012an diru-laguntzak
eman ditu (5,12 milioi euroko kopurura iritsi da), Revive programan askotako auzoak birgaitzeko
eta hiri-berrikuntzako jarduerak burutzeko. Guztira 7 proiektu onartu ziren, baina 2012
Etxebizitza Programan 15 proiektu onartzea aurreikusten zen.
Bestalde, Etxebizitza Sailak aldian behin neurtzen du Etxebideren erabiltzaileen gogobetetze-
maila. Erregistroan izena eman duten etxebizitza-eskatzaileen artean eta etxebizitza babestuen
esleipendunen artean egindako inkesten bitartez egiten du. Sailaren helburua da batez beste 7,0
puntuko nota lortzea Zerbitzuaren balorazio orokorrean. 2012an, erregistroan izena emandako
pertsonen artean lortutako puntuazioa 5,6 puntukoa da, eta esleipendunen artean 6,8 puntukoa
da.
Eusko Jaurlaritzaren eta Euskadin diharduten kreditu-entitateen arteko finantziazio-hitzarmenen
mekanismoaren bidez egindako sistemarako finantzaketari dagokionez, 2012rako 400 milioi
euroko helburua ezarri zen, baina burutzea 48,2 milioira iritsi da, hau da, helburuaren % 12.
2012ko Etxebizitza Planaren helburua da etxebizitzako eta hiri-eraberritzeko politikaren
ebaluazioa aztertuko duten 6 txosten egitea. Aditzera eman behar da Sailak, 2012an, guztira 13
ebaluazio-txosten eman dituela argitara, eta txosten horien artean dago honako dokumentu hau.
Izatez, Sailaren etxebizitza-politiken ebaluazioa integrala da, eta, hala, aurretik egindako txosten
berariazkoagoetan egindako analisiak biltzen dira –txosten horietan gai zehatzak jorratu dira–.
Bestalde, 2012 Etxebizitza Programak 50 urtetik gorako antzinatasuna duten eraikinetan
ikuskaritza teknikoak sustatzeko programa berri bat onartzea aurreikusten du. 2012an onartu zen
Euskal Autonomia Erkidegoan eraikinen ikuskapen teknikoa arautzen duen Dekretua. Hain zuzen,
azaroaren 21eko 241/2012 Dekretuak arautzen ditu Euskal Autonomia Erkidegoan eraikuntza edo
eraikin katalogatuen edo babestuen ikuskapen teknikoak bete beharreko irizpideak eta baldintzak,
baita bizitegi-erabilerako eraikinek bete beharrekoak ere. Halaber, eraikinen ikuskapen
teknikoaren erregistroa sortzen eta arautzen du aipatutako Dekretuak.
Azkenik, etxebizitza babestuen ikuskaritza-programari dagokionez, 2012ko Etxebizitza
Programaren helburua da urtearen itxieran 64.000 etxebizitza ikuskatzea. Bisitatutako etxebizitza
kopuruari erreparatuta (58.331), betetze-maila % 91koa da. Hala ere, guztira egindako
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
163
ikuskapenak kontuan hartzen badira (74.480), % 116ko betetze-maila dugu, etxebizitza bat
ikuskapen bat baino gehiagoren mende egon baitaiteke.
2.4 taula 2012ko Etxebizitza Programaren adierazleen jarraipena
HELBURUAK, EKINTZAK ETA ADIERAZLEAK HELBURU
A GAUZATUTAK
OAK BETETZE MAILA
Alokairuko etxebizitzen parke publikoaren kuota etxebizitza babestuen guztizkoarekiko (%, 2012.12.31n) 35% 24,9% 71,1%
Merkatu babestuko alokairuen bilakaera. (2012ko abenduaren 31n alokairuko parke publikoa osatzen duten etxebizitzen kopurua) 24.000 18.445 76,9%
Sistemarako finantziazioa, Eusko Jaurlaritzaren eta Euskadin diharduten kreditu-entitateen arteko finantziazio-hitzarmenen mekanismoaren bidez (milioi eurotan) 400 48,2 12,1%
Auzoak berritzeko eta hiri-eraberritzeko jardunak (onartutako proiektu kopurua) 15 7 46,7%
Irisgarritasunerako eta oztopo arkitektonikoak kentzeko programa. (Planetan eta obretan onartutako proiektu kop.) 170 190 111,8%
Parke publiko babestua ikuskatzea (ikuskatutako etxebizitza kopurua, ekitaldiaren amaieran metatuak) 64.000 74.480 116,4%
50 urtetik gorako antzinatasuna duten eraikinetan ikuskaritza teknikoak sustatzeko programa berria (onartutako programa kop.) 1 1 100,0%
ETXEBIDE Etxebizitzaren Euskal Zerbitzuak e gindako zerbitzuaren gaineko erabiltzaileen eta bezeroen balorazioa (adierazlea: gogobetetzea neurtzeko inkesta, 0 eta 10 arteko balorazio-eskala) 7,0
Inskrib.: 5,6 Esleipend: 6,8
Etxebizitzako eta hiri-eraberritzeko politikaren urteko ebaluazioa (txosten kopurua) 6 13 216,7%
Administrazio elektronikoko plataformatik kudeatutako etxebizitza-prozesuak (txertatutako prozesu kopurua) 1
3. maila: 4 4. maila: 22
Hiritarrek parte hartzeko prozesuak (inpaktuaren adierazle kualitatiboak) 1 0 --
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
164
3. ETXEBIZITZA BIDERATZEKO PLANAREN JARRAIPENA, JARDUN ARDATZEN ARABERA
Aurreko kapituluan 2010-2013ko Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planaren helburu
kuantitatiborik nagusienen betetze-maila aztertu da, hau da, kopuru handiak. Haatik, Etxebizitza
Bideratzeko Plana kopuru handi horiek baino askoz ere gehiago da. Planaren bost ardatz
estrategikoek 70 jarduera hartzen dituzte barnean, eta jarduera horiek Planaren horizontean bete
behar dira. Atal honetan jarduera horien jarraipena egingo da, betiere Etxebizitza Bideratzeko
Plana martxan egon den hirurtekoan izan duen aurrerapen-mailari dagokionez.
3.1. ardatza: Etxebizitza eskuratzen laguntzea, eta horretarako, baliabideak 3.1alokairura bideratzea lehentasunez
2010-2013ko Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planaren lehen ardatz estrategikoa
etxebizitza eskuratzeko aukerak laguntzera zuzentzen da, baliabideak alokairuan eskaintzeko
ekimenetara bideratuta. Enplegu eta Gizarte Politiketako Sailaren lehentasunetako bat da Euskal
Autonomia Erkidegoan bizi diren hiritarren etxebizitza-beharrak egoki estaltzen direla bermatzea,
eta errentamendu babestua da, hain zuzen ere, baliabide ekonomiko urriko hiritarrek etxebizitza
eskuratzeko formularik onena.
Dena dela, krisialdi ekonomikoa eta finantzarioa areagotzeak nabarmen zaildu du alokairuko
erregimeneko etxebizitza berriak sustatzea, finantza-eskakizun handiak behar dituen modalitatea
da eta. Hori dela eta, azken urtean erosketara, batik bat, bideratu da etxebizitza babestuaren
eraikuntza, eta errentamenduaren kasuan beste formula berritzaile batzuetara jo da, Euskal
Autonomia Erkidegoan alokairu babestuko parkea gehitzeko.
Zehazki, Sailak alokairuko merkatuko bitartekotza-programa (ASAP programa) berria jarri du
martxan, baina, kasu honetan ere ez dira espero ziren helburuak lortu. Lehen azterketa batetik
ondoriozta daiteke oso zaila izaten ari dela programa hau zabaltzea, bere garaian Bizigunerekin
gertatu zen moduan, hortaz, aldaketak egin beharko dira espero diren emaitzak lortzeko.
3.1.1 1.1. jarduera-ildoa: Babes publikoko etxebizitza berriaren sustapena indartzea,
alokairuko etxebizitzei lehentasuna emanez.
Lehen jarduera-ildo honetan planteatutako ekintzek etxebizitza babestuen parkea gehitzea dute
helburu, eta, batez ere, Euskal Autonomia Erkidegoko alokairu babestuko parkea. Ildo horretan
nabarmendu behar da 2012ko eraikitzen hasitako etxebizitzen bolumena 2.420 unitatetakoa dela.
Guztizko horretatik, alokairu-erregimenak guztira 111 ekimen hartu ditu, hau da, ekimen guztien
% 5.
Ekimenen guztizko kopuruari dagokionez, kontuan izan behar dugu Etxebizitza Bideratzeko
Planaren lehen hirurtekoan, 2010-2012, guztira babes publikoko 11.926 etxebizitza hasi dela, hau
da, aldi horretan merkatu librean hasitakoak baino gehiago (10.119 etxebizitza libre).
Bestalde, alokairu-erregimeneko etxebizitzen eraikuntzarako finantziazioa lortzeko, lehen ardatz
honetan aurreikusitako lehen ekintza da azalera-eskubidearen erregimenpean eraikitako
etxebizitzen lurzorua saltzea. Bestalde, xede berdinarekin guztira hiru deialdi egin direla esan
behar da. Hiru deialdiak batera hartuta, lurzorua erosteko 3.814 eragiketa gauzatu ziren eta
Sailak 43 milioi euro baino gehiago lortu zituen horri esker.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
165
Bestalde, alokairuaren sustapena sustapen pribaturako erakargarriagoa izan dadin lortzeko
asmoz, Etxebizitza Bideratzeko Planak prezioak eta errentak berraztertuko ditu, eta etxebizitzen
eraikuntza-kostuen benetako egiturara egokituko ditu errentak. Xede horrekin, Planak Euskal
Autonomia Erkidegoan eraikuntza babestuko kostuen erreferentziazko adierazlea sortzea
aurreikusten du, eragiketa estatistiko baten bitartez (Planaren 2. ekintza). 2012an lortu dira
etxebizitza babestuaren eraikuntza-kostuen adierazleak, aurreko bi urteetako etxebizitza
babestuen sustapen-espedienteak aztertu ostean.
Bestalde, 2010ean, alokairuko errentak berraztertzeari ekin zitzaion Etxebizitza, Herri Lan eta
Garraio sailburuaren 2010eko azaroaren 3ko Aginduaren bidez –Agindu horrek babes ofizialeko
etxebizitzen gehieneko prezioak zehazten ditu, Agindu berri horren bitartez alokairuaren errentak
jaitsi nahi ziren. Zentzu horretan esan behar da, azken datuek erakusten duten bilakaera kontuan
hartuta, beherakada nabarmena ezagutu dutela etxebizitza babestuen batez besteko alokairuaren
errentek (% 14tik gorako beherakada), eta beherakada horrek mesede berezia egin die
aipatutako gizarte-taldeei, bizi duten estualdia arintzeko balio izan baitu zenbait kasutan.
Era berean, urbanizazioaren eraginpeko kostuak gehitzeko eta hala etenda dauden eragiketak
desblokeatzeko, Planak lurzoruaren balioa eta urbanizazio-kargen balioa banakatzea eta
bakoitzari oinarrizko moduluaren ehuneko balio bat esleitzea hartzen du aintzat (Planaren 3.
jarduera). Jarduera hori ez da Plana garatu den urteetan (201o-2012) gauzatzea lortu.
Alokairu-erregimeneko etxebizitza babestuaren eraikuntza gehitzeko beste ekintza bat Udalekin
egin beharreko hitzarmenen bitartez alokairuko etxebizitza babesturako lurzoru-erreserba
gehitzea da. Zentzu horretan, 2012an ia ez da horrelako jarduerarik garatu, eta Sailak alokairuan
jarritako lurzoruen erreserba gehiago egin dira, 214 etxebizitza gehiagorako, hain zuzen ere.
5. jarduerak etxebizitza-beharrak estaltzera zuzentzen diren zuzkidura-bizitokien sustapena
bultzatzea aurreikusten du, bizitoki horiek Euskal Autonomia Erkidegoko alokairu iraunkorreko
parkea gehitzeko tresna baliagarria direlakoan. Hala ere, Plana abian jarri zen urtean halako beste
bizitoki batzuk abian jartzeko zailtasun handiak zeudela egiaztatu zen; hori dela eta, 2011n,
murriztu egin zen Planaren horizonterako hasiera batean aurreikusi zen 3.500 bizitokien helburua,
eta 1.500 bizitokitan finkatu zen. Ezin da ahaztu egoera ez dela erraztu ondorengo bi urteetan eta
guztira 201 zuzkidura-bizitoki bakarrik jarri direla martxan. Hala ere, EAEko hainbat udalerritan
hitzarmenak sinatu dituzten horrelako bizitokiak sustatzeko, hortaz, hurrengo urtean emaitza
hobeak lortzea espero da.
2010-2013 Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planak, lehentxeago adierazi den
moduan, aurreko planetan sortu den lurralde-desoreka zuzentzeko helburua du, aurreko
urteetako eraikuntza babestuaren zati handi bat Araban metatu da-eta. Xede horrekin, Sailak
Etxebizitza Bideratzeko Planaren horizonterako helburuak finkatu zituen, lurralde historikoetako
etxebizitza-eskaintzaren arabera.
Plan Zuzentzailea indarrean egon den hirurtekoan emaitza desorekatuak lortu dira ezarritako
helburuari dagokionez (Araba: % 16,5; Bizkaia: % 48,5; Gipuzkoa: 35%). Nahiz eta hobekuntza
nabarmena lortu den, izan ere aurreko laurtekoan eraikuntza babestuaren erdia Araban kokatzen
zen, ez da lortu aurreikusitako banaketa. Zehazki, hirurtekoan egindako eraikuntzak banaketa
hau eduki du lurraldeka: % 26 Araba, % 45 Bizkaian eta % 29 Gipuzkoan.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
166
Etxebizitza Bideratzeko Planaren 7. jarduerak etxebizitzen sustapenean kooperatiben sektorearen
partaidetza sustatzeko mekanismoak ezartzea hartzen du aintzat. 2012an kooperatiben sektorean
909 etxebizitza babesturen eraikuntzari ekin zaio. 2010-2012 aldi osoa kontuan hartuta, 2.229
etxebizitzara iritsi dira kooperatiben sektorean (guztiak salmenta-erregimeneko etxebizitzak dira).
Bestalde, kooperatiben sektorea sustatzeko helburuari helduta, 2012an Eusko Legebiltzarrera
bidalitako etxebizitzaren lege-proiektuan Andel eredua barne hartzen da. Alokairua sustatzeko
helburua lurzoru-lagapeneko kooperatiben eredu bat da, eta jada prest daude Eusko
Jaurlaritzaren jabetzakoak diren lurzoruetan esku hartzeko baimena ematen duten orri
ekonomikok eta juridikoak. Krisi garaiotan, kooperatiben sektorea etxebizitza sustatzeko eragile
indartsuena izatera iritsi dela azpimarratu behar da.
Bestalde, Etxebizitza Bideratzeko Planak etxebizitza babestuen prezioak finkatzeko beste formula
bat sartzea aurreikusi du, familien ahalegin ekonomikoak haien diru-sarreretarako egokiak izateko
eta, aldi berean, sustapenak askiak eta orekatuak izateko. Horretarako, Etxebizitza Bideratzeko
Planaren 9. jarduerak Berme eta Konpentsazio Funtsa sortzea hartzen du aintzat, eta Funts
horrek etxebizitza-eskuratzaileen errenta-mailen araberako salmenta-prezio bereiziak aplikatzea
ahalbidetuko du. Jarduera horrekin lotuta, eta aurrez aditzera eman den moduan, eskuratzaileen
gehieneko sarrera-mailak eguneratu dira (2011ko irailean onartutako Agindua). Legebiltzarrera
bidalitako etxebizitzaren lege-proiektuan jasota dago Berme eta Konpentsazio Funtsaren lege-
arautzea, hortaz, aurreikusitako ekintza guztiak egin dira.
Gaur egungo egoeran areagotu egin dira finantziazioa eskuratzeko zailtasunak, eta, hortaz,
Planak behar besteko finantziazio-esparru egokia eta egonkorra zuzkitu beharko du, etxebizitza
babestua erosteko zein sustatzeko. Ildo horretan, nabarmendu behar da Eusko Jaurlaritzarekin
sinatutako finantza-hitzarmenaren esparruan kreditu-entitateek hirurtekorako emandako
finantziazioa 479 milioi eurokoa dela (2.833 mailegu), eta, horri esker, 7.933 etxebizitza
finantzatzeko aukera izan zen. Datu horietan etxebizitzak sustatzeko eragiketak ez ezik,
etxebizitzak errentamenduan jartzera begira eskuratzeko eragiketak eta partikularrek etxebizitzak
birgaitzeko eta erosteko eragiketak ere hartzen dira barnean.
Etxebizitza Bideratzeko Planaren 12. jardueraren bidez, Etxebizitza Sailak etxebizitzen
sustapenerako laguntzen berri emateko komunikazio-kanpainak garatzea aurreikusten du.
Etxebide-ren web-orrian ikus daiteke indarrean dagoen etxebizitzetarako laguntzen eskema, eta
horrez gian, informazio-edukiak eta formatuak eguneratu eta hainbat komunikazio-kanpaina egin
dira.
Etxebizitza Bideratzeko Planak etxebizitza babestuko beste irudi bat abian jartzea aurreikusten
zuen: erosteko aukera duen alokairuko etxebizitza. 2010-2012 hirurtekorako helburua tipologia
horretako 600 etxebizitzatan finkatu zen. Hala ere, 2012ko abendura arte ez da onartu irudi berri
horren garapena ahalbidetzen duen araudia onartu, hortaz, ezinezkoa izan da tipologia horretako
etxebizitzarik martxan jartzea.
Zehazki, 2012ko abenduaren 12ko Aginduan, erosteko aukera barne hartzen duen babes
ofizialeko etxebizitzen alokairuari buruzkoa denean, garatzen da aukera berri hori. Agindua
Planaren indarraldiaren amaieran onartu bada ere, 2013an lortutako lehen emaitzak ikusita,
etxebizitza eskuratzeko modalitate berriak itxaropentsu egoteko arrazoiak daudela esan daiteke.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
167
Azkenik, jarduera-ildo horretako azken hiru jarduerak (14., 15. eta 16. jarduerak) eraikuntzaren
kalitatean oinarritzen dira, eta garrantzi berezia ematen diote eragimen energetikoari. Horri
dagokionez, adierazi behar da Etxebizitza Sailak 222.400 euroko diru-laguntza eman diola Euskal
Herriko Unibertsitateari, eraikuntzaren kalitatea kontrolatzeko laborategiko arlo termikoa
garatzeko –Administrazioaren eta Unibertsitatearen arteko elkarlanerako irudia gauzatuta–.
Halaber, Sailak 180.000 euroko diru-laguntza eman ditu eraikuntzaren kalitatea kontrolatzeko
laborategiko arlo akustikoaren kudeaketa finantzatzeko. Horrez gain, diru-laguntza eman die
Euskal Herriko Arkitektoen Elkargoari eta Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako Aparejadore eta
Arkitekto Teknikoen Elkargoei, eraikuntzaren eta etxebizitzaren kalitatea hobetzeko. Diru-
laguntza hori 123.600 eurokoa izan zen 2012an eta 102.152 eurokoa, berriz, 2011n eta 2010ean.
Bestalde, ezin da ahaztu 2012ko uztailaren 18ko Aginduaren bitartez, auzoetan eraginkortasun
energetikorako programa berezi bat jarri zela martxan: REVIVE programa. Denborarekin,
eraginkortasun energetikoaren kultura berri baten garapena lortu da, eta iresgarritasun
unibertsalarekin batera, funtsezkoak izango dira biak etorkizuneko hiri birgaitzea, eraberritzea eta
berritzea zuzentzeko politiketan. Eraginkortasun energetikoko hainbat proiektutan monitorizazio-
saiakuntzak egin dira, SPRI sozietatearen bitartez, eta Sailak ere proiektu bereziak garatu ditu.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
168
3.1 taula Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planaren 1. ardatzaren - 1.1 ildoaren aginte-taula
1. ARDATZA: ETXEBIZITZA ESKURATZEN LAGUNTZEA, ETA HORRETARAKO, BALIABIDEAK ALOKAIRURA BIDERATZEA LEHENTASUNEZ
1.1. jarduera-ildoa: Babes publikoko etxebizitza berriaren sustapena indartzea, alokairuko etxebizitzei lehentasuna emanez
JARDUERA ADIERAZLEA
JARRAIPENA
HELBURUA 2012
GAUZATZEA 2012 EBALUAZIOA
1. Alokairuko etxebizitzak sustatzeko baliabide ekonomikoak sortzera bideratutako neurriak abian jartzea, adibidez: azalera-eskubidean eraikitako etxebizitzen lurzorua saltzea. Aldi berean, etxebizitza horiek babes publikoko etxebizitza gisa kalifikatu beharko dira modu iraunkorrean.
Azalera-eskubidea saltzearen ondoriozko diru-sarrerak.
Aurrekontuan sartutako sarrerak, BEZ barne: 19,25 M €
Formalizatutako salmenta kopurua: 2012:821. METATUA: 3.810 Lurzoruaren salmenta-prezioa, BEZ barne, sartutakoa: 2012: 9,69 M€ METATUA: 44,97 M€
2012an baliabideak murrizketa handia ezagutu du. Hala ere, baliabidearen egoera orokorra ona da eta etxebizitza-programako bi urtetako diru-sarreren kopuru adina lortu baita.
2. EAEn eraikuntza babestuaren kostuen erreferentziazko adierazlea sortzea, estatistika-eragiketa baten
bitartez. Prezioak eta alokairuko errentak berraztertzea, eta etxebizitzen produkzio-kostuen egitura errealera egokitzea, ekimen pribaturako erakargarriak izan daitezen. Horrela, alokairuko parke publikoa gehitu ahal izango da. Mota horretako erregimeneko eskatzaileen gehieneko sarrerak berraztertzea.
Eraikuntzako kostuen adierazlea.
Alokairu-errenta berraztertzea. Eskatzaileen gehieneko sarrerak berraztertzea.
OVVn etxebizitza babestuen
eraikuntza-kostuen txostena eta etxebizitza babestuen alokairuko batez besteko errenten bilakaeraren jarraipena argitaratu da.
2012an lortu dira etxebizitza babestuaren
eraikuntza-kostuen adierazleak kalkulatzeko azken bi urteetako etxebizitza babestuen sustapen-espedienteak aztertu dira. 2012ko prezioen aginduarekin alokairuaren errentak jaitsi nahi izan dira.
Beherakada nabarmena ezagutu dute
alokairu batez besteko errentek: Helburua beteta.
3. Lurzoruaren balioa eta urbanizazio-kargen balioa banakatzea, bakoitzari oinarrizko moduluaren ehuneko balio bat esleituta, lurzoruari dagokion eragina eta urbanizazioari dagokiona mugatzeko. Horrela, urbanizazio-kostuen eragina gehitu eta geldirik dauden urbanizazioak desblokeatu ahal izango dira.
-- 2012rako ez da jarduera honetarako helbururik finkatu
Gauzatzeko jarduera.
Jarduera ez da egin
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
169
JARDUERA ADIERAZLEA
JARRAIPENA
HELBURUA 2012
GAUZATZEA 2012 EBALUAZIOA
4. Eragile pribatuen esku jartzea lurzorua, alokairu-erregimeneko etxebizitzak sustatzeko, eta babes publikoko etxebizitzetarako lurzoru-erreserbak gehitzea, Udalekiko hitzarmenen bidez.
Eragile pribatuei lurzorua lagatzea alokairua sustatzeko: Etxebizitza kop. Alokairurako
lurzorua erreserbatzea: Etxebizitza kop.
2012rako ez da jarduera honetarako helbururik finkatu
ez da lurzoru pribatuen lagapenik egin, ezta Visesarekin ere, eta ez da eskuratu alokairuan jartzeko
lurzorurik.
2012an ia etenda geratu dira ia jarduera guztiak. Sailaren erreserbako alokairuko lurzorua ugaritu egin da (214 etxebizitza gehiago). 2013an alokairuko
66 etxebizitzarako lurzorua eskuratu zen eta 103 etxebizitza sustatzeko lurzoruren lagapena egin zen Visesaren alde.
5. Etxebizitza beharrak estaltzera zuzentzen diren zuzkidura-bizitokien sustapena bultzatzea.
Sustatutako zuzkidura-bizitokien kopurua
2012: 500 METATUA: 1.000
2012: 91 ACUMULADO 201 2012:18,2%
ACUM:20,1%
6. Lurralde-estaldura berrorekatzea, premia-irizpideekin, eta, horretarako, lehentasunez behar besteko eskaria dagoen udalerrietan etxebizitzak sustatzea, eta, horrela, lurralde-ekitate egokian laguntzea.
Etxebizitza-ekimenen lurralde-banaketa (%)
Araba % 16,5 Bizkaia % 48,5 Gipuzkoa % 35
METATUA: Araba % 25,8 Bizkaia % 44,9 Gipuzkoa % 29,2
Bilakaera mailakatua, lurralde banaketa berrirako helburuetarantz.
7. Etxebizitzen sustapenean kooperatiben sektorearen parte-hartzea sustatzeko mekanismoak ezartzea.
Kooperatiben sektoreak sustatutako etxebizitza
kopurua.
2012rako ez da jarduera honetarako helbururik
finkatu
909 etxebizitza babestu eraikitzen hasi a kooperatiben
sektorean. Guztiak dira salmenta-erregimenekoak (2.229 2010-2013 aldian)
Krisi garaiotan, kooperatiben sektorea etxebizitza sustatzeko eragile
indartsuena izatera iritsi da. 2013n beste 435 etxebizitzaren espediente hasi zituen. Etxebizitzaren lege-proiektuan Andel eredua barne hartzen da eta jada prest daude Eusko Jaurlaritzaren jabetzakoak diren lurzoruetan esku hartzeko baimena ematen duten orri ekonomikok eta juridikoak.
8. Diru-sarrera ertainak dituzten eskatzaileei zuzendutako prezio babestuko salmentako etxebizitzen behar besteko eskaintza ziurtatzea.
Salmenta-erregimenean hasitako etxebizitza kopurua
2012:3.150 ACUMULADO: 8.650
2012:2.309 METATUA: 10.083
2012:73,3%. METAT: 116,6%
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
170
JARDUERA ADIERAZLEA
JARRAIPENA
HELBURUA 2012 GAUZATZEA 2012 EBALUAZIOA
9. Berme- eta konpentsazio-funtsa sortzea, etxebizitza babestuaren salmentan eskuratzaileen errenta-mailaren araberako prezio bereiziak aplikatzeko aukera emango duena, familien ahalegin ekonomikoak haien sarreren araberakoak izateko eta sustapenak behar bestekoak eta orekatuak izateko. Eskuratzaileen
gehieneko sarreren mailak eskema honen arabera eguneratuko dira: alokairu soziala hautatzen duten pertsonen kasuan gehieneko muga urtean 25.000 eurokoa izango da (gaur egun 22.000 euro); etxebizitza babestuen kasuan 39.000 euro ingurukoa izango da (orain 35.000 euro), eta etxebizitza tasatuen kasuan, urteko sarreren muga 50.000 eurokoa izango da (orain 45.500 euro).
Eskatzaileen gehieneko sarrerak berraztertzea. Berme eta Konpentsazio Funtsa sortzea.
2012rako ez da jarduera honetarako helbururik finkatu
Legebiltzarrera bidalitako etxebizitzaren lege-proiektuan jasota dago Berme eta Konpentsazio Funtsaren lege-arautzea.
Aurreikusitako jarduerak gauzatu dira.
10. Babes publikoko etxebizitzako gehieneko prezioak egokitzea, eraikuntzaren kostu errealean, eta babes publikoko etxebizitzaren prezioak eguneratzea.
Gehieneko prezioak berraztertzea.
-- 2010eko jarduera.
Ekintza gauzatua eta helburua beteta 2010ean
11. Behar besteko finantziazio-esparru egokia eta egonkorra zuzkitzea, etxebizitza babestua erosteko zein sustatzeko.
Eusko Jaurlaritzaren eta finantza-entitate nagusien arteko finantza-hitzarmena
2012: 526 milioi € maileguetan METATUA: 1.305 milioi €
2012an:61 M€ onartuak eta 48 M€ formalizatuak. METATUA: 510 M€ onartuak eta 479 M€ formalizatuak
2012 betetze-maila: 9,2% METATUA: 36,7% (mailegu formalizatuei dagokienez)
12. Sustapenerako laguntzen berri emateko komunikazio-kanpainak garatzea.
Komunikazio-kanpainen kopurua
Etxebizitzaren informazio-sistema eguneratzea, berrikustea eta egunean jartzea (Etxebideren webgunea batez ere)
Atal guztiak: etxebizitza-sistema, politika, araudia, laguntzak, ebaluazioak eta sailen webguneetan zerbitzu eta produktu eguneratuak, hala nola Hipoteka-bitartekaritza eta ASAP. Komunikazio-kanpainak, Birgaitzea,ASAP eta Bultzatu.
Informazio-edukiak eta formatuak eguneratu dira eta hainbat komunikazio-kanpaina aurkeztu da. Helburua beteta.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
171
JARDUERA
ADIERAZLEA
JARRAIPENA
HELBURUA 2012 GAUZATZEA 2012 EBALUAZIOA
13. Erosteko aukera duen alokairuko babes publikoko etxebizitza-programa abian jartzea. Programak arauz erregulatuko du erosteko aukeraz baliatzeko epea, transmisioaren prezioa eta etxebizitza horien kalifikazio iraunkorraren tipologia.
Hasitako etxebizitza kopurua
2012:300 etxebizitza METAT: 600 etxebizitza
Erosteko aukera barne hartzen duen alokairuari buruzko araudia onartu da. 2012an ez da tipologia horretako etxebizitzarik hasi
Helburua beteta (araudia onartzea) 2013an emaitza oso itxaropentsuak eskuratzeko modalitate honi dagokionez
14. Proiektugileak eta eraikitzaileak, haien eskaintzetako etxebizitzen parkean, eraginkortasun energetikoko irizpideak aintzat hartzen dituzten elementuen erabileran inplikatzea.
-- -- 2012ko uztailaren 18ko Aginduaren bitartez, auzoetan eraginkortasun energetikorako programa berezi bat jarri zen martxan: REVIVE programa. Eraginkortasun energetikoko hainbat proiektutan monitorizazio-saiakuntzak egin dira, SPRI sozietatearen bitartez, eta Sailak ere proiektu bereziak garatu ditu.
Eraginkortasun energetikoaren kultura berri baten garapena lortu da, iresgarritasun unibertsalarekin batera, funtsezkoak izango dira biak etorkizuneko hiri birgaitzea, eraberritzea eta berritzea zuzentzeko politiketan.
15. Funtzioak zabaltzea eta laborategia baliabidez zuzkitzea, eraginkortasun energetikoa hobetzeko metodo aktiboak aztertzeko eta garatzeko.
Elkarlan-hitzarmenen kopurua
-- Administrazioaren, unibertsitatearen eta Tecnaliaren elkarlanerako emandako diru-laguntzak: .222.400 € EHUren arlo termikoa. . 180.000 € Tecnalia eta 123.600 € Arkitekto eta Aparejadoreen Elkargoei
Elkarlanean jarraitzen dute. 2013an diru-laguntzen zenbatekoak murriztu egingo dira.
16. Euskal Herriko Eraikuntzaren clusterraren garapena gidatzea, eraikuntza-sistemen garapenean eta hobekuntzan, teknika eta produktu berrien eraikuntzan eta langileen espezializazioan sakontzeko.
-- -- Helburua betea
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
172
3.1.2 1.2. jarduera-ildoa: Partikularren etxebizitzen eskaintza alokairuan sustatzea
Alokairuko etxebizitza bat eskuratzen laguntzeko bigarren jarduera-ildoa, partikularren etxebizitza
hutsak antzeman eta alokairuko etxebizitzen merkatuan arrazoizko prezioen truke eskaintzean
datza, eta horretarako, Bizigune Programa baliatzen du Sailak.
Helburu kuantitatiboen analisian aditzera eman den moduan, Bizigune programak betetze-maila
handia izan du. Horrez gain, 2011n helburuetan egindako aldaketaren ondorioz, zabaldu egin
ziren programa honek bete beharreko helburuak.
Bestalde, Etxebizitza Bideratzeko Planak beste bide batzuk bilatzen ditu alokairua sustatzeko eta
18. jarduera planteatu du, hau da, beste eragile publikoekiko eta pribatuekiko elkarlana bilatzea,
alokairuko etxebizitzako eskaintzaren eta eskariaren arteko bitartekaritza-lanak egiteko.
Bigarren bide hori jarraituz etxebizitzak antzemateko helburua 1.400 etxebizitzakoa zen
hirurtekoan. Beste Programa hori (ASAP programa) 2011n abian jartzea helburu gisa ezarri bazen
ere, azkenean 2012an sortu da, martxoaren 27ko 43/2012 Dekretuaren bidez. 2012an guztira 16
eragile laguntzaile homologatu da bitartekaritza-zereginetan esku hartzeko. Jarduera-ildo hori
pixkanaka eta mailaka ezarriko da.
Era berean, Planak Euskadiko Kontsumoko Arbitraje Batzordeak balioz hornitzea eta
ezagutaraztea aurreikusi du, bere iritziz tresna baliagarria baita jabeen eta maizterren artean sor
daitezkeen gatazkak ebazteko (19. jarduera). Lehen harremanak izan dira, baina Justizia
Ministerioa aldatu egin da eta harremanek ez dute aurrera jarraitu, hortaz, ez da lortu ekintza
gauzatzea.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
173
3.2 taula Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planaren 1. ardatzaren - 1.2 ildoaren aginte-taula
1. ARDATZA: ETXEBIZITZA ESKURATZEN LAGUNTZEA, ETA HORRETARAKO, BALIABIDEAK ALOKAIRURA BIDERATZEA LEHENTASUNEZ
1.2. jarduera-ildoa. Partikularren etxebizitzen eskaintza alokairuan sustatzea
JARRAIPENA
JARDUERA
ADIERAZLEA
HELBURUA 2012
GAUZATZEA 2012 EBALUAZIOA
17. Hutsik dagoen etxebizitza erabilia merkaturatzea, Bizigune programaren bidez.
Atzemandako etxebizitza kop.
5.417 etxebizitza
5.102 etxebizitza
Betetze-maila % 94,2
18. Beste eragile publiko eta pribatuekin elkarlanean aritzea, merkatu libreko eskaintzaren eta eskariaren arteko bitartekaritza-lanak egiteko, jabeentzako eta maizterrentzako bermeak
ezartzeko aukera aztertuta.
Alokairuko etxebizitza kop.
2012:1.100 etxebizitza METATUA: 1.400 etxebizitza
3 etxebizitza alokairu-kontratua. 16 eragile homologatu
Martxoaren 27ko 43/2012 Dekretuaren bitartez sortu da ASAP programa estalitako
arriskuen estaldura MAPFREri eta Seguros Bilbao-ri esleitzen zaie, dagokion lehiaketa publiko bidez. ASAPek etorkizunean jarraitu beharreko ildoa, nahiz eta pixkanaka eta mailaka ezarriko den.
19. Euskadiko Kontsumoko Arbitraje Batzordeak balioz hornitzea eta ezagutaraztea, tresna baliagarria baita jabeen eta maizterren artean sor daitezkeen gatazkak ebazteko
-- 2012an abian jartzea aurreikusi da.
Ez da aurrera egin Justizia Sailak egin beharreko aldaketei dagokienez.
Ekintza ez gauzatua.
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
174
3.1.3 1.3. jarduera-ildoa: Eskumeneko administrazioei alokairuaren tratamendua hobetzeko zerga-erreformak proposatzea
Etxebizitza Sailari beharrezkoa iruditzen zaio errentamenduaren tratamendu fiskalaren alde egitea
–ohiko etxebizitzaren erosketaren aurrean–, Euskal Autonomia Erkidegoko alokairuko merkatua
zabal dadin lortzeko neurri gisa.
Ekonomia iraunkorrari buruzko Legeak Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko Zerga berritzea
ekartzen du, zati batean ezabatzen baita etxebizitza erostearen ondoriozko kenkaria. Zehazki,
urtean 24.107,20 euro baino gutxiagoko zerga-oinarria duten zergadunetara mugatzen dira
kenkariak. Era berean, etxebizitza nagusia alokairu-erregimenean okupatzen duten eta aditzera
emandako urteko diru-sarreren muga gainditzen ez duten zergadunek alokairuaren kontzeptuan
ordaindutako zenbatekoen ehuneko bat kendu ahal izango dute Pertsona Fisikoen Errentaren
gaineko Zergaren aitorpenean.
Euskal Autonomia Erkidegoan, Foru Aldundiek dute zerga horren eskumena, eta, hori dela eta,
Ekonomia Iraunkorrari buruzko Legeak sartzen duen aldaketa ez da aplikatzekoa izango. 2010-
2013 Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Plan Zuzentzailea lantzean, Sailaren iritziz,
Euskal Autonomia Erkidegoko fiskalitateak Ekonomia Iraunkorrari buruzko Legeak ezarritako
bideari jarraitu beharko lioke, etxebizitzaren salerosketaren ondoriozko kenkariak arian-arian
ezabatuta eta, aldi berean, etxebizitzaren alokairuaren kenkariak gehituta.
Hori dela eta, Etxebizitza Bideratzeko Planak Euskal Autonomia Erkidegoan alokairuaren merkatua
hedatzeko neurriak hartzea proposatu die Foru Aldundiei. Neurri horiek alokairuko etxebizitzen
sustatzaileei zuzentzen zaizkie, baita errentamenduaren tratamendu fiskala erraztera ere –ohiko
etxebizitzaren erosketaren aurrean– (20., 21. eta 22. jarduera).
Arlo fiskalean, eta 2010-2013ko Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Plana lantzearen
esparruan, etxebizitzen arloko Sailaren planteamendu orokorrak helarazi zitzaizkien Foru
Aldundiei.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
175
3.3 taula Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planaren 1. ardatzaren - 1.3 ildoaren aginte-taula
1. ARDATZA: ETXEBIZITZA ESKURATZEN LAGUNTZEA, ETA HORRETARAKO, BALIABIDEAK ALOKAIRURA BIDERATZEA LEHENTASUNEZ
1.3. jarduera-ildoa. Eskumeneko administrazioei alokairuaren tratamendua hobetzeko zerga-erreformak proposatzea
JARDUERA ADIERAZ
LEA
JARRAIPENA
HELBURUA 2012
GAUZATZEA 2012 EBALUAZIOA
20. Alokairuko babes publikoko etxebizitza sustatzera zuzentzen diren neurri fiskalak proposatzea:
2009ko SOCIMI Legean (Higiezinen merkatuko inbertsioetako sozietate anonimo kotizatuen Legean) ezarritako araudia Sozietateen gaineko Zergara eramatea. Udalei proposatzea etxebizitzen eraikuntzan eragina duten beste zerga batzuk berraztertzea –hala nola eraikuntzen, instalazioen eta obren gaineko udal-zerga–, betiere alokairu-erregimeneko sustapenetan baimentzen den
gehieneko tasa ez aplikatzeko (% 5)
-- -- Etxebizitzaren alorreko proposamen fiskala Arabako Batzar Orokorretan aurkeztu da. Ogasun Batzordea, berak eskatuta.
Proposamen fiskalen komunikazio-ekintzak egin dira.
21. Erosketaren aurrean alokairuaren tratamendu fiskala bultzatzeko neurri fiskalak proposatzea. Alokairuaren zerga-arinketa fiskalen gehikuntzan aurrera egitea eta, aldi berean, erosketaren zerga-arinketa murriztea.
22. Hutsik dauden etxebizitzak merkaturatzeko neurri fiskalak aztertzea, baita alokairuko etxebizitzen jabe txikien tratamendu fiskala alokairu-sozietateen tratamenduarekin parekatzeko neurri fiskalak ere.
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
2. ardatza: birgaitzerako eta hiri-eraberritzerako politika berri bat birformulatzea 3.2eta gidatzea EAEn
Aurrez aztertutako 2012n 17.300 etxebizitza (52.900 2010-2012an) birgaitzeko diru-laguntzak
emateko helburuaz gain, Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Plana harantzago doa, eta
birgaitzeko beste politika bat birformulatu eta gidatu nahi du. Horretarako, bost jarduera-ildo eta
12 jarduera zehatz ezarri ditu, eta, ondoren, Plana indarren egon den hirurtekoan horien
aurreratze-maila aztertzera pasako da.
3.2.1 2.1. jarduera-ildoa: Lehentasunez esku hartzeko jarduerak definitzea, 1980 aurretik egindako eraikinen eta auzo erasanerrazen inbentario batetik abiatuta
Euskal Autonomia Erkidegoko etxebizitza-parkearen ezaugarrietako bat parkearen antzinatasuna
da, eta, horren ondorioz, datozen urteetan birgaitzeko jardun handiak egin beharko dira. Edonola
ere, ez da baliabideen murrizketako gaur egungo testuingurua ahaztu behar, eta, hori dela eta,
jardunen artean lehentasunak finkatu beharko dira.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
176
Lehentasunak finkatu ahal izateko, nahitaezkoa izango da aurretik gaur egungo errealitatea
sakontasunez ezagutzea eta, horren arabera eta aukera-irizpideekin, zer esparrutan jardun behar
den zehaztea eta egin beharreko jardunen irismena eta edukia ebaluatzea.
Horrenbestez, Etxebizitza Bideratzeko Planak etxebizitzen eta eraikinen inbentarioa lantzera
bideratutako jarduera bat eta auzo-mailako hiri-eraberritzearen edo multzo eraikien
eraberritzearen plangintzako esperientzia pilotuak egitera bideratutako beste jarduera bat ezarri
ditu (23. eta 24. jarduera). Lehen esperientziak Eibarren eta Txabarrin (Sestao) 2010ean egin
ziren, eta 2011n egin da auzo eta eremu erasanerrazen inbentarioa. Era berean, hiri-
eraberritzearen helburuarekin Europako proiektuetan (ZenN) parte hartu izana nabarmendu behar
da.
Bestalde, 2012ko uztailean REVIVE plana arautzen duen Agindua onartu zen. REVIVE planaren
esparruan 9 proiektu onartu ziren, guztira 341 etxebizitza, eta 5,12 milioi euroko diru-laguntza
eman zen.
3.4 taula Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planaren 2. ardatzaren - 2.1 ildoaren aginte-taula
2. ARDATZA: BIRGAITZERAKO ETA HIRI-ERABERRITZERAKO POLITIKA BERRI BAT BIRFORMULTZEA ETA GIDATZEA EAEN
2.1. jarduera-ildoa. Lehentasunez esku hartzeko jarduerak definitzea, 1980 aurretik egindako eraikinen eta auzo erasanerrazen inbentario batetik abiatuta
JARDUERA ADIERAZLEA
JARRAIPENA
HELBURUA 2012
GAUZATZEA 2012
EBALUAZIOA
23. Udalekin eta Birgaitzeko Hirigintza Sozietateekin batera etxebizitza eta eraikinen parkearen egoeraren inbentarioa sustatzea eta lantzea, EAEko auzoen kalteberatasun-indizeak ezarriz
Inbentarioa lantzea
Urrakortasunaren azterketa aurkeztea eta ezagutzera ematea.
Egindako jarduera.
Helburua beteta
24. Hiri-eraberritzearen auzo-mailako plangintza egiteko edo multzo eraikien birgaitzearen plangintza egiteko esperientzia pilotuak garatzea
Esperientzia pilotuen kopurua Birgaitutako etxebizitzen kopurua
REVIVE sustatzea
REVIVE plana 2012an: 9 proiektu onartu dira, guztira 341 etxebizitza, eta 5.115.000 €-ko diru-laguntza eman da.
Helburuak beteta.
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
3.2.2 2.2 jarduera-ildoa: programa estrategikoekin lotutako laguntzen sistema bat diseinatzea eta abian jartzea, eta informazioa eta komunikazioa lantzeko
berariazko politika bat garatzea. Eraikinen Ikuskaritza Teknikoa garatzea.
Partikularrek eta auzokideen elkarteek etxebizitzak eta eraikinak birgaitzeko jardunak
finantzatzera zuzentzen den Enplegu eta Gizarte Gaietako Sailaren diru-laguntzen politikak
etxebizitzako aurrekontuaren zati handi bat hartzen du. 2012an, 17 milioi euro (83,4 milioi euro
hirurtekoan) zuzendu ziren politika horretara, eta 15.000 etxebizitza baino gehiago (51.359
etxebizitza 2010-2012 aldian) birgaitzen lagundu zuten.
Ordura arte egindako ahalegin handiaz gain, orain arte Etxebizitza Bideratzeko Planak aldaketa
bat proposatzen du laguntza-sisteman, eraikinak birgaitzeari etxebizitzak birgaitzeari baino
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
177
lehentasun handiagoa ematen dio, eta helburu neurgarrien (eragimen energetikoaren, CO2
emisioen murrizketaren,…) araberako laguntzak ematen ditu.
Planaren 25. jarduerari dagokionez, 2011ko azaroan etxebizitzak birgaitzeko finantza-neurriei
buruzko Agindua aldatzen duen Agindua onartu zen. Laguntzak emateko sisteman aurreikusi diren
aldaketak sartzea ahalbidetu du araudi berri horrek. Aldaketa horiei esker, landu ahal izango dira
birgaitze integralak egiten dituzten jabekideen erkidegoei zuzendutako berariazko laguntza-
programak (REVIVE programa).
Bestalde, Planak mantentze-lanen kultura sustatzeko berariazko komunikazio-ekintzak garatzea
aurreikusten du (26. jarduera). Jarduera horrekin lotuta, 2012rako Eraikinen Ikuskaritza
Teknikoak abian jartzeko helburua ezarri zen. 2012an onartu zen EITak garatzen eta arautzen
dituen azaroaren 21eko 241/2012 Dekretua.
Bestalde, Planaren 27. ekintzan birgaitzerako laguntzen Katalogo bat landu eta ezagutzera eman
behar zela aurreikusten zen. Katalogo horretan bateratuko ziren laguntza-programa guztiak.
Zentzu horretan, politika, produktu, araudi eta zerbitzu guztiak berrikusi direla esan behar da,
baita laguntza guztien katalogo integrala ere.
Azkenik, Birgaitzeko Hirigintza Sozietateekin (BHS) batera jardunbide onen gida lantzea
aurreikusten da, baina egin gabe dago oraindik.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
178
3.5 taula Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planaren 2. ardatzaren - 2.2 ildoaren aginte-taula
2. ARDATZA: BIRGAITZERAKO ETA HIRI-ERABERRITZERAKO POLITIKA BERRI BAT BIRFORMULTZEA ETA GIDATZEA EAEN
2.2 jarduera-ildoa: programa estrategikoekin lotutako laguntzen sistema bat diseinatzea eta abian jartzea, eta informazioa eta komunikazioa lantzeko berariazko politika bat garatzea. Eraikinen Ikuskaritza Teknikoa garatzea.
JARDUERA ADIERAZLEA
JARRAIPENA
HELBURUA 2012
GAUZATZEA 2012 EBALUAZIOA
25. Eraberritzerako eta Birgaitzerako laguntzen sistema zabaltzea eta egokitzea, laguntzak emateko irizpide berrien arabera. Eraikinaren birgaitze integrala sustatzea,
etxebizitza isolatuen gaineko jardueren aurretik. Elementu komunitarioak modernizatzeko
helburuak lehenestea: egitura, irisgarritasuna, eragimen energetikoa, instalazioak, estalkiak, fatxadak, eta abar.
Diru-laguntzak auzokideen elkarteetara zuzentzea gehiago.
Laguntzen kalkulua objektibatzea, auzoaren hiri-eraberritzeko planaren edo programaren helburuak betetzearen arabera edo EITtik ondorioztatutako gomendioen arabera.
Diruz lagun daitezkeen esku-hartzeen aurrekontu minimoa areagotzea.
-- REVIVE sustatzea.
REVIVE plana 2012an: 9 proiektu onartu dira, guztira 341 etxebizitza, eta 5.115.000 €-ko diru-laguntza eman da.
Helburuak beteta.
26. Mantentzearen aldeko kultura sustatzeko ekintzak garatzea. Etxebizitzaren eta eraikinaren erabilera-ohitura onei buruzko berariazko komunikazioa garatzea (prestakuntza-lanak, informazioa ematea, eta abar).
Egindako kanpaina kopurua
EITak onartuko dituen Dekretua 2012 amaieran onartuko da.
Azaroaren 21eko 241/2012 Dekretua onartu da.
Helburua beteta
27. "Birgaitzerako laguntzen katalogo bat lantzea eta ezagutzera ematea; bertan bateratuko dira laguntza-programa guztiak."
Katalogoa lantzen
Sailen webgune guztien berrikuspena egitea.
Politika, produktu, araudi eta zerbitzu guztiak berrikusi dira, baita laguntza guztien katalogo integrala ere.
Helburuak beteta.
28. BHSekin batera jardunbide egokien gida bat eta udalerrietan birgaitze eta eraberritzeko proiektuen dinamizaziorako lan-metodologia bat lantzea, sustatzea eta ezagutzera ematea.
Gida lantzea
27. ekintzarekin lotuta
Ez da egin
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
3.2.3 2.3. jarduera-ildoa: Birgaitzearen eta hiri–eraberritzearen esparruan esku hartzeko sarea egituratzea, EAEko lurralde osora zabalduz.
Orain arte, Euskal Autonomia Erkidegoan garatutako birgaitzearen eta hiri-eraberritzearen politika
Birgaitzeko Hirigintza Sozietateak (BHS) abian jartzearekin lotuta egon da. Sozietate horiek
zeregin handia egin dute, eta Etxebizitza Bideratzeko Planak beharrezkotzat jo du horien zeregina
sendotzea.
Hala ere, mota horretako proiektuak aholkatzeko, dinamizatzeko eta gauzatzeko biderik ez duten
eta Birgaitzeko Hirigintza Sozietateek estaltzen ez dituzten esparru geografikoak daude, eta horiei
ere irtenbide bat eman behar zaie.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
179
Era berean, gaur egungo leihatila ugariko egoera hobetzeko lan egin behar da, eta, horretarako,
laguntzak kudeatzeko eta emateko lanak Udaletan eta Birgaitzeko Hirigintza Sozietateetan
eskuordetzearen alde egingo da.
Enplegu eta Gizarte Politiketako Sailak bilerak izan ditu Birgaitzeko Hirigintza Sozietate guztiekin,
jarduera-ildo honetan aurreikusten diren hiru jarduerak betetzeko (29., 30. eta 31. jarduerak),
baina 2012 ixtean ekintzak gauzatu gabe zeudela azpimarratu behar da.
3.6 taula Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planaren 2. ardatzaren - 2.3 ildoaren
aginte-taula
2. ARDATZA: BIRGAITZERAKO ETA HIRI-ERABERRITZERAKO POLITIKA BERRI BAT BIRFORMULTZEA ETA GIDATZEA EAEN
2.3. jarduera-ildoa: Birgaitzearen eta hiri–eraberritzearen esparruan esku hartzeko sarea
egituratzea, EAEko lurralde osora zabalduz.
JARDUERA ADIERA
ZLEA
JARRAIPENA
HELBURUA 2012
GAUZATZEA 2012 EBALUAZIOA
29. Eusko Jaurlaritzak Birgaitzeko Hirigintza Sozietateetan duen inplikazioa indartzea hitzarmenen
bitartez, eta Eusko Jaurlaritzaren eta BHSen arteko erlazioak, koordinazioa eta lankidetza egokia izateko beharrezkoak diren bideak eta mekanismoak formalizatzea.
-- -- -- Ez da egin
30. BHSen jarduera-ahalmenak indartzea, duten eragina areagotuz, eduki-mailan zein esku hartzeko esparru geografikoari dagokionez. Zehazki, etxebizitza eta eraikinen birgaitzerako diru-laguntzen kudeaketa eta ematea Udalen eta BHSen esku utzi nahi da pixkanaka, hartara izapideak arintzeko eta bikoiztasunak saihesteko (Leihatila Bakarra).
-- -- -- Ez da egin
31. Kudeaketa-unitate, informazio eta birgaitze eta hiri–eraberritzerako politiken ezarpenaren bitartez, lurralde osoari erantzungo zaiola ziurtatzeko aukeren azterlan bat egitea. Xede horrekin, Eusko Jaurlaritzak, Foru Aldundiek, eskualdeko agentziek, jada martxan diren BHSek, birgaitze-eragilearen irudiak, eta abar gara dezaketen funtzioa aztertuko da.
-- -- -- Ez da egin
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
180
3.2.4 2.4 jarduera-ildoa: Birgaitzearen eta hiri-eraberritzearen esparruko diru-laguntzak emateko logika gainditzea. Xede horrekin, Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio Sailaren ahaleginak 1980 aurretik eraikitako parkeari dagokion balioa ematera eta zerbitzua eskaintzera bideratuko dira.
Eraikinak birgaitzearen eta hiri-eraberritzearen arloko Eusko Jaurlaritzaren planteamendu
estrategiko berriak gidaritza argia eta irmoa behar du. Beste eragile batzuekin lan egingo du
elkarlanaren eta baterako erantzukizunaren printzipioei jarraituta, eta horrek baliabide publikoen
eraginkortasuna eta eragimena bermatzeko aukera emango du.
Horretarako, birgaitzearen eta hiri-eraberritzearen arloko Sailaren zerbitzu-zorroa definitu
beharko da (32. jarduera). 2011n, jarduera hori betetzeko lan egin da Bultzatu 2025 dinamikaren
bitartez –eraikitze eta birgaitze iraunkorreko ibilbide-orriaren esparru gisa–. Ekimen horrek
Etxebizitzaren aldeko Gizarte Itunean 2025erako ezarritako helburuak lortzea aurreikusten du,
zuzentarauetan finkatutako Europako eskakizunei jarraituta.
Plana indarrean egon den urteetan Bultzatu 2025 Plana gauzatu, aurkeztu eta zabaldu dela esan
behar da. Horrez gain, webgune bat sortu da eta garapen-hitzarmen bat sinatu da Tecnalia-rekin.
3.7 taula Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planaren 2. ardatzaren - 2.4 ildoaren aginte-taula
2. ARDATZA: BIRGAITZERAKO ETA HIRI-ERABERRITZERAKO POLITIKA BERRI BAT BIRFORMULTZEA ETA GIDATZEA EAEN
2.4 jarduera-ildoa: Birgaitzearen eta hiri-eraberritzearen esparruko diru-laguntzak emateko logika gainditzea. Xede horrekin, Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio Sailaren ahaleginak 1980 aurretik
eraikitako parkeari dagokion balioa ematera eta zerbitzua eskaintzera bideratuko dira.
JARDUERA ADIERAZLEA
JARRAIPENA
HELBURUA 2012
GAUZATZEA 2012 EBALUAZIOA
32. Hiri Birgaitzearen eta Eraberritzearen esparruan Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio Sailak eskaintzen dituen Zerbitzuen Zorroa definitzea. Zorro horretan kontuan hartuko da: Lehentasunak ezartzea (Udalek eta
BHSek landutako diagnostikoetatik abiatuta).
Beste Sail, administrazio, Aldundi, Udal, BHS, eta abarrekin koordinatzea.
Laguntza-funtsak kudeatzea eta partenarietzak sustatzea, Europako funtsak dituzten proiektuen finantzaketa lortu ahal izateko ―masa kritiko‖ nahikoa duten proiektu esanguratsuak osatzeko (adib.: Interrreg, Inbertsioen Europako Bankua eta Europako egitura-programa berriak, hala nola FEDER edo CECODHASen esparruko ekimenak).
Hitzarmenak finantza-erakundeekin (kreditu bereziak eta parte-hartzea Gizartekintzaren bitartez).
Sustatzaileen ikuspegitik birgaitze-eragiketak errentagarri egingo dituzten lankidetza-mekanismoak aztertzea.
-- Bultzatu 2025 amaitzea
Bultzatu 2025 gauzatu, aurkeztu eta zabaldu da. Webgunea sortu da eta garapen-hitzarmen bat sinatu da Tecnalia-rekin.
Ekintza gauzatua.
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
181
3.2.5 2.5. jarduera-ildoa: Birgaitzea eta hiri-eraberritzea lagunduko duten neurri fiskalak aztertzea eta sustatzea.
Azkenik, Sailak birgaitzea eta hiri-eraberritzea sustatzeko funtsezko giltzarritzat jo du fiskalitatea
ere bai. Ekonomia Iraunkorrari buruzko Legeak bide horretatik jo du, eta etxebizitzak birgaitzeko
obretan BEZ murriztua aplikatzea hartu da neurri gisa.
Ildo horretan, Etxebizitza Bideratzeko Planak agintaritza eskudunei (Udalei eta Foru Aldundiei,
batik bat) arlo horretako planteamenduak egitea aurreikusi du. Interesa pizgarri fiskalen
ahaleginean eta politika fiskal koordinatuaren bilaketan oinarritu du, betiere agintaritza
eskudunen eskuetan dauden aukeren eta planteamenduen aurretiazko ikerketa zorrotzaren
emaitza gisa.
Zehazki, 33. jarduerak planteatzen du Udalei birgaitze-obrek irauten duten bitartean bide
publikoa betetzeagatiko tasak eta zergak beherantz berrikusteko proposatzea, sustapen-neurri
gisa. Bestalde, 34. jarduera Foru Ogasunetara zuzentzen da, horiek birgaitze-jardunen PFEZren
tratamendua hobetuko duten neurriak har ditzaten.
Planaren 1.3. ildoaren analisian aditzera eman den bezalaxe, Sailak 2010ean Etxebizitza
Bideratzeko Planean gauzatu zuen bere planteamendua. Bestalde, eragiketak egin dituzten
Udalekin eragiketa horien ginean ezar daitekeen fiskalitatearen murrizketa negoziatu da.
3.8 taula Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planaren 2. ardatzaren - 2.5 ildoaren
aginte-taula
2. ARDATZA: BIRGAITZERAKO ETA HIRI-ERABERRITZERAKO POLITIKA BERRI BAT BIRFORMULTZEA ETA GIDATZEA EAEN
2.5. jarduera-ildoa: Birgaitzea eta hiri-eraberritzea lagunduko duten neurri fiskalak aztertzea eta sustatzea
JARDUERA ADIERAZ
LEA
JARRAIPENA
HELBURUA 2012
GAUZATZEA 2012 EBALUAZIOA
33. Udalei birgaitze-obrek irauten duten bitartean bide publikoa betetzeagatiko tasak eta zergak beherantz berrikusteko proposatzea, sustapen-neurri gisa.
-- -- Etxebizitzaren alorreko proposamen fiskala Arabako Batzar Orokorretan aurkeztu da. Ogasun Batzordea, berak eskatuta.
Proposamen fiskalen komunikazio-ekintzak egin dira. Eragiketak egin dituzten Udalekin eragiketa horien ginean ezar daitekeen fiskalitatearen murrizketa negoziatu da.
34. Foru Ogasunei birgaitze-jardueren PFEZren tratamendua hobetuko duten neurriak hartzeko proposatzea, horretarako aurrekontu babesgarriaren kontzeptua eta zenbatekoa eta onuradunaren sarrera-maila kontuan hartuz.
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
182
3. ardatza: Lurzorua kudeatzeko politika aktibo bat sustatzea. 3.3
Eraikitzeko lurzorua edukitzearen mende dago babes publikoko etxebizitza berriaren sustapena.
Nolanahi ere, etxebizitza-politika publikoek bi arazori egin behar diete aurre. Batetik, eraikitzeko
lurzoru urri egoteari egin beharko zaio aurre, eta, bestetik, lurzoruen jabetzari buruzko
informazioaren gabeziari eta horien benetako erabilgarritasunari buruzko informazioaren
gabeziari, betiere higiezinen proiektuak gauzatu ahal izateko beharrezko denborari dagokionez.
Hori dela eta, Etxebizitza Bideratzeko Planak babes publikoko etxebizitzak eraikitzeko lurzorua
lortzera zuzendutako ahaleginak areagotzea proposatzen du, honako bi jarduera-ildo hauen
bitartez: lehena, sektoreko eragile guztien artean lurzoruaren arloko gardentasuna eta
informazioa hobetzera zuzenduko da, eta, bigarrena, lurzorua lortzea eta etxebizitza babestua
eraikitzea erraztuko duten mekanismoak garatzera zuzenduko da.
3.3.1 3.1. jarduera-ildoa: Sektoreko eragile guztien artean lurzoruaren arloko gardentasuna eta informazioa hobetzea.
Lurzoruaren arloko gardentasuna eta informazioa hobetzeko asmoz, Etxebizitza Bideratzeko
Planak hiri-lurzoruen eta lurzoru urbanizagarrien inbentarioa lantzea hartzen du aintzat (35.
ekintza). Hasiera batean, inbentarioa sektoreko eragile guztien artean elikatzea aurreikusi zen.
Horretarako, erabilgarri zeuden lurzoruei buruzko informazioa emateko eta inbentarioa
eguneratuta edukitzeko konpromisoa hartu behar zuten. Inbentarioa osatu eta aurkeztu da jada,
nahiz eta garatzeke dagoen oraindik.
Era berean, Planak Jaurlaritzaren barruan beste eragile publiko eta Sail batzuekin elkarlanean
jardutea aurreikusten du, baita beste Administrazio Publiko batzuekin eta beste eragile pribatu
batzuekin hitzarmenak sustatzea ere, lurzoruei buruzko informazioa partekatzeko.
Bestalde, Etxebizitza Bideratzeko Planak hitz ematen du lurzoruari buruzko informazioa emango
diela informazio hori eskatzen duten eragile publikoei eta pribatuei, babes publikoko etxebizitzak
sustatzeko (36. jarduera). 2012an, oraindik ez da jardun zehatzetan gauzatu jarduera hori.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
183
3.9 taula Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planaren 3. ardatzaren - 3.1 ildoaren
aginte-taula
3. ARDATZA: LURZORUA KUDEATZEKO POLITIKA AKTIBO BAT SUSTATZEA
3.1. jarduera-ildoa: Sektoreko eragile guztien artean lurzoruaren arloko gardentasuna eta informazioa hobetzea
JARDUERA ADIERAZL
EA
JARRAIPENA
HELBURUA 2012
GAUZATZEA 2012 EBALUAZIOA
35. Hiri-lurzoruen eta lurzoru urbanizagarrien inbentarioa egitea, sektoreko eragile guztiek elikatu beharko dutena. Eragile horiek haien lurzoru erabilgarrien berri emateko eta informazio hori eguneratuta izateko konpromisoa hartuko dute, eta horretarako kontrol-mekanismoak ezarriko dira. EAEko lurzoruen inbentarioa lortzeko aurretiazko eta beharrezko urrats gisa, Etxebizitza Sailaren eta Sozietate Publikoen arteko barne-
informazioa hobetzeko mekanismoak ezarriko dira; Jaurlaritzaren barruan beste sail batzuekin eta eragile publikoekin elkarlanean jardungo da, eta hitzarmenak sustatuko dira beste Administrazio Publiko batzuekin eta beste eragile pribatu batzuekin.
-- 2012an, inbentarioa egin eta eman da, eta garatzeko zain dago.
Garatzeke dago.
36. Lurzoruari buruzko informazioa eskatzen duten eragile publikoei eta pribatuei informazioa ematea, babes publikoko etxebizitzak sustatzeko.
-- 2012rako ez da jarduera honetarako helbururik finkatu
-- Gauzatzeko jarduera.
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
3.3.2 3.2. jarduera-ildoa: Lurzorua errazago lortzeko eta babes publikoko etxebizitza eraikitzeko izapideak arintzeko mekanismoak garatzea.
Enplegu eta Gizarte Politiketako Sailak 2013an Planaren horizontean etxebizitza babestuak
eraikitzeko eskura zegoen lurzoru-ondarea kalkulatu zuen; 8.300 etxebizitza inguru eraikitzeko
lurzorua kalkulatu zuen. Bestalde, Sailak zailtasun handiak ditu beste lurzoru batzuk eskuratzeko
eta, batez ere, arazo handiak ditu dauden lurzoruak merkaturatzeko eta urbanizatzeko.
Hori dela eta, Etxebizitza Bideratzeko Planak ildo horretan planteatutako jarduerek helburu hauek
dituzte: beste lurzoru batzuk lortzeko eraginkortasun handiagoa bermatuko duten neurriak
hartzea, eta administrazio-izapideetan arintasun handiagoa lortzea, lurzoru horiek azkar
eraikitzeko.
Lurralde-ekitatea bilatzearekin bat eginik, Etxebizitza Bideratzeko Planak lehentasunak ezartzen
ditu lurzoru-jardueretan, helburuak lurraldean finkatuta eta etxebizitza-eskari handiagoa duten
udalerriak lehenetsita, baita estrategikoki kokatuta daudenak ere –lurralde-estrategiaren
azterketa eta aukerako lurzoru-poltsak kontuan izanik–.
2010-2012 hirurtekoan eskuratutako lurzoruak aintzat hartuta (2.344 etxebizitzatarako lurzorua),
adierazi behar da lurzoruen % 63,6 Gipuzkoan kokatzen dela, % 35,8 Bizkaian eta 0,5% baino ez
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
184
dagoela Araban (12 etxebizitzatarako lurzorua). Azken bi urteetan Araban lurzoru berria eskuratu
ez dela esan behar da.
Emaitza hori Planaren horizontean beste lurzoru batzuk hartzeko helburura hurbiltzen hasten da:
% 4 Araban; % 48 Bizkaian eta % 48 Gipuzkoan; alabaina, Gipuzkoak pisu handiagoa du,
hasierako aurreikuspenari dagokionez. Edonola ere, ez dugu ahaztu behar azken urteetan
etxebizitza babestu gutxien Gipuzkoan eraiki dela.
Kolektiborik kaltetuenek etxebizitza eskura dezaten errazteko, Etxebizitza Bideratzeko Planaren
38. jarduerak zuzkidura-lurzoruen sare autonomikoa sortzea hartzen du kontuan. Ildo horretan,
Udalek zuzkidura-lurzoruen poltsa handiak dituztela uste bazen ere, azkenean gisa horretako
lurzoruak oso urriak direla egiaztatu da. Hortaz, ezin izango dira hasiera batean zuzkidura-
bizitokien arloan planteatutako helburuak bete. Etorkizunera begira funtsezkoa izango den ildo
bat dela azpimarratu behar da.
Lurzorua edukitzeko izapideak arintzeko aukerari dagokionez —Izapide ―express‖a sartzeko
aukera aztertzea— oraindik gauzatzeke dago.
Bestalde, lurzorua eskuratzeko eta urbanizatzeko laguntza-ildoak arrakastarik izan ez duenez
gero, Etxebizitza Bideratzeko Planak birformulatzea eta, ondoren, hedatzea aurreikusten du (40.
ekintza). Horretarako, Etxebideren web-orriak laguntza horiei buruzko informazio eguneratua du,
lehentasunez etxebizitza babestua eraikitzeko lurzorua lortzeko laguntzen ildoa barne.
Etxebizitza Bideratzeko Planaren 41. jarduerak lurzorua lagatzeko edo urbanizazioaren truke
aprobetxamendua eskaintzeko Sailaren eta Udalen arteko hitzarmenen sinadura aurreikusten du.
2012rako, 1.000 etxebizitza eraikitzeko 15 hitzarmen sinatzeko helburua ezarri zuen. 2012an,
Etxebizitza Sailak 4 lurzoru-hitzarmen sinatu ditu Udalekin 269 etxebizitza inguru eraikitzeko.
Horrenbestez, % 27ko betetze-maila lortu da. 2010-2012 aldi osoari dagokionez, 1.791
etxebizitza eraikitzeko lurzorua eskuratu da (helburuaren % 60).
Etxebizitza Bideratzeko Planaren 42. jarduerak Udalei lurzoruak desjabetzearen eta eskuratzearen
arloan laguntza teknikoa eskaintzea hartzen du aintzat. Zentzu horretan, Orubide eragile aktibo
gisa nabarmendu dela adierazi behar da eta Udalekin batera aipatutako ekintzari helduta
egindako lana azpimarratu behar da.
Azkenik, 43., 44. eta 45. jarduerek lurzoruen aprobetxamendu handiagoa eta beste lurzoru
batzuk merkaturatzeko izapideak gehiago arintzea bilatzen dute. Neurri horiek kasu batzuetan
arauzko aldaketak eta, beste batzuetan, Lurzoruaren Legea garatzeko erregelamendua lantzea
ekartzen dute, Lege horrek jada jasotzen dituen neurriak dira eta.
Eraikigarritasuna gehitzeari dagokion 43. jardueran aintzat hartzen diren neurriak Sailak
izenpetutako hitzarmen berrietara bideratzen ari dira. Kasu honetan, osorik gauzatu ez den
ekintza bat dela esan behar da. Azkenik, 2012an Legebiltzarrean sartu da Lurzoruaren Legea
aldatu eta gai hauek jasotzeko proposamena .
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
185
3.10 taula Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planaren 3. ardatzaren - 3.2 ildoaren aginte-taula
3. ARDATZA: LURZORUA KUDEATZEKO POLITIKA AKTIBO BAT SUSTATZEA
3.2. jarduera-ildoa: Lurzorua errazago lortzeko eta babes publikoko etxebizitza eraikitzeko izapideak arintzeko mekanismoak garatzea
JARDUERA ADIERAZLE
A
JARRAIPENA
HELBURUA 2012 GAUZATZEA 2012 EBALUAZIOA
37. Lehentasunak ezartzea lurzoru-jardueretan, helburuak lurraldean finkatuta eta lehenetsita: a) etxebizitza-eskari handia duten udalerriak, eta b) estrategikoki kokatuta dauden udalerriak –lurralde-estrategiaren azterketa eta aukerako lurzoru-poltsak kontuan izanik–.
Hartutako lurzoruaren lurralde-banaketa (%)
Araba: 4% Bizkaia: 48% Gipuzkoa: 48%
Araba: 0% Bizkaia: 60% Gipuzkoa: 40% Metatua: Araba: 0,5% Bizkaia: 36% Gipuzkoa: 63,5%
38. Etxebizitza publikorako zuzkidura-lurzoruen sare autonomikoa sortzea, populazio-segmenturik kaltetuenek etxebizitza eskuratu ahal izatea errazteko.
Zuzkidura-bizitokietarako lurzorua (ZB kop.)
-- Aurrerapen geldoa ZBetarako zuzkidura-lurzoruaren bilakaeran.
Maila eskasa programatutako helburuetarako. Funtsezko ildoa etorkizunera begira.
39. Lurzorua edukitzeko izapideak arintzea eta erraztea. Izapide ―express‖a sartzeko aukera aztertzea.
-- 2012rako ez da jarduera honetarako helbururik finkatu
-- Ekintza ez gauzatua
40. Lurzorua eskuratzeko eta urbanizatzeko laguntza publikoko ildoa birformulatzea eta hedatzea
-- -- Etxebideren web-orrian laguntzen informazio eguneratua dago, lehentasunez etxebizitza babestua eraikitzeko lurzorua lortzeko laguntzen ildoa barne.
Helburua betea.
41. Lurzorua lagatzeko edo urbanizazioaren truke
aprobetxamendua eskaintzeko Sailaren eta Udalen arteko hitzarmenen sinadura sustatzea.
Sinatutako hitzarmen
kop. Etxebizitza kop.
15 hitzarmen 1.000
etxebizitza
269 etxebizitza inguru biltzen dituzten 4
hitzarmen sinatu dira
Betetze-maila: 27%.
Guztira, 2010-2012 1.791 etxebizitzetarako lurzorua erosi da, aurreikusitakoaren % 60.
42. Udalei laguntza teknikoa eskaintzea lurzoruak eskuratzearen eta desjabetzearen arloan
-- 2012rako ez da jarduera honetarako helbururik finkatu
Orubide eragile aktibo bihurtu da ildoa honetan Udalekin lan eginez.
Helburua betea.
43. Lurzoruen aprobetxamendu handiagorako formulak abian jartzea, hala nola: a) zerbitzu komunei dagokien lurzorua lurzoru eraikigarri gisa ez konputatzearen ondoriozko eraikigarritasuna gehitzea, edo b) eraikigarritasun-koefizienteak eraikuntza-dentsitatea mugatzea, bizitegi-erabilera kolektiboko etxebizitzen gehieneko kopurua mugatu gabe
-- -- Sailak izenpetutako hitzarmen berrietara eramaten ari dira
Zati bat bakarrik gauzatu da.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
186
JARDUERA ADIERAZ
LEA
JARRAIPENA
HELBURUA 2012 GAUZATZEA 2012 EBALUAZIOA
44. Beharrezko arauzko aldaketak sartzea, eta Udalei kudeatzeko ahalmena eta berme juridikoa emango dieten irizpide objektiboak lantzea, betiere jardun bakoitzerako ehuneko egokiak finkatzeko garaian, urbanizazio-
kargaz libre dagoen hirigintza-aprobetxamenduari dagokionez zein babes publikoko etxebizitzen nahitaezko erreserbei dagokienez.
-- 2012an Legebiltzarrean sartu da Lurzoruaren Legea aldatu eta gai hauek jasotzeko proposamena
Helburua beteta.
45. Lurzoruaren Legea garatzeko erregelamendua abian jartzea, Legean aurreikusten diren neurri batzuei ekin ahal izateko eta daudenei legezkotasuna eta esparru juridikoa eskaintzeko, beste lurzoru batzuk errazago merkatura daitezen. Neurriak hauek dira: plangintzako dokumentuen modelizazioan aurrera egitea, zuzkidura-estandarrak definitzeko irizpideak bateratzea eta lurzoru-erabileren sailkapen normalizaturako irizpideak bateratzea.
Erregelamendu berria
2012an sartu da indarrean 113/2012 Dekretua, uztailaren 3koa, hirigintzako estandarrei buruzkoa. (143 zk. EHAA, 2012ko uztailaren 23koa).
Helburua beteta.
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
4. ardatza: Baliabideak eta bitartekoak etxebizitza-politikari laguntzeko 3.4optimizatzea.
Aurreko zailtasunak nagusi diren testuinguru ekonomiko honetan, Enplegu eta Gizarte Gaietako Sailak
etxebizitza-politikaren zerbitzura dauden baliabideen eta tresnen eragimena eta eraginkortasuna
optimizatzeko helburu estrategikoa planteatzen du. Horretarako 3 lan-ildo proposatzen ditu:
etxebizitzaren sektoreko sozietate-bilbe konplexua berregituratzea; Etxebide, etxebizitzaren euskal
zerbitzua sustatzea; eta etxebizitza-politikaren kudeaketan eraginkortasuna areagotzea.
3.4.1 4.1. jarduera-ildoa: Etxebizitzaren sektoreko sozietate-bilbea berregituratzea eta berrantolatzea, eta alokairuko parke publikoa Sailaren kontrolpean jartzea
Etxebizitzaren sektoreko sozietate-bilbea berregituratzeko, Etxebizitza Bideratzeko Planak
Alokabide publifikatzea eta, hala, alokairuko parke publikoa Sailaren kontrolpean jartzea hartzen
du aintzat (46. jarduera). 2011ko martxoan, Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio Sailak titulartasun
guztiz publikoko Alokabide, SA sozietatea eratu zuen.
Horretarako, Jaurlaritzak BBK, Kutxa, Vital, Euskadiko Kutxa eta Visesako akzioak eskuratu
zituen, 4,7 milioi euroko zenbatekoan, eta bazkide bakarra izatera pasa zen. Sozietatearen
ondare garbia 12,9 milioi eurokoa zen 2010eko abenduaren 31n.
Eragiketa horren bitartez, sozietatearen jabetzakoak ziren alokairu publikorako 2.487 etxebizitza
sozialen jabe izatera pasa zen Eusko Jaurlaritza.
Era berean, 2011ko uztailean, Alokabide SA sozietate publikoaren eta Etxebizitza Alokairuetarako
Sozietate Publikoaren bat egitea onartu zuen, Etxebizitza Alokairuetarako Sozietate Publikoa azkendu
zuen, eta Alokabide SAren estatutuak aldatu zituen uztailaren 26ko 181/2011 Dekretua onartu zen.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
187
3.11 taula Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planaren 4. ardatzaren - 4.1 ildoaren aginte-taula
4. ARDATZA: BALIABIDEAK ETA BITARTEKOAK ETXEBIZITZA-POLITIKARI LAGUNTZEKO OPTIMIZATZEA.
4.1. jarduera-ildoa: Etxebizitzaren sektoreko sozietate-bilbea berregituratzea eta berrantolatzea, eta alokairuko parke publikoa Sailaren kontrolpean jartzea
JARDUERA ADIERA
ZLEA
JARRAIPENA
HELBURUA 2012
GAUZATZEA 2012 EBALUAZIOA
46. Alokabide publifikatzea eta Alokabideren parkea osatzen duten ia 2.500 etxebizitzak parke publiko bihurtzea, horien kudeaketa izaera publikokoa izateko
Alokabide publifikatzea
-- -- Egindako jarduera
47. Alokabide eta Etxebizitza Alokairuetarako Sozietate Publikoa
(EASP) bat egitea, etxebizitzaren arloko sozietateen bilbea sinpleagotzeko eta kudeaketa-sinergiak lortzeko. Egindako zerbitzuaren hobekuntzak Udalekiko lotura hobea ekarri beharko du.
Alokabide-EASP
bat egitea
-- -- Egindako jarduera
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
3.4.2 4.2 jarduera-ildoa: Etxebizitzaren euskal zerbitzua sustatzea, babes publikoko etxebizitzen eskariaren eta esleipenaren kudeaketan erreferente izan dadin
Etxebide, etxebizitzaren euskal zerbitzua, etxebizitza babestuen eskaria eta eskaintza kudeatzeko
plataforma gisa finkatu da; dena dela, oraindik ez du funtzionatzen etxebizitza babestuko
eskatzaileen zerrenda bakar gisa, eta, hala, izena emateko leihatila ugari dago.
Bestalde, Sailaren ustez hobetzeko marjina handia da, hala kudeaketaren arloko arintasunean,
nola udalerrien inplikazioan eta parte-hartzean.
Hori dela eta, Etxebizitza Bideratzeko Planak Etxebideren eragimena eta eraginkortasuna hobetzea
aurreikusten du, eta, horretarako, aldaketak sartu behar dira indarrean dagoen araudian. Zentzu
horretan, Etxebideren bitartez izena emateko prozedura eta etxebizitza babestuak esleitzeko
prozedura aldatzen duen araudi berria 2012ko urrian onartu zela esan behar da.
Euskal Autonomia Erkidegoan babes publikoko etxebizitza eskatzen duten pertsonen
lehentasuneko erregistroa izan dadin lortu nahi du Etxebidek. Hortaz, Etxebizitza Bideratzeko
Planak tokiko eragileekin akordioak sustatzea aurreikusi du (49. jarduera). 2011n aurrerapauso
handiak eman ziren eta 2012an Etxebide sistematik kanpo zeuden udalerri bakarrak Donostia,
Irun eta Barakaldo ziren. 2012an aurrera egin da Irunekin eta Donostiarekin datuak eta sistemak
bateratzeko lanetan; Barakaldo stand-by egoeran dago.
Halaber, etxebizitza babestuak esleitzeko garaian euskal lurralde osorako irizpide ekitatiboak eta
partekatuak definitzea hartzen du aintzat Planak. Hiritar guztiek etxebizitza eskuratu ahal izatea
bermatu nahi da, betiere lurralde arteko elkartasun-irizpidearekin; izatez, ez dugu ahaztu behar
erroldatze-irizpideak etxebizitza babestuaz kanpo uzten dituela babes ofizialeko etxebizitza
berriak eraikitzeko aukerarik ez duten udalerrietan bizi diren hiritarrak. 2012ko urrian onartutako
araudi berriak alderdi horiek ere biltzen ditu.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
188
3.12 taula Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planaren 4. ardatzaren - 4.2 ildoaren aginte-taula
4. ARDATZA: BALIABIDEAK ETA BITARTEKOAK ETXEBIZITZA-POLITIKARI LAGUNTZEKO OPTIMIZATZEA.
4.2 jarduera-ildoa: Etxebizitzaren euskal zerbitzua sustatzea, babes publikoko etxebizitzen eskariaren eta esleipenaren kudeaketan erreferente izan dadin
JARDUERA ADIERAZLEA
JARRAIPENA
HELBURUA 2012 GAUZATZEA 2012 EBALUAZIOA
48. Etxebide hobetzeko beharrezko aldaketak egitea araudian, eta horien irismena eraginkortasuneko eta eragimeneko irizpideekin berraztertzea. Etxebideren berezko funtzioez harantzago, beste funtzio batzuk txertatzeko aukera aztertuko da, hala nola Bizilagunenak eta Etxebizitzaren Behategiarenak
-- Etxebideri buruzko araudi berria onartzea
Onartu egin da 2012ko urriaren 15eko AGINDUA, Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio sailburuarena, etxebizitza-eskatzaileen erregistroari eta babes ofizialeko etxebizitzak nahiz araubide autonomikoko zuzkidura-bizitokiak esleitzeko prozedurei buruzkoa.
Helburua beteta 2012an
49. Tokiko eragileekin hitzarmenak sustatzea, Etxebide babes publikoko etxebizitzen eskatzaileen erreferentziazko erregistroa izan dadin
Hitzarmen kop. Donostia, Irun eta Barakaldorekin lankidetza zehazteko lanen jarraipena; gaur egun Etxebide sistematik kanpo duden udalerri bakarrak dira.
Aurrera egin da Irunekin eta Donostiarekin datuak eta sistemak bateratzeko lanetan. Barakaldon stand-by egoeran daude.
Oso ondo bete da helburua
50. Babes publikoko etxebizitza esleitzeko lurralde osorako irizpide ekitatiboak definitzea (aukeragarritasun-irizpide partekatuak), betiere udalaz gaindiko eta lurralde arteko elkartasuneko irizpideetan oinarrituta –erroldatzearen oinarriaren gainetik etxebizitza eskuratzeko aukera ziurtatuko da–.
-- Etxebideri buruzko araudi berria onartzea
Onartu egin da 2012ko urriaren 15eko AGINDUA, Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio sailburuarena, etxebizitza-eskatzaileen erregistroari eta babes ofizialeko etxebizitzak nahiz araubide autonomikoko zuzkidura-bizitokiak esleitzeko prozedurei buruzkoa.
Helburua beteta 2012an
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
189
3.4.3 4.3 jarduera-ildoa: Etxebizitza-politikaren kudeaketan eraginkortasuna areagotzea
Etxebideren bidez etxebizitza babestuko eskatzaileen bolumen handia (izena emateko 85.000
espediente inguru 2012an) esleitzeko prozesuen konplexutasuna kontuan izanik eta parke
babestu iraunkorraren gorako joera aintzat hartuta, kudeaketa-ahalmen handia izan beharko da,
eta kalitate-irizpideak aplikatu beharko dira zerbitzugintza ona ziurtatzeko.
Gauzak horrela, Etxebizitza Bideratzeko Planak izena emateko sistema goitik behera berraztertzea
hartzen du aintzat, prozesua sinpleago egitearren. Zehazki, alokairu-erregimeneko sustapen
guztietan irizpideak bateratzea aurreikusten da –betiere hautagarritasuna etxebizitza eskuratzeko
aukera errealetara egokituta–, baita eskatzaileen informazio handiagoa ere. 2012an onartu den
araudi berriaren arabera, eskuratzeko modalitate bat aukeratu beharko da izena emateko orduan:
alokairua edo erosketa.
Bestalde, 52. jarduerak izapideak eta datuak eguneratzeko sistematika berraztertzea aurreikusten
du. Araudi berriak bi urtean behin berritzea hartu du kontuan (ordura arte laurtekoa zen).
Bestalde, maizterrari aplikatutako errenten sistema, gaur egunera arte, esleitutako etxebizitzari
zegokion programaren mende zegoen. Hori dela eta, Planak errenten sistema bakarra ezartzea
aurreikusten du. Ekintza horri dagokionez, errenten politikaren berrikuspena egin gabe geratu
dela esan behar da.
Alokairuari laguntzeko neurriei dagokienez, alokairua ordaintzeko beste laguntza-programa
batzuk izan behar dira kontuan, hala nola Enplegu eta Gizarte Politiketako Sailaren Etxebizitzaren
Prestazio Osagarria. Horrenbestez, Etxebizitza Bideratzeko Planak bi Sail horien arteko protokoloa
adostea planteatzen du, laguntza hori etxebizitza-politikaren parte gisa gauzatzeko. Enplegua eta
Gizarte Gaiak Sail bakar batean bateratuta egoteak lagungarria izan beharko luke. Horrez gain,
ekintza hori hobeto garatuko da 2012an, Legebiltzarrera bidali den Etxebizitza Legearen lege-
proiektua onartzean.
Etxebizitza Bideratzeko Planak kupo-sistemaren gaur egungo erregulazioa berraztertzea
aurreikusten zuen, halaber. Berriki onartu den araudian ezabatu egin dira alokairu-erregimeneko
esleipenetarako zozketak. Bizikidetasun-unitateko kideen kopurua, diru-sarrerak, erregistroko
antzinatasuna, erroldatzea eta etxebizitzaren premia berezia kontuan izango duen baremazio-
sistema bat erabiliko da.
Enplegu eta Gizarte Politiketako Sailak etxebizitza babestuetako parkearen ikuskapen
sistematikoa egin du, etxebizitza-parkearen gizarte-funtzioa bermatzeko. 2004-2012 aldian
guztira 58.331 etxebizitza ikuskatu da (74.480 ikuskapen egin dira), eta ikuskapen horietatik 903
soilik amaitu dira isun ekonomikoarekin. 2012an, 3.816 etxebizitza ikuskatu da, eta horietatik 60k
merezi dute isuna. Horrez gain, Etxebizitza Bideratzeko Planaren 56. jarduerak alokairu-
erregimeneko etxebizitzetarako berariazko ikuskapen-planak sortzea aurreikusi du.
Sailak etxebizitza babestuko transmisio guztietan baliatu du erosteko eta atzera eskuratzeko
eskubidea. 2012an, 55 transmisio-eragiketatan jardun da; horietako 5 eragiketatan
eroslehentasuneko eta atzera eskuratzeko eskubidea baliatu da, eta beste 50 erosteko eskaintza
izan dira.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
190
Azkenik, Etxebizitza Bideratzeko Planak web-orriaren bidez etxebizitza babestuak trukatzeko
sistema sustatu nahi zuen. Zentzu horretan, burutu diren ekintzei esker, trukeak egiteko
webguneak eskainitako zerbitzua hobetu da, eta ondorioz, jarduera nabarmenki ugaritu da eta
Ordezkaritzekin gauzatu da truke-zerbitzua.
3.13 taula Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planaren 4. ardatzaren - 4.3 ildoaren aginte-taula
4. ARDATZA: BALIABIDEAK ETA BITARTEKOAK ETXEBIZITZA-POLITIKARI LAGUNTZEKO OPTIMIZATZEA.
4.3 jarduera-ildoa: Etxebizitza-politikaren kudeaketan eraginkortasuna areagotzea
JARDUERA ADIERAZL
EA
JARRAIPENA
HELBURUA 2012
GAUZATZEA 2012 EBALUAZIOA
51. Izena emateko sistema berraztertzea, eta, horretarako, hautespen-irizpideak berrorientatzea eta prozesua erraztea, eskatzaileen benetako aukeretara egokituta. Prozesua errazteak alokairu-erregimeneko sustapen guztietako irizpideak bateratzea ekarriko du, baita eskatzaileei emandako informazioa gehitzea ere, prozesua hobeto planifikatzen lagunduta.
-- Etxebideri buruzko araudi berria onartzea
Onartu egin da 2012ko urriaren 15eko AGINDUA, Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio sailburuarena, etxebizitza-eskatzaileen erregistroari eta babes ofizialeko etxebizitzak nahiz araubide autonomikoko zuzkidura-bizitokiak esleitzeko prozedurei buruzkoa.
Helburua beteta 2012an
52. Datuak eguneratzeko sistemak eta izapideak berraztertzea: nork, nola eta noiz.
-- -- 2012ko urriaren 15eko Agindua onartu da
Helburua beteta 2012an
53. Errenten sistema bakarra ezarri du, maizterrari bere babes-profilari dagozkionak aplikatuta, esleitutako etxebizitza edozein programatan biltzen delarik ere.
-- -- -- Errenten politiken berrikuspena egiteke.
54. Jaurlaritzaren sailekin koordinatzea eta aztertzea alokairua ordaintzeko laguntzen programak. Esku hartzeko ibilbidea argitzea, Lan eta Gizarte Politiketako Sailarekin batera protokolo bat adostuta. Sarrerak bermatzeko eta gizarteratzeko legeriaren izpiritua errespetatuta, protokolo horrek etxebizitzaren prestazio osagarria etxebizitza-politikaren parte gisa txertatzeko aukera emango du.
-- -- -- Etxebizitzaren Legea onartzearekin lotuta
Lege-proiektua Legebiltzarrera bidali da
2012an. Helburua beteta.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
191
JARDUERA ADIERAZL
EA
JARRAIPENA
HELBURUA 2012
GAUZATZEA 2012 EBALUAZIOA
55. Kupoen gaur egungo erregulazioa berraztertzea, aurretiazko baremazioa duen zozketa-eredu bat lortzeko. Baremazio horretan, etxebizitzaren premia objektiboa nagusituko da, gizarte-multzo jakin bateko kide izatearen gainetik. Dena dela, gizarte-orekari eutsiko zaio beti, problematika bereziki sentikorretan gizarte-kupo jakin
batzuk ezartzearen salbuespenaren kalterik gabe.
-- Alokairu-erregimeneko esleipenetan zozketak ezabatzea, baremazio-sistema erabilita
2012ko urriaren 15eko Agindua onartu da
Helburua beteta 2012an
56. Sistematikoki berraztertzea parkeak gizarte-funtzioa betetzen duela, alokairu-erregimeneko etxebizitzetarako berariazko ikuskapen-planak ezarrita
Ikuskapen kop.
64.000 74.480 ikuskapen
Betetako helburuak: Funtsezko ekintza gaur egun eta etorkizunean.
57. Etxeak eroslehentasunez eta atzera-eskuratzeko esleipen-sistema hobetzea
-- Etxebideri buruzko araudi berria onartzea
2012ko urriaren 15eko Agindua onartu da
Helburua beteta 2012an
58. Web-orriaren bidezko truke-mekanismoak sustatzea
-- -- Trukeak egiteko webguneak eskainitako zerbitzua hobetu da, eta ondorioz, jarduera nabarmenki ugaritu da eta Ordezkaritzekin gauzatu da truke-zerbitzua.
Helburua betea.
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
192
5. ARDATZA: ETXEBIZITZA-POLITIKAREN GOBERNANTZA BERRI BATERANTZ 3.5HURBILTZEA.
Etxebizitza-politikaren kudeaketak aurrean duen zailtasun nagusietako bat da gai horretan esku
hartzen duten eragileen kopuru handia. Enplegu eta Gizarte Politiketako Sailaz eta bere sozietate
publikoez gain, makina bat eragilek parte hartzen dute EAEn, hala babes publikoko etxebizitzaren
eraikuntzan: Udaletxeak, Foru Aldundiak, sustatzaile pribatuk, finantza-erakundeak eta abar, nola
hiri-birgaitze eta –eraberritzeko proiektuetan, non eragile eta politika asko nahasten diren:
enplegua, berralojamenduak, gizarte-zerbitzuak eta abar.
Etxebizitza Bideratzeko Planak behar-beharrezkotzat jotzen du eragile guztiek sarean lan egitea,
programazioetan koherentziaz jarduteko eta eraginkortasunik gabeziak saihesteko.
Administrazioaren modernizazioaren aldeko apustua egiten du, baita eragile guztien parte-
hartzearen eta inplikazioaren aldekoa ere.
Etxebizitza-politikaren gobernantza berri hori lau jarduera-ildotan artikulatzen da: eragile guztien
artean partekatutako informazioa hobetzea, administrazio elektronikorantz aurrera eginda; Tokiko
Administrazioarekin harremanetan eta koordinatuta jarduteko eredua artikulatzea; hiritarrei
arreta emateko tresnak modernizatzea eta hiritarren partaidetza erraztea; eta etxebizitzaren eta
lurzoruaren arloko politiken ebaluazioan sakontzea.
3.5.1 5.1. jarduera-ildoa: Esku-hartzen duten eragileen arteko informazio partekatua
hobetzea eta Administrazio elektronikoranzko prozesuak bizkortzea
Agertokirik desiragarriena da etxebizitzaren arloan esku hartzen duten eragile guztiek sarean
funtzionatzea. Haatik, helburu hori Etxebizitza Bideratzeko Plan honen horizontean lortzea oso
zaila dela uste denez gero, Planak etorkizunean sarean funtzionatzera bideratutako ekintza jakin
batzuk hartzen ditu aintzat.
Izan ere, jarduera-ildo hau osatzen duten ekintzek informazio partekatua hobetzea dute helburu,
bai Etxebizitza Sailaren eta haren sozietate publikoen arteko informazio partekatua (60.
jarduera), bai Udalekin partekatua, harreman eta elkarlanerako beste esparru baten bitartez (61.
jarduera), bai Sailaren eta udalerrien gizarte-zerbitzuekin partekatua (62. jarduera).
Lehen ekintzari dagokionez, aurrerapausoak eman dira Sailaren eta Sozietate Publikoen prozesu
komunak bateratzeko eta informazioa trukatzeko lanetan, SDBren bitartez (Sailaren Datu Basea).
Helburua bete bada ere, ezin da ahaztu lankidetzako prozesuen eta lanaren alorrean etengabeko
hobekuntza bilatu behar dela une oro.
Halaber, etxebizitzaren kudeaketa integralerako elkarlan-akordioak abian jarri dira hainbat
Udalekin, hala nola Sestao Berri edo Bidebi (Basauri) kasuetan.
Bestalde, 63. jarduerak Administrazio elektronikoan aurrera egitea bilatzen du, eta erabiltzaileei
bide elektronikoen bitartez izapideak egiteko aukera ematen die. Ildo horretan, Etxebideren
etxebizitza-eskaeraren espedientea osorik on line bideratzea lortu da (alta eta baja eskaera,
berritzea, datuen aldaketa eta abar). Gauzak horrela, izapideak bizkortu egin dira, eta
eskatzaileen onurarako izan da.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
193
Era berean, Etxebizitza Sailak irtenbide berritzaileen garapenean jardunbide onak hautemateko
eta hedatzeko lanak gidatzea aurreikusten du (64. ekintza). Etxebizitzaren Euskal Behatokiaren
(EEB) webgunea sortu da helburu hori betetzeko eta webgune horretatik zabaltzen dira sektoreko
jardunbide onak eta berrikuntzak.
3.14 taula Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planaren 5. ardatzaren aginte-taula
5. ARDATZA: ETXEBIZITZA-POLITIKAREN GOBERNANTZA BERRI BATERANTZ HURBILTZEA.
5.1. jarduera-ildoa: Esku-hartzen duten eragileen arteko informazio partekatua hobetzea eta Administrazio elektronikoranzko prozesuak bizkortzea
JARDUERA ADIERAZLEA
JARRAIPENA
HELBURUA 2012
GAUZATZEA 2012 EBALUAZIOA
59. Sailerako eta mendeko sozietate publikoetarako komunak diren informazio-prozesuak eta -sistemak integratzea.
-- SDB sailen/sozietate publikoen arteko erlazioetarako sistema gisa.
Aurrerapausoak eman dira prozesu komunak bateratzeko eta informazioa trukatzeko lanetan.
Helburua beteta nahiz eta lankidetzako prozesuen eta lanen alorrean etengabeko hobekuntza bilatu behar den.
60. Jaurlaritzaren beste Sail batzuekin informazio-protokoloak ezartzea
-- 2012rako ez da jarduera honetarako helbururik
finkatu
intereraginkortasunari buruzko jarduerak daude.
Helburua ondo bete da, baina lan handia egin behar da oraindik.
61. Udalekin harremanetan eta elkarlanean jarduteko beste esparru bat sortzea, honakorako laguntzak eta programak hedatzeko: babes publikoko etxebizitzak sustatzeko eta erosteko, etxebizitzak alokatzeko eta birgaitzeko, eta alokairu pribatuaren arloan bitartekaritza publikoa egiteko
-- 2012an akordio eta lankidetza berriak egin dira Eusko Jaurlaritzako zerbitzu zentralen bitartez.
Ez da nahikoa gauzatu.
62. Sailaren gizarte-zerbitzuen eta udalerrietako gizarte-zerbitzuen arteko komunikazioaren hobekuntza sustatzea, gizarte-laguntzen kontrol hobea lortzeko
-- -- Gauzatuta, baina etengabeko koordinazioaren mende
Planaren aldi osoan etengabe egin beharreko lana da Helburua betea.
63. Administrazio elektronikoaren teknologia eta tresna berriak garatzea, erabiltzaileei izapideak bide elektronikoz egiteko aukera emateko (izena ematea, etxebizitza eskatzaileentzako
espedienteen jarraipena egitea eta eguneratzea, laguntzen izapideak egitea, eta abar).
-- -- -- Izapideak on line egiteko aukera lortuta. Helburua betea.
64. Sailak irtenbide berritzaileen garapenean jardunbide onak hautemateko eta hedatzeko lanak gidatzea
-- 2012rako ez da jarduera honetarako helbururik finkatu
-- EEBren bitartez zabaltzen dira jardunbide onak eta berrikuntzak. Helburua betea.
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
194
3.5.2 5.2. jarduera-ildoa: Toki Administrazioarekin harremanetan izateko eta koordinatzeko eredu berria artikulatzea
Etxebizitza Bideratzeko Planaren iritziz, behar-beharrezkoa da Jaurlaritzaren eta udalen
estrategiak bat egitea eta, horretarako, hirigintzaren eta etxebizitzen arloko programazioei
koherentzia ematea eta finantziazio-mekanismoak harmonizatzea.
Harremanetarako beste eredu hori lortzeko mekanismo gisa, etxebizitza bideratzearen arloko
tokiko planak sustatuko dira eta udalaz gaindiko plan operatiboak egingo dira, banako jardunak
baino gehiago baterako jardunak bultzatzeko. Adierazi behar da jardun horiek gauzatzeko
daudela, Etxebizitzaren Legea onartzearekin lotzen baitira –lege horrek hartuko du aintzat
etxebizitzaren tokiko planaren irudia eta udalaz gaindiko plan operatiboen irudia–. Baina,
aipatutako bi irudiak Legebiltzarrera bidalitako Lege Proiektuan barne hartu direla kontuan
hartuta, Planaren helburua beteta dagoela esan daiteke.
3.15 taula Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planaren 5. ardatzaren aginte-taula
5. ARDATZA: ETXEBIZITZA-POLITIKAREN GOBERNANTZA BERRI BATERANTZ HURBILTZEA.
5.2. jarduera-ildoa: Toki Administrazioarekin harremanetan izateko eta koordinatzeko eredu berria artikulatzea
JARDUERA
ADIERAZLEA
JARRAIPENA
HELBURUA 2012
GAUZATZEA 2012 EBALUAZIOA
65. Tamaina handieneko Udaletarako
etxebizitza bideratzeko tokiko planak sustatzea, Eusko Jaurlaritzaren eta Toki Administrazioaren arteko koordinazio-tresna gisa eta etxebizitza-politika lurralde-aniztasunera egokitzeko aukera ematen duen tresna gisa.
Onartutako
plan kopurua
-- Gauzatzeko
dagoen jarduera, Etxebizitzaren Legera lotuta dago, horrek hartzen baitu aintzat etxebizitzaren tokiko planaren irudia.
Tokiko
Planak Legebiltzarrera bidalitako etxebizitzaren lege-proiektuan barne hartu dira Helburua betea
66. Udalaz gaindiko plan operatiboak sustatzea, banako jardunak baino gehiago baterako jardunak sustatzeko.
Onartutako plan kopurua
-- Ez da egin, Etxebizitza Legearekin lotuta baitago. Etxebizitza Legean dago jasota udalaz gaindiko planen irudia.
Udalaz gaindiko Planak Legebiltzarrera bidalitako etxebizitzaren lege-proiektuan barne hartu dira Helburua betea
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
3.5.3 5.3. jarduera-ildoa: Hiritarrei arreta emateko tresnak modernizatzea eta hiritarrek parte hartzeko ereduak erraztea
Etxebizitza Bideratzeko Plana prozesu parte-hartzaile batean oinarrituta landu zen, eta hiritarren
ekarpenetako asko ekintza zehatzen modura txertatu zitzaizkion planari. Enplegu eta Gizarte
Politiketako Sailak arlo horretan aurrera egiten jarraitu nahi du, hiritarrek parte hartzeko ereduak
bultzatuta eta hiritarrekiko komunikazioa hobetuta.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
195
Horretarako, Sailak Etxebizitzaren Behategiaren web-orria du, eta Etxebizitza Bideratzeko Planak
tresna hori optimizatzea eta indartzea du helburu. Xede horrekin, 2010ean, web-orriaren edukiak
antolatzeari eta populazio multzo interesdunen arabera segmentatzeari ekin zitzaion. 2011n, lan
horiek Etxebizitzaren Euskal Behategiaren web-orrian gauzatu ziren. Web-orriak diseinu berria du,
eta, etxebizitzari buruzko informazioaz gain, beste utilitate batzuk ere hartzen ditu barnean:
bloga, newsletter, Gis estatistikak.
Bestalde, Etxebizitza Bideratzeko Planak etxebizitza-politiketan hiritarren parte-hartzea eta
inplikazioa sustatu nahi du, hiritarrek parte hartzeko mekanismoak indartuz. Gizarte Itunaren
parte-hartzeko prozesuen ondoren, eta Etxebizitza Bideratzeko Planaren ostean, Etxebizitzaren
Euskal Legean parte hartzea etorri zen.
Izatez, hiritarrek Etxebizitzaren Euskal Legearen aurreproiektuan parte hartu ahal izan zuten
behategiaren web-orriaren bidez eta Etxebideren bidez. Parte hartzeko plataformak 17.000 bisita
izan zituen, 1.300 iruzkin eta ekarpen baino gehiago egin ziren, eta 200 hobekuntza baino
gehiago proposatu zen.
Nabarmendu behar da lan horren emaitza gisa, 2012an, Etxebizitza Sailak nazioarte-mailako
aintzatespena jaso duela. Nazio Batuetako saria (UNPSA) irabazi zuen honako parte hartzeko
proiektu honekin: ―Etxebizitza gaietan, zure iritzia kontuan‖. Proiektu hori 2010-2013 Etxebizitza
eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Plana lantzean jarri zen abian, eta ―Erabaki publikoetako
prozesuetan hiritarren parte-hartzea mekanismo berritzaileen bidez hobetzea‖ kategoriaren
barruan lortu du saria.
Azkenean, Etxebizitza Bideratzeko Planak, 2006an, Euskal Autonomia Erkidegoko Lurzoruaren
Legeak sortutako Euskadiko Etxebizitza eta Hirigintza Foroa berraktibatzea hartzen du aintzat.
Analisi eta gogoeta partekaturako topagune bat da, eta Sailak foro hori dinamizatzen lagundu
nahi du, parte hartzen duten eragile guztien jardunen koordinazioa eta elkarlana hobetzeko
tresna eraginkor bihur dadin. Garatzeke dago.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
196
3.16 taula Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planaren 5. ardatzaren aginte-taula
5. ARDATZA: ETXEBIZITZA-POLITIKAREN GOBERNANTZA BERRI BATERANTZ HURBILTZEA.
5.3. jarduera-ildoa: Hiritarrei arreta emateko tresnak modernizatzea eta hiritarrek parte hartzeko ereduak erraztea
JARDUERA ADIERAZLEA
JARRAIPENA
HELBURUA 2012
GAUZATZEA 2012 EBALUAZIOA
67. Etxebizitzaren behategia optimizatzea eta sustatzea, eta horretarako informazioa antolatzea eta zabaltzea eta hiritarrekiko komunikazioa hobetzea, gizartearen sektore handiago batentzat erakargarria izan dadin (web-orria hobetzea, informazioa populazio multzo interesdunen arabera segmentatzea eta abar).
-- 2012an aurkeztu da webgune berria.
Helburua Helburua betea.
68. Hiritarrek parte hartzeko mekanismoak sendotzea, populazioaren agerpena eta inplikazioa sustatzeko
-- -- Oso ondo bete dira helburuak.
17.187 bisita plataforman, 1.349 iritzi adierazita, egindako 8 inkesten bitartez, eta
Etxebizitzaren Legearen aurreproiektua hobetzeko 188 proposamen Sailak Nazio Batuen zerbitzu publikorako saria irabazi du ―Etxebizitza gaietan, zure iritzia kontuan‖ parte-hartzeko proiektuari esker. Proiektu hori 2010-2013 Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Plana lantzeko jarri zen abian.
69. Etxebizitza eta Hirigintza Foroa berraktibatzea
-- -- -- Ekintza ez gauzatua.
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
3.5.4 5.4. jarduera-ildoa: Etxebizitzaren eta lurzoruaren arloko politiken ebaluazioan
sakontzea
Azken urte hauetan, Etxebizitza Sailak gogoeta eta etengabeko hobekuntzako prozesua gauzatu
du etxebizitza-politika publikoen ebaluazioan. Hortaz, arian-arian txertatu zaizkio hobekuntzak
ebaluazio-prozesuari, eta kontuak emateko kanpo-osagaia gaineratzen duen eredu baterantz
aurrera egingo du.
Erabilitako eredu berriek –tartean txosten honek ere bai– eraginkortasun, eragimen, ekitate,
gogobetetasun eta inpaktuko irizpideak sartzen dituzte, garatzen ari diren politikak eta programak
baloratzeko eta jardunen eraginkortasuna eta eragimena hobetzear zuzentzen diren neurri
zuzentzaileak sartzeko.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
197
Nolanahi ere, eta ebaluazioaren arloan eta etengabeko hobekuntzaren kulturan aurrerapen
handiak egin badira ere, Sailak jakin badaki hobetzeko tartea badagoela oraindik eta, hori dela
eta, aurrera egiten jarraitzen du ebaluazio-ereduaren definizioan.
Eusko Jaurlaritzak landutako politika publikoak ebaluatzeko gidak agerian utzi zuen Jaurlaritzaren
ekintza eta politika publikoak ebaluatzeko gero eta handiagoa den kezka eta sentikortasuna. Gida
hori oso tresna baliagarria da etxebizitza-politikak ebaluatzeko, orientabide metodologiko
orokorren bitartez.
Horrez gain, Euskadi 2020 Garapen Jasangarrirako Estrategia onartuta, Jaurlaritzak garapen
iraunkorraren perspektiba txertatu beharko du bere plan, programa eta estrategia guztietan,
horretarako konpromisoa hartuta. Horrela, txosten honek ekonomia, gizarte eta ingurumenaren
arloko iraunkortasunaren ebaluazioa hartzen du barnean.
Ebaluazio-txostenean gauzatzen dira etxebizitza-politiken ebaluazio-eredu berriko aurrerapenak.
3.17 taula Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planaren 5. ardatzaren aginte-taula
5. ARDATZA: ETXEBIZITZA-POLITIKAREN GOBERNANTZA BERRI BATERANTZ HURBILTZEA.
5.4. jarduera-ildoa: Etxebizitzaren eta lurzoruaren arloko politiken ebaluazioan sakontzea
JARDUERA ADIERAZLEA
JARRAIPENA
HELBURUA 2012
GAUZATZEA 2012 EBALUAZIOA
70. Etxebizitza-politiken ebaluazioak egiteko berariazko eredua sortzea.
-- Etxebizitza-politiken ebaluazioaren hobekuntzan aurrera egitea
2012an, ebaluazio-ereduan aurrera egiten jarraitu da, hobekuntzak etxebizitza-politika publikoen ebaluazioko dokumentu honen ebaluazioan txertatuta
Planaren aldi osoan etengabe egin beharreko lana da Helburua betea.
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
198
4. ADIERAZLEEN ANALISI ZEHATZA
Jardunen adierazleak 4.1
4.1.1 Eraikitako etxebizitzak
2012an eraikitzen hasitako etxebizitza babestuen kopuruari erreparatzen bazaio (2.420
etxebizitza), eta aurreko urteetan erregistratutako jarduerarekin alderatzen bada, kopuruak
nabarmen behera egin duela ikus daiteke. Azken urtean ezagututako kontrako eszenategiak ez du
lagundu etxebizitza berrien eraikuntzan. Era berean, krisialdi ekonomiko eta finantzarioak
eskariaren gutxitzea ekarri du, gero eta zailagoa baita finantzaketa lortzea.
Azken hiru urteetan ia 12.000 etxebizitzaren eraikuntzari ekin zaio EAEn, eta horrenbestez, aise
gainditu da merkatu libreko eraikuntza-erritmoa (10.119 etxebizitza hasi dira), eta horrez gain,
aurreikusitako helburuen % 92 betetzea lortu da.
Eraikitzen amaitutako etxebizitza publikoei dagokienez, azken hirurtekoan lortutako kopurua
(14.299 etxebizitza), 2007-09 aldian lortutakoaren antzekoa da (14.423 etxebizitza), eta
nabarmen gainditzen du, gainera, aurreko bi hirurtekoetan erregistratutakoa.
4.1 grafikoa Eraikitzen hasitako eta amaitutako etxebizitzen bilakaera 2000-2012.
BABES PUBLIKOKO ETXEBIZITZAK
ETXEBIZITZA LIBREAK
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza, Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila eta Sustapen Ministerioa.
Eragile sustatzaileari dagokionez, eta 2012ko datuei erreparatuz, Etxebizitza Sailak guztira 573
etxebizitza sustatu du (% 24), VISESAk 288 etxebizitza (% 12), sustatzaile pribatuek 1.555
etxebizitza (% 64) eta Udalek eta udal-sozietateek 4 etxebizitza (% 0,2).
2.835
4.284 5.054
6.625
4.427 4.687 5.339
7.310
6.259
3.196 4.966 4.540
2.420
1.764 1.764 2.632
3.225 3.647 4.025
4.829 4.751 5.000
4.672
4.991 5.473
3.835
0
3.000
6.000
9.000
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
etx
eb
izit
za k
op
.
hasita amaituta
12.678 11.194
9.692
13.626
11.794 11.987
9.815 11.269
8.147
3.855 2.572
4.804
2.743
13.620 14.091
14.974
7.956
10.417 11.151
9.794 10.793
9.083
8.782
6.409 5.851
4.757
0
2.000
4.000
6.000
8.000
10.000
12.000
14.000
16.000
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
etx
eb
izit
za
ko
p.
hasita amaituta
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
199
4.1 taula Etxebizitzen sustapenaren xehetasuna eragileen arabera. 2012
Eraikitzen hasitako etxebizitza kop.
Etxeb. Saila VISESA Udalak PRIBATUAK GUZTI
RA KOP. %
horiz KOP.
% horiz
KOP.
% horiz
KOP. %
horiz
Guztira 573 23,7 288 11,9 4 0,2 1.555 64,3 2.420
Alokairua 111 100,0 0 0,0 0 0,0 0 0,0 111
Etxebizitza soziala 20 100,0 0 0,0 0 0,0 0 0,0 20
Zuzkidura-bizitokiak 90 98,9 0 0,0 0 0,0 0 0,0 91
Alokairuko BOE 0 0,0 0 0,0 0 0,0 0 0,0 0
Udal-etxebizitza tasatuak Alokairua
0 0,0 0 0,0 0 0,0 0 0,0 0
Azalera-eskubidea /Jabetza
462 20,0 288 12,5 4 0,2 1.555 67,3 2.309
Etxebizitza soziala 40 100,0 0 0,0 0 0,0 0 0,0 40
BOE 118 6,0 288 14,7 0 0,0 1.555 79,3 1.961
Tasatu autonomikoak 304 100,0 0 0,0 0 0,0 0 0,0 304
Udal-etxebizitza tasatuak 0 0,0 0 0,0 4 100,0 0 0,0 4
Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
Alokairu-erregimena 2012an hasitakoaren % 5 da (111 etxebizitza), eta gainerako % 95
salerosketa-erregimenean esleitzeko kalifikatutako etxebizitzak dira (2.309 etxebizitza).
Alokairuko etxebizitzen sustapenak salerosketarenak baino finantza-eskakizun gogorragoak ditu,
hortaz, egoera gogorretan, eta gaur egungo krisialdia halakoa da, are zailagoa da alokairu
babestuko etxebizitzen sustapen berriak abian jartzea. Horrela, eraikitzen hasitako alokairuko 111
etxebizitzak Sailak berak hasi ditu.
Egoera zaila izanik, Sailak baliabide ekonomiko gutxien dituzten pertsonei ordain dezaketen
alokairu bat eskaintzeko formulak sustatzeko erabakia hartu du, eta xede horrekin, partikularren
bigarren eskuko etxebizitzak merkaturatzeko neurriak hartu ditu. Gauzak horrela, jada abian zuen
Bizigune Programaz gain, Sailak merkatu libreko etxebizitzen alokairuko bitartekaritza- programa
berria aurkeztu du (ASAP programa).
Eragile pribatuei dagokienez, salerosketa-erregimeneko etxebizitzekin bakarrik lan egin dute,
VISESAk eta Udalek bezala.
4.2 grafikoa Eraikitzen hasitako eta amaitutako etxebizitzen bilakaera 2000-2012.
BABES PUBLIKOKO ETXEBIZITZAK
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza, Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila eta Sustapen Ministerioa.
2.835
4.284 5.054
6.625
4.427 4.687 5.339
7.310 6.259
3.196
4.966 4.540
2.420
638 604 1.097 1.181
454 1.393
615
1.812 1.785
176 952 780
111
0
1.000
2.000
3.000
4.000
5.000
6.000
7.000
8.000
9.000
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
etx
eb
izit
za
ko
p.
hasitako etxebizitzak guztira alokairu-erregimena
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
200
2012an eraikitzen hasitako babes ofizialeko 2.420 etxebizitzei dagokienez, % 64 ekimen
pribatuaren barruan sustatu dira (1.559 etxebizitza), eta gainerako % 36 ekimen publikoaren
barruan (861 etxebizitza). "Aurreko bi urteetan lortutako banaketaren antzekoa lortu da
oraingoan ere:"
4.3 grafikoa Etxebizitza babestuen eraikuntza ekimen motaren arabera
*Eraikitzen hasitako etxebizitzak
Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
2012an eraikitzen hasitako alokairuko etxebizitzen tipologiari dagokionez, % 82 (91 etxebizitza)
zuzkidura-bizitokiak izan dira; eta gainerako % 18 (20 etxebizitza) etxebizitza sozialak.
Salerosketa-erregimenari dagokionez, etxebizitza gehienak BOE modalitatekoak dira, ekimenen %
81 (1.961 etxebizitza). Horrez gain, 304 etxebizitza tasatu autonomiko hasi dira (guztizkoaren %
13), 4 udal-etxebizitza tasatu (guztizkoaren % 0,2) eta 40 etxebizitza sozial (guztizkoaren % 2)
salerosketan.
0
1000
2000
3000
4000
5000
6000
7000
8000
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Etx
eb
izit
za k
op
.
Ekimen publikoa Ekimen pribatua
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
201
4.2 taula Alokairuko etxebizitzen sustapena motaren eta sustatzailearen arabera.
Eraikitzen hasitako etxebizitza kop.
Batez
bestekoa 2002-2005
Batez bestekoa 2006-2009
2010 2011 2012
Guztira
% Guztir
a %
Guztira
% Guztira
% Guztir
a %
Guztira 1.031 100,0 1.238 100,0 952 100,0 780 100,0 111 100,0
Etxebizitza soziala 750 77,7 480 38,8 822 86,3 375 48,1 20 18,0
Etxeb. Saila 214 24 122 9,9 396 41,6 53 6,8 20 18,0
VISESA 460 46,2 343 27,7 426 44,7 322 41,2 0 0,0
Gainerako agenteak 76 7,6 15 1,2 0 0,0 0 0,0 0 0,0
Zuzkidura- bizitokiak 0 0 147 11,9 0 0,0 110 14,1 91 82,0
Etxeb. Saila 0 0 31 2,5 0 0,0 110 14,1 91 82,0
Gainerako agenteak 116 9,4 0 0,0 0 0,0 0 0,0
BOE 282 22,3 586 47,3 130 13,7 295 37,8 0 0,0
Etxeb. Saila 0 0 0 0,0 0 0,0 0 0,0 0 0,0
VISESA 0 0 230 18,6 0 0,0 48 6,2 0 0,0
Gainerako agenteak 282 22,3 356 28,7 130 13,7 247 31,6 0 0,0
Udal- etxebizitza tasatuak Udal-
etxebizitza tasatuak 0 0,0 25 2,0 0 0,0 0 0,0 0 0,0
Gainerako agenteak 0 0,0 25 2,0 0 0,0 0 0,0 0 0,0
Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
202
4.3 taula Babes publikoko etxebizitzen sustapena etxebizitza motaren eta sustatzailearen arabera.
*Eraikitzen hasitako etxebizitza kop.
Batez bestekoa
2002-2005
Batez bestekoa
2006-2009 2010 2011 2012
Guztira % Guztira % Guztira % Guztira %
Guztira 5.183 100 5.525 100 4.966 100,0 4.540 100,0 2.420 100,0
Etxebizitza soziala 788 15,3 480 8,7 846 17,0 391 8,6 60 2,5
Etxeb. Saila 227 4,3 137 2,5 420 8,4 69 1,5 60 2,5
VISESA 487 9,7 343 6,2 426 8,6 322 7,1 0 0,0
Gainerako agenteak 74 1,3 0 0,0 0 0,0 0 0,0 0 0,0
Zuzkidura-bizitokiak -- -- 147 2,7 0 0,0 110 2,4 91 3,8
Etxeb. Saila -- -- 42 0,8 0 0,0 110 2,4 91 3,8
Gainerako agenteak 155 2,8 0 0,0 0 0,0 0 0,0
BOE 4.395 84,7 4.464 80,8 3.756 75,7 3.663 80,7 1.961 81,0
Etxeb. Saila 470 8,8 184 3,3 54 1,1 197 4,3 118 4,9
VISESA 912 18,3 710 12,8 858 17,3 915 20,2 288 11,9
Gainerako agenteak 3.013 57,6 3.572 64,7 2.844 57,3 2.551 56,2 1.555 64,3
Udal- etxebizitza tasatuak Tasatu autonomikoak -- -- 37 0,7 14 0,3 136 3,0 304 12,6
Etxeb. Saila -- -- 24 0,4 14 0,3 76 1,7 304 12,6
VISESA -- -- 13 0,2 0 0,0 60 1,3 0 0,0
Gainerako eragileak -- -- -- -- 0 0,0 0 0,0 0 0,0
Udal- etxebizitza tasatuak Udal-etxebizitza tasatuak 0 -- 424 7,7 350 7,0 240 5,3 4 0,2
Udalak 0 -- 424 7,7 350 7,0 240 5,3 4 0,2
* Zuzkidura-bizitokien eta udal-etxebizitza tasatuen datuak urteko lehen hiru hiruhilekoetako datuak dira.
Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
Bilakaerari erreparatuz, 2012an atzera egin da etxebizitza tipologia eta eragile desberdinak
kontuan hartuta. Saila izan da salbuespena: eraikuntza-erritmoari eutsi dio, etxebizitza tasatu
autonomikoen sustapenari esker.
Dena den, puntu honetara iritsita zera azpimarratu behar da: aurreko bi urteetan, nahiz eta
zailtasun handiak egon, eraikuntza-erritmoari eutsi zaio. Horrela, 2011n maximo historikoa lortu
da merkatu babestuari dagokionez (% 68), babes publikoko etxebizitza askoren eraikuntzari ekin
baitzaio, etxebizitza librearen merkatua etengabe uzkurtzen ari zen testuinguru batean.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
203
4.4 grafikoa Sustapen publikoko etxebizitzen eraikuntzaren bilakaera eragile sustatzailearen arabera.
(*)Eraikitzen hasitako etxebizitza kop.
Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
4.5 grafikoa Babes publikoko etxebizitzen eraikuntzaren bilakaera, etxebizitza motaren arabera
Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
4.6 grafikoa Babes publikoko etxebizitzaren merkatu-kuota
* Etxebizitza librea: urtearen lehen hiru hiruhilekoetako ekimenen araberako kalkulua.
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Eusko Jaurlaritza.
0
1.000
2.000
3.000
4.000
5.000
6.000
1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Etx
eb
izit
za k
op
.
Saila VISESA Gainerako eragileak
0
2000
4000
6000
8000
1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Etx
eb
bii
zit
za k
op
.
Etxeb. Soziala Zuzkid. Bizit. BOE Udal Etxeb. Tas. Etxeb. Tas. Auton.
0
10
20
30
40
50
60
70
1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
merk
atu
ko
ku
ota
ren
%
Etxebizitza sozialak Zuzkidura-bizitokiak BOE Tasatuak (udal. Eta auton.)
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
204
2012an eraikitzen hasitako etxebizitzen lurralde-banaketari dagokionez, datuek erakusten dute
etxebizitza asko metatu direla Bizkaian, non eraikitzen hasitako guztizkoaren % 66 kokatu diren
(1.599 etxebizitza). Bestalde, Gipuzkoan kokatu dira % 22 (541 etxebizitza) eta Araban gainerako
% 12 (280 etxebizitza). 2010-11 aldian gertatu zen moduan, banaketa hori eta aurreko
aldietakoa oso desberdinak dira, izan ere, aurrekoetan Arabak portzentaje altuagoak lortu zituen,
eta modu horretara, gainerako lurraldeetako eskariaren bolumenarekin orekatzea lortu zen.
Kontuan hartu behar da, gainera, Bilbo Metropolitarrean etxebizitza bolumen handia kokatu dela :
babes publikoko 1.522 etxebizitzaren eraikuntzari ekin zaio bertan (guztizkoaren % 63).
Gipuzkoari erreparatzen bazaio, etxebizitza gehienak Donostialdean daude, 295 etxebizitza
guztira (% 12), baita Goierriko eremu funtzionalean ere, 179 etxebizitza (% 8). Bestalde,
Arabako etxebizitzen kasuan ere gehiengo bat Gasteizen kokatzen da. Horrela, beraz, hiru
hiriburuetako eremu funtzionaletan kokatzen dira urte osoan eraikitzen hasitako etxebizitzen %
84..
4.4 taula Etxebizitzen eraikuntzaren banaketa geografikoa.
Eraikitzen
hasitako etxebizitza
kop.
Batez
bestekoa 2002-2005
Batez
bestekoa 2006-2009
2010 2011 2012
Guztira
% Guztir
a %
Guztira
% Guztir
a %
Guztira
%
Guztira 5.183 100 5.525 100,0 4.966 100,0 4.540 100,0 2.420 100,0
Araba 2.002 38,6 2.745 49,7 1.720 34,6 1.079 23,8 280 11,6
Araba Erdialdea 1.943 37,5 2.622 47,5 1.660 33,4 983 21,7 222 9,2
Arabako Errioxa 0 0 0 0,0 20 0,4 0 0,0 0 0,0
Aiara 59 1,1 123 2,2 40 0,8 96 2,1 58 2,4
Bizkaia 1.878 36,2 1.316 23,8 1.634 32,9 2.054 45,2 1.599 66,1
Bilbo Metropolitarra 1.593 30,7 800 14,5 1.100 22,2 1.962 43,2 1.522 62,9
Mungia 81 1,6 61 1,1 80 1,6 40 0,9 77 3,2
Enkarterriak 26 0,5 60 1,1 0 0,0 0 0,0 0 0,0
Igorre 15 0,3 30 0,5 0 0,0 0 0,0 0 0,0
Durangaldea 97 1,9 168 3,0 443 8,9 0 0,0 0 0,0
Gernika-Markina 66 1,3 198 3,6 27 0,5 52 1,1 0 0,0
Gipuzkoa 1.303 25,1 1.464 26,5 1.596 32,1 1.407 31,0 541 22,4
Donostialdea 767 14,8 578 10,5 1.200 24,2 1.013 22,3 295 12,2
Debabarrena 202 3,9 112 2,0 189 3,8 99 2,2 62 2,6
Urola Kosta 75 1,4 150 2,7 76 1,5 65 1,4 5 0,2
Debagoiena 97 1,9 324 5,9 18 0,4 151 3,3 0 0,0
Goierri 106 2 135 2,4 113 2,3 37 0,8 179 7,4
Tolosa 56 1,1 165 3,0 0 0,0 42 0,9 0 0,0
Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
205
4.1.2 Etxebizitzen alokairua sustatzea13
a) Etxebizitza berriak alokairuan sustatzea
Alokairuko etxebizitza babestuen parkea gehitzeko asmoz, Enplegu eta Gizarte Politiketako Sailak
hiru arlotan dihardu: alokairuko etxebizitza babestuen zuzeneko sustapenean, sustapenerako
laguntzak ematearen bidez beste eragile batzuen sustapena bultzatzean, eta, azkenik, etxebizitza
erabiliak errenta babestuetan alokatzea lortzeko neurriak sustatzean.
Aurreko atalean aztertu den moduan, eraikuntza berriko eta alokairu-erregimeneko etxebizitza
babestuaren sustapenak 111 unitate hartzen ditu, hau da, 2012an hasitako etxebizitzen % 5.
Alokairu-erregimenak 2011ko ekimenen % 17 eta 2010eko % 19 ziren. Balio horiek agerian uzten
dute eskakizun finantzario itzelak eskatzen dituen edukitza-erregimena sustatzeko gaur egun
dauden zailtasun handiak.
Gauzak horrela, ez dugu ahaztu behar Sailak bere gain hartu duela Etxebizitza Bideratzeko
Planaren lehen bi urteetan (2010ean eta 2011n) hasitako14 etxebizitzen % 36. Bestalde, VISESAk
% 43 hasi du, eragile pribatuek % 12 eta Udalek gainerako % 8. Horrez gain, Saila da 2012an
hasitako alokairu babestuko 111 etxebizitzen sustatzailea.
4.7 grafikoa Sustatutako babes publikoko etxebizitzen bilakaera, etxebizitza eskuratzeko erregimenaren arabera, 2000-2010
Iturria: Eraikitzen hasitako etxebizitzen estatistika, 2011/01/19an eguneratua. Etxebizitza
Sailburuordetza. Eusko Jaurlaritza.
13 Jardun horiek xehetasun handiagoarekin azter daitezke alokairu-politiken ebaluazioaren 2011ko txostenean. 14 Xehetasun handiagorako ikus aurreko atala: 4.1.1.
47 191
364 409
255
969
1.290 1.090
1.559
682
732
1.117
502 638 604
1.097 1.181
454
1.431
687
1.812
2.276
176
952
780 111
0
500
1.000
1.500
2.000
2.500
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
etx
eb
izit
za k
op
.
Amaituta Hasita
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
206
4.8 grafikoa Sustatutako alokairuko etxebizitzen banaketa sustatzailearen arabera, 2010-2012
2010-20112 METATUA
Iturria: Eraikitzen hasitako etxebizitzen estatistika. Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
2012an, alokairuaren sustapenerako onartutako diru-laguntzen guztizkoa 19 milioi euro da. 2010-
2012ko hiru urteak batera kontuan hartuta, alokairuak jasotako diru-laguntzak 40 miloi euro
ingurukoak dira.
Bestalde, 2012an onartutako maileguei dagozkien subsidioak 14 milioi euro baino zertxobait
gehiago dira; eta, hiru urteak batera hartuta, 27 milioi euro inguru dira.
Bilakaerari dagokionez, nabarmendu beharra dago azken urtean alokairu-erregimeneko
sustapenerako laguntzek izan duten igoera. Nolanahi ere, esan beharra dago laguntza horiek,
batik bat, errentamendu babestuan jartzeko etxebizitza eskuratzera zuzenduta daudela, eta ez
hainbeste alokairu-erregimeneko etxebizitza berria sustatzera.
4.9 grafikoa Alokairuaren sustapenerako laguntzen bilakaera, 2002-2012
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
Saila 36,4%
Visesa 43,2%
Udalak 8,1%
Pribatuak 12,3%
0
10.000.000
20.000.000
30.000.000
40.000.000
50.000.000
60.000.000
70.000.000
80.000.000
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Eu
ros
Diru-laguntzak Subsidioak
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
207
4.5 taula Onartutako diru-laguntzak eta subsidioak, 2010-2012
Jardun kop. ALOKAIRURAKO LAGUNTZAK (eurotan)
Diru-laguntzak Subsidioak LAGUNTZAK GUZTIRA
Etxebizitzen alokairua
2010 666 17.131.000 11.872.821 29.003.821
2011 96 2.892.000 651.300 3.543.300
2012 398 9.414.000 10.048.751 19.462.751
GUZTIRA 2010-2012 1.160 29.437.000 22.572.872 52.009.872
ZB alokairua (zuzkidura-bizitokiak)
2010 32 160.000 0 160.000
2011 21 285.000 290.817 575.817
2012 240 9.600.000 4.052.924 13.652.924
GUZTIRA 2010-2012 293 10.045.000 4.343.741 14.388.741
LANDA eremuko alokairua
2010 3 198.000 0 198.000
2011 0 0 0 0
2012 0 0 0 0
GUZTIRA 2010-20012 3 198.000 0 198.000
ALOKAIRUA GUZTIRA
2010 701 17.489.000 11.872.821 29.361.821
2011 117 3.177.000 942.117 4.119.117
2012 638 19.014.000 14.101.675 33.115.675
GUZTIRA 2010-2012 1.456 39.680.000 26.916.613 66.596.613
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
Etxebizitza bakoitzagatik jasotako batez besteko laguntzei dagokienez, 2011ko batez bestekoa
27.000 eurora iristen da (25.000 euro 2010ean), eta 8.000 eurokoa da kopurua etxebizitza
bakoitzagatiko subsidioaren kasuan (17.000 euro 2010ean). Guztira, etxebizitza bakoitzagatiko
laguntzen bolumena 35.000 eurora iristen da (42.000 euro 2010ean).
4.10 grafikoa Alokairuaren sustapenerako etxebizitza bakoitzeko emandako batez besteko laguntzen bilakaera, 2002-2012
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
b) Alokabidek kudeatutako alokairuko etxebizitzen parkea
(i) Alokabideren parke propioa
Alokabideren parke propioa, 2012ko abenduaren 31n, 3.070 etxebizitzakoa da. Hala, azken
urtean gehitu egin da berriro. Zehazki, parkea % 15 hazi da aurreko urtean erregistratutako
bolumenarekiko. 2012an, % 91koa izan zen betetze-maila, eta % 9 igarobidean zegoen, hau da,
maizterrei esleitzeko prozesuan.
9.207 14.466 8.489 11.806 11.927 11.019 26.073 27.251 24.949 27.154 29.802 17.388
16.117 20.159 12.810 24.013
34.984
36.027 21.632
16.937 8.052 22.103 26.595 30.583 28.648 24.616
35.940 46.003
62.100
48.883 41.886
35.206
51.905
0
20.000
40.000
60.000
80.000
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Eu
ro
Diru-laguntza Subsidioa Guztira
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
208
4.11 grafikoa Alokabide/EASPren etxebizitza-parke propioaren garapena, 2003-2012
Urte bakoitzeko abenduaren 31ko datuak
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
Lurralde-banaketari dagokionez, ez da ahaztu behar etxebizitza gehienak Araban daudela,
guztizko parkearen % 70 biltzen baitu (2.169 etxebizitza). Gainera, gehienak Gasteizen daude:
guztira 2.089 etxebizitza. Aitzitik, beste bi euskal hiriburuei dagokienez, Donostiak 190 etxebizitza
eta Bilbok 155 etxebizitza besterik ez dituzte.
Lurralde historikoen multzoa kontuan izanda, Gipuzkoan % 19 (571 etxebizitza) biltzen da, eta
Bizkaian gainerako % 11 (330 etxebizitza).
4.12 grafikoa Alokabideren etxebizitza-parkea lurralde historikoka, 2012
Bizkaia
330
11%
Gipuzkoa
571
19%
Araba
2.169
70%
* 2012ko abenduaren 31ko datuak.
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
4.13 grafikoa Alokabideren etxebizitzak dituzten udalerri garrantzitsuenak, 2012
* 2012ko abenduaren 31ko datuak.
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
230 482 643 703
1.364 1.665 1.979
2.452 2.677
3.070
0500
1.000
1.5002.0002.5003.0003.500
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Etx
eb
izitza
ko
p.
Etxebizitza erabilgarriak
2.089
190 155 95 80 72 60 0
300600900
1.2001.5001.8002.1002.400
Vitoria-
Gasteiz
Donostia Bilbao Arrasate Muskiz Hernani Andoain
etx
eb
izitza
ko
p.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
209
Alokairuko errentei erreparatuz, 241 €/hilean da batez besteko errenta. Kontuan hartu behar da
errenta gehienek gainditzen dutela batez bestekoa, errenten % 42 hileko 200 eta 300 eurora
iristen baitira.
4.14 grafikoa Alokabideren etxebizitza propioen batez besteko errentaren bilakaera, 2004-2012
* Urte bakoitzeko abenduaren 31ko datuak.
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
(ii) Alokabidek kudeatutako etxebizitzen parkea
Alokabidek, bere etxebizitza-parke propioaz gainera, Sailaren beraren etxebizitzak, Biziguneren
etxebizitzak, eta udal batzuen eta HARRI, SL sozietatearen alokairuko parkea kudeatzeko ardura
du.
2012an, Alokabidek guztira 11.073 etxebizitza kudeatu ditu, 2011an kudeatutakoa (10.172
etxebizitza) baino % 9 gehiago; hortaz, azken urteetan hasitako goranzko joerari eutsi dio.
4.15 grafikoa Alokabidek kudeatutako etxebizitza-parkearen bilakaera, 2003-2012
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
Guztizko horretatik, Alokabideren parkeko 3.070 etxebizitzez gain —kudeatutako guztizkoaren %
28—, Bizigune programaren bitartez alokairuan eskainitako 5.150 etxebizitza erabili (% 47)
kudeatu dira, eta Eusko Jaurlaritzaren 2.697 etxebizitza (guztizkoaren % 24) eta Udalen 156
etxebizitza (guztizkoaren % 1,4) kudeatu dira.
Eusko Jaurlaritzaren eta udalen etxebizitzek okupazio-maila handia dute (% 92 eta % 91,
hurrenez hurren); HARRI sozietatearen etxebizitzek, ordea, guztizkoaren % 64ko okupazioa dute.
220,9 214,8 224,8 239,1 241,5 250,5 244,2 243,7 241,2
0
50
100
150
200
250
300
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Ba
tez
be
ste
ko
err
en
ta
230 482
2.043
4.663
6.592
8.013 8.858 9.339
10.172 11.073
0
2.000
4.000
6.000
8.000
10.000
12.000
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Etx
eb
izit
za k
op
.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
210
4.16 grafikoa Alokabidek kudeatutako alokairuko etxebizitza-parkearen banaketa, 2012
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
4.6 taula Alokabidek kudeatutako etxebizitzen parkearen bilakaera, 2003-2012
Etxebizitza kop. 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Alokabideren etxebizitzak 643 703 1.364 1.670 1.984 2.452 2.677 3.070 Eusko Jaurlaritzaren etxebizitzak
0 1.435 1.973 2.179 2.231 2.257 2.577 2.697
Biziguneren etxebizitzak 1.400 2.431 3.144 4.053 4.510 4.573 4.840 5.150 Udalen etxebizitzak 0 94 111 111 133 57 78 156
Etxebizitzak guztira 2.043 4.663 6.592 8.013 8.858 9.339 10.172 11.073
* Urte bakoitzeko abenduaren 31ko datuak.
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
(iii) Alokabidek kudeaketarako jasotako laguntzak
Amaitzeko, Enplegu eta Gizarte Politiketako Sailak Alokabideri Eusko Jaurlaritzaren etxebizitzak
kudeatzeagatik diru-laguntza bat ematen diola aipatu behar da. 2012an, 2 milioi euro inguruko
diru-laguntza eman zion, hau da, urteko 738 euroko batez besteko diru-laguntza etxebizitza
bakoitzagatik.
4.7 taula Eusko Jaurlaritzaren etxebizitzak kudeatzeko Sailak Alokabideri ematen dion diru-laguntzaren bilakaera
Sailaren diru-laguntza Sailaren etxebizitzak Batez besteko diru-
laguntza kudeaketagatik
2006 487.140,33 1.435 339,5
2007 935.747,13 1.973 474,3
2008 1.318.740,57 2.179 605,2
2009 1.756.871,87 2.231 787,5
2010 1.701.962,47 2.257 754,1
2011 1.900.000,00 2.577 737,3
2012 1.989.336,57 2.697 737,6
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
c) Bizigune Programa
Etxebizitza berria alokairu-erregimenean sustatzea alokairuko parke babestua areagotzeko modu
bat da; baina, Sailak baditu beste jarduera-ildo batzuk helburu hori lortzeko. Horietako bat
Alokabide 27,7%
Eusko Jaurlaritza 24,4%
Bizigune 46,5%
Udalak 1,4%
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
211
Bizigune Programa da. Horri esker, hutsik zeuden etxebizitza ugari berreskuratu eta alokairuaren
merkatuan jarri dira arrazoizko errentetan.
Bizigune Programaren bitartez antzemandako etxebizitzen bolumena areagotzen joan da eta
2012ko abenduaren 31n 5.102 etxebizitza daude. Bolumen hori 2011n erregistratutakoa baino %
6 altuagoa da. 2012ko abenduaren 31n 4.661 etxebizitzak zuten indarrean alokairu-kontratua,
hau da, guztizkoaren % 91; gainerako % 9an, berriz, errentaria esleitzeke zegoen oraindik.
Alokairuko errentari dagokionez, 2012an, maizterrek ordaindutako batez besteko errenta hileko
297 eurokoa izan zen, eta jabeek hilean jasotako batez bestekoa 597 eurora iritsi zen. Bi kopuru
horien arteko aldea bere gain hartu du Enplegu eta Gizarte Politiketako Sailak, diru-laguntza
moduan.
4.17 grafikoa Biziguneren etxebizitza-parkearen bilakaera, 2003-2012
Urte bakoitzeko abenduaren 31ko datuak.
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
4.8 taula Bizigune Programaren adierazle nagusiak lurralde historikoka, 2012
Araba Bizkaia Gipuzkoa EAE
Programaren guztizko parkea Atzemandako etxebizitza kop. 885 3.007 1.210 5.102 alokairuko etxebizitza nagusien %* 7,7 10,7 8,1 9,3
Indarrean dauden alokairu-kontratuak Alokairu-kontratuen kop. 780 2.771 1.110 4.661 Atzemandako etxebizitzen % betetako etxebizitzekiko
88,1 92,2 91,7 91,4
Alokairu-kontratuen ratioa Biziguneko eskariarekiko (%)
14,8 12,4 9,3 11,8
Alokairu-errenta Jabeen alokairu-errenta** 601,6 601,3 581,9 596,7 Maizterren alokairu-errenta 279,5 299,3 304,3 297,2 Maizterren errentaren % jabeen errentarekiko 46, 49,8 52,3 52,2
EAEko etxebizitzaren behar eta eskariari buruzko Inkestaren arabera kalkulatutako alokairu-parkearekiko
zenbatetsia.
**Kontuan hartu behar da, gaur egun gehieneko muga hileko 600 €-koa bada ere, aurretik 750 €-koa
zela.
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
Biziguneren etxebizitza-parkea Bizkaiko lurraldeko udalerrietan kokatzen da batez ere; izan ere,
Bizkaiak parke osoaren % 59 biltzen baitu (3.007 etxebizitza). Gipuzkoak guztira 1.210
etxebizitza ditu (guztikoaren % 24), eta Arabak 885 etxebizitza (parkearen % 17). Etxebizitza
531
1.132 1.400
2.431
3.219
4.053 4.557 4.741 4.802
5.102
0
1.000
2.000
3.000
4.000
5.000
6.000
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Etx
eb
izit
za e
rab
ilg
arr
ien
ko
p.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
212
kopuru handieneko udalerriak dira: Bilbo (890 etxebizitza), Gasteiz (739 etxebizitza) eta
Barakaldo (382 etxebizitza). Bestalde, Gipuzkoako hiriburuak guztira 117 etxebizitza ditu Bizigune
Programan.
4.18 grafikoa Biziguneren etxebizitza-parkea lurralde historikoka, 2012
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
4.19 grafikoa Biziguneren etxebizitza gehien dituzten udalerriak (2012ko abenduaren 31ko datuak)
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
Bizigune Programaren baitako etxebizitzen banaketari erreparatuz ikus daitekeenez, 61 eta 75 m2
bitarteko azalera dutenak dira gehiengoa, etxebizitza guztien % 36ko portzentajearekin. Modu
berean, % 28k 76 eta 90 m2 arteko azalera dute eta % 24k 41 eta 60 m2 artekoa. Etxebizitza
guztiak batera hartuta, 72 m2-koa da batez besteko azalera.
Araba 885
17,3%
Bizkaia 3.007 58,9%
Gipuzkoa 1.210 23,7%
890
739
382
148 146 136 117 111 99 94 93 84
0
200
400
600
800
1000
Bilbao
Vitoria-
Gasteiz
Barakaldo
Santurtzi
Basauri
Durango
Donostia-
San
Sebastián
Portugalete
Sestao
Getxo
Eibar
Irún
Etx
eb
izit
za k
op
.
4.9 taula Bizigune Programako etxebizitzen banaketa azalera erabilgarriaren arabera, 2012
bertikalaren %
< 40 m2 1,1
41-60 m2 24,4
61-75 m2 36,0
76-90 m2 27,7
91-120 m2 10,7
120 m2 baino gehiago 0,1
Guztira 100,0
Batez besteko azalera (m2) 72,3
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
213
4.20 grafikoa Bizigune Programaren bitartez alokatutako etxebizitzen batez besteko errentaren bilakaera, 2003-2012
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
d) Alokairuko etxebizitza libreen merkatuko bitartekotza-programa: ASAP (Alokairu
Segurua, Arrazoizko Prezioa)
Bizigune Programaren aurrekontu-mugak zirela eta, Enplegu eta Gizarte Politiketako Sailak
formula berriak bilatzen hasi behar izan zuen partikularren etxebizitzak alokairu-merkatuan
arrazoizko prezioetan sartzea errazteko. Hala, 43/2012 Dekretua onartu zen, martxoaren 27koa,
ASAP – Merkatu Libreko Etxebizitzen Alokairurako Bitartekotza Programa sortzen duena.
Programa horrek jabeei berme-sistema bat eskaintzen die eta gehieneko alokairu-errentak
ezartzen ditu. Era berean, bitartekotzako agente laguntzaileen sare bat eratu da. Zehazki,
Dekretua EHAAn argitaratu zenetik guztira 16 eragile laguntzailek eman dute izena. 9 Gipuzkoan,
5 Bizkaian, Araban 1 eta hiru lurralde historikoetan jarduten duen beste bat.
Aldi horretan, 56 etxebizitza inskribatu dira, 110 erreserba egin dira eta, guztizko horretatik, 3
errentamendu-kontratu sinatu dira.
Programa harrera ona izaten ari da hutsik dauden etxebizitzen jabeen artean, etxebizitzak
programara sartzeko orduan; dena den, ezarpen operatiboak prozesua moteltzen du. Bitarteko
telematikoak ari dira baliatzen programa ezartzeko eta oso geldo eta zaila izaten ari da eta,
ondorioz, hainbat doikuntza egin beharko dira, esleipenen kudeaketa arintzeko.
4.10 taula ASAP programaren emaitza nagusiak 2012an
Izena emandako agente laguntzaileak 16 (Gipuzkoa: 9; Bizkaia: 5; Araba: 1. A/B/G:1)
Inskribatutako etxebizitzak 56
Egindako erreserbak 110
Sinatutako errentamendu-kontratuak 3
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
555 557,7 578,3 547,8 560,7 579,3 579,9 580,3 597,5 569,7
246,4 254,1 253,0 265,7 274,4 289,3 293,0 304,7 302,9 297,2
0
100
200
300
400
500
600
700
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Jabearen errenta Maiztearren errenta
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
214
e) Alokairua ordaintzeko laguntzak
(i) Etxebizitzaren Prestazio Osagarria
Diru-sarreren bermeari eta gizarteratzeari buruzko abenduaren 23ko 18/2008 Legeak Diru-
sarrerak Bermatzeko eta Gizarteratzeko Euskal Sistemaren gain jartzen du prestazio ekonomikoak
emateko ardura, bi kategoriatan bereizita: zuzenbidezko prestazio ekonomikoak (Diru-sarrerak
Bermatzeko Errenta eta Etxebizitzaren Prestazio Osagarria), eta diruz lagun daitezkeen diru-
laguntzak (Gizarte Larrialdietako Laguntzak).
Etxebizitzaren Prestazio Osagarria aldian behingo prestazio ekonomiko bat da, Diru-sarrerak
Bermatzeko Errentaren osagarria, eta ohiko bizileku den etxebizitzaren alokairuaren gastuak
estaltzeko ematen da. Zuzenbidezko prestazio bat da, hau da, baldintzak betetzen dituzten
pertsona guztiek eska dezakete. Oro har, hileko 250 eurokoa da gehieneko kopurua, nahiz eta bi
seme-alaba adingabe edo gehiago dituzten familien kasuan, edo kideren batek lan-errentak
dituen familien kasuan, hileko 320 eurora zabaltzen den kopurua.
2012ko abenduan 21.886 pertsonak jasotzen zuten EPO. Azken urtean igoera nabarmena izan da
(% +19 2011ko abenduarekiko); nahiz eta, azken hiruhilekoan beheranzko joera arina izan den
(ikus 4.22. grafikoa).
4.21 grafikoa Etxebizitzaren Prestazio Osagarria jasotzen duten pertsonen hileko bilakaera.
2010-2012.
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
Banaketa geografikoari erreparatuta, Etxebizitzaren Prestazio Osagarria jasotzen duten pertsonen
metaketa handia egon da Bizkaian: guztizkoaren % 60 (13.042 hartzaile). Bestalde, Gipuzkoak
eta Arabak guztizkoaren % 22 (4.836 hartzaile) eta % 18 (4.008 hartzaile) hartzen dute,
hurrenez hurren.
13.190 16.126
18.323
21.886
0
4.000
8.000
12.000
16.000
20.000
24.000
mar-10 ek-10 ir-10 ab-10 mar-11 ek-11 ir-11 ab-11 mar-12 ek-12 ir-12 ab-12
Hart
zail
e k
op
.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
215
4.22 grafikoa Etxebizitzaren Prestazio Osagarria jasotzen duten pertsonen hiruhileko bilakaera, lurralde historikoka, 2010-2012
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
2012an, etxebizitzaren prestazio osagarrietara 71,2 milioi euro bideratu dira (64,9 milioi euro
2011n). Laguntzek lurraldeka izandako banaketari dagokionez, Bizkaiak bereganatu du guztizko
diru-laguntzaren % 61 (43,8 milioi euro). Gipuzkoako hartzaileek 14,3 milioi euro jaso dituzte
guztira (guztizkoaren % 20), eta 13,1 milioi euro jaso dituzte Arabako hartzaileek (guztizkoaren
% 18).
4.11 taula Etxebizitzaren Prestazio Osagarriaren hartzaileak, 2012
Hartzaile kop. (hileko batez bestekoa 2012)
Guztizko kopurua 2012 (eurotan)
Araba 4.041 13.112.162 Bizkaia 12.651 43.769.286 Gipuzkoa 4.541 14.329.500
EAE 21.233 71.210.948
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
4.23 grafikoa Etxebizitzaren Prestazio Osagarrira bideratutako guztizko zenbatekoaren hileko bilakaera. 2010-2012.
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
2010mar
2010eka
2010ira
2010abe
2011mar
2011eka
2011ira
2011abe
2012mar
2012eka
2012ira
2012abe
Araba 2.953 3.301 3.404 3.298 3.353 3.512 3.605 3.866 3.814 4.031 4.240 4.008
Bizkaia 7.539 8.132 8.679 9.710 10.062 9.917 10.111 10.286 12.285 12.666 13.344 13.042
Gipuzkoa 2.698 2.998 2.724 3.118 2.857 3.672 3.616 4.171 4.259 4.544 4.779 4.836
02.0004.0006.0008.000
10.00012.00014.000
Hart
zaile k
op
.
4.1
09
4.0
09
4.1
94
4.1
87
4.1
66
4.5
34
4.5
13
4.5
81
5.1
71
5.1
26
5.2
16
5.3
01
4.9
59
5.0
62
4.9
46
5.0
15
4.8
24
5.4
74 7
.31
8
6.0
75
5.2
56
5.4
65
5.6
37
6.0
24
5.7
95
5.2
98
5.3
47
5.7
80
6.3
98
6.2
51
5.9
80
6.3
40
6.3
31
6.0
29
01.0002.0003.0004.0005.0006.0007.0008.000
mar-10 mai-10 uzt-10 ira-10 aza-10 urt-11 mar-11 mai-11 uzt-11 ira-11 aza-11 urt-12 mar-12 mai-12 uzt-12 ira-12 aza-12
Zen
bate
ko
a (
mil
aka
eu
rota
n)
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
216
(ii) Gurasobakartasunaren subsidioa
Diru-sarrerak Bermatzeko Errenta jasotzen duten pertsonek gurasobakartasunaren subsidioa jaso
dezakete. Hain zuzen, Diru-sarrerak Bermatzeko Errentaren % 6,4ko laguntza da. 2012 ixtean,
guztira gurasobakartasunaren subsidioa jasotzen duten 7.557 hartzaile daude.
2012an, hartzaileen hileko batez bestekoa 7.756 da, eta honako lurralde-banaketa hau lortu da:
Bizkaiak bereganatu ditu % 61, Gipuzkoak % 24 eta Arabak % 14. 2012an, subsidioetara guztira
4,5 milioi euro bideratu ziren.
4.24 grafikoa Gurasobakartasunaren subsidioa jasotzen duten hartzaileen hileko bilakaera
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
4.12 taula Gurasobakartasunaren subsidioaren hartzaileak. 2012
Hartzaile kop. (hileko batez bestekoa 2012)
Guztizko kopurua 2012 (eurotan)
Araba 1.102 645.095 Bizkaia 4.764 2.813.362 Gipuzkoa 1.890 1.079.356
EAE 7.756 4.537.813
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
(iii) Gizarte Larrialdietako laguntzak
Gizarte Larrialdietako Laguntzak ez dira aldian behingo prestazioak. Berariazko gastu arrunt edo
aparteko batzuk ordaintzeko prestazioak dira. Laguntza horiek Etxebizitzaren Prestazio
Osagarriarekin bateragarriak dira.
2012an, Enplegu eta Gizarte Politiketako Sailak guztira 4.819 Gizarte Larrialdietako Laguntza
eman zituen, guztira 4,8 milioi euroko kopuruagatik. Eusko Jaurlaritzak Gizarte Larrialdietako
Laguntzenengatik duen gastuaren % 28ra iristen dira.
Laguntzen lurralde-banaketari erreparatuta, Bizkaikoak dira 2.110 hartzaile (guztizkoaren % 44),
Gipuzkoakoak dira 1.639 hartzaile (% 34) eta Araban 1.070 hartzaile daude (guztizkoaren % 22).
Hartzaile bakoitzaren batez besteko laguntza 991 eurokoa da, Arabako hartzaileek jasotako 1.009
€-ren eta bizkaitarrek jasotako 946 €-ren artean.
6.9
63
6.8
77
6.8
25
6.7
77
6.9
64
7.0
02
7.1
95
7.3
56
7.4
66
7.4
64
7.4
59
7.4
50
7.6
74
7.6
46
7.6
89
7.7
96
7.8
68
7.9
41
8.0
22
7.9
93
7.8
05
7.6
35
7.5
57
0
3.000
6.000
9.000
ots-11
mar-11
api-11
mai-11
eka-10
uzt-11
abu-11
ira-11 urr-11
abu-11
abe-11
urt-12
ots-12
mar-12
api-12
mai-12
eka-12
uzt-12
abu-12
abu-12
urr-12
aza-12
abe-12
Hart
zail
e k
op
.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
217
4.25 grafikoa Etxebizitza alokatzeko Gizarte Larrialdietako Laguntzetan egindako guztizko gastuaren garrantzia, 2012
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
4.13 taula Alokairura bideratutako Gizarte Larrialdietako Laguntzei buruzko adierazle nagusiak, 2012
Laguntza kop. Kopurua (eurotan) Batez besteko
zenbatekoa laguntzako (eurotan)
Araba 1.070 1.012.428 946,2 Bizkaia 2.110 2.128.629 1.008,8 Gipuzkoa 1.639 1.634.121 997,0
EAE 4.819 4.775.178 990,9
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
Bilakaerari dagokionez, gehikuntza nabaria ikusi da hartzaileen bolumenean. Hala, 2011ko 3.543
onuradunetik 2012ko 4.819ra pasatu da; hau da, % 36ko gehikuntza izan da.
4.14 taula Alokairura bideratutako Gizarte Larrialdietako Laguntzen bilakaera, 2011-2012
2011 2012
Laguntza kop. 3.543 4.819 Zenbatekoa (M€) 3,69 4,78 Batez besteko zenbatekoa (€)
1.041 991
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
(iv) Emantzipatzeko Oinarrizko Errenta
Emantzipatzeko Oinarrizko Errenta programa 2008an jarri zen abian. Zuzeneko laguntzen multzo
bat da, alokairu-erregimeneko etxebizitza bat eskuratu duten 22 eta 30 urte arteko gazteei
zuzendutakoa, baldin eta urteko 22.000 €-tik gorako diru-sarrerarik ez badute.
Hasiera batean, alokairuaren errenta ordaintzeko, hilean 210 euroko diru-laguntza bat ematen
zen (2.520 euro urtean); 120 euro abala osatzeko gastuetarako ziren, eta 600 euroko mailegu bat
zegoen, interesik gabea, fidantzarako.
2011ko abenduaren 31n desagertu zen laguntza, nahiz eta ordura arte eskatu dutenek 2012an
diru-laguntza eduki duten. Hala ere, 2012ko uztailean hileko 147 €-ra murriztu zen laguntza eta
laguntza kobratzen ari diren gazteei laguntza kentzeko aukera ari dira aztertzen, 4/2013 Lege
berriak laguntza horiek desagerrarazten baititu.
Etxebizitza-alokairua % 27,9
GLL gainerakoa % 72,1
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
218
2008-2012 bost urteetan, guztira 19.868 eskabide izapidetu dira eta 16.355 pertsonari eman zaie
alokairua ordaintzeko laguntza; hau da, aurkeztutako eskabideen % 82k lortu dute.
Era berean, 1.749 abal osatzeko gastuak diruz lagundu dira eta 2.665 fidantzetarako maileguak
eman dira.
Azken ekitaldiari erreparatuta, 2012ko abenduan, Emantzipatzeko Oinarrizko Errentaren guztira
3.997 hartzaile egon dira. Balio hori 2011ko abenduan jasotakoarena baino nabarmen baxuagoa
da, laguntza ezabatu ondoren. EOEren onuradunei erreparatuz, honakoa da lurralde historikoka
lortutako banaketa: % 48 Bizkaian, % 31 Gipuzkoan eta % 21 Araban.
4.26 grafikoa Emantzipatzeko Oinarrizko Errentaren hartzaileen bilakaera EAEn, 2008-2012
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
4.27 grafikoa Emantzipatzeko Oinarrizko Errentaren hartzaileen banaketa lurralde historikoka, 2012
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
Alta emandako eskariei dagokienez, 2008-2011 aldian, beheranzko joera antzeman zen, eta
2012an nabarmen jaitsi dira, 2011ko abenduan laguntza ezabatzearen ondorioz.
4.939
6.021 6.560 6.576
3.997
0
2.000
4.000
6.000
8.000
IV-08 IV-09 IV-10 IV-11 IV-12
Hart
zail
e k
op
.
Araba 842
% 21,1
Bizkaia 1.918
% 48,0
Gipuzkoa 1.237
% 30,9
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
219
4.28 grafikoa Emantzipatzeko Oinarrizko Errentaren urteko eskabideak lurralde historikoka, 2008-2012
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
4.1.3 Etxebizitzetako lurzorua azalera-eskubidean salerostea
Alokairu-erregimeneko etxebizitzen sustapenerako baliabide ekonomikoak sortzeko helburuarekin,
etxebizitza eraikien lurzorua azalera-eskubide erregimenean saltzeko aukera planteatzen du
Etxebizitza Bideratzeko Planak. Aldi berean, neurri horrekin jabeek ez diote aurre egin beharko
azalera-eskubidea iraungitzen denean gertatzen den etxebizitzaren etorkizuneko galerari.
2010-2013 Plan Zuzentzailea indarrean egon den aldi osoan hiru deialdi egin dira azalera-
eskubidean eraikitako etxebizitzen lurzorua eskuratzeko:
2010eko uztailaren 21eko Agindua 2003ko urtarrilaren 1aren aurreko behin-behineko
kalifikazioa duten babes ofizialeko etxebizitzen titularrei zuzentzen zitzaien. Hori dela eta,
lurzoruaren jabetza eskuratu ahal izateko, etxebizitzen titularrek babes ofizialeko
etxebizitza gisako kalifikazio iraunkorra eskatu behar zuten.
2011ko maiatzaren 18ko Agindua kalifikazio iraunkorra duten babes ofizialeko
etxebizitzen titularrei zuzentzen zitzaien –2003ko urtarrilaren 1aren ondorengo
kalifikazioa dute, eta guztiak dira iraunkorrak–.
Amaitzeko, 2012ko uztailaren 26ko Agindua, aurreko bi deialdietan barne hartutako
etxebizitza-titular guztientzat, nahiz eta lehen bietan diru-sarreren gehienezko muga
urteko 39.000 eurokoa zen eta hirugarren fasean urteko 50.000 eurora zabaldu zen.
Era berean, aditzera emandako etxebizitza horiei dagozkien jabekideen erkidegoetan dauden
merkataritza-lokaletako eta eranskin ez-lotetsietako titularrek lurzoruaren jabetza eskuratu ahal
izango dute.
Hiru deialdiak batera hartuta, 3.814 jabek lortu dute lurzoruaren erosketa gauzatzea. Lurzoru-
erosketaren mende izan diren elementu guztien banaketa geografikoa hau da: Bizkaian
guztizkoaren % 52 metatzen da, Gipuzkoan % 35 eta Araban gainerako % 13.
1.268 747 864 845
161
3.148
2.239 1.929 1.509
239
2.495
1.564 1.279 1.385
196
6.911
4.550 4.072 3.739
596
0
2.000
4.000
6.000
8.000
2008 2009 2010 2011 2012
Urt
eko
eskatz
ail
e k
op
.
Araba Bizkaia Gipuzkoa EAE
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
220
4.29 grafikoa Azalera-eskubideko eraikinetako lurzoruaren balizko erosleak, eskaerak eta erosleak
7.252
19.838
14.401
1.097
2.2173.630
1.0161.8132.677
8211.2261.763
0
4.000
8.000
12.000
16.000
20.000
24.000
I. fasea II. fasea III. fasea
ele
me
ntu
ko
p.
Erosle potentzialak Aurkeztutako eskaerakOnartutako eskaerak Egindako erosketak
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
4.15 taula Egindako lurzoru-erosketak, jabetzako elementu motaren arabera. Guztira 3 fase.
Elementu mota Araba Bizkaia Gipuzkoa Guztira
KOP. % KOP. % KOP. % KOP. %
Etxebizitza mota 434 88,6 1.165 59,0 953 70,9 2.552 66,9
Garajeak 43 8,8 647 32,7 254 18,9 944 24,8
Trastelekuak 2 0,4 45 2,3 11 0,8 61 1,6
Lokalak 11 2,2 119 6,0 127 9,4 257 6,7
ELEMENTUAK GUZTIRA
490 100,0 1.976 100,0 1.345 100,0 3.814 100,0
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
3.814 erosle horietatik, % 67 etxebizitzen jabeak dira (2.552), % 25 garajeetako jabeak dira
(944), 257 lokaletako jabeak dira (% 7) eta 61 trastelekuetako jabeak dira (% 2).
Etxebizitzen banaketari erreparatuta, Bizkaian salerosketen % 46 metatzen da, Gipuzkoan % 37
eta Araban gainerako % 17a.
4.30 grafikoa Lurzoruaren erosleen banaketa geografikoa Hiru faseak guztira.
ETXEB. KOPURUA ELEMENTUAK GUZTIRA
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
Bizkaia % 45,7
Gipuzkoa % 37,3
Araba % 17,0
Bizkaia % 51,9 Gipuzkoa
% 35,3
Araba % 12,8
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
221
Formalizatutako lurzoru-salerosketen guztikoak 43 milioi eurotik gorako diru-sarrerak lortu ditu
Sailak. Zehazki, lehen deialdiari dagozkion sarreren batura 17,3 milioi eurokoa da, bigarren
deialdiaren sarrerak 16,1 milioi eurokoak dira eta hirugarren fasekoak, azkenik, 10,3 milioi
eurokoak.
Salerosketak formalizatzearen ondoriozko gastuak, hau da, eskrituratzeari, erregistratzeari eta
transmisioak eragindako zergei dagozkien gastuak erosleen kargura dira, eta guztira 3,96 milioiko
gastuak dira.
Elementu motari erreparatuta, sortutako sarrera gehienak azalera-eskubidean eraikitako babes
ofizialeko etxebizitzen lurzoruaren salmentari dagozkio (% 87), baina eragiketen kopuruari
dagokionez guztizkoaren % 67 baino ez dira. Lokalek sarreren % 8 eragin dute, eta garajeek % 5
baino gehixeago. Trastelekuen pisua % 0,1ekoa besterik ez da.
4.16 taula Lurzoruaren salmentagatik guztira lortutako sarrerak
Lurzoruaren
prezioa BEZ Prezioa
+BEZ Gastuak
I. fasea 14.736.780,1 2.517.724,1 17.254.504,2 1.737.740,7
II. fasea 13.647.406,4 2.456.533,1 16.103.939,5 1.427.496,1
III. fasea 8.640.045,5 1.697.415,0 10.337.460,6 792.582,7
GUZTIRA 37.024.232,0 6.671.672,2 43.695.904,2 3.957.819,4
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
4.17 taula Lurzoruaren salmentagatik guztira lortutako sarrerak, elementu motaren
arabera
Salerosketa
kop. Lurzoruaren
prezioa Prezioa +BEZ Gastuak
PREZIOA 2.552 32.145.196,2 37.901.422,6 3.158.136,0
GARAJEA 944 1.782.686,0 2.111.408,7 587.097,4
TRASTELEKUA 61 47.817,3 56.894,1 50.310,0
Lokala 257 3.048.532,6 3.626.178,8 162.276,1
GUZTIRA 3.814 37.024.232,0 43.695.904,2 3.957.819,4
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
Azkenik, lurzorua eskuratzen duten etxebizitza babestuko jabeek finantziazio kualifikatua
eskatzeko eskubidea dute. Finantziazioak jabeari salerosketa gauzatzeko sortzen zaizkion gastuak
ere hartzen ditu barnean: eskriturak, erregistroa eta formalizatzeko beharrezko zergak.
Salerosketako hiru deialdietan, guztira etxebizitza babestuetako jabeei dagozkien 2.552
salerosketa metatu dira, eta, guztizko horretatik, erosleen % 59k finantziazioa eskatu du (1.501
eskaera)15. Lurraldeen arabera, finantziazio-eskaeren proportzioa handiagoa da Gipuzkoan (%
63). Bizkaian % 58ko proportzioa da, eta Araban formalizatutako salerosketen % 50eko
proportzioa da.
Finantziazioa behar izan duten salerosketen guztizko zenbatekoa 24,6 milioi eurokoa da
(guztizkoaren % 60), eta, zenbateko horretan, BEZa eta gainerako formalizazio-gastuak hartzen
dira barnean.
15 Ez dago emandako maileguei buruzko informaziorik, finantziazioaren zati handi bat mailegu pertsonalen bidez
formalizatu baita, hitzarmenaz kanpo.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
222
4.18 taula Azalera eskubidean eraikitako etxebizitzen lurzorua erosteko eskatutako finantziazioa, Lurralde Historikoaren arabera
Salerosketa kopurua Guztizko zenbatekoa, Lurzoruaren prezioa + BEZ + Gastuak
Egindako salerosketak
Finantziazioa eskatu
dute
% Egindako salerosketak
Finantziazioa eskatu dute
%
Araba 434 218 50,2 6.665.047,18 3.370.917,04 50,6
Bizkaia 1.165 678 58,2 18.425.300,03 10.959.743,63 59,5
Gipuzkoa 953 604 63,4 15.969.211,36 10.273.521,18 64,3
GUZTIRA 2.552 1.501 58,8 41.059.558,57 24.604.181,85 59,9
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
4.1.4 Birgaitzeko eta hiri-eraberritzeko jarduerak16
a) Etxebizitzak eta eraikinak birgaitzeko emandako diru-laguntzak
Etxebizitzak eta eraikinak birgaitzeko laguntzen programari esker, 2012an 15.529 etxebizitza
birgaitu ziren eta guztira emandako diru-laguntza 16,98 milioi eurokoa izan zen. Bolumen hori
kontuan hartuta, 2011n emandako diru-laguntza (15,76 milioi) baino % 8 gehiago dela ikus
daiteke, nahiz eta birgaitutako etxebizitza kopurua pixka bat baxuagoa den. Ezin da ahaztu,
zentzu horretan, auzokideen elkarteei emandako laguntzen portzentajea altuagoa dela aurreko
urteko laguntzen guztizkoan (% 43 zen eta % 37 da orain), eta elkarteei zuzenean ematen
zaizkien laguntzak direla, hortaz, ez da zenbatzen eragindako etxebizitzen kopurua.
Jarduera motari dagokionez, birgaitze isolatuko jarduerak egin dira birgaitutako etxebizitzen
%91n (14.187 etxebizitza) eta guztizko diru-laguntzaren % 84 bereganatu dute (14,21 milioi
euro). Gainerako eragiketak birgaitze integratuko jarduerak izan dira. Oro har, 1.342 etxebizitza
eta 2,77 milioi euro dira kopuruak.
Azken hiru urteak batera hartuta, 51.359 etxebizitza birgaitu dira, hortaz, aurreikusitako
helburuarekiko % 97ko betetzea lortu da.
4.31 grafikoa Birgaitutako etxebizitzen kopuruaren eta birgaitzeko diru-laguntzen guztizko kopuruaren bilakaera, 2006-2011
*Birgaitzeko Laguntzen Ezohiko Planak 10 milioi eurotan areagotu zuen birgaitzera zuzendutako laguntzen
urteko aurrekontua. Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila (Eusko Jaurlaritza).
16 Jardun horiek xehetasun handiagoarekin azter daitezke birgaitze-jardueraren ebaluazioaren 2012ko txostenean.
15,16 14,11 14,61
22,44 20,65 15,76 16,98
17.899 16.857 16.027
20.534 19.497
16.333 15.529
0
5.000
10.000
15.000
20.000
25.000
0
5
10
15
20
25
2006 2007 2008 2009* 2010 2011 2012
Etx
eb
izit
za
ko
p.
Mil
ioi eu
ro
diru-laguntza etxebizitza kop.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
223
Birgaitze integratuko eragiketen baitan barne hartutako jardueren kasuan, altuagoa da etxebizitza
bakoitzagatik jasotako batez besteko diru-laguntza. Horrela, 2012an 2.067 euro/etxebizitza izan
da etxebizitza birgaitzeko birgaitze integratuko eragiketek lortutako batez besteko diru-laguntza;
birgaitze isolatuaren kasuan, berriz, 1.002 euro/etxebizitza izan da batez besteko diru-laguntza.
4.19 taula Etxebizitzak birgaitzeko diru-laguntzak, birgaitze motaren arabera.
Birgaitze isolatua Birgaitze integratua Birgaitzea guztira
KOP. milaka € KOP. milaka € KOP. milaka €
Batez bestekoa 2002-2005 10.909 7.707 1.521 2.871 12.430 10.578
Batez bestekoa 2006-2009 16.061 13.175 1.769 3.408 17.829 16.583
Batez bestekoa 2010-2012 15.495 14.527 1.624 3.269 17.120 17.797
2010 17.736 17.395 1.761 3.252 19.497 20.647
2011 14.563 11.975 1.770 3.783 16.333 15.758
2012 14.187 14.212 1.342 2.773 15.529 16.985
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila, Eusko Jaurlaritza.
4.32 grafikoa Birgaitzeko diru-laguntzen batez besteko kopurua, motaren arabera
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
4.33 grafikoa Diru-laguntzen bilakaera laguntza motaren arabera.
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
Aipatutako programaren barruan, diru-laguntza jaso dezaketen jarduerak dira, eraikinaren
elementu komunak birgaitzeko jarduerak eta etxebizitzaren banakako elementuetan egiten diren
obrak, eta partikularrak zein auzokideen elkarteak izan daitezke laguntzen onuradun.
Dena den, datuak aztertzean ikus daitekeenez, elementu komunen birgaitzeak bereganatu du
emandako diru-laguntzaren zatirik handiena. Zehazki, laguntzen % 96 obra komunak egiteko izan
311
492 921
916
714
739
798
995
982
822
1.0
02
1.4
18
1.6
39
2.1
02
2.1
71
1.8
86
1.8
45
1.9
06
2.0
55
1.8
47
2.1
37
2.0
67
0
500
1.000
1.500
2.000
2.500
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Eu
ro / e
txeb
izit
za
Isolatua
Integratua
26% 29% 34% 30% 28% 37% 42%
63% 62% 59% 63% 66% 58% 54%
11% 9% 7% 7% 6% 5% 4%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Banakako laguntzak. Banakakobirgaitzea
Laguntza partikularrak. Birgaitzekomunitarioak
Auzokideen Elkarteen laguntzak
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
224
dira (16,39 milioi euro), eta gainerako % 4 (597.000 euro) partikularrei banakako birgaitzeak
egiteko emandako laguntzak dira.
Zenbateko horretatik, 7,1 milioi euro erkidegoei emandako zuzeneko laguntzak izan dira (% 44)
eta 9,2 milioi euro (% 56), berriz, partikularrei elementu komunen obrak egiteko laguntzak.
Sailaren laguntzen programaren barruan onuradun suertatu diren birgaitzeen inbertsioaren
guztizko kopurua, hau da, Aurrekontu Babesgarria, 321 milioi euroko kantitatera iritsi da.
Guztizko horretatik % 97 obra komunen aurrekontuak bereganatu du (312 milioi euro) eta
gainerako % 3 (8 milioi euro) 2012an diruz lagundutako banakako obren guztizko aurrekontua
osatzeko izan da.
4.20 taula Birgaitzera zuzendutako diru-laguntzen bilakaera, laguntza motaren arabera.
Laguntza komunitarioa
Txosten kop. Etxebizitza kop. Diru-laguntzak
guztira Babestuko den
aurrekontua
2006 611 -- 3.921.017 216.982.864
2007 694 -- 4.061.575 216.188.375
2008 739 -- 4.952.937 323.848.306
2009 869 -- 6.777.402 290.563.568
2010 764 -- 5.799.855 206.087.937
2011 764 -- 5.830.890 227.947.174
2012 789 -- 7.144.156 260.585.401
Laguntza partikularra Birgaitze komunitarioa
Txosten kop. Etxebizitza kop. Diru-laguntzak
guztira Babestuko den
aurrekontua
2006 3.337 16.718 9.583.599 55.512.630
2007 3.347 15.837 8.788.067 51.469.870
2008 3.286 15.170 8.663.153 52.945.691
2009 3.992 19.389 14.093.508 73.932.775
2010 3.516 18.506 13.702.657 61.499.858
2011 3.332 15.665 9.091.447 50.438.863
2012 3.241 14.966 9.244.080 51.864.975
Banakako laguntza
Banakako birgaitzea
Txosten kop. Etxebizitza kop. Diru-laguntzak
guztira Babestuko den
aurrekontua
2006 1.181 1.181 1.658.570 19.066.185
2007 1.020 1.020 1.266.231 15.280.958
2008 857 857 994.893 10.449.339
2009 1.145 1.145 1.569.349 15.579.677
2010 991 991 1.144.320 9.814.217
2011 668 668 835.768 9.933.675
2012 564 563 597.282 8.373.254
BIRGAITZEKO LAGUNTZAK GUZTIRA
2006 5.129 17.899 15.163.186 291.561.680
2007 5.061 16.827 14.115.873 282.939.203
2008 4.882 16.027 14.610.983 387.243.385
2009 6.006 20.534 22.440.259 380.076.020
2010 5.271 19.497 20.646.832 277.402.012
2011 4.764 16.333 15.758.105 288.319.712
2012 4.774 15.529 16.985.518 320.823.630
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
225
Emandako laguntzen banaketa geografikoari dagokionez, diru-laguntzaren onuradun izan diren
etxebizitzak kontuan hartuta, Bizkaiak bereganatu du guztizkoaren % 62, Gipuzkoak % 24 eta
Arabak gainontzeko % 14. Desberdintasun nabarmenak ikus daitezke, halaber, birgaitze isolatuko
jarduerak eta birgaitze integratukoak bereizten badira. Hain zuzen, bigarren kasuan indartu egin
da Gipuzkoaren agerpena (etxebizitzen % 52), Bizkaian, % 41era murriztu da proportzioa eta
Araban % 7koa izan da.
Hala ere, emandako diru-laguntzen banaketari erreparatuz, oraingoan ere Gipuzkoak
bereganatzen du birgaitze integratuaren diru-laguntzaren zatirik handiena (% 49), baina
Bizkaiarekiko tartea murriztu egin dela ikus daiteke (Bizkaiak bereganatu du guztizko diru-
laguntzaren % 45). Datu horiek agerian uzten dute, etxebizitza gutxiago izanik ere, etxebizitza
bakoitzak jasotako kopurua altuagoa dela. Birgaitze isolatuari dagokionez, Bizkaiak bereganatu du
emandako diru-laguntzen % 61, Gipuzkoak % 28 eta Arabak, azkenik, gainerako % 10.
4.34 grafikoa 2012an emandako diru-laguntzen banaketa, lurralde historikoen eta laguntza motaren arabera
Banaketa diru-laguntzen zenbatekoaren arabera. Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
Diru-laguntzen zatirik handiena 1. motako obrak egitera zuzentzen da, hau da, egitura- eta
eraikuntza-egokitzapeneko eragiketetara (guztizkoaren % 58, 9,8 milioi euro). Bestalde,
etxebizitzen irisgarritasuna hobetzeko eragiketek (3. mota) guztizko diru-laguntzaren zati handi
bat bereganatu dute (% 33, 5,6 milioi euro). Azterketa sakonago bat egiten bada ikus daitekeen
moduan, fatxadak, estalkiak eta igogailuak jartzea edo aldatzea dira diruz lagundutako jardueren
xede nagusiak.
9,6 8,9 27,9
58,7 58,9
50,8
31,7 32,1 21,3
0%
20%
40%
60%
80%
100%
Birgaitzea guztira Birgaitze komunitarioa Banakako birgaitzea
(%)
Gipuzkoa
Bizkaia
Araba
9,7 9,6
56,2 60,4
34,1 30,0
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
Erkidegoen laguntzak Partikularren laguntzak
(%)
Gipuzkoa
Bizkaia
Araba
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
226
Azkenik, Sailak emandako laguntzek etxebizitzen eta eraikinen bizigarritasun-baldintzak egokitzen
laguntzen dute, nahiz eta neurri txikiago batean izan (% 0,2, 24.000 euro), baita etxebizitzen
akabera orokorrarekin lotutako obrak egiten ere (% 1, 0,2 milioi euro).
Tipologia horiei 2011ko azaroaren 23ko Aginduan barne hartzen dena gehitu behar zaie. Agindu
horren arabera, jabeen erkidegoei laguntzak ematen zaizkie eraikinen inguratzaileak hobetzeko
(04 milioi euro 2012an).
Agindu berriak aurreikusten dituen jarduera babesgarrien artean, eraikuntzen eta eraikinen aldian
behingo azterketetatik (EITak) ondorioztatutako txosten teknikoak egiteko lanak barne hartzen
dira eta 2012an milioi bat euro bideratu da xede horretarako.
4.21 taula 2012an onartutako diru-laguntzak, obra motaren eta laguntza motaren arabera.
Lan motak
BIRGAITZE MOTA
Birgaitze komunitarioa
Banakako birgaitzea
Birgaitzeak guztira
1. mota: egitura eta eraikuntza egokitzeko lanak 278.330 9.509.015 9.787.345
2. mota: bizigarritasun-baldintzak egokitzeko obrak -- 24.490 24.490
3. mota: irisgarritasuna hobetzera zuzentzen diren etxebizitzak egokitzeko obrak 189.489 5.415.266 5.604.755
4. mota: akabera 94.116 68.232 162.348
Inguratzailea -- 414.512 414.512
EITen ordainsariak 35.347 956.721 992.068
Diru-laguntzak GUZTIRA 597.282 16.388.236 16.985.518
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila, Eusko Jaurlaritza.
b) Etxebizitzak eta eraikinak birgaitzeko emandako maileguak
Birgaitze-jarduerek mailegu hitzartuak jaso ditzakete, subsidiaziorik gabe, gehienez ere
aurrekontu osoaren zenbateko beragatik (diru-laguntza kenduta). Hala ere, mailegu bidezko
laguntzak ez dira diru-laguntza zuzenak bezain garrantzitsuak.
Hain zuzen, 2012an guztira 291 mailegu onartu ziren, guztira 2,2 milioi euro inguruko
kantitateagatik. Birgaitze isolatuko eragiketek (246) 1,7 milioi euro metatu zituzten eta birgaitze
integratuko eremuen barruko jarduerek (45. jarduera) 0,5 milioi.
4.22 taula Etxebizitzak birgaitzeko maileguak.
Batez
bestekoa 2002-05
Batez
bestekoa 2006-09
2010 2011 2012
KOP. m.€ KOP. m.€ KOP. m.€ KOP. m.€ KOP. m.€
Birgaitze isolatua 1.161 6.664 845 6.035 702 5.073 401 2.894 246 1.694 Birgaitze integratua 172 1.424 118 1.174 83 915 74 654 45 512
Birgaitzea guztira 1.333 8.088 963 7.209 785 5.988 475 3.548 291 2.206
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
227
4.35 grafikoa Onartutako maileguen guztizko zenbatekoaren bilakaera. 2006-2012.
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
c) Hiri-eraberritzeko jardunak
(v) Irisgarritasunerako programa
2011ko uztailaren 27an Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio sailburuak emandako Aginduak deitzen
eta arautzen zituen irisgarritasun-planak egiteko eta eguneratzeko, hobekuntza obrak burutzeko
eta hiri-ingurunean zein eraikinetan irisgarritasuna bermatzeko beharrezkoak diren ekipamenduak
erosteko udalentzat eta toki-erakunde txikientzat 2011rako diru-laguntzak.
2011ko deialdia bazen ere, 2012an gauzatu zen eta guztira 3,18 milioi eurokoa izan zen diru-
laguntza. 100 erakunde izan ziren laguntza horien onuradun eta 28 plan eta 162 obra egiteko izan
ziren.
Aurkeztu eta onartutako gehienezko aurrekontua 4,10 milioi eurokoa da, hortaz, diruz
lagundutako portzentajea % 77,6koa da.
4.23 taula Udalei eta Toki Erakunde Txikiei irisgarritasuna hobetzeko emandako diru-
laguntzak. 2002-2012.
Batez bestekoa 2002-2005
Batez bestekoa 2006-2009
2010 2012*
KOP. m. € KOP. m. € KOP. m. € KOP. m. €
Planak 19 268 23 267 16 59 28 240 Obrak 153 2.467 132 3.034 131 2.101 162 2.940
Guztira 172 2.735 155 3.301 147 2.160 190 3.180
* 2011ko deialdia, 2012an gauzatua.
Udaletxe, Toki Erakunde Txiki eta Irabazi Asmorik gabeko eta Erabilera Publikoko Erakunde Pribatuei emandako diru-laguntzak.
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
Lurralde-banaketari erreparatuz, eta emandako diru-laguntzak kontuan hartuta, Bizkaiak
bereganatu du emandako guztizkoaren % 51, Gipuzkoak % 39 eta Arabak gainerako % 10.
Erakunde onuradunei dagokienez, % 42 bizkaitarrak dira, % 39 gipuzkoarrak eta % 19 arabarrak.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
228
4.24 taula Udalei eta Toki Erakunde Txikiei irisgarritasuna hobetzeko emandako diru-laguntzak, lurraldeen arabera. 2012
Erakunde
kop. Plan kop.
Planetarako diru-lag.
Obra kop.
Obretarako diru-lag.
Diru-laguntzak guztira (€)
Araba 19 6 45.473,60 27 272.357,96 317.831,56
Bizkaia 42 12 129.158,05 74 1.500.857,15 1.630.015,20
Gipuzkoa 39 10 65.014,55 61 1.167.138,69 1.232.153,24
Guztira 100 28 239.646,20 162 2.940.353,80 3.180.000,00
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
4.36 grafikoa Irisgarritasuna hobetzeko asmoz esleitutako diru-laguntzak 2001-2012.
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
(vi) Eremu degradatuetarako eta auzoak birgaitzeko programa
2012an ez da Programa honen deialdirik egin, baina atal honetan sartuta daude aurreko bi
urteetan, 2010-2013 Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planaren esparruan, eman diren
laguntzak.
Abenduaren 30eko 317/2002 Dekretuak arautzen du ondare urbanizatu eta eraikia birgaitzeko
jardueren araubide juridikoa, eta 2007ko maiatzaren 2ko Aginduak arautzen du Birgaitze
Integratuko Eremuetako edo Bizitegi Eremu Degradatuetako ondarea birgaitzeko diru-laguntzak
ematea. Azken horri dagokionez, deialdi bat baino gehiago egin da.
Horrela, ―+ Euskadi 09‖ neurrien esparruan auzoak eta hiriguneak hobetzeko diru-laguntzen
programa bat sortu zen (Hiriber programa). Hiriber Programaren eta eremu degradatuen
programaren artean elkarri gainjartzen ziren hainbat alor zeudela kontuan hartuta, eta Hiriber
programaren benetako eraginkortasuna egiaztatu nahian, 2007ko maiatzaren 2ko Aginduaren
bitartez 2010eko deialdia bertan behera uztea erabaki zen. Aldi berean, Udalentzako hainbat
laguntza zuzen aurreikusi zen.
2011n eremu degradatuen programa etenda egon zen, baina auzoak birgaitzeko esparruan
laguntzak eman ziren, EAEko lau udalei hain zuzen ere, diru-laguntza izendunen bitartez lau
jarduera burutzeko.
4.25. taulan ikus daitezke ingurune degradatuen programaren esparruan hainbat deialditan
emandako diru-laguntzak; 4.26. taulan, bestalde, 2011n udalei eremu degradatuen birgaitze
integrala egiteko emandako diru-laguntza zuzenak jaso dira.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
229
4.25 taula Eremu Degradatuetako Ondarea birgaitzera bideratutako diru-laguntzak. 2007-2011
Kontzeptua 2007 2008 2009 2010 2011 Guztira
Birgaitzeko ikerketa eta planak idaztea
26.003 109.868 22.983 50.932 17.950 227.196
Urbanizazio Proiektuak idaztea
67.373 294.026 160.072 59.696 -- 581.167
Eraikuntza-lanak 707.057 1.462.853 1.365.377 -- -- 3.535.287 Urbanizazio-lanak 1.148.913 2.376.000 2.219.651 -- -- 5.744.564
Guztira 1.949.346 4.242.747 3.768.083 110.088 17.950 10.088.214
* Urtebeterako baino gehiagorako programak. Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
Udalei emandako diru-laguntza izendunei erreparatuz, Barakaldoko udalari emandako diru-
laguntzak (300.000 €) Llano-Gurutzeta auzoaren hiri-eraberritzeko obrak finantzatzeko ziren:
Argenta kaleko 4, 6 eta 8 zenbakietan espaloietako zoladura berritzea.
La Paz auzoan espaloiak eta lorategiak egitea.
Balejo kalearen konglomeratua berritzea.
Arteta eta Labrostegi kaleetan espaloiak eta aglomeratua egitea.
Llano auzoko oinezkoen espazioan zoladura jartzea.
Turina kaleko azpiegitura berritzea.
Bestalde, Eibarko Udalak 190.836 euroko diru-laguntza jaso zuen Wenceslao Orbea kalean
igogailu komunitario bat instalatzeko obren kostua finantzatzeko. Moretako udalari dagokionez,
60.000 euro jaso zituen € La Cruz kaleko plaza berrurbanizatzeko lanen kostua finantzatzeko.
Hain zuzen, zoladura jarri zen eta hiri-altzariak instalatu ziren.
Azkenik, Eltziegoko Udalari emandako diru-laguntza bertako udaletxearen birgaitzea finantzatzeko
erabili zen, eraikinak zituen oztopo arkitektonikoak desagerrarazteko. 149.981 eurokoa izan zen
diru-laguntza.
4.26 taula Ingurune degradatuen birgaitze integralerako zuzeneko diru-laguntzak
2010EAN EMANDAKO DIRU LAGUNTZA IZENDUNAK* (eurotan)
2010 2011 2012 Guztira
Eibarko Udala 2.130.000 670.000 -- 2.800.000
Sestaoko Udala 20.000 80.000 -- 100.000
Gasteizko udala 1.500.000 -- -- 1.500.000
Sestao Berri, Txabarri 25-27-29-31 400.000 100.000 357.783 1.757.783
Sestao Berri. Txabarri 33-35-55 50.000 1.000.000 373.502 1.423.502
GUZTIRA 4.100.000 1.850.000 731.286 7.581.286
2011N EMANDAKO DIRU LAGUNTZA IZENDUNAK* (eurotan)
Guztira
Barakaldoko Udala 300.000
Eibarko Udala 190.836
Moreda de Álavako Udala 60.000
Elciegoko Udala 149.981
GUZTIRA 700.367
* Urtebeterako baino gehiagorako programak. Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
230
(vii) REVIVE programa
2012ko uztailean REVIVE plana jarri zen martxan eta plan horren xedea da etxebizitzen bloke edo
etxadi osoen jabeen erkidegoei diru-laguntzak ematea, eraikinen irisgarritasun-baldintzak,
bizigarritasun-baldintzak eta eraginkortasun energetikoa hobetzeko.
Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio Sailburuaren 2012ko uztailaren 18ko Aginduak arautzen ditu
laguntza horiek, eta laguntza horien onuradun izan daitezke, jabeen erkidegoez gain, etxebizitzen
sustatzaile publikoak, baldin eta 1980 baino lehen eraiki diren eta etxebizitza gisa erabiltzen diren
eraikinen gainean esku hartzeko proposamenak aurkezten badituzte.
Guztira 34 proiektu aurkeztu ziren. Horietatik 7k lortu zituzten diru-laguntzak eta guztira 5,12
milioi euroko kantitatea bideratu zen. Geografikoki honela banatzen da emandako diru-laguntza:
Bizkaiak bereganatu du % 49, Gipuzkoak % 42 eta Gipuzkoak gainerako % 9.
4.27 taula 2012 REVIVE Programaren esparruan emandako diru-laguntzak.
Aurkeztutako
proiektuak Diruz lagundutako
proiektuak Guztira emandako
diru-laguntza €
Araba 7 1 450.000
Bizkaia 10 3 2.490.000
Gipuzkoa 17 3 2.175.000
EAE 34 7 5.115.000
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
4.1.5 Lurzorua
a) Erositako lurzoru-azalera
Enplegu eta Gizarte Politiketako Sailak 2012an 207 etxebizitzatarako (guztizkoaren % 77) adina
lurzoru eskuratu zuen. Bestalde, Sozietate Publikoek 62 etxebizitzatarako adina lurzoru erosi
zuten (guztizkoaren % 23).
Datu horiek berretsi egiten dute Sailaren eta haren Sozietateen lurzoru-erosketak behera egin
duela, azken urte hauetan jada bazituzten lurzoruak merkaturatzen lan egin dute, aurrez
egindako erosketa-eragiketak errentabilizatzeko eta beste baliabide batzuk ez kontsumitzeko.
4.28 taula Lurzoruaren erosketa, sustatzaileen arabera
(etxebizitza kop.)
Batez bestekoa 2002-2005
Batez bestekoa 2006-2009
Batez bestekoa 2010-2012
2012
Guztira % Guztira % Guztira % Guztira %
Etxeb. Saila 1.534 52,7 2.388 63,3 531 68,0 207 77,0
Orubide – VISESA 1.146 39,3 1.355 35,9 250 32,0 62 23,0
PRIBATUAK 234 8,0 29 0,8 0 0,0 0 0,0
Guztira 2.913 100,0 3.772 100,0 781 100,0 269 100,0
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
231
4.37 grafikoa Lurzoruaren erosketen bilakaera, sustatzaileen arabera. 1998-2012.
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
Kontuan hartu behar da Sailak 2010-2013 Planean adierazitako lehentasun bat lurraldeen arteko
berroreka lortzea izan dela. Gauzak horrela, eskuratu beharreko lurzoru berriak etxebizitza
babestuaren eskari handiko udalerrietan eskuratzeko ahaleginak egin dira, modu horretara
egungo desoreka zuzentzeko. Izan ere, azken hamarkadan eraikitako etxebizitza babestuen
gehiengoa Gasteizen eraiki dira.
Eta azken bi urteetan Araban lurzorurik eskuratu ez dela baiezta daiteke. 2012an egindako
erosketak Debabarrenako eremu funtzionalean (109 etxebizitza), Enkarterrietakoan (70
etxebizitza) eta Bilbo Metropolitarrean (90 etxebizitza) egin dira.
4.29 taula Etxebizitza Sailak eta sozietate publikoek eskuratutako lurzoruaren banaketa geografikoa.
(etxebizitza kop.)
Lurraldea eta eremu
funtzionala
Batez bestekoa
2002-2005
Batez bestekoa
2006-2009 2010 2011 2012
Guztira % Guztira % Guztira % Guztira % Guztir
a %
EAE GUZTIRA 2.913 100,0 3.772 100,0 1.398 100,0 677 100,0 269 100,0
Araba 727 24,9 640 17,0 12 0,9 0 0,0 0 0,0
Araba Erdialdea 654 22,4 575 15,3 12 0,9 0 0,0 0 0,0
Arabako Errioxa 0 0 0 0,0 0 0,0 0 0,0 0 0,0
Aiara 73 2,5 78 2,1 0 0,0 0 0,0 0 0,0
Bizkaia 1.202 41,2 2.517 66,7 555 39,7 125 18,5 160 59,5
Bilbo Metropolitarra 1.007 34,6 2.395 63,5 555 39,7 68 10,0 90 33,5
Ermua 0 0,0 0 0,0 0 0,0 57 8,5 0 0,0
Mungia 0 0 0 0,0 0 0,0 0 0,0 0 0,0
Enkarterriak 0 0 0 0,0 0 0,0 0 0,0 70 26,0
Igorre 9 0,3 9 0,2 0 0,0 0 0,0 0 0,0
Durangaldea 74 2,5 71 1,9 0 0,0 0 0,0 0 0,0
Gernika-Markina 111 3,8 42 1,1 0 0,0 0 0,0 0 0,0
Gipuzkoa 985 33,8 615 16,3 831 59,4 552 81,5 109 40,5
Donostialdea 459 15,8 226 6,0 472 33,8 552 81,5 0 0,0
Debabarrena 83 2,8 84 2,2 107 7,7 0 0,0 109 40,5
Urola Kosta 337 11,6 73 1,9 177 12,7 0 0,0 0 0,0
Debagoiena 65 2,2 113 3,0 57 4,1 0 0,0 0 0,0
Goierri 27 0,9 19 0,5 0 0,0 0 0,0 0 0,0
Tolosa 14 0,5 78 2,1 18 1,3 0 0,0 0 0,0
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
0
1.000
2.000
3.000
4.000
5.000
1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
etx
eb
izit
za k
op
.
Saila Pribatuak Orubide-visesa
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
232
b) Sailaren lurzoru-ondarea
Sailak berak 2013ko maiatzean egindako zenbatespenari erreparatuz, Sailak erabilgarri duen
lurzoru-ondareari esker 8.295 etxebizitza eraiki ahal izango dira 2012-2015 aldian.
Ondare horren erdia baino pixka bat gehiago Bizkaian dago, % 42 Gipuzkoan eta gainerako % 7
Araban. Hiriburuetako eremu funtzionaletan kokatzen da lurzoruaren gehiena: % 45 Bilbo
Metropolitarrean; % 32 Donostialdean; eta % 6 Araba Erdialdeko eremu funtzionalean.
Biztanleko lurzoruaren ratioari dagokionez, Donostia-Beterri dago goien 6,9 etxebizitza 1.000
biztanleko, eta, ondoren, Urola-Kostako eremu funtzionala (6,8 etxebizitza 1.000 biztanleko).
Bilbo Metropolitarra, berriz, hirugarren posizioan dago (4,2 etxebizitza mila biztanleko),
4.30 taula Etxebizitza Sailaren lurzoru-ondarearen banaketa geografikoa
(etxebizitza kop.)
ESKURAGARRITASUNA GUZTIRA 2012-2015
2012 2013 2014 2015 Etxebizitza
kop. bertikalaren %
EAE GUZTIRA 253 4.236 2.035 1.771 8.295 100,0
Araba 0 576 0 0 576 6,9
Araba Erdialdea 0 502 0 0 502 6,1
Aiara 0 74 0 0 74 0,9
Bizkaia 206 2.253 1.533 221 4.213 50,8
Bilbo Metropolitarra 206 1773 1.533 221 3.733 45,0
Enkarterriak 0 70 0 0 70 0,8
Igorre 0 0 0 0 0 0,0
Durangaldea 0 128 0 0 128 1,5
Gernika-Markina 0 282 0 0 282 3,4
Gipuzkoa 47 1.407 502 1.550 3.506 42,3
Donostia Donostialdea 0 728 412 1.500 2.640 31,8
Debabarrena 47 62 0 0 109 1,3
Urola Kosta 0 313 90 50 453 5,5
Debagoieneko EF 0 124 0 0 124 1,5
Goierri 0 30 0 0 30 0,4
Tolosa 0 150 0 0 150 1,8
* 2013ko maiatzean egindako kalkulua
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
233
4.31 taula Erabilgarri dagoen lurzoru-ondarea, 2012-15, aurreikusitako etxebizitza motaren arabera
(etxebizitza kop.)
Etxebizitza
kop. guztira.
ETXEBIZITZA MOTA
SOZIALA ZB BOE TASATUA LIBREAK
EAE GUZTIRA 8.295 1.033 413 5.036 1.081 732
Araba 576 242 0 334 0 0
Araba Erdialdea 502 242 0 260 0 0
Aiara 74 0 0 74 0 0
Bizkaia 4.213 173 236 2.551 671 582 Bilbo Metropolitarra 3.733 173 236 2.071 671 582
Enkarterriak 70 0 0 70 0 0
Igorre 0 0 0 0 0 0
Durangaldea 128 0 0 128 0 0
Gernika-Markina 282 0 0 282 0 0
Gipuzkoa 3.506 618 177 2.151 410 150 Donostia Donostialdea 2.640 588 0 1.692 360 0
Debabarrena 109 0 47 62 0 0
Urola Kosta 453 30 130 263 30 0
Debagoieneko EF 124 0 0 104 20 0
Goierri 30 0 0 30 0 0
Tolosa 150 0 0 0 0 150
* 2013ko maiatzean egindako kalkulua
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
4.38 grafikoa Etxebizitza Sailaren lurzoru-ondarea, eremu funtzionalen arabera. 2012.
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
6,9 6,8
4,2 4 3,5
2,4 2,1 2
1,9 1,9 1,5 0,5
4,4
0
1
2
3
4
5
6
7
8
Don
osti
ald
ea
Urola
Kosta
Bilb
o M
etr
op
oli
tarra
Gern
ika-M
arkin
a
To
losa
En
karta
zio
ak
Vit
oria
-Gaste
iz
Deb
ag
oie
na
Aia
ra
Du
ran
gald
ea
Deb
ab
arren
a
Goie
rri
EA
E
Lu
rzo
rua/1
000 b
izta
nle
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
234
c) Udal-plangintzako aurreikuspenak: UDALPLAN 201217
Udalplan 2012 dokumentuan barne hartutako datuen arabera, EAEko hirigintza-antolamenduko
plangintzak EAEn 194.401 etxebizitza inguru eraikitzea aurreikusten du, eta horietatik % 37
babes publikoko etxebizitzak dira (72.896 etxebizitza) eta % 63 etxebizitza libreak (121.505
etxebizitza).
Banaketa geografikoari dagokionez, udal-plangintzaren aurreikuspena da Bizkaian eraiki
beharreko etxebizitza babestuen % 43 eraikitzea, Gipuzkoan % 36 eraikitzea eta Araban % 21
eraikitzea. Bestalde, etxebizitza libreen banaketari dagokionez, Bizkaian bizitegi-eraikuntzaren ia
erdia metatzen da (% 49), Gipuzkoak bereganatzen du % 29 eta Araban gainerako % 22.
4.32 taula Plangintzako aurreikuspenak. Udalplan 2012.
(Etxebizitza kop.)
Bizitegietarako hiri-lurzorua
Bizitegietarako
lurzoru urbanizagarria
Lurzoru
urbanizaezina
Gainerako bizitegi-lurzorua
Librea BPE Librea BPE Librea Librea BPE Guztira
Araba 12.291 1.002 14.028 14.190 231 26.550 15.192 41.742
Bizkaia 37.927 17.333 19.493 14.100 2.739 60.159 31.433 91.592
Gipuzkoa 24.778 11.867 9.960 14.404 58 34.796 26.271 61.067
EAE GUZTIRA 74.996 30.202 43.481 42.694 3.028 121.505 72.896 194.401
Iturria: Ingurumen eta Lurralde Politika Saila. Eusko Jaurlaritza.
4.1.6 Maileguak eta diru-laguntzak
Kreditu-entitateek etxebizitzaren eta lurzoruaren arloan babes daitezkeen jardunetarako
emandako mailegu kualifikatuen finantza-baldintzak aldian behin erregulatzen dira Eusko
Jaurlaritzaren Dekretu bidez.
2012an emandako mailegu kualifikatuak 268/2011 Dekretuak erregulatuta daude –268/2011
Dekretua, kreditu-erakundeen eta Euskal Autonomia Erkidegoko Administrazioaren arteko
finantza-lankidetzari buruzkoa, etxebizitzaren eta lurzoruaren arloan. Dekretu horrek aipatutako
maileguen interes-tasak arautzen ditu eta erreferentzia gisa Euriborra hartzen da (hamabi
hilabeteko epean). Aplikatzekoa den diferentziala gutxieneko eta gehieneko baten arteko urkila
batean oinarritzen da, jardun babesgarriaren arabera.
2012an Etxebizitza Sailak guztira 685 mailegu onartu ditu, 61 milioi euroko guztizko
kopuruagatik. Urtean 581 mailegu formalizatu dira eta 48,2 milioi eurokoa da finantzatutako
zenbatekoa. Finantzaketa kualifikatua eskura dezaketen irudi babesgarriak hauek dira:
etxebizitzak sustatzea, birgaitzea, etxebizitzak eskuratzea, zuzkidura-alojamenduak sustatzea eta
lurzorua eskuratzea eta urbanizatzea.
17 Atal honetako emaitzak interpretatzerakoan kontuan izan behar dugu Udalplan-en aurreikuspenek hainbat datatan
egindako hirigintza-planteamenduetako datuak biltzen dituztela. Era berean, Etxebizitza Saileko Lurzoru Ondare
Eragilearen datuak ere kontuan hartu beharko dira, eraikitzeko proiektutzat jo baitaitezke.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
235
4.33 taula Onartutako maileguak eta formalizatutako maileguak finantzatutako jarduera babesgarrien arabera.
Milaka eurotan
ONARTUTAKO MAILEGUAK
Batez bestekoa 2002-05
Batez bestekoa 2006-09
Batez bestekoa 2010-12
2012
KOP. m. € KOP. m.€ KOP. m.€ KOP. m.€
Sustatzaileak 202 229.059 48 307.360 15 98.829 1 7.700
Birgaitzea 1.333 8.088 976 7.347 536 4.064 348 2.656
Etx. sozialak erostea 0 0 7 257 -- -- -- --
BOE erostea 63 4.005 1.115 108.348 319 31.923 290 27.678
Big. eskukoak erostea 10 533 70 6.540 38 3.976 36 3.596
Alokairuan eskuratzea 8 11.468 11 19.063 8 18.798 10 19.184
Zuzkidura- bizitokiak -- -- 4 16.650 2 11.007 -- --
Orokorra-Lurzorua-urbaniz. 2 5.485 2 6.935 2 13.065 -- --
Maileguak guztira 1.617 258.637 2.226 456.531 918 169.969 685 60.813
FORMALIZATUTAKO MAILEGUAK
Batez bestekoa 2002-05
Batez bestekoa 2006-09
Batez bestekoa 2010-12
2012
KOP. m. € KOP. m.€ KOP. m.€ KOP. m.€
Sustatzaileak 50 198.032 48 302.702 12 83.553 -- --
Birgaitzea 1.294 7.801 899 6.717 504 3.873 291 2.206
Etx. sozialak erostea 39 1.583 11 386 -- -- -- --
BOE erostea 388 23.950 1.086 102.836 381 38.863 249 23.706
Big. eskukoak erostea 8 407 65 6.023 37 3.882 31 3.136
Alokairuan eskuratzea 10 13.719 11 22.158 7 18.798 10 19.184
Zuzkidura- bizitokiak -- -- 4 16.650 1 2.019 -- --
Orokorra-Lurzorua-urbaniz. 2 7.313 3 13.839 2 8.710 -- --
Maileguak guztira 1.779 247.151 2.115 448.251 944 159.698 581 48.232
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
Emandako maileguen kopuruari erreparatuz, birgaitzeko eragiketak izan dira eragiketen
gehiengoa, hain zuzen ere: 2012an onartutako maileguen % 51 (348) eta formalizatutako
maileguen % 50 (291 mailegu). Bigarrenik, finantzaketa kualifikatua etxebizitza eskuratzeko
erabili da, % 48ko portzentajearekin, bai onartutako maileguei dagokienez (326), bai
formalizatutakoei dagokienez (280). Hala ere, maileguen zenbatekoari erreparatzen bazaio,
emandako finantzaketaren zati txiki bat bereganatu du etxebizitzen birgaitzeak, eta zati handiena
etxebizitza eskuratzeko (2012an onartutako zenbatekoaren % 51 eta formalizatutakoen % 56),
eta etxebizitza eskuratu eta alokairuan jartzeko izan da (onartutako finantzaketaren % 32 eta
formalizatutakoen % 40 azken horren kasuan).
Azken hamarkadan izandako bilakaerari erreparatuz, 2009tik uzkurdura etengabea eta gogorra
gertatu dela ikus daiteke. 2009an, hain zuzen ere, estatistika-serieko maximoa erregistratu zen,
formalizatutako kopurua 500 milioi eurotik gora izan zenean.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
236
4.39 grafikoa Esleitutako maileguen erabilera.
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
Etxebizitza babestuaren finantzaketari dagokionez, 2012an mailegu bakar bat onartu da eta ez da
mailegurik formalizatu, ez salmenta-erregimenean, ez alokairu-erregimenean. Hala ere, azken
urtean bereziki nabarmendu da etxebizitzak eskuratu eta alokairu babestuan eskaintzeko irudia:
19,2 milioi euroko finantzaketa lortu du, 786 etxebizitzentzat. Irudi hori alokairua sustatzeko
programaren barruan dago eta interes-tasak laguntzen dira, halaber.
4.34 taula Etxebizitza babestuak sustatzeko maileguak. Onartuak eta formalizatuak.
ONARTUTAKO MAILEGUAK
Batez bestekoa 2002-05 Batez bestekoa 2006-09 Batez bestekoa 2010-12*
KOP. m. € KOP. m.€ KOP. m.€
Sustapenak guztira 202 229.059 47 307.432 15 98.829
BOE sustatzaileak 174 205.780 43 284.279 13 89.920
Etx. sozialen sustatz. 28 23.279 4 23.154 2 8.909
FORMALIZATUTAKO MAILEGUAK
Batez bestekoa 2002-05 Batez bestekoa 2006-09 Batez bestekoa 2010-12*
KOP. m. € KOP. m.€ KOP. m.€
Sustapenak guztira 52 204.892 48 302.702 12 83.553
BOE sustatzaileak 44 177.449 44 279.548 11 77.210
Etx. sozialen sustatz. 8 27.443 4 23.154 1 6.343
*2012an mailegu bakar bat onartu da etxebizitza babestua sustatzeko eta ez da mailegurik formalizatu.
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
4.35. taulan ikus daitezke 2012an mailegu kualifikatuak eman dituzten erakundeak. Datuen
arabera, BBK da erakunde nagusia, etxebizitzaren finantzaketa babestuari dagokionez, eta berak
metatu du formalizatutako maileguen guztizkoaren % 51 eta onartutako maileguen % 42.
Formalizatutako maileguen guztizko zenbatekoa 25 milioi eurora iritsi da, eta kantitate hori
gainditu da, gutxigatik bada ere, onartutako maileguen kasuan.
Gainerako finantza-erakundeei dagokienez, BBVA da bigarrena, formalizatutako maileguen %
16rekin (7,6 milioi euro), eta ondoren daude Aurrezki Kutxa, formalizatutako maileguen % 9rekin
eta 4,3 milioi eurorekin, eta Ipar Kutxa (% 7, 3,4 milioi euro).
0
100.000
200.000
300.000
400.000
500.000
600.000
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
mila e
uro
Hainbat
Birgaitzea
Etxebizitza eskuratzea alokatzeko
BOE/soz./erabiliak erostea
Etxebizitza sozialen sustatzaileak
BOE sustatzaileak
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
237
4.40 grafikoa Erakunde mailegu-emaileen banaketa emandako maileguen bolumenaren arabera. 2012.
ONARTUTAKO MAILEGUAK FORMALIZATUTAKO MAILEGUAK
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
4.35 taula Onartutako maileguak, mailegua ematen duen entitatearen arabera.
Finantza-entitatea
Onartutako maileguak Formalizatutako maileguak
KOP. Etxebiz.
Kop.
Zenbatekoa (milaka eurotan)
KOP. Etxebiz.
Kop.
Zenbatekoa (milaka eurotan)
Banesto 4 4 32,10 3 3 30,10
Banco Santander 25 21 325,78 7 6 33,78
Banco Popular Español 1 1 5,33 -- -- --
Banco de Sabadell 9 4 263,66 7 4 258,36
BBVA 111 109 8.573,14 91 89 7.598,34
Ibercaja Banco 5 5 538,50 5 5 538,50
Kutxabank (BBK) 192 577 25.212,98 182 568 24.801,48
Kutxabank (Vital Kutxa) 32 32 2.634,45 31 31 2.700,82
Kutxabank (Kutxa) 109 183 3.549,44 106 32 3.625,99
Caixabank (La Caixa) 40 108 8.439,35 32 105 627,92
Caja Rural de Navarra 19 19 319,06 14 14 300,27
Laboral Kutxa (Aurrezki Kutxa) 62 448 4.627,60 56 443 4.303,68
Laboral Kutxa (Ipar Kutxa) 76 75 6.292,42 47 46 3.412,37
GUZTIRA 685 1.586 60.813,51 581 1.346 48.231.625,67
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
Bestalde, 581 mailegu formalizatu dira, eta mailegu horiei esker, 1.346 etxebizitza finantzatu
dira. Guztizko horretatik % 58 alokairuan jartzeko eskuratu diren etxebizitzak dira (786
etxebizitza), % 21 280 etxebizitzen birgaitzea finantzatzeko izan dira eta % 21 280 etxebizitza
eskuratzeko.
16,3%
7,6%10,3%
4,3%
41,6%
14,1%
5,8%
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
40%
45%
B B K B B V A Ipar
Kut xa
R ural
C aja
Lab oral
Kut xa C aja
V it al
R est o
7,1%
15,8%
51,4%
5,6%8,9% 7,5%
3,7%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
BBK BBVA Cala
Laboral
Kutxa Ipar
Kutxa
Rural
Caja
Vital
Resto
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
238
4.41 grafikoa Finantzatutako etxebizitza kopurua, jarduera motaren arabera. 2012
Jarduera Etxebizitza kop.
Erosketa-erregimenean sustatzea --
Alokairua sustatzea --
Alokatzeko eskuratzea 786
Etxebizitza erostea 280
Zuzkidura-bizitokiak --
Birgaitzea 280
Orokorra – Lurzorua eta urbanizazioa
--
GUZTIRA 1.346
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
.
4.1.7 Eraikal Programa
Oro har, orain arte abian jarritako Eraikal Programaren hamahiru deialdietan guztira diruz
lagundutako 1.363 proiektu erregistratu dira eraikuntzen kalitatea hobetzeko. Azken deialdian,
Eraikal-13, guztira 916.637 euroko zenbatekoa banatu da laguntzen bitartez, 166 proiektu
egiteko.
Hau da proiektu horien lurralde-banaketa: % 56 Bizkaian, % 28 Gipuzkoan eta gainerako % 16
Araban.
4.36 taula Eraikal Programarekin diruz lagundutako proiektuak*
Araba Bizkaia Gipuzkoa GUZTIRA
Eraikal 1 36 32 147 215
Eraikal 2 1 15 84 100
Eraikal 3 21 31 56 108
Eraikal 4 20 42 117 179
Eraikal 5 25 42 47 114
Eraikal 6 43 60 113 216
Eraikal 7 9 45 83 137
Eraikal 8 13 127 95 235
Eraikal 9 9 82 36 127
Eraikal 10 8 146 49 203
Eraikal 11 9 106 63 178
Eraikal 12 17 115 53 185
Eraikal 13 27 96 43 166
GUZTIRA 238 936 989 1.363
* K-21 Ereduko parte-hartzeak ez dira kontuan hartu.
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
Alokatzeko eskuratzea
% 58,4
Eskuratzea % 20,8
Birgaitzea % 20,8
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
239
4.37 taula Eraikal Programaren bitartez esleitutako inbertsioen bilakaera
(eurotan)
Programa ARABA Bizkaia Gipuzkoa EAE
Eraikal 1 315.563 327.834 258.122 901.518 Eraikal 2 0 213.603 147.005 360.607 Eraikal 3 175.192 364.505 187.403 727.100
Eraikal 4 120.522 536.463 193.122 850.108 Eraikal 5 135.155 479.128 285.717 900.000 Eraikal 6 158.078 587.365 352.090 1.097.533 Eraikal 7 91.522 443.193 251.772 786.487
Eraikal 8 85.529 630.639 283.832 1.000.000 Eraikal 9 31.895 756.718 215.984 1.004.597 Eraikal 10 14.109 1.058.446 276.712 1.349.266 Eraikal 11 46.498 866.763 387.359 1.300.620
Eraikal 12 54.596 1.048.358 200.254 1.303.208
Eraikal 13 110.508 440.233 365.896 916.637
GUZTIRA 1.339.167 7.753.248 3.405.268 12.497.681
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
Eraikal-13 deialdian aurkeztutako proiektuetatik 166 proiektu onartu dira. Horien artetik
azpimarratzekoa da kalitate-sistemen (ISO 18100), ingurumen-sistemen (OHSAS) eta laneko
arriskuak prebenitzeko sistemen ziurtapenak lortzeko programan izandako parte-hartzea, eta
Ekodiseinuaren UNE araua ezartzeko proiektuetan izandako parte-hartzea. Enpresa horietako
askok, gainera, hainbat ziurtagiri ezarri dituzte batera.
Zehazki, 70 enpresek hartu dute parte ISO 9001 ezartzeko programan (guztizkoaren % 42) eta
30 enpresek hartu dute parte ISO 14001 ezartzeko proiektuetan (% 19). Guztira, sistema horiek
ezartzeko proiektuek diruz lagundutako proiektu guztien % 63 hartzen dute (105 proiektu).
4.38 taula Eraikal-13 diru-laguntzen erabilera
Onartutako proiektuak KOP. Diru-laguntza
ISO 9001 ezarpena 39 196.626
ISO 14001 ezarpena 11 58.146
ISO 9001+ ISO 14001 ezarpena 10 72.592
OHSAS 18001 ezarpena 9 24.621
ISO 9001 + OHSAS 18001 ezarpena 11 67.635
ISO 9001+ISO 14001+OHSAS 18001 ezarpena 1 8.400
ISO 14001 + OHSAS 18001 ezarpena 7 43.915
UNE 150301 ezarpena 6 20.965
ISO 9001 + UNE 150301 ezarpena 8 45.455
ISO 14001 + UNE 150301 ezarpena 1 3.755
ISO 9001+ISO 14001+UNE 150301 ezarpena 1 5.885
Laborategien adostasuna, 410/2010 EDaren arabera 20 20.400 Prestakuntza/hedapena 22 61.110
Proiektuen kudeaketa 16 153.994
Eraginkortasun energetikoa 1 34.500
Sentsibilizazioa, prebentzioa 1 18.786
Gidak / tresnak 2 79.850
GUZTIRA 166 916.637
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
2012ko abenduan 286 eraikuntza-sektoreko enpresak eta inmobiliariek eta 148 arkitektura-
estudioek lortuta zuten ISO 9001 ziurtapena, Eraikalen laguntzarekin. Modu berean, 146 enpresak
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
240
lortu dute ISO 14001 ingurumen-ziurtapena eta 153 enpresak OHSAS 18001 ziurtapena, Eraikal
programan egindako parte-hartzeari esker.
Ondorengo grafikoetan sektoreko enpresek dituzten ziurtapenak alderatu dira eta ziurtapenak
lortzeko Eraikalen laguntza edukitzeak duen garrantzia baieztatu daiteke18.
4.42 grafikoa ISO 9001 ziurtapenen bilakaera
EJSN 41, 42, 43 eta 68*. Eraikuntza eta Higiezinen Jarduerak.
EJSN 742. Arkitektura Estudioak.
*EJSNko aldaketak. Eraikuntza: EJSN 41, 42 eta 43 (antzinako 45). Higiezin-jarduerak: EJSN 68 (antzinako
70). Arkitektura Estudioak: EJSN 71.1 (antzinako 74.2)
** Enpresen guztizkoen datuak 2012ko ekainekoak dira.
Iturria: Eraikuntzako enpresen ziurtapenen emaitzen laburpen Eraikal-en. 2012ko abendua eta 2012ko
ekaineko Eraikuntza Sektoreko Mapa. Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
.
18 Ziurtatutako enpresen guztizkoaren azken datuak 2012ko ekainekoak dira.
195 243 272 301
342 364 387 432 443
497 524
576 574
15 38 66 78 106 146 165 175 193
239 287
340 386
0
100
200
300
400
500
600
700
dic-00 dic-01 dic-02 dic-03 dic-04 dic-05 dic-06 dic-07 dic-08 dic-09 dic-10 dic-11 2012**
en
presa k
op
.
Enpresak guztira Eraikal enpresak
14 33
54
80 97 100
117 124 142 142
163 171
2 14 28 47
61 70 80 91
106 116 130
148
0
50
100
150
200
dic-00 dic-01 dic-02 dic-03 dic-04 dic-05 dic-06 dic-07 dic-08 dic-09 dic-10 dic-112012**
en
presa k
op
.
Enpresak guztira Eraikal enpresak
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
241
4.43 grafikoa ISO 14001 ziurtapenen bilakaera
EJSN 41, 42, 43 eta 68*. Eraikuntza eta Higiezinen Jarduerak.
* EJSN aldaketak. Eraikuntza: EJSN 41, 42 eta 43 (antzinako 45). Higiezin-jarduerak: EJSN 68 (antzinako 70)
** Enpresen guztizkoen datuak 2012ko ekainekoak dira.
Iturria: Eraikuntzako enpresen ziurtapenen emaitzen laburpen Eraikal-en. 2012ko abendua eta 2012ko
ekaineko Eraikuntza Sektoreko Mapa. Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
4.44 grafikoa OHSAS 18001 ziurtapenen bilakaera
EJSN 41, 42, 43 eta 68*. Eraikuntza eta Higiezinen Jarduerak.
* EJSN aldaketak. Eraikuntza: EJSN 41, 42 eta 43 (antzinako 45). Higiezin-jarduerak: EJSN 68 (antzinako 70)
** Enpresen guztizkoen datuak 2012ko ekainekoak dira.
Iturria: Eraikuntzako enpresen ziurtapenen emaitzen laburpen Eraikal-en. 2012ko abendua eta 2012ko ekaineko Eraikuntza Sektoreko Mapa. Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
4.1.8 Hirigintza inklusiborako laguntzen programa
2012ko ekainaren 20ko Aginduak ezartzen ditu udal hirigintzan generoaren ikuspegia barne
hartzeko diru-laguntzen oinarriak. Diru-laguntza horien xedea da ondoren aipatuko diren agiriak
lantzeko beharrezkoa den laguntza teknikoa kontratatzetik ondorioztatutako gastuak
finantzatzea:
Hirigintza-analisia, hirigintza-diagnostikoa edo plangintzarena, generoaren ikuspegitik
Neurri zuzentzaileen ezarpenak araudietara ekarriko lituzkeen aldaketen azterketa
Udal planen diagnostikoa, ebaluazioa eta/edo egokitzapena, gizonen eta emakumeen
arteko berdintasunaren ikuspegitik
13 27
43 64 72 81
95
138 162
177
236 240 235
1 2 4 8 17 24 33 37 46
63 88
122 146
0
40
80
120
160
200
240
280
dic-00 dic-01 dic-02 dic-03 dic-04 dic-05 dic-06 dic-07 dic-08 dic-09 dic-10 dic-11 2012**
en
presa k
op
.
Enpresak guztira Eraikal enpresak
8 18 43
67
113
172
202 206
5 8 16
32
81 101
138 153
0
40
80
120
160
200
240
dic-05 dic-06 dic-07 dic-08 dic-09 dic-10 dic-11 2012**
en
presa k
op
.
Enpresak guztira Eraikal enpresak
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
242
2012an eskatutako laguntzak 900.487,13 €-ra iritsi dira guztira, eta Sailak 200.000 euro zituen
programa honetara bideratzeko.
57 unitatera iritsi zen jasotako eskaera kopurua eta 10 Udaletxe izan dira laguntzen onuradun.
4.1.9 Lan-segurtasuna eraikuntzan
2005. urtean, Sailak eta VISESAk akordio bat sinatu zuten –hitzarmen bidez ezarrita– sektorean
ordezkaritza gehien duten sindikatuekin. Akordio horren bidez, lan-baldintza egokiak errazten
dituzten irizpideak eta jardunak finkatzen dira. Ekimen horren emaitzak oso positiboak izan dira
eta oso lagungarriak izan dira herri-lanetako istripuen kopurua murrizteko; izatez, obren
osotasunean erregistratutakoak baino askoz ere txikiagoak dira.
Hain zuzen ere, ¡Error! No se encuentra el origen de la referencia.. grafikoan ikus daitekeen
oduan, urteetan laneko ezbehar-tasa baxuagoa izan da Sailak eta VISESAk egindako lanetan,
eraikuntza sektoreko gainerako eragileekin alderatuta, nahiz eta, oro har, ezbehar-tasak
beheranzko bideari ekin dion sektorean egiten diren lan guztiak batera hartuta.
2012ko datuei erreparatuz, Sailaren eta VISESAren lanen ezbehar-tasa 37 istripu/1.000 langile
izan zen eta 77 istripu/1.000 langileko tasa erregistratu zen EAE la guztiak batera hartuta.
Hala ere, azken urteetan eraikuntzaren sektorean laneko ezbehar-tasak ezagutu duen murrizketa
handia azpimarratu behar da.
4.45 grafikoa Laneko ezbeharren eraginaren indizea eraikuntza-sektorean
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
63,9 62,1
42,7 49,9
40,5 28,4
44,5 37,2
142,7 141,0 126,3 126,7
108,4 108,0
90,7
76,5
0
20
40
60
80
100
120
140
160
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
intz
ide
ntz
ia-i
nd
izea (
ezb
eh
ar
ko
p./
1.0
00 lan
gil
e)
Saila + Visesa Osalan
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
243
4.1.10 Etxebide – Etxebizitzaren Euskal Zerbitzuaren jarduera
a) Etxebizitza babestua eskatzeko espedienteen kudeaketa
Etxebide-Etxebizitzaren Euskal Zerbitzuak 2012ko amaieran etxebizitza eskatzeko 84.780
eskaera-espediente erregistratu zituen19. Nabarmendu behar da eskaera horietako asko pertsona
bakar bati dagozkien espedienteetan barnean hartzen direla (guztizkoaren % 68) eta
espedienteen gainerako % 32 bi pertsona gutxienez dagozkiela.
Guztizko eskari horretatik, 29.512 eskatzaile erosteko zein alokatzeko etxebizitza bat eskuratzeko
eskabideak ziren. Zentzu horretan, ezin da ahaztu 2012an onartutako izena emateko eta
esleitzeko prozesuari buruzko araudi berriarekin ezinezkoa izango dela bi edukitza-erregimenetan
izena ematea, eta, ondorioz, izena emateko unean bietako bat aukeratu beharko dela.
Etxebidek etxebizitza tipologia bakoitzari dagokion benetako eskaria aztertzeari ekin dio.
Horretarako, 29.512 eskaera erosketa-eskaeratzat jo dira, nahiz eta eskatzaile bakoitzari gutun
bat bidali zaion, hala badagokio bere eskaera aldatzeko eta alokairuko etxebizitza bat eskatu ahal
izateko.
2013an hasi zen prozesu hori albo batera utzita, alokairua soilik eskatzen duten eskabideen
kopuruan izan den hazkunde handia nabarmendu behar da: 2005ean izen-emate guztien % 21
izatetik, 2005ean, % 44ra iritsi dira, guztira 36.947 eskabiderekin.
4.39 taula Eskatutako eskuratze-erregimena. 2012an Etxebiden inskribatuta dauden
biztanleak*
Kopurua guztizkoaren gaineko
%
EROSKETA Etxebizitza berria erostea 46.648 55,0
Bigarren eskuko etxebizitza erostea 32.956 39,0
Etxebizitza tasatua erostea 24.716 29,0
ALOKATZEKO
Zuzkidura-bizitokiak 16.277 66,0
Etxebizitza soziala alokatzea 56.366 65,0
BOE alokatzea 54.855 47,0
Bizigune big. esk. etxebizitza librea alokatzea 39.577 26,0
Bilboko udal-etxebizitza alokatzea 21.703 19,0
EROSKETA SOILIK 18.321 21,6
ALOKAIRUA SOILIK 36.947 43,6
EROSKETA ETA ALOKAIRUA 29.512 34,8
GUZTIRA 84.780 100,0
* Etxebiden izena emateko unean hainbat etxebizitza mota eta eskuratze-erregimen hautatzeko aukera
ematen zaie; horien artean bakarra edo aukera guztiak hauta daitezke.
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
Etxebizitza babestuen eskatzaileen erregistroan izena emandakoen bolumen handia eta esleitzeko
prozesuen konplexutasuna kontuan izanik, kudeaketa-ahalmen handia izan behar da. Izatez,
2012. urtean, guztira etxebizitza-eskabideen 74.9161 espedientek sortu zuten izapideren bat
Etxebiden.
19 Eskari garbia da, hau da, alokairu-erregimeneko babes ofizialeko etxebizitza bat edo Bizigune programako etxebizitza
bat okupatzen ari diren inskribatuak edo babes ofizialeko etxebizitzen zozketetan hautatutakoak kenduta.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
244
Zehazki, 2012an guztira 13.672 espediente alta izan dira, eta 16.794 espediente izan dira baja,
hainbat arrazoirengatik (ikus 4.78 taula). Horrez gain, 9.756 eskabideren inskripzioa ukatu da,
eta 34.694 espedientek dokumentazioan okerren bat zuzendu behar izan dute.
4.40 taula Etxebiden baja hartzearen arrazoiak
Bajaren arrazoia Kopurua %
Laurtekoa ez berritzea 4.896 29,2
Etxebizitza esleitzea 4.584 27,3
Etxebizitza izatea 2.549 15,2
Eskatzen diren sarrerak ez ziurtatzea 1.662 9,9
Uko-egite bat edo gehiago 925 5,5
Eskatzaileak eskatzea 455 2,7
Espedientea artxibatzea 229 1,4
EAEn erroldatuta dagoen ez egiaztatzea 5 0,0
Jakinarazpenak ezinezkoak izatea 1.403 8,4
Gehieneko sarrerak gainditzea 20 0,1
Beste eskaera bat aurkeztea 21 0,1
Inskripzio-betebeharrak ez betetzea 19 0,1
Heriotza 9 0,1
Benetan EAEn ez bizitzea 17 0,1
GUZTIRA 16.794 100,0
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
b) Hiritarrei arreta ematea
Hiritarrei arreta emateko zerbitzuak (www.etxebide.info) guztira 513.693 bisitaldi eta 7.692
kontsulta izan ditu 2012. urtean.
Bestalde, Etxebide zerbitzuak guztira 98.096 komunikazio idatzi egin ditu 2012an. Kopuru
horretatik, % 26 sustapenetan onartzeko edo baztertzeko komunikazioak izan dira (25.241
komunikazio), eta komunikazioen % 25 dokumentazioan okerrak zuzentzeko egindako
komunikazioak dira (24.264).
4.41 taula Etxebide zerbitzuan jasotako kontsulten bilakaera
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Kontsultak, guztira 7.258 8.812 10.142 13.218 13.561 8.166 8.043 7.692
Web-orrirako bisitak, guztira 412.461 652.958 643.663 575.537 585.573 551.073 498.698 513.693
Komunikazio idatziak, guztira 181.170 147.837 155.214 183.884 164.154 146.411 172.092 98.096
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
Halaber, Etxebide etxebizitza babestuko 15.906 eskatzailerekin jarri da harremanetan
(komunikazioen % 16) haien espedienteari baja eman zaiola edo artxibatuta geratu dela
jakinarazteko, eta beste 6.582 eskatzailerekin jarri da harremanetan erregistroan inskribatu ez
izanaren berri emateko. Zerbitzuan alta eman zaiela jakinarazteko 8.836 komunikazio egin dira
(guztizkoaren % 9) eta 6.446 etxebizitza babestuen zozketetan (guztizkoaren % 7).
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
245
4.42 taula Etxebiden 2012an idatzitako komunikazioak.
Komunikazio mota Kopurua %
Sustapenetan onartzea eta baztertzea 25.241 25,7
Dokumentazioko akatsak zuzentzea 24.264 24,7
Espedientea artxibatzea edo baja ematea 15.906 16,2
Laurtekoa berritzeko jakinarazpena 11.621 11,8
Alta ematea 8.836 9,0
Inskripzioa artxibatzea edo ukatzea 6.582 6,7
Zozketara gonbidatzea 6.446 6,6
GUZTIRA 98.096 100,0
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
Bestalde, Zuzenean zerbitzuak 35.875 dei jaso ditu 2012an. Dei horiek hiru kategoriatan
sailkatzen dira: etxebizitza babestuko eskatzaileak, zozketak eta etxebizitza babestuetako
esleipendunak20. Etxebizitza babestuko eskatzaileek egiten dituzte dei gehien (26.082 dei, % 73),
zozketei deien % 16 dagokie (5.931 dei) eta esleipendunei gainerako % 11 (3.862 dei).
Aurrez aurreko arretari dagokionez, Zuzenean zerbitzuak guztira 135.771 kontsulta erantzun ditu
2012an. Arreta jaso duten pertsonen % 92 etxebizitza babestuko eskatzaileak dira, % 6
etxebizitza babestu baten esleipendunak dira, eta % 2 zozketekin lotzen diren kontsultak dira.
4.43 taula 2012an, Zuzenean arreta-zerbitzuan jasotako deiak eta aurrez aurre emandako arreta
Kontsulta mota JASOTAKO DEIAK
AURREZ AURREKO ARRETA
Kopurua % Kopurua %
Etxebizitza babestuko eskatzailea 26.082 72,7 125.007 92,1
Zozketak 5.931 16,5 2.815 2,0
Babes publikoko etxebizitzen esleipendunak 3.862 10,8 7.949 5,9
GUZTIRA 35.875 100,0 135.771 100,0
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
Amaitzeko, Etxebideren web-az gain, Sailak beste lau webgune dituela esan behar da. Horri
horietan ere jarduera handia erregistratu da azken urtean. Horrela, Etxebideren webgunera
egindako bisitez gain, Sailaren webguneak 167.121 bisita jaso ditu guztira 2012an eta 35.208
izan dira Bizilagunen webguneak jasotakoak. Bestalde, Etxebizitzaren Behategiaren webguneak
16.091 bisita jaso ditu eta 14.611, azkenik, Eraikalenak.
20 Ezin da bereizi 2. zozketaren zain dauden behin-behineko esleipenak diren edo kontratua ontzat ematearen zain
dauden behin betiko esleipendunak diren. Era berean, etxebizitza babestuko maizterren kasuak ere izan daitezke.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
246
4.44 taula Web-orrietarako bisitak, 2012an.
Dei mota Kopurua
ETXEBIDE
Etxebideren web-orrirako bisitak 513.693
Bisitari bakarrak 360.017
ETXEBIZITZA SAILA
Sailaren web-orrirako bisitak 167.121
Bisitari bakarrak 119.076
BIZILAGUN
Web-orrirako bisitak guztira 35.208
ETXEBIZITZAREN BEHATEGIA
Web-orrirako bisitak guztira 16.091
Bisitari bakarrak 11.737
ERAIKAL
Web-orrirako bisitak guztira 14.611
Bisitari bakarrak 11.039
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
c) Zozketak eta esleipenak
Etxebidek, 2012. urtean, guztira 517 etxebizitza zozketatu ditu etxebizitza babestuko eskatzaile
gisa izena emandako pertsonen artean. Guztizko horretatik, % 17 alokairu-erregimenean
esleitutako etxebizitzak dira, eta % 83 salerosketa-erregimeneko etxebizitzak dira. Bilakaerari
erreparatuz, zozketatutako etxebizitza kopurua murriztuz joan dela ikus daiteke, etxebizitza
babestu berrien ekoizpenak ezagututako beherakadarekin bat etorriz.
Hiru urteen osotasunari (2010-2012) erreparatuta, 3.273 etxebizitza zozketatu dira, eta alokairu-
erregimenak guztizkoaren % 37 hartzen du.
Babes-modalitateari dagokionez, 2012an zozketatutako etxebizitzen % 70 BOE dira eta gainerako
% 30 etxebizitza sozialak dira.
4.45 taula Etxebidek 2010-2012 aldian zozketatutako etxebizitzak.
2010 2011 2012 GUZTIRA 2010-
2012
Errentamendua 742 392 90 1.224
BOE 200 20 0 220
Etxebizitza soziala 542 372 90 1.004
Azalera-eskubidea 599 924 427 1.950
BOE 599 924 427 1.950
Etxebizitza soziala 0 0 0 0
Jabetza 93 6 0 99
BOE 93 6 0 99
Etxebizitza soziala 0 0 0 0
GUZTIRA 1.434 1.322 517 3.273
BOE 892 950 427 2.269
Etxebizitza soziala 542 372 90 1.004
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
247
4.46 grafikoa Zozketatutako etxebizitzen banaketa, tipologiaren eta edukitza-erregimenaren arabera 2010-2012 aldian guztira zozketatutako etxebizitzak.
EDUKITZA ERREGIMENA BABES TIPOLOGIA
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
2012an zozketatutako etxebizitzen banaketa geografikoari erreparatuz, etxebizitza asko Bizkaian
kokatu dira. Horrela, Bizkaiak bereganatu ditu 2012an zozketatutako etxebizitzen % 70 (362
etxebizitza) eta Gipuzkoan gainerako % 30 (155 etxebizitza). Hortaz, 2012an ez da etxebizitzarik
zozketatu Araban, eta modu horretara, Planak lurraldea berrorekatzeko ezarritako helburua bete
da.
Hiru urteak batera hartuta, hau da lurralde-banaketa: % 49 Bizkaian, % 30 Araban eta gainerako
% 21 Gipuzkoan. Zozketatutako etxebizitzen guztizkoa EAEko 27 udalerritan banatzen da: lau
Araban, hamalau Bizkaian eta bederatzi Gipuzkoan.
Errentamendua
% 37,4
Lurzoru-eskubidea
% 59,6
Jabetza % 3,0
BOE % 69,3
Soziala % 30,7
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
248
4.46 taula 2010-2012 aldian zozketatutako etxebizitzen banaketa geografikoa.
Udalerria/herrialde 2010 2011 2012 2010-2012
Oka-Iruña 20 0 0 20
Legutio 0 36 0 36
Aiara 24 0 0 24
Gasteiz 735 164 0 899
ARABA GUZTIRA 779 200 0 979
Abadiño 0 54 0 54
Basauri 54 32 54 140
Barakaldo 0 0 92 92
Bilbo 200 177 0 377
Derio 77 0 0 77
Durangaldea 26 170 0 196
Elorrio 24 0 0 24
Gernika-Lumo 0 0 52 52
Leioa 0 0 90 90
Muskiz 40 0 0 40
Ortuella 0 0 74 74
Santurtzi 0 16 0 16
Sestao 0 270 0 270
Sondika 88 0 0 88
BIZKAIA GUZTIRA 524 719 362 1.605
Beasain 0 13 38 51
Elgoibar 70 0 0 70
Errenteria 0 0 30 30
Hernani 24 172 27 223
Hondarribia 0 0 25 25
Mutriku 0 75 0 75
Pasaia 0 143 0 143
Tolosa 37 0 0 37
Zestoa 0 0 35 35
GIPUZKOA GUZTIRA 131 403 155 689
GUZTIRA 1.434 1.322 517 3.273
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
Etxebidek egindako zozketez gain, udal batzuk haien etxebizitza-zozketak egin dituzte
Etxebideren zerrendak erabilita. Zehazki, prozedura horren bidez 424 etxebizitza zozketatu da
2012an. Halaber, beste udal batzuk haien zerrendak erabilita egin dituzte zozketak: 245
etxebizitza; eta 79 etxebizitza zozketatu dituzte beste eragile batzuk. Gauzak horrela, 2012an
zozketatutako etxebizitza babestuak 1.265 dira.
4.47 taula 2012an zozketatutako etxebizitza babestuak
Zozketatutako etxebizitza babestuak Araba Bizkaia Gipuzkoa GUZTIRA
Etxebideren eskatzaileen artean guztira zozketatuak 19 600 401 1.020
Hasiera-ordenarekin Etxebidek zozketatuak 0 362 155 517
Etxebideren zerrendekin Udalek zozketatuak 0 236 188 424
Pribatuek zozketatuak 19 2 58 79
Udalek haien zerrendekin zozketatuak 0 40 205 245
GUZTIRA 0 640 606 1.265
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
249
d) Etxebizitza babestuei uko egitea
Etxebidek aurrean duen kudeaketa-arazo nagusietako bat da etxebizitza babestuen esleipenetan
gertatzen diren uko-egiteak eta porrot egiten duten esleipen-prozesuak, hau da, hainbat arrazoi
tarteko (esate baterako esleipendun suertatzen diren unean beste etxebizitza baten jabe diren
pertsonak) arrakastaz amaitu ezin izan diren esleipen-prozesuak. Egoera horiek prozedura
oztopatzen dute, epeak luzatuta eta arras zailduta esleipen-prozesua.
Gaur egun euskal gizarteak bizi duen krisialdi ekonomikoaren eraginez, ugaritu egin da nabarmen
etxebizitza babestuen esleipen bati uko egiten dioten eskatzaileen kopurua, hortaz, Etxebizitza,
Herri Enplegu eta Gizarte Politiketako Sailak lehentasuna eman dio esleipen-prozesuen
eraginkortasuna hobetzeko helburuari.
Etxebidek kudeatutako uko-egiteen bolumenak hazkunde handia ezagutu du 2009tik aurrera,
nahiz eta azken ekitaldian murriztu egin den. Murrizketa horren arrazoi nagusia esleipenen
bolumenak ezagutu duen beherakada da. Zehazki, 2012an 4.263 etxebizitza babesturi egin zaie
uko. Uko-egite horietatik % 68 erosketa-erregimenean esleitutako etxebizitzak ziren eta % 32
alokairuan esleitutakoak (% 18 etxebizitza berriak eta gainerako % 14 Bizigune programako
etxebizitzak ziren).
Etxebideren araudi berriak aldaketak eragin ditu etxebizitza babestuak esleitzeko prozedura
eraginkorrago egiteko hainbat alderditan. Hain zuzen, araudi berria onartu denetik, boluntarioa da
zozketetan parte hartzea, hau da, parte hartu nahi duten eskatzaileek eskaera egin behar dute.
Neurri horrekin okerreko esleipenen kopurua gutxitu nahi da.
4.47 grafikoa ETXEBIDEk kudeatutako uko-egiteen bilakaera (2000-2012)
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
2012an erregistratutako uko-egiteen banaketa geografikoari erreparatuz, Araban % 39ko
portzentajea erregistratu da, % 33,5ekoa izan da Bizkaikoa eta % 27ra iritsi da Gipuzkoan.
3 1 47 159 614 770 1.072 1.705
2.488
5.492 5.123 5.122
4.263
0
1.000
2.000
3.000
4.000
5.000
6.000
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
uk
o e
git
een
ko
p.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
250
4.48 grafikoa ETXEBIDEk kudeatutako uko-egiteen banaketa, lurralde historikoka
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
4.1.11 BIZILAGUNen jarduera
BIZILAGUN doako zerbitzu publiko eta unibertsal bat da, Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio Sailak
hiritarrei eskaintzen diena auzokideen elkarteetan edo errentarien eta maizterren arteko
erlazioetan sortzen diren informazio beharrei erantzuteko. Era berean, bitartekaritza- eta
adiskidetze-zerbitzua eskaintzen du, auzokideen artean zein etxebizitza alokatzen duten
pertsonen eta etxebizitza horien jabeen artean sortzen diren gatazkak eta eztabaidak ebazteko.
Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio Sailaren egitura organikoa eta funtzionala ezartzen duen
azaroaren 24ko 607/2009 Errege Dekretuak jasotzen ditu BIZILAGUNek egiten dituen zerbitzuak.
Ikus 4.48. taula.
4.48 taula Bizilagunek egiten dituen zerbitzuak
BIZILAGUNEK EGITEN DITUEN ZERBITZUAK
Informazio profesionala, jabeei zein maizterrei, jabetza horizontalaren arloan
Informazio profesionala, errentariei zein maizterrei, hiri-errentamenduen arloan.
Bitartekaritza eta adiskidetzea, higiezinen jabeen artean eta jabeen eta maizterren artean sortzen diren auzietan
Fidantza-gordailua
Ematen den informazio idatzia: Jabetza Horizontalaren Legea Hiri-errentamenduen legea Errentamendu-kontratuen ereduak
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
BIZILAGUNekin harremanetan jartzeko hiru bide daude: telefonoz, Zuzenean zerbitzuaren bidez
(012); BIZILAGUNen web-orriaren bidez; eta Etxebizitzako lurralde-ordezkaritzetara bertaratuta,
funtzio horiek betetzeaz arduratzen baitira. 4.49. taulan aurkezten dira zerbitzu hori egiteko
Ordezkaritzek dituzten bitartekoak eta egitura.
100,0
66,0
31,4 53,4
45,3 27,3
41,0 59,6 63,2
69,8 69,9
39,1
100,0
31,9
35,2
17,6 25,7
42,3 31,0
24,8 20,9 20,2 16,6
33,5
2,1
33,3 29,0 29,0 30,4 27,9 15,7 15,9 10,0 13,4
27,4
0%
20%
40%
60%
80%
100%
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
%
Araba Bizkaia Gipuzkoa
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
251
4.49 taula BIZILAGUNen funtzioak egiteko Ordezkaritzen egitura eta bitartekoak
ETXEBIZITZA SAILAREN LURRALDE ORDEZKARITZAK
Langileak
Aholkulari juridikoak EOErako, bitartekaritza eta adosteetarako, eta kontsulta konplexuetarako
Bitarteko teknikoak jabetza horizontalaren eta hiri-errentamenduaren arloko kontsultetarako eta aholkularitzarako, eta errentamendu-fidantzen kontrol ekonomikorako.
Administrazio-laguntzaileak fidantzak erregistratzeko eta itzultzeko, banku-mugimenduen jarraipena egiteko eta Etxebizitza eta Ogasun Sailerako hiruhileko likidazioak egiteko.
Zerbitzuaren ezaugarriak
Zerbitzua bertaratuta egingo da, aurrez telefono bidez hitzordua hartuta.
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
Bestalde, BIZILAGUNen web-orriak guztira 35.208 bisita izan ditu 2012an (ikus 4.86. taula), hau
da, Sailaren web-orrira egindako bisita guztien % 21.
Web-orria bisitatuta, BIZILAGUNen zerbitzuak eta funtzioak ondo ezagutzeko aukera ematen du,
eta erraz eskura daiteke gizabanako bakoitzak une jakin batean behar duen informazioa.
BIZILAGUNen web-orriaren bidez jabe, auzokide, errentari eta maizter gisa ditugun eskubideen
eta betebeharren informazioa eskura daiteke, eta sor daitezkeen zalantzak argitzeko
orientabideak ere eskaintzen ditu.
4.1.12 Babes publikoko parkearen erabilerari buruzko kontrola
a) Ikuskapena eta iruzurren ondoriozko zigorra
Etxebizitza babestuko parkearen funtzio soziala Eusko Jaurlaritzako Enplegu eta Gizarte
Politiketako Sailaren helburua eta eskumena da. Helburu horrekin, Sailak sistematikoki egiten ditu
etxebizitza babestua ikuskatzeko lanak, egon daitezkeen irregulartasunak hautemateko eta
balizko arau-hausleak zigortzeko.
Ikuskapen-funtzioa ofiziozko funtzioa da azaroaren 24ko 607/2009 Dekretua onartu zenetik,
Etxebizitza Babestuaren Ikuskapen Zerbitzua sortuta. Lurralde Ordezkaritza bakoitzak
ikuskatzaile-taldea du, eta horien funtzioa etxebizitza babestuen parkea ikuskatzea da.
Horrenbestez, eta beste zeregin batzuen artean, etxebizitzak bisitatu behar dituzte, horietan gerta
daitezkeen irregulartasunak hautemateko. Ikuskatzaileek etxebizitza behar bezala okupatzen eta
erabiltzen dela eta administrazioak baimendutako pertsonek ohiko etxebizitza iraunkor gisa
erabiltzen dutela egiaztatu beharko dute.
2004-2012 aldian, guztira 58.331 etxebizitza ikuskatu dira, eta guztira 74.480 ikuskapen-fitxa
bildu dituzte; izan ere, etxebizitza berean ikuskapen bat baino gehiago egin ahal izan da hainbat
unetan.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
252
4.49 grafikoa Sailak ikuskatutako etxebizitzen bilakaera metatua
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
Azkenik, 9.294 etxebizitzatan antzeman da irregulartasun bat eta isuna jarri zaie horietatik 806ri,
hau da, hasiera batean irregulartasunen bat zutela hautemandako kasuen % 10 eta guztira
bisitatuko etxebizitzen % 1,5.
2012an oinarrituta, 3.816 etxebizitza ikuskatu da, eta horietatik 60k merezi dute zigorra (bisiten
% 1,6).
4.50 grafikoa Sailak ikuskatutako etxebizitzak eta zigorra izan duten kasuak
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
2004-2012 aldian, 903 zigor ezarri dira eta guztira 2,08 milioi euro dagokie, hau da, zigorreko
batez besteko zenbatekoa 2.300 eurokoa da. Horri dagokionez, adierazi behar da hautemandako
arau-hausteak hiru kategoriatan sailkatzen direla: arinak, larriak eta oso larriak. Ezartzen diren
isunak egindako arau-haustearen larritasunaren araberakoak dira, 30,5 € eta 6.010,12 €
artekoak.
2004-2012 aldian egin diren bisiten lurralde-banaketa hau da: Bizkaian guztizko bisiten % 43,
Gipuzkoan % 29 eta Araban % 28. Isuna duten kasuei dagokienez, berriz, Araban metatzen da
gehien, guztizkoaren % 41, gero Gipuzkoan, guztizkoaren % 32, eta azkenik, Bizkaian
guztizkoaren % 26.
3.624 8.218
20.706
33.377
41.639 46.993 53.386
65.094 74.480
3.575 8.047 19.577
31.032 38.576 43.304 47.961
54.515 58.331
0
10.000
20.000
30.000
40.000
50.000
60.000
70.000
80.000
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
etx
eb
izit
za k
op
.
Ikuskapen-fitxak Bisitatutako etxebizitzak
3.563 4.472
11.530 11.455
7.544 4.728 4.657
6.566 3.816
51
94
180 170
92
53
89
113 60
020406080100120140160180200
0
2.000
4.000
6.000
8.000
10.000
12.000
14.000
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012Z
igo
rra j
arr
i zaie
n k
asu
ko
p.
Iku
skatu
tak
o e
txeb
izit
zen
ko
p.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
253
4.51 grafikoa Eusko Jaurlaritzaren Babes Ofizialeko Etxebizitzen ikuskapenaren emaitzen lurralde-banaketa, 2004-2012
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
4.52 grafikoa Isunen batez besteko zenbatekoa, Lurralde Historikoen arabera, 2004-2012
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
b) Eroslehentasunak eta atzera-eskuratzeak
Bestalde, parkearen erabilera egokia bermatzeko, eta etxebizitza babestuak okupatzen dituzten
pertsonek indarrean dagoen Araudiak eskatzen dituen baldintzak betetzen dituztela ziurtatzeko,
Etxebizitza Sailak eroslehentasuneko eta atzera eskuratzeko eskubideak baliatzen ditu, edo, hala
badagokio, salmenta-eskaintza baten bidez ituntzen du salerosketa.
Zehazki, 2012an 55 eskualdatze-eragiketatan jardun da, hau da, murrizketa nabarmena izan da
aurreko urteetan lortutako balioekin alderatuz. Eragiketa horien baitan 50 salmenta-eskaintza
egin dira eta 5 etxebizitzari aplikatu zaie eroslehentasuna.
4.53 grafikoa Eroslehentasuna aplikatu zaien etxebizitzak eta salmenta-eskaintzak
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
27,9 30,7 38,2 41,4 36,7
43,1 39,2 37,3 26,4 32,8
29,0 30,1 24,5 32,2 30,4
0%
20%
40%
60%
80%
100%
Ikuskapen-fitxak Bisitatutakoetxebizitzak
Kasuirregularrak
Zigortutakokasuak
Zigorrenkopurua
EA
Eko
gu
zti
zko
are
n
%
Gipuzkoa
Bizkaia
Araba
2.040
2.866
2.171
2.300
2.000
2.200
2.400
2.600
2.800
3.000
Zigorraren batez besteko kop.
Eu
ro / z
igo
rra
Araba
Bizkaia
Gipuzkoa
EAE
61 78 92
123 123 158
187
287 269
232
55
0
50
100
150
200
250
300
350
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Etx
eb
izit
za k
op
.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
254
4.1.13 Jardunen adierazleen laburpena
4.50 taula 2010-2013 Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea bideratzeko Planaren etxebizitzaren arloko jardunen adierazleen laburpen-taula (I)
ADIERAZLEA 2010 2011 2012
Hasitako etxebizitza babestuak guztira (etxebizitza kop.) 4.950 4.540 2.420
Hasitako alokairuko etxebizitzak 952 780 2.309
Hasitako salerosketako/azalera-eskubideko etxebizitzak 3.998 3.760 111
Alokairuko sustapenetarako diru-laguntzak (etxebizitza kop.) 701 117 638
Alokairuko etxebizitzak 666 96 398
Zuzkidura-bizitokiak 32 21 240
Landa-eremuko alokairua 3 0 0
Alokairuko sustapenetarako diru-laguntzak (milioi €) 17,49 3,18 19,01
Alokairuko etxebizitzak 17,13 2,89 9,41
Zuzkidura-bizitokiak 0,16 0,29 9,60
Landa-eremuko alokairua 0,20 0,00 0,00
Alokairuko sustapenetarako subsidioak (milioi €) 11,87 0,94 14,10
JARDUN BABESGARRIETARAKO EMANDAKO MAILEGUAK
Mailegu kopurua 1.621 631 581
Etxebizitza sustatzea 21 16 0
Etxebizitzak birgaitzea 780 440 291
BOE eskuratzea 745 149 249
Etxebizitza erabiliak eskuratzea 64 17 31
Errentamendu babestua eskuratzea 8 5 10
Zuzkidura-bizitokiak 2 0 0
Lurzorua eta urbanizazioa 1 4 0
Maileguen zenbatekoa (milioi €) 287,39 143,57 48,23
Etxebizitza sustatzea 130,25 120,41 0,00
Etxebizitzak birgaitzea 6,15 3,26 2,21
BOE eskuratzea 78,37 14,52 23,71
Etxebizitza erabiliak eskuratzea 6,61 1,90 3,14
Errentamendu babestua eskuratzea 34,86 2,35 19,18
Zuzkidura-bizitokiak 6,06 0,00 0,00
Lurzorua eta urbanizazioa 25,00 1,13 0,00
Alokabidek kudeatutako parkea (etxebizitza kop.) 9.339 10.172 11.073
Parke propioa 2.452 2.677 3.070
Eusko Jaurlaritzaren parkea 2.257 2.577 2.697
Biziguneren parkea 4.576 4.840 5.150
Udalen parkea 57 78 156
Bizigune programa
Hartutako etxebizitzak (etxebizitza kop.) 4.741 4.802 5.102
Maizterrekin egindako kontratuak (etxebizitza kop.) 4.347 4.506 4.661
Jabeei ordaindutako alokairuko errenta (€/hil) 580,3 597,5 596,7
Maizterrek ordaindutako alokairuko errenta (€/hil) 304,7 302,9 297,2
Sailak Programari emandako diru-laguntza (milioi €) 22,29 23,15
Emantzipatzeko Oinarrizko Errenta
Hartzaile kopurua 6.560 6.576 3.997
Eskaera kopurua 4.072 3.739 596
Etxebizitza babestuak eraikitzeko eskuratutako lurzorua (etx. kop.) 1.398 677 269
Eraikal Programa
Diruz lagundutako proiektu kop. 185 167 --
Diru-laguntzen guztizko zenbatekoa (milioi €) 1,30 0,92 --
Etxebizitza babestuen ikuskapenak
Etxebizitza bisitatuen kopurua 4.657 6.566 3.816
Isuna duten kasuen kop. 89 81 60
Isunaren batez besteko zenbatekoa (€) 1.873 2.294 2.300
Eroslehentasunak eta atzera-eskuratzeak (etxebizitza kop.) 269 232 55
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
255
4.51 taula 2010-2013 Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea bideratzeko Planaren etxebizitzaren arloko jardunen adierazleen laburpen-taula (II)
ADIERAZLEA 2010 2011 2012
ETXEBIZITZAK ETA ERAIKINAK BIRGAITZEA (etxebizitza kop.) 19.947 16.333 15.529
Birgaitzeko diru-laguntzen guztizko zenbatekoa (milioi €) 20,65 15,76 16,98
Elementu komunak birgaitzeko partikularrentzako laguntzak 13,70 9,09 9,24
Banakako birgaitzeko partikularrentzako laguntzak 1,14 0,84 0,60
Auzokideen elkarteetarako laguntzak 5,80 5,83 7,14
Diru-laguntzen zenbatekoa, obra motaren arabera (milioi €)
1. motako obrak: egitura eta eraikuntza egokitzeko lanak 14,66 10,81 9,79
2. motako obrak: bizigarritasun-baldintzak egokitzeko obrak 0,03 0,04 0,02
3. motako obrak: irisgarritasuna hobetzera zuzentzen diren etxebizitzak egokitzeko obrak 5,32 4,66 5,60
4. motako obrak: akabera 0,43 0,25 0,16
Inguratzailea -- -- 0,41
EITen ordainsariak -- -- 0,99
Etxebizitzak eta eraikinak birgaitzeko maileguak
Mailegu kopurua 785 475 291
Emandako maileguen zenbatekoa (milioi €) 5,99 3,55 2,21
HIRI ERABERRITZEKO PROGRAMAK
Irisgarritasunerako programa
Diruz lagundutako proiektu kopurua 147 -- 190
Diru-laguntzen guztizko zenbatekoa (milioi €) 2,16 -- 3,18
Hiri-eraberritzeko udalei zuzenean emandako diru-laguntzak, M€ 7,58 0,70 --
HIRIBER programa
Diruz lagundutako proiektu kop. 45 -- --
Diru-laguntzen guztizko zenbatekoa (milioi €) 15,0 -- --
REVIVE programa
Diruz lagundutako proiektu kop. -- -- 7
Diru-laguntzen guztizko zenbatekoa (milioi €) -- -- 5,12
ETXEBIDE: ETXEBIZITZAREN EUSKAL ZERBITZUA --
Etxebizitza babestua eskatzeko espedienteen kop. 86.896 84.376 84.780
Alokairuan soilik izena emandakoen %a 30,7% 38,2% 43,6%
Alokairua onartzearen %a (alokairua soilik + bereizi gabea) 69,7% 75,0% 78,4%
Alta berriak (espediente kop.) 14.976 19.061 13.672
Bajak (espediente kop.) 19.137 20.921 16.794
Hiritarrei arreta ematea
Jasotako kontsulta kop. 8.166 8.043 7.692
Etxebideren web-orrirako bisita kop. 551.073 498.698 513.693
Sailaren web-orrirako bisita kop. 154.692 233.749 167.121
Bizilagunen web-orrirako bisita kop. 47.913 44.065 35.208
Etxebizitzaren Euskal Behategiaren web-orrirako bisita kop. 5.640 13.563 16.091
Idatziz egindako komunikazioen kop. 146.411 172.092 98.096
Zuzenean: jasotako dei kop. 32.252 48.435 35.875
Zozketatutako etxebizitzak (guztizko etxebizitza kop.) 2.252 2.546 1.265
Etxebide bidez zozketatuak 1.434 1.322 517
Etxebideren zerrendekin Udalek edo pribatuek zozketatuak 694 750 503
Udalek haien zerrendekin zozketatuak 124 474 245
Etxebizitza babestuei uko-egiteen kopurua 5.123 5.122 4.263
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
256
Etxebizitza-politikako laguntzen hartzaileen adierazleak 4.2
Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio Sailaren etxebizitza-politika publikoen jardunak 4.52. taulan
islatzen dira. Hortaz, laguntzak diru-laguntza moduan eta/edo mailegu kualifikatu moduan
jasotzeko aukera dago, interesen subsidiaziorik gabe edo subsidiazioarekin.
4.52 taula Eusko Jaurlaritzaren etxebizitza-politika publikoek babes ditzaketen jardunak
Babes daitezkeen jarduerak
Babes publikoko etxebizitza gisa kalifikatutako eraikuntza berriko etxebizitzak errentamenduan, salgai edo erabilera propiorako lagatzeko sustatzea.
Etxebizitza librea sustatzea errentamendu babestuan eskaintzeko.
Babes ofizialeko etxebizitzak eta etxebizitza libre erabiliak eskuratzea, eskuratzaileak ohiko bizileku eta bizileku iraunkor gisa erabiltzeko.
Babes publikoko etxebizitza eraikien titularrek lurzoru-eskubidearen jabetza erostea, azalera-eskubidean
Etxebizitza erabilia alokatzea (errentamendurako laguntzak).
Etxebizitzaren errentamendu babestua.
Etxebizitzak erostea errentamendu babestuan jartzeko eta etxebizitzak lagatzea errentamendu babestuan eskaintzeko.
Ondare urbanizatua eta eraikitakoa birgaitzea.
Etxebizitzak jabetzan edo errentamenduan lagatzeko etxebizitzen sustapena xede duten birgaitze-jarduerak egitea.
Etxebizitza hutsak alokairuan eskaintzea.
Zuzkidura-bizitokiak sustatzea eta eraikitzea.
Landa-guneetan etxebizitzak birgaitzeko eta alokairuan jartzeko proiektu pilotuak gauzatzea, landa-ingurunea sustatzeko programa publikoen euskarri gisa.
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
4.2.1 Etxebizitzen sustapenerako laguntzen hartzaileak
Alokairu-erregimeneko etxebizitza babestuen eta zuzkidura-bizitokien sustatzaileek eta
errentamendu babestuan jartzeko etxebizitza eskuratzen dituztenek funts galdurako diru-
laguntzak jaso ditzakete, baita mailegu kualifikatuak ere, interesak subsidiatuta.
2012. urtean, laguntza horien hartzaile nagusia Alokabide izan da, guztizkoaren % 40 hartzen
baitu (13,4 milioi euro). Laguntza horiei esker, 292 etxebizitza sozial eskaini ahal izango dira
alokairu babestuan.
Bigarren Bilboko Udal Etxebizitzak sozietatea izan da. 11,7 milioi euro jaso ditu (guztizkoaren %
35) 160 zuzkidura-bizitoki eta 80 BOE sustatzeko. Bestalde, Donostiako Etxegintzak 5 milioi euro
jaso ditu 55 zuzkidura-bizitoki sustatzeko.
2012an laguntzak jaso dituzte, halaber, Tolosako Udalak (2,3 milioi euro), Usurbilgoak (43.000
euro) eta Miguel Imaz, SA enpresak (675.000 euro).
4.53. taulan ikus daiteke diru-laguntzen hartzaileen eta 2010-2012 aldian alokairu-erregimeneko
etxebizitzak sustatzeko diru-laguntzen eta subsidioen hartzaileen zerrenda.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
257
4.53 taula Errentamendu babestuko etxebizitzen sustapenerako diru-laguntzen eta subsidioen hartzaileak. 2010-2012
2010EKO LAGUNTZEN HARTZAILEAK
Hartzailea Etxebiz
itza kop.
Diru-laguntza
Subsidioa LAGUNTZAK
GUZTIRA
Etxebizitza
bakoitzeko batez
b. laguntza
Alokairuko BOE sustapena
Donostiako Etxegintza 130 5.410.000 2.942.932 8.352.932 64.253
Bilboko Udal Etxebizitzak 46 1.978.000 792.823 2.770.823 60.235
Areatza 1338., S.L. 9 360.000 271.496 631.496 70.166
Alokairuko etx. sozialen sustapena
Alokabide 156 2.808.000 2.040.900 4.848.900 31.083
EASP (1) 296 5.328.000 5.824.669 11.152.669 37.678
Usurbilgo Udala 29 1.247.000 0 1.247.000 43.000
Zuzkidura-bizitokiak
Ibarrako Udala (2) 32 160.000 0 160.000 40.000
Landa-eremuen sustapena
Antoñanako administrazio-batzordea
3 198.000 0 198.000 66.000
GUZTIRA 701 17.489.000 11.872.821 29.361.821 41.886
2011KO LAGUNTZEN HARTZAILEAK
Alokairuko BOE sustapena
Tolosako Udala 24 1.032.000 651.300 1.683.300 70.137
Alokairuko etx. sozialen sustapena
ABEE Txantxilla 28 672.000 0 672.000 24.000
Construcciones Amenabar 44 1.188.000 0 1.188.000 27.000
Zuzkidura-bizitokiak
Tolosako Udala
A motako ZB 15 45.000 0 45.000 3.000
B motako ZB 6 240.000 290.817 530.817 88.470
GUZTIRA 117 3.177.000 942.117 4.119.117 35.206
2012KO LAGUNTZEN HARTZAILEAK
Alokairuko BOE sustapena
Bilboko Udal Etxebizitzak 80 3.440.000 1.904.453 5.344.453 66.806
Alokairuko etx. sozialen sustapena
Miguel Imaz, S.A. 25 675.000 -- 675.000 27.000
Usurbilgo Udala 1 43.000 -- 43.000 43.000
Alokabide 292 5.256.000 8.144.297 13.400.297 47.118
Zuzkidura-bizitokiak
Tolosako Udala 25 1.000.000 1.285.872 2.285.872 91.435
Bilboko Udal Etxebizitzak 160 6.400.000 -- 6.400.000 40.000
Donostiako Etxegintza 55 2.200.000 2.767.053 4.967.053 90.310
GUZTIRA 638 19.014.000 14.101.675 33.115.675 405.669
(1) Etxebizitza eskuratzeko laguntzak, alokairu babestuan eskaintzeko
(2) 2009an, diru-laguntzaren zatirik handiena jasota dago: 1.120.000. Zuzkidura-bizitokien batez
besteko diru-laguntza bizitokiko 40.000 eurokoa da.
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
258
4.2.2 Etxebizitza babestuen esleipendunak
a) Biztanle esleipendunen kuantifikazioa
Sailak edo zozketak egiteko Etxebideren zerrendak erabiltzen dituzten beste eragile batzuk
sustatutako babes publikoko etxebizitzen hartzaileak dira Etxebiden izena emandako etxebizitza-
eskatzaileak. Aurrez aditzera eman den bezalaxe, etxebizitza babestuak esleitzeko prozesuan
askok uko egiten diote esleipenari, eta, are gehiago, finantziazioa eskuratzeko zailtasun handiko
eta langabezia handiko gaur egungoaren gisako egoera batean.
2012. urtean, Etxebideren bitartez guztira 533 etxebizitza esleitu dira, % 17 alokairu
erregimenean (90 etxebizitza), eta % 83 erosketa-erregimenean (443 etxebizitza). Esleitzeko
dauden etxebizitzetatik, 16 etxebizitza zozketetatik kanpo geratu dira berralojatzera edo behar
berezietara zuzentzeko.
Zozketa horietatik ateratako esleipendunez gain, kontuan hartu behar dira beste eragile batzuk
egindako zozketetako esleipendunak (4.44. grafikoan adierazita daude).
4.54 grafikoa Etxebide bitartez zozketatutako etxebizitza babestuen bilakaera EAEn, edukitza-erregimenaren arabera 2007-2012.
Iturria: Etxebide. Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
b) Biztanle esleipendunen karakterizazioa
Enplegu eta Gizarte Politiketako Sailak urtero egiten du inkesta bat etxebizitza babestu baten
esleipendun izan diren pertsonen artean. Inkesta horri esker, etxebizitza babestuen
esleipendunak ezaugarritzeko aukera dago.
Hasteko, esleitutako etxebizitzaren edukitza-erregimena kontuan hartuta, esleipendunaren profila
desberdina dela ikus daiteke. Horrela, alokairuko etxebizitza bat eskuratu duten pertsonen batez
besteko adina (40 urte) erosketa-erregimeneko etxebizitza baten esleipendunena (34 urte) baino
altuagoa da.
Alokairuko etxebizitza baten esleipendunen % 29k 45 urte baino gehiago dutela azpimarratu
behar da; portzentaje hori % 7koa da erosketa-erregimenean egindako esleipenen kasuan. Ikus
4.56. taula.
536 414 760
438 90
1.051 1.255 703 933
443
1.587 1.669 1.463 1.371
533
0
400
800
1200
1600
2000
2008 2009 2010 2011 2012
Etx
eb
izit
za
ko
p.
alokairua erosketa guztira
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
259
4.55 grafikoa Alokairuko etxebizitza babestu baten eta erosketa-erregimeneko baten biztanle esleipendunen adinaren konparazioa
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Etxebizitza babestuen
biztanleria esleipendunari egindako inkesta, 2013.
Era berean, inkestako datuei erreparatzen bazaie, lan-ezegonkortasuneko egoerak gehiagotan
agertzen dira alokairuko etxebizitza babestu bat eskuratu duten pertsonen artean. Hain zuzen
ere, langabezian dauden pertsonen proportzioa % 37koa da alokairuko etxebizitza baten
esleipendunen artean, eta % 13koa da, berriz, erosketa-erregimeneko esleipenak kontuan
hartuta. Bestalde, kontratu finko bat dutela baieztatu dute alokairuko etxebizitza bat esleitu zaien
pertsonen % 32k; % 63koa da ehunekoa erosketa-erregimeneko etxebizitzen kasuan.
4.56 grafikoa Alokairuko etxebizitza babestu baten eta erosketa-erregimeneko baten biztanle esleipendunen lan-egoeraren konparazioa
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Etxebizitza babestuen biztanleria
esleipendunari egindako inkesta, 2013.
Etxebizitza babestu baten esleipendun izan diren pertsonek Inkestaren bitartez emandako
informazioa kontuan hartuta, ikus dezakegu alokairuko etxebizitza batean bizi diren pertsonen
batez besteko diru-sarrerak hileko 1.105 euro garbikoak direla, eta kopuru hori erosketa-
erregimeneko etxebizitza baten esleipendunena baino zerbait txikiagoa da (1.659 euro hilean).
15,2
25,5 30,4
23,9
5
24,7
37,4
31,4
5,4 1,2
0,0
10,0
20,0
30,0
40,0
29 urte arte 30-34 urte 35-44 urte 45-64 urte 65 urte eta gehiago
%
Alokairua Erosketa
BATEZ BESTEKO
ADINA
Alokairua: 39,6
años
7,0
31,6
15,3
34,7
8,7 2,7 6,1
63,4
13,2 13,4 2,8 1,1
0,010,020,030,040,050,060,070,080,0
Bere konturakolangilea
Lanean,kontratu finkoa
Lanean, aldibaterakokontratua
Langabetua Erretiratua Beste egoerabat
%
Alokairua Erosketa
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
260
4.57 grafikoa Familia-unitate esleipendunaren hileko diru-sarrera garbien mailaren banaketa, etxebizitza eskuratzeko erregimenaren arabera
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Etxebizitza babestuen
biztanleria esleipendunari egindako inkesta, 2013.
4.2.3 Bizigune programaren esleipendunak
a) Bizigune programaren onuradunen kuantifikazioa
Bizigune programa hutsik dauden etxebizitzen jabeen eta Etxebiden izena eman duten eta urtean
21.100 euro gordineko diru-sarrerak dituzten etxebizitza-eskatzaileen arteko bitartekaritza-
programa bat da. Programak etxebizitza horiek bereganatzen ditu eta alokairuko merkatuan
jartzen ditu, eta, hala, jabeei bermeak eskaintzen dizkie eta maizterrei diruz lagundutako
errentak eskaintzen dizkie. Horrela, bi kolektibo horiek dira programa horren onuradun: jabeak
eta maizterrak.
2012. urtean, guztira 5.102 etxebizitza bereganatu dira, hots, hori da haien etxebizitzak
alokatzeko programan barnean hartu dituzten jabeen kopurua. Etxebizitza horien lurralde-
banaketari begiratzen bazaio, Bizkaian batez ere metatzen dela ikus dezakegu, guztizkoaren % 59
(3.007 etxebizitza); Gipuzkoan % 24 metatzen da (1.210 etxebizitza) eta Araban % 17 (885
etxebizitza).
0
10
20
30
40
630 euro arte 631-720 euro 720-840 euro 841-999 euro 991-1.140euro
1.141-1.290euro
1.291-1.410euro
1.411-1.650euro
1.651-2.160euro
2.160 eurobaino
gehiago
%
Erosketa Alokairua
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
261
4.54 taula Bizigune Programak merkaturatutako etxebizitzak, esparru geografikoen arabera, 2012*
Etxebizitza kop. bertikalaren %
Lurralde historikoa
Araba 885 17,3
Bizkaia 3.007 58,9
Gipuzkoa 1.210 23,7
Guztira 5.102 100,0
Hiriburuak 0,0
Bilbo 890 17,4
Donostia 117 2,3
Gasteiz 739 14,5
Guztira 1.746 34,2
Udalerri handiak > 40.000 biztanle 0,0
Barakaldo 382 7,5
Basauri 146 2,9
Getxo 94 1,8
Irun 84 1,6
Portugalete 111 2,2
Santurtzi 148 2,9
Guztira 965 18,9
* 2012ko abenduaren 31ko datuak.
Iturria: Alokabide/EASP. Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko
Jaurlaritza.
2012ko itxieran, etxebizitza horien % 91 Bizigune programaren familia esleipendunek okupatzen
zituzten, hau da, 4.661 etxebizitzek zuten indarrean alokairu-kontratua. Gauzak horrela, Bizigune
programaren onuradunen kopurua hau da: 5.102 etxebizitza-jabe, eta errenta babestuko
errentamendu-erregimenean etxebizitza bat eskuratzea lortu duten 4.661 maizter.
4.55 taula Bizigune Programako alokairu-kontratuak, 2012
KOP. bertikalaren % okupazioaren %
Lurralde historikoa
Araba 780 16,7 88,1
Bizkaia 2.771 59,5 92,2
Gipuzkoa 1.110 23,8 91,7
Guztira 4.661 100,0 91,4
Hiriburuak
Bilbo 835 17,9 93,8
Donostia 112 2,4 95,7
Gasteiz 644 13,8 87,1
Guztira 1.591 34,1 91,1
Udalerri handiak > 40.000 biztanle
Barakaldo 355 7,6 92,9
Basauri 134 2,9 91,8
Getxo 93 2,0 98,9
Irun 77 1,7 91,7
Portugalete 103 2,2 92,8
Santurtzi 140 3,0 94,6
Guztira 902 19,4 93,5
* 2012ko abenduaren 31ko datuak.
Iturria: Alokabide/EASP. Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko
Jaurlaritza.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
262
Batez besteko errentei dagokienez, jabeek 597 euroko batez besteko errenta jasotzen dute
hilean, eta maizterrek batez beste 297 euroko errenta ordaintzen dute hilean. 4.56. taulan ikus
daiteke jabeen eta maizterren hileko errenten banaketa.
4.56 taula 2012an Bizigune programako jabeen eta maizterren errenten banaketa
Hileko errenten banaketa (%) Jabeak Maizterrak
200 € arte -- 26,9
201-300 euro 0,1 44,3
301–400 euro 0,1 29,6
401–500 euro 5,3 19,6
501–600 euro 50,2 4,4
601–700 euro 38,1 1,7
700 euro baino gehiago 6,2 0,4
GUZTIRA 100,0 100,0
Batez besteko errenta (euro/hil) 596,7 297,2
* 2012ko abenduaren 31ko datuak.
Iturria: Alokabide/EASP. Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
Etxebizitza-politika publikoen ebaluazio-prozesuaren parte gisa, Sailak urtero egiten du inkesta
bat Bizigune programaren etxebizitza baten esleipendun izan diren pertsonen artean. Inkestaren
bidez eskuratzen den informazioak kolektibo hori ezaugarritzeko aukera ematen du. Hala ere,
2012an ez da inkestarik egin, hortaz, 2011n egindako inkestan jasotako karakterizazioa
aurkezten da jarraian.
Biziguneko maizterren batez besteko adina 44 urtekoa da, eta batez besteko hori handiagoa da
sustapen berriko alokairu-erregimeneko etxebizitzen esleipendunen batez besteko adina baino (37
urte). Era berean, nabarmentzekoa da pertsona bakarreko etxeen kopuru handia (guztizkoaren %
51); edonola ere, proportzio hori % 39ra jaisten da alokairuko sustapen berriko etxebizitza bat
okupatzen dutenen artean, eta % 26ra jaisten da etxebizitza berri babestuaren erosketaren
kasuan.
Diru-sarreren mailari dagokionez, inkestatutako pertsonek hilean batez beste 890 € garbiko diru-
sarrerak dituztela eman dute aditzera. Batez besteko hori alokairuko etxebizitza berrien
esleipendunek adierazitakoa baino zertxobait txikiagoa da (1.229 € hilean), baita erosketa-
erregimeneko esleipendunek adierazitakoa baino txikiagoa ere (1.678 € hilean). Ildo horretan,
kontuan izan behar da Bizigune programa diru-sarrera txikiagoko profila duten familiei zuzentzen
zaiela; izatez, Programan sartzeko gehieneko muga urtean 21.100 € gordineko zenbatekoa da,
eta babes ofizialeko etxebizitza bat eskuratu ahal izateko muga urtean 39.000 euro gordinera arte
igotzen da.
Bestalde, nabarmendu behar da etxeko pertsona nagusiak kontratu finkoa duen etxeen kopurua
asko jaitsi dela, guztizkoaren % 20 dira, eta duela urtebete egindako inkestan % 28 ziren. Horrez
gain, sustapen berriko etxebizitzen esleipendunen artean lan-egonkortasuna handiagoa da,
kontratu finkoa duten etxeen proportzioa % 38ra arte igotzen baita errentamendu-erregimenean
eta % 54ra erosketa-erregimenean.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
263
4.57 taula Biztanleria maizterraren ezaugarri soziodemografikoak
bertikalaren % Kontratu zaharrak Kontratu berriak* GUZTIRA
Sexua Emakumezkoa 55,8 52,0 54,7 Gizonezkoa 44,2 48,0 45,3
Adina 30 urte baino gutxiago 6,1 3,7 5,4 30-34 urte 13,7 19,6 15,4 35-44 urte 39,5 41,5 40,1 45-64 urte 35,9 30,1 34,2 65 urte eta gehiago 4,8 5,1 4,9
Batez besteko adina (urteak) 43,8 43,0 43,6
Familia-unitatearen tamaina
Pertsona bakarra 51,1 50,6 50,9
Bi pertsona 21,0 19,3 20,5
Hiru pertsona 10,8 14,5 11,9
Lau pertsona 9,0 9,4 9,1
Bost pertsona edo gehiago 8,1 6,1 7.6
Etxebizitza babestu baten biztanle esleipendunek osatutako familien batez besteko tamaina, 2013 2,07 2,04 2,06
Familia-tipologia
Pertsona bakarra 50,3 50,6 50,4
Bikotea seme-alabarik gabe 6,9 7,9 7,2
Bikotea eta seme-alabak 11,6 13,3 12,1
Bikotea eta seme-alabak, eta beste hainbat 4,9 1,9 4,0
Bere kontura seme/alaba adin txikiak dituen familia gurasobakarra 21,2 20,6 21,0
Seme/alaba adin nagusiak dituen familia gurasobakarra 4,9 3,9 4,6
Beste egoera bat 0,3 1,8 0,8
Lan-egoera (familiaburua) Lanean/bere kontura 5,6 1,6 4,4
Lanean/kontratu finkoa 17,1 27,1 20,0
Lanean/aldi baterako kontratua 16,5 23,1 18,4
Langabezian 45,5 33,2 41,8
Erretiratua edo pentsioduna 12,6 13,8 13,0
Beste hainbat 2,7 1,3 2,4
Sarrera-mailak
480 € bitartean** 5,0 7,5 5,7
481-570 Euro 2,3 4,4 2,9
571-630 Euro 11,2 10,5 11,0
631-720 Euro 10,3 12,3 10,9
721-840 Euro 9,7 16,2 11,6
841-990 Euro 19,9 13,3 18,0
991-1.140 Euro 11,2 14,8 12,3
1.141-1.290 Euro 9,0 5,4 7,9
1.291-1.410 Euro 3,0 4,5 3,5
1.411-1.650 Euro 3,6 5,3 4,1
1.651-2.160 Euro 3,1 1,3 2,6
2.161 - 2.670 euro 0,7 0,5
ED/EE 7,6 2,6 6,2
Diru-sarrera bakar bat duten familien % 85,4 91,1 87,1
Hileko batez besteko diru-sarrerak (eurotan) 900,4 867,17 890,49
* Azken urtean sinatutako kontratuak
** Diru-sarrerarik ez dutela adierazten duten pertsonak kategoria honetan sartu dira.
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Bizigune Programako biztanle
maizterrei egindako Inkesta, 2011.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
264
4.2.4 Alokairua ordaintzeko laguntzen hartzaileak
Eusko Jaurlaritzak ohiko etxebizitzaren alokairua ordaintzera zuzentzen diren hiru motatako diru-
laguntzak kudeatzen ditu: "Etxebizitzaren Prestazio Osagarria eta Gizarte Larrialdietako Laguntzak
–Diru-sarrerak Bermatzeko Errentarekin batera Diru-sarrerak Bermatzeko eta Gizarteratzeko
Euskal Sisteman barnean hartzen dira–; eta, azkenik, Emantzipatzeko Oinarrizko Errenta,
Estatuak zuzenean ematen duen laguntza baina autonomia-erkidegoek kudeatzen dutena."
Hiru laguntza horiek batera aintzat hartuta, 2012ko onuradunen kopurua 30.000 pertsonatik
gorakoa da.
Emantzipatzeko Oinarrizko Errenta 22 eta 30 urte arteko gazteei zuzentzen zaie, eta
etxebizitzaren prestazio osagarria, berriz, Diru-sarrerak Bermatzeko Errentaren osagarri gisa
artikulatzen da. Horrela, hartzaileen artean, lan ezegonkorrak dituzten gazteez gain, 45 urte
baino gehiagoko langabe kronikoen eta berme-errentaren azpiko diru-sarrerak –11.000 € urtean–
dituzten pentsiodunen kolektibo handi bat ere badago.
Bestalde, guraso bakarreko familiek Diru-sarrerak Bermatzeko Errentarako eta Etxebizitzaren
Prestazio Osagarrirako laguntza osagarri bat jasotzen dute. Guraso bakartasunaren subsidioa da,
eta 2012. urtean guztira 7.557 hartzaile kontabilizatu zen.
4.2.5 Etxebizitzak eta eraikinak birgaitzeko emandako diru-laguntzen hartzaileak.
Etxebizitzak eta eraikinak birgaitzeko ematen diren diru-laguntzak aztertzen dituen 4.1.4 atalean
egiaztatu ahal izan denez, 2012. urtean programa horretara bideratutako 16,98 milioi euroak
15.529 etxebizitza birgaitzen lagundu dute.
Analisian sakonduz, egiaztatzen da 9,2 milioi euro 14.966 familiatara bideratu direla, haien
etxebizitzetako elementu komunetan obrak egiteko; 0,6 milioi euro 564 familiatara bideratu
direla, haien etxebizitzetako elementu pribatiboetan obrak egiteko, eta 7,1 milioi euro auzokideen
elkarteetara bideratu direla (guztira 789 espediente)21.
Hasteko, onuradunen urteko diru-sarrera gordinen mailari erreparatuko diogu. Horrela, % 20 ez
dira iristen 9.000 €-ra urtean; % 33k urtean 9.000-15.000 € arteko diru-sarrerak dituzte; heren
batek 15.000-21.000 euro arteko sarrerak dituzte urtean; eta, azkenik, gainerako % 14k
aipatutako mailak gainditzen dituzte.
Kontuan hartu behar da aipatutako datuak urteko diru-sarrera gordinen datuak direla, eta
indarrean dagoen araudiak (2006ko abenduaren 29ko Agindua) ezarritako urteko 21.000 euroko
gehienezko muga, diru-sarrera haztatuei dagokiela, hau da, kontuan hartzen direla diru-sarrerak
dituzten pertsona guztiak eta sendigunea osatzen duen kide kopurua.
Bestalde, 2009ko uztailean Birgaitzeko Laguntzen Aparteko Plana onartu zen, eta sarrera-maila
behin-behinean areagotu zen, urteko 33.000 euro arte, 2009ko abenduaren 31 bitartean jasotako
eskaeretarako.
21 Auzokideen elkarteetarako laguntza erkidegoari zuzenean egiten zaion laguntza bat da, etxebizitzen jabeen sarrera-
maila edozein izanik ere.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
265
Hori dela eta, 2009tik aurrera areagotu egiten da 21.000 euroko diru-sarrerak gainditzen dituzten
hartzaileen proportzioa; izan ere, 2009an egindako diru-sarreren mugaren aldaketak, 2009ko
uztailetik abendura egindako eskaerak eragiten ditu –neurri handi batean 2010 eta 2011n
gauzatu direnak. 2012an proportzioa murriztu egin da berriro, dagoeneko Laguntzen Aparteko
Planak ez baitu eraginik.
4.58 grafikoa Birgaitzeko laguntzen hartzaileen banaketa, sarrera-mailaren arabera.
3 5,1 3 2 ,7 3 1,1 2 8 ,7 2 7,4 2 6 ,4 2 2 ,3 17,3 19 ,1 19 ,7
3 3 ,1 3 2 ,9 3 2 ,3 3 3 ,0 3 3 ,6 3 4 ,63 0 ,1
2 5,83 1,1 3 3 ,1
2 7,1 2 8 ,7 3 0 ,7 3 2 ,0 3 2 ,7 3 2 ,4
3 0 ,0
2 6 ,7
3 1,13 2 ,9
3 ,5 4 ,2 4 ,4 4 ,7 4 ,7 5,1
10 ,0
14 ,4
10 ,30 ,2
3 ,97,9
1,42 ,5 6 ,4 0 ,8
11,03 ,3
2 ,4
0%
20%
40%
60%
80%
100%
2 0 0 3 2 0 0 4 2 0 0 5 2 0 0 6 2 0 0 7 2 0 0 8 2 0 0 9 2 0 10 2 0 11 2 0 12
(%)
H asta 9.000 € 9.000-15.000 € 15.000-21.000 € 21.000-27.000 € 27.000-33.000 € >33.000 €
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
Birgaitzeko laguntzen onuradunen artean kide bakar batek osatutako familien eta 65 urtetik
gorako pertsonen agerpen handia azpimarratu behar da. Zehazki, 2012an birgaitzeko laguntzen
onuradun izan diren familien % 41 kide bakar batek osatutako familiak ziren; % 54ren kasuan,
berriz, eskaeraren titularrak 65 urte edo gehiago zituen.
Horrez gain, epe luzeko bilakaerari erreparatuz, kide bakar batek osatutako sendiguneak eta
adineko pertsonek osatutakoak gero eta gehiago direla baiezta daiteke.
4.59 grafikoa Birgaitzeko laguntzen hartzaileen banaketa, familiako kide kopuruaren arabera.
33 35,6 35,8 37 38,7 39,2 37,7 37,1 41,6 41,4
30,0 29,5 30,6 30,3 30,0 30,9 32,4 31,631,1 31,2
18,6 17,8 17,2 17,3 17,0 16,2 16,6 17,5 15,2 15,7
13,7 12,5 12,4 11,6 10,8 10,4 10,2 10,8 9,3 8,83,3 3,1 3 2,9 2,9
0 %
2 0 %
4 0 %
6 0 %
8 0 %
10 0 %
2 0 0 3 2 0 0 4 2 0 0 5 2 0 0 6 2 0 0 7 2 0 0 8 2 0 0 9 2 0 10 2 0 11 2 0 12
(%)
1 2 3 4 5 ó más
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
266
4.60 grafikoa Birgaitzeko laguntzen hartzaileen banaketa, adinaren arabera.
28 ,3 28 ,6 29 ,4 25 ,9 22 ,5 16 ,1 8 ,1
27 ,4 20 ,8 19 ,8 20 ,1 19 ,116 ,8
16 ,3
14 ,1 20 ,5 18 ,9 17 ,8 19 ,720 ,2
21,3
30 ,2 30 ,1 32 ,0 36 ,2 38 ,7 46 ,8 54 ,4
0 %
2 0 %
4 0 %
6 0 %
8 0 %
100%
2 0 0 6 2 0 0 7 2 0 0 8 2 0 0 9 2010 2011 2012
(%)
<35 año s 35-49 año s 50-64 año s 65 y más año s
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
Birgaitze-laguntzen titular gisa emakumezkoek duten agerpenari dagokionez, gizonezkoek baino
agerpen handiagoa dutela baiezta daiteke, batez ere etxebizitzaren banakako elementuen
birgaitzeen kasuan. Horrez gain, azterketa zehatzago batek baieztatzen du pertsona bakar batek
osatutako birgaitze-txostenetan emakumezkoak direla nagusi; izatez, banakako birgaitzeen % 68
dira eta birgaitze komunitarioen % 71; gizonezkoen kasuan % 26ko eta % 19ko ehunekoak lortu
dira, hurrenez hurren.
4.61 grafikoa Pertsona bakar batek osatutako familiak birgaitze motaren eta sexuaren arabera
BANAKAKO BIRGAITZEAK
31,5 32,5 36,4 34,5 30,0 26,3 28,6 23,7 26,8 26,2
55,5 53,7 53,3 53,8 56,9 58,6 58,1 61,365,2 68,4
13,0 13,8 10,2 11,7 13,0 15,1 13,3 14,9 8,0 5,4
0%
20%
40%
60%
80%
100%
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
(%)
ho mbre mujer sin dato
ELEMENTU KOMUNEN BIRGAITZEA
23,3 24,3 24,2 23,2 21,3 21,6 22,0 24,0 20,2 19,0
54,7 55,1 59,1 58,0 59,7 62,0 64,7 61,8 67,2 70,6
21,9 20,6 16,7 18,8 19 16,4 13,3 14,2 12,6 10,4
0 %
2 0 %
4 0 %
6 0 %
8 0 %
10 0 %
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
(%)
ho mbre mujer sin dato
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
267
4.2.6 Hiri-eraberritzeko programetako laguntzen hartzaileak
a) Irisgarritasunerako programa
2012an, guztira 100 udal izan ziren emandako laguntzen hartzaileak: Arabako 19 udal, Bizkaiko
42 udal eta Gipuzkoako 39 udal.
4.58 taula Udalei eta Toki Erakunde Txikiei irisgarritasuna hobetzeko emandako diru-
laguntzak, lurraldeen arabera. 2012
Erakunde
kop. Plan kop.
Planetarako diru-lag.
Obra kop.
Obretarako diru-lag.
Diru-laguntzak guztira (€)
Araba 19 6 45.473,60 27 272.357,96 317.831,56
Bizkaia 42 12 129.158,05 74 1.500.857,15 1.630.015,20
Gipuzkoa 39 10 65.014,55 61 1.167.138,69 1.232.153,24
Guztira 100 28 239.646,20 162 2.940.353,80 3.180.000,00
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
b) REVIVE programa
REVIVE planaren xedea da etxebizitzen bloke edo etxadi osoen jabeen erkidegoei diru-laguntzak
ematea, eraikinen irisgarritasun-baldintzak, bizigarritasun-baldintzak eta eraginkortasun
energetikoa hobetzeko. 2012an 7 proiektuk jaso zuten diru-laguntza: Gipuzkoan 3k, Bizkaian 3k
eta Araban 1ek.
4.59 taula 2012 REVIVE Programaren esparruan emandako diru-laguntzak.
Aurkeztutako
proiektuak Diruz lagundutako
proiektuak Guztira emandako
diru-laguntza €
Araba 7 1 450.000
Bizkaia 10 3 2.490.000
Gipuzkoa 17 3 2.175.000
EAE 34 7 5.115.000
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
4.2.7 Hirigintza inklusiborako laguntzen hartzaileak
Bestalde, Sailak Udalei zuzendutako laguntzen programa bat barne hartzen du bere diru-
laguntzen politikaren programaren baitan, udal-hirigintzan generoaren ikuspegia barne hartzeko.
4.44 taulan 2012an aipatutako laguntzen onuradun izan diren udalerriak adierazi dira, baita
bakoitzak jasotako zenbatekoa eta diruz lagundutako jardueraren deskribapen bat ere.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
268
4.60 taula Udalei emandako hirigintza inklusiborako diru-laguntzak
Udala Deskribapena Diru kop.
2012 Diru kop.
2013
Diru-
laguntza guztira
Baliarrain Udalerriaren egokitzapena generoaren ikuspegitik 3.600 14.400 18.000
Barrika Generoa eta udal-hirigintza 3.600 14.400 18.000
Donostia Sarrueta P.E.n generoaren ikuspegia barne hartzea 3.600 14.400 18.000
Donostia
Emakumeen eta gizonen tratamendu-berdintasuna ziurtatzeko lanak, Lorategi Hiriaren hiri-garapenaren esparruan 3.600 14.400 18.000
Elorrio Generoaren ikuspegia barne hartzen duen Ordenantza idaztea 3.400 13.600 17.000
Gorliz Generoaren ikuspegia udal-hirigintzan barne hartzea 3.600 14.400 18.000
Ibarra Behe-solairuetarako hirigintza-arauak generoaren ikuspegitik 3.600 14.400 18.000
Irun
Irungo HAPOren diagnostikoa, ebaluazioa eta egokitzapena gizonen eta emakumeen berdintasunari
dagokionez 3.600 14.400 18.000
Sopelana Generoaren ikuspegia udal-hirigintzan barne hartzeko proposamena 3.4158 13.673 17.091
Urola Garaiko udalerriak
Generoaren ikuspegiaren eta hirigintzaren artean lan kolektiboa eta batasun iraunkorra sortzeko jarduerak 6.994 27.975 34.969
Guztira 39.012 156.048 195.060
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
Gogobetetasunaren adierazleak 4.3
4.3.1 Etxebiden izena eman duten pertsonen gogobetetasuna22
Enplegu eta Gizarte Politiketako Sailak inkesta bat egiten du Etxebiden etxebizitza babestuaren
eskatzaile gisa izena eman duten pertsonen artean. Eusko Jaurlaritzaren etxebizitzaren arloko
politikei buruz, izena emateko prozesuei buruz eta beste gai batzuei buruz zer iritzi duten eta
haien gogobetetze-maila jakin nahi du. Era berean, inkestatutako pertsonek Eusko Jaurlaritzak
ezarritako hainbat programari eta neurriri buruzko galderak erantzun behar dituzte.
Eskatzaileek egindako balorazioak erabilgarritasun handikoak dira Sailerako, egindako jardunak
eskatzaileen premietara zein mailatan egokitzen diren eta egokiak diren ebaluatzeko.
Etxebideren eta Eusko Jaurlaritzaren etxebizitzaren arloko jardueraren balorazio orokorra 5,63 eta
4,79 puntukoa da, hurrenez hurren. Udalei emandako puntuazioa, aldiz, ez da nahikora iristen
(4,45 puntu). Jasotako arreta (6,99 puntu) eta izena emateko prozesua (6,96 puntu) baloratu
dira hobekien.
Aitzitik, etxebizitza-eskatzaileek etxebizitza babestuen prozesuetan eta zozketetan jarritako
konfiantza txikia nabarmendu behar da, 4,32 puntuko puntuazioa ematen baitiete.
22 Xehetasun handiagoz azter daiteke Etxebiden izena eman duten pertsonei 2012an egindako inkestari buruzko
txostenean.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
269
4.61 taula Etxebiden izena eman duten pertsonen gogobetetasunaren adierazlea, 2009-2012
Batez besteko puntuazioa (0-10) 2009 2010 2011 2012
Etxebideren batez besteko balorazio orokorra 6,33 5,80 5,55 5,63
Eusko Jaurlaritzaren batez besteko balorazioa 5,45 5,14 5,15 4,79
Udalen batez besteko balorazioa 4,85 4,65 4,35 4,45
Izena emateko prozesuarekiko batez besteko
gogobetetasuna -- 6,89 6,14 6,96
Jasotako arretaren batez besteko balorazioa 7,45 7,34 6,87 6,99
Web-orriarekiko batez besteko gogobetetasuna 6,68 6,68 6,69 6,49
Zozketen eta esleipen-prozesuen gaineko konfiantzaren
batez besteko maila 5,21 4,43 4,46 4,32
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
4.3.2 Etxebizitza babestuen esleipendunen gogobetetasuna23
Bestalde, Etxebizitza Sailak inkesta bat egiten du etxebizitza babestu baten esleipendunen artean.
Inkesta horrek etxebizitza, esleipen-prozesu eta orokorrean etxebizitza-politikekiko asetasun-
maila neurtzen du.
Inkestaren arabera azpimarratu beharreko lehen ondorioa da, etxebizitza babestu baten
onuradunek, oro har, etxebizitza eskatzaileek baino iritzi positiboagoa dutela Eusko Jaurlaritzaren
etxebizitzaren arloko jardunaren inguruan.
Izan ere, etxebizitza babestuko esleipendunek 6,8 puntu ematen diote Etxebideri eta 6,1 puntu
Eusko Jaurlaritzari. Etxebiden izena eman duten etxebizitza-eskatzaileek, berriz, 5,6 puntu eta
4,8 puntu ematen diete, hurrenez hurren. Emaitza horiek etxebizitza-politiken arloko
gogobetetasun handiago erakusten dute etxebizitza babestu bat eskuratzeko iguripenak bete
ostean.
Etxebizitza babestuaren esleipen-prozesuen gardentasuna da gutxien baloratu den alderdia (6,4
puntu). Dena den, etxebizitzak emateko epearen balorazioak lortutako hobekuntza azpimarratu
behar da: 6,5 puntukoa izan da 2012n (6 puntu 2011n eta 5,3 2010ean). Horrez gain, asetasun-
mailak hobera egin du alokairu babestuko etxebizitzen esleipendunen artean (7,2 puntu).
Hobekuntza horretan zeresan handia eduki du Sailak alokairuko etxebizitza esleitzen denetik
ematen denera igarotzen den denbora murrizteko egin duen ahaleginak.
23 Xehetasun handiagoz azter daiteke etxebizitza babestuko esleipendunei 2012an egindako inkestari buruzko txostenean.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
270
4.62 taula Etxebizitza babestuen esleipendunen gogobetetasunaren adierazleak, 2006-2012
Batez besteko puntuazioa (0-10) 2009 2010 2011 2012
Etxebideren batez besteko balorazio orokorra 6,72 6,86 6,53 6,79
Eusko Jaurlaritzaren batez besteko balorazioa 6,37 6,40 6,10 6,13
Udalen batez besteko balorazioa 5,76 5,76 5,64 6,04
Esleitutako etxebizitzarekiko batez besteko
gogobetetasuna
7,54 6,88 7,22 7,52
Alokairuko etxebizitza baten esleipenarekiko
batez besteko gogobetetasuna
6,53 6,36 6,79 7,57
Etxebizitzaren kalitatea/prezioa erlazioaren
batez besteko balorazioa
7,39 6,77 6,66 6,82
Esleipen-prozesuaren batez besteko balorazioa 6,77 6,31 7,13 7,02
Esleipen-prozesuen gardentasunaren batez besteko balorazioa
6,69 6,25 6,70 6,39
Jasotako informazioaren batez besteko gogobetetzea
-- 6,50 6,37 6,85
Etxebizitza emateko batez besteko epearen
balorazioa -- 5,32 5,97 6,51
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
4.3.3 Bizigune programaren esleipendunen gogobetetasuna24
Bestalde, Sailak inkesta bat egiten du urtero Bizigune programaren etxebizitza baten esleipendun
izan diren pertsonen asetasun-maila ezagutzeko. Inkesta horri esker, Sailak programaren alderdi
batzuk hobeto ezagutzeko eta, hala badagokio, hobekuntzak egiteko informazioa lortzen du.
2011n egindako Inkestako datuak dira erabilgarri dauden daturik berrienak, 2012an ez baita
inkestarik egin. Horrenbestez, egiaztatu da, kontsultatutako esleipendunen iritziz, Bizigune
Programak etxebizitza duina errenta ordaingarrian eskuratzeko aukera eman diela, eta programa
hori oso lagungarria dela alokairu soziala eskuratzeko. Aldi berean, gizarteari ekarpen handia
egiten zaiola adierazi dute –hutsik zeuden etxebizitzak alokairuaren merkatura ateratzeagatik–.
Etxebizitzen ezaugarriekin lotzen diren alderdi guztiek balorazio handiak jaso dituzte,
etxebizitzaren inguruneari emandako 7,41 puntuen eta kalitateari eta ekipamenduari emandako
6,04 puntuen artean.
Azkenik, Programari eta esleipen-prozesuari dagozkien gaiei erreparatuta, programan parte hartu
duten pertsonek balorazio onak egin dituzte. Etxebizitzaren okupazioaren aurreko zerbitzua da
hobe baloratzen dena (7,62 puntu), eta esleipen-prozeduraren gardentasunari emandako
puntuazioak (6,15 puntu) agerian uzten du nolabaiteko mesfidantza nagusitzen dela Bizigune
programako etxebizitzen esleipendunen artean, baloraziorik kaskarrena duen alderdia izanik.
24 Xehetasun handiagoz azter daiteke Bizigune programako etxebizitza baten esleipendunei 2011n egindako inkestari
buruzko txostenean.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
271
4.62 grafikoa Bizigune programaren helburuekiko adostasunaren batez besteko maila
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza, Bizigune Programako biztanle maizterrei egindako Inkesta, 2011.
4.63 grafikoa Bizigune Programako maizterrek etxebizitzaren hainbat ezaugarriekiko agertutako batez besteko gogobetetasuna
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza, Bizigune Programako biztanle maizterrei egindako Inkesta, 2011.
4.64 grafikoa Maizterrek Bizigune Programako hainbat alderdirekiko agertutako batez besteko
gogobetetasuna
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza, Bizigune Programako biztanle maizterrei egindako Inkesta, 2011.
4.3.4 Hiritarren parte-hartzea etxebizitza-politiketan
Enplegu eta Gizarte Politiketako Sailaren lehentasunetako bat da etxebizitza-politiketan gobernu
onaren printzipioak aplikatzea, eta printzipio horien artean parte-hartzearen printzipioa
84,2 79,7 80,4
0,0
20,0
40,0
60,0
80,0
100,0
Etxebizitza duin bat eskuratu ahalizan dut
Arrazoizko errenta duen etxebizitzabat eskuratu aha lizan dut
Sozietateari ekarpenak egitendizkio, gizarte-alokairuak erraztuzeta alokairuko etxebizitza hutsak
merkaturatuz
Pu
ntu
ació
n m
ed
ia (
1-1
00)
7,41 7,10 6,21 6,52
5,59
0
2
4
6
8
10
Ingurua Tamaina etabanaketa
Eraikina Alokairuaren errenta Kalitatea etaekipamendua
7,13 7,09 6,63 7,09 6,94
0
2
4
6
8
10
Asetasun orokorra Esleipen-prozesua Gardentasuna Aurretiko zerbitzua Kontratuaren ondokozerbitzua
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
272
nabarmentzea. Azken urteetan Sailak ahalegin handiak egin ditu partaidetzako prozesuak
gauzatzeko eta plangintza publikoan adostasun batera iristeko.
Alabaina, politika publikoetan egindako parte-hartzearen erakusle dira Etxebizitzaren aldeko
Gizarte Ituna dela eta abian jarritako parte hartzeko prozesuak, 2010-2013 Etxebizitza eta Hiri
Eraberritzea Bideratzeko Plana landu izana eta Etxebizitzaren Euskal Legea landu izana.
Etxebizitzaren Gizarte Itunaren helburua da erakunde- eta gizarte-eragileekin adostea etxebizitza-
politikak epe ertain eta luzean gidatu behar dituzten ildo estrategikoak, eta horretarako
beharrezkoa erakunde-koordinazioa bermatzea. Azkenik, eta lehen aldiz, Eusko Jaurlaritzak
Etxebizitzaren Gizarte Ituna izenpetu zuen. Hain zuzen ere, 2010eko ekainaren 16an Etxebizitza,
Herri Lan eta Garraio Sailak Gizarte Itun bat sinatu zuen estreinakoz sektorearekin lotuta dauden
79 talderekin, besteak beste, ekonomia- eta finantza-erakundeekin, auzokideen elkarteekin,
adineko pertsonen elkarteekin, kontsumitzaile-elkarteekin, familia ugarien elkarteekin eta abar.
2010-2013 Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Plana lantzeko abian jarritako parte
hartzeko prozesuari dagokionez, parte hartzeko prozesu horrek zerbitzu publikoaren
bikaintasunaren arloan nazioarteko aintzatespenik ospetsuena irabazi duela azpimarratu behar
da: Zerbitzu Publikorako Nazio Batuetako Saria (UNPSA), ―Erabaki publikoetako prozesuetan
hiritarren parte-hartzea mekanismo berritzaileen bidez hobetzea‖ kategoriaren barruan.
Prozesuaren elementu nagusia Etxebideren web-orrian (www.etxebide.info) txertatutako on linea
parte hartzeko plataforma bat da, baina beste elementu osagarri eta beharrezko batzuk ere
baliatu ditu proposatutako helburuak lortzeko: kolektibo adituei egindako inkestak eta kolektibo
kalteberekin eta/edo informazioaren eta komunikazioaren teknologietatik urrun dauden
kolektiboekin eztabaidatzeko taldeak.
4.63. taulan ikus daitezke parte hartzeko prozesuaren emaitza nagusiak. Prozesuan 16.000
pertsona inguruk hartu zuela parte kalkulatu da25. Horrez gain, 5.200 pertsonak erantzun dute
plataformaren bidez edo Etxebideren web-orriaren bidez planteatutako inkestei, edo kolektibo
adituei egindako inkestei.
Parte hartzeko prozesu horretan, proposamen ugari planteatu zen, eta horietako batzuk (30
zehazki) jarduera moduan txertatu zitzaizkion 2010-2013ko Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea
Bideratzeko Planari.
Formulatutako inkestetan parte hartu duten pertsonen profilari erreparatuta, egizta daiteke 26 eta
35 urte arteko pertsonak direla nagusi (guztizkoaren % 59), baita lehen etxebizitza eskuratzeko
beharra duten pertsonak ere (guztizkoaren % 46). Halaber, egiaztatu zen emakumeen parte
hartzea handiagoa zela gizonezkoena baino (% 56 eta % 44, hurrenez hurren). Ikus 4.56. taula.
25 Bide batetik baino gehiagotik parte hartu duten pertsonak egon daitezke.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
273
4.63 taula Etxebizitza-politikak lantzean parte hartzeko prozesuaren emaitzak
ADIERAZLEA Pertsona kop.
Parte-hartzaileak guztira* 15.748
On lineako plataforman parte hartu duten pertsonak 14.764
Etxebideren web-orriaren bidez parte hartu duten pertsonak 468
Facebook bidezko jarraitzaileak 333
Kolektibo adituetan egindako inkestetan parte-hartzaileak 173
Eztabaida-multzoetan parte hartu duten pertsonak 10
Erantzundako inkestak 5.230
Plataformaren bitartez 4.589
Etxebideren web-orrian 468
Kolektibo adituetan 173
Foroetako post-ak 569
―Zure proposamenak‖ espazioaren bidez egindako ekarpenak 120
* Balio hori eskura dauden bide guztietatik parte hartu dutenak batzen ditu, baina gerta daiteke pertsona
batzuk bide horietako batetik baino gehiagotik parte hartzea.
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
4.64 taula Etxebizitza-politikak lantzean, plataformaren bidez egindako inkestetan parte hartu dutenen profila
ADIERAZLEA %
Sexuaren araberako banaketa
Gizonezkoa 44,0
Emakumezkoa 56,0
Adinaren araberako banaketa
< 18 urte 1,4
18 – 25 urte 11,6
26 – 35 urte 58,7
36-50 urte 23,8
51-65 urte 4,2
> 65 urte 0,4
Jatorriaren araberako banaketa
Araba 9,1
Bizkaia 59,4
Gipuzkoa 31,3
EAEtik kanpo 0,3
Etxebizitzarekiko egoera
Estalita ditu etxebizitzaren arloko premia nagusiak 28,0
Lehen etxebizitza eskuratu behar du 46,0
Etxebizitza aldatu behar du 16,0
Gaur egungo etxebizitza birgaitu behar du 10,0
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
Bestalde, Etxebizitza Legearen Proiektua lantzeko prozesuari helduta, aipatutako proiektua Eusko
Legebiltzarrera bidali aurretik Sailak euskal herritarrek proposatzen ziren neurriei buruz zuten
iritzia jaso zuen. Horrela, herritarrei hitz eman eta Eusko Jaurlaritzaren proposamenak hobetzeko
aukera eman zitzaien, baita Etxebizitzaren Euskal Legera ekarpen berriak egiteko ere.
Web-ean txertatutako plataformak 17.000 bisita jaso zituen eta 1.300 iruzkin eta ekarpen egin
ziren.
Azkenik, azken urteetan Sailak sarean duen agerpena eta parte-hartzea areagotu egin dela aipatu
behar da. Horrela, jada sortutako bitartekoak hobetzeaz gain (Etxebideren web-orria,
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
274
Etxebizitzaren Behategiaren web-orria, Eraikal web-orria, Bizilagunen web-orria…), sare
sozialetara zabaldu du bere agerpena (Twitter, Facebook…).
4.65 taula Web-orrietarako bisitak, 2012an.
Dei mota Kopurua
Etxebideren web-orrirako bisitak 513.693
Kontsultak Etxebideren web-orrian 7.692
Sailaren web-orrirako bisitak 167.121
Bizilagunen web-orrirako bisitak 35.208
Etxebizitzaren Euskal Behategiaren web-orrirako bisitak 16.091
Erailkal web-orrirako bisitak 14.611
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
Azkenik, Etxebide sare sozialetan ere ageri dela eman behar da aditzera. Izan ere, kontua du
Twitter-en eta Facebook-en, eta kontu horietan etxebizitzaren arloko berritasunik interesgarrienak
eskaintzen dizkie bere jarraitzaileei (esleipenak, zozketak eta hainbat berritasun). Horrela,
Etxebidek 932 jarraitzailea ditu Facebook-en eta 559 dira Twitter-en.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
275
5. JARDUEREN KOSTU EKONOMIKOEN ADIERAZLEAK
Etxebizitza Sailak eta Sozietate Publikoek erabilitako baliabide ekonomikoak 5.1
2011 aurrekontuak ezagututako mugek bereizi zuten (aurreko ekitaldikoa baino % 34
baxuagoa izan zen aurrekontua 2011n), 2012an ildo beretik jarraitu dute eta murrizketen
eszenategia ez da aldatu
Etxebizitza Multzoaren aurrekontua nabarmen murriztu da; izatez, Eusko Jaurlaritzaren
Etxebizitza Multzoaren guztizko gastu finkatua, hau da, Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio
Sailaren eta atxikitzen zaizkion sozietate publikoen –Visesaren eta Alokabide/EASPren–
etxebizitza-gastuak 238 milioi eurokoak izan ziren 2012an, eta 248 milioi eurokoak izan ziren
aurreko urtean.
Zuzeneko inbertsioek guztizko gastuaren % 46 hartu dute (109,2 milioi €), kapital-
transferentziek eta diru-laguntzek % 31 (72,8 milioi €) eta gastu arruntek % 24 (55,8 milioi
€).
Sailaren gastuei erreparatzen bazaie, areagotu egin da Etxebide Programaren gastuen
likidazioa, aurreko bi urteetan behera egin eta gero. Ildo horretan, ez dugu ahaztu behar
Estatuko Administrazio Orokorraren Austeritate Planaren ondorioz behar-beharrezkoa izan
zela gastu publikoan euste-politika aplikatzea. 2010-2013 Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea
Bideratzeko Planak bere egin zuen austeritate-plan hori eta aurrekontu-kostuetara bideratu
zuen.
Etxebizitza Sailak 2012an gauzatutako gastuaren maila 145 milioi eurokoa izan da, eta
2011ko gastuarekiko % 18ko gorakada izan da (123 milioi euro), eta % 30eko murrizketa
Sailak 2009. urtean gauzatu zuen gehieneko historikoarekiko (207 milioi euro). Hazkunde
horren atzean kapital-transferentziek eta diru-laguntzek ezagututako hazkunde handia dago
(azken urtean 23 milioi eurotik gorako hazkundea lortu da).
Bestalde, Sozietate Publikoen gastua aurreko urtekoaren maila bertsuan mantendu da.
Zehazki, 2012ko zenbatekoa 144 milioi eurokoa izan da eta aurreko urtean 148 milioi eurokoa
izan zen (2011ko gastuarekiko % 3 gutxiago).
Kapital-eragiketen banaketari dagokionez, eta izaera instrumentalak bultzatuta, Sozietateetan
inbertsio-osagaiak gora egin duela hautematen da, eta Sailaren gastuen kapituluan pisu
handiagoa hartu du kapital-transferentzien eta diru-laguntzen kapituluak. Gauzak horrela, eta
Sailaren kasuan, zuzeneko inbertsioak guztizko gastuaren % 23 izen diren bitartean,
Sozietateetan inbertsioen kapitulua gauzatutako guztizkoaren % 53ra arte iristen da.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
276
5.1 grafikoa Etxebizitzaren guztizko gastuaren bilakaera, 2001-2012.
ETXEBIZITZA MULTZOAREN GUZTIZKO GASTUAREN BILAKAERA*
SAILAREN GASTUAREN BILAKAERA
VISESA ETA ALOKABIDEREN GASTUAREN BILAKAERA**
* Etxebizitza Multzoaren guztizko gastuan, kontuan izan behar da ez dela zuzeneko batuketa
egiten, baizik eta Biziguneren finkapena eta eroslehentasunak eta diru-laguntzak ezabatzen dira Sailaren eta Visesaren sustapenerako.
** 2011. urteaz geroztik, Alokabideren publifikazioaren eta, ondoren, EASPren xurgatze
bidezko fusioaren urtea, VISESA+ALOKABIDEri dagozkion datuak.
Iturria: Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio Saila.
Etxebizitza Multzoaren osotasunaren guztizko gastuan oinarrituta eta jarduera-ildoaren
araberako analisian sakonduta, egiazta daiteke etxebizitza-eraikuntzako inbertsioak gastuaren
zatirik handiena hartzen duela, 70 milioi euro (guztizko gastuaren % 30). Bilakaerari
85,2 113,0 147,1 169,3 191,9
221,8 220,0 194,6 184,3
203,4
114,7 109,2
19,0 36,8
50,9 60,8
51,5
80,0 90,8 100,0 122,4
121,9
74,9 72,8 12,9
22,3
24,2
28,6 33,5
34,0 38,8 46,1 46,6 50,7
58,1 55,8 117,0
172,1
222,2 258,6
276,9
335,8 349,5 340,7 353,3 376,0
247,8 237,8
0,0
50,0
100,0
150,0
200,0
250,0
300,0
350,0
400,0
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
milio
i eu
ro
Zuzeneko inbertsioak Kapital trans. Eta diru-lag.
Gastu korrontea Gastua guztira
54,3 57,1 57,5 64,4 67,9 71,9 77,8 62,6 57,1 51,6 33,0 33,2
22,2 44,3 60,2
67,9 63,2 74,0 85,7 113,5 127,0
105,0
63,5 86,9
9,9
17,8 19,0
22,0 26,3 25,8
25,4 22,7 23,3
26,0
26,5
24,9 86,3 119,2
136,7 154,3 157,4
171,6 188,9
199,8 207,4
182,5
123,0 145,0
0,0
50,0
100,0
150,0
200,0
250,0
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
milio
i eu
ro
Zuzeneko inbertsioak Kapital trans. Eta diru-lag.
Gastu korrontea Gastua guztira
30,9 55,9
89,6 104,9 124,0
150,0 142,2 132,0 127,2 151,8
81,8 76,0 2,5
3,3
6,4 9,6
13,2
35,8 44,5 31,5 42,9
44,1
35,0 36,7
3,0
4,5
5,2 6,6
7,2
8,2 13,4 23,5 23,3
24,7
31,6 30,9
36,4 63,7
101,2 121,0
144,5
193,9 200,0 187,0
193,3 220,6
148,4 143,7
0,0
50,0
100,0
150,0
200,0
250,0
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
millo
nes d
e e
uro
s
Zuzeneko inbertsioak Kapital trans. Eta diru-lag-
Gastu korrontea Gastua guztira
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
277
erreparatuz, uzkurdura ezagutu da berriro kapitulu honetan, nahiz eta aurreko urtekoa baino
arinagoa izan den (urteko -% 42 2011n eta urteko -% 10 2012an).
Kapital-transferentziei eta diru-laguntzei dagokienez, Bizigune programak hartzen du
gastuaren zatirik handiena; izatez, guztira 37,2 milioi euroko zenbatekoa hartzen du.
Zenbateko horretatik 23,02 milioi euro Sailak jarritako diru-laguntzari dagokio.
Familien diru-laguntzek eta subsidioek ere bereganatu dute etxebizitzan izandako gastuaren
zati handi bat, nahiz eta azken bi urteetan murriztu egin diren ildo honetan ematen diren
laguntzak. Zehazki, 2012an 16,8 milioi eurokoa izan zen gastua, 22,5 milioi eurokoa, berriz,
2011n, eta 29,4 milioi eurokoa, azkenik, 2010ean.
Hiri Eraberritzeko Programei dagokienez, esan behar da 2012an 5 milioi euro bideratu zirela
guztira. Kopuru hori aurreko urtean kapitulu honetara bideratutako zenbatekoa baino % 20
baxuagoa da. Bestalde, hiri-eraberritzeko jardueretara 23,2 milioi euro bideratu ziren,
salbuespen moduan, izan ere, Hiriber Programaren ekarpenari esker, 15 milioi euro lortu
ziren.
Sailaren sozietateez bestelako eragile publikoetara eta pribatuetara alokairua sustatzeko
bideratutako diru-laguntzak, 6,7 milioi eurotara iristen dira. Hau da, 2010eko kopuru bera da,
baina 2011koa baino % 20 gehiago ere bada, urte hartan partida hau 5,6 milioi eurora
mugatu zela kontuan hartuta.
Balio horiek aurreko bi urteetan (2008-2009) lortutakoak baino baxuagoak dira, kontuan
hartuta urte haietan 20 milioi euro bideratu zirela alokairua sustatzera. Ildo horretan,
sustatzeko une honetan dauden zailtasun handiak eman behar dira aditzera. Zailtasun horiek
direla eta, Sailak eta VISESAk bere gain hartu behar izan dute errentamendu babestuko
etxebizitzen zati handi baten eraikuntza.
Bestalde, gastu korronteei dagokienez, Sailaren langileen gastuek murrizketa ezagutu dute
berriro, aurreko urtean baino gehiago oraingoan (-% 9,1 2012an eta -% 2,7 2011n).
Bestalde, 2012an Sozietateen langileen gastuek ere ezagutu dute uzkurdura (- % 4,5),
aurreko urtean hazkunde nabarmena ezagutu eta gero.
Azkenik, % 11ko murrizketa egon da Sailaren funtzionamendu-gastuetan, eta egoerari eutsi
zaio Sozietateen kasuan (+% 1 2011rekiko).
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
278
5.1 taula Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio Sailaren etxebizitza gastua, jarduera-ildoaren arabera, 2010 eta 2011.
Jarduera-ildoa
2010 2011 2012
Zenbatekoa (milioi
€)
Gastuaren
banaketa %
Zenbatekoa (milioi
€)
Gastuaren
banaketa %
Zenbatekoa (milioi
€)
Gastuaren
banaketa %
ZUZENEKO INBERTSIOAK 51,6 28,3 33,0 26,8 33,2 22,9
Lurzorua erostea 12,6 6,9 2,8 2,3 1,4 1,0
Urbanizazioa 12,9 7,1 9,7 7,9 6,3 4,3
Etxebizitzak eraikitzea 23,7 13,0 15,6 12,7 21,3 14,7
Laborategirako ibilgetua erostea 0,5 0,3 0,02 0,0 0,0 0,0
Gainerako inbertsioak 1,9 1,1 4,9 4,0 4,1 2,9
KAPITAL TRANSFERENTZIAK ETA DIRU LAGUNTZAK 104,9 57,5 63,5 51,6 86,9 59,9
VISESA etxebizitzak sustatzeko diru-laguntzak 4,8 2,7 0,4 0,3 4,1 2,8
VISESA zabaltzeko kapitala 0,0 0,0 0,0 0,0 25,0 17,2
Sustapen itunduetarako diru-laguntzak 3,9 2,1 0,0 0,0 0,1 0,1
Familientzako diru-laguntzak eta subsidioak 29,4 16,1 22,5 18,3 16,8 11,5
Kalitate Programa – Eraikal 1,3 0,7 0,9 0,8 0,7 0,5
Gainerako kapital-transferentziak 0,0 0,0 0,0 0,0 0,3 0,2
Lurzorua erosteko eta urbanizatzeko diru-laguntzak 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0
Alokairua sustatzeko diru-laguntzak 6,7 3,7 5,6 4,5 6,7 4,6
Eremu degradatuak 0,6 0,3 1,3 1,0 0,0 0,0
IRISGARRITASUNA 3,5 1,9 2,1 1,7 2,6 1,8
Alokabide diru-laguntzak 2,8 1,5 4,8 3,9 5,3 3,7
EASP diru-laguntzak 10,5 5,8 0,0 0,0 0,0
Orubide diru-laguntzak 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0
Finantza-inbertsioak eta epe luzerako kredituak 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0
Bizigune programa 22,3 12,2 23,2 18,8 23,0 15,9
Eroslehentasuna eta atzera-eskuratzea 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0
Iraunkortasuna 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0
HIRIBER programa 15,0 8,2 0,0 0,0 0,0 0,0
Auzoak berritzea eta hiri-eraberritzea 4,1 2,2 2,8 2,2 2,3 1,6
GASTU ARRUNTA 26,0 14,2 26,5 21,6 24,9 17,2
Langile-gastuak 10,1 5,5 9,9 8,0 9,0 6,2
Funtzionamendu-gastuak 7,4 4,0 8,4 6,9 7,5 5,2
Finantza-gastuak 0,2 0,1 0,01 0,0 0,0 0,0
Laborategia kudeatzeko diru-laguntza arruntak 0,1 0,0 0,4 0,3 0,6 0,4
SESTAO BERRI 2010 diru-laguntza arruntak 1,2 0,7 0,9 0,7 1,6 1,1
Ezohiko erregularizazioa, BEZ kenezina 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0
Gainerako diru-laguntza arruntak 0,7 0,4 0,7 0,6 0,4 0,3
ETXEBIZITZA KAP 6,4 3,5 6,3 5,1 5,8 4,0
GASTUAK GUZTIRA 182,5 100,0 123,0 100,0 145,0 100,0
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
279
5.2 taula VISESA eta ALOKABIDEren* etxebizitza-gastua, jarduera-ildoaren arabera, 2010 eta 2011
Jarduera-ildoa
2010 2011 2012
Zenbatekoa (milioi
€)
Gastuaren
banaketa %
Zenbatekoa (milioi
€)
Gastuaren
banaketa %
Zenbatekoa (milioi
€)
Gastuaren
banaketa %
ZUZENEKO INBERTSIOAK 151,83 68,8 81,75 55,1 76,03 52,9
Lurzorua erostea 25,87 11,7 1,88 1,3 1,24 0,9
Etxebizitzak eraikitzea 110,97 50,3 62,73 42,3 48,89 34,0
Gainerako inbertsioak 14,99 6,8 17,14 11,6 25,9 18,0
KAPITAL TRANSFERENTZIAK ETA DIRU LAGUNTZAK 44,10 20,0 35,04 23,6 36,70 25,5
Finantza-inbertsioak eta epe luzerako kredituak 2,29 1,0 3,23 2,2 0,00 0,0
Bizigune programa 34,85 15,8 26,86 18,1 35,82 24,9
Eroslehentasuna eta atzera-eskuratzea 6,96 3,2 4,95 3,3 0,88 0,6
GASTU ARRUNTA 24,66 11,2 31,58 21,3 30,93 21,5
Langile-gastuak 4,69 2,1 5,83 3,9 5,61 3,9
Funtzionamendu-gastuak 14,19 6,4 14,95 10,1 15,07 10,5
Finantza-gastuak 5,78 2,6 10,80 7,3 10,25 7,1
GASTUAK GUZTIRA 220,59 100,0 148,37 100,0 143,66 100,0
* 2011. urteaz geroztik, Alokabideren publifikazioaren eta, ondoren, EASPren xurgatze bidezko fusioaren
urtea, VISESA+ALOKABIDEri dagozkion datuak.
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
280
5.3 taula Etxebizitza Multzoaren gastu finkatua, jarduera-ildoaren arabera, 2010 eta 2011
Jarduera-ildoa
2010 2011 2012
Zenbatekoa (milio
i €)
Gastuaren
banaketa %
Zenbatekoa (milio
i €)
Gastuaren
banaketa %
Zenbatekoa (milio
i €)
Gastuaren
banaketa %
ZUZENEKO INBERTSIOAK 203,42 54,1 114,74 46,3 109,18 45,9
Lurzorua erostea 38,42 10,2 4,68 1,9 2,63 1,1
Urbanizazioa 12,92 3,4 9,70 3,9 6,29 2,6
Etxebizitzak eraikitzea 134,65 35,8 78,32 31,6 70,19 29,5
Laborategirako ibilgetua erostea 0,49 0,1 0,02 0,0 0,05 0,0
Gainerako inbertsioak 16,94 4,5 22,02 8,9 30,03 12,7
KAPITAL TRANSFERENTZIAK ETA DIRU LAGUNTZAK 121,91 32,4 74,93 30,2 72,83 30,6
VISESA etxebizitzak sustatzeko diru-laguntzak 4,84 1,3 0,43 0,2 4,10 1,7
VISESA etxebizitzak sustatzeko diru-laguntzak -4,84 -1,3 -0,43 -0,2 -4,10 -1,7
Sustapen itunduetarako diru-laguntzak 3,91 1,0 0,0 0,0 0,14 0,1
Familientzako diru-laguntzak eta subsidioak 29,42 7,8 22,45 9,1 16,77 7,1
Kalitate Programa – Eraikal 1,26 0,3 0,93 0,4 0,69 0,3
Gainerako kapital-transferentziak 0,00 0,0 0,0 0,0 0,26 0,1
Lurzorua erosteko eta urbanizatzeko diru-laguntzak 0,00 0,0 0,0 0,0 0,00 0,0
Alokairua sustatzeko diru-laguntzak 6,70 1,8 5,58 2,3 6,69 2,8
Eremu degradatuak 0,61 0,2 1,28 0,5 0,00 0,0
IRISGARRITASUNA 3,48 0,9 2,12 0,9 2,64 1,1
Alokabide diru-laguntzak 2,80 0,7 4,78 1,9 5,26 2,2
EASP diru-laguntzak 10,53 2,8 0,0 0,0 0,00 0,0
Orubide diru-laguntzak 0,00 0,0 0,0 0,0 0,00 0,0
Finantza-inbertsioak eta epe luzerako kredituak 2,29 0,6 3,23 1,3 0,00 0,0
Bizigune programa 57,14 15,2 50,01 20,2 60,20 25,3
Bizigune finkapena ezabatzeak -22,29 -5,9 -23,15 -9,3 -23,02 -9,7
Bizigune programa finkatua 34,85 9,3 26,86 10,8 37,18 15,6
Eroslehentasuna eta atzera-eskuratzea 6,96 1,9 4,95 2,0 0,88 0,4
Iraunkortasuna 0,00 0,0 0,00 0,0 0,00 0,0
HIRIBER programa 15,00 4,0 0,00 0,0 0,00 0,0
Auzoak berritzea eta hiri-eraberritzea 4,10 1,1 2,75 1,1 2,32 1,0
GASTU ARRUNTA 50,66 13,5 58,12 23,5 55,83 23,5
Langile-gastuak 14,81 3,9 15,68 6,3 14,65 6,2
Funtzionamendu-gastuak 21,55 5,7 23,38 9,4 22,54 9,5
Finantza-gastuak 5,97 1,6 10,81 4,4 10,26 4,3
Laborategia kudeatzeko diru-laguntza arruntak 0,09 0,0 0,37 0,1 0,57 0,2
SESTAO BERRI 2010 diru-laguntza arruntak 1,19 0,3 0,91 0,4 1,57 0,7
Ezohiko erregularizazioa, BEZ kenezina 0,00 0,0 0,00 0,0 0 0,0
Gainerako diru-laguntza arruntak 0,66 0,2 0,72 0,3 0,44 0,2
ETXEBIZITZA KAP 6,39 1,7 6,25 2,5 5,81 2,4
GASTUAK GUZTIRA 375,99 100,0 247,79 100,0 237,84 100,0
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
281
5.2 grafikoa Etxebizitza Multzoaren gastuaren bilakaera, jarduera-ildoaren arabera, 2001-2012
ZUZENEKO INBERTSIOAK
KAPITAL TRANSFERENTZIAK ETA DIRU LAGUNTZAK
GASTU ARRUNTA
* Eremu degradatuetako eta irisgarritasuneko programak eta 2010ean Hiriber programa ere hartzen du
barnean.
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
60,2
129,1 131,5 134,7
78,3 70,2
23,8 24,5
68,1
51,3
14,4
8,9 1,2 1,7
5,6 17,4
22,0 30,0
0
25
50
75
100
125
150
2001 2002-
2005
2006-
2009
2010 2011 2012
milio
i eu
ro
Etxebizitzeneraikuntza
Lurzorua erostea etaberrerabiltzea
Gainerakoinbertsioak
0,0
3,0
23,1
34,9
26,9
37,2
10,0
22,2
26,1
29,4
22,5 16,8
3,6
8,8 6,8
23,2
6,2 5,0
0,0 1,5
6,5
13,3
4,8 5,3 0,8
2,9
13,8
6,7
5,6
6,7
1,3
5,4 5,4 3,9
0,1 0
5
10
15
20
25
30
35
40
2001 2002-
2005
2006-
2009
2010 2011 2012
milio
i eu
ro
Bizigune programa
Familiei diru-lag. Etasubs.
Hiri-eraberritzekoprogramak*
Alokabide/SPGVdiru-laguntzak
Alokairukoensustapena
Itunduen sustapena
4,2
9,2
15,9
21,6 23,4 22,5
5,3 8,3
12,7
14,8 15,7 14,7
2,0
2,1
6,7
6,0
10,8 10,3
1,4
7,6
6,1
8,3
8,3 8,4
0
5
10
15
20
25
2001 2002-
2005
2006-
2009
2010 2011 2012
milio
i eu
ro
Funtzionamendu-gastuak
Gastu pertsonalak
Finantza-gastuak
Gastu korronteengainerakoa
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
282
Lurzorua lortzearen eta urbanizatzearen kostua 5.2
2012an babes publikoko etxebizitzen eraikuntzarako lurzorua lortzeko eta urbanizatzeko batez
besteko kostua etxebizitzako 14.803 eurokoa izan zen. Balio horrek nabarmenki gainditzen
ditu aurreko bi urteetan erregistratutako batez bestekoak (7.936 euro/etxebizitza 2011n eta
4.247 euro/etxebizitza 2010ean), baina 2006-2009 aldian lortutako batez bestekoaren
parekoak dira (14.130 euro/etxebizitza). Batetik besterako aldaketak sustapen bakoitzaren
kasuistikaren eraginez gertatzen dira batez ere, portaerazko jarraibide desberdinen eraginez
baino gehiago.
5.4. taulan ikus daiteke datuen aldakortasun handia, etxebizitza motaren , eskuratzeko
erregimenaren eta sustatzailearen arabera; edonola ere, lehentxeago aditzera eman den
bezala kasuistikak markatzen du desberdintasuna.
5.4 taula Lurzorua lortzeko eta urbanizatzeko batez besteko kostuaren bilakaera
(euro/etxebizitza)
KONTZEPTUA Batez best-
2002-2005
Batez best-
2006-2009
2010 2011 2012
Etxebizitza mota BOE 10.125 14.613 5.493 7.581 15.911
soziala 8.923 13.583 2.925 8.804 13.581
Eskuratzea Alokairua 5.328 14.298 1.780 6.834 7.400
Salmenta/Azalera-eskubidea 11.510 14.237 6.917 8.332 20.601
Sustatzailea Etxeb. Sailarekin hitzartutakoa/Pribatuak 8.826 17.951 11.147 20.514 --
Etxeb. Saila 13.806 16.826 12.422 13.478 18.305 Etxeb. Saila. VISESA 7.802 12.366 2.408 5.562 16.662
Batez besteko kostua 9.455 14.130 4.247 7.936 14.803
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
Sustatutako etxebizitzen eraikuntza-kostua, sustatzailearen arabera 5.3
5.3.1 Sailaren etxebizitzen eraikuntzaren kostua
Sailaren etxebizitzak eraikitzeak, 2012an, etxebizitzako 112.164 euroko batez besteko kostua
izan zuen, aurreko bi urteetan erregistratutakoaren antzeko batez bestekoa.
Eragile sustatzaileari erreparatuta, sustapen itunduetan (114.711 euro/etxebizitza) eta
VISESAk sustatutakoetan (100.785 euro/etxebizitza) baino eraikuntza-kostu handiagoak
hautematen dira Sailak soilik sustatutako etxebizitzetan (140.330 euro/etxebizitza).
Desberdintasun horiek ebaluatzeko garaian, kontuan izan behar da Sailaren sustapenen
kasuan handiagoak izaten direla zailtasunak eta, kasu askotan, hiri-birsorkuntzako esku-
hartze integralak garatu behar izaten direla. Horrelako esku-hartzeak gizarte-balio handiagoko
esku-hartzeak dira, baina, aldi berean, inpaktu ekonomiko handikoak ere badira.
Etxebizitza motaren araberako kostuaren analisiak agerian uzten du BOEen eraikuntza-kostua
handiagoa dela (115.787 euro/etxebizitza), etxebizitza sozialena baino (108.171
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
283
euro/etxebizitza), nahiz eta azken urtean murriztu egin den bien arteko aldea; halaber,
errentamendu-erregimeneko sustapenetan barnean hartzen diren etxebizitzek (102.200
euro/etxebizitza) baino kostu handiagoa dute salmentako etxebizitzek (102.200
euro/etxebizitza) edo azalera-eskubidekoek.
5.5 taula Sailaren etxebizitzen eraikuntzaren batez besteko kostuaren bilakaera
(euro/etxebizitza)
KONTZEPTUA Batez best-
2002-2005
Batez best-
2006-2009
2010 2011 2012
Etxebizitza mota BOE 74.655 99.921 122.966 123.524 115.787
soziala 83.142 111.888 107.515 95.828 108.171
Eskuratzea Alokairua 82.848 106.863 101.830 89.160 102.200
Salmenta/Azalera-eskubidea 76.305 102.897 126.710 124.956 119.969
Sustatzailea Etxeb. Sailarekin hitzartutakoa/Pribatuak 63.653 101.461 129.132 116.065 114.711
Etxeb. Saila 92.631 140.660 151.810 162.558 140.330
Etxeb. Saila. VISESA 76.440 99.452 107.970 112.041 100.785
Batez besteko kostua 78.877 103.237 114.816 115.495 112.164
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
5.3.2 VISESAren etxebizitzen sustapenaren kostua
2012an ez da VISESAren sustapenen baitako kontratu-programa berririk egon. Lehenik,
adierazi behar da 2011. urtean 42 etxebizitza baino ez zela sustatu, eta 2010. urtean 1.333
etxebizitza sustatu zirela, aurreko urteetako batez bestekoaren antzeko balioa. Kostua guztira
6,1 milioi eurokoa izan zen eta VISESAk guztira jasotako diru-laguntza 350.000 eurokoa izan
zen.
5.6 taula VISESAren sustapenen kostua eta diru-laguntza
(Mila eurotan)
KONTZEPTUA Batez best-
2002-2005
Batez best-
2006-2009 2010 2011
Etxebizitza kop. Kontratu Programa 1.324 1.589 1.333 42
Sustapenen kostua guztira 135.464,5 186.991,6 174.939,6 6.117,4
Diru-laguntzak kontratua Programa 16.912,6 20.615,8 8.806,8 350,0
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
Etxebizitzako kostuari dagokionez, 2011n etxebizitzako batez beste 145.653 euroko kostua
izan zen, aurreko urteko batez besteko kostua baino % 11 handiagoa. Halaber, VISESAk
jasotako diru-laguntza (8.333 euro/etxebizitza) 2010. urtean jasotakoa baino zertxobait
handiagoa da (6.607 euro/etxebizitza).
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
284
5.7 taula VISESAren sustapenen kostuaren eta diru-laguntzaren ratioak
(eurotan)
KONTZEPTUA Batez best-
2002-2005
Batez best-
2006-2009 2010 2011
Etxebizitzaren kostua 102.315 117.697 131.237 145.653
Etxebizitza bakoitzeko diru-lag. 12.774 12.976 6.607 8.333
Diruz lagundutako kostuaren % 12,5 11,0 5,0 5,7
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
Alokairua sustatzeko politiken kostua 5.4
5.4.1 Alokairuko etxebizitzen sustapenerako laguntzak
Aurreko atalean etxebizitza babestuen eraikuntzaren kostua aztertu da. Alabaina, Sailak,
eragile sustatzaile bihurtzeaz gain, eta, hortaz, bere sustapenen finantziazio-kostuak bere
egiteaz gain (lurzoruaren eta eraikuntzaren kostua), beste eragile sustatzaile batzuk izan
ditzake berarekin, eta kasu horretan sustapen-laguntzen kostua ere badu.
¡Error! No se encuentra el origen de la referencia.. atalean, alokairuko etxebizitza
ustatzeko emandako diru-laguntzak aztertu dira. Atal honetan, halaber, eraikuntza bere
egitearen kostuak eta alokairurako diru-laguntzen politikaren kostuak alderatu ahal izango
dira.
2012an, alokairuaren sustapenerako onartutako diru-laguntzen guztizkoa 19 milioi euro da.
Bestalde, 2012an onartutako maileguen subsidioak 14 milioi eurokoak dira.
Kontuan hartu behar da, azken urteetan alokairua sustatzeko diru-laguntza eta subsidioetara
bidertutako kopurua murriztuz joan bada ere, azken urtean hazkunde nabarmena ezagutu
duela, nahiz eta ezin den ahaztu eman den zenbatekoaren zati handi bat etxebizitzak eskuratu
eta alokairu babestuan eskaintzeko erabili dela, eta ez, ordea, alokairuko etxebizitza berriak
sustatzeko.
5.8 taula Alokairuaren sustapenerako laguntzen bilakaera, 2002-2012
(eurotan)
Diru-laguntzak Subsidioak LAGUNTZAK
GUZTIRA
2002 2.209.729 4.173.100 6.382.829
2003 6.480.567 7.220.467 13.701.034
2004 4.091.788 9.716.718 13.808.506
2005 11.050.084 11.990.384 23.040.468
2006 12.392.494 24.949.288 37.341.782
2007 5.134.697 16.302.564 21.437.261
2008 28.080.658 38.801.526 66.882.184
2009 27.441.995 21.782.975 49.224.970
2010 17.489.000 11.872.821 29.361.821
2011 3.177.000 942.117 4.119.117
2012 19.014.000 14.101.675 33.115.675
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
285
Diru-laguntza eta subsidio horiek kontuan izanik 638 etxebizitza alokairu babestuan eskaini
ahal izan dira, eta batez besteko laguntza 51.905 eurokoa da. Aurrez aztertutako datuen
arabera, etxebizitza babestuak eraikitzeko Sailaren batez besteko kostua 112.000 eurokoa
zen etxebizitza bakoitzeko.
Datu horiei erreparatuta, egiazta daiteke eraikuntzak inbertsio handiagoa eskatzen duela,
finantza-kostu handiekin, eta etxebizitza bakoitzeko kostua handiagoa dela. Haatik, ez dugu
ahaztu behar bide horretatik eraikitako etxebizitzak 75 urtez mantentzen direla alokairuan eta
beste sustatzaile batzuek eraikitako etxebizitzak askoz ere epe txikiagoan mantentzen direla
alokairuan, 15 hilabetez soilik.
Gauzak horrela, etxebizitza sozialaren sustapen zuzenari esker errazagoa da etxebizitza
babestuaren parke iraunkorrean barne hartzen diren etxebizitzen eraikuntza. Etxebizitza
horien urteko batez besteko errenta nahiko mugatuta egoten da, baliabide ekonomiko gutxien
duten taldeen etxebizitza-beharrak kontuan hartzen baitira. Sustapenari zuzentzen zaizkion
laguntzek, aldiz, alokairuko etxebizitzen aldi baterako parkea sortzea ahalbidetzen dute, eta
biak osagarriak dira.
5.9 taula Errentamendu babestuko etxebizitzen sustapenerako diru-laguntzak eta subsidioak 2010-2012
Etxebizitz
a kop. Diru-
laguntza Subsidioa
LAGUNTZAK GUZTIRA
Etxebizitza bakoitzeko
batez b. laguntza
2010 701 17.489.000 11.872.821 29.361.821 41.886
2011 117 3.177.000 942.117 4.119.117 35.206
2012 638 19.104.000 14.101.675 33.115.675 51.905
2010-2012 1.456 39.680.000 26.916.613 66.596.613 45.739
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
5.4.2 Alokabide eta EASPrako laguntzak
a) Errentamendu babestua eskuratzeko laguntzak
2011. urtean, etxebizitzaren sektoreko sozietate-bilbea egituratzearen arloko Etxebizitza
Bideratzeko Planaren helburuetako bat bete da. Izan ere, Alokabide 2011ko martxoan
publifikatu ostean, 2011ko uztailean bat egin du EASP sozietatearekin.
2012an Etxebizitza Sailak emandako diru-laguntza 5,26 milioi eurokoa izan da guztira, 2011n
emandako diru-laguntza baino % 10 gehiago; haatik, kontuan izan behar da, 2010. urtean,
EASP sozietateak 483 etxebizitza eskuratu zituela errentamendu babesturako eta
Alokabideren/EASPren parkera txertatzeko.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
286
5.10 taula Etxebizitza Sailak Alokabideri eta EASPri emandako diru-laguntza
(milioi eurotan)
KONTZEPTUA
2002-2005 batez best.
Batez bestekoa
2006-2009
2009 2010 2011 2012
Alokabide 1,49 6,46 5,89 2,80 4,78 5,26
AEKSP 10,53
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
b) Alokairua kudeatzeko laguntzak
Aurreko atalean aztertu den bezalaxe, Alokabidek bere parkea bera kudeatzeaz gain,
Etxebizitza Sailaren jabetzako etxebizitzak ere kudeatzen ditu, baita Udalen eta sustatzaile
pribatuen beste etxebizitza batzuk ere; guztira 11.073 etxebizitza kudeatu ditu.
Etxebizitza Sailak Eusko Jaurlaritzaren 2.697 etxebizitzak kudeatzeko diru-laguntza ematen
dio Alokabideri. 2012an diru-laguntza hori 738 eurokoa izan zen kudeatutako etxebizitza
bakoitzeko.
5.11 taula Eusko Jaurlaritzaren etxebizitzak kudeatzeko Sailak Alokabideri ematen dion diru-laguntzaren bilakaera
Sailaren diru-laguntza Sailaren etxebizitzak
Batez besteko diru-laguntza kudeaketagatik
2006 487.140,33 1.435 339,5
2007 935.747,13 1.973 474,3
2008 1.318.740,57 2.179 605,2
2009 1.756.871,87 2.231 787,5
2010 1.701.962,47 2.257 754,1
2011 1.900.000,00 2.577 737,3
2012 1.989.336,57 2.697 737,6
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
5.4.3 Bizigune programarako laguntzak
2012an, Etxebizitza Sailak Bizigune Programari emandako diru-laguntza 23,02 milioi eurora
iritsi da. 2012ren amaieran, Programak 5.102 etxebizitza merkaturatu ditu errentamendu
babestuan. Datu horiek kontuan izanik, Sailaren batez besteko diru-laguntza 4.512 eurokoa
da etxebizitza bakoitzeko.
Programan parte hartzen duten maizterrei hilean kobratutako batez besteko errenta 297
eurokoa da, eta etxebizitzetako jabeek hilean 570 euroko zenbatekoa jasotzen dute.
Etxebizitza Sailak hartzen du bere gain diferentziala, hau da, etxebizitzako 273 euro hilean
(3.276 € urtean). Programak guztira antzemandako etxebizitza kopurua (5.102 etxebizitza)
kontuan izanik, 2012an errenta-desberdintasun hori estaltzera zuzendu den diru-laguntza
16,7 milioi eurokoa da, hots, Programari esleitzen zaion guztizko diru-laguntzaren % 73.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
287
5.12 taula Antzemandako etxebizitza bakoitzagatik Etxebizitza Sailak Bizigune Programari emandako batez besteko diru-laguntzaren zenbatespena
Atzemandako etxebizitzak
Sailaren diru-
laguntza (milioi eurotan)
Sailaren batez besteko diru-
laguntza etxebizitza bakoitzeko (eurotan)
2003 531 2,0 3.766,5
2004 1.132 4,5 3.975,3
2005 1.908 8,0 4.192,9
2006 2.605 10,0 3.838,8
2007 3.446 14,38 4.173,0
2008 4.215 21,59 5.122,2
2009 4.557 21,19 4.650,0
2010 4.741 22,29 4.701,5
2011 4.802 23,15 4.820,9
2012 5.102 23,02 4.511,9
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
288
6. 2010-2013 ETXEBIZITZA BIDERATZEKO PLANEAN EZARRITAKO HELBURUEN
BETETZE MAILA
2012an Enplegu eta Gizarte Gaietako Sailaren etxebizitza-politika ebaluatu 6.1aurreko alderdiak
Txosten honetan zehatz mehatz aztertu da Enplegu eta Gizarte Gaietako Sailak 2012ko
Etxebizitza Programa gauzatzeko eta 2010-2013 Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko
Plana gauzatzeko jardueretako eta programetako bakoitza.
Txosten honetan behin baino gehiagotan adierazi den moduan, Sailak 2012ko abenduaren 31n
amaitutzat eman zuen aipatutako plana eta 2013-2016 aldi osorako dokumentu berri bat
lantzen hasi zen.
Hori dela eta, txosten honetan Planak indarrean egon den hiru urteetan izan duen
gauzatzearen azken ebaluazioa adierazten da. Kapitulu honetan Sailaren osotasunaren
etxebizitza-politika ebaluatuko da, eta, horretarako, ez da inola ere ahaztu behar zein den
Sailaren etxebizitza-politika publikoen helburu nagusia, hau da, Etxebizitza Bideratzeko
Planaren helburuan islatzen den helburu nagusia:
Etxebizitza bat eskuratzeko zailtasun gehien dituzten pertsonen etxebizitza-beharrari
erantzutea. Horretarako, alokairuko etxebizitzen parkea zabaldu egingo da eta
hazkunde iraunkorragoa sustatuko da, gaur egungo bizitegi-parkea birgaitzeko eta
eraberritzeko neurriak sustatuz. Ildo horretan, funtsezkoa da erakundeen laguntza eta
sektore publikoaren eta pribatuaren arteko lankidetza lortzea.
Planaren xedea betetzeko, Sailak 2010-2013 etxebizitza-politiketan oinarrizko zutabeak
zehaztu zituen: alokairua sustatzea eta birgaitze-jarduerak sustatzea, hain zuzen ere.
Horrenbestez, Sailaren etxebizitza-politikak helburu zehatz batzuk lortzera bideratutako
programa eta ekintza ugari dituen arren, eta Plana indarrean egondako hiru urteetan Sailaren
jarduera orokorra behar bezala ebaluatzeko asmoz, azterketak etxebizitza-politikako helburu
nagusien irismenari erreparatu beharko dio, batik bat. Honako galdera hauei erantzun
beharko die:
Lortu al dira aurreikusitako helburuak?
Baliabideak helburu horiek lortzeko eragimenez erabili al dira?
Egindako jarduerak koherenteak al dira planteatutako helburuekin?
Ekitate-irizpideak erabili al dira helburuak definitzean eta espero ziren emaitzak
lortzeko ahaleginak egitean?
Zein da erabiltzaileen gogobetetze-maila?
Kontuan hartu al da politika publikoen onuradunen parte-hartzea?
Zer inpaktu lortu da abian jarritako jardunekin?
Bestalde, aintzat hartu behar da etxebizitza-politikaren ebaluazioa egin aurretik, Sailaren
jardunen inguruko testuinguruaren analisia egin beharko dela, hots, etxebizitza-politika
publikoetan zuzenean eragina duten kanpoko eragileak aztertu beharko direla.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
289
Koherentziaren ebaluazioa 6.2
Koherentziaren ebaluazioaren bidez aztertuko da planteatutako ekintzak eta programak
zehaztu diren helburuak lortzeko zer neurritan diren erabilgarri, hau da, programazioaren
logika aztertu nahi da.
Etxebizitza Bideratzeko Plana landu aurretik, zuzendu beharreko desegokitasunak,
bikoiztasunak, lurralde-desorekak eta abar daudela agerian utzi duen diagnostiko zorrotza
egin da. Hori dela eta, diagnostiko horren ondorioz, ekintza zehatzak formulatu dira
hautemandako desegokitasunak zuzentzeko eta planteatutako helburuak lortzeko.
Era berean, ez dugu ahaztu behar, Etxebizitza Bideratzeko Plana lantzean, Etxebizitzaren
Gizarte Itunean bere gain hartutako konpromisoak ez ezik, IX. legegintzaldiaren helburu
programatikoak ere hartu direla aintzat, eta horiekin erabateko koherentziaz jardun
da.
Izan ere, etxebizitza-politikaren funtsezko ardatzetako bat alokairu-erregimena sustatzea da,
eta, horrexegatik hain zuzen ere, Etxebizitza Bideratzeko Planaren lehen ardatz estrategikoa
etxebizitza eskuratzera zuzentzen da, eta, hala, baliabideak lehentasunez alokairura
bideratzen dira. Etxebizitza Bideratzeko Planaren plangintza hori bat dator Etxebizitzaren
Gizarte Itunak ezarritako erronkekin. Izatez, ezartzen dituen helburuen artean, behar besteko
alokairuko parke publikoa konfiguratzea planteatzen du, eta itunaren indarraldiaren amaieran
(2025. urtean) sustatzen diren eraikuntza publikoen % 50 alokairu-erregimenekoak izatea
lortu nahi da.
Bestalde, gogorarazi behar dugu etxebizitza-politika berrien oinarrizko ardatzetako bigarrena
birgaitzea eta hiri-eraberritzea dela. Planaren izenean bertan aipatzen da Hiri Eraberritzearen
kontzeptua, eta, gainera, Birgaitzeko eta Hiri Eraberritzeko Plan Estrategiko bat landu da.
Hortaz, garbi dago Enplegu eta Gizarte Gaietako Sailak jarduera-ildo horren aldeko apustua
egin duela.
Azkenik, Etxebizitza Sailaren etxebizitza-politikek babes daitezkeen jardunak definitzen
dituzte, hau da, laguntza publikoak jaso ditzaketen jardunak. Babes daitezkeen irudi horien
definizioak koherentzia handia du etxebizitza-politiken helburuekin, batez ere alokairu-
erregimeneko etxebizitzen sustapena eta birgaitzeko jardunak errazten baitituzte. Ikus 6.1.
taula.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
290
6.1 taula Enplegu eta Gizarte Politiketako Sailaren etxebizitza-politiken jarduera babesgarriak.
Babes publikoko etxebizitza gisa kalifikatutako eraikuntza berriko etxebizitzak errentamenduan, salgai edo erabilera propiorako lagatzeko sustatzea.
Etxebizitza librea sustatzea errentamendu babestuan eskaintzeko.
Babes ofizialeko etxebizitzak eta etxebizitza libre erabiliak eskuratzea, eskuratzaileak ohiko bizileku eta bizileku iraunkor gisa erabiltzeko.
Babes publikoko etxebizitza eraikien titularrek lurzoru-eskubidearen jabetza erostea, azalera-eskubidean.
Etxebizitza erabilia alokatzea (errentamendurako laguntzak).
Etxebizitzaren errentamendu babestua.
Etxebizitzak erostea errentamendu babestuan jartzeko eta etxebizitzak lagatzea errentamendu babestuan eskaintzeko.
Ondare urbanizatua eta eraikitakoa birgaitzea.
Etxebizitzak jabetzan edo errentamenduan lagatzeko etxebizitzen sustapena xede duten birgaitze-jarduerak egitea.
Etxebizitza hutsak alokairuan eskaintzea.
Zuzkidura-bizitokiak sustatzea eta eraikitzea.
Landaguneetan etxebizitzak birgaitzeko eta alokairuan jartzeko proiektu pilotuak gauzatzea, landa-ingurunea sustatzeko programa publikoen euskarri gisa.
2010-2013 Planaren erronka garrantzitsuenetako bat izan da alokairuko etxebizitzen eskaintza
zabaltzea, batez ere behar handiak dituzten pertsonak xede hartuta (gainera, krisiak are
gehiago larriagotu du pertsona horien egoera).
Egoera ekonomiko eta finantzario zailak izugarri eragotzi du alokairuko etxebizitza berrien
sustapena, ia ezinezkoa baita eragiketa horiek aurrera ateratzeko finantzaketa lortzea.
Hala ere, Sailak alboratu egin du Planaren helburu nagusia eta unean uneko erabakiak hartzen
ditu helburu horretara hurbiltzeko. Horrela, eraikuntza berriak lortzeko zailtasunak ikusita,
alokairu babestuan eskaintzeko etxebizitza hutsak bilatzera zuzendu du bere lana, modu
horretara Planak alokairuaren eskaerak ezagututako hazkunde handiari erantzun nahian.
Kontuan hartu behar da, konponbide bikaina dela, baliabide ekonomiko gutxieneko
pertsonentzat batez ere.
Planaren bigarren helburua hiri-birgaitzeko eta- eraberritzeko politikak sustatzea izan da.
Zentzu horretan, ezin da ahaztu lehen aldia dela Planaren izenean bertan aipatzen del Hiri
Eraberritzearen kontzeptua. Horrez gain, Planak ardatz estrategiko bat eskaintzen dio
jarduera-alor horri. Horren arabera, hortaz, politika berrietan sartu nahi diren aldaketek
araudi-mailako aldaketak ekarriko dituzte, eta lankidetza-hitzarmenak, eragileen arteko
koordinazioa eta erantzunkidetasuna, kudeaketa telematikoa ahalbidetuko duten tresna
informatiko berrien erabilera eta abar ekarriko dituzte, halaber.
Ildo horretan, nabarmendu behar da 2012an abian jarri den Bultzatu 2025 eraikuntza
iraunkorreko ibilbide-orriak Etxebizitza Bideratzeko Planean aurreikusitako ekintza askori
erantzungo diela.
Horrela, 2011ko azaroaren 23ko Agindua berriak, etxebizitzak birgaitzeko finantza-neurriei
buruzko 2006ko Agindua aldatzen duenak, eraginkortasun energetikoaren aldagaia
barne hartzen du emandako laguntzetan, eta modu horretara, Planak ezarritako
helburuetara hurbiltzea lortzen da.
Eraikinen inguratzailean esku hartzen duten jardueretarako laguntzak areagotzeaz gain, eta
Agindu berria onartu ostean, 50 urtetik gorako antzinatasuna duten eraikinetan jarduera
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
291
hauek soilik hartuko dira jarduera babesgarritzat: eraikinaren ikuskapen teknikoaren
ebazpenean barne hartuta dauden jarduerak soilik.
Eraginkortasunaren ebaluazioa 6.3
Plana gauzatzeko orduan krisialdi ekonomikoak eta finantzarioak eragin nabarmena izan dute
eta, ondorioz, Planean aurreikusitako ekintza askoren garapena zaildu egin da eta oso zaila
izan da aurreikusitako helburuak betetzea.
Testuinguruak ezegonkortasuna eta konfiantza falta ekarri ditu, baita finantzaketa lortzeko
zailtasun handiak eta Administrazio Publikoen aurrekontuen murrizketa handiak ere.
Ezin da ahaztu, eszenategi horretan Sailak aldez aurretik planteatutako helburu asko bete
dituela. Horrela, hirurtekoan eraikitzen hasitako etxebizitza babestuak merkatu librekoen
gainetik geratu dira (11.926 etxebizitza babestu/10.119 etxebizitza libre). Eraikitzen hasitako
etxebizitza babestuen bolumen horrek Planean aurreikusitako helburuaren % 92 bete dela
adierazten du.
Dena den, edukitza-erregimenari erreparatzen bazaio, desoreka handiak ikus daitezke
helburuen betetzean; izan ere, erosketaren helburua nabarmen gainditu den bitartean,
testuinguruaren eraginez, eraikitzen hasitako alokairuko etxebizitzen helburutik oso urruti
geratu da.
Zehazki, alokairuko 1.843 etxebizitzaren eraikuntzari ekin zaio, hau da, aurreikusitako
helburuaren % 43. Aitzitik, erosteko 10.083 etxebizitzaren eraikuntzari ekin zaio, eta
nabarmenki gainditu da modalitate honetan ezarrita zegoen helburua (% 112 helburuarekiko).
Zentzu horretan esan behar da, alokairuko etxebizitza berriak eraikitzen hasteko zailtasunak
ikusita, erosketa erregimenean gain-ordezkatzea gertatu dela.
Alokairu-erregimenari dagokionez, nabarmendu behar da, errentamendu babestuko
erregimeneko etxebizitzak sustatzeko aliatu publikoen eta pribatuen gabeziagatik, Sailak eta
VISESAk alokairu-ekimenen ia % 80 hartu dituztela beren gain.
Bestalde, Bizigune Programak guztira partikularren bigarren eskuko 5.102 etxebizitza
antzeman ditu, arrazoizko errenten truke etxebizitza horiek alokairuan eskaintzeko
(helburuaren % 94).
Merkatu libreko etxebizitzen alokairurako bitartekaritza-programa berriari (ASAP) dagokionez,
berau garatzeko Dekretuaren onarpena atzeratu egin da, eta, ondorioz, ezinezkoa izan da
2012 amaiera arte aurkeztea. Horrenbestez, tipologia honetako 3 alokairu-kontratu bakarrik
daude eta 16 eragile homologatu ere bai. Dena den, etorkizunera begira kontuan hartu behar
den ildo bat dela azpimarratzen da eta pixkanaka eta progresiboki ezarri behar dela.
Emantzipatzeko Oinarrizko Errenta alokairua sustatzeko erabili da halaber, nahiz eta Gobernu
Zentralak 2011ko abendutik aurrera aipatutako laguntza bertan behera utzi duen; ondorioz,
onuradun gutxiago egon dira.
Kontuan izan behar Etxebizitza Sailaren lehentasunetako bat etxebizitza babestuko
parkearen gizarte-funtzioa bermatzea dela, eta, horretarako, sistematikoki egingo direla
parke babestuaren ikuskapenak, gerta daitezkeen arau-hausteak identifikatzeko eta dagozkien
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
292
zigorrak ezartzeko. 2012 ixtean, guztira 58.331 etxebizitza bisitatu dira jada, eta 903
etxebizitzek jaso dute zigorra (guztizkoaren % 1,5).
Sailaren etxebizitza-politiken bigarren mugarria, alokairuko parkea zabaltzeaz gain,
birgaitze-politiken sustapena da. Etxebizitza Sailak abian jarritako hiri-birgaitze eta -
eraberritzeko programek izandako arrakasta azpimarratu behar da. 2010-2012 hirurteko
osoan etxebizitzak eta eraikinak birgaitzeko diru-laguntzekin 51.359 etxebizitza birgaitu dira,
hau da, hasieran aurreikusitako helburuaren % 97 bete da.
Partikularrei eta jabekideen erkidegoei zuzendutako birgaitze-laguntzen programez gain,
Etxebizitza Sailak hiri-eraberritzerako hainbat laguntza-programa ditu, eta Udalak eta
Birgaitzeko Hirigintza Sozietateak dira programa horien onuradunak.
Hauek dira programak: irisgarritasun-programa, area degradatuen programa, Hiriber, REVIVE,
hiri-espazioak hobetzeko balio izan duten programak dira eta iresgarritasuna ziurtatzeaz gain,
herritarren bizi-kalitatea hobetu da.
Horrela, datuen arabera, betetze-maila altuagoak lortu dira Planaren helburu handiei
erreparatzen bazaie, nahiz eta xehetasunak xehetasun, gai batzuk gauzatzeke geratu direla
esan behar den. Gai horiek hurrengo Planean jaso beharko dira, edo, hala badagokio, gaur
egungo testuinguruan bideragarriak ote diren aztertu beharko da.
Zuzkidura-alojamenduak, alokairuaren merkatuko bitartekaritza-programa, erosteko aukera
barne hartzen duten etxebizitzak edo etxebizitza babestuak eraikitzeko lurzorua eskuratzea
izan dira 2010-2012 hirurtekoan garatutako programen artean arrakasta gutxien lortu
dutenak. Hortaz, gaiaren inguruan hausnartu beharko litzatekeela uste dugu, aurrera begira
emaitza hobeak lortzeko.
Era berean, ez dugu ahaztu behar Etxebizitza Bideratzeko Planak guztira 70 jarduera baino
gehiago planteatzen dituela eta Planaren horizontean lortu beharko direla.
3. kapituluan xehetasunez aztertu da jarduera horietako bakoitzaren aurrerapena, eta
planteatutako jarduera horien aurreratze-maila handia nabarmendu da." Kasu batzuetan,
behar-beharrezkoa izan da beste arauzko garapen bat bideratzea, eta horrek, beraz,
programak/neurriak abian jartzeko epeak luzatzea eragin du. Planteatutako 70 jarduera
horietatik, 7 jarduera urteko betetze-helburu batekin lotzen direla bereiz daiteke, eta, kasu
batzuetan, jada jasota daude helburu kuantitatiboen taulan. Gainerako 63 jarduerak, beraz,
Planaren horizontearen barruan bete beharko diren jarduerak dira.
2010-2012 aldian 50 ekintza egin dira, hau da, guztizkoaren % 71,4. Bestalde, 6 ekintzatan
(% 8,6) aurrerapausoak eman dira eta lorpen garrantzitsuak izan dira, baina ez da ekintza
amaitu. Azkenik, 14 ekintza ez dira lortu.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
293
6.2 taula 2010-2013 Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planean planteatutako jardueren aurrerapen-mailaren jarraipenaren laburpen-taula.
Jarduerak.
Jarduer
en guztizko kopurua
Banaketa (%)
Gauzatutako jarduerak
1,2,7,8,9,10,12,14,15,16,17,20,21,22,23,24,25,26,27,32,33,34,35,40,42,44,45,46,47,48,49,50,51,52,54,55,56,57,58,59,60,61,62,63,64,65,66,67,68,70
50 71,4%
Une garrantzitsuak lortu diren jarduerak, baina jarduera amaitu gabe
6,11,13,18,37,41 6 8,6%
Gauzatu ez diren jarduerak
3,4,5,19,28,29,30,31,36,38, 39,43,53,69
14 20,0%
Jarduerak guztiak 70 100,0%
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.
Eragimenaren ebaluazioa 6.4
Eragimenaren analisiak neurtzen du lortutako emaitzak zein neurritaraino diren
finantza eta giza baliabideen eta baliabide materialen erabilera egokiaren
ondoriozkoak. Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Plana lantzean agerian geratu
diren alderdietako batzuk dira Etxebizitza Sailak bere politika publikoak gauzatzeko
garatutako prozeduretako batzuetan hauteman diren eragimenik gabeziak.
Hori dela eta, Planak planteatzen dituen jardueretako asko alderdi horietako batzuk hobetzera
eta, horrenbestez, Sailaren etxebizitza-politika publikoak eragimen handiagokoak izatera
zuzentzen dira.
Ildo horretan, Alokabide eta EASP elkartzeari esker, bakundu egin da etxebizitza-multzoaren
sozietateen bilbea eta sistema eraginkorrago bat lortu da gainera.
Etxebideri dagokionez, etxebizitza babesturako izena emateko eta esleitzeko prozedurak
arautzen dituen araudia aldatu egin da, eta ondorioz, prozesuak erraztu egin dira eta
prozedura eraginkorrago bat lortu da.
Ez dugu ahaztu behar Etxebiden erregistratutako eskaera-espedienteen kopurua 85.000
ingurukoa dela eta horrek kudeaketa-ahalmen handia eskatzen duela. Gainera, espedienteen
on lineko izapideetan aurrera egin da, gaur egun guztiz elektronikoki egin baitaiteke
inskripzioa. Oso onuragarria da hiritarrentzat, eta arras arintzen du prozedura osoa.
Alokairu-erregimeneko etxebizitza berrien eraikuntzari dagokionez, 2010-2012 aldian 66,6
milioi euro bideratu ziren diru-laguntzetara eta subsidioetara alokairuko etxebizitza berriak
eraikitzeko. Etxebizitza bakoitzeko batez besteko laguntza 45.700 eurokoa izan zen.
Sailak eraikitako etxebizitza babestuei dagokienez, 112.000 € ingurukoa da eraikitako
etxebizitzen batez besteko kostua, hortaz, hirugarrenek etxebizitza eraikitzeko jasotzen
dituzten diru-laguntzak baino dezente gehiago dela ikus daiteke. Dena den, kontuan hartu
behar da Sailak eraikitako etxebizitzen alokairu-erregimenak balio bizitza osoa irauten duela
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
294
(erabilera eraginkorrean 75 urtean zenbatetsia), eta sustatzaileek eraikitakoenak, berriz, 15
urte bakarrik.
Datuek baieztatzen dutenez, nahiz eta eraikuntzak hasieran inbertsio handiagoa eskatzen
duen, ondoren etxebizitza bakoitzari ateratzen zaion soziala etekina askoz ere altuagoa da.
Hala ere, aurrekontu-baliabide gutxi daude eta oso zaila da Sailak bere baliabideekin bakarrik
areagotzea eraikuntza. Ondorioz, beste baliabide batzuk bilatu behar dira, besteak beste,
diru-laguntzak.
Eraikuntza-kostuez gain, kudeaketa-kostuak daude, izan ere, Sailak urtean 2 milioi euro
inguru bideratzen ditu, diru-laguntza gisa, Alokabidera, bere alokairu-parkea kudeatzeko, hau
da, urtean 740 € inguru bideratzen dira etxebizitza bakoitzagatik.
Bestalde, Bizigune Programaren kostu altua azpimarratu behar da. Sailak 23 milioi euro
bideratzen ditu urtean programa horretara, hau da, urtean 4.500 € inguru etxebizitza
bakoitzagatik. Kostu horiek eraikuntza berriak dituen kostuekin alderatuz ikus daitekeenez,
epe luzera Bizigune garestiagoa da, baina, aldi berean, hasierako kostua baxuagoa duen
konponbide bat da, izan ere, epe laburrera lortzen dira etxebizitzak, gizarteko beharrik
larrienei erantzuteko.
Alokairua diruz laguntzeko politiken kostu handia eta aurrekontu-mailako murrizketa handiak
direla eta, finantzaketa-eskakizun baxuagoko formula berriak bilatu behar dira ezinbestean.
Hori baita talderik ahulenen beharrei erantzungo dien alokairuko parke bat lortzeko bidea,
ahalik eta baliabide publiko gutxien erabiliz.
Alokairuko etxebizitza librearen merkatuan bitartekotza-programa berria (ASAP)
errentamendu babestuko etxebizitzen parkea zabaltzeko helburuarekin sortu da, etxebizitza
bat eskuratzeko aukerak errazteko, betiere Administrazioaren ahalik eta baliabide gutxien
erabiliz. Hala ere, aipatutako programa poliki eta progresiboki ezarriko dela esan behar da.
Martxoaren 27ko 43/2012 Dekretuari esker jarri zen martxan programa. 16 lankide
homologatu ditu, nahiz eta programaren esparruan alokairuko 3 kontratu bakarrik sinatu
diren.
Bestalde, birgaitzeko politikei dagokienez, egindako analisian26, eta erregimenaren arloan,
ezin da ahaztu hainbat erakundek ematen dituzten laguntzen artean bikoiztasunak saihestu
behar direla. Horretarako, administrazioen eta Eusko Jaurlaritzako Sailen artean koordinazioa
hobetu behar da. Zentzu horretan, programa desberdinak koordinatzeko eta elkarrekin
osatzeko Sailak egindako lan handia azpimarratu behar da.
Azken hiru urteetan, aurrerapen handiak egin dira arlo horretan, eta 2012an gauzatu egin
dira, Bultzatu 2025 eraikuntza iraunkorreko gizartearen aurreko aurkezpenarekin.
Ibilbide-orri hori Etxebizitza, Industria, Lan eta Ingurumen sailburuek izenpetu dute,
Etxebizitza Sailak gidatutako eta Lehendakaritzak koordinatutako ekintza baten emaitza gisa.
Ekonomiaren, gizartearen eta ingurumenaren ikuspuntutik iraunkorra izango den garapen-
eredu berri baten diseinuan aurrera egitea, Plan horrek helburua zen, baina bere
jarraitutasuna, behintzat formatu honetan, ez dago ziurtatua.
26 Jarduera horien ebaluazioa xehetasun handiagoarekin azter daiteke birgaitze-jardueraren ebaluazioaren 2011ko
txostenean.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
295
Etxebizitzak eta eraikinak birgaitzeko programari erreparatuz, Sailak hirurtekoan 53,4 milioi
euro bideratu ditu, eta horri esker, 51.800 etxebizitza birgaitu dira, hau da, batez besteko
diru-laguntza 1.039 eurokoa izan da etxebizitza birgaitu bakoitzagatik.
Ekitatearen ebaluazioa 6.5
Analisi horren bidez, lortutako emaitzek eta lortu nahi diren emaitzek ekitate-irizpideei
erantzuten dieten baloratu nahi da, hau da, baliabideen banaketa egokia egiten den baloratu
nahi da.
Lurralde-ekitateari dagokionez, aditzera eman behar da 2010-2013 Etxebizitza eta Hiri
Eraberritzea Bideratzeko Planak lurralde-berroreka bilatzen duela, ahaleginak etxebizitza-
behar handiena duten zona geografikoetan oinarrituta, ez baita ahaztu etxebizitza
babestuaren eraikuntza Araban batik bat metatu dela.
Bizitegiko eraikuntza berriari erreparatuz, bilakaerak erakusten du murrizten ari dela Araban
eraikitzen hasitako etxebizitzen kopurua. Horrela, 2006-09 aldian eraikitzen hasitako
etxebizitza babestuen erdia Araban kokatu zen bitartean, 2010-02 hirurtekoan % 25,8ko
portzentajea erregistratu da (% 34,6 2010ean, % 23,8 2011n eta % 11,6 2012an).
Emaitza horiek erakusten dutenez, aurrerapausoak eman dira etxebizitza-politiketan
etxebizitza babestuaren beharrei ondo erantzungo dien lurralde-oreka bat lortzera bidean. Ildo
beretik, azken hiru urteetan Araban ez da erosi etxebizitza babestua eraikitzeko lurzoru
berririk; Bizkaian eta Gipuzkoan bakarrik erosi da.
Dena den, Bizigune programari helduta, Gasteizek eta Bilbok programaren etxebizitza-
parkearen gehiengoa bereganatzen dutela esan behar da, eta Donostian eta, oro har,
Gipuzkoa osoan, egiten den eskaintza nahiko eskasa dela.
Birgaitzeko laguntzetan oinarrituta, aditzera eman behar da hirurtekoan emandako diru-
laguntzen zenbatekoa honela dagoela banatuta geografikoki: Bizkaiak bereganatzen du
guztizkoaren % 54, Gipuzkoak % 33 eta Arabak, azkenik, gainerako % 13. Etxebizitza
Bideratzeko Planaren helburua honako lurralde-banaketa hau lortzea da: % 55 Bizkaian, % 31
Gipuzkoan eta % 14 Araban; hortaz, diru-laguntzek banaketa geografikoari lotuta lortu duten
betetze-maila oso handia da.
Gizarte-ekitateari dagokienez, alokairuko etxebizitza baten esleipendun izan diren pertsonen
batez besteko diru-sarrerak (urteko 1.100 € gordin), alokairuko etxebizitza bat soilik eskatzen
duten eskatzaileen batez besteko diru-sarrerak (urteko 1.600 €) baino baxuagoak direla ikus
daiteke.
Alokairuaren eskatzaileen profilak duen baliabide-maila erosketarena baino askoz ere
apalagoa da; hala ere, gaur egungo testuinguruan oso zaila da alokairuko etxebizitza berriak
sustatzea, hortaz, eraikuntza berria erosketara bideratzen da ia dena. Egoera horrelakoa
izanik, gaur egun ez zaio erantzun egoki bat ematen bide horretatik behar handien duen
taldeari, nahiz eta Bizigunerekin baliabide-maila baxueneko segmentuari laguntzen zaion.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
296
Ildo horretan, 2012ko urrian onartutako araudi berriari esker, alokairuko etxebizitzak jada ez
dira esleitzen zozketa bidez; baremazio-sistema baten arabera esleitzen dira, behar handien
duten pertsonei esleitzen zaizkiela ziurtatuz.
Alde batetik, Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio Sailak birgaitzeko emandako laguntzen
onuradunen analisiak erakusten duenez, nabarmen areagotu dira kide bakar batek osatutako
familientzako laguntzak, eta emakumeek eta adineko pertsonek osatutako familiak dira
gehiengoa. Ezin da ahaztu, 2012an laguntzen onuradunen % 54 65 urtetik gorako pertsonak
direla (% 47 ziren 2011n eta % 30 duela bost urte).
Birgaitzeko laguntzak baliabide ekonomiko gutxien dituzten familiengana zuzentzen direla
esan behar da, eta hori kontuan hartuta, diru-laguntzak eskuratzeko muga urteko 21.000
eurokoa da.
Ez ahaztu Salak behar handien dutenei laguntzeko helburuan ezartzen dela muga hori, izan
ere, beste laguntza-programa batzuetan (beste Sail edo erakunde batzuk sustatzen
dituztenetan), ez da mugarik jartzen laguntzak eskuratu ahal izateko, kasu horietan ahalik eta
eraikuntza gehienetan eraginkortasun energetikoa lortzea, iresgarritasuna ziurtatzea eta abar
baita helburua. Beste kasu batzuetan, eraikuntzaren sektorea sustatzeko politikak dira.
Ildo horretan, talderik ahulenei laguntzeaz gain, Planak laguntzak emateko sistema aldatu
nahi du: helburu zehatzekin lotuta egongo da, eta lehentasunezko jarduera-eremuetan esku
hartuko da –nagusiki eraikinen eragiketa integralak garatzeko laguntzak banatuko dira–.
Helburu horri helduta, birgaitze-jarduerak finantzatzeko Agindu berriak sistema aldatu du
eraikinen inguratzailearen gaineko jarduerei dagokienez, eta laguntzen zenbatekoak
jarduerarekin lortutako hobekuntzaren mende daude.
Era berean, Bultzatu 2025 eraikuntza iraunkorreko ibilbide-orria eta 2012ko uztailaren 18ko
Agindu bidez onartutako Revive laguntzen programa berria lagungarriak izango dira
etxebizitzak eta eraikinak birgaitzera zuzentzen diren laguntzak behar bezala banatzeko.
Ezin da ahaztu helburuekin lotuta dauden laguntzak horrelako jarduerei aurre egiteko
zailtasunak dituzten adineko pertsonentzako gizarte-politikekin koordinatu behar direla.
Parte-hartzearen ebaluazioa 6.6
Etxebizitza-politika publikoen ebaluazioak erantzun beharreko galderetako bat da zein
neurritan bultzatu den hiritarren parte-hartzea politika horiek lantzean.
Ildo horretan, nabarmendu behar da Etxebizitza Sailak hiritarrek parte hartzeko abian
jarri duen prozesua. Prozesu hori hiru azpiprozesutan egituratu zen, euskal gizarteak
etxebizitzaren arloko estrategiak, ildo politikoak eta legeria lantzeko garaian ahalik eta gehien
parte har dezan sustatzeko.
Zehazki, etxebizitzaren aldeko gizarte-ituna sinatzeko, Etxebizitza Bideratzeko Plana lantzeko
eta etxebizitzaren euskal legea lantzeko hiru partaidetza-prozesu garatu ziren. Prozesu
horietan guztietan parte-hartze handia izan zen, eta hiritarrek ekarpen ugari egin zituzten
(ekarpen horiek itunaren, planaren eta etxebizitzaren euskal legearen proiektuan txertatu
ziren).
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
297
Lan horiek aintzatespen handia izan dute nazioarte-mailan, Etxebizitza Sailak zerbitzu
publikoaren bikaintasunerako mundu-mailako nazioarteko aintzatespenik
ospetsuena irabazi baitu ―Erabaki publikoetako prozesuetan hiritarren parte-hartzea
mekanismo berritzaileen bidez hobetzea‖ kategoriaren barruan, ―Etxebizitza gaietan, zure
iritzia kontuan‖ proiektuarekin.
Era berean, Sailaren web-orrien bidez hiritarren parte-hartze handia nabarmendu behar da:
Etxebide, Etxebizitzaren euskal behategia, Bizilagun, eta abar. Parte hartzeko plataforma horri
esker, hiritarrek kontsultak egin ditzakete, hainbat inkestetan har dezakete parte, eta Sailak
planteatutako hainbat proposameni buruzko iritzia eman dezakete.
Azkenik, Etxebide gizarte-sareetan ere ageri dela eman behar da aditzera. Izan ere, kontua du
Twitter-en eta Facebook-en, eta kontu horietan etxebizitzaren arloko berritasunik
interesgarrienak eskaintzen dizkie bere jarraitzaileei (1.350 inguru Facebook-en eta 700
inguru Twitter-en).
Sailaren jardunarekiko gogobetetasunaren ebaluazioa 6.7
Etxebizitza Sailak aldiro inkestak egiten ditu27, ezarritako programen bitartez etxebizitza-
politiken onuradun diren pertsonen asetasun-maila ezagutzeko. Aztertutako zenbait taldek
emandako balorazioak oso erabilgarriak zaizkio Sailari, garatzen dituen jardueren eta
herritarren beharren arteko bat-etortzea ebaluatzeko balio baitiote.
Etxebizitza babestuaren pertsona eskatzaileek nahiko bat ematen diote Etxebideren lanari
(5,6 puntu) eta zozketen gaineko konfiantza da okerren baloratu den itema (4,3 puntu).
Burututako eragiketa guztietan baieztatu ahal izan denez, asetasun-maila altuagoa erakutsi
dute etxebizitza babestuaren esleipendunek, hau da, etxebizitza bat lortzeko beharrari
erantzun ahala areagotu egiten da batez besteko asetasun-maila. Zehazki, 6,8 puntuko
balorazioa egin dute Etxebideri buruz galdetzean.
Bestalde, emaitzek erakusten dutenez, interes handiagoa dute alokairuko eskatzaileek, eta
horrez gain, asetasun-maila altua lortu da alokairuko etxebizitza baten esleipendun izan diren
pertsonen artean.
Hala ere, Sailak berak garatutako beste politika batzuekin lotutako asetasun-maila neurtzeko
adierazle egokirik ez duela esan behar da. Horrenbestez, ez dago birgaitze-laguntzen
onuradunen asetasunari buruzko daturik, ezta Bizigune programako etxebizitzen jabeenari
buruz edo, etxebizitza babestuen sustatzaileek duten iritziari buruz eta abar.
Inpaktuaren ebaluazioa 6.8
Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planaren indarraldiaren lehen erdia gauzatzean,
garatutako etxebizitzaren arloko programekin eta jarduerekin lortutako inpaktu nagusienak
zein diren aztertu nahi da atal honetan.
27 Etxebiden izena emandako etxebizitza-eskatzaileei eta etxebizitza babestuko esleipendunei zuzendutako inkesten
txostenetan lor daiteke inkestatutako kolektiboen gogobetetze-mailaren xehetasuna.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
298
Alokairu-politikei dagokienez, Sailaren alokairu-politiken helburu orokorra da EAEko alokairu
babestuko etxebizitzen parkea zabaltzea eta, bide batez, EAEko alokairu-kuota areagotzen
laguntzea. Alokairuak nahiko agerpen mugatua du Euskal Autonomia Erkidegoko etxebizitza
nagusien parkean: % 6,4 besterik ez dira, ohiko bizilekuen guztizkoa kontuan hartuta
(alokairuko 54.640 etxebizitza). Bestalde, 2012 ixtean, EAEko alokairu babestuko etxebizitzen
parkea 18.445 unitatek osatzen zuten.
Datu horiek kontuan hartuta, EAEko errentamenduko etxebizitza nagusien % 34 etxebizitza
babestuak direla ohartarazi behar da. Horrela, egiaztatzen da alokairua sustatzeko politikek
Euskal Autonomia Erkidegoko alokairuko parkearen kuotaren gehikuntzan egindako ekarpena.
Sailak jarduera-ildo horretan lanean jarraituko du, alokairua baita edukitza-erregimen onena
baliabide ekonomiko gutxieneko eta zorpetze-ahalmen baxuko pertsonentzat.
Bestalde, eraikuntza berriari dagokionez, ezin dugu ahaztu finantzaketa-mailako zailtasun
handiak izanik ere, alokairuko 1.843 etxebizitza eraikitzen hasi direla. Gainera, eraikitzen
hasitako etxebizitzak kontuan hartuta (alokairua eta erosketa), guztizko bolumena (11.926
etxebizitza) merkatu librean hasitakoena (10.119 etxebizitza)baino altuagoa izan da, eta
modu horretara, eraikuntzaren sektorea pixka bat suspertzea lortu da, krisialdi ekonomiko eta
finantzario sakona eta gogorra bizi dugun egunotan.
Bestalde, birgaitzera eta hiri-eraberritzera zuzendutako programei dagokienez, jarduera
horiekin guztiekin lortutako eragin garrantzitsuenak hainbat alderditan baiezta daitezke:
irisgarritasun hobea, adineko pertsonen eta minusbaliotasunak dituzten pertsonen joan-
etorriak erraztuz; eta etxebizitzen bizigarritasun- eta erosotasun-baldintza hobeak. Baldintza
horiei esker lortu da, batetik, energia-kontsumoa murriztea, eta, bestetik, pertsonak haien
etxebizitzetan denbora gehiago bizi ahal izatea, osasun-esparruan eta gizarte-politiken
esparruan gastua nabarmen murriztuta.
Alabaina, ezin da ahaztu Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio Sailak birgaitzea diruz laguntzeko
abian jarritako politikek izan duten eragin ekonomiko handia. Kontuan hartu behar da
eraikuntzaren sektorea ekonomiaren eragile garrantzitsu bat dela eta birgaitzearen
azpisektoreak garrantzi handia lortu duela gaur egungo testuinguruan, non eraikuntza berriak
murrizketa handia ezagutu duen.
Hain zuzen, aurrekontu babesgarria, hau da, azken hiru urtetan Sailaren diru-laguntza jaso
duten jarduera babesgarrietan egindako inbertsioaren guztizkoa (obren kostu erreala
gehieneko mugarekin) 886,5 milioi eurora iritsi da.
Obra-bolumen hori mugitzeko emandako diru-laguntzak 53,4 milioi eurora iritsi dira. Horrela,
diru-laguntzaren euro bakoitzagatik 16,6 euro sortu dira ekoizpen-jarduera dela-eta.
Horrez gain, ekoizpen-jardueraren zehar-efektuari erreparatuz, 859 milioi euro sortu dira, eta,
hala, hiru urteetan ekoizpenean izandako eragina 1.745 milioi eurotik gorakoa izan da.
BPGdari dagokionez, Sailak lagundutako birgaitze-jarduerek euskal BPGdari egindako
ekarpena urteko 200 milioi eurokoa izan da azken hiru urteetan.
Bestalde, Etxebizitza Sailaren eta finantza-entitate nagusien artean ezarritako finantza-
hitzarmenari esker, familia ugarik hipoteka-kredituak eskuratu ahal izan dituzte etxebizitza
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
299
babestuaren ordainketa finantzatzeko, finantziazioa eskuratzeko gaur egun dauden zailtasun
handiak gaindituta.
Argi eta garbi dago Sailaren eta VISESAren arteko akordioa sinatzeak eragin handia izan duela
lan-ezbeharren kopuruan. Izan ere, sektorean ordezkaritzarik handiena duten sindikatuekin
2005eko hitzarmenaren bidez ezarritako akordioaz geroztik, herri-lanetan gertatzen diren
istripuen kopuruak murrizketa adierazgarria izan du, eta gainerako obretan erregistratzen den
kopurua baino askoz ere kopuru txikiagoa da. Akordio horren bidez, lan-baldintza egokiak
errazten dituzten irizpideak eta jardunak finkatzen dira.
Sailak sustatutako Eraikal programaren helburua da Euskal Autonomia Erkidegoko
enpresetan kalitatea ezartzeko eta hobetzeko sistemak sustatzea, iraunkortasuna bultzatzea
eta berrikuntzan laguntzea. 1998. urtean sortu zenez geroztik, Eraikal programak eragin
handia izan du ziurtagiri horiek lortzeko garaian.
Zehazki, Eraikalen batez besteko eragina, hau da, Eraikal bidez ziurtagiria lortu duten
enpresen eta eraikuntzaren sektorean guztira ziurtatutako enpresen arteko erlazioa hau da:
% 67 ISO 9001 ziurtagirirako, % 62 ISO 14001 ziurtagirirako eta % 74 OHSAS 18001
ziurtagirirako.
Iraunkortasunaren ebaluazioa 6.9
2011ko uztailaren 5ean, Eusko Jaurlaritzak Euskadiko Garapen Iraunkorreko Estrategia (EDSE
2020) onartu zuen. Estrategia horrek zeharkako izaera du, Jaurlaritzaren planek txertatu
beharko dituzten ekonomia, gizarte eta ingurumenaren arloko iraunkortasun-helburuak
definituta. Zehazki, EDSE 2020 estrategiak 9 helburu estrategiko eta 4 zeharkako foku
definitu ditu. Ondoren, 2010-2013 Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planaren eta
EDSE 2020 estrategiaren arteko loturak aztertuko dira.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
300
Etxebizitza Bideratzeko Planak EDSE 2020 estrategiaren 1. helburu estrategikoari
egiten dion ekarpena: Euskadi ekonomia berritzaile, lehiakor, ekoeraginkor eta
ireki moduan posizionatzea.
2010-2013 Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planak eraikuntzaren sektorearen
lehiakortasun handiagoan laguntzen du, kalitate eta iraunkortasuneko irizpideekin.
Etxebizitza Bideratzeko Planaren 14., 15. eta 16. jarduerek kalitate eta eragimen
energetiko handiagoa bilatzen dute Euskal Autonomia Erkidegoko bizitegi-eraikuntzan:
14. jarduera: “Proiektugileak eta eraikitzaileak, haien eskaintzetako etxebizitzen
parkean, eragimen energetikoko irizpideak aintzat hartzen dituzten elementuen
erabileran inplikatzea”. Ildo horretan, lehiara ateratzen diren Sailaren sustapen
guztietan, eraiki beharreko eraikinaren eragimen energetikoaren arloko gutxieneko
eskakizunak gaineratzen dira. Bestalde, VISESAren sustapenen % 77 sailkatu dira
eragimen energetikoaren ―A‖ mailarekin.
15. jarduera: ―Funtzioak zabaltzea eta laborategia baliabidez zuzkitzea,
eragimen energetikoa hobetzeko metodo aktiboak aztertzeko eta garatzeko”.
Planaren esparruan, Administrazioaren eta Unibertsitatearen arteko elkarlanerako irudia
instrumentalizatu da, eragimen energetikoaren hobekuntzan ikertzeko.
16. jarduera: ―Euskal Herriko Eraikuntzaren clusterraren garapena gidatzea, eraikuntza-
sistemen garapenean eta hobekuntzan, teknika eta produktu berrien eraikuntzan eta
langileen espezializazioan sakontzeko‖.
VISESAren eta Innobasqueren arteko lotespena nabarmendu behar da, eraikuntzaren
berrikuntzan eta kalitatean egiten baitute lan, hiru funtsezko ardatzen mende:
industrializazioa, eragimen energetikoa eta hiri-garapen iraunkorrak.
Bestalde, Etxebizitza Bideratzeko Planak berrorientatu egin ditu birgaitzeko politikak; izatez,
eraikinean esku hartuta izaera integrala duten jardunei ematen die lehentasuna. Gainera,
batez ere inguratzailean eta produkzio termikoko instalazioetan jarduten du, eragimen
energetikoa hobetzearren. Zehazki, 2011ko azaroan, neur daitezkeen helburuen arabera
(eragimen energetikoa, CO2 emisioen murrizketa, …) laguntzak ematea ahalbidetzen duen
araudi berria onartu zen. Etxebizitza Bideratzeko Planaren 2. ARDATZAK biltzen dituen
jardueretako asko iraunkortasunaren irizpideak nagusi izango dituen birgaitzeko politika
berrirako lagungarriak diren formulak bultzatzera bideratzen dira.
Etxebizitza Bideratzeko Planak EDSE 2020 estrategiaren 2. helburu estrategikoari
egiten dion ekarpena: Euskadi erabat integratzaile eta kohesionatu bat finkatzea,
enplegua, hezkuntza, prebentzioa eta elkartasuna oinarri harturik.
Etxebizitza Sailak lehen aldiz lortu du etxebizitzaren aldeko gizarte-itun bat sinatzea 79
kolektiborekin –entitate ekonomiko eta finantzarioetatik auzokideen elkarteetara–. Itun
horrek eragile publikoen, gizarte-eragileen eta eragile pribatuen arteko baterako
elkarlanerako konpromisoa irudikatzen du, eta lorpenik handiena da askotariko interesak
eta ideologiak bat egitea, Euskadin etxebizitzaren arazoa ebazteko. Etxebizitza Bideratzeko
Planak gizarte-itunean ezarritako helburuak gaineratzen ditu bere helburuen artean, eta
Planaren funtsezko alderdietako bat da gizartearekin, eraikuntzaren sektorearekin eta
administrazioekin akordioak bilatzea, helburu komunak lortzearren.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
301
Etxebizitza Bideratzeko planaren jarduera askok laguntzen dute Euskadi integratzaile eta
kohesionatuago baten alde, baina horien artean honako jarduera hauek nabarmendu behar
dira:
Etxebizitza Bideratzeko Planak alokairu-erregimeneko etxebizitza errazago
eskuratzea bilatu nahi du, gizarteratze eta mugikortasun geografiko handiagoa
bermatzeko eta enplegua eta lehiakortasun ekonomikoa errazteko formula gisa.
Garatutako birgaitzeko eta hiri-eraberritzeko politikek elkartasunaren printzipioan
jarduten dute, behar handieneko jardunak erraztuz. Bereziki Hiriber programa
nabarmendu behar da; izan ere, programa horren bidez guztira 15 milioi euro eman
ziren 45 udalerritako hiri-eraberritzeko lanak diruz laguntzeko. Aurkeztu ziren
proiektuak honako bost irizpide hauen arabera baloratu ziren: langabezia-maila,
etxebizitzekiko eragina, diru-sarrerak bermatzeko errentaren hartzaileen %a, gaur
egungo beharra eta gizarte- eta hirigintza-aukera.
Bestalde, Bultzatu 2025 Plana Etxebizitza Sailak gidatzen duen plan bat da eta
Eusko Jaurlaritzako lau sailburuk sinatu dute: Enplegu, Industria eta Ingurumen
Sailak 2020 Garapen Iraunkorraren estrategia gauzatzen laguntzen du. Planak
honako hau aurreikusten du: urtean 1.300 milioi euro baino gehiago mobilizatzea;
urtean 10.800 enplegu baino gehiago sortzea edo finkatzea; energia-fakturan,
urtean 49 milioi euro aurreztea; eta urtean 160 milioi euroko itzulera fiskala
sortzea.
Etxebizitza Bideratzeko Planak hezkuntzari ere egiten dio ekarpena,
mantentzearen kultura sustatzeko prestakuntza-jarduerak egiten baititu.
Zehazki, Etxebizitza Bideratzeko Planaren 26. jarduerak etxebizitzaren eta
eraikinaren erabilera-ohitura onei buruzko berariazko komunikazioa garatzea
aurreikusten du, prestakuntza-lanak eta informazio-lanak eginda.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
302
Etxebizitza Bideratzeko Planak EDSE 2020 estrategiaren 3. helburu estrategikoari
egiten dion ekarpena: babes sozialeko sistemak sendotzea, pertsonen garapen
harmoniko, osasungarri eta ekitatiboa bermatzen segi dezaten.
Etxebizitza Sailaren politikek ikuspegi sozial argia dute, kolektiborik kaltetuenetara
zuzentzen dira eta laguntzen banaketa ekitatiboa bermatzen dute. Ez dugu ahaztu behar
Etxebizitza Bideratzeko Planaren helburua zein den:
Etxebizitza bat eskuratzeko zailtasun gehien dituzten pertsonen etxebizitza-beharrari
erantzutea. Horretarako, alokairuko etxebizitzen parkea zabaldu egingo da, eta hazkunde
iraunkorragoa sustatuko da, gaur egungo bizitegi-parkea birgaitzeko eta eraberritzeko
neurriak sustatuz. Ildo horretan, funtsezkoa da erakundeen laguntza eta sektore
publikoaren eta pribatuaren arteko lankidetza lortzea.
Etxebizitza Bideratzeko Planak babes publikoko etxebizitzak eskuratzeko gehieneko diru-
sarreren muga ezartzen du, eta txikiagoa da alokairu-erregimenean esleitutako etxebizitzen
kasuan. Horrenbestez, etxebizitza-politikak izaera soziala du –diru-sarrera txikienak
dituzten kolektiboetara zuzentzen dira–. Horrez gain, aldatu berri den etxebizitza
babestuak esleitzeko araudiak baremazio-sistema batekin ordezkatu ditu zozketak
alokairu-erregimeneko esleipenetan. Sistema horren arabera, honako alderdi hauek
hartuko dira kontuan: bizikidetasun-unitateko kideen kopurua, diru-sarrerak, erregistroko
antzinatasuna, errolda, eta etxebizitzaren premia berezia.
Bestalde, Etxebizitza Bideratzeko Planak lurralde-berroreka bilatzen du, aurreko etapetan
izan diren desberdintasunak aldatzeko; izatez, aurreko etapa horietan etxebizitza babestuko
eraikuntza gehienak Araban gauzatu dira, batik bat Gasteizen. Horrela, etapa berri honetan
laguntza publikoen banaketa ekitatiboa lortu nahi da, eta lurralde-mailako Planaren
helburu nagusiak ezarri nahi dira:
6. jarduera: “Lurralde-estaldura berrorekatzea, behar-irizpideekin, lehentasunez
behar besteko eskaria dagoen udalerrietan etxebizitzak sustatuta, eta, horrela,
lurralde-ekitate egokian lagunduta”.
37. jarduera: “Lehentasunak ezartzea lurzoru-jardueretan, helburuak lurraldean
finkatuta eta lehenetsita: a) etxebizitza-eskari handia duten udalerriak, eta b)
estrategikoki kokatuta dauden udalerriak –lurralde-estrategiaren azterketa eta
aukerako lurzoru-poltsak kontuan izanik–“.
Zentzu horretan, 2012an eraikitzen hasitako etxebizitza berrien % 12 bakarrik kokatu da
Araban, eta ez da lurzoru berririk eskuratu Araban.
Azkenik, gainzorpetzeari laguntzeko zerbitzua nabarmendu behar da –Justizia,
Kontsumo eta Etxebizitza Sailek hartzen dute parte zerbitzuan–. Etxebizitza Sailaren
ekarpena kaleratze-kasuetan esku hartzean datza. Alokairu babestuko etxebizitza
eskuratzea errazten die gizarte-bazterketako arrisku larriko egoeran dauden pertsonei eta
familiei.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
303
Etxebizitza Bideratzeko Planak EDSE 2020 estrategiaren 4. helburu estrategikoari
egiten dion ekarpena: gure baliabide naturalak eta biodibertsitatea iraunaraztea,
lurraldearen, azpiegituren, ekipamenduen eta etxebizitzaren antolakuntza adeitsu
eta orekatuaren bidez.
Birgaitzeko eta hiri-eraberritzeko politikak dira 2010-2013 Etxebizitza eta Hiri Berritzea
Bideratzeko Planaren ardatz nagusietako bat. Gainera, izenean bertan jasotzen du lehen
aldiz hiri-eraberritzearen erreferentzia.
Birgaitzeko politikak sustatzea jada eraikitako hiriaren aprobetxamenduaren
aldeko apustu argia da, lurzoru berrien okupazioaren aurrean. Horrela,
lurraldearen errespetuzko antolamendu orekatua egingo da.
Lurzoru berrien okupazioari dagokionez, Etxebizitza Bideratzeko Planak etxebizitza-
eskariaren irizpideei soilik jarraitzen die, eta baliabide naturalen eta biodibertsitatearen
gehieneko errespetuari eusten dio.
Etxebizitza behar handieneko arloei, batik bat zuzenduko zaie lurzoruak eskuratzeko eta
merkaturatzeko jarduna, betiere gehieneko aprobetxamenduarekin eta lurraldearen
errespetuzko antolamendu orekatuarekin:
43. jarduera: “Lurzoruen aprobetxamendu handiagorako formulak abian jartzea,
hala nola: a) zerbitzu komunei dagokien lurzorua lurzoru eraikigarri gisa ez
konputatzearen ondoriozko eraikigarritasunaren gehikuntza, edo b) eraikigarritasun-
koefizienteak mugatzea eraikuntza-dentsitatea, bizitegi-erabilera kolektiboko
etxebizitzen gehieneko kopurua mugatu gabe”.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
304
Etxebizitza Bideratzeko Planak EDSE 2020 estrategiaren 5. helburu estrategikoari
egiten dion ekarpena: energia-iturri fosilekiko mendekotasun energetikoa
gutxitzea eta berotegi-efektua eragiten duten isuriak eta klima-aldaketaren
ondorioak leuntzea.
Etxebizitza Bideratzeko Planak apustu irmoa egin du, eta berotegi-efektua eragiten duten
gas-isuriak murrizteko eta energia berriztagarriak erabiltzeko konpromiso argia hartu du.
Sailak eraikinaren inguratzailearen gaineko esku-hartzeak errazten ditu, baita eragimen
energetikoaren alde egiten duten jardun guztiak ere, energiaren kontsumoa eta berotegi-
efektua sortzen duten gas-emisioak murriztuz.
Eraikuntza berri guztiek eta eraikinetako birgaitze integralek Eraikuntzaren Kode
Teknikoaren eskakizunak bete behar dituztenez gero, eguzki-energia atzitzeko,
biltegiratzeko eta erabiltzeko sistemak dituzte, ur bero sanitarioko eskariari erantzuteko.
Haatik, Saila areago doa, eta proiektu berritzaileetan hartzen du parte, haren jardunetan
ahalik eta eragimen energetikorik handiena bermatzeko.
Enplegu eta Gizarte Gaietako Sailaren Etxebizitza Sailburuordetzak, Hezkuntza,
Unibertsitate eta Ikerketa Sailak, Industria eta Berrikuntza Sailak, eta Ingurumen, Lurralde
Antolamendu eta Nekazaritza eta Arrantza Sailak Klima Aldaketaren Euskal Bulegoa
osatu dute. Bulego horrek sustatu zuen Stop CO2 Euskadi ekimena, Euskadin berotegi-
efektua eragiten duten gasen isuria murrizteko.
Horrez gain, VISESAk parte hartzen duen Open House proiektua ere nabarmendu behar
da. Hiru urtetarako proiektu bat da (2010-2012) eta 7. I+G Esparru Programak finantzatzen
du. Eraikuntzaren iraunkortasuna etiketatzeko Europa mailako metodologia gardena eta
komuna garatzea du helburu.
Era berean, Etxebizitza Sailaren eraikuntzaren kalitatea kontrolatzeko
laborategiaren zeregina nabarmendu behar da. Laborategiko arlo termikoak eraikuntzaren
sektorera aplikatutako ikerketa, garapen eta berrikuntzako jarduerak garatzen ditu,
eraikuntzaren esparruko produktu eta sistema energetikoki eraginkorragoak eta
ingurumenari dagokionez iraunkorrak lortzearren.
Birgaitzeko eragiketei dagokienez, birgaitzeko laguntzei buruzko araudi berriak
eragimen energetikoaren hobekuntzaren aldagaia sartu du, berokuntzaren eta ur bero
sanitarioaren produkzio-sistemen zentralizazioa eta/edo hobekuntza barnean hartuta.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
305
Etxebizitza Bideratzeko Planak EDSE 2020 estrategiaren 8. helburu estrategikoari
egiten dion ekarpena: administrazio publiko berritzailea, eraginkorra, irisgarria
eta herritarrekiko gardena zabaltzea.
Etxebizitza Bideratzeko Planak ekarpen handia egiten dio helburu horri, bi ardatz estrategiko
zuzentzen baititu Administrazioaren eragimena hobetzera. Zehazki, 4. ardatza baliabideak
eta bitartekoak Etxebizitza Politikari laguntzeko optimizatzera zuzentzen da. Helburu
horrekin, 2011n, Alokabide publifikatu da eta Etxebizitza Alokairuetarako Sozietate
Publikoarekin bat egin du. Bat-egite horrek sozietate-bilbea berregituratzea eskatu du,
sistemaren eraginkortasuna eta eragimena hobetuta.
Era berean, izena emateko eta etxebizitzak esleitzeko sistema aldatu da, prozesua erraztuta
eta prozeduraren eragimena handituta.
Bestalde, 5. ardatzak etxebizitza-politikaren gobernantza berri baterantz hurbildu nahi du,
eta hori lau jarduera-ildoren bitartez lortu nahi du:
5.1. ildoa. Esku-hartzen duten eragileen arteko informazio partekatua
hobetzea eta Administrazio elektronikoranzko prozesuak bizkortzea.
Jarduera-ildo horren bidez, etxebizitzaren esparruan diharduten eragile guztiek
sarean funtzionatzea lortu nahi du Planak.
5.2. ildoa: Toki Administrazioarekin harremanetan izateko eta
koordinatzeko eredu berria artikulatzea. Etxebizitza Bideratzeko Planak
gobernuen eta udalen estrategiak bat egiteko beharra ematen du aditzera.
5.3. ildoa: Hiritarrei arreta emateko tresnak modernizatzea eta hiritarrek
parte hartzeko ereduak erraztea. Etxebizitza Bideratzeko Plana bera lantzea oso
lagungarria izan da ―Etxebizitza gaietan, zure iritzia kontuan‖ hiritarrek parte
hartzeko prozesuan. Prozesuak Zerbitzu Publikoaren bikaintasunaren munduko
nazioarteko aitorpen garrantzitsuena lortu du: Nazio Batuen Saria (UNPSA)
―Mekanismo berritzaileen bitartez erabaki publikoen prozesuetan herritarren parte-
hartzea hobetuz‖ kategorian. Gainera, Sailak hainbat web-orriren bitartez parte
hartzeko aukera ematen du (Etxebide, Behategia, Bizilagun,…), baita gizarte-
sareetan parte hartzeko aukera ere: Facebook eta Twitter.
5.4. ildoa: Etxebizitzaren eta lurzoruaren arloko politiken ebaluazioan
sakontzea. Saila guztiz murgilduta dago gogoetako eta etengabeko hobekuntzako
prozesu batean, betiere etxebizitzaren arloko politika publikoen ebaluazioari
dagokionez, eta erantzukizunaren, partaidetzaren eta gardentasunaren printzipioei
jarraituta. Ebaluazioaren eredu berriak, halaber, kontuak emateko osagaia txertatu
du.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
306
7. GOMENDIOAK
Azken kapitulu honetan egindako ebaluazio-lanaren emaitzazko gomendioak egingo dira. Bi
arlo bereizitako gomendioak izango dira: batetik, ebaluazio-prozesua hobetzeko berezko
gomendioak, eta, bestetik, garatutako etxebizitza-politikak hobetzeko gomendioak.
Ebaluazio-prozesua 7.1
2010-12 hirurtekoan, Sailak aurrerapauso handiak egin ditu bere etxebizitza-politikak
ebaluatzeko ereduan. Ebaluatzeko beste irizpide eta ikuspegi batzuk txertatu ditu, hala nola
ebaluazio-txosten honek lehen aldiz gaineratzen duen iraunkortasunaren ebaluazioa.
Alabaina, ebaluazio-prozesua Sailaren prozeduren etengabeko hobekuntzako dinamika
batean murgilduta dago. Informazioaren kudeaketan egindako hobekuntza handiek
ebaluazio-prozesua errazten dute, ebaluazio-prozesuak hainbat iturritatik datorren
informazio-bolumen handia behar du-eta.
Ebaluazio-ereduak aurrerapauso handiak egin ditu alderdi horretan; alabaina, oraindik ere,
behar-beharrezkoa da ebaluazioa egiteko unean berariazko eskaerak egitea saihestuko duen
informazioa biltzeko protokolo bat ezartzea. Informazioa sortzen den unean bertan
informazioa modu sistematikoan eta zentralizatuan biltzeak, azken ebaluazioa errazteaz
gain, bermatu egiten du Etxebizitza Bideratzeko Planaren jarduera guztien jarraipen egokia
egitea. Horrenbestez, prozesuaren edozein unetan bitarteko ebaluazioa egitea ere
ahalbidetzen du.
Bestalde, ebaluazio-prozesuaren zailtasun nagusietako bat da, batzuetan, helburuak edo
erreferentziazko balioak definituta ez egotea, eta, hala, ebaluazio egokia egiteko
eragozpenak izatea. Izan ere, jarduera askotan gauzatzeari buruzko datu ugari izaten den
arren, erreferentziazko baliorik ezean, ezin da datu horien ebaluazioa egin, ez dago
ebaluatzerik ez badakigu emaitza horiek zein heinean erantzuten dioten baliabideen
eragimenenezko erabilera bati edo zein heinean lortu duten espero zen inpaktua.
Adierazle batzuen definizioan aurrera egitea –ebaluaziorako giltzarri diren adierazleak
identifikatuta– oso lagungarria izango da Eusko Jaurlaritzako Etxebizitza, Herri Lan eta
Garraio Sailaren etxebizitza-politiken eragimena, eraginkortasuna, koherentzia, ekitatea,
gogobetetasuna, partaidetza eta iraunkortasuna hobeto ebaluatzeko.
Beraz, etorkizunean egingo diren ebaluazio-prozesuei begira, Planean barne hartutako
ekintza eta programa bakoitzaren ebaluagarritasuna aztertzeko beharra kontuan hartzeko
azpimarratzen da; funtsezkoa baita adierazle egokiak aukeratzea eta ebaluaziorako
oinarrizkoak eta lehentasunezkoak diren alderdiak identifikatzea, azterketa hobea egiteko.
Esanak esan, ebaluazioa eraginkorragoa izango da, ebaluazioaren galderei erantzungo
baitzaie.
Bestalde, ebaluazio-prozesua irekiagoa eta parte-hartzaileagoa izatea lortu behar da,
ebaluazio pluralista baterantz aurrera egin behar da eta parte hartzen duten eragile guztien
ikuspegi ezberdinak barne hartu behar dira.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
307
Etxebizitza-politika 7.2
a) Alokairua sustatzea
Enplegu eta Gizarte Gaietako Saila bat dator Etxebizitza Bideratzeko Planaren helburuekin,
eta alokairua sustatzen saiatu da. Hala ere, egoera ekonomiko eta finantzario zailak izugarri
eragozten du etxebizitza babestu berrien sustapena, eta ondorioz, oso zaila da hasiera
batean aurreikusitako helburuak betetzea.
Zailtasun horiek ezagututa, Sailak, 2011n, aldatu egin zituen hasiera batean finkatutako
helburuak. Alokairuko etxebizitza erabilien programetara (Bizigune eta ASAP) bideratu zituen
eraikuntza-helburuak eta alokairuaren helburu orokorrari eustea lortu zuen, modu horretara.
Testuinguruetan erabakigarriak diren aldaketen aurrean helburuak birmoldatzea esparru
pribatuko plangintza estrategikoko prozesuetan praktika arrunta da, baina politika publikoen
esparruan salbuespen nabarmen bat da, etorkizunean errepikatu beharko dena testuinguru
aldaketen aurrean.
Zailtasun horien ondorioz, alokairuko etxebizitza berrien eraikuntzaren helburua % 43ra iritsi
den bitartean, Bizigune Programak azken urteetan ezagututako arrakasta errepikatu du
oraingoan ere eta aurreikusitako helburuaren % 94ko betetzea lortu du.
Ebaluazioaren arabera, etorkizunak programak eraginkorrago bihurtzeko kontuan hartu
beharreko hurrengo gomendioak egin dira Etxebizitzaren Euskal Behategitik:
ALOKAIRUKO ETXEBIZITZEN PARKEAREN GIZARTE ZEREGINA BERMATZEA.
Azken urteotan, aurrerapen handia ikusi da gai horretan. Izan ere, ez da ahaztu behar
Sailak araudi berri bat onartu duela. Horren bidez, alokairu-erregimeneko etxebizitzak
baremazio-sistemaren bitartez esleitzen dira; horrela, etxebizitza horiek behar
handienak eta baliabide eskasenak dituzten familiei zuzentzeko. "Edonola ere,
alokairuko parkearen gizarte-zeregina bermatzeak Sailaren lehentasuna izan behar du
betiere; are gehiago, aurrekontu-murrizketa handien egoera honetan, Administrazioak
dituen baliabide urriak premia handieneko beharretara bidera daitezen." Alokairuko
parke publikoa azken finean gizarte-sare gisa konfiguratzeak, kaleratzeen arazoari
aurre egiteko, parke horren gizarte-zeregina are eta gehiago nabarmendu baino ez du
egiten. Ildo horretatik, etxebizitza babestuen aldizkako ikuskapenak egiten jarraitu
beharra dago, alokairu-erregimeneko etxebizitza okupatuetarako berariazko
ikuskapen-planak abiarazita.
POLITIKA SEKTORIALEKIKO KOORDINAZIOA AREAGOTZEA. Etxebizitza-beharrei
eraikuntza berrien bitartez erantzuteko zailtasunak direla eta, garrantzi handiagoa
hartzen dute alokairua ordaintzeko zuzeneko diru-laguntzek. Dena den, laguntza
horien kudeaketa ez dagokio Etxebizitza Sailburuordetzari, Gizarte Politikei baizik.
"Hortaz, beharrezkoa suertatzen da etxebizitzaren eta gizarte-gaien alorreko politikak
egoki koordinatzea; nahiz eta, bi alor horiek sail berean batzeak, ziur asko,
koordinazio hobea lortzen lagunduko duen."
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
308
LURRALDE OREKA HOBETZEA. Plan Zuzentzaileak lurralde-berroreka izan du
helburu eta, neurri batean, horretan lagundu du; Arabako lurraldeak nagusitasuna
nabarmen galdu duela ikusi baita. Hala ere, arlo horretan lan handia dago egiteko.
Horregatik, datorren laurtekorako planteatu beharreko helburuen artean, Gipuzkoan
eta Bizkaian alokairu-erregimeneko babes publikoko etxebizitzen presentzia handiagoa
aurreikusi behar da.
ASAP PROGRAMA SUSTATZEA. 2010-2013 Etxebizitzaren eta Hiri Berrikuntzaren
Plan Zuzentzaileak alokairuko merkatuan bitartekotza-programa berri bat jarri du
abian (ASAP). 2012an, agente laguntzaileen sarea konfiguratu da; baina, etxebizitza
gutxi atzeman dira oraindik eta 3 errentamendu-kontratu besterik ez dira sinatu.
Sailak programa hori bultzatu beharko luke EAEko alokairuko merkatua abian jartzeko;
berregokitzapen-neurriak hartuta kudeaketa-sisteman (betiere) eta gehieneko
prezioetan ere, programaren arrazoizko arrakasta ziurtatzeko aukera handiak izateko."
ETXEBIZITZA ESKURATZEKO HAUTABIDEZKO FORMULA BERRIAK AZTERTZEA.
Egungo egoeran, konponbideak ekarriko dituzten formula irudimentsuak eta
berritzaileak lortu behar dira, eta gaur egungo jabetza-alokairu binomioa gainditzeko
lan egin behar da. Hautabidezko formula horiek (jabetza partekatua, aldi baterako
jabetza, kooperatiben Andel eredua, etab.), bi edukitze-erregimenen artean kokatzen
direnak, baliabide ekonomiko gutxieneko pertsonentzat etxebizitza eskuratzeko aukera
izan liteke.
ERRENTEN POLITIKA BERRIKUSTEA Errenten politika berrikusi behar da, errenten
sistema bakarra ezartzeko, esleitutako etxebizitza edozein programatan biltzen delarik
ere. Ekintza hau garatu gabe geratu da 2010-2013 Planean.
b) Birgaitzeko jarduerak sustatzea
Eusko Jaurlaritzako Enplegu eta Gizarte Politiketako Sailak Euskal Autonomia Erkidegoko
eraikinen eta etxebizitzen birgaitzea sustatzeko egindako ekarpenak onura handia ekarri dio
euskal gizarteari. Partikularrentzako eta auzokideen elkarteentzako diru-laguntzen programei
esker, euskal familiek bizi-kalitatea hobetzea lortu dute, eta, halaber, etxebizitzen
bizigarritasuna, irisgarritasuna eta erosotasuna hobetu da.
Aldi berean, Udalei eta Birgaitzeko Hirigintza Sozietateei ondare urbanizatua eta eraikia
birgaitzeko emandako diru-laguntzei esker, baita Irisgarritasun Programaren baitako diru-
laguntzei esker ere, hiri-inguruneak hobetu dira, irisgarritasun-baldintzak hobetu dira eta
segurtasuna areagotu da.
2010ean, 2010-2013 Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Plana eta Hiri Birgaitzerako
eta Eraberritzerako Plan Estrategikoa onartu ziren, eta horrek agerian utzi du Etxebizitza
Sailak esparruan aurrera egiteko egin duen apustu irmoa. Aipatutako planetan,
proposatutako helburuak betetzeko beharrezkoak diren ekintzak barne hartuta daude, planak
landu direnean antzemandako ahultasun nagusietan hobetzeko helburuarekin.
Hala ere, Plana amaitu den honetan, hainbat alderdi azpimarratu eta indartu behar dira,
etxebizitza-politika publikoen eraginkortasuna areagotzeko. Horregatik, honako gomendio
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
309
hauek egin dira Etxebizitzaren Euskal Behategitik, etorkizunean martxan jarriko diren
programen eraginkortasuna eta efizientzia irabazteko helburuarekin:
ETORKIZUNEKO ERRONKA GARRANTZITSUENETAKO BATI ERANTZUTEA:
ADINEKO PERTSONAK ETA IRISGARRITASUN ARAZOAK DITUZTEN
ETXEBIZITZAK Euskadiko gizartea zaharkituta dago eta etxebizitza-parkea ere bai,
eta irisgarritasun-arazo handiak ditu, izan ere, Euskadiko hiru eraikinen artetik bik ez
dute irisgarritasun unibertsala betetzen, eta horrek izan beharko luke, hain zuzen ere,
datozen urteetara begira Eusko Jaurlaritzaren etxebizitza-politiken lehentasunezko
helburu bat. Ezin da ahaztu, gizarteak bete beharreko helburuetako bat, adineko
pertsonak euren etxeetan ahalik eta denbora gehien bizitzea dela. Erronka hori
betetzeko, funtsezkoa da arloko politika desberdinak eta Sailen eta Erakundeen
politikak osagarriak izatea.
JARDUERAK LEHENESTEA. Administrazioak gero eta baliabide gutxiago ditu, hortaz,
gero eta beharrezkoagoa da ezinbestekoak diren jardueretara zuzentzea ahaleginak.
Euskal Autonomia Erkidegoko parke eraikiaren berrikuntzan esku hartzeko beharren
diagnostikoan urrakortasun handieneko zonak identifikatu dira eta zona horiei eman
behar zaie lehentasuna esku hartzeko orduan.
LAGUNTZAK LEIHATILA BAKAR BATEAN ZENTRALIZATZEA. Programa asko
daude eta horrek nahaste handia sortzen du herritarrengan, eta, azkenean, herritarrek
ez dituzte ezagutzen eskura ditzaketen laguntzak. Bestalde, informazioa eskuratzeko
modua errazteaz gain, leihatila bakarrak bikoiztasunak saihesten laguntzen du,
prozesu guztien integralitatea ziurtatuz eta baliabide publikoen eraginkortasuna
hobetuz.
SENTSIBILIZAZIO KANPAINA BAT EGITEA. Eraikinen birgaitzeko integraleko
programen arrakasta, jabeen erkidegoen inplikazio-mailaren mende dago. Inoiz baino
premiazkoagoa da jabeei ikusaraztea birgaitze-jarduerak benetan beharrezkoak direla
eta abantaila handiak lortzen direla. Inbertsio pribatuetan (familiek egiten
dituztenetan, funtsean), egindako inbertsioaren emaitza argiak lortu behar dira
eraginkortasun energetikoan, irisgarritasunean, eraikinen kontserbazioan eta hiriaren
hobekuntzan. Horregatik, Eusko Jaurlaritzak bere politiken helburuak argi eta garbi
helarazi behar dizkie herritarrei, eta pertsonen bizi-kalitatea zein neurritan hobetuko
den eta birgaitze-obrak egiteko zein laguntza dauden jakinarazi behar zaie. Zentzu
horretan, ezin da ahaztu gastu publiko eta pribatu handia eragingo dutela horrelako
obrek.
BIRGAITZEKO HIRIGINTZA SOZIETATEEN ZEREGINA INDARTZEA. Orain arte
planteatu diren alderdiak kontuan hartuta, komenigarria litzateke Birgaitzeko
Hirigintza Sozietateen zeregina indartzea. HBSek zeregin oso garrantzitsu bat beteko
dute, zenbat eta gehiago sustatu area osoen eraberritzea eskatzen duten birgaitze
integraleko jarduerak, baita leihatila bakarra ezartzean ere. Ezin da ahaztu,
herritarrengandik oso hurbil dauden erakundeak izateaz gain, kasu askotan laguntzen
informazioa eta izapideak egiteko laguntza emateko zerbitzuak ere direla. Halaber,
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
310
Birgaitzeko Hirigintza Sozietate berriak gehiago sustatu beharko lirateke, lurralde osoa
estaltzeko.
c) Beste jarduera batzuk
Alokairu-erregimena sustatzea eta birgaitzeko jarduerak bultzatzea dira Etxebizitza, Herri
Lan eta Garraio Sailaren etxebizitza-politikaren bi oinarrizko zutabeak, eta Sailak bi zutabe
horietan oinarritu beharko ditu bere jardunak eta baliabideak.
Haatik, Sailaren jardunak jarduera, programa eta zerbitzu anitz hartzen du, eta horiek ere
ebaluatu egin dira Txosten honetan. Egindako analisitik Sailaren etxebizitza-politikaren
zenbait alderdiri buruzko honako gomendio hauek ondoriozta daitezke:
2012an onartutako araudi berriarekin (etxebizitza babestuetan izena emateko eta
esleitzeko prozesua arautzen du), baliteke prozesuaren eraginkortasuna hobetzea eta
uko-egiteen kopurua gutxitzea. Hala ere, uko-egite asko gertatzen direla kontuan
hartuta, lehentasuna eman beharko litzaioke gaiari eta etxebizitza horiek betetzeko
biderik egokienak eta eraginkorrenak lortu beharko lirateke: alokairua, zatikako
ordainketa eta abar.
Ahalegin handiagoa egin beharko litzateke etxebizitza- eta birgaitze-politiken
onuradunen asetasuna ezagutzeko adierazle gehiago lortzeko.
Alokairu babestuko etxebizitza-parkearen kudeaketa optimizatu beharko da,
eta arreta berezia jarri beharko zaio eragimenari eta alokairuko etxebizitza babestuen
esleipendunek planteatutako arazoen ebazpenari.
Parkearen kalitatearen arloko alderdiei dagokienez, eta esleipendunek egindako
balorazioak aintzat hartuta, beharrezkotzat jo da etxebizitza babestuen
isolamendu termikoa eta akustikoa hobetzea.
Egindako ebaluazioak Udalek etxebizitza bihurtutako merkataritza-lokalei buruzko
informazioaren arloko defizita hauteman du. Interes handikotzat jo da Euskal
Autonomia Erkidegoan azken urte hauetan etxebizitza bihurtutako lokalen
kopurua eta kokalekua aztertuko duen azterlana egitea. Edonola ere, etxebizitza
babestuko kalifikazioa lortu dutenak eta, aitzitik, merkatuko prezioan merkaturatutako
etxebizitza libre bihurtu direnak zehaztu beharko dira –Donostiako Udalaren kasuan
esate baterako–.
Azkenik, garrantzi handikoa da Eusko Jaurlaritzaren beste Sailekiko eta beste
Administrazio Publikoekiko eta eragile pribatuekiko koordinazioa hobetzeko
ahaleginean jarraitzea, etxebizitza babesturako beste lurzoru batzuk antzemateko
eta etxebizitza-eskari handiena duten zonetan jada eskura dauden lurzoruen
eraikuntzarako izapideak arintzeko.
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
311
A. Eranskina ARAUDI ERREGULATZAILEA
A.1. taula Etxebizitza-politiken araudi erregulatzailea
Araudia
Babes ofizialeko etxebizitzen erregimen juridikoa
39/2008 Dekretua, martxoaren 4koa, babes publikoko etxebizitzen erregimen juridikoari eta etxebizitza eta lurzoruaren esparruko finantza-neurriei buruzkoa. (59 zk. EHAA, 2008ko martxoaren 28koa).
Etxebizitza-eskatzaileen erregistroa
Agindua, 2012ko urriaren 15ekoa, Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio sailburuarena, etxebizitza-eskatzaileen erregistroari eta babes ofizialeko etxebizitzak nahiz araubide autonomikoko zuzkidura-bizitokiak esleitzeko prozedurei buruzkoa. (211 zk. EHAA, 2012ko urriaren 31koa).
Agindua, 2012ko abenduaren 12koa, Etxebizitza, Herri Lan eta Garraioetako sailburuaren 2012ko urriaren 15eko Agindua zuzentzen duena. (251. zk. EHAA, 2012ko abenduaren 28koa).
Babes ofizialeko etxebizitza eskuratzeko gehieneko diru-sarrerak
Agindua, 2011ko irailaren 14koa, Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio sailburuarena, babes ofizialeko etxebizitza eskuratzeko ziurtatu beharreko urteko diru-sarrera haztatuen mugak aldatzen dituena. (187 zk. EHAA, 2011ko irailaren 30ekoa)
Babes ofizialeko etxebizitzen gehieneko prezioak
Agindua, 2010eko azaroaren 3koa, Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio sailburuarena, babes ofizialeko etxebizitzen gehieneko prezioak zehazteari buruzkoa. (222 zk. EHAA, 2010eko azaroaren 18koa).
Babes ofizialeko etxebizitza eta etxebizitza libre erabilia erosteko finantza-neurriak
Agindua, 2010eko urriaren 6koa, Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio sailburuarena, etxebizitzak erosteko finantza-neurriei buruzkoa. (203 zk. EHAA, 2012ko urriaren 21ekoa).
Alokabideren publifikazioa eta hedapena
65/2011 Dekretua, martxoaren 29koa, Alokabide SA sozietatearen partaidetzak erosi, eta sozietate publikoa sortzea erabakitzen duena.
111/2011 Dekretua, ekainaren 7koa, Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio Sailera atxikitako Alokabide SA sozietate publikoaren zuzendaritza-taldekideen zerrenda onartzeko dena.
181/2011 Dekretua, uztailaren 26koa, Alokabide SA eta Sociedad Pública de Gestión de Viviendas en Alquiler / Etxebizitza Alokairuetarako Sozietate Publikoa SA sozietate publikoen bat egitea onartu, Sociedad Pública de Gestión de Viviendas en Alquiler / Etxebizitza Alokairuetarako Sozietate Publikoa SA sozietatea azkendu eta Alokabide SAren estatutuak aldatzeko dena.
Alokairua sustatzea Agindua, 2008ko azaroaren 7koa, Etxebizitza eta Gizarte Gaietako sailburuarena, babes publikoko etxebizitzak sustatzeko laguntzei eta alokairua bultzatzeko neurriei buruzkoa. (222 zk. EHAA, 2008ko azaroaren 19koa).
268/2011 Dekretua, abenduaren 20koa, kreditu-erakundeen eta Euskal Autonomia Erkidegoko Administrazioaren arteko finantza-lankidetzari buruzkoa, etxebizitzaren eta lurzoruaren arloan. (247 zk. EHAA, 2011ko abenduaren 30ekoa).
Alokairuko merkatuko bitartekaritza-programa (ASAP)
43/2012 Dekretua, martxoaren 27koa, merkatu libreko etxebizitzen alokairurako bitartekaritzako ASAP programa sortzeko dena (Alokairu Segurua, Arrazoizko Prezioa). (66 zk. EHAA, 2012ko martxoaren 30ekoa).
Azalera-eskubidea saltzea Agindua, 2010eko uztailaren 21ekoa, Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio sailburuarena, babes ofizialeko hainbat etxebizitza azalera-eskubidean eraikita dauden Euskal Autonomia Erkidegoko Administrazio Orokorraren jabetzako lurzorua erosteko eskakizunak ezartzen dituena.
Agindua, 2011ko maiatzaren 18koa, Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio sailburuarena, zeinen bidez eskakizunak ezartzen baitira azalera-eskubidean eraikita dauden babes ofizialeko hainbat etxebizitza hartzen duen Euskal Autonomia Erkidegoko Administrazioaren lurzorua erosteko.
Agindua, 2012ko uztailaren 26koa, Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio sailburuarena, Euskal Autonomia Erkidegoko Administrazio Orokorraren lurzorua erosteko baldintzak ezartzeko dena, lurzoru horretan azalera-eskubideko zenbait etxebizitza eraikita baitaude. (148 zk. EHAA, 2012ko uztailaren 31koa).
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
312
Bizigune-Etxebizitza Hutsen Programa
"316/2002 Dekretua, abenduaren 30ekoa, "Etxebizitza Hutsaren Programa" sustatu eta bultzatzen duena, programa horren araubide juridikoa ezartzen duena eta "Vivienda y Suelo de Euskadi S.A./Euskadiko Etxebizitza eta Lurra, SA" (VISESA) Baltzu Publikoari programa kudeatzeko ardura ematen diona." (249. EHAA, 2002ko abenduaren 31).
100/2004 Dekretua, 2004ko ekainaren 1ekoa, «Etxebizitza Hutsaren Programa» sustatu eta bultzatzen duen, programa horren araubide juridikoa ezartzen duen eta «Vivienda y Suelo de Euskadi S.A./Euskadiko Etxebizitza eta Lurra, SA» (VISESA) Baltzu Publikoari programa kudeatzeko ardura ematen dion 316/2002 Dekretua aldatzeari buruzkoa. (VISESA). (110 zk. EHAA, 2004ko ekainaren 11koa).
61/2009 Dekretua, martxoaren 10ekoa, 316/2002 Dekretua, abenduaren 30ekoa, hirugarrenez aldatzeko dena. Dekretu horrek «Etxebizitza Hutsaren Programa» sustatu eta bultzatzen du, programa horren araubide juridikoa ezartzen du eta Etxebizitza Alokairuetarako Sozietate Publikoa SAri baltzu publikoari programa kudeatzeko ardura ematen dio. (59 zk. EHAA, 2009ko martxoaren 26koa).
268/2011 Dekretua, abenduaren 20koa, kreditu-erakundeen eta Euskal Autonomia Erkidegoko Administrazioaren arteko finantza-lankidetzari
buruzkoa, etxebizitzaren eta lurzoruaren arloan. (247 zk. EHAA, 2011ko abenduaren 30ekoa).
Agindua, 2003ko apirilaren 22koa, Etxebizitza eta Gizarte Gaietako sailburuarena, "Etxebizitza Hutsaren Programaren" lagapen-baldintzei eta esleipen-prozedurari buruzkoa. (96 zk. EHAA, 2003ko maiatzaren 19koa).
Agindua, 2004ko azaroaren 26koa, Etxebizitza eta Gizarte Gaietako sailburuarena, «Etxebizitza Hutsen Programa» esleitzeko baldintzei eta prozedurari buruzko aginduaren bigarren aldaketarena. (239 zk. EHAA, 2004ko abenduaren 16koa).
Agindua, 2009ko azaroaren 4koa, Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio sailburuarena, «Etxebizitza Hutsaren Programaren» lagapen-baldintzei eta esleipen-prozedurari buruzko Aginduaren hirugarren aldaketa egiteko dena (225 zk. EHAA, 2009ko azaroaren 23koa).
Agindua, 2009ko irailaren 24koa, Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio sailburuarena, sustatzaile pribatuen titulartasunpeko etxebizitza libre berriak mobilizatzeko finantza-neurriei buruzkoa. (194 zk. EHAA, 2009ko urriaren 8koa).
Etxebizitzak birgaitzea
Agindua, 2006ko abenduaren 29koa, Etxebizitza eta Gizarte Gaietako sailburuarena, etxebizitza birgaitzeko finantza-neurriei buruzkoa. (18 zk. EHAA, 2007ko urtarrilaren 25ekoa).
Agindua, 2007ko martxoaren 8koa, Etxebizitza eta Gizarte Gaietako sailburuarena, etxebizitza birgaitzeko finantza-laguntzei buruzko 2006ko abenduaren 29ko Aginduko errakuntzak zuzentzen dituena. (86 zk. EHAA, 2007ko maiatzaren 7koa).
Agindua, 2011ko azaroaren 23koa, Etxebizitza, Herri Lan eta Garraioetako sailburuarena, etxebizitza birgaitzeko finantza-neurriei buruzko agindua aldatzen duena. (226. EHAA, 2011ko azaroaren 29koa).
317/2002 Dekretua, abenduaren 30ekoa, ondare urbanizatu eta eraikia birgaitzeko jarduketa babestuei buruzkoa. (249. EHAA, 2002ko abenduaren 31).
Hutsen zuzenketa, honako dekretu honena: "317/2002 Dekretua, abenduaren 30ekoa, ondare urbanizatu eta eraikia birgaitzeko jarduketa babestuei buruzkoa". (69 zk. EHAA, 2003ko apirilaren 7koa).
Agindua, 2013ko uztailaren 31koa, Enplegu eta Gizarte Gaietako Sailburuarena, etxebizitzak eta eraikinak birgaitzeko REVIVE laguntza-programa arautzen duena, Euskal Autonomia Erkidegoko ondare eraikian esku hartzeko proiektuak lantzeko eta horiek sorrarazitako lanak gauzatzeko (157. zk. EHAA, 2013ko abuztuaren 20koa).
241/2012 Dekretua, azaroaren 21ekoa, Euskal Autonomia Erkidegoan eraikinen ikuskapen teknikoa arautzen duena (241. zk. EHAA, 2012ko abenduaren 14koa).
Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua
Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz
313
REVIVE programa
Agindua, 2012ko uztailaren 18koa, Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio sailburuarena, etxebizitzak eta eraikinak birgaitzeko REVIVE (Rehabilitación de Viviendas y Edificios) laguntza-programa arautzen duena, Euskal Autonomia Erkidegoko eraikin-ondarean esku hartzeko proiektuak lantzeko eta horiek sorrarazitako lanak gauzatzeko. (146 zk. EHAA, 2012ko uztailaren 27koa).
Finantza-entitateekiko lankidetza-hitzarmena
Kreditu-establezimenduekiko finantza-lankidetzako hitzarmena, 2011. urterako, etxebizitzaren eta lurzoruaren arloan babes daitezkeen jardunei dagokienez.
Mailegu kualifikatuetarako interes-tasa
228/2012 Dekretua, urriaren 30ekoa, kreditu-erakundeen eta Euskal Autonomia Erkidegoko Administrazioaren arteko finantza-lankidetzari buruzko Dekretua aldatzen duena, etxebizitzaren eta lurzoruaren arloan. (221. EHAA, 2012ko azaroaren 15ekoa).
Babes ofizialeko etxebizitzara zuzenduko diren ondare publikoak sortzeko lurzorua kostu bidez eskuratzeko finantza-neurriak
Agindua, 2006ko abenduaren 29koa, Etxebizitza eta Gizarte Gaietako sailburuarena, lehentasunez erregimen orokorreko zein erregimen bereziko babes ofizialeko etxebizitzak sustatzera bideratutako lurzoru-ondare publikoak osatzeko lurzorua kostu bidez eskuratzeari dagozkion lurzoruaren inguruko finantza-neurriei buruzkoa. (18 zk. EHAA, 2007ko urtarrilaren 25ekoa).
Agindua, 2010eko otsailaren 3koa, Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio sailburuarena, berehala eraikitzeko den lurzoruaren urbanizazioari aplikatzeko finantza-neurriei buruzkoa, babes publikoko etxebizitzak lehentasunez sustatzeko. (39 zk. EHAA, 2010eko otsailaren 26koa).
HIRIBER programa Agindua, 2010eko otsailaren 24koa, Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio sailburuarena, lehentasunez esku hartzeko auzoak eta hiri-eremuak hobetzeko diru-laguntzen Hiriber programa arautzen duena.
IRISGARRITASUNERAKO PROGRAMA
20/1997 Legea, abenduaren 4koa, irisgarritasuna sustatzekoa.
68/2000 Dekretua, apirilaren 11koa, hiri-inguruneen, espazio publikoen, eraikinen eta informazio eta komunikazioko sistemen irisgarritasun-baldintzei buruzko arau teknikoak onartzen dituena.
2010eko ekitaldirako Euskal Autonomia Erkidegoko aurrekontu orokorrak onartzen dituen abenduaren 23ko 2/2009 Legean, 2009ko abenduaren 31n argitaratutakoan, 2010eko deialdiaren aurrekontu-estaldurarako beharrezko ordainketa-kredituen eta konpromisoen zuzkidura hartzen da aintzat.
Agindua, 2011ko uztailaren 27koa, Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio sailburuarena. 2011ko abuztuaren 16ko 154. zk.EHAAn argitaratua. Agindu honen bitartez deitzen eta arautzen dira irisgarritasun-planak egiteko eta eguneratzeko, hobekuntza obrak burutzeko eta hiri-ingurunean zein eraikinetan irisgarritasuna bermatzeko beharrezkoak diren ekipamenduak erosteko udalentzat eta toki-erakunde txikientzat diru-laguntzak.
Eraikal Programa
2010eko ekitaldirako Euskal Autonomia Erkidegoko aurrekontu orokorrak onartzen dituen abenduaren 23ko 2/2009 Legean, 2010eko martxoaren 16an argitaratutakoan, 2010eko deialdiaren aurrekontu-estaldurarako beharrezko ordainketa-kredituen eta konpromisoen zuzkidura hartzen da aintzat.
Agindua, 2010eko irailaren 15ekoa, Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio sailburuarena. (194 zk. EHAA, 2010eko urriaren 7koa).
Eraikuntzaren kalitatea kontrolatzeko laborategia
2010eko ekitaldirako Euskal Autonomia Erkidegoko aurrekontu orokorrak onartzen dituen abenduaren 23ko 2/2009 Legean, dagokion esleipen izenduna islatu da.
Agindua, 2010eko apirilaren 26koa, Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio sailburuarena.
Agindua, 2010eko apirilaren 27koa, Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio sailburuarena.
Beste diru-laguntza izendun batzuk
2010eko ekitaldirako Euskal Autonomia Erkidegoko aurrekontu orokorrak onartzen dituen abenduaren 23ko 2/2009 Legean, dagokion esleipen izenduna islatu da.
Agindua, 2010eko maiatzaren 14koa, Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio sailburuarena.
Beste arau batzuk 123/2012 Dekretua, uztailaren 3koa, hirigintzako estandarrei buruzkoa. (143 zk. EHAA, 2012ko uztailaren 23koa).
Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.