SEKTÖRE ÖZEL İŞ KAZALARI VE KAZA KÖK-NEDE ANALİZİ

1

Bölge idare mahkemesinin Antalya da bulunduğu,

buraya bağlı illerin de;

- Isparta

- Burdur

- Afyon

- Denizli illeri olması ve özellikle iş mahkemesi

ağırlıklı olarak çalışmam dolayısıyla en çok iş

kazalarının hangi sektörde olduğunu takip etme

şansım olduğunu.

2

Bölgemizde meydana gelen iş kazalarını

sektörlere göre sıralama yaparsak ülkemiz de

olduğu gibi bölgemizde de

1. sırada İnşaat,

2. sırada Turizm,

3. sırada ise mermer üretme ve işleme sektöründe

meydana geldiği.

3

İnşaat sektöründeki kazaların, özellikle merdiven boşluğu ve asansör boşluğu olmak üzere güvenli olmayan iskelelerden yüksekten düşme şeklinde olduğu görülmektedir.

Burada kurumsal büyük firmaların haricindeki inşattalar da İSG hizmetlerini yürütmenin de zor olduğu.

4

2. sırada turizm sektörünün bulunduğu, bu sektörde en çok görülen kazaların elektrik çarpması, kayma/düşme, havuzda görülen boğulmalar ve kaydıraklarda meydana gelen kazalar olduğu görülmektedir.

5

3. sırada ise mermer ocakları ve mermer

işleme fabrikalarında meydana gelen

kazalar olup, bu işyerlerindeki kazalar ise

ölüm ya da uzuv kayıplı kazalara sıkça

rastlanılmaktadır.

6

Bu 3 sektörde meydana gelen kazaların kök

nedenlerine bakıldığında;

İnşaat sektörü ile ilgili iş güvenliği faaliyetlerinin

sağlıklı yapılamadığı, bunun kök sebebinin de

çalışan eleman sirkülasyonundan

kaynaklanmaktadır.

İnşaat sektöründe yüksekten düşmenin

önlenebilmesi için de yüksekte çalışmaların

Yönetmelik kapsamına alınması gerektiği ve

sertifikası olmayanların bu eğitimi yapmaması

gerektiği ve bu eğitiminde uygulama ağırlıklı

yapılması gerektiği.

7

Fakat Turizm ve Mermer sektöründe ise iş sağlığı

ve güvenliği kanunun daha iyi uygulandığının

görüldüğü, bunun sebebinin de buralarda çalışan

sirkülasyonunun, inşaat sektörüne göre az olması

ve çoğunlukla tam zamanlı uzmanların görev

alması sebebiyle mevzuatın işverene yükümlediği

sorumlulukların, mümkün olduğunca yerine

getirildiği gözlenmektedir.

8

Manavgat bölgesinde bir otelin yüzme havuzunun altında bulunan elektrik motorlarının kumanda panosunda oluşan bir elektrik kaçağından dolayı yerlerin ıslak olması, çalışanında KKD olarak ayağında izole çizme veya izole ayakkabı, elinde AG izole eldiven olmamasından dolayı genç bir çalışanın elektrik akımına çarpılması neticesinde vefat etmesi.

9

Bu kazanın kök nedeni;

1-Hayatını kaybeden çalışanın elektrik teknisyeni

olmasına rağmen kişisel koruyucu donanım kullanması

gerektiği bilincinin verilmemesi,

2-İSG uzmanının risk analizini yaparken bu konu ile

ilgili olarak kendisinin bu konudaki bilgisinin yetersiz

olmasının yanında araştırma yapıp destek almaması.

3-Burada çalışma yapılırken hangi KKD kullanması

gerektiğinin işverene iletilmemesi,

4-İSG uzmanının bu konuda yetersiz bilgiye sahip

olması. Bu kazanın oluşmasına sebebiyet vermiştir.

10

Kemer bölgesinde bulunan bir otelde elektrik çarpması sonucu meydana gelen ölümlü olayda;

Vefat edenin gece saat 11.00 sularında otel bahçesindeki beton temizleme işini makine yardımı ile yaparken, uzatma kablosun

un ek yerinin izole bant ile izole edilmesi, zamanla bu izolenin özelliğini kaybetmesi nedeniyle, ıslak bir ortamda, ıslak elle uzatma kablosunu çekmeye çalışırken deforme olan ek yerini tutması sonucu elektrik akımına kapılmasıyla meydana gelen ölümlü iş kazası olduğu.

11

Bahse konu bu ölümlü iş kazasının da kaza kök-neden analizine bakıldığında;

1-Bu elektrik uzatma kablosunun ek yerinin kimin yaptığının belli olmadığı. Bu eki kazazedenin kendisinin yada aynı işi yapan başka bir arkadaşının yapmış olacağı, bu durumda İSG uzmanının eğitimleri yaparken “işi ehline yaptırılması” konusunda yeterli eğitim vermemesi,

2-Şayet otelin teknik servisine yaptırıldı ise bunun daha vahim olduğu, çünkü ıslak ortamda kullanılan bu ekli uzatma kablosunun her zaman risk taşıdığının bu mesleği yapanlarında tam anlamıyla bilmediği,

3-Her iş kazasında olduğu gibi İSG eğitimlerin yeterli ve davranış değişikliği yapacak şekilde yapılmadığı, sadece formaliteleri yerine getirmek için yapıldığının anlaşıldığı.

12

Yine Kemer bölgesinde bulunan bir otel haftanın bir

günü öğleden sonra bizim pazarlara benzer bir sergi

pazarı günleri tertip ettiği, pazarcının birinin de otel

bahçesinde bulunan fakat kaçak akım rölesi olmayan

bir prizden eski ve yıpranmış bir uzatma kablosu

çekerek aydınlatma yaptığı, o günde 16 yaşlarında olan

yeğeni yardıma geldiği, geç vakit sergi sona erince

malzemeleri toplama aşamasında serginin altında

bulunan profil karyolanın üzerinde bulunan yıpranmış

ve deforme olmuş uzatma prizinden profil karyolaya

elektrik kaçağı olduğu bunun farkında olmayan

çocuğun elektrik akımına kapılarak vefat ettiği.

13

Bu kazanın kök-neden analizinin de;

Otelin elektrik sisteminde olmayan yada olup ta

çalışmayan kaçak akım rölesinden dolayı meydana

geldiği,

Bu durumunda yine İSG uzmanlarının risk analizini

yaparken bu durumu dikkate almamaları, yada

öngörülmüş olmasına rağmen işverenin dikkate

almaması sonucu bu kazanın meydana geldiğinin

değerlendirildiği.

14

15

16

2017 SGK VERİLERİNE GÖRE TURİZM SEKTÖRÜ ÖLÜMLÜ İŞ KAZASI ANALİZİ

12

1 0

2 2

0 0 0

14

1

0

2

0

2

4

6

8

10

12

14

16

1-Oteller vb. konaklama yerleri 2-Tatil ve diğer kısa sürelikonaklama yerleri

3-Kamp alanları. motorlukaravan ve karavan tipi treyler

park hizmetleri

9-Diğer konaklama yerleri

ERKEK

KADIN

TOPLAM

17

18

Turizm sektöründe elektrik çarpması sonucu meydana gelen iş

kazalarının bir çoğu ölümle sonuçlanmakta, bunun kök nedeni de;

otelin elektrik sistemindeki kaçak akım rölesi olmaması yada çalışmaması,

Bahçe ve mutfak gibi sulu çalışma alanlarında standartlara uygun elektrik uzatma kablosu, fiş priz siteminin kullanılması,

Bilinçsizce tesisatla oynanması,

Islak elle elektrikli cihazlara dokunulması, topraklamaların sağlıklı yapılmaması ve ölçümlerinin her ne kadar yapıldığı belirtilse de çoğunlukla tekniğine uygun yapılmaması,

Elektrik kazalarının meydana gelmesinde önemli etkenler olduğu görülmektedir.

19

Yanık, ısı, elektrik veya kimyasal maddelere

maruz kalma sonucunda deri ve derialtı

dokularda meydana gelen yaralanmalar da

sıkça görülmektedir.

20

ELEKTRİK

21

Turizm sektöründe faaliyetlerde bulunan otel, restoran ve lokanta işletmelerinde yoğun olarak karşımıza çıkan düşmeler sonucunda ciddi yaralanmalar, kalıcı sakatlıkların meydana geldiği görülmektedir.

Özellikle temizlik yapılırken koruyucu tedbirler alınmadan bırakılan kaygan zemin, yağ ve yemek dökülmeleri ve hemen temizlenmemesinden kaynaklanmaktadır.

Çalışma alanın yeterince aydınlatılmaması, merdiven yerine yanlış malzeme kullanımı, zemin yapısına uygun ayakkabı kullanılmaması diğer nedenler olarak sıralayabiliriz.

22

Çeşitli kimyasal maddeler, özellikle temizlik personellerinin önlemler almadan kimyasal maddelere maruz kalmaları ciltte ve akciğerde çeşitli zararlara yol açabilmektedir.

Çalışanlara verilen KKD’lerin aktif olarak kullanılmaması sonucu kimyasal maddelere maruz kalınabilir.

23

Otel ve restoran işletmelerinin mutfaklarında araç ve gereçlerin uygun şekilde kullanılmaması ve yerleştirilmemesi kesiklere sebep olabilmektedir.

Bununla birlikte kesici ve delici aletlerin dikkatsizce kullanılması, dalgınlık sonucunda ortaya çıkan kesilmeler ile birlikte kan kaybı ve kanamalara neden olmaktadır.

Bulaşık yıkamalarında meydana gelen kesilmelerde örnek olarak verilebilir. Koruyucu eldiven ve gerekli teçhizatın kullanılması gerekmektedir.

24

Turizm’de konaklama yapan misafirleri maruz

kaldıkları kazalarda;

Havuzda meydana gelen boğulma vakaları,

Kaydıraklarda kurallara uymadan yapılan kaymalarda

meydana gelen yaralanmalı kazalar,

Restoranlarda yere dökülen yemek kalıntılarının

üzerine basmak suretiyle meydana gelen yaralanmalı

kazaları sayabiliriz.

25

İŞ KAZASI

İSTATİSTİKLERİ

26

19

4 0

20

1 6

36

0

13

96

8 7

0 1

8

24

5

21

0

21

4 0

29

4

24

10

17

0

20

40

60

80

100

120İk

i N

es

ne A

ras

ınd

a S

ıkış

ma

Bay

ılm

a

Yü

kse

kte

n D

üş

me

Me

rdiv

en

de

n / B

as

am

ak

tan

Dü

şm

e

Ele

ktr

ik

Kim

ya

sa

l M

ad

de

ler

Dü

şen

Malz

em

ele

r

Ya

ng

ın /

Patl

am

a

Kald

ırm

a /

Ta

şım

a

Kay

ma

, T

ak

ılm

a&

Dü

şm

e

El

Ale

tle

ri K

ulla

nım

ı

Ma

kin

a&

Ekip

man

Ku

llan

ımı

Darp

Du

man

&G

az

Gö

ze Y

ab

an

cı

Nesn

e K

açm

ası

Ma

lzem

e T

ran

sfe

ri

Ara

ç K

ulla

nım

ı

Aşır

ı S

ıca

k N

es

ne

ile

Te

mas

So

ğu

k

Sa

bit

bir

Ne

sn

ey

e Ç

arp

ma

Kald

ırm

a A

kti

vit

ele

ri

Darp

Bıç

ak

Ku

llan

ımı

Hay

va

n I

sır

ma

sı

Kes

ici

Bir

Cis

min

Ba

tma

sı

Tra

fik K

aza

sı

Diğ

er

KAZA ŞEKLİNE GÖRE İŞ KAZALARI

27

28

95

26

2 10

119

39

1 0 6 5

0 1

60

0

43

0

20

40

60

80

100

120

140K

esik

Yan

ık

Ele

ktr

ik Ç

arp

ması

Kır

ık / Ç

ıkık

Burk

ulm

a &

İn

cin

me

Ezilm

e

Solu

num

Ye

ters

izliğ

i

İç O

rga

n Y

ara

lan

ma

Tra

vm

a

Delin

me

&B

atm

a

Uzuv K

ayb

ı

Ale

rji

Yum

uşa

k D

oku Z

ede

lenm

esi

UV

Işın

Diğ

er

YARALANMA TÜRÜNE GÖRE İŞ KAZALARI

Turizm sektöründe iş kazalarını asgariye indirmenin

yolu, çalışanlara sağlanan kişisel koruyucu donanımı

yerinde ve zamanında kullanmasını sağlamak ve

kullanımdan sonra muhafaza yerine uygun şekilde geri

koymaları sağlanmalıdır.

Etkin bir denetim ve gözetim mekanizması

kurulmalıdır.

Çalışanların sağlık ve güvenliklerinin geliştirilmesi için

öncelikle şirket politikası içinde iş sağlığı ve güvenliği

konusuna yeterince yer verilmelidir.

29

Yapılan İSG eğitimlerinin formaliteyi yerine getirmek için değil, insan sağlığını korumak amacıyla davranış değişikliği yaptırabilecek şekilde yapılmalı.

Yetişkin eğitiminde katılımcılara sadece yazılı bilgilerin değil, daha önce yaşanmış iş kazalarının görsel resimleri ve videoların gösterimi yapılmalı.

Risk değerlendirmesi yapılarak şirkete özgü riskler tanımlanmalı, alınabilecek önlemler belirlenerek uygulanmalı ve değişiklikler izlenmelidir.

30

Kişisel Koruyucu Donanımların alımında standartlara uygun olanlar seçilmeli, çalışanlara kullanma alışkanlığı kazandırılmalı.

Elektrik devrelerinde kullanılan kaçak akım rölelerinin faal ve çalışır vaziyette olmalıdır.

Topraklama ölçümlerinin mevzuata uygun olarak yapılmalıdır.

Elektrik arıza-bakım ve onarım işlerinde kullanılacak el aletlerinin izolasyon seviyesine göre seçiminin yapılaması.

Teknik personellerin İSG uzmanlarının yanında özellikle elektrik konularında uzmanında eğitim aldırılmasının faydalı olacağı tarafımdan değerlendirilmektedir.

31

TEŞEKKÜRLER

32