Scriptie politietwitterengezag

Strategisch Leidinggevende Leergang 7

Ellen Boverman • Leen van Duijn • Peter de Graaf • Jasper Ritzema

NLPOLITIE NEDERLAND

POLITIE, TWITTER EN GEZAG

Ellen Boverman

Leen van Duijn

Peter de Graaf

Jasper Ritzema

Strategisch Leidinggevende Leergang 7

Begeleider: prof. dr. V.J.J.M. Bekkers

Warnsveld, oktober 2011

1Politie, Twitter en gezag

Voorwoord

Het overkoepelende afstudeerthema van de zevende Strategische

Leidinggevende Leergang (SLL7) is de actuele gezagspositie van de

Nederlandse politie. Onderzoek naar de huidige stand en een ver-

kenning van de mogelijkheden om het gezag van de Nederlandse

politie te versterken is van groot belang, aangezien de legitimiteit

van de organisatie direct geraakt wordt, als het gezag van de politie

onder druk staat.

Wij hebben er voor gekozen om met ons onderzoek op

zoek te gaan naar de positieve beïnvloeding van het

politiegezag, door als organisatie bewust gebruik te

maken van social media. De explosieve groei, de kansen

en “scherpe kantjes” van de verschillende social media

gaan niet ongemerkt aan de politie voorbij, integen-

deel de politie doet volop mee, vooral op Twitter. We

hebben het onderzoek naar het gebruik van Twitter

onder wijkagenten met veel enthousiasme voor zowel

de inhoud als het proces uitgevoerd.

Literatuuronderzoek naar de begrippen beeldvorming,

gezag en leiderschap heeft ons perspectief ten aanzien

van onze positie als strategisch leidinggevende verder

verbreed. Het daarop volgende veldonderzoek was een

uitdaging. Hoe konden we de relatie tussen beeldvor-

ming, gezag en social media concretiseren en meetbaar

maken? We menen daar uitstekend in geslaagd te zijn

door gebruik te maken van vier verschillende onder-

zoeksmethoden.

De lessen van twee jaar SLL zijn voor ons van grote

waarde geweest en we hebben getracht een scriptie

af te leveren die daar recht aan doet. We zijn dan ook

enorm trots op het eindresultaat. Maar we hadden dit

resultaat niet bereikt zonder de hulp en ondersteuning

van een aantal mensen die we hier graag noemen.

Om te beginnen wees prof. dr. Victor Bekkers ons op

deskundige wijze de weg in het doen van wetenschap-

pelijk onderzoek. Daarnaast inspireerde hij ons door

zijn positief kritische feedback en zijn volharding in

het doorleven van de robuuste theorieën. Verder zijn

we de wijkagenten Bas Slutter en Arnoud Grootenboer

dankbaar voor hun optimale medewerking. We hadden

geen betere hoofdrolspelers kunnen kiezen voor ons

veldonderzoek. Natuurlijk willen we ook de experts en

leidinggevenden bedanken die hebben meegewerkt

aan de focusgroep en de gesprekken, die we hebben

gehad om het thema scherp te krijgen. We hebben in al

deze gesprekken gemerkt dat er veel belangstelling is

voor ons onderzoek, dus we verwachten dat de uitkom-

sten van deze eindscriptie zeker gebruikt gaan worden

in de politiepraktijk.

Oktober 2011,

Ellen Boverman, Leen van Duijn, Peter de Graaf en

Jasper Ritzema

2 Politie, Twitter en gezag


InhoudsopgaveSamenvatting 5

1. Inleiding 9

1.1 Aanleiding

1.2 Probleemstelling

1.2.1 Doelstelling

1.2.2 Centrale onderzoeksvraag

1.2.3 Deelvragen

1.3 Maatschappelijke en theoretische relevantie

1.4 Theoretische positionering

1.5 Onderzoeksopzet

2. Beeldvorming en social media 15

2.1 Inleiding

2.2 Beeldvorming

2.2.1 Inleiding

2.2.2 Sociale constructie van de werkelijkheid

2.2.3 Kenmerken beeldvorming

2.3 Invloed media op beeldvorming

2.3.1 Inleiding

2.3.2 Frames

2.3.3 Discursieve macht van de media

2.3.4 Frame alignment

2.4 Social media en Twitter

2.4.1 Inleiding

2.4.2 Social media

2.4.3 Twitter

2.5 Relatie beeldvorming en Twitter

2.6 Conclusie

3. Gezag en leiderschap 23

3.1 Inleiding

3.2 Gezag

3.2.1 Gezagsgronden

3.2.2 Politiegezag

3.3 Leiderschap

3.3.1 Kenmerken van leiderschap

3.3.2 Strategisch politieleiderschap

3.4 Conclusie

4. Theoretisch kader en onderzoeksstrategie 31

4.1 Inleiding

4.2 Theoretisch kader

4.2.1 Inleiding

4.2.2 Theoretisch kader

4.2.3 Onderzoeksmodel

4.3 Onderzoeksstrategie

4.3.1 Inleiding

4.3.2 Methoden en technieken van onderzoek


4.3.3 Betrouwbaarheid en geldigheid

4.4 Analysekader

4.5 Conclusies

5. Onderzoek en analyse 39

5.1 Inleiding

5.2 Deel A: inhoudsanalyse tweets

5.2.1 Inleiding

5.2.2 Bevindingen inhoudsanalyse tweets

5.2.3 Deelconclusie inhoudsanalyse tweets

5.3 Deel B: enquête en interviews

5.3.1 Inleiding

5.3.2 Bevindingen en analyse enquête

5.3.3 Deelconclusie enquête

5.3.4 Bevindingen en analyse interviews wijkagenten

5.3.5 Deelconclusie interviews wijkagenten

5.4 Deel C: focusgroep

5.4.1 Inleiding

5.4.2 Uitkomsten en analyse focusgroep

5.4.3 Deelconclusie focusgroep

5.5 Conclusies

5.5.1 Inleiding

5.5.2 Effecten van Twitter

5.5.3 Consequenties voor politieleiderschap

6. Conclusies en aanbevelingen 65

6.1 Inleiding

6.2 Beantwoording deelvragen

6.2.1 Deelvraag 1 en 2


6.2.3 Deelvraag 5

6.2.4 Deelvraag 6

6.2.5 Deelvraag 7

6.3 Beantwoording centrale vraag

6.4 Aanbevelingen

Literatuurlijst 73

Bijlagen 77

1. Matrix selectie wijkagenten

2. Turflijst inhoudsanalyse tweets WijkagentSassem

3. Turflijst inhoudsanalyse tweets PRRGrootenboer

4. Tweets WijkagentSassem 1 juni t/m 14 juni 2011

5. Tweets PRRGrootenboer 1 juni t/m 14 juni 2011

6. Lijst @mentions WijkagentSassem 1 juni t/m 14 juni 2011

7. Lijst @mentions PRRGrootenboer 1 juni t/m 14 juni 2011

8. Analyse / topiclijst interviews

9. Factsheet focusgroep


Social media kunnen worden gezien als een uitbreiding

van de publieke ruimte en juist daar dient de politie

zich te manifesteren ter bestrijding van de onveilig-

heid, maar ook om haar gezag te verkrijgen van de

burger. Om gezag te verkrijgen is het van evident

belang dat de politie optimaal in verbinding staat met

haar omgeving. De politie kan namelijk niet automa-

tisch terugvallen op de traditionele gezagsgronden.

Juist in de interactie tussen burgers en politie kan de

symbolische macht van de politie gestalte kan krijgen

en het gezag van de politie betekenis. Hiermee is de

vraag relevant wat het effect van social media is op het

gezag van de politie. Dit levert de volgende onder-

zoeksvraag op:

Wat is het effect van het gebruik van Twitter

door wijkagenten op de beeldvorming over

het gezag van de politie, hoe kan dat worden

verklaard en welke consequenties heeft het

voor strategisch politieleiderschap?

Om tot een antwoord te komen op de geformuleerde

onderzoeksvraag is literatuurstudie verricht. Een aantal

sleutelbegrippen uit de onderzoeksvraag is nader be-

studeerd. Het gaat om de begrippen: gezag, beeldvor-

ming en strategisch leiderschap.

Gezag is niet iets dat iemand of een organisatie van

zichzelf heeft. Gezag moet worden verkregen vanuit de

gemeenschap, de samenleving. Dit betekent dat de po-

litie zal moeten aansluiten bij de beelden die er bestaan

in de samenleving ten aanzien van een gezaghebbende

politie. In dit onderzoek is aansluiting gevonden bij de

theorie van Berger en Luckmann (1966), daarmee is ge-

kozen voor een sociaal-constructivistische positionering.

Door intensieve interactie die in de samenleving plaats

heeft, worden beelden geconstrueerd die worden

gepercipieerd als werkelijkheid. Beelden ontwikkelen

zich op deze manier tot heersende waarden. Dit geldt

dus ook voor hoe een gezaghebbende politie eruit zou

moeten zien. Politiegezag ontstaat en bestaat dus bij

de gratie van beeldvorming. Temeer omdat gezag zich

laat representeren via symbolen, die per definitie een

product zijn van beeldvorming.

Om gezag te verkrijgen zal de politie zich bewust

moeten zijn van haar potentiële rol in het proces van

beeldvorming wat betreft haar gezag. Het verkrijgen

van gezag via het proces van beeldvorming levert een

strategisch vraagstuk op voor de politieorganisatie:

“Hoe geven strategisch leidinggevenden vanuit hun po-

Samenvatting

Eén van de meest opvallende ontwikkelingen van deze tijd is de

opkomst van social media. Burgers zoeken contact en interacteren

intensief in virtuele netwerken. Meedoen aan de hedendaagse sa-

menleving vindt voor een belangrijk deel plaats via deze sociale

netwerken.


sitie betekenis aan het gezag van de politie?” Het ant-

woord op deze vraag wordt gevonden door invulling

te geven aan, en het in stand houden van, een opti-

male relatie met de omgeving die in overeenstemming

is met de daar heersende waarden met betrekking tot

het gezag van de politie, te weten bereikbaarheid,

aanspreekbaarheid, zichtbaarheid, herkenbaarheid en

effectiviteit.

Om een antwoord te vinden op de onderzoeksvraag

is naast literatuuronderzoek ook empirisch onderzoek

gedaan met als concrete vraag wat het veronderstelde

effect is van het gebruik van Twitter op de beeldvor-

ming over het gezag van de politie. Het onderzoek be-

stond uit vier onderdelen: een inhoudsanalyse van de

twitterberichten van twee wijkagenten; een enquête

onder de “volgers” van de wijkagenten; interviews met

de twee wijkagenten en een bijeenkomst van een door

de onderzoekers samengestelde “focusgroep”. Uit de

vier onderzoeksmethoden zijn opvallende inzichten

naar voren gekomen en door het combineren van de

vier methoden is de betrouwbaarheid van het onder-

zoek vergroot.

Uit de inhoudsanalyse is gebleken dat de twitterende

wijkagent aan framebuilding doet; hij selecteert welk

nieuws belangrijk is en bepaalt welke aspecten van dat

nieuws benadrukt dienen te worden in een twitterbe-

richt. Opvallend is dat de tweets waarin de wijkagent

actief aan framebuilding doet veelal te relateren zijn

aan de gezagsgronden zichtbaarheid, aanspreekbaar-

heid en effectiviteit. De tweets hebben effect op de

informatieverwerking, de attitude, en het gedrag

van de volgers. Regelmatig worden de tweets van de

wijkagent “geretweet”. Door de actieve interactie via

Twitter kunnen volgers hun beeldvorming over het

gezag van de politie bijstellen.

Uit de enquête is gebleken dat meer dan 80 procent

van de volgers behoefte heeft aan meer informatie van

de politie via Twitter. Dit biedt kansen om de beeld-

vorming over het gezag van de politie te beïnvloeden

via dit medium. In ieder geval is het zo dat de volgers

de politie als meer “zichtbaar” ervaren door het

gebruik van Twitter. De volgers zien het gebruik van

Twitter niet als middel om invloed uit te oefenen op

de politie. Het gaat hen klaarblijkelijk meer om een

eigenstandige behoefte aan informatie van de politie.

In de interviews gaven de wijkagenten aan dat zij in

de tweets uitleggen wat de politie en meer specifiek de

wijkagent doet. Burgers worden door de wijkagenten

bij het politiewerk betrokken met als achterliggende

gedachte de beïnvloeding van de beeldvorming over

de politie. Twitter is open, laagdrempelig en snel. Daar-

naast is de expansieve kracht een belangrijk kenmerk

van Twitter en maakt het op een zeer eenvoudige

manier sociale interactie mogelijk. Door deze interac-

tie via Twitter worden individuele beelden aan elkaar

gekoppeld (“frame alignment”) en kan een gedeeld

beeld ontstaan ten aanzien van een bepaalde situatie.

Dus ook ten aanzien van politiegezag.

Uit de focusgroep komt naar voren dat verbinding

met en nabijheid tot de maatschappij een absolute

noodzaak en een kernwaarde voor de politie is. Aan-

wezigheid van de politie in de publieke ruimte, dicht

bij de burger is essentieel voor het bestaansrecht van

de politie. Twitter is een middel om die aanwezigheid

en nabijheid vorm te geven. Een politie die middenin

de maatschappij wil staan moet gebruikmaken van de

media die door velen worden gebruikt. Vooral jongere

en toekomstige generaties zijn hierin richtinggevend.

Voor de politietop is het de uitdaging om bij te blijven

bij de enorme ontwikkelingssnelheid van social media.

Strategisch leidinggevenden dienen ruimte te geven

aan activiteiten die er op gericht zijn aansluiting te

krijgen en te houden bij deze ontwikkelingen. Twit-

ter is een communicatiemiddel waarmee de politie

zich kan positioneren in de samenleving. Dit heeft

strategische implicaties: het vraagt om een nationale

visie ten aanzien van dit onderwerp. Echter, voor het

sturingsvraagstuk dat hieronder ligt is vooral “bottom

up” kracht nodig. Immers, de verbinding tussen politie

en samenleving krijgt vorm en vindt zijn verankering

op het lokale niveau. De politietop zal daarom ruimte

moeten geven aan die “bottom up” benadering. Dus

geen krampachtige sturing van bovenaf, maar de

ontwikkeling van het gebruik van Twitter overlaten aan

de gebruikers. Hetgeen aansluit bij het wezenskenmerk

van social media.

Uit het onderzoek zijn een aantal belangrijke aanbeve-

lingen te destilleren:

• OmoptimaalenadequaatTwittertekunneninzet-

ten zal een organisatiecultuur nagestreefd moeten

worden waarin ruimte is om het gebruik van social

media, Twitter, verder te ontwikkelen. Laat deze

ontwikkeling van het twittergebruik over aan de

gebruikers zelf omdat dit aansluit bij het wezens-

kenmerk van social media.


• Formuleer(bijvoorkeuroplandelijkniveau)wieof

wat de politie wil zijn, aansluitend op de waarden /

beelden die er in de samenleving bestaan ten aan-

zien van politiegezag. Organiseer dat deze beelden

ook via onder meer social media worden uitgedra-

gen.

• Richtvanuithetbesefdatdepolitiehetver-

trouwen en de informatie van de burger nodig

heeft, het gebruik van Twitter vooral op de lokale

netwerksamenleving. Daar is de interactie met de

burger het meest intensief en dus het effect van de

beeldvorming op het politiegezag het grootst.

• GebruikTwitterdoelgerichtvoorspecifiekedoel-

groepen en niet als een “one size fits all” commu-

nicatiemiddel. Stimuleer het bouwen aan online

relaties, maar organiseer dat in samenhang met

fysiek contact in de lokale netwerksamenleving (de

wijk). De combinatie van twittercontact en fysiek

contact geeft de burger het gevoel betrokken te

zijn bij het politiewerk. Dit zorgt voor een gecom-

mitteerde burger die de politie gezag toekent.

• Twittersteltdepolitieinstaatpositieintenemen

dicht bij de burger. Bewaak daarin goed de balans.

Gezag bestaat óók bij de gratie van afstand.

Uit het onderzoek is gebleken dat Twitter een middel

is om de beelden over het gezag van de politie positief

te beïnvloeden. Twitter heeft natuurlijk ook negatieve

kanten; een onjuist of onbedoeld bericht kan door het

karakter van het medium snel en grote (imago)schade

aanrichten. Juist van deze effecten lijkt de politielei-

ding zich bewust. Het is essentieel om vooral de kansen

van social media te zien zonder de “scherpe kantjes” uit

het oog te verliezen. Social media zijn er en zullen naar

verwachting een dominante positie blijven innemen in

de samenleving.

Interactie is een voorwaarde voor het succesvol toepas-

sen van Twitter. Het medium leent zich niet voor een-

richtingsverkeer, maar vereist een actief contact met

de geïnteresseerde en betrokken volgers. Interactie is

daarmee de belangrijkste factor om aan gezag te win-

nen. Het is niet uit te sluiten dat een actieve wijkagent

die met zijn tweets en reacties een groot aantal volgers

uit verschillende relevante doelgroepen aan zich weet

te binden, meer effect sorteert in “de buitenwereld”

dan een districts- of korpschef.


1Inleiding

1.1 Aanleiding

“De opkomst van social media en de gebrekkige manier

waarop publieke organisaties omgaan met nieuwe media

spelen een rol bij het afnemen van het vertrouwen in

de overheid”, aldus een citaat uit het rapport “Zelf

Vertrouwen”1 van de Nationale DenkTank 2010, een

multidisciplinair team dat bestaat uit ongeveer 20

jonge academici.

De Nationale DenkTank buigt zich jaarlijks over een

maatschappelijk probleem en heeft in 2010 onderzoek

gedaan naar de vraag hoe publieke organisaties de

interactie met burgers zodanig kunnen vormgeven dat

er een omslag gerealiseerd kan worden van een afha-

kende en wantrouwende burger naar een betrokken

en vertrouwende burger.

Kenmerkend voor de huidige netwerksamenleving is

dat burgers elkaar niet alleen opzoeken in de fysieke

publieke ruimte, maar elkaar steeds meer “treffen” in

virtuele netwerken. Dit gebeurt vooral via social media,

waarvan Twitter, Facebook, Hyves en LinkedIn de

meest sprekende voorbeelden zijn. Het lijkt er op dat

de publieke ruimte is uitgebreid met deze “internet-

based” sociale netwerken. Burgers hebben hierin

intensief contact met elkaar; ze organiseren, communi-

ceren, mobiliseren en wisselen informatie uit via deze

sociale netwerken. Deelname aan de hedendaagse

samenleving vindt voor een belangrijk deel plaats via

deze social media.

De vraag of de politie zichtbaar aanwezig moet zijn

in deze netwerken, de “nieuwe” publieke ruimte lijkt

zichzelf dan ook te beantwoorden. Het onderzoek van

de Nationale DenkTank (2010) wijst uit dat 62 procent

van de burgers vindt dat publieke organisaties meer

gebruik moeten maken van de nieuwe media. Publieke

organisaties gebruiken volgens de DenkTank de moge-

lijkheden van social media tot op heden onvoldoende.

Veel websites van publieke organisaties zijn zo ingericht

dat de communicatie slechts eenzijdig plaatsvindt. Door

de mogelijkheid tot gesprek en discussie te geven, via

bijvoorbeeld social media, heeft de burger meer directe

invloed en voelt zich meer betrokken. De politie moet

sneller en beter inspelen op signalen uit de samenleving

en mensen proactief benaderen. De politie kan niet

zonder meer rekenen op het gezag van het blauwe

uniform, aldus de Nationale DenkTank (2010).

Een publieke organisatie als de politie ontleent haar

legitimiteit aan het feit dat zij namens en ten behoeve

van de samenleving haar taken uitoefent. Om de

politietaak goed en met gezag uit te kunnen voeren en

om haar legitimiteit te behouden, heeft de politie het

vertrouwen van de burger nodig. En om dat vertrouwen

te krijgen en te behouden zal de politie voor de burger

zichtbaar moeten zijn.

Het rapport “Actieve Wederkerigheid”2 van het Ministerie

van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties stelt dat

de burger behoefte heeft aan contact met de politie.

De burger wil gehoord worden, bij een beroep op hulp

of ondersteuning, maar ook wanneer men informatie

kwijt wil. Wanneer de politie te vaak niet thuis geeft

dan ondermijnt dit het gezag van de politie.

Dit werpt de vraag op waar en hoe de politie op een ef-

fectieve manier in contact kan komen met de burger en

wel op een manier dat het gezag van de politie positief

beïnvloed wordt. De aangewezen plaats daarvoor leek

tot voor kort de fysieke publieke ruimte. In de huidige

samenleving lijkt het accent te verschuiven naar de pu-

blieke ruimte die door social media wordt gecreëerd. Dit

is niet zonder gevolgen voor de relatie tussen de politie

1 Stichting de Nationale DenkTank (2010) Zelf Vertrouwen, Amsterdam2 Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (2005) Actieve Wederkerigheid, Den Haag


en de burger.

De overheid gaat in het contact met de burger tra-

ditioneel uit van hiërarchische gezagsverhoudingen:

een wereld die verticaal is georiënteerd, waar gezag

bestaat bij de gratie van afstand, zo ook bij de politie.

Ambtelijke loyaliteit wordt nog steeds nadrukkelijk

verwacht van de politieambtenaar en hoewel de politie

dicht bij de burgers staat is er tot op zekere hoogte

nog altijd sprake van professionele distantie. Al was

het alleen maar omdat de wet de politie haar het ge-

zag geeft, denk aan het geweldsmonopolie. In de we-

reld van social media is echter geen sprake van verticale

gezagsverhoudingen, de werking is vooral horizontaal:

iedereen in het netwerk is gelijk, zo wordt veronder-

steld. Een omgeving waar het meer lijkt te gaan om

aanwezigheid en populariteit dan om positie, kennis

of macht. Informatie verspreidt zich op het internet

mede onder invloed van de social media razendsnel. In-

cidenten zijn direct en landelijk zichtbaar. Schrijnende

voorbeelden zijn de rellen bij het publieksevenement

in 2009 op het strand van Hoek van Holland en de

wijkproblemen in 2010 tussen de Molukse en de Ma-

rokkaanse gemeenschap in Culemborg. De politie vindt

het lastig om goed te reageren op negatieve beeldvor-

ming via de media. Het werken in de “spotlights van

(social) media” lijkt voor de politie een ingewikkelde

opgave.

Uiteraard zijn de actuele incidenten rondom het ge-

bruik van social media door de politie ons niet ontgaan;

ze dienen als inspiratiebron voor ons onderzoek. De

worsteling die de strategische top van de politie door-

maakt in de zoektocht naar een meer actieve houding

binnen de netwerksamenleving heeft zich misschien

wel het meest duidelijk geuit in het uitblijven van

reacties en sturing rondom “uitglijders” op Twitter

van leidinggevenden. Uiteraard tekent zich hier de

schijnbare tegenstelling af tussen enerzijds de brede

discretionaire bevoegdheid van de politiefunctionaris

zoals we die gewend zijn en het meer dwingend opleg-

gen van richtlijnen en sturen op gedrag door de top

van de politieorganisatie. Naast de negatief geladen

voorbeelden werden wij ook getroffen door prachtige

initiatieven en pilots van twitterende wijkagenten.

Hieruit blijkt volgens ons ook de potentie van het ge-

bruik van social media. Een kant van de social media die

wij nadrukkelijk willen verkennen.

De uitdaging is om de interactie tussen politie en bur-

gers zodanig vorm te geven dat het de vertrouwensre-

latie versterkt. De politie heeft de taak om een manier

te vinden hoe zij op een gezaghebbende manier kan

participeren in de netwerksamenleving met gebruik van

social media. Hier ligt onze fascinatie voor het onder-

werp van deze scriptie.

1.2 Probleemstelling

1.2.1 Doelstelling

De beelden, in het jargon ook wel “frames” genoemd,

die traditioneel in de media ontstaan en worden toege-

past zijn bepalend voor hoe de burger naar de wereld

en dus ook naar de politie kijkt.

De afgelopen jaren zijn de zogenaamde social media

op internet daar bijgekomen. De overheid is initieel

verrast door de kracht van de social media. De snelheid,

de grenzeloosheid, het open karakter, het verbindend

vermogen en de krachtige “framing” binnen social

media lijken de overheid veelal op achterstand te zetten

(Bekkers e.a., 2009). Voor de politie is dit niet anders.

Daar komt bij dat er nog weinig is nagedacht over wat

de politieorganisatie wil met social media. Wij vragen

ons af in hoeverre de politie social media kan gebruiken

om haar gezag positief te beïnvloeden. Het gezag van

de politie is niet alleen toe te schrijven aan formele

gezagsgronden, gebaseerd op door de wet toebedeelde

taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden. Een

ander perspectief gaat er vanuit dat gezag moet wor-

den verdiend en stelt dat de werkelijkheid een sociale

constructie is (Berger & Luckmann, 1966). Op basis van

dit leerstuk kan verondersteld worden dat het “gezag”

van de politie niet een gegeven is, maar iets wat door

de maatschappij aan de politie kan of moet worden

toegeschreven.

Het gezag van de politie is op grond van dit leerstuk

gebaseerd op het gedeelde beeld dat in de maatschap-

pij ontstaat over de wijze waarop de politie haar taken

uitvoert, haar verantwoordelijkheden opneemt en

bevoegdheden uitoefent. Dit gedeelde beeld komt

tot stand door interactie in de samenleving, tussen

individuen onderling, maar ook door interactie met

de politie. Op basis van dit uitgangspunt kan de vraag

gesteld worden of dit proces, de sociale constructie van

het politiegezag, te beïnvloeden is. Als dat het geval

is, kan de politie social media dan als sturingsinstrument

gebruiken? En als de politie de beeldvorming over de

eigen organisatie zelf kan “framen”, kan zij dan daar-

mee haar gezag versterken?


De meeste korpsen maken inmiddels gebruik van

social media voor het verspreiden van persberichten,

het doen van getuigenoproep en het adviseren over

preventie. Vooral de microblogging-dienst Twitter wint

snel aan populariteit; een groeiend aantal politie-

ambtenaren twittert. Met name onder wijkagenten

neemt het gebruik een grote vlucht. Wij willen met

deze thesis onderzoeken of de politie middels het

gebruik van Twitter door wijkagenten de beeldvor-

ming over de politie kan beïnvloeden teneinde haar

gezag te versterken. Aangezien dit onderwerp de

positionering van de politie direct raakt zal daarnaast

onderzocht worden wat het gebruik van social media

betekent voor strategisch politieleiderschap.

1.2.2 Centrale onderzoeksvraag

Uit de doelstelling is de centrale onderzoeksvraag

waarop deze thesis een antwoord probeert te geven

en aanbevelingen tracht te doen, te herleiden. De

onderzoeksvraag luidt als volgt:



het gezag van de politie, hoe kan dit worden

verklaard en welke consequenties heeft dit


1.2.3 Deelvragen

Om tot beantwoording van de onderzoeksvraag te ko-

men en om recht te doen aan de doelstelling zijn een

aantal deelvragen geformuleerd. Met behulp van lite-

ratuurstudie, waarin een verkenning van de relevante

theorieën centraal staat, wordt getracht een antwoord

te vinden op de volgende vier deelvragen.

1. Wat is beeldvorming en hoe wordt beeld-

vorming beïnvloed door de media?

Beeldvorming is een proces waarin een subjectief beeld

van “de werkelijkheid” wordt gecreëerd, de media heb-

ben een voorname rol in dit proces. De eigen waarne-

mingen en persoonlijke ervaringen van mensen leggen

het af tegen de stroom van meningen en opinies in de

media (Bovens, ‘t Hart & Van Twist, 2007). De aangebo-

den beelden of “frames” lijken daarbij vaak belang-

rijker dan feiten. Social media spelen bij het creëren en

verspreiden van beelden een voorname rol, vandaar de

volgende deelvraag.

2. Wat is kenmerkend voor social media in

het algemeen, en voor Twitter in het bij-

zonder?

De opkomst van de “internet-based” sociale netwerken,

de zogenaamde web 2.0 toepassingen, maakt dat de

fysieke publieke ruimte is uitgebreid met een virtuele

publieke ruimte. Deelname aan de moderne samen-

leving vindt voor een belangrijk deel plaats via de zo-

genaamde social media. Een belangrijke exponent is de

microblogging-dienst Twitter. Het beeld dat met behulp

van Twitter over de politie wordt gecreëerd of ontstaat,

is mogelijk van invloed op het gezag van de politie. Dit

leidt tot de volgende deelvraag.

3. Wat is gezag en wat is bepalend voor de

mate waarin de politie als gezaghebbend

wordt ervaren?

De theorie van Weber over gezag kent verschillende

objectieve bronnen van gezag, te weten: gezag op

grond van traditie, charisma of op grond van kenbare

en rationeel ontworpen regels (De Jong, 1997: 128-133).

Naast deze klassieke benadering van gezag bestaat er

ook een ander perspectief dat uitgaat van de gedachte

dat de werkelijkheid een sociaal construct is (Berger

& Luckmann, 1966). Dit maakt dat het gezag van de

politie afhankelijk is van het gedeelde beeld dat in de

samenleving over de politie bestaat als gevolg van soci-

ale interactie en communicatie. Leiderschap speelt een

belangrijke rol in deze interacties.


1.3 Maatschappelijke en theoretische rele-

vantie

De samenleving lijkt steeds afhankelijker te worden

van internet en social media (Castells, 2009). Social media

beïnvloeden de beeldvorming over de politie en voeden

de maatschappelijke discussie over het afnemende

gezag van de politie. De politie is tot op heden onvol-

doende in staat geweest om zich afdoende te verhou-

den tot deze maatschappelijke ontwikkeling. Er is een

dringende behoefte om het nieuwe fenomeen social

media beter te begrijpen en te benutten. Dit onder-

zoek kan een bijdrage leveren aan die zoektocht. In dit

licht is het van belang om onderzoek te doen naar het

gebruik van Twitter in relatie tot de beeldvorming over

de politie en de effecten op het gezag van de politie.

Het gebruik van Twitter is relatief nieuw bij de overheid

en dus ook bij de politie, maar groeit exponentieel.

Het twittergedrag van Nederlandse politieambtena-

ren is inmiddels als gevolg van een aantal incidenten

onderwerp van discussie in eigen kring en in de media.

Een discussie die niet los te zien is van de brede maat-

schappelijke discussie over het gezag en de legitimiteit

van de politie. Dit geeft het onderwerp tevens een

strategische lading. Politieleiders op strategisch niveau

kunnen met behulp van de uitkomst van dit onderzoek

hun strategie en beleid voor het gebruik van Twitter en

andere social media mede bepalen.

Het gebruik van social media door de politie en de

invloed van social media op de beeldvorming over het

gezag van de politie is nog nauwelijks wetenschap-

pelijk onderzocht. Ook is er nog weinig onderzoek

verricht naar het gebruik Twitter. Social media bieden de

mogelijkheid voor een nieuwe stijl van communiceren

die past bij deze tijd. Het is transparant, simpel, snel,

participatief, direct, altijd bereikbaar, niet hiërarchisch

en overal. De theoretische relevantie van deze scriptie

komt tot uitdrukking in het onderzoek naar de relatie

tussen deze moderne vorm van communicatie en de

beeldvorming over het gezag van de politie.

4. Wat is kenmerkend voor strategisch poli-

tieleiderschap?

De beeldvorming over de politie en politiegezag raakt

de externe positionering van de politie en daarmee

ook haar legitimiteit. Dit maakt dat het strategische

onderwerpen zijn, die een nadere uitwerking van de

kenmerken van strategisch politieleiderschap recht-

vaardigen.

Na de beantwoording van bovenstaande deelvragen

volgt een uitwerking van de volgende drie deelvragen

die de basis vormen van ons empirisch onderzoek.

5. Wat is het veronderstelde effect van het

gebruik van Twitter op de beeldvorming

over het gezag de politie en hoe kan dit

worden onderzocht?

Op basis van de verkregen theoretische inzichten

wordt een onderzoeksmodel gepresenteerd dat de sa-

menhang tussen de verschillende theoretische deelvra-

gen in beeld brengt. Aan de hand van dit theoretisch

kader zal de onderzoeksstrategie worden bepaald.

6. Wat is het feitelijke effect van het gebruik

van Twitter op de beeldvorming over het

gezag van de politie in de politiepraktijk

en hoe kan dit worden verklaard?

Dit onderzoek beoogt vast te stellen wat er feitelijk

gebeurt in de politiepraktijk op het gebied van de

inzet van social media. Onderzocht wordt of er in de

praktijk een relatie is tussen het gebruik van Twitter

door wijkagenten en de beeldvorming over het gezag

van de politie.

7. Als er een relatie bestaat tussen het

gebruik van Twitter en de beeldvorming

over het gezag van de politie, welke con-

sequenties heeft dit dan voor strategisch

politieleiderschap?

Als uit het onderzoek blijkt dat het gebruik van social

media effect heeft op de beeldvorming over het gezag

van de politie is het gezien de directe relatie met de

externe positionering van de politie van belang om de

consequenties voor het strategisch leiderschap van de

politie in beeld te brengen.


of “frames” staan centraal.

In hoofdstuk 3 worden de begrippen gezag en politie-

leiderschap gedefinieerd. Hierbij wordt met behulp van

de theorie over het sociaal-constructivisme de invloed

van beeldvorming op gezag uitgewerkt. De heersende

ideeën over politieleiderschap worden beschouwd in

de context van de netwerksamenleving en de opkomst

van social media. De begrippen en theorieën hebben een

robuust karakter en zullen ook als zodanig beschreven

worden, waarnodig verduidelijkt met prikkelende, ver-

helderende voorbeelden uit de actualiteit.

Onderzoek

In hoofdstuk 4 wordt het theoretisch kader vertaald

naar een conceptueel model waarin de relatie tussen

de centrale begrippen social media, beeldvorming en

gezag tot uitdrukking wordt gebracht. Daarnaast zal de

onderzoeksstrategie worden geformuleerd.

In hoofdstuk 5 wordt het onderzoeksmodel getoetst

met behulp van empirisch onderzoek. Hiertoe wordt

in hoofdstuk 4 eerst een analysekader gepresenteerd.

Hoofdstuk 6 tenslotte, completeert het onderzoek en

behelst een weergave van de conclusies en aanbevelin-

gen.

De onderzoeksopzet wordt schematisch weergegeven

in onderstaand figuur:

figuur 1.1 onderzoeksopzet

1.4 Theoretische positionering

De beeldvorming over de politie wordt voor een be-

langrijk deel bepaald door de manier waarop de media

over de politie berichten. De media geven betekenis

aan belangrijke ontwikkelingen in de samenleving

door de manier waarop beelden worden gepresen-

teerd en gepositioneerd. De media hebben daarmee

invloed op de manier waarop er door de samenleving

naar de werkelijkheid wordt gekeken. Wij vinden in

deze thesis aansluiting bij de theorie van Berger en

Luckmann (1966), daarmee kiezen we voor een sociaal-

constructivistische benadering. Berger en Luckmann

stellen dat ieder mens kennis op een eigen wijze

construeert, waarbij men sterk wordt beïnvloed door

de reacties en opvattingen in de sociale omgeving. Het

sociaal geconstrueerde beeld van de werkelijkheid dat

zo ontstaat, is de resultante van de interactie tussen de

verschillende actoren in de maatschappij.

Social media worden gekenmerkt door deze interactie

en collectieve oordeelsvorming en dragen als zodanig

bij aan het gepercipieerde beeld over de politie en

dus ook het gezag van de politie. Gezag is daarmee

niet een gegeven, maar iets wat aan de politie wordt

toegekend of toegeschreven. Strategische leiding-

gevenden van de politie moeten zich bewust zijn van

dit effect van (social) media op het beeld over het

politiegezag. De politietop is immers verantwoordelijk

voor het positioneren van de politieorganisatie in de

samenleving om zo haar betekenisvolle rol blijvend in

te kunnen nemen.

1.5 Onderzoeksopzet

Na dit inleidende hoofdstuk worden onze centrale

onderzoeksvraag en de deelvragen uitgewerkt langs

de navolgende opzet.

Theoretisch kader

De beantwoording van de deelvragen over beeldvor-

ming, social media, gezag en politieleiderschap krijgt

gestalte met behulp van literatuuronderzoek.

In hoofdstuk 2 staan beeldvorming en social media

centraal. Het begrip beeldvorming wordt uitgewerkt.

Vervolgens wordt stilgestaan bij wat kenmerkend is

voor de hedendaagse beeldvorming en de rol van de

media. Het begrip social media en het fenomeen Twit-

ter worden toegelicht. De macht van de media in het

proces van beeldvorming en het gebruik van beelden


these questions we adopt some “world picture”. Hawking

(1988) beschrijft in deze quote het belang van het heb-

ben van een “beeld” voor mensen om orde te schep-

pen in de chaos. Er wordt een gezamenlijk beeld van

de werkelijkheid afgesproken om de rust enigszins te

herstellen.

Pirsig (1974) stelt dat de werkelijkheid is opgebouwd

uit ideeën die groeien naarmate we zelf groeien. Onze

perceptie van de werkelijkheid wordt beïnvloed door

bijvoorbeeld onze ervaring, achtergrond, leeftijd en

sexe. Daarom is onze waarneming van de feiten (mits

we feiten gelijkschakelen met de werkelijkheid) nooit

waardevrij. Je neemt jezelf als het ware altijd mee in

de waarneming van datgene wat je ziet, voelt, denkt.

Daarom komt Pirsig ook niet tot de conclusie dat de

werkelijkheid niet bestaat. Hij denkt dat die wel dege-

lijk bestaat als een op zichzelf staand iets. Het is echter

de niet waardevrije waarneming van de werkelijkheid

die maakt dat we allemaal een andere werkelijkheid

zien. Hij zegt dat dit ook sterk te maken heeft met de

waarde die je toekent aan iets dat je gewaarwordt.

Zo redeneert hij verder dat een gestructureerde

werkelijkheid wordt voorgeselecteerd op basis van de

waardebron waaruit deze wordt verkregen. Vind je iets

bijvoorbeeld mooi of lelijk, belangrijk of onbelangrijk,

veilig of bedreigend.

In onderzoek naar beeldvorming is dit spanningsveld

niet te vermijden: een analyse van “de werkelijkheid”

en hoe er over de werkelijkheid gesproken, geschreven

en gedacht wordt, maakt duidelijk dat er niet één wer-

kelijkheid bestaat. Dat maakt het noodzakelijk om te

bestuderen welke werkelijkheid gepresenteerd wordt

als belangwekkend, met andere woorden welke beeld-

vorming dominant is. In de navolgende subparagrafen

wordt nader ingegaan op het proces van betekenisge-

ving, oftewel beeldvorming.

2.1 Inleiding

Om tot beantwoording van de centrale onderzoeks-

vraag te komen zijn in hoofdstuk 1 de volgende deel-

vragen benoemd:

Wat is beeldvorming en hoe wordt beeldvor-

ming beïnvloed door de media?

Wat is kenmerkend voor social media in het

algemeen en voor Twitter in het bijzonder?

Gelet op het belang van beelden en de zeggings-

kracht die er veelal vanuit gaat is het essentieel voor

ons onderzoek dat we dieper ingaan op het begrip

beeldvorming en de rol van de media in het proces van

beeldvorming. Hierbij komen met name de factoren

die bijdragen aan het construeren van een beeld

of “frame” aan de orde. Een van meest bepalende

begrippen rondom beeldvorming is “framing”, een

proces van betekenisgeving dat veelal in de media

plaatsvindt. De kenmerken van “frames” en de rol van

“framing” in en door de media worden beschreven in

paragraaf 2.3.

Wat social media zijn wordt behandeld in paragraaf 2.4.

Ook wordt ingegaan op Twitter als populaire represen-

tant van social media. In de afsluitende paragraaf 2.5

komen beide deelvragen samen. In paragraaf 2.2 volgt

echter eerst een uitwerking van het centrale begrip

beeldvorming.

2.2 Beeldvorming

2.2.1 Inleiding

“We find ourselves in a bewildering world. We want to

make sense of what we see around us and ask; what is the

nature of the universe? What is our place in it and where

did we come from? Why is it the way it is? To try to answer

2Beeldvorming en

social media


die we vervolgens produceren. Aan beeldvorming

liggen immers keuzes ten grondslag: wat wel en niet

afgebeeld wordt, wie in- of uitgesloten wordt in be-

paalde beelden en teksten en hoe iets wordt afgebeeld.

Taal is hierin geen neutrale factor. Berger en Luckmann

(1966) zeggen zelfs dat “language the most important sign

system of human society” is. Dat blijkt al uit het feit dat

de betekenis van woorden in de loop van de tijd kan

veranderen en per context kan verschillen. Een woord

krijgt dus betekenis en een lading in een bepaalde

context, in relatie tot andere woorden en betekenissen.

Deze (ver)beeldende werking van taal wordt beeldvor-

ming genoemd.

Servaes en Tonnaer (1992) definiëren beeldvorming als

een proces waarbij op basis van contacten en relaties

met de omgeving de werkelijkheid wordt geïnterpre-

teerd. Het “beeld” dat wordt aangereikt wordt aan

het eigen referentiekader en de eigen reeds bestaande

“werkelijkheid” getoetst. Volgens Berger en Luckmann

(1966) is dit een automatisch proces. We zijn ons er niet

van bewust dat we voortdurend leren hoe de werke-

lijkheid eruitziet. Daarom twijfelen we vaak ook niet

aan onze opvattingen. Ons beeld van de werkelijkheid

wordt daarnaast sterk beïnvloed door onze rol, afkomst

en status in de maatschappij (Maeseele, 2003). We ken-

nen de wereld dus zoals we die waarnemen en onze

waarnemingen zijn gebaseerd op aangeleerde interpre-

taties. Het proces van betekenisgeving is daarmee voor

een belangrijk deel verankerd in patronen en gewoon-

tes, gevormd door ons verleden en vastgelegd in taal en

gedrag (Sprenger, 2005). We interpreteren gebeurtenis-

sen dus op onze eigen manier en vormen op die manier

een beeld van de werkelijkheid.

Onze individuele perceptie wordt echter sterk beïnvloed

door ons sociaal functioneren; in de interactie tussen

verschillende mensen worden betekenissen uitgewis-

seld. Beeldvorming is daarmee, zo bleek al, vooral een

proces van sociale interactie (Adoni & Mane, 1984). De

sociaal geconstrueerde werkelijkheid die via dit proces

ontstaat, kan onderhevig zijn aan veranderingen. Het

proces verplicht immers niet om alles zomaar aan te

nemen (Berger & Luckmann, 1966). Er is niet één waar-

heid, maar er zijn er zoals Pirsig (1974) al stelde vele

naast elkaar. De subjectiviteit van menselijke waarne-

ming en oordelen verwordt daarmee tot uitgangspunt.

Er is weliswaar een gemeenschappelijke betekeniscon-

structie mogelijk, maar deze is niet vanzelfsprekend en

slechts onder bepaalde condities realiseerbaar. De beel-

2.2.2 Sociale constructie van de werkelijk-

heid

De sociologen Berger en Luckmann stellen in “The

Social Construction of Reality” (1966) evenals Pirsig

dat we constant indrukken opdoen die we veralgeme-

niseren tot kennis over de werkelijkheid. De werkelijk-

heid die mensen ervaren of waarnemen wordt sterk

beïnvloed door de reacties en opvattingen in de sociale

omgeving. Berger en Luckmann (1966) geven aan dat

we op basis van de sociale interactie die plaatsvindt in

het dagelijkse leven “afspraken” maken over hoe de

werkelijkheid in elkaar steekt.

Het sociaal geconstrueerde beeld van de werkelijkheid

dat zo ontstaat is de resultante van de interactie tussen

de verschillende actoren in de maatschappij. Een proces

van betekenisgeving dat leidt tot een gemeenschappe-

lijk en gedeeld beeld van de sociale werkelijkheid. De

beelden die ons bereiken krijgen dus vooral op basis

van sociale interactie betekenis. De sociale werkelijk-

heid die als gevolg van dit proces van betekenisgeving

ontstaat, kan gezien worden als een geïnterpreteerde,

gedefinieerde en dus geconstrueerde realiteit.

Het gedeelde beeld van de werkelijkheid stolt niet

alleen in gezamenlijke waarden, normen en opvattin-

gen, maar ook in symbolen op grond waarvan allerlei

regelgeleide praktijken ontstaan die we instituties noe-

men. Instituties als het gezin, de school, de kerk, maar

ook de politie. Deze instituties beïnvloeden ons denken

en handelen en dragen als zodanig bij aan de totstand-

koming van het gedeelde beeld van de werkelijkheid.

Deze invloed vindt dus vooral plaats via een proces van

socialisatie. Via deze socialisatie leert elk individu zijn

plaats in de maatschappij kennen. Het individu leert

dat de wereld is, hoe het zelf de wereld ziet (Berger &

Luckmann, 1966). In de volgende subparagraaf wordt

het individuele proces van betekenisgeving nader

verkend door een verdere uitwerking van het centrale

begrip beeldvorming.

2.2.3 Kenmerken beeldvorming

Beeldvorming verwijst zowel naar de tekstuele en

visuele beelden die ons dagelijks omringen als naar

gedachten, overtuigingen, associaties, gevoelens en

ervaringen. Bovendien beïnvloeden deze beide vor-

men van beeldvorming elkaar wederzijds: plaatjes en

teksten hebben invloed op denkbeelden, en andersom

beïnvloeden deze denkbeelden de plaatjes en teksten


2.3.2 Frames

Journalisten laten ons door kaders of “frames” naar

de werkelijkheid kijken. Een dergelijk “frame” geeft

betekenis aan de (verbeelde) gebeurtenis (Van Twist

e.a., 2010: 24). “Frames” bemiddelen en verbinden

feiten, waarden, acties en interpretaties waardoor een

bepaalde (vaak losse) ordening ontstaat waarmee een

ambigue werkelijkheid beheersbaar en dus interpre-

teerbaar wordt gemaakt (Bekkers e.a., 2009: 51). Schön

en Rein (In Hajer & Lawes, 2006: 257) definiëren een

“frame” in deze context als: “a schemata of interpretation

that enables individuals to locate, perceive, identify, and label

occurences within their life space and their world at large

rendering events meaningful and thereby guiding action”.

Met schemata worden persoonlijke rangschikkingen

van subjectieve betekenissen van objecten, situaties of

gebeurtenissen bedoeld (De Boer & Brennecke, 2009:

228).

Entman (1993) omschrijft “framing” als een selectiepro-

ces dat leidt tot een bepaalde interpretatie van de wer-

kelijkheid: “framing is selecting some aspects of a perceived

reality and make them more salient in a communicating text,

in such a way as to promote a particular problem definition,

causal interpretation, moral evaluation, and/or treatment

recommendation for the item described”.

In het uitdragen van een probleem of vraagstuk als

een relevant onderwerp, definiëren en herdefiniëren

mensen dus de vorm en inhoud. Dit proces van defini-

eren en herdefiniëren wordt “framing” genoemd: het

creëren en reproduceren van bepaalde referentiekaders

waarmee individuen bepaalde onderwerpen interpre-

teren als zijnde relevant of niet relevant (Bekkers e.a.,

2009: 51).

Op maatschappelijk niveau kan een “frame” gezien

worden als een “account of ordering that makes sense

in the domain of policy and that describes the move from

diffuse worries to actionable beliefs” (Hajer & Lawes, 2006:

256-257). Een categorisering en/of tegenstelling tussen

allochtonen en autochtonen is hier een voorbeeld van.

“Frames” maken het dus mogelijk dat mensen een

gemeenschappelijke taal ontwikkelen die helpt een

gedeelde interpretatie van de beleefde werkelijkheid te

creëren. De media hebben een voorname rol in dit pro-

ces (Snow & Benford, 1988; zie ook Weick, 1969). In het

gebruik van “frames” komt de zogenaamde discursieve

macht van de media tot uitdrukking. Deze discursieve

macht van de media wordt in de volgende subparagraaf

toegelicht.

den die door mensen er op na worden gehouden en

zich “vastzetten” komen dus tot stand door ervaringen

die ze zelf meemaken of doordat ze bestaande opvat-

tingen en houdingen geheel of gedeeltelijk overne-

men. Dit maakt beeldvorming een proces waarin een

subjectief beeld van “de werkelijkheid” wordt ge-

creëerd. De media hebben invloed op dit proces, het-

geen beschreven wordt in de volgende paragraaf.

2.3 Invloed media op beeldvorming

2.3.1 Inleiding

De media, in onze hoogtechnologische samenleving,

maken een substantieel deel uit van het in de vorige

paragraaf beschreven socialisatieproces door hun ver-

mogen om beelden van gebeurtenissen en ervaringen

te tonen, die de meesten onder ons wellicht nooit zelf

zullen ervaren (Maeseele, 2003). We leven in een “me-

diated reality”: “de schaarse rechtstreekse waarnemingen

en persoonlijke ervaringen leggen het af tegen de stroom

van beelden en opinies die dagelijks via de media worden

gepresenteerd” (Bovens, ‘t Hart & Van Twist, 2007).

De media beïnvloeden sterk wat “nieuws” is. De media

bieden een gemeenschappelijke ervaring en gedeeld

beeld over onze samenleving en binden deze door

“de bevestiging van de werkelijkheid”. Ze verzorgen

de framing, scripting en casting waartegen gebeurtenis-

sen zichtbaar worden en betekenis krijgen (Van Twist,

2010). “Feiten” worden omgevormd tot betekenisvolle

verhalen (framing). Via een script wordt het verhaal

op het publiek overgebracht (scripting) met behulp

van personen die het verhaal vertellen (casting) (Van

Twist e.a., 2010: 27-28). De media hebben derhalve

een belangrijke rol in het proces van betekenisgeving,

in casu beeldvorming. Zij leveren de beelden op basis

waarvan het socialisatieproces plaatsvindt en maken

zelf onderdeel uit van dat proces. De media beïnvloe-

den wat we lezen, zien en horen; naast bijvoorbeeld

de onderwerpkeuze en gekozen invalshoek kunnen de

media ook bijdragen aan de beeldvorming van mensen

door het aantal malen dat aandacht wordt besteed

aan een bepaald onderwerp. Kenmerkend voor de

hedendaagse beeldvorming in de media is het gebruik

van “frames”. In de volgende subparagraaf worden de

begrippen “frames” en “framing” uitgewerkt.


de “frames” die mensen al hadden.

Vandaar dat sommigen stellen dat de macht van de

media vooral een discursieve macht is (Bekkers e.a., 2009:

60). De media duiden en koppelen “frames” die door

bepaalde mensen als betekenisvol worden ervaren en

door anderen juist niet. Of zoals Street (2001) stelt:

“media help individuals to pick up particular versions of rea-

lity. They help to construct people’s identities and interests,

and hence their relationship with ‘reality’. Hence, the power

of the media is primarily perceived as discursive power, in the

power to create specific frames and to create the alignment

between frames. However, the way in which these frames

(identities and images) are adopted, is also dependent on the

resources and skills of people, their own culture, the practices

in which they are involved”.

“Framing” heeft dus volgens Street (2001) niet al-

leen betrekking op de productie en reproductie van

bepaalde referentiekaders (“frames” die iets zeggen

over de aard en omvang van een bepaald probleem en

mogelijke oplossingsrichtingen) maar ook op de wijze

waarop “frames” worden aangepast omdat verschillen-

de actoren hun referentiekaders aan elkaar koppelen.

2.3.4 Frame alignment

Door het koppelen van “frames”, oftewel “frame align-

ment”, worden individuele referentiekaders dus aan

elkaar gekoppeld zodat een gedeeld begrip ontstaat

van een bepaalde situatie; een gedeeld begrip over de

aard en oorzaken van een probleem, mogelijke aanpak-

ken of over de wijze waarop mogelijke medestanders

kunnen worden gewonnen. Alleen door dit gedeelde

begrip kan iemand zich als individu identificeren met

een groep en delen de leden van deze groep een beeld

met elkaar over nut en noodzaak van bijvoorbeeld

(politieke) actie (Snow e.a.,1986). Het oppikken en kop-

pelen van deze frames zorgt ervoor dat de aandacht

voor een vraagstuk steeds groter kan worden (Bekkers

e.a., 2009: 74 en 207).

“Frame alignment” is dus een noodzakelijke voor-

waarde voor de expansie van een onderwerp naar een

breder publiek. De media vervullen hierin een belang-

rijke rol (Bekkers e.a., 2009: 51-52). De discursieve macht

van de media komt tot uitdrukking in dit proces.

Snow en Benford (1988) maken in dit licht onderscheid

tussen drie soorten “framing”. In de eerste plaats spre-

ken Snow en Benford (1988) van “diagnostic framing”.

Deze vorm heeft betrekking op het identificeren en

afbakenen van een bepaald feit of gebeurtenis als pro-

2.3.3 Discursieve macht van de media

De media “framen” het nieuws en beïnvloeden daar-

mee de definiëring van maatschappelijke vraagstukken

en problemen. De Boer en Brennecke (2009) stellen dat

dit een tweeledig proces is, waarbij onderscheid ge-

maakt kan worden tussen framebuilding en framesetting.

Framebuilding duidt op de wijze waarop een onderwerp

wordt gepresenteerd in de media. De media selecteren

voor het publiek welk nieuws belangrijk is en welk

nieuws niet en bepalen het kader en de aspecten die

bij de behandeling van het onderwerp benadrukt wor-

den. Dit proces wordt beïnvloed door in- en externe

factoren. Het gepresenteerde beeld krijgt vorm door

de (individuele) waarden en normen van de journalist,

diens routine en opvattingen, maar bijvoorbeeld ook

door de gekozen bronnen en geraadpleegde voorlich-

ters en woordvoerders (De Boer & Brennecke, 2009).

Framesetting heeft betrekking op de effecten die kun-

nen uitgaan van de “frames” afkomstig van de media.

De ontvangers van het mediabericht of de mediabood-

schap kunnen de “frames” overnemen, inkaderen en

het onderwerp op basis van het aangeboden “frame”

interpreteren. De interpretatie van een onderwerp

door de media helpt het publiek om het probleem of

onderwerp te definiëren. Het “frame” kan het perspec-

tief bepalen voor de manier waarom het publiek het

onderwerp bekijkt. Op individueel niveau kan frameset-

ting effect hebben op het proces van informatiever-

werking en de attitude en het gedrag ten opzichte

van een onderwerp veranderen. Op maatschappelijk

vlak kunnen “frames” sociale processen beïnvloeden.

Hierbij moet gedacht worden aan politieke socialisatie,

beleidsbeslissingen en collectief gedrag (De Boer &

Brennecke, 2009).

Veel onderzoek naar de invloed van de media bouwt

voort op het eerder geintroduceerde idee dat we leven

in een geconstrueerde werkelijkheid (Bekkers e.a.,

2009: 60). Veel (sociale) problemen of (maatschappe-

lijke) crises zijn immers niet een objectief gegeven, ze

moeten eerst als zodanig worden gepercipieerd.

De opvattingen van mensen over bijvoorbeeld politiek

en samenleving worden hierbij overigens sterk bepaald

door de “frames” die ze zelf hanteren, door hun eigen

mensen wereldbeelden, hun eigen interpretaties en

opvattingen. De media helpen mensen om bepaalde

opvattingen over hoe de wereld in elkaar steekt, te

selecteren; een selectieproces dat gestuurd wordt door


2.4.2 Social media

Zoals we ook in de voorgaande paragrafen hebben

beschreven, gaat de werking van media veel verder

dan het simpelweg doorgeven van informatie. John B.

Thompson betoogt in “The Media and Modernity” (1995)

dat de media nieuwe vormen van actie en interactie

in de sociale werkelijkheid mogelijk maken. De media

creëren nieuwe soorten sociale verbanden en nieuwe

manieren om ons met de ander en onszelf te verstaan

(Beunders & Muller, 2005: 37). Massamedia kunnen

worden omschreven als een mediavorm die gericht is op

en ontworpen is om een zeer groot publiek te bereiken.

Massamedia kenmerken zich door het feit dat ze vaak

min of meer identieke boodschappen verzenden. Voor-

beelden van massamedia zijn de klassieke media zoals

kranten, tijdschriften, radio en televisie (Bekkers e.a.,

2009: 59).

Naast de klassieke media kennen we door de opkomst

van internet inmiddels de verschillende social media.

De overgang naar het digitale tijdperk is ingrijpend:

internet begon als een communicatienetwerk voor een

aantal universiteiten en heeft zich ontwikkeld tot een

wereld op zichzelf. In december 2010 waren volgens

de website Internet World Stats meer dan 1,9 miljard

mensen online3. Een groot deel van hen is met elkaar

verbonden in sociale netwerken, waar ze onderling

communiceren, spelen, handel drijven, etc. Er is een on-

eindig web van onderlinge contacten en verbindingen,

dat opereert zonder tussenkomst van organisaties.

Dit laatste punt is het kenmerkende verschil tussen de

klassieke media en social media. Bij klassieke media is

sprake van een “top-down aanpak”; het creëren en

distribueren van kennis, informatie of een boodschap

vindt plaats via professionals en organisaties (“de

media”) die de kennis, productievoorzieningen en infra-

structuur bezitten om dit te doen. Dit in tegenstelling

tot de “bottom-up aanpak” van social media; waarbij de

gebruiker, en dus veelal niet een professionele organisa-

tie, informatie kan verspreiden. We zien dat de toegang

tot de media verandert; daarom is het ook van belang

om aandacht te schenken aan de toegangsmacht die

media kunnen bieden aan personen of organisaties.

bleem, daarbij verwijzende naar de oorzaken ervan of

naar degene die schuldig is aan het ontstaan van het

probleem. Een tweede vorm is “prognostic framing”,

waarin voorstellen naar voren worden geschoven die

mogelijkerwijs een oplossing kunnen bieden voor het

probleem, alsmede welke strategieën en tactieken

vereist zijn om deze oplossing te laten werken (Snow &

Benford, 1988; zie ook Bekkers e.a., 2009: 51).

Tenslotte is er “motivational framing”, hetgeen

betrekking heeft op de activiteiten die nodig zijn om

mogelijke medestanders te verleiden om zich achter

een bepaald doel te scharen (Snow & Benford, 1988;

zie ook Bekkers e.a., 2009: 51).

Het dominante beeld dat als gevolg van “frame

alignment” ontstaat, is over het algemeen een cruciale

factor bij het bepalen van de handelingsopties en de

strategische ruimte bij de aanpak van een vraagstuk

(Van Twist e.a., 2010: 22). Cobb en Elder (1972) wijzen

op het belang van krachtige beelden en symbolen,

aansprekende metaforen, van retoriek om een aan-

sprekend en inspirerend verhaal te kunnen vertellen

dat voldoende beeldend is c.q. tot de verbeelding

spreekt. Burgers en politici laten zich hierdoor sneller

en gemakkelijker inspireren. Het vergemakkelijkt het

proces van identificatie en “frame alignment” (Bekkers

e.a., 2009: 55). Het creëren, oppikken en koppelen van

“frames” lijkt bij uitstek een functie of mogelijkheid

van social media. In de navolgende paragraaf worden

social media nader geintroduceerd, in het bijzonder de

microblogging-dienst Twitter.

2.4 Social media en Twitter

2.4.1 Inleiding

Om het effect te kunnen onderzoeken van het gebruik

van Twitter door wijkagenten is het noodzakelijk om

de begrippen social media en Twitter te definiëren en

beschrijven. In subparagraaf 2.4.2 wordt de opkomst

van social media toegelicht en aansluitend in subpara-

graaf 2.4.3 het fenomeen Twitter.

3 Bron www.internetworldstats.com


Social media als Hyves, Twitter en YouTube zijn de

afgelopen jaren explosief gegroeid tot communicatie-

platformen die niet meer weg te denken zijn. De politie

kan, door social media te benutten, aansluiten op het

nieuwsconsumptiegedrag van burgers. Social media, en

met name Twitter, stellen partijen in staat om snel en

gericht mensen te informeren en te mobiliseren. In de

volgende paragraaf werken we de kenmerken van Twit-

ter nader uit.

2.4.3 Twitter

Twitter is opgericht in 2006 en werd in het begin vooral

gebruikt door fans die “hun ster” of idool wilden

volgen. Inmiddels twitteren naast individuen, ook be-

drijven en organisaties, journalisten en actiegroepen. In

maart en april 2011 werd in de klassieke media gesteld

dat de opstanden in de Arabische wereld “twitterrevo-

luties” waren. Dissidenten en rebellen maakten volop

gebruik van social media als Twitter, door “real time”

beelden en teksten rond te sturen, mensen te mobili-

seren, hulp te organiseren en bewijzen te leveren over

het regeringsgeweld 4.

Kenmerkend voor Twitter is het gebruik van zogenaam-

de microblogs, een variant op weblogs. Een weblog is een

verslag of beschrijving van iets wat de gebruiker bezig

houdt en wil delen met anderen die daar vervolgens op

kunnen reageren (Van Berlo, 2009). Een blog is dus fei-

telijk een digitale column, waarbij reacties voor ieder-

een zichtbaar zijn. Op die manier wordt er een netwerk

of een community gecreëerd rond specifieke onder-

werpen. Microbloggen is hetzelfde als bloggen, maar de

lengte van de berichten is kort en veelal beperkt.

Weblogs worden voornamelijk gebruikt voor het

schrijven van korte essays en gedachtegangen, terwijl

microblogs met name gebruikt worden voor het delen

van updates, ideeën en korte berichten (Ebner & Schief-

ner, 2008). Er wordt veel gebruikgemaakt van draadloze

communicatieapparatuur, zoals een mobiele telefoon.

Twitter kan omschreven worden als een vorm van

microblogging; een gratis internetdienst waarbij

gebruikers korte berichtjes (zogenoemde tweets) van

maximaal 140 karakters publiceren. Als gebruiker geef

je via je computer of mobiele telefoon publiekelijk

antwoord op de vraag: “What’s happening?”. Twitter is

Dat geldt zeker voor social media. Street (2001) stelt:

“access power refers to the way in which the operation of

mass media controls the range of voices or interests, thereby

using various formats and media. The kind of media that is

being used, creates specific barriers to actors who want to

push forward their ideas and frames, thereby influencing the

access of the ideas to a larger public” (Street, 2001: 234-

235). De keuze voor een bepaald medium en de wijze

van communiceren heeft invloed op het bereik en

bepaalt de wijze en inhoud van bepaalde boodschap-

pen en daarmee de “frames” die naar voren worden

gebracht (Bekkers e.a., 2009: 61). Door de mogelijkhe-

den van social media hebben naast de klassieke media

ook individuen “mediamacht” gekregen.

Social media is een verzamelterm voor online com-

municatievormen en -technieken / sociale netwerken

waarbij samenwerking tussen gebruikers en het delen

van informatie door gebruikers centraal staan (Fris-

sen e.a., 2008). Onder social media wordt specifieker

verstaan: platforms op internet waar gebruikers zich

kunnen organiseren, samenwerken, vriendschappen

onderhouden, delen, ruilen, handelen en/of creëren;

die open toegankelijk zijn en decentraal georgani-

seerd, waardoor een actieve inbreng van gebruikers

mogelijk is en waar alles wat op die platforms gebeurt

maximaal geëxploiteerd wordt. De drie belangrijkste

kenmerken die in deze definitie besloten zitten zijn:

open, sociaal en een centrale positie van de gebruiker

(Van Berlo, 2008).

Social media laten zich verder kenmerken door:

- “user generated content”; het draait vooral om de rol

van de website-bezoeker; die zorgt namelijk zelf

voor de inhoud door artikelen te maken, te bewer-

ken, beeldmateriaal toe te voegen, enz.;

- “real time”; er zijn veel actieve gebruikers en daar-

mee is een social media-website altijd actueel;

- “persoonlijk”; social media brengen mensen in con-

tact met elkaar;

- “interactief”; de interactie komt van twee kanten,

men is bezoeker, maar bepaalt ook mede de in-

houd van de website;

- “subjectief”; aangezien de invulling door gebruikers

gebeurt en bronnen daardoor veelal diffuus zijn

(Frissen e.a., 2008).

4 In Brabants Dagblad, 7 april 2011


informatie en kennis is vervangen door tweerichtings-

verkeer. Gebruikers zijn daardoor niet alleen consument

maar vooral ook coproducent (Boulos & Wheelert, 2007;

Bekkers e.a., 2009: 55).

Beeldvorming is eerder gedefinieerd als een proces

van sociale interactie (Adoni & Mane, 1984). Het leren

van en te midden van anderen is een sociaal proces

resulterend in een gedeeld beeld van de werkelijkheid.

De individuele perceptie van de twitteraar heeft invloed

op de totstandkoming van de geconstrueerde werke-

lijkheid in het netwerk; op basis van de contacten en

relaties in het digitale netwerk wordt de werkelijkheid

door de gebruikers geïnterpreteerd. Het beeld dat daar-

door ontstaat wordt door de gebruikers aan het eigen

referentiekader en de eigen reeds bestaande “werke-

lijkheid” getoetst (Servaes & Tonnaer, 1992). Surowiecki

beschrijft in zijn boek “The wisdom of crowds” (2004)

dat informatie, welke is verzameld door passievolle

groepen, vaak van betere kwaliteit is dan informatie

die is verzameld door een individu of zelfs door experts.

Nu zijn lang niet alle groepen vanzelf “wijs”. Volgens

Surowiecki geldt een aantal basisvoorwaarden voor

het benutten van collectieve wijsheid. De belangrijkste

voorwaarde is dat leden betrokken moeten zijn bij het

onderwerp. Verder moeten zij in staat zijn zich zo goed

mogelijk een onafhankelijke mening te vormen zonder

teveel beïnvloed te worden door anderen. Daarbij

moeten de opinies binnen de groep voldoende divers

zijn en worden ze idealiter decentraal gevormd. Boven-

dien moeten mensen zich kunnen specialiseren en zelf

informatie kunnen toevoegen. En als laatste moet er

een mechanisme zijn dat er voor zorgt dat individuele

meningen samengebundeld worden in collectieve be-

slissingen. Dit mechanisme zorgt voor een selectie en fil-

tering. Wanneer aan deze voorwaarden voldaan wordt,

dan is de optelling en middeling van individuele kennis

heel accuraat. Twitter lijkt te voldoen aan de genoemde

voorwaarden van Surowiecki. De “frames” die op Twit-

ter gedeeld worden verbinden feiten, waarden, acties

en interpretaties waardoor een bepaalde (vaak losse)

ordening ontstaat waarmee een ambigue werkelijkheid

beheersbaar en dus interpreteerbaar wordt gemaakt

(Bekkers e.a., 2009: 51). De “frames” die gedeeld wor-

den in de twitterstroom maken het mogelijk dat volgers

een gemeenschappelijke taal ontwikkelen die helpt een

gedeelde interpretatie van de beleefde werkelijkheid te

creëren (Snow & Benford, 1988; Weick, 1969). De tweets

zijn korte, snelle en vaak impulsieve berichten waarin

een communicatiemiddel dat zowel beeld als tekst snel

kan verspreiden naar één of meer personen, of naar

(groepen) personen wereldwijd. De berichten worden

getoond op de gebruikerspagina en eveneens bij an-

dere gebruikers die hebben opgegeven deze te willen

ontvangen. Men kan dus tweets volgen van wie men

maar wil, waardoor een groot netwerk ontstaat.

In vergelijking tot “standaardweblogs” heeft de

microblog-dienst Twitter het kenmerk dat er simpele

en snelle notificaties worden gedeeld, waardoor er la-

gere eisen zijn aan de kant van de gebruiker in termen

van investering in tijd en denken voor het creëren van

nieuwe inhoud. De update-frequentie is mede hier-

door hoog vergeleken met een gewoon weblog. Verder

is bij mircobloggen de onderlinge verbondenheid bij

gebruikers veel groter dan bij gebruikers van gewone

weblogs (Java e.a., 2007).

Twitter biedt dus een nieuwe wijze van communiceren:

transparant, simpel, snel, participatief, direct, altijd be-

reikbaar zijn, niet hiërarchisch en overal. Het heeft een

open karakter en er is een lage drempel om iemand

een tweet te sturen.

2.5 Relatie beeldvorming en Twitter

Een mediaboodschap heeft pas effect als mensen met

die boodschap zijn geconfronteerd. Hoe meer mensen

over een gebeurtenis horen, hoe groter het potenti-

ele effect kan zijn (Deutschmann & Danielson, 1960).

Media-inhoud waaraan een individu zich heeft bloot-

gesteld heeft een belangrijke invloed op de interper-

soonlijke communicatie (De Boer & Brennecke, 2009:

140). Massamedia bereiken een groot deel van het

publiek, en de bereikte mensen verspreiden het nieuws

verder via interpersoonlijke communicatie. Social media

maken het mogelijk om op een andere manier om te

gaan met kennis, informatie of “nieuws”. Social media

in het algemeen en Twitter in het bijzonder bieden

geen centrale bron van informatie; de gebruikers delen

hun kennis rechtstreeks en onderling in hun netwerk

(Koeleman, 2009: 29-30). Er is hierdoor een verschui-

ving van macht in communicatie ontstaan; gebruikers

kunnen kiezen wat ze wanneer willen zien én gebrui-

kers zijn daarmee deelnemers geworden. Social media

hebben het individu toegangsmacht en discursieve

macht gebracht. Internetgebruikers zijn dus niet langer

passieve consumenten die gewillig de inhoud die aan

hen wordt aangeboden verteren: het vroegere eenrich-

tingsverkeer in het toegankelijk maken van specifieke


taal geen neutrale factor is. De woorden krijgen bete-

kenis en een lading in de betreffende context. Het is

het proces van de (ver)beeldende werking van (twitter)

taal. De volger leert, conform de theorie van Berger en

Luckmann (1966), hoe hij de wereld ziet. De werkelijk-

heid van de volger kan gezien worden als een geïn-

terpreteerde, gedefinieerde en dus geconstrueerde

realiteit. Via Twitter wordt een gedeeld beeld van de

sociale werkelijkheid geconstrueerd.

2.6 Conclusie

Concluderend kunnen we stellen dat de media een

voorname rol hebben in het proces van betekenisge-

ving en daarmee invloed hebben op de beeldvorming.

De media selecteren wat “nieuws”, oftewel relevant, is

en definiëren, “framen”, de nieuwsfeiten. De Boer en

Brennecke (2009) maken onderscheid tussen framebuil-

ding en framesetting. Framebuilding duidt op de wijze

waarop een onderwerp wordt gepresenteerd in de

media (De Boer & Brennecke, 2009). Framesetting heeft

betrekking op de effecten die kunnen uitgaan van de

“frames” afkomstig van de media. De ontvangers van

het mediabericht of de mediaboodschap kunnen de

“frames” overnemen, inkaderen en het onderwerp op

basis van het aangeboden “frame” interpreteren. De

interpretatie van een onderwerp door de media helpt

het publiek om het probleem of onderwerp te definië-

ren (De Boer & Brennecke, 2009).

De interactie en de dialoog tussen de gebruikers on-

derling, het samen produceren en delen, zijn typerend

voor social media in het algemeen en Twitter in het

bijzonder. Dit specifieke karakter van social media en

de vrije toegang hebben het individu “mediamacht”

gegeven. De relatie tussen het gebruik van Twitter en

het proces van beeldvorming komt tot uitdrukking in

“frame alignment”. In dit proces worden individuele

referentiekaders aan elkaar gekoppeld zodat een

gedeeld begrip ontstaat van een bepaalde situatie

(Street, 2001). Dit is precies wat er in de “twitter-

stroom“ gebeurt; de totstandkoming van een gedeeld

begrip over het onderwerp waarover getwitterd

wordt. Het beeld dat zo ontstaat is volgens Van Twist

(2010) een cruciale factor om tot handelen te kunnen

komen. Het beeld bepaalt de handelingsopties en de

verdere strategische ruimte.


3.2 Gezag

3.2.1 Gezagsgronden

Weber (1947) maakt onderscheid tussen macht en ge-

zag. Macht is het opleggen van een “wil” aan iemand

anders. Het maakt daarbij niet uit wat de wensen/be-

hoeften van de ander zijn. En of die ander weerstand

biedt. De wil wordt hoe dan ook opgelegd. Dit maakt

macht relationeel. Het vereist namelijk iemand die

domineert en een ander die zich onderwerpt en luistert

naar degene die de macht uitoefent. Macht uitoefenen

betekent niet per definitie dat er wordt gehoorzaamd.

Weber betoogt dat er drie manieren zijn om macht uit

te oefenen. Door directe fysieke macht, door te belonen

of te straffen en door het beïnvloeden van de opinie.

Vaker wordt macht meer via indirecte dwang uitgeoe-

fend; een combinatie van belonen en straffen door het

gebruik van argumentatie, debat en retoriek (De Jong,

1997).

Gezag daarentegen geeft macht een positieve lading.

Het verbetert als het ware de kwaliteit van macht.

Dat is iets anders dan dat gezag een vorm van macht

zou zijn. Dus de macht die iemand heeft als autoriteit

is in deze context geautoriseerd door de groep die

onderworpen is aan die macht. Autoriteit komt van het

werkwoord autoriseren. De termen autoriteit en gezag

gebruiken we als synoniemen voor elkaar. Het Neder-

landse “gezag” staat namelijk voor “auctoritas” en daar

is weer het woord “autoriteit” van afgeleid. Volgens

Weber is legitimiteit de lijm die een gemeenschap en de

afzonderlijke lagen/systemen die de gemeenschap vor-

men aan elkaar bindt. Er moet dus sprake zijn van een

zeker geloof in de autoriteit van degenen die het voor

het zeggen hebben anders werkt het niet binnen de ge-

meenschap of het systeem. Weber onderkent hierin drie

ideaal typen van autoriteit: rationeel-legale autoriteit,

traditionele autoriteit en charismatische autoriteit (De

Jong, 1997).

3.1 Inleiding

In dit hoofdstuk worden de derde en vierde onder-

zoeksvraag dieper behandeld.

De in hoofdstuk 1 genoemde en nog openstaande

deelvragen zijn:

Wat is gezag en wat is bepalend voor de


wordt ervaren?

Wat is kenmerkend voor strategisch politie-

leiderschap?

Voor de beantwoording van de eerste vraag kiezen

we voor een perspectief dat aansluit op het eerder

door ons gekozen theoretische perspectief van het

sociaal-constructivisme. Het gezag van de politie is

niet alleen gebaseerd op een aantal formele gronden,

maar is vooral gebaseerd op de interactie tussen politie

en samenleving. Hieruit ontstaat een gedeeld beeld

over wat politiegezag is. De effecten van de interactie

maken de relatie tussen politie en samenleving tot

een vraagstuk van strategisch (politie)leiderschap. Het

raakt namelijk direct aan de legitimiteit van de politie

als organisatie. De vraag die hieruit voortvloeit, is wat

de kenmerken van strategisch (politie)leiderschap zijn.

In paragraaf 3.2 definiëren we de begrippen gezag

en politiegezag en werken we de relatie uit tussen de

politie en samenleving vanuit het perspectief van het

gezag van de politie. Aansluitend wordt in paragraaf

3.3 de relatie gelegd met leiderschap en politieleider-

schap. Strategisch politieleiderschap heeft onder meer

betrekking op de wijze waarop de interactie tussen

politie en samenleving vorm moet krijgen, met het oog

op een gezaghebbende politie. Daarmee vervult leider-

schap een belangrijke rol in de mate waarin de politie

als gezaghebbend wordt ervaren.

3Gezag en leiderschap


ongelijkheid te bewerkstelligen en te verduurzamen.

Echter, als niemand deze traditionele autoriteit uitdaagt

is de kans groot dat het een dominante autoriteit blijft.

Volgens Weber betekent dit dat de ontwikkeling naar

een rationeel-legale vorm van autoriteit geblokkeerd

wordt, omdat het systeem vanuit zichzelf niet verandert

of evolueert. Het bestendigt dus eerder een status quo

(De Jong, 1997).

De charismatische autoriteit is gebaseerd op vermeende

buitengewone karakteristieken van iemand. Mensen

worden geraakt door - en reageren op deze vorm

van autoriteit omdat ze daarnaast geloven dat deze

persoon een speciale roeping heeft. Mensen voelen een

sterke emotionele band met een charismatisch leider. Of

die buitengewone gaven en krachten daadwerkelijk be-

staan is irrelevant. Het gaat erom dat de gemeenschap

erin gelooft. Charismatische autoriteit wordt gevonden

in de leider wiens missie en visie het is anderen te inspi-

reren. Enkele voorbeelden: Martin Luther King, John F.

Kennedy en Nelson Mandela.

Volgens Weber is de basis voor charismatische autoriteit

de erkenning en acceptatie door de gemeenschap van

datgene waar de leider aanspraak op maakt (De Jong,

1997). Charismatische autoriteit kan revolutionair van

aard zijn, het kan traditionele autoriteit uitdagen en

soms zelfs rationeel-legale autoriteit. Tegelijkertijd kan

deze vorm van autoriteit verworden tot traditionele

autoriteit wanneer de macht wordt uitgeoefend door

de “incrowd” van de charismatisch leider. Bovendien is

het lastig voor charismatische leiders om de autoriteit te

behouden. De gemeenschap moet namelijk continu de

autoriteit legitimeren. Daarom is het voor de charisma-

tisch leider noodzakelijk constant te presteren. Het gaat

hierbij om de garantie voor het telkens weer opnieuw

verkrijgen van de legitimiteit van zijn autoriteit (De

Jong, 1997).

Gezag als sociale constructie

Naast deze vormen van formeel gezag bestaat echter

ook het gezag als een sociaal construct. Berger en Luck-

mann (1966) stellen dat ieder mens kennis op een eigen

wijze construeert en hierbij sterk beïnvloed wordt door

reacties vanuit de sociale omgeving. Anders gezegd, het

geconstrueerde beeld van de werkelijkheid is het resul-

taat van de interactie tussen de verschillende actoren in

de maatschappij. Hierop doorredenerend betekent dit

dat het toekennen van en betekenis geven aan gezag

op dezelfde manier tot stand komt. Er wordt dus een

Drie typen van formeel gezag

De rationeel-legale autoriteit behelst het geloof in een

formalistisch normenstelsel, in de kracht van de wet

en de heersende bindende normen en waarden. Het

gaat hier dus niet om onderwerping aan een specifieke

individuele leider, maar aan een verzameling uniforme

principes. Leiders hebben het recht te handelen, hun

macht uit te oefenen, wanneer ze hun positie hebben

verkregen op een procedureel juiste wijze. Autori-

teit ligt hier voornamelijk dus bij diegenen die door

regelgeving legaal verkregen maatregelen kunnen

uitvaardigen/effectueren (De Jong, 1997). Een goed

voorbeeld, volgens Weber (1947), van een legale-ratio-

nele autoriteit is de bureaucratie. Een politiek systeem

van: wet en regelgeving, veel geschreven documenten,

een grote verscheidenheid aan diensten en afdelingen,

gereguleerde vormen van vertegenwoordiging, re-

gelmatige verkiezingen en politieke procedures. Deze

vorm van autoriteit ziet men vaak bij moderne staten,

stadsbesturen en bij publieke en private corporaties

waarbij het vaak draait om vakkennis. De bureaucratie

verkrijgt haar machtspositie door de enorme vakken-

nis. Omdat eigenlijk alles via die bureaucratie verloopt,

verwerft de bureaucratie steeds meer kennis en inzicht.

Daarmee bestendigt ze in toenemende mate haar posi-

tie als rationeel-legale autoriteit.

Voor de traditionele autoriteit is de legitimiteit geba-

seerd op gewoonte. Legitimiteit en de mogelijkheid

macht uit te oefenen is verkregen vanuit het verleden.

Vaak door overerfelijkheid (Weber, 1947). De traditio-

nele rechten die hieruit voortvloeien ten behoeve van

de autoriteit worden door de gemeenschap geac-

cepteerd, of in ieder geval niet kritisch beoordeeld.

Het gaat hier om het geloof in “de goede oude tijd”,

in traditie, in wat men gewoon is te doen. Mensen

eerbiedigen het verleden en hebben een stellig geloof

dat werkwijzen die in het verleden hun waarde heb-

ben aangetoond ook voor nu het beste zijn (De Jong,

1997).

Traditionele autoriteiten zijn bijvoorbeeld vorsten,

stamhoofden, familiehoofden, dominante elites of een

bepaalde dominante cultuur. Traditionele autoriteiten

worden ondersteund door symbolen zoals: vlaggen,

kruizen, vaste gewoontes en/of informele regels of

mythes. Of er is een vermeende connectie met “het

Hogere”. Structuren en instituties ondersteunen het

voortbestaan van de traditionele autoriteit. Volgens

Weber (1947) is traditionele autoriteit een middel om


staande voortvloeit, is dat gezag niet meer automatisch

en voor altijd wordt toegeschreven (“ascribed”). Gezag

wordt onder invloed van beeldvorming door inspan-

ning verworven (“achieved”) en in stand gehouden. In

de volgende subparagraaf wordt beschreven wat dit

betekent voor het gezag van de politie.

3.2.2 Politiegezag

In de voorgaande subparagraaf hebben we de gezags-

gronden in algemene zin beschreven. Vervolgens is het

relevant te beschrijven wat de gronden zijn voor het

gezag van de politie in het bijzonder. Kenmerkend voor

de politie is dat zij de belichaming is van het gewelds-

monopolie van de staat. De politie als institutie staat in

het teken van het geweldsmonopolie. De basis hiervoor

werd gelegd door Thomas Hobbes (1588-1679). Deze

Engelse filosoof had, door de wetteloosheid en het

geweld van zijn tijd, een somber perspectief op een

staat zonder gezag. De mens zou dan zijn overgeleverd

aan een “strijd van allen tegen allen”. Om dit niet te

laten gebeuren moeten burgers in overeenstemming

met elkaar macht en gezag overdragen aan een derde

partij. Dit zou een vorst of soeverein kunnen zijn die

verregaande bevoegdheden heeft om de woelende

krachten in toom te houden. Een “sociaal contract”

waarbij burgers gezamenlijk de macht overdragen.

In de zienswijze van Rousseau (1712-1778) over het “so-

ciaal contract” doet elk individu een stap terug ten be-

hoeve van datgene dat bijdraagt aan het voortbestaan

van de gemeenschap. Omdat Rousseau van mening was

dat burgers vooral naar zichzelf toerekenden, moesten

zij daar in opgevoed worden.

Uit deze denkbeelden kan wettelijk gezag opgevat

worden als:

1. het resultaat van een afspraak van burgers onder-

ling, het “sociaal contract”;

2. een onafhankelijke scheidsrechter die conflicten

beslecht;

3. een geweldsmonopolie.

Deze denkbeelden gaan vooral over staatsvorming en

-inrichting. Het derde punt, het geweldsmonopolie,

positioneert de staat als maatschappelijke institutie.

De staat beschikt over het alleengebruik van geweld

namens en voor de samenleving (Weber, 1947). Ver-

bijzonderd naar de situatie binnen de grenzen van

Nederland heeft de politie het monopolie van legitieme

geweldsuitoefening in handen. Het geweldsmonopolie

bepaalde waarde aan het gezag toegekend. Of zoals

Castells (2009) het heeft verwoord: gezag in de net-

werksamenleving komt vooral tot uitdrukking doordat

mensen ergens waarde aan toedichten.

Vanuit het beeld dat gezag een sociaal construct is

heeft Zijderveld zijn visie op gezag, als aanvulling op

Weber, beschreven. Weber bekijkt gezag meer vanuit

het perspectief van een organisatie of institutie. Hij

spreekt in dit verband bijvoorbeeld van de bureaucra-

tie, dominante elites en charismatische autoriteiten,

die op zichzelf welhaast ook als instituties zijn te

bestempelen.

Zijdervelds perspectief op gezag heeft meer het

individu als vertrekpunt. Iemand met gezag wekt

bewondering op, dwingt respect af en heeft moreel

overwicht. Dit gebeurt dan op een manier dat het

invloed heeft op het handelen van mensen (Zijderveld,

1985). De waarden die Zijderveld in verband brengt

met gezag zijn expliciet afhankelijk van de vorming

van een gedeeld beeld. Dit gedeelde beeld komt tot

stand als gevolg van sociale interactie in de samenle-

ving. Eenvoudiger gezegd, er is pas sprake van respect

afdwingend gezag als mensen een gedeeld beeld of

opvatting hebben over welke vorm dat dan aan zou

moeten nemen. Pas dan is gezag ook legitiem.

Vanwege deze redenering voegt Zijderveld twee

gezagsgronden toe aan de gezagsgronden van Weber.

Namelijk gezag dat voortkomt uit de publieke opinie

en gezag dat is gebaseerd op professionele competen-

tie. Deze twee gezagsgronden zijn volgens Zijderveld

dynamisch van aard, omdat ook de publieke opinie

dynamisch van aard is. Het is juist die dynamiek in onze

moderne samenleving die de trigger vormt voor een

steeds vaker veranderende beeldvorming. Dit betekent

dat de sociaal geconstrueerde werkelijkheid met

betrekking tot gezag aan verandering onderhevig is.

Legitiem gezag is onder de invloed van beeldvorming

dus tijdelijk van aard. Tegelijkertijd is hiermee gezegd

dat gezag voorwaardelijk is, het moet aan bepaalde

voorwaarden voldoen. Gezag moet zich voortdurend

waarmaken en tastbare effecten sorteren in de samen-

leving. Daarmee lijkt gezag een meer contractuele

relatie te zijn geworden. Dit betekent dat er voort-

durend moet worden geschoold om de competenties

op peil te houden om het gezag niet te verliezen. Het

gevolg hiervan is dat gezag zich steeds verder speciali-

seert. Uitgesproken vakkennis wordt steeds belangrij-

ker. Hierdoor versmalt het gezag. Men weet meer over

minder. De notie van Zijderveld (1985) die uit boven-


aan een ernstig gebrek aan flexibiliteit, responsiviteit,

ondernemingsgeest en effectiviteit (Noordegraaf, 2004).

Effectiviteit en efficiency zijn daardoor leidende thema’s

op de politiële beleidsagenda. Het bedrijfsleven en de

daar bestaande/veronderstelde vormen van leiderschap,

sturing, prestatie- en kwaliteitsmanagement wordt ge-

zien als voorbeeld en geprobeerd wordt dit te imiteren

in de veronderstelling gezag te verwerven (Boin e.a.,

2003).

Onder invloed van het bedrijfsmatige denken verschuift

het gezag van de politie naar zogenoemd consequen-

tieel gezag (Suchman, 1995). Hierbij verkrijgt de politie

haar gezag door het realiseren van output en prestaties.

Dit komt in de buurt van de opvatting van Zijderveld:

expertises die zich moeten bewijzen in succesvolle out-

put. Volgens Terpstra (2010) is het voor politieorganisa-

ties vaak moeilijk gezag te herwinnen door de aanpak

van criminaliteit en wanorde zelf. Een belangrijke reden

hiervoor is dat de burger vooral verlangt dat de politie

tegen de ander optreedt.

Terpstra (2010) merkt op dat de politie eerder symbo-

lische legitimiteitstrategieën inzet om haar gezag te

tonen. Symbolische aspecten nemen een belangrijke

plaats in bij het politiewerk. Denk hierbij aan het uni-

form, de insignes, het logo, de politieauto en de slogan:

“Waakzaam en Dienstbaar”. Volgens de filosoof Paul

Moyaert (2007) zijn mensen veel meer symboolgevoe-

lig dan rationeel. Symbolen worden gebruikt om een

complexe werkelijkheid te percipiëren. Ze dienen om

de werkelijkheid begrijpbaar te maken. Zo beschouwd

bestaan symbolen bij de gratie van beeldvorming. Zij-

derveld (1985) zegt in dit verband dat gezag an sich niet

waarneembaar is. Het wordt zichtbaar via de represen-

tanten, de symbolen van het gezag.

Manning (1977) onderscheidt echter andere strategieën

waarmee de politie probeert haar missie, mandaat en

activiteiten te presenteren. Zoals haar professionaliteit,

de bureaucratische onpersoonlijke uitstraling, de inzet

van moderne strategieën en het gebruik van crimi-

naliteitscijfers. Het bedrijfsmatige denken werkt een

meer instrumentele opvatting van het politiewerk in de

hand. Het lijkt te hebben geleid tot de ontmythologi-

sering van de politie waarbij de symbolische macht van

de politie wordt ondermijnd en daarmee haar gezag

(Hoogenboom, 2006). Andere gezagsgronden zijn

hierdoor onder druk komen te staan, zoals bereikbaar-

heid, aanspreekbaarheid, zichtbaarheid, herkenbaar-

heid en effectiviteit. Deze waarden staan symbool voor

is daarmee het bestaansrecht van de politie. De politie

kan interveniëren in het domein van de burger door

inbreuk te doen op diens grondrechten. Dit geeft de

politie een verregaande potentiële machtspositie.

Die machtspositie dient te worden gecontroleerd.

Dit gebeurt in eerste aanleg door het bevoegd gezag

(Rosenthal, 2007).

Burgers hebben echter, naast het bevoegd gezag,

steeds meer een rol gekregen, zich een rol toegeëi-

gend, in het controleren van de politie. Terpstra (2010)

noemt in zijn boek “Het Veiligheidscomplex” een aantal

factoren die hebben bijgedragen aan het tanende

gezag van de politie. Zoals de opkomst van proteste-

rende jeugdbewegingen, de ontzuiling, het stijgende

onderwijsniveau, de wens van “hoger geplaatsten” tot

meer egalitaire verhoudingen en het ontstaan van een

stedelijke onderklasse waarvan de jeugd zich niet zo

gemakkelijk voegt naar de regel en gezag. Daarnaast

zijn sinds de jaren ‘90 burgers zich meer zorgen gaan

maken over veiligheid, vooral op het gebied van over-

last, criminaliteit en terrorisme. De burger verwacht

van de overheid oplossingen op deze terreinen. De

politie moet zich dus op een andere manier gaan

verhouden tot haar omgeving. Het gezag op basis van

ongelijkheid en onderschikking is daardoor niet meer

vanzelfsprekend. De taak van de politie kan daarom

niet langer meer worden opgevat als louter wetshand-

having. Het optreden van de politie is derhalve niet

zondermeer gelegitimeerd. De burger eist daadwer-

kelijke bescherming en veiligheid van de overheid

(Terpstra, 2010).

Het antwoord op deze vermeende gezagscrisis is

gezocht in “service”: van een gezagsrelatie van on-

gelijkwaardigen naar een dienstverleningsrelatie van

gelijkwaardigen (Terpstra, 2010). Met deze paradigma-

wisseling vat de veronderstelling post dat de legiti-

miteit van de politie in belangrijke mate afhangt van

het aantoonbare productieniveau. Het streven naar

een grotere bedrijfsmatigheid en servicegerichtheid

als mogelijk antwoord op het afnemende gezag van

de politie. Veel van die hervormingen om te komen

tot een meer bedrijfsmatige politieorganisatie zijn

ontleend aan het New Public Management. Het boek

“Reinventing Government” van Osborne en Gaebler

(1992) is hierin trendsettend geweest. Volgens Osborne

en Gaebler heeft de eenzijdige fixatie op regels, proce-

dures en hiërarchische sturing de publieke sector opge-

blazen, spilziek en traag gemaakt. De sector zou leiden


samenleving. Een proces dat in dit verband van belang

is, is attributie: het toeschrijven van de oorzaken van

gebeurtenissen aan mensen, omstandigheden of dingen

(Heider, 1958). Heider beschreef in zijn theorie de wijze

waarop mensen het gedrag van zichzelf en van anderen

verklaren in termen van oorzaak en gevolg en hoe dit

van invloed is op hun motivatie. Heider deed onderzoek

en stelde vast dat mensen vrijwel automatisch attri-

bueren wanneer zij gedrag van anderen waarnemen

en daaraan conclusies verbinden (Heider, 1958). De

attributietheorie is van belang om te bezien of dat wat

de politie wil zijn ook in die mate wordt toegeschreven

door de samenleving.

3.3.2 Strategisch politieleiderschap

In subparagraaf 3.2.2 hebben we geschreven over de

veranderde relatie tussen politie en samenleving. Onder

invloed van beeldvorming die ontstaat in de omge-

ving van de politie wordt haar gezag op een bepaalde

manier gepercipieerd. We schreven dat het gezag

van de politie gestalte kan krijgen door tegemoet te

komen aan belangrijke sociale waarden van de burger.

Dat betekent dat zichtbaarheid, aanspreekbaarheid,

bereikbaarheid, herkenbaarheid en effectiviteit “instru-

menten” zijn om de beeldvorming ten aanzien van het

gezag van de politie positief te beïnvloeden (Terpstra,

2010; Stichting Maatschappij, Veiligheid en Politie,

2002; Boin, e.a., 2003; Ministerie van Binnenlandse Za-

ken, rapport Actieve Wederkerigheid, 2003). Tegelijkertijd

bestaan ze bij de gratie van beeldvorming. Of vrij naar

Zijderveld: deze gezagsgronden bestaan alleen maar

via datgene waardoor ze worden gerepresenteerd. Dit

maakt de vraag hoe de politie het beste de relatie met

de omgeving aan kan gaan om haar gezag positief te

beïnvloeden tot een strategisch politievraagstuk.

In het algemeen kan strategisch politieleiderschap

worden opgevat als het optreden en handelen van

hooggeplaatste politiefunctionarissen voor zover dat is

gericht op structurele en duurzame (verbetering van de

organisatorische) kwaliteit in het politiekorps (Boin e.a.,

2003). Structurele en duurzame kwaliteit van het korps

is mede afhankelijk van de relatie die de politie heeft

met haar omgeving, de burgers. Hiermee ontstaan twee

dimensies in het strategisch politieleiderschap: richting

geven aan het korps en inbedden van het korps in de

maatschappelijke politieke context.

Een heldere inspirerende visie is nodig om richting te

politiegezag en ontstaan vanuit beeldvorming. Het

gaat er niet om of de burger er nu wel of niet terecht

ontevreden over is. In dit geval doet de notie van Tho-

mas (1928) opgeld: “when men define situations as real,

they are real in their consequences”.

Voor de politie is het daarom van belang dat zij zich

meer richt op de eisen die de burger aan haar stelt

teneinde haar gezag meer gestalte te geven. Juist in de

interactie tussen burgers en politie kan de symbolische

macht van de politie vorm krijgen en krijgt het gezag

van de politie betekenis. Uit het voorgaande blijkt

dat het van belang is dat de politie investeert in een

optimale relatie met de omgeving. Politieleiderschap

in deze context is dan ook niet iets wat los gezien kan

worden van de relatie met de samenleving. De positie

en het gezag van de politie worden ontleend aan de

samenleving, of beter, worden haar gegund door de

samenleving. Het hangt in sterke mate of van de beel-

den die de samenleving heeft, of krijgt voorgeschoteld,

van en over de politie. De volgende paragraaf gaat

dan ook over de rol van leiderschap in dit proces.

3.3 Leiderschap

3.3.1 Kenmerken van leiderschap

Met betrekking tot het begrip leiderschap wordt een

groot aantal definities gehanteerd. Stoker en Kolk

(2003) komen tot de volgende definitie van leider-

schap: leiderschap is het beïnvloeden van het gedrag

van (een groep) medewerkers, door een persoon die

ten opzichte van die medewerkers een formele positie

inneemt. Dit beïnvloeden van gedrag gebeurt door

gebruik te maken van bepaalde leiderschapsstijlen,

eigenschappen en motieven en door het uitvoeren van

verschillende activiteiten (Stoker & Kolk, 2003). In deze

definitie staat de effectiviteit van de leider centraal.

Dat is een te eenzijdige benadering. Het gaat om meer

dan effectiviteit. Met name de persoon van de leider is

onderbelicht. Van Loon (2006) voegt aan de leider-

schapsdefinitie de visie van de leider toe en het feit dat

leiderschap zich afspeelt binnen een bepaalde context

(de organisatie binnen een maatschappelijk krachten-

veld). Hij definieert leiderschap als: het vanuit een visie

van de leider dingen gedaan krijgen voor, door en met

mensen binnen de context van de organisatie in het

maatschappelijk krachtenveld (Van Loon, 2006).

Politieleiderschap is in deze context dan ook niet

iets wat los gezien kan worden van de relatie met de


de burger zal de politie moeten sturen om haar gezag

te verstevigen. Immers, de burger is een belangheb-

bende partij die van essentieel belang is voor het gezag

van de politie. Om op de hoogte te zijn van de feitelijke

omstandigheden, gevoelens en opvattingen van burgers

en daar scherp op te kunnen sturen, is de interactie tus-

sen politie en samenleving van groot belang. Hier valt

uit op te maken dat de sociale waarden van de burger

tevens een middel zijn om de interactie tussen politie

en samenleving inhoud te geven. Het wezenlijke belang

van die interactie is dat deze sociale waarden van de

burger als kernwaarden van en door de politie worden

geïncorporeerd en vervolgens goed voor het voetlicht

worden gebracht. Zodat de beeldvorming omtrent het

gezag van de politie positief wordt beïnvloed.

Maar het is bijzonder moeilijk om aan te geven in welke

mate er wel of niet gehoor moet worden gegeven aan

de roep om een meer zichtbare, bereikbare, aan-

spreekbare, herkenbare en effectieve politie. Bij te veel

gehoor, dan dreigt de politie te worden gezien al een

leiderloze, opportunistische organisatie die met alle

winden meewaait. Bij te weinig gehoor, ontstaat het

beeld van een recalcitrante organisatie die het allemaal

zelf wel weet. De politie heeft tegenwoordig constant

te maken met bestuurlijke, politieke en maatschappe-

lijke opdrachtgevers en belanghebbenden die kritiek

hebben en de koers van de politie nadrukkelijk willen

meebepalen. In dit spanningsveld is het van belang dat

de autonomie van de politieorganisatie behouden blijft.

Hierin zal de strategische politieleider steeds positie

moeten kiezen. Het vereist evenwichtskunst van strate-

gisch leidinggevenden. Dit impliceert de volgende eisen

aan strategisch politieleiderschap om de relatie met de

omgeving vorm te geven (Boin e.a.,2003):

- Zorg dat de geïnteresseerde buitenwacht een ade-

quaat beeld van de organisatie heeft;

- Leg uit wat de visie inhoudt en laat zo veel zien

als mogelijk over het feitelijk functioneren van de

organisatie;

- Onderhoud structureel contacten met betrokkenen

en geïnteresseerden in het politieke, maatschap-

pelijke, bestuurlijke, wetenschappelijke en media

kringen;

- Geef fouten toe, leg uit hoe en waarom deze zijn

ontstaan en welke lessen de organisatie eruit zal

trekken.

Aan de ene kant heeft de strategisch politieleider te

maken met een organisatie waar de interne cohesie

kunnen geven aan een korps. Die visie moet zodanig

worden gecommuniceerd dat alle korpsleden weten

wat de te behalen doelen zijn en waarom dat van

belang is. Bovendien zal de visie in overeenstem-

ming moeten zijn met de geldende maatschappelijke

waarden. Dit geldt ook voor politiek-bestuurlijke eisen

aan de politie. Dit betekent vooral dat de politie zich

inspant om aansluiting te vinden bij de eisen die de

burger stelt aan een effectieve, efficiënte politie (Boin

e.a., 2003).

Om op een verantwoorde manier invulling te geven

aan het bovenstaande onderscheiden Boin, Van der

Torre en ’t Hart drie kernfuncties voor strategisch

leidinggevenden die de basis vormen voor effectief

leiderschap. Leiderschap wordt gedefinieerd als de

uitvoering van de volgende drie kernfuncties (Boin e.a.,

2003):

• Hetformulerenenuitdragenvaneenvisieopde

realiseerbare doelen van de organisatie. De beleids-

matige functie.

• Hetontwerpenvaneenorganisatiepatroonwaarin

organisatieleden hun werk effectief en efficiënt

kunnen verrichten. De organisatorische functie.

• Hetbewakenvanrelatiesmetbelanghebbende

partijen die van essentieel belang zijn voor de legi-

timiteit van een publieke organisatie. De diploma-

tieke functie.

Vooral de diplomatieke functie, die uitgaat van het

bewaken van relaties, geeft aan dat interactie met

de omgeving of samenleving ter beïnvloeding van de

beeldvorming cruciaal zijn voor een strategische poli-

tieleidinggevende.

De belangrijkste symbolische waarde en daarmee ook

de belangrijkste taak van de politie is volgens Paul

Frissen (2007): “er simpelweg te zijn”. Blijkens de door

de burger belangrijk gevonden sociale waarden wil

zij het gevoel hebben dat de politie er is. En daarvoor

moet de politie onder meer bereikbaar, aanspreekbaar,

zichtbaar, herkenbaar, en effectief zijn. De burger wil

namelijk haar informatie kwijt kunnen aan de politie

en wil de politie zien in de buurt omdat dat een veilig

gevoel geeft. De burger wil de politie aan kunnen spre-

ken op haar resultaten, op haar effectiviteit. De politie

moet herkenbaar zijn door te laten zien wat de burger

van de politie kan verwachten. Hierbij gaat het om

een eenduidige, consistente werkwijze. Een politie die

laat zien betrokken te zijn bij de problemen waar de

burger tegen aan loopt. Op deze verwachtingen van


stemming met deze daar heersende waarden.

Voor strategisch politieleiderschap levert het richting

geven aan deze noties een strategisch vraagstuk op.

Concreet betekent het dat het korps ingebed dient te

worden in de heersende maatschappelijke context.

Door het beïnvloeden van de beeldvorming vanuit haar

diplomatieke functie, op een zodanige wijze dat de

samenleving vindt dat de politie haar gezagsrol heeft

verdiend.

Dit maakt het interessant om nader te onderzoeken hoe

strategische politieleiders omgaan met dit spannings-

veld. Is er een heldere visie, een boodschap, wat de poli-

tie wil uitstralen? En levert dat een congruent beeld op

in de externe omgeving, bij de burgers. Daarnaast is het

interessant te onderzoeken welke leiderschapsstijlen

daarbij worden ingezet. Kortom, hoe geven strategisch

leidinggevenden vanuit hun positie betekenis aan het

gezag van de politie?

Terug naar de twee hoofdvragen van dit hoofdstuk.

Vooral beeldvorming van en door de burger is bepalend

voor de mate waarin de politie als gezaghebbend

wordt ervaren. Waarbij gezag zo dicht mogelijk in de

buurt dient te komen bij de geldende sociale waarden

in de samenleving. Dit komt met name tot uitdrukking

in eisen zoals bereikbaarheid, aanspreekbaarheid, ef-

fectiviteit, zichtbaarheid en herkenbaarheid. Deze eisen

worden vooral zichtbaar en krijgen vooral betekenis

door “er te zijn”.

Het kenmerkende van politieleiderschap hierin is dat

het in staat dient te zijn de organisatie aan te laten

sluiten op het beeld dat de samenleving heeft van

een gezaghebbende politie. Maar hierbij is het voor

politieleiders tevens van belang daarin te waken voor

een goede balans opdat de politieorganisatie haar

autonomie behoudt.

gewaarborgd moet zijn om te voorkomen dat ze ten

prooi valt aan allerlei grillen vanuit de samenleving

waar op geacteerd moet worden. Het gevaar daarbij is

dat de politieorganisatie te veel op zichzelf is gericht

en als instituut wegdrijft van haar omgeving.

Aan de andere kant trekt de omgeving aan de orga-

nisatie omdat die allerlei eisen aan de politie stelt en

invloed wil hebben op de koers van de politie. Hier

zal de politie op adequate wijze op moeten reageren

omdat zij haar gezag verkrijgt door beeldvorming die

in de samenleving tot stand komt.

3.4 Conclusie

In onze risicosamenleving wordt de roep om “law and

order” steeds luider. De traditionele gezagsgronden zijn

niet meer de gezagsgronden die de burger de politie

toedicht. Gezag is niet iets wat iemand of een organi-

satie van zichzelf heeft. Gezag wordt toebedeeld aan

een persoon of organisatie. Gezag wordt dus verkre-

gen van de ander. De burger rekent op een politie die

zichtbaar, aanspreekbaar, bereikbaar, herkenbaar en

effectief is. Een politie die “er is”, verkrijgt gezag van

de burger. De burger bepaalt of de politie als gezag-

hebbend wordt ervaren. Wanneer de politie weinig

werk maakt van beïnvloeding van de beeldvorming op

deze gezagsgronden wordt ze als nauwelijks zichtbaar

ervaren en zal ze weinig gezag krijgen van de burger.

Gezag laat zich representeren door/via symbolen. Sym-

bolen kunnen alleen maar ontstaan bij de gratie van

beeldvorming. Door interactie met de burger ontstaat

een proces van beeldvorming. Dit betekent dat de

politie door interactie met de burger haar symbolische

macht, het fundament van haar gezag, vorm moet

geven.

Om het gezag van de politie te vergroten volstaat

een meer bedrijfsmatige, servicegerichte aanpak niet.

Door het sturen op louter output is de symbolische

waarde van de politie voor een belangrijk deel verlo-

ren gegaan en is er daarmee afbreuk gedaan aan de

fundamenten van het gezag van de politie. Het is voor

de politie daarom belangrijk te handelen in overeen-

stemming met de heersende waarden in de samenle-

ving wat betreft een gezaghebbende politie, te weten:

bereikbaarheid, aanspreekbaarheid, zichtbaarheid,

herkenbaarheid en effectiviteit. De diplomatieke func-

tie van strategisch politieleiderschap, het bewaken van

relaties met belanghebbenden, moet invulling geven

aan een optimale relatie met de omgeving in overeen-


4Theoretisch kader

en onderzoeksstrategie

4.1 Inleiding

Op basis van de in hoofdstuk 2 en 3 verkregen theo-

retische inzichten wordt in dit hoofdstuk een onder-

zoeksmodel gepresenteerd dat de samenhang tussen

de verschillende theoretische deelvragen in beeld

brengt. Aan de hand van dit theoretisch kader zal de

onderzoeksstrategie worden bepaald. De volgende

deelvraag staat daarbij centraal:

Wat is het veronderstelde effect van het

gebruik van Twitter op de beeldvorming over

het gezag de politie en hoe kan dit worden

onderzocht?

In paragraaf 4.2 wordt het theoretisch kader nader uit-

gewerkt en het onderzoeksmodel geïntroduceerd. In

paragraaf 4.3 volgt de uitleg over de onderzoeksstra-

tegie. De operationalisatie van het theoretisch kader

komt tot uitdrukking in het analysekader in paragraaf

4.4. Het hoofdstuk wordt afgesloten met de conclusies

in paragraaf 4.5.

4.2 Theoretisch kader

4.2.1 Inleiding

In de voorgaande hoofdstukken zijn een aantal theore-

tische inzichten verzameld die ons behulpzaam kunnen

zijn bij de verdere uitwerking van de probleemstelling.

De kennis over de relevante begrippen, gehanteerde

leerstukken en theorieën is daarbij van belang, maar

om tot beantwoording van de centrale onderzoeks-

vraag te komen is bovenal inzicht in de relatie tussen

de verschillende begrippen een vereiste. De samen-

hang tussen de begrippen zal beredeneerd worden in

subparagraaf 4.2.2 en komt vervolgens tot uitdrukking

in het conceptueel model in subparagraaf 4.2.3.

4.2.2 Theoretisch kader

In hoofdstuk 2 zijn de kenmerkende eigenschappen

van social media beschreven. In algemene termen kon

gesteld worden dat door de komst van social media

individuen “mediamacht” hebben gekregen. De discur-

sieve en toegangsmacht die traditioneel bij de klassieke

media lag, is deels verschoven naar het individu (Street,

2001).

Social media zijn vrij beschikbaar, gemakkelijk toeganke-

lijk, interactief (sociaal) en vragen slechts een geringe

investering (een internetverbinding en een eenvoudig

“platform” zijn voldoende) (Van Berlo, 2008). Dit maakt

dat social media een groot bereik kennen en zeer popu-

lair zijn. Eigenschappen waarin de toegangsmacht van

social media tot uitdrukking komt.

Social media hebben daarnaast discursieve macht en

maken het voor een ieder mogelijk om een beeld

of kader aan te reiken en daarmee zelf “nieuws” te

maken. De beeldvorming over een bepaald onderwerp

wordt daardoor rechtstreeks beïnvloed of bepaald door

een individu of groepen van individuen. Voor Twitter

geldt deze invloed op het proces van beeldvorming in

het bijzonder. De microblogging-dienst is bij uitstek een

instrument om snel en bondig een beeld te delen (Van

Berlo, 2008). Met behulp van Twitter kunnen eenvoudig

korte notificaties (van maximaal 140 tekens) worden

geplaatst op internet. Er zijn lage eisen aan de kant

van de gebruiker in termen van de investering in tijd

en denken. Dit maakt de drempel voor het creëren van

nieuwe inhoud in de vorm van een twitterbericht, een

zogenaamde tweet, laag. Bovenstaande eigenschappen

zorgen ervoor dat de update-frequentie hoog is en de

interactie tussen gebruikers groot (Java e.a., 2007).

De manier waarop een beeld wordt gedefinieerd en

geïnterpreteerd is in hoofdstuk 2 beschreven in termen

van “framing” (De Boer & Brennecke, 2009; zie ook

Bekkers e.a., 2009). De Boer en Brennecke (2009) maken


3 aangegeven dat naast de objectieve bronnen van

gezag, onder andere tot uitdrukking komend in het ge-

weldsmonopolie, gezag ook te definiëren is als sociaal

construct (Berger & Luckmann, 1966). Zijderveld (1985)

stelt dat het gezag van de politie in dit licht afhankelijk

is van haar professionaliteit en relatie met de samenle-

ving. Politiegezag is daarmee uit te drukken in termen

van herkenbaarheid, zichtbaarheid, aanspreekbaarheid,

bereikbaarheid en effectiviteit.

Bovenstaande notie zorgt er voor dat het relevant is om

te onderzoeken wat het effect is van tweets (oftewel

“frames”) van wijkagenten (en/of volgers van wijkagen-

ten) over het professioneel handelen van de politie en

haar relatie met de burger. Dit maakt “frames” óver het

gebruik van Twitter door de politie ook interessant. Wat

zijn met andere woorden de dominante “frames” die

ontstaan door en als gevolg van het “twittergedrag”

van wijkagenten en wat betekent dit voor de beeldvor-

ming over het gezag van de politie?

Tenslotte is het van belang om te onderzoeken wat de

consequenties van bovenstaand proces zijn voor het

strategische politieleiderschap. Het dominante beeld

over het gezag van de politie en de veranderingen in

tijd zijn immers strategische onderwerpen die de positi-

onering van de politie raken, zoals eerder is betoogd in

hoofdstuk 1.

Deze consequenties voor het strategisch leiderschap

kunnen geordend worden langs de volgende drie kern-

functies van politieleiderschap (Boin e.a., 2003):

• Debeleidsmatigefunctie:hetformulerenenuitdra-

gen van een visie;

• Deorganisatorischefunctie:hetontwerpenvaneen

effectief en efficiënt organisatiepatroon;

• Dediplomatiekefunctie:hetbewakenvanrelaties

met belanghebbende partijen die van essentieel

belang zijn voor de legitimiteit van de organisatie.

Vooral deze laatste functie geeft aan dat interactie met

de omgeving of samenleving van cruciaal belang is.

Op basis van bovenstaand theoretisch kader kunnen

het onderzoeksmodel, de onderzoeksstrategie en het

analysekader worden gepresenteerd.

daarbij onderscheid tussen framebuilding en frame-

setting. Framebuilding duidt op de wijze waarop een

onderwerp wordt gepresenteerd of ingekaderd. Snow

en Benford (1988) hanteren daarbij een driedeling

en spreken over “diagnostic framing”, “prognostic

framing” en “motivational framing”.

Framesetting heeft betrekking op de effecten die

kunnen uitgaan van de “frames”. De ontvangers van

het mediabericht of de mediaboodschap kunnen de

“frames” overnemen en het onderwerp op basis van

het aangeboden “frame” interpreteren. “Framing”

heeft derhalve niet alleen betrekking op de productie

en reproductie van bepaalde beelden of referentieka-

ders, oftewel “frames”, maar ook op de wijze waarop

die frames aan elkaar worden aangepast omdat

verschillende actoren hun referentiekaders aan elkaar

koppelen. Dit proces is eerder beschreven in termen

van “frame alignment” (Bekkers e.a., 2009). Het oppik-

ken en koppelen van deze “frames” kan er toe leiden

dat de aandacht steeds groter wordt. Juist dit proces

wordt door het karakter en de (technische) eigenschap-

pen van Twitter gefaciliteerd. Berichten kunnen op

Twitter eenvoudig worden gereproduceerd (middels

retweets) en eventuele reacties zijn makkelijk te volgen.

Dit zorgt er in voorkomend geval voor dat de bericht-

geving op Twitter ook wordt opgepikt door de klas-

sieke media en daarmee een brede lokale, nationale of

zelfs internationale werking krijgt.

Daarmee komen we op een andere factor, namelijk

de expansie van de aandacht naar een grotere groep.

In dit proces van expansie vindt de definiëring van

referentiekaders steeds opnieuw plaats wat uiteinde-

lijk kan resulteren in een breed gedeeld of dominant

beeld over het onderwerp in de samenleving (Berger &

Luckmann, 1966).

Samenvattend kan gesteld worden dat Twitter via de

productie en reproductie van beelden of “frames”, de

zogenaamde “twitterstroom”, invloed kan uitoefenen

op de beeldvorming. De microblogging-dienst leent

zich hier gezien haar eigenschappen uitermate goed

voor.

Dit werpt vervolgens de vraag op of politiemedewer-

kers - en meer specifiek wijkagenten die twitteren - de

beeldvorming over bijvoorbeeld het gezag van de poli-

tie kunnen beïnvloeden door hun handelen of gedrag

op Twitter, zoals dat wordt beleefd of ervaren door de

volgers van deze wijkagenten. Hiertoe is in hoofdstuk


4.2.3 Onderzoeksmodel

Aan de hand van het redeneerpatroon in de vorige

subparagraaf kan het onderzoeksmodel worden vast-

gesteld en verbeeld. In het onderzoeksmodel (figuur

4.1) komt de veronderstelde relatie tussen de centrale

begrippen tot uitdrukking.

figuur 4.1

In de navolgende paragraaf zal de onderzoeksstrategie

worden beschreven aan de hand waarvan het onder-

zoek zal plaatsvinden.

4.3 Onderzoeksstrategie

4.3.1 Inleiding

In deze paragraaf staat de strategie voor het empirisch

onderzoek centraal. De onderzoeksstrategie is de over-

koepelende opzet of logica van het onderzoek. Binnen

een gekozen onderzoeksstrategie kunnen meerdere

methoden van onderzoek worden ingezet (Van Thiel,

2010). Idealiter hangt de keuze voor een strategie

af van het onderwerp van onderzoek, de stand van

de wetenschap ten aanzien van het onderwerp en

het doel van onderzoek (Van Thiel, 2010: 64). Ook de

wetenschapsopvatting, ervaring en scholing van de

onderzoeker of onderzoekers spelen een rol (Van Thiel,

2010: 64).

Van Thiel onderscheid vier dominante onderzoeksstra-

tegieën: het experiment, de enquête, de gevalstudie

en het onderzoek van bestaand materiaal. Gezien

het verklarende karakter van de probleemstelling en

centrale onderzoeksvraag en het grote potentieel

aan onderzoekseenheden (volgers van twitterende

wijkagenten) ligt de keuze voor de onderzoeksstrate-

gie enquête voor dit onderzoek voor de hand. Social

media in het algemeen en Twitter in het bijzonder zijn

echter relatief nieuwe onderzoeksdomeinen waarover

nog weinig wetenschappelijke kennis beschikbaar is. Dit

maakt het gebruik van statistische technieken om de

informatie van een groot aantal respondenten kwanti-

tatief te analyseren minder vanzelfsprekend (Van Thiel,

2010: 68). Het is hierdoor lastig een hoofdstrategie voor

het onderzoek te benoemen. In dit onderzoek zal der-

halve gebruik worden gemaakt van een combinatie van

methoden, ook wel “mixed method design” genoemd

(Van Thiel, 2010). Het ontwerp van deze combinatie

van methoden wordt verduidelijkt in de navolgende

subparagraaf.

4.3.2 Methoden en technieken van onderzoek

Het theoretisch kader en gepresenteerde onderzoeks-

model lenen zich dus voor een mix van onderzoeksme-

thoden. Er is getracht om voor de factoren en veron-

derstelde relaties uit het onderzoeksmodel passende

methoden te selecteren. In deze subparagraaf worden

de methoden achtereenvolgens geïntroduceerd en

toegelicht. De voor- en nadelen van de verschillende

methoden worden ook benoemd.

Inhoudsanalyse

In de eerste plaats zal een inhoudsanalyse worden

verricht naar de tweets van een tweetal geselecteerde

wijkagenten. De analyse richt zich primair op het proces

van beeldvorming (“framing”) in relatie tot het gebruik

van Twitter door de wijkagenten, een van de veronder-

stelde relaties uit het onderzoeksmodel. De retweets en

reacties van de volgers van deze wijkagenten worden

bij de analyse betrokken. De twee wijkagenten worden

geselecteerd op basis van hun frequente en duurzame

(langdurige en consequente) gebruik van Twitter. Het

aantal volgers van de betrokken wijkagent wordt ook

betrokken bij de selectie. Tenslotte is het van belang

dat de geselecteerde wijkagent inhoudelijk relevante

berichten twittert over de politieprofessie en de relatie

tussen de burger en politie, reacties krijgt van volgers

en ook zelf reageert op berichten van volgers.

Bij een inhoudsanalyse wordt de inhoud van bestaand

materiaal bestudeerd (Van Thiel, 2010: 123). Het be-

richtenverkeer van de twee geselecteerde wijkagenten

zal over een periode van 2 weken aan de hand van het

analysekader worden bezien en geanalyseerd.

Het voordeel van deze methode is dat er veelal

voldoende materiaal beschikbaar is en dat het een


als gevolg van de onderzoekssituatie (Van Thiel, 2010).

Ook bij de andere methoden in dit onderzoek kan deze

storingsbron zich voordoen (Van Thiel, 2010: 61).

Interview

De derde methode die gebruikt zal worden is het

interview. De twee geselecteerde wijkagenten zullen

geïnterviewd worden. De interviews zullen een semige-

structureerd karakter hebben, waarbij de interviewer

het gesprek zal leiden met behulp van een interview-

handleiding. In deze handleiding zullen de onderwer-

pen worden opgenomen waarover vragen gesteld

worden en mogelijk een aantal voorgeformuleerde

vragen staan (Van Thiel, 2010: 109). Aan de hand van

het analysekader zal een lijst met te bespreken topics

worden samengesteld. De uitkomsten van de inhouds-

analyse en enquête zullen betrokken worden in het

gesprek. De veronderstelde relaties uit het onderzoeks-

model worden hierdoor met behulp van deze methode

in samenhang beschouwd.

Een groot voordeel van deze methode is de flexibele

manier om informatie te verzamelen. Zo kunnen er

tijdens het gesprek aanvullende (verdiepings)vragen

worden gesteld om een gegeven antwoord beter te

begrijpen. Een belangrijk nadeel is gelegen in de com-

plexiteit. Een goed interview vereist de nodige vaardig-

heden en gesprekstechnieken van de interviewer. Daar-

naast kost een interview veel tijd. Dit geldt ook voor de

analyse van de antwoorden (Van Thiel 2010: 108).

Focusgroep

Als laatste techniek is gekozen voor het gebruik van een

focusgroep. Dit is feitelijk een interview met meerdere

respondenten tegelijkertijd. Een focusgroep heeft het

karakter van een open discussie over een aantal vooraf

geselecteerde onderwerpen onder leiding van een

gespreksmoderator (Van Thiel, 2010). De focusgroep zal

samengesteld worden uit tactisch en strategisch leiding-

gevenden van de politie, communicatiemedewerkers

van een aantal korpsen en de twee geselecteerde wijk-

agenten. De verbanden uitgedrukt in het onderzoeks-

model worden bediscussieerd en de uitkomsten van de

andere onderzoeksmethoden geanalyseerd. Hierbij is er

extra aandacht voor de consequenties voor het strate-

gisch leiderschap binnen de politie.

Een belangrijk voor- of nadeel van deze techniek is dat

de uitkomsten van de discussie beïnvloed worden door

de groepsdynamica. Dit kan zowel een positief (con-

textualiserend) als negatief (verstorend) effect hebben

efficiënte en goedkope manier van onderzoek is (Van

Thiel, 2010). Het belangrijkste nadeel is het operati-

onalisatieprobleem. Bestaand materiaal is voor een

ander doel geproduceerd dan waarvoor het in het

onderzoek gebruikt zal worden. Als gevolg hiervan

sluit de informatie in het materiaal niet altijd aan op

de onderzoeksvragen (Van Thiel, 2010: 121).

Enquête

De tweede methode die gehanteerd zal worden is de

enquête. Met behulp van de enquête wordt primair

onderzocht hoe het gedrag van de wijkagenten op

Twitter door de volgers wordt beleefd en of de beeld-

vorming over het gezag van de politie wordt beïnvloed

door het gebruik van Twitter.

De volgers van de twee geselecteerde wijkagenten

zullen gevraagd worden om een schriftelijke vragen-

lijst in te vullen. Kenmerkend voor een enquête is de

grootschaligheid; er zijn veelal veel respondenten en er

is daardoor veel te analyseren informatie beschikbaar.

Daarom wordt er meestal gebruikgemaakt van gestan-

daardiseerde metingen, bijvoorbeeld antwoordschalen

of numerieke antwoordcategorieën. In dit onderzoek

wordt daar ook voor gekozen.

Enquêtes kunnen gehanteerd worden voor het ver-

zamelen van feitelijke gegevens, maar worden vooral

gebruikt om informatie te verzamelen over de opvat-

tingen van de respondenten over het onderzoekson-

derwerp, zo ook in dit onderzoek (Van Thiel: 2010,

86). In tegenstelling tot de inhoudsanalyse wordt bij

een enquête nieuwe informatie verzameld (Van Thiel,

2010). Op basis van het analysekader zal een vragenlijst

met overwegend gesloten vragen worden samenge-

steld.

Een belangrijk voordeel van deze methode is de ef-

ficiëntie, die het gevolg is van de standaardisatie. De

hoeveelheid data maakt dat de uitkomsten veelal

eenvoudig generaliseerbaar zijn (Van Thiel, 2010:

87). Een nadeel van de standaardisatie is dat het leidt

tot een zekere oppervlakkigheid van de verzamelde

informatie. Er gaat vaak veel informatie schuil achter

de informatie die verzameld wordt middels de enquête

(Van Thiel, 2010: 87). Een ander groot nadeel is het

verschijnsel sociale wenselijkheid. Respondenten geven

vaak het antwoord waarvan ze denken dat het wordt

verwacht of een antwoord dat maatschappelijk gezien

acceptabel is, ook bij anonieme vragenlijsten. Ook is

bekend dat mensen bepaalde antwoordtendenties

hebben; de neiging om het antwoord aan te passen


van het onderzoek. De scope van twee wijkagenten

beperkt de mate waarin op basis van het onderzoek

algemeen geldende uitspraken over de probleemstel-

ling gedaan kunnen worden. De combinatie of mix

van methoden verstevigt echter de mogelijkheid van

analytische generaliseerbaarheid (Van Thiel, 2010; Bek-

kers e.a., 2009).

4.4 Analysekader

Aan de hand van het theoretische kader en met behulp

van het conceptueel model kan een eensluidend en

generiek kader voor de waarneming en analyse in

dit onderzoek worden vastgesteld. Het analysekader

garandeert de uniformiteit in het onderzoek en zorgt

dat de onderzoeksresultaten systematisch met elkaar

te vergelijken zijn, hetgeen gezien de combinatie van

onderzoeksmethoden essentieel is. Hierdoor wordt bij-

gedragen aan een betere mogelijkheid tot analytische

generaliseerbaarheid.

De relaties in het onderzoeksmodel liggen nauw in

elkaars verlengde en zijn daardoor in empirische zin

moeilijk van elkaar te onderscheiden. Daarom ligt het

accent bij de operationalisatie van de belangrijkste

begrippen uit het theoretische kader op de inzet van

de verschillende onderzoeksmethoden en technieken

die steeds een deel van het model bestrijken. Hieronder

volgt de uitwerking van het analysekader met behulp

van dit “watervalmodel” (figuur 4.2).

figuur 4.2

en daarmee dus ongewenst invloed uitoefenen op de

onderzoeksuitkomst (Van Thiel, 2010: 112).

4.3.3 Betrouwbaarheid en geldigheid

Betrouwbaarheid en geldigheid zijn belangrijke crite-

ria voor wetenschappelijk onderzoek en essentieel om

steekhoudende conclusies te kunnen verbinden aan

het onderzoek (Van Thiel, 2010: 57).

Betrouwbaarheid

De betrouwbaarheid van onderzoek wordt bepaald

door de elementen nauwkeurigheid en consistentie.

Het element nauwkeurigheid stelt bovenal eisen

aan de meetinstrumenten die ingezet worden. In dit

onderzoek zal bij de samenstelling van de vragenlijst

rekening moeten worden gehouden met dit element;

bij de keuze van de vraagstelling, maar ook bij de vast-

stelling van de verschillende standaardwaarden voor

de beantwoording (Van Thiel, 2010).

Consistentie gaat in essentie om herhaalbaarheid: on-

der dezelfde omstandigheden zal dezelfde meting tot

een gelijke bevinding leiden. Omdat mensen kunnen

leren van eerdere ervaringen, zal herhaling van onder-

zoek bij (dezelfde) personen niet altijd leiden tot de-

zelfde uitkomst. Consistentie kan wel worden bereikt

door onderzoek te doen onder grote groepen mensen.

Het is dan ook van belang dat de enquête verspreid

wordt onder een groot aantal onderzoekseenheden,

oftewel volgers van de twee wijkagenten (Van Thiel,

2010: 57-58). De betrouwbaarheid neemt daarnaast

toe door het onderzoeksmodel consistent te gebruiken

bij de toepassing van de verschillende methoden.

Geldigheid

De geldigheid of validiteit van onderzoek behelst een

tweetal hoofdvormen: interne en externe validiteit.

Interne validiteit betreft de geldigheid van het daad-

werkelijke onderzoek. De keuze om meerdere metho-

den en technieken van onderzoek te gebruiken komt

de interne validiteit van dit onderzoek ten goede.

De verschillende methoden maken het mogelijk de

uitkomsten te vergelijken en met elkaar te confronte-

ren. Dit gebruik van meerdere methoden wordt ook

wel “triangulatie” genoemd. Deze combinatie van

meerdere technieken en verschillende bronnen voor-

komt eenzijdigheid en maakt tevens de kans op “bias”

kleiner (Van Thiel, 2010: 61)

De externe validiteit betreft de generaliseerbaarheid


men door de klassieke media?

- Hoe wordt gereageerd op de tweets van de wijk-

agent? Wordt in de reacties gerefereerd aan de

vijf gezagsgronden: bereikbaarheid, aanspreek-

baarheid, zichtbaarheid, herkenbaarheid en

effectiviteit?

- Ontstaat er een gedeeld beeld over een issue

of vraagstuk door de koppeling van tweets,

retweets en reacties in de “twitterstroom” van

de wijkagent, oftewel is er sprake van “frame

alignement”?

- Blijkt uit de reacties van de volgers hoe er

gedacht wordt over het gebruik van Twitter

door de wijkagent? Zijn de volgers overwegend

positief of negatief over het gebruik van Twitter

door de wijkagent? Wordt daarbij verwezen

naar de vijf gezagsgronden?

Deel B: enquête en interviews

De enquête is gericht op het vaststellen van de relatie

tussen de kenmerken van Twitter en de beeldvorming

over het gezag van de politie gezien vanuit het perspec-

tief van de volgers van de wijkagenten op Twitter.

De interviews richten zich op dezelfde relatie, maar dan

vanuit het perspectief van de wijkagenten.

Onderzoeksvragen:

• Watisvolgensdewijkagentenende

volgers de relevantie en betekenis van het

gebruik van Twitter voor de politie?

Vanuit het perspectief van toegangsmacht:

- Is de wijkagent die gebruikmaakt van Twitter in

de optiek van de volgers voldoende aanwezig

op Twitter? Wat zijn de verwachtingen van de

volgers ten aanzien van de beschikbaarheid van

de wijkagent op Twitter en voldoet de wijk-

agent aan deze verwachtingen? Welk beeld

heeft de wijkagent zelf over zijn aanwezigheid

op Twitter?

- Reageert de wijkagent in de optiek van de

volgers tijdig op vragen, signalen en/of reacties?

Welk beeld heeft de wijkagent zelf hierover?

Vanuit het perspectief van discursieve macht:

- Wie zijn de volgers van de wijkagent? Volgen

de klassieke media de wijkagent ook? Wat is

het motief van de volgers om de wijkagent op

Twitter te volgen? Is de volger van mening dat

Deel A: inhoudsanalyse

Met behulp van de inhoudsanalyse wordt onderzocht

hoe in de “twitterstroom” het gezag van de politie

wordt “geframed” in termen van:

1 de vijf gezagsgronden van de politie: bereikbaar-

heid, aanspreekbaarheid, zichtbaarheid, herken-

baarheid en effectiviteit;

2 het gebruik van Twitter door de wijkagent in rela-

tie tot deze vijf gezagsgronden.

Onderzoeksvragen:

• Framebuilding:

- Over welke onderwerpen gaan de tweets? Zijn

dat ook onderwerpen die te relateren zijn aan

de vijf gezagsgronden van de politie?

- Hoe selecteert de wijkagent de nieuwsfeiten,

vraagstukken of standpunten die hij gebruikt

voor zijn tweets? Welke factoren zijn van in-

vloed op zijn keuze?

- Blijkt uit de tweets van de wijkagent dat er

sprake is van “diagnostic framing”? Oftewel

zijn tweets te duiden als “frames” die een

bepaald onderwerp identificeren en afbakenen

als issue en verwijzen naar de oorzaak en/of de

veroorzaker.


sprake is van “prognostic framing”? Dit zijn

“frames” waarin voorstellen of voorspellingen

worden gedaan met betrekking tot de oplos-

sing of aanpak van een issue.


sprake is van “motivational framing”? Dit zijn

“frames” die gericht zijn op het verwerven van

medestanders voor een bepaald vraagstuk of

standpunt.

- Gaan de tweets die te duiden zijn in termen van

“diagnostic”, “prognostic” of “motivational

framing” (impliciet of expliciet) over één van de

vijf gezagsgronden: bereikbaarheid, aanspreek-

baarheid, zichtbaarheid, herkenbaarheid en

effectiviteit? Waaruit blijkt dat?

• Framesetting:

- Wordt er door de volgers gereageerd op de

tweets van de wijkagent?

- Nemen de volgers de berichten van de wijk-

agent over? Bijvoorbeeld middels een retweet?

- Worden de tweets van de wijkagent overgeno-


Deel C: focusgroep

Met behulp van de focusgroep wordt onderzocht welke

consequenties het gebruik van Twitter heeft voor

het strategisch leiderschap binnen de politie. Welke

positieve en/of negatieve effecten zijn waarneembaar

ten aanzien van de drie kernfuncties van strategisch

leiderschap en welke maatregelen worden noodzakelijk

of gewenst geacht.

Onderzoeksvragen:

• Watisvolgensdestrategischleiding-

gevenden het effect van het gebruik van

Twitter op de beeldvorming over het gezag

van de politie?

• Alsereenrelatietussenhetgebruikvan

Twitter en de beeldvorming over het gezag

van de politie wordt onderkend, welke

consequenties heeft dit dan voor het stra-

tegisch politieleiderschap?

- Wat is het effect op de beleidsmatige functie in

termen van visievorming en beleidsbepaling?

- Wat is het effect op de uitwerking van de or-

ganisatorische functie in termen van logistieke,

personele en financiële implicaties?

- Wat is het effect op de uitwerking van de diplo-

matieke functie in termen van het bewaken en

onderhouden van de relaties in de samenleving

die van essentieel belang zijn voor de legitimi-

teit van de organisatie?

• Welkemaatregelenzijngewenstofnood-

zakelijk als antwoord op het effect van het

gebruik van Twitter op de drie kernfunc-

ties?

hij invloed heeft op het optreden van de wijk-

agent? Hoe belangrijk vindt de volger dit?

- Wat is het motief van de wijkagent om gebruik

te maken van Twitter. Wie volgt hij en waarom?

Is de wijkagent van mening dat hij invloed kan

uitoefenen op het handelen en gedrag van de

volgers?

- Wat is de “twitter-frequentie” van de wijk-

agent? Hoe ervaren zijn volgers dit? Hoe groot

is, gebaseerd op het aantal volgers en het aan-

tal reacties en retweets op Twitter, het bereik

van de wijkagent op Twitter?

• HeefthetgebruikvanTwittervolgensde

wijkagenten en de volgers invloed op de

beeldvorming over het gezag van de poli-

tie?

- Hoe wordt de interactie in de “twitterstroom”

door de wijkagent en zijn volgers beleefd?

Overwegend positief of negatief?

- Wat is volgens de wijkagenten en de volgers

het effect van het gebruik van Twitter op de

beeldvorming over de vijf gezagsgronden:

bereikbaarheid, aanspreekbaarheid, zichtbaar-

heid, herkenbaarheid en effectiviteit?

- Wat ligt volgens de wijkagenten en de volgers

ten grondslag aan het veranderende beeld

over de bereikbaarheid, aanspreekbaarheid,

zichtbaarheid, herkenbaarheid en effectiviteit

van de politie, als blijkt dat de beeldvorming

over het gezag van de politie wordt beïnvloed

door het gebruik van Twitter? Vanuit zowel

het perspectief van de toegangsmacht als het

perspectief van de discursieve macht van het

gebruik van Twitter.

• HeefthetgebruikvanTwitterdoorde

wijkagent de mening van de volgers ver-

anderd over het gezag van de politie? En

wat is het standpunt van de wijkagent?

- Hebben de tweets in de optiek van de wijkagen-

ten en de volgers effect op de relatie tussen de

politie en de burger in algemene zin?

- Is er iets veranderd in de relatie tussen de wijk-

agent en de burger sinds de wijkagent twittert?

Is het beeld van de volgers over het functione-

ren van de wijkagent veranderd sinds men hem

volgt op Twitter?


In onderstaand figuur (4.3) worden de drie onder-

zoeksdelen geprojecteerd op het onderzoeksmodel.

figuur 4.3

4.5 Conclusies

In dit hoofdstuk is het antwoord op de vraag wat het

veronderstelde effect is tussen het gebruik van Twitter

en de beeldvorming over het gezag van de politie

geconceptualiseerd. Dit heeft geresulteerd in het

theoretisch kader. Dit kader is vervolgens verduidelijkt

in het onderzoeksmodel. Aansluitend is stilgestaan bij

de onderzoeksstrategie en de daaruit volgende keuze

voor een combinatie van methoden en technieken

van onderzoek. Tenslotte is op basis van het theore-

tisch kader en conceptueel model een analysekader

vastgesteld. De richting en inrichting van het empirisch

onderzoek is daarmee gewaarborgd.


5Onderzoek en analyse

gezag van de politie in de politiepraktijk en

hoe kan dit worden verklaard?

En de daaruit voortvloeiende deelvraag:

Als er een relatie bestaat tussen het gebruik

van Twitter en de beeldvorming over het ge-

zag van de politie, welke consequenties heeft

dit dan voor strategisch politieleiderschap?

De beantwoording van de eerste deelvraag staat cen-

traal in de delen A en B van het model (figuur 5.1). Deel

C behelst de tweede deelvraag.

In paragraaf 5.2 wordt stilgestaan bij de bevindingen en

analyse van de inhoudsanalyse. In paragraaf 5.3 worden

de enquête en de interviews behandeld en in paragraaf

5.4 de uitkomsten van de focusgroep. De deelvragen

worden beantwoord in de afsluitende paragraaf 5.5.

5.2 Deel A: Inhoudsanalyse tweets

5.2.1 Inleiding

Over een periode van twee weken, van 1 tot en met 14

juni 2011, zijn de tweets en retweets van een tweetal ge-

selecteerde wijkagenten en de reacties van hun volgers

geanalyseerd. Om beïnvloeding van de “twitterstroom”

te voorkomen zijn de betreffende wijkagenten pas na

de analyseperiode op de hoogte gesteld van het feit dat

zij onderwerp van onderzoek waren. De wijkagenten

zijn geselecteerd op basis van de volgende criteria:

1. Het aantal verzonden tweets;

2. Het aantal volgers;

3. De mate waarin de wijkagent “in gesprek” is met

zijn volgers;

4. De mate van inhoudelijke relevantie van verzonden

tweets.

5.1 Inleiding

In het voorgaande hoofdstuk is de onderzoekstrategie

beschreven die ten grondslag ligt aan het empirisch

onderzoek. In dit onderzoek worden de bevindingen

en analyses gepresenteerd. Dit hoofdstuk volgt het

analysekader en kent een indeling langs de lijn van het

eerder in hoofdstuk 4 geïntroduceerde “watervalmo-

del” (figuur 5.1).

figuur 5.1

Deze indeling wordt gekozen omdat de relaties in het

onderzoeksmodel (figuur 4.1) nauw in elkaars ver-

lengde liggen en daardoor in empirische zin moeilijk

van elkaar te onderscheiden zijn.

De volgende deelvragen staan bij de uitwerking

centraal:

Wat is het feitelijke effect van het gebruik

van Twitter op de beeldvorming over het


Deze twee onderwerpen zijn ten behoeve van de ana-

lyse vertaald naar de volgende vragen:

1. Hoe komt een tweet tot stand?

2. Waarover gaan de tweets van de wijkagenten?

3. Is er sprake van “diagnostic”, “prognostic” of “moti-

vational framing” door de wijkagent in zijn tweets?

4. Is er sprake van interactie tussen de wijkagent en

zijn volgers?

5. Is er expansie van de tweet c.q. het beeld in de tweet

van de wijkagent?

6. Is er sprake van tevredenheid over het gebruik van

Twitter door de wijkagent?

Door de wijkagenten zijn tijdens de analyseperiode res-

pectievelijk 69 tweets door WijkagentSassem verzonden

en 121 tweets door PRRGrootenboer. In totaal hebben

we derhalve 190 tweets geanalyseerd op bovenstaande

onderzoeksvragen. Er is per wijkagent gewerkt met

de eerder genoemde analyse-turflijst waarmee we de

“twitterstromen” hebben gevolgd en geanalyseerd.

1. Totstandkoming van een tweet

Op grond van de inzichten uit hoofdstuk 2 kan veron-

dersteld worden dat de wijkagent discursieve macht

heeft door het maken van tweets; hij kan daarmee im-

mers een beeld of kader verspreiden onder zijn volgers

en/of nieuws maken. Geanalyseerd is hoe een tweet tot

stand komt. Autonoom door de wijkagent of betreft

het een reactie naar aanleiding van een incident (in de

wijk), een retweet of een reactie op een @mention van

een ander?

In hoofdstuk 2 is ook uitleg gegeven over het medium

Twitter. Voor de analyse hebben we de volgende defini-

ties van de begrippen retweet en @mention gebruikt:

Een retweet (RT) is de herhaling van een tweet van een

ander. Wanneer de wijkagent een interessante tweet

leest kan hij deze doorsturen aan zijn eigen volgers.

Door van een bericht een retweet te maken kan hij snel

het bericht verzenden en geeft hij de afzender (de

oorspronkelijke zender) “credits” voor de inhoud van

het bericht.

Een @mention is een tweet van een ander waarin de

wijkagent wordt genoemd; bijvoorbeeld @WijkagentSas-

sem of @PRRGrootenboer. De wijkagent krijgt een mel-

ding wanneer hij een @mention ontvangt. Deze tweet

Voor de criteria 1 en 2 is het “Overzicht Twitteraccounts

Politie” 5 gebruikt. Het aantal verzonden tweets en het

aantal volgers maakt deel uit van dit geraadpleegde

overzicht. Voor de criteria 3 en 4 zijn alle twitterac-

counts van wijkagenten uit het genoemde overzicht,

welke het hoogste scoren op de eerste twee criteria,

geraadpleegd. Bij deze scan bleek dat er veel wijkagen-

ten weliswaar een twitteraccount hebben, maar (nog)

niet erg actief zijn op Twitter. Op basis van bovenstaan-

de selectiecriteria is gekozen voor de twitteraccount

WijkagentSassem van Bas Slutter (korps Hollands-Mid-

den) en de twitteraccount PRRGrootenboer van Arnoud

Grootenboer (korps Rotterdam-Rijnmond) 6.

Door alle tweets van de geselecteerde wijkagenten te

lezen en te analyseren aan de hand van een turflijst

is in het onderzoek gezocht naar antwoorden op de

onderzoeksvragen. Zie de “Turflijst inhoudsanalyse” die

daarbij gebruikt is en welke als bijlagen 2 en 3 zijn

bijgevoegd. Ook zijn de ‘twitterstromen” en de

“@mentions-lijsten” van beide wijkagenten als bijlagen

4 t/m 7 bijgevoegd. In de “twitterstromen” staan de

tweets van de wijkagenten, welke ten behoeve van de

inhoudsanalyse zijn genummerd. Bij het gebruik van

voorbeelden in onderstaande subparagrafen wordt

naar desbetreffende nummering verwezen.

5.2.2 Bevindingen Inhoudsanalyse tweets

Met behulp van de inhoudsanalyse is onderzocht of

en hoe in de “twitterstroom” het gezag van de politie

wordt “geframed” in termen van de vijf gezagsgron-

den van de politie (bereikbaarheid, aanspreekbaar-

heid, zichtbaarheid, herkenbaarheid en effectiviteit).

Dezelfde vraag is gesteld in relatie tot het feitelijke

gebruik van Twitter door de wijkagent.

Zoals ook in het “watervalmodel” (figuur 5.1) is aange-

geven, gaat het bij de inhoudsanalyse derhalve om de

volgende twee onderwerpen:

A. “frames” over het gezag van de politie;

B. “frames” over het gebruik van Twitter door de poli-

tie.

5 Het “Overzicht Twitteraccounts Politie” is samengesteld door A.J. Meijer (Universiteit Utrecht, mei 2011). Dit overzicht is te raadplegen via de website “Politie 2.0”. Uit dit overzicht blijkt dat er d.d. 31 mei 2011 416 twitteraccounts in gebruik waren bij de Nederlandse politie.

6 Zie de “Matrix van het onderzoek naar de wijkagent” die als bijlage 1 is bijgevoegd.


De wijkagenten hebben verder 91 tweets reactief (48%)

verzonden naar aanleiding van een tweet of een

@mention van een ander.

Twee voorbeelden van een reactieve tweet welke zijn

verzonden naar aanleiding van een tweet of een

@mention:

“Het is zelfs (inmiddels een belangrijk) onderdeel van mijn

werk! RT @BNRpeptalk Mag u twitteren op uw werk van de

baas?” (tweet WijkagentSassem #6)

“@jaapstronks ik weet wel dat er teams zijn, maar hoe ze

precies georganiseerd zijn weet ik niet. Zal het navragen.

Veel is gedrag.” (tweet PRRGrootenboer #56)

Van de door WijkagentSassem verstuurde tweets zijn 76%

een reactieve tweet naar aanleiding van een tweet of

een @mention van een ander. Bij PRRGrootenboer was dit

in 31% van zijn tweets het geval.

Samenvattend, van de 190 geanalyseerde tweets zijn

37 tweets autonoom gestart door de wijkagent en 153

reactief gestart. De totstandkoming van tweets van de

wijkagenten tijdens de analyseperiode was daarmee

als volgt: 19% van de tweets is autonoom gestart en

81%, het merendeel, van de tweets is een reactie op een

incident in de wijk of een reactie op een tweet van een

ander.

2. Onderwerpen van de tweets van de wijk-

agenten

Op basis van de theorie uit voorgaande hoofdstukken

doet de wijkagent aan framebuilding met het verzen-

den van een tweet; hij selecteert welk nieuws belang-

rijk is en bepaalt het kader en de aspecten die bij de

behandeling van het onderwerp in zijn tweet benadrukt

worden met bijvoorbeeld een zogenaamde hashtag

(# teken).

Gaat de tweet over algemene onderwerpen als een

persbericht, een preventieadvies, een getuigenoproep

of informatie uit de wijk? Of gaan de tweets over de vijf

gezagsgronden: bereikbaarheid, aanspreekbaarheid,

zichtbaarheid, herkenbaarheid en effectiviteit?

We hebben ook voor dit onderdeel alle 190 tweets

bestudeerd voor de analyse, welke door de wijkagen-

ten zijn verstuurd in de periode van 1 tot en met 14

juni 2011. In onderstaande tabel is te lezen waarover

de tweets uit de “twitterstroom” van de wijkagenten

gaan. Bij dit onderdeel van de analyse kon per tweet op

meerdere aspecten gescoord worden (N=197).

gaat als het ware over hem en hij kan de tweet beantwoor-

den of verder verspreiden onder zijn volgers.

In de volgende tabel wordt de totstandkoming van de

tweets in cijfers uitgedrukt:

tabel 5.1

Van de totaal 190 verstuurde tweets hebben de wijkagen-

ten samen 37 tweets autonoom (19%) gestart, dus geheel

op eigen initiatief. Er is op dit onderdeel enig verschil

tussen de wijkagenten: WijkagentSassem heeft 13% van

zijn tweets autonoom verzonden en PRRGrootenboer 23%.

Wat een autonome tweet is of kan zijn, wordt inzichtelijk

gemaakt met de volgende voorbeelden.

Twee voorbeelden van autonome tweets:

“Vandaag een late dienst ivm de avondopenstelling van bureau

Sassenheim #receptiedienst” (tweet WijkagentSassem #46)

“Nog even twee getuigenverklaringen opgenomen van een

eerder gepleegde mishandeling. Wordt een moeilijk oplosbare

zaak.” (tweet PRRGrootenboer #37)

De wijkagenten hebben 62 tweets reactief gestart (dat is

33%) naar aanleiding van een incident in de wijk; waarbij

opgemerkt moet worden dat deze tweets veelal eveneens

een autonoom karakter hebben. Op dit onderdeel is een

verschil gemeten: WijkagentSassem heeft 10% van zijn

tweets reactief verzonden naar aanleiding van een incident

in zijn wijk en bij PRRGrootenboer was dat bij 45% van de

tweets het geval.

Twee voorbeelden van reactieve tweets naar aanleiding

van een incident in de wijk:

“Bezig met een zaak waarin een man heel #Sassenheim afloopt

om geld te lenen. Leen niet zomaar geld uit, trap niet in smoes-

jes!” (tweet WijkagentSassem #47)

“De dienst begint goed met de mededeling dat er een straat-

rover is aangehouden van de week. Helaas 1 van m’n jongeren

#adoptie.” (tweet PRRGrootenboer #23)

N=190 Totstandkoming van een tweet

Autonoom Reactief: n.a.v. Reactief: n.a.v.

door wijkagent een incident een tweet of

in de wijk @mention

Verdeling

tweets 19% 33% 48%


verdachte rechtmatig is aangehouden. Chef

v dienst is tevens hulpofficier van justitie.”

(tweet PRRGrootenboer #95)

Bij de analyse naar het antwoord op

de vraag “Waarover gaan de tweets?”

is ook gekeken of de tweets van de

wijkagenten een relatie hebben met

de vijf gezagsgronden: bereikbaarheid,

aanspreekbaarheid, zichtbaarheid, herkenbaarheid

en effectiviteit. Er is bij dit onderdeel gemeten dat

PRRGrootenboer vaker tweets stuurt over “effectiviteit

politie” dan WijkagentSassem. In aantallen betrof dit 9

tweets met een relatie naar “effectiviteit politie” door

WijkagentSassem en 28 tweets door PRRGrootenboer. Voor

de overige onderwerpen was verhoudingsgewijs in de

meting weinig verschil tussen de wijkagenten te zien.

De volgende voorbeelden betreffen tweets over de vijf

gezagsgronden.

Voorbeeld van een tweet over bereikbaarheid politie:

“Even contact gehad op het proefpark de punt met de

nieuwe beheerder. Gelijk gegevens uitgewisseld.” (tweet

PRRGrootenboer #25)

Voorbeeld van een tweet over aanspreekbaarheid poli-

tie: “Meneer meneer, “welke taal bent u”. Je bedoelt zeker,

waar komt u vandaan. #opvoeden” (tweet PRRGrootenboer

#14)

Voorbeeld van een tweet over zichtbaarheid politie:

“Surveillance op de Kaag. Druk met zeilboten van scouting.

Mooi! Ook veel boten van @Tjardasassem http:…” (tweet

WijkagentSassem #5)

Voorbeeld van een tweet over herkenbaarheid politie:

“politieRR …Politie houdt alcoholcontrole http:…..” (tweet

PRRGrootenboer #87)

Voorbeeld tweet over effectiviteit politie: “Een andere

autoriteit, in dit geval oudere chef van dienst, helpt bij be-

paalde culturen beter om toch je doel te bereiken. #opvoe-

den” (tweet PRRGrootenboer #73)

tabel 5.2

De categorie “overige” omvat 83 tweets. 39% van dat

aantal gaat over de politie of het politiewerk. 31%

van de “overige” tweets betreft het uitwisselen van

algemene informatie (bijvoorbeeld het maken van een

afspraak of een vraag over een algemeen onderwerp).

Verder bleek 16% van de categorie “overige” te gaan

over het gebruik van Twitter of social media door de

politie.

Er is een verschil tussen de tweets van de wijkagenten

over “info uit de wijk” gemeten. WijkagentSassem heeft

25% van zijn tweets gebaseerd op informatie uit de

wijk en bij PRRGrootenboer is dit in 59% van zijn tweets

het geval. WijkagentSassem heeft meer tweets verstuurd

over de onderwerpen “preventie” en “getuigenop-

roep”: samen 17% van zijn tweets; tegenover 1% van

de verzonden tweets daarover door PRRGrootenboer.

Voor de overige onderwerpen was verhoudingsgewijs

in de meting weinig verschil tussen de wijkagenten

te zien. Met onderstaande voorbeelden worden de

verschillende soort tweets geïllustreerd.

Voorbeeld van een persbericht-tweet: “Klasse, wat een

snelheid met officieel persbericht. RT @politieRR Overvaller

aangehouden na achtervolging http….” (tweet PRRGroot-

enboer #64)

Voorbeeld van een preventie-tweet: “Tips zijn lastig te

geven. Zorg dat je auto geen mooi en makkelijk doel is.

Verlicht parkeren, geen waardevolle spullen.” (tweet Wijk-

agentSassem #33)

Voorbeeld van een getuigenoproep die is geretweet

door de wijkagent: “Onze auto is vannacht #gestolen! Een

grijze Renault Megane (station). Kenteken …. Omgeving

Duiven. Plz. RT” (tweet WijkagentSassem #24)

Voorbeeld van een tweet met info uit de wijk: “Beken-

de riag klant zat voor z’n portiek te schreeuwen. Uiteindelijk

naar binnen gepraat. #sneu bericht aan hulpverlener volgt”.


Voorbeeld van een tweet uit de categorie “overige”:

“Zojuist meegekeken met een voorgeleiding. Toetsen of

N=197 Algemene onderwerpen

Persbericht- Preventie Getuigen- Info uit Overige

info oproep de wijk

Verdeling

tweets 6% 5% 2% 45% 42%


late diensten in de wijk. Geef gerust tips of aandachtspunten

door. #doetmaarmelden #Delsfhaven.” (tweet PRRGrooten-

boer #20)

Bovenstaande analyse heeft een beeld gegeven over de

onderwerpen waarover de tweets van de wijkagenten

gaan. Geconcludeerd kan worden dat het merendeel

van de tweets die de geselecteerde wijkagenten sturen

gaan over relevante politieonderwerpen: 58% van de

tweets gaat over een persbericht-info, preventie, getui-

genoproep of informatie uit de wijk.

In de 190 door de wijkagenten verzonden tweets is 123

keer een relatie te leggen naar één van de gezags-

gronden (let wel: één tweet kan te relateren zijn aan

meerdere gezagsgronden). De tweets van WijkagentSas-

sem zijn 49 keer te relateren aan één of meer van de

vijf gezagsgronden. Bij PRRGrootenboer kwamen de

gezagsgronden 74 keer in een tweet terug. Hieruit blijkt

dat de vijf gezagsgronden tot uitdrukking komen in de

“twitterstroom” van beide wijkagenten.

3. Aard van de “framing” door de wijkagent

In hoofdstuk 2 is de theorie over “framing” uitgewerkt.

Conform de inzichten van Snow en Benford (1988)

wordt in dit onderzoek het onderscheid gemaakt tussen

de drie soorten “framing”: “diagnostic”, “prognostic”

en “motivational framing”. Bij dit deel van de inhouds-

analyse stellen we vast of er sprake is van één van deze

soorten “framing” in de verzonden tweets door de

wijkagent.

Voor dit deel van de meting hebben we alle 190 tweets

bestudeerd uit de geselecteerde periode. In na vol-

gende tabel is te lezen of er in de verzonden tweets van

de wijkagenten sprake is van “diagnostic”, “prognostic”

of “motivational framing”. In aantallen was dit in 41

tweets van de wijkagenten het geval; dus in 22% van

het totaal aantal tweets is sprake van één van de ge-

noemde soorten “framing”. Uit tabel 5.4 blijkt dus dat

de bewuste “framing” door de wijkagenten beperkt is.

Voor de tweets die een relatie hebben met politiege-

zag (N=123) is de onderlinge verdeling over de vijf

gezagsgronden opgenomen in onderstaande tabel. De

uitkomst is in percentages weergegeven.

tabel 5.3

In hoofdstuk 2 is uitgelegd dat framebuilding duidt op

de wijze waarop een onderwerp wordt gepresenteerd

in de media. De wijkagent kan zijn framebuilding kracht

bijzetten of benadrukken door gebruik te maken

van een hashtag (#teken) in zijn tweet. Gebruikers

van Twitter kunnen een zoekopdracht plaatsen naar

onderwerpen waarbij het teken is gebruikt. Het bereik

van de verzonden tweet wordt daarmee groter, omdat

hiermee geïnteresseerde twitteraars buiten de groep

volgers van de wijkagent het bericht eerder zullen

lezen.

WijkagentSassem heeft in zijn 69 geanalyseerde tweets

33 keer een hashtag gebruikt en PRRGrootenboer in zijn

121 tweets 60 keer. Deze meting hebben we gedaan

door het turven van de hashtags. De wijkagenten

gebruiken voornamelijk een hashtag bij het vermelden

van locaties (plaatsnaam, straat) een thema (bijvoor-

beeld “loverboys”) en bij het benoemen van partners

(bijvoorbeeld Jeugdzorg, GGD).

Hashtags worden door de beide wijkagenten ook

gebruikt bij woorden die verwijzen naar één van de

gezagsgronden. Bij de analyse van de 190 tweets was

dit 14 keer het geval. Met een analysetool van het

programma Twitter hebben we bekeken bij welke

woorden de wijkagenten een hashtag hebben gebruikt.

Hierna volgen enkele voorbeelden daarvan.

Voorbeelden van deze met een hashtag gebruikte

woorden zijn: politie, betrokkenheid, durftemelden, durf-

tevragen, geweld, imago, trots, vertrouwen, burgernet, bur-

gerpanel, controle, goedbezig, wijkagent en zelfoplossen.

Voorbeeld van een tweet met daarin het gebruik

van een woord in relatie tot een gezagsgrond, met

vermelding van een hashtag: “Vanmiddag het begin van 4

N=123 Gezag gerelateerde onderwerpen

Bereikbaar- Aanspreek- Zichtbaar- Herken- Effectivi-

heid baarheid heid baarheid teit

Verdeling

tweets 9% 37% 15% 9% 30%


4. De interactie tussen de wijk-

agent en zijn volgers

Omdat het gedeelde beeld (voor dit

onderzoek met name het beeld over het

gezag van de politie) tot stand komt

als gevolg van sociale interactie in de

samenleving, is ook het proces van in-

teractie onderzocht in deze analyse. De

tweets die op Twitter gedeeld worden

door de wijkagent, verbinden feiten, waarden, acties

en interpretaties, waardoor verdere beeldvorming ont-

staat. Het geconstrueerde beeld over het politiegezag

dat door het twitteren ontstaat of kan ontstaan, is het

resultaat van de interactie in de “twitterstroom”.

We hebben aan de hand van de inhoudsanalyse vast-

gesteld dat er in de “twitterstroom” van de wijkagent

sprake is van interactie. Er is niet alleen sprake van

zenden (bijvoorbeeld de eerder genoemde “autonome

tweets”), maar ook van het beantwoorden van volgers

of het reageren op volgers. De interactie is niet altijd

goed waarneembaar in de “twitterstroom” omdat

het contact met de volgers grotendeels verloopt via

zogenaamde “direct-messages”; deze (persoonlijke) be-

richten staan niet in de “twitterstroom” en zijn slechts

zichtbaar voor de ontvanger. Opmerking onderzoekers:

in de interviews gaven beide wijkagenten aan dat de

meeste interactie met de volgers plaatsvindt via “direct-

messages”.

Uit de inhoudsanalyse blijkt dat er in de periode 1 tot

en met 14 juni 2011, 72 @WijkagentSassem-mentions

zijn geplaatst en 110 @PRRGrootenboer-mentions. Deze

“@mentions-lijsten” van beide wijkagenten zijn als bij-

lagen 6 en 7 bijgevoegd. Hierna volgen twee voorbeel-

den van @mentions.

Voorbeeld: “@wijkagentSassem Wat kost dat aan een scoo-

ter hangen #durftevragen. Meningsverschil met dochterlief.”

(@mention WijkagentSassem #59)

Voorbeeld: “@PRRGrootenboer Jij lult wat af op zn dag :-)

Hoe was het Rotterdamse spreekwoord ook al weer? Niet lul-

len maar poetsen :-)” (@mention PRRGrootenboer #28)

In de “twitterstromen” en in de “@mentions-lijsten”

hebben we waargenomen dat de wijkagent soms open-

lijk antwoord geeft op een “direct-message”; deze tweets

zijn dan voor al hun volgers zichtbaar. Bovenstaande

voorbeelden van @mentions zijn daar een illustratie van.

De antwoorden van en aan de volgers waren, zoals

tabel 5.4

Voorbeeld van een tweet met “diagnostic framing”:

“Vanmorgen gesproken met een coordinator jeugd. Onze

concl. is toch wel dat we als politie behoorlijk achterlopen

qua digitale kennis/aanpak.” (tweet PRRGrootenboer #92)

Voorbeeld van een tweet met “prognostic framing”:

“Goed gesprek gehad met eigenaar @Prinses Theater over

feest en andere zaken. #lunapark #Delfshaven wordt een

mooi feestje.” (tweet PRRGrootenboer #53)

Voorbeeld van een tweet met “motivational framing”:

“Net item op #editieNL over in beeld brengen inbrekers versus

#privacy. Wat mij betreft verspeel je dat recht als je inbreekt!”

(tweet WijkagentSassem #20)

Als bij de analyse bleek dat de tweet te duiden was als

één van deze vormen van “framing”, dan hebben we

vervolgens geanalyseerd of desbetreffende tweet te

relateren was aan de vijf gezagsgronden. In 11% (aantal

21) van het totaal aantal verzonden tweets bleek dat er

sprake was van “framing” over één van de vijf gezags-

gronden.

Voorbeeld: “Met extra “autoriteit” vader aangesproken op

zijn gedrag. Tevens uitgelegd dat hij op andere manieren

moet/kan opvoeden.” (tweet PRRGrootenboer #72)

Samenvattend kan gesteld worden dat in 41 tweets van

de wijkagenten sprake is van “framing”; oftewel in 22%

van het totaal aantal verzonden tweets wordt daadwer-

kelijk “geframed” door de wijkagent. Er is dus slechts

in beperkte mate sprake van bewuste “framing”. Wel

is uit de inhoudsanalyse gebleken dat van de 41 tweets

waarin sprake was van één van de genoemde soorten

“framing”, het geconstrueerde “frame” in 51% van

de tweets te relateren was aan één of meer van de vijf

gezagsgronden. Ook is vastgesteld dat de drie soorten

“framing” (“diagnostic”, “prognostic” en “motivatio-

nal framing”) worden toegepast in de tweets van de

wijkagenten. Gebleken is dat in lichte mate “diagnostic

framing” en “motivational framing” plaatsvindt en dat

“prognostic framing” nauwelijks wordt toegepast.

N=190 Is er sprake van “diagnostic”, “prognostic” of “motiva-

tional framing” door de wijkagent in zijn tweet?

“Diagnostic “Prognostic “Motivational

framing” framing” framing”

Verdeling 11% 3% 8%

tweets (20 tweets) (5 tweets) (16 tweets)


onderwerp. Eén tweet kan te relateren zijn aan meer-

dere gezagsgronden; we hebben in de 16 tweets die

“geretweet” zijn 23 keer een relatie met één van de vijf

gezagsgronden vastgesteld.

Op grond van de inhoudsanalyse van de tweets kon niet

worden vastgesteld of de tweets van de wijkagenten

overgenomen zijn door de klassieke media. De namen

van de twitteraccounts zijn namelijk nagenoeg niet te

herleiden naar een specifiek persoon of organisatie,

zoals bijvoorbeeld een klassiek medium.

We hebben vervolgens gekeken welke soorten tweets

van de wijkagenten wel “geretweet” worden en welke

minder?

tabel 5.5

Uit deze analyse blijkt dat voornamelijk de tweets van

de wijkagent met “informatie uit de wijk” worden

“geretweet” door de volgers. Hierna volgen enkele

voorbeelden van tweets van wijkagenten die zijn “ge-

retweet”.

Voorbeeld tweet met informatie uit de wijk: “Gesprek

met moeder die de opvoeding bij mij neerlegt. “U moet les

geven in groep 2 om te zeggen dat kinderen niet op auto’s

mogen lopen.” (tweet PRRGrootenboer #44)

Voorbeeld: ‘Moeder wil zoon met 4000 euro aan boetes

belonen met een auto. “Dan stopt hij met zeuren”.” (tweet

PRRGrootenboer #92)

Voorbeeld van tweet met persbericht-info: “96-jarige

vrouw bekent moord uit 1946.” (tweet WijkagentSassem

#37)

Uit deze analyse blijkt dat de tweets die een speciaal of

bijzonder bericht uit de wijk bevatten, meer “gere-

tweet” worden dan andere, meer algemene, berichten.

Van de 30 berichten die “geretweet” zijn, waren er 16

tweets (53%) waarin sprake was van een relatie met de

vijf gezagsgronden. Retweets die te relateren zijn aan

de gezagsgronden aanspreekbaarheid en effectiviteit

eerder onderkend, voor ons niet altijd zichtbaar in de

“twitterstroom” doordat veelvuldig gebruik wordt

gemaakt van “direct-messages” (DM). Zie hierna twee

voorbeelden daarvan.

Voorbeeld van een antwoord aan de volger: “@fdirk

Klopt, heb er ook een belbericht over gekregen. Zie DM”


Voorbeeld: “@4duckie2see @jojanneke buurtbewoner. Heel

vaak is het niks. Maar de locatie, tijdstip en manier waarop

maakte het op dat moment vaag.” (tweet PRRGrootenboer

#17)

In dit onderdeel van de analyse waren verhoudingsge-

wijs weinig verschillen tussen de wijkagenten te zien.

We hebben met behulp van de de inhoudsanalyse van

de “twitterstromen” en “@mentions-lijs-

ten” kunnen vaststellen dat er frequent

contact is tussen de wijkagenten en hun

volgers. De wijkagenten beantwoorden

vragen die aan hen worden gesteld veel-

al middels de “@mention-functie” van

Twitter. Uit dit deel van de inhoudsana-

lyse blijkt dus dat er interactie is tussen

de wijkagenten en hun volgers. De “korte lijn” tussen

wijkagent en volgers die zo ontstaat, vergroot de aan-

spreekbaarheid en bereikbaarheid van de wijkagent.

5. Expansie van de tweet c.q. het beeld in de

tweet van de wijkagent

Het oppikken en koppelen van tweets (“frame

alignment”) zorgt voor expansie van het beeld. Dit is

beschreven in de theorie van hoofdstuk 2.

Er is gekeken of er in de geselecteerde onderzoekspe-

riode expansie was van beelden in de “twitterstroom”

van de geselecteerde wijkagenten. Wij hebben geteld

hoeveel tweets van de wijkagenten zijn opgepakt of

versterkt door een volger (bijvoorbeeld middels een

retweet).

Van de 69 verzonden tweets van WijkagentSassem zijn

9 tweets “geretweet” door zijn volgers; dit is 13% van

zijn tweets. Van de 121 verzonden tweets van PRRGroo-

tenboer zijn 21 tweets “geretweet” door zijn volgers;

dit is 17% van zijn tweets. Voor de beide wijkagenten

samen betekent dit dat er 30 tweets (is 15%) van de

190 tweets zijn “geretweet” door hun volgers (N=30).

Van de 30 tweets die zijn “geretweet”, zo blijkt uit

de inhoudsanalyse, waren er 16 tweets (53%) waarin

sprake was van een relatie met een gezag gerelateerd

N=30 Welke soorten tweets van de wijkagent worden

“geretweet” door hun volgers?

Persbericht- Preventie Getuigen- Info uit Overige

info oproep de wijk tweets

Verdeling

retweets 27% 3% 3% 60% 7%


het kader en de aspecten die bij de behandeling van

het onderwerp in zijn tweet benadrukt worden. Uit de

inhoudsanalyse blijkt dat in 41 tweets (uit een totaal

van 190) sprake was van daadwerkelijke “framing”. Het

geconstrueerde “frame” was in 51% van die tweets te

relateren aan één van de vijf gezagsgronden.

Kijkend naar het totaal aantal verzonden tweets door

de wijkagenten betekent dit dat 11% (in aantal 21) kan

worden aangemerkt als “frame” over één van de vijf

eerder genoemde gezagsgronden. Door ons zijn bij de

analyse ook “frames” waargenomen over het gebruik

van Twitter door de wijkagenten.

Uit de theorie over framesetting is gebleken dat er ef-

fecten kunnen uitgaan van de “frames”. Op individueel

niveau kan framesetting effect hebben op het proces

van informatieverwerking en de attitude en het gedrag

ten opzichte van een onderwerp veranderen. Vertalend

naar deze inhoudsanalyse betekent dit volgens ons

dat de tweets van de wijkagent effect hebben op de

informatieverwerking, de attitude en het gedrag van

de volgers. Dit komt bijvoorbeeld tot uitdrukking in de

reacties op tweets van de wijkagenten en blijkt uit het

feit dat de tweets van de wijkagent regelmatig “ge-

retweet” worden. Dit laatste is voor 15% van de tweets

het geval. De helft van deze tweets is te relateren aan

de vijf gezagsgronden. De volgers kunnen door de

veelvuldige interactie en het lezen van de tweets hun

beeldvorming over bijvoorbeeld het gezag van de poli-

tie bijstellen.

Geconcludeerd kan worden dat de wijkagenten groten-

deels reactieve tweets plaatsen. Ze reageren op gebeur-

tenissen in de wijk, tweets, @mentions en “direct-messa-

ges” van volgers. Uit de inhoudsanalyse is gebleken dat

deze (indirecte) interactie met de burgers in de wijk

vooral effect heeft op de bereikbaarheid en aanspreek-

baarheid van de wijkagenten. Daarnaast blijkt dat het

gebruik van Twitter invloed heeft op het beeld over

de effectiviteit van de politie. Vooral de berichten over

behaalde resultaten in de wijk kennen expansie; deze

tweets worden opgepakt door de volgers en meermaals

“geretweet”.

scoren hierbij hoger dan de retweets over de drie an-

dere gezagsgronden en kennen een grotere expansie.

Het “retweeten”, het oppikken en koppelen van

tweets, zorgt dus voor expansie van het beeld uit de

tweets. Deze vorm van expansie is waargenomen in de

“twitterstromen” van de wijkagenten.

6. Tevredenheid over het gebruik van Twitter

door de wijkagent

Uit de analyse van de “twitterstromen” blijkt dat er

ook tweets geplaatst worden die betrekking hebben

op het feitelijk gebruik van Twitter door de wijkagen-

ten. Het scoren op een turflijst, van de vraag of de

volger tevreden is over het gebruik van Twitter door

de wijkagent, bleek echter geen betrouwbare uitkomst

te genereren. De interpretatie van de antwoorden

positief, negatief of neutraal op deze vraag is volgens

ons subjectief en kan alleen vastgesteld worden in een

interview met de wijkagenten en/of de volgers.

Daarom wordt volstaan met de vermelding van enkele

markante tweets over de tevredenheid over het ge-

bruik van Twitter door de wijkagent:

Voorbeeld: “Ik vind het al goede zaak dat jullie op Twitter

te vinden zijn! Geeft toch wat inzicht in jullie activiteiten /

werkzaamheden.” (tweet WijkagentSassem #4)

Voorbeeld: “Heeft wijkagent nwhout twitter? #jammer als

dat er nog niet is.” (tweet WijkagentSassem #14)

Voorbeeld: “Een terechte opsteker. Ben nog nooit zo goed

op de hoogte gehouden van wel&wee in gemeente vanuit

politiekant.” (tweet WijkagentSassem #34)

Voorbeeld: “Mag ik nog even zeggen dat de #Twitcops

echt goed zijn. Helpt de wijk! Zit mentions terug te lezen!

@PRRGrootenboer @PRRBerenschot” (@mention PRRGroo-

tenboer #106)

Voorbeeld: “Mooie tweets van jouw kant en mooi werk!”

(@mention PRRGrootenboer #65)

Deze laatste vraag over de tevredenheid over het ge-

bruik van Twitter door de wijkagent is tevens opgeno-

men in de onderzoeksmethoden “interview wijkagen-

ten” en “enquête onder de volgers”.

5.2.3 Deelconclusie inhoudsanalyse tweets

Uit deel A van het empirisch onderzoek, de inhouds-

analyse van de tweets, blijkt dat in ruim een op de vijf

tweets van de wijkagenten sprake is van “framing”. De

wijkagent doet met behulp van Twitter aan framebuil-

ding. Hij selecteert welk nieuws belangrijk is en bepaalt


omdat er gebruikgemaakt wordt van ingewikkelde

formules. Daarom hebben wij een berekening gemaakt

met behulp van een zogenaamde steekproefcalculator7.

Met een grootte van de populatie van tussen de 2.000

en 2.500 volgers van de twee wijkagenten samen resul-

teert dat in een minimale steekproef van 66 ingestuurde

enquêtes. Gezien de grote respons (N=179) hebben de

twee wijkagenten na vier dagen de volgers, via een

reguliere tweet, op de hoogte gesteld van het feit dat

deelname niet meer mogelijk was.

Zoals reeds gesteld is de enquête gericht op het vaststel-

len van de relatie tussen de kenmerken van Twitter en

de beeldvorming over het gezag van de politie gezien

vanuit het perspectief van de volgers van de wijkagen-

ten op Twitter. De bevindingen worden in deze subpa-

ragraaf kort beschreven en geanalyseerd. De in deze

subparagraaf opgenomen opmerkingen van volgers

komen uit de vrije tekstvelden in de enquête.

In totaal zijn er 179 volledig en juist ingevulde enquêtes.

Van deze respondenten volgen er 88 wijkagent Bas Slut-

ter en 64 wijkagent Arnoud Grootenboer. 10 responden-

ten volgen beide wijkagenten. De overige 17 respon-

denten volgen de bewuste wijkagenten niet actief via

Twitter, maar mogelijk een andere politieambtenaar uit

de betrokken korpsen.

Bijna de helft van de respondenten woont niet in Rotter-

dam of Sassenheim, maar verspreid over Nederland. De

verhouding man/vrouw is 60% tegenover 40%.

53% (96 respondenten) heeft een HBO of WO opleiding

voltooid en 58% (104 respondenten) is tussen de 25 en

45 jaar oud zo blijkt uit figuur 5.2.

5.3 Deel B: enquête en interviews

5.3.1 Inleiding

Deel B behelst de analyse van de enquête onder de

volgers van de wijkagenten en de analyse van de in-

terviews met de twee geselecteerde wijkagenten. Cen-

traal staat de relatie tussen de kenmerken van Twitter

en de aspecten van beeldvorming vanuit respectievelijk

het perspectief van de volgers en de wijkagenten.

5.3.2 Bevindingen en analyse enquête

Algemeen

In de periode van vrijdag 1 juli tot en met maandag

4 juli 2011 bestond voor de volgers van de twee wijk-

agenten de mogelijkheid om de enquête in te vullen.

Via een tweet zijn de volgers van de wijkagenten door

de wijkagent zelf gevraagd om deel te nemen aan

de enquête. Deze is regulier uitgezet en zelfstandig

opgemerkt door de volgers van de twee geselec-

teerde wijkagenten. In de bewuste tweet was een link

opgenomen naar een site waar de enquête online kon

worden ingevuld.

Door het CBS (Te Riele, 2002) is veel onderzoek gedaan

naar vertekening in de uitkomsten van persoons-

enquêtes en de ondervertegenwoordiging van be-

paalde groepen bij de respons. Uitkomsten zouden

nauwkeuriger kunnen worden als deze ondervertegen-

woordiging wordt teruggebracht. Om dit te bewaken

is als een van de algemene vragen (naast geslacht en

leeftijd) in de enquête opgenomen wat de hoogst ge-

noten opleiding van de respondenten is. Dit geeft een

indruk van de maatschappelijke positie en is een indi-

catie voor de non-respons. De wijkagenten is gevraagd

om de volgers meerdere malen aan te sporen om de

vragenlijst in te vullen. Dit is gedurende de periode dat

de enquête actief was een aantal keren gebeurd met

behulp van een tweet.

Ten aanzien van de benodigde respons is het tevens

van belang te weten dat de grootte van de benodigde

geschikte steekproef veelal wordt bepaald door de

grootte van de populatie. Het berekenen en bepalen

van de steekproefgrootte is echter een vak apart,

7 Bron: www.marktonderzoek.punt.nl


figuur 5.3

Kunt voor de volgende stelling aangeven in hoeverre u het

hiermee eens of oneens bent? (N=179)

De politie is meer zichtbaar geworden door het gebruik van

Twitter. (absolute getallen)

De waardering van de zichtbaarheid van de wijkagent

laat eenzelfde, sterk positief beeld zien. Verscheidene

volgers hebben de zichtbaarheid van de wijkagent be-

commentarieerd, zowel in positieve als in negatieve zin.

Opmerkingen respondenten: “Veel interessante berichten

en erg actueel! Vooral het beeld dat de politie er voor je is,

wordt versterkt.”

“De officiële tweets van de politie voegen niks toe. De meer

persoonlijke tweets (…) zijn leuk en nuttig tegelijk, met de

nodige luchtigheid!

“De twitterende agenten die ik volg zijn (…) allemaal goed in

twitteren. De tweets hebben de juiste mix van leuke voorval-

len, ernstige zaken, dagelijkse beslommeringen etc.”

Naast de uitlatingen over de zichtbaarheid van de wijk-

agenten op Twitter is het van belang om inzicht te heb-

ben in de motieven om de wijkagent te volgen. Uit de

enquête blijkt dat het voornaamste motief om de wijk-

agent te volgen voortkomt uit een informatiebehoefte

bij de volgers. Meer dan 80% van de volgers bevestigt

meer informatie te willen van de politie (figuur 5.4).

figuur 5.2

Leeftijdsopbouw respondenten in absolute getallen (N=179)

De verdere analyse van de enquêteresultaten vindt

achtereenvolgens plaats vanuit het perspectief van

de toegangsmacht en discursieve macht van Twitter.

Daarna richt de analyse zich specifiek op de beeldvor-

ming over het gezag van de politie.

Vanuit het perspectief van toegangsmacht

In hoofdstuk 2 zijn de kenmerkende eigenschappen

van social media beschreven. In algemene termen kon

gesteld worden dat door de komst van social media

individuen “mediamacht” hebben gekregen. Social

media zijn vrij beschikbaar, gemakkelijk toegankelijk,

interactief (sociaal) en vragen slechts een geringe

investering en kennen daardoor een groot bereik

(Van Berlo, 2008). Dit zijn eigenschappen waarin de

toegangsmacht van social media tot uitdrukking komt

en waardoor ze zeer populair zijn. Voor Twitter geldt

dit in het bijzonder.

In dit licht is het van belang om eerst vast te stellen of

de wijkagent die gebruikmaakt van Twitter in de op-

tiek van de volgers voldoende “aanwezig” en daarmee

voldoende “zichtbaar” is op Twitter. Daarnaast is het

relevant om te weten waarom de volgers interesse

hebben in de tweets van de wijkagent.

Het oordeel van de respondenten over de zichtbaar-

heid van de wijkagenten op Twitter komt tot uitdruk-

king in de volgende tabel (figuur 5.3). 83% van de

volgers (148 respondenten) geeft aan het eens of zelfs

helemaal eens te zijn met de stelling dat de politie

meer zichtbaar is geworden door het gebruik van Twit-

ter.


krijgen van informatie impliceert een mogelijkheid voor

de politie om haar informatie kwijt te kunnen aan de

volgers en biedt kansen om op die manier de beeldvor-

ming over de politie te beïnvloeden.

Vanuit het perspectief van discursieve macht

Social media hebben daarnaast discursieve macht en

maken het voor een ieder mogelijk om een beeld

of kader aan te reiken en daarmee zelf “nieuws” te

maken. De beeldvorming over een bepaald onderwerp

wordt daardoor rechtstreeks beïnvloed of bepaald door

een individu of groepen van individuen. Voor Twitter

geldt deze invloed op het proces van beeldvorming in

het bijzonder. De microblogging-dienst is bij uitstek een

instrument om snel en bondig een beeld te delen (Van

Berlo, 2008). Bovenstaande eigenschappen zorgen er-

voor dat de update-frequentie hoog is en de interactie

tussen gebruikers groot (Java e.a., 2007).

Vanuit het perspectief van de toegangsmacht volgden

overduidelijke cijfers met betrekking tot het motief om

de wijkagent te volgen op Twitter. Dit gebeurt vooral

vanuit een duidelijke behoefte om informatie van de

politie te krijgen. Bij de analyse van de enquêteresulta-

ten met als invalshoek de discursieve macht draait het

vooral om deze interactie en de invloed op het proces

van beeldvorming.

Om zicht te krijgen op de interactie met de volgers is in

de eerste plaats gevraagd naar de benaderbaarheid van

de wijkagenten op Twitter. Bijna 90% van de volgers

(160 respondenten) is het (helemaal) eens met de stel-

ling dat de wijkagent op Twitter benaderbaar is (figuur

5.5).

figuur 5.4

Kunt u voor de volgende uitspraak aangeven in hoeverre u

het hiermee eens bent? (N=179)

Ik ben de wijkagent via Twitter gaan volgen, omdat ik meer

informatie van de politie wil. (absolute getallen)

Verscheidene geënquêteerde volgers spreken zich uit

over het effect van de verkregen informatie op de

beeldvorming over het werk van de politie.

Opmerking respondent 8: “Twitter heeft mij een beeld ge-

geven van wat de wijkagent en de politie allemaal doen. Ik

zie nu pas hoe druk, veelzijdig en zwaar het werk is. Ik heb

zeker meer respect gekregen voor de persoon en het werk.”

Ook blijkt dat een aantal volgers vanuit een beroeps-

matige inslag interesse heeft in de informatie van de

wijkagenten.

Opmerkingen respondenten: “Ik volg het ivm mijn werk.

Zo weet ik wat er gaande is in Rotterdam. Ik werk als ge-

zinsvoogd bij bureau jeugd zorg in Rotterdam.”

“Doordat ik vaak Twitter (…) kan ik snel anticiperen op hun

tweets, ik kan in onze surveillancerapport een reële invulling

geven van waar de politie mee bezig is…”

Samenvattend kan gesteld worden dat de volgers

een positief oordeel hebben over de “aanwezigheid”

van de wijkagent op Twitter. Ook zijn de volgers van

mening dat de wijkagent tegemoet komt aan hun in-

formatiebehoefte. Het gebruik van het medium heeft

daarmee een positief effect op de zichtbaarheid van

de politie. Het belang dat de volgers hechten aan het

8 Bron opmerkingen respondenten: ingevulde vrije tekstvelden in de enquête


figuur 5.7



Ik ben de wijkagent via Twitter gaan volgen, omdat ik invloed

op het handelen van de politie wil uitoefenen. (absolute

getallen)

Geconcludeerd kan worden dat de volgers de wijkagen-

ten vooral vanuit een behoefte aan informatie volgen

en veel minder omdat zij ook invloed willen uitoefenen

op de politie. De volgers hebben niet de indruk dat zij

deze macht hebben of kunnen uitoefenen.

Het merendeel denkt overigens wel dat er door de

politie geregeld handelend wordt opgetreden naar

aanleiding van een melding van een volger, zo blijkt

uit figuur 5.8. 39% (70 respondenten) heeft het idee

dat de politie soms optreedt na een melding op Twitter

en 26% (47 respondenten) meent zelfs dat de politie

vaak handelt naar aanleiding van een tip of melding op

Twitter.

figuur 5.8

Heeft u het idee dat de politie naar aanleiding van uw tweets

handelend optreedt? (N=179) (absolute getallen)

figuur 5.5



De wijkagenten op Twitter is benaderbaar. (absolute getal-

len)

62% (111 respondenten) van de volgers geeft aan

daadwerkelijk in contact te willen zijn met de politie,

oftewel interactie na te streven (figuur 5.6). Aan feite-

lijke interactie lijkt derhalve een minder groot belang

te worden gehecht.

figuur 5.6



Ik ben de wijkagent via Twitter gaan volgen, omdat ik in

contact wil zijn met de politie. (absolute getallen)

Als de vraag gesteld wordt of de volger invloed wil

uitoefenen op het handelen van de politie, neemt de

score verder af. Slechts 24% van de volgers (43 respon-

denten) geeft als motief om de wijkagent te volgen, de

wens aan om invloed uit te oefenen op het handelen

van de politie (figuur 5.7).


Naast deze meer impliciete stellingnamen over de ver-

schillende gezagsgronden is de volgers ook de directe

vraag gesteld of het gebruik van Twitter het gezag van

de politie versterkt. Ruim 57% van de volgers (102 res-

pondenten) stelt dat het gezag van de politie positief

beïnvloed wordt door het gebruik van Twitter (figuur

5.10).

figuur 5.10

Vindt u dat het gebruik van Twitter het gezag van de politie

versterkt? (N=179) (absolute getallen)

Ondanks deze hoge score heeft een aantal respon-

denten zich ook kritisch uitgelaten over het effect van

het gebruik van Twitter op het gezag van de politie,

hetgeen blijkt uit de navolgende opmerkingen in de

enquête.

Opmerkingen respondenten: “Niet gezag versterkend

maar wel verbindend (waardoor respect ontstaat, wat meer

effect heeft dan gezag naar mijn mening)”

“Het gezag wordt niet zozeer versterkt maar meer gewaar-

deerd, omdat de activiteiten zichtbaarder worden.”

“Gezag niet, wel bekendheid en acceptatie. Met name onder

jeugd.”

“Volgens mij gaat het niet om het vergroten van het gezag

maar om het vergroten van de toegankelijkheid en van de

mogelijkheid om laagdrempelig informatie te delen. Dat

geldt voor beide kanten.”

Afsluitend is gevraagd of de volgers menen dat hun

beeld over het functioneren van de politie is veranderd

sinds het gebruik van Twitter door de wijkagent. 67%

van de volgers (120 respondenten) stelt dat het beeld

over het functioneren in positieve zin is bijgesteld

De volgers hebben zich andersom ook uitgesproken

over de invloed van de wijkagenten op de volgers.

79% van de volgers geeft aan regelmatig of zelfs vaak

te handelen naar een waarschuwing of verzoek van de

wijkagent (figuur 5.9).

figuur 5.9

Als de wijkagent een bericht met een verzoek of waarschu-

wing via Twitter verstuurt, handelt u daar dan naar? (N=179)

(absolute getallen)

Naast het oordeel over de zichtbaarheid van de wijk-

agenten op Twitter hebben de respondenten zich ook

positief uitgesproken over het feitelijke handelen van

de wijkagenten naar aanleiding van het berichtenver-

keer op Twitter en daarmee over de aanspreekbaar-

heid en bereikbaarheid van de politie. Ook kan gesteld

worden dat de wijkagent met zijn tweets en reacties

de beeldvorming en daarmee ook het handelen van de

volgers beïnvloedt, dit blijkt vooral uit figuur 5.9. Dit

heeft een positief effect op de beeldvorming over de

effectiviteit van de politie.

Vanuit het perspectief van beeldvorming

over het gezag van de politie

Bij de beschrijving van de eerdere resultaten in het ka-

der van de toegangsmacht werd reeds duidelijk dat de

algemene waardering over de interactie in de twitter-

stroom positief is; de wijkagent is in de optiek van de

volgers voldoende zichtbaar. Ook over de gezagsgron-

den bereikbaarheid, aanspreekbaarheid en effectiviteit

wordt positief geoordeeld.

Een voorbeeld van een opmerking van een respondent

over de zichtbaarheid van de politie: “Politie op Twitter

draagt bij aan sociale cohesie in de buurt. Bewoners zien

wie er in hun wijk wonen en voelen zich meer betrokken.”


5.3.3 Deelconclusie enquête

Uit de enquête is gebleken dat meer dan 80% van de

volgers behoefte heeft aan meer informatie van de

politie via Twitter. Dit impliceert een mogelijkheid voor

de politie om haar informatie kwijt te kunnen aan de

volgers en biedt kansen om op die manier de beeldvor-

ming over de politie te beïnvloeden. Met betrekking tot

de vergroting van de zichtbaarheid van de politie op

Twitter maken de uitkomsten duidelijk dat dit als zeer

sterk wordt ervaren door de volgers. De waardering

van de zichtbaarheid van de wijkagent laat eenzelfde,

sterk positief beeld zien. De volgers hebben hierdoor

een scherper beeld van het werk en de activiteiten van

de politie.

De algemene waardering over de interactie in de

“twitterstroom” is eveneens positief, zo blijkt uit de

vragen over de aanspreekbaarheid van de wijkagenten.

Geconcludeerd kan worden dat de volgers de wijkagen-

ten vooral vanuit een behoefte aan informatie volgen

en veel minder omdat zij ook invloed willen uitoefenen

op de politie. Andersom geldt dat de wijkagent met zijn

tweets en reacties de beeldvorming en het handelen van

de volgers beïnvloedt en daarmee ook het beeld over

de effectiviteit van de politie. Dit heeft een positief ef-

fect op de beeldvorming over het gezag van de politie.

5.3.4 Bevindingen en analyse interviews

wijkagenten

Algemeen

De wijkagenten waarvan de “twitterstroom” is geana-

lyseerd, Arnoud Grootenboer (PRRGrootenboer) en Bas

Slutter (WijkagentSassem), zijn door ons ook geïnter-

viewd. Deze interviews hebben plaatsgevonden met het

oogmerk om de interpretatie van de inhoudsanalyse te

toetsen en om de relatie tussen de kenmerken van Twit-

ter en de beeldvorming over het gezag van de politie,

gezien vanuit het perspectief van de twitterende wijk-

agent, vast te stellen. In de interviews is gevraagd naar

de achterliggende en diepere motivatie en beleving van

de wijkagenten in relatie tot hun gebruik van Twitter

en de beeldvorming die daaruit voortvloeit.

Bij de analyse van de interviews zijn de antwoorden ge-

analyseerd en geclusterd naar aanleiding van de topics

uit het onderzoeksmodel. Na analyse van de beide

interviews is gekeken welke thema’s relevant waren

voor het beantwoorden van de onderzoeksvraag en de

deelvragen.

De wijkagenten maken ongeveer twee jaar gebruik van

(figuur 5.11). Dit geldt zowel voor wat betreft het

functioneren van de politie in het algemeen, alsook

het functioneren van de wijkagent, die gebruikmaakt

van Twitter.

figuur 5.11

Is uw beeld over het functioneren van de politie veranderd

sinds u de wijkagent volgt op Twitter? (N=179) (absolute

getallen)

Exemplarisch voor het beeld onder volgers over het

gebruik van Twitter door de wijkagent is de opmerking

van de volgende respondent.

Opmerking respondent: “Zo vind ik het interessant en fijn

om te horen waar de politie mee bezig is en kan ik het beter

relateren aan mijn werkelijkheid. Dat creëert betrokkenheid.

Verder vind ik het prettig de mens achter de functionaris te

zien, doordat er af en toe ook privézaken worden gemeld.

Van mens tot mens communiceren heeft meer impact dan

van functionaris naar functionaris. Ik denk dat mensen zich

meer aangesproken voelen door wie ze zijn als mens in

plaats van wie ze lijken te zijn door functie of handelen.

Kortom; ik vind het een prima initiatief, de wijkagent op

Twitter.”

Het voorbeeld typeert de invloed van het gebruik

van Twitter op de beeldvorming op het gezag van de

politie en benadrukt het belang van zichtbaarheid en

aanspreekbaarheid.


De wijkagenten doen zonder enige twijfel aan

“framing”, zowel bewust als onbewust. Zij verbinden

feiten, waarden, acties en interpretaties in hun tweets

en geven hun eigen opvatting erin weer. Onderstaande

quote illustreert het bewust “framen” door de wijk-

agent.

Quote wijkagent: “Een politieke partij sprak in de Tweede

Kamer uit dat er meer geflitst moest worden in woonwijken

dan op snelwegen. Ik heb daar in een tweet op gereageerd

dat ik dit de onzin vond en dat het absoluut ondoordacht

was. Ik ben namelijk van mening dat het in een woonwijk

meer om infrastructurele aanpassingen gaat. Ik had een link

toegevoegd naar het artikel, meer niet. Er werd door veel

mensen op mijn tweet gereageerd”.

De onderwerpen in de tweets van de wijkagenten ko-

men voort uit hun werkzaamheden als wijkagent, maar

zij gebruiken ook informatie uit bijvoorbeeld beleids-

documenten. Zij twitteren veel over het imago van de

politie en over de achterkant van het verhaal van het

politiewerk, waarvan de volgende quotes een illustratie

zijn.

Quote wijkagent: “Een voorbeeld speelde zich af bij een

uit de hand gelopen hockeyfeest. We stonden daar als een

soort ME peloton te knokken tegen ventjes van amper 16

jaar. We stonden elkaar aan te kijken van “wat moeten we

nu?”. Het was eigenlijk zielig om hen te slaan. Maar ja, we

werden wel bekogeld met bierflessen en stenen. We hebben

toen toch met gebruik van licht geweld opgetreden, maar

het is zeker binnen de perken gebleven. De volgende dag op

Twitter deugde dat politieoptreden van geen kant volgens

die gasten. Toen ben ik de discussie met ze aangegaan, maar

zo dat al mijn volgers mee konden lezen. Vervolgens gingen

mijn volgers weer met die knapen in discussie en uitten hun

ongenoegen over het gedrag van die jongens”.

Quote wijkagent: “Als ik in mijn “twitterstroom” lees: “daar

staan ze weer die belastinginners met hun lasergun”, dan

Twitter ik terug dat we veel klachten hebben gehad en ik

vermeld daar nog een paar snelheden bij die zijn gemeten.

Dan begrijpen mensen waarom de politie daar staat”.

De wijkagenten laten met hun tweets aan de volgers

weten wat hun activiteiten als wijkagent zijn, maar zij

geven ook bewust een beeld van de wijkproblematiek.

Zoals bijvoorbeeld in deze tweet: “Ik word aangesproken

door een Antilliaanse man op straat X over de stand van

Twitter in hun werk. Ze zijn daarmee gestart omdat zij

zichzelf en het werk van de wijkagent in de wijk meer

zichtbaar willen maken voor de wijkbewoners.

De wijkagenten hebben inmiddels (stand op 23 juni

2011) 1.306 volgers (PRRGrootenboer) en 1.160 volgers

(WijkagentSassem), welk aantal met ongeveer 2 tot 5

volgers per dag groeit. Per week haken ongeveer 2 tot

5 volgers af. Onder de volgers zijn tal van doelgroepen

vertegenwoordigd: wijkbewoners en volgers van bui-

ten de wijk (zelfs woonachtig in het buitenland); jong

en oud; netwerkpartners, landelijke en lokale politici,

wetenschappers en de klassieke media.

De wijkagenten twitteren over hun werk als wijkagent

in de wijk in brede zin. Ook schrijven zij in hun tweets

over beleidsonderwerpen (zoals bijvoorbeeld actieve

wederkerigheid) en over de activiteiten van hun wijk-

team.

Beide wijkagenten maken hun tweets geheel zelf; zij

starten nagenoeg alle tweets autonoom. Zij “retweet-

en” alleen als zij berichten de moeite waard vinden en

als zij zelf helemaal achter de ontvangen tweet staan

én alleen als zij zeker weten dat dat ook geldt voor de

politieorganisatie. De wijkagenten sturen gemiddeld

12 tweets per werkdag.

In de analyse van de interviews is gekeken naar de

volgende onderwerpen:

• “framing”;

• beeldvorming;

• detwitterendewijkagentenenhunleidinggeven-

den;

• deeffectenvanhetgebruikvanTwitterdoorde

wijkagenten.

Deze onderwerpen worden achtereenvolgens uitge-

werkt.

Framing

In hoofdstuk 2 is de volgende uitleg gegeven over

“frames”: zij bemiddelen en verbinden feiten, waar-

den, acties en interpretaties waardoor een bepaalde

(vaak losse) ordening ontstaat waarmee een ambigue

werkelijkheid beheersbaar en dus interpreteerbaar

wordt gemaakt (Bekkers e.a. 2009: 51). In de interviews

is onderzocht of de wijkagenten in hun tweets aan

“framing” doen. En als dat het geval is, wat zijn dan de

onderwerpen, welke soorten “framing” worden toege-

past en is er ook sprake van “frame alignment”?


over de rol die ouders hebben ten aanzien van de

(hang)jeugd in de wijk.

Er lijkt vooral sprake te zijn van “motivational framing”

in de tweets van de wijkagenten. Zij geven adviezen,

tips en verwijzen in hun tweets naar tal van zaken om

de volgers te motiveren om problemen in de wijk te

voorkomen en/of zelf op te lossen. Dit kan bijvoorbeeld

gaan over een parkeerprobleem, maar ook andere pre-

ventieberichten of een zwaarder onderwerp (bijvoor-

beeld een geweldsincident). Zij maken de volgers attent

op hun eigen rol in de aanpak van problematiek.

Nu uit de analyse van de interviews is gebleken dat er

sprake is van de verschillende soorten “framing” door

de wijkagenten in hun tweets, is het relevant om te

weten of die “frames” ook expansie kennen en gekop-

peld worden. “Frame alignment” is het proces waarin

individuele referentiekaders aan elkaar worden gekop-

peld, zodat een gedeeld begrip ontstaat. In het gebruik

van Twitter door de wijkagenten worden beelden zeker

aan elkaar gekoppeld; de wijkagenten twitteren zelf

over eigen “beelden” of zij “retweeten” het bericht van

een ander. Ook de tweets van de wijkagenten worden

door hun volgers doorgestuurd, al dan niet met een

toevoeging van een tekst of eigen mening. Daarnaast

gebruiken de klassieke media ook de tweets van de

wijkagenten. Soms staat de tekst van een tweet van de

wijkagent letterlijk in de krant.

Soms geven de wijkagenten een “corrigerende reply”

naar alle volgers als bijvoorbeeld iemand een bepaalde

negatieve tweet over de politie heeft gestuurd die voor

iedereen zichtbaar was. Maar vaak laten zij die zaken

lopen, zij krijgen naar eigen zeggen soms hele vreemde,

ongepaste tweets binnen.

Samenvattend kan gesteld worden dat er sprake is van

bewuste en onbewuste “framing”, zelfs van de drie

soorten “framing” én van “frame alignment” in het

gebruik van Twitter door de wijkagenten. De tweets

waarin volgens de wijkagenten sprake is van “framing”,

gaan volgens de wijkagenten voornamelijk over het

feitelijke politiewerk en het imago van de politie.

zaken van zijn aangifte”. Hiermee wil de wijkagent het

beeld schetsen dat hij aanwezig is op die “overlastlo-

catie”, maar ook dat de Antilliaanse mannen daar niet

slechts doelloos hangen. Hij wil de volgers daarmee

een reëler beeld schetsen van de wijk(-bewoners) en

laten merken dat hij de overlastlocaties bezoekt.

De tweets gaan volgens de wijkagenten dus groten-

deels over hun werk als wijkagent. Beide wijkagenten

sturen geen tweets die naar hun inschatting het gevoel

van veiligheid van de volgers negatief kunnen beïn-

vloeden. Zij maken bewuste keuzes over de onderwer-

pen. Nu ze allebei ervaren twitteraars zijn, zoeken zij

wat meer de “grens” op; zij durven wat meer scherpte

te brengen in hun tweets. Bijvoorbeeld door te twit-

teren over onderwerpen die de afdeling communicatie

links laat liggen; bijvoorbeeld over een zedenzaak of

een mislukte reanimatie. Zij letten er dan wel goed op

dat de tweet niet te herleiden is naar een locatie en/

of slachtoffer. Of de wijkagent gebruikt een bedekte

term; bijvoorbeeld “normafwijkend seksueel gedrag”.

De wijkagent pakt dergelijke onderwerpen op in het

kader van bijvoorbeeld preventie (zedenzaak) of om

te laten merken wat het met hem als persoon doet

(reanimatie).

De wijkagenten zijn dus autonoom in het opstellen van

hun tweets. Zij bepalen zelf de inhoud. Beide wijkagen-

ten vinden het gebruik van humor belangrijk in hun

tweets. In de volgende quote legt een wijkagent uit

waarom de toon en de sfeer van een tweet belangrijk

zijn.

Quote wijkagent: “Een bericht moet origineel zijn en er

moet eigenheid uit spreken. Geen saaie persberichten. Het

moet leuk zijn om iemand te volgen. Het gaat om contact

zoeken, contact maken en houden; om verbinding maken”.

Nu uit de interviews is gebleken dat er sprake is van

“framing”, is het vervolgens van belang om te weten

of er ook sprake is van de verschillende soorten van

“framing”, welke in hoofdstuk 2 geïntroduceerd zijn:

“diagnostic”, “prognostic” en “motivational framing”

(Snow & Benford, 1988). We hebben in de interviews

voorbeelden gehoord van de drie typen:

Van “diagnostic framing” is sprake in de tweets over

bijvoorbeeld een incident van huiselijk geweld, waarbij

de wijkagent heeft opgetreden, of het hiervoor ge-

noemde voorbeeld over de snelheidscontrole.

Een voorbeeld van “prognostic framing” is een tweet


lemaal doen in de wijk. Zij maken tweets over hun eigen

werkzaamheden en die van collega’s in het wijkteam,

over het imago van de politie en ook over de vijf

gezagsgronden. Met het gebruik van Twitter willen de

wijkagenten de beeldvorming over de politie positief

beïnvloeden.

De vijf gezagsgronden die we in het onderzoek in ver-

band hebben gebracht met beeldvorming over gezag

komen in de voorbeelden van de wijkagenten duidelijk

naar voren.

Zij twitteren omdat zij herkenbaar willen zijn voor de

volgers uit hun wijk. Zij laten in hun tweets weten wat

zij doen in de wijk, waar de politie voor staat en zij la-

ten tevens regelmatig iets zien van zichzelf als persoon.

De volgende quote is daar een voorbeeld van.

Quote wijkagent: “Wanneer ik door de wijk loop dan word

ik vaak spontaan aangesproken met mijn naam. Ik weet dan

vaak niet wie het is: “Ja van Twitter, ik volg je via Twitter!”.

Ook mensen die niet wekelijks of maandelijks met de politie

of met mij in aanraking komen weten nu toch wie de wijk-

agent is en wat hij doet, omdat ze me volgen”.

Beide wijkagenten hebben de ervaring dat door de

laagdrempeligheid van Twitter de politie makkelij-

ker aanspreekbaar is. Mensen twitteren klachten van

overlast bijvoorbeeld makkelijker aan hen door dan

dat ze daar het algemene nummer van de politie voor

bellen. Of men wil bijvoorbeeld bepaalde informatie

over een delict wel aan de wijkagent twitteren via een

“direct-message”, omdat men hem gevoelsmatig goed

kent van Twitter. Er lijkt een band te ontstaan door het

twitteren.

Wanneer de wijkagenten een terugkoppeling geven

over de aanpak van bepaalde klachten via Twitter, dan

maken zij daarmee de politie ook meer zichtbaar in de

wijk. De volgende quote gaat over het zichtbaar zijn in

de wijk middels Twitter.

Quote wijkagent: “Wanneer de politie een terugkoppeling

geeft over de aanpak van klachten via Twitter, maakt het de

politie ook zichtbaar. Dan proberen we daar dezelfde week

nog naar te kijken. Dan organiseren we daar een controle.

Maken er een foto van en samen met de resultaten zet ik dat

op Twitter. Dit geeft heel veel tevredenheid bij de bewoners”.

De zichtbaarheid van de politie blijkt ook uit de voor-

beelden van de wijkagenten waarin zij over hun aan-

Beeldvorming

Uit de theorie, zoals is beschreven in hoofdstuk 2, blijkt

dat beeldvorming een proces is van sociale interactie;

het uitwisselen van beelden met elkaar. De wijkagen-

ten zenden tweets met daarin hun belevenissen, hun

mening en hun beelden, maar er is ook sprake van

interactie. In het begin konden zij de volgers ook écht

zelf volgen waardoor meer directe interactie mogelijk

was. Door het grote aantal volgers dat zij tegenwoor-

dig hebben (respectievelijk 1.306 en 1.160 volgers) is

het voor hen niet meer mogelijk om alle tweets van de

volgers te lezen en daar vervolgens op te reageren. De

wijkagenten lezen de door hen ontvangen tweets nu

alleen nog maar aan de hand van een actuele zoek-

vraag die zij hebben ingesteld.

Het lukt de wijkagenten nog wel om op de “direct-

messages” te reageren en de @mentions te lezen en

daar met regelmaat op te reageren. Er is dus zeker

wel sprake van interactie met hun volgers. Uiteraard

in de “twitterstroom”, maar zij worden ook in de wijk

aangesproken over hun tweets; mensen kennen hen als

de twitterende wijkagent en spreken hen makkelijker

aan. Dat is ook een vorm van interactie als gevolg van

het gebruik van Twitter. Dat de volgers erg betrok-

ken zijn bij de wijkagenten blijkt uit het volgende

voorbeeld:

Voorbeeld: Een wijkagent had de volgende tweet

gestuurd: “Wie wil er een dienst met de wijkagent mee-

lopen?”. Deze actie vond plaats in het prille begin van

het twitteren en toen waren een aantal mensen met

hem meegelopen, wat zijn netwerk goed versterkt

heeft. Hij heeft die actie recent herhaald, maar had

toen binnen een half uur 40 volgers die graag een

dienst met hem willen meelopen. Hij heeft toen met-

een een tweet gestuurd dat er niet meer aanmeldingen

mogelijk waren.

In hoofdstuk 2 is theoretische uitleg gegeven over het

begrip “beeldvorming”. Het gaat daarbij om zowel

tekstuele als visuele beelden in het dagelijks leven, die

ons omringen als gedachten, overtuigingen, associa-

ties, gevoelens en ervaringen. Door de uitwisseling van

beelden vindt beïnvloeding plaats van elkaars beelden.

In dit deel van de analyse van de interviews beschrijven

we of er sprake is van beeldvorming door de wijkagen-

ten via Twitter.

Met het gebruik van Twitter willen de wijkagenten

aan hun volgers laten zien wat zij als wijkagent al-


dat de beeldvorming over de politie positief wordt

beïnvloedt.

Uit de analyse blijkt dat beeldvorming als proces van so-

ciale interactie plaatsvindt in de “twitterstroom”, door

het verzenden van tweets, “direct-messages” en

@mentions. De beeldvorming gaat over het politiewerk,

het imago van de politie en over de vijf gezagsgronden.

Het is de intentie van beide wijkagenten om het imago

van de politie positief te beïnvloeden door het versprei-

den van “beelden” in hun tweets.

Volgers uiten zich tegen de wijkagenten erg positief

over het gebruik van Twitter. De druk om te blijven

twitteren is daardoor groot, want mensen reageren erg

enthousiast. Het voorziet volgens de wijkagenten in een

behoefte.

De twitterende wijkagenten en hun leiding-

gevenden

Tijdens de interviews is ook gevraagd naar de rol van

de leidinggevenden met betrekking tot het gebruik van

Twitter door de wijkagent. Leidinggevenden in de om-

geving van de wijkagent bemoeien zich niet of nauwe-

lijks met het twitteren. De operationeel leidinggevende

leest de tweets veelal wel als volger, maar bemoeit zich

geheel niet met de inhoud. De chefs leveren geen bij-

drage, wat in de ogen van de wijkagenten een gemiste

kans is. De wijkagenten zien zelf wel mogelijkheden om

Twitter ook in te zetten als tactisch hulpmiddel in het

politiewerk. Er is echter nog geen inbedding van het

gebruik van Twitter in de politieorganisatie.

Aan wijkagent Slutter werd gevraagd of er in zijn korps

(korps Hollands Midden) een richtlijn of beleidsstuk met

kaders over het gebruik van Twitter bestaat. Volgens

hem is er slechts één richtlijn, eigenlijk meer een vuist-

regel: “Wat je thuis, aan je vrienden, op een feestje of in de

kroeg niet vertelt dat meld je ook niet op Twitter”.

Er zijn volgens de wijkagent Grootenboer slechts

globale kaders gegeven door de regio Rotterdam-

Rijnmond: geen tweets over onveiligheid en niet over

TGO’s. Verder heeft de wijkagent in Rotterdam “carte

blanche” van de organisatie voor wat betreft de inhoud

van de tweets.

Noot onderzoekers: van beide korpsen zijn de beleids-

notities die betrekking hebben op het gebruik van social

media besproken in de focusgroep.

wezigheid twitteren op de probleemlocaties. Volgers

hebben hen dan niet letterlijk gezien, maar hebben in

de tweets wel “gezien” dat zij er waren, hetgeen blijkt

uit de volgende quotes van de wijkagenten.

Quote wijkagent: “In een tweet vroeg ik de volgers om

aan te geven wat volgens hen vervelende problemen waren

in de wijk. In korte tijd kreeg ik 60 reacties op mijn oproep

via Twitter. Dit resulteerde in een aantal politieactiviteiten

waar de volgers die de suggestie hadden gedaan bij aanwe-

zig mochten zijn.”

Doordat de wijkagenten hun volgers informeren over

wat de politie doet wordt het voor de volgers, de

bewoners van hun wijk, ook beter herkenbaar waarom

de politie bepaalde acties onderneemt.

Quote wijkagent: “Via een tweet van mij werd een vermist

zwakbegaafd meisje snel terugvonden voordat haar situatie

nog erger werd. In een halfuur tijd had ik 9.000 mensen

bereikt met mijn tweet over de vermissing. Snel kwam er

een reactie van een volger die het meisje had gezien in ge-

zelschap van een bekende van de politie. Aan de hand van

deze tip werd het meisje gevonden. Dit is een voorbeeld van

effectief optreden van de politie door de inzet van Twitter.”

De wijkagent verlaagt de drempel voor mensen om in

contact te komen met de politie en hij maakt de politie

meer zichtbaar.

Quote wijkagent: “Een geluidsoverlast daar komt de nood-

hulp nog zelden voor. Een tweet naar de wijkagent werkt,

want die komt wel. Misschien wat later, maar hij komt”.

Kijkend naar de overige gezagsgronden, dan blijkt dat

er volgens de wijkagenten door hen regelmatig een

tweet wordt gestuurd over het effectief optreden van

de politie; de wijkagenten twitteren namelijk frequent

over problemen die zij hebben opgelost en over zaken

die zij hebben doorverwezen naar partners.

Via Twitter zijn de wijkagenten makkelijker en snel-

ler bereikbaar. De volgers twitteren ook regelmatig

berichtjes over onderwerpen waar ze de politie anders

niet snel voor zouden bellen. Zo verlagen de wijkagen-

ten de drempel voor mensen om in contact te komen

met de politie en maken zij de politie meer zichtbaar.

Deze voorbeelden laten zien dat de vijf gezagsgronden

volgens de wijkagenten zelf veelvuldig voorkomen in

hun tweets. Zij versturen deze tweets met de intentie


Verder komen zaken via een tweet soms sneller bij de

wijkagent dan wanneer mensen het “call centre” bel-

len. De wijkagent krijgt namelijk door de reacties van

volgers (“direct-messages” en @mentions) veel informa-

tie over de wijk die hij anders niet had gekregen. Dit

betreft ook andere informatie dan politie informatie;

bijvoorbeeld politieke rapporten over onderwerpen

die te maken hebben met politiewerk. (Opmerking

onderzoekers: de politie moet zich bewust zijn van dit

fenomeen en beslissen of zij Twitter willen gebruiken

als extra “Intake-kanaal”).

De volgende quotes gaan over het verkrijgen van

informatie via Twitter, die waarschijnlijk via de reguliere

intake-kanalen de wijkagent niet hadden bereikt.

Quote wijkagent: “Er was sprake van de vorming van een

bende. De jeugd plaatste foto’s van zichzelf op Twitter en ik

kon, door hetgeen zichtbaar was op de achtergrond, zien dat

het een jeugdbende in mijn wijk was.”

Quote wijkagent: “Een jongen had een reclasseringsvoor-

waarde lopen om geen contact te hebben met bepaalde

vrienden van hem. Ik zag hem vervolgens twitteren met

foto’s waaruit bleek dat er wél contact was. Deze informatie

had ik zonder het gebruik van Twitter niet gekregen.”

Het contact met netwerkpartners heeft negatieve en

positieve effecten. Er is verdieping ontstaan door het

twitter-contact, want men heeft de wijkagent en zijn

werkzaamheden beter leren kennen, doordat zij hem

volgen op Twitter. Maar er is soms ook wat angst dat hij

te makkelijk concrete casuïstiek in zijn tweets opneemt.

De wijkagenten lossen dit op door hierover met hen

te praten en heel transparant te zijn. De volgende

quote is een voorbeeld van het effect van het gebruik

van Twitter door de wijkagent: zijn volgers zijn beter

geïnformeerd.

Quote wijkagent: “Ik wil graag positief bijdragen aan de

veiligheid in de wijk. Om dat te bereiken maak ik ook gebruik

van Twitter. Ik merk dat het twitteren een positief effect

heeft in de wijk. Als voorbeeld kan ik noemen dat ik minder

hoef uit te leggen in buurtvergaderingen omdat men in mijn

tweets al heeft gelezen wat ik allemaal doe in de wijk.”

Er is volgens de wijkagenten een nieuwe “laag” bij-

gekomen: de “digitale wijk” bovenop de wijk. Ook is

er verdieping ontstaan door het gebruik van Twitter

in hun contacten in de wijk, met bewoners en met

Beide wijkagenten zijn het er over eens dat zij goede

apparatuur en programma’s nodig hebben voor het

gebruik van Twitter in hun werk, zowel mobiele ap-

paratuur als een bureau-PC met toegang tot Twitter.

Het twitteren kan volgens het concept “learning by

doing” geleerd worden, maar coaching helpt veel beter

op weg. Bij die coaching kan ook aandacht besteed

worden aan het “digitale-bewustzijn”.

De wijkagenten koppelen met name politiek-bestuur-

lijke informatie en klachten uit de “twitterstroom”

terug aan hun leidinggevenden. Zo kon een wijkagent

een keer zijn chef een bestuurlijke notitie geven die hij

via Twitter gekregen had voordat deze gepubliceerd

werd.

Door het gebruik van Twitter is er een onderdeel van

het werk van de wijkagenten bijgekomen, waar zijn

leidinggevende geen directe controle of grip op heeft.

Aan de andere kant maakt het het werk van de wijk-

agenten ook voor de leidinggevende beter zichtbaar.

De leidinggevende kan in de tweets van de wijkagent

precies lezen wat hij in de wijk heeft gedaan die dag.

Samenvattend kan gesteld worden dat de rol van de

leidinggevenden zeer beperkt is.

Effecten van het gebruik van Twitter door de

wijkagenten

De volgende effecten worden onderscheiden en be-

schreven in dit deel van de analyse: het grote en snelle

bereik van de wijkagenten, het effect op het beeld

over de politie bij de volgers (de wijkagenten hebben

de intentie om dat positief te beïnvloeden), er worden

zaken opgelost met behulp van Twitter en Twitter

blijkt in de praktijk een (extra) informatiekanaal tussen

volgers en de wijkagenten. Tot slot kunnen de effecten

genoemd worden die ontstaan in de contacten met de

netwerkpartners.

De wijkagenten zijn van mening dat hun volgers, waar-

onder veel wijkbewoners, via hun tweets een beter

beeld krijgen van wat er allemaal bij politiewerk komt

kijken.

Ook zijn zij allebei van mening dat hun bereik groot

is en erg snel gaat; met ieder één tweet bereiken zij

samen 2.466 volgers.

Er zijn zaken opgelost met behulp van de “twitter-

stroom”. Soms via een “direct-message” en soms melden

getuigen zich naar aanleiding van de tweet van de

wijkagent.


geïnformeerd worden. Door de specifieke eigenschap-

pen van Twitter (open, laagdrempelig, snel, expansieve

kracht, sociale interactie) komt de politie dichter bij de

volger en visa versa. De één op één beïnvloeding van

de beeldvorming via Twitter vertaalt zich in een beter

inzicht bij volgers over waarom de politie doet wat ze

doet.

Het effect van het gebruik van Twitter door de wijk-

agenten is voor hun gevoel groot. Soms merken de

wijkagenten die effecten bewust, maar het is ook niet

altijd merkbaar voor hen.

Kijkend naar de vijf gezagsgronden, dan zijn beide

wijkagenten van mening dat het twitteren bijdraagt

aan het versterken van de beeldvorming over het gezag

van de politie. Door het gebruik van Twitter zijn zij

naar eigen zeggen beter bereikbaar, makkelijker aan-

spreekbaar, goed zichtbaar in de digitale wereld, meer

herkenbaar en kunnen zij effectiever communiceren

en optreden door de informatie-uitwisseling met de

volgers.

Een ander effect van het twitteren door de wijkagent is

dat er zaken mee worden opgelost, er komt via Twitter

informatie bij de wijkagenten binnen en er zijn nieuwe

contacten ontstaan en bestaande contacten zijn geïn-

tensiveerd. Kortom, er is een “digitale wijk” bovenop

de wijk gekomen, waarin de wijkagent veel van zichzelf

laat zien en direct contact heeft met zijn grote aantal

volgers.

Tot slot voorziet het twitteren volgens de wijkagenten

in een behoefte. Zij ervaren tevredenheid bij zichzelf én

bij hun volgers.

netwerkpartners. De drempel om hem aan te spreken

is lager geworden.

De wijkagent heeft “extra oren, ogen én een mond”

gekregen in zijn wijk en in zijn werk.

5.3.5 Deelconclusie interviews wijkagenten

De toepassingsmogelijkheden van het gebruik van

Twitter zijn volgens beide wijkagenten ruim. Zij

geven door hun tweets de volgers een beeld van het

politiewerk en het wijkagentenwerk. Hun bereik is

groot; met één tweet hebben zij direct toegang tot

respectievelijk 1.306 en 1.160 volgers uit verschillende

doelgroepen. De interactie met volgers verloopt snel

en is laagdrempelig.

Door de verspreiding van de beelden in de tweets van

de wijkagent (gemiddeld 12 tweets per werkdag) en

door de interactie worden individuele referentiekaders

van de volgers aan elkaar gekoppeld, zodat een ge-

deeld beeld of begrip kan ontstaan van een bepaalde

situatie. De wijkagenten leggen in hun tweets uit wat

de politie doet en waarom zij dat doet. Zij betrekken

door het twitteren de burgers bij het politiewerk met

de intentie om de beeldvorming over de politie positief

te beïnvloeden. Het oppikken en koppelen van de

frames zorgt ervoor dat de aandacht voor een thema

(het politiewerk en het politiegezag) steeds groter kan

worden. De discursieve macht van de wijkagent komt

tot uitdrukking in dit proces van “frame alignment”.

De wijkagenten konden beide tal van voorbeelden

noemen die volgens ons aansluiten bij de definiëring

van “diagnostic”, “prognostic” en “motivational

framing”. Het merendeel van deze voorbeelden is te

classificeren als een vorm van “motivational framing”.

De wijkagenten trachten te verduidelijken waarom

wijkbewoners vooral zelf aan de slag moeten om pro-

blemen in de wijk op te lossen of te voorkomen.

De interactie met de volgers is volgens de theorie uit

hoofdstuk 2 van groot belang voor beeldvorming;

want juist in de interactie met verschillende mensen

worden betekenissen uitgewisseld (Adoni & Mane,

1984). Het twitteren van de wijkagenten draagt bij

aan de beeldvorming van de volgers. Ook ontstaat er

“directe” interactie naar aanleiding van het twitteren;

mensen spreken de wijkagenten daarover spontaan

aan als ze hem tegenkomen.

Volgers krijgen meer aandacht voor de politie omdat

zij in de tweets van de wijkagent over het politiewerk


Eén van onderzoekers heeft opgetreden als gespreks-

moderator. Bij de uitnodiging voor de bijeenkomst is de

focusgroep, middels een “factsheet”, vooraf geïnfor-

meerd over de belangrijke begrippen, de opzet van

de focusgroep en de centrale onderzoeksvraag. Voor

de start van de discussie is aan de leden uitgelegd wat

deze onderzoeksmethode behelst en wat het exacte

doel was van de bijeenkomst. De focusgroep is inhou-

delijk geïnformeerd over de door ons geformuleerde en

met elkaar samenhangende theorieën ten aanzien van:

de kenmerken van Twitter, “framing”, beeldvorming

over het gezag van de politie en strategisch politielei-

derschap. Deze begrippen zijn toegelicht aan de hand

van het onderzoeksmodel.

In de volgende subparagraaf wordt ingegaan op de re-

sultaten van de bijeenkomst in relatie tot de deelvraag:





5.4.2 Uitkomsten en analyse focusgroep

Na de uitleg en de presentatie van de onderzoeksre-

sultaten lag de nadruk in de discussie in eerste aanleg

op het invullen van de diplomatieke functie (Boin e.a.,

2003). Het belang van het bewaken van de relaties in

het kader van de legitimiteit van de organisatie werd

expliciet benoemd. Als gezamenlijke kernwaarde

werd gesteld dat verbinding met en nabijheid tot de

maatschappij een absolute noodzaak is voor de politie.

De gebiedsgebonden functie van de politie en de aan-

wezigheid in de publieke ruimte, dicht bij de burger, is

essentieel voor het bestaansrecht van de politie.

Quote: “Vertrouwen wordt opgebouwd vanuit relaties en

contacten. Contacten zijn bepalend voor het verkregen

gezag.”

Al snel werd de link gelegd naar Twitter als een middel

om de verbinding met de burger te maken in de nieuwe

publieke ruimte van het internet en social media. Twitter

is een middel om nabijheid vorm te geven. De politie

dient het platform Twitter te gebruiken om relaties met

burgers aan te gaan. Burgers overigens die vrij moeten

kunnen kiezen of zij deze relatie op deze specifieke ma-

nier willen aangaan. Aandacht dient er in dit verband

te zijn voor specifieke doelgroepen. De politie zou in

5.4 Deel C: focusgroep

5.4.1 Inleiding

Om de consequenties voor politieleiderschap te duiden

is gekozen voor het organiseren van een bijeenkomst

in de vorm van een focusgroep. De organisatie van de

focusgroep lag in het verlengde van de drie andere

gekozen onderzoeksmethoden (de inhoudsanalyse, en-

quête en de interviews). Tijdens een bijeenkomst op 12

juli 2011 is bediscussieerd welke gevolgen het gebruik

van Twitter heeft voor strategisch politieleiderschap.

Er is besproken welke effecten er te bedenken of te

voorzien zijn ten aanzien van de drie kernfuncties van

strategisch (politie)leiderschap. Deze kernfuncties zijn

al eerder door ons genoemd en beschreven (Boin e.a.,

2003) en luiden:

• Hetformulerenenuitdragenvaneenvisieopde


matige functie;

• Hetontwerpenvaneenorganisatiepatroonwaarin


kunnen verrichten. De organisatorische functie;

• Hetbewakenvanrelatiesmetbelanghebbende



tieke functie.

De concrete vraag die voorlag, is wat het gebruik

van Twitter door de politie betekent voor de invul-

ling van deze drie kernfuncties. Om de discussie in

de focusgroep goed invulling te geven en mogelijke

negatieve effecten in het groepsdynamische proces te

voorkomen, is gekomen tot de volgende gemêleerde

samenstelling:

• Drieleidinggevendenopstrategischniveau,tewe-

ten Martine Vis (lid van de Korpsleiding Rotterdam-

Rijnmond), Jaco van Hoorn (plaatsvervangend

korpschef Hollands-Midden) en René Arends (direc-

teur bedrijfsvoering Hollands-Midden);

• Driecommunicatie-experts,tewetenJelleEgas

(woordvoerder namens de Raad van Korpschefs),

Renate van der Elzen (communicatieadviseur

Hollands-Midden) en Lisette Kaptein (communica-

tieadviseur Brabant Zuid-Oost);

• Tweewijkagentendiecentraalhebbengestaan

in dit onderzoek, namelijk Bas Slutter (korps

Hollands-Midden) en Arnoud Grootenboer (korps

Rotterdam-Rijnmond);

• Devieronderzoekers.


organisatorische functie. De discussie ging over hoe er

een organisatiepatroon ontworpen zou kunnen worden

waardoor agenten effectief en efficiënt de verbinding

met de maatschappij kunnen aangaan met behulp van

social media en in hoeverre daarop gestuurd dient te

worden.

Het Rotterdamse korps benoemde hierin haar nieuw

ontwikkelde visiedocument. De kern van dit beleids-

stuk is dat er negen domeinen (persvoorlichting,

crisiscommunicatie, opsporing etc.) zijn benoemd voor

de toepassing van social media en dat daar vanuit een

expertgroep op wordt toegezien. Er is in dit document

een operationalisatie gemaakt van de doelen van het

korps en het gebruik van Twitter is hierin ingebed.

Quote: “Het is niet om te sturen, maar wel een manier om

strakke regie te voeren.”

Ook beschikt het Rotterdamse korps over een basis-

gebruikshandleiding Twitter. Een deel van het twit-

terbeleid is hierin verwoord. De kern van dit laatste

document is dat twitteren geen doel op zich is, maar

deel uitmaakt van het integrale communicatiebeleid en

een rol speelt binnen het gebiedsgebonden politiewerk.

Quote: “Je kunt wel beleid maken, maar als je geen volgers

hebt, bereik je uiteindelijk helemaal niets.”

Het korps Hollands Midden heeft een ontwikkelplan

nieuwe media en stelt dat met het gebruik van social

media het effect wordt beoogd dat bewoners eerder ge-

neigd zijn om samen met politie Hollands Midden aan

hun eigen veiligheid en leefbaarheid te werken.

Alhoewel er een gedeelde visie is tussen de korpsen

Rotterdam-Rijnmond en Hollands Midden over het

aanbrengen van enige structuur, is het korps Hollands

Midden veel minder geneigd regie te voeren op wie er

twittert en wordt er meer nadruk gelegd op de profes-

sionaliteit van de diender en zijn of haar discretionaire

bevoegdheid. Hierbij werd vooral de intrinsieke moti-

vatie van de politieagent benadrukt. De aanwezigheid

van een intrinsieke motivatie waar de liefde voor het

vak uit blijkt en waarin maatwerk naar de burger toe

centraal staat.

Quotes: “Twitter is slechts een middel. We hebben ook geen

visiedocument over het gebruik van een dienstauto, dus

waarom wel over Twitter?”

“Twitter kan bijdragen aan de relatie met de burger en de

voorkomend geval een beweging moeten maken naar

specifieke doelgroepen toe. Twitter is daarvoor een

middel, zeker voor een doelgroep als bijvoorbeeld de

jeugd.

Toch werden direct ook een paar aandachtspunten

benoemd. Social media (en dus ook Twitter) hebben

een groot - voor de zender niet te overzien - bereik en

berichten komen zonder eventuele nuancering in de

samenleving terecht. Hierdoor is het effect vaak on-

voorspelbaar. Dit maakt het nodig extra alert te zijn op

die gevolgen. Die extra alertheid is overigens, volgens

de focusgroep, geen reden om er terughoudend mee

om te gaan. Integendeel, een politie die middenin de

maatschappij staat en die wil communiceren met de

samenleving moet ook gebruikmaken van de media

die door velen in die maatschappij gebruikt worden.

Ook kwam ter tafel dat deze alertheid onderdeel moet

zijn van de professionaliteit van de politieagent. Deze

professionaliteit vormt, tezamen met vertrouwen, voor

de leden van focusgroep de essentie en de basis voor

het gezag van de politie.

Quote: “Mensen willen gewoon graag weten dat de politie

in de buurt is. Dat zij bereikbaar en betrouwbaar is. De mo-

derne middelen zoals Twitter zijn eigenlijk de vervanger van

het politiebureau in elk dorp zoals vroeger”

Als belangrijke tegenhanger van het belang van het

aangaan van relaties met de burger kwam de repres-

sieve taak aan bod. Deze twee functies van de politie

moeten met elkaar in balans zijn. Het risico bestaat dat

gebiedsbonden politiewerk zich onvoldoende bezig-

houdt met de repressieve taak omdat veel aandacht

wordt besteed aan het opbouwen van een relatie

met de buurtbewoners. Als er echter te veel aandacht

uitgaat naar handhaving en de repressieve kant van

het politiewerk, bestaat het gevaar dat de politie de

verbinding met de burger verliest.

Quote: “Het motto van de politie bestaat niet voor niets

uit de kreten waakzaam EN dienstbaar. We moeten dus alle

twee zijn”.

Terug naar de eerder genoemde professionaliteit: met

betrekking tot de denkbeelden om deze benodigde

professionaliteit te ontwikkelen en centraal te stellen,

tekende zich een tweedeling af. Een tweedeling in het

licht van de tweede kernfunctie van Boin, namelijk de


visie en strategisch politieleiderschap. Ook werden de

mogelijkheden om de publieke opinie te beïnvloeden

besproken. Beeldvorming is belangrijk. Twitter kan

gezien de kenmerken een krachtig hulpmiddel zijn en is

dientengevolge belangrijk voor de politie.

In relatie tot de centrale onderzoeksvraag werd door

de focusgroep benadrukt dat zij de effecten van het

gebruik van Twitter door de wijkagenten vooral in re-

latie tot beeldvorming zien. De relatie met gezag werd

vooral geduid in relatie tot de lokale, gebiedsgebonden

functie en invulling. De rol van Twitter zou dus vooral

lokaal liggen en ook gehouden moet worden. Het gaat

hierbij vooral om communicatie met burgers en directe

participatie in de netwerksamenleving. Hiervoor moet

vooral in de responsiviteit op lokaal niveau worden

geïnvesteerd. Iets wat aan de basis van de organisatie

georganiseerd dient te worden.

Op strategisch niveau heeft dit een ander effect. Politie-

leiders moeten het gebruik van social media, en dus ook

van Twitter, veel meer gaan stimuleren, maar daarover

ook meer overeenstemming bereiken met elkaar. De

politieleiders van de toekomst zullen moeten kunnen

omgaan met de nieuwe generatie politiemensen die op-

groeien met social media. Zonder krampachtige sturing

van bovenaf, want dat werkt de ontwikkeling tegen.

De opdracht voor strategisch politieleidinggevenden

ligt veel meer in het werken aan de cultuur van de

organisatie. Dus ruimte geven aan de ontwikkelingen

en het wegnemen van scepsis en angsten in de organi-

satie met betrekking tot het gebruik van social media.

De politie moet een organisatie blijven die in alle haar-

vaten van de samenleving zit. Met de nieuwe generatie

dienders is dit onontkoombaar.

De focusgroep stelt dat er vooral behoefte is aan visie

en eenheid omtrent netwerkgedrag en digi-bewust-

zijn. De vorming van de Nationale Politie zou bij het

vormen van die eenheid kunnen helpen, maar er zou

ook te veel sturing van kunnen uitgaan. De focusgroep

vindt vooral dat de nadruk zou moeten liggen op het

faciliteren van het aangaan van relaties met de burger

en het vormgeven van nabijheid. Dit wel met inacht-

neming van de repressieve taken, de notie dat gezag

ook bestaat bij de gratie van afstand en de symbolische

waarde van de politie: het “er zijn”.

politie kan ermee “framen”. De politie moet relaties ook

opbouwen voor het geval dat zij die ooit nodig heeft.”

Het cultuuraspect kwam ook in de discussie naar voren.

Er werd aangegeven dat er binnen de politiecultuur

veel scepsis is tegenover Twitter. (Relatief) onbekend

maakt in dit geval nog steeds onbemind. Het is echter

wel zo dat de jonge instroom van nieuwe agenten

wel thuis is in het gebruik van Twitter en andere social

media. De beweging is dus niet te stoppen en onvermij-

delijk. De focusgroep detecteert wel dat de strate-

gische top van de politie waarschijnlijk de grootste

moeite zal hebben om bij te blijven. Alleen al vanwege

de generatiekloof kijken zij vanuit een ander para-

digma naar de omgeving. Zij hoeven de slag zelf niet

te maken, maar dienen wél de ruimte te geven voor

de ontwikkeling ervan. Desalniettemin is coaching van

beginnende twittergebruikers gewenst. Met name het

digi-bewustzijn is van essentieel belang. De regie op

het gebruik van Twitter moet volgens de focusgroep

alleen liggen op dit digi-bewustzijn; niet op de inhoud

van berichten, want dat staat haaks op de essentie van

social media.

Uiteraard werd ook de vorming van de Nationale

Politie besproken. Deze discussie appelleerde direct

aan de beleidsmatige functie van politieleiderschap.

Oftewel het formuleren en uitdragen van een visie op

de realiseerbare doelen van de organisatie.

In hoofdstuk 3 is betoogd dat de politie haar gezag

vooral verkrijgt vanuit haar omgeving. Het gaat daarbij

met name ook om de rol van de strategische politielei-

dinggevende om via visievorming betekenis te geven

aan de interactie tussen de politie en haar omgeving

en/of de samenleving teneinde de beeldvorming

over het gezag van de politie te beïnvloeden. Uit het

voorgaande blijkt dat het gebruik van Twitter door de

wijkagent strategische implicaties heeft voor de politie.

Twitter is een communicatiemiddel waarmee de politie

zich positioneert in de samenleving. Daar is nu nog

geen nationale visie op ontwikkeld. De inhoud van het

twitterbericht lijkt daarbij cruciaal. Het is een manier

om middenin de samenleving te staan en relaties aan

te gaan met burgers en dit vereist, zo bleek al eerder,

nabijheid. Een lokale verankering en inbedding lijkt

dus essentieel. Hoe verder de politie afstaat van de

burger, hoe minder de politie het gezag kan beïnvloe-

den, aldus de focusgroep. Het sturingsvraagstuk heeft

dus een prominente rol ingenomen in de discussie over


twitterbericht lijkt daarbij cruciaal. Het is een manier

om middenin de samenleving te staan en relaties aan

te gaan met burgers en dit vereist, zo bleek al eerder,

nabijheid. Een lokale verankering en inbedding lijkt dus

essentieel. Hoe verder de politie afstaat van de burger,

hoe minder de politie het gezag kan beïnvloeden, aldus

de focusgroep. Het sturingsvraagstuk heeft dus een

prominente rol ingenomen in de discussie over visie en

strategisch politieleiderschap.

Beeldvorming is hiervoor belangrijk. Twitter kan ge-

zien de kenmerken een krachtig hulpmiddel zijn en is

dientengevolge belangrijk voor de politie. De rol van

Twitter zou dan vooral lokaal moeten liggen en ook

gehouden moeten worden. Het gaat hierbij dus vooral

om communicatie met burgers en het participeren in

de netwerksamenleving. Hiervoor moet vooral op de

responsiviteit op lokaal niveau worden geïnvesteerd.

Daarvoor is “bottom-up-kracht” nodig, welke door stra-

tegische leiders gestimuleerd moet worden. Dus geen

krampachtige sturing van bovenaf, want dat werkt de

ontwikkeling tegen.

5.4.3 Deelconclusie focusgroep

In de focusgroep is als gezamenlijke kernwaarde

gesteld dat verbinding met en nabijheid tot de maat-

schappij een absolute noodzaak is voor de politie. De

gebiedsgebonden functie van de politie en de aanwe-

zigheid in de publieke ruimte, dicht bij de burger, is

essentieel voor het bestaansrecht van de politie. Twit-

ter wordt gezien als een middel om nabijheid vorm te

geven waarbij er aandacht dient te zijn voor specifieke

doelgroepen, zoals bijvoorbeeld jeugd.

Een politie die midden in de maatschappij staat en

die wil communiceren met de samenleving moet ook

gebruik maken van de media die door velen in die

maatschappij gebruikt worden. Alert en professioneel

handelen vormt, tezamen met vertrouwen de essentie

en de basis voor het gezag van de politie. De repressie-

ve taak moet hierbij niet vergeten worden en in balans

blijven met het aangaan van relaties met de burger.

Alhoewel er een gedeelde visie is tussen de korpsen

Rotterdam en Hollands Midden over het aanbrengen

van enige structuur, is het korps Hollands Midden veel

minder geneigd regie te voeren op wie er twittert en

wordt er meer nadruk gelegd op de professionaliteit

van de diender en zijn of haar discretionaire bevoegd-

heid. Hierbij is vooral de intrinsieke motivatie van de

politieagent benadrukt, met ruimte voor maatwerk

naar de burger toe.

Qua cultuuraspecten is er een beweging zichtbaar, die

door de instroom van nieuwe, jonge politieagenten,

niet te stoppen is. De focusgroep detecteert wel dat

de strategische top van de politie waarschijnlijk de

grootste moeite zal hebben om bij te blijven. Alleen al

vanwege de generatiekloof kijken zij vanuit een ander

paradigma naar de omgeving. Zij hoeven de slag zelf

niet te maken, maar dienen wél de ruimte te geven

aan de ontwikkeling van het gebruik van social media.

Daarbij is ook coaching van beginnende twitterge-

bruikers gewenst. Met name het digi-bewustzijn is van

essentieel belang.

De discussie over de vorming van de Nationale Politie

appelleerde direct aan de beleidsmatige functie van

politieleiderschap. Oftewel het formuleren en uitdra-

gen van een visie op de realiseerbare doelen van de

organisatie. Het gebruik van Twitter door de wijkagent

heeft strategische implicaties voor de politie. Twitter

is een communicatiemiddel waarmee de politie zich

positioneert in de samenleving. Daar is nu nog geen

nationale visie op ontwikkeld. De inhoud van het


5.5.2 Effecten van Twitter

Uit deel A en B van het empirisch onderzoek, respec-

tievelijk de inhoudsanalyse, enquête en interviews is

gebleken dat de beeldvorming over de vijf gezagsgron-

den in positieve zin beïnvloed wordt door het gebruik

van Twitter door de wijkagenten.

Uit de analyses blijkt dat daar waar sprake is van “fra-

ming” in de tweets van de wijkagenten, de inhoud in de

helft van de gevallen te relateren is aan één van de vijf

gezagsgronden. De wijkagent selecteert het nieuws dat

hij belangrijk vindt en bepaalt autonoom hoe het beeld

van een nieuwsfeit neergezet moet worden. Hierdoor

worden tevens impliciet de kaders aangegeven van het

nieuwsonderwerp dat de wijkagent met zijn volgers

deelt.

De twitterende wijkagenten laten hun volgers via

hun “frames” - verpakt in twitterberichten - naar de

werkelijkheid kijken. Uit de enquête is gebleken dat

de volgers vooral op zoek zijn naar informatie van de

politie die betrekking heeft op hun lokale netwerk, de

wijk. Door daarover te twitteren krijgt de volger meer

het gevoel bij het politiewerk betrokken te zijn. Het ge-

voel van betrokkenheid wordt nog eens versterkt door

de laagdrempeligheid en de grote expansiekracht van

Twitter. Daardoor kan snel naar veel mensen worden

gereageerd. Twitter wordt door de wijkagenten tactisch

en strategisch gebruikt. Ten eerste om informatie te de-

len en ten tweede om een beeld bij de volgers/burgers

te “framen”, bijvoorbeeld ten aanzien van het gezag

van de politie.

Uit de enquête blijkt tevens dat de reacties van de vol-

gers overwegend positief zijn over de interactie met de

wijkagent. Met name door het delen van informatie via

Twitter wordt de politie als meer zichtbaar ervaren door

de volger. Een groot aantal volgers heeft behoefte aan

meer informatie van de politie. Gesteld kan worden dat

via twitterberichten, waarin de volger wordt geïnfor-

meerd over feitelijk politiewerk, de gezagsgronden het

best in positieve zin kunnen worden beïnvloed. Ook

expliciet daarnaar gevraagd hebben de geënquêteerde

volgers de overtuiging dat Twitter de beeldvorming

over het gezag van de politie positief beïnvloedt.

5.5 Conclusies

5.5.1 Inleiding

De onderzoeksbevindingen en analyse uit de voor-

gaande paragrafen maken het mogelijk om de in pa-

ragraaf 5.1 beschreven deelvragen te beantwoorden.

Zoals aangekondigd worden deze vragen beantwoord

langs het watervalmodel (figuur 5.1), oftewel langs de

methoden van onderzoek. In deel A en B is onderzoek

gedaan naar het feitelijke effect van het gebruik van

Twitter op de beeldvorming over het gezag van de

politie en deel C behelst de relatie met strategisch poli-

tieleiderschap. Het watervalmodel overlapt het onder-

zoeksmodel en geprojecteerd op het onderzoeksmodel

ontstaat de eerder gepresenteerde figuur:

figuur 5.12

In subparagraaf 5.5.2 volgt de uitwerking van het ant-

woord op de deelvraag:


van Twitter op de beeldvorming over het ge-

zag van de politie in de politiepraktijk en hoe

kan dit worden verklaard?

En in subparagraaf 5.5.3 de beantwoording van de

vraag:


van Twitter en de beeldvorming over het

gezag van de politie, welke consequenties

heeft dit dan voor strategisch politieleider-

schap?


5.5.3 Consequenties voor politieleiderschap

Door de deelnemers van de focusgroep, deel C van

het empirisch onderzoek, zijn verbinding en nabijheid

benoemd als belangrijke kernwaarden van de politie.

Dicht bij de burger zijn is essentieel voor het bestaans-

recht van de politie. Twitter is daarbij een middel om

die verbinding en nabijheid vorm te geven. Social media

kan worden gezien als een extensie van de “traditione-

le” publieke ruimte. In deze “nieuwe” publieke ruimte

wordt vooral door de jongere generaties gecommuni-

ceerd via Twitter. De politie moet dus wel mee in het

gebruik van Twitter om ook dáár contact - verbinding

en nabijheid - te organiseren.

De sleuteltermen verbinding en nabijheid veronderstel-

len een politie die zich manifesteert in de haarvaten

van de meer lokale netwerken. Er bestaat behoefte

aan een landelijk gedeelde visie die onderschrijft dat

social media, Twitter, ingezet moet worden om de res-

ponsiviteit op lokaal niveau via die “nieuwe” publieke

ruimte vorm te geven. Tegelijkertijd zal er zo beperkt

mogelijk sturingskracht van strategisch leidinggeven-

den ingezet moeten worden. Het gebruik van Twitter

zal door strategisch politieleidinggevenden moeten

worden toevertrouwd aan de gebruikers. De intrinsiek

gemotiveerde, alerte, professionele politieagent, opdat

deze maatwerk kan bieden als het gaat om nabijheid

zoeken en verbinding maken met de burger. Twitter

is daar een middel voor. De focusgroep stelt dat de

opdracht voor strategisch politieleidinggevenden veel

meer ligt in het werken aan de cultuur in de organisa-

tie. Dus ruimte maken en geven aan de ontwikkelingen

en het wegnemen van scepsis en angsten rondom het

gebruik van social media.


6Conclusies

en aanbevelingen

6.2 Beantwoording deelvragen


Wat is beeldvorming en hoe wordt beeldvor-

ming beïnvloed door de media?

Wat is kenmerkend voor social media in het

algemeen, en voor Twitter in het bijzonder?

Voor de beantwoording van deze deelvragen is litera-

tuuronderzoek verricht. De uitkomsten van dit onderzoek

zijn gedeeld in hoofdstuk 2. Beeldvorming is de beteke-

nis of lading die woorden ontlenen aan de relatie die ze

tot elkaar hebben, gebezigd of gebruikt in een bepaalde

context. Afhankelijk van hoe de woorden zich tot de ge-

geven context verhouden wordt een bepaalde werkelijk-

heid geïnterpreteerd. De media organiseren die relatie

tussen woorden en context. Op deze manieren selecteren,

definiëren en “framen” de media het nieuws. De manier

waarop het nieuws in de media onder de aandacht wordt

gebracht, wordt framebuilding genoemd. De ontvangers

van dit nieuws gaan daar op een bepaalde wijze mee om.

Ze nemen het over, interpreteren het op een bepaalde

manier of kaderen het in. Dit is framesetting. Het onder-

werp wordt gedefinieerd. Het initiatief lag traditioneel

vooral bij de klassieke media.

Het kenmerkende van social media is dat iedereen deze

“mediamacht” heeft en dus nieuws kan maken. Het

wezen van Twitter is juist het samen produceren en delen

van nieuws in de meest brede zin van het woord. Het is

de reden van bestaan van Twitter. Iedereen heeft er in

principe toegang toe en heeft daarmee de macht van het

woord, ofwel discursieve macht: anderen kunnen laten

geloven in datgene wat wordt gezegd of geschreven.

Met Twitter kunnen zeer veel individuele referentie-

kaders, “frames”, in korte tijd achterelkaar gekoppeld

worden. Door deze “frame alignment” ontstaat er snel

bij veel twitteraars een gedeeld begrip/beeld van een

bepaalde situatie.

6.1 Inleiding

In hoofdstuk 1 is geschetst dat publieke organisaties

vooralsnog op een gebrekkige manier lijken om te

gaan met de kracht van social media. We leven in een

“mediated reality” en worden sterker beïnvloed door

de beelden die we hoogfrequent via de media krijgen

voorgeschoteld dan door onze eigen schaarse feitelijke

waarnemingen. Het risico bestaat dat de overheid, de

politie incluis, achter blijft bij deze maatschappelijke

ontwikkeling met mogelijke gevolgen voor het ver-

trouwen in de overheid.

De vraag die we in dit licht hebben gesteld is, hoe de

politie juist social media, en meer specifiek, Twitter kan

gebruiken om de beeldvorming rondom haar gezag

positief te beïnvloeden, danwel te versterken. Vervol-

gens is onderzocht wat het gebruik van social media

door de politie impliceert voor strategisch politieleider-

schap.

In dit laatste, afsluitende hoofdstuk wordt een ant-

woord gegeven op de uit de probleemstelling herleide

centrale onderzoeksvraag:






Om deze vraag te beantwoorden worden de opgedane

inzichten en bevindingen kort weergeven en conclusies

verbonden aan de onderzoeksresultaten. In paragraaf

6.2 worden de antwoorden op de deelvragen beschre-

ven en in paragraaf 6.3 het antwoord op de centrale

vraag. Tenslotte worden in paragraaf 6.4 enkele aanbe-

velingen beschreven die volgen uit de conclusies.


6.2.3 Deelvraag 5

Wat is het veronderstelde effect van het

gebruik van Twitter op de beeldvorming over

het gezag van de politie en hoe kan dit wor-

den onderzocht?

In hoofdstuk 4 is het antwoord op deze vraag gecon-

ceptualiseerd in het theoretisch kader en vervolgens

verduidelijkt in het onderzoeksmodel (figuur 6.1).

figuur 6.1

Aansluitend is stilgestaan bij de onderzoeksstrategie en

de daaruit volgende keuze voor een mix van methoden

en technieken van onderzoek.

Het veronderstelde effect is dat wijkagenten door het

gebruik van Twitter de beeldvorming over het gezag

van de politie in positieve zin kunnen beïnvloeden.

Om dit te kunnen onderzoeken zijn de sleuteltermen

die zijn beschreven in de hoofdstukken 1, 2, en 3 in het

onderzoeksmodel (figuur 6.1) met elkaar in verband

gebracht. Om de veronderstelde verbanden te onder-

zoeken is gekozen voor vier verschillende methoden

van onderzoek.

1. Een inhoudsanalyse. Er is een inhoudsanalyse ver-

richt op de tweets van twee geselecteerde wijk-

agenten. Zij zijn geselecteerd op basis van hun

aantal volgers, hun frequente en duurzame gebruik

van Twitter, hun mate van interactie en tot slot de

relevantie van hun berichten. De analyse heeft zich

primair gericht op het proces van beeldvorming,

waarbij ook de interactie met de volgers in de ana-

lyse is meegenomen.


Wat is gezag en wat is bepalend voor de


wordt ervaren?

Wat is kenmerkend voor strategisch politie-

leiderschap?

Een weergave van het literatuuronderzoek dat voor

de beantwoording van deze deelvragen is verricht

staat uitgewerkt in hoofdstuk 3. Gezag is niet iets dat

iemand of een organisatie van zichzelf heeft. Gezag

wordt toebedeeld. Voor de politie geldt dat zij haar

gezag niet (meer) af kan dwingen vanuit de tradi-

tionele gezagsgronden. Gezag krijgt de politie van

de burger. Maar dat gaat niet zomaar. Om dat gezag

te verkrijgen zal de politie aan moeten sluiten bij de

heersende waarden in de samenleving wat betreft de

waarden die de burger een gezaghebbende politie

toedicht. Die waarden zijn: zichtbaarheid, aanspreek-

baarheid, bereikbaarheid, herkenbaarheid en effectivi-

teit. Het gaat er hierbij om dat de politie werk maakt

van beïnvloeding van de beeldvorming ten aanzien van

deze gezagsgronden. Het proces van beeldvorming kan

alleen op gang worden gebracht door interactie met

de burger. Vanuit de diplomatieke functie van strate-

gisch leiderschap (bewaken van relaties met belang-

hebbenden, dus de burger) moet die interactie worden

geïnitieerd. Alleen via deze weg kan de beeldvorming

zodanig worden beïnvloed dat de politie haar gezags-

rol verdient en krijgt toebedeeld van de burger.

Dus, de beeldvorming van en door de burger bepaalt

de mate waarin de politie als gezaghebbend wordt

ervaren. Meer concreet betekent dit dat het gezag van

de politie aan moet sluiten bij de heersende waarden

die gelden in de samenleving, ten aanzien van een

gezaghebbende politie. De taak van de strategisch

politieleidinggevenden is de politieorganisatie aan te

laten sluiten bij die heersende waarden.


6.2.4 Deelvraag 6


van Twitter op de beeldvorming over het ge-

zag van de politie in de politiepraktijk en hoe

kan dit worden verklaard?

Voor de beantwoording van deze vraag is primair geput

uit de analyses van de interviews, de enquête en de

twitterberichten van de wijkagenten.

Uit de analyses blijkt dat daar waar sprake was van “fra-

ming”, er in de helft van de gevallen een tweet wordt

verzonden waarvan de inhoud te relateren is aan één

van de vijf gezagsgronden. De wijkagent selecteert het

nieuws dat hij belangrijk vindt en bepaalt autonoom

hoe het beeld van een nieuwsfeit neergezet moet wor-

den. Hierdoor worden tevens impliciet de kaders aange-

geven van het nieuwsonderwerp dat de wijkagent met

zijn volgers deelt.

Uit de inhoudsanalyse blijkt dat de beeldvorming over

de vijf gezagsgronden van de politie in positieve zin

wordt beïnvloed door het gebruik van Twitter. Dit geldt

met name voor de gezagsgronden aanspreekbaar-

heid en effectiviteit. Deze gezagsgronden komen het

meest terug in de tweets en de berichten worden vaak

“geretweet”. Verder blijkt uit de inhoudsanalyse dat de

twitterende wijkagenten hun volgers via hun “frames”

- “verpakt” in twitterberichten - naar de werkelijk-

heid laten kijken. Beelden die door de ontvangers

geïnterpreteerd worden. Dit proces heet framesetting.

Een proces wat versterkt wordt door koppeling van de

verschillende aan elkaar gerelateerde “beelden” die op

Twitter worden verspreid. Deze “frames” worden als

het ware achter elkaar gezet en met elkaar in verband

gebracht in de “twitterstroom”. “Frame alignment”

wordt dit genoemd. Het proces van “framing”, frameset-

ting en “frame alignment” heeft invloed op de houding

en het gedrag van de ontvanger. Tweets hebben daar-

mee invloed op de informatieverwerking, attitude en

het gedrag van volgers.

Uit de analyse van de enquête is gebleken dat de vol-

gers vooral op zoek zijn naar informatie van de politie

die betrekking heeft op hun lokale netwerk, de wijk.

Door daarover te twitteren, krijgt de volger meer het

gevoel bij het politiewerk betrokken te zijn. Het gevoel

van betrokkenheid wordt nog eens versterkt door de

laagdrempeligheid en de grote expansiekracht van

Twitter. Daardoor kan snel naar veel mensen worden

2. Een enquête. Met de enquête is onderzocht hoe

het gedrag van de twee wijkagenten op Twitter

door de volgers wordt ervaren. Met name of de

perceptie van de geënquêteerden wat betreft het

gezag van de politie werd beïnvloed door het pro-

ces van beeldvorming via Twitter.

3. Interviews. Van de twee geselecteerde wijkagen-

ten is een interview afgenomen. Dit is gedaan met

behulp van een lijst met te bespreken topics; zoals

de intentie van de wijkagenten, beeldvorming

vanuit het perspectief van de wijkagent, de rol van

leidinggevenden en de effecten van het gebruik

van Twitter. Daarbij zijn de uitkomsten van de

inhoudsanalyse in het interview meegenomen.

4. Een focusgroep. Eigenlijk is dit een interview /

open discussie met meerdere respondenten tegelij-

kertijd over vooraf geselecteerde onderwerpen. De

twee wijkagenten, communicatiemedewerkers en

strategisch leidinggevenden hadden zitting in de

focusgroep. De focus van de discussie was de con-

sequenties van de verbanden uit het onderzoeks-

model voor strategisch politieleidinggevenden.

Daarbij nadrukkelijk kijkend naar de drie functies

van strategisch leiderschap (beleidsmatig, organisa-

torisch en diplomatiek).

Tenslotte is op basis van het theoretisch kader en het

onderzoeksmodel een analysekader vastgesteld. Dit

om de onderzoeksresultaten systematisch met elkaar te

kunnen vergelijken en te analyseren, en om de unifor-

miteit in het onderzoek te garanderen.


6.2.5 Deelvraag 7





De analyse van de focusgroep bijeenkomst is gebruikt

voor de beantwoording van deze deelvraag. De discus-

sie in de focusgroep is gevoerd tegen de achtergrond

van de drie kernfuncties van strategisch leiderschap

(Boin e.a., 2003).

Uit de mix van onderzoeksmethoden is komen vast

te staan dat er een relatie bestaat tussen het gebruik

van Twitter en de beeldvorming over het gezag van

de politie. Op strategisch niveau is het van belang een

gezamenlijke kernwaarde te formuleren die iets zegt

over wie of wat de politie wil zijn. Verbinding en nabij-

heid worden gezien als belangrijke kernwaarden van

de politie. Dicht bij de burger zijn is essentieel voor de

politie. Twitter is daarbij een middel om die verbinding

en nabijheid vorm te geven. Social media kan worden

gezien als een extensie van de “traditionele” publieke

ruimte. In deze “nieuwe” publieke ruimte wordt vooral

door de jongere generaties gecommuniceerd. De politie

moet dus wel mee in het gebruik van Twitter om ook

dáár contact - verbinding en nabijheid - te organiseren.

De sleuteltermen verbinding en nabijheid veronderstel-

len een politie die zich manifesteert in de haarvaten

van de meer lokale netwerken. Er bestaat behoefte aan

een landelijk gedeelde visie die onderschrijft dat social

media, Twitter, ingezet moet worden om de respon-

siviteit op lokaal niveau via die “nieuwe” publieke

ruimte vorm te geven. Tegelijkertijd zal er zo beperkt

mogelijk sturingskracht van strategisch leidinggeven-

den ingezet moeten worden. Het gebruik van Twitter

zal door strategisch politieleidinggevenden moeten

worden toevertrouwd aan de gebruikers. De intrinsiek

gemotiveerde, alerte, professionele politieagent, opdat

deze maatwerk kan bieden als het gaat om nabijheid

zoeken en verbinding maken met de burger. Twitter is

daar een middel voor. De opdracht voor strategisch poli-

tieleidinggevenden ligt veel meer in het werken aan de

cultuur in de organisatie. Dus ruimte maken en geven

aan de ontwikkelingen en het wegnemen van scepsis en

angsten rondom het gebruik van social media.

gereageerd over bepaalde onderwerpen. Twitter wordt

door de wijkagenten tactisch en strategisch gebruikt.

Ten eerste om informatie te delen en ten tweede om

een beeld bij de volgers/burgers te “framen”, bijvoor-

beeld ten aanzien van het gezag van de politie. De

geënquêteerden spreken zich vooral positief uit over

de gezagsgronden zichtbaarheid en effectiviteit. De

wijkagenten houden overigens impliciet rekening met

dezelfde gezagsgronden. Ze geven desgevraagd aan

zodanig te twitteren dat de zichtbaarheid en effectivi-

teit van de politie positief worden beïnvloed, zo bleek

uit de interviews.

Negentig procent van de geënquêteerden geeft aan

van mening te zijn dat de wijkagent beter aanspreek-

baar is geworden door het gebruik van Twitter. Ook

stellen de volgers dat de activiteiten van de politie en/

of wijkagent meer zichtbaar worden door Twitter en

dat de politie / wijkagent adequaat reageert op de pro-

blematiek in de wijk.

Uit de enquête blijkt tevens dat de reacties van de

volgers overwegend positief zijn over de interactie met

de wijkagent. Met name door het delen van informatie

via Twitter wordt de politie als meer zichtbaar ervaren

door de volger. In de interactie via Twitter gaat het dik-

wijls (impliciet) over de vijf gezagsgronden. Een groot

aantal volgers heeft behoefte aan meer informatie van

de politie. Gesteld kan worden dat via twitterberichten

waarin de volger wordt geïnformeerd over feitelijk

politiewerk de gezagsgronden het best in positieve zin

kunnen worden beïnvloed. Echter, expliciet daarnaar

gevraagd, hebben de geënquêteerde volgers overigens

niet de overtuiging dat Twitter de beeldvorming over

het gezag van de politie beïnvloedt. De verklaring

hiervoor kan zijn dat er sprake is van een “definition

gap” wat betreft politiegezag, tussen geënquêteerde

volgers en de onderzoekers.

We concluderen dat het gebruik van Twitter door de

wijkagenten met name een positieve invloed heeft op

de beeldvorming over de gezagsgronden aanspreek-

baarheid, zichtbaarheid en effectiviteit. Dit blijkt zowel

uit de inhoudsanalyse als uit de interviews en wordt

bevestigd in de enquête.

Een interessante notie tenslotte is dat door het contact

tussen de wijkagent en zijn volgers op Twitter de

wijkagent ook letterlijk meer wordt herkend op straat.

De relatie tussen volger en wijkagent blijft klaarblij-

kelijk niet steken in de wereld van social media maar

verplaatst zich naar de “echte wereld”.


zichtbaarheid, herkenbaarheid, aanspreekbaarheid, be-

reikbaarheid en effectiviteit. Als de beeldvorming van

de burger bepalend is voor de mate waarin de politie

als gezaghebbend wordt ervaren, dan dient de politie

werk te maken van beïnvloeding van die beeldvorming.

De feitelijke effecten van het gebruik van Twitter op de

beeldvorming over het gezag van de politie blijken uit

de beschreven en toegepaste onderzoeksmethoden en

zijn positief te noemen. Volgers vinden hun wijkagent

makkelijker en beter aanspreekbaar door het gebruik

van Twitter en achten de wijkagent, tot hun grote

tevredenheid, meer benaderbaar. Dit sluit aan bij het

belang dat de leden van de focusgroep hechten aan

de nabijheid en de verbinding van de politie met de

(lokale) samenleving.

Dat de zichtbaarheid vergroot wordt blijkt vooral uit de

enquête en wordt bevestigd door de ervaringen van de

wijkagenten zelf. Ze krijgen positieve reacties op hun

tweets en het aantal volgers groeit gestaag. De geën-

quêteerden waarderen vooral de berichten over de ac-

tiviteiten van de wijkagent. De volgers stellen hierdoor

meer inzicht te krijgen in het werk van de politie en de

wijkagent. Dit sluit naadloos aan op de focusgroep die

van mening is dat de burgers een actieve politie in hun

wijk willen; een politie die participeert in de (netwerk)

samenleving.

Ook de beeldvorming over de effectiviteit van de politie

wordt positief beinvloed door het gebruik van Twitter

door de wijkagent. Met de tweets kunnen de wijkagen-

ten concreet en direct laten zien wat de politie in de

wijk doet en welke resultaten er geboekt worden. Ook

wordt er actuele informatie uitgewisseld tussen de

wijkagent en zijn volgers; hierdoor dragen de volgers

/ burgers (indirect) bij aan het politiewerk in de wijk.

De wijkagent bereikt met zijn tweets een grote schare

volgers van diverse achtergrond en komaf en daarmee

een verscheidenheid aan doelgroepen: wijkbewoners,

bestuurders, lokale ondernemers, politici, wetenschap-

pers, journalisten en andere hulpverleners.

Twitter is daarmee een geschikt medium om de burgers

/ volgers meer bij het politiewerk te betrekken en zo de

beeldvorming over het gezag van de politie te beïnvloe-

den. Kortom, met Twitter kan de politie laten zien dat

zij aansluit bij de beelden en de waarden die er bestaan

in de samenleving ten aanzien van een gezaghebbende

politie.

6.3 Beantwoording centrale vraag






De hoofdvraag kan beantwoord worden door de deel-

vragen in samenhang te bezien.

Met behulp van Twitter zijn wijkagenten in staat een

beeld te “framen” over het gezag van de politie. De

wijkagent bepaalt zelfstandig de wijze waarop hij een

bericht “neer wil zetten”. De wijkagent “timed”, for-

muleert en communiceert op een zodanige wijze opdat

de volger meer vanuit het perspectief van de wijkagent

naar de werkelijkheid gaat kijken. In de “twitter-

stroom” worden de verschillende “frames” of beelden

veelal achter elkaar gezet en met elkaar in verband

gebracht. Dit proces van “frame alignment” versterkt

het effect en de invloed waarmee twitterberichten de

blik op de werkelijkheid van de volgers beïnvloedt. Als

het gaat om beïnvloeding van de beeldvorming (ten

aanzien van het gezag van de politie) dan is intensieve

interactie cruciaal. Door de laagdrempeligheid (ieder-

een heeft toegang) en de grote expansiekracht veroor-

zaakt Twitter deze intensieve interactie. Via “framing”,

framesetting, “frame alignment” en intensieve interac-

tie komt het proces van beeldvorming tot stand.

Met Twitter is de politie dus in staat het proces van

beeldvorming ten aanzien van haar gezag te beïnvloe-

den. Op deze manier verkrijgt de politie discursieve

macht ten opzichte van de volgers / de burgers en

kan het beeld over het gezag van de politie worden

“geframed”. De politie kan namelijk door de specifieke

eigenschappen van Twitter sterke invloed uitoefenen

op de keuze van de nieuwsonderwerpen die via Twit-

ter worden gecommuniceerd. Daarnaast biedt het

de politie de mogelijkheid om invloed uit te oefenen

op de discussie die via Twitter over die onderwerpen

wordt gevoerd.

Een cruciale voorwaarde om gezag te verkrijgen is dat

de politie aansluit bij de heersende waarden die in de

samenleving gelden ten aanzien van een gezagheb-

bende politie. Gezag is namelijk niet iets dat de politie

van zichzelf heeft of kan afdwingen vanuit de tradi-

tionele gezagsgronden. Haar gezag moet zij toebe-

deeld krijgen vanuit de samenleving. De heersende

waarden in de samenleving over politiegezag zijn:


6.4 Aanbevelingen

Hieronder is een aantal aanbevelingen beschreven

naar aanleiding van dit onderzoek. De aanbevelingen

zijn geformuleerd tegen de achtergrond van de drie

kernfuncties van strategisch leiderschap: beleidsmatig,

organisatorisch en diplomatiek (Boin e.a., 2003).

• Uitdeinterviewsmetdewijkagentenenuitdiverse

richtlijnen en beleidsnotities komt een beeld naar

voren van terughoudendheid, angst en scepsis wat

het gebruik van Twitter aangaat. Om optimaal en

adequaat Twitter te kunnen inzetten zal een orga-

nisatiecultuur nagestreefd moeten worden waarin

ruimte is om het gebruik van social media, Twitter,

verder te ontwikkelen.

• Twitterontstaatenbestaatdoordebijdragevan

velen. Het is een vanuit zichzelf, van binnenuit,

ontwikkelend medium. Een medium dat zich niet

laat kenmerken door grenzen. Juist de onbegrensd-

heid is een kenmerk van Twitter. Dit aan banden

leggen amputeert Twitter als het ware van zijn

kracht. Formuleer daarom geen strak beleid voor

het gebruik van Twitter. Zeker niet wat de inhoud

van de twitterberichten betreft. Maak medewerkers

wel bewust van de pro’s en contra’s van het gebruik

van social media. Laat de ontwikkeling van het ge-

bruik van Twitter verder over aan de gebruikers zelf,

omdat dit aansluit bij het wezenskenmerk van social

media.

• Depolitieheeftgeengezagvanzichzelfenkandat

ook niet afdwingen vanuit de traditionele gezags-

gronden. Gezag wordt de politie toebedeeld vanuit

het beeld dat de samenleving heeft van een gezag-

hebbende politie. Hiervan zal de politie zich op alle

niveaus bewust moeten zijn. Formuleer daarom (bij

voorkeur op landelijk niveau) wie of wat de politie

wil zijn, aansluitend op de waarden / beelden die er

in de samenleving bestaan ten aanzien van politie-

gezag. En organiseer dat dat adequaat en professio-

neel via onder meer social media wordt uitgedragen.

• Deburgerheeftmeerbehoefteaaninformatievan

de politie. Het gaat dan om informatie die direct

raakt aan de het dagelijkse leven van de burger in

de lokale netwerksamenleving; de wijk, de buurt.

Bovendien heeft de politie die informatie vanuit

Voor politieleiders op strategisch niveau betekent dit

dat invulling gegeven moet worden aan de diplo-

matieke functie van strategisch leiderschap door een

heldere visie te formuleren over wie of wat de politie

wil zijn. Daarnaast mag van strategisch leidinggeven-

den worden verwacht dat ze de politieorganisatie

stimuleren om deze visie uit te dragen, ook met behulp

van social media, waaronder Twitter. De politie ontleent

haar bestaansrecht (en daarmee haar gezag) immers

aan intensieve interactie met de burger tot in de

haarvaten van de netwerksamenleving. Tegelijkertijd

zal strategisch leiderschap zich in dit verband moe-

ten laten kenmerken door een zo beperkt mogelijke

sturingskracht. De ontwikkeling van het gebruik

van Twitter zal moeten worden overgelaten aan de

gebruikers zelf. Het wezenskenmerk van social media,

en dus ook van Twitter, is namelijk dat het laagdrem-

pelig is, tot interactie leidt, expansieve kracht kent

en zich voortdurend en snel ontwikkelt. Dit verhoudt

zich niet goed tot een sterke sturing van bovenaf. Het

dient zichzelf te vormen door een bijdrage van allen.

Strategisch politieleidinggevenden zullen de angst en

scepsis in de organisatie ten aanzien van het gebruik

van Twitter moeten wegnemen. Het gaat juist om het

geven van ruimte aan de verdere ontwikkelingen van

het gebruik van social media in het algemeen en Twitter

in het bijzonder.

Samenvattend kan gesteld worden dat de beeldvor-

ming over het gezag van de politie positief wordt

beïnvloed door het gebruik van Twitter door wijkagen-

ten. Het twitteren is een middel om de beelden over de

politie te “framen” en om de verbinding en nabijheid

op lokaal niveau vorm te geven, in samenhang met

het klassieke / fysieke contact in de wijk. Dit is een

versterkend proces voor het politiegezag. De verdere

ontwikkeling van het gebruik van social media in het

politiewerk vraagt van de strategisch leidinggevenden

invulling van de diplomatieke functie. Zij moeten de

professie bovenal faciliteren en ruimte geven. Geen

krampachtige sturing van bovenaf, want dat werkt de

ontwikkeling tegen.


passen van Twitter. Het medium leent zich niet voor

eenrichtingsverkeer, maar vereist een actief contact met

de geïnteresseerde en betrokken volgers. Interactie is

daarmee de belangrijkste factor om aan gezag te win-

nen. Wij sluiten niet uit dat een actieve wijkagent die

met zijn tweets en reacties een groot aantal volgers uit

verschillende relevante doelgroepen aan zich weet te

binden, meer effect sorteert in “de buitenwereld” dan

een districts- of korpschef.

het lokale niveau ook nodig. Richt daarom vanuit

het besef dat de politie het vertrouwen en de

informatie van de burger nodig heeft, het gebruik

van Twitter vooral op de lokale netwerksamenle-

ving. Daar is de interactie met de burger het meest

intensief en dus het effect van de beeldvorming op

het gezag van de politie het grootst.

• Twitteriseenrelatiefnieuwmedium.Social media

zijn iets van jongere generaties. Twitter is snel,

makkelijk toegankelijk voor iedereen en het onder-

scheidt zich door een specifiek taalgebruik. Voor

velen maakt het onderdeel uit van het dagelijkse

leven. Echter, lang niet voor iedereen. Communi-

catie is maatwerk, en al helemaal als het dient om

de beeldvorming te beïnvloeden. Gebruik daarom

Twitter doelgericht voor specifieke doelgroepen en

niet als een “one size fits all” communicatiemiddel.

Stimuleer het bouwen aan online relaties, maar

organiseer dat in samenhang met fysiek contact in

de lokale netwerksamenleving (de wijk).

• Decombinatievantwittercontactenfysiekcontact

geeft de burger het gevoel betrokken te zijn bij het

politiewerk. Dit zorgt voor een gecommitteerde

burger die de politie gezag toekent.

• Omdegezagsgrondenvandepolitiepositiefte

kunnen beïnvloeden zal de politie zich moeten

laten zien. Vooral door intensieve interactie met de

burger in de samenleving. Twitter stelt de politie

in staat positie in te nemen dicht bij de burger. De

drempel voor het contact met de politie wordt,

door de eigenschappen van Twitter, voor de burger

daardoor erg laag. Bewaak daarin goed de balans.

Gezag bestaat óók bij de gratie van afstand.

Uit ons onderzoek blijkt dat Twitter een middel is om

de beelden over het gezag van de politie positief te

beïnvloeden. Twitter heeft natuurlijk ook negatieve

kanten; een onjuist of onbedoeld bericht kan door het

karakter van het medium snel en grote (imago)schade

aanrichten. Juist van deze effecten lijkt de politielei-

ding zich bewust. Het is essentieel om vooral de kansen

van social media te zien zonder de “scherpe kantjes” uit

het oog te verliezen. Social media zijn er en zullen naar

verwachting een dominante positie blijven innemen in

de samenleving.

Interactie is een voorwaarde voor het succesvol toe-


Aalberts, C. & Kreijveld, M. (2011) Veel gekwetter, weinig wol. De inzet van sociale media door overheid, politiek en

burgers, Den Haag: SDU uitgevers

Adoni, H. & Mane, S. (1984) Media and the social construction of reality, toward an integration of theory and re-

search, In: Communication Research 11-3, p. 325

Amabile, T.M. & Khaire M. (2008) Creativity and the role of the leader, chpt: Growth. Harvard Business Review, Oct.

2008

Baarda, D.B. (2007) Basisboek Methoden en Technieken, Groningen: Noordhoff uitgevers

Bekkers, V.J.J.M. e.a. (2009) De virtuele lont in het kruitvat, Den Haag: Lemma

Bekkers, V.J.J.M., Edwards, A.R., Moody, R.F.I. & Beunders, H.J.G. (2008) New media, micro-mobilization and political

agenda setting: how young people have used web 2.0 to change the education agenda in the Netherlands. Confe-

rence: EGPA 2008 Permanent Study Group ICT and public administration: Rotterdam (3-5 september 2008)

Berger, P.L. & Luckmann, Th. (1966) The Social Construction of Reality, Harmondsworth: Penguin books

Berlo, Van D., (2008) Ambtenaars 2.0. Nieuwe ideeën en praktische tips om te werken aan een overheid 2.0, Den

Haag: Media Groep

Berlo, Van D., (2009) Ambtenaars 2.0. Actiepunten om te werken aan een overheid 2.0, Den Haag: Media Groep

Beunders, H.J.G. & Muller, E. (2005) Politie en media, feiten, fictie en imagopolitiek, Politie en Wetenschap, Zeist:

Kerkebosch

Boer, C. de & Brennecke, S. (2009) Media en publiek, zesde, herziene druk, Amsterdam: Boom

Boin, R.A., Torre, E.J van der & Hart, P. ‘t (2003) Blauwe Bazen, Apeldoorn: Politie en Wetenschap

Bos, J., Veen, M. van der, Turk, K. (2010) Twitter in crisiscommunicatie. Een onderzoek naar de mogelijkheden van het

gebruik van Twitter tijdens crises, COT Instituut voor Veiligheids- en crisismanagement en Aon Company

Bovens, M.A.P. (2003) De Digitale republiek, Amsterdam: Amsterdam university Press

Bovens M.A.P., ‘t Hart P., Van Twist M.J.W. (2007) Openbaar bestuur; beleid, organisatie en politiek, Deventer: Kluwer

Boulos, K.M.N. & Wheeler, S. (2007) The emerging Web 2.0 social software: an enabling suite of sociable technologies

in health and healthcare education, Health Information and Libraries Journal, Vol. 24, no. 1

Castells, M. (2009) Communication power, Oxford: University Press

Cobb, R.W. & Elder C.D. (1972) Participation in American Politics: The Dynamics of Agenda-Building, Baltimore: The

John Hopkins University Press

Deutschmann, P. & Danielson, W. (1960) Diffusion of knowledge of the major news story, Journalism Quarterly, 37, pp.

345-358

Ebner, M. & Schiefner, M. (2008) Microblogging – more than fun? In “Proceding of IADIS Mobile Learning Conference

2008” pp. 155-159

Entman, R.M. (1993) Framing: toward clarification of a fractured paradigm. Journal of Communication, 43 (4) pp. 51-

58

Fijnaut, C.J.C.F., e.a. (2007) Politie. Studies over haar werking en organisatie, Deventer: Kluwer

Literatuur


Frissen, P.H.A. (2007) De staat van verschil, Amsterdam: Van Gennep

Frissen, V., Staden, M. van, Huijboom, N., Kotterink, B., Huveneers, S., Kuipers, M., e.a. (2008) Naar een “User Genera-

ted State?” De impact van nieuwe media voor overheid en openbaar bestuur; Delft, TNO Informatie- en communica-

tietechnologie

Hajer, M.A. & Lawes, D. (2006) Ordering through discourse. In R. Goodin, M. Rein & M. Moran (Eds.), Handbook of

Public Policy pp. 250-268, Oxford: Oxford University Press

Hartog D.N. den, Muijen, J.J. van, Koopman, P.C. (1996), Journal of Leadership and organizational studies. Vol. 3, 4

pp. 68-83

Hartog D.N. den, Koopman, P.C., Muijen, J.J. van (1997) Leiderschap en machtsuitoefening in organisaties: Inspireren,

ruilen en consulteren. Gedrag en Organisatie, Schoonhoven: Academic Service

Hawking, S.W. (1988) A brief history of time, Bantam books

Heider, F. (1958) The psychology of interpersonal relations. New York: John Wiley & Sons

Heifetz, R.H. (1994) Leadership without easy answers. Cambridge Mass. London, England: The Belknap press of Har-

vard University Press

Hoogenboom, B. (2006) Operationele betrokkenheid: prestatiesturing en bedrijfsvoering Nederlandse politie. Den

Haag: Elsevier

Java, A., Finin, T., Song, X., Tseng, B., (2007) Why we Twitter: Understanding microblogging Usage and Communities;

gepubliceerd in “Proceedings of the 9th WebKDD and 1st SNA-KDD 2007 workshop on Web mining and social net-

work analysis”, augustus 2007

Juran, J.M. (1992) Kwaliteitsmanagement – plannen, besturen, verbeteren. Deventer: Wolters Kluwer

Jong, M.J. de (1997) Grootmeesters van de sociologie, Den Haag: Boom

Koeleman, H. (2009) Twitteren op je werk en andere mogelijkheden van social media voor interne communicatie,

Deventer: Kluwer

Lanting, M. (2010) Connect, De impact van sociale netwerken op organisaties en leiderschap, Business Contact

Lipsman, A. (2009) Changing demographics of Twitter; van het blog: http://blog.comscore.com/2009/09/changing_de-

mographics_of_twitter.html

Nationaal Crisiscentrum (2010) Social media en crisiscommunicatie, literatuuronderzoek

Loon, E.J.P. van (2006) Het geheim van de leider. Zoektocht naar essentie, Assen: Koninklijke van Gorcum

Maeseele, P.A. (2003) Cultivatie en de Sociale constructie van de Realiteit, Gent: Universiteit Gent (licentiaatsthesis)

Manning, P.K. (1977) Police work: The social organization of policing, Cambridge Mass.: MIT Press

Meershoek, A.J.J. (2000) hoofdstuk: Blauw, blauw: Het tanende gezag van de politie, in: Het gezag van de politie,

Dordrecht: SMVP

Merton, R.K. (1967) Social Theory and Social Structure, New York: Free Press

Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (2005), Rapport: Actieve Wederkerigheid

Mintzberg, H. (2010) Managing, San Francisco: Berret – Koehler Publishers Inc.

Moyaert, P. (2007) Godsdienst als symbolische praktijk, Amsterdam: SUN

Stoker, J.J. & Kolk N.J. (2003) Grip op leiderschap. Toegankelijke modellen en praktische inzichten, Deventer: Kluwer.

Zaltbommel: INK

Noordegraaf, M. (2008) Management in het publieke domein, Bussum: Coutinho

Pirsig, R.M. (1974) Zen and the Art of Motorcycle Maintenance: An Inquiry into Values

Riele, S. te (2002) Vertekening door non-respons. Hoe nauwkeurig zijn de

uitkomsten van persoonsenquêtes? CBS

Servaes, J. & Tonnaer, C. (1992) De Nieuwsmarkt. Vorm en inhoud van de internationale berichtgeving, Groningen:

Wolters-Noordhoff

Snow, D.A. & R.D. Benford (1988) Ideology, frame resonance, and participant mobilization, In B. Klandermans, H.P.

Kriesi & S. Tarrow (Eds), International Social Movement Research 1 pp. 197-217, Greenwich: JAI

Snow, D.A., Rochford, E.B., Worden, S.K. & Benford, R.D. (1986) Frame Alignment Processes, Micromobilization, and

Movement Participation, American Sociological Review, 51 pp. 464-481

Sprenger, C. (2005) Sociaal-constructivisme: een verbindend kader, In: Opleiden en Ontwikkeling, nr.6 2005 pp. 11-15


Street, J. (2001) Mass media, politics and democracy, Houndsmills: Palgrave

Stuurgroep Internetstrategie van de Nederlandse politie (2010) De politie Online

Suchman, M.C. (1995) Managing Legitimacy: Strategic and Institutional approaches, The Academy of Managment

Review, nr. 20, pp. 578-603

Surowiecki, J. (2004) The wisdom of crowds, Anchor Books

Terpstra, J. (2010) Het Veiligheidscomplex, Den Haag: Boom

Theorieën van Thomas Hobbes, John Locke & Jean Jacques Rousseau uit: Tijdschrift voor de politie. 2008, jrg. 70 pp.

22-26

Thomas, W.I. (1928) The Methodology of Behavior Study, The Child in America: Behavior Problems and Programs, p.

572. New York: Knopf

Thiel, S. van (2010) Bestuurskundig onderzoek, Bussum: Coutinho

Thompson, J.B. (1995) The media and modernity. A social theory of the media, Cambridge: Polity Press

Twist, M.J.W. van, (2010) Over (on)macht en (on)behagen in de beleidsadvisering, Den Haag: Lemma

Twist, M.J.W. van, e.a. (2010) Figureren in het verhaal van de ander, Den Haag: NSOB

Tyler, T.R. (2004) Enhancing police legitimacy. The Annals of the American Academy of Political and Social Science, p.

87

Vlist, T.R. van der (1991) Leiderschap in organisaties. Den Haag: Boom

Weber, M. (1947) The Theory of Social and Economic Organization, New York: The free Press

Weick, K. (1969) The Social Psychology of Organizing, Reading, MA: Addison-Wesley

Zijderveld, A.C. (1985) De dynamiek van het gezag, Den Haag: VUGA


1. Matrix selectie wijkagenten

2. Turflijst inhoudsanalyse tweets WijkagentSassem

3. Turflijst inhoudsanalyse tweets PRRGrootenboer

4. Tweets WijkagentSassem 1 juni t/m 14 juni 2011

5. Tweets PRRGrootenboer 1 juni t/m 14 juni 2011

6. Lijst @mentions WijkagentSassem 1 juni t/m 14 juni 2011

7. Lijst @mentions PRRGrootenboer 1 juni t/m 14 juni 2011

8. Analyse / topiclijst interviews

9. Factsheet focusgroep

Bijlagen


Naam wijkagent Aantal tweets Aantal volgers Mate Relevantie Opmerking

in gesprek

PAA java knsm 998 402 +/- +/-

Polvaassenzw 2905 383 +/- -

polWwijkcentrum 1936 604 + +

WijkagLeidenMid 1055 737 +/- +/-

WijkagentSassem 2327 1126 ++ ++

WijkagVoorhout 1228 622 +/- +/-

wa tilbwest05 1944 426 + + 2 wijkagenten voor

1 gebied met 1 account

PRRGrootenboer 2849 1356 ++ ++

wijkag votulast 810 716 ? ? Geen tweets in juni 2011

wijkagut zuilen 735 891 ? ? Geen tweets in juni 2011

Bijlage 1Matrix keuze wijkagent (d.d. 9-6-2011)


Bijlage 2Turflijst inhoudsanalyse WijkagentSassem


Betreft: het onderzoeken van de discursieve macht van de wijkagent;

hij kan met een tweet een beeld of kader verspreiden onder zijn volgers en/of nieuws maken. Gemeten wordt hoe een tweet tot

stand komt.

Tweet nr Datum Autonoom: Reactief: n.a.v. Reactief: n.a.v.

start door een incident een tweet

de wijkagent in de wijk of @mention

van een ander

1 01-06-2011 1

2 03-06-2011 1

3 03-06-2011 1

4 03-06-3011 1

5 03-06-2011 1

6 03-06-2011 1

7 03-06-2011 1

8 03-06-2011 1

9 03-06-2011 1

10 03-06-2011 1

11 03-06-2011 1

12 03-06-2011 1

13 03-06-2011 1

14 03-06-2011 1

15 04-06-2011 1

16 05-06-2011 1

17 06-06-2011 1

18 06-06-2011 1

19 06-06-2011 1

20 06-06-2011 1

21 06-06-2011 1

22 06-06-2011 1

23 07-06-2011 1

24 07-06-2011 1

25 07-06-2011 1

26 07-06-2011 1

27 07-06-2011 1





van een ander

28 07-06-2011 1

29 07-06-2011 1

30 07-06-2011 1

31 07-06-2011 1

32 07-06-2011 1

33 07-06-2011 1

34 07-06-2011 1

35 07-06-2011 1

36 07-06-2011 1

37 08-06-2011 1

38 08-06-2011 1

39 08-06-2011 1

40 08-06-2011 1

41 08-06-2011 1

42 08-06-2011 1

43 08-06-2011 1

44 08-06-2011 1

45 08-06-2011 1

46 09-06-2011 1

47 09-06-2011 1

48 09-06-2011 1

49 09-06-2011 1

50 09-06-2011 1

51 09-06-2011 1

52 09-06-2011 1

53 09-06-2011 1

54 09-06-2011 1

55 09-06-2011 1

56 09-06-2011 1

57 09-06-2011 1

58 10-06-2011 1

59 10-06-2011 1

60 10-06-2011 1

61 10-06-2011 1

62 10-06-2011 1

63 10-06-2011 1

64 11-06-2011 1

65 11-06-2011 1

66 12-06-2011 1

67 14-06-2011 1

68 14-06-2011 1

69 14-06-2011 1

totaal 9 7 53


2. Waarover gaan de tweets?

De wijkagent doet aan framebuilding met het verzenden van een tweet; hij selecteert welk nieuws belangrijk is en bepaalt het kader

en de aspecten die bij de behandeling van het onderwerp in zijn tweet benadrukt worden met bijvoorbeeld een hashtag (# teken).

Waarover gaat de tweet; over algemene onderwerpen of over gezag gerelateerde onderwerpen?

Algemene onderwerpen Gezag gerelateerde onderwerpen

Tweet Pers- Preventie Getuigen- Infouit Overige Bereik- Aanspreek- Zichtbaar- Herken- Effec-

nr. bericht- oproep de wijk baar- baarheid heid baarheid tiviteit

info heid

1 1

2 1 1

3 1 1 1 1

4 1 1 1

5 1 1

6 1 1 1

7 1 1 1

8 1 1 1

9 1

10 1

11 1

12 1

13 1

14 1 1 1

15 1 1 1

16 1

17 1 1 1

18 1

19 1

20 1

21 1

22 1 1

23 1

24 1 1

25 1

26

27 1

28 1 1 1 1

29 1 1 1

30 1 1 1

31 1 1

32 1 1

33 1

34 1 1 1 1

35 1

36 1

37 1

38 1


39 1 1 1

40 1 1 1

41 1

42 1

43 1

44 1

45 1

46 1 1 1

47 1 1

48 1 1 1

49 1

50 1 1 1

51 1

52 1 1 1 1

53 1 1

54 1 1 1

55 1

56 1

57 1

58 1 1 1

59 1 1

60 1

61 1

62 1 1

63 1

64 1

65 1

66 1

67 1

68 1

69 1

totaal 6 9 3 17 38 8 19 6 7 9




info heid


3. Is er sprake van “diagnostic”, “prognostic” of “motivational framing” door de wijkagent in zijn tweets?

Is er in de tweet sprake van het identificeren en afbakenen van een bepaald feit of gebeurtenis als probleem, daarbij verwijzende

naar de oorzaken ervan of naar degene die schuldig is aan het ontstaan van het probleem (“diagnostic framing”)?

Of doet de wijkagent in zijn tweet voorstellen die mogelijkerwijs een oplossing kunnen bieden voor het probleem, alsmede welke

strategieën en tactieken vereist zijn om deze oplossing te laten werken (“prognostic framing”)?

Of is er in de tweet van de wijkagent sprake van “motivational framing”, hetgeen betrekking heeft op de activiteiten die nodig zijn

om mogelijke medestanders te verleiden om zich achter een bepaald doel te scharen?

(conform de theorie van Snow en Benford (1988))

Tweet Diagnostic Prognostic Motivational Als de tweet te duiden is als één van deze vormen van “framing”,

nr. framing framing framing gaat de tweet dan over één van de 5 gezags-gronden?

1 1

2 1 1

4 1 1

6 1 1

7 1 1

8 1 1

9 1

10 1

14 1 1

20 1

22 1

29 1 1

31 1

32 1

33 1

34 1 1

35 1

39 1 1

40 1 1

47 1

53 1

56 1

59 1

65 1

totaal 8 3 13 10


Bijlage 3Turflijst inhoudsanalyse PRRGrootenboer


Betreft: het onderzoeken van de discursieve macht van de wijkagent;

hij kan met een tweet een beeld of kader verspreiden onder zijn volgers en/of nieuws maken. Gemeten wordt hoe een tweet tot

stand komt.




van een ander

1 01-06-2011 1

2 01-06-2011 1

3 01-06-2011 1

4 01-06-2011 1

5 01-06-2011 1

6 01-06-2011 1

7 01-06-2011 1

8 01-06-2011 1

9 01-06-2011 1

10 01-06-2011 1

11 01-06-2011 1

12 01-06-2011 1

13 01-06-2011 1

14 01-06-2011 1

15 01-06-2011 1

16 01-06-2011 1

17 01-06-2011 1

18 01-06-2011 1

19 02-06-2011 1

20 03-06-2011 1

21 03-06-2011 1

22 03-06-2011 1

23 03-06-2011 1

24 03-06-2011 1

25 03-06-2011 1

26 03-06-2011 1

27 03-06-2011 1





van een ander

28 03-06-2011 1

29 03-06-2011 1

30 03-06-2011 1

31 03-06-2011 1

32 03-06-2011 1

33 03-06-2011 1

34 03-06-2011 1

35 03-06-2011 1

36 03-06-2011 1

37 03-06-2011 1

38 03-06-2011 1

39 03-06-2011 1

40 03-06-2011 1

41 03-06-2011 1

42 04-06-2011 1

43 04-06-2011 1

44 04-06-2011 1

45 04-06-2011 1

46 04-06-2011 1

47 04-06-2011 1

48 04-06-2011 1

49 04-06-2011 1

50 04-06-2011 1

51 04-06-2011 1

52 04-06-2011 1

53 04-06-2011 1

54 04-06-2011 1

55 04-06-2011 1

56 04-06-2011 1

57 05-06-2011 1

58 05-06-2011 1

59 05-06-2011 1

60 05-06-2011 1

61 05-06-2011 1

62 05-06-2011 1

63 05-06-2011 1

64 05-06-2011 1

65 05-06-2011 1

66 05-06-2011 1

67 05-06-2011 1

68 05-06-2011 1

69 05-06-2011 1

70 05-06-2011 1

71 05-06-2011 1

72 05-06-2011 1

73 05-06-2011 1





van een ander

28 03-06-2011 1

29 03-06-2011 1

30 03-06-2011 1

31 03-06-2011 1

32 03-06-2011 1

33 03-06-2011 1

34 03-06-2011 1

35 03-06-2011 1

36 03-06-2011 1

37 03-06-2011 1

38 03-06-2011 1

39 03-06-2011 1

40 03-06-2011 1

41 03-06-2011 1

42 04-06-2011 1

43 04-06-2011 1

44 04-06-2011 1

45 04-06-2011 1

46 04-06-2011 1

47 04-06-2011 1

48 04-06-2011 1

49 04-06-2011 1

50 04-06-2011 1

51 04-06-2011 1

52 04-06-2011 1

53 04-06-2011 1

54 04-06-2011 1

55 04-06-2011 1

56 04-06-2011 1

57 05-06-2011 1

58 05-06-2011 1

59 05-06-2011 1

60 05-06-2011 1

61 05-06-2011 1

62 05-06-2011 1

63 05-06-2011 1

64 05-06-2011 1

65 05-06-2011 1

66 05-06-2011 1

67 05-06-2011 1

68 05-06-2011 1

69 05-06-2011 1

70 05-06-2011 1

71 05-06-2011 1

72 05-06-2011 1

73 05-06-2011 1




van een ander

74 05-06-2011 1

75 05-06-2011 1

76 05-06-2011 1

77 05-06-2011 1

78 05-06-2011 1

79 05-06-2011 1

80 05-06-2011 1

81 06-06-2011 1

82 06-06-2011 1

83 06-06-2011 1

84 06-06-2011 1

85 06-06-2011 1

86 06-06-2011 1

87 06-06-2011 1

88 06-06-2011 1

89 06-06-2011 1

90 06-06-2011 1

91 06-06-2011 1

92 06-06-2011 1

93 06-06-2011 1

94 06-06-2011 1

95 06-06-2011 1

96 06-06-2011 1

97 06-06-2011 1

98 07-06-2011 1

99 07-06-2011 1

100 07-06-2011 1

101 07-06-2011 1

102 07-06-2011 1

103 07-06-2011 1

104 07-06-2011 1

105 08-06-2011 1

106 08-06-2011 1

107 08-06-2011 1

108 08-06-2011 1

109 08-06-2011 1

110 08-06-2011 1

111 08-06-2011 1

112 09-06-2011 1

113 09-06-2011 1

114 09-06-2011 1

115 09-06-2011 1

116 10-06-2011 1

117 14-06-2011 1

118 14-06-2011 1

119 14-06-2011 1





van een ander

120 14-06-2011 1

121 14-06-2011 1

totaal 28 55 38





van een ander

120 14-06-2011 1

121 14-06-2011 1

totaal 28 55 38

2. Waarover gaan de tweets?

De wijkagent doet aan framebuilding met het verzenden van een tweet; hij selecteert welk nieuws belangrijk is en bepaalt het kader

en de aspecten die bij de behandeling van het onderwerp in zijn tweet benadrukt worden met bijvoorbeeld een hashtag (# teken).

Waarover gaat de tweet; over algemene onderwerpen of over gezag gerelateerde onderwerpen?




info heid

1 1 1

2 1 1

3 1

4 1

5 1

6 1 1

7 1

8 1

9 1 1

10 1 1 1

11 1

12 1 1

13 1

14 1 1

15 1

16 1 1

17 1 1

18 1 1

19 1

20 1 1 1

21 1

22 1

23 1 1

24 1 1

25 1 1

26 1

27 1 1

28 1 1

29 1 1

30 1 1 1

31 1

32 1 1

33 1 1

34 1 1

35 1 1

36 1 1

37 1 1

38 1

39 1 1


40 1

41 1

42 1 1

43 1 1

44 1 1

45 1 1

46 1

47 1

48 1 1

49 1

50 1 1

51 1 1

52 1 1 1

53 1 1

54 1 1

55 1 1

56 1

57 1

58 1 1 1

59 1 1

60 1

61 1

62 1

63 1

64 1 1

65 1

66 1 1

67 1 1

68 1

69 1 1 1

70 1 1

71 1

72 1 1 1

73 1 1

74 1 1

75 1

76 1

77 1 1 1

78 1

79 1

80 1 1

81 1 1

82 1

83 1

84 1




info heid


85 1

86 1

87 1 1 1 1

88 1 1 1

89 1 1

90 1 1

91 1

92 1

93 1

94 1

95 1 1

96 1

97 1 1

98 1

99 1

100 1

101 1

102 1

103 1

104 1 1

105 1

106 1

107 1 1

108 1 1

109 1

110 1

111 1 1 1 1

112 1

113 1

114 1

115 1 1

116 1 1

117 1

118 1

119 1

120 1 1 1

121 1

totaal 7 1 0 71 44 3 27 12 4 28




info heid


3. Is er sprake van “diagnostic”, “prognostic” of “motivational framing” door de wijkagent in zijn tweets?

Is er in de tweet sprake van het identificeren en afbakenen van een bepaald feit of gebeurtenis als probleem, daarbij verwijzende

naar de oorzaken ervan of naar degene die schuldig is aan het ontstaan van het probleem (“diagnostic framing”)?

Of doet de wijkagent in zijn tweet voorstellen die mogelijkerwijs een oplossing kunnen bieden voor het probleem, alsmede welke

strategieën en tactieken vereist zijn om deze oplossing te laten werken (“prognostic framing”)?

Of is er in de tweet van de wijkagent sprake van “motivational framing”, hetgeen betrekking heeft op de activiteiten die nodig zijn

om mogelijke medestanders te verleiden om zich achter een bepaald doel te scharen?

(conform de theorie van Snow en Benford (1988))

Tweet Diagnostic Prognostic Motivational Als de tweet te duiden is als één van deze vormen van “framing”,

nr. framing framing framing gaat de tweet dan over één van de 5 gezags-gronden?

2 1

5 1

9 1

10 1 1

14 1

23 1

37 1 1

48 1 1

53 1 1

64 1 1

69 1 1

72 1 1

73 1 1

81 1 1

90 1

118 1 1

120 1 1

totaal 12 2 3 11


69 Rene_Arends Op dit moment schorsing in de

OR. Het gaat over de plannen van de Dienst

Informatie 14 Jun Favorite Undo Retweet Reply

68 ZwareJongens Opgepakt in de Marskwaker.

Terwijl er duidelijk op het bordje stond: “BE-

ZEM STELEN”! Mét spatie dus! #flauwhoor 14

Jun Favorite Undo Retweet Reply

67 Op naar Leiderdorp voor een overleg met de

korpsleiding / OR. We bespreken belangrijke

zaken over en in het belang van HM en perso-

neel. 14 Jun Favorite Reply Delete

66 Mss @niekstra? RT @ERICFINMAN Gezocht en

#dtv iemand die skeeler les kan geven rond

nieuw vennep. RT als je wilt :-) 12 Jun Favorite

Reply Delete

65 @Riesij@HotelBoerhaave is het handig om je

vakantie te melden op twitter? @inbreker leest

ook mee. 11 Jun Favorite Reply Delete

64 @Twittttim ik ben heel benieuwd. 11 Jun Favo-

rite Reply Delete

63 wijkagLeidenMid Voor ieder tussen Sassen-

heim en Leiden:Al meerdere keren is een man

zomaar bij een automobilist ingestapt en eist

dan nr Leiden gereden (1) 10 Jun Favorite Undo

Retweet Reply

62 wijkagLeidenMid (2)te worden!Trap er niet

in.Tot nu toe wil men geen aangifte doen.

Signalement:breed postuur.ong 1.70m,rond

gezicht,ong 43jr,exceem in z’n 10 Jun Favorite

Undo Retweet Reply

61 wijkagLeidenMid (3)gezicht en op armen.Heeft

ook vaak een hazewindhond bij zich. RT please.

10 Jun Favorite Undo Retweet Reply

60 Twittttim Onderzoek gereed: Politie, Sociale

Media en Integriteit. Iedereen bedankt voor bij-

drage! Resultaat gaat naar HGL en HM. http://t.

co/bAQDkOf 10 Jun Favorite Undo Retweet

Reply

59 @Lisbeth_impie dat ligt eraan. Het hangen

opzich is niet strafbaar. Dat neemt niet weg dat

het levensgevaarlijk is. 10 Jun Favorite Reply

Delete

58 PolitieHM Vanochtend assisteerde een poli-

tiehelicopter bij een onderzoek naar mogelijke

brandstichtingen in Leiden; nadere informatie

volgt. 10 Jun Favorite Undo Retweet Reply

57 @fransnederstigt @jwvdvijver nou dan mag het

wel wat overzichtelijker haha. Succes nog even.

9 Jun Favorite Reply Delete

56 @jwvdvijver ik heb het idee dat jullie jezelf van

het werk houden. #twittergemeenteraad. 9 Jun

Favorite Reply Delete

55 Zie ondertussen mijn tijdslijn volstromen met

Teylingse politici die elkaar verwijten maken

over begrotingen... 9 Jun Favorite Reply Delete

54 Receptiedienst gebruikt voor een goed gesprek

met twee inwoners. Nuttige zaken gehoord

waar ik mee verder kan. Nu alles nog even op

papier. 9 Jun Favorite Reply Delete

Bijlage 4Tweets WijkagentSassem 1 juni t/m 14 juni 2011


41 politieaa Met de 5 eurotruc weten criminelen

slinks een pinpas én de pincode te stelen. Het

werkt als volgt: http://ow.ly/5cXUz 8 Jun Favo-

rite Undo Retweet Reply

40 @royalfleur Gaat erom dat er iets vernield is,

niet wat. Ze moeten gewoon van jouw spullen

afblijven. Aangifte geeft ons een goed beeld. 8

Jun Favorite Reply Delete

39 @royalfleur aangifte doen. Kan via internet.

Misschien een getuigeoproep via twitter? Ik

retweet uiteraard 8 Jun Favorite Reply Delete

38 RvNetten Nou heb ik net de stemkastjes op

het #VNG jaarcongres even bekeken. Maar de

‘ja-mits’ en ‘nee-tenzij’ knoppen zitten er niet

op...... 8 Jun Favorite Undo Retweet Reply

37 96-jarige vrouw bekent moord uit 1946: http://

twurl.nl/5tggp1 8 Jun Favorite Reply Delete

36 RT @TourDeJose @Wijkagentsassem ik vind het

hysterisch grappig maar eigenlijk is het diep-

triest 7 Jun Favorite Reply Delete

35 Zit de slechtste chauffeur te kijken op #ned1.

Wat een drama. Ik zeg rijbewijs afpakken en

nooit meer teruggeven. #levensgevaarlijk.

#dacvn 7 Jun Favorite Reply Delete

34 bouwmuller @Wijkagentsassem een terechte

opsteker. Ben nog nooit zo goed op de hoogte

gehouden van wel&wee in gemeente vanuit

politiekant. 7 Jun Favorite Undo Retweet Reply

33 @Stefbuurman tips zijn lastig geven. Zorg dat

je auto geen mooi en makkelijk doel is verlicht

parkeren, geen waardevolle spullen. 7 Jun Favo-

rite Reply Delete

32 @Stefbuurman vingerafdrukken van een auto

nemen is bijna ondoenlijk gezien de vele afdruk-

ken die erop staan. 7 Jun Favorite Reply Delete

31 Balen zeg, waar woon je? “@Stefbuurman voor

de 3e keer in een jaar auto opengebroken en

navi er uit. neem aan dat ik niet de enige ben? 7


53 @Nomit23 @Beanut83 Dat zou zomaar kunnen.

Belangrijkste is dat iedereen oplet en weet

dat dit soort mensen rondlopen 9 Jun Favorite

Reply Delete

52 @Juut1971 Gaan we doen. 9 Jun Favorite Reply

Delete

51 Wie van mijn (vrouwelijke) volgers heeft wijze

levenslessen? Schrijf een brief en win plaatsing

in een bijzonder Boek: http://t.co/6FyiFGX 9 Jun


50 Nav diverse klachten nu aan het controleren

op de #zandsloot en #sassenheim. Is sinds kort

eenrichtingsweg. 9 Jun Favorite Reply Delete

49 @wesleyfriedhoff Dat gaan we daar al doen.

War kan ik jou vinden? 9 Jun Favorite Reply

Delete

48 Op weg naar de #Akzo voor een kennismaking

met het nieuwe diensthoofd van de beveiliging

aldaar. #Netwerk #onderhouden 9 Jun Favorite

Reply Delete

47 Bezig met een zaak waarin een man heel #Sas-

senheim afloopt om geld te lenen. Leen niet

zomaar geld uit, trap niet in smoesjes! 9 Jun


46 Vandaag een late dienst ivm de avondopenstel-

ling van bureau Sassenheim. #receptiedienst

9 Jun Favorite Reply Delete

45 @Takietaak werkt prima. Succes ermee 8 Jun


44 @Takietaak everytrail 8 Jun Favorite Reply De-

lete

43 @JaapdeKok Dat is waar. ben benieuwd naar de

uitkomsten 8 Jun Favorite Reply Delete

42 @JaapdeKok is dit het grootste probleem daar?

Oorzaak/gevolg. 8 Jun Favorite Reply Delete


19 http://m.nrc.nl/nieuws/2011/06/06/opstelten-

kiest-nationale-politietop-er-moest-absoluut-

vrouw-in-de-leiding/ 6 Jun Favorite Reply Delete

18 RT @PolitieHM Sassenheim - Pas op voor zakken-

rollers http://bit.ly/kK7lq2 6 Jun Favorite Reply

Delete

17 BartZijp #Flitser” #Sassenheim Van Pallandlaan

nabij #A44 #Lisse #laser 6 Jun Favorite Undo

Retweet Reply

16 sanderallegro GEZOCHT: wegens afzeggen spre-

ker is Amsterdamse senioren groep op zoek naar

spreker over sociale media op di 7 juni 15:00

uur in Amsterdam 5 Jun Favorite Undo Retweet

Reply

15 PZHZVroegh Er zijn weer #nepgoudverkopers

aktief langs de #rijkswegen en bij #tankstations.

Trap er niet in en bel altijd 0900-8844. Graag

#RT 4 Jun Favorite Undo Retweet Reply

14 Helaas nog niet, hopelijk wil hij het wel in de

toekomst. RT @Lisbeth_impie heeft wijkagent

nwhout twitter? #jammer als dat er nog niet is 3


13 ‘Agent schiet twee mensen dood in Hoensbroek’

- Binnenland - AD http://t.co/EugV4b4 via @

AddThis 3 Jun Favorite Reply Delete

12 @DennisAtletiek Misschien @wijkagentLisse ?? 3


11 @DennisAtletiek Morgen kan ik helaas niet. Veel

succes met jullie recordpoging. 3 Jun Favorite

Reply Delete

10 MijnDenkTank @BNRpeptalk Sommigen durven

PolitieTweets niet op persoonlijke titel te ret-

weeten, bang voor repressailes. Zin of onzin? @

wijkagentsassem 3 Jun Favorite Undo Retweet

Reply

9 @MijnDenkTank @BNRpeptalk Tja,is een gevoel

dus kan het naar mijn mening nooit onzin zijn,

repressailes gebeuren niet zo snel. #trendge-

voel? 3 Jun Favorite Reply Delete

30 RT @PolitieHM Voorhout, Noordwijk - Identiteit

bekend van dode man langs spoor http://bit.ly/

iPrL32 7 Jun Favorite Reply Delete

29 RT @san0707 Even een opsteker. http://bit.ly/

lJxIVk Social Media maken communicatie tussen

politie en burger gelijkwaardiger #goedbezig 7


28 Info? 0900-8844 RT @wijkagvoorhout in nacht

van vr op za in de volkstuinen van #Elstgeest

#Voorhout kuikentjes gedood en kip gestolen.

RT! 7 Jun Favorite Reply Delete

27 @royalfleur ja, tot half 6 7 Jun Favorite Reply

Delete

26 @royalfleur Ai. Das jammer. Zit in vergadering

in Leiderdorp. 7 Jun Favorite Reply Delete

25 @royalfleur Lang zal ze leven in de Gloria!

Gefeliciteerd! 7 Jun Favorite Reply Delete

24 ZZPassistent Onze auto is vanacht #gestolen!

Een grijze renault megane (station). Kenteken

08-FB-FD Omgeving Duiven. Plz. RT 7 Jun Favo-

rite Undo Retweet Reply

23 Na een leuk weekend waarin mijn zoon is

gedoopt en een gezellige bbq nu op weg naar

Leiderdorp voor de #ondernemingsraad. #me-

dezeggeschap 7 Jun Favorite Reply Delete

22 janwillemvdpol Knevel meldt bij KvdB dat de

politie bij inbraken vaak te laks is. Ongefun-

deerde borrelpraat. Bah! Eigenlijk moet ik

me niet meer ergeren... 6 Jun Favorite Undo

Retweet Reply

21 RT @M_Leeuwerink de spijker op zijn kop! RT @

police20 “Zit jij al op Facebook?” column 6 juni

www.smvp.nl. http://bit.ly/lLzWkJ #easycratie 6


20 rickdus Net item op #editieNL over in beeld

brengen inbrekers versus #privacy. Wat mij

betreft verspeel je dat recht als je inbreekt! 6

Jun Favorite Undo Retweet Reply


8 @BNRpeptalk En het werkt! Veel volgers her-

kennen mij nu op straat als DE wijkagent van

het dorp en spreken mij aan. Doel bereikt. 3


7 @BNRpeptalk Vooral om mijn wijk in te lichten,

voor te lichten. Informatie brengen en halen en

gewoon de wijkagent leren kennen. Wat doe

ik! 3 Jun Favorite Reply Delete

6 Het is zelfs (inmiddels een belangrijk)onderdeel

van mijn werk! RT @BNRpeptalk Mag u twit-

teren op uw werk van de baas? 3 Jun Favorite

Reply Delete

5 Surveillance op de kaag. Druk met zeilboten

van scouting. Mooi! Ook veel boten van @

Tjardasassem http://yfrog.com/73idojj 3 Jun


4 AlexFurious @Wijkagentsassem ik vind het al

goede zaak dat jullie op Twitter te vinden zijn!

Geeft toch wat inzicht in jullie activiteiten/

werkzaamheden 3 Jun Favorite Undo Retweet

Reply

3 Straks samen met de BOA van de gemeente

Teylingen voor controle de Kaag op. Ook dat

is natuurlijk mijn wijk.... 3 Jun Favorite Reply

Delete

2 Vanmorgen gesproken met een coordinator

jeugd. Onze concl. is toch wel dat we als politie

behoorlijk achterlopen qua digitale kennis/aan-

pak. 3 Jun Favorite Reply Delete

1 App helpt mensen in nood: http://twurl.

nl/2lt12t ; ik ben benieuwd of het werkt!?! 1



121 timmietovenaar dan sijpelt het via hem wel

naar beneden. Nog nieuwe dingen gehoord?

11:35 PM Jun 14th via TwitBird in reply to tim-

mietovenaar

120 PRRberenschot Straatroof in Botu, dader(‘s)

vlak na de melding aangehouden. #wijkteam-

botu goed zichtbaar aanwezig! 6:33 PM Jun

14th via Twitter for iPhone Retweeted by you

119 @timmietovenaar ben benieuwd hoe het was.

Was dat met externe partners? Of vanuit de

deelraad? 9:21 PM Jun 14th via TweetDeck in

reply to timmietovenaar

118 PRRVis Mooie en goede “strategische notitie

social media RR en ZHZ” gemaakt door @Su-

deplu e.a., vrijdag bespreken met Expertgroep.

Geeft energie! 1:00 PM Jun 14th via Twitter for

BlackBerry® Retweeted by you

117 @MartinSpitholt heb ik gedaan... 3:56 PM Jun

14th via TweetDeck in reply to MartinSpitholt

116 Een lang weekend vrij. Samen met @PZHZGroo-

tenboer er op uit. In beide regio’s 0900-8844 of

112 bij spoed. #1politie 8:14 AM Jun 10th via

TwitBird

115 Toch nog even naar het werk. Een stuk op pa-

pier zetten over een gezin. Op verzoek van de

leiding. 8:21 PM Jun 9th via TwitBird

114 Help mee levens redden! Op AED4.EU vind je

de dichtstbijzijnde AED en kun je zelf AED’s

aanmelden - http://bit.ly/fvoBar 3:50 PM Jun

9th via AED4.EU for iPhone

113 Met een driekanten doek een “schaatsverband”

aanleggen in juni! De leraar #BHV graaft diep in

zijn geheugen. 3:35 PM Jun 9th via TwitBird

112 Vandaag BHV cursus in #Dordrecht samen met

wijkagent Leo. Brandje blussen en EHBO. 8:59

AM Jun 9th via TwitBird

111 ‘Social media maken communicatie tussen

politie en burger gelijkwaardiger’ - Commu-

nicatie http://t.co/Jyc5NmW , met dank aan @

AnalPoetNL 8:49 PM Jun 8th via Tweet Button

110 Eerste wedstrijd gelijk verloren. Wel goed, an-

ders worden de verwachtingen zo hoog. ;) 1:44

PM Jun 8th via TwitBird

109 Nu nog even ballen! #zandhappen - http://

moby.to/0l0hh1 12:54 PM Jun 8th via Mobypic-

ture

108 Tijdens het rijden naar Ouddorp alle andere

zaken gedaan. Lthg voor gezin 5 kinderen en

jeugdigen overleggen. 12:52 PM Jun 8th via

TwitBird

107 Aad en Leo van #Bouman en ik hebben jaren-

lang samengewerkt als het om verslaafden ging

op de locatie Spanjaardstraat. Korte lijnen. 10:07

AM Jun 8th via TwitBird

106 Afscheid van een ketenpartner Aad Sprokkereef

van het Leger des Heils. - http://moby.to/4k0xyv

10:05 AM Jun 8th

1

05 Ondanks mijn verlofaanvraag ivm een beachvol-

leybal toernooi vandaag toch nog 2 afspraken.

10:02 AM Jun 8th via TwitBird

Bijlage 5Tweets PRRGrootenboer 1 juni t/m 14 juni 2011


92 Moeder wilt zoon met 4000 € aan boetes belo-

nen met een auto. “dan stopt hij met zeuren”.

6:29 PM Jun 6th via TwitBird

91 Huisbaas aanmelden bij het pandenteam. -

http://moby.to/ov2oa0 5:20 PM Jun 6th via

Mobypicture

90 Ook even een andere gesignaleerde zoeken.

Schrijnende leefsituatie #schiedamseweg -

http://moby.to/9jpw26 5:17 PM Jun 6th via

Mobypicture

89 Gelijk langs een bewoonster waarvan haar zoon

veel boetes heeft open staan. #bekeuring 5:15


88 Na de mail beantwoord te hebben op de fiets

de wijk in. #bospolder - http://moby.to/5d7tdm

5:05 PM Jun 6th via Mobypicture

87 politieRR Politie houdt alcoholcontrole http://

bit.ly/keo4iP 1:39 PM Jun 6th via twitter-

feed Retweeted by you

86 Altijd goed om een proefschrift toegestuurd te

krijgen. “dalende aantal verwijzingen HALT”

- http://moby.to/1yw5lj 4:43 PM Jun 6th via

Mobypicture

85 Uiteraard wisten @prrberenschot wat er te

halen is. Toch ook oprechte felicitaties hoor

;) - http://moby.to/zo8koo 2:27 PM Jun 6th via

Mobypicture

84 PRRberenschot 2 kanjers van het wijkteam

#bospoldertussendijken worden bevorderd tot

hoofdagent. Even ons gezicht laten zien. #trots

1:35 PM Jun 6th via Twitter for iPhone Retwee-

ted by you

83 Pleinactiviteiten op het plein dr Woltjerschool.

Dat is beter dan klimmen op het dakpark. -

http://moby.to/kgaf4u 1:35 PM Jun 6th via

Mobypicture

104 @DriehoekBrigade welkom ik ben weer erg

benieuwd welke jongere dit is! Naast @Grosvos

de volgende. Goed bezig! 11:48 PM Jun 7th via

TwitBird

103 @TheWolt87 het is broer, vijf minuten ouder :)


102 @timmietovenaar graag, maar is een langere

weg dan gedacht #iphone4 7:23 PM Jun 7th via

TweetDeck in reply to timmietovenaar

101 @pietertops GEFELICITEERD 7:22 PM Jun 7th via

TweetDeck in reply to pietertops

100 Ik heb net “iPhone geen gevaar voor politie

en defensie” via @volkskrant gelezen. http://s.

vk.nl/2442646 4:21 PM Jun 7th via vk.nl mobile

99 @eijzelenberg ik weet niet of dat jouw boete er

tussen zat ;) 4:04 PM Jun 7th via TwitBird

98 @fdirk klopt, heb er ook een belbericht over

gekregen. Zie DM 12:25 AM Jun 7th via Twit-

Bird in reply to fdirk

97 Auto is getakeld en wordt veilig gesteld op

sporen. 4 jongens zijn er uit gerend nl. - http://

moby.to/wej4oq 11:31 PM Jun 6th via Mobypic-

ture

96 Soms denk je alles gezien te hebben. Joyriding,

hoe krijg ik de auto weg. - http://moby.to/

lxlhph 11:07 PM Jun 6th via Mobypicture

95 Zojuist meegekeken met een voorgeleiding.

Toetsen of verdachte rechtmatig is aangehou-

den. Chef v dienst is tevens hulpofficier van

justitie. 10:01 PM Jun 6th via TwitBird

94 PRRTeamLoverboy Dit team is druk bezig

om de daders die gebruik te maken van de

loverboy-methodiek op te sporen in de regio

Rotterdam #loverboys # politie 2:49 PM Jun 6th

via web Retweeted by you and 7 others

93 Ook even bijpraten met de chef van dienst cq

projectleider twitter op Marconiplein. 8:45 PM

Jun 6th via TwitBird


71 Vader schuift verantwoordelijkheid door naar

omgeving, school en blackberry. Ook gelijk een

corrigerende tik aan zoon waar ik bij sta. 10:24


70 Had ik net een jongen (13 jaar) thuis gebracht.

Zie ik hem nu al weer fietsen door de wijk. “ik

zoek mijn moeder”. #zorgmelding 10:22 PM Jun

5th via TwitBird

69 Nog even alle pleinen langs en frisse lucht

inademen. Aantal reacties van ouders onbegrij-

pelijk en zeer zorgelijk. 10:10 PM Jun 5th via

TwitBird

68 Alle ouders gesproken. Officier v Justitie heeft

besloten om 50 euro boete te laten betalen p.p.


67 6 jongens 10/15 jaar aangehouden voor poging

inbraak cq vernieling. 3 andere alleen baldadig-

heid. 7:38 PM Jun 5th via TwitBird

66 Een aantal jongens aangehouden voor baldadig-

heid cq vernieling. 6:39 PM Jun 5th via TwitBird

65 Melding verdachte personen op het dakpark.

- http://moby.to/jwebpu 6:25 PM Jun 5th via

Mobypicture

64 Klasse, wat een snelheid met officieel persbe-

richt. RT @politieRR Overvaller aangehouden na

achtervolging http://bit.ly/j11j8q 5:40 PM Jun

5th via TwitBird

63 @Jeandaman daar moeten we straks nog even

langs. We zijn daar snel naar buiten gerend. 4:48


62 @elsekramer ja, het ging supersnel, maar mis-

daad loont in dit geval niet! 4:24 PM Jun 5th via

TwitBird in reply to elsekramer

61 @RTV_Rijnmond kunt u mij terugvolgen voor

DM? 4:22 PM Jun 5th via TwitBird

60 @sander_sch zie tweets van gisteren 3:15 PM

Jun 5th via TwitBird in reply to sander_sch

82 @PZHZGrootenboer bij ons was een poging

suïcide, bleek op de 1e etage op het balkon te

zitten, genietend van een ijsje. #tegenstellin-

gen 9:52 AM Jun 6th via TwitBird

81 Ruud_Bakker Sterke daling auto- en wonin-

ginbraken door o.a. persoonsgerichte aanpak

veelplegers http://bit.ly/mtFpki #Paretoprincipe

#in 7:59 AM Jun 6th via TweetDeck Retweeted

by you and 7 others

80 Nu ook naar bed om morgenochtend vroeg ook

de #opvoeding te kunnen doen! #Weltrusten,

voor meldingen 0900-8844 of 112 bij spoed.


79 @WILLIAMMIERO @liesbethg dank u wel! 11:44

PM Jun 5th via TwitBird in reply to WILLIAM-

MIERO

78 @puurleven @Hermandaddy dank 11:41 PM Jun

5th via TwitBird in reply to puurleven

77 @puurleven uiteraard, dat is een vereiste. Vader

zonder zoon aangesproken. 10:44 PM Jun 5th

via TwitBird in reply to puurleven

76 @lopdb gebruik hem gerust! 10:40 PM Jun 5th

via TwitBird in reply to lopdb

75 @GivernyakaGG vond het ook niet makkelijk,

uiteindelijk ga ik met vader en zoon langs naar

jongerenwerk. 10:37 PM Jun 5th via TwitBird in

reply to GivernyakaGG

74 Met een jongere in gesprek over baantje bij de

#KFC en geld verdienen voor vakantie #trots

Geniet er van Serkan! 10:34 PM Jun 5th via

TwitBird

73 Een andere autoriteit, in dit geval oudere chef

van dienst, helpt bij bepaalde culturen beter

om toch je doel te bereiken. #opvoeden 10:29


72 Met een extra “autoriteit” vader aangesproken

op zijn gedrag. Tevens uitgelegd dat hij op an-

dere manieren moet/kan opvoeden. 10:26 PM



48 Dat wordt een hometeam aanvragen #GGD

#lthg Al die verschillende hulpverlening op

elkaar afstemmen. Met name in het belang van

het kind. 8:19 PM Jun 4th via TwitBird

47 Onder de indruk van een moeder met 5 kin-

deren, huiselijk geweld, geen verblijfstatus,

geen inkomen. Probeert alle dubbeltjes om te

draaien. 8:12 PM Jun 4th via TwitBird

46 Meneer geeft aan dat hij een “enemy of the

state” is. Morgen komt hij met bewijzen. 5:38


45 Nu weer in gesprek met een verslaafde man

over gecontroleerd gebruik. Ervaringsdeskun-

dige van de straat. #urbanprofessor 5:14 PM Jun

4th via TwitBird

44 Gesprek met moeder die de opvoeding bij mij

neer legt. “u moet les geven in groep 2 om

te zeggen dat kinderen niet op auto’s mogen

lopen” 5:11 PM Jun 4th via TwitBird

43 Bekende riag klant zat voor z’n portiek te

schreeuwen. Uiteindelijk naar binnen gepraat.

#sneu bericht aan hulpverlener volgt. 5:00 PM


42 Verplicht op de foto met een vrijgezel. #voorha-

ven - http://moby.to/uwqnge 4:44 PM Jun 4th

via Mobypicture

41 @sharitagonesh stonden jullie op het balkon te-

genover? 11:51 PM Jun 3rd via TwitBird in reply

to sharitagonesh

40 @keesspruijt mooi filmpje, ben zeker benieuwd

naar de hele uitzending. 11:47 PM Jun 3rd via

TwitBird in reply to keesspruijt

39 Fikse ruzie in de huiselijke sfeer. Beide hebben

hun handen niet thuis gehouden. Partijen ge-

scheiden, zorgformulier voor het kind. 11:24 PM

Jun 3rd via TwitBird

38 Mooie zonsondergang van een mooie avond in

#bospolder - http://moby.to/jjw181 10:18 PM

Jun 3rd via Mobypicture

59 Na bizarre achtervolging op de Nieuwe Binnen-

weg en door het centrum is de dader aange-

houden. 3:14 PM Jun 5th via TwitBird

58 Uit gesprek gegaan ivm overval op winkel

Grote Visserijstraat. auto die betrokken was

gezien op Schiedamseweg en doorgegeven aan

collega’s 3:12 PM Jun 5th via TwitBird

57 Onderweg naar “enemy of the state”. Ik ben

benieuwd. 2:30 PM Jun 5th via TwitBird

56 @jaapstronks ik weet wel dat er teams zijn,

maar hoe precies georganiseerd zijn weet ik

niet. Zal het navragen. Veel is gedrag. 11:59 PM

Jun 4th via TwitBird in reply to jaapstronks

55 Jongeman @dantegrimlotus zegt, “shit joh, ik

wist dat jullie geen machines zijn” #Delfshaven

(we aten iets) 11:57 PM Jun 4th via TwitBird

54 Ook in de wijk het nodige parkeergedrag be-

keuren. #verkeer #bospolder - http://moby.to/

qzh98k 11:44 PM Jun 4th via Mobypicture

53 Goed gesprek gehad met eigenaar @Prinses-

Theater over feest en andere zaken. #lunapark

#Delfshaven wordt een mooi feestje. 11:43 PM


52 Langs bij @PrinsesTheater vanwege feest #luna-

park contact maken met de organisatie. 11:03


51 Leuk gesprek !RT @AnneNoordzij Net buurt-

agent @PRRGrootenboer gesproken over zijn

bijdrage bij #jeugdzorg20 21 juni 2011 11:02


50 In gesprek met Bulgaarse bewoners die heerlijk

genieten in park 1943 en de boel netjes achter-

laten. 8:56 PM Jun 4th via TwitBird

49 Vrouwelijke collega heeft haar vervoermid-

del naar huis uitgeleend om een vlieger uit de

boom te halen. #held - http://moby.to/vlo1s0

8:44 PM Jun 4th via Mobypicture


26 Via de chef van dienst opdracht gekregen om

een meisje aan te houden die weg was gelopen

uit de jeugdinrichting. 6:20 PM Jun 3rd via Twit-

Bird

25 Even contact gehad op het proefpark de punt

met de nieuwe beheerder. Gelijk gegevens uit-

gewisseld. 5:06 PM Jun 3rd via TwitBird

24 Wat een verademing die schiedamseweg af. Nu

heerlijk op de fiets door de wijk. 4:45 PM Jun

3rd via TwitBird

23 Dienst begint goed met de mededeling dat er

een straatrover is aangehouden van de week.

Helaas 1 van m’n jongeren #adoptie 4:18 PM Jun

3rd via TwitBird

22 @prrberenschot met de nieuwe wijkauto. Nu

alle partners er in, #iPad ‘s (hetnieuwewerken)

- http://moby.to/f6xve3 3:10 PM Jun 3rd via

Mobypicture

21 RT @brigadierASTEN Nieuwe #campagne van

Sire: #kinderen #scheiden niet.... Erg goede

#boodschap, mooi gemaakt! http://bit.ly/

lQxfqQ. 11:02 AM Jun 3rd via TwitBird

20 Vanmiddag het begin van 4 late diensten in de

wijk. Geef gerust tips of aandachtspunten door.

#doetmaarmelden #Delfshaven 9:15 AM Jun 3rd

via TwitBird

19 aliunal42 KVO schiedamseweg op gang geko-

men met tevredenheid van vele ondernemers

11:42 AM Jun 2nd via Twitter for iPhone Ret-

weeted by you and 1 other

18 Mooi initiatief van studenten #hro Hogeschool

Rotterdam :App helpt mensen in nood: http://

twurl.nl/gsj6h3 Het nieuwe werken !!! 7:46 PM

Jun 1st via NU iPhone

17 @4duckie2see @jojanneke buurtbewoner. Heel

vaak is het niks. Maar de locatie, tijdstip en

manier waarop maakte het op dat moment

vaag. 4:57 PM Jun 1st via TweetDeck in reply to

4duckie2see

37 Nog even twee getuigenverklaringen opgeno-

men van een eerder gepleegde mishandeling.

Wordt een moeilijk oplosbare zaak. 10:02 PM


36 Nog niet 3kwart de Watergeusstraat doorgelo-

pen en al 3 verliefde stelletjes geteld. 9:26 PM


35 Interessant welke discussie er ontstaat, lijkt wel

een bivakmuts zegt de horeca eigenaar. Frap-

pant is dat het de 1e x is dat ik het zie. 9:06 PM


34 Met eigenaar horecagelegenheid in gesprek

over een burka verbod. @PRRberenschot ging

nl in gesprek met een vrouw gekleed in een

burka. 9:04 PM Jun 3rd via TwitBird

33 Ilias (8 jaar) tegen @PRRberenschot “U bent

toch meneer schaap?” 8:53 PM Jun 3rd via Twit-

Bird

32 Een bewoonster heeft zichzelf buitengesloten,

even kijken of dat we op een andere manier

binnen kunnen komen. #Gijsingstraat 8:27 PM


31 @fvkwnl niet in de briefing maar ik ken genoeg

agenten die het weten. 8:23 PM Jun 3rd via

TwitBird in reply to fvkwnl

30 In gesprek met jongeren oa @Grosvos drie-

hoekplein. @PRRberenschot “ik ben er voor alle

bewoners, ook jullie”. #tussendijken 8:16 PM


29 2/2 kan ik gelukkig in de wijk blijven. Er ge-

beurt weer genoeg! Mogelijk later meer. 6:26

PM Jun 3rd via TwitBird

28 Inrichting gebeld, halverwege richting En-

schede wordt ze overgedragen. Eerst proces

verbaal in orde maken. Gelukkig gaan collega’s

mee. 1/2 6:25 PM Jun 3rd via TwitBird

27 Meisje bij haar biologische vader aangetroffen

die niet de voogdij heeft. Meisje is 15 jaar. 6:23

PM Jun 3rd via TwitBird


5 Een man die allerlei diensten brieven en uit-

werpselen stuurt. Complot theorieën en waan-

beelden. Niet gevaarlijk maar super hinderlijk.

12:14 PM Jun 1st via TwitBird

4 Langer dan verwacht in gesprek bij de #GGD

afdelingen lokaal zorgnetwerk en lokaal team

huiselijk geweld. 12:13 PM Jun 1st via TwitBird

3 Even geleend materiaal terug brengen bij wijk-

team Delfshaven. - http://moby.to/c7xuw3 10:33

AM Jun 1st via Mobypicture

2 De gastvrijheid van de wijk, Turkse thee met

koekjes en verhalen over de familie. #diversiteit

- http://moby.to/u3y9xv 8:42 AM Jun 1st via Mo-

bypicture

1 Goedemorgen, eerst langs bij de jeugdcoordina-

tor. Korte lijntjes en casuïstiek bespreken. 7:40

AM Jun 1st via TwitBird

16 @4duckie2see @Jojanneke het was alleen de

vraag of dat hij dat aan het doen was. Plus mel-

ding was van een verdacht persoon door een

buurtw 4:56 PM Jun 1st via TweetDeck in reply

to 4duckie2see

15 Na een “panna” gehad te hebben toch maar

naar het bureau om de late dienst te briefen.

(mooi excuus) 3:32 PM Jun 1st via TwitBird

14 Meneer meneer, “welke taal bent u”. Je be-

doelt zeker, waar komt u vandaan. #opvoeden


13 Na twee penalty’s gekeept te hebben snel het

doel uit. (nu had ik ze nog) #Bospolderplein


12 Bospolderplein: even kijken bij nationale #bui-

tenspeeldag - http://moby.to/gzokin 3:15 PM

Jun 1st via Mobypicture

11 Nog even een melding afgooien bij het Maat-

schappelijk Werk van Delfshaven #signaleren en

#adviseren 3:11 PM Jun 1st via TwitBird

10 Ondernemer uit zijn waardering naar alle

partners. De betrokkenheid en warmte na de

overval. Voelt zich zeer serieus genomen. #com-

pliment 1:30 PM Jun 1st via TwitBird

9 Heftig verhaal van ondernemer die nog angstig

is omdat ze zijn overvallen. Gelukkig heeft hij

hulp gezocht. #ondersteunen 1:19 PM Jun 1st

via TwitBird

8 Nu bij Keurmerk Veilig Ondernemen tezamen

met ondernemers uit de horeca #schiedamse-

weg en Stadsmarinier, deelgemeente #Delfsha-

ven 12:43 PM Jun 1st via TwitBird

7 @Leand3r ja vanmiddag op Bospolderplein

12:40 PM Jun 1st via TwitBird in reply to Le-

and3r

6 Ook een geweldzaak die ruim 9 jaar speelt. Hoe

pakken we het aan en doen we nu de juiste

stapjes maken. #evalueren omzetten in acties.



72 Teylinger @Rene_Arends @janpeters1964 @

Wijkagentsassem @henkvanvegten52 OR gaat

met zn tijd mee toch? Substantieel is mijn aan-

tal volgers minder :-( 14 Jun Favorite Retweet

Reply

71 Dekkerplm @Wijkagentsassem Vooral ‘s avonds

wanneer de doelgroep (kleuters) gaat slapen.

Dit graag meer controleren en corrigeren.

Omwonende wil #rust14 Jun Favorite Retweet

Reply

70 Dekkerplm @Wijkagentsassem Ik word

regelmatig aangesproken op vernielzucht in

speeltuin Caleche. Jonge aanplant wordt ont-

worteld. Te veel #hangjongen 14 Jun Favorite

Retweet Reply

69 Rene_Arends Substantieel aantal van mijn

volgers vandaag aanwezig in de OR: @janpe-

ters1964 @Wijkagentsassem @henkvanveg-

ten52 @Teylinger ... 14 Jun Favorite Retweet

Reply

68 Niekstra Ik kan. Wanneer? RT @Wijkagentsas-

sem: Mss @niekstra? RT @ERICFINMAN Gezocht

en #dtv iemand die skeeler les kan geven rond

nieuw vennep.12 Jun Favorite Retweet Reply

67 inbreker @Riesij @wijkagentsassem Persoonlijk

geef ik de voorkeur aan een koekje...11 Jun

Favorite Retweet Reply

66 TaaamJooo @wijkagLeidenMid @Wijkagentsas-

sem Volgens mij stond ie net in Sassem, vlak

bij zijn appartement..11 Jun Favorite Retweet

Reply

65 Riesij @inbreker @wijkagentsassem Een koekje

of een broodje bij de koffie? 11 Jun Favorite

Retweet Reply

64 inbreker @Wijkagentsassem @riesij @hotelboer-

haave Dank voor de tip Bas! 11 Jun Favorite

Retweet Reply

63 Lisbeth_impie @Wijkagentsassem @wijkag-

Voorhout dus afhankelijk door wie je wordt

aangehouden als je hangt aan scooter #niet-

echtregelvoor 11 Jun Favorite Retweet Reply

62 cvdtogt @Wijkagentsassem maar je hebt dan

toch geen helm op 10 Jun Favorite Retweet

Reply

61 Noordwijk00 @Wijkagentsassem 1 richting

zandslootkade vanaf Hoofdstraat borden dui-

delijk. Maar kan bij verkl. linksaf volgens pijl op

wegdek. Verwarrend 10 Jun Favorite Retweet

Reply

60 Lisbeth_impie @Wijkagentsassem hè dat is

raar!!! Mijn meissie gewonnen! Dat is ook ba-

len! 10 Jun Favorite Retweet Reply

59 Lisbeth_impie “@Lisbeth_impie: Wat kost dat

aan een scooter hangen #durftevragen

58 @wijkagVoorhout meningsverschil met dochter

lief!” @Wijkagentsassem 10 Jun Favorite Ret-

weet Reply

57 jwvdvijver @Wijkagentsassem we stellen de

kaders voor de komende jaren en daar ontstaat

weleens discussie.. 9 Jun Favorite Retweet Reply

Bijlage 6@mentions WijkagentSassem 1 juni t/m 14 juni 2011


45 JaapdeKok @Wijkagentsassem Het moet wel

een behapbaar thema zijn voor de student. Dus

... een afgeleide. Wel uitdaging voor anderen:

imagoschade? 8 Jun Favorite Retweet Reply

44 RobvanLaere @Wijkagentsassem @royalfleur

en misschien hebben ze nog we meer vernield.

Aangifte helpt politie dan bij reconstructie 8 Jun


43 royalfleur @RobvanLaere @wijkagentsassem

das aan de huurbaas geloof ik, ik wil alleen m’n

post 8 Jun Favorite Retweet Reply

42 RobvanLaere @royalfleur @wijkagentsassem als

je schade wil verhalen is aangifte essentieel 8

Jun Favorite Retweet Reply

41 royalfleur @Wijkagentsassem ja aangifte voor

n brievenbus? Weet ook niet wanneer t gebeurd

is.. Krijg hm nu met geen mogelijkheid open

#niethandig 8 Jun Favorite Retweet Reply

40 royalfleur @Wijkagentsassem onze brievenbus

is gesloopt laatst.. Wat nu? 8 Jun Favorite Ret-

weet Reply

39 TCATAndy RT @Wijkagentsassem: 96-jarige

vrouw bekent moord uit 1946: http://twurl.

nl/5tggp1 8 Jun Favorite Retweet Reply

38 RT @TourDeJose @Wijkagentsassem ik vind het

hysterisch grappig maar eigenlijk is het diep-

triest 7 Jun Favorite Reply Delete

37 fransnederstigt @Wijkagentsassem Nogal

ja. Ik zit ook te kijken, maar ik krijg acuut straat-

vrees van die oudere man en die jongen die he-

le-maal NIETS ziet! 7 Jun Favorite Retweet Reply

36 TourDeJose @Wijkagentsassem ik vind het hys-

terisch grappig maar eigenlijk is het dieptriest 7


35 vdvtweets @Wijkagentsassem maar broccoli en

tagiatelle sms-en tijden het sturen is ook niet

makkelijk... #slechtechauffeurs 7 Jun Favorite

Retweet Reply

56 fransnederstigt RT @Wijkagentsassem @jwvd-

vijver Nee Bas, dit is natuurlijk gewoon een ma-

nier om inwoners meer te betrekken. Inspraak

per twitter. 9 Jun Favorite Retweet Reply

55 jwvdvijver @Wijkagentsassem sorry Bas. Willen

je niet van je werk houden :-) 9 Jun Favorite

Retweet Reply

54 Juut1971 @Wijkagentsassem en dan ook graag

meteen op snelheid want sommige automobi-

listen denken dat het hier een snelweg is.... 9


53 royalfleur @Wijkagentsassem ik heb alleen t

#twitterboeket wijze les, geef bloemen liefde 9


52 Steven_de_Jong @Wijkagentsassem dank je

wel voor de RT! 9 Jun Favorite Retweet Reply

51 Juut1971 goeie aktie!! Kom ook eens contro-

leren in de hein baderstraat daar wordt ook

nog steeds tegen het verkeer in gereden @

Wijkagentsassem 9 Jun Favorite Retweet Reply

50 san0707 @Wijkagentsassem Kijk dan ook ff

naar de fietsers ri voorhout, die rechts geen

voorrang geven #zandsloot #gevaarlijkesituatie

9 Jun Favorite Retweet Reply

49 Beanut83 @Nomit23 Zelfde gast die toen ook

in de kroeg was? “@Wijkagentsassem: Bezig

met zaak waarin een man heel Sassem afloopt

om geld te lenen.” 9 Jun Favorite Retweet

Reply

48 wesleyfriedhoff @Wijkagentsassem gezellig!

Kom je nog een bakkie doen? #AkzoNobel 9


47 FredMeijv @Wijkagentsassem heeeee bekend

verhaal, hoorde onze buurtjes er ook al over,

daar was ook iemand aan de deur geweest voor

geld 9 Jun Favorite Retweet Reply

46 Takietaak @Wijkagentsassem oke Bas, die ga

ik zoeken... 8 Jun Favorite Reply


24 PeterNiesen @CorGroen @wijkagvoorhout @

wijkagentsassem schandalig, moet je opletten

als je straks een van die gasten verrot slaat, dan

komen ze wel! 3 Jun Favorite Retweet Reply

23 CorGroen @PeterNiesen @wijkagvoorhout @

wijkagentsassem nu helaas niet 3 Jun Favorite

Retweet Reply


wijkagentsassem kan je dat bord niet pikken en

bij jou ophangen? Krijg je wel respons vd wijk-

agent? In A’dam wel! 3 Jun Favorite Retweet

Reply


wijkagentsassem en het is al 2011! Ken je na-

gaan! 3 Jun Favorite Retweet Reply

20 CorGroen @peterniesen @wijkagvoorhout @

wijkagentsassem Weet je wat zo gek is peet, bij

het gemeentehuis hangt een bord na 2000 geen

kabaal meer :/ 3 Jun Favorite Retweet Reply

19 GillyanJustMe @CorGroen @wijkagvoorhout @

wijkagentsassem Tot 20:00 uur toch?! ;) 3 Jun


18 CorGroen @PeterNiesen @wijkagvoorhout @

wijkagentsassem echt niet normaal!! 3 Jun


17 PeterNiesen @CorGroen @wijkagVoorhout @

Wijkagentsassem tot er een overspannen man

met een bijl en een zwaard naar buiten rent !


16 CorGroen Tot hoelaat mag er als een bezetene

tegen doeltjes worden getrapt met muziek aan?

@wijkagVoorhout @Wijkagentsassem 3 Jun


15 Lisbeth_impie @Wijkagentsassem idd in noord-

wijkerhout gebeurt ook nog wel het 1 en ander!

Helaas!!!! Dus kom op wijkagent nwhout 3 Jun


34 bouwmuller @Wijkagentsassem een terechte

opsteker. Ben nog nooit zo goed op de hoogte

gehouden van wel&wee in gemeente vanuit

politiekant. 7 Jun Favorite Undo Retweet Reply

33 rtbuurman @Wijkagentsassem @politiehm 7


32 joycemitch @Wijkagentsassem @Stefbuurman

navigatie eruit halen?? Dan neem ik aan dat

het niet meer gebeurd.. Bij mij werkt het inie-

derigeval.. 7 Jun Favorite Retweet Reply

31 Stefbuurman @Wijkagentsassem geestburg sas-

senheim. had al gebeld of de politie vinger af-

drukken wilden nemen. misschien (cont) http://

tl.gd/av952c 7 Jun Favorite Retweet Reply

30 RobvanLaere The Rob van Laere Daily is out!

http://bit.ly/lGpSbQ ▸ Top stories today via @

wijkagentsassem @ictzorgcom @ak_noordwijk

@noortukker 7 Jun Favorite Retweet Reply

29 Stefbuurman @Wijkagentsassem voor de 3e

keer in een jaar weer auto opengebroken en

navi er uit. neem aan dat ik niet de enige ben?


28 san0707 @Wijkagentsassem Even een opsteker.

http://bit.ly/lJxIVk Social Media maken commu-

nicatie tussen politie en burger gelijkwaardiger

#goedbezig 7 Jun Favorite Retweet Reply

27 marjolente @jacquessmits @wijkagentsassem

geeft je een kijkje in de keuken, maar alleen

op de momenten dat het hem uitkomt...=>

werkt dus wel.... 7 Jun Favorite Retweet Reply

royalfleur @Wijkagentsassem de hele dag?? 7


26 royalfleur @Wijkagentsassem ha! Bedankt!

Vandaag geen pannekoeken maar taart! Tot

zo;) 7 Jun Favorite Retweet Reply

25 FranciscusB @Wijkagentsassem van harte

gefeliciteerd met de doop van je zoon! 7 Jun



3 adlengkeek @Wijkagentsassem nog zo iets

voor Iphone vind je hier http://goo.gl/UfRks

#catastrophe #app / Lengkeek Fotografie 1 Jun


2 rickdus Ik denk wel dat dit potentie heeft RT @

Wijkagentsassem: App helpt mensen in nood:

http://twurl.nl/2lt12t ; ik ben benieuwd of het

werkt!?! 1 Jun Favorite Retweet Reply

1 b0ll0cks @SweetMarien @wijkagentsassem

100% eens. Ik heb ook het fout gemaakt. 1 Jun


14 Lisbeth_impie @Wijkagentsassem heeft wijk-

agent nwhout twitter? #jammer als dat er nog

niet is 3 Jun Favorite Retweet Reply

13 Me_vs_Dennis @Wijkagentsassem we gaan het

vragen, bedankt 3 Jun Favorite Retweet Reply

12 Me_vs_Dennis @Wijkagentsassem doe u

morgen ook mee met de wereldrecordpoging?

http://www.spartaan.net/recordpoging/ 3 Jun


11 MijnDenkTank @BNRpeptalk Sommigen durven

PolitieTweets niet op persoonlijke titel te ret-

weeten, bang voor repressailes. Zin of onzin? @

wijkagentsassem 3 Jun Favorite Undo Retweet

Reply

10 BNRpeptalk @Wijkagentsassem Op welke

manier gebruik je twitter voor het werk? 3 Jun


9 RUIGconcepts @Wijkagentsassem mooi werk!

Oudste zit nu op t water. Veilig gevoel. #moe-

dertweet 3 Jun Favorite Retweet Reply

8 jonkerjan Helemaal mee eens RT @AlexFuri-

ous: @Wijkagentsassem ik vind het al goede

zaak dat jullie op Twitter te vinden zijn! Geeft

toch wat inzicht. 3 Jun Favorite Retweet Reply

7 nonammi @Wijkagentsassem we zwaaien!! 3


6 guy_bosman @Wijkagentsassem zie je dan zo

wel op de kaag. Werkse! 3 Jun Favorite Ret-

weet Reply

5 RafkeS @Wijkagentsassem Vervelend natuurlijk

met dit technisch weer... ;-) #kaag 3 Jun Favo-

rite Retweet Reply

4 AlexFurious @Wijkagentsassem ik vind het al

goede zaak dat jullie op Twitter te vinden zijn!

Geeft toch wat inzicht in jullie activiteiten/

werkzaamheden 3 Jun Favorite Undo Retweet

Reply


110 timmietovenaar @PRRGrootenboer We zijn nog

‘live’ bezig, het is met externe partners uit de

Deelgemeente o.a ook jeugdcoordinator van

de politie 14 juni 2011 21:30:35 via Seesmic in

reply to PRRGrootenboer

109 MartinSpitholt @PRRGrootenboer wil je me svp

volgen zodat ik je een DM kan sturen? BvD 14

juni 2011 09:34:51 via Twitter for Mac

108 winaliteelite @PRRGrootenboer http://t.co/

qWgw2Zp part 1 http://t.co/x4K94gU part 2

watch this amazing product and the home busi-

ness opportunity. JOIN US 13 juni 2011 12:50:09

via web in reply to PRRGrootenboer

107 Lissie2311 Wat moeten we toch zonder onze

wijkagent op schiedamseweg! #subway @

PRRGrootenboer 11 juni 2011 17:39:19 via Twit-

ter for iPhone

106 Reusweb Mag ik nog even zeggen dat de

#Twitcops echt goed zijn.. helpt de wijk! zit

mentions terug te lezen! @PRRGrootenboer @

PRRberenschot 10 juni 2011 23:10:51 via Tweet-

Deck

105 PRRSepers @PRRGrootenboer veel plezier! 10

juni 2011 10:42:18 via web in reply to PRRGroo-

tenboer

104 BigBossRobin @PRRGrootenboer noorden

iemand gezocht zoals jou. ik kan heel boekje

open doen voor agent die promotie wil, nie-

mand luisterd hier.. 10 juni 2011 10:38:01 via

web

103 Marlonvd90@PZHZGrootenboer@prrgroot-

enboer heel veel plezier allebei! 10 juni 2011

10:15:25viaTwitterforiPhoneinreplytoPZHZ-

Grootenboer

102 patron_maart_83@PZHZGrootenboer@

PRRGrootenboer beide heren een weekend

weg. Zal rustig worden op twitter 10 juni 2011

09:21:57 via Twitter for BlackBerry® in reply to

PZHZGrootenboer

101 PZHZGrootenboerRT@PRRGrootenboer Een

lang weekend vrij. Samen met@PZHZGrooten-

boer er op uit. In beide regio’s 0900-8844 of 112

bij spoed. #1politie 10 juni 2011 09:04:29 via

TwitBird

100 RobvdWoude@PRRGrootenboer@PZHZGroot-

enboer Fijn weekend. En waar ga je met je broer

naar toe dit Pinksterweekend? 10 juni 2011

08:16:58 via web in reply to PRRGrootenboer

99 PaddyLegrand @Pam1979 @poolders @kwart-

je55 @PRRGrootenboer @LonnyDrees bedankt

voor het advies! Mevr. Legrand is er blij mee 9

juni 2011 11:28:59 via TweetCaster

98 Disputax@HavanKevin@PRRGrootenboer ...

leuk! Wil je Gemma ook van mij de groeten

doen? 9 juni 2011 11:13:00 via web in reply to

HavanKevin

97 HavanKevin @PRRGrootenboer Doe Gemma van

de planning de groeten van me... 9 juni 2011


96 RobvdWoude @PRRGrootenboer Welkom op ons

mooie eiland :-) 9 juni 2011 09:03:24 via web in


Bijlage 7@mentions PRRGrootenboer 1 juni t/m 14 juni 2011


85 PZHZGrootenboerRT@PRRGrootenboer Ik

heb net “iPhone geen gevaar voor politie en

defensie” via @volkskrant gelezen. http://s.

vk.nl/2442646 7 juni 2011 17:07:48 via TwitBird

84 Libel RT @PRRGrootenboer: Ik heb net “iPhone

geen gevaar voor politie en defensie” via @

volkskrant gelezen. http://s.vk.nl/2442646 7 juni

2011 16:23:59 via Seesmic twhirl

83 eijzelenberg @PRRGrootenboer is toch van de

zotten! 7 juni 2011 12:31:39 via Plume in reply

to PRRGrootenboer

82 fdirk @PRRGrootenboer Ok, thnx! 7 juni 2011


81 Rayenn @PRRGrootenboer Mag je daar dan niet

met de auto komen? Bospolderplein, ruimte

zat ... 7 juni 2011 08:55:24 via web in reply to

PRRGrootenboer

80 fdirk LOL 1x @PRRGrootenboer was genoeg

geweest, sorry 6 juni 2011 23:42:37 via web

79 fdirk @PRRGrootenboer @PRRGrootenboer Wat

was dat bloed vanmorgen aan de gijsingstraat??

De gehele portiek zat eronder volgens mij 6 juni

2011 23:41:51 via web in reply to PRRGrooten-

boer

78 GivernyakaGG @PRRGrootenboer waar gaat

de wereld naar toe? #wateengekte 6 juni 2011

20:35:57 via Twitter for BlackBerry® in reply to

PRRGrootenboer

77 AnneNoordzij Mijn zonen: jullie niet hoor!

RT @PRRGrootenboer: Moeder wilt zoon met

4000€aan boetes belonen met een auto. “dan

stopt hij met zeuren”. 6 juni 2011 20:05:58 via

Echofon

76 fvkwnl Is ze bang of wil lief gevonden worden?

@PRRGrootenboer Moeder wilt zoon met

4000€aan boetes belonen met auto. “dan stopt

hij met zeuren”. 6 juni 2011 19:41:22 via web in


95 mpschilthuizen @PRRGrootenboer: is erg leuk!,

veel succes 9 juni 2011 09:02:44 via Echofon in


94 geertmolen @PRRGrootenboer Leuke EHBO

dag toegewenst 9 juni 2011 09:01:26 via web

from Zwijndrecht, South Holland in reply to

PRRGrootenboer

93 twittersuggests @DhrBarendse New suggesti-

ons for you: @DonDiablo, @PRRGrootenboer

and @DjZany. More at http://twitter.com/#!/

who_to_follow 8 juni 2011 21:31:35 via Real

Time Who To Follow

92 V_vd_Pas The Vincent van der Pas Daily is out!

http://bit.ly/h7xjeK ▸ Top stories today via @

politierrwest @cnvonderwijs @prrgrootenboer

@muiswerk 8 juni 2011 12:14:53 via Paper.li

91 AnalPoetNL @prrgrootenboer (korte lijnen) Dit

al gelezen? “ #SocMed maken communicatie

tussen #politie en #burger gelijkwaardiger “

http://ow.ly/5cMh6 8 juni 2011 10:15:15 via

HootSuiteinreplytoPRRGrootenboer

90 RVHNL@PRRGrootenboer De valkuil van passie

voor je werk hebben, suc6! 8 juni 2011 10:03:31


89 edwinkort @PRRGrootenboer is dan toch over-

werk ;) 8 juni 2011 10:03:08 via TweetDeck in


88 eijzelenberg @PRRGrootenboer hallo, hihi nee

dat weet ik ook niét. Maar wat een instelling

zeg van die moeder! 8 juni 2011 01:57:41 via

Plume in reply to PRRGrootenboer

87 HannekeLukacsDan twitter ik door ;-) RT @

PRRGrootenboer “iPhone geen gevaar voor

politie en defensie” @volkskrant http://s.

vk.nl/2442646 7 juni 2011 19:32:07 via TwitBird

86 timmietovenaar @PRRGrootenboer Dus nu als

twitcop aan de...? #iphone 7 juni 2011 17:44:30

via Seesmic in reply to PRRGrootenboer


66 GivernyakaGG @PRRGrootenboer goed idee

we leven in 2011 we moeten nu wel beter weten

5 juni 2011 22:42:21 via Twitter for BlackBerry®

in reply to PRRGrootenboer

65 liesbethg @PRRGrootenboer mooie tweets van

jouw kant en mooi werk! 5 juni 2011 22:41:24


64 WILLIAMMIERO @PRRGrootenboer veel respect

voor jouw werkwijze 5 juni 2011 22:39:55 via

TweetDeck in reply to PRRGrootenboer

63 puurleven @PRRGrootenboer in de hoop dat de

correctie uitgesproken is in de afwezigheid van

zoon ivm gezag.Net als functioneringsgesprek

ondet 4 ogen. 5 juni 2011 22:33:50 via Twitter

for iPhone in reply to PRRGrootenboer

62 SjaakSeen @PRRGrootenboer goede aan-

pak en ook mooi als reflectie middel 5 juni

2011 22:32:08 via Twitter for iPad in reply to

PRRGrootenboer

61 lopdb Kijk, dat is nog eens een scéne voor #for-

maatwpd ! RT @PRRGrootenboer: Vader schuift

verantwoordelijkheid doo… (cont) http://deck.

ly/~GqLoE 5 juni 2011 22:27:25 via TweetDeck

60 GivernyakaGG @PRRGrootenboer oei dat zou ik

wel lastig vinden 5 juni 2011 22:25:27 via Twitter

for BlackBerry® in reply to PRRGrootenboer

59 SjaakSeen @PRRGrootenboer dat betekent

nog diverse gesprekken te voeren 5 juni

2011 22:18:31 via Twitter for iPad in reply to

PRRGrootenboer

58 edwinkort @PRRGrootenboer Schijnt normaal

te zijn. Heb veel ouders horen zeggen ‘dat is

toch van de gemeente...’ als je ze aansprak op

vernielingen.. 5 juni 2011 22:12:48 via Tweet-

Deck in reply to PRRGrootenboer

57 WILLIAMMIERO RT @PRRGrootenboer: 6

jongens 10/15 jaar aangehouden voor poging

inbraak cq vernieling. 3 andere alleen balda-

digheid. Compliments 5 juni 2011 22:03:59 via

TweetDeck

75 geertmolen @PRRGrootenboer z’n “moeder”

wil idereen wel. de mijne zou mij voor gek

verklaren. 6 juni 2011 18:36:57 via web in reply

to PRRGrootenboer

74 PRRberenschot @PRRGrootenboer het gebak

hoort erbij. Gebak, bloemen, besluit en de

nieuwe strepen. #traditie 6 juni 2011 16:06:06

via Twitter for iPhone in reply to PRRGrooten-

boer


http://bit.ly/h7xjeK ▸ Top stories today via @

prrgrootenboer @politierrwest @cnvonderwijs 6

juni 2011 12:14:18 via Paper.li

72 de_Staatsie @PRRGrootenboer Hij wilde als

1e bij de ijsboer te zijn door van het balkon te

springen misbruik 112 0900 8844 ?? 6 juni 2011

11:06:26 via web

71 Pinokkio_meldt @PRRGrootenboer@PZHZ-

Grootenboer Helaas bij u familielid in ZHZ vol-

gens berichten anders afgelopen. #tegenstel-

ling #triest #verwerking 6 juni 2011 10:37:24


70 0900Alternatief @PRRGrootenboer En bel je

prepaid zoek dan een 0900-alternatief voor

0900-8844 via http://bit.ly/iExRKy #opvoeding

#Weltrusten 5 juni 2011 23:55:05 via TweetDeck


69 Hermandaddy@PRRGrootenboerjij ook en

bedankt voor volgen. Volg je al langer compl.

Voor inzet. Voor straks truste. #pluim 5 juni

2011 23:47:27 via Twitterrific in reply to

PRRGrootenboer

68 puurleven @PRRGrootenboer Trots! Compli-

menten van tevreden werker/burger en @

HermandaddycollegaE’hoven!yeswecan!;-)

5 juni 2011 23:16:21 via Twitter for iPhone from

Terneuzen, Zeeland in reply to PRRGrooten-

boer

67 yvetboedjap @PRRGrootenboer triest hoor!!!

5 juni 2011 22:49:02 via Twitter for BlackBerry®



46 GuyRamos @PRRGrootenboer #NL 2011. Topje

van ijsberg van de verborgen #armoede in de

grote steden van NL. Wie zegt Nederland zegt

EU #werkaandewinkel 5 juni 2011 06:42:59 via

Twitter for BlackBerry® in reply to PRRGrooten-

boer

45 renegerl al deze moeders in klas 2 en cursus

opvoedenRT @PRRGrootenboer Gesprek met

moeder die de opvoeding bij mij nee… (cont)

http://deck.ly/~lkOz6 5 juni 2011 06:26:58 via

TweetDeck

44 jaapstronks @PRRGrootenboer ps: ik wilde niet

indruk wekken dat ik vind dat gemeente ervoor

verantwoordelijk is - het is de schuld van de

bewoners... 5 juni 2011 00:08:08 via Twitter for

iPad in reply to PRRGrootenboer

43 jaapstronks @PRRGrootenboer klopt. Het is wat

levendiger hier, dan krijg je dat ook. Heb net iig

een melding doorgegeven via gemeente-site. 5

juni 2011 00:04:37 via Twitter for iPad in reply to

PRRGrootenboer

42 estherannemarie @PRRGrootenboer je zou ze

natuurlijk ook gewoon zelf op kunnen voeden

als ouder........ 4 juni 2011 23:49:40 via web in


41 jaapstronks @PRRGrootenboer in Oude Noorden

waren er teams van mensen die afval opruim-

den, zijn die er in Delfshaven soms niet, toeval-

lig? 4 juni 2011 23:49:27 via Twitter for iPad in


40 jaapstronks @PRRGrootenboer mij valt op dat

in de Havenstraat altijd zoveel zwerfafval op

straat ligt. In oude noorden was dat nooit zo,

hoe komt dat? 4 juni 2011 23:47:23 via Twitter

for iPad in reply to PRRGrootenboer

39 wenceslaus dit is politie 2.0 !!! RT @AnneNoord-

zij Net buurtagent @PRRGrootenboer gesproken

over zijn bijdrage bij #jeugdzorg20 21 juni 2011

4 juni 2011 23:36:57 via web

56 Couriertje @PRRGrootenboer zag een leeg dak

5 juni 2011 18:28:12 via TweetDeck in reply to

PRRGrootenboer

55 DazedMusic @PRRGrootenboer dakpark begint

er mooi uit te zien! 5 juni 2011 18:27:50 via

Twitter for Mac in reply to PRRGrootenboer

54 AnneNoordzij @PRRGrootenboer je wilde geen

rustige dienst! :-)))))) Top! 5 juni 2011 17:47:30


53 PZHZGrootenboer@BertSeinstra@prrgrooten-

boer gelukkig hebben we hetzelfde werkweek-

end. 5 juni 2011 17:04:13 via Twitter for iPhone

in reply to BertSeinstra

52 Jeandaman @PRRGrootenboer wat waren de

bewijzen van de “enemy o/t state?” 5 juni

2011 16:46:37 via Twitter for iPhone in reply to

PRRGrootenboer

51 elsekramer @PRRGrootenboer heel goed.

waren ze erg geschrokken? was het die toko op

de hoek? 5 juni 2011 16:24:34 via TweetDeck in


50 BertSeinstra@PZHZGrootenboer@PRRGroot-

enboer Het blijft bijzonder. Twee broers die om

15:14 tweeten vanuit een andere politieregio.

5 juni 2011 15:30:42 via TweetDeck in reply to

PZHZGrootenboer

49 PRRvanBree #overvaller aangehouden “@

PRRGrootenboer: Na bizarre achtervolging op

de Nieuwe Binnenweg en door het centrum is

de dader aangehouden.” 5 juni 2011 15:21:59

via Twitter for Android

48 sander_sch @PRRGrootenboer Film uit 1998? Of

heb ik wat gemist? 5 juni 2011 14:43:46 via web


47 GivernyakaGG @PRRGrootenboer ik ben ook

benieuwd 5 juni 2011 14:35:47 via Twitter for

BlackBerry® in reply to PRRGrootenboer


28 RobvdWoude @PRRGrootenboer Jij lult wat af

op zn dag :-) Hoe was het Rotterdamse spreek-

woord ook al weer? Niet lullen maar poetsen

:-) 4 juni 2011 17:16:52 via web in reply to

PRRGrootenboer

27 geertmolen @PRRGrootenboer tuurlijk, ver-

antwoording weer eens afschuiven 4 juni 2011


26 Yetvpk @PRRGrootenboer trieste moeders heb

je er toch bij hé? 4 juni 2011 17:13:35 via Tweet-

Deck in reply to PRRGrootenboer

25 TerrierBram @PRRGrootenboer Deze Cannabis

klant heeft hard gewerkt op de tuin, en gaat

vers onder van de douche wat medisch preven-

tieve kruiden dampen. 4 juni 2011 17:02:41 via

web in reply to PRRGrootenboer

24 RobvdWoude @PRRGrootenboer Waarom ge-

beurt mij dat nou nooit? #altijdgeluk 4 juni 2011


23 BernardKorfker @PRRGrootenboer Love is in the

air....everywhere you look around.... 4 juni 2011


22 sharitagonesh @PRRGrootenboer ja dat waren

@ramonsmits @sirolf84 en ik :) we riepen nog

“je bent nog jong! Doe het niet!” 4 juni 2011

09:55:16 via Twitter for iPhone in reply to

PRRGrootenboer

21 Nickyjansen73 @PRRGrootenboer Arm kind.

Vechtende ouders en t kind wordt geholpen

met...een zorgformulier! 3 juni 2011 23:30:31 via

Twitter for iPhone in reply to PRRGrootenboer

20 sharitagonesh @PRRGrootenboer je was me net

voor met je foto. 3 juni 2011 22:20:59 via Twitter


19 sharitagonesh @PRRGrootenboer kom is van

dat dak af joh ;) mooi uitzicht zeker? 3 juni 2011

22:19:08 via Twitter for iPhone

38 MiriamFianen Ben benieuwd! @PRRGroot-

enboer RT @AnneNoordzij Net buurtagent @

PRRGrootenboer gesproken over zijn bijdrage

bij #jeugdzorg20 21 juni 2011 4 juni 2011

23:17:19 via Panoramic moTweets

37 PRRGrootenboer Leuk gesprek !RT @AnneN-

oordzij Net buurtagent @PRRGrootenboer

gesproken over zijn bijdrage bij #jeugdzorg20

21 juni 2011 4 juni 2011 23:02:35 via TwitBird

36 AnneNoordzij Net buurtagent @PRRGrooten-

boer gesproken over zijn bijdrage bij #jeugd-

zorg20 21 juni 2011 4 juni 2011 22:39:00 via

Echofon

35 WichernM Jaaajaaa..... RT @PRRGrootenboer

Gesprek met een moeder. “U moet les geven

in groep 2 om te zeggen dat kinderen niet op

auto’s mogen lopen” 4 juni 2011 20:52:22 via

Twitterrific

34 HavanKevin@PRRGrootenboerhaha 4 juni

2011 20:51:15 via Twitter for Android in reply

to PRRGrootenboer

33 TheWolt87 @PRRGrootenboer Hahahah HELD!

RT waard. 4 juni 2011 20:47:29 via web from

Rotterdam in reply to PRRGrootenboer

32 Jeandaman “@PRRGrootenboer: Meneer geeft

aan dat hij een “enemy of the state” is. Morgen

komt hij met bewijzen.” hehe 4 juni 2011

19:41:15 via Twitter for iPhone

31 Leand3r @PRRGrootenboer heeft die meneer

toevallig de naam “Will Smith” ? 4 juni 2011

18:15:20 via Twitter for Android in reply to

PRRGrootenboer

30 Obliviator73 Hahahahahaha, pics or did’nt

happen morgen RT @PRRGrootenboer Meneer

geeft aan dat hij een “enemy of the state” is.

Morgen komt hij met ... 4 juni 2011 17:41:04 via

Twitterrific

29 lamerus @PRRGrootenboer dat is een goede

moeder! 4 juni 2011 17:22:36 via web in reply

to PRRGrootenboer


alle partners er in, #iPad ‘s (hetnieuwewerken)

- http://moby.to/f6xve3 3 juni 2011 15:25:31 via

Snaptu

7 nathansakoetoe @PRRGrootenboer @prrberen-

schot Een Porsche als nieuwe wijkauto? 3 juni

2011 15:13:42 via web from Rotterdam


http://bit.ly/fnun8U ▸ Top stories today via @

jufanja @kennisnet_so @prrgrootenboer @mees-

tersipke 3 juni 2011 12:14:19 via Paper.li

5 Jojanneke @PRRGrootenboer Ah. Wat adviseer

je me te doen? 1 juni 2011 17:32:22 via Twitter


4 edwinkort @PRRGrootenboer dan mag jij de

politie zijn ;) #buitenspeeldag 3:17 PM Jun 1st

via TweetDeck in reply to PRRGrootenboer

3 Leand3r @PRRGrootenboer gaat u nog wat

doen vandaag in het kader van #nationalebui-

tenspeeldag ? 11:53 AM Jun 1st via Twitter for

Android

2 m_hoove @Jojanneke @PRRGrootenboer MO

voor woninginbraken? Kun je met inbreken WIFI

dan zien of er iemand thuis is? 7:17 AM Jun 1st

via TweetDeck in reply to Jojanneke

1 PatrickMolenaar @PRRGrootenboer HOEZO is

“de laptop vanuit de auto een bekende modus

operandi voor woninginbraken”?????? http://

bit.ly/jtXSvB #snaptweetniet 12:03 AM Jun 1st


18 alexdelgadofon Net @PRRberenschot en @

PRRGrootenboer tegen gekomen. Altijd on

duty. 3 juni 2011 22:07:49 via UberSocial

17 richardvanboven @PRRGrootenboer Is er ook ‘n

Sparta-burka? 3 juni 2011 21:13:14 via Mobile

Web in reply to PRRGrootenboer

16 rooiesok @PRRGrootenboer Daar hoef je toch

geen discussie over te voeren. Hij mag huisre-

gels hanteren naar eigen goeddunken! #boer-

kaverbod 3 juni 2011 21:11:25 via HootSuite

15 inja84 @PRRGrootenboer twittert de wijkagent

van saftlevenstraat en omgeving ook? 3 juni

2011 21:06:51 via Twitter for BlackBerry® in


14 Terry_74 @PRRGrootenboer haha mooie

actie-foto’s 3 juni 2011 20:58:36 via Twitter for

iPhone in reply to PRRGrootenboer

13 PRRberenschot @prrgrootenboer als waaghals

vanaf 3de etage, naar 2de. Bewoonster was

sleutel vergeten. - http://moby.to/lr57h7 3 juni

2011 20:40:21 via Mobypicture

12 peebeenl @PRRGrootenboer blijft toch triest

zo jong e. Dan tussen vuren zitten:( 3 juni 2011

19:24:52 via Osfoora for iPhone in reply to

PRRGrootenboer

11 fvkwnl Krijg jij @PRRGrootenboer in de brie-

ving te horen dat Turkije vanavond kwalificatie

wedstrijd EK speelt of weten alle agenten dat

gewoon? 3 juni 2011 19:14:32 via web

10 Couriertje @PRRGrootenboer dat word dan

pijnlijk gesprekje zeker? 3 juni 2011 16:31:33

via Mobile Web in reply to PRRGrootenboer

9 AnalPoetNL @prrgrootenboer (helaas 1 van

m’n jongeren #adoptie) Op ieder potje past

een dekseltje - maar op iedere situatie niet een

oplossing .. 3 juni 2011 16:22:13 via HootSuite


8 PRRHarammotaharRT@PRRGrootenboer:@

prrberenschot met de nieuwe wijkauto. Nu


InleidingMet de wijkagenten PRRGrootenboer (korps Rotter-

dam-Rijnmond) en WijkagentSassem (korps Hollands

Midden), waarvan de “twitterstromen” zijn geana-

lyseerd, zijn tevens interviews gehouden. Dit betrof

in beide gevallen een intensief gesprek tussen twee

onderzoekers en de wijkagent met een semigestruc-

tureerd karakter. De interviews met de wijkagenten

hebben mede plaatsgevonden met het oogmerk om

de interpretatie van de inhoudsanalyse te toetsen.

Daarnaast waren de interviews gericht op het vaststel-

len van de relatie tussen de kenmerken van Twitter en

de beeldvorming over het gezag van de politie gezien

vanuit het perspectief van de twitterende wijkagent.

In de interviews is gevraagd naar de achterliggende

en diepere motivatie en beleving van de wijkagent in

relatie tot zijn gebruik van Twitter en de beeldvorming

die daaruit voortvloeit.

Voor de structuur van het gesprek is gebruik gemaakt

van een vooraf opgestelde vragenlijst. Deze vragenlijst

is opgesteld op basis van gekozen topics, waarbij is

uitgegaan van de vraagstelling en het theoretische ka-

der van het onderzoek. In de onderstaande vragenlijst

/ topiclijst staan onderwerpen en/of specifieke vragen

met betrekking tot het onderzoeksonderwerp.

Bij aanvang van de interviews is door de onderzoekers

aan de wijkagenten uitgelegd wat het doel van het

gesprek was.

De onderzoekers hebben de wijkagenten geholpen om

hun motivatie en beleving van het gebruik van Twitter

te beschrijven zonder zelf invloed op de resultaten van

het gesprek uit te oefenen.

Methode van onderzoek van het in-terviewBeide interviews zijn door twee onderzoekers afgeno-

men. Bij het uitschrijven van de interviews werden de

topics en vragen zoals opgenomen in het analysekader

van hoofdstuk 4 als leidraad gebruikt.

Om de betrouwbaarheid (zijn de uitkomsten niet afhan-

kelijk van toeval) en de validiteit (meet de onderzoeker

wat hij wil meten) te vergroten is in dit deel van het on-

derzoek aandacht geschonken aan de volgende punten

(Baarda, 2007):

- De gekozen methode heeft zoveel mogelijk onder

gelijke omstandigheden en op dezelfde wijze

plaatsgevonden.

- De verwerking en analyse van de gegevens hebben

kort na de interviews plaatsgevonden omdat latere

en/of indirecte registratie invloed kan hebben op de

betrouwbaarheid van het onderzoek.

- Er is bij de uitwerking en analyse gebruik gemaakt

van de aantekeningen en de geluidsopname die zijn

gemaakt tijdens de interviews.

- Tijdens de interviews is het gesprek regelmatig

samengevat op een open manier. Deze samenvattin-

gen zijn gegeven om structuur in het interview aan

te brengen, te toetsen of de wijkagent alles goed

gehoord had en om de relatie te bevorderen.

- De onderzoekers hebben getracht zoveel mogelijk

vervolgvragen te stellen die uitsluitend ingingen op

wat de wijkagent had geuit. Doorvragen is zoveel

mogelijk op een neutrale manier gedaan zodat de

wijkagent geen indruk zou kunnen krijgen of de

onderzoekers het wel of niet met hem eens zouden

zijn of dat een uitspraak “vreemd” gevonden werd.

- Het non-verbale gedrag van de wijkagenten is be-

trokken bij de vervolgvragen en het doorvragen.

- De onderzoekers hebben suggestieve vragen verme-

den.

Bijlage 8Analyse interviews wijkagenten


20. Wat heb je nodig van jouw leidinggevenden (of van

de organisatie) om effectief uitvoering te kunnen

geven aan het gebruik van Twitter?

21. Vind je dat jouw Korps je voldoende faciliteert om

adequaat gebruik te maken van Twitter?

22. Geef je een terugkoppeling van de informatie uit je

“twitterstroom”: aan je leidinggevende of collega’s?

Heb je voorbeelden?

23. Is er verder nog iets dat je kwijt wilt?

Analyse van de interviews De onderzoekers hebben hun voorkeuren en opvat-

tingen over de onderzoeksvraag vooraf en tijdens het

analyseren van de gegevens zoveel mogelijk uitgescha-

keld. De interpretatie van de onderzoeksgegevens is

beoordeeld en nagekeken door de twee andere leden

van de afstudeergroep.

Omdat de informatieterugkoppeling de betrouwbaar-

heid en de validiteit van het onderzoek kan vergroten,

zijn de samenvatting van de inhoudsanalyse van de

“twitterstromen” en de interviews ook voorgelegd aan

de focusgroep.

Bij de analyse van het interviews zijn de antwoorden

geanalyseerd en geclusterd naar aanleiding van de to-

pics uit het onderzoeksmodel. Na analyse van de beide

interviews is gekeken welke thema’s relevant waren

voor het beantwoorden van de onderzoeksvraag en de

deelvragen. De uitwerking van de interviews is opgeno-

men in hoofdstuk 5.

Vragenlijst / topiclijst interviews

A: Twitter in het algemeen:

1. Hoe lang maak je al gebruik van Twitter in je werk

als wijkagent?

2. Waarom ben je gebruik gaan maken van Twit-

ter?

3. Wat / waarover Twitter je?

4. Wat is je frequentie van het gebruik van Twitter?


6. Zorg je zelf voor de inhoud van je tweets?

7. Kun je effecten / resultaten noemen die te relate-

ren zijn aan jouw tweets?

8. Wanneer is er volgens jou sprake van een adequaat

(effectief) gebruik van Twitter door de politie?

B: Twitteren en volgers:

9. Wat doe je om volgers te krijgen en/of aan je te

binden?

10. Is er volgens jou sprake van voldoende interactie

tussen jou en je volgers? Ben je daar tevreden

over?

11. Heb je het idee dat de burger jouw waarschuwin-

gen / adviezen via tweets opvolgen?

12. Ben je door het gebruik van Twitter nu sneller en

beter geïnformeerd over zaken die spelen in jouw

wijk?

C: Beeldvorming en Twitter:

13. Waarover twitter je veelal?

14. Is jouw beeld over de buurt veranderd sinds je twit-

tert?

15. Denk je dat het beeld dat de volgers van jou heb-

ben is veranderd sinds je twittert?

16. Vind je dat het gebruik van Twitter het beeld van

de politie beïnvloed? Hoe heeft dat beeld zich dan

ontwikkeld? (Noot: relateren aan de vijf gezags-

gronden)

D: De Twitterende wijkagent en zijn leiding-

gevende:

17. In hoeverre bemoeit jouw leidinggevende zich met

jouw gebruik van Twitter? Bemoeit de leidingge-

vende zich met de inhoud van de tweets?

18. Heeft jouw korps en/of leidinggevende kaders

aangegeven voor het gebruik van Twitter?

19. Ken jij, indien van toepassing, het beleid of de visie

van je korps t.a.v. het gebruik van Twitter? Wat

vind je van dat beleid en/of van die visie?

117

Bijlage 9Factsheet focusgroep

Politie, Twitter en gezag

Inleiding“De opkomst van social media en de gebrekkige manier

waarop publieke organisaties omgaan met nieuwe media

spelen een rol bij het afnemen van het vertrouwen in de

overheid”, aldus een kritisch citaat uit het rapport “Zelf

Vertrouwen” van de Nationale DenkTank 2010.

Wij, een viertal studenten van de Strategische Leer-

gang Leidinggeven 7 (SLL7), onderzoeken in het kader

van onze afstudeerscriptie de invloed van het gebruik

van social media op de beeldvorming over het gezag

van de politie. Hierbij richten wij ons met name op het

gebruik van Twitter door wijkagenten en het mogelijke

effecten daarvan op het gezag van de politie.

Onderzoeksvraag We leven in een “mediated reality”: De enorme

hoeveelheid beelden die ons dagelijks overspoelen

drukken als het ware onze eigen rechtstreekse waarne-

mingen steeds verder weg. Deze beelden of “frames”

beïnvloeden sterk hoe de burger naar de wereld kijkt.

De vraag die wij ons stellen is of het beeld dat via deze

“frames” tot stand komt te beïnvloeden is daar waar

het om het gezag van de politie gaat.

De centrale onderzoeksvraag die we hierbij hebben

geformuleerd luidt als volgt:

“Wat is het effect van het gebruik van

Twitter door wijkagenten op de beeld-

vorming over het gezag van de politie,

hoe kan dit worden verklaard en welke

consequenties heeft dit voor strategisch

politieleiderschap?”

Belangrijke sleutelbegrippen die uit deze onderzoeks-

vraag naar voren komen zijn beeldvorming, gezag en

strategisch politieleiderschap.

Beeldvorming

Onze individuele perceptie wordt beïnvloed door hoe

we met elkaar omgaan. Mooier geformuleerd: In de in-

teractie tussen mensen worden betekenissen uitgewis-

seld. Dit is eenvoudig verwoord het proces van beeld-

vorming (Berger & Luckmann, 1966). De media hebben

een sterke invloed op dit proces van betekenisgeving.

De media bepalen wat relevant nieuws is en definiëren,

“framen”, de nieuwsfeiten (Van Twist, 2010). Beeld-

vorming is dus “core business” van de media. Bij social

media gaat het meer dan bij de klassieke media om de

interactie en de dialoog tussen de gebruikers onder-

ling. Het samen produceren en delen, zijn typerend

voor social media in het algemeen en Twitter in het

bijzonder. Dit betekent dat de macht in het proces van

beeldvorming bij social media meer op het niveau van

het individu ligt.

Voordat we ingaan op de manier van onderzoek is het

van belang de twee andere kernbegrippen, namelijk ge-

zag en strategisch politieleiderschap, kort toe te lichten.

Gezag

Het gezag heeft de politieorganisatie niet vanzelf-

sprekend gekregen (Zijderveld, 1985). Het kan niet per

definitie worden ontleend aan het aan haar toebe-

deelde geweldsmonopolie. Het wordt verkregen van

een ander, namelijk de burger. En die burger wil een

zichtbare, herkenbare, aanspreekbare, bereikbare en

effectieve politie. Daarmee zijn deze begrippen belang-

rijke gezagsgronden van de politie geworden. Wanneer

de politie weinig werk maakt van beïnvloeding van de

beeldvorming ten aanzien van deze gezagsgronden

zal ze weinig gezag krijgen van de burger. Het behoeft

weinig betoog dat dit implicaties heeft voor het strate-

gisch politieleiderschap.


Welke consequenties heeft het gebruik van

Twitter voor het strategisch politieleider-

schap?

Het gaat er in de discussie om te komen tot het be-

grijpen / interpreteren van het gebruik van Twitter

in relatie tot een gezaghebbende politie. Dit tegen

de achtergrond van de theorieën rondom beeldvor-

ming, gezag en strategisch leiderschap. De verbanden

uitgedrukt in onderstaand onderzoeksmodel worden

door de focusgroep bediscussieerd en de uitkomsten

van de andere onderzoeksmethoden geanalyseerd. De

uitkomsten van de andere onderzoeksmethoden zullen

aan het begin van de bijeenkomst van de focusgroep

worden gepresenteerd.

De voorgestelde agenda voor de bijeenkomst:

1. Opening

2. Welkom en voorstelronde

3. Presentatie theoretisch kader en onderzoeksmodel

4. Presentatie bevindingen inhoudsanalyse, enquête

en interviews

5. Discussie over herkenbaarheid uitkomsten en conse-

quenties politieleiderschap

6. Wat verder ter tafel komt

7. Afsluiting

Ellen Boverman

Leen van Duijn

Peter de Graaf

Jasper Ritzema

Strategisch politieleiderschap

Wij hanteren in ons onderzoek de navolgende drie cru-

ciale functies van strategisch politieleiderschap (Boin

e.a., 2003):

1. Het formuleren en uitdragen van een visie op de


matige functie.

2. Het ontwerpen van een organisatiepatroon waarin


kunnen verrichten. De organisatorische functie.

3. Het bewaken van relaties met belanghebbende



tieke functie.

In het kader van ons onderzoek is de diplomatieke

functie erg interessant. De nadruk ligt hier namelijk op

de interactie met de omgeving om de beeldvorming te

beïnvloeden. De strategische politieleider is in staat de

politieorganisatie aan te laten sluiten op het beeld dat

de samenleving heeft van een gezaghebbende politie.

En daarvoor formuleert hij/zij een heldere visie, een

cruciale taak voor de strategische politieleider.

Methode van onderzoekOm een antwoord te vinden op onze onderzoeksvraag

hebben we gekozen voor een mix van onderzoeksme-

thoden:

1. Een inhoudsanalyse naar de tweets van twee gese-

lecteerde wijkagenten.

2. Een enquête onder de volgers van de twee geselec-

teerde wijkagenten.

3. Het afnemen van een interview van de twee gese-

lecteerde wijkagenten.

4. Het organiseren van een focusgroep.

U bent uitgenodigd om zitting te nemen in de focus-

groep. Een focusgroep heeft het karakter van een

open discussie over een aantal vooraf geselecteerde

onderwerpen onder leiding van een gespreksmodera-

tor.

Uit ons onderzoek blijkt dat Twitter een communicatie-

middel is waarmee de politie zich op allerlei manieren

positioneert in de samenleving. Daarmee heeft het

gebruik van Twitter door de wijkagent strategische

implicaties voor de politie. De concrete vraag voor de

focusgroep is:

Scriptie politietwitterengezag

Documents

Transcript of Scriptie politietwitterengezag