KRV (lat. sanguis)

Vinko Bubić,dr.med.

OOM DZ Istok, Hirčeva 1

Sangvinik

• = onaj koji je vatrena temperamenta, lako

razdražljive, emocionalne i žestoke ćudi

• Četiri temperamenta je naziv za

modernu psihološku teoriju koja ljudske

ličnosti dijeli na:

• 4 tipa:

• sangvinik (ekstrovertiran, usmjeren na

druženje)

• kolerik (usmjeren na posao)

• melankolik (usmjeren na razmišljanje)

• flegmatik (samozadovoljan, više voli

stabilnost od promjene)

• (čovjek) plave krvi

• krv nije voda svoj svoga pomaže, do njega drži

• Krv – crvena, neprozirna tekućina posebna mirisa i slana

okusa.

• 5-6 L ~ 8% mase

• Krvna plazma (žućkasta tekućina) + krvne stanice

(eritrociti, leukociti, trombociti) ~ 3L - > transfuzije (kod

hemofiličara!)

• Serum – uklanjanje fibrinogena i faktora zgrušavanja iz

plazme!

• M = 46% eritrocita, Ž = 41% eritrocita

Plazma

• Voda = 90%

• Bjelančevine:

• Albumini (45 g/L)

• Globulini

• Fibrinogen

• Koloidno – osmodski tlak = ovisi o broju osmotski

aktivnih čestica

• Globulini -> gamaglobulini – molekule koje obavljaju

obrambene funkcije (protutijela) + prijenosnici željeza

, hormona

• Organski sastojci:

glukozu, aminokiseline, kreatinin, ureja, enzimi, hormoni

• Eritrocit u sebi sadrži kompleksnu proteinsku strukturu –

hemoglobin, a on se sastoji od moleukla hema, koji u

centru ima željezo (Fe) – važno za vezivanje kisika!

Eritrociti

• U koštanoj srži se stvaraju, bez jezgre (eritropoeza)

• M= 5 X 10(12) ; Ž = 4,5 X 10 (12)

• Hemoglobin 33% mase eritrocita

• Hemoglobin = bjelančevnia globin + boja hema;

• Pri raspadu podliježe procesu raspadanja te prelazi u

boju bilirubin - > željezo se iskorištava za sintezu novih

molekula hemoglobina

• Pri hipoksiji ili smanjenu protoka krvi -> eritropoetin - >

koštana srž potiče i proizvodi sve stadije eritropoeze

• B12 (cijanokobalamin) + željezo bitni za eritropoezu

• Sedimetnacija – kada stavimo eritrocite u usku cjevčicu

oni se talože (sedimentiraju). Izažava se u mm plazme i

rezultati su gotovi nakon 1-2h.

• Za muškarca je normalno: 0-15 mm

• Za ženu: 0-20 mm

• Sedimentacija: akutne faze upalnih bolesti, zloćudni

tumori, anemije, bolesti imunosnog sustava

LEUKOCITI

Leukociti

• Bijele krvne stanice

• 4 – 10 X 10 (9)

• Granulociti – najbrojniji:

• Neutrofilne (60%)

• Eozinofilne (2 – 4%)

• Bazofilne (0 – 5 %)

• Limfociti (30%)

• Monociti (6%)

Neutrofil

Eozinofil

• Neutrofilni granulociti i monociti – fagociti koje mogu

prepoznati, fagocitirati i uništiti bakterije , viruse i druge

štetne čimbenike. Neutrofili su zrele stanice i tu

sposobnost imaju u krvi, a monociti tek kad iz krvnih žila

predu u tkiva i tamo postanu makrofagi

• Eozinofili – pri parazitima! Spoje se sa parazitima i

otpuštaju tvari koje ubijaju ili djeluju štetno. TakoĎer

povećani kod alergičara!

• Bazofilni granulociti – oslobaĎaju heparin – tvar koja

sprečava zgrušavanje krvi i ubrzava uklanjanje čestica

masti nakon masne hrane. Pri anafilaksijskoj reakciji

protutijela razreda IgE vežu se za bazofile i mastocite –>

tada se antigen veže na protutijelo - > bazofili i mastociti

luče upalni intermedijer - > histamin!

Limfocit

• Limfociti – središnje stanice u specifičnoj imunoreakciji.

Dijele se na:

• Limfocite T (stanični imunitet)

• Limfocite B (humoralni imunitet)

• NK (engl. natural killer) stanice (borba protiv

tumorskih stanica?)

• Nakon dodira s antigenom, limfociti B sazrijevaju u

plazma stanice koje proizvode različita protutijela!

• U koštanoj srži nastaju prestadiji limfocita – odlaze u

prsnu žlijezdu u kojoj sazrijevaju te kao “zreli” limfociti T

naseljavaju limfatične organe – slezena, limfni

čvorovi, krajnici)

• Limfociti B sazrijevaju u koštanoj srži te nakon toga

odlaze u periferne limfatične organe.

Larva parazita Strongyloides

stercoralis

Trombociti

• Krvne pločice, tjelešca bez jezgre, bezbojni, u litri ih ima

od 150 – 400 X 10 (9)

• Nastaju u koštanoj srži iz megakariocita

• Hemostaza – održavanje krvi u tekućem stanju unutar

krvožilnog sustava i zaustavljanje krvarenja pri oštećenju

krvnih žila ; umjetna hemostaza pri pružanju hitne

medicinske pomoći ili trajna npr. kirurškim šivanjem

krvne žile

Načini zaustavljanja krvarenja (3):

• Stezanje (kontrakcija) krvne žile odmah nakon

oštećenja

• Stvaranje trombocitnog čepa – u dodiru sa oštežćenom

krvožilnom stijenkom trombociti postaju lijepljivi te

prijanjaju uz žilu i luče npr. tromboksan A i ADP koje

prikupljaju nove trombocite i stvaraju trombocitni čep.

Trombociti luče i serotonin (poznat i kao neurotransmitor

odnosno “hormon sreće”!). Trombocitni čep može

zaustaviti samo mala oštećenja krvnih žila

• Stvaranje krvnog ugruška – u prvoj fazi se lokalno stvara

aktivator protrombina; u drugoj fazi aktivator

protrombina pomoću koagulacijskih čimbenika i

kalcijevih iona pretvara protrombin u trombin; u trećoj

fazi trombin poput enzima djeluje na fibrinogen i

pretvara ga u fibrin

• Fibrinska mrežica – nastaje od fibrina i veže se uz

rubove oštećenja na krvnoj žili i oko trombocitnog čepa i

oblikuje ugrušak – koagulum

• Vitamin K bitan za normalno grušanje krvi (sinteza

čimbenika VII, IX, X)

Homeostaza

• Ravnoteža izmeĎu faktora zgrušavanja i onih koji to

sprečavaju

• Gladak i neoštećen endotel ne pogoduje zgrušavanju

• Antitrombin III se veže za trombin i onemogućuje djelovanje na

fibrinogen - > ne nastaje fibrinska mrežica

• Heparin – antikoagulans; pojačaa djelovanje antitrombina III

• Ponovna prohodnost u krvnoj žili postiže se djelovanjem plazmina

(fibrinolizina) koji otope ugrušak procesom koji se zove – fibrinoliza

• Hemofilije – recesivna hematološka bolest, manjak faktora

VIII i IX, obolijevaju gotovo isključivo muškarci, dok žene

prenose bolest na svoje sinove!

Koji žele znati više o kraljevskoj bolesti...

• Hemofiliju, inače nazivaju "kraljevskom bolešću", jer je krajem 19. i

početkom 20. stoljeća njeno javljanje bilo masovno u europskim

kraljevskim porodicama. U povijesti je najslavnija obitelj s

hemofilijom obitelj engleske kraljice Viktorije (1819.-1901.). Kraljica

Viktorija bila je prvi spontani prenositelj gena, a kako je u to vrijeme

bilo pravilo da se prinčevi i princeze na europskim

dvorovima žene međusobno, hemofilija se prenijela u

rusku, njemačku i španjolsku kraljevsku obitelj. Zasigurno

najpoznatiji dječak s hemofilijom bio je ruski carević

Aleksej, sin Viktorijine unuke Aleksandre i ruskog cara Nikolaja.

Nakon što su bezuspješno isprobali različita liječenja i liječnike, car

i carica angažirali su svećenika Rasputina da pomogne Alekseju.

Upravo je Rasputin, koji je liječio Alekseja hipnozama i bio sve

utjecajniji, uzrokovao pad carske obitelji Romanov i početak ruske

revolucije.

Hvala na Vašoj pažnji!