Sarn SanSanook Jan2009

24
‘ดอกไม้ให้คุณครู’ มกราคม ๒๐๐๙

description

A complimentary for parents of SanSanook Tridhaksa School, waldorf education.

Transcript of Sarn SanSanook Jan2009

Page 1: Sarn SanSanook Jan2009

‘ดอกไม ใหคณคร’มกราคม ๒๐๐๙

Page 2: Sarn SanSanook Jan2009

เมอครงทยงเปนนกศกษานน งานพเศษทชวยใหมคาขนมโดยไมตองรบกวนแม คอ การเปนครสอนพเศษวชาทตวเองถนดทกเยนวนศกร กจะเตรยมตวอานบทเรยนทจะสอนแลวกคดวาจะสอนอะไรนองทมาเรยนพเศษด

วนหนงแมกเดนมาถามวา รไหม วาเราไดอะไรบางจากการสอนพเศษตอบแบบไมตองคดอะไรมาก กไดคาขนมไง แมยมๆ แลวกพดวา แมไดคนทมาจางใหลกอานหนงสอดวย แมบอกวา การสอนหนงสอคนอนนน นอกจากเราได ใหความรคนอนแลว เรากยงได ใหความรแกตวเองดวย เพราะถงเราสอนในสงทเราถนดทสด เรากตองเตรยมตวอยด เราตองอานหนงสอ และเรากจะรเพมขนหร ออยางนอยกเรากมนใจในสงทเรารมากขน เรามกจะคดวาการสอนคอการใหความรกบคนอน แตลมไปวาเราเองกไดความรดวย

ม ใครอยากเปนทงผได ใหและไดรบแบบนบางไหม ท โรงเรยนแสนสนก ของเรา เปดโอกาสน ใหกบทกๆ คนเสมอ

กองบรรณาธการ

จากใจ บรรณาธการ

Page 3: Sarn SanSanook Jan2009

จากใจบรรณาธการ ๒เร องเลาเบาสมอง ๔

เร องกระจด สะกดใจ ๕สพเพเหระ ๖สรรสาระ ๘บอกตอ ๑๓

บอกตอ (เร องทสอง) ๑๔บอกตอ (เร องทสาม) ๑๖

กจกรรมแสนสนก ๑๘เร องเลา ในวนพเศษ ๒๐

ปกหลง ๒๓

สารแสนสนก เปนวารสารเลมเลกๆ ประจำรายเดอน

จดทำโดย ชมรมผปกครอง โรงเรยนแสนสนกไตรทกษะ

ผปกครองทานใด มเรองราวอยากรวมสนก แบงปนประสบการณ

สามารถตดตอไดท พเอยม หองธรการ

หรอ e-mail : [email protected]

สารบญ

มกราคม ๒๐๐๙

Page 4: Sarn SanSanook Jan2009

ส า ร แ ส น ส น ก มกราคม ๒๐๐๙

เรองเลา เบาสมอง

เมอสปดาหกอน คณเชงชยชาญ เพอนสนท (ของสาม) ผชนชอบในแนวทางการศกษาแบบวอลดอรฟ และพยายามทำตวสนทสนมกบคณลงสไตเนอร เกดอยากรอยากเหนในเร องโยคะขนมา เลยขอตดรถเราไปเทยวเลนบางกอกโยคะทสลมดวย บนหนทางยาวไกล คยกนไปสพเพเหระ คณเชงเลาวา เขาไดมอบของขวญลำคาแกเพอนของเขา ซงเปนคณพอมอใหมทตองเลยงลกเอง (เนองจากภรรยาทำงานประจำ) เรายมและพยกหนาในทนท นกถงเร องทคณเชงเคยโทรมาปรกษาวาจะมอบอะไรเปนของขวญสำหรบเพอนของเขาซงกำลงจะเปนคณพอคนใหมด เราตอบแทบจะในทนทวา you are your child’s first teacher หร อ คณคอครคนแรกของลก ทเขยนโดย ราหมา บาลดวน แดนซ จะเปนของขวญทดทสดอยางแนนอน และจรงซะยงกวาจรงอก คณเชงเลาวาไดมอบหนงสอแนะนำนแกเพอน ปรากฎวาเพอนอานจบภายในวนเดยวและโทรมาบอกวา ลกของเขาโตขนจะเขาเร ยนในโรงเรยนวอลดอรฟ เดกนอยชางโชคดจรงๆ นบเปนขาวดทเดยวใชไหมละ เจาหนอนอวน? หลงจากทเราเปรยว เบยวสงตนฉบบไป ๒ รอบ พรอมขอแกตวมากมาย เรากกลบมาพรอมกบเร องดๆ เสมอแหละ

แมแอนท

จดหมายถงหนอนอวนตอน

เรองเลา เบาสมอง

Page 5: Sarn SanSanook Jan2009

๒๐๐๙ มกราคม ส า ร แ ส น ส น ก

ม ใครรบางวา เดอนมกราคม นนไดแต ใดมา ถาไมร หร อ ไมแน ใจ คลบคลายคลบครา เร องกระจดมคำตอบให ในฉบบนคะ เดอน “มกราคม” ทภาษาสากลเรยกวา “แจนยอาร” (January) นน ไดมาจากนามของเทพเจาของชาวโรมน มนามวา “เจนส” (Janus) ผมหนาทเปดประตสวรรค เพราะเหตทวาเจนสมหนาทลกขนมาเปดประตสวรรคกอนใครๆ ดงนน การมาถงของเดอนแรกของปใหมจงเสมอนการเปดทวารของปตอไป จงไดรบชอตามนามแหงเทพผทำหนาทเปดประตวา “แจนยอารอส” (Januarius) ซงกลายมาเปนแจนยอารตามภาษาองกฤษในปจจบนนนเอง เมอพดถงเดอนมกราคมแลว กทำใหนกถงเดอนกมภาพนธ ทเรามกจะของใจกนอยวา เอ...แลวเดอนกมภาพนธ ปทม ๒๘ วน กบ ๒๙ วน เขามวธคดกนอยางไร แลวถาเราอยากรวาปหนาเดอนกมภาพนธจะมกวน เราจะรลวงหนาไดอยางไรนา แลวกไดคำตอบมาวา หากเดอนกมภาพนธของป ค.ศ.ทหารดวย ๔ ลงตวใหเปนปทม ๒๙ วน แตปสดทายของศตวรรษทหารดวย ๔๐๐ ไมลงตว เชน ๑๙๐๐, ๒๐๐๑ ใหเดอนกมภาพนธสดทายของปนนม ๒๘ วน เมอรอยางนแลว การทเราจะรลวงหนาวาเดอนกมภาพนธปหนาจะมกวน กไม ใชปญหาแลวนะคะ

เรองกระจด สะกดใจ

แจนยอาร

๕๒๐๐๙ มกราคม สารแสนสนก

Page 6: Sarn SanSanook Jan2009

ฉบบนขอตอนรบป ใหมและลมหนาว ดวยอาหารญปนอนอบอน และทำงายมาก อยากใหลองทำดนะครบ ซชนนจดวาเปนอาหารญปนททำงายสดๆ แต “อดง” สครบ งายกวาเยอะเลย ขอบอก ซชนนมขนตอนการทำทตองใชความชำนาญในการหงขาวและคลกเคลาดวยนำสม นำตาล การทำตองมสวนผสมทลงตว แตอดงสครบ คนธรรมดาอยางเราทานนกทำได และอรอยกวาตามรานอาหารญปน (ยอดนยม) ซะอก ขนตอนกแสนงายดาย

สพเพเหระ

สวนผสมกมดงน

เสนอดง (หาซอยากในบางครง)

นำซป อดง ๑ ขวด

ปลาแหง ใชตมอดง (ราคากไมแพง มกอย ใกลๆ นำซป)

หอมใหญ แครอท ๒-๓ หว กพอ

นำมนงา ๑ ขวดเลกกได ใชแคนดหนอย

ตนหอม ซอยละเอยด แครอท ๒-๓ หว

ส า ร แ ส น ส น ก มกราคม ๒๐๐๙

Page 7: Sarn SanSanook Jan2009

ออ...ลมไป เคลดลบไงละครบ ทกเมนตองมเคลดลบบอกแลวอดง เคลดลบอยท การตมเสน ครบ

พอเสนสกนำขนจากนำใสนำมนงาลงไป ๑ ชอนโตะ คลกใหเขากน จากนนเปนอนอรอยมาก ทำตามนครบ อยาลม ถาบานไหนทำแลวไมอรอย สพเพเหระยนดกนแทนครบ ขอกนแทนนะครบ สวสดครบ ขอใหมความสขนะเดกๆ

นำมนงา

ไขไก ๑ ฟอง

ขนตอน ตมเสนอดงใหสก พกทงไว ตมนำใหเดอดปานกลาง ใสหอมใหญ แครอท นำมนงานดหนอยและปลาแหง ตมรวมกนกบนำซป ๑ ถวยตวง ไฟออน พอเดอดสกพก นำไปกรองดวยตะแกรงเอาแตนำเทานนใส ในชามทมเสนอดงอย จากนนตอกไขสดใสลงไปหนงใบ โรยดวยตนหอมซอย เทานนเปนอนเสรจอรอยมาก

๒๐๐๙ มกราคม ส า ร แ ส น ส น ก

Page 8: Sarn SanSanook Jan2009

ส า ร แ ส น ส น ก มกราคม ๒๐๐๙๘

สรรสาระ

ทานเจาคณพระพรหมคณาภรณ (ป.อ.ปยตโต) ไดปรารภมายาวนานและตลอดมาตงแตสมยเปนพระราชวรมน ในหวงเวลากวา 3 ทศวรรษ ทผเขยนไดสมผสกบงานเขยนและคำสอนของทาน “คำวาฉนทะเรมจะเลอนหายไปจากการถกใช ในภาษาไทย ทงๆทฉนทะเปนเร องสำคญเปนเร องของความใฝรสงานยาก เปนองคธรรมทดทควรมหร อสรางขนมาในจตใจของปจเจก เปนแรงขบหร อความอยากฝายดทำใหมนษยมปตสขกบการทำงาน กบผลสำเรจของงาน ไม ใชกลายเปนวาการเสวยสขจากความปรงแตงจากผลของงาน เปนเปาหมายของการทำงาน เชน จากการไดรบการสรรเสรญ ความมชอเสยงเกยรตยศ หร อเงนทองทตามมา อนเปนความสขทจดเปนผลจากการเสวยเวทนาทเกดจากตณหา นนคอ แรงขบเคลอนของความอยากทนำไปสการทำงาน คอ ตวตณหา ไม ใชฉนทะ ฯลฯ “ ไมนาเชอวาไอนสไตนเปนผหนงทเขาใจฉนทะอยางลกซงและเปนแนวเดยวกบทเราชาวพทธเขาใจทงๆ ท ไอนสไตนเปนชาวยวในความเขาใจทลกซงน

ไอนสไตนวาโรงเรยนตองฟมฟกฉนทะของเดกนกเร ยน

Page 9: Sarn SanSanook Jan2009

๒๐๐๙ มกราคม ส า ร แ ส น ส น ก ๙

เขาไดกลาวไว ในปาฐกถาเกยวกบการศกษาในมหาวทยาลยแหงรฐนวยอรก เมอประมาณ 70 ปกอน ตพมพในหนงสอOut of My Latter Year ซงรวบรวมงานเขยนหลากหลาย สาขาของเราในชวงป 1934-1950 ไอนสไตนวาโรงเรยนคอสถานททสำคญทสดทจะถายทอดความลมลกของวฒนธรรมจากคนชวอายหนงไปยงอกชวอายหนง โดยเฉพาะในสภาพเศรษฐกจและสงคมทเปลยนไปเมอมนษยเร มเอาชวตไปผกพนกบเร องเศรษฐกจมากขน หนาทของครอบครวอนอบอนในอดตทผานมาจงถกเปลยนเพมเปนบทบาทของโรงเรยนมากขนตามไปดวย เขาไมเหนดวยทมองโรงเรยนเปนเพยงอปกรณหนงของการสรางแตความรทจำเพาะใหเกดขนแกเดกเทานน ดวยความรเปนสงทอๆ ไมมชวต แต ในโรงเรยนนนกำลงรบใชสงมชวต โรงเรยนจะตองพฒนาเยาวชนใหมคณคาทงในเชงคณภาพและความสามารถท

จะกอใหเกดสนตสขของสงคมโดยรวม แตนนไมไดหมายถงการทบคลกภาพของปจเจกจะถกทำลายจนกลายเปนเพยงอปกรณหนงๆของสงคมเฉกเชน มดหร อผง ไอนสไตนเชอวา สงคมทคนถกทำใหกลนเปนมาตรฐานเดยวกนหมด โดยทเปาหมายชวตและความเปนปจเจกสญหายไปสงคมนนๆกจะเสอมถอยและไมม โอกาสทจะพฒนา ในทางตรงกนขามโรงเรยนจะตองฝกอบรมเยาวชนใหกลาคด กลาทำอยางอสระ เพอนำไปสการรบใชสงคม เขาเปรยบการทำงานของครและกระบวนการฟมฟกอบรมเดกท โรงเร ยนเสมอนศลปนทกำลงสรางสรรคผลงานชนหนงซงความสำเรจของชนงานจะเกดไดตองมแรงจงใจเปนฐานสำคญ เสรมกบความเขมแขงและการฟมฟก ปกตงานชนหนงๆ ของศลปนอาจจะเรมตนเกดจากแรงจงใจทตางๆกน เชน อาจจะเกดจากความกลวและภาวะบบบงคบ หร อความทะยานใฝหาอำนาจและความเปนเลศ หร อความชอบสนใจสงนนๆ และตองการแสวงหาความจรงเพอสรางความเขาใจ ภายใตการกระทำตอชนงานดวยแรงขบทตางๆ กนน เปรยบเชนเดยวกบครในการปนหร ออบรมนกเรยน เดกๆ ท โดยธรรมชาตเตมไปดวยความสงสยใครร ใครเหนจะซมซาบ รบและเรยนร

Page 10: Sarn SanSanook Jan2009

ส า ร แ ส น ส น ก มกราคม ๒๐๐๙๑๐

ถกหลอหลอมมาผดๆ ตงแตเยาววยกจะมอทธพลตอตวเขาไดแตกตางกนอยางกวางขวาง ขนอยกบวาเขาถกซมซบมาดวยความกลวทจะถกลงโทษ ความเหนแกตว หร อการกระทำทเปยมดวยความสขและความพงพอใจจากครและระบบของโรงเรยน ซงทงหมดนคอเปาหลอมทเปนฐานทางดานจตใจของนกเรยน ไอนสไตนกลาววา สงทเลวรายทสดทจะเกดขน คอ การทครทำงานโดยวธการสรางความกลว บงคบ และใชอำนาจเทยมๆ ขมข เพราะวธนจะทำลายสภาวะจตใจทดงาม ความจรงใจและความเชอมนในตวเองของนกเรยน มนจะเปนการสรางตวบคคลทยอมสโรราบ ซงเปนสงทเคยสรางเกดขนในโรงเรยนทเยอรมนและรสเซย แตมกจะไมพบในประเทศเสรประชาธปไตยทวไป ความจรงเปนสงท ไมยากทจะใหสภาวะทเลวรายดจปศาจนนหมดไปจากโรงเรยน เพยงใหครมอำนาจบงคบในระดบหนงกเพยงพอ เพอทจะใหนำไปสความเคารพตวครในคณภาพของความเปนมนษยและปรชญาเมธ สงเลวรายอนดบทสอง คอเร องของแรงจงใจ ความทะเยอทะยานหรอในระดบทออนลง คอความตองการเปนทยอมรบและเปนสงทนบถอทตดตรงอย ในธรรมชาตของความเปนมนษย ซงถาเร องพวกน ไมม

หร อเกดขนความเปนสงคมและความสมพนธกนของมนษยกยากทจะเกดขนได ความตองการใหเปนทยอมรบของหมเหลานนแนนอนวาเปนพลงเชอมตอกนทสำคญของสงคม แต ในความรสกทซบซอนนพบวา พลงแหงการเสรมสรางและพลงแหงการทำลายไดนอนเนองอย ใกลๆ กน นนคอ ความตองการใหเปนทยอมรบเปนแรงขบเคลอนทด แตความตองการใหเปนทรกนวา ดกวา เกงกวา หร อฉลาดกวา คนอนๆ หร อเพอนนกวชาการอนๆ จะนำไปสความเหนและจตใจทเหนแกตวอยางสง ซงจะเปนผลเสยตอตวของปกเจกนนๆ และสงผลตอสงคม ดงนน โรงเรยนและครจะตองระมดระวงในวธการท ใช ในการเสรมสราง แรงจงใจของปจเจก เพอทจะใหการสรางเดกนกเรยนออกมาเปนผลงานชนเยยม ตอทฤษฎการตอสเพอความอยรอดของดารวน อาจจะมผกลาวอธบายวา ในสภาพเศรษฐกจและสงคมทเปนอยเปนภาวะทตองแขงขนกนอยางเอาเปนเอาตายของปจเจก แตไอนสไตนวา น ไมถกตอง เพราะมนษยมความแขงแกรงในการตอสความยากลำบากเพอความอยรอดในฐานะของสตวทอยเปนสงคม เปรยบไดเหมอนกบการทมมด 2 ตวกดกนภายใตสงคมใหญมหมาเทาภเขาของชนชาวมดกจะเปนเร องเลกทเกดขนไดเฉกเชนเดยวกบความขดแยงเลกๆ นอยๆ ในสงคมมนษย ดงนน เราจะตองระมดระวงในการสงสอนอบรมเดกใหมเปาหมายความสำเรจของ

Page 11: Sarn SanSanook Jan2009

๒๐๐๙ มกราคม ส า ร แ ส น ส น ก ๑๑

ชวตท ไมองความเหนแกตวดวย ในความสำเรจของบคคลหนงๆ เขาตองผานการไดรบอะไรอยางมากมายจากสงคมทเขาอย โดยทมากกวาทเขาไดตอบแทนสงคม ดงนน คณคาของความเปนมนษยควรจะอยทเขาได ใหอะไร ไม ใชเขาไดอะไร (จากสงคม) แรงจงใจทสำคญทสดในการทำงานไมวาท โรงเรยนหร อในชวต คอการมความสขในงานททำ มความสขในผลสำเรจของงานและในความรทเกดขนจากผลสำเรจนตอสงคม การปลกเราใหตนมขนและเสรมสรางใหเขมแขงขนในแรงขบเคลอนทางดานจตใจน ในตวเยาวชนถอวาเปนงานทสำคญทสดของโรงเรยน รากฐานของสภาพจตใจดงกลาวทเกดขนในตวมนเองกสรางความปตสขในความอยากทมคณคาสงสดของความเปนมนษย เสมอนการสรางสรรคผลงานชนเยยมของศลปน การปลกเราใหจตสำนกทมพลงและดงามเชนน ใหตนมขนมาเปนทแนนอนวายากกวาการอบรมโดยการบงคบหรอการปลกความทะเยอทะยานของปจเจกแตถอวามคณคาสงกวากนมาก และไอนสไตนได ใหความเหนวาการบมสรางเดกใหมจตใจทดงาม (มฉนทะ) มความสำคญยงกวาการสรางความรเชงวชาการใหเปนเอก เพราะนเปนการฝกในระดบจตใจ (training of the mind) ซงเขาเชอวา การพฒนาความสามารถในการคดอยางอสระและไตรตรองไดจะตองถกวางนำหนกไว ใหสงมากกวาการเรยนหร อการมความรเฉพาะอยาง ในสงท ไดเร ยบเรยงและนำมาเสนออยางยอๆ ขางตนนสะทอนชดเจนถงตวตนของไอนสไตน ทเขาใจแรงขบทสนองความอยากหร อเวทนาของมนษยวา มทงฝายดหร อฉนทะ และฝายไมดนนคอ ตณหา แมไมไดเปนชาวพทธและ

Page 12: Sarn SanSanook Jan2009

ส า ร แ ส น ส น ก มกราคม ๒๐๐๙

เชอวา ไมไดศกษาลกซงถงความเปนเหตปจจยในการปฏจจสมปบาท ดงทชาวพทธเราม โอกาสไดศกษา ไอนสไตนไดกลาวสรปทายปาฐกถาวาทงหมดทเขากลาวมาตองถอวาเปนเพยงความเหนของปถชนคนหนงและเปนพนฐานมาจากประสบการณสวนตวของเขาในสมยทเปนนกเร ยนและเปนคร สงทเรานาจะไดประโยชนจากความเหนของไอนสไตนนคอ การทบทวนบทบาทของโรงเรยนของไทยเราวาไดละเลยหนาททสำคญนหร อไม ซงถอไดวาท โรงเรยนเปนการศกษาในระดบสามญนนคอ อบรมกลบตรกลธดาของเราใหมพนฐานความรทางวชาการเพอเปนฐานการศกษาตอทางดานวชาชพจาก ป.1-ม.6 รวม 12 ป ปละประมาณ 230 วน เราจะเอาใจใส ในการบมเพาะพนฐานของจตใจทดงามสรางใหเดกมฉนทะใหเปนพลงในจตใจทจะสงผลใหเขามความสขในงานในอนาคตและมจตสำนกทสงตอสงคมมากกวาความเหนแกตวเองเปนใหญไดอยางไร การปฏรปการศกษาทผานมาเรากมวแตไปเนนปฏรปโครงสรางของระบบการศกษาตามมาดวยความวนวายของการประเมนการประกนคณภาพการศกษาทเนนวดไดแคระดบกระบวนการหร อ pro-cess การสอนวชาของคร เราจะทำอยางไร

ใหโรงเรยนเปนทฟมฟกฉนทะของเดก ถาทำได ในวงกวางเดกรนใหมเหลานกจะเตบโตมาอยางมการพฒนาและปลกเราใหมจรยธรรมในระดบจตใจมากขน สงคมไทยในอนาคตกจะเปนสงคมของคนรนใหมทมจร ยธรรมสงกวารนเราในปจจบนทปญหาเร องความพรองจรยธรรมเกดขนอยในวงกวางแทบจะทกระนาบของสงคม

๑๒

ทมา : ดำรง ลลานรกษ มหาวทยาลยแมโจ จากหนงสอพมพมตชนรายวน

Page 13: Sarn SanSanook Jan2009

๒๐๐๙ มกราคม ส า ร แ ส น ส น ก

บอกตอ

๑๓๒๐๐๙ มกราคม ส า ร แ ส น ส น ก

ในทสดเคร องเลนในสนามเดกเลนชนประถมกเสรจสมบรณทงสามชน เดกๆ ทกคนเลนกนทกครงทมเวลาวางดวยความสนกสนาน ทำใหผมสวนรวมทกคนรสกปลาบปลมใจในความสขของลกๆเหลอเพยงงานชนสดทายและสงทายการทำสนามครงน ททมผสรางทกคนฝากใหสารแสนสนกชวยบอกตอ นนกคอ รายรบ-รายจายทงหมดททกทานชวยกนลงทนลงแรงไป ทงเงนรบบรจาคจากนำใจของพอแมทกทานท ไดมา ๓๒,๒๗๕.๕๐ บาท กองทนหยอดกระปกสมทบมาอก ๑๐,๐๐๐ บาท สถานรไซเคลรวมสมทบดวยอก ๔,๐๐๐ บาท นทรรศการศลปะมอบเงนรายไดจากการประมลภาพ (หลงหกคาใชจายแลว) อก ๓๑,๓๐๐ บาท รวมทงสน ๗๗,๕๗๕.๕๐ บาท และกนำไปจายวสดอปกรณทำสนามทงหมด ๕๘,๐๓๐ บาท ทำใหเรามเงนเหลออย ๑๙,๕๔๕.๕๐ บาท เราจงปรกษากนวาจะนำเงนสวนทเหลอน ไปปรบปรงสนามเดกเลนอนบาลตอ และเกบไวสำหรบบำรงรกษาของเลนของเดกๆ ตอไป หากใครมความเหนดๆ ตองการนำเสนอ กบอกผานสารแสนสนกไดนะคะ พอเอยถงกองทนหยอดกระปกกเลยมคนสงสยวา เจากองทนหยอดกระปกนคลอดออกมาไดอยางไร และมตงแตเมอไหร เรากเลยตองทาวความเลาแจงแถลงไขนดหนอยวา เรมจากคณะครมความคดเหนวา มนกเรยนทมความจำเปนตองการการสนบสนนทางการเงนเราจะชวยเหลออยางไรด ในขณะทครมรายไดไมไดมาก รสกอยากจะชวยเหลอ โดยการหยอดประปกสะสมเงนคนละเลกนอย เพยงวนละ ๑ บาท กนาจะเปนไปได ตอมาไดมชาวตางชาตมาเยยมชมโรงเรยนและรสกประทบใจมาก มความประสงคทจะบรจาคเงน เพอเปนทนสนบสนนการศกษากบนกเรยนโดยบรจาคเปนเงน ๔๙,๕๐๐ บาท กองทนหยอดกระปกเพอลกหลานจงไดเรมตนขน เปนกองทนฯ อสระจากโรงเรยน มคณะกรรมการทงหมด ๕ คน คอ ครธนยชนก (แมเก), ครหนไกร (ครตอ), ครพจมาน (ครเก), ครบญสม (ครนท) และแมหนง (ธรการ) เปนผพจารณาอนมตรวมกน และนำเขาสทประชมคณะครอกครง วตถประสงคของกองทน คอ ๑. เพอบรรเทาความเดอนรอนของผปกครองทประสบปญหาเศรษฐกจ สขภาพ และอนๆ ๒. เพอใหเดกม โอกาสไดเร ยนการศกษาวอลดอรฟ ๓. เปดโอกาสใหมการชวยเหลอเกดขนในชมชนมทงการใหและรบโดยไมหวงผลตอบแทน หากใครอยากชวยบรจาคเงนสมทบเขากองทน สามารถหยอดวนละบาทกบเรา ไดทหนาหองธรการคะ

กองทนหยอดกระปก

Page 14: Sarn SanSanook Jan2009

ส า ร แ ส น ส น ก มกราคม ๒๐๐๙

สวสดคะเดกๆ คณครและผปกครองชาวแสนสนกไตรทกษะทกคน

กอนทครแมวจะเลาเร องราวทน ใหฟง ครแมวอยากขอบคณผปกครอง เพอนครและเดกๆ ทชวยเปนกำลงใจและสนบสนนการเดนทางมาเรยนวชายร ธมของครแมวในครงน

ทงท ใหกำลงใจและชวยเหลอกำลงทรพย ขอบคณมากคะเปนเวลา ๒ อาทตยแลวทครแมวมาอยท เมองเวยนนา ประเทศออสเตรย อากาศทนเร มเยนขน

บางวนหมอกลงจนแทบจะมองไมเหนบานขางๆ เลย บางวนลมพดแรงและบางวนฝนตก ใบไมตางๆ กำลงเปลยนส เปนสเหลอง สสม สแดง และตนไมบางตนใบกรวงลงมา ทำใหถนนเลกๆ ท ใชเดนขน ลง (เนนเขา) เพอจะไปรอรถเมล ปไปดวยใบไมสแดง

(ไมแน ใจวาเปนตนเมเปลทนเร ยกวา Der Athorn) ตลอดเสนทางดเงยบเหงา เพราะบานทกหลงจะปดประต เพอไม ใหอากาศเยนเขาบาน

และผคนหากไมออกไปขางนอกกจะเกบตวอย ในบาน ครแมวกเชนกน เมอเร ยนเสรจตองรบกลบบานทนท

อาทตยแรกทมาถง ในบานคณปามาเรยเยนมาก ครแมวหาาทเปดฮทเตอรไมเจอเลยตองทนอยหนาวๆ ไป ๒-๓ วน ในทสดกขอความชวยเหลอจากเพอนทเรยนดวยกน ตอนนฮทเตอรใชไดแลว วนแรกเมอมาถงเวยนนาครแมวกแบกสมภาระทงหมด ๔ ชน

หนกๆ ทงนน (หลงจากทสนามบนใหเอาออกไปบางสวนเพราะนำหนกเกนมากเลย) ขนรถไฟ รถเมลจนมาถงบานคณปามาเรย (เพอประหยดเงน ฮา..ฮา..ฮา) หลงจากเกบขาวของเสรจกไปรายงานตวท โรงเรยนยร ธมทนท

คณครท โรงเรยนกนารกมากซอขนมและชอคโกแลตมาเลยงดวย หลงจากคยเร องตารางเรยนเสรจแลว ครแมวกไปตลาดเพอไปซออาหารมาเกบไวทาน

วนแรกทเร มเร ยนซงมเพอนทเร ยนในชนเดยวกน ๓ คน ครไดนำเพลงของบารค และโมสารทมาใหฝก ฟงยากมาก เพราะมเร องของ Major, Minor โนตครงจงหวะ

ตอนแรกกงง แตพอฟงไปเร อยๆ กเร มดขน (แตกนกถงครมยเลย กลบไปคราวนจะขอใหครมยชวยสอนเร องน ใหหนอย) หลงจากนนเจอวชาปราบเซยน Speech Eurythmy เจอกลอน ๗ บท เปนกลอนของเกอเธท โดยใชรปแบบการเคลอนไหวท รดอรฟ ไดเขยนไว

เร องของครแมว๓๐ ตลาคม ๒๕๕๑

บอกตอ (เรองทสอง)

๑๔ ส า ร แ ส น ส น ก มกราคม ๒๐๐๙

Page 15: Sarn SanSanook Jan2009

๒๐๐๙ มกราคม ส า ร แ ส น ส น ก

แคฟงกลอนบทเดยวกยากแลว ยงตองเคลอนตามเสยงสน-ยาว และทำทาทางของมอตามเสยงท ไดยนอก ตรงนครบอกวาใหลองฟงและทำเอง รสกอยางไร ไดยนเสยงอะไร ใหลองทำทาเอง โดยครยงไมแปลและบอกความหมาย จนกระทงเลกเร ยนครได ใหทกคนลอกบทกลอนและรปแบบการเคลอนไหวลงในสมดของตนเอง เพอนทเร ยนดวยกนยงบอกวาบางคำเคากไมรวาแปลวาอะไร (แคบทเดยว เลนเอาอากาศขางนอกรอนไปเลย โดยไมตองใชฮทเตอร) ครแมวเรยนกบเพอนป ๓ วนองคาร พฤหส ศกร ๑๖.๐๐ เสารตงแต ๑๐ โมง จนถงตอนเยน ลมบอกไปวา ทกวน องคาร พธ พฤหส ตงแต ๑๐ โมงครแมวตองไปเรยนกบป ๒ ดวยซงมสมาชก ๖ คน รวมครแมวดวยกเปน ๗ คน กลมนคนเยอะทำใหเร ยนสนกและยงไมเครยดมากนก เพอนๆ ท โรงเร ยนนารก พยายามชวยแปลเปนภาษาองกฤษใหฟง แตตอนนครสงหามไม ใหแปลแลว ใหหดฟงภาษาเยอรมน เพอนกนารก ยมซดและหนงสอภาษาเยอรมนมาให เมอวนเสารทผานมา ครสวเอาเออร นดไปเรยนทฤษฎเร องโนตดนตรตอนเยน ครนารกมากพยายามพดภาษาองกฤษ แตสดทาย ทงผเร ยนและผสอนตองชวยกนแปลภาษาเยอรมนเปนภาษาองกฤษ วนองคารทจะถงกเชนกนครแมวตองไปเรยน อกวชาท ใชการพด ครจะชวยสอนใหเดยวๆ เพราะครแมวยงไมคนกบสำเนยงและภาษา และบางคำไมม ในภาษาไทย เพราะตอนทเร ยนในหองครใหลองฟงเสยงและทำทาทาง ซงยากมาก ทำใหวชานชากวาเพอนๆ

ตอนทครแมวมาเรยน พๆ ป ๔ กำลงขะมกขะเมน ฝกซอมและเรยนอยางหนก เพราะจะตองไปสอบเพอใหได ใบประกาศฯ ท Dornarch ประเทศสวสเซอรแลนด กบนกเร ยนยร ธมอกหลายโรงเรยน ดๆ ทกคนตนเตนมากและเครยดมาก วนท ๖ พฤศจกายนน มนกยร ธม ในเวยนนารวมตวกนแสดงยร ธม ใหกบนกเรยนโรงเรยนหหนวกฟงดวย คณครบอกวาเคาทำมาทกป เพอเปนวทยาทาน ครทกคนจะมารวมตวกนหลงเลกสอนและฝกซอมมาเปนเดอนๆ เลย สวนวนท ๑๔ พฤศจกายนนมการแสดงอกเกยวกบการระลกถงอะไรบางอยางไมแน ใจ และวนท ๖ พฤศจกายน จะมนกยร ธมจากประเทศฮอลแลนดมาจด Work shop กบนกเรยน ตงแตเชาถงบาย หลงจากนน กเร ยนตอ

ทราบมาวาครนำคางปวย ขอใหครนำคางหายเรวๆ นะ จะสงกำลงใจและความเยนจากทน ไปให ตอนนอากาศทนเยนคะ มฝนตกดวย หากไมสงเกตแทบจะมองไมเหนละอองฝนเลยคะ ฮทเตอรบานคณยายไมทำงานอกแลว แตกไมหนาวเหมอนอาทตยแรก

๑๕

ครแมว

๒๐๐๙ มกราคม ส า ร แ ส น ส น ก

Page 16: Sarn SanSanook Jan2009

เมอวนเสารท 24 มกราคม 2552 ทผาน ออและผปกครองอกจำนวนหนงไดมโอกาสเขาประชมของชมรมผปกครอง ในหวขอเร อง “มธยมปลาย” เลยเกบตกเร องดๆ มาเลาสกนฟงนะคะ เร องมอยวา “เราจะมมธยมปลายท โรงเรยนแสนสนกไตรทกษะแนนอน”ฟงแลวเปนไงกนบางคะ แหม อยากใหทานผปกครองอนๆ ไดเขามาฟงและสมผสอารมณและความรสกในชวงเวลานนจงคะ มนทำใหเราฮกเหม มนใจเตมรอย เปยมไปดวยความหวงและพลงศรทธาในการทชวยกนทำมธยมปลาย เอาเปนวากอนททานจะคดวาออจะเพอฝน หร อฝนหวานไปหร อเปลา ออจะเลาใหฟงกอนกแลวกนคะ วาทำไม อะไร ทำใหออฮกเหมขนาดน แตวาเร องมนยาว..........คะเพราะคยกนตงหลายชวโมง เอาเปนวา ออเลาคราวๆกบขอหยบยกบางสวนทพอฟงแลวเกดความรสกวา ใชเลย....นแหละ.... เอามาแบงปนนะคะ พอเราเรมนงคยกน พอตนกเลาใหฟงถงทมาและท ไปวาทำไมควรจะมมธยมปลายทแสนสนกไตรทกษะแหงน ถาอยากรวาพอตนวาอยางไรบาง ไมขอบอกตอนนคะ เอาไว ใหพอตนเลาเองอกรอบดกวา แตขอบอกวาฟงแลวทำใหรสกวา เดกๆ ควรจะไดเร ยนมธยมปลายทน และจะไดเร ยนแนนอนเพราะอยางนอยกมพอแมกลมหนงทลงมอทำอยางจรงจงแลวถงแมวา แทนสกล ลกชายของพอตนจะไมไดเร ยนมธยมปลายทน แตพอตนกจะชวยทำให

เกบตกมา....บอกเลา เพอ กาวตอ

“เราจะมมธยมปลายทโรงเรยนแสนสนกไตรทกษะแนนอน”

บอกตอ (เรองทสาม)

๑๖ ส า ร แ ส น ส น ก มกราคม ๒๐๐๙

Page 17: Sarn SanSanook Jan2009

๒๐๐๙ มกราคม ส า ร แ ส น ส น ก

โดย แมออ (ป. 6 ,ป.4 )

เดกป. 6 รนน ไดเร ยนตอมธยมปลายทน แลวกบอกวา ตอนนมทมทำงานแลว ประกอบไปดวยผปกครองหลายทานทมาชวยในงานหลายดาน แลวแมแหมมกพดเสรมวา ตอนนคณะทำงานไดเร มงานไปแลวบางสวนโดยไดประสานกบทางโรงเรยนและคณปา จงไดพบวาทางโรงเรยนและคณปาเองกไดตระเตรยมงานไวแลวเหมอนกน ไมวาจะเปนเร องหลกสตร แบบผงอาคารสถานท สรปแลวกคอทงฝายผปกครองและโรงเรยนไดรวมมอรวมใจกน โดยมเปาหมายเดยวกนในการทำมธยมปลาย นอกจากนแมเปาะไดพดเสรมใหฟงถงบทความในหนงสอพมพ “ไทย โพสต” หนา ๔ ฉบบวนท ๒๓ มกราคม ๒๕๕๒ ชอ ระพเสวนา มหกรรมขยบ “แกน” สงคม ซงในเนอหาของบทความน ไดพดถงเกยวกบเร องการศกษา และมขอความทนาสนใจมากคอ “ปญหาใหญ!!!....เดกมธยมไมหวเราะ” ซงออคดวาวนหลงแมเปาะคงจะไดเลาเร องน ใหพวกเราฟงกนอกครงคะคำพดของแมเปาะวนนนทำใหทกคนในทประชมเกดกำลงใจและฮกเหมเปนอยางมากในการทำมธยมปลาย เพราะแมเปาะไดพดถง Spirit of Pioneer ซงไมไดหมายถงเฉพาะพอแมหร อเดกๆ ทจะตองขนชนมธยมปลายเปนปแรก แตหมายถงพวกเราทงโรงเรยน ท ไดอยรวมกนในชวงเวลาเดยวกนน ไมวาลกของเราจะอยชนไหนกตาม เรากเปนสวนหนงของชวงเวลาสำคญนแลวเราจะรรอชาทำไม จบมอกนและรวมเปนสวนหนงของการทำงานทยงใหญและมคาสำหรบเราและลกๆ ของพวกเรากนเถอะคะ ทสำคญกวานน เรามครมธยมปลายแลวอยางนอยในขณะน ๑ คนคะ กแมเปาะไงคะ ซงประกาศตวแลววาจะเปนครสอนประวตศาสตรในชนมธยมปลาย อยางนแลวพวกเราพอแมทกคน มาชวยกนเถอะคะ เพราะเราจะไมเปนแคคนมองและรอคอยใหเร อลำนขามฝงมาหาเราใชไหมคะ แตเราจะชวยกนทงลาก ทงจง ทงผลก และดนใหเร อของเราขามฝงดวยมอของเราเอง และเมอวนนนมาถง พวกเราและลกๆ คงภม ใจในความสำเรจทเกดจากพลงแหงความรวมมอรวมใจน

๑๗

Page 18: Sarn SanSanook Jan2009

สวสดจา พอแมพนองอนเปนทรกทกทาน หนอนอวนฉบบนมาพรอมกบความเศราสลดหดห ใจ เฮอ..เฮอ..เศราและเศรา จะไม ใหเศราไดไง ปนนอกจากหนอนอวนจะอายมากขนแลว นำหนกยงหายไปตงหลายกโล ทงๆ ทกนสะบนหนแหลกซะขนาดน ไมรวาหนอนอวนมพยาธอย ในทองหร อเปลา เดยวคงจะตองไปหายาถายพยาธมากนซะแลว นองๆ เพอนๆ ทมอาการแบบหนอนอวนอยาไดวางใจนะจะ ลองไปหายาถายพยาธมากนด เอ...หร อเราตองไปปรกษาหมอนะ อม..คดกอน..คดกอน..

เอาละ..เอาละ..ทงเร องปากทองไวกอน มากระจายขาวกอน เดยวจะมคนวาหนอนอวนละเลยตอหนาท เอาเร องหองความรกเขาไปเทยวสวนรถไฟกนมาเมอ ๑๕ ม.ค.กอนเลย ไดยนมาวาเขาพากนปนจกรยานสนกสนานมากๆ อกทงยงไดไปนงระบายสลงบนเสอตวสวยบนสนามหญานมๆ บรรยากาศเยนสบายทามกลางสายลมแสงแดดอกดวย ถาใครอยากเหนฝมอพๆ หองความรกกแวะไปขอชมกนทหองเอาเองนะจะ ออ..ถาจะกรณาถอยานวดแกปวดขอไปฝากคณครกดนะจะ ประมาณวา เดกสนก แตผ ใหญทกขระบมจา ฮา...ฮา...ฮา...

ถดมาวนพฤหสบดท ๒๒ ถง วนเสารท ๒๔ ม.ค.พๆ ป.๖ ทง ๒๑ ชวตเขากจะไปออกคายภาษาองกฤษกนท บานปา รมเขอน จงหวดนครนายก โดยมครบวบนำทม ตามดวยครนกหวด พกลา พฟลอร และพนนเคอะ งานน ไดยนมาวาทกคนจะตองพดภาษาองกฤษกนตงแตลอรถเรมหมนไปจนจบคายเลยจา หนอนอวนเอาใจชวยพป.๖ ทกคนนะจะ ส..ส..สโวย...

กจกรรมแสนสนก

๑๘ ส า ร แ ส น ส น ก มกราคม ๒๐๐๙

Page 19: Sarn SanSanook Jan2009

๒๐๐๘ พฤศจกายน - ธนวาคม สารแสนสนก

และกมาถงกจกรรมสำคญของเดอนน นนกคอ งานตรษจน ทปนคณครจดใหมกจกรรมสองวน คอ วนศกรท ๒๓ กบ วนจนทรท ๒๖ ม.ค. โดยเรมทวนศกรคณครและเดกๆ จะไหวเจาตรษจนกนตอน ๑๐.๐๐ น. หลงจากนนกเชดมงกรกนตอใหสนกไปเลยจา พอวนจนทรเรากจะไดดกรรมวธผลตเสนกวยเตยวแบบจนโดยกกคนจน(ซงเปนเพอนของครหลอจง)มาทำกวยเตยวหมแดงใหเดกๆ ดกนแบบสดๆ และทานเปนอาหารกลางวนดวย งานนรบรองอมอรอยแน และหนอนอวนกจะวนเวยนอยใกลๆ ไมพลาดแนนอนจา

สวนเร องสนกปดทายเดอนแหงวนครนกคอ การออกไปเทยวและฝกงานในฟารมววของพ ป.๔ ทศนยวจยและพฒนาการผลตนม และเขาชมโดมผเสอ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตกำแพงแสน จงหวดนครปฐม วนจนทรท ๒๖ ถง วนเสารท ๓๑ ม.ค.นจาออ..สำหรบคนทหวงวาพป.๔ จะไมไดกนกวยเตยวหมแดง หายหวงไดเลยจะ เพราะวาเขาจะกนกวยเตยวกอนแลวคอยออกเดนทางจา อย...อย...มวแตเมาทเพลน รบไปหาชามใสกวยเตยวหมแดงกอน เพราะคณครบอกมาวาใหเดกประถมทกคนเตรยมชามกวยเตยวกบตะเกยบมากนกวยเตยวดวย หนอนอวนรบไปหากอนนะ เดยวอดกน บาย...บาย....

๑๙

Page 20: Sarn SanSanook Jan2009

เรองเลา ในวนพเศษ

เมอเอยถงคำวา “อาจารย” หร อ “คร” เปนอกคำทมความคดแตกตางกนออกไป บางคนคดครทดๆ ถอไมเร ยวใสแวนตาหนาๆ ยนรอเดกนกเรยนทมาสาย หร อบางคนอาจคดเปนคณครผมจตใจดราวกบนางฟา ฯลฯ แตถงยงไง จะเปนนางฟาหร อแมมดเคากยงเปนครของเราทคอยสอนหนงสอหร อบางครงกอาจจะสอนเร องราวตางๆ ท ไมไดเกยวกบหวขอการเรยนการสอน แตเปนอะไรทพวกเราฟงแลวรสกสนกไปกบสงทครกำลงเลา แถมยงไดความรเพมอกดวย บางครงเดกนกเรยนบางกลมกคดวาครคนนลำเอยงเดกคนนน แตพอมาคดดดๆ มนกลบไมเชงลำเอยง แตแคเอนด และดแลลกศษยเทานนเอง แตแคดแลทละคน เพราะครกเหมอนมนษยทกคนทมแค ๒ มอ ไมไดม ๑๐ มอ เหมอนทศกณฑ ถาสมมตวาครม ๑๐ มอ กคงดแลพวกเราพรอมกนทกคน แตอาจจะไมไดดแลอยางด สม ๒ มอ ดแลเดก ๑ คนยงดกวาอก นเลยทำใหพวกเรา (บางคน) ไดเปลยนความคดเปนอกแบบหนงทนท สดทายความหมายของคำวา “คร” กเปรยบเสมอนผ ใหทยงใหญนนเอง

“กลวยไมออกดอกชา..........................ฉนใด การศกษายอมเปนไป..........................เชนนน แตออกดอกคราวใด...........................งามเดน งานสงสอนปลกปน.............................เสรจแลว แสนงาม”

ศาสตราจารยหมอมหลวงปน มาลากล

ปชนยบคคลในวงการศกษา : ผประพนธ

คร

๒๐ ส า ร แ ส น ส น ก มกราคม ๒๐๐๙

Page 21: Sarn SanSanook Jan2009

๒๐๐๙ มกราคม ส า ร แ ส น ส น ก

ชวงเดอนธนวาคม ผมตองเรยนการถายภาพขาวดำกบพอกฤษ พอกฤษถามวา พวกผมอยากทำกลองเองไหม พวกผมตอบตกลง พอกฤษเอาแบบกลองถายรปรเขมมาใหผมกบแทนสกล ผมใชเวลาประมาณ ๔ วนในการถอดแบบ เลอยไม ประกอบและทาส ผมด ใจมากททำเสรจทนเวลา วนตอมา พอกฤษพาพวกผมไปลองกลองทสนามใหญ เราใชฟลมโพลารอยดทดสอบดมมกลองภาพทเราจะถาย แลวเราจงถายจรง โดยใชฟลมขาวดำรนเกา ๑๐๐T-MAX ใส ในแมกกาซน เมอเราเลอกมมแลวจงดงแผนพลาสตกออก ดงเทปทปดรเขมขางหนาออก ๑๐ วนาทจงปดรกลอง หลงจากนนเราเอาฟลมมาลาง กรรมวธยาก ตองควบคมอณหภมนำยาและเวลาเราอดภาพในหองมดททำขนเองหลงหองเรยนของเรา ตอนทอดภาพ ขณะทภาพคอยๆ ปรากฏขน ผมตนเตน เปนครงแรกทผมลางอดรปเอง ภาพออกมา Fog นดหนอยทำใหภาพบางสวนหายไป ถงอยางไรผมกยงรสกดท ไดถายภาพและอดภาพเอง ผมลองแกไขกลองถายรปของผม และนำมนไปถายภาพทเชยงใหมตอนผมไปเทยว ยงไมรวาสงทแกไขจะชวยอะไรไดบางหร อเปลา มนจะชวยใหดขนหร อแยลง คงรหลงจากผมลางอดรปเสรจเร ยบรอยแลว สสถา.....บานเรยนมธยม

กลองถายรปตวแรกของผม

๒๑

Page 22: Sarn SanSanook Jan2009

สารแสนสนก พฤศจกายน - ธนวาคม ๒๐๐๘๒๒ ส า ร แ ส น ส น ก มกราคม ๒๐๐๙๒๒

Page 23: Sarn SanSanook Jan2009

๒๐๐๙ มกราคม ส า ร แ ส น ส น ก ๒๓

“เดกเรยนรจากผทอย ใกล” หากอยกบคำวจารณการตำหน เดกจะรรประณามการหยามหยนหากเผชญความกาวราวไมเวนวน เดกจะหนมาตอกรไมนอนใจ หากเดกถกถากถางอยางเยยเยาะจะใจเสาะเพาะความอายเปนนสย หากไดรบความอจฉาระอาใจ จะหวนไหวในสงผดนจนรนดร หากเดกพบขนตธรรมของผ ใหญจะฝกใจใหอดทนไมหนหน หากกระตนใหกลาสรฝาฝน จะเชอมนไมพรนพรงซงผองภย หากไดนบรางวลคำสรรเสรญจะจำเรญความชนชอบขอบคณได หากไดรบความเปนธรรมฉำหทยคงม ใจยตธรรมหนนนำทาง หากไดรบความอบอนหนนดวงจต กคงคดศรทธาตอชวตบาง หากผ ใหญยอมสดบรบชทาง เดกคงสรางความชนชอบมอบแก ใจ หากผ ใหญเปดใจรบนบเปนมตร แมนอยนดคงพบรกในโลกได โปรดมาชวยสรางสรรคอนอำไพ นอมนำใจเยาวชนเปนคนด

ปกหลง

Page 24: Sarn SanSanook Jan2009

๒๒๖ ถนนประดษฐมนธรรม แขวง/เขตวงทองหลาง กทม.๑๐๓๑๐

โทรศพท ๐-๒๕๕๙-๓๔๔๖, ๐-๒๕๓๐-๗๗๙๐-๑

e-mail: [email protected], http://www.tridhaksa.ac.th

Children Learn What They Live

If a child lives with criticism, he learns to condemn.

If a child lives with hostility, he learns to fight.

If a child lives with ridicule, he learns to be shy.

If a child lives with shame, he learns to feel guilty.

If a child lives with tolerance, he learns to confidence.

If a child lives with encouragement, he learns to confidence.

If a child lives with praise, he learns to appreciate.

If a child lives with fairness, he learns to justice.

If a child lives with security, he learns to have faith.

If a child lives with approval, he learns to like himself.

If a child lives with acceptance and friendship, he learns to find love in the world.

Dorothy Law Nolte ดร.ชยยง พรหมวงศ

ถอดความจาก Children learn what they live. จากหนงสอ “เดกไทย” บรรณาธการ : ศรวงศ หะวานนท

จดทำโดย : โรงพยาบาลเดก กรมการแพทยกระทรวงสาธารณสข กรงเทพฯ สำนกพมพกรงเทพเวชสาร : ๒๕๒๕