saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e....

113
saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle sazogadoebriv-literaturuli yovelTviuri Jurnali gamodis 1966 wlidan #2 2015 weli

Transcript of saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e....

Page 1: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

saqarTvelos usinaTloTa kavSiri

sinaTle

sazogadoebriv-literaturuli yovelTviuri Jurnali

gamodis 1966 wlidan

#2 2015 weli

Page 2: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

2

mTavari redaqtori amiran RoRaZe

saredaqcio kolegia: Tamila abaSia, nino asaTiani, tristan gurCiani, cira gagulaSvili (redaqtori) nodar mamacaSvili, revaz tatalaSvili, nazi uSikiSvili.

teq. redaqtori nino qaCliSvili korespondenti revaz tatalaSvili tiflokoreqtori nanuli TamazaSvili stilisti-koreqtori eTer kaxiaSvili kompiuteruli uzrunvelyofa xaTuna gogiZisa ydis dizaini giorgi jvarSeiSvilisa

gamomcemeli simon gogiZe

yuradReba! redaqciis pozicia zo-gierT SemTxvevaSi, SesaZloa, ar da-emTxves avtorTa Tvalsazriss.

redaqciis misamarTi: Tbilisi 65, rusTavis gzatkecili #20 telefoni: 240_38_74 Email [email protected]

Page 3: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

3

avTandil gafrindaSvili zedaznidan kedlebs SerCeniaT sanTlis suni, Tvali garTulia mziT da mzeriT, qveviT mcxeTa moCans danisluli, mzesTan marto rCeba zedazeni... nisli bavSviviT wevs tyis mklavebze, askilebi Rims ver ikaveben _ mcxeTeli gogosaviT icinian, hoida, ra kargi sicilia! es xom mamulis sicilia, am sicils uReliviT Semovidgam qedze da, viTom arc mivlia, qalaqSi fexmardad Semovitan!..

Page 4: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

4

nomerSia:

kacad maSin xar saqebi r. tatalaSvili _ axali proeqtiAAA5 Strixebi portretisaTvis n. asaTiani _ `sibere damaxinjebuli bavSvobaa~ (interviu)AAAAAAAAAAAAAAAAA12 kavkasieli xalxebi r. TofCiSvili _ yumuxebiAAAAAAAAA26 literaturuli gverdi debiuti s. goderZiSvili _ leqsebiAAAAAAA37 m. demetraSvili _ novelebiAAAAAAA42 ernst Teodor amadeus hofmani _ pa-tara caxesi cinoberad wodebuli (moT-xroba _ gagrZeleba) _ Targmani ger-manulidan o. xuciSvilisaAAAAAAAAAAA57 religia wm. svimeon axali RvTismetyveli _ samgvari locvis Sesaxeb _ Targmani Zveli berZnulidan m. induaSvilisaA74 sakiTxavi bavSvebisaTvis T. fxakaZe _ globusas da lukas Tav-gadasavali (zRapari _ gagrZeleba)AA94 es sainteresoa sxvadasxva (internetmasala)AAAAAAAAA109

Page 5: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

5

kacad maSin xar saqebi

revaz tatalaSvili

axali proeqti

kacobriobis istoria Tavisi ganviTa-rebis TiTqmis yvela etapze savsea ZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT. Tumca, msgavsma movlenebma cxovrebis dRevandel pirobebSi kidev ufro in-tensiuri xasiaTi miiRo. Cveni interesis sferos, bunebrivia, warmoadgens farTo sazogadoebriobis damokidebuleba da urTierToba SSm pirebTan. ukanasknel wlebSi presisa da eleqtronuli mediis sxvadasxva sa-Sualebebidan xSirad gavigonebT am-gvar gamoTqmebs: SSm pirTa integracia, SSm pirTa dasaqmeba, maTi socialuri dacva da a. S. Tavidan, msgavsi gamoT-qmebi mxolod lozungur xasiaTs ata-rebda, SemdgomSi ki, rogorc saxel-mwifo sturqturebma, aseve kerZo da sxva arasamTavrobo organizaciebma met-naklebad sworad gaiazres maTi au-

Page 6: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

6

cilebloba da mniSvneloba. TandaTa-nobiT gadaidga Sesabamisi nabijebic, ganxorcielda mravali proeqti, Tum-ca, es yovelive, rogorc ityvian, zRva-Si wveTia. SSm pirTa SesaZleblobebis maqsimalurad warmoCena, maTi CarTva sazogadoebisa da saxelmwifos samsa-xurSi erTob ucilobeli da saSuri saqmea, _ rogorc amboben: `samkali friad ars~. da ai, amasobaSi nel-nela mTavar saT-qmelsac mivuaxlovdi, Cemo Zvirfaso mkiTxvelo! rogorc zemoT vTqvi, am ukanasknel wlebSi SSm pirebTan da-kavSirebuli (da, ra Tqma unda, maT Soris usinaTloebTanac) mravali sain-tereso proeqti ganxorcielda. amje-rad minda ufro vrclad mogiTxroT im uaxlesi proeqtis Sesaxeb, romelic ama wlis ianvarSi daiwyo da ro-melSic, sxva kategoriis SSm pirebTan erTad, aqtiuri monawileoba miiRes usi-naTloebmac. Cemi azriT, es wamow-yeba imdenad uprecedentoa, rom masze yurad-Rebis gamaxvileba namdvilad Rirs. saqarTveloSi, sxva mraval arasam-Tavrobo organizaciasTan erTad, fun-qciobs kidev erTi, romelsac `erudi-

Page 7: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

7

ciis saxli~ hqvia. am, erTob origi-naluri saxelis mqone organizciam mimdinare wels Zalian saintereso proeqti SeimuSava. misi mizania, qar-Tuli vikipediis gaZliereba da kidev ufro gamravalferovneba. internetmomxmarebels kargad moex-seneba, rom vikipedia inteleqtualuri da enciklopediuri xasiaTis saiti gax-lavT. am mxriv, qarTuli vikipedia dResdReobiT gacilebiT ufro sustad gamoiyureba, vidre _ rusuli an sxva mowinave evropuli qveynebisa. am xar-vezis aRmosafxvrelad `erudiciis saxlma~ gadawyvita qarTvel inteleq-tualTa gaaqtiureba, is ki ara da _ arc meti, arc naklebi, inteleqtual SSm pirTa SesaZleblobebis gamoyene-bac. mkiTxveli uTuod dameTanxmeba, rom yoveli kargi da saintereso proeqti Tu idea myari finansuri uzrun-velyofis gareSe wylis Toxnaa da sxva araferi. hoda, bevri rom ar ga-vagrZeloT, am proeqtsac gamouCnda patroni, _ misi dafinanseba saqarTve-los sportisa da axalgazrdobis saq-meTa saministros axalgazrdobis mar-

Page 8: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

8

Tvis departamentma iTava. am departa-mentsa da mis xelmZRvanelze qvemoT ufro dawvrilebiT visaubreb. inteleqtualur SSm pirTa gamosav-lenad moewyo konkursi, romelic or etaps moicavda: pirveli turi da me-ore turi. pirveli turi msurvelis CV-s da samotivacio werilis gagzav-nas iTxovda da masSi 40 SSm piri monawileobda. Jiuris gadawyvetile-biT, 40_dan mxolod 16 aplikanti ga-davida meore turSi. konkursis pi-robebis Sesabamisad, meore turi gaci-lebiT ufro rTuli da saintereso aRmoCnda. organizatorTa moTxovniT, monawileebs sakmaod SemWidroebul va-debSi unda moemzadebinaT moculobi-Ti statia cnobili germaneli mwer-lis _ herman heses _ Semoqmedebis Se-saxeb. im 16 monawiledan, romlebic meore turSi moxvdnen, 7 Cveni kavSiris wev-ria. meore turis Sedegebis Sejamebis mixedviT, Jiurim gamarjvebulad 8 pi-ri gamoacxada, maT Soris, 4 usinaT-loa. eseni arian: nodar mamacaSvili, guranda jamaTaSvili, zaza adanaia da esma gumberiZe. minda gulwrfelad mi-

Page 9: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

9

vuloco maT es warmateba. CemTvis bo-lomde jer kidev dauzustebeli in-formaciiT, proeqtis moqmedebis xan-grZlivoba 4 Tvea. organizatorebi am proeqtSi dasaqmebulebs vikipediisa-Tvis sxvadasxva Temaze ramdenime ma-salas SeukveTaven da maTi yovelTvi-uri anazRaureba, savaraudod, TveSi 250 lari iqneba. imis miuxedavad, rom es samuSao metad rTulia, me mjera Cveni megobrebisa da Rrmad var darwmunebuli, rom isini am samuSaos Tavs gaarTmeven. proeqtis damfinanseblebs arc is 8 aplikanti darCeniaT uyuradRebod, romlebmac meore turi ver gadalaxes. maT Sorisac arian Cveni warmomad-genlebi, kerZod: stanislav cibulski, nino qaCliSvili da cira gagula-Svili. departamentis xelmZRvanelma, batonma nugzar kandelakma isinic daa-imeda da dahpirda, rom momavalSi maT dasaqmebasac Seecdeboda axal proeq-tebSi an sxva damatebiTi resursebis moZiebis meSveobiT. manve gaiTvalis-wina, rom axalgazrda totaluri usi-naTlos _ stanislav cibulskis _ da-saqmeba misTvis sruliad axal gare-

Page 10: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

10

moSi Zalze garTuldeboda specialu-ri xmovani programis gareSe da or-ganizatorebs am proeqtSi gamarjve-bulTa dasaqmebisas e. w. rvas plus erTi formatis gamoyeneba urCia. es ki imas niSnavs, rom aw ukve amoqmedebul proeqtSi, dasaqmebul oTx usinaTlos-Tan erTad, dasaqmdeba mexuTec, rac, TavisTavad, misasalmebeli faqtia. imisaTvis, rom zemoxsenebuli konkur-si ufro gamWirvaled warmarTuliyo, proeqtis organizatorebma Sedegebis Sejamebisas damkvirvebelTa saxiT mi-iwvies warmomadgenlebi SSm pirTa sakiTxebze momuSave sxvadasxva arasam-Tavrobo organizaciebidan. saxel-dobr: giorgi alaviZe (`xelmisawvdomi garemo yvelasaTvis~), gia jvarSei-Svili (`vimegobroT~), irina inasariZe (`anika~) da sxvebi. am statusiT usi-naTloTa kavSirs warmoadgendnen: laSa caiSvili da irma CixlaZe. ukve aRvniSne, rom es proeqti spor-tisa da axalgazrdobis saqmeTa sami-nistros axalgazrdobis marTvis de-partamentma daafinansa. es departamen-ti da misi xelmZRvaneli, batoni nug-zar kandelaki, bolo ori welia, Zal-

Page 11: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

11

ze did yuradRebas iCenen SSm sport-smenTa da xelovanTa mimarT. nugzar kandelakis humanuroba da kacTmoyva-reoba masTan pirveli SexvedrisTanave sacnauri Seiqna yvela CvenganisaTvis. zemoTqmulis dasadastureblad sakma-risi iqneba misi da misdami daqvemde-barebuli departamentis mier ganxor-cielebuli proeqtebisa da Ronis-Ziebebis miaxloebiTi CamonaTvalic ki: dafinansda usinaTloTa dramatuli Te-atris ori speqtakli, gamoica erTob-livi albomi, romelSic Sesulia usinaTlo momRerlebis mier saqveynod aRiarebul SemsruleblebTan erTad namReri hitebi, brailis SriftiT da-ibeWda religiuri literaturis ram-denime nimuSi, dafinansda mravali sportuli RonisZieba rogorc qveynis SigniT, aseve qveynis gareT SSm sport-smenTa monawileobiT. SSm pirTa komunikacia da integracia danarCen sazogadoebasTan gacilebiT ufro gaioldeba, Tuki Cven gverdiT xSirad iqnebian iseTi Rirseuli ada-mianebi, rogoric nugzar kandelakia. swored aseTi kacebi unda idgnen eri-sa da saxelmwifos samsaxurSi, adamia-

Page 12: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

12

nebi, romelTac cxovrebiseul kredod didi ilias ukvdavi sityvebi gauxdiaT: `kacad maSin xar saqebi, Tu es wesi wesad darge: yovel RamiT Sens Tavs hkiTxe, _ aba, dRes me vis ra varge~. Strixebi portretisaTvis

nino asaTiani

`sibere damaxinjebuli bavSvobaa~

albaT, literaturuli nawarmoebe-bis wakiTxvis Semdeg bevr Tqvengans CemsaviT gasCenia survili, axlos ga-ecno konkretuli mwerali Tu poeti. qvemoT waikiTxavT, intervius adami-anTan, romlis moTxrobebsac wilad xvdaT bedniereba ara mxolod Jurnal `sinaTlis~ mkiTxvelebisaTvis, aramed farTo sazogadoebisTvisac gamxdariy-vnen cnobilni. 2011 wels moTxroba `wyurvilma~ miiRo specialuri prizi; `daWrilis simRera~ ki _ 2012 wels da-jildovda revaz inaniSvilis saxelo-bis meore premiiT. 2004 wels 202-e sa-jaro skola-pansionsa da 2013 wels su

Page 13: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

13

kavSiris kulturis centrSi moewyo misi literaturuli saRamoebi. 1998 wlidan dRemde su kavSiris kulturis centris vaJTa vokalur ansambl `krwanisis~ wevria; galobs qvemo foniWalaSi mdebare wm. Tamar mefis saxelobis eklesiaSi.

respodenti Tavad warsdgeba Tqven winaSe: _ zurab (tristan) gurCiani, davibade kodoris xeobaSi, sofel aJaraSi 1952 wlis 1-l maiss. mravalSviliani oja-xis meSvide, nabolara Svili var. mxedveloba ori wlis asakSi davkarge. amis mizezi batonebze TandarTuli ga-cieba gaxldaT. eqvsi kviris ganmavlo-baSi cdilobdnen eqimebi Cems gadar-Cenas. davamTavre Tbilisis usinaTlo bavSvTa saSualo skola-internati. myavs meuRle, sami Svili da jerjerobiT xuTi SviliSvili. _ ras ityvi mSobliur sofelze? _ rogorc yvela sofeli, isic lama-zia, _ mTis kalTazea Sefenili da sa-ucxoo tyis landSafti akravs. samwu-xarod, amJamad okupirebul zonaSia. dedaCemis saflavic ki aRar minaxavs. ase mgonia, iq darCenili micvale-

Page 14: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

14

bulebi miusafrebi da martosulebi arian. _ ar giWirda usinaTlo bavSvs mTian sofelSi cxovreba? _ ara. Txilamurebze dgomaSi da ve-losipediT gadaadgilebaSi arafriT Camouvardebodi Tanatolebs, zogjer vjobdi kidec. _ Sens meore saxelze ras gvetyvi? _ dabadebisTanave zurabi damarqves. winaT soflebSi gvian gascemdnen xolme dabadebis mowmobebs. oTxi Tvi-sa viyavi, mamaCemi soflis sabWoSi rom wavida mis asaRebad. Tavmjdomare meg-reli kaci yofila da imas uTqvams: tristani CavuweroT, Zalian momwons es saxelio. mamam xaTri ver gautexa. skolaSi rom mivedi, maSin Sevityve amis Sesaxeb. _ ar gagiZnelda mSoblebisagan moSorebiT swavla? _ mTasTan ganSoreba ufro gamiZnel-da. guli sevdiT mevseboda. sul uhae-robas vuCiodi, _ maswavleblebi ver xvdebodnen Cems wuxils, Ria fan-jarasTan damayenebdnen da metyodnen, aq ideqi haerzeo. _ qalaqeli bavSvebisagan riT gamoi-

Page 15: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

15

rCeodi? _ gamousvleli viyavi, dRes rom `goims~ eZaxian, swored iseTi. _ usinaTloTa skolis Sesaxeb ro- gor Seityve? _ soxumSi yofnisas erTi axalgaz-rda gogona gamogvecnaura _ dodo ja-naSia. maSin is 25 wlisa iqneboda, _ gviTxra: im skolaSi iseTi kargi gare-moa, bavSvs suli gaunaTdebao. albaT, axla devnili iqneba is dalocvili. Tu gardacvlilia, RmerTma gaanaTlos misi suli! Tu ram kargi maqvs, skolam momca. mamaCems ar vemetebodi qalaqSi gadasaxvewad, magram, bedad, Cemi Zma Cairicxa samedicino institutSi da ufro daimedebulebma gamomiSves. _ soflis skolaSi Seyvanaze mSob-lebs ar ufiqriaT? _ sabednierod, ara, Torem iq TeTri yvaviviT viqnebodi. 60-iani wlebis sko-la ki ara, dRevandelic ar aris mzad usinaTlo moswavlis misaRebad da, albaT, karga xans arc iqneba. ase ad-vili mosagvarebeli rodia inkluzi-uri swavlebis danergva, _ teqnikur mxares rom Tavi davaneboT, mTeli ri-gi fsiqologiuri faqtorebia gasaTva-

Page 16: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

16

liswinebeli, raTa isedac SezRuduli SesaZleblobis mqone bavSvs fsiqika ar dauziandes. _ sazogadoebaSi gavrcelebuli az-ris Tanaxmad, qvemo foniWalaSi usi-naTloebis kompaqturma Casaxlebam isi-ni sazogadoebas mowyvita da izola-ciaSi moaqcia. amitomac ganuviTardaT mxedvelebs mcdari warmodgenebi. Sen, rogorc iq macxovrebeli, rogor uyureb am sakiTxs? _ qalaqis sxvadasxva ubnebSi mcxov-rebi usinaTloebi namdvilad ar arian `izolirebulebze~ ukeTes mdgomareo-baSi. piriqiT, maT metad uWirT. qvemo foniWalaSi usinaTloTaTvis Sedare-biT adaptirebuli garemoa da bevri Cvengani damoukideblad moZraobs maRaziebsa Tu sxva adgilebSi. usinaT-loTa gadaadgilebis problema, mgoni, yovelTvis arsebobda da kvlavac iar-sebebs, da amitomac moxda maTi Casax-leba saamqroebTan axlos, sadac isini muSaobdnen. metsac vityvi, dResac bev-ri usinaTlos TavSesaqcevi erTad-erTi saSualeba wignia. samwuxarod, biblioTekidan wignebis gatana cotas Tu uxerxdeba, masTan daSorebis gamo.

Page 17: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

17

zogs aravin hyavs, visac momsaxurebas sTxovs. es finansebTanacaa dakavSire-buli. usinaTloTa ojaxis wevrebs xSirad ar scaliaT maTTvis. ra Tqma unda, calkeul usinaTloebs ar vgu-lisxmob, vinc damoukideblad gadaad-gilebas axerxebs. Tumca arc isini ga-daadgildebian Sor manZilze mTlad damoukideblad. Cems magaliTze mogax-senebT: erTxans zemo foniWalaSi mo-mixda cxovreba. ise gamiWirda, lamis movkvdi. ase rom, sazogadoebis mcdar warmodgenebs izolirebasTan aranairi kavSiri ara aqvs. es sakmaod vrceli da calke sasaubro Temaa. _ iqneb `izolaciidan~ gasvlis kom-pleqsis bralia Seni aseTi gancda? _ ara. ubralod, saWiro adgilas misvla rom SegiZlia damoukideblad, es ukve didi bednierebaa. _ riT gansxvavdeba ocdameerTe sa-ukune meocisagan? _ adre ufro Tbili urTierTobebi hqondaT adamianebs erTmaneTTan. ara-feri sjobda zamTris saRamoebSi sof-lad buxarTan msxdari mezoblebis Tavyrilobas. axla isini sakuTar TavSi Caiketnen. amaze rom vfiqrob, Si-

Page 18: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

18

Si mipyrobs. netavi, lokokinebiviT ni-Jarebi ar gauCndeT. es teqnikis sauku-nea da, SeiZleba iTqvas, teqnikam adami- ani daCagra. _ dRes ojaxebis umravlesoba biznesgarigebasaviT iqmneba. ras ityvi am Temaze? _ usiyvarulod Seqmnili ojaxi di-legia. albaT, `dilegisgan~ Tavis daR-wevis Semdeg mainc acnobiereben, rom keTilmowyobili bina, sazRvargareTu-li manqana da Semosavliani samsaxuri bednierebisTvis ar kmara. _ anu migaCnia, rom siyvaruliT Seq-mnili ojaxi bednieria? _ xSir SemTxvevaSi asea. Tumca, ar vici, viqnebodi Tu ara ufro bednieri bavSvobisdroindel pirvel siyvarul-Tan. _ marTalia, rom mTis folklorSi Zalze cotaa satrfialo lirika? _ ki, mTielebs ar gviyvars grZno-bebisa da gancdebis gamomzeureba. _ qalze risi Tqma SegiZlia? _ qali SeiZleba gaaRmerTo. _ Sen Tu gagiRmerTebia igi? _ diax. _ Sens cxovrebaSi axla Tu arse-

Page 19: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

19

bobs Seni moTxrobis personaJi mel dina (molis gogona)? _ ki. romc ar arsebobdes, unda ga- movigono, _ sxvanairad ar SemiZlia. _ rogori meuRle, mama da babua xar? _ momTxovni da xandaxan axirebuli meuRle, mkacri mama da lmobieri ba-bua var. ise, eg Cemi ojaxis wevrebs unda hkiTxo (siciliT). _ ra reaqcia gaqvs, svanebze anekdo-tebs rom hyvebian Seni TandaswrebiT? _ Seuracxmyofeli anekdotebi maRi-zianebs, magram Tu raime saxasiaTo aRmovaCine, Zalian vxalisob xolme. _ raime kuriozi, sadac Seni svanoba gamogivlenia. _ megobars vesaubrebodi telefoniT. man ojaxis wevrebs gasZaxa, damwvris sunia, ra dagewvaTo. didi ambiT Se-visunTqe Cemi oTaxis haeri da gul-wrfelad gaocebulma vuTxari: e, me arafris suni mcemsmeTqi (orive vic-iniT, me _ gulianad, is _ TavSe-kavebulad). _ moTxrobis _ `karavi mTaSi~ _ wa-kiTxuli ori sityva Rrmad CamrCa mexsierebaSi: saimedo tyvia. Seni mdgo-

Page 20: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

20

mareobis miuxedavad, ra damokidebu-leba gaqvs iaraRTan? _ o, cecxlsasroli iaraRi Zalian miyvars. 90-iani wlebis miwuruls, Cems Zmas sofelSi oTxi dasaxelebis ia-raRi hqonda. garSemo Semoviwye da su-lieriviT veferebodi. _ maTgan momaval sikvdilis SemaZ-rwunebel mzeras ver grZnob? _ vera. sofelSi TiTqmis yvela dRe-saswauls sroliT vegebebodiT da ia-raRi sazeimo ganwyobas miqmnis. _ Seni pirveli moTxroba. _ `vladiko~. 1985 wels daibeWda Jurnal `sinaTlis~ meeqvse nomerSi. mas `ara Sejda mwyeri xesa~ mohyva. sa-Tauris mixedviT Tu vimsjelebT, meo-re pirveli unda yofiliyo. _ manamde araferi dagiweria? _ bavSvobaSi davwere erT mraval-Svilian mSromel glexze, romelic avariaSi daiRupa. ambis moyola ufro gamomivida, vidre _ moTxroba. _ yvelaze metad romeli moTxroba giyvars? _ `SiSi~, radgan zedmiwevniT maqvs gadmocemuli Cemi gancdebi. _ rogor daiwera zRapari `jalaTi

Page 21: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

21

musikosi~? _ sizmarSi. momRerali Congurze mReroda megrulad. mis fonze ZaRli, romelsac viRac sastikad awamebda, wkavwkavebda. _ sizmrebis gjera? _ skeptikurad ganwyobili ar var, _ gansakuTrebiT, winaswarmetyveluri siz-mrebisa mjera. _ dRe-Ramis romel monakveTSi wer? _ bunebiT torola var da ufro _ diliT. _ aminds Tu aniWeb raime mniSvne-lobas? _ maincdamainc _ ara. ise ki, Semod-goma-zamTris gasayari miyvars, haerSi Tovlis suni rom trialebs. _ rodis xar namdvili Sen? _ guram doCanaSvils davesesxebi azrs: roca jer kidev Zil-RviZilSi var, sanam ar Cavbmulvar axali dRis oromtrialSi. mere ukve gaviwydeba kacs Seni namdvili me. _ ras inatrebdi? _ bavSvobaSi dabrunebas sul cota xniT. marTalia, ia-vardiT mofenili bavSvoba ar mqonia, magram... _ ras Secvlidi samyaroSi?

Page 22: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

22

_ bunebis did Secdomad gvelis xeze asvla mimaCnia. _ fraza, romelic guls giTrTo- lebs. _ sibere damaxinjebuli bavSvobaa. _ ra wigni migaCnia samagidod? _ banalurad JRers, magram _ `vef-xistyaosani~. _ qalisa da mamakacis megobrobisa Tu gwams? _ ki. Tumca umravlesoba sxvagvarad fiqrobs, me ki mgonia, rom SesaZ-lebelia. _ Tu gawuxebs `ram Semqmna ada-mianad~?! _ ki, da Tu Zalian pretenziulad ar gaiJRerebs, caSi avardnis didi sur-vili maqvs, _ arwivoba minda. arwivi beRurebze arasodes nadirobs, sustebs ar erCis. _ romeli wignis gmirs hgavxar yve-laze metad? _ mTargmnelma da poetma _ daTo ak-rianma _ miTxra erTxel: dostoevskis idiots hgavxaro. miamitobiT marTlac vgavar `eSmaknis~ mTavar gmirs _ ste-fan verxovenskis. _ ritorikuli SekiTxva, romelsac

Page 23: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

23

xSirad usvam sakuTar Tavs. _ ratom davibade zurad? _ nanob? _ ara. ubralod, marTla saocaria, _ aseTi rameebi xom Tavis droze sadRac winaswar daigegma Tu gadawyda. _ Sen Tu gadagxdenia Tavs raime zebunebrivi? _ 1988 wels col-SviliT mSobliur sofelSi viyavi. did oTaxSi gveZina. magidaze mdgar Caidans xufi TavisiT exdeboda da efareboda. rogorc mog-vianebiT gairkva, swored im dros Cemi biWi da bicolamisi moSorebiT mcxov-rebi biZis saxlidan brundebodnen. orives raRac Zala ukan eweoda. im wuTSi erTmaneTisTvis araferi uTq-vamT, _ albaT, erTmaneTis SeSinebas moeridnen. _ Sen Tu SegeSinda? _ ara. aseTi rameebisadmi cnobismoy-vareobiT vimsWvalebi, _ romantikad vTvli. _ Sens nawarmoebebSi arcTu ise iSviaTad qoxi gvxvdeba, _ risi simbo-loa? _ simyudrovisa. _ simyudrovis deficiti gaqvs?

Page 24: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

24

_ SeiZleba iTqvas, qoxSi gavizarde, _ erTsarTuliani jargvali saxli gve-dga da amdeni suli iq vcxovrobdiT. _ uadgilobis problema ar gqonia? _ warmoidgine, ara. maSin ufro vi-codiT adamianebma erTmaneTis gatana, ufro gulTbilebi da keTilSo-bilerbi viyaviT. _ ra igrZeni Seni Semoqmedebisadmi miZRvnil saRamoebze? _ uxerxuloba, sixaruli da cota-odeni siamayec. _ eleqtronuli fostiT Canacvle-bul werilebze ras ityvi? _ qaRaldisaTvis gandobili grZnoba ufro faqizia. _ axalgazrdebze ra azrisa xar? _ niWierebi arian, magram cota zed-meti warmodgena aqvT TavianT Tavze. ara uSavs, Camoyalibdebian da gauv-liT. _ simReris niWi rodis aRmogaCnda? _ bavSvobaSi. simRera ojaxuri tra-dicia iyo, _ TiTqmis yvela mReroda da mec xmas vayolebdi. isic ar vicodi, smena rom iyo saWiro. _ romelime instrumentze Tu ukrav? _ xalxur fandursa da Svidsimian

Page 25: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

25

gitaraze. axla aseTi gitara Znelad iSovneba, _ didi siamovnebiT SeviZendi. _ rogorc vici, WadrakTan gaSinau- rebuli xar, kargad TamaSob? _ rogor giTxra, Wadraki pragma-tikosebis sportad iTvleba. Cemnairi romantikosi srulyofilad, albaT, ver iTamaSebs. _ velodoT axal moTxrobebs uax-loes xanSi? _ Tuki muza inebebs... _ `sinaTlis~ mkiTxvels ras etyodi? _ Jurnals meti siyvaruliTa da guldasmiT moekidon. rogorc naxeT, batoni zurab (tris-tan) gurCiani metad saintereso mosa-ubre aRmoCnda. man ar daiSura ase saSuri dro. uRrmesi madlobis meti ra meTqmis?! Cven ki, erTad davelodoT mis mier SemoTavazebul sulis saz-rdos.

Page 26: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

26

kavkasieli xalxebi

roland TofCiSvili

yumuxebi

didi abreSumis gza yumuxeTze gadioda

yumuxebi Crdilo kavkasiis yvelaze didi Turqulenovani eTnosia _ cxov-roben daRestnis mTiswineTsa da yu-muxeTis dablobSi. isini am miwa-wylis mkvidr mosaxleobas warmoadgenen. bi-nadroben daRestnis ramdenime raionSi, mahaCyalis irgvliv eqvs sofelSi, qa-laqebSi (mahaCyala, xasaviurti, buinak-ski, izberbaSi, derbenti). yurmuxebi daRestnis mosaxleobis 13%-s Sead-genen. 1989 wlis aRweriT, yumuxebis saerTo raodenoba 281,9 aTasi kaci iyo, dReisTvis _ daaxloebiT 350 aTasia, maT Soris, daRestanSi _ daaxloebiT 280 aTasi (2000 wlis monacemebiT). yu-muxebis TiTqmis naxevari qalaqebSia koncentrirebuli. daRestnis farg-lebs gareT, ruseTis federaciaSi yu-muxTa 20%-ze meti cxovrobs. Sedare-biT didi raodenobiT mkvidroben CaC-neTis gudermesisa da groznos raio-

Page 27: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

27

nebSi (10 aTasi kaci), CrdiloeT ose-Tis mozdokis raionSi (9,5 aTasi). gan-saxlebulni arian, agreTve, ruseTis stavropolisa da tiumenis olqebSi. yumuxTa diaspora gvxvdeba TurqeTsa da iordaniaSi. yumuxebis TviTsaxelwodebaa yumuk. am eTnonimidan momdinareobs rusuli da noRauri kumiki, CaCnuri _ gumki. daRestnis mezobel xalxebSi yumuxTa egzoeTnonimi gadmoicema sityvebiT: `baris mcxovrebni~, xunZurad _ la-ragal, darguulad _ dirkalanti, la-kurad _ arnisa. yumuxebi anTropologiurad didi ev-ropeiduli rasis kaspiur tips mie-kuTvnebian. yumuxTa zogierT jgufSi kavkasiuri tipis minarevic SeiniSneba. yumuxuri ena daRestnis erT-erTi Zveli damwerlobiTi (literaturuli) enaa. is Sedis Turqul enaTa yivCaRur qvejgufSi. yumuxebis eTnosi sxvada-sxva eTnosTa SeerTebis Sedegadaa Ca-moyalibebuli. yumuxur enas ramdenime dialeqti aqvs. is tomebi, romlebic ase Tu ise mo-nawileobdnen yumuxTa eTnogenezSi, sargeblobdnen albanuri da runuli

Page 28: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

28

(ZvelTurquli) grafikebiT. arabTa dap-yrobebis Semdeg, VIII-IX saukuneebidan islamisa da islamuri kulturis Se-moWrisas TandaTan arabuli grafika gavrcelda, romelic reformis Semdeg adgilobrivi enebis bgeriT sistemebs Seewyo, maT Soris _ yumuxur enas (ajami). 1929 wels yumuxuri gadaiyvanes laTinur grafikaze, 1938 wlidan ki _ rusulze. XIX saukunis bolos yumu-xur enaze gamovida pirveli nabeWdi wignebi. amasTan erTad, xelnawer ara-bografiul tradicias bevrad adreu-li fesvebi aqvs. yvelaze adrindeli aseTi Zeglia `derbendname~ (XVI saukunis bolo) _ daRestnis xalxTa istoriis erT-erTi pirveli origina-luri wyaro. misi avtoria muhamad ava-bi aqtaSi. yumuxi gaxldaT XVIII sauku-nis pirvel naxevarSi moRvawe poeti aliyulixan valex daRestani, romel-sac Seudgenia anTologia `poeetebis baRi~. igi Seicavs sayuradRebo monace-mebs X-XVII saukuneebis aRmosavleTis 2500-ze meti poetis Sesaxeb. xazarTa droidan XX saukunis pir-vel meoTxedamde, yumuxTa winapari Tur-quli ena, Semdeg ki TviT yumuxuri ena

Page 29: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

29

CrdiloeT-aRmosavleT kavkasiis eT-nosTa Soris urTierTobis ena iyo. yumuxuri ena sabolood monRolTa pe-riodamde Camoyalibda. is kavkasiis xa-lxebis ruseTis mefeebTan mimoweris oficialuri enac gaxldaT. yumuxuri ena vladikavkazis, stavropolis, moz-dokis, yizlarisa da TemirxanSuris saswavleblebsa da gimnaziebSi iswav-leboda. mecnierTa erTi nawilis azriT, yumux-Ta eTnogenezSi daRestnis mTiswineTsa da barSi mcxovrebi adgilobrivi da-Restnuri modgmis mosaxleoba monawi-leobda, romelsac mosuli Turqul-enovani mosaxleoba Seeria da enobri-vi TvalsazrisiT gamarjvebuli es uka-naskneli gamovida. am procesis dawye-bas aq axali welTaRricxvis pirvel saukuneebs ukavSireben. yumuxi xalxis Camoyalibeba misi am-Jamindeli yivCaRuri eniT XII-XIII sau-kuneebSi moxda. ganviTarebuli eTniku-ri niSnebiT yumuxebi XIX saukuneSi konsolidirebul xalxs warmoadgend-nen, Tumca, yumuxebSi gamoiyofoda eT-nografiuli jgufebi, romlebsac kul-turaSi, yofaSi, enaSi, folklorSi Se-

Page 30: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

30

morCenili hqondaT zogierTi specifi-kuri niSani. socialuri Tvalsazri-siT, yumuxTa sazogadoeba Sedgeboda aznaurebisagan, sxvadasxva kategoriis uzdenTagan, glexTagan da sxva. XVI saukunidan yumuxebs mWidro sa-vaWro da diplomatiuri urTierToba hqondaT ruseTTan. XIX saukunis da-sawyisSi yumuxeTi ruseTs SeuerTda da daRestnis olqis Camoyalibebis Semdeg (1860 weli, centri qalaqi Te-mir-xanSura), faqtobrivad, likvidacia ganicada Samxalis, xanebis xelisuf-lebam. adrindeli samflobeloebis na-cvlad xaiday-Tabasaranis, Temir-xan-Suris, yumuxeTis (gvian xasaviurtis) okrugebi Camoyalibda. yumuxebi Temir-xan-Surisa da xasaviurtis okrugebSi mTeli mosaxleobis 60%-s Seadgendnen, xaiday-Tabasaranis okrugSi ki daax-loebiT 15%-s. 1920 wels, daRestnis avtonomiuri sabWoTa socialisturi respublikis Seqmnis Semdeg, yumuxebis umetesoba xasaviurtis okrugis Semad-genlobaSi aRmoCnda, riTac, faqtobri-vad, maTi binadrobis teritoriis didi nawilis administraciuli erToba aR-

Page 31: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

31

dga (braguneli da mozdokeli yumuxe-bis gamoklebiT). ZvelTaganve yumuxTa sameurneo saq-mianobis ZiriTad dargs miwaTmoqme-deba warmoadgenda. marcvleulidan mo-hyavdaT xorbali, qeri, fetvi, simindi. miwaTmoqmedeba sarwyavi iyo. yumuxebma ganaviTares, agreTve, mebaReoba, mevena-xeoba, mebostneoba, baRCeuli kultu-rebi. meurneobis meore mniSvnelovani dargi iyo mecxoveleoba, rasac yum-uxeTis landSafti, saTibebi da sa-Zovrebi ganapirobebda. mecxoveleoba stacionaluri iyo. mTiani daRestnis mcxovrebni yumuxebisagan sazamTro saZovrebs qiraobdnen. imave pirobiT yumuxebi mTielTa sazafxulo saZov-rebiT sargeblobdnen. sameurneo-eko-nomikuri kavSirebis es mravalsaukuno-vani tradicia ara mxolod daRestnis mosaxleobis ekonomikur interesebs akmayofilebda, aramed xdeboda Sromis gonivruli gadanawileba da, rac mTavaria, miwis gamo eTnosTa Soris konfliqtebsac gamoricxavda. jer kidev XIX saukunis dasawyisSi yu-muxeTSi miwaze sazogadoebrivi sakuT-reba ar arsebobda. aq gabatonebuli

Page 32: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

32

iyo feodaluri miwaTsargebloba. aRniSnul periodSi miwaTmoqmedebis sami ZiriTadi saxe arsebobda: kerZo, saxemwifo da vakufuri (meCeTebis mi-webi). kaspiis zRvis siaxlovem yumu-xebSi meTevzeobac ganaviTara, rasac damxmare xasiaTi hqonda. ekonomikaSi mniSvneloba hqonda marilisa da nav-Tobis mopovebas, riTac mTiani daRestnis mosaxleobas amaragebdnen. yumuxeTze gadioda umniSvnelovanesi savaWro gza, kerZod, didi abreSumis gza. yumuxeTis bari daRestnis bevri raionisTvis ZiriTad beRlad iTvle-boda, rac mis savaWro da ekonomikur aRmavlobas ganapirobebda. yumuxTa dasaxlebis ZiriTad tips sofeli (iurti, genti, avuli) warmo-adgenda. yumuxeTSia Tanamedrove da-Restnis qalaqebi (mahaCyala, buinakski, xasaviurti da sxva). arab-xazarTa omis dros, monRolTa laSqrobebisas, kavka-siur omebSi yumuxebis mravali sofe-li ganadgurda, magram mSvidobian dros bevri maTgani kvlav aRorZin-deboda xolme. mefis ruseTis dapyro-bebisas da Semdegac, yumuxeTis barSi bevri rusuli simagre da sofeli

Page 33: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

33

aSenda. aq noRaelTa nawilic binad-robs. maT Seqmnili aqvT calkeuli dasaxlebebi, agreTve, yumuxTa sof-lebSi arian gansaxlebulni. sabWoTa xelisuflebis dros yumuxeTSi eTni-kuri situacia Zalian Seicvala. 1950-1970 wlebSi mTidan barSi organi-zebulad 350 aTasze meti mTieli gadaasaxles. amas garda, 100 aTasze metma kacma Tavisi nebiT datova mTa. yovelive aman yumuxebs Tavis ZirZvel teritoriaze miwis mniSvnelovani nawili daakargvina; moespoT kompaqtu-rad binadrobis saSualeba; iqcnen eTnikur umciresobad, riTac eTnosis TviTgadarCenis problemis winaSe dadgnen. yumuxebi eTnikuri da sxva rigi problememis mogvarebas naciona-lur moZraobas _ `tengliki~ (`Tanas-woroba~) ukavSireben. XIX saukunemde yumuxelTa Tuxumma (Taifa, yavumi, jinsi) cvlilebebi ga-nicada. miuxedavad amisa, TuxumSi mxo-lod mamis xaziT naTesavebi (Cveu-lebriv 100-150 kaci) Sediodnen. did rols akuTvnebdnen naTesaobas. mniS-vnelovan rols asrulebda arasisx-lismieri kavSirebic: aTalikoba (bav-

Page 34: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

34

Svis sxvis gvarSi gazrda), yonaRoba-Zmobiloba. XIX saukuneSi yumuxebis ojaxis Ziri-Tadi tipi patara ojaxi iyo, Tumca, aqa-iq 25-30 kaciani gauyofeli ojaxebic iyo SemorCenili. ojaxis yvela wevri ojaxis ufross usityvod emorCilebo-da, romelic, Cveulebriv, asakiT uf-rosi mamakaci iyo. is ganusazRvreli avtoritetiT sargeblobda, magram um-niSvnelovanesi sakiTxebis gadawyveta zogjer saojaxo sabWoze xdeboda, romelSic asakiT ufrosi yvela mama-kaci da zogierTi qalic monawi-leobda. qorwinebasa da ganqorwinebas Saria-Ti awesrigebda. qorwindebodnen 15-16 wlis asakidan. icodnen urvadi. qor-wilis dros nefe axlo megobris saxlSi imyofeboda. rogorc sxva Crdi-loeTkavkasieli xalxebi, yumuxebi qals yidulobdnen. patarZlis sasyi-del Tanxas `yalims~ uwodebdnen. yu-muxTa saojaxo-naTesaur urTierTo-bebSi tradiciuli iyo umZraxobis wes-Cveuleba. yumuxeTSi sunituri mimarTulebis islami VIII-XII saukuneebSi gavrcelda.

Page 35: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

35

yumuxebi yovelTvis amayobdnen, rom islami daRestnelTa Soris yvelaze adre miiRes. islamis adre gavrce-lebam warmarTobisdroindeli rwmena-warmodgenebi, faqtobrivad, gaaqro. folkloruli da eTnografiuli masa-lebis mixedviT irkveva, rom yumuxebi eTayvanebodnen umaRles RvTaebas _ Tengiris, aseve, mzis, mTvaris, deda-miwisa da wylis RvTaebebsa da su-lebs. SemorCenilia Tqmuleba-gadmoce-mebi, sawesCveulebo simRerebi da sxva. yumuxTa Soris farTodaa gavrcelebu-li muslimuri miTologia. yumuxebSi mniSvnelovan dones miaR-wia ornamentulma xelovnebam. maga-liTad, Zveli tipis saxlebSi did mniSvnelobas aniWebdnen moCuqurTme-bul ornaments, romlebiTac saxlis xis nawilebsa da karebs rTavdnen. originaluri da maRali mxatvruli xarisxiT gamoirCeoda yumuxuri xaoia-ni xaliCebi, qeCis fardagebi, Wilo-febi, xurjinebi. yumuxma xalxma Seqmna folkloris maRalmxatvruli nimuSe-bi. gavrcelebuli iyo narTuli epo-sic. `anJis brZolis TqmulebaSi~ arab-xazarTa omis periodia asaxuli. ka-

Page 36: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

36

lendarul-sawesCveulebo poezia war-modgenilia wvimis gamowvevis, saSe-modgomo da sagazafxulo simRerebiT. daRestnis sxva xalxebisgan yumuxebi imiTac gamoirCeodnen, rom maTTvis ucxo ar iyo mravalxmiani simRerebi. yumuxuri litaraturis formireba XIV-XV saukuneebSi daiwyo (umu qa-mali, baRdad ali, muhamed avabi...), Tumca, mniSvnelovan dones mxolod XVIII-XIX saukuneebSi miaRwia, roca moRvaweobdnen iseTi poetebi, rogo-rebic iyvnen: a. kakaSurinski, irci ya-zaxi, m. e. osmanovi da sxvebi. warmoSo-biT yumuxebi iyvnen arseni tarkovski da misi Svili, msoflioSi cnobili kinoreJisori andrei tarkovski. isini yumuxeTis teritoriaze Sua saukune-ebSi arsebuli erT-erTi politikuri erTeulis _ tarkis _ saSamxlos me-Taurebis _ Samxlebis _ STamomavlebi arian. aqedan aqvT es gvari miRebuli. tarkovskebis winapari Samxlebis rezi-dencia miudgomel da SemaRlebul adgilas, aul kafiryumuxSi mdebareob-da. yumuxebSi kargad iyo ganviTa-rebuli astronomia, rasac mravali

Page 37: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

37

planetisa da TanavarskvlavedTa sa-xelwodebebic adastureben. yumuxTa cxovrebaSi umniSvnelovanes rols asrulebda sportis erovnuli saxeobebi. maT hqondaT balaxis hokeis Taviseburi saxeoba: saRamoTi abeds (nacartutSi gamoxarSuli xis erTgva-ri soko) moukidebdnen cecxls da mis warTmevaSi erTmaneTs hokijoxiT (yvan-jiT) epaeqrebodnen. dResaswaulebze imarTeboda doRi. yumuxeTis teritoriaze arsebobs mdidari sazamTro saZovrebi (yizla-ri), sadac sabWoTa periodSi qarTve-lebic azamTrebdnen cxvars. literaturuli gverdi

debiuti

saba goderZiSvili

warmoudgenelia, Jurnal `sinaTlis~ staJian mkiTxvels ar axsovdes yve-lasgan gamorCeuli Jurnalistis _ nugzar goderZiSvilis _ SesaniSnavi werilebi. Cveni rubrikiT _ `sinaT-lis~ arqivi~_ dRevandel mkiTxvels SevaxseneT kidec misi ramdenime statia.

Page 38: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

38

`kvici gvarze xtiso~ da Tavadac darwmundebiT am andazis simarTleSi, rodesac gaecnobiT nugzaris vaJis _ saba goderZiSvilis _ aq warmodgenil leqsebs. Cven ki, isRa dagvrCenia, gza davu-locoT da SemoqmedebiTi warmatebebi vusurvoT debiutants.

ombrofobebi

`mSrali adgilebis mcenareebi _ ombro-fobebi _ ver aitanen xangrZliv wvimebs~

aq, fxvier miwaze darCenil nakvalevs da miyril imedebs awvims. Tan ise uRmerTod, arc miwas axarebs. Tumca, sulerTia awi.

wyurvili simSvidis mawveba, mamZimebs. msurs, Zvels gavatano Zveli. fatumi adgeba, imeds gaaZvirebs. imZlavrebs mefistofeli...

arc erTi cduneba ar Rirs modunebad. ras ityvis dumili xeTa? Sors mzea, axlos ki mTvare meguleba da ori ganwyobis kveTa.

siCumiT da bolTiT ivseba oTaxi, suraTze mahaTma gandi... gonebis arqivSi Tu marTla iyavi!

Page 39: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

39

maxsovs, rom TvalebiT mgavdi.

gexeba wveTebi, aRar geRimeba, hoda, sulerTia awi. mand, fxvier miwaze Sens nafexurebs da mimoyril imedebs awvims.

frTebi

roca viRviZeb, jer ver vxvdebi, sad gavaTene.

maxsovs, guSinac vcocxlobdi da merqva kaci me.

Semdeg ki vdgebi, vismev TiTebs uxeS wverze da...

oTxive Rumels CarTuls vtoveb (mainc maciebs).

micnobde... vcocxlob miwis pirze, Tumca Tevzi var.

viTxov, gubeSi momisrolon, _ aseT gaSvebas...

aravis esmis, pasuxad ki maSterdebian.

hoda, vnebdebi, veguebi vergancdil Svebas.

viReb zurgCanTas da mivdivar Seusveneblad

da guls varideb, roca mzeriT lodebs miSenen.

Page 40: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

40

vici, martivad binZurdeba xalxis goneba,

CemSi ki yvela Winkasa da macils viSoreb.

ici, frTebic maqvs araerTi, magram xmeleTze

vrCebi, rom ufro Seviyvaro Cemi gafrena...

Tu ase waval, ar vifiqreb dabrunebaze...

Tu ase waval, ver avitan Sens aq darCenas.

pirveli insomnia

ise darajoben prospeqts darabebi, mgoni, arc ubralod simpatiebi aqvT. me ki marto var da meti araferi, yvela wamsvlelTaTvis mipatiebia.

miiwura Ramis erTi mesamedi, gareT wvimis wveTebs quCa auvsia. mxolod Zili aris, rasac visurvebdi, magram sulSi marTlac sruli qaosia.

cazec marto rCeba mTvaris naTeba da axla noemberis aris kaqeqsia. maSin davisaxe Zili davalebad, roca uZiloba axdens aneqsias.

da ra? darajoben quCas darabebi,

Page 41: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

41

aq arc iesoa da arc lao Zia. me Tavs davudgine Zili davalebad, magram qaosia, sruli qaosia...

movdivar

me vxedav _ saaTze samia... Storebi Waobis feria. magida rom momwons Zalian, sawolze didi da Zvelia...

landSafti miyurebs, miambobs, rom masze sevda da mtveria. quCaSi mze dabodialobs, romelsac eZeben, elian...

aqedan Sorsaa mze igi (acivda da isev samia). Tu vuxmob, ver mova, me vici, mze igi rom uyvarT Zalian.

da Tuki cxovreba wamia, visurveb, gaCerdes wami da vifiqro, sanam dro gavida, gavigo, vin var, an ra minda...

Tuki Sen iqnebi isev Sors, miTxari, azri aqvs aseT mzes? da vgrZnob apaTias _ aenTos, andac imediviT damTavrdes...

vixseneb Sens saxes da Rimils. saaTic gasula, oTxia...

Page 42: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

42

ar vici Cvens Soris manZili, ar vici, sad xar da movdivar!

mowyenil Senobebs atyvia unaklo nakliviT bzarebi. nu SiSob, wvimamde moval da Sens Tvalebs gadavefarebi...

vuyureb saaTze, namdvilad oTxia... da grZnob am nabijebs? es me var, movdivar! maTe demetraSvili

mee?

`namdvili, kacuri kacebis liga~ da `mandilis Rirs mandilosanTa sayo-velTao liga~. kacebis ligaSi amboben: `Cven qalebi ara varT! Cven azradac ki ar mogviva macivris gawmenda! ha, ha~ (arada, ra uvnebeli nivTia). qalTa ligaSi amboben: `Cven fexebs Soris ar viyurebiT~ (Tumca bevrma aRiara, rom iyo SemTxvevebi). kacebis ligaSi amboben: `ras miy-ureb? ver micaniii? zuraba vaar, Seni mt...i! ha, ha~ (ra daundobelia, ara?). qalTa ligaSi amboben: `mexi ki

Page 43: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

43

dagayareT mag `tlopina~ Tavebze Cveni gamwarebisTvis~ (aseTi damokidebuleba xSirad kacTa ligaSic aqvT). mokled... araferia imaze amazrzeni, vidremc Seni cxovrebis xepreebis xel-Si gadacema. rogorc ityvian: `giyidian da gagyidian~. is, vinc did ligebSi TamaSobs, yvelaze kargad icis, rasac vgulisxmob. holivuduri fraza gamo-vida! ras izam?.. `nasvam kacTa ligaSi~ ityvian xolme: `mTeli cxovreba holivudi ar aris?! he, he... he~. heida-harale, genacvaleT! ise ki, rom icodeT, arc TqveniT iwyeba da arc TqveniT mTavrdeba es yvelaferi. Tqven SemogevleT kiserSi, magram... `Savi gagebis ligaSi~ ase amboben: `am cxovrebaSi mgeli unda iyo da mgelze ufro mgeli (nu, mgelic ukve raRacaa... ara?). `ambiciuri axalgazrdebis ligaSi~ sjeraT, rom: `sudsakorni _ cnobis-moyvare biWunaa, romelsac jadoqari babua magiuri da jadoqruli tra-diciebiT zrdis. mas arasodes unaxavs mama. deda _ mSvenieri qalTevza, xe-davs mis mwuxarebas da agzavnis mamis

Page 44: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

44

saZebnelad. babuas magiuri iaraRiT aRWurvili sudsakorni miemgzavreba warsulis idumal samyaroSi Tavis erTgul naxevrad cxendrakonze amxed-rebuli... ra qnan? es yvelaferi, zemoxsenebu-li imdenad sarwmunoa, rom eWvis Setana sudsakornis ukeTilSobiles swrafvaSi, faqtobrivad, SeuZlebelia, Tu mTlad SeuZlebeli ara. ar va-pirebdi amis Tqmas, magram axla ki getyviT imas, rom t...is TamaSs kargi jer aravisTvis moutania. zemoT xsenebul ligaSi arc imas gamoricxaven, rom: `aris vinme kung-fus ori ostati, romlebmac winapre-bis saqme unda gaagrZlon borotebas-Tan brZolaSi. orma Zmobilma samyaro unda daicvas borotebis mociqulebis-gan, romelTa mmarTveli ukvdavia da Tavs Sav pagodas uwodebs. keTilisa da borotis brZola! vin gaimarjvebs SerkinebaSi? amjerad borotebas iseTi Zala aqvs, rom mas mxolod ori adamiani, ori Zma Tu moereva _ vefxvi da drakoni. `zarmacTa ligaSi~, rogorc wesi, niSandoblivs arafers amboben. es erT-

Page 45: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

45

erTi yvelaze didi ligaa, sxvaTa Soris, naklebad popularuli da xSirad uneblie. misi wevrebi aqtiurad mia-kuTvneben Tavs sxvadasxva ligebs da zarmacebTan kavSirs uaryofen; mtkiced icaven TavianT poziciebs da xSirad Zalis gamoyenebasac ar eride-bian... bolos da bolos, gagiCndeba kiTxva: `netav, me romel ligas mivekuTvnebi?.. ara, amiT imis Tqma rodi minda, rom zarmacebis ligis wevri ar var... ara! ar minda amaze fiqri. imisaTvis, rom Cems Tavs ar vawyenino da ar mova-Roro, mirCevnia es sakiTxi metadre obieqturma mesame pirma gaarkvios. me mikerZoebuli msajiviT viqnebodi da, albaT, vityodi: `melanqoliuri ro-mantikosi mogzaurebis ligidan~ var-meTqi, magram... CvenTan msgavsi ram jer ar arsebobs... gegmaSia viTom?

usaTauro

saxlSi samarSruto taqsiT mivedi. mecxre sarTulze liftiT avedi (aris eseTic). saerTod ar davRlilvar. liftiT mgzavroba 5 TeTri damijda.

Page 46: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

46

mere rkinis kari SevaRe... (rkinis kari dResdReobiT imdenadve saocrad aucilebelia, rogorc metaloplastma-sis kar-fanjara oTaxebSi?! es ukanask- neli Zalian male iorTqleba da haersac ar atarebs, Tumca... ar ata-rebs xmaursac, rac cudi ar aris, TavisTavad). arada, gamoqvabulis xalxs kari sa-erTod ar hqondaT, arc _ fanjara... nu, iSviaTad _ bunebrivi sarkmeli kldeSi. kidev kargi, adamiani imdenad ganvi-Tarda, rom gaakeTa kari da moigona iseTi terminebi, rogorebicaa: karCake-tiloba da Ria karis dRe. ganmarteba 1 (Ria karis dRe _ rodesac drois umetes nawilSi saxlis kari aris Ria da mezoblebi, maTi bavSvebi, mdgmu-rebi, maTi megobrebi da viRac mesame pirebi Tavisuflad, daubrkoleblad da, rogorc wesi, daukiTxavad daTa-reSoben oTaxebSi). Sevedi abazanaSi. yvelaferi zogadi standartebis farg-lebSi _ kedlebze _ kafeli, iatakze _ metlaxi (dRes Tu ara xval mosapir-

Page 47: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

47

keTebeli masalis aseT ganlagebas gan-saxilvelad gaitanen da pirvel Tu ara mesame mosmenaze mainc uciloblad daakanoneben). aqeT _ kafeli, iqiT _ metlaxi... ukan kide _ 50-litriani wylis gamacxele-bli. ganmarteba 2 (wylis gamacxelebli _ ix. baki). xelebi davibane, ra Tqma unda, baq-teriebis, mikrobebis da sxva parazi-tebis gamanadgurebeli sapniT. Suqi Cavaqre. ise, ra kargia: aanTe, roca ginda, Caaqre, roca ginda... Ci-raRdani ki ar aris, Wvartlian nak-valevs rom tovebs kafelian kedlebsa da Sekidul Werze. ganmarteba 3 (Sekiduli Weri _ Weris meore fena, romelic pirvelze hkidia). bavSvebs davxede. bavSvebis oTaxSi... TavianT oTaxSi. gavixed-gamovixede da Sevedi samza-reuloSi. momSivdasaviT. arada, samis TxuTme-ti wuTia. Ramis 3 saaTis 15 wuTi. `Ca- is dalevda kaci-Tqo!~ _ vifiqre.

Page 48: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

48

ramdenime dRis win Cemma meuRlem e. w. t o s t e r i SeiZina (miTxra, `Sen~ giyideo). ganmarteba 4 (t o s t e r i _ purebis eleqtro-mxuxav-gamxuxavi). mivedi elCaidanTan. wyali Cavamate da xelis erTi moZ-raobiT Rilaks TiTi davaWire. 3 wuTsa da 17 wamSi man Cems WiqaSi Cayrili Saqari da inglisuri Savi Ca-iT naxevradsavse, kopwiad SefuTuli qaRaldis paketi qafqafa wyalSi Ca-axrCo. gana es saocreba ar aris? warmovidgine, rogor duRdeba wyali cecxlze gaubedurebul, gaWvartlul qvabSi. ramdeni SeSa, ramdeni dro... deda! ar mkiTxo! amasobaSi aviRe ukve mza, kargad Se-fuTuli, awonili, wamyvani Tu nak-lebad wamyvani eqspertebis mier Semow-mebuli da vargisad damowmebuli k a -r a q i. Cemi azriT, zedmetad Txlad daW-rili, saTiTaod SefuTuli, e. w. mdna-ri yvelis naWrebi macivridan gamovi-Re.

Page 49: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

49

arc ukve mza da ukve d a W r i l i puri damviwyebia, ki ara da, eg iyo erT-erTi mTavari Semadgeneli elemen-ti Cemi aseTi gviani, daugegmavi nadi-misa. da bolos! gvirgvini sufrisa! e. w. b e k o n i s ukve mza, saTuTad Sefu-Tuli, aseve Txlad daWrili, haerova-ni naWrebi... da es Cemi sanukvari `bu-terbrodSteini~ purebis elmxuxav-gam-xuxavma k a c a d aqcia. ganmarteba 5 (bekoni _ gaTlili Rori _ ameriku-li kerZi). bekoni moiSuSa, yveli gadna, welva-di Seiqna. karaqi puris gulSi gaiJRinTa. Tavad puri gaixuxa... kide mindaaaaaaaaaaa!!!!!!! gana esec saocreba ar aris? modi, am WiqiT yvela im kacs gaumar-jos, visac `desTenis Caildsi~ mos-wons! arada, ramxela jafa-wvalebad uj-debodaT odesRac cecxlis danTeba, ufro sworad, gaCaReba? gadatyauli xelisgulebi da TiTebi, sawvavi masala svelia, kaJi xelidan

Page 50: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

50

gisxlteba, civa. bavSvebi naRvliani, imediT aRsavse TvalebiT gexvewebian da ggulSemat-kivroben... daanTe, mama... daanTe!!! coli (Tu raRac msgavsi im drois-Tvis) fiqrobs, rom umaqnisi xar, araf-rad vargixar, carieli bargi xar da igi arCevanSi Secda... mere... iqneb fiqrobT, rom gareuli, gadareuli da janmrTelobisTvis uaR-resad saxifaTo Ror-taxis Sepyroba advili saqmea?! vaime!!! _ ra bekoni, ris bekoni?! sad aris bekoni da kai cxovreba?! wadiT! vir-Taxvebis bewvi moixureT da daiZineT! _ eubneba mama sust, mbJutav, arafris-momcem patara koconTan SequCul bavSvebs. me ki, am dros erTi kargad gamov-Zexi. Cais da zebuterbrodebs ori Reri sigaretic davayole (ra Tqma unda, uk-ve mza da a. S.). ra vqna?! waval saZinebel oTaxSi, kompiuters CavrTav, internetSi Seval da soc-veb-

Page 51: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

51

qsel-gverdze vinme xazze myofs gave-saubrebi. ganmarteba 6 (kompiuteri _ erTgvari teqnika, mow-yobiloba, romelTan didxans jdoma arafriT ar SeiZleba). ganmarteba 7 (internet _ saerTaSoriso informa-ciis virtualuri qselwyaro). ganmarteba 8 (soc-veb-qsel-gverdi _ virtualuri sivrce, romelic, viTomda Seni ggonia, magram, amasTanave, arc erboa da arc qonia). ici, ras vizam! films gadmovwer (romelsac minda, imas). an video TamaSebis 346-gverdian meni-us gadavavleb Tvals. Tu romelime momewona, imasac gad-movwer da viTamaSeb kidec manam, sanam ar SemiSupdeba orive Tvali da ar davkargav realobis SegrZnebas. ise, savsebiT SesaZlebelia, wamowve da wigni waikiTxo... hmmm... dRes sazRvargareTidanac damirekes. _ rogorc ki Semoval soc-veb-qsel-gverd `feisbuqSi~, gpirdebi, sayvare-lo, rom `davalaiqeb~ yvelafers, rac

Page 52: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

52

dRemde statusad dagiweria, giTqvams, gagifiqria, mogwonebia da a. S., `dava-laiqeb~ ki ara da, sul xelis gulze vatareb Sens profils da kedels; Suqs Cavaqrob da yuradeRbiT vuyureb yvela Sens video posts; wrfeli inte-resiT wavikiTxav Sen mier an piriqiT daweril yvela komentars; `davalai-qeb~, `davakomentareb~ da dav...rev Sens yvela suraTze; Sens yvela megobars dReSi samjer gavugzavni sawvavs `farmvilis~ traqtorebisTvis... o R o n d S e m i y v a r e!!! S e m i y v a - r e!!! da aw da maradis Seni mona viqnebi... Tundac, virtualuri, pirvel etapze. _ Tavi damanebe, Se soflelo, jer es erTi, wiTeli loyebi gaqvs... au, ma-gari banZi tipi xar, `vafSe~, raaa... ar momiaxlovde, Se udReuro da, saer-Tod, vin mogca Cemi nomeri?! _ maSin `dagiskaipeb~, kaii??? ganmarteba 9 (skaipi _ erTgvari programa, romli-Tac udReurebi ara marto erTmaneTs ukavSirdebian). _ ara! _ `dagimesijeb~???

Page 53: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

53

_ ara-Tqva! _ e l e q t r o n u l w e r i l s mogwer, gTxoooov??? _ raas? _ maili, maili ar ici?! _ aaa... i-meils gulisxmob, Se goimo! fu, ra goimi da ZonZi xar... wadi ra, `vafSe~, ga...vi!!! _ Tavs moviklav, icode!!! _ dardiiii... Tu gsurT, rom Tqveni rCeuli gadavides Semdeg turSi, `daumesijeT~ an darekeT Sesabamis nomerze: 02938356 8481237484937358729387467548309028367484939746473839 (an Wkua ixmareT da jer dafiqrdiT). _ aloooo... aloo... vika, Sena xaaaar? _ ho, raoooo??? _ rao da, meore turiaaa esaaa?meore turiaaa??? _ ra Seni t...is saqmea? _ gadavediii??? meore turSi gada-vediiii??? _ gadaxvedi ara, kide isa... mexi ki dagayare mag Tavze. gadavediT!! yvela gadavediT meore turSi. ufro metic, male damkaSic gavalT, megobrebo!

Page 54: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

54

sad aris zRvari?! ganmarteba 10 zRvari _ moCvenebiTi xazi, ergvari barieri, romelic zogisTvis `aq~ aris, zogisTvis _ `iq~. ara... albaT, arian iseTebic, visTvisac araviTari zRvari arc arasodes arsebobda, da saerTod, rogor vbedavT...?! am dros rekavs mamaCemi... (Ramis samis 19 wuTze): _ ra zRvari, ris zRvari?!!! xom giTxres, rom msoflios mosaxleobis umetes nawils... anuuuu... udides na-wils... anu TiTqmis yvelas, erTi_ori Sennairis gamoklebiT, Tu arseboben Sennairebi, ra Tqma unda (mogvianebiT gairkva, rom ar arseboben), yvelas fe-xebze hkidixar!!!... Senc da Seni keTi-lismsurvelebic... sul ar ainteresebT, visi biWi xar, ramdens svam, icnob Tu ara sanzonaSi giorgis, da a. S. ra! egre ar unda iyos??? _ ki, mama, egrec unda iyos... _ mec mapatie, Svilo! gana magaze ari, mami, magram sadRac magazec ari, xo ici?! Cven davikargeT... isic ki ar viciT, ra movkaliT... Zera! Tu...?!

Page 55: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

55

usaxelo kaci raime gamokveTili profesiis gareSe

usaxelo kaci raime gamokveTili profesiis gareSe savarZelSi zis. mas uyvars wera, Tumca, ager, ukve weli-wadze metia, araferi dauweria. aba, vin moTvlis im saintereso azrebs, rom-lebic TiTqosda imsaxureben furce-lze gadatanas, magram... ara! `amiT veravis gavaoceb, an ra saWiroa, sa-erTod, vinmes gaoceba?~ _ fiqrobs usaxelo kaci. azrebi modian da mi-dian (albaT, isev iq, saidanac modian). mere TiTqos Caavlebs raRacas sibne-leSi da ai! is ukve mzad aris mar-Tlac jer ardawerilis dasawerad, magram rad ginda? `fsevdoRirseulia~, _ ambobs da isev jdeba savarZelSi. igi dRemde darwmunebulia, rom mkiTxvels ar uyvars usaxelo kacebi, miT umetes _ raime gamokvTili profe-siis gareSe. xalxs unda warudge, ga-ecno. `absoliturad idumali jer ar-vin yofila~, _ imeorebs kaci, ro-melsac uyvars wera, Tumca, ager, ukve weliwadze metia, araferi dauweria. nuTu aRaraferia Rirseuli?

Page 56: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

56

Tu mkiTxveli aRar aris `didi~ na-warmoebebis Rirsi? nuTu man yvelaferi icis da mas veravin veRarafers veRar aswavlis? `vis ra unda vaswavlo?! rodesac yvelaferi aseTi SefardebiTia?~ _ am-bobs usaxelo kaci, magram xelebs ar asavsavebs, _ ra azri aqvs? man icis, rom ar arsebobs wera we-risTvis. sad aris is, vinc wers da na-werebs ujraSi inaxavs?! (maT Soris, `didebic~). ara, Cemo raRacnairebo. sxvadasxva profesiis mqone an raime gamokveTili profesiis armqone, saxe-liani Tu fsevdonimiani, kacebi Tu qa-lebi weren imisTvis, rom maTi nawe-rebi mkiTxvel-ebma waikiTxon. Caufiqr-dnen maT, uTanagrZnon avtors (Tu sa-Wiroa). Se-isminon misi da erTxel da _ samudamod gaigon is, rasac TviTon SeiZleba verasodes mimxvdariyvnen. Seafas-Seufason Cadebuli Sroma da daafason. usaxelo kaci raime gamokveTili profesiis gareSe nela iRebs kalams da raRacas wers, furcels ujraSi

Page 57: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

57

inaxavs. SeiZleba `didi~ nawarmoebi iyos, _ SeiZleba sulma wasZlios. ar vici. ernst Teodor amadeus hofmani

patara caxesi cinoberad wodebuli (dasaw. ix. Jur. `sinaTle~, #8-12, 2014 w., 1, 2015 w).

Tavi meSvide

rogor ikvlevda bunebas profesori moS terpini Tavadis Rvinis sardafSi. Mycetes beelzebub. student balTazaris sasowarkveTa. keTilmowyobili vilis keTili gavlena ojaxur bednierebaze. rogor gadasca prosper alpanusma balTazars kus niJaris kolofi, Sem-deg ki iqaurobas gaecala.

balTazarma, romelic sofel hoxia-kobshaimSi imaleboda, kerepesidan re-ferendarius pulxeris werili miiRo: `Cveni saqmeebi, Zvirfaso megobaro balTazar, sul ufro da ufro cudad midis. Cveni saerTo mteri, bilwi ci-noberi sagareo saqmeTa ministrad da-niSnes da mwvaned dafoTlili vefxvis ocRiliani didi ordeniT daajil-

Page 58: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

58

does. cinoberi Tavadis usayvarlesi adamiani gaxda, igi yvelafers aRwevs, rasac moisurvebs. gaamayebuli profe-sori moS terpini ise ibRinZeba, veRar icnob. Tavisi momavali siZis daxmare-biT, man saxelmwifos bunebis saqmeTa general-direqtoris adgili miiRo, romelsac misTvis didi fuli da sxva auracxeli sargebloba moaqvs. ro-gorc general-direqtori, igi kont-rols uwevs mzisa da mTvaris dab-nelebas, amindis winaswarmnetyvelebas saxelmwifos mier nebadarTul kalen-drebSi da gansakuTrebul yuradRebas uTmobs bunebis gamokvlevas Tavadis rezidenciasa da mis SemogarenSi. am saqmianobisTvis misTvis Tavadis dRee-bidan uiSviaTesi frinveli da cxove-li moaqvT, romelTac igi abrawvinebs da gemrielad Seeqceva, _ aqaoda, cde-bis sawarmoeblad mWirdebao. amJamad moS terpini wers (yovel SemTxvevaSi, amtkicebs, vwero) Sromas imis Taobaze, Tu ratom aqvs Rvinos wylisagan gansxvavebuli gemo da ratom amJRav-nebs igi gansxvavebul Tvisebebs. pro-fesorma ganacxada, es Sroma Cems sa-siZos unda mivuZRvnao. cinoberma sasi-

Page 59: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

59

mamros Sroma moimizeza da imas miaR-wia, rom moS terpins axla yoveldRe SeuZlia Tavadis Rvinis sardafSi Ta-visi gamokvlevis Catareba. man ukve ga-moikvlia naxevari oqshorti (qvemo germanuli sawyao, udris 206 litrs), Zveli rainvani, gamoikvlia ramdenime duJini Sampanuri da axla alikantes kasrs miadga. meRvine mxrebsRa iCeCavs. amgvarad, profesors, romelic, Senc kargad mogexseneba, didi msunagi vinme brZandeba, RmerTi Seewia da mis iR-bals, albaT, ZaRli ar dayefda, dro-dadro soflebSi rom ar iyos wasas-vleli. roca mindvrebs setyva Careg-vavs, moS terpini iZulebuli xdeba, naucbaTevad gaemgzavros soflebSi, raTa Tavadis moijareebs ganumartos, Tu ratom movida setyva, auxsnas da uTxras am RvTis glaxebs, Tu rogor daicvan Tavi setyvisagan da arc ijaris Semcireba moiTxovon, radgan am saqmeSi TviTonve arian damnaSaveni. ministrs dResac axsovs is usia-movneba, Sen rom miayene. cinoberma da-iqadna, Surs viZiebo. amieridan ke-repesSi aRar Camogesvleba. is dagva-luli mec nametnavad mdevnis, radgan

Page 60: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

60

davudarajdi da Cemi TvaliT vnaxe, rogor daavarcxnina ministrma Tavi viRac idumal qalbatons, romelsac mxrebze frTebi hqonda amozrdili. vidre Tavads ministri cinoberi aseT pativSi eyoleba, vfiqrob, rigian Ta-namdebobas aravin maRirsebs. am Cemi ubeduri iRblis gamoisobiT, Cemda sa-ubedurod, dRe ar gava, maxinj cino-bers ar gadaveyaro. amas winaT, mor-Tul-mokazmuli daSniT, varskvlaviTa da ordenis bafTiT mkerddamSvenebuli ministri zoologiur kabinetSi vnaxe. Tavis xeljoxs dabjenili cinoberi fexis wverebze idga im Seminuli karadis win, sadac uiSviaTesi ameri-kuli maimunebis fitulebia gamofe-nili. amasobaSi viRac ucxo damTvali-ereblebi mogviaxlovdnen da erTma maTganma, romelmac es alrauni Se-amCnia, xmamaRla wamoiyvira: `o, ra say-vareli maimunia! ra lamazia! es mai-muni mTeli kabinetis mSvenebaa!.. ra hqvia am kopwia maimuns? romeli qveyni-saa?~ kabinetis zedamxedveli cinoberis mxrebs Seexo da Zalze seriozulad Tqva: `diax, Zalze mSvenieri egzem-

Page 61: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

61

plaria, didebuli brazilielia e. w. Musetes Beelzebub _ Simia Beelzebub Linnei _ niger, barbatus, rodiis caudague arice brunneis Rriala maimunia. `batono, _ aujujRunda dagvaluli zedamxedvels, _batono Cemo, me mgonia, Tqven Wkuaze mwyralada xarT, anda sul gadairieT, araviTari Beeelzebub

caudague me ara var, ris Rriala maimu-ni? me cinoberi gaxlavarT, ministri cinoberi, mwvaned dafoTlili vefxvis ocRiliani ordenis kavaleri!~ es ambavi rom moxda, me iqve videqi da sicilisagan vifxriwebodi, sikvdili-Tac rom davesaje, Tavs mainc ver Sevimagrebdi. `Tqvenc aqa xarT, batono referenda-rius?~ _ SemomiRrina da am av suls TvalTagan naperwklebi gadmoscvivda. RmerTma uwyis, ra moxda aseTi, magram ucxo xalxi mas mainc maimunTa Soris uiSviaTes maimunad miiCnevda. cinobers TxiliT umaspinZldebodnen. axla ki ise gacofda ministri, rom suls veRar iTqvamda da fexzec Zlivs imagrebda Tavs. mere kamerdinerma mo-irbina, cinobers xeli Cahkida da ka-retisken waiyvana.

Page 62: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

62

TviTonac ver gamigia, ratom miRvi-Zebs es ambavi imedis naperwkals. es iyo pirveli dartyma, romelic moja-doebulma patara maimaxma iwvnia. ramdenadac vici, amas winaT cinobe-ri baRidan gajavrebuli dabrunebula. etyoba, frTosani qalbatoni im diliT ar gamoCenila, radgan cinoberi ise gamoiyureboda, TiTqos mSvenieri ku-lulebi arc arasodes hqoniao. ambo-ben, axla Tmebi uSnod aqvs mxrebze Ca-mowewili da Tavad barzanufsac uT-qvamso: `Zvirfaso ministro, Tmis da-varcxnas nu iTakilebT, Cems dalaqs gamogigzavniTo~. amaze cinobers Zal-ze Tavazianad mouxsenebia: `rogorc ki is jeeli CemTan fexs moadgams, fanjridan gadavagdebo~. `didebuli sulis adamiani xarT! Tqven kaci siaxlovesac ver gagekarebaTo!~_ uT-qvams Tavads da gulamoskvniT atire-bula. aba, Sen ici, sayvarelo balTazar! imeds nu dakargav da Tavs gaufrT-xildi, xelSi ar Cauvarde Sens mtrebs!~ megobris werilma balTazari saso-warkveTilebaSi Caagdo, ymawvili tyis

Page 63: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

63

uRrans Seeria da xmamaRla godebas mohyva. _ imedi viqonioT, _ wamoiZaxa man, _ kvlav imedi viqonio, roca yovelgvari imedi dakargulia, roca yvela mana-Tobeli varskvlavi gaqra da bneli, pirquSi Rame Tavze Camomemxo me usa-soos? msaxvralo bedo! balTazari bneleTis Zalam imsxverpla, Seiwira misi sicocxle. ugunurebaa, rom Sve-las moveli prosper alpanusisagan, im kacisagan, romelmac Tavisi jojoxe-Turi xelovnebis wyalobiT imdeni qna, kerepesidan gamitaca da saqme ise mo-awyo, rom is silaqebi, rac cinoberis gamosaxulebisaTvis sarkeSi unda mi-mecxo, namdvilad mis zurgs daatyda setyvad! oh, kandida!.. netav am an-gelosis daviwyeba mainc SemeZlos! Cems sulSi axla kidev ufro Zlierad, ufro Zalumad kiafobs naperwkali siyvarulisa. saiTac ar gavixedav, yvelgan misi saxe melandeba, tkbili RimiliT pirgabadruli kandida Cemken iwvdis xelebs, Cemken moiltvis. kar-gad vici, ver dagixseni im saSineli jadosnobisagan, Sen rom SegboWa!_

Page 64: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

64

moRalate prosper, ra dagiSave, rom ase sastikad masuleleb? amasobaSi mwuxri Camowva, tyis fe-radovneba nacrisfer sibneleSi Cai-karga. ucbad xeebsa da CirgvebSi ucna-urma Suqma gaielva, gegoneboda, daiss cecxli waekidao da haerSi frTebis SariSuriTa da zuzuniT aTasobiT mweri aiWra. oqrosferi manaTobeli xoWoebi aqeT-iqiT dafrinavdnen, da-farfatebdnen nairferadi peplebi da irgvliv yvavilTa surnelovan mtvers abnevdnen. SariSuri da zuzuni Tan-daTan utkbes musikad gadaiqca, rome-lic balTazaris dawylulebul guls malamod daedo. Tavs zemoT bal-Tazars kaSkaSa Suqi dasdgomoda. ymaw-vilma maRla aixeda da gaocebulma prosper alpanusi SeamCnia, romelic ucnaur mwerze gadamjdariyo da misken mofrinavda. mweri didebuli ferebiT elvarebda da Soridan nemsiylapias waagavda. prosper alpanusi balTazarisken ga-emarTa, gverdiT daujda, xolo nemsi-ylapia buCqnarSi gauCinarda da Tavisi sagalobeli gaagrZela.

Page 65: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

65

alpanusma ymawvilis Subls saocrad xasxasa feradi yvavilebi Seaxo, xelSi rom eWira da balTazaris sulSi maSinve simxneve da sixalise CaiRvara. _ sayvarelo balTazar, did usamar-Tlobas sCadixar, _ daiwyo prosper alpanusma alersiani xmiT, _ rom me gulqva moRalated msaxav swored im dros, roca TiTqmis xelSi Cavigde jadoqari, romelmac ase aria Seni cxovreba, Sens sapovnelad da dasam-Svideblad me Cems sayvarel meranze avmxedrdi da Senken gamoveSure, amas-Tanave, yvelaferi Tan wamoviRe, rac Sens gankurnebas dasWirdeba. siyvaru-liT gamowveul tkivilze Zneli ara-feria qveyanaze. araferi Seedreba siy-varulsa da gznebaSi sasowarkveTili sulis mouTmenlobas... magram ara uSavs ra, momitevebia SenTvis, radgan arc me madga kargi dRe: am ori aTasi wlis winaT indoeTis princesa miyvarda, saxelad balzamine, da saukeTeso me-gobars _ jadoqar lotoss _ sasowar-kveTilma wveric ki davaglije, ris gamoc, xom xedav, wvers aRar vatareb, vfrTxilob, mec ar damaglijon wveri... axla saimiso gunebaze ara xar,

Page 66: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

66

rom yovelive dawvrilebiT giambo, yovel Seyvarebuls xom mxolod Ta-visi siyvarulis Sesaxeb surs lapara-ki iseve, rogorc yoveli poeti mxo-lod sakuTar leqsebs ismens siamov-nebiT. amitom, saqmeze vilaparakoT!.. icode, cinoberi erTi Raribi qalis Svilia, misi namdvili saxelia _ pa-tara caxesi. am patara maxinjma qedma-Rlobis gamo dairqva cinoberis amayi saxeli. qalTa TavSesafris wina-mZRolma _ fon rozenSionma, igive cnobilma feria rozabelverdem, _ es qali sxva aravinaa, Tu ara feria, _ eg patara gonji gzaze ipovna. feria fiqrobda, rac bunebam am maimaxs moaklo, yvelafers avunazRaurebo da am mizniT cinoberi iSviaTi, saidumlo unariT daajildova. am unaris wya-lobiT, irgvliv myofTa SesaniSnavi azri, naTqvami an saqme cinoberis az-rebad, cinoberis saqmed gasaRdeboda. amave unaris meoxebiT, Tuki mas mox-denil, ganaTlebul da gonebagaxsnil xalxTan erTad mouwevda yofna, Tvi-Tonac moxdenili, ganaTlebuli da gonebagaxsnili pirovneba gamoCndnebo-da sxvis TvalSi da, saerTod, visac

Page 67: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

67

ar unda gamolaparakeboda cinoberi, mas yovelTvis adamianTa modgmis us-rulyofiles warmoadgenlad miiCnevd-nen. es uCveulo jadoqrobis Zala Caqso-vilia Tmis sam cecxlisfer RerSi, kefaze rom aqvs kacunas. mis Tmaze da, saerTod, Tavze xelis Sexeba cinobe-risTvis mtkivneulia, metic, SeiZleba damRupvelic ki iyos misTvis. amitomaa, rom feriam misi bunebiT Txeli da aburZgnuli Tma sqel, moxdenil kulu-lebad gadaaqcia, romelic kacunas Tavsac icavs, Tmis sam wiTel Rersac malavs da jadosac inarCunebs. yovel mecxre dRes TviT feria uvarcxnida xolme Tmas oqros magiuri savarc-xliT. am davarcxnis Semdeg qarwylde-boda yovelgvari RonisZieba, rac misi jados winaaRmdeg iyo mimarTuli. magram es savarcxeli daamsxvria Zli-erma Tilismam, romelic keTil ferias maSin Sevapare, roca igi CemTan iyo stumrad. Cven axla isRa dagvrCenia, rom ro-gorme amovaglijoT es sami cecxlis-feri Tma da Cia kacic winandel ara-raobad gadaiqceva! am jados gabaTi-

Page 68: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

68

leba Seni xvedria, Cemo sayvarelo balTazar! Sen gagaCnia saamiso gambe-daoba, Zala da moxerxeba, Sen ise Seasruleb am saqmes, rogorc saWiroa. aha, aiRe es patara gakuTxuli SuSa, sadac ki waawydebi cinobers, nu daa-yovneb, mivardi, daJinebiT miaSterdi am SuSiT mis Tavs da Tmis is sami Reric amoeCreba Tavze. waavle xeli magrad, yuradRebas nu miaqcev gamsW-valav katisebur Cxavils, rasac igi mohyveba, erTbaSad samive Reri amoag-lije da adgilzeve daswvi. samive Re-ri aucileblad erTbaSad unda amoaglijo da maSinve daswva, radgan, Tu ase ar gaakeTe, kidev bevr usi-amovnebas gadaeyrebi. amitom, mxedve-lobaSi iqonie, dagvajuls maSin unda mivarde da Tma iseT dros amohglijo, roca axlomaxlo cecxli an sanTeli enTeba. _ o, prosper alpanus, _ warmosTqva balTazarma, _ Tqveni esodeni sikeTe, esodeni keTilSobileba Cemi undob-lobiT ar damimsaxurebia! sulis siR-rmeSi vgrZnob, rom axla ki moeReba bolo Cems tanjvas da zeciuri ne-tareba gamiRebs Tavis oqros kars!..

Page 69: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

69

_ me miyvars, _ ganagrZo prosper al-panusma, _ miyvars axalgazrdebi, rom-lebic Sen msgavsad, Cemo balTazar, dauokebel swrafvasa da siyvaruls wmindad inaxaven gulSi, romelTa sulSi kvlav gaismis gamoZaxili im didebuli akordebisa, Soreuli RvTa-ebrivi saswaulebis samSoblodan, Cemi samSoblodan rom moismis. aseTi Si-nagani musikiT dajildoebuli bedni-eri adamianebi erTeulebia qveynad. maT SeiZleba poetebi ewodoT, Tumca am sityviT xandaxan iseT kacsac monaT-laven, vinc pirvelad daukravs kont-rabasze, radgan uxeSi xeliT aTrTo-lebuli simebis JRriali didebul musikad miaCniaT, maTive sakuTari gulis siRrmidan rom momdinareobs. vici, sayvarelo balTazar, Sen xan-daxan iseTi grZnoba geufleba, TiTqos gesmodes wyaroTa liklikis, xeTa SariSurisa. ase mgonia, TiTqos mewa-mulad aelvarebuli daisi Sens sacna-urad laparakobdes! diax, Cemo bal-Tazar, am wuTebSi Sen marTlac gesmis bunebis idumali xmebi, radgan Seni su-lis siRrmidan moedineba RvTaebrivi xma, romelsac bunebis idumalebaTa

Page 70: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

70

saocari harmonia warmoSobs. poeto, Sen fortepianoze ukrav da gecodi-neba, rom mTavar tons misi msgavsi to-nebi aZleven bans. bunebis es kanoni uadgilo Sedareba nu gegoneba. diax, poeto, Sen bevrad ukeTesi xar, vidre zogs hgonia, im xalxze ukeTesi, visac ukiTxavdi Sens pirvel cdebs _ kalmiTa da melniT qaRaldze gada-tanil Sinagan musikas. am mxriv, jer kidev bevri ram unda gaakeTo, magram istoriuli TvalsazrisiT, Sen mainc karg warmatebas miaRwie, roca prag-matuli sizustiT aRwere bulbulis siyvaruli mewamuli vardis mimarT, aRwere ambavi, romlis mowme me Tvi-Tona var. es Zalze Cinebuli nawar-moebia... prosper alpanusi gaCumda. Secbune-buli balTazari farTod gaxelili TvalebiT umzerda doqtors. ymawvilma veraferi upasuxa alpanuss, roca man istoriuli xasiaTis cdad gamoacxada balTazaris is leqsi, romelic Tvi-Ton balTazars yvelaze fantastikur nawarmoebad miaCnda. _ SeiZleba, _ isev wamoiwyo prosper alpanusma da sandomianma Rimilma saxe

Page 71: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

71

gauciskrovna, _SesaZloa gagaocos Cem-ma sityvebma, SesaZloa Cems pirovne-baSi zogierTi ram ucnauric mogeC-venos, magram dafiqrdi, aba, me xom yve-la gonieri adamianis azriT iseTi pi-rovneba var, romelic mxolod zRap-rebSi SeiZleba Segxvdes, xolo Cemna-iri adamianebi, mogexseneba, ucnaurad iqcevian xolme da isini imden si-suleles layboben, ramdenic surT, me-tadre, Tuki am sisulelis miRma iseTi ram imaleba, rasac ver uaryof. magram ganvagrZoT saubari. Tuki feria ro-zabelverde im maxinj cinoberze ase gulmodgined zrunavs, Sen, Cemo bal-Tazar, axla mTlianad Cems mfarve-lobaSi imyofebi, maS, momismine, ai, ra minda SenTvis gavakeTo!.. guSin jadoqarma lotosma minaxula. man gadmomca uamravi salami da uam-ravi sayveduri princesa balzaminesi, romelsac gamoRviZebia da Cartah-bhadis _ Cveni pirveli siyvarulis am didebuli leqsis _ tkbili hangebiT gabruebuli Cemken iwvdis monatrebul mklavebs. Cemi Zveli megobari, minis-tri iuxic megobrulad miqnevs xels polaruli varskvlavidan. Soreul in-

Page 72: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

72

doeTSi unda wavide! ar minda Cems ma-muls, aq rom vtoveb, Sens garda sxva vinme daepatronos. xval kerepesSi wa-val da naCuqrobis formalur baraTs Sevadgenineb, sadac Sens biZad gamo-vacxadeb Tavs. rogorc ki cinoberis jados gaaqarwyleb, warudeqi profe-sor moS terpins, rogorc didebuli mamulis, didZali qonebis mflobeli, sTxove kandidas xeli da isic didi sixaruliT dagTanxmdeba. es kidev cotaa! Tu Sen da kandida Cems vilaSi dasaxldebiT, Tqvens bednier col-qmrobas veRaraferi SeuSlis xels. Cems mSvenier baRSi yvelaferi izrdeba, rac ojaxisTvisaa saWiro. Cinebuli xilis garda, iq SesaniSnav kombostos moiwevT da, saerTod, baRSi iseT mwva-nileuls naxavT, romlis badali ar-sad moipoveba. yvelaze adre Sens meuRles eqneba xolme salaTa da satacuri. samzareulo isea mowyobili, qoTnebi saWmels ar miiwvavs, arc mox-rukavs, ramdeni xanic unda idges cec-xlze. xaliCebs, skamebsa da savarZ-lebs iseTi Tvisebebi gaaCniaT, rom yvelaze ugergilo msaxuric ver daa-laqavebs. aseve, ar imtvreva faifurisa

Page 73: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

73

da SuSis WurWeli, ramdenic unda eca-dos msaxuri, mainc ver daamsxvrevs, Tu ginda qvis iatakze urtyas. yovel-Tvis, roca Seni coli sarecxs ga-arecxinebs, saxlis ukan velze mudam iqneba mziani amindi, irgvliv wvima, elva da quxilic rom iyos. mokled rom giTxra, Cemo balTazar, yvela-feri isea Seqmnili, rom Sens mSvenier kandidasTan erTad datkbebi mSvidi da uSfoTveli ojaxuri bednierebiT! axla ki droa, Sin gavbrunde da me-gobar lotosTan erTad Cemi gamgzav-rebis Tadarigs Sevudge. mSvidobiT, Cemo balTazar! prosperma erT-orjer daustvina da nemsiylapia maSinve bzuiliT mofrin-da. prosperma aRviri amosdo da una-girs gadaaxta. patara manZili rom ga-ifrina, prosper alpanusi ukan mob-runda balTazarTan. _ kinaRam damaviwyda, _ Tqva pros-perma, _ cota zedmeti momivida da Se-ni megobari fabiani metismetad mkac-rad davsaje. am kolofSi isaa, rac mas daamSvidebs. prosperma balTazars kus bakanisa-gan gakeTebuli patara gakrialebuli

Page 74: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

74

kolofi gauwoda. es kolofi da ci-noberis jados gasaqarwyleblad micemuli lorneti balTazarma erTad Seinaxa. prosper alpanusma SariSuriT gaia-ra buCqnari da tyis xmebic am dros ufro mZlavrad da saamod gaisma. _ balTazari hoxiakobshaimSi dab-runda. guli savse hqonda netarebiTa da utkbesi imediT.

(gagrZeleba Semdeg nomerSi) germanulidan Targmna oTar xuciSvilma

religia

wmida svimeon axali RvTismetyveli samgvari locvis Sesaxeb

arsebobs samgvari yuradReba da locva, romelTa meoxebiT suli an amaRlebulia da warmatebuli, an _ daZabunebuli da warwymedili. vinc samTave saxeobas droulad da sa-Wiroebisamebr gamoiyenebs, gaimarj-vebs, vinc _ ugunurad da udrood, _ damarcxdeba. yuradRebas locvasTan iseTi ganuyreli kavSiri marTebs, ro-gorc mijaWvia da SeduRabebia suli

Page 75: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

75

sxeuls. yuradReba brZolaSi mewinave-saviT unda waruZRves mtrebis mosage-rieblad, pirveli unda Caebas cod-vebTan orTabrZolaSi da win aRudges sulSi Separul borot gulisTqmebs. yuradRebis Semdgom jer ars locva, Semmusvreli da ganmaqarvebeli myisve yvela im bilw gulisTqmaTa, romel-Tac Tavdapirvelad yuradReba aumxed-rda, rameTu martodmarto yuradRebas ar ZaluZs maTi aRxocva. yuradRebisa da locvis amgvar erTobliv Widilzea damokidebuli sulis cxonebaca da sikvdilic. Tuki yuradRebas gavamax-vilebT da davicavT locvis aumRvrev-lobas, gavimarjvebT, xolo Tu ugu-lebelvyofT an SevbRalavT am siwmides, avi gulisTqmebiT Sebilwul-ni vxdebiT Ronemixdinlni da far-xmaldayrilni. maSasadame, rakiRa ar-sebobs samgvari yuradReba da locva, Cveni valia, saTiTaod davaxasiaToT da ganvmartoT maTi niSan-Tvisebebi, raTa gadarCenis msurvelma amaTgan um-jobesi amoirCios.

Page 76: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

76

yuradRebisa da locvis pirveli saxeobisaTvis

pirveli saxeobisaTvis niSandobli-via Semdegi: rodesac locvad muxlmo- yrili adamiani zecad aRapyrobs xe-lebs, Tvalebs da gonebas, STagone-buli RvTaebrivi azrebiT warmoisa-xavs zeciur madls, angelosTa dassa da wmindanTa savanes, erTi sityviT, yvelafer imas, rac saRvTo werilidan smenia, gonebaSi daiunjebs da gansjis, maSin locvisas zecad Tvalmipyro-bils sulSi CaeRvenTeba RvTisadmi ltolva da siyvaruli, JamiTi-Jamad cremlebic wamoscviva da aqviTindeba. TumcaRa, amgvarad mlocvelis guls Tavmomwonebac moeZaleba xolme misda-uneburad, aRmoaCens, rom, rac mis Tavs xdeba, RvTis wyalobaa, misi manugeSe-beli, da ufals SesTxovs, ama saqmeTa qmnad maradJams Rirshyos. es ukve xiblze miuTiTebs, rameTu viTar SeiZ-leba lamazi eTqmodes im silamazes, romelsac is saxe ar aqvs, rogoric xams. am adamians, garindebuls ukidu-res mdumarebaSi, cotaRa uklia Wkui-dan SeiSalos. magram Tu moxdeba da Wkuas ar dakargavs, imas mainc ver

Page 77: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

77

moaxerxebs, raime saTnoeba moixveWos, anda vnebebisgan daixsnas Tavi. am gzaze SemdgarTa Soris isinic moxib-lulan, romelTac uxilavT naTeli xorcieli TvalebiT, keTilsurneleba SeuynosavT, xmebi smeniaT sakuTari yurebiT da sxvac bevri ram amisi msgavsi. nawili eSmakeuli gamxdara da gagiJebuli daexeteba erTi adgilidan meoreSi, nawilic xiblSi Cavardnila, rakiRa ver amoucvnia naTlis angelo-sad gardasaxuli da amgvarad gamocxa-debuli eSmaki, da bolomde darCenila motyuebuli. isic ar mosurvebia, yuri mainc eTxovebina ZmaTa rCeva-dari-gebebisaTvis. amaTgan zogma, eSmakisgan waqezebulma TviTmkvlelobiT daasru-la cxovreba, _ erTni kldidan gada-iCexnen, sxvebma Tavi CamoixrCves. vis ZaluZs, netav, CamoTvalos xiblis is uTvalavi nairsaxeobani, romliTac eS-maki xiblavs adamianebs? am monaTxro-bidan yoveli gonieri kaci mixvdeba, Tu ra zianis motana SeuZlia pirveli saxeobis yuradRebasa da locvas, Tuki amgvari locva dagvakmayofilebs da srulyofilad miviCnevT. vinc am saxe-obas amjobinebs da arc erTi is bo-

Page 78: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

78

roteba, romelic aq CamovTvaleT, Tavs ar daatydeba ZmebTan Tanacxovrebis wyalobiT (rameTu ganmartoebulTa-Tvisaa ufro saxifaTo amgvari xibli), amaod daSvreba, araviTar nayofs ar gamoiRebs misi mecadineoba amgvar cxovrebaSi.

yuradRebisa da locvis meore saxeobisaTvis

meore saxeoba yuradRebisa da loc-visa amgvaria: adamiani sakuTar Tavs CauRrmavdeba, moswydeba gare samyaros, moTokavs grZnobebs, gonebas moikrebs, raTa amsofliur amao sagnebisaken ar gaeqces mzera da xan gamowvlilviT ikvlevs sakuTar gulisTqmebs, xan wa-kiTxuli locvebis sityvebs Cahkirki-tebs, xanac kvlav ubrundeba gulis-Tqmebs, romelTac eSmakis marwuxebSi mouqcevia. amao da fuWi garjiT, udidesi ZalisxmeviTa da TviTSeWir-vebiT Tavs Zalas atans da cdilobs dasZlios da ukuagdos esa Tu is vne-ba. am saxeobis ZiriTadi maxasiaTebeli isaa, rom igi gonebaSi mwifdeba azrTa WidilSi. visac amgvari Widili da brZola ga-umarTavs sakuTar TavTan, arasodes Za-

Page 79: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

79

luZs damSvideba da verc dro gamo-unaxavs samoRvaweod, simarTlis gvir-gvini rom moepovebina. es adamiani hgavs kacs, romelsac mtrebTan xel-CarTuli brZola gauCaRebia kunapet RameSi, maTi yvirili esmis, darty-mebsac igeriebs, magram ar SeuZlia garkveviT dainaxos, vin arian isini, saidan mosulan, ratom an risTvis uRereben muStebs. radgan es yvela-feri gonebaSi mimdinareobs, bilwi gulisTqmani gulSi daiZvris da isic ver xedavs maT, vinaidan guls ar ayu-radebs. burusi, gonebis dambindveli, da qariSxali, gulisTqmaTagan aRZru-li, xels uSlis, dausxltes mtrebs _ demonebs, romlebsac sasikvdilod ga-umetebiaT. sacodavi amaod daSvreba da mTlianad dakargavs misagebelsac, radgan ver amCnevs, rom pativmoy-vareoba mosZalebia da darwmunebulia, jerovnad vayuradebo sakuTar gulis-Tqmebs. mzvaobars sZuls sxvebi, gani-kiTxavs maT, ikvexnis da ocnebobs, rom Rirseuli mwyemsi iqneba cxovarTa, damwyemsavs sxvebs, da im brmas emsgav-seba, romelic cdilobs, uwinamZRvros sxva brmebs.

Page 80: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

80

ai, aseTia meore saxeoba. amitom sa-Wiroa, gadarCenis msurveli keTilgo-nivrulad moiqces da ganeridos imas, rac suls dauzianebs da meore sa-xeoba ukeTesia, vidre pirveli, ro-gorc mTvariani Rame sjobs umTavro, kunapet Rames.

yuradRebisa da locvis mesame saxeobisaTvis

mesame saxeoba namdvilad saocaria da asaxsnelad Zneli. maTTvis ki, rom-lebmac gamocdilebiT araferi uwyian Tavad, ara marto Znelad asaxsnelia, aramed daujerebelic, radgan veraf-riT Seasmen rom msgavsi ram SeiZleba namdvilad moxdes. marTlacda, Cvens droSi am saxeobis yuradRebaca da locvac swored rom iSviaTi gamonak-lisia, da vfiqrob, es madli morCi-lebasTan erTad gangveSora. morCile-ba, Tuki srulyofilebis mizniT eboZa vinmes sulieri mamisagan, mas xom yo-velmxriv uzrunvelyofs, rameTu sa-dardebeli erTxel da samudamod su-lieri mamisTvis miundvia. amsofliur sazrunavs ganSorebuli gansakuTrebu-li gulmodginebiTa da sibejiTiT aRa-srulebs mesame saxeobis locvas, Tuki

Page 81: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

81

ipovnis iseT sulier moZRvars, ro-melic Tavad ar aris xiblSi. vinc RmerTs Seudga, Tavisi Wir-varami mian-do ufals da sulier mamas, gul-wrfeli morCilebis wyalobiT wyvets sakuTari nebiT cxovrebas da sik-vdils amjobinebs miwier gulisTqmeb-sa da xorciel vnebebs. gana SeZlebs warmavloba am adamianis damarcxebasa da damonebas? an ki ra sazrunavsa da safiqrals moaxvevs Tavs? amgvarad, morCilebaSi myofi mesame saxeobis locvisa da yuradRebis meoxebiT Tavi-dan aicilebs da gaacamtverebs yvela sasjels Tu xriks, romelsac demonebi ganumzadeben, roca cdiloben, goneba gaufanton uamrav sxvadasxvagvar sag-nebze fiqriT. aseTi adamianis gonebas swored am dros ZaluZs saRad, drou-lad da daubrkoleblad ganCxrikos eSmakeuli gulisTqmani, udidesi moxer-xebulobiT gamoaZevos isini da Se-musrvili guliT locva aRavlinos RvTisadmi. ai, aseTia raoba WeSmariti cxovrebisa da maT, romelTac arad CaugdiaT amgvari ram, amaod da-maSvralan, rameTu ver mimxvdaran, ris-Tvis mosulan amqveynad.

Page 82: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

82

arsi am mesame saxeobisa imaSi rodi mdgomareobs, rom mivaSterdeT cas, rac SeiZleba maRla aRvapyroT xelni, gonebiT avfrindeT caSi, _ es, rogorc ukve vTqviT, damaxasiaTebelia pirveli saxeobis locvisTvis da arc Tu ise Sorsaa xiblisagan, _ arc imaSi, rom gonebiT SegveZlos grZnobaTa moTokva da aqeT warvmarToT mTeli Cveni gu-lisyuri ise, rom mxedvelobidan ga-mogvrCes Sinagani sulieri orTabrZo-lebi, mtrebTan rom gagviCaRebia, _ es xom meore saxeobas axasiaTebs da vinc amas gamoiyenebs, eSmakTa marwuxebSi moqceuli, ver SemZlebel ars, iZios Suri Tavis dambeCaveblebze, xolo mtrebi gauTaveblad eqiSpebian cxadad Tu malulad, da xdian pativmoyvaresa da zviads. Sen ki, sayvarelo, Tu gsurs, gadarCe, amgvarad Seudeqi saqmes: srul-yofili morCilebis Semdgom, rac, rogorc ukve vTqviT, sulieri mamisa-gan unda geboZos, yovelive keTil-sindisierad aRasrule, TiTqosda RmerTis pirispir idge. morCilebis gareSe yovlad warmoudgenelia keTil-sindisiereba. keTilsindisieri unda

Page 83: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

83

iyo samive SemTxvevaSi: RvTis, sulieri mamisa da garSemomyof, rogorc suli- er, ise usulo saganTa winaSec. RvTis winaSe keTilsindisiereba ga-valebs, Tavs ufleba ar misce, iseTi ram akeTo, rasac, Tavadac ici, rom RmerTi ar Seiwynarebs, da gaginawyen-deba. sulieri mamis winaSe akeTe mxo-lod is, rasac igi geubneba, ar mo-indomo araferi, arc meti, arc nak-lebi, aramed unda moiqce misi gan-zraxvisa da nebis Sesabamisad. adamia-nebTan urTierTobaSi keTilsindisie-rebas SeinarCuneb, Tuki Tavs nebas ar darTav, ise moiqce, rac Tavadac gZuls da arasodes isurveb, sxvebi mogeqcnen ase. usulo saganTa winaSe keTilsindisiereba gavalebs, saWiro-ebisamebr gamoiyeno isini, saxeldobr: saWmeli, sasmeli, samoseli. mokled, yovelive ise aRasrule, TiTqos RvTis winaSe idge da araviTar SemTxvevaSi ar dauSva, rom sindisi gqenjnides da gasamarTlebdes imis gamo, rom uri-god iqceodi. Tuki amgvarad moiqcevi, WeSmaritad da daubrkoleblad ware-marTebi mesame saxeobis yuradRebisa

Page 84: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

84

da locvis gziT, rac SemdgomSi mdgomareobs: goneba unda Cavides gulSi locvis Jams, mis siRrmeSi ibrunos gamous-vlelad da iqidan, gulis siRrmidan daZras locvebi RmerTisaken. bolos da bolos, roca is droc dadgeba, rom goneba gulis siRrmeSi moikala-Tebs, igemebs, SeigrZnobs da Seitkbobs RvTis madls, gulissiRrmiseuli adgi-li aRarc daeTmoba. swored maSin isur-vebs, aRmoTqvas igive sityvebi, rac mo-ciqul pavles aRmoxda: `mimzidvelia CvenTvis aq yofna~. goneba kvlav ara-erTgzis CaiZireba gulis siRrmeSi, iq itrialebs gamousvlelad da eSmake-bisagan aRZrul yovelgvar zraxvas ga-naqarvebs. umravlesT, romelTac veras-gziT ver SeucvniaT es sulis mxsneli saqmianoba, da uvicni arian, miaCniaT, rom Zalze damRleli da qancgam-wyvetia, xolo adamianebi, romlebmac amgvari locvis Tanamdevi sitkbo ige-mes da guliT Seitkbes, RvTaebriv pav-les exmianebian da amboben: `vin ganma-Sornes Cuen siyvarulsa mas qriste-ssa?~ (rom. 8, 38) da ase Semdeg.

Page 85: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

85

ratom iyo, rom Cveni wminda mamebi usmendnen RmerTs, romelic wminda sa-xarebis eniT ambobs: `gulisagan ga-movlen gulis-sityuani borotni, ka-cisklvani, mruSebani, siZvani, parvani, cilis-wamebani, gmobani. eseni arian, romelni Seagineben kacsa~ (maT. 15, 19-20), ismendnen, agreTve, saxarebis sxva adgilsac, romelic gvmoZRvravs, rom ganvswmidoT `Sinagani igi samoseli~... `raTa iyos gareSeca igi misi wmida~ (maT. 23, 26). maT dauteves sxva saxis sulieri Rvawli, am saqmes Seudgnen, rameTu misi wyalobiT mswrafl moix-veWdnen yovelgvar siqveles, uamisod ki verc erT saTnoebaSi ver gan-mtkicdebodnen. am saxis Rvawls wminda mamaTagan erTni uwodebdnen gulismier mdumarebas, meoreni _ yuradRebas, zog-ni _ sifxizles da gulisTqmebTan Widils, zogiczraxvaTa gadasinjvasa da gonebis sifrTxiles. TiToeuli maTgani iyo saocrad gavarjiSebuli da SeZles kidec RvTaebrivi niWis mox-veWa. swored amas gulisxmobs eklesi-aste, rodesac ambobs: `ixarebdi Wabuki siWabukesa Sina Sensa, da raTa gnat-rides Sen guli Seni dReTa Sina si-

Page 86: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

86

Wabukisa Sensa da vidodi gzaTa Sina gulisa SenisaTa ubiwod~ (ekles. 11, 9). msgavs sityvebs ambobs sxvagan: `ukeTu suli xelmwifebis aRxdes Sen zeda, adgilsa Sensa nu miuteveb~ (ekl. 10, 4). wminda saxarebaSic xom gveubneba ufa-li: `nuca ganhscxrebiTo~ (luka 1, 29), ese igi goneba aqeT-iqiT nu gagefan-tebaTo. kvlav dabejiTebiT imeorebs: `netar-iyvnen glaxakni suliTa~ (maT. 5, 3), anu bednierni arian adamianebi, romelTac aranairi amqveyniuri gulis-wadili ar aRZvriaT, amsofliur sul-TqmaTagan ganZarcvulT. TiTqmis yvela wminda mamas Zalian bevri dauweria amis Sesaxeb. visac surs, dae, waikiT-xos maTi nawerebi da Tavad ixilavs; waikiTxos, Tu ras wers markoz mo-nazoni, ra uTqvams wminda ioane kle-maqss (kibisaRmwerels), Rirs evsuqs, filoTeos sinaels, abba esaias, bar-sanofi dids da bevr sxva wminda mamas. erTi sityviT, vinc sakuTar gulis-Tqmebs ar miayuradebs da arc gonebis sifxizles gamoiCens, ar ZaluZs gu-lis Semusrvilebas miaRwios, rom RmrTis Wvreta xelewifebodes, ver Se-iZleba iyos glaxaki suliT, mWmunvare,

Page 87: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

87

mgloviare, mdumare, uwyinari, simar-Tles mowyurebuli, mowyale anda mSvi-dobismyofeli, ver gauZlebs devnas simarTlisaTvis, ese igi, yuradRebis gareSe veraviTar saTnoebas ver mo-ixveWs. swored amitom, mTeli Seni mondomeba iqiTken warmarTe, rom pira-di gamocdilebiT iwvnio is, rasac geubnebi. Tu gsurs, rom isic Seis-wavlo, rogor keTdeba es, amaze mo-gaxseneb. yvelaze metad sami ramis dacva gmarTebs: pirveli _ araferze izruno da ifiqro, rameTu yovelive amao da warmavalia; meore _ keTilsindisierad moiqeci, raTa sindisi ar gqejnides ga-mudmebiT; da mesame _ ebrZole vnebebs, rom amqveyniur siameTaken swrafvas ar daumono gulisTqmani. maS ase, unda daRuno Tavi, nikapi mi-abjino mkerds, CaRrmavde sakuTar Tav-Si, moikribo goneba, aRixilo grZno-badi Tvalni, odnav Seakavo sunTqva gulis adgilas da ecado, gonebac gulSi moamwyvdio, Tavdapirvelad, Zal-datanebiT, merme ki, roca Tan-daTanobiT SeeCvevi amgvari yurad-RebiT qmedebas, ganurCevlad yovel-

Page 88: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

88

Jams, gind dRe iyos, gind Rame, geqneba dauokebeli swrafva, kvlav da kvlav hpovo saocari ram _ sixaruli ga-nuwyveteli. Semdeg goneba cdilobs, rogorme miakvlios im adgils, sadac gulia, mTlianad aqeT gadmoinacvlos da daemkvidros gulSi. yvelaferSi fxizlad myofi goneba maSin moa-xerxebs gulSi mokalaTebas, roca su-liwmidis madliT moxdeba netarebisa da locvismieri siTbos gadacema. myis-ve, rac SemdgomSic grZeldeba, sai-danac ar unda wamoyos Tavi an mo-gveCvenos raime gulisTqma, manamde, vidre igi SenSi SeaRwevdes da da-gafiqrebdes, anda raime saxes Sei-Zendes Sens warmodgenaSi, goneba myis-ve gandevnis da gaanadgurebs iesos sa-xeliT, anu `ufalo, ieso qriste, Se-miwyale me~ _ amisi Tqma, da goneba meyvseulad imsWvaleba demonebisadmi zizRiTa da siZulviliT, maTTan xel-CarTul brZolebSi ebmeba da spobs maT. xolo, rac mohyveba amgvar me-cadineobas, sakuTari gamocdilebiT gaigeb, RvTis SewevniT, gonebis miyu-radebisa da gulSi iesos locvis aR-beWdviT: `ufalo, ieso qriste, Semiw-

Page 89: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

89

yale me~. wminda mamaTagan erT-erTs, ai, ra uTqvams: `daeyude senakSi da es yvelaferSi dagakvalianebso~. kiTxva: ratom ar mosdevs igive Sede- gi pirveli da meore saxeobis locvas? pasuxi: imitom, rom saWiroebisamebr ar viyenebT maT. wminda ioane klemaqsi, romelsac TiToeuli saxeoba gamouye-nebia, oTxsafexurian kibes adarebs da ambobs: `zogierTebi vnebebs Tokaven da mSviddebian, zogni fsalmunoben, ese igi bageebiT loculoben, sxvebi gonebriv locvaSi varjiSoben, zognic Wvretamde maRldebian~. isini, romle-bic apireben kibeze asvlas, maRali safexuridan rodi iwyeben da Semdeg dabalze Camodian, aramed dabali safexurebidan maRlisaken miiweven, _ jer pirvelze adgamen fexs, Semdeg _ meoreze, mesameze da bolos _ meoT-xeze. visac aqvs survili miwidan ze-cad amaRlebisa, ai, rogor unda moiqces: upirveles yovlisa, saWiroa, goneba moikribos da Semusros vnebebi, merme unda gaiwafos fsalmunebaSi, anu ilocos bageebiT da, rodesac vnebebi dacxrebian, maSin, bunebrivia, locvac mianiWebs siamovnebasa da sitkbos TviT

Page 90: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

90

enas, da igi saTnoa RmrTisaTvis. mesa-me safexurze ukve loculobs gone-biT, xolo meoTxeze _ gadadis Wvre-taSi. pirveli safexuri axlad dam-wyebTaTvisaa, meore _ warmatebulTa-Tvis, mesame, _ romlebic warmatebis umaRles zRvars miuaxlovdebian, xo-lo meoTxe _ srulyofilTaTvis. amgvarad, dasawyisi sxva araferia, Tu ara vnebaTa daokeba da aRxocva. Semusrvili gulis gareSe maTi mo-Tokva warmoudgenelia, rameTu ityvis ufali, gulisagan gamovals boroti gulisTqmani, romlebic adamianebs Se-agineben. am dros saWiroa yuradReba da locva. odes vnebebi gulSi gau-Tavebeli Widilis wyalobiT savsebiT dacxrebian, maSin goneba aRinTeba RvTis siyvaruliT, ufals adidebs locviT da umTavresad amaSi gahyavs dro. RvTisadmi amgvari gulanTebuli locviT goneba Zlierdeba, gandevnis yovelgvar bilw gulisTqmebs, romle-bic dawrialeben, raTa rogorme gulSi SeaRwion da locviT musravs maT. ai, maSin iwyeba xelCarTuli omi _ yurTasmeniswamRebi RrialiT aiwyve-ten gamZvinvarebuli demonebi, gulSi

Page 91: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

91

vnebaTa qariSxalsa da qarborbalas daatrialeben, magram ieso qristes xsenebaze uCinardebian, erTianad ibu-gebian, iRvenTebian, viTarca sanTlebi cecxlis alze. miuxedavad imisa, rom gacamtverebulni da gulidan gaZeve-bulni arian, mainc ar yrian far-xmals, kvlav cdiloben, gonebas waeb-RauWon isev da isev grZnobis sa-SualebiT. TumcaRa goneba male ikrebs Zalebs da cdilobs, SeinarCunos, Cveu-lebisamebr, damaxasiaTebeli simSvidis gancda, rameTu eSmakebs rodi xelewi-febaT gonebis siRrmeSi SeRweva, ara-med mxolod zedapirulad exeTqebian. magram gonebas ar ZaluZs, sabolood ganTavisufldes gulborot demoneb-Tan Widilisagan da maT ar ewinaaR-mdegebodes. amgvari mdgomareoba xom srulyofilTa xvedria, maTi, vinc yo-velive dauteva mTeli arsebiT da ga-mudmebiT gulismier yuradRebaSi imyo-feba. amrigad, visac surs, droulad ga-iaros es safexurebi, odes miaRwevs vnebaTagan gulis Semusvrilebas, mTeli arsebiT unda mieces fsalmunobas, gu-lisTqmebTan Widils, zecad aRapyros

Page 92: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

92

grZnobadi Tvalni, anda ganWvritos RmerTi sulis gonieri TvalebiT da ilocos gulwrfelad, viTarca xams. Tumca miStereba zecad grZnobadi Tva-lebiT yovelTvis rodi SeiZleba, ara-med _ iSviaTad. haerSi moboriale bo-roti eSmakebis SiSiT, romelTac swo-red imitom ewodebaT haerovani su-lebi, rom sxvadasxvagvari xiblis gamowveva SeuZliaT haerSi, yuradRe-biT yofna gvmarTebs. RmerTi Cvengan iTxovs mxolod gulis ganwmendas yu-radRebis meoxebiT. amis Semdeg, mo-ciqulis TqmiT: `ukeTu Ziri igi wmida ars da rtonica misni~ (rom. 11, 17). Tuki vinme im wesrigiT ar moiqceva, rac vTqviT, zecad aRapyrobs Tva-lebsa da gonebas da azriT warmoisa-xavs raimes, igi Tvals mohkravs naoc-nebars, rasme sacTursa da ara WeSma-rits. da es imitom, rom guli ara-wminda aqvs. maSasadame, pirveli da me-ore saxeobis yuradReba da locva, rogorc araerTxel vTqviT, adamians warmatebas ver moutans. ratom aris, rodesac saxlis aSeneba gvsurs, pir-velad saxuravs rodi vxuravT da mere saZirkvels vyriT. imitom, rom es Se-

Page 93: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

93

uZlebelia. jer unda saZirkveli Cav-yaroT, Semdeg saxli avaSenoT da mxo-lod merme gadavxuroT. sulierTan mi-marTebaSic aseTive moqceva gvmarTebs: jer saZirkveli CavyaroT, e. i. mivaR-wioT gulis Semusvrilebasa da vnebe-bi aRvxocoT, Semdeg sulieri saxlis Senebas SevudgeT, e. i. avi sulebis wyalobiT Cvens SegrZnebebSi atexili grZnobaTa qarbuqi davaSoSminoT, rac SeiZleba swrafad SeveguoT am orTa-brZolis aRkveTas da bolos saxura-viT davagvirgvinoT, e. i. srulyofi-lebas mivaRwioT yvelafris uaryofiT, mTeli arsebiT SevudgeT RmerTsa da amiT ganvasruloT Cveni sulieri sax-li uflisa Cvenisa ieso qristesi, ro-melsac Svenis dideba ukuniTi ukuni-samde, amin!

SeniSvna: wm. svimeon axali RvTismet-yvelis es sityva rusulad uTargmnia episkopos Teofane dayudebuls. magram am monakveTs _ anu pirdapir rCevas dayudebisa da locvis aRvlenis wesis Sesaxeb _ igi Segnebulad ar Targmnis, rameTu iTvaliswinebs im safrTxes, romelic morwmunes emuqreba misi TviTneburad Sesrulebis SemTxvevaSi.

Page 94: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

94

amitom gvirCevs, upirveles yovlisa, eklesiaSi siarulsa da wirva-locvaze daswrebas. mas miaCnia, rom gonebisa da grZnobis gulSi momwyvdeva Cveulebriv mokvdavs ar ZaluZs, radgan suli-wmindis gardamosvlis gareSe warmo-udgenelia amgvari locvis aRsruleba, rac mxolod rCeulTa da srulyofil-Ta xvedria.

Zveli berZnulidan Targmna maia induaSvilma

`sityva marTlisa sarwmunoebisa~, t. III. 1991 w.

sakiTxavi bavSvebisaTvis

Tamri fxakaZe

globusas da lukas Tavgadasavali (dasaw. ix. Jur. `sinaTle~, #1, 2015 w.).

III luka globusas Tavisi Tavis

mowyenilobis saidumlos andobs

gavida Tu ara mamida cuca oTaxidan, globusa fanjris rafidan Camoxta da sinTan miiWra. _ ase nu dabraxunob, globusa, vin-mem ar gaigos, _ Seexvewa luka. Zalian

Page 95: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

95

eSinoda, vinme rom Semovides, globusa isev globusSi ar SeZvreso. globusas araferi gaugia. ukve Wama-smiT iyo garTuli. zustad sam wuT-naxevarSi yvelafers musri gaavlo, limonaTic miayola da Tqva: _ aba, axla miTxari ra mowyenilo-baze laparakobda mamidaSeni. magram am dros isev mamida cucas quslebis ka-kuni moisma. _ Cqara, daimale! _ dafacurda luka. magram damalvis dro aRar iyo. lukam globusas Tavisi maisuri waafara, TviTonac mis gverdiT Caxta savar-ZelSi da, viTomc aq araferio, fexebis bartyuni daiwyo. magram mamida cuca iseTi aforiaqebuli iyo, globusas ki ara, induri spilo rom yofiliyo oTaxSi, imasac ver dainaxavda. _ sawyali soledadi! warmogidgenia, luka? Zlivs Txovdeboda da Sua qor-wilidan mekobreebma gaitaces! _ Tqva mamida cucam da Tavisi uzarmazari espanuri maraoTi ise dainiava, far-debma friali daiwyes. _ didi ambavi, _ Tqva lukam, _ adges da TviTonac mekobre gaxdes. gaTxove-bas mekobreoba ar urCevnia?!

Page 96: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

96

mamida cuca gabrazda: _ ra sisuleles ambob! qali rogor unda gaxdes mekobre? _ da maraoTi ise Ronivrad dainiava, rom globusaze gadafarebuli maisuri afrinda da WaR-ze Camokonwialda. _ isev globusi! _ wamoiZaxa mamida cucam, _ saiTac gaixedav, yvelgan globusia am saxlSi! luka savarZelSi ise gadawva, rom mamida cucas globusas didi, wvetiani Savi fexsacmelebi ver daenaxa. _ ranairad zixar?_ gaukvirda mamida cucas, Tumca imave wams sxva rame uf-ro gaukvirda. es `sxva rame~ iyo ver-cxlisferi sini, romelzec puris nam-cecebis, CurCxelis Zafisa da sosisis kanis garda, aRaraferi ido. _ RmerTo didebulo, is yvelaferi marTla SeWame, luka? martom?_ mamida cuca ise daacqerda lukas, gegonebo-da, pirvelad xedavso. _ ki, mamida, yvelaferi SevWame da mainc ar meyo, kidev mSia, _ Tqva lu-kam da mucelze daibartyuna xelebi. tyuils ki ar ambobda, marTla Sioda. yvelaferi xom marto globusam Se-sansla!

Page 97: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

97

_ ki, magram... ki, magram... _ mamida cu- cam gancvifrebisagan ise Zlierad da-iniava Tavisi uzarmazari espanuri ma-raoTi, rom lukas maisuri WaRidan Ca-mofrialda da isev globusas daefina Tavze. Tumca mamida cuca iseTi gak-virvebuli iyo, maisuri ki ara, mTli-anad WaRi rom Camovardniliyo, masac ver SeniSnavda. mamida cucam carieli langari aiRo, didxans aTvaliera, _ sosisis kanebic ki gadaqeqa TiTiT, _ bolos oTaxidan ise gavida, sityvac aRar dauZravs. axla Tavisi sayvareli seriali `soledadis gaTxoveba~ auci-leblad unda enaxa. bolos da bolos, erTi saRamos ganmavlobaSi amdenjer gaoceba advili xom araa? mamida cu-cam kari gaixura Tu ara, globusam lukas maisuri moiSvlipa, savarZlidan gadmoxta da abuzRunda: _ kinaRam davixrCe! es mamidaSeni aRar dagvanebebs Tavs? ra gagviWira saqme? icode, kidev erTxel Tu Semova, mekobreebis ufrosze gavaTxoveb da cxra zRvas iqiT gadavkargav! _ globusa, Sen ra, mekobreebs ic-nob? _ gakvirvebisagan Tvalebi daWyi-ta lukam.

Page 98: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

98

_ jer ara, magram Cems wiTel Rilaks Tu davaWire TiTi, vinc momeprianeba, imas gavicnob da, sadac momeprianeba, iq gavCndebi. _ Sua afrikis Sua junglebSic?! _ Sua afrikis Sua junglebSic. _ da Sua udabnoSic? aqlemebianSi? _ ginda Sua iyos da ginda ganapira, CemTvis sul erTia! _ trabaxobda globusa da Savi fexsacmelebis bra-xabruxiT dadioda oTaxSi. lukas loyebi wamowiTleboda da, visac ar unda daenaxa axla, mezobeli iqneboda, naTesavi Tu yvelaze cno-bili eqimi, mowyenilobis natamals ver upovnida saxeze! _ gamodis, rom didi, mTebiviT yi-nulebi rom dacuraven, iqac SegiZlia gaCnde? _ aRar Cerdeboda luka, _ pin-gvinebTan! TeTr daTvebTan! _ ratomac ara? sxvaTa Soris, mag mTasaviT yinulebs aisbergebi hqvia, mag adgils ki _ Crdilo polusi. _ yvelaferi saidan ici?! _ rogor Tu saidan? me xom globusa var, globusidan gamoCekili. egRa mak-lia, dedamiwaze sad ra aris, is ar vi-code.

Page 99: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

99

_ ra magaria! _ xeli xels Semohkra lukam. _ magaria, aba ra, _ Seifera glo-busam, _ mismine, banani meti aRar gaqvs? _ ara, marto sami cali mqonda da samive mogitane. _ meti ver mokrife? _ movkrife? ki ar movkrife, dedam iyida marketSi. aq bananis xeebi araa. _ hoo, eg sul aRar gamaxsenda, _ globusam Savi qoCori saCvenebel TiT-ze daixvia, _ sxva gza ar maqvs, afri-kaSi unda gavfrinde. banani minda. _ gexvewebi, ar waxvide, _ Seexvewa luka globusas, _ Zalian gTxov. xval xuT cal banans vayidineb dedas da sul Sen gaWmev. _ kargi, moviTmen. oRond, Tu ginda, rom davrCe, Seni mowyenilobis sai-dumlo miTxari. nu geSinia, aravis vetyvi. _ getyvi, oRond ar damcino. _ ar dagcineb. midi, Cqara miTxari, veRar viTmen! _ mowyenili imitom var xolme, rom raRac minda. _ ra raRac?

Page 100: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

100

_ ra da... Tavgadasavali, _ Tqva lu- kam, _ junglebi, uRrani tyeebi, mekob-reebi, indielebi... lomebi, spiloebi, niangebi... _ yoCaR, biWo! _ globusa kmayofili Canda. _ ganZis povnac minda, _ Tqva Segu-lianebulma lukam. _ oho, eg seriozuli ambavia, _ qo-Cori moiCeCa globusam, _ ganZi ris-Tvis ginda? _ ra vici, arafrisaTvis, _ daibna luka. _ gasagebia, _ Tqva globusam da Ta-vi wriulad daatriala, _ saidan da-viwyoT? _ ra saidan daviwyoT? _ Tavgadasavali, saidan daviwyoT Tavgadasavali? _ Sen ra, SegiZlia TavgadasavalSi wamiyvano?!_ Tvalebi Wyita lukam. _ aba ra. mTavaria, miTxra, saidan daviwyoT. wiTel naTuras avanTeb da erT wamSi iq gavCndebiT. _ maSin... udaburi tyidan daviwyoT! Zalian saSiSiT, Zalian daburuliT, yvelaze uRraniT!

Page 101: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

101

_ mSvenieria, _ moewona globusas, _ mo-emzade, luka! wiTel naTuras vanTeb! _ daica, daica, _ SeSfoTda luka, _ deda, mama, bebia da babua aq rom veRar mnaxaven, Zalian inerviuleben. mamida cuca namdvilad gagiJdeba. _ aravinac ar gagiJdeba, _ Tqva glo-busam, _ me xom sul sxvanair, globus-iqs droSi gadamyavxar. _ eg raRaa? _ gaukvirda lukas. _ isaa, rom, sanam Senebi televizors uyureben, Cven erTs ki ara, cxra Tavgadasavals movaswrebT. ise dab-rundebi, vercki gaigeben, wasuli rom iyavi. _ ra magaria! _ gauxarda lukas. globusam majaze patara Rilaks da-aWira TiTi da Tqva: _ grZedi, ganedi, globus-iqs droSi gavedi! es Tqva Tu ara, Tavze pawawina wiTeli naTura aenTo da raRac zuzunic moisma. globusam ki ganagrZo: _ parallel-meridiani. sanam araa gviani, am adgilidan gavqreT, dabu-rul tyeSi gavCndeT.

Page 102: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

102

IV saqveynod cnobili brakonieri

judu SeiZleba vinmes eWvi Seeparos da ar daijeros, magram leqsis dasrulebis-Tanave globusa da luka ukve yvelaze daburuli, yvelaze uRrani tyis Sua-gulSi idgnen. _ junglebSi varT... _ daiCurCula lukam. sulac ar undoda, mZinare leopardi an lomi gaeRviZebina. _ araviTari junglebi, _ Tqva glo-busam, _ es Cveulebrivi qarTuli foT-lovani tyea. Sexede, es muxaa, es_ wifeli, es _ rcxila, es _ Tela, ai, esec _ cacxvi. _ ese igi, afrikaSi ar varT? _ isev daiCurCula lukam. _ ara-meTqi. _ ratom? _ cota ar iyos, guli daswyda lukas. _ imitom, rom, sanam sadme, cxra mTasa da cxra zRvas iqiT waxval sxva qveynebis sanaxavad, jer Seni sakuTari qveyana unda naxo. _ aaa, _ Tqva lukam. kidev raRacis Tqmac undoda, magram uceb totebis

Page 103: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

103

lawaluwis da miwaze Cliqebis bagu-nis xma moisma. _ albaT l-lo... fxvia! _ daiCur-Cula lukam. simarTle rom iTqvas, Za-lian SeeSinda da swored SiSisagan aeria erTmaneTSi sityvebi `lomi~ da `vefxvi~. is-is iyo, globusas sicili unda aetexa `lofxvis~ gagonebaze, rom oriode nabijSi didma, Taflis-ferma iremma Caiqrola da xeebSi gau-Cinarda. _ namdvilad viRac mosdevs, _ Tqva globusam. arc Semcdara. tyidan ulva-SebgafSekili Tofiani kaci gamovarda da win aesvetaT. _ Sen ei, Tavgasiebulo, _ uTxra kacma globusas, _ iremi ar ginaxavs? aq ar gaurbenia? _ Sen ei, cocxisulvaSiano, irems Tu eZeb, es wuTia, maRla afrinda, _ upa-suxa globusam. _ rao?! _ brazisagan WarxaliviT ga-wiTlda kaci. brazisagan ulvaSic uf-ro gaefarCxa, _ saqveynod cnobil brakoniers, saxelganTqmul judu mi-zanaucdenels rogor melaparakebi! xom ar ginda, eg gogra Tavi waga-calo?!

Page 104: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

104

luka maSinve mixvda, rom globusam tyuili irmis gadasarCenad Tqva. tyui-lebi sulac ar uyvarda, magram irmis gadarCena TviTonac Zalian mounda. amitom xeli maRla aiSvira da Tqva: _ mec davinaxe, age, iqiT gafrinda is iremi. magram sad mifrinavda, eg ar vici. judu mizanaucdeneli Cafiqrda, Tan ulvaSis grexas mohyva. etyoboda, rom irmis afrenis ambavs TandaTan ijereb- da. bolos Tqva: _ jandaba da dozana, rogor min-doda vaxSmad irmis mwvadi! _ Tqven... saqveynod cnobilo... da mi-zanaucdenelo... irmebs xocavT da mwva-debad wvavT? _ borZik-borZikiT ikiTxa lukam. _ aba, saqveynod cnobili brakonieri ratom mqvia? he-hehe, _ gaicina judu mizanaucdenelma da eSvebiviT kbilebi gamouCnda, _ ukve ori iremi myavs mwvadebad Semwvari. garda amisa, ori Sveli, xuTi kurdReli, erTi daTvi da sami taxi. he-he-he, kidev sami SaSvi, sami qedani, ori xoxobi da sami roWo.

Page 105: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

105

_ batono drakoniero, cxovelebi sul ar gecodebaT xolme? _ hkiTxa lukam. _ drakonieri babuaSenia! _ gabrazda judu mizanaucdeneli, _ me brakonieri var. getyoba, ar ici, ras niSnavs sityva brakonieri! lukam Tavi gaaqnia. _ brakonieri anu me niSnavs adamians, romelic sadac unda, roca unda, ro-gorc unda ise xocavs cxovelebs da frinvelebs, mere mwvadebad wvavs da Wams! _ siamovnebiT dagaglejdi mag ulva-Sebs, _ Caiburtyuna globusam. magram judu mizanaucdenels ar gaugia. trabaxiT iyo garTuli: _ amqveynad bevri brakonieria, magram CemisTana mizanaucdeneli marto me var! me saqveynod cnobili judu mizanaucdeneli var! jandaba da do-zana, dRes pirvelad gameqca cxoveli. im iremze vambob. isic imitom gameqca, rom jer ar vicodi, mfrinavi irmebis jiSi Tu arsebobda. dReidan asi yuri da asi Tvali unda gamovisxa. etyoba, cxovelebma Cemi SiSiT frena daiwyes. magram sad wamivlen? es Tofi risTvis

Page 106: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

106

maqvs? iremi afrindeba Tu taxi, brag-vans gavadenineb. ha-ha-ha, me judu mi-zanaucdeneli var, es ar dagaviwydeT! judu mizanaucdenelma ise daabria-la Tvalebi, rom cxra mTas iqiT mo-gindeboda gadakargva. _ ki, magram, fauna sul ar geco-debaT? _ hkiTxa globusam. _ fauna raRa jandaba da dozanaa? wesierad melaparake, gaberilo! _ Tva-lebi ufro daabriala judu mizanauc-denelma. _ fauna igive cxovelebi da frinve-lebia, _ auxsna globusam. _ araviTari fauna ar mecodeba, ga-berilo. me marto Cemi sakuTari Tavi mecodeba, roca mSia. ai, axlac muceli SimSiliT mibuybuyebs, _ mucelze xe-li daibraxuna saqveynod cnobilma brakonierma, _ magram jer Tu ar wa-vuZine, Tvalebi mexuWeba, _ uaaaaxxxxx! _ daamTqnara da mTeli gaumaZRari xa-xa gamouCnda, misi muclidan ki iseTi xmauri moismoda, gegoneboda, onkani gafuWebula da wyals milebSi buybuyi gaudiso. _ hei, Tqven, _ Tqva ukve sanaxevrod mZinare judu mizanaucdenelma, _ sanam

Page 107: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

107

me meZineba, aremare aTvaliereT. Tu Svels, taxs an kurdRels mainc moh-kraT Tvali, maSinve gamaRviZeT. ax-ladgamoRviZebulze gansakuTrebiT kar-gad visvri, _ imwuTSive gavagoreb da mwvadebs Seviwvav. gasagebia? _ da saq-veynod cnobilma brakonierma xvrinva amouSva. _ Cqara, luka, _ dafacurda globu-sa, _ momexmare, es Tofi sadme unda davmaloT! _ sworia, _ daeTanxma luka, _ To-rem es drakonieri mTel cxovelebs gadaxocavs. _ icode, frTxilad unda viyoT, _ Tofi Zalian saSiSi ramea. SeiZleba uceb buhhh, da tyvia gamovardes, _ daiCurCula globusam. uceb buCqidan TeTri, qunqula kur-dReli gamoxta da daiwripina: _ mag Tofs Toki gamovabaT da ise gavaCoCoT. _ mere, Toki sad gvaqvs? _ ikiTxa lukam. meore buCqidan zRarbi gamoZvra. ek-lebian zurgze daxveuli Toki edo. _ ai, aiReT Toki, _ Tqva zRarbma dinji xmiT, _ oRond mere ukan da-

Page 108: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

108

mibruneT. xandaxan rameebis gasaCoCeb-lad gvWirdeba xolme me da Cems cols. globusam Tofs kondaxze Seaba To-ki, mere Tokis meore bolos Caavlo xeli da gaqaCa. _ mec, mec! _ daiCurCula lukam da Tokis bolos staca xeli. gaqaCes da Tofi nela gasrialda balaxbulaxSi. _ me am brakoniers vuyarauleb, _ dinjad Tqva zRarbma, _ Tu gaiRviZebs, Cems eklebs Sevasob da SevaCereb. _ ki, magram, sad davmaloT es Tofi? _ ikiTxa lukam. _ rac SeiZleba Sors, _ Tqva globu-sam. _ me vici, sadac, _ daiwripina kur-dRelma, _ Txunela solomonis mito-vebul soroSi. _ Txunela solomonis soroSi? _ Tvalebi daWyita lukam. magram maSinve gaCumda, radgan axla zedmeti kiT-xvebis dasmis dro ar iyo. jer Tofi unda daemalaT. _ sworia. Txunela solomonis mito-vebuli soro Zalian saimedo adgilia. iq Tofs verc es brakonieri ipovis da

Page 109: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

109

verc veravin, _ daeTanxma kurdRels zRarbi. _ maSin, viCqaroT, _ Tqva globusam, _ kurdRelo, Txunela solomonis mi-tovebuli sorosken wagviyvane. zRar-bo, Sen aq darCi da brakoniers uya-raule. aba, wavediT.

(gagrZeleba Semdeg nomerSi)

es sainteresoa

sxvadasxva (internetmasala)

singapurSi caTambjeni Hamilton scott aSenda, romelic msoflioSi pirveli mravalsarTuliani sacxovrebeli kor-pusia, sadac binebSi avtofarexebia ganTavsebuli. 30-sarTulian SenobaSi 56 binaa. TiToeuls 2 manqanis gasa-Cerebeli adgili aqvs. korpusSi 2 penthauzia Tavisi baRiT, sacurao au-ziTa da 4 avtomobilis gasaCerebeli adgiliT. manqanebi binaSi sabargo liftis meS-veobiT xvdebian, romelic specialuri usafrTxo biometruli sistemiT imar-

Page 110: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

110

Teba. sistema TiTebis anabeWdis mixed-viT gansazRvravs, romeli avtomobili romel binaSi unda aiyvanos. procesi mTlianad avtomatizebulia. saxlSi misul mepatroneebs SesaZ-lebloba aqvT, SuSis Sirmis miRma datkbnen Tavisi avtomobilis cqeriT. Hamilton scotts-Si apartamentis Rire-buleba 9500000-dan 24000000 dolaram-dea.

*** sparseTis mrisxane mefe qserqse, ro-melmac miwasTan gaaswora babiloni da sxva uamravi qalaqi, xarxaris dros gardaicvala.

*** cnobili faqtia, rom hitleri, gan-sakuTrebiT cxovrebis bolo wlebSi, mkacri vegetarianeli iyo. Tu filmis yurebisas gadaawydeboda scenas, ro-melSic cxovels sastikad epyrobod-nen an klavdnen, is Tvalebs xuWavda da mxolod maSin axelda, roca iq myofi etyoda, rom scena ukve dam-Tavrda.

*** britaneTSi iyideba saaxalwlo sa-TamaSoebi wverisTvis.

Page 111: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

111

*** safrangeTSi cxovelisTvis napoleo-nis darqmeva kanoniT isjeba.

*** ruseTis prezident putins suk-Si muSaobisas hqonda metsaxeli `CrCili~.

*** norvegiaSi Zukna ZaRlebisa da xvadi katebis sterilizacia kanoniTaa ak-rZaluli, xolo maTi sawinaaRmdego sqesis warmomadgenlebisa _ ara.

*** SotlandiaSi akrZalulia daTroba, Tu Tan Zroxa gaxlavT.

*** inglisSi orsulTaTvis sazogadoe-bis TavSeyris adgilas, transportSi Tu nebismier adgilas SeiZleba mo-saqmeba.

*** Cinuri sibrZne gvauwyebs, rom Zilis dros zurgze wola wmindanebs sCve-viaT, marjvena gverdze _ mefeebs, xolo marcxenaze _ gonier xalxs.

*** saxelwodeba `luvri~ niSnavs mgle-bis tyes. muzeumis adgilas Tavdapir-

Page 112: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

112

velad yofila safrangeTis mefeTa sa-nadiro koSki da mxolod Semdeg au-SenebiaT sasaxle, romelSic dRes lu-vris muzeumia.

*** kabadokia _ niSnavs lamazi cxenebis qveyanas (sparsulad).

*** bab-el-mandebis srute _ arabulad es saxelwodeba niSnavs `cremlebis bWes~.

*** skarozi _ aris rombuli moyvanilo-bis Tevzi.

*** iaponias hyavda 2 imperatori qali.

*** msoflioSi udidesi xeofsis pirami-da 2300000 lodisagan Sedgeba, romel- Tagan TiTo 2,5 tonas iwonis.

*** 1984 wels msoflioSi 1000 kompiute-ri iyo, 1992 wels _ 1000000, 2008 wels ki _ 1000000000.

*** cxovelTa samyaroSi Jirafebs yvela-ze maRali arteriuli wneva da yve-laze didi guli aqvT.

Page 113: saqarTvelos usinaTloTa kavSiri sinaTle - gbu.ge fileZlierTa da SemZlebelTa mxridan sa-zogadoebis e. w. mowyvladi fenebi-sadmi gamoCenili yuradRebisa da hu-manuri damokidebulebis magaliTebiT.

113

*** qaTmis frenis oficialurad dafiq-sirebuli yvelaze didi dro 13 wamia.

*** spilos Tavis tvinis masa misi mTeli masis daaxloebiT 0,27%-s Seadgens.

*** zrdasruli veSapi 2 wamSi 2400 litr wyals STanTqavs.

*** piTons SeuZlia kurdReli mTlianad gadaylapos. is naxevar weliwadSi 150 Tagvs Wams.

*** gvelebis umetesobas SeuZlia, saWm-lis gareSe gaZlos erTi wlis ganmav-lobaSi.

*** erTaderTi planeta mzis sistemaSi, romelsac RmerTis saxeli ar hqvia, dedamiwaa.