Sanayide Verimlilik, Enerji Yönetimi ve TasarrufProf. Dr. Sermin ONAYGİL İstanbul Teknik...
Transcript of Sanayide Verimlilik, Enerji Yönetimi ve TasarrufProf. Dr. Sermin ONAYGİL İstanbul Teknik...
![Page 1: Sanayide Verimlilik, Enerji Yönetimi ve TasarrufProf. Dr. Sermin ONAYGİL İstanbul Teknik Üniversitesi Enerji Enstitüsü Enerji Planlaması ve Yönetimi A.B.D. Başkanı 7 Ekim](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040807/5e48c2bc77d5462481064328/html5/thumbnails/1.jpg)
Prof. Dr. Sermin ONAYGİL İstanbul Teknik Üniversitesi
Enerji Enstitüsü Enerji Planlaması ve Yönetimi A.B.D. Başkanı
7 Ekim 2015 Ankara
Sanayide Verimlilik, Enerji Yönetimi ve Tasarruf
![Page 2: Sanayide Verimlilik, Enerji Yönetimi ve TasarrufProf. Dr. Sermin ONAYGİL İstanbul Teknik Üniversitesi Enerji Enstitüsü Enerji Planlaması ve Yönetimi A.B.D. Başkanı 7 Ekim](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040807/5e48c2bc77d5462481064328/html5/thumbnails/2.jpg)
Giriş
Türkiye’de 2007 yılından beri yoğun faaliyetler gerçekleştirilen enerji verimliliği çalışmalarında verimlilik, enerji yönetimi, enerji tasarrufu kavramları sıklıkla kullanılmakta, ancak aralarındaki farklılıklar gerçek verilerle ortaya konulamamaktadır.
ENER
Jİ Verimlilik
Yönetim
Tasarruf
![Page 3: Sanayide Verimlilik, Enerji Yönetimi ve TasarrufProf. Dr. Sermin ONAYGİL İstanbul Teknik Üniversitesi Enerji Enstitüsü Enerji Planlaması ve Yönetimi A.B.D. Başkanı 7 Ekim](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040807/5e48c2bc77d5462481064328/html5/thumbnails/3.jpg)
Verimlilik Nedir?
• Çok çalışmak?
• Hızlı çalışmak?
• Çok üretmek?
• Kaliteli üretmek?
• Tutumlu olmak?
• Zamanı iyi kullanmak?
![Page 4: Sanayide Verimlilik, Enerji Yönetimi ve TasarrufProf. Dr. Sermin ONAYGİL İstanbul Teknik Üniversitesi Enerji Enstitüsü Enerji Planlaması ve Yönetimi A.B.D. Başkanı 7 Ekim](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040807/5e48c2bc77d5462481064328/html5/thumbnails/4.jpg)
Verimlilik Nedir?
GİRDİ
(Kaynak)
ÇIKTI
(Ürün)
Enerji
Hammadde
Su
Para
İnsan gücü
KAYIP-ATIK
SİSTEM
Verimlilik, en az girdi ile en çok çıktıyı elde etmektir.
Sanayi Ürünleri
İş
Enerji
Hizmet Enerji Kayıpları (Isı ve Mekanik Kayıplar)
Atıklar (Katı-Sıvı-Gaz Atıklar)
Hammadde
x100ENERJİGIREN
ENERJİANYARARLANILηVerimlilik
![Page 5: Sanayide Verimlilik, Enerji Yönetimi ve TasarrufProf. Dr. Sermin ONAYGİL İstanbul Teknik Üniversitesi Enerji Enstitüsü Enerji Planlaması ve Yönetimi A.B.D. Başkanı 7 Ekim](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040807/5e48c2bc77d5462481064328/html5/thumbnails/5.jpg)
Verimliliği Arttırmak
GİRDİ ÇIKTI
KAYIP-ATIK
SİSTEM
Verimlilik artışı 3 şekilde gerçekleşebilir.
Aynı girdi ile daha çok çıktı sağlamak maksimum ÇIKTI
Aynı çıktıyı daha az girdi ile sağlamak minimum GİRDİ
Daha az girdi ile daha çok çıktı sağlamak minimum KAYIP
VERİM = ÇIKTI / GİRDİ
![Page 6: Sanayide Verimlilik, Enerji Yönetimi ve TasarrufProf. Dr. Sermin ONAYGİL İstanbul Teknik Üniversitesi Enerji Enstitüsü Enerji Planlaması ve Yönetimi A.B.D. Başkanı 7 Ekim](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040807/5e48c2bc77d5462481064328/html5/thumbnails/6.jpg)
Enerji Verimliliği
• Enerji kaynaklarının üretimden tüketime kadar tüm aşamalarda en yüksek etkinlikte değerlendirilmesi,
• Yeni teknolojilerin kullanımı ile üretimi, kaliteyi ve performansı düşürmeden, sosyal refahı engellemeden enerji tüketiminin azaltılmasıdır.
Üretim İletim - Dağıtım Tüketim
![Page 7: Sanayide Verimlilik, Enerji Yönetimi ve TasarrufProf. Dr. Sermin ONAYGİL İstanbul Teknik Üniversitesi Enerji Enstitüsü Enerji Planlaması ve Yönetimi A.B.D. Başkanı 7 Ekim](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040807/5e48c2bc77d5462481064328/html5/thumbnails/7.jpg)
Tasarruf & Verimlilik
• Enerji tasarrufu enerji ve enerji kaynaklarının verimli olarak değerlendirilmesi amacıyla, kullanıcılar tarafından alınan önlemler sonucunda harcanan enerji miktarında sağlanan azalmadır.
• Enerji verimliliği ise yeni teknoloji kullanma yoluyla üretimi, kaliteyi ve performansı düşürmeden, sosyal refahı engellemeden enerji tasarrufu sağlanmasıdır.
İki lambadan birini söndürmek tasarruf, aynı aydınlatmayı sağlayan, daha az enerji
tüketen teknolojik lambaların kullanılması verimliliktir !
![Page 8: Sanayide Verimlilik, Enerji Yönetimi ve TasarrufProf. Dr. Sermin ONAYGİL İstanbul Teknik Üniversitesi Enerji Enstitüsü Enerji Planlaması ve Yönetimi A.B.D. Başkanı 7 Ekim](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040807/5e48c2bc77d5462481064328/html5/thumbnails/8.jpg)
Nihai Enerji Tüketiminin Sektörel Dağılımı (2013)
2013 Yılında sanayi sektöründe enerji tüketimi yaklaşık 30,137 MTEP olarak gerçekleşmiştir.
![Page 9: Sanayide Verimlilik, Enerji Yönetimi ve TasarrufProf. Dr. Sermin ONAYGİL İstanbul Teknik Üniversitesi Enerji Enstitüsü Enerji Planlaması ve Yönetimi A.B.D. Başkanı 7 Ekim](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040807/5e48c2bc77d5462481064328/html5/thumbnails/9.jpg)
Sektörlere Göre Elektrik Tüketimi (2013)
Kaynak: ETKB, 2015
![Page 10: Sanayide Verimlilik, Enerji Yönetimi ve TasarrufProf. Dr. Sermin ONAYGİL İstanbul Teknik Üniversitesi Enerji Enstitüsü Enerji Planlaması ve Yönetimi A.B.D. Başkanı 7 Ekim](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040807/5e48c2bc77d5462481064328/html5/thumbnails/10.jpg)
Tüketim SektöründeTasarruf Potansiyellerimiz
2020 yılında 222 milyon TEP olması beklenilen enerji
tüketimi en az %15 azaltılabilir.
www.yegm.gov.tr
![Page 11: Sanayide Verimlilik, Enerji Yönetimi ve TasarrufProf. Dr. Sermin ONAYGİL İstanbul Teknik Üniversitesi Enerji Enstitüsü Enerji Planlaması ve Yönetimi A.B.D. Başkanı 7 Ekim](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040807/5e48c2bc77d5462481064328/html5/thumbnails/11.jpg)
Toplam Üretim İçindeki Enerji Maliyeti
55,0
50,0
30,0
30,0
30,0
25,0
25,0
20,0
15,0
12,5
10,0
7,5
0,0 10,0 20,0 30,0 40,0 50,0 60,0
Çimento
Amonyak
Alüminyum
Çelik
Cam
Gübre
Kağıt
Seramik
Metalurji
Tekstil
Gıda
Rafineri
BAZI SANAYİ KOLLARINDA TOPLAM ÜRETİM İÇİNDEKİ ENERJİNİN
YAKLAŞIK MALİYETİ
Enerji Maliyetinin % dağılımı
www.yegm.gov.tr
![Page 12: Sanayide Verimlilik, Enerji Yönetimi ve TasarrufProf. Dr. Sermin ONAYGİL İstanbul Teknik Üniversitesi Enerji Enstitüsü Enerji Planlaması ve Yönetimi A.B.D. Başkanı 7 Ekim](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040807/5e48c2bc77d5462481064328/html5/thumbnails/12.jpg)
Enerji Yoğun Sektörlerde Enerji Verimliliği Eğilimi
• Bir birim ürün elde edilebilmesi için harcanan enerji miktarı (özgül enerji tüketimi)
www.yegm.gov.tr
![Page 13: Sanayide Verimlilik, Enerji Yönetimi ve TasarrufProf. Dr. Sermin ONAYGİL İstanbul Teknik Üniversitesi Enerji Enstitüsü Enerji Planlaması ve Yönetimi A.B.D. Başkanı 7 Ekim](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040807/5e48c2bc77d5462481064328/html5/thumbnails/13.jpg)
Enerji Yoğunluğu
Dünyada enerji verimliliği, enerji yoğunluğu ile ölçülmektedir.
Ülkelerin rekabetçi koşulları yakalayabilmeleri ve bunun sonucunda ekonomik gelişmelerini sağlayabilmeleri, enerji yoğunluğu tanımı ile doğrudan ilişkilidir.
Enerji Yoğunluğu
Gayri Safi Yurtiçi Milli Hasıla (GSYİH) başına tüketilen enerji miktarı (TEP: ton eşdeğer petrol)(baz yılında 1000 USD)
Enerji yoğunluğu değerinin düşük olması, enerjinin verimli
kullanıldığını göstermektedir.
![Page 14: Sanayide Verimlilik, Enerji Yönetimi ve TasarrufProf. Dr. Sermin ONAYGİL İstanbul Teknik Üniversitesi Enerji Enstitüsü Enerji Planlaması ve Yönetimi A.B.D. Başkanı 7 Ekim](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040807/5e48c2bc77d5462481064328/html5/thumbnails/14.jpg)
Enerji Yoğunluğu – Türkiye’nin Yeri
www.yegm.gov.tr
![Page 15: Sanayide Verimlilik, Enerji Yönetimi ve TasarrufProf. Dr. Sermin ONAYGİL İstanbul Teknik Üniversitesi Enerji Enstitüsü Enerji Planlaması ve Yönetimi A.B.D. Başkanı 7 Ekim](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040807/5e48c2bc77d5462481064328/html5/thumbnails/15.jpg)
Türkiye Elektrik Enerjisi Görünümü (kWh)
Kaynak: Türkiye’nin Enerji Görünümü, 2014, MMO
![Page 16: Sanayide Verimlilik, Enerji Yönetimi ve TasarrufProf. Dr. Sermin ONAYGİL İstanbul Teknik Üniversitesi Enerji Enstitüsü Enerji Planlaması ve Yönetimi A.B.D. Başkanı 7 Ekim](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040807/5e48c2bc77d5462481064328/html5/thumbnails/16.jpg)
Türkiye Elektrik Enerjisi Görünümü (kWh)
Kaynak: Türkiye’nin Enerji Görünümü, 2014, MMO
![Page 17: Sanayide Verimlilik, Enerji Yönetimi ve TasarrufProf. Dr. Sermin ONAYGİL İstanbul Teknik Üniversitesi Enerji Enstitüsü Enerji Planlaması ve Yönetimi A.B.D. Başkanı 7 Ekim](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040807/5e48c2bc77d5462481064328/html5/thumbnails/17.jpg)
Ülkeleri Kıyaslamak için Kullanılan Başlıca Enerji Göstergeleri - Terimler
Gösterge (Ing.) Gösterge(Tr.) Birim
Population Nüfus milyon
GDP Gayri Safi Milli Hasıla milyar 2000 yılı US$
GDP (PPP) Gayri Safi Milli Hasıla (Satın alma gücü paritesi) milyar 2000 yılı US$
Energy Production Enerji Üretimi MTEP
Net Imports Net Enerji İthalatı MTEP
TPES Toplam Birincil Enerji Arzı MTEP
Electrical Consumption Elektrik Tüketimi TWh
CO2 Emissions CO2 Salımı Mt CO2
TPES/pop. Toplam Birincil Enerji Arzı / Nüfus TEP/kişi
TPES/GDP Toplam Birincil Enerji Arzı / GSMH TEP/1000 2000 yılı US$
TPES/GDP(PPP) Toplam Birincil Enerji Arzı / GSMH (Satın alma gücü paritesi) TEP/1000 2000 yılı US$
Electrical Consumption/pop. Elektrik Tüketimi / Nüfus TWh/kişi
CO2/TPES CO2 / Toplam Birincil Enerji Arzı tCO2/TEP
CO2/pop. CO2 / Nüfus tCO2/kişi
![Page 18: Sanayide Verimlilik, Enerji Yönetimi ve TasarrufProf. Dr. Sermin ONAYGİL İstanbul Teknik Üniversitesi Enerji Enstitüsü Enerji Planlaması ve Yönetimi A.B.D. Başkanı 7 Ekim](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040807/5e48c2bc77d5462481064328/html5/thumbnails/18.jpg)
Ülkeleri Kıyaslamak için Kullanılan Başlıca Enerji Göstergeleri - 2010
World Energy Council, “World energy outlook”, 2012
![Page 19: Sanayide Verimlilik, Enerji Yönetimi ve TasarrufProf. Dr. Sermin ONAYGİL İstanbul Teknik Üniversitesi Enerji Enstitüsü Enerji Planlaması ve Yönetimi A.B.D. Başkanı 7 Ekim](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040807/5e48c2bc77d5462481064328/html5/thumbnails/19.jpg)
Enerji Verimliliğinin Enerji Sektöründeki Yeri ve Diğer Sektörlerle ilişkileri
![Page 20: Sanayide Verimlilik, Enerji Yönetimi ve TasarrufProf. Dr. Sermin ONAYGİL İstanbul Teknik Üniversitesi Enerji Enstitüsü Enerji Planlaması ve Yönetimi A.B.D. Başkanı 7 Ekim](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040807/5e48c2bc77d5462481064328/html5/thumbnails/20.jpg)
Enerji Sektöründe Verimliliğin Başlıca Etkileri
Satış olanaklarının artması
Teknoloji Ürün-Hizmet
Ulusal ve uluslararası piyasalarda rekabet gücünün artması
Ekonomik Çevresel
Yeni istihdam sektörlerinin oluşması
Enerji verimliliği danışmanlık şirketleri Bina enerji kimlik belgesi vermeye yetkili
kuruluşlar
![Page 21: Sanayide Verimlilik, Enerji Yönetimi ve TasarrufProf. Dr. Sermin ONAYGİL İstanbul Teknik Üniversitesi Enerji Enstitüsü Enerji Planlaması ve Yönetimi A.B.D. Başkanı 7 Ekim](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040807/5e48c2bc77d5462481064328/html5/thumbnails/21.jpg)
Enerji Yönetimi
Minimum maliyet ile maksimum kar elde etmek ve rekabet
edebilir pozisyonlar yaratmak için, enerjinin etkin ve akıllıca
kullanımı…
Aynı ürün ve/veya çıktıları elde edecek biçimde enerji
tüketimi ve de maliyetlerin azaltılması amaçlı prosedürleri,
sistem entegrasyonunu ve optimizasyonunu kapsayan
yönetim biçimi…
![Page 22: Sanayide Verimlilik, Enerji Yönetimi ve TasarrufProf. Dr. Sermin ONAYGİL İstanbul Teknik Üniversitesi Enerji Enstitüsü Enerji Planlaması ve Yönetimi A.B.D. Başkanı 7 Ekim](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040807/5e48c2bc77d5462481064328/html5/thumbnails/22.jpg)
Enerji Yönetiminin Amaçları
Enerjiyi etkin kullanarak enerji tüketimini azaltmak, dolayısıyla maliyetleri
düşürmek,
Enerji konuları arasında iyi bir iletişim sağlamak,
Enerji kullanım yöntemleri için etkin izleme, raporlama ve yönetim stratejileri
geliştirmek ve uygulamak,
AR-GE çalışmaları ile enerji yatırımlarından geri dönüşümleri arttırmak için yeni
ve daha iyi yollar aramak,
Tüm kullanıcıların enerji yönetim programı ile ilgilenmelerini ve onun bir parçası
olmalarını sağlamak,
Enerji teminindeki kısıtlayıcı etkileri veya kesintileri azaltmak.
![Page 23: Sanayide Verimlilik, Enerji Yönetimi ve TasarrufProf. Dr. Sermin ONAYGİL İstanbul Teknik Üniversitesi Enerji Enstitüsü Enerji Planlaması ve Yönetimi A.B.D. Başkanı 7 Ekim](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040807/5e48c2bc77d5462481064328/html5/thumbnails/23.jpg)
İzleme, Hedef
Belirleme ve Önlen
Alma
Detaylı Enerji
Etüdü
Sermaye Temini
Uygulama Enerji
Yönetimi
Üst Yönetimin Katkı
ve Desteği
Ön Enerji Etüdü
Enerji Muhasebesi
Eğitim
Politika
Planlama Uygulama
Kontrol ve Önlem
![Page 24: Sanayide Verimlilik, Enerji Yönetimi ve TasarrufProf. Dr. Sermin ONAYGİL İstanbul Teknik Üniversitesi Enerji Enstitüsü Enerji Planlaması ve Yönetimi A.B.D. Başkanı 7 Ekim](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040807/5e48c2bc77d5462481064328/html5/thumbnails/24.jpg)
TS EN 50001 Enerji Yönetim Sistemi
Enerji Politikası
Planlama
Gerçekleştirme ve
İşlem
Kontrol Edilmesi İç Tetkik İzleme ve Ölçme
Düzeltici ve
Önleyici Eylem
Yönetimin Gözden
Geçirmesi
![Page 25: Sanayide Verimlilik, Enerji Yönetimi ve TasarrufProf. Dr. Sermin ONAYGİL İstanbul Teknik Üniversitesi Enerji Enstitüsü Enerji Planlaması ve Yönetimi A.B.D. Başkanı 7 Ekim](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040807/5e48c2bc77d5462481064328/html5/thumbnails/25.jpg)
Kazanlar
Pompalar
Aydınlatma
Sistemleri
Elektrik
Motorları
Trafolar
HVAC Sistemleri
Enerji Sistemlerinin Etüdü
![Page 26: Sanayide Verimlilik, Enerji Yönetimi ve TasarrufProf. Dr. Sermin ONAYGİL İstanbul Teknik Üniversitesi Enerji Enstitüsü Enerji Planlaması ve Yönetimi A.B.D. Başkanı 7 Ekim](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040807/5e48c2bc77d5462481064328/html5/thumbnails/26.jpg)
Aydınlatma Sistemleri
Verimli lambaların kullanımı
Elektronik balast kullanımı
Verimli armatürlerin kullanımı
Gün ışığından faydalanma, sensör
kullanımı...
Enerji Sistemlerinde Verimlilik Arttırıcı Önlemler
![Page 27: Sanayide Verimlilik, Enerji Yönetimi ve TasarrufProf. Dr. Sermin ONAYGİL İstanbul Teknik Üniversitesi Enerji Enstitüsü Enerji Planlaması ve Yönetimi A.B.D. Başkanı 7 Ekim](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040807/5e48c2bc77d5462481064328/html5/thumbnails/27.jpg)
Toplam elektrik enerjisi tüketimi içinde Aydınlatmanın payı : ~ % 20
Endüstri Tesisleri
Alış-veriş Merkezleri
Ofisler
%30 %10 % 40
![Page 28: Sanayide Verimlilik, Enerji Yönetimi ve TasarrufProf. Dr. Sermin ONAYGİL İstanbul Teknik Üniversitesi Enerji Enstitüsü Enerji Planlaması ve Yönetimi A.B.D. Başkanı 7 Ekim](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040807/5e48c2bc77d5462481064328/html5/thumbnails/28.jpg)
Aydınlatmada Verimlilik &Tasarruf
Aydınlatmada tasarruf, lamba söndürerek değil, görme yeteneği ve görsel konfordan ödün vermeden, gerekli minimum seviyede aydınlık düzeylerinin yaratılması ile sağlanır. En yüksek enerji tasarruf değerlerine ulaşılması amaçlanırken, güvenlik ve konfor koşulları açısından gerekli olan aydınlatma kalitesinin tehlikeye sokulmamasına dikkat edilmelidir.
![Page 29: Sanayide Verimlilik, Enerji Yönetimi ve TasarrufProf. Dr. Sermin ONAYGİL İstanbul Teknik Üniversitesi Enerji Enstitüsü Enerji Planlaması ve Yönetimi A.B.D. Başkanı 7 Ekim](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040807/5e48c2bc77d5462481064328/html5/thumbnails/29.jpg)
Lamba değişimi
Yardımcı ekipmanların değişimi
Armatür değişimi
Yeni Tasarım / Sistem Yerleşiminin Değişimi
Otomasyon Sistemi
Aydınlatmada Verimlilik
![Page 30: Sanayide Verimlilik, Enerji Yönetimi ve TasarrufProf. Dr. Sermin ONAYGİL İstanbul Teknik Üniversitesi Enerji Enstitüsü Enerji Planlaması ve Yönetimi A.B.D. Başkanı 7 Ekim](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040807/5e48c2bc77d5462481064328/html5/thumbnails/30.jpg)
İş Performansı ve Verimlilik
Aydınlık Düzeyi
Görsel Performans
+%175
~ 20 yaş ~ 50 yaş
![Page 31: Sanayide Verimlilik, Enerji Yönetimi ve TasarrufProf. Dr. Sermin ONAYGİL İstanbul Teknik Üniversitesi Enerji Enstitüsü Enerji Planlaması ve Yönetimi A.B.D. Başkanı 7 Ekim](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040807/5e48c2bc77d5462481064328/html5/thumbnails/31.jpg)
İş Performansı ve Verimlilik
Kalitesiz Aydınlatma Koşulları
Yetersiz aydınlık düzeyleri
İş ile çalışma düzlemi arasındaki parıltı farkının uyumsuzluğu
Kamaşma
Fliker problemleri
Olası Sonuçları
Göz ağrıları
Stres
Aşırı yorgunluk şikayetleri
![Page 32: Sanayide Verimlilik, Enerji Yönetimi ve TasarrufProf. Dr. Sermin ONAYGİL İstanbul Teknik Üniversitesi Enerji Enstitüsü Enerji Planlaması ve Yönetimi A.B.D. Başkanı 7 Ekim](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040807/5e48c2bc77d5462481064328/html5/thumbnails/32.jpg)
Aydınlatma ve Performans
• Görsel performans
• Parametreler
– Yaş
– Yapılan iş
Zor iş
Kolay iş
Gö
rse
l p
erf
orm
an
sın
b
ağ
ıl a
rtış
ı (%
)
200 300 500 700 1000
0
20
40
60
80
100
Aydınlık düzeyi (lux)
![Page 33: Sanayide Verimlilik, Enerji Yönetimi ve TasarrufProf. Dr. Sermin ONAYGİL İstanbul Teknik Üniversitesi Enerji Enstitüsü Enerji Planlaması ve Yönetimi A.B.D. Başkanı 7 Ekim](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040807/5e48c2bc77d5462481064328/html5/thumbnails/33.jpg)
Aydınlatma ve Konfor
• Görsel konfor
– Daha az yorgunluk
– Fiziksel iyilik
– Uyanıklık
Aydınlık düzeyi
(lux)
Yo
rgu
n ç
alı
şa
n
sa
yıs
ı (%
) 200 300 500 700 1000
0
20
40
60
80
100
![Page 34: Sanayide Verimlilik, Enerji Yönetimi ve TasarrufProf. Dr. Sermin ONAYGİL İstanbul Teknik Üniversitesi Enerji Enstitüsü Enerji Planlaması ve Yönetimi A.B.D. Başkanı 7 Ekim](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040807/5e48c2bc77d5462481064328/html5/thumbnails/34.jpg)
Aydınlatma ve Kalite
• Hataların önlenmesi
– Hatanın önlenmesi
– Müşteri memnuniyeti
– Kaliteli ürün
Kolay iş
Zor iş
Ha
tala
rın
ba
ğıl
aza
lma
sı (%
)
Aydınlık düzeyi (lux)
200 300 500 700 1000
0
20
40
60
80
100
![Page 35: Sanayide Verimlilik, Enerji Yönetimi ve TasarrufProf. Dr. Sermin ONAYGİL İstanbul Teknik Üniversitesi Enerji Enstitüsü Enerji Planlaması ve Yönetimi A.B.D. Başkanı 7 Ekim](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040807/5e48c2bc77d5462481064328/html5/thumbnails/35.jpg)
Aydınlatma ve Güvenlik
• Kazalarda azalma
– Emniyet gerekleri
– İş kazalarında azalma
– Hastalıkların önlenmesi
Aydınlık düzeyi
(lux)
Ka
za
ları
n
ba
ğıl
aza
lma
sı
(%)
0
20
40
60
80
100
200 300 500 700 1000
![Page 36: Sanayide Verimlilik, Enerji Yönetimi ve TasarrufProf. Dr. Sermin ONAYGİL İstanbul Teknik Üniversitesi Enerji Enstitüsü Enerji Planlaması ve Yönetimi A.B.D. Başkanı 7 Ekim](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040807/5e48c2bc77d5462481064328/html5/thumbnails/36.jpg)
Örnek: METAL ENDÜSTRİSİ
Aydınlık Düzeyinde İyileştirme 300 lx 2000 lx
İş Kazaları %52 azalma
Hatalı ürün %29 azalma
Aydınlık düzeyinin 300 lx’ten 500 lx’e yükselmesi ile
iş veriminde ortalama %8 artış..!
İş Performansı ve Verimlilik
![Page 37: Sanayide Verimlilik, Enerji Yönetimi ve TasarrufProf. Dr. Sermin ONAYGİL İstanbul Teknik Üniversitesi Enerji Enstitüsü Enerji Planlaması ve Yönetimi A.B.D. Başkanı 7 Ekim](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040807/5e48c2bc77d5462481064328/html5/thumbnails/37.jpg)
Aydınlatma Kalite Kriterleri
TS EN 12464
Işık ve Aydınlatma - İş yerlerinin aydınlatılması
Bölüm 1: Kapalı alanlardaki iş mahalleri Ocak 2004 Bölüm 2: Bina dışı iş yerleri Nisan 2008
![Page 38: Sanayide Verimlilik, Enerji Yönetimi ve TasarrufProf. Dr. Sermin ONAYGİL İstanbul Teknik Üniversitesi Enerji Enstitüsü Enerji Planlaması ve Yönetimi A.B.D. Başkanı 7 Ekim](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040807/5e48c2bc77d5462481064328/html5/thumbnails/38.jpg)
TS EN 12464-1
Aydınlık Düzeyi [lux] (iş)
Alt sektör
Yapılan iş
Kamaşma sınırlama
katsayısı
Renksel geriverim
Notlar
![Page 39: Sanayide Verimlilik, Enerji Yönetimi ve TasarrufProf. Dr. Sermin ONAYGİL İstanbul Teknik Üniversitesi Enerji Enstitüsü Enerji Planlaması ve Yönetimi A.B.D. Başkanı 7 Ekim](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040807/5e48c2bc77d5462481064328/html5/thumbnails/39.jpg)
Örnek Çalışma - Tekstil sektörü : İplik Üretim Fabrikası
Mevcut Aydınlatma Sistemi:
Armatürler : Duydan etanj, reflektörsüz, bant tipi
Lamba : 36W / 2500 lumen / 6500 K / Ra=70
Balast : Elektronik balast / cosΦ=0,53 THD=%106
![Page 40: Sanayide Verimlilik, Enerji Yönetimi ve TasarrufProf. Dr. Sermin ONAYGİL İstanbul Teknik Üniversitesi Enerji Enstitüsü Enerji Planlaması ve Yönetimi A.B.D. Başkanı 7 Ekim](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040807/5e48c2bc77d5462481064328/html5/thumbnails/40.jpg)
Aydınlık Düzeyleri
Bölümler Mevcut Kullanılan Armatür Tipi
Ölçülen E (lx)
Önerilen E (lx)
Uygulanan E (lx)
1. Bobinaj 1x36W A3 Sınıfı EB Duydan Etanj Bant Tipi
90 500 400
2. Ana Üretim Hattı 2x36 W A3 Sınıfı EB Duydan Etanj Bant Tipi
220 500 400
3. Fitil 1x36W A3 Sınıfı EB Duydan Etanj Bant Tipi
95 500 400
4. Hallaç ve Tarak 1x36W / 2x36W A3 Sınıfı EB Duydan Etanj Bant Tipi
150
300
200
5. Balya Açma 1x36W A3 Sınıfı EB Duydan Etanj Bant Tipi
70 100 100
![Page 41: Sanayide Verimlilik, Enerji Yönetimi ve TasarrufProf. Dr. Sermin ONAYGİL İstanbul Teknik Üniversitesi Enerji Enstitüsü Enerji Planlaması ve Yönetimi A.B.D. Başkanı 7 Ekim](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040807/5e48c2bc77d5462481064328/html5/thumbnails/41.jpg)
Önerilen Aydınlatma Sistemleri
Lambalar Mevcut
36W / 2500 lumen / 6500 K / Ra=70
Önerilen 36W / 3250 lumen / 4000 K / Ra=80
32W / 3250 lumen / 4000 K / Ra=80
58W / 5000 lumen / 4000 K / Ra=80
51W / 5000 lumen / 4000 K / Ra=80
Balast Mevcut
Elektronik balast / cosΦ=0,53 THD=%106
Önerilen
Elektronik balast / cosΦ=0,97 / THD=%12,1
Armatürler Duydan etanj, reflektörlü, bant tipi
Basic scope / online
-5
-4
-4
-4
-3
-2
-2
-2
-1
0
0
0
1
2
2
2
3
4
4
4
5
I 1
![Page 42: Sanayide Verimlilik, Enerji Yönetimi ve TasarrufProf. Dr. Sermin ONAYGİL İstanbul Teknik Üniversitesi Enerji Enstitüsü Enerji Planlaması ve Yönetimi A.B.D. Başkanı 7 Ekim](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040807/5e48c2bc77d5462481064328/html5/thumbnails/42.jpg)
Önerilen Aydınlatma Sistemleri
Tesisat Lamba gücü (W)
Sistem gücü (W)
(Lamba + Balast)
Işık Akısı (lm)
Etkinlik Faktörü (lm/W)*
Mevcut 36 38 2500 66
Öneri 1 36 36 3250 90
Öneri 2 32 32.5 3250 100
Öneri 3 58 55.5 5000 90
Öneri 4 51 51.5 5000 97
* Balast kaybı dahil
![Page 43: Sanayide Verimlilik, Enerji Yönetimi ve TasarrufProf. Dr. Sermin ONAYGİL İstanbul Teknik Üniversitesi Enerji Enstitüsü Enerji Planlaması ve Yönetimi A.B.D. Başkanı 7 Ekim](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040807/5e48c2bc77d5462481064328/html5/thumbnails/43.jpg)
Önerilen Aydınlatma Sistemleri
Bölüm 1 Bölüm 2 Bölüm 3 Bölüm 4 Bölüm 5 Tüm Tesis
Tasarruf Oranı
Mevcut
1x36W 400 - 512 80 80 1072
- 2x36W - 392 - 240 - 632
Kurulu Güç [W] 15200 29792 19456 21280 3040 88768
Öneri 1
1x36W - - - - 32 32
%33.81 2x36W 250 238 184 128 - 800
Kurulu Güç [W] 18000 17136 13248 9216 1152 58752
Öneri 2
1x32W - - - - 32 32
%40.25 2x32W 250 238 184 128 - 800
Kurulu Güç [W] 16250 15470 11960 8320 1040 53040
Öneri 3
1x58W - - - - 22 22
%33.10 2x58W 160 154 122 88 0 524
Kurulu Güç [W] 17760 17094 13542 9768 1221 59385
Öneri 4
1x51W - - - - 22 22
%37.92 2x51W 160 154 122 88 0 524
Kurulu Güç [W] 16480 15862 12566 9064 1133 55105
![Page 44: Sanayide Verimlilik, Enerji Yönetimi ve TasarrufProf. Dr. Sermin ONAYGİL İstanbul Teknik Üniversitesi Enerji Enstitüsü Enerji Planlaması ve Yönetimi A.B.D. Başkanı 7 Ekim](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040807/5e48c2bc77d5462481064328/html5/thumbnails/44.jpg)
Ekonomik Analiz
Öneriler
Toplam
Yatırım
Maliyeti
(TL)
Yıllık Enerji
Tasarrufu
(TL)
Geri
Ödeme
Süresi
(Yıl)
İç Karlılık
Oranı
Öneri 1 104116,00 49274,00 2.1 yıl %44.0
Öneri 2 107888,00 58651,00 1.8 yıl %50.0
Öneri 3 72058,00 48235,00 1.5 yıl %64.5
Öneri 4 75669,00 55261,00 1.4 yıl %69.0
![Page 45: Sanayide Verimlilik, Enerji Yönetimi ve TasarrufProf. Dr. Sermin ONAYGİL İstanbul Teknik Üniversitesi Enerji Enstitüsü Enerji Planlaması ve Yönetimi A.B.D. Başkanı 7 Ekim](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040807/5e48c2bc77d5462481064328/html5/thumbnails/45.jpg)
Uygulama Sonuçları
Armatür sayısı 1704’den 546’ya düşürülmüştür.
Aydınlık düzeyi 90 lux’ten 400 lux’e yükseltilmiştir.
Aydınlatmanın kalitesi iyileştirilirken, elektrik enerjisi tüketim
değerleri azaltılabilmektedir.
Verimli lamba + verimli balast + verimli armatür = ~ %40 tasarruf
Geri ödeme süresi = 1,4 yıl
![Page 46: Sanayide Verimlilik, Enerji Yönetimi ve TasarrufProf. Dr. Sermin ONAYGİL İstanbul Teknik Üniversitesi Enerji Enstitüsü Enerji Planlaması ve Yönetimi A.B.D. Başkanı 7 Ekim](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040807/5e48c2bc77d5462481064328/html5/thumbnails/46.jpg)
Sonuç
Sanayide enerji verimliliği çalışmaları salt enerji tüketim
faturalarındaki düşüş ile değil, rekabet koşullarını
iyileştirebilecek tüm faaliyetlerle birlikte kapsamlı olarak ele
alınmalıdır.
Ancak, bu şekilde katma değeri yüksek üretim ve iyi rekabet
koşullarına ulaşılarak enerji yoğunluğu azaltılıp, gerçek enerji
verimliliği sonucuna ulaşılabilir.
![Page 47: Sanayide Verimlilik, Enerji Yönetimi ve TasarrufProf. Dr. Sermin ONAYGİL İstanbul Teknik Üniversitesi Enerji Enstitüsü Enerji Planlaması ve Yönetimi A.B.D. Başkanı 7 Ekim](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022040807/5e48c2bc77d5462481064328/html5/thumbnails/47.jpg)
İlginize Teşekkürler…
İTÜ Enerji Enstitüsü Enerji Planlaması ve Yönetimi A.B.D. Prof. Dr. Sermin ONAYGİL E-posta: [email protected] Tel: 212 285 39 46