Sağlık Kurulularında Yalın Değer Kahveci.pdfHastanın doktoru, odayı ve yatağı beklemesi...
Transcript of Sağlık Kurulularında Yalın Değer Kahveci.pdfHastanın doktoru, odayı ve yatağı beklemesi...
Prof. Dr. Nevzat Kahveci
Uludağ Üniversitesi
Tıp Fakültesi
Sağlık Kuruluşlarında Yalın Değer
Değer
Hizmet (satın) alanın bedelini ödemeye hazır
olduğu hizmet ile bu hizmete özellik ve nitelik
katan faaliyetlerdir.
İsraf
Hizmet (satın) alan açısından bakıldığında,
verilen hizmet veya üretilen ürünlere değer
katmayan her türlü aktivitedir.
Genellikle toplam hizmet süresinin %95 i değer
yaratmayan aktivitelerden oluşmaktadır.
5
DEĞER
ZORUNLU
İSRAF
İSRAF
Değer/İsraf/Zorunlu İsraf
Güncel Durum Değer Akış Haritası
Gelecek Durum Değer Akış Haritası
Yaptığınız iş
değer yaratıyor
mu?
Bu işi nasıl
daha iyi
yaparım?
Tamamen
ortadan
kaldırabilirmiyim?
Kısmen
kaldırabilirmiyim? EVET
EVET
UYGULA
EVET
HAYIR
ZORUNLU İSRAF
İSRAF DEĞER HAYIR
Değer mi?/İsraf mı?/ Zorunlu İsraf mı?
İSRAF TÜRÜ TANIMI ÖRNEK
1
BEKLEMELER Hastaların,
çalışanların ve tıbbi cihazların faaliyetsiz durması
Hastanın doktoru, odayı ve yatağı beklemesi
Hastanın imza, onay ve bilgi beklemesi
Çalışanların iş arkadaşını beklemesi
Ameliyathanede cerrahın veya anestezistin beklenmesi
Cerrahın ameliyat için oda, hasta veya malzeme beklemesi
2 GEREĞİNDEN
FAZLA İŞLEM
Gereksiz işlem Hizmet formlarda gereğinden fazla bilgi isteme
Toplanan kullanılmayan veriler
Hasta kimlik bilgileri, tanı gibi aynı verinin birden fazla yere kaydedilmesi
3 TAŞIMA Hastaların ve tıbbi
cihazların gereksiz taşınması, malzemelerin
gereksiz sıralanması veya tasnifi
Hastanın yataktan sedyeye aktarılması
Hastanın ameliyata ve radyolojiye götürülme süreci
Numune tüplerinin laboratuvara taşınması
İlaçların servis dolabına anlamsız bir şekilde dizilmesi
İsraflar
İSRAF TÜRÜ TANIMI ÖRNEK
4 GEREKSİZ
ÇALIŞAN HAREKETİ
Çalışanların
yerleşim yeri nedeniyle gereksiz yürüme
ve hareketleri
İlaç ve malzeme almaya gitmek
Hasta odaları arasında mekik dokumak
Çıkış işlemleri için doktor/hemşire/bilgi işlem arasında dolaşmak
Doktoru aramak veya soru sormaya gitmek
5 HATALAR İlk seferde doğru
olarak yapılmayan her türlü iş, düzeltme, kontrol
ve onaylar
Eksik malzeme içeren cerrahi set
Laboratuvar çıktılarında beklenmeyen sonuçlar
Aynı testin tekrar yapılması
Hatalı dosya ve faturalar
Yanlış ilaç ve malzeme kullanımı
Hatalı doz uygulanması
Hastaya yanlış diyet verilmesi
6 İNSAN
POTANSİYELİ
Çalışanların
yeteneklerinden yararlanmamak
Uygun işe uygun eleman çalıştırmamak
Önerilerini dikkate almamak
İşin iyileştirilmesine katkılarını istememek
İsraflar
İSRAF TÜRÜ TANIMI ÖRNEK
7 İHTİYAÇTAN
FAZLA ÜRETİM
İhtiyaçtan önce ve
gereğinden fazla yapılan iş
Fazla malzeme, numune tüpleri ve ilaç talep edilmesi
Fazladan evrak doldurulması ve kopyalanması
Gerekmeyen radyolojik tetkikler ve testler
İşlemin çalışan veya ekipman yüküne göre planlanan zamandan erken yapılması
8 FAZLA STOK İşlem görmeyi
bekleyen veya gerekenden fazla miktarda olan
nesneler
Kullanım fazlası alınan malzemeler
Alındıktan sonra tercih edilmeyen ve tarihi geçmiş malzemeler
Test edilmeyi bekleyen numuneler
Hazırlanmayı bekleyen reçeteler
Çıkış işlemleri için bekleyen dosyalar
9 KAFA
KARIŞIKLIĞI
Bilgi eksikliği veya
anlama eksikliği
Bu talep ne anlama geliyor?
Burada ne yazıyor?
Peki ben şimdi ne yapmalıyım?
……ler neredeydi?
İsraflar
Zorunlu İsraflar
Değer yaratmayan ancak hizmetin
gerçekleşmesi için zorunlu olan işler
Ameliyat odasının temizliği
Ameliyathanenin hazırlanması
Cihazların hazırlanması
Cerrahi setin hazırlanması
……..
……..
Güncel Değer Akış Haritasından
Problemi Belirle
Problem Çözme (Analiz) Teknikleri
PUKÖ Döngüsü Kuvvet/Güç Alanı Analizi
Beyin Fırtınası Nominal Grup Tekniği
5N ve 1K Tekniği Altı Şapkalı Düşünme Tekniği
Sebep-sonuç (Balık Kılçığı) Diyagramı Delphi Tekniği
Etkinlik Analizi Histogramlar
İlgi Diyagramı Dağılım Diyagramı
İlişki Diyagramı İşletim Şemaları
Pareto Analizi Kontrol Çizelgesi
Ağaç Diyagramı Kontrol Yaprakları
Akış Diyagramı Radar Diyagramı
YALIN ARAÇLAR
Hücre Tipi
Değer Akış
Analizi
Kaizen nedir?
SÜREKLİ İYİLEŞME
KAI = DEĞİŞİM
ZEN = İYİ
Sürekli iyileştirme
MUDA’ları sıfırlamak veya en aza indirmek
MUDA
Kaizen hedefleri nedir?
Kaizen
STATUKO
(var olan durumu olduğu gibi korumak)
Bu işi nasıl daha mükemmel
yapabilirim?
Hiç Bir Şey Mükemmel Değildir
“Bir lokma bir hırka”
“Küçük olsun benim olsun”
“Azıcık aşım kaygısız başım”
STATUKO
(var olan durumu olduğu gibi korumak)
Bu işi nasıl daha mükemmel
yapabilirim?
Hiç Bir Şey Mükemmel Değildir
Kaizen
“İki günü denk olan zarardadır”
“Damlaya damlaya göl olur”
“Bin adıma da bir adımla başlanır”
“Dağ ne kadar yüce de olsa, yol üstünden aşar”
Kaizen Türleri
Kaizen Yöntemi
Sorunların Kapsamı
Süre Örnekler
Önce/Sonra Kaizen
Küçük Saatler ya da günler
Hemşire malzeme dolabının 5S ile düzenlenmesi
Kaizen Çalıştayı
Orta Yaklaşık bir hafta
MR devir süresinin kısaltılması, tüm hemşire malzeme dolaplarının standartlaştırılması
Sistem Kaizen
Büyük 3-6 ay Bir kliniğin yerleşiminin ve hizmet sürecinin yeniden yapılandırılması
Kaizen
Sürekli İyileştirmenin Yararları
Kurumun tüm faaliyetlerinde canlılık
Bütün personelin aynı amaca yönelmesi
Sorunlara kısa sürede çözüm bulunması
Rekabet edebilme becerisinde hızla üst
basamaklara çıkış
STANDART İŞ
YALIN ARAÇLAR
Her iş ve her çalışan için
üzerinde anlaşılmış, en iyi ve güvenilir
yöntemlerdir.
Standart İş
Takt zamanı, çevrim süresi,
mevcut yerleşim, malzeme akışı,
işlem sırası, kalite, iş güvenliği,
israf ve ergonomi faktörleri
ayrı ayrı değerlendirilir ve tanımlanır.
Standart İş
Hizmet, kalite, stok ve maliyet konularında
değişkenliği azaltma,
Hizmet süresini kısaltma,
Çalışanın harcadığı iş gücünü azaltma,
Çalışan güvenliği ve çalışan sağlığı açısından
tehlikeli ve riskli durumları azaltma,
Kaliteyi arttırma.
Standart İş
5S (DÜZEN ve TEMİZLİK)
YALIN ARAÇLAR
Seiri - Sort = Elimine Etme (Gereksiz olanı ortadan kaldırmak)
Seiton - Straighten = Organize Etme (Düzenlemek)
Seiso - Shine = Temizleme / Denetleme (Kirliliğin Kök-Neden Analizini Yapmak)
Seiketsu - Standardize = Standartlaştırma (Bakım ve temizliği planlama)
Shitsuke – Sustain = Devamı sağlama, ilerleme (5S i çalışma felsefesi yapmak)
5S (Düzen ve Temizlik)
Bütün süreç iyileştirmelerinin başladığı noktadır.
Çarşaflar nerede?
Katerler nerede?
Neden tıbbi malzeme/ilaç ararken
bu kadar zaman kaybediyoruz?
İsrafı azaltır.
İş güvenliği, kalite ve verimliliği yükseltir.
5S (Düzen ve Temizlik)
GÖRSEL YÖNETİM
YALIN ARAÇLAR
Anormali normalden ayırarak daha çabuk algılama sağlar.
Çalışanlar için problemleri görünür kılarak, hızla müdahale etmeyi sağlar.
Görsel Yönetim
Görsel Kontrol
Andonlar (Işıklı Uyarı Sistemleri)
Durumu haber veren sesli, ışıklı uyaranlardır.
Görsel Performans Yönetimi
KANBAN VE ÇEKME SİSTEMİ
YALIN ARAÇLAR
Çekme Sistemi
Bir sonraki aşamada yer alan iç veya dış müşteri istemeden hiçbir koşulda ürün veya hizmetin üretilmemesidir.
Çekme sistemlerinde sonraki süreç önceki süreçten sadece kullandığı hız, miktar ve zamanda talepte bulunur ve değeri çeker.
Bu sistemde sınırlı miktarda stok tutulur.
Kanban ve Çekme Sistemi
Kanban: Çekme sisteminde kullanılan stok kontrol kartıdır.
Çekme Sistemi ve Kanban Tasarımı
Hemşire Hastane Eczanesi
Satın alma Tedarikçi
Çekme kanbanı
Talep kanbanı
Tedarikçi kanbanı
“Tedavi için ilaca gerek var"
“İlaçları yerine koymam gerekiyor"
“ilaç istiyorum"
Çekme Sistemi ve Kanban Tasarımı
Hastane Kan
Bankası Deposu Kan Bankası
Kanban Sinyali
Tedarikçi
(Donör)
Kullanıcı
(Servis)
Tedarikçi
(Donör)
Kullanıcı
(Servis) Kanban Sinyali
Kanban Sinyali
Kanban Sinyali
Kanban Sinyali
Malzeme Hareketi
HAZIRLIK SÜRESİNİ KISALTMA (SMED, Single Minute Exchange of Dies)
YALIN ARAÇLAR
Hazırlık Süresini Kısaltma
Birinci işin bitiminden ikinci işin başlamasına
kadar arada geçen sürenin kısaltılması
İsrafının azaltılması
Kaynağın daha verimli kullanımı
Daha fazla hasta veya çalışana zaman
Kolonoskopi Hazırlık Kolonoskopi Hazırlık Kolonoskopi Hazırlık Kolonoskopi
Kolonoskopi Hazırlık Kolonoskopi Hazırlık Kolonoskopi Hazırlık Kolonoskopi
Hazırlık süresini 10 dakikanın altına indir…
Hazırlık sürecindeki her eylem listelenir.
Her eylem israf ve zorunlu israf açısından
ele alınır.
İsrafın ortadan kaldırılması, zorunlu israfın
azaltılması konusunda çalışma yapılır.
Hazırlık Süresini Kısaltma
HATA ÖNLEYİCİ DÜZENEKLER
(POKA-YOKE)
YALIN ARAÇLAR
Hata Önleyici Düzenekler (POKA-YOKE)
Hata yapmayı önleyen, hataya imkan vermeyen tasarım ve yöntemler
Hatalar;
Unutkanlık
Yanlış anlama
Tanımlama, algılama hataları
Tecrübesizlik
Kuralları boş vermek
Dalgınlık
Yavaş hareket
Şaşkınlık
Bilerek yapılan hatalar
……
Etiket üzerine doğru yönü gösteren okun
çizilmesinden sonra etiketin ters yapıştırılması
sonucu ortaya çıkan hatalar %45’den %7’ye
düşüyor.
Dosya sırasının karıştırılması sonucu ortaya çıkan
hatalar bir çizgi ile ortadan kaldırılabilir.
Karışmaması ve aynı yerde bulunması gereken
şişelerin faklı renk şekilde olması
Hata Önleyici Düzenekler (POKA-YOKE)
A3 RAPORU
YALIN ARAÇLAR
A3 ismi Toyota’da kullanılan rapor sistematiğine verilen addır.
Kullanılan rapor kağıdı, 297mm x 420mm genişliğinde ISO standartlarındaki A3 olarak adlandırıldığından bu raporlama tekniğinin adı A3 olarak anılmaktadır.
A3, üst yönetime yapılan sunuşların yanında; problem çözme, problem analizi, durum raporları başta olmak üzere bütün detayların sığdırıldığı ve bunun üzerinden tartışıldığı bir raporlama tekniğidir.
A3 Raporu
A3 Raporu Kime Kimden Tarih
1. KONU
Konuyu açık olarak anlatın.
2. GİRİŞ
Konuyu tam olarak anlatmaya yarayacak bilgileri verin. Problemin kurum hedef ve değerlerini nasıl
etkilediğinin belirtin.
3. MEVCUT DURUM
Mevcut çalışma şeklini gösteren şema ekleyin. Şemayı herkesin anlayabileceği şekilde açıklayın. Önemli problemleri işaretleyin.
Konuyla ilgili verileri/grafikleri ekleyin.
4. ANA NEDEN ANALİZİ
Ana problemleri listeleyin. Ana nedene ulaşıncaya kadar 5 kez neden sorusunu sorun.
Her bir neden sorusuna verilen cevapları yazın.
5. HEDEF DURUM
Önerilen sürecin nasıl çalışacağını açıklayıcı bir şema ekleyin. Ana problemleri çözecek önlemleri işaretleyin
veya listeleyin. Gelişim sonrası tahmini fayda/tasarrufu rakamsal olarak belirtin.
6. UYGULAMA PLANI
Hedefe ulaşmak için yapılması gerekenleri, sorumlu ve bitiş süresini içerecek şekilde sıralayın. Gerekli ise maliyeti belirtin.
7. TAKİP
Etkinlik göstergelerini, sorumlularını ve ölçüm tarihini belirtin. Ölçüm sonuçları sütununu ve takip faaliyetini
doldurun.
Teşekkürler.....