SAĞLIK İNSAN GÜCÜ KARİYER PLANLAMASI
description
Transcript of SAĞLIK İNSAN GÜCÜ KARİYER PLANLAMASI
SAĞLIK İNSAN GÜCÜ SAĞLIK İNSAN GÜCÜ KARİYER PLANLAMASIKARİYER PLANLAMASI
Yrd.Doç.Dr. Nefise Bahçecik
KARİYER KAVRAMI
Yüksek gelir arzusu
Sorumluluk alma
Toplumsal statü
Saygınlık
Güç elde etme
KARİYER
Kişinin yaşamı boyunca edindiği işe yönelik
deneyim ve faaliyetlerle ilgili algıladığı
tutum ve davranışlar dizisi
KARİYER
Bireyin yaşam boyu sürdürdüğü işi ile ilgili
pozisyonlar dizisi
KARİYER
Genç yaşlarda ilerlemek amacıyla başlanılan
ve emekliliğe kadar sürdürülen bir uğraştır
KARİYER
İlerleme olarak kariyer, çeşitli görevler arasında dikey hareketliliği
Meslek olarak kariyer, çeşitli işler arasındaki dikey hareketliliği
Yaşam boyu yapılan işler dizini olarak kariyer bireyin yaptığı işlerin bütününü kapsar
KARİYER KAVRAMININ TARİHSEL GELİŞİMİ
1956 Anne Roe Meslekler Psikolojisi 1957 Donald Supper Kariyer Psikolojisi
– 1963 Triedeman ve Ohara Kariyer Gelişimi , Seçimi ve Uyarlanması
– 1966 John Holland Meslek Tercihi Teorisi
20.yüzyılın ortaları geleneksel kariyer anlayışının sonu
Yeni anlayış çok yönlü kariyer
ÇOK YÖNLÜ KARİYER
Kişinin yetenek ve ilgilerindeki değişmeler
ile iş ortamındaki değişmeler ve
değerlendirmelere göre değişen kariyer
Boyut Geleneksel Kariyer Çok Yönlü Kariyer
Hedef
Psikolojik anlaşma
Yer değiştirme
Uzmanlık
Gelişme
Yönetim sorumluluğu
Temel değerler
Hareket düzeyi
Davranış boyutu
Terfi-maaş zammı
İş güvencesi
Dikey
Nasılı bil
Formal eğitime güven
Örgüt
İlerleme,güç
Düşük
Örgütten sorumluyum
Örgütü farkındalık
Ne yapmam gerekir?
Psikolojik tatmin
Esneklik,işe yararlık
Yatay
Nasılı öğren
İlişkiler,deneyime güven
Personel
Özgürlük,gelişme
Yüksek
Kendimden sorumluyum
Kendini farkındalık
Ne yapmak istiyorum?
YAŞAM DÖNEMLERİNE GÖRE KARİYER AŞAMALARI
Levinson Aileden ayrılma(16-22 yaş)
Bireyin ailesiyle bağlarını kopardığı ve
kendini bulmaya çalıştığı dönem
Ekonomik destek-duygusal olarak aileye
bağımlı
Özgüven,öz yeterliliklerini sağlamada
bağımsızlık girişimi
Yetişkinler dünyasına geçici kabul(22-29 yaş)
Birey öğrenimini tamamlayarak gelecek
arayışlarına başlar
Yaşam biçimi ve kariyer seçimi konusunda
karar verir
Yaşamda ve kariyerde doyum arayışı içine
girer.
Geçiş dönemi(29-32 yaş)
Birey yaşamının gelişmesini,kariyer
hedeflerine ve kişisel gelişmesine göre
değerlendirir,doyuma ulaşıyorsa yoluna
devam eder,ulaşmıyorsa değişim
kaçınılmazdır
Yeni bir yöreye taşınma,işte ve kariyerde değişme
Yerleşme dönemi(32-39 yaş)
Birey “birinin adamı” olmaya uğraşır
Toplumsal ilişkiler ve arkadaşlıklar kesintiye uğrar
Gelecekte güçlenmek ve üstlerce kabul
edilmek ister
Hami-koruyucu arayışı içindedir
Potansiyel “orta yaş krizi” dönemi(39-43 yaş)
Birey kariyer ilerlemesini ikinci kez değerlendirir, işinden
doyumlu ise işine sarılır ve devam eder yaşamında
övünülecek başarılar elde eder,
Beklentileri gerçekleşmiyorsa orta yaş krizi kaçınılmazdır;
küskünlük,keder,işi bırakma,alkol bağımlılığı,yönetsel
kariyeri tehlikeye sokma
Yenilenme(43-50 yaş)
Birey geçmişte kendine mutluluk veren
başarıları ve deneyimiyle yaşamını sürdürür,
Kariyerde doruğa ulaşma,rekabetçi ortamda hareket edebilme,toplumsal bağları güçlendirme, aile ilişkilerine daha fazla önem verme
YAŞAM DÖNEMLERİNE GÖRE KARİYER AŞAMALARI
Carnal ve Maxwell
Kristalleşme(14-18 yaş)
Birey gelecekte kendine uygun olabilecek
işleri ve bilgileri edinir Tanımlama(18-21 yaş)
Kariyer düşüncesi özel alanlara yönelir ve
eğitim-öğretime önem verilir
Uygulama(21-24 yaş)
Kariyer tercihi uygulanır,iş fırsatlarıyla ilgili
araştırmalar yapar İstikrar(25-35 yaş)
Birey özel bir iş alanına uyum sağlar,işe uygun
becerilerini geliştirmek için fırsatlar araştırır Birleştirme(30-40 yaş)
Kariyer belirlenmiştir, işiyle ilgili becerileri geliştirir ve
uygular
MESLEK SEÇİMİ ve
KARİYERMeslek seçimi için iki temel veriye ihtiyaç vardır.
1.Kişilik özellikleri
2.Mesleklere ilişkin bilgiler
KİŞİLİK ÖZELLİKLERİ
Bireysel vizyon Kişisel hedefler
MESLEKLERE İLİŞKİN BİLGİLER
Çalışma koşulları Çalışma olanakları Yetkinlikler Kariyer olanakları Mesleğin geleceği
KARİYER SEÇİMİ SÜRECİNDE NELER YAPILMALIDIR?
2.Bireyin kendisini tanıması
Kişilik yapısı,ilgi alanları, yetenekler dikkate alınarak mesleğe yönelimde bulunulmalı,
Kişilik özellikleri ile meslek seçimi arasındaki ilişki konusunda bilimsel çalışmalar bireye yön vermeli
1. Kriterlerin ortaya konmasıBirey ilgi duyduğu alanı saptamalıKariyer hedefi belirlenmeliBirey kendisini iyi tanımalı
3.Mesleklerin tanınmasıBirey hangi mesleğin kendi kişilik yapısına uygun olduğu konusunda etkin karar vermeliMeslek seçiminde mesleğin ekonomikşartları,popülerliği belirleyici olmamalıMeslekler hakkında ayrıntılı bilgi edinilmeli
KARİYER SEÇİMİNİ ETKİLEYEN UNSURLAR
Sosyal geçmiş Kişilik gelişimi Değer gelişimi Bireysel beklentiler İlgi Yetenek Cinsiyet
SOSYAL GEÇMİŞ
Aile
Ailenin sosyo-ekonomik yapısı
Aile çevresi
Anne-babanın eğitim düzeyi Alınan eğitim
KİŞİLİK GELİŞİMİ
Karakter Mizaç (Huy) Yetenek faktörleri Kurallara uyma Bireysel beklentiler Örgütsel etkinlik,bağlılık
DEĞER GELİŞİMİ
Aile Öğretmenler Toplumsal etkiler
BİREYSEL BEKLENTİLER
Başarılı olmak Meslekte bir yer edinme beklentisi Ödül Ekonomik gelir
İLGİ
İş doyumu İşten hoşlanma
YETENEK
Birey yetenekleri ölçüsünde kariyer tercihi yapmalı
CİNSİYET
Biyolojik özellikler Duygusal özellikler
KARİYER SÜRECİNDE MESLEK DEĞİŞTİRME NEDENLERİ
İşin özelliği
Kısa süreli yapılabilen meslekler(spor v.b.) Mesleğin basamak olarak kullanılması
Diğer bir mesleğe geçmek için sürdürmek Mesleki sistemde değişmeler
Mesleklerde meydana gelen değişimler
Kıdem yükselmesine bağlı değişmeler
Kıdem yükselmesinin beklentilere cevap
vermemesi Meslek dışı değişmeler
Yeni ilgi ve yükümlülükler
KARİYER SORUNLARI
1.Kariyerde karşılaşılan özel sorunlar Cinsiyetten kaynaklanan sorunlar Çift kariyerli eşler Ay ışığı sorunu Çift kariyerlik
2.Kariyer dönemi sorunları Başlangıç dönemi sorunları Kariyer ortası sorunları
Kariyer düzleşmesi
Beceri ve yeteneğin yitirilmesi Kariyer sonu sorunları
KARİYER ENGELLERİ
Gözden düşme– Bireyler arası çatışma– Üst yönetimle anlaşmazlık– Aşırı rekabet hırsı– Çevreye karşı olumsuz davranış– Uyumsuzluk– Yeteneksizlik
İşten çıkartılma– Performans düşüklüğü– Kurumun bir bölümünün kapatılması– Kurumsal küçülme
Stres ve tükenmişlik– İş güvenliği– Kariyer beklentisi– Kariyer gelişimi fırsatlarının
kullanılmaması– Rol belirsizliği– Çalışma koşulları– İnsan ilişkileri– İş yükü
Engellenme– Bireyin gereksinimleri, – yetersizliği, – yükselen olumsuz duyguları,– aşırı ya da düşük düzeyde güdülenme– Ekonomik koşullar
KARİYER KALIPLARI
Kararlı kariyer kalıbı Doğrusal kariyer kalıbı Spiral kariyer kalıbı Çoklu deneme kariyer kalıbı
KARİYER KALIPLARI Kararlı kariyer kalıbı
Birey mezun olduktan sonra iş gücüne katılır, çalışma yaşamı boyunca aynı kariyerde kalır.
KARİYER KALIPLARI
Doğrusal kariyer kalıbı
Birey örgüt hiyerarşisi içindeki düzeyde bir önceki işe göre daha fazla sorumluluk bilgi ve beceri gerektiren işlerde ardarda ilerlemesidir.
KARİYER KALIPLARI Spiral kariyer kalıbı
Bireyin birbirinden önemli farklılıkları olmayan ancak farklı alanlardaki işlerde çalışmasıdır.
KARİYER KALIPLARI
Çoklu deneme kariyer kalıbı
Bireyler bir işten diğerine sık sık iş değiştirirler ve bir alanda kararlı olmaya yetecek sürede
Kariyer Yönetimi
Bireysel kariyer amaçlarının oluşturulması, Amaçların başarılması için stratejilerin
geliştirilmesi, Amaçların yeniden gözden geçirilmesi, Birey, iş ve kurum hakkında yaşam boyu
öğrenme süreci.
Kariyer yönetimi, çalışanların kendi kariyerlerini yönetme sorumluluğunun verilmesi ve gerekli desteğin sağlanması sürecidir.
Kariyer yönetimi, bireyin kariyer planının örgütün kariyer geliştirme araçları ile desteklenmesidir.
Kariyer yönetimi, bireylere işgücü ihtiyaçlarını tatmin etme ve bireysel kariyer hedeflerini başarmalarına fırsat verme olanağını kılan amaç, plan ve stratejileri belirleyip uygulanmasını sağlayan süreçtir.
Kariyer Yönetiminde Genel Amaçlar
Örgüt ihtiyaçlarını sağlamak Deneyim ve eğitime sahip bireyleri
sağlamak Bireylere rehberlik etmek ve cesaret
vermek
Kariyer Yönetiminde Özel Amaçlar
Bireylerin ihtiyaç duyacakları nitelik ve becerileri geliştirmelerine yardımcı olmak
Örgüt amaçları ile personel beklentilerini bütünleştirmek.
Yeni kariyer yolları geliştirmek Kariyer durgunluğu gösteren çalışanları
yeniden güdülemek Çalışanlara kariyerleri ve gelişimleri için
fırsat tanımak
Kariyer Yönetiminin Yararları Eşit istihdam fırsatı; kariyer geliştirme programı
çalışanlara ilerleme fırsatı sağlar. İş yaşamında kalite; çalışanlar iş memnuniyeti ve daha
çok kariyer fırsatı beklentisi içindedir. Yetenekli personel rekabeti sağlama; profesyoneller
kariyerlerini destekleyen ve kariyer geliştirme programları bulunan kurumları tercih ederler.
Eskimeden sakınma; teknolojide hızlı değişmeler, ekonomik iniş ve çıkışlar, tüketici taleplerindeki değişmeler bilgi ve beceride eskimeye neden olur.
Personel kaybetmeme; kariyer geliştirme programları, çalışanın örgütten ayrılmasını engelleyebilir.
Personelden yararlanmayı geliştirme; çalışanlar kendilerine uygun, sevdikleri bir işte çalıştıklarında performansları daha yüksek olmaktadır.
Kariyer Yönetiminin Unsurları
Kişisel gereksinimleri, yetenekleri ve ilgileri değerlendirme
Kişisel başarımı değerlendirme, Gelişmekte etkinliklerini planlama
Kariyer Yönetimini Etkileyen Unsurlar
Örgütün kariyer planlarına ve amaçlarına uygun olmalı,
Tepe yöneticiler sürekli destek vermeli, Yöneticiler sürece olumlu bakmalı, Yöneticiler sonuçları objektif olarak
değerlendirmelidir.
Kariyer Yönetimindeki Roller
Bireyin rolü,Yöneticinin rolü,Örgütün rolü.
Kariyer yönetiminde görülebilecek olumlu - olumsuz sonuçlar
Olumlu Aile ilişkilerinde doyumlu
olma Astları ile ilişkilerde doyumlu
olma Değişime uyum sağlama Fiziksel ve ruhsal açıdan
sağlıklı olma İş değişikliğini olumlu
karşılama Yükseltilmeyi kabul etme-
etmeme
Olumsuz Bireysel kariyer amaçlarının
yetersiz kalması Örgütsel amaç ve bireysel
amaçların bağdaşmadığının görülmesi
Belirsizliklerin olması Örgüt amaçlarından
uzaklaşması
Kariyer Yönetim Politikaları
Kısa vadeli performans; (Burada ve şimdi ilkesi benimsenir)
Uzun vadeli planlama; bürokratik ve mekanik örgüt tiplerinde yaygındır.
Uzun vadeli esneklik; uzun vadeli bir kariyer planlama-stratejik planlamaya dayalı, örgütlerde izlenen bir yaklaşım.
Kariyer Yönetimi Süreci
Örgütsel Kariyer Yönetim Süreci
Bireysel Kariyer Yönetimi Süreci
Örgütsel Kariyer Yönetim Süreci
İş gören ihtiyaçlarını tatmin etmek kariyer hedeflerine ulaşmaları için gerekenleri planlama stratejileri saptama ve bunları uygulama sürecidir.
Örgütsel Kariyer Yönetim Sürecinde Başarılı Olmak İçin;
Yönetici çalışanın amaç ve ilgilerini anlamış olmalı
Yönetici ve çalışan gelişim aşamalarında anlaşmaya varmalı
Çalışanlar, performans ve gelişim ihtiyaçlarını bilmeli, yönetici çalışana yardım etmek için kaynakları belirlemeli.
Örgütsel Kariyer Yönetimi Uygulamaları
1. Terfi
2. Yer değiştirme
3. İşten çıkartıma
4. Emeklilik
5. Örgütsel yedekleme
6. Oryantasyon programı
Terfi Performans değerlendirmesi, Objektif
ölçülere göre yapılmalı, Kıdem, Yeterlilik Hangi şartlarda kimler tarafından nasıl
yapılacağı belirlenmeli
Yer Değiştirme
Örgütsel değişimlerde Personel seçiminde önemli bir araçtır.
– Kişinin onayının alınması gereklidir.
İşten Çıkartılma Ekonomik sorunlar Performans düşüklüğü Çalışma normlarına uyulmaması Disiplinsiz davranışlar
Emeklilik
Yaşın ilerlemesi Çalışanların işten ayrılmak istemesi Farklı bir işte çalışabilme fırsatı
Örgütsel Yedekleme
Terfi Emeklilik Ölüm Ayrılma Transfer
Örgütsel yedekleme uygulamaları, örgütsel yetkinliklerin sürekliliğini sağlamak için sürdürülmelidir.
Oryantasyon Programı
Oryantasyon programları örgüt içinde bireyi sosyalleştirmede önemli bir rol oynar.
Etkin bir oryantasyon programı, iş arkadaşları yönetici, kıdemli çalışanlarla aktif olarak yürütülmelidir.
Bireysel Kariyer Yönetimi
Bireyin yetenekleri, becerileri, değerleri ve arzularına dayalı en uygun işi sağlamak için ayrıntılı araştırma yapmak, planlama ve karar verme sürecidir.
Bireysel Kariyer Yönetiminde Gerekli Unsurlar
Bireysel vizyonu belirleme Kariyer yönetim politikalarına uygun
davranış sergileme İş ilişkilerini yönlendirme Bireysel kariyer yönetiminde güncel olan
bir uygulama Networking uygulamasıdır.
Networking; bireyin bir iş bulması/kariyerinde ilerlemesi için başka kişilerle iletişim kurmasıdır.
Profesyonel deneyim, bilgi ve dostluğun kaynağını oluşturmak amacıyla kariyerinde ilerlemiş kişileri tanıma çabasıdır.
Networking Stratejileri
Ulusal örgütler, konferanslar, seminerlerde aktif rol alma
Toplantılarda gözde olma, Etkinliklere katılmada, kartvizit verme ve alma İyi bir dinleyici olma Kurum içinde güçlü ilişkiler kurma Tanışılan kişilerle ilgili not tutma İlişkileri geliştirmek için telefon görüşmeleri
yapma.
Kariyer Planlama
Kariyer planlama, bireysel kariyer amaçlarının ve bu amaçları başarmada gerekli koşulların belirlenmesi sürecidir.
Kariyer planlama, bireyin bilgi, beceri ve yeteneklerinin geliştirilmesi ve motivasyonunun arttırılarak, kariyerinde ilerlemesinin planlanmasıdır.
Kariyer Planlamasında Temel Sorumluluklar
Örgütsel sorumluluk
Bireysel sorumluluk
Paylaşılan sorumluluk
Kariyer Planlamasında Temel Sorumluluklar
Örgütsel sorumluluk– Çalışanların mesleki ihtiyaçlarını saptamak– Terfi politikasını uygulamak– Çalışanları uygun işlere yerleştirmek– Mesleki danışmanlık hizmeti vermek– Kariyer planlama grupları oluşturmak– Seçenekli ek olanaklar sağlamak– Eğitim olanakları sağlamak ve desteklemek
Kariyer Planlamasında Temel Sorumluluklar
Bireysel sorumluluk– Kariyer planlamasına aktif bir şekilde katılmak– Mesleki gelişim etkinliklerinde belirli bir rol almak,– İhtiyaçlarını, değerlerini ve kişisel hedeflerini
belirlemek,– Özel yaşamındaki, mesleki ihtiyaçlarını etkileyen
değişiklikleri anlamak– Yeni fırsatlar aramak,– Bütün seçenekleri araştırmak– Şirketin sağladığı araçlardan yararlanmak
Kariyer Planlamasında Temel Sorumluluklar
Paylaşılan sorumluluk– Örgüt hakkında bil edinilmeli, – koçluk, danışmanlık uygulamaları yapılmalı, – örgüt ve birey arasında sorumluk paylaşılmalı
Örgütsel Kariyer Planlama
Örgütsel kariyer planlamasının amacı; – insan kaynaklarının etkili kullanımı, – çalışanların geliştirilmesi, – çalışanın değerlendirilmesi– İş başarımının yükseltilmesi– Çalışan tatmini, sadakat ve işe bağlılığın
sağlanması– Bireysel eğitim ve gelişme ihtiyaçlarının
belirlenmesi
Örgütsel Kariyer Planlama Sürecinde Dikkat Edilmesi
Gereken Unsurlar Başlangıç
– Etkili Danışmanlık ilişkisini kurma– Motivasyonun belirlenmesi– Uygun kariyer planlama için ilgiyi oluşturma
Keşif – Bireylerin vizyonlarına yön verme– Enerji ve umut duygusundan yararlanma– Formal değerlendirme ve mesleki bilgi kaynakları
Örgütsel Kariyer Planlama Sürecinde Dikkat Edilmesi
Gereken Unsurlar Karar verme; kararsızlık en önemli engeldir.
– Önsezilere güvenme– Formal stratejiler
Hazırlık– Eylem planı yapılmalı– Gerekli eğitim alınmalı
Uygulama– Eylem planının uygulanması– Bireye destek verilmesi– Geri bildirim– Ödül sisteminin geliştirilmesi
Bireysel Kariyer Planlama Bireysel kariyer planlama, bireyin iş
yaşamını planlama sürecidir. Kariyer planlamada, dört önemli
unsur göz önünde bulundurulmalıdır.
Bireysel Kariyer Planlama Kariyer planlamada, dört önemli unsur
göz önünde bulundurulmalıdır. – Tarz– Motivasyon– Beceriler– İç engeller ve gelişim ihtiyaçları
Kariyer Planlama Aşamaları Kendini değerlendirme Fırsatları tanımlama Hedefleri belirleme Planları hazırlama
Kariyer Planlama AşamalarıKendini Değerlendirme Aşaması Bireyin kendini bir bütün olarak
değerlendirip eksik yönlerini, yetenek ve becerilerini ortaya çıkarmasıdır.
Bireyler tarzlarını, motivasyonlarını, ihtiyaçlarını ortaya koymalıdır.
Birey tarafsız ve gerçekçi olmalıdır. Kişisel gelişim amaçları İhtiyaç duyduğu eğitim Yöneticilerin katkısı
Kariyer Planlama AşamalarıFırsatları Tanımlama
Birey kariyer alanlarındaki farklı seçenekleri belirler.
Bireyin ilgi ve davranışlarına yönelik iş tercihleri azaltılır.
Yetenek, ilgi ve değerleri, sosyal çevresi dikkate alınmalıdır.
Kariyer Planlama AşamalarıHedefleri Belirleme Aşaması
Kariyer düzeyine ulaşabilmek için, hedeflerin belirlenmesi sürecidir.
Kariyer hedeflerinin belirlenmiş olması, iş olanaklarının değerlendirilmesini sağlar.
Kişisel gelişimde bireye yön verir. Kişi güçlü ve zayıf yönlerini, ilgi ve
değerlerini bilmelidir.
Kariyer Planlama AşamalarıPlanları Hazırlama Aşaması
Kariyer düzeyine ulaşabilmek için belirlenen hedeflere yönelik planların oluşturulması sürecidir.
Eğitim, kurs, seminerlere katılma, yeni iş imkanlarına başvurmayı kapsar.
Yetenek ve deneyimler hesaba katılmalıdır.
Planların uygulanması, iş zenginleştirme, iş rotasyonu, geçici iş transferleri içerebilir.
Kariyer Geliştirme
Kariyer seçimi, bu seçime uyum sağlama ve bu yolla çalışanın yeterlilik ve kendine saygı ihtiyaçlarının giderilmesini sağlayan bilinçli etkinlikler sürecidir.
Örgütlerin ellerindeki değerli elemanları korumasının bir yoludur.
Kariyer Geliştirme Sisteminin Aşamaları
Analiz aşaması Tasarım aşaması Geliştirme aşaması Değerlendirme aşaması
Kariyer Geliştirme Sisteminin Aşamaları
Analiz aşaması– Örgütsel ve bireysel hedeflerin belirlenmesi
Kariyer Geliştirme Sisteminin Aşamaları
Tasarım aşaması– Takım, yönetici ve çalışanların ihtiyaç
duyduğu eğitimin belirlenmesi
Kariyer Geliştirme Sisteminin Aşamaları
Geliştirme aşaması– Amaç ve yeteneklerin belirlenerek, strateji ve
planların saptanması
Kariyer Geliştirme Sisteminin Aşamaları
Değerlendirme aşaması– Hazırlanan planların uygulamaya konulması
ve sorunların giderilmeye çalışılması
Kariyer Geliştirme Araçları Kariyer atölyeleri Kariyer rehberliği Kariyer danışmanlığı İş zenginleştirme Alıştırma kitapları Koçluk İş rotasyonu Özel gruplar için programlar Mentörlük