SAĞLIK İLETİŞİMİ

TSM Çalışanlarına Yönelik Sağlığın Geliştirilmesi Eğitimi

Amaç:

• Katılımcıların sağlık iletişimi perspektifini anlamaları ve sağlığın geliştirilmesi amacıyla sağlık iletişiminden yararlanma yollarını öğrenmeleri amaçlanmıştır.

2


Öğrenim Hedefleri:

• Sağlık iletişimini tanımlayabilmeli.• Sağlık iletişiminin neleri

gerçekleştirebileceği ve neleri gerçekleştirmeyeceğini anlatabilmeli.

• Sağlık iletişiminin sağlığın geliştirilmesi için oynayabileceği rolü anlatabilmeli.

• Hangi tür faaliyetlerin sağlık iletişimi kapsamında değerlendirilebileceğini tartışabilmeli.

3


Sağlık İletişimi

• Sağlık iletişimi, hem halk sağlığı alanında, hem de kâr amacı güden/gütmeyen kuruluşlarda, hızla gelişmekte olan ve gittikçe önem kazanan bir alandır.

4



• Bu alanda, Amerika Birleşik Devletleri’nde 1970’li yıllarda başlayan gelişme, Avrupa’da da hızla yaygınlaşmaya devam etmektedir.

5



• Sağlık iletişimi araştırma ve çalışmalarında, birçok alandan yararlanıldığı söylenebilir. Bu alanlar, sağlık eğitimi, pazarlama, sosyal pazarlama, psikoloji, antropoloji ve sosyoloji olarak özetlenebilir.

6



• Bunun yanı sıra, iletişim, halkla ilişkiler, kamu savunuculuğu (public advocacy), toplumun harekete geçirilmesi (community mobilization), sağlık iletişiminin destek aldığı alanlardır.

• Aynı zamanda, sağlık iletişiminde sosyal bilimler ile tıp bilimleri birlikte anılmaya çalışılmaktadır ki, bu da çalışma alanını genişletmekte ve zorlaştırmaktadır.

7


Hastalık Denetleme ve Önleme Merkezi CDC (Centers for Disease Control

and Prevention)

• Sağlık iletişimini, sağlığı düzeltme amacıyla, bireysel ve toplumsal kararları etkileyen, iletişim stratejilerinin araştırılması ve kullanılması olarak tanımlamaktadır

8



• Tanımlar incelendiğinde, sağlık iletişiminin, bireyleri, toplumları, sağlık uzmanlarını ve politika yapıcıları etkileme ve desteklemede; belirli grupların uyum sağlamasını temin etme ve davranışlarını geliştirmede; sağlıkla ilgili sonuçları geliştirmeye yol açacak sosyal ya da idari değişikliklerde oynadığı rolün büyük olduğu görülmektedir.

9



• İngiltere’de sağlık iletişimi, hasta ile doktor arasındaki söz alışverişi olarak tanımlanırken,

• A.B.D. ve Avustralya’da, sağlık iletişimi, insan etkileşiminin sağlıktaki rolü ve sağlık hizmetleri ile ilgilenen aktif araştırma alanı olarak tanımlanmıştır.

• Alanın bu şekilde tanımlanması, sağlık hizmetleri alanında sağlık eğitimi, sağlığın geliştirilmesi, koruyucu ilaçlar, kurum iletişimi ve kişilerarası iletişim unsurlarını da biraraya getirmektedir (Lupton, 1994b: 56).

10



• Hastalık kontrol ve korunması, • Acil durum hazırlığı ve önlemi, • Yaralanma ve şiddet korunması, • Çevresel sağlık ve çalışma alanı

güvenliği ve sağlığını içeren geniş konu alanlarını kapsamaktadır.

11


Sağlık İletişimi Tanımlarında Anahtar Sözcükler

• Bireyleri ve toplulukları bilgilendirmek ve bireysel ve toplumsal kararları etkilemek

• Bireyleri motive etmek• Davranışların değiştirilmesi• Sağlıkla ilgili konularda bilgi ve anlayışı

artırmak• İnsanları güçlendirmek• Bilgi alışverişi, iki yönlü iletişim

12



• Bunun yanı sıra, • Ergen sağlığı, • Yaşlanma ve yaşlı sağlığı,• Kemik sağlığı, • Kadın-erkek sağlığı, • Okul sağlığı, • Azınlık sağlığı • Üreme sağlığına odaklanarak; gelişen

yaşam süresi perspektifini yansıtır.

13



• Sağlık iletişiminin en belirgin uygulaması, sağlığın geliştirilmesi ve hastalıktan korunma alanlarındadır.

14



• Bir sağlık konusu, sorunu ve çözümü hakkında

• Bilgiyi ve farkındalığı arttırma; • Algılamaları, inançları, tutumları ve

sosyal normları etkileme; • Harekete geçirme; • Becerileri öğretme ve geliştirme; • Davranış değişikliklerinin yararlarını

gösterme;

15



• Sağlık hizmetlerine olan talebi arttırma; • Bilgi birikimini, tutumları ve davranış

şekillerini güçlendirme; • Mitleri ve yanlış anlaşılmaları çürütme; • Kurumsal ilişkilerin birleşmesine yardım

etme; • Bir sağlık sorunu veya bir nüfus grubu

için savunuculuk sağlık iletişiminin oynayabileceği rollerden bazılarıdır (Thomas, 2006: 1-4).

16


Sağlık İletişimiTanımları toparlarsak; • Sağlık ve sağlığı ilgilendiren konularda bireylerin,

kurumların, toplumların bilinçlendirilmesi; • Farkındalık yaratılması;• Bilgi ihtiyacının giderilmesi; • Doğru bilgilerin verilmesi; • Sağlık bilincinin oluşturulması; • Sağlık okuryazarlığının oluşturulması/yükseltilmesi;• Hasta ya da birey olarak sağlık hakkının tanınması ve bu

konuda bilinç oluşturulması ve sağlıklı çevrede yaşama hakkının korunması için

iletişim strateji ve yöntemlerinin kullanılması olarak ifade edilebilir.

17



• Sağlık iletişimi, iletişim ve sağlık arasındaki ara yüz olarak tanımlanabilir.

• Hem kişisel hem de kamusal sağlığın gelişmesinde önemli rol oynar.

• Bununla beraber sağlık iletişiminin hastalıktan korunma ve sağlığın geliştirilmesinin tüm yönlerine katkıda bulunabilir.

18


Bireysel düzey

• Sağlıkla değişimin temel hedefi bireydir.• Bireyin bilinci, bilgisi, tutumu iletişimle

değişebilir.

19


Sosyal ağ

• Bireyin ilişkileri ve bireyin ulaşabildiği gruplar onun sağlığı üzerine etki edebilir.

• Kanaat önderleri• Sağlık iletişimi bir grubun

enformasyonunu etkileyebilir.

20


Sağlık İletişiminin Temel Özellikleri

• Disiplinlerarası bir yaklaşım• Strateji geliştirilmesine dayanması• Süreç yönelimli• Yaratıcılık

21


Sağlık İletişimi Neler Yapabilir?

• Farkındalık yaratabilir; • Bireylerin sağlıkları konusunda asıl

yapmaları ve bilgilendirilmeleri gereken konuları ortaya koyabilir.

• Sağlık okuryazarlığını geliştirerek kaynakların doğru kullanımını sağlamanın yanı sıra, bireylerin kendilerini yanlış ve yönlendirilmiş sağlık bilgilerinden korumalarına yardımcı olabilir.

22



• Sağlık konularına ilgi çekerek kural ve uygulamaları değiştirmek ve bu konularda paydaşların desteğini almak;

• Algıları, inançları ve sosyal normları değiştirecek tutumları etkilemek;

• Yeni sağlık standartları oluşturmak için veri yaymak ve konuları belirlemek;

23



• Sağlık hizmetlerine olan talebi artırmak, kazançları ve davranış değişikliklerini göstermek;

• Sağlıklı beceriler göstermek; • Hastalık teşhisi, tedavisi ve önlenmesi

konusunda toplumsal tartışma başlatmak, acele bir önlem önermek;

24



• Sağlık ürünleri ve hizmetlerine eşit erişimi savunmak;

• Yeni sağlık hizmetleri ve ürünleri için ortam hazırlamak;

• Sağlık hizmeti sunanlar-hasta ilişkilerini, hastanın uyum sağlamasını ve sonuçlarını iyileştirmek olarak sıralanabilir.

25


Sağlık İletişimi Neler Yapamaz?

• Yerel altyapı ve beceri eksikliğini karşılamak;

• Tedavi ve önlem eksikliğinin ve teşhis yetersizliğini telafi etmek;

• Sağlığa ilişkin tüm konularla ilgilenmede ya da tüm mesajları iletmede eşit derecede etkili olmak.

26



• Tüm gelişme ve olanaklara rağmen, sağlık iletişiminin tek başına sağlıkla ilgili örneğin yoksulluk, çevresel bozulma veya sağlık hizmetlerinin yeterli olmaması gibi sorunları, değiştirip, çözemeyeceği ortadadır.

27



• Sağlık iletişimi küresel boyutta yapılan çalışmalar odak alınarak tanımlansa da, her ülkenin sağlık alanında kendi gerçeklikleri farklılık göstermektedir.

• Sonuç olarak, ülkenin sağlık iletişimi konusundaki çalışmaları, kendi öznel koşulları göz önünde bulundurularak değerlendirilmelidir.

28


Sağlık İletişiminin Gelişmesi

• 1971’deki A.B.D’de Stanford Kalp Hastalıklarından Korunma Programı’nın (SHDPP- Stanford Heart Diease Prevention Programme) yayınlanması, sağlık iletişiminin başlangıcında bir dönüm noktası olarak kabul edilmektedir.

29



• SHDPP, kardiyoloji uzmanları ve iletişimcilerin, kalp hastalığından korunma amaçlı, kamu merkezli bir çaba olarak, işbirliği yapmaları sonucunda başlamıştır.

30



• 1980’lerde AIDS hastalığının ortaya çıkması, hala tedavisi mümkün olmayan bir hastalık olması; korunma ve bu sebeple de sağlık iletişimine büyük çaplı bir ihtiyaç uyandırmıştır.

31



• Sağlık iletişiminin, sağlık konusunda farkındalık, bilinç oluşturma ve hastalıktan korunmaya olan ilgiye yanıt olarak doğduğu; kısaca, kamu sağlığının problemleri ve ihtiyaçları nedeniyle ortaya çıktığı söylenebilir.

32



• Sağlık iletişimi perspektifi ticarileşmekte olan sağlık anlayışı için önemli bir görev üstlenebilir.

33


A.B.D

34


A.B.D

35


A.B.D

36


A.B.D

37


A.B.D.

38


A.B.D.

39


UGANDA

40


UGANDA

41


TÜRKİYE

42


TÜRKİYE

43


TÜRKİYE

44


TÜRKİYE

45


TÜRKİYE

46


TÜRKİYE

47


TAYLAND

48


TAYLAND

49


İSVİÇRE

50


SENEGAL

51


SENEGAL

52


A.B.D

53


A.B.D

54


İSVİÇRE

55


ETİYOPYA

56


NİJERYA

57


NAMİBYA

58


NAMİBYA

59


60


61


KENYA

62


KENYA

63


KENYA

64


KENYA

65


KENYA

66


KENYA

67


KENYA

68


KENYA

69


HİNDİSTAN

70


GİNE

71


GANA

72


FİLİPİNLER

73


ENDONEZYA

74


KAMERON

75


BELÇİKA

76


BELÇİKA

77


AFRİKA

78


AFRİKA

79


AFRİKA

80


Uganda “Go Together Know Together”

81


TÜRKİYE

82


83


84


A.B.D. Artirit

• http://www.cdc.gov/arthritis/interventions/physical/general.htm#7

85


• www.healthfinder.gov• Live well. Learn how.

86


A.B.D Obezite

• www.letsmove.gov

87


İngiltere Obezite

• www.nhs.uk/change4life

88

SAĞLIK İLETİŞİMİ

Documents

Transcript of SAĞLIK İLETİŞİMİ