Ryzyko płynności (1)

82
RYZYKO PŁYNNOŚCI RYZYKO PŁYNNOŚCI

Transcript of Ryzyko płynności (1)

Page 1: Ryzyko płynności (1)

RYZYKO RYZYKO PŁYNNOŚCIPŁYNNOŚCI

Page 2: Ryzyko płynności (1)

Ryzyko płynnościRyzyko płynności

• Spowodowane nieodpowiednią strukturą terminów zapadalności aktywów i wymagalności pasywów

• Brakiem możliwości pozyskania kapitału na rynku

• Brakiem płynnych aktywów

Page 3: Ryzyko płynności (1)

Istota płynnościIstota płynności

• zdolność banku do terminowego realizowania zobowiązań wobec klientów

• zdolność do pokrycia zgłaszanego przez klientów popytu na kredyt

Page 4: Ryzyko płynności (1)

Przyczyny ryzyka płynnościPrzyczyny ryzyka płynności

• Zewnętrzne

• Wewnętrzne

Page 5: Ryzyko płynności (1)

Przyczyny zewnętrznePrzyczyny zewnętrzne

• Nie zależne od standingu banku i prowadzonej przez niego polityki

• Spowodowane stopniem rozwoju rynku finansowego, polityką banku centralnego i zmianami gospodarczymi, powodującymi np. gwałtowne wycofywanie wkładów przez klientów

Page 6: Ryzyko płynności (1)

Przyczyny wewnętrznePrzyczyny wewnętrzne

• Niespodziewany wzrost depozytów wycofanych przed terminem (szczególnie masowy wywołany paniką klientów)

• Wzrost trudnych należności• Nieprzewidziane koszty poniesione przez bank• Spadek cen na rynku finansowym• Możliwość refinansowania na rynku finansowym (np.

dzięki wysokim kapitałom własnym)• Transformacji terminów• Wrażliwości banków na zmiany stóp procentowych

Page 7: Ryzyko płynności (1)

Kapitał własny a płynność bankuKapitał własny a płynność banku

• Kapitał nie stanowi bezpośredniego źródła płynności

• Ma wpływ na pozycję rynkową i bezpieczeństwo banku

• Wpływa na postrzeganie banku na rynku i możliwość pozyskania kapitału

Page 8: Ryzyko płynności (1)

ZARZĄDZANIE PŁYNNOŚCIĄZARZĄDZANIE PŁYNNOŚCIĄ

• Ustalenie przyczyn ryzyka• Ustalenie odpowiedniej struktury aktywów i

pasywów i relacji między nimi (portfela depozytów, kredytów i papierów wartościowych)

• Określenie pozycji finansowej banku i reagowanie na nią

• Lokowanie nadwyżek • Pozyskiwanie środków na rynku pieniężnym

(refinansowanie)

Page 9: Ryzyko płynności (1)

Metody zarządzaniaMetody zarządzania

Zarządzanie płynnością w banku Zarządzanie płynnością w banku komercyjnym polega na stałym komercyjnym polega na stałym

szacowaniu zapotrzebowania na środki szacowaniu zapotrzebowania na środki pieniężne ze strony klientów banku oraz pieniężne ze strony klientów banku oraz

ocenie źródeł jego pokrycia ocenie źródeł jego pokrycia

Page 10: Ryzyko płynności (1)

W teorii zarządzania płynnością W teorii zarządzania płynnością występują 2 koncepcje analizy występują 2 koncepcje analizy

płynności banku :płynności banku :

• analiza bilansowa • analiza strumieniowa

Page 11: Ryzyko płynności (1)

Analiza bilansowa - zarządzanieAnaliza bilansowa - zarządzanie

• Po stronie pasywów – przez pozyskanie kapitałów

• Po stronie aktywów – przez utrzymywanie pozycji o dużej płynności

Page 12: Ryzyko płynności (1)

Występują 3 podstawowe strategie Występują 3 podstawowe strategie zarządzania płynnością finansową:zarządzania płynnością finansową:

• 1.Zarządzanie płynnością aktywów • 2.Strategia pożyczania płynności• 3.Strategia zarządzania aktywami i

pasywami

Page 13: Ryzyko płynności (1)

Zarządzanie płynnością aktywówZarządzanie płynnością aktywów

• Zapewnienie płynności w formie najbardziej płynnych aktywów, czyli gotówki i łatwo zbywalnych papierów wartościowych

• Gdy zagrożona jest płynność banku, w celu zagwarantowania realizacji zobowiązań bank sprzedaje aktywa od najbardziej do najmniej płynnych

Page 14: Ryzyko płynności (1)

Przesłanki płynności aktywów Przesłanki płynności aktywów

• Solidność należności• Mała różnica między należnościami i

zobowiązaniami o stałym oprocentowaniu• Krótkie terminy zapadalności • Wysokie oprocentowanie nominalne• Wysoki poziom kapitału własnego w

stosunku do całości aktywów

Page 15: Ryzyko płynności (1)

• Część środków pieniężnych (m.in. gotówka w kasie), które służą zabezpieczeniu płynności banku, to aktywa nieoprocentowane.

• Stąd utrzymywanie wysokiego poziomu aktywów płynnych wzmacnia płynność banku, obniża jednak poziom generowanych przychodów

• Bank musi zachować równowagę pomiędzy poziomem ryzyka a rentownością

Page 16: Ryzyko płynności (1)

Strategia pożyczania płynnościStrategia pożyczania płynności

• Pożyczanie płynności jest bardziej ryzykownym podejściem niż zarządzanie płynnością aktywów

• Pozyskiwanie środków ma miejsce na rynku pieniężnym, którego warunki ulegają ciągłym zmianom

Page 17: Ryzyko płynności (1)

Strategia zarządzania aktywami i pasywamiStrategia zarządzania aktywami i pasywami

• Jest to kompromisowe rozwiązanie polegające na tym, że część prognozowanego zapotrzebowania na płynność jest magazynowana w aktywach płynnych, podczas gdy reszta jest zapewniana poprzez finansowanie się banku na rynku pieniężnym

Page 18: Ryzyko płynności (1)

Analiza strumieniowaAnaliza strumieniowa

• • Zgodnie z nią dla utrzymania płynności

ważniejsze są strumienie płatności

• Należy oszacować przyszłe przewidywane strumienie wpływów i wypłat

Page 19: Ryzyko płynności (1)

Reguły płynnościReguły płynności

• pozwalają na analizę wielkości przewidywanych wpłat i wypłat z banku

• ukazują sposoby zabezpieczenia środków na przewidywane wypłaty w danym okresie wymagalności za pomocą dostępnych metod

Page 20: Ryzyko płynności (1)

Klasyczne reguły płynnościKlasyczne reguły płynności

• złota reguła bankowa

• reguła osadu we wkładach

• reguła przesunięć

• reguła maksymalnego obciążenia

Page 21: Ryzyko płynności (1)

Złota reguła bankowaZłota reguła bankowa

• Sformułowana przez Otto Hubnera w 1824r.

• Zapadalność aktywów i wymagalność pasywów musi być zawsze zsynchronizowana co do kwot i terminów

Page 22: Ryzyko płynności (1)

Bilans banku wg złotej regułyBilans banku wg złotej reguły

AKTYWA PASYWA

Środki płatnicze (gotówka)

Wkłady a vista

Kredyty na 1 miesiąc Wkłady na 1 miesiąc

Kredyt na 3 miesiące itd. Wkłady na 3 miesiące itd.

Inwestycje długoterminowe

Kapitał własny

Page 23: Ryzyko płynności (1)

Wady reguły złotejWady reguły złotej

• Nie uwzględnia cichej, bezumownej prolongaty wkładów

• Nie bierze pod uwagę nowych wpłat depozytów• Jedynym źródłem wypłaty depozytów jest spłata

kredytów• Nie bierze pod uwagę możliwości pozyskania

środków na rynku pieniężnym• Nie bierze pod uwagę ryzyka niespłacenia

kredytów

Page 24: Ryzyko płynności (1)

Reguła osadu we wkładachReguła osadu we wkładach

• Sformułowana przez Wagnera• Uwzględnia możliwość prolongaty wkładów na

rachunkach i nowych wkładów, które zastępują stare

• Stanowi to podstawę transformacji terminów• Depozyty rdzenne (osady) pozwalają na

udzielanie kredytów o dłuższych terminach zapadalności

Page 25: Ryzyko płynności (1)

Bilans wg reguły osaduBilans wg reguły osadu

AKTYWA PASYWA

Środki płatnicze (gotówka)

Wkłady zmienne powyżej osadu

Kredyty krótkoterminowe Wkłady stałe (tzw. osad we wkładach)

Inwestycje długoterminowe

Kapitał własny

Page 26: Ryzyko płynności (1)

Warunki reguły osadów we Warunki reguły osadów we wkładachwkładach

• Dotyczą operacji krótkoterminowych• Różnice między terminami aktywów i

pasywów nie mogą być zbyt duże• Wymaga wnikliwej obserwacji realizacji

operacji w długim okresie• Konieczność określania poziomu osadu

we wkładach

Page 27: Ryzyko płynności (1)

Wady reguły osaduWady reguły osadu

• Konieczność utrzymywania rezerwy• Duże zmiany w dłuższych okresach• Możliwość zaistnienia nieprzewidzianych

płatności• Konieczność wnikliwego planowania wpłat i

wypłat• Warunek – stałe zachowania klientów• Trudności w określaniu osadów w nowych

bankach

Page 28: Ryzyko płynności (1)

Reguła przesunięćReguła przesunięć

• Jest uzupełnieniem poprzedniej

• Powstała w Anglii na początku XX wieku

• Ratowanie płynności za pomocą wcześniejszej likwidacji aktywów, których termin zapadalności jeszcze nie nastąpił

Page 29: Ryzyko płynności (1)

Reguła przesunięćReguła przesunięć

Aktywna polityka inwestowania prowadzona przez bank powinna być tak zorganizowana, aby w wypadku spiętrzenia płatności likwidacja aktywów przed ich umownie przewidywanym terminem płatności mogła nastąpić bez większych strat.

Page 30: Ryzyko płynności (1)

Bilans wg reguły przesunięćBilans wg reguły przesunięć

AKTYWA PASYWA

Środki płatnicze (gotówka)

Wkłady zmienne powyżej osadu

Kredyty krótkoterminowe (do likwidacji bez straty)

Wkłady rdzenne (osad)

Inwestycje długoterminowe (nie do likwidacji)

Kapitał własny

Page 31: Ryzyko płynności (1)

Stosując regułę przesunięć należy Stosując regułę przesunięć należy wziąć pod uwagęwziąć pod uwagę

• Solidność aktywów i możliwość ich refinansowania

• Kwotę osiągniętą z likwidacji aktywów, zależną od rynkowej stopy procentowej

• Koszty likwidacji• Ocenę elastyczności zbytu aktywów

(porównanie kosztów zbytu aktywów do ich wartości)

Page 32: Ryzyko płynności (1)

Reguła maksymalnego obciążeniaReguła maksymalnego obciążenia

• Uwzględnia formalne terminy płatności pasywów (tzw. maksymalne obciążenie)

• Zwraca mniejszą uwagę na terminy płatności aktywów

• Eksponuje możliwość odstąpienia aktywów przed terminem

Page 33: Ryzyko płynności (1)

Suma strat, która musi być wzięta pod uwagę przy tego rodzaju przedwczesnym odstępowaniu określonych aktywów nie może być większa niż kapitał własny banku.

Page 34: Ryzyko płynności (1)

Bilans wg reguły maksymalnego Bilans wg reguły maksymalnego obciążeniaobciążenia

AKTYWA PASYWA

Kwota otrzymana dzięki likwidacji natychmiast zbywalnych aktywów (bez strat)

Kwota natychmiast płatnych zobowiązań

Kwota otrzymana dzięki likwidacji pozostałych aktywów pomniejszona o straty

Kwota zobowiązań o późniejszym terminie płatności

Suma straty Kapitał własny netto

Page 35: Ryzyko płynności (1)

Reguła maksymalnego obciążenia, jak i reguła przesunięć, akcentują potrzebę stosowania przez bank właściwej polityki inwestowania, zapewniającej wysoką jakość aktywów oraz utrzymanie odpowiedniego dla zapewnienia płynności poziomu należności płynnych (krótkoterminowych).

Page 36: Ryzyko płynności (1)

Warunki regułyWarunki reguły

• Sformułowana w końcu lat 50 – tych• Spłata zobowiązań powinna być zabezpieczona

kapitałem własnym• Cała wartość likwidowanych aktywów musi być

równa lub większa od sumy wymagalnych zobowiązań

• Strata poniesiona przy likwidacji aktywów musi być mniejsza od funduszy własnych banku

• Należy sporządzać specjalny bilans dla ochrony depozytariuszy na wypadek paniki klientów

Page 37: Ryzyko płynności (1)

Nowoczesne metody zarządzania Nowoczesne metody zarządzania płynnościąpłynnością

• Puli zasobów finansowych• Konwersji zasobów finansowych• Zamiany wierzytelności (sekurytyzacji)• Aktywnego zarządzania pasywami

Page 38: Ryzyko płynności (1)

Metoda puli zasobów finansowychMetoda puli zasobów finansowych

• Wszystkie zobowiązania banku są traktowane jako jedno zagregowane źródło zasobów

• Nie wyszczególnia się zobowiązań pod względem terminów wymagalności, waluty, czy stóp procentowych

• Nie znając terminów wymagalności bank w celu zapewnienia dostatecznej płynności musi utrzymywać aktywa płynne na wysokim poziomie

Page 39: Ryzyko płynności (1)

Alokacja zasobów finansowychAlokacja zasobów finansowych

Pula zasobów finansowych

Rezerwy podstawowe

Rezerwydrugiej linii Kredyty Długoterminowe

papiery wartościowe

Page 40: Ryzyko płynności (1)

Rezerwy podstawoweRezerwy podstawowe

Niezbędne do obsługi kasowej banku i jako zabezpieczenie przed niespodziewanym wzrostem wypłat

Nie przynoszą dochodu

• Gotówka w kasie• Salda na rachunku w banku centralnym• Salda na rachunkach nostro

Page 41: Ryzyko płynności (1)

Rezerwy drugiej liniiRezerwy drugiej linii

• Aktywa o zapadalności do 1 roku (Krótkoterminowe papiery dłużne, lokaty międzybankowe)

• Zapewniają płynność natychmiastową i w średnim terminie

• Przynoszą dochód – mają wpływ na rentowność

• Niski poziom ryzyka • Zasadnicze źródło płynności

Page 42: Ryzyko płynności (1)

Kredyty Kredyty

• Portfel kredytowy w tej metodzie nie jest traktowany jako źródło płynności

• Nie podaje się struktury portfela• Struktura zależy wyłącznie od potrzeb

klientów

Page 43: Ryzyko płynności (1)

Długoterminowe papiery Długoterminowe papiery wartościowewartościowe

• Inwestycje długoterminowe• Przynoszą względnie wysoki dochód• Są uzupełnieniem rezerw drugiej linii

Page 44: Ryzyko płynności (1)

Wady metody puli zasobówWady metody puli zasobów

• Brak zróżnicowania zobowiązań nie pozwala na ich optymalną alokację

- Nie uwzględnia chwiejności wkładów- Obniża rentowność przez utrzymywanie wysokich rezerw kasowych

• Nie uwzględnia możliwości wykorzystania spłaty kredytów jako źródła płynności

• Ignoruje wzajemny wpływ aktywów i pasywów na zapewnienie płynności

Page 45: Ryzyko płynności (1)

Metoda konwersji zasobów Metoda konwersji zasobów finansowychfinansowych

• Traktuje każde źródło kapitału indywidualnie

• Dochodzi do alokacji zgodnie z terminami wymagalności / zapadalności – lepsze dopasowanie (mniejsze rezerwy)

• Większą uwagę zwraca się na rentowność – akcent przenosi się z płynności

Page 46: Ryzyko płynności (1)

Źródła konwersji zasobów Źródła konwersji zasobów finansowychfinansowych

Page 47: Ryzyko płynności (1)

Wady metody konwersji zasobówWady metody konwersji zasobów

• Metoda opiera się na terminach nominalnych pasywów, nie uwzględniając chwiejności depozytów

• Rentowność nie jest optymalna, gdyż ze względów bezpieczeństwa dochodzi do zawyżania rezerw płynności

• Nie uwzględnia się zróżnicowania portfela kredytowego - nie jest źródłem płynności

• Brak korelacji między aktywami i pasywami

Page 48: Ryzyko płynności (1)

Metoda aktywnego zarządzania Metoda aktywnego zarządzania pasywamipasywami

• W przeciwieństwie do pozostałych metod koncentruje się na pozyskaniu zasobów jako źródle płynności

• Rentowność uzależniona jest od pozyskania taniego pieniądza na rynku

• Płynność uzależniona jest od dostępu do środków na rynku pieniężnym

Page 49: Ryzyko płynności (1)

Typy aktywnego zarządzania Typy aktywnego zarządzania pasywamipasywami

• Kasowy

• Kredytowy

Page 50: Ryzyko płynności (1)

Typ kasowyTyp kasowy

• Wykorzystanie pozyskanych na rynku zasobów pieniężnych do pokrycia potrzeb bieżącej płynności

• Uzupełnianie luki – zamykanie pozycji krótkiej

• Możliwość ograniczenia płynnych rezerw po stronie aktywów – większa rentowność

• Wzrost ryzyka płynności

Page 51: Ryzyko płynności (1)

Typ kasowy - bilansTyp kasowy - bilans

Page 52: Ryzyko płynności (1)

Typ kredytowyTyp kredytowy

• Wykorzystanie pozyskiwanych zasobów do zwiększania aktywów

• Powiększanie portfela kredytowego• Wzrost rentowności przez wzrost

inwestycji

Page 53: Ryzyko płynności (1)

Typ kredytowy - bilansTyp kredytowy - bilans

Page 54: Ryzyko płynności (1)

Metoda sekurytyzacjiMetoda sekurytyzacji

• proces zamiany określonych grup aktywów w dłużne papiery wartościowe sprzedawane na rynku finansowym

• rynkowa sprzedaż papierów wartościowych zabezpieczonych aktywami inicjatora operacji

• zaspokojenie roszczeń inwestorów nabywających papiery wartościowe z wpływów z wierzytelności pierwotnych, czyli z realizacji aktywów będących przedmiotem sekurytyzacji, bądź ich zabezpieczeń

Page 55: Ryzyko płynności (1)

Cele sekurytyzacjiCele sekurytyzacji

• Pozyskanie na rynku finansowym nowych źródeł finansowania

• Zwiększenie płynności aktywów

Page 56: Ryzyko płynności (1)

Schemat procesu sekurytyzacjiSchemat procesu sekurytyzacji

Page 57: Ryzyko płynności (1)

Efekty sekurytyzacjiEfekty sekurytyzacji

• poprawa płynności finansowej aranżera• ograniczenie ryzyka jego niewypłacalności • poprawa podstawowych mierników oceny

standingu ekonomiczno - finansowego • pozyskanie nowych źródeł finansowania

działalności i dywersyfikacji ich struktury• obniżenie kosztów pozyskania kapitału

Page 58: Ryzyko płynności (1)

Korzyści z zastosowania Korzyści z zastosowania sekurytyzacji w bankachsekurytyzacji w bankach

• ograniczenie ryzyka kredytowego• niższy w porównaniu z kredytem koszt obsługi długu• możliwość sterowania płynnością przez zamianę

niedyskrecjonalnych kredytów na dyskrecjonalne papiery wartościowe

• zwiększenie atrakcyjności oferty dla klienta• dostęp do nowych źródeł finansowania• zwiększenie dochodowości aktywów• wykorzystanie ratingu do wzmocnienia wizerunku banku na rynku• możliwość zmniejszenia odpisu na rezerwę celową • zmniejszenie ryzyka stopy procentowej• większą dywersyfikację aktywów• możliwość lepszej korelacji zapadalności aktywów i wymagalności

pasywów

Page 59: Ryzyko płynności (1)

Wady sekurytyzacjiWady sekurytyzacji

• koszty emisji• ryzyko sprzedaży papierów wartościowych• ryzyko niespłacenia długu podstawowego (kredytu)• potrzeba zabezpieczenia walorów i ratingu• ewentualna konieczność stworzenia wtórnego obrotu• konieczność korelacji obsługi obrotu walorami ze spłatą

wierzytelności pierwotnych• dostosowanie się do wymogów rynku kapitałowego w

zakresie emisji papierów wartościowych

Page 60: Ryzyko płynności (1)

Metody pomiary ryzyka płynnościMetody pomiary ryzyka płynności

• Wskaźniki płynności• Luka płynności• Urealnione (zmodyfikowane) zestawienie luki

płynności• Zestawienie przepływów pieniężnych

Page 61: Ryzyko płynności (1)

Wskaźniki płynnościWskaźniki płynności

• W sposób statyczny przedstawiają najistotniejsze informacje na temat płynności banku

• Wskaźnik płynności bieżącej• Wskaźnik płynności szybkiej

Page 62: Ryzyko płynności (1)

Wskaźniki płynnościWskaźniki płynności

Aktywa o zapadalności do 3 miesięcyWsk. Pł. Bieżącej = -------------------------------------------------- Zobowiązania do 3 miesięcy Aktywa o zapadalności do 1 miesiącaWsk. Pł. Szybkiej = ---------------------------------------------------- Zobowiązania do 1 miesiąca

Page 63: Ryzyko płynności (1)

Poziomy płynnościPoziomy płynności

• Dobra płynność – wskaźnik powyżej 0,9

• Średnia – wskaźnik pomiędzy 0,7 – 0,9

• Niska – poniżej 0,7

Page 64: Ryzyko płynności (1)

WskaźnikiW celu oceny płynności finansowej bank może

przeprowadzić analizę wskaźnikową, wykorzystując w tym celu dane bilansowe.

wskaźnik płynności = gotówka + krótkoterminowe należności + łatwo zbywalne

papiery wartościowe= krótkoterminowe zobowiązania

depozyty rdzenne wskaźnik depozytów rdzennych = archiwa ogółem należności nettowskaźnik równowagi = depozyty (rdzenne)

Page 65: Ryzyko płynności (1)

wskaźnik zależności od depozytów = depozyty nierdzenne - krótkoterminowe inwestycje/ aktywa długoterminowe

Page 66: Ryzyko płynności (1)

Cechy wskaźnikówCechy wskaźników

• Syntetyczna miara płynności• Instrument oceny płynności finansowej

banku • Przydatne do dokonywania porównań

międzybankowych

Page 67: Ryzyko płynności (1)

Luka płynnościLuka płynności

• Główny instrument zarządzania płynności• Zestawienie luki płynności bazujące na

terminach zapadalności / wymagalności• Sporządzone zgodnie ze Złotą Regułą

Bankową• Klasyfikacja według trzech kategorii:- Aktywów i pasywów- Terminów zapadalności / wymagalności- Podmiotów (stopnia ryzyka)

Page 68: Ryzyko płynności (1)

Luka płynnościJest to różnica między wielkością aktywów a pasywów

zapadalnych/wymagalnych w danym paśmie czasowym. A więc bazuje na wartościach aktywów (pasywów) i przyporządkowuje je poszczególnym pasmom czasowym.

- = Rys. Zestawienie aktywów i pasywów wg terminów zapadalności/wymagalności

Pozycje Ustalone przedziały czasowe

Aktywa uszeregowane wg terminów do zapadalności

Pasywa uszeregowane wg terminów do wymagalności

Luka płynności = aktywa w danym przedziale – pasywa w danym przedziale

Page 69: Ryzyko płynności (1)

Termin zapadalności/wymagalności

Saldo kont bilansowych Saldo kont pozabilansowych Saldo nettoLuka

Aktywa Pasywa Aktywa Pasywa

A vistaBanki KlienciBudżetPapiery wartościowe

24 godz. < 1 mc

> 1 Mc < 3 Mce

> 3 mcy < 6 Mcy

> 6 Mcy < 1 rok

> 1 rok < 2 lat

> 2 lata < 5 lat

Powyżej 5 lat

Page 70: Ryzyko płynności (1)

• Na podstawie zestawienia luki płynności bank może podjąć stosowne działania w celu zapewnienia odpowiedniej ilości środków płynnych• Samo zestawienie niedopasowania (luki)

płynności, bez urealnienia terminów może doprowadzić do nadmiernej lub niedostatecznej płynności

Page 71: Ryzyko płynności (1)

Urealnione (zmodyfikowane) zestawienie luki płynności

• Urealniona luka płynności – różnica pomiędzy wielkością aktywów i pasywów o urealnionych terminach zapadalności/wymagalności w danym paśmie czasowym• Urealnienie polega na oszacowaniu faktycznych

terminów realizacji należności i zobowiązań

Page 72: Ryzyko płynności (1)

• Urealnienie aktywów i pasywów jest zabiegiem celowym

• Może być dokonane dopiero wtedy, kiedy bank posiada odpowiednie dane historyczne, które pozwalałyby na statystyczne określenie, jak zachowywały się poszczególne aktywa i pasywa

• Statystyczne analizy powinny być dodatkowo skorygowane o doświadczenia ekspertów bankowych

Page 73: Ryzyko płynności (1)

Rys. Zestawienie aktywów i pasywów wg urealnionych terminów zapadalności/ wymagalności

Termin

-

Termin Termin

=

Pozycje Ustalone przedziały czasowe

Aktywa uszeregowane wg terminów do zapadalności skorygowane o:

Pozycje spłacane z opóźnieniem

Pasywa uszeregowane wg terminów do wymagalności skorygowane o:

Pozycje prolongowane Pozycje wycofywane wcześniej

Luka płynności = urealnione aktywa w danym przedziale – urealnione pasywa w danym przedziale

Page 74: Ryzyko płynności (1)

Urealnianie aktywówUrealnianie aktywów

• Dotyczy należności w różnym przekroju podmiotowym, rodzajowym i kwotowym

• Oszacować należy opóźnienia w spłacie• Należy wziąć pod uwagę możliwość

wcześniejszej spłaty należności (kredytów)

Page 75: Ryzyko płynności (1)

Urealnianie pasywówUrealnianie pasywów

• Dotyczy depozytów w układzie podmiotowym, rodzajowym i kwotowym

• Określenie poziomu tzw. osadu we wkładach, czyli stabilności wkładów a vista i lokat krótkoterminowych

• Oszacowanie udziału lokat wypłacanych przed upływem terminu ich wymagalności

Page 76: Ryzyko płynności (1)

Zestawienie przepływów Zestawienie przepływów pieniężnychpieniężnych

• Skuteczny instrument zarządzania płynnością

• Wskazuje faktyczny poziom rozporządzalnej gotówki

• Uwzględnia wpływ odsetek na poziom gotówki

• Ustala poziom faktycznego zapotrzebowania na gotówkę

• Uwzględnia sezonowość wpłat i wypłat

Page 77: Ryzyko płynności (1)

Prognozując wpłaty i wypłaty Prognozując wpłaty i wypłaty należy wziąć pod uwagęnależy wziąć pod uwagę

• Wahania przypadkowe, charakteryzujące się przypadkowością

• Konieczność tworzenia dodatkowych rezerw na pokrycie ewentualnych niedoborów

• Konieczność monitorowania wpłat i wypłat w celu ustalenia wpływu udzielonych kredytów i wypłaconych depozytów na poziom gotówki w banku

Page 78: Ryzyko płynności (1)

Na sezonowe wahania wpłat i wypłat są szczególnie narażone te banki, które:

• nie posiadają rozwiniętej w różnych regionach sieci oddziałów i innych placówek terenowych,

• charakteryzują się mało zdywersyfikowanymi portfelami kredytów oraz depozytów,

• prowadzą bardzo wyspecjalizowaną działalność (np. w niszach rynkowych)

Page 79: Ryzyko płynności (1)

Rys. Zestawienie wpływów i wypływów wg terminów zapadalności/wymagalności

-

=

Pozycje Ustalone przedziały czasowe

Wpływy z aktywów i odsetek uszeregowane wg terminów do zapadalności

Wypływy z pasywów i odsetek uszeregowane wg terminów do wymagalności

Luka płynności = (aktywa + odsetki) w danym przedziale – (pasywa + odsetki) w danym przedziale

Page 80: Ryzyko płynności (1)

Działania instytucjonalne – regulacje Działania instytucjonalne – regulacje ostrożnościoweostrożnościowe

• Zabezpieczenie spłaty zobowiązań banku wobec klientów, czyli ograniczania ryzyka płynności jest tak ważne, że władze nadzorcze określają dla banków normy ostrożnościowe, które mają służyć minimalizowaniu tego ryzyka

Page 81: Ryzyko płynności (1)

Elementy ostrożnościowego podejścia do Elementy ostrożnościowego podejścia do pomiaru płynności banku:pomiaru płynności banku:

• 1 – stała ocena struktury aktywów i pasywów• 2 – prognozowanie przepływów gotówkowych• 3 – ustalanie i utrzymywanie bezpiecznego

poziomu płynności• 4 – ustanowienie odpowiednich procedur i

praktyk wewnętrznych• 5 – posiadanie systemu limitów w zakresie

płynności zatwierdzonego przez zarząd banku i przestrzeganego przez jego personel

Page 82: Ryzyko płynności (1)

5 najważniejszych aspektów zalecanych przez 5 najważniejszych aspektów zalecanych przez Bazylejski Komitet Nadzoru Bankowego do dobrej Bazylejski Komitet Nadzoru Bankowego do dobrej

praktyki w zakresie zarządzania ryzykiem płynności:praktyki w zakresie zarządzania ryzykiem płynności:

• plany zarządzania płynnością oraz ich wprowadzanie w życie i przestrzeganie ustalonych zasad

• zarządzanie płynnością w walutach obcych• kontrola wewnętrzna procesu zarządzania

płynnością• publiczny dostęp do informacji na temat

płynności w całym procesie zarządzania nią• zaangażowanie zewnętrznych audytorów