RVO MKB Innoveert

14
MKB Innoveert Ondernemers over innovatie en hun ervaring met de regeling MKB Innovatiestimulering Topsectoren. In opdracht van het ministerie van Economische Zaken. >> Duurzaam, Agrarisch, Innovatief en Internationaal Ondernemen

Transcript of RVO MKB Innoveert

Page 1: RVO MKB Innoveert

MKB InnoveertOndernemers over innovatie en hun ervaring met de regelingMKB Innovatiestimulering Topsectoren.

In opdracht van het ministerie van Economische Zaken.

>> Duurzaam, Agrarisch, Innovatief en Internationaal Ondernemen

Page 2: RVO MKB Innoveert

Inleiding

Als onderdeel van de mkb-samenwerkingsagenda zijn provincies, het ministerie van Economische Zaken en Topsectoren in 2015 voor het eerst samen opgetrokken in de regeling MKB Innovatiestimulering Topsectoren (MIT). In 2015 was er ruim 50 miljoen euro beschikbaar voor kennisvouchers, innovatieadviesdiensten, haalbaarheidsprojecten en R&D samen-werkingsprojecten. Met mooie resultaten tot gevolg.

De MIT-regeling sluit volgens mkb-ondernemers goed aan op hun behoefte en maakt de aansluiting met de topsectoren eenvoudiger. De samenwerking tussen ministerie en provincies zorgt ervoor dat de uitvoering dichter bij de mkb-ondernemer in de regio is georganiseerd en de mkb-ondernemer beter zijn of haar weg weet te vinden in het aanbod van innovatie-instrumenten. Dit zijn belangrijke vereisten voor ondernemers om innovaties tot stand te brengen en door te kunnen ontwikkelen. De nieuwe aanpak wordt ook in 2016 gecontinueerd en uitgebouwd tot een landsbrede samenwerking met alle provincies. Het beschikbare budget voor 2016 wordt hierdoor groter, met nog meer innovatie-mogelijkheden voor mkb’ers.

In dit boekje vertellen mkb-ondernemers die gebruik hebben gemaakt van de MIT-regeling hun eigen verhaal. Vaak blijkt dat de bijdrage vanuit de MIT-regeling nét dat steuntje in de rug is waardoor een innovatief project wél van de grond komt. De cijfers laten zien dat diverse innovaties, die nu breed worden toegepast, in het verleden steun en baat hebben ontvangen vanuit de MIT-regeling (of de voorlopers hiervan). Hopelijk inspireren de ondernemers in dit boekje met hun verhaal andere mkb-ondernemers om in 2016 ook gebruik te maken van de MIT-regeling. Zodat we samen Nederland nog innovatiever en sterker kunnen maken.

2 MKB Innoveert | Ondernemers over innovatie en hun ervaring met de regeling MKB Innovatiestimulering Topsectoren

Page 3: RVO MKB Innoveert

Enkele actuele cijfers over MIT-gebruik 2015

€ 50.000.000,-

2219

1063

993

Vanuit de MIT–regeling was in 2015 € 50 miljoen beschikbaar.

ProjectenEr zijn in totaal 993 projecten gehonoreerd, waarvan:> 401 kennisvouchers> 404 adviesprojecten en haalbaarheidsprojecten> 152 R&D-samenwerkingsprojecten

NetwerkIn totaal nemen minstens 933 mkb-ers deel aan netwerkactiviteiten en maken 130 mkb-ers gebruik van een innovatiemakelaar.

Het totaal aantal MKB’ers dat deelneemt aan de MIT is 2219.

3 MKB Innoveert | Ondernemers over innovatie en hun ervaring met de regeling MKB Innovatiestimulering Topsectoren

Page 4: RVO MKB Innoveert

> Regio Noordwest

> Topsectoren HTSM en Creatieve Industrie

Software van Owlin geeft klant gedetailleerd inzicht in online data

Wie: Owlin, Social Honey, topsectoren HTSM en Creatieve IndustrieWanneer: Vanaf 2014Bijdrage MIT: € 190.500Onderdeel MIT-regeling: R&D-samenwerking

4 MKB Innoveert | Ondernemers over innovatie en hun ervaring met de regeling MKB Innovatiestimulering Topsectoren

Sinds de digitalisering van de samenleving groeit de hoeveelheid online content exponentieel. Topic Evolution van de Amsterdamse start-up Owlin maakt deze enorme berg data inzichtelijk met geavanceerde software die hoofd- en bijzaken van elkaar kan onderscheiden. Een klant bepaalt zelf welke informatie voor hem interessant is, op welk type platform de relevante informatie bijeen wordt gebracht en hoe dit wordt gevisualiseerd. Topic Evolution wordt via de MIT-regeling ondersteund door topsectoren HTSM en Creatieve Industrie.

Real time dataverzameling en monitoringOwlin scant bijna 2 miljoen nieuwsbronnen wereldwijd en brengt met geavanceerde technieken van Topic Evolution, zoals Topic Extractie, Document Clustering, Summarization Algoritmes en Part of Speech (POS) tagging een extra analyselaag in het web aan. Data scientist Willem Westra (PhD) van Owlin was nauw betrokken bij de ontwikkeling: “Een financiële instelling hoeft niet meer zelf periodiek informatie over bijvoorbeeld klanten te verzamelen en te analyseren. Onze technologie doet dit real time voor hem. Dat kan onze klanten veel geld opleveren of besparen. Bijvoorbeeld omdat hij sneller weet dat één van zijn klanten in financiële problemen is en dus eerder maatregelen kan treffen.”

Tal van klanten, zoals adviseurs KPMG, Deloitte, vastgoedorganisa-tie Cyclus Property en financiële instellingen als ING, ABN Amro en Graydon maken inmiddels gebruik van Topic Evolution.

Sneller ontwikkelen en vermarktenOwlin is op dit moment vergevorderd met het pilotproject Named Entity Recognization (NER). In dit project wordt aan de verzamelde informatie ook automatisch metainformatie gehangen. Denk aan namen, personen en locaties van bedrijven. Westra: “Als start-up hebben we onvoldoende geld om ons volledig te richten op dit soort veelbelovende projecten. Door ondersteuning via de MIT-regeling van de topsectoren HTSM en Creatieve Industrie krijgen we die tijd wel. En dat levert uiteindelijk een goed functionerend en internationaal gewild product op. Een product dat zonder die steun veel later op de markt was verschenen.” De aanvraag voor de MIT-regeling heeft ook waardevolle contacten opgeleverd in binnen- en buitenland.

“Een financiële instelling hoeft niet meer zelf periodiek informatie over bijvoorbeeld klanten te verzamelen en te analyseren. Onze technologie doet dit real time voor hem. Dat kan onze klanten veel geld opleveren of besparen.”

Page 5: RVO MKB Innoveert

> Regio Noordwest

> Topsectoren HTSM en Chemie

HB|3D: 3D-printen met composietmaterialen

Van links naar rechts de oprichters van HB3D: Tjeerd Vos, Niels Haarbosch, Erwin de Vlugt, Robert van der Vliet.

Wie: HB|3D, Scabro, TU Delft, 3D Makers Zone, topsectoren HTSM en ChemieWanneer: Vanaf 1 juli 2015Bijdrage MIT: € 50.000Onderdeel MIT-regeling: Haalbaarheidsstudie

5 MKB Innoveert | Ondernemers over innovatie en hun ervaring met de regeling MKB Innovatiestimulering Topsectoren

HB|3D ontwikkelt een 3D-printtechniek voor composiet-materialen. 3D-printen van composiet levert enorme kosten-besparingen op, omdat een aantal tijdrovende en kostbare productiestappen kan worden overgeslagen. Het bouwen van een mal is bijvoorbeeld niet meer nodig. Een object, zoals een romp van een uniek zeiljacht, wordt direct van ontwerptekening geprint. De topsector HTSM ondersteunt het haalbaarheids-onderzoek naar de nieuwe 3D-printtechniek.

Sneller produceren voor lagere kostenHB|3D ontwikkelt zowel een composiet ‘inkt’ als printergrondstof, alsook de benodigde printkop voor een 3D-printer. “Met 3D-printen wordt de doorlooptijd van ontwerp tot eindproduct van groot-schalige producten drastisch verkort tot hooguit enkele weken”, zegt mede-oprichter Erwin de Vlugt van HB|3D. “Ook de kosten zijn lager. We richten ons in eerste instantie op unieke objecten voor onder andere vaartuigen, landschapsarchitectuur en straat-meubilair.”

Deskresearch en experimentenDe haalbaarheidsstudie is naar verwachting in maart 2016 afge-rond. De Vlugt: “We hebben veel deskresearch gedaan, maar ook een aantal ‘quick&dirty’-experimenten uitgevoerd.

Hiervoor hebben we een robot met een bereik van enkele meters aangeschaft waarop de eerste conceptversie van de printerkop geïnstalleerd wordt. De laatste stap is om de economische haalbaarheid te onderzoeken en de techniek verder te verfijnen, waarna we leveranciers van grondstoffen en printerproducenten erbij willen betrekken. Samen met hen willen we in een vervolg R&D-traject de eerste producten gaan printen.”

MIT-bijdrage versnelt ontwikkelingDe topsector HTSM ondersteunt HB|3D met een bijdrage van€ 50.000 vanuit de MIT-regeling. De Vlugt: “Een dergelijke bijdrage is van enorm belang voor ons, simpelweg omdat het anders veel langer had geduurd voordat we met de haalbaarheidsstudie en de verdere ontwikkeling hadden kunnen starten. De subsidie dekt een groot deel van de kosten van het onderzoek. De topsector geeft niet alleen houvast in financiële zin, maar geeft met haar beleid ook duidelijk de richting aan waarin innoverend Nederland zich kan ontwikkelen. Dat geeft duidelijkheid en dwingt ons om keuzes te maken en onze vraagstelling helder te krijgen.”

“Met 3D-printen wordt de doorlooptijd van ontwerp tot eindproduct van bijvoorbeeld de romp van een uniek zeiljacht drastisch verkort tot hooguit enkele weken.”

Page 6: RVO MKB Innoveert

> Regio Noordwest

> Topsectoren Creatieve Industrie en Life Science & Health

MKB Innoveert | Ondernemers over innovatie en hun ervaring met de regeling MKB Innovatiestimulering Topsectoren

Alzheimer Experience en digitale Buddy verbetert dementiezorg

6

Wie: Alzheimer Buddy, Submarine, IC3DMedia, Creative Virtual en topsector Creatieve IndustrieWanneer: Vanaf 2011Bijdrage MIT: € 105.728Onderdeel MIT-regeling: R&D-samenwerking

De Alzheimer Experience is een interactief concept waarmee naasten en professionals zelf kunnen ervaren hoe het is om Alzheimer te hebben. De Experience volgt het dagelijks leven van patiënten met de ziekte vanuit verschillende perspectieven en geeft uitleg over het ziekteproces. Het helpt daarmee de kloof tussen de ‘gezonde’ buitenwereld en de belevingswereld van Alzheimer-patiënten te overbruggen. Inmiddels zijn de initiatiefnemers in een vergevorderd stadium met een aanvullende digitale tool: de Alzheimer Buddy. Persoonlijke dementiezorgMarco Ouwehand is de bedenker en werkt voor de uitwerking van het idee nauw samen met de Amsterdamse productiemaatschappij Submarine. Hij is oprichter van Martha Flora, een verpleeghuis-concept voor mensen met een dementie dat het persoonlijk welbevinden als uitgangspunt neemt. “Dementiezorg is het afvalputje van de samenleving. Met Martha Flora en met initiatie-ven als de Alzheimer Experience en nu ook de Alzheimer Buddy, willen we mensen ondersteunen en tegelijk een meer positieve beleving creëren. We geven glans aan het afvalputje.”

Alzheimer BuddyOuwehand: “Mensen hebben behoefte aan een buddy, maar dit is in ons zorgstelsel niet te betalen. Onze app stelt mantelzorgers én professionals in staat op elk moment in gesprek te gaan met hun buddy. Vragen waar de avatar niet direct antwoord op heeft worden binnen twee dagen beantwoord en vervolgens toegevoegd. Het is een echt lerend systeem dat veel verder gaat dan informatieverschaffing.”

Zorgondersteuning topsectorInmiddels hebben meer dan 350.000 mensen de website van de Experience bezocht. Submarine heeft met bijdrage van de top-sector Creatieve Industrie in de bouw van de Alzheimer Buddy ondersteund. Het project kreeg ruim € 100.000 vanuit de MIT-regeling. Corine Meijers van Submarine: “We hebben allemaal financieel bijgedragen, maar zonder de ondersteuning was het project waarschijnlijk helemaal niet doorgegaan. Het heeft ons net over de financiële drempel geholpen. En ondanks de steun, krijg je heel veel vrijheid van de topsector om het project op jouw manier uit te voeren. Dat werkt heel prettig.”

“Mensen hebben behoefte aan een buddy, maar dit is in ons zorgstelsel niet te betalen. De avatar in onze app stelt mantelzorgers én professionals in staat op elk moment in gesprek te gaan met hun buddy.”

Page 7: RVO MKB Innoveert

> Regio Zuidwest

> Topsector Creatieve Industrie

Virtueel passen vermindert aantal retourzendingen

Wie: Emaldo, Prestage Magazine, topsector Creatieve IndustrieWanneer: Van januari 2015 tot en met december 2015Bijdrage MIT: € 57.000Onderdeel MIT-regeling: R&D-samenwerking en Kennisvoucher

7 MKB Innoveert | Ondernemers over innovatie en hun ervaring met de regeling MKB Innovatiestimulering Topsectoren

De bedrijven Emaldo en Prestage Magazine ontwikkelen in het kader van het project ‘Online kleding die wel past!’ een digitale bodyscanner voor het virtueel passen van kleding. Doel is om het aantal retourzendingen te verminderen. Het project ontvangt subsidie onder de MIT-regeling binnen de topsector Creatieve Industrie.

Virtuele bodyscanner"De technologie stelt de klant in staat om zichzelf in een virtuelespiegel te zien en zo thuis digitaal kleding te passen", vertelt Emaldo-eigenaar Peter Veltman. "Je kunt een 360 graden-beeld van jezelf bekijken en daarop inzoomen, zodat je goed kunt zien hoe de kleding staat. Met algoritmes wordt berekend hoe de kleding zich realistisch om het lichaam vormt. Dit maakt het zeer inzichtelijk voor een consument hoe de kleding zit, past en staat. Deze combinatie is zeer uniek en biedt de consument direct meerwaarde. Die hoeft minder kledingstukken retour te zenden en het scheelt de retailer verzendkosten."

Kosten dekkenHet project ‘Online kleding die wel past!’ is onderdeel van de TKI CLICKNL, het kennis- en innovatienetwerk van de creatieve industrie in Nederland. Het project ontvangt subsidie onder de MIT-regeling binnen de topsector Creatieve Industrie, in totaal € 57.000. Veltman: "Met die subsidie dekken we de kosten van de ontwikkeling van het prototype en het uitvoeren van de onderzoeken." Ook heeft het project een MIT-kennisvoucher gekregen, een ‘waardebon’ waarmee een ondernemer een kennis-vraag kan laten beantwoorden door een kennisinstelling."De voucher gebruiken we om studenten en onderzoekers van het Amsterdam Fashion Institute (AMFI) onderzoek te laten doen naar de nauwkeurigheid van onze 3D-scanner."

“De technologie stelt de klant in staat om zichzelf in een virtuele spiegel te zien en zo thuis digitaal kleding te passen. Er gaan minder kledingstukken retour en dat scheelt de retailer verzendkosten.”

Page 8: RVO MKB Innoveert

> Regio Zuidwest

> Topsector Chemie

Een biobased coating tegen stof en stuif van voorraadhopen

Kolenberg voorzien van witte EcoCrust-laag

Wie: Wuvio Chemicals International BV, topsector ChemieWanneer: Van mei 2015 tot en met februari 2016Bijdrage MIT: € 47.000 Onderdeel MIT-regeling: Haalbaarheidsstudie

8 MKB Innoveert | Ondernemers over innovatie en hun ervaring met de regeling MKB Innovatiestimulering Topsectoren

De opslag en het vervoer van voorraden ‘droogbulk’ zorgt niet alleen voor stofoverlast in de omgeving, maar door de wind gaat er ook veel materiaal verloren. Wuvio Chemicals maakt synthetische ‘korsten’ voor over deze voorraadhopen. Met subsidie uit de MIT-regeling binnen de topsector Chemie onderzocht het bedrijf of ze deze korst ook van biobased reststromen kan maken.

Milieuvriendelijke korstVoorraden droogbulk in onder meer de afvalwerking en mijnbouw zorgen voor veel stof en stuif in de directe omgeving. Dit is belastend voor mens en milieu. Wuvio is al jaren actief om de industriële (werk)omgeving schoon te houden door deze hopen te voorzien van een chemische coating. Alternatieven hiervoor zijn het semi-continu nathouden met water van de hopen of het inspuiten met papierpulp. Directeur Marck Hagen: "Allemaal niet milieuvrien-delijk. Daarom zijn we drie jaar geleden begonnen te onderzoeken of we onze conventionele synthetische latexlaag biobased kunnen maken op basis van vezelafval."

Haalbaarheidsonderzoek Wuvio ontving € 47.000 subsidie vanuit de MIT-regeling voor het uitvoeren van een onderzoek naar zowel de technische als

financiële haalbaarheid van deze nieuwe toepassing. Hagen: "Deze bijdrage heeft de ontwikkeling enorm versneld. We konden veel eerder investeren in apparatuur, mensen en het daadwerkelijk uitvoeren van pilots." Via de topsector Chemie profiteerde het bedrijf bovendien van een groot netwerk binnen de chemie-branche. Bedrijven, engineers en specialisten hielpen met kennis, testen en bijvoorbeeld het verkrijgen van de juiste vergunningen en licenties. Wuvio heeft inmiddels met ‘EcoCrust’ een marktklaar product met licentie in handen waarmee de eerste klant ook al echt is bediend.

Sprong voorwaartsWuvio heeft via de subsidie en de samenwerking met de topsector in relatieve korte tijd als bedrijf een enorme sprong voorwaarts gemaakt over de gehele linie – van productvernieuwing, de samenwerking tot de complete mindset.

“We lossen een milieu- en gezondheids- probleem op dat geld bespaart voor onze klant met grondstoffen die voor onze innovatie als afval werden afgevoerd.”

Page 9: RVO MKB Innoveert

> Regio Zuid

> Topsector Agrifood

9 MKB Innoveert | Ondernemers over innovatie en hun ervaring met de regeling MKB Innovatiestimulering Topsectoren

Zeeuws zeewier als meststof of gewasbescherming

Wie: North Seaweed, Comgoed Compost, Louis Bolkinstituut en topsector AgrifoodWanneer: Van september 2015 tot september 2016Bijdrage MIT: € 47.000Onderdeel MIT-regeling: Haalbaarheidsstudie

North Seaweed onderzoekt of het mogelijk is om Zeeuws zeewier als meststof of gewasbescherming in de land- en tuinbouw in te zetten. Kustgemeenten profiteren hiervan omdat ze geen overlast meer hebben van zeewier dat in de zomermaan-den in grote hoeveelheden aanspoelt en na verloop van tijd gaat rotten. Boeren en tuinders kunnen mogelijk door toediening van zeewier een hogere opbrengst met hun gewassen realiseren.

LiteratuurstudieNorth Seaweed koopt momenteel al het zeewier in het buitenland, omdat er in Nederland nagenoeg geen teelt of oogst van zeewier is. Dit wordt nu vooral gebruikt voor levensmiddelen en diervoeders. Het Zeeuwse haalbaarheidsonderzoek bestaat uit twee stromen. Enerzijds brengen onderzoekers van het Louis Bolkinstituut in kaart of de wieren die in Zeeland aanspoelen vermeld staan in studies voor toepassing in de land- en tuinbouw. Tegelijkertijd verkent North Seaweed met meststoffenproducent en -leverancier Comgoed de mogelijkheden om het aangespoelde zeewier in te zamelen, te reinigen en geschikt te maken voor toepassing in de agrarische sector.

PraktijkproevenOprichter Carola Helmendach van North Seaweed: “Aan de hand van de uitkomsten van de literatuurstudie zetten we samen met het Louis Bolkinstituut en Comgoed Compost een aantal praktijk-proeven op. De eerste proef is al gestart. We meten wat het effect van verschillende hoeveelheden zeewier op het groeiproces van tomaten en komkommers onder glas is. Ook in de akkerbouw willen we nog minimaal 1 of 2 proeven doen, en we gaan testen hoe we zeewier het beste en meest voordelig kunnen inzamelen, schoonmaken en drogen.”

Financieel risicoDe topsector Agrifood heeft het haalbaarheidsonderzoek met € 47.000 ondersteund. Helmendach: “Zonder de subsidie was het maar de vraag of we dit project van de grond hadden gekregen. In ieder geval was er geen geld geweest voor de literatuurstudie van het Louis Bolkinstituut. Zij onderzoeken veel gerichter en kunnen resultaten veel beter interpreteren dan wij. Bovendien is het een gerenommeerde instelling die met haar medewerking als het ware een soort van stempel van goedkeuring geeft voor het onderzoek. Dat helpt ons in een later stadium bij het benaderen van klanten.”

“In de eerste proef meten we wat het effect van verschillende hoeveelheden zeewier op het groeiproces van tomaten en komkom-mers onder glas is. Ook testen we hoe we zeewier het meest voordelig kunnen inzamelen, schoonmaken en drogen.”

Page 10: RVO MKB Innoveert

> Regio Zuid

> Topsector Energie

Koel-Flex helpt koelsystemen energie besparen

Wie: Koel-Flex, topsector EnergieWanneer: Van 1 juli 2015 tot 30 juni 2016Bijdrage MIT: € 50.000Onderdeel MIT-regeling: Haalbaarheidsstudie

10 MKB Innoveert | Ondernemers over innovatie en hun ervaring met de regeling MKB Innovatiestimulering Topsectoren

De fluctuaties in het energieaanbod zijn de afgelopen jaren flink gestegen door de opkomst van duurzame energie zoals zon en wind. Omdat ons bestaande netwerk opgewekte elektriciteit niet kan opslaan, fluctueert ook de Nederlandse energieprijs. Koel-Flex speelt hier slim op in. Een computertje ingebouwd in een koelsysteem berekent op basis van het actuele energieaan-bod en de prijs wat de beste koelmomenten voor de komende uren zijn. Het systeem schakelt in bij een energieoverschot en uit bij een -tekort.

Kostenbesparing van 12%Koel-Flex is bedacht en ontwikkeld door Saint Trofee, een innova-tief bedrijf dat slimme technologie op het gebied van koelsystemen maakt. Oprichter Sietze van der Sluis: “De Koel-Flex is bedoeld voor koelingen en diepvriezers in supermarkten. Het ingebouwde intelligente systeem zorgt voor de beste energieprijs voor koelen en tegelijkertijd dat de uiterste temperatuur limieten steeds worden gehandhaafd. Het helpt de energiemarkt van haar overschotten afkomen én levert een supermarktondernemer een kostenbespa-ring per koeling van 12% op.”

Kennis en hardware vermarktenHet gepatenteerde product is inmiddels getest in een Belgische supermarkt op diepvriezers. De volgende stap is het ontwikkelen en

testen van het business model. Van der Sluis: “We willen de kennis en hardware aanbieden aan producenten van regeltechnieken voor koelsystemen op basis van een licentieovereenkomst. Zij hebben de infrastructuur om het product verder te vermarkten. De geschatte toekomstige marktprijs voor de Koel-Flex bedraagt tussen de 100 en 200 euro per koeling, een investering die binnen 2 jaar wordt terugverdiend.”

Financiële ontwikkel- en testruimteDe topsector Energie heeft het haalbaarheidsonderzoek en het testen van het business model met een MIT-bijdrage van € 50.000 ondersteund. Van der Sluis: “Heel belangrijk. De ontwikkeling en het testen van een nieuw product kan lang duren. Als hiervoor geen financiële ruimte is, komt het niet van de grond en blijft het bij in de avonduren knutselen. Bovendien komen er in de testfase ook flinke kosten bij kijken.”

“De Koel-Flex is bedoeld voor koelingen en diepvriezers in supermarkten. Het helpt de energiemarkt van haar energie- overschotten afkomen én levert een supermarktondernemer een kosten- besparing van 12% op.”

Page 11: RVO MKB Innoveert

> Regio Zuid

> Topsector Creatieve Industrie

StoneCycling en TNO ontwikkelen CO2-neutrale baksteen van afvalmateriaal

Wie: Cool Brick, TNO en topsector Creatieve IndustrieWanneer: Van oktober 2015 tot januari 2016Bijdrage MIT: € 36.000Onderdeel MIT-regeling: Haalbaarheidsstudie

11 MKB Innoveert | Ondernemers over innovatie en hun ervaring met de regeling MKB Innovatiestimulering Topsectoren

StoneCycling bedenkt en maakt innovatieve design bouw-materialen van afvalstoffen. Samen met TNO ontwikkelt het bedrijf een baksteen van sloopafval die niet van de hoge temperaturen van een bakoven gebruik hoeft te maken: de CoolBrick. Het doel is een (bijna) CO2-neutrale baksteen met naar verwachting veel lagere productiekosten. De topsector Creatieve Industrie ondersteunt een haalbaarheidsstudie naar CoolBrick via de MIT-regeling.

Baksteen zonder bakprocesStoneCycling is in 2012 opgestart en heeft al veel ervaring opgedaan met het ontwikkelen van duurzaam bouwmateriaal. Eind januari 2016 wordt in Rotterdam de eerste woning gebouwd met de zogenaamde WasteBasedBrick die al veel duurzamer is dan de klassieke baksteen. De volgende stap met CoolBrick is om het bakproces aan te pakken met hulp van de TNO (alkali) activator. De technologie staat het ‘koud bakken van baksteen’ toe.

Investeerders enthousiasmerenIn de haalbaarheidsstudie met TNO is onder meer onderzocht welke afvalstoffen potentie hebben. Ward Massa van StoneCycling heeft de studie gecoördineerd: “We zijn gestart met een literatuur-studie en hebben vervolgens verschillende afvalstoffen getest in

een lab. Uit de studie blijkt overduidelijk dat de CoolBrick veel potentie heeft, maar er moet nog wel wat gebeuren voordat we echt een product hebben met dezelfde uitstraling als een baksteen. Inmiddels zijn we bezig om investeringspartners zoals afvalverwer-kers en producenten van bouwmaterialen te enthousiasmeren om de CoolBrick door te ontwikkelen en vervolgens een kleinschalige productie op te zetten.”

Financieel risico onderzoekDe bouwmarkt in Nederland begint aan te trekken, waarbij vooral het aantal duurzaamheidsprojecten fors toeneemt. Het haalbaar-heidsonderzoek naar CoolBrick sluit mooi aan bij deze ontwikke-ling. Massa: “Zo’n studie kan veel opleveren, maar er kleeft natuurlijk wel een groot financieel risico aan. De MIT-bijdrage van de topsector Creatieve Industrie gaf ons net dat steuntje in de rug om het onderzoek wél uit te voeren. Bovendien is de administra-tieve drempel relatief laag om in aanmerking te komen voor de regeling. Het kostte ons een kleine week om de aanvraag op papier te krijgen.”

“Uit de studie blijkt dat de CoolBrick veel potentie heeft. Inmiddels zijn we bezig investeringspartners te enthousiasmeren om de CoolBrick door te ontwikkelen en vervolgens een kleinschalige productie op te zetten.”

Page 12: RVO MKB Innoveert

> Regio Zuid

> Creatieve Industrie

12 MKB Innoveert | Ondernemers over innovatie en hun ervaring met de regeling MKB Innovatiestimulering Topsectoren

Slimme technologie X-CAGO ondersteunt transitie van print naar digitaal

Wie: X-CAGO, Myjour, topsector Creatieve IndustrieWanneer: Vanaf 2014 Bijdrage MIT: € 200.000 Onderdeel MIT-regeling: R&D-samenwerking

De traditionele markt van uitgevers staat onder druk. Consumenten lezen steeds minder print en steeds vaker digitaal. Uitgevers moeten hierin mee, maar het digitaal aanbieden van content vormt een flinke uitdaging. Van welke technologie moet je gebruikmaken? Hoe regel je auteursrechten bij digitale publicatie? En wat is je verdienmodel? X-CAGO ondersteunt uitgeverijen en content professionals in het publiceren van content in formats die aansluiten op verschillende digitale distributieplatforms.

Digitale ‘drukpers’Het digitaal distribueren van content is de toekomst. Publicatie op dit soort platforms levert uitgeverijen pay-per-view en/of adverentieinkomsten op. Om echter verantwoord en veilig bij dit soort platforms aan te kunnen haken, is een goede technische infrastructuur noodzakelijk. Koos van Hussem, oprichter van X-CAGO: "Wij leveren onze klanten technologie waarmee ze content platformonafhankelijk kunnen distribueren en geschikt kunnen maken voor alle apparaten."

Wereldwijd klantennetwerkDe technologie van X-CAGO detecteert automatisch foto’s en onderschriften, titels, alinea’s, infographics, en koppelt die systematisch aan creatoren voor royalties en productiviteit-analyses. Van Hussem: "Daarmee kunnen we een artikel volledig ontdoen van de oorspronkelijke opmaak en automatisch flexibel

opbouwen en presenteren op elk distributieplatform en in elk gewenst format. We werken inmiddels samen met tal van uitgevers over de hele wereld, zoals New Skool Media, F&L Publishers, Elsevier, het Belgische Mediahuis, Creditinfo in IJsland en Bauer in Australië." Financiële en materiële ondersteuningDe topsector Creatieve Industrie ondersteunt X-CAGO en partner Myjour bij het ontwikkelen van de technologie en het ontginnen van nieuwe markten. Van Hussem: "De grootste ondersteuning is financieel. Zonder deze hulp hadden we het project niet of in ieder geval niet zo makkelijk van de grond gekregen. Andere steun is meer gericht op kennis- en informatiedelen. Denk aan kennis over de uitgeverijwereld en digitalisering, trends en demografische informatie wereldwijd. Ook stelt het ministerie van Economische Zaken veel informatie beschikbaar over allerlei markten en organiseert het bijeenkomsten over hoe je het beste zaken kunt doen in een bepaald land."

“We kunnen de content van een uitgever volledig ontdoen van de oorspronkelijke opmaak en automatisch flexibel samen-stellen en presenteren op elk distributie-platform en in elk gewenst format.”

Page 13: RVO MKB Innoveert

> Regio Noordwest

> Topsector Water

Roof Flood Box (Polderdak): een alternatieve waterbergingDe hoeveelheid regen valt niet te bepalen. Daardoor kan het riool op piekmomenten overbelast raken. De Dakdokters bedachten de oplossing: het Polderdak, een alternatieve waterberging.

Friso Klapwijk vertelt hoe dit project in samenwerking met allerlei partijen tot stand kwam. De Dakdokters willen het principe onder andere meer standaardiseren. Daarvoor maken ze gebruik van de WBSO en de MIT-regeling.

“Het project is in een woeste samenwerking tussen allerlei partijen tot stand gekomen.”

> Regio Zuid

> Topsector Tuinbouw & Uitgangsmaterialen

Smart Open Agri Service Infrastructuur

13 MKB Innoveert | Ondernemers over innovatie en hun ervaring met de regeling MKB Innovatiestimulering Topsectoren

Van Aaken Automatisering (VAA ICT Consultancy) is gespecia-liseerd in software ontwikkelingen voor de agrosector. Ze ontwikkelden een nieuwe virtuele marktplaats waarmee telers van groente en fruit hun waar rechtstreeks aan retailers kunnen aanbieden.

Het bedrijf maakte gebruik van de WBSO om de techniek te ontwikkelen en de MIT-regeling om de haalbaarheid verder te onderzoeken. Will Kroot vertelt hierover: “Speel in op wat de klant graag wil. Met de MIT-regeling ga je hiervoor samenwerking zoeken met collega bedrijven.”

"Het is een soort van postbus waar elektronische berichten worden gedeeld tussen de ketenpartijen om grip te krijgen op de klantbehoefte."

Dit filmpje is te vinden op pagina 8 van: http://ezine.rvo.nl/topsectoren

Dit filmpje is te vinden op pagina 22 van: http://ezine.rvo.nl/topsectoren

Page 14: RVO MKB Innoveert

Het kabinet en de regio's stellen in 2016 gezamenlijk naar verwachting € 55 miljoen beschikbaar voor de MKB-innovatiestimulering Topsectoren (MIT). Het doel is innovatie bij het midden- en kleinbedrijf over regiogrenzen heen te stimuleren. In de MIT-regeling werken het ministerie van Economische Zaken en de regio’s (provincies) vanuit een gezamenlijke instrumentenkoffer met het doel om nationale en regionale innovatiestimuleringsinstrumenten zo veel mogelijk te harmoniseren en onderling te verbinden.

Voor meer informatie: www.rvo.nl/mit

ColofonDit is een publicatie van:

Rijksdienst voor Ondernemend Nederland Croeselaan 15 | 3521 BJ Utrecht Postbus 8242 | 3503 RE Utrecht T +31 (0) 88 042 42 42 F +31 (0) 88 602 90 23 E [email protected] www.rvo.nl

Deze publicatie is tot stand gekomen in opdracht van het ministerie van Economische Zaken.

© Rijksdienst voor Ondernemend Nederland | februari 2016

Publicatienummer: RVO-021-1601/BR-INNO

De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO.nl) stimuleert duurzaam, agrarisch, innovatief en internationaal ondernemen. Met subsidies, het vinden van zakenpartners, kennis en het voldoen aan wet- en regelgeving. RVO.nl werkt in opdracht van ministeries en de Europese Unie.

RVO.nl is een onderdeel van het ministerie van Economische Zaken.