prof. tariel futkaraZe

ruseTis imperiuli interesebi, kaTalikos-patriarqi ilia II da saqarTvelos simarTle

politika da strategiuli ekonomika urTierTganmsazRvreli movlenebia, amitomac xSiria did geopolitikur moTamaSeTa dapirispireba geostrategiuli simZlavreebis gamo. am TvalsazrisiT evraziis gzajvaredini - kavkasia - yovelTvis iyo mravalricxovani dampyroblebis Sejaxebis areali, rac did problemebs uqmnida kavkasiis avtoqTon mosaxleobas. uZvelesi droidan dRemde kavkasiis dapyrobis mosurne imperiebigansakuTrebuli sisastikiT ebrZodnen qarTvelebs, vinaidan qarTvelTa saxelmwifo kavkasiis mTavar magistralebs moicavs.

miuxedavad amisa, me-19 saukunemde qarTvelobam SeinarCuna qarTveli eris identobis ganmsazRvreli sami ZiriTadi maxasiaTebeli: dedaena, saxelmwifoebrioba da marTlmadidebluri rwmena; me-18 saukunis dasasruls kavkasiis siaxloves erTmorwmune ruseTis gamoCenam qarTvelebs garkveuli imedebi Causaxa, Tumca molodini gaucruvdaT: ruseTis imperiam ufro didi safrTxe Seuqmna qarTvelTa dedaenasac, saxelmwifoebriobasac da rwmenasac; kerZod:

me-18 saukuneSi amierkavkasiaSi marTlmadidebeli saqarTvelos moyvrad mosulma ruseTis imperiam 1801 wlidan 1864 wlamde SeZlo iaraRis ZaliT gaeuqmebina qarTvelTa saero da sasuliero xelisuflebebi: mxolod ruseTis agresiis pirobebSi gauqmda (RmerTs madloba - droebiT) rogorc saqarTvelos saxelmwifoebrioba, aseve -saqarTvelos eklesiis avtokefalia.

Cemi erT-erTi axlo naTesavi santpeterburgeli pedagogia; igi keTilSobili adamiania da CemsaviTaa Sewuxebuli ruseTis agresiiT kavkasiaSi (CeCneTsa Tu saqarTveloSi). masaviT ganaTlebulma yvela rusma icis, rom saqarTvelos arasodes daupyria ruseTis teritoria, ruseTi ki bolo ori saukunea sisxliani nabijebiT moiwevs samxreTiT: mefis ruseTma gasasvleli moipova Sav zRvaze, sisxlSi CaaxrCo rus dampyroblebTan mebrZol CrdilokavkasielTa winaaRmdegoba, saqarTvelos kanonieri xelisuflebebisa da xalxis nebis sawinaarmdegod, iaraRis ZaliTa da demografiuli eqspansiiT saqarTvelos teritoriac guberniebis saxiT miierTa.

meoce saukuneSi saqarTvelos xalxma orjer gamoacxada damoukidebloba ruseTis imperiisgan: 1918 wels da saerTo-saxalxo referendumis bazaze - 1991 wels. 1991 w. 9 aprilis "damoukideblobis aRdgenis aqtis" miRebis gamo ruseTis sabWoTa imperiamsaqarTvelo dasaja: prorusulad Tu komunisturad aRzrdil qarTvelTa, somexTa, afxazTa da osTa erTi nawilis gamoyenebiT afxazeTsa da cxinvalis mxareSi moaxdina patriotulad ganwyobil qarTvelTa, afxazTa, osTa genocidi; ruseTis imperiam Tavisi aSkara agresia e.w. "qarTul-afxazur" da "qarTul-osur" eTnokonfliqtebad monaTla da marionetul-kriminaliri reJimebis SeqmniT miiTvisa afxazeTi da Sida qarTlis didi nawili - saqarTvelos miwa-wylis 1/3.

miuxedavad amisa, saqarTvelos mosaxleoba dRemde inarCunebs keTilganwyobas rusi xalxis mimarT da saqarTvelos kaTalikos-partiarqis ilia meoris piriT mudam usvams xazs rusi da qarTveli xalxebis saerTo sulier Rirebulebebs. paralelurad, saqarTvelos kaTalikos-patriarqi cdilobs gaagebinos mTel msoflios, rom qarTveli eri ar Seegueba romelime imperiis mier saqarTvelos kuTvnili miwa-wylis miTvisebas.

bunebrivia, saqarTvelos damoukideblobisken swrafviT ruseTis imperiuli ambiciebi ilaxeba, Tumca, wesiT, ruseTis patiosan moqalaqes unda uxarodes erTmorwmuneqarTvelebis Zlieri, damoukidebeli saxelmwifos aRorZineba.

2

marTlac, bevr eTnikur russ uxaria dasavluri saxelmwifoebrivi Rirebulebebis damkvidreba tradiciuli marTlmadidebluri kulturis mqone saqarTveloSi. samwuxarod, rusi politikosebisa Tu geopolitikosebis nawili fsevdomecnieruli propagandiTcdilobs daicvas Tavisi imperiuli Tu oligarqiuli interesebi kavkasiaSi. metic, isini cdiloben, galanZRon, Crdili miayenon ara mxolod qarTvel politikosebs, aramed imperiis mier politizebuli mecnierebis depolitizebis mosurne samecniero wreebsa da saqarTvelos kaTalikos-patriaqs, ilia meores, romelic yovelTvis xazgasmiT saubrobs saqarTvelos damoukideblobisa da saqarTvelo-ruseTis keTilmezoblobis aucileblobis Sesaxeb.

rusuli imperiuli interesebis mesveurTagan saqarTvelos istoriis gayalbebisa da kaTalikos-patriarqis ilia meoris diskreditirebis erT-erTi bolo mcdeloba iyo"Сегодня_ру"-Si (17/06/2009) dabeWdili vinme valeri jeiraxovis werili "Совесть Грузии прогнила?".

vimedovnebT, rus mkiTxvels ainteresebs simarTle saqarTvelosa da saqarTvelos patriarqis Sesaxeb, amitom komentars gavakeTebT b-ni jeiraxovis saxeliT gamoqveynebulwerilSi warmodgenil ramdenime fsevdomecnieruli debulebisa da saqarTvelos kaTalikos-patriarqisadmi ciliswamebis Sesaxeb:

1. amJamindeli kremlis propagandisti wers: Итогом правления трехпрезидентов Грузии - Гамсахурдиа, Шеварднадзе и Саакашвили стало то, чточистейшей воды нацизм проник во все сферы грузинской жизни.

dasaxelebiuli sami prezidentis moRvaweobis erT konteqstSi ganxilva da maTimoRvaweobis Sedegad qarTuli nacizmis warmodgena gulubryvilo mkiTxvelzea gaTvlili; mizanic naTelia: rusi xalxisa da demokratiuli samyaros TvalSi mTeli qarTveli erisgamocxadeba nacistebad.

sinamdvileSi, saqarTvelos neitralitetis momxre pirveli prezidentis zviadgamsaxurdias xelisufleba ruseTis imperiam daamxo da fizikurad gaanadgura prezidentisaqarTvelos damoukideblobis aRdgenis gamocxadebis gamo; elcinis ruseTmavesaqarTveloSi "prezidentad" dasva ruseTis moqalaqe eduard SevardnaZe; SevardnaZemaRasrula ruseTis neba da saqarTvelo Seiyvana ruseTis meTaurobiT Seqmnil e.w. dsT-Si, riTac ignorirebul iqna referendumiT gacxadebuli neba saqarTvelos mosaxleobisa; Sesabamisad, ruseTsa da dasavleTs Soris gabneuli SevardnaZe qarTvelTa erovnuliRirsebis Semlaxveli ufroa, vidre saqarTvelos erovnuli interesebis damcveli (miTumetes, qarTuli nacionalizmis amaRorZinebeli).

saqarTvelos mosaxleobis didi nawili Tvlis, rom ruseTis agresiisgan dasacavaderTad erTi gzaa saqarTvelos gawevrianeba natoSi; oficialurad am gzas aqtiuradmihyveba prezidenti saakaSvili, romlis saSinao politika zedmetad liberaluria; Sesabamisad, verc mas daswamebs vinme ararsebuli "qarTuli" nacizmis lobirebas.

2. amJamindeli kremlis propagandisti cruobs: по утверждению Католикоса-Патриарха абхазы и осетины, не что иное, как порождение коммунистическогорежима.

msgavsi miniSnebac ki ar arsebobs uwmindesisa da unetaresis ilia meorisgamonaTqvamebSi; es mosazreba b-ni jeiraxovis demagogiaa; Sdr.: jeiraxovis mier'"damowmebul" mimarTvaSi (gaeros generalur mdivans) ilia meore samarTlianad wers: «Надо отметить, что в Абхазии и Цхинвальском регионе всегда абсолютноебольшинство населения составляли грузины, так как это наша древнейшаятерритория, а автономные образования были созданы в двадцатые годыпрошлого столетия, когда коммунисты захватили независимую Грузию и на еетерриториях создали автономии Аджарии, Абхазии и Южной Осетии».

3

faqtia, rom sabWoTa ruseTis mier saqarTvelos okupaciis Semdeg kremlismaSindelma mesveurebma (leninma, stalinma...) saqarTvelos sam ganapira regionSi Seiqmnessami avtonomiuri warmonaqmni. maSasadame, realurad es avtonomiuri warmonaqmnebisabWouri produqtebia; b-ni jeiraxovi saqarTvelos kaTalikos-patriarqis obieqturSefasebas usircxvilod amaxinjebs da mas miawers afxazebisa da osebis gamocxadebassabWoTa produqtebad.

amave werilSi b-ni jeiraxovi mkiTxvels atyuebs, rom samxreTi oseTi odiTganvearsebobda da mas "qarTveli Sovinistebi" cxinvalis mxares uwodeben (iribad lanZRavssaqarTvelos kaTolokos-patriarqs).

Sdr.: msoflioSi arsebuli yvela wyaro (maT Soris rusulic) cxadyofs, rom XXsaukunis dasawyisSi qarTvelTa qalaq cxinvalSi mxolod ramdenime osuri ojaxicxovrobda. cxinvalis mxare, anu Sida qarTli kavkasionis samxreTiT mdebareobs; qarTvelebiT dasaxlebul am regions "samxreTi oseTi" daerqva sabWoTa diqtaturisperiodSi. esaa istoriuli realoba.

saqarTvelos kaTolikos-patriarqis gamocxadeba Sovinistad axali ambavi ar aris; amgvari ciliswamebis gzas adganan e.w. qarTveli fsevdoliberalebic, romlebic ebrZvianrealurad arsebul erovnul da marTlmadideblur Rirebulebebs.

3. amJamindeli kremlis propagandisti sxva SemTxvevaSic demagogobs: НеужелиИлия II не знает, что в VI веке началось формирование Абхазского царствасо столицей в Лыхны, расцветшего при Леоне I (VII век) и добившегосяполной независимости от Византии в VIII веке при Леоне II. Что более того, фактически в состав Абхазского царства входила не только Абхазия, но и всяЗападная Грузия. Что в Абхазском царстве существовали многочисленныегорода, крепости и храмы, а население вело торговлю с соседнимигосударствами, странами Ближнего Востока и Средиземноморья. И что, наконец, Абхазия вошла в состав Российской Империи в статусе суверенногокняжества.

saqarTvelos istoriis am da sxva gamyalbeblebs Sevaxseneb, rom saistorio wyaroebis monacemebiT, winaantikur da elinistur xanaSi Tanamedrove afxazeTis teritoria mTlianad moqceulia kolxeTis samefos SemadgenlobaSi da qarTvelurimodgmis tomebiTaa dasaxlebuli; mTeli civilizebuli samyarosTvis kolxeTisaqarTveloa (gviandeli lazika, qarTlis didi nawili da mesxeTi); kolxuriarqeologiuri kulturac ZiriTadad amJamindeli saqarTvelos teritorias moicavs.

sainteresoa is faqtic, rom ax.w. II saukunis avtorebi _ flavius ariane daklavdios ptolemaiosi Savi zRvis CrdiloaRmosavleT sanapiroze (Tanamedrove qalaqtuafses maxloblad) asaxeleben geografiul punqts _ lazikas (Sua saukuneebis qalaqinikofsia). sagulisxmoa, rom ariane am punqts ,,Zvel lazikas” uwodebs, rac Crdilo-aRmosavleT SavizRvispireTSi qarTuli mosaxleobis gansaxlebis utyuari mowmobaa (T. yauxCiSvili, 1976).

sakuTriv Tanamedrove afxazeTis teritoriaze, Zv.w. VI _ ax.w. II ss. Zvel berZnul saistorio mwerlobaSi (hekataios mileteli, skilaqs kariandeli, klavdios ptolemaiosi da sxv.), moxseniebulia Semdegi tomebi _ kolebi, koraqsebi, svano-kolxebi, kolxebi, _ romelTa qarTuli warmomavloba eWvs ar iwvevs. garda amisa, arc erTi wyaroTi ardasturdeba, rom istoriulad arsebuli sanigebi, afsilebi, misimielebi, abazgebi/afxazebimainc da mainc is xalxia, visi avtoeTnonimia "afsua"; Sdr.: misimielebi aSkarad svanebi arian; sanigebi da sanebi ki - zanebi. niSandoblivia, rom VI-X saukuneebis afxazeTis (abazgiis) mefe-mTavrebi qarTulenovani saxelmwifos - erTiani saqarTvelos -amRorZineblebi arian (leon II, leon III, Tadeoz II, Teodos III, bagrat III, giorgi I...);

4

didi saqarTvelos aRdgenis gamorCeuli organizatori iyo afxazeTis erisTavi iovane maruSis Ze (msgavsi masalisaTvis vrclad ix.: t. futkaraZe, qarTvelebi, 2005, gv. 131-149). "qarTlis cxovrebidan" Tu sxva istoriuli wyaroebidan aSkaraa, rom Zveli afxazeTi igivev egrisia; amas mowmobs somxuri wyaroebic; Sdr.:

Sua saukuneebis afxazeTs zogierTi somxuri wyaro "egriss" uwodebs, mis mefes _ "egrisis mefes", xolo samefos mosaxleobas _ "egriselebs" (ioane drasxanakerteli, 1965: 38, 64, 109, 111, 119, 257; vimowmeb b. xoravas gamokvlevis mixedviT). metic bevriwyaro Tu akademiuri gamokleva cxadyofs, rom berZnul, bizantiur Tu sparsuliwyaroebis afxazi da afxazeTi qarTvelisa (qarTulenovani mosaxleobis!) da saqarTvelos aRmniSvnelia; mag.:

- ioane zonaras (XI-XII ss.) "msoflio qronikaSi" (georgika, 1966, gv. 233-239) abazgiis mefe giorgi gaerTianebuli saqarTvelos mefe giorgi pirvelia; giorgi pirvelis qarTvelobaSi eWvi dRemde aravis Seutania.

- me-12 saukunis moRvawis iovane italosis mixedviT, didi qarTveli moRvaweiovane petriwi - qarTulenovani Semoqmedi - tomiT afxazia, abazgi gramatikosia;

- dediT abazguri warmomavlobis iovane ceces (1110-1180) abazgebi iberTa tomisani arian (georgika, 1976, gv. 20-25);

- varlam da ioasafis" laTinurad mTargmnelis cnobiT, berZnuli Targmani Seasrula cnobilma qarTvelma moRvawem eqvTime mTawmindelma, romelic, misi azriT, tomiT abazgia;

- me-12 saukunis didi sparsulenovani poeti xayani Sirvaneli ki erT robaiaSiwers: "xveulTmiani qristiani lamazis siyvaruliT afxazeTis mkvidri da qarTuladmosaubre gavxdi" (n. barTaia); qoronim "afxazeTs" "saqarTvelos" sinonimad iyenebsagreTve nizami ganjeli (1141-1209) da mravali sxva.

tomobrivad vinc ar unda yofiliyvnen Zveli afxazebi (qarTveluri Tu abazuri warmoSobisa), isini sxva qarTvelur tomebTan erTad qarTveluri eTno-kulturuli da saxelmwifoebrivi velis nawilni iyvnen.

afxazeTis uqarTvelebo, yalbi istoriis Seqmna Dda dasavleT saqarTveloSiqarTvelebis dampyroblebad gamocxadeba ufro rusul imperiuli miznebs emsaxureba, vidre amJamindeli afxazebisa: dRevandeli afxazebis (TvisTsaxelwodebiT: afsua) daqarTvelebis erTi nawilis dapirispirebiT imperiulma ruseTma SeZlo afxazeTSiganelagebina Tavisi saokupacio jari; faqtia isic, rom am teritoriaze qarTvelTa daafxazTa genocidi 100 welze meti xania grZeldeba; Sdr.: 1877 wlis anticaristuli ajanyebis gamo 1880 wels afxazebs "damnaSave mosaxleobis" statusi mieniWaT. maT CamoarTves miwaze sakuTrebis ufleba da aukrZales afxazeTis sanapiro zolSi dasaxleba(b. xorava). qarTvelTa da antirusulad ganwyobil afxazTa ukanaskneli farTomasStabiani genocidi afxazeTSi ganxorcielda 1992-2008 wlebSi. kremlis dampyrobluri politikis Sedegad afxazeTi dRes ZiriTadad rusulenovani sivrcea da rusuli politikis mixedviT imarTeba.

imperiuli kremlis propagandistebs Sevaxsneb, rom XIX s. dasawyisSi, rodesac odiSis (samegrelos) samTavro ruseTis imperiis avtonomiuri erTeulad aqcies, samegrelos samTavroSi samurzayanoc Sedioda; sazRvari samegrelosa da afxazeTs Soris md. RaliZgaze gadioda. md. kodoris Sua da zemo wels _ webelsa da dals marSaniebis feodaluri saxli marTavda, romelsac aseve md. bzifis saTaveebSi mdebare fsxus mxarec emorCileboda. ase rom, afxazeTis samTavro, romelic 1810 wels, rogorc saqarTvelos erT-erTi mxare, ruseTis imperiis avtonomiuri erTeuli gaxda, moicavda mxolod SavizRvispireTs md. RaliZgidan md. bzifamde. Tanac, afxazeTis mTavris realuri xelisufleba am teritoriaze mxolod zufuze vrceldeboda. afxazeTis mTavarma mixeil

5

SarvaSiZem (1823-1864) XIX s. 30-ian wlebSi ruseTis samxedro nawilebis daxmarebiT moaxerxa Tavisi xelisuflebis md. bzifidan md. RaliZgamde SavizRvispireTze gavrceleba(T. beraZe, k. Tofuria, b. xorava).

4. Tavisi ideolgizebuli paskvilis bolos, putinis suliskveTebis propagandistiprozelitizmisken ubiZgebs ruseTis eklesias da Tan ironiulad kiTxulobs: Примечательно, что Московский Патриархат пока продолжает рассматриватьАбхазию и Южную Осетию как часть канонической территории ГрузинскойПравославной Церкви. Не совсем понятно, как, по мнению руководстваМосковской Патриархии Илия II, имея такой анамнез и такие взгляды, можетбыть пастырем для абхазов и южных осетин?

cxinvalis mxareSi cxovrobs saqarTvelos moqalaqe osTa mxolod 1/3; 2/3 mSvidadda uxifaTod cxovrobs Tbilissa Tu qarTlis sxva raionebSi; aseve, bevri afxazicxovrobs baTumsa Tu TbilisSi; saqarTvelos kaTolikos-patriarqi ilia meoregansakuTrebulad zrunavs maTTvis. patriarqi aseve gamorCeul locvas aRavlens xolmerusuli imperiuli wnexis qveS mcxovrebi afxazebis, qarTvelebisa (rusi samxedroebisganokupirebul galSi jer kidev darCnen kompaqturad mosaxle qarTvelebi) Tu osebisaTvis... jeiraxovebis mcdelobis miuxedavad, amas isinic male dainaxaven.

imedi maqvs rusi xalxic aqtiurad SeewinaaRmdegeba im damRupvel politikas, romelsac dRemde axorcieleben ruseTis xelisuflebaSi moqceuli imperiul-oligarqiuli Zalebi.

dasasruls, sami kiTxviT mivmarTavT rus xalxs: - saqarTvelos surs damoukidebloba da demokratiuli cxovrebis wesi; ruseTis

saukunovanma agresiam gvaiZula, mxardaWera evroalians vTxovoT. eris swrafva damoukideblobis aRdgenis, teritoriuli mTlianobis SenarCunebisa da identobis (meobis, TviTobis) dacvisken Tavisufali nebis gamovlenaa Tu nacizmi?

- uxsovari droidanve saqarTvelos CrdiloeTis sazRvaria kavkasionis mTagrexili. CrdiloeTis xalxebTan (rusebTan, CeCnebTan, osebisgan, daRestnelebTan, abazebTan...) saqarTvelos keTilmezobloba surs; rogor fiqrobT, kavkasions gadmoRma dampyroblad gadmosul okupants saqarTvelos interesebis damcveli xelisufleba keTil mezoblad miiRebs?

- saqarTvelos moqalaqe da saqarTvelos konstituciis pativismcemeli afxazebi, osebi, rusebi, somxebi, azerbaijanlebi Tu sxva eTnikuri jgufebis warmomadgenlebi dResac qarTvelebs gverdiT mSvidad cxovroben; saqarTveloSi arasodes yofila eTnokonfliqtebi. ruseTis politikurma elitam rodemde unda gaagrZelos Tavisi imperiuli agresiis SeniRbva e.w. qarTul-afxazuri da qarTul-osuri konfliqtebis gamogonebiT da mis mierve provocirebul dapirispirebebSi e.w. Suamavlis Tu "daCagrul" "afxazTa" Tu "osTa" damcvelis rolis TamaSiT? nuTu ar gawuxebT, rom kavkasielebisTvis ruseTis jari okupantia, agresoria, da ara Suamavali?

movusminoT saqarTvelos kaTalikos-patriarqis ilia meoris Segonebas: qarTvel da rus xalxebs erTmaneTTan mxolod keTilmezoblobis ufleba aqvT.

Tbilisi, 03.06.09