Rouw en verliesverwerking na de diagnose schizofrenie Kimberly Rooders © 2003 BBL4.
-
Upload
filip-adam -
Category
Documents
-
view
217 -
download
2
Transcript of Rouw en verliesverwerking na de diagnose schizofrenie Kimberly Rooders © 2003 BBL4.
Rouw en verliesverwerkingna de diagnose
schizofrenie
Kimberly Rooders© 2003 BBL4
Probleemstelling• Welke problemen ervaren
verpleegkundigen binnen
de Alm wanneer zij
geconfronteerd worden
met mensen met
schizofrenie die
gedragskenmerken van
rouw en verliesverwerking
hebben.
• Aanbevelingen geven
aan verpleegkundigen die
werkzaam zijn binnen de
Alm en geconfronteerd
worden met mensen met
schizofrenie die
gedragskenmerken van
rouw en verliesverwerking
hebben.
Doelstelling
Verschillende Verschillende
definitiesdefinities
van van
rouwrouw
• Grote droefheid, smart
• Droefheid, smart over iemands verlies door dood
• Het aan de dag leggen van droefheid en de toestand waarin men dan verkeert
• De uiterlijke tekenen, de kleding waarin men zijn droefheid over een sterfgeval aan de dag legt
Van DaleVan Dale
Freud Freud (1917)(1917)
• Een diep pijnlijke neerslachtigheid
• Het verdwijnen van belangstelling voor de
buitenwereld
• Verlies van vermogen lief te hebben
• Remming van alle activiteit
• Verlies van capaciteit om nieuwe liefdesobjecten te
accepteren
• Afwijzing van alle activiteit die niet leidt tot gedachten
aan de overledene
Psychiatrisch zakwoordenboekPsychiatrisch zakwoordenboek
• Onaangename en pijnlijke ervaring bij het verlies
van een voor iemand belangrijk persoon of
object, gaat vaak gepaard met sterke drang om
de/ het verlorene te behouden en protest tegen
opgeven ervan
DSM IV
• Sociaal/ beroepsmatig disfunctioneren:
vanaf het begin van de stoornis ligt het
functioneren, voor een belangrijk deel van de tijd,
op 1 of meer terreinen zoals werk, relaties en
zelfverzorging duidelijk onder het niveau dat voor
het begin van de stoornis werd bereikt
• Intern verliesIntern verliesDirect aan de ziekte gerelateerde beperkingen
• Extern verliesExtern verliesBetreft de vermindering van sociale contacten en een verandering van de rol en positie in de samenleving
Psychose-Trauma-Opname/behandeling-Onzekerheid/angst
Psychose-Trauma-Opname/behandeling-Onzekerheid/angst
Langdurig aanwezige symptomen/bijwerkingen-Handicaps-Passiviteit-Gevoelens van zinloosheid
Langdurig aanwezige symptomen/bijwerkingen-Handicaps-Passiviteit-Gevoelens van zinloosheid
Leven in een andere wereldLeven in een andere wereld
1 Afbrokkeling sociaal netwerk
2 Toegenomen afhankelijkheid in familierelaties
3 Verlies studie/werk
4 Problemen met zelfstandig wonen
1 Afbrokkeling sociaal netwerk
2 Toegenomen afhankelijkheid in familierelaties
3 Verlies studie/werk
4 Problemen met zelfstandig wonen
-Afgenomen zelfvertrouwen-Indentiteitsproblemen
-Afgenomen zelfvertrouwen-Indentiteitsproblemen
Er niet meer bij horenEr niet meer bij horen
-Verlies autonomie-Doelloosheid
-Verlies autonomie-Doelloosheid
IsolementIsolement
Intern verliesIntern verlies Extern verliesExtern verlies
IsolementIsolement
Uitingen van rouwUitingen van rouw
1 Schok
2 Ontkenning
3 Treuren -Emoties
-Gedrag
1 Schok
2 Ontkenning
3 Treuren -Emoties
-Gedrag
-Psychologische ramp
-Diagnose, behandeling, beperkingen
-Psychologische ramp
-Diagnose, behandeling, beperkingen
-Verdriet, somberheid, wanhoop, schuld en woede
-Terugtrekken uit sociaal contact, beschuldigen van zichzelf en anderen
-Verdriet, somberheid, wanhoop, schuld en woede
-Terugtrekken uit sociaal contact, beschuldigen van zichzelf en anderen
VerwerkenVerwerken
VerwerkenVerwerken
1 Erkennen van verlies -Accepteren
2 Strategieën -Cognitief
-Gedrag
-Hulp zoeken
3 Proces in tijd
1 Erkennen van verlies -Accepteren
2 Strategieën -Cognitief
-Gedrag
-Hulp zoeken
3 Proces in tijd
-Diagnose, behandeling
-Hoop koesteren, bij de dag leven, verklaring zoeken, betekenis geven
-Identificeren met medecliënten, zoeken van informatie, hanteren van handicaps
-Sociaal netwerk, professionele hulpverleners
-Diagnose, behandeling
-Hoop koesteren, bij de dag leven, verklaring zoeken, betekenis geven
-Identificeren met medecliënten, zoeken van informatie, hanteren van handicaps
-Sociaal netwerk, professionele hulpverleners
Verliezen….Verliezen….
• Gezondheid
• Activiteiten en praktische zaken
• Dromen, verlangens en verwachtingen
• Relaties
• Ervaringen als gevolg van stigmatisatie
• Verlieservaringen van lotgenoten
Verpleegkundige valkuilenVerpleegkundige valkuilen
• Overlevingspatronen
• Secundaire victimisatie
• Blinde vlekken
• 5 5 Victimiserende gedragspatronen– Vermijden– Zich distantiëren– Redden– Aanklagen– Hersenspoelen
Mogelijke valkuilen Mogelijke valkuilen die mij zijn opgevallendie mij zijn opgevallen
• Betrokkenheid met de deelnemers
• Enthousiasme en betrokkenheid bij het individuele proces hierdoor bestaat de mogelijkheid dat je te snel door het rouwproces heen wilt
• Veel voor de mensen willen doen, nog net niet overnemen
• Rouw wordt laat gesignaleerd, hierdoor teveel druk in voorafgaande periode
Vergelijking theorie en praktijk
Stelling:
• Mensen met schizofrenie die in de ontkenning
zitten functioneren langer in de maatschappij dan
wanneer ze het acceptatieproces ingaan
Conclusies Conclusies • Binnen de directe verpleegkundige zorg heeft de Alm op alle levensterreinen
waar mensen lijden, iets te bieden
• Er is genoeg ervaringsdeskundigheid, maar te weinig beroepsmatige kennis
• Er wordt verschillend met rouw omgegaan. De 1 is er heel bewust mee bezig en benoemt dit naar zijn cliënt en de ander is er heel voorzichtig en afwachtend mee
• Een jaar is te kort om mensen te laten gaan zoals ze willen gaan. Vooral in de laatste 6 maanden wordt de druk opgevoerd omdat ze een woning moeten hebben, doordat ze niet kunnen blijven
• Rouw is moeilijk om in groepsverband te bespreken omdat de 1 in een andere fase binnen het rouwproces zit dan de ander, waardoor je het risico loopt dat dit averechts werkt
Aanbevelingen Aanbevelingen
• Deskundigheidsbevordering d.m.v. een klinische les of een cursus
• Intervisie voor de bewustwording en voor het in kaart brengen van hoe om te gaan met iemand die in de rouw zit
• Op opleidingsniveau zou meer aandacht aan dit onderwerp besteed moeten worden
• Mensen de erkenning geven en afwijken van het geijkte programma, om zo iemand in zijn eigen proces verder door te laten gaan
Aanbevelingen Aanbevelingen
• Het is belangrijk dat je eerst gaat kijken hoe iemand op individuele basis in de rouw staat. Dit zou je mee kunnen nemen in de vaste evaluaties zodat je niet de gevolgen ervaart wanneer er al veel schade is aangericht
• Bij de intake is het belangrijk om te toetsen hoe ver iemand in het rouwproces zit of juist nog niet om zo al een individueel traject in te gaan en er zo een bepaalde druk van deze mensen wordt onthouden
AVD GGZ Drenthe 2003