ÜRONİK ASİT - · PDF fileGlukuronidlerin Oluşmasının Fizyolojik Önemi...
Transcript of ÜRONİK ASİT - · PDF fileGlukuronidlerin Oluşmasının Fizyolojik Önemi...
ÜRONİK ASİTMETABOLİK YOLU
Prof. Dr. İzzet Hamdi Öğüş
Yakın Doğu Ünversitesi Tıp Fakültesi
Tıbbi Biyokimya Anabilim Dalı, Lefkoşa, KKTC
Üronik asit metabolik yolunun görevleri
1. UDP-glukuronik asit sentezleyerek ;
a) Detoksifikasyonda görev almak, ve
b) Glikozaminoglikanların sentezine katılmak.
2. L-Askorbik asit (Vit C) sentezlemek.
3. L- / D- şeker çevirimini sağlamak.
Öncelikle şeker fosfatlarının aktivasyonu gerekir (UDP-şeker türevi). Daha sonra UDP-Glukoz iki kez yükselt-generek üronik asit türevine çevrilir.
ÜRONİK ASİT METABOLİK YOLU
ÜRONİK ASİT METABOLİK YOLU
D-Gulose (Gul)
ÜRONİK ASİT METABOLİK YOLU
L-Ksilüloz redüktaz
1
2
L-Gulonat
ÜRONİK ASİT METABOLİK YOLU
İnsan, kobay ve primatlarda sentez yok
1
2
L-Gulonat
Glukuronidlerin Oluşmasının Fizyolojik Önemi
• Özellikle suda çözünürlüğü az olan zararlı bileşiklerdenkurtulma (detoksifikasyon) önemli enzimatik tepkimelerive sistemleri gerektirmektedir.
• Zararsızlaştırma işlemleri arasında suda çözünür başkamoleküllerle birleştirerek (konjugasyon) ortamdanuzaklaştırma önemli bir yer tutmaktadır.
• Önemli bir konjugasyon enzimi olan glutatyon S-transferaz (GST) enziminden pentoz fosfat metabolik yoluincelenirken söz edilmişti.
• Başka bir konjugasyon işlemi de zararlı molekülü glisin ilebirleştirmektir. (benzoik asit + glisin → hippürik asit).
Glukuronidlerin Oluşmasının Fizyolojik Önemi
• Başlıca KC tarafından yüklenilen bu konjugasyonişlemleri arasında glukuronik asitle birleştirme(glukuronidasyon) çok önemli bir yer tutar.
• UDP-glukuronik asidi kullanarak molekülleri konjugeeden glukuronil transferaz detoksifikasyondan sorumluen önemli enzimlerdendir.
• Glukuronidleştirme işlemi; ilaç detoksifikasyonu, steroidatılımı ve bilirubin metabolizması için yaşamsal önemesahip bir mekanizmadır.
• Bilirubini konjuge edememe, ki karaciğer hastalıklarındasık rastlanır, işleme kapasitesini aşan bilirubinin doku-larda çökmesine (sarılık) yol açar.
UDP-glukuronik asit; alkol (OH), karboksilik asit (COOH), amin ve amidler (NH2), ve tiyollerle (SH) tepkimeye girebilir.
Asit ile esterleşmeAlkol ile eterleşme
a) Benzoik asit + UDP-GA Benzoil-glukuronid + UDP
Glukuronil transferaz
b) Bilirubin + (UDP-GA)2
Bilirubin diglukuronid + UDP
Glukuronil transferaz
GLUKURONİDASYON
Fenol + UDP-GA Fenil-glukuronid + UDP
Glukuronil transferaz
Glukuronidlerin Oluşmasının Fizyolojik Önemi
• Bilirubin metabolizmasında önemli rol oynayan UDP-glukuronil transferaz genindeki defektler sarılıkla seyreden bazı hastalıklara yol açar.
• Gilbert Hastalığı
• Crigler-Najjar Sendromu
• Anne-baba arasındaki kan grubu (Rh) uyuşmazlığı sonucu ortaya çıkabilen sarılıklarda, bilirubin beyinde nöronal hücre gruplarının yerleştiği çekirdek-lerde birikir (kernicterus) ve fonksiyon bozukluklarına yol açar.
• Önlem olarak bebek kanı tümüyle değiştirilir. Aksi halde hasta yaşamını kaybedebilir ya da felç ve gelişim bozuklukları ile karşılaşılabilir