PARORES DANFORA

de Max Castlunger

Mi pröm contat cun la musiga ài bele albü

denanche nasce, tl gremo de mia mama: i aldî

mi pere, Carlo Castlunger, che sonâ a ćiasa y

che sciurâ de vigni sort de melodies da doman

ćina da sëra. Cun sis agn ài spo imparè da sonè

le fabló y dedô le tlarinet ch’i à sonè por tröc

agn pro la musiga da San Martin de Tor.

Pormò cun 16 agn sunsi bel plan rové ite

tl monn di stromënć da percusciun. Cun chisc

stromënć ài imparé da conësce n’atra manira

de fà musiga, plü ledia, plü scëmpla y dessigü

plü sintida. Da chël moment inant é la musiga

deventada mia rajun de vire. I m’interessâ por

musighes da vigni pert dl monn, porvan da

imparè stii nüs da n ater ritm y da d’atres

melodies .

Do deplü iadi te paîsc foresć, cursc de

percusciun tla Talia cun de gragn maestri

y incuntades cun musizisć da foradecà, él

cater

nasciü la storia “La roda dl monn te 80

tambürli”. Na storia musicala che tira n

fi incër le monn, le fi dla musiga che condüj y

liëia adöm porsones de vigni naziun y cultura.

I stromënć ch’an alda é stromënć tradizionai

di paîsc, fora por chi ch’i passun sön chësc

iade. Al é stromënć ch’i à abiné adöm te chisc

ultimi agn y ch’i aldiarëis sonan te na mainira

scëmpla y sinziera composiziuns che va

dessigü a orëdla.

Mi maiù dejier é chël de ester bun da

rové te mia vita tres indô te chisc posć y

da fà musiga cun porsones de d’atri popui.

Iö crëii tla musiga: i sonns n’à degügn confi ns,

so lingaz é universal che te dà la poscibilité da

comuniché cun vignun.

cinch

PARORES DANFORA

de Emanuel Valentin

Bele denanche Jules Verne publicass tl ann 1873 por

le pröm iade süa opra “Le tour du monde en quatre-

vingts jours” (“Te 80 dis incër le monn”), â l‘idea de n

iade incër le monn descedè la fantasia dla jënt. Al ê

la provocaziun dl sconesciü y l‘afascinaziun dl

esotich che à tres indô fat nasce de gragn esploradus

ardis che l‘à vagada scrion la storia dles descurides dl

monn.

Inće al musizist badiot Max Castlunger ti éra

garatada cun chësta opra da animé nosta fantasia y

da la tó impara sön so “iade incër le monn te 80

tambürli”. Le referimënt al‘opra de Jules Vernes é

tlera, mo l‘idea iadô le liber é n‘atra. Ara se trata

plülere de n‘esperiënza acustica y musicala, de na

espediziun incër le monn de

n aventurier jonn dla Val Badia che va a chirì d‘atres

cultures musicales. Indlunch olach‘al röia sëntel y

lascia rogore ite te so sanch le puls dl ritm.

sis

Vigni cultura à süa musiga cun signifi cać desvalis. Inće sce les

ćianties, les melodies y i ritms é sura döt le monn atramënter,

é la musiga impò universala tambëgn co le lingaz. Musiga é

comunicaziun. Les espresciuns musicales de certes cultures

pê da ester daimprò a nosc sentimënt musical y descëda te nos

sensaziuns plajores. Mo al é inće cultures che n‘é cun sü ritms

y sües melodies nia tan saurides da capì y che stënta da jì a

orëdla. De te‘ musiga che ne nes “dij” nia deach‘i ne la capiun

nia, n‘él nia ma te d‘atres cultures mo inće tla nosta. Al ô ester

n cer‘ tëmp, datrai inće n stüde intensif, ćina che nosta orëdla

s‘aüsa y ch‘i capiun ći che chisc lingac musicai foresć ô nes dì.

I arati che propi chilò él da chirì le fi n che le liber acustich de

Max Castlunger ô arjunje: Al é pié ia da süa pasciun por la

musiga de döt le monn, ch‘al coltivëia bele da cotan de agn

incà, y da so talënt de lié musighes forestes te na manira

sinziera ala sensibilité musicala europeica.

Insciö él bun da costruì punć da na spona al‘atra y da ti avalié a

vigni letur y ascutadù de chësc liber le tru pormez a cultures

musicales dër desvalies y, te süa manira simpatica, da daurì les

portes tl monn dla musiga.

set

Impressum

La roda dl monn te 80 tambürli

Test y musighes de: Max Castlunger

Dessëgns de: Maria Pezzedi

Letorat: Tone Gasser

Impaginaziun:

Stamparia: Ingraf

Uniun Ladins Val Badia

San Linert, 44

39036 Badia

Tel. 0471 839 800

Fax 0471 839 960

www.uniunladins.it

ISBN 978-88-88682-18-1

© Uniun Ladins Val Badia 2010

Stampè cun n contribut fi nanziar dla

Provinzia Autonoma da Balsan

Cassa Raiff eisen

Val Badia

aaahhhhaaaam… al é ora da lovè. Al é

vigni dé la medema trëndla, ion stessi

bëgn plü dî te let… ahhhammm… mo no,

ara ne va nia… i mëssi ma indô lascè chësc

monn di soms, y vire te chël real… dé por

dé, tres danü… uff . Mo i crëii ch‘al paies

bëgn la möia, la vita é pa impò bela, le

monn é gran y indlunch atramënter y

incö… él por mè n dé particolar, de tai

nen capitëiel pa püć tla vita.

Al é ćinamai bel tëmp incö!! Y i vicì…

s’la ćianta ch‘al é n plajëi…

Oh, ćiara ch‘al é bëgn inće chël vedl corf…

Al é bele tröc agn ch’i sparagni por realisé

le plü gran dejier de mia vita, chël de fà na

roda incër le monn.

diesc

önesc

Le rucsoch ài bele arjigné ca en sëra,

i mëssi madër ciamò sarè la porta…

y spo m’un pëii bel plan jö por plaza,

jöifora por la Val Badia cuntra Bornech.

Aldide mo, ia dal ostì vëgnel ćiamò

fat festa, ćiantè, sonè y balè… ne n’él nia

forsc bel da aldì jënt che à la buna löna…

Ah… al ê pa ora, sön chëstes ferates

talianes ne pon propi mai se tralascè… ara

sceca mefo dagnora cun la puntualité!

jora impormò indoman da doman

da München demez.

sis

Al é propi interessant ći jënt ch’an incunta

sön la ferata, de vigni nazionalité, de vigni

sort y de vigni corù. An messass madër laurè

pro la ferata por n pez, spo odésson bele na

gran pert dl monn…

… I mëssi bëgn dì, ch‘i l‘à n pü‘ vagada da tó

chësta dezijiun y ch’i à n pü‘ de trica da rodè

ma insciö bel da su fora por le monn, amesa

döta chë jënt foresta, cun döt d‘atri lingac,

d‘atres usanzes y religiuns. Mo i speri impò

che döt vais bun.

Gonot bàstel daurì la porta dl

cör da se fà amisc.

trëdesc

Na bela picia ćiamena scëmpla y da stè saurì,

cun na odlada demorvëia sön la gran pert dla cité.

Nia dalunc le simbol de München: i ćiampanis

jomelins dla “Frauenkirche”. Tan de citês odarài

mo ćiamò sön chësc iade…I n’aspeti ignó l’ora,

i me conforti bele a chësta aventöra…

Le fl igher é plëgn, dlungia mè s’à sentè jö na ëra bele

n pü‘ ti agn, cun na picia maza blanćia y na tascia da

cadrì, cun na grigna da rì y ćiamò plëna de forzes. I

vëighi inće n grup de impresars todësc incravatà ćina

sö pro le montun, y na familia de africans, cun dui de

bi pici mituns da de gran edli che slomina.

Ći bela jënt ch‘al é sön chësc monn, deforaia

tan atramënter… mo ala fi n impò tan anfat…

catordesc

Le fl igher röia a Barcelona rodunt söl‘ora.

I va iaeìte cuntra le zënter dla cité…

dla corida, dal tlima ćialt y dales beles ëres.

An alda olachessî grups che sona fora por

les strades y plazes dla cité… inće dailò a

man dërta dla Rambla, la strada plü leria,

plü popolada y plü conesciüda de

Barcelona, él n pêr de jogn che sona, y un

de chi maza sön na scatora. Ći stromënt de

morvëia, al pê avisa na cassëta dala ordöra,

an oress dì ch‘ara ne va nia da fà musiga

cun na lada de lëgn… i me tiri pa n pü’

plü pormez a coriosé y a d’ascutè…

chinesc

nü

Ći sonn plëgn de vita, al me recorda na

bateria. Josè, un di musizisć, me dij che a

chësc stromënt ti dìjon “cajon” y ch‘al vëgn

dal Perù, dal’America dl Süd. Al dedaincö

vëgnel sonè te n gröm de stii de musiga, feter

sura döt le monn y inće tla Spagna, tla musiga

di Gitans: le fl amenco.

Ći magìa la musiga, ći ritm! Chësc me dà

forza y orentè da jì inant sön mi iade lunch

y plëgn de sorpreses.

Trëi edemes é bele passades y i à albü l’ocajiun

da vijité les plü beles citês dla Spagna: Madrid,

Sivilia, Granada… y n gröm d‘atri pici paîsc, y

indlunch ài incuntè jënt che fajô musiga, che

balâ, che me tirâ ite te so entusiasm y te süa

pasciun, oron ch‘i toless pert a süa ligrëza.

Bele śëgn sënti che la musiga y l’ert liëia la

jënt, ma anfat sc‘an n‘é nia bugn da se fà

capì cun le lingaz.

Ći che cunta é: se lascè jì y porvè da

comuniché un cun l’ater.

dejesset

n vare sura le Mer Mediteran ia sön l’atra spona…

chësc é le pröm iade te mia vita ch‘i passi ia i confi ns

dl‘Europa …

Ia dal’atra pert dl mer à la jënt döt n‘atra religiun,

ara crëi te Allah y tla dotrina dl profet Mohamed, ara

à d’atres usanzes y credënzes… mo iö… ne me tëmi nia.

Śëgn ch’i sun chilò me sal che les desfarënzies ne n‘é

nia tan granes, la fede te un n gran Dî ne n’é nia tan

atramënter co la nosta; la jënt é dër acoliënta y valënta

cun i foresć; ai se tol dlauréla y ne n‘à nia chë prescia

sciöche nos.

Ći ch‘i â aldì cuntan de stlet a ćiasa, i preiudizi che s’â

aćiasè ite te mi pinsiers, se desfanta ia y sparësc bel plan.

Ćiodì vëigon pa tan dainré tla televijun chisc bi marćià

che é chilò, plëgns de ordöra de vigni corù y de pësc da

dejedot

dejenü

de vigni sort de formes, chëstes beles ćiases blanćes

plënes de ôc y decoraziuns, chëstes beles moschees ch’ai

à fàt sö… ći gran amur y ći devoziun ch‘ai à por so Dî! Ai

invochëia Allah vigni dé plü iadi se petan jö cun gran

umilté ia por tera, dagnora dala medema ora.

Les ëres ch‘an vëiga rodan é scialdi corides ite te guanć

lunc ćina jö dales ćiaìdles; le će àres stopè cun n slaier,

y dl müs él gonot ma i edli da odëi…

Mo te chi edli pon lì la storia de na vita intiera!

Canche les ëres bala spo le bal dl vënter, pêl da odëi na

bisca che s’intorj fora de so corp, che é buna da incantè

y striné vignun che ti ćiara… Sëgn passi dlungia n te’ gran

palaz ia… y … i me lasci aićé dal sofl morjel de n fabló…

pro chësc sonn me vëgnel imënt le desert ćialt y zënza fi n

ch’i à odü te chisc ultimi dis sentè sön n camel - la barca

dl desert - … tan lunc che l’edl tirâ: mâ saurun… planöres

y munts de saurun… n mer de saurun… y sorëdl che

borjâ demeztrù zënza compasciun…

sëdesc

vintun

Dal’Africa dl Nord me mëti sön tru cuntra le

Ghana, tl vers dl’Africa Foscia. Le iade é

lunch, fora dla ferata y ite te n bus, fora dl bus

y indô söla ferata, dedô n dër tòch te n pice

auto y śëgn raiti bele trëi ores sön n ćiaval.

i elefanć… zënza nia… gnanca na ćiasa…

gnanca n auto o na porsona… y … uff f…

chilò cöjon dal ćialt.

An alda valch, dër dalunc, al me pê da aldì

mi cör che bat… Oramai zënza orëi pëia ia

mies iames tl vers de chësc sonn, al é

sciöche zacai me cherdass. Plü daimprò ch’i

röii y plü ch’i capësci ch’al é tambürli che

fej chësc sonn y i vëighi n gröm de jënt che

s‘abina dailò, sciöche düć ess capì ch’ai

messâ jì te chël vers, te chël post, te chël

momënt.

vintedui

Ći emoziun da odëi döta chë jënt che balâ y che batô les

mans cun le dër ritm, infornida sö cun scassaroć y guanć

da corusc. Ala ritualité pro chëstes festes ti vëgnel dè n

gran valur. Tl bal odôn fora avisa i movimënć dl somenè

y dla racoiüda, n rengraziamënt ala uma natöra.

Düć fajô para… por ores y ores… ćina che le sonn morjel

dla kalimba y le scür dla nöt ê gnüs a nes parè a dormì,

cun na ćiantia che baia de n amur proibì danter porsones

y agnui, Malaika.

Le iade da na pert al’atra dl’Africa é stè plëgn de

emoziuns y sorpreses, mo por fortüna ne n’él stè

degönes de gran complicaziuns. Un n iade âra scechè

bindebò, canche le bus â sbujé amesa la jungla y le cërtl

dla roda s‘â stort. Te n paîsc sciöche tla Talia ne foss stè

chësc degun problem, mo chilò, pordüs fora tla jungla,

unse messü aspetè dui dis ćina che la roda é indô stada

cunciada. Dui dis de jungla… de versc… de scrais… de

vegetaziun fantastica y de sonns, un plü demorvëia co

l‘ater. Te chël momënt me ponsâi:

“Chilò éra nasciüda la musiga! Da chisc vicì, da chëstes

scimies, y da chësta liberté de sonns à les porsones

imparè l’ert da fà musiga.”

vintecater

dejenü

le paîsc dles erbes y di früć da saù, dla

spiritualité y dla musiga sciöche espresciun

dla pêsc universala…

Cun le fl igher sunsi rové a Delhi, la capitala

dl’India. Söl pröm momënt m’ài spordü

dassënn, al me parô da ester capité te na

sozieté plëna de contradiziuns. N

transiamënt de auti sciöche cargares te n

formià. Y chësc n’ê nia ciamò döt: i odô

vaćes, elefanć, scimies y ćians che rodâ lëdi

fora por cité, n gröm de porsones indlunch,

dai ricuns tles gran viles de luxus ales

porsones plü dala meseria y amarades che

vir sön strada… na gran confujiun y n gran

scich ia por strada, y tëmpli de dötes les

religiuns bun mantignis y cun decoraziuns

d’or de gran valüta.

vintesis

Te na botëga de stromënć tl

Main Bazar, un di maius marcià

de Delhi, ài albü la fortüna de

imparè da conësce n musizist indian,

Rakesh, che m’à invié a na sëra de

musiga te na ćiasa privata.

N gran onur por na porsona foresta

che degügn ne conësc. Pornanch‘i â

azetè l’invit, m’àl invié da jì cun ël.

Al m‘â condüt te na botëga a me cumprè

na kurta, n guant tipich indian, sciöche

na joca da manies lunges… dër lungia…

ara me rovâ oramai ćina jö dai jenëdli,

al parô n pigiama… hehe…

Rakesh me spligâ ch‘al aldî insciö y che

düć se vistî en chë sëra n te’ guant.

vinteset

Pornanch‘i röii da porta ite, aldi ćiantan

na ćiantarina jona sentada amesa n salf…

incëria él plëgn de ëi che ascuta pro, föma

biddhis y bër tê. N valgönes ëres porta

vignitan val’ de duc da mangé y jüta do

tê tles copes meses ötes.

Fertilité y procreaziun é les majeres

tematiches di mantra indians, döt ći ch’i

ùn aldì onorëia le Shiva Lingam, che dëida

cherié n lian cun la tera, cun la divinité y

cun l’assolut. Simbol falich de Shiva, la

divinité dla destruziun y dla creaziun.

vintot

vintetrëi

Le compagn che m’à invié me dij che plü inìa,

te n ater salf dl palaz, él n gran musizist che mët

pa tosc man da sonè n stromënt da 90 cordes, le

santur, acompagné dales tablas. Chisc inoms ne

me dij porater nia, mo döt é nü por mè y les

sensaziuns ch’i prô é dër plajores.

Do avëi ascutè sö la ćiantarina junse ite te n salf

blanch plëgn de ciüfs y de statues de divinitês.

Amesa ite me mostra Rakesh inće la statua dla

dea Sarasvati, che tëgn n stromënt tla man, la

dea dla conescënza y dles erts, dla verité y dl

pordonn, che ti dà proteziun a düć i artisć.

Ara ne döra nia dî ch‘al vëgn ite n jonn a mëte

jö n stromënt amesa le local. I me tiri n pü’ plü

dlungia a ti ćiarè a chësc stromënt…Pu…chësc

é pö n saltier!! o almanco pêl n saltier!

Atira dedô vëgnel adalerch n ater musizist cun

trënta

dui de pici tambürli, chisc mëss

ester les tablas! Ći bi stromënc!

Oćio… ai mët pa man… psst!

Ći emoziun!… Dantadöt certes notes ê daldöt

particolares y me fajô de te’ pices catovires,

i â daìte na sensaziun da stè bëgn de pêsc y

ecuiliber. Rakesh, m’à spo splighé che la

musiga indiana dà l‘impresciun de n cërtl che

se deura sö y se stlüj tres danü, avisa sciöche

la vita y sciöche döt l’univers. Chësta

particolarité sensibilisëia i chachra ch’é

nüsc punć energetics dl corp y cheriëia na

emoziun che n’é nia felizité o tristëza, nia

euforia o malinconia, mo na fujiun de dötes

chëstes emoziuns che é la pêsc cosmica.

Te chësta situaziun m‘imaginëi che, canch‘i

röii n bel dé indô a ćiasa y ti cunti a zacai ch’i à

sintì la pêsc cosmica di chachra, dailò él bëgn

impò düć che s’la rî y pënsa ch’i sun gnü mat…

trëntun

trëntetrëi

La gran ćiampana dla Cina, le gong, ći bel salüt!

Savëise che chësc stromënt purifi chëia la mënt?

mët pêsc te nüsc pinsiers y te nüsc cörs.

Ti convënć dl Tibet, sön chisc crëp zënza vita,

ćina chilò sunsi rové por jì ciamò plü sot te mi

iade spiritual che â metü man tl’India, porvan

da capì le signifi cat de mia esistënza.

Chëstes litanies ch’i aldi dai proi tibetans me

fej desmentié döt ći che é sozedü te mia vita y

tratan chësc iade… i röii tla liberté de pinisier

plü totala… te chëra da ne ponsè… plü a nët nia…

N mëis sunsi stè te chisc convënć, y śëgn sunsi

purifi ché da vigni tëma… da vigni preiudize…

da vigni pinsier negatif… i sun lëde…

tambürli che à la forza da ti dè coraje

ai Samurai denanche jì te vera, che vëgn

sonà por adorè la divinité dl tonn y dles

tempestes Susanoo. N sonn sterch y dër

dadalt che â tl’antichité inće na funziun de

comunicaziun, sc‘ara se tratâ de destanzes

plü lunges.

I me sënti ćiarié, plëgn de forza, corius

y intenzionè da jì inant a porvè emoziuns

nöies…!!!

trëntecater

trëntesis

La richëza de tiers y plantes sön

chëstes ijoles é veramënter unica

al monn.

I röii te n pice paîsc, olach‘i vëighi na

orchestra che sona. Ći musiga plajora,

al pê da ester tl monn dles fabules, da

rodè sön n carillon.

trëntot

Ah!! Indô fora amesa le mer, cuntra l’atra pert

dl monn. Al ne me sa pa gnanca demorvëia, sc‘ai

ponsâ laôta che forainsom le mer tómon jö tl nia.

L’orizont se profi lëia sciöche na lama de n cortel

che despartësc le cil dala tera…

na rama de lëgn de eucaliptus mangiada

fora dales termites…

La liënda cunta che Idaki, le surastant de öna dles maius

tribus aborigenns australianes, â aldì n dé, canch‘al gnô a

ćiasa dala ćiacia cun les mans ötes, n sonn demorvëia

che gnô fora de na rama de eucaliptus. Al â atira ponsè a

val’ divinité che se lasciâ aldì te chë manira; insciö é

chësc stromënt deventè na pert essenziala dla religiosité

di aborigenns dl’Australia… an ciafa bëgn impò de vigni

sort de stromënć sön chësc monn…

trëntetrëi

Do l’Australia, olach‘i m’ess n dé prësc

ciafè na pugnada da n cangur, ćiodich‘i

fajô damat cun so pice, sunsi rové sön

mi iade incër le monn ia söl’atra pert de

nosc planët, amesa les döes Americhes. Nosc

bastimënt s‘archita söla spona dla Colombia y

inant vara cun n pice fl igher söinsom l‘America

dl Süd, tl Venezuela.

A Caracas ürti n valgügn artisć da strada che me

cunta de dër na bela ijola atira sura le Venezuela:

Dailò dess i jogn dl post s‘avëi inventé strumënć

particolars. Ai m‘inviëia da jì impara a imparè da

i conësce. I ne pisimëii nia n pez y me lasci indô

trasportè dala vöia de descurì le monn di sonns…

caranta

Tan bel da spaziré sön la spona dl mer caraibich,

ći buna aria, l‘ega bela nëta, i vici che ćianta…

te n te‘ post oressi feter stè por döta la vita.

Püch denant m‘â cunté n vedl sentè sön na crëpa

dla spona ti ćiaran al orizont, che dan da plü o

manco cënt agn, tratan le tëmp colonial inglesc,

ti êl gnü proibì ala jënt dl post da sonè i tambürli

tradizionai de süa patria africana, por ti sforzè sö

i stromënć inglesc. Chësta desgrazia â impié i füć

dla revolta che coâ bele danter i jogn, mo ara â

ince contribuì al svilup y ala realisaziun de

strumënc fać cun de gragn barjí dal petröre, i

Steel Pan. Aldedaincö é i Pan de acià i strumënć

tradizionai de chësta ijola y la jënt dl post é der

capazia de süa creaziun.

carantun

Ći él pa corajö? N grup de jogn che sona

cun canistri dal petröre, al é inće na bateria,

ći fortüna; la fortüna é da mia pert.

L’America dl Süd ne n’é nia ma conesciüda por

l’Amazonia, chë gran foresta zënza fi n, fabrich de

ossigenn por l’umanité intiera y le daćiasa de n

gromun de tiers, pici y gragn, mo inće y forsc ćiamò

deplü por la musiga, y rodunt porchël sunsi śëgn

ò

carantedui

carantecater

olache le carlascé é öna dles maius festes,

olach‘an à l’impresciun ch‘al é vigni dé

domënia, olache i mituns à le jüch dal palê tl

sanch… Le Brasil é le paîsc dai mile corusc…

Mia odlada va fora por les campagnes y i

vëighi n valgügn jogn che bala, sona y ćianta

la capoeira. Chësc bal é stè por n gröm d’agn

la sodesfaziun sóra y la poscibilité sóra de

espresciun che chësta popolaziun sotmetüda

ala stlavité podô avëi. Al dedaincö vëgn la

capoeira praticada sura döt le monn y é

conesciüda sciöche ativité soziala pazifi ca,

sana y ligherzina. So stromënt carateristich é

le berimbao… na sort de erch da ćiacia cun

trënteset

na calebassa sciöche corp de ressonanza…

un di stromënć a corda plü vedli de döt

le monn…

Mo dessigü é la samba la musiga plü balada

y sonada tl Brasil… Cun na gran fortüna y

zënza orëi sunsi rové a Rio de Janeiro avisa

tratan i dis dl “carneval”. Ći spavënt…

milesc y milesc de porsones travistides,

lunc y lerch fora por les contrades, che fej

festa, bala, ćianta y sona… na contentëza y

na ligrëza universala… Wooww…

Ći gragn ćiars ch‘ai à fat sö y ći gran

orchestres de percusciuns, tambürli y

scassaroć de vigni sort… ći energia!!

Ći bela roda chi m’à fat… ch’i ùn fat düć

canc adöm… śëgn te fl igher a 11.000 m

d‘altëza me pàssel dan dai edli döt le bel ch’i

à odü indlunch fora por le monn, y i aldi i

sonns de dötes les sorts de percusciuns ch’i

à incuntè…

carantesis

caranteset

aaahhh (süst nostalgich) mia cufra é plëna de

de bi recorć… ahhhhmmm (svaridlé)… mo i

sun pa inće stanch assà…

Mo… ći sozédel pa?… Le fl igher jora tres plü

alalt sura les niores, sö cuntra le scür dl

univers… mo co é pa val‘ de te‘ poscibl?…

I ne sun nia le su che s’à intenü… i atri passajiers

söl fl igher vëgn inće tres plü busiënć… pu, śëgn

no ne capësci plü nia… tan alalt sura la tera…

da cassö demez me pê nosc monn tan pice…

cun döt ći che le monn nes pîta… él ma na

gota tl gran mer dl univers…

Dötes les cosses mët man da s‘alzè sö tl aier y

ince iö mëti man da jorè… i sun pö fora dla forza

de gravité dla Tera… ći sensaziun, döt lisier y

morjel, al me vëgn imënt le tëmp, canch’i jô a

dormì tl fëgn da pice… tan bel!

cincanta

le pilot dl fl igher anunziëia la arsida de fortüna

sön la löna, deache le carburant va a piz… ći val’ de

strambo… i n’ess mai miné da rové ćina sön la

löna… cun n fl igher!

Èl mo zacai che vir chilò te chësc desert?…

I ùn düć ciafé n guant aposta cun bomboles de

ossigenn y śëgn junse incërch a spazier… sön la

löna… fora por les munts y i vulcanns dla löna…

ći val’ de straordinar…

I aldi valch, al me pê n sonn spazial… i prô pa da ti

jì do… magari ürti zacai che vir chilò… i sun massa

corius…

cincantun

caranta

cincantetrëi

Propi tl momënt ch‘i â ciafè sö le post, da olach‘al gnô

adalerch chël bel sonn… él stè l’ostëssa dl fl igher che

m’à descedè. Döt ê ma stè n bel som…

I sun indô rové a ćiasa tla

Val Badia, te chësta bela valada,

icertlada dai crëps plü bi dl monn,

slauris y plëgns de socrëć, tl cör

dles Dolomites, patrimone mondial

dl‘UNESCO, te nosta picia comunité

ladina, olach‘i sun nasciü y me sënti

da ćiasa.

Do döt ći ch’i à odü y aldì, poi dì che

vigni etnia, vigni popolaziun y vigni

fi losofi a insëgna che la cossa plü

importanta tla vita é: crëie te valch

y ti dediché corp y anima…

Iö crëii tla musiga: i sonns n‘à degügn

confi ns, so lingaz é universal, al te dà la

poscibilité da comuniché cun vignun.

Do düć chisc stromënć ch‘i à aldì, ài capì

ch‘ara va da fà musiga cun de vigni sort y

porchël oressi stlüje jö chësc iade cun n

tòch sonè cun rôs dla canalisaziun, cun

n barjél dal petröre y cun n canister de

plastica.

cincantecater

cincantecinch

Test: Max Castlunger

Musighes: Max Castlunger

Composiziun Hang: Emanuel Valentin

Dessëgns: Maria Pezzedi

Impostaziun grafi ca: MiSign

Letorat: Tone Gasser

Assistënza registraziun dla usc: Simon Kostner

La musiga y i sonns é gnüs tuć sö,

moscedà y masterisà da Gregor Marini

SONORUS S.D. - www.sonorus-sound.com

La usc é gnüda tuta sö da Hubert Pezzei

Rengraziamënć: I oress ti dì dilan a düć

chi che m’à daidé te chisc agn da ciafè mia

strada, che m’à dè l’entusiasm por la musiga

y che crëi te mia ert.

Musizisć: Max Castlunger

Naratur: Ćiampaneles intonades, vidora dl malan,

tumba, sansula, cajon, fabló travers, darabouka, congas,

djembé, ćiampanes ritmiches, shekeré, scassaroć,

kalimba, dondo, fablos, bansuri, santur, copa tibetana,

gong, taiko, balafonn de fer y de legn, templeblocks,

ćiampaneles grillo intonades, steel pan, berimbao, set

de percusciuns, repenique, tamborin, pandereta, barjel

dal petröre, tambürl dl mer, bastun dala plöia y de vigni

sort de veres y ambientaziuns sonores.

Jack Alemanno: Set de bateria amplié, dunun, djembé,

taìs tibetans, taiko, udu, congas, canister de plastica.

Emanuel Valentin: Cajon, darabouka, dunun, set de

percusciuns, log drum, tabla, tamà, scassaroć, taìs y

ćiampanela tibetana, djembé, wah wah tubes, surdo,

hang, rôs dla canalisaziuns intonà.

Cristina Cau: Ciantè

Gabriele Gubbelini: Didjeridoo

cincanteset

01. Walzer dles vaćes (Kuhwalzer)

02. La scatora demorvëia (Cajón Eplosion)

03. Marrakesh

04. Le vare dl camel (Camel Walking)

05. I tambürli dla savana (Afrobeat)

06. Malaika

07. I versc dla jungla (Freedom)

08. Le mantra Shiva Lingam (Shiva Lingam)

09. Raga Kirvani

10. Les litanies tibetanes (Samsara)

11. Taiko, i tambürli dl tonn (Taiko)

12. L’orchestra indonesiana (Carillon)

13. Le didjeridoo australian (Tamá meet Bells)

14. Sön le mer caribich (Hey!)

15. Ciantè y sonè capoeira (Parana)

16. Carneval de Rio de Janeiro (Conversation)

17. N sonn spazial (Hang)

18. Recycling D&B

cincanteot

ISB

N 9

78

-88

-88

68

2-1

8-1

LA RODA DL MONN

TE 80 TAMBÜRLI

N jonn ladin se mët sön tru; al ô jì a imparè da

conësce i sonns dles percusciuns y les richëzes

musicales y culturales fora por le monn.

Al pëia ia dala Val Badia y röia tla Spagna, tl

Marocco, tl’Africa, tl’India, tl Tibet, tla Cina,

tl’Indonesia, tl’Australia, sön les Ijoles Caribiches

y tl Brasil. Indlunch sëntel l’energia positiva y

universala dla musiga, che

l’entusiasmëia y ti dà forza da jì inant

sön so iade che passa dala musiga

sensuala dl bal dl venter ala forza di

tambürli africans, dala spiritualité orientala

ala esplojiun di ritms südamericans.

Te vigni post olach’al röia se deura por

ël n monn nü: al incunta compagns che

le condüj ite tles tradiziuns musicales de

sües popolaziuns.