คํานํา · ที่ 3 (มัธยมศึกษาป ที่ 1–3) ช วงชั้นที่ 4 (มัธยมศึกษาป ที่ 4–6) ในหลักสูตรการศ
RIC KKU NEWSLETTER · 2015-07-14 ·...
Transcript of RIC KKU NEWSLETTER · 2015-07-14 ·...
ทมบรรณาธการ
ทปรกษา รองอธการบดฝายวจยและถายทอดเทคโนโลย
บรรณาธการ ผศ.ดร.รนา ภทรมานนท
ทมงาน นายตนกลา อนสวาง
น.ส.ศภจรา ศรจางวาง
น.ส.สภลกษณ ประสาร
พมพท บจก. ศรภณฑ (2497) www.siriphan.com
RIC KKU เขารวมงานประชมวชาการวจยนานาชาต
50 ป มหาวทยาลยขอนแกน
แนะน�าเครองมอวจย
• IN Cell Analyzer
• Flow cytometer
• Fluorescence microplate reader
Cover from: IN Cell Analyzer experiments Author: Dr.Wanchana Seubwai
RIC KKU NEWSLETTER
จดหมายขาวศนยเครองมอวจย มหาวทยาลยขอนแกน
ric.kku.ac.th • ปท 2 ฉบบท 5 ประจ�ำเดอน มนำคม 2558 •
ารวจยระดบเซลล(Cellularresearch)เปนการศกษาการเปลยนแปลงตางๆทงภายในและภายนอกเซลลโดยอาศยเทคนคตางๆเชน
เทคนคทางชวเคมWesternblottingFlowcytometryและกลองจลทรรศน(Microscope)ซงเทคนคทกลาวมายงมขอจ�ากดหลายประการ
โดยเฉพาะอยางยงขอมลทไดจากเทคนคดงกลาวเปนแบบLow-throughputdata
เครองINCellAnalyzer2000เปนระบบถายภาพเซลลอตโนมตแบบHighthroughputmicroscopyซงสามารถตรวจสอบเซลล
ทถกตรงไวและเซลลทยงมชวตอย(Fixedandlivecells)โดยสามารถตดตามการเปลยนแปลงรปรางและการเคลอนทของเซลลทมชวตอยไดใน
ระยะเวลาตางๆกนทงในระดบวนาท/นาท/ชวโมง/วน(Timelapsemicroscopy)นอกจากน INCellAnalyzer2000ยงสามารถตดตาม
การเปลยนแปลงของสารชวโมเลกลตางๆทตดฉลากดวยสฟลออเรสเซนตภายในเซลลได(Fluorescentmicroscopy)ซงภาพทไดจากINCell
Analyzer2000สามารถน�ามาวเคราะหผลทงในดานปรมาณและคณภาพดวยโปรแกรมINCellInvestigatorSoftware
ผเขยนบทความ: น.ส.ศภจรา ศรจางวางต�าแหนง :นกวทยาศาสตร
E – mail : [email protected] [email protected]
ผแกไขบทความ: อ.ดร.วนชนะ สบไวยต�าแหนง :อาจารย
E – mail : [email protected]
เครอง IN Cell Analyzer 2000
หรอชดตดตามเซลลและโมเลกลระบบปด
สวนท 1 สวนของชดถายภาพ สามารถถายภาพเซลลทถกตรงและ
เซลลทยงมชวตอย โดยสามารถตดตามการเปลยนแปลงของเซลลทมชวตอยได
เปนระยะเวลาไมนอยกวา24ชวโมงดวยกลองดจตอลเปนแบบCharge–coupled
deviceหรอทเรยกวาCCDcameraซงควบคมการเคลอนทของเลนสและการ
เปด–ปดไดอะแฟรมตางๆ เปนแบบอตโนมตควบคมดวยคอมพวเตอรมความ
ละเอยดของจดภาพไมนอยกวา2048x2048หรอ7.4x7.4ไมครอนมระบบ
ท�าความเยนไดถง-25องศาเซลเซยสเพอลดสญญาณรบกวนขณะถายภาพใน
ทแสงนอยการปรบความคมชดของภาพทงสวนของตวเครองและโปรแกรมเปน
แบบอตโนมต(Hardwareandsoftwareautofocus)โดยสวนของตวเครอง
เปนแบบLaserSensorและสวนของโปรแกรมเปนแบบContrastbased
algorithmสวนหวขยายในการดภาพมขนาดก�าลงขยายขนาด4X,10X,20X
และ40Xและในสวนของก�าลงขยายตงแต10 เทาขนไปจะเปนแบบASAC
(Automatedsphericalaberrationcollar)ท�าใหสามารถเหนภาพไดชดเจน
เสมอกนมแผนกรองแสงเพอตดแสงฟลออเรสเซนต2ชดส�าหรบชวงExcitation
และEmissionโดยแตละชดมจ�านวน8อนไดแกDAPIFITCTexasRedCy3
Cy5dsRedCFPและYFPการควบคมการหมนของฟลเตอรเปนแบบอตโนมต
สงงานโดยโปรแกรมคอมพวเตอรนอกจากนยงมอปกรณส�าหรบเกบภาพวตถ
หรอเซลลโดยไมจ�าเปนตองยอมหรอตดสฟลออเรสเซนตได(Transmittedlight
image)โดยใชแหลงก�าเนดแสงเปนLED
สวนท 2 สวนควบคมปจจยตาง ๆ ใหเหมาะสมเพอใหสามารถ
ศกษาเซลลเพาะเลยงในขณะทมชวตอยซงจะเชอมตอกบแทนทออกแบบมา
ก
คณสมบตทางเทคนคของ IN Cell Analyzer 2000 IN Cell Analyzer 2000 หรอชดตดตามเซลลและโมเลกลระบบปด ประกอบดวยสวนส�าคญ 3 สวน คอ
เฉพาะส�าหรบวางถาดเลยงเซลลขนาด6-,12-,24-,48-,96-,384-,และ
1536wellplateโดยมPlateheatingทสามารถควบคมอณหภมไดในชวง
5–42องศาเซลเซยสโดยมความคลาดเคลอนไมเกน±1องศาเซลเซยสมระบบ
ควบคมการระเหยใหเกดนอยทสดและสามารถตงอณหภมตามทตองการและ
สงงานอตโนมตดวยระบบคอมพวเตอรสามารถตดตามตรวจสอบและรายงาน
อณหภมในสวนควบคมซงมถาดเลยงเซลลเพาะเลยงไดตลอดเวลานอกจากนยง
สามารถควบคมสภาพแวดลอมภายในสวนเลยงเซลลใหอยในสภาวะทมความชน
ปรมาตรของกาซคารบอนไดออกไซด(CO2)ทพอเหมาะตอการมชวตของเซลล
เพาะเลยง
สวนท 3 สวนโปรแกรมวเคราะหภาพ โดยน�าขอมลจากภาพทได
มาแปลงเปนขอมลตางๆซงประกอบดวยสวนส�าคญ4สวนคอ
1).สวนวเคราะหทมโปรแกรมรปแบบการวเคราะหส�าเรจรปซงม
ฐานขอมลพารามเตอรส�าเรจรปทใชในการวเคราะห
2).สวนวเคราะหทมโปรแกรมรปแบบการวเคราะหส�าเรจรปแต
สามารถปรบเปลยนพารามเตอรได เพอใหเหมาะสมกบตวอยางทตองการ
วเคราะห(Multi–TargetAnalysis)
3).สวนวเคราะหทผใชสามารถสรางรปแบบการวเคราะหเองได
(Developertoolkit)
4).สวนวเคราะหทสรางเปนภาพแสดงความสมพนธระหวางสงท
ตองการวเคราะหในระยะเวลาตางๆ(SpotfireDecisionSite)
0 2 RIC KKU NEWSLETTER : ric.kku.ac.thจดหมายขาวศนยเครองมอวจย มหาวทยาลยขอนแกน
อตราคาบรการ
นกวจยสามารถตดตอขอใชบรการเครอง INCellAnalyzerหรอสอบถาม
เกยวกบการเตรยมตวอยางไดทคณศภจราศรจางวางสวางศนยเครองมอกลาง
ดานชวเวชศาสตรและหนวยบรการวชาการและวจยอาคารเวชวชชาคารคณะ
แพทยศาสตรโทร.087-0862774
การประยกตใชในงานดานตางๆ• Granularity :การนบจ�านวนแกรนลขนาดและความเขมของแสงทจะบอกได
ถงความสมพนธกบขนาด
• Morphology :การตรวจวดลกษณะของพนผวและความเขมของสฟลออเรสเซนต
ทสามารถบอกความแตงตางระหวางนวเคลยรและไซโตพลาสมก
• Nuclear trafficking: การหาอตราความเขมของสฟลออเรสเซนตท
เปลยนแปลงระหวางนวเคลยรและไซโตพลาสมก
• Micronuclei Formation Analysis : การศกษาการเกดไมโครนวคลอาย
(Micronuclei)ภายนอกนวเคลยสซงมความส�าคญในการศกษาการเปนพษ
(Toxicology)ของการทดลองยาชนดใหมๆ
• Cell cycle analysis:การศกษาระยะตางๆในวฏจกรเซลล
• Cell migration:การตดตามการเคลอนทของเซลลในแตละชวงเวลา
• Cytoskeletal analysis:การตดตามการเปลยนแปลงของโครงรางเซลล
• Object analysis:การศกษาเซลลทเกดการเปลยนแปลงในแตละชวงเวลา
หรอจนกวาจะสนสดการเปลยนแปลง
• Neurite Outgrowth : การศกษาการเจรญรวมทงการเปลยนแปลงรปราง
ของเซลล
• Simultaneous Quantitation of Subcellular Inclusions: การศกษา
เปรยบเทยบพรอมกน(DualAreaObjectAnalysis)เพอวเคราะหเชงปรมาณ
ของสวนประกอบภายในเซลลในเวลาเดยวกน
Drug screening BoydJD,Lee-ArmandtJP,FeilerMS,ZaarurN,LiuM,Kraemer
B,etal.A high – content screen identifies novel compounds
that inhibit stress – induced TDP – 43 cellular aggregation and
associated cytotoxicity.Journalofbiomolecularscreening.2014;
19(1):44–56.Apoptosis analysis
SeubwaiW,WongkhamC,PuapairojA,KhuntikeoN,Pugkhem
A,HahnvajanawongC,etal.Aberrant expression of NF – kappaB
in liver fluke associated cholangiocarcinoma: implications for
targeted therapy.PloSone.2014;9(8):e106056.
Sphere formation assayEchizenK,NakadaM,HayashiT,SabitH,FurutaT,NakaiM,et
al. PCDH10 is required for the tumorigenicity of glioblastoma
cells.Biochemicalandbiophysical researchcommunications.
2014;444(1):13–8.
Protein expression NaritaY,OkamotoK,KawadaMI,TakaseK,MinoshimaY,Ko-
damaK,etal.Novel ATP – competitive MEK inhibitor E6201 is
effective against vemurafenib – resistant melanoma harboring
the MEK1 – C121S mutation in a preclinical model.Molecular
cancertherapeutics.2014;13(4):823–32.
เอกสารอางองhttps://www.gelifesciences.com/gehcls_images/GELS/Related%20
Content/Files/1326706518989/litdoc28993779_20141208003859.PDF
WollmanR,StuurmanN.Highthroughputmicroscopy:from
raw imagestodiscoveries.Journalofcellscience.2007;120(Pt
21):3715-22.
DennerP,SchmalowskyJ,PrechtlS.High-contentanalysis
inpreclinicaldrugdiscovery.Combinatorialchemistry&high
throughputscreening.2008;11(3):216-30.
งานตพมพทใชเครอง IN Cell Analyzer
รปแบบการใชงานอตรา
ภายใน มข.
อตรา
ภายนอก มข.
Fluorescent photography300
บาท/ชวโมง
600
บาท/ชวโมง
Time – lapsephotography500
บาท/วน
1,000
บาท/วน
0 3ric.kku.ac.th : RIC KKU NEWSLETTERจดหมายขาวศนยเครองมอวจย มหาวทยาลยขอนแกน
luorescencespectroscopyเปนเทคนคทใชวดปรมาณของสารเคมและชวโมเลกลโดยใชหลกการวดปรมาณแสงfluorescenceของตวอยาง
หรอสารเปลงแสง(fluorophore)ทตดกบตวอยางเปนเทคนคหนงทไดรบความนยมสงเนองจากมความไวในการตรวจวดสง(highsensitivit)
สามารถใชตรวจวเคราะหตวอยางปรมาณนอยมากไดจงประยกตเพอใชงานไดในวงกวางทงในดานการแพทยวงการอตสาหกรรมสงแวดลอมและ
เทคโนโลยชวภาพ
ในปจจบนไดมการพฒนาความสามารถของเครองFluorescencespectrometerใหใชกบตวอยางทมปรมาณนอยในระดบไมโครลตรไดอยางม
ประสทธภาพและสามารถวดตวอยางไดครงละจ�านวนมากดวยเครองมอทเรยกวาFluorescencemicroplatereader
ผเขยนบทความ : นายตนกลา อนสวางต�าแหนง :นกวทยาศาสตร
E-mail :[email protected] และ[email protected]
Fluorescence Microplate Readerเครองวเคราะหการเรองแสงหรอเปลงแสง
ของสารละลายในไมโครเพลท
F
เมอสารเปลงแสงดดกลนพลงงานแสงสงผลใหเกดการเปลยนแปลงของระดบชนอเลกตรอนโดยท�าใหอเลกตรอนเดยวมพลงงานสงขนและออกจากชน
พลงงานสถานะพน(groundstate)ไปยงออรบทลระดบสง(excitedstate)ตามระดบพลงงานทไดรบซงโมเลกลทมการเคลอนทไปอยในระดบชนพลงงานสง
จะไมมความเสถยรจงตองมการปลดปลอยพลงงานและเขามาในชนระดบพลงงานทต�ากวาโดยพลงงานทโมเลกลปลดปลอยจากระดบชนพลงงานกระตนชนทหนง
สระดบชนพลงงานสถานะพนจะท�าใหเกดการปลอยโฟตอน(emissionofphoton)ท�าใหเกดสเปกตรมในชวงฟลออเรสเซนตณคาพลงงานทกระตนทจ�าเพาะ
ของสารแตละชนดถากระบวนปลอยโฟตอนเกดขนในเวลาอนสนใชเวลา10-5วนาทหรอนอยกวาเรยกวาการวาวแสง(Fluorescence)โดยสวนมากการเกด
fluorescenceของสารเปลงแสงจะเกดขนทความยาวคลนทมากกวาการดดกลนแสงท�าใหเกดexcitationและการเลอนไปทความยาวคลนทมากขนนเรยกวา
Strokes shift
Molecular fluorescence and phosphorescenceโมเลกลเปลงแสงไดอยางไร?
สารเปลงแสงบางชนดมอเลกตรอนพลงงานสง(S1)ทสามารถเปลยนไปเปนอเลกตรอนทมระดบพลงงานสงใกลเคยงกนหรอเรยกวาtripletstatesแต
เนองจากการเปลยนสถานะจากtripletstateกลบเขาสสถานะพนใชเวลามากกวา10-5วนาทไปจนถงหลายวนาทท�าใหมแสงเปลงออกมาเปนเวลานานเรยก
กระบวนการนวาการเรองแสง(Phosphorescence)
ภาพแสดงระดบพลงงานของการดดกลนและการแผรงสของfluorescenceและphosphorescence
(ทมา:http://web.uvic.ca/ail/techniques/epi-fluorescence.html)
0 4 RIC KKU NEWSLETTER : ric.kku.ac.thจดหมายขาวศนยเครองมอวจย มหาวทยาลยขอนแกน
หลกการท�างานของเครองFluorescencemicroplatereader
(ทมา:JosephR.Lakowicz,PrinciplesofFluorescenceSpectroscopy,Springer)
รายการ
คาใชจาย
(บาท/ชวโมง)
อตรา 1 อตรา 2
คาวเคราะหดวยเครอง
Fluorescencemicroplatereader50 100
การใหบรการเครอง Fluorescence Microplate Reader
ยหอ Molecular Devices รน SpectraMax M5
อตรา 1 ส�าหรบบคลากรภายในมหาวทยาลยขอนแกน
อตรา 2 ส�าหรบบคลากรภายนอกมหาวทยาลยขอนแกน
นกวจย สามารถตดตอขอใชบรการเครอง Fluorescence Microplate
Reader หรอสอบถามเกยวกบการเตรยมตวอยางไดท คณมงคล กลนศรสข
คณะวทยาศาสตร โทร. 088-338-7511 Email: [email protected]
วเคราะหตวอยางสารเรองแสงในรปของเหลว/สารละลายใน
ปรมาณนอย โดยอาศย microplate เปนภาชนะรองรบสารตวอยาง
ประกอบดวยฟงกชน UV-Visible Absorbance (ABS), Fluorescence
Intensity (FI), Time-Resolved Fluorescence (TRF), Fluorescence
Polarization (FP) และ Glow Luminescence (Lumi)ตวอยางการประยกตใชในงานวจยทางดานชวเคม และชววทยาโมเลกล
•ใชในการหาปรมาณและความบรสทธของชวโมเลกลเชนDNARNA
และprotein
•ELISAs/enzymekinetics•Reportergeneassays
•Cellmigrationassays •Live/Deadviability/cytotoxicityassays
ทางดานเภสชวทยา
• ใชในการวเคราะหยา และผลตภณฑธรรมชาต เชน วตามน
alkaloids,porphyrins,steroidsflavanoidsและmetabolites
•Drugdissolutionprofiles
ทางดานสงแวดลอม
ใชในการหาหาปรมาณสารอนทรยและสารอนนทรยจากตวอยางทมา
จากสงแวดลอม
สารประกอบ Fluorescence สารประกอบทให Fluorescence สวนใหญประกอบดวย aromatic
rings ยกตวอยางเชน quinine fluorescine และ rhodamine B เปนตน
นอกจากนในธรรมชาตยงพบโมเลกลทมคณสมบตของ fluorescence
อกหลายชนด โดยโมเลกลทเปนทรจกกนมาก คอ โปรตนเรองแสงสเขยว
(Green fluorescence protein, GFP) ซงคนพบครงแรกจากแมงกะพรน
(Aequorea Victoria) โดยนกวทยาศาสตรชาวญปน มการประยกตใช GFP
กนอยางแพรหลายในการศกษาการแสดงออกของยน
หลกการท�างานของเครอง Fluorescence microplate reader เครองFluorescencespectrometerมแหลงก�าเนดแสง(Flashlamp)
ทใชกนโดยทวไปไดแกmercurylampxenonlampและlaserซงเมอผานรงสไป
ยงตวอยางเรมแรกรงสจะผานตวแยกแสงตกกระทบ(excitationmonochromator)
ท�าหนาทสงผานรงสทจะท�าใหเกดexcitationไปตกกระทบกบตวอยางแตแยก
emittedradiationทมความยาวคลนเทากบฟลออเรสเซนซออกไปfluorescence
radiationจะเปลงออกจากตวอยางทกทศทางจากนนemittedradiation
จะเขาไปยงตวแยกแสงปลอยออก(emissionmonochromator)ซงมทงชนดท
เปนตวกรองแสง(lightfilter)และเกรตตง(grating)มหนาทตดแสงรบกวนตางๆ
และใหเฉพาะความยาวคลนทตองการวดผานไปสตววดแสง (photoelectric
detector) โดยทวไปตววดแสงทใชกนมากคอphotomultiplier (PMT)
ซงสามารถขยายสญญาณfluorescenceไดด ในการรายงานผลจะแสดง
คาความเขมของแสงออกมาในหนวยตางๆเชน%T (transmittance)RFU
(relativefluorescenceunits)และRLU(relativeluminescenceunits)
หรอวดออกมาในหนวยความเขมขนไดโดยเครองมอทมระบบค�านวณผลอตโนมต
จากโปรแกรมคอมพวเตอร
C O N F I G U R A T I O N
High Throughput OptionThe BD FACS Loader and the BD High Throughput Sampler are available for the special order BD FACSCanto II system to meet the needs of high throughput research applications.
13Flow cytometer
ผเขยนบทความ : ดร.พชราภรณ ทพยวฒน1, ดร.อมรรตน จ�าเนยรทรง1, นายวสฐศกด โภคสวสด2, และนางสาวศภจรา ศรจางวาง3
ต�าแหนง : 1อาจารยคณะเทคนคการแพทยมหาวทยาลยขอนแกน 2นกเทคนคการแพทยคณะเทคนคการแพทยมหาวทยาลยขอนแกน 3นกวทยาศาสตรคณะแพทยศาสตรมหาวทยาลยขอนแกน
e-mail :[email protected], [email protected],[email protected],[email protected]
lowcytometerเปนเครองมอเพอการวเคราะหลกษณะเซลลในระดบแตละเซลลหรอแตละอนภาค(particle)ดวยหลกการflowcytometryซงเทคนคถกพฒนาขน
ตงแตทศวรรษ1970และกลายเปนเครองมอส�าคญในการตรวจวเคราะหเซลลอนภาคจงถกน�ามาประยกตใชทงดานชววทยางานวจยเกยวกบพชและสตวงานวจย
ทางการแพทยและคลนกเปนตนปจจบนมบทความตพมพกวา200,000บทความทมการอางถงการใชเครองมอนดวยหลกการของเครองมอเปนการวเคราะห
เซลลหรออนภาคการกระตนเซลลดวยแสงเลเซอรทใหพลงงานในชวงคลนทจ�าเพาะ (excitation)และตรวจวดความยาวคลนแสงทถกปลดปลอยออกมา (emission)
จากสารชบงเชนสารเรองแสง(fluorescence)หรอการท�าปฏกรยาcytochemistryโดยอาศยความจ�าเพาะระหวางโมเลกลทสนใจกบเทคโนโลยmonoclonalและpolyclonal
antibody(specificmarker)ทตดฉลากกบสารเรองแสงดงทกลาวนอกจากนการหกเหหรอการกระเจงของแสงยงสามารถบอกขนาดและปรมาณขององคประกอบภายใน
ของเซลลหรออนภาคไดโดยในการตรวจวดตวอยางจ�าเปนจะตองเตรยมเซลลหรออนภาคในลกษณะแขวนลอยในสารละลาย(suspension)ในกระบวนการตรวจวดเซลล
หรออนภาคจะถกผลกใหไหลผานทอกรวยขนาดเลกในลกษณะการเรยงตวเดยวๆดวยsheathfluidหรอsheathstreamทอตราความเรว5,000-30,000เซลล/วนาท
ผานล�าแสงเลเซอรในบรเวณsensingzoneซงในแตละเซลลเมอกระทบล�าแสงจะท�าใหเกดการหกเหและกระจายของแสง (scatter) โดยแสงทมการหกเหเพยงเลกนอย
(นอยกวา5องศา) เรยกวา forwardscatter (FSC)สามารถบงบอกขนาดของเซลลไดสวนแสงทหกเหมากออกดานขางท90องศาเรยกวาsidescatter (SSC)
สามารถแสดงคณสมบตองคประกอบภายในเซลล(granularity)และmembraneroughnessทเรยกรวมวาcellcomplexityการหกเหของแสงและพลงงานทปลดปลอย
ของสารตดฉลากทมความยาวคลนจ�าเพาะแตกตางกนตามสารเรองแสงทเลอกใชจะผานเลนสและฟลเตอรไปยงตวรบphotomultipliertubeซงจะสามารถแยก
ความยาวคลนแสงเปลยนเปนสญญาณดจตอลประมวลผลเพอแสดงและแปลผลท�าใหสามารถแยกลกษณะความแตกตางของแตละเซลลทสนใจออกจากเซลลอนๆ
บนหนาจอคอมพวเตอรไดนอกจากนflowcytometerในบางเครองยงสามารถใชแยกเซลลทสนใจเพอน�ามาศกษาตอโดยทเซลลยงมชวตอยการแยกเซลลลกษณะน
ท�าไดโดยการปรบประจบวกลบตามการปลอยพลงงานแสงของเซลลดวยสนามแมเหลกไฟฟาfluorescence–activatedcellsorting(FACS)เปนเครองทมชอเรยกวา
fluorescence–activatedcellsorter(FACS)
F
0 6 RIC KKU NEWSLETTER : ric.kku.ac.thจดหมายขาวศนยเครองมอวจย มหาวทยาลยขอนแกน
C O N F I G U R A T I O N
High Throughput OptionThe BD FACS Loader and the BD High Throughput Sampler are available for the special order BD FACSCanto II system to meet the needs of high throughput research applications.
13
การเตรยมตวอยางเพอการตรวจวด จากหลกการตรวจวดทสามารถท�าไดหลายสพรอมกนจงมโอกาสทสเหลา
นใหความยาวคลนทซอนทบกน(spillover)อาจเกดการแปลผลผดพลาดดงนน
เพอความแมนย�าและถกตองในการตรวจวเคราะหควรปฏบตตามขนตอนดงน 1.การเตรยมเซลลเพอการตรวจวด เซลลหรออนภาคเดยวจ�าตองแขวนลอยอยในสารละลายเชนสารละลายฟอสเฟตบฟเฟอร 2.ในการตรวจวเคราะหเรมตนควรประกอบดวยเซลลหรออนภาคทไมถกยอมดวยcytochemistryหรอmonoclonalantibodyทตดฉลากกบสารเรองแสง (unstaining) เพอน�ามาวเคราะหจดตดของกลมเซลลถอเปนnegativecontrolส�าหรบการปรบคาของเครองหรออาจท�าโดยการใชหลกการยอมfluorescenceminusone(FMO)ทจะชวยแปลผลวาเซลลเปาหมายยอมตดหรอไมและในกรณยอมตดสจะสามารถแปลผลวาสทตดนนจ�าเพาะตอspecific markerหรอไมหากตองการยอมหลากหลายสทมความยาวคลนใกลเคยงกน ใหเตรยมเปนการไมยอมสหรอmarkerทสนใจกบmarkerอนๆเชนหากตองการยอมเซลลดวยส6สและตดสนใจวาเซลลใดใหสfluoresceinisothiocyanateconjugate(FITC)เปนบวกท�าไดโดยการยอมFMOคอยอมสอนๆยกเวนสFITCเปนการชวยใหเลอกกลมเปาหมายไดถกตองมากขนและลดความผดพลาดจากการ gatingสอนๆทมความยาวคลนครอมกนมาตอชวงความยาวคลนของFITCได และควรท�าFMOทละสจนครบชวงความยาวคลนครอมกนหรอทเรยกวาspillover จะถกแกไขดวยกระบวนการทเรยกวาcompensationนอกจากนดวยบางโปรแกรมของเครองบางรนสามารถใชการปรบcompensationแบบอตโนมตดวยการเตรยมเซลลทยอมสแบบสเดยวsinglestainingของแตละสกบเซลลและวเคราะหรวมกบเซลลทเปนunstaining 3.ในบางการศกษาควรใชisotypecontrolในการเลอกgatingไดโดย isotypecontrolเปนmonoclonalหรอpolyclonalantibodyทไมจ�าเพาะกบ markerแตเปนแอนตบอดในisotypeเดยวกนกบแอนตบอดทเราใชยอมและตดฉลากดวยสfluorochromeชนดเดยวกนซงisotypecontrolจะชวยบอกbackgroundของสชนดนนซงเซลลทอยในชวงเดยวกนกบisotypecontrolคอเซลลทใหผลลบสวนเซลลชวงอนจะเปนเซลลทใหผลบวก 4.การเลอกสใหเหมาะกบปรมาณmarkerทสนใจควรมหลกการในการพจารณาเบองตนคอเลอกชนดสfluorochromeทมความเขมสงในการจบกบmonoclonalantibody ทจ�าเพาะตอmarker ทพบนอยและเลอกชนดส fluorochromeทมความเขมนอยในการจบกบmonoclonalantibodyทจ�าเพาะตอmarkerทพบมากกวาโดยการพจารณาfluorochromestainingindex 5.ในการตรวจวดmarkerทมปรมาณนอยหรอเปนกลมเซลลทพบยาก ควรเตรยมตวอยางเซลลมาในปรมาณมาก เพอใหเพยงพอตอการวเคราะห กลมประชากรซงการตรวจวดจ�านวนประชากรของตวอยางในปรมาณมากอาจมากถง100,000 -1,000,000ประชากร (eventnumber)ท�าใหคาสมประสทธการแปรปรวน(coefficientofvariation;CV)มคาต�าและการ
ตรวจวดถกตองแมนย�าขน
การประยกตใชงาน Flowcytometerไดถกน�ามาประยกตใชงานอยางหลากหลายเปนวงกวางทงการประยกตใชทางคลนก งานวจยทางดานการแพทยชววทยา จลชววทยาการวจยพชและการวจยสตว เปนตนการประยกตใชงานไดหลากหลายนน เนองจากหลกการของเทคนคเปนการใชเทคโนโลยของการผลตspecificantibodyทตดฉลากกบสfluorochromeหรอการเกดปฏกรยาของcytochemistryตวอยางการประยกตใชงานไดแก •การหาประชากรกลมยอยของเมดเลอดทงเมดเลอดขาวและเมดเลอดแดงดวยการยอมโมเลกลบนผวเซลล (surfacemarker)ดวยmonoclonalantibodyทตดฉลากกบสfluorochrome •การศกษาวงจรชวตของเซลลโดยการศกษาวงจรDNA(cellcycle) •การวดการแบงตวของเซลล(cellproliferation) •การศกษาการมชวตและการตายของเซลล(celldead) •การศกษาองคประกอบภายในเซลล(intracellulartargetstaining)เชนไซโตไคน •การศกษาการท�างานของเซลลและการเปลยนแปลงภายในเซลล (physiologicresponseandkineticassays)เชนการศกษาการเกดoxidativeburstและphagocytosisของกลมเซลลฟาโกไซต •การวดไซโตไคนทหลงออกมานอกเซลลดวยmultiplexbeadassay •การศกษาเชอจลนทรยเชนเชอราหรอแบคทเรยโดยการยอมสผนงเซลลหรอการยอมดDNA •การวจยทางmolecularbiologyเชนการตรวจหาsinglenucleotidepolymorphism(SNP)เพอหาความหลากหลายของalleleหมเลอดตางๆของเมดเลอดแดงดวยmicroarraybeadทตดฉลากกบสfluorochrome
อตรา1ส�าหรบบคลากรภายในมหาวทยาลยขอนแกน
อตรา2ส�าหรบบคลากรภายนอกมหาวทยาลยขอนแกน
อตรา3ส�าหรบภาคเอกชน
นกวจยสามารถตดตอขอรบค�าปรกษาหรอสอบถามขอมลเพมเตมไดท
นายวสฐศกดโภคสวสด,ดร.พชราภรณทพยวฒนและดร.อมรรตนจ�าเนยรทรง
คณะเทคนคการแพทยมหาวทยาลยขอนแกนโทร083-418-8410,085-011-
3758และ089-710-8930,นางสาวศภจราศรจางวางคณะแพทยศาสตร
มหาวทยาลยขอนแกนโทร087-086-2774
รายการ
คาใชจาย
(บาท/ชวโมง)
อตรา 1 อตรา 2 อตรา 3
คาตรวจวเคราะห 400 400 500
อตราคาบรการตรวจวเคราะหดวยเครอง Flow cytometer ยหอ BD
รน BD FACSCantoTM II
0 7ric.kku.ac.th : RIC KKU NEWSLETTERจดหมายขาวศนยเครองมอวจย มหาวทยาลยขอนแกน
RIC KKU
เขารวมงานประชมวชาการวจยนานาชาต
50 ป มหาวทยาลยขอนแกน
มหาวทยาลยขอนแกนจดงานประชมวชาการวจยนานาชาต International
Conference on “Research for Social Devotion” in Commemoration of the
50thAnniversaryofKhonKaenUniversityเนองในโอกาสครบรอบ50ปการกอตง
มหาวทยาลยเพอเผยแพรความรทางดานการวจยและนวตกรรมของนกวจยทกระดบโดยการ
ประมวลจดกลมผลงานวจยตามสาขาหลกไดแกวทยาศาสตรสขภาพวทยาศาสตรกายภาพ
มนษยศาสตรและสงคมศาสตรศลปกรรมศาสตรและตามประเดนการวจยทงการวจยพนฐาน
การวจยประยกตการวจยชมชนนวตกรรมการถายทอดเทคโนโลย สทธบตรและลขสทธ
พรอมกบการสรางเครอขายความรวมมอทางดานวชาการและการวจยในภาคของภาครฐ
ในชมชนและเอกชนเปดโอกาสใหนกวจยจากมหาวทยาลยทงในและตางประเทศรวมทงศษยเกา
ไดมาน�าเสนอผลงานวจยทท�าขนและมการแลกเปลยนความรซงกนและกนเพอประโยชน
ทงในระดบภาคตะวนออกเฉยงเหนอระดบประเทศและนานาชาตในระหวางวนท22-23
มกราคม2558ณอาคารพจนสารสนอาคาร25ปและอาคารวทยาลยปกครองทองถน
พธเปดงานจดขนเมอวนท22มกราคม2558เวลา8.30น.ณอาคารพจนสารสนโดยได
รบเกยรตจากดร.พเชฐดรงคเวโรจนรฐมนตรวาการกระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย
เปนประธานกลาวเปดงานและบรรยายพเศษพรอมดวยนายก�าธรถาวรสถตยผวาราชการ
จงหวดขอนแกนรศ.ดร.กตตชยไตรรตนศรชยอธการบดมหาวทยาลยขอนแกนเปนผกลาว
รายงานโดยมผทรงคณวฒคณะผบรหารคณาจารยนกวจยทงคนไทยและตางประเทศ
บคลากรนกศกษาและผทสนใจเขารวมงานเปนจ�านวนมาก
นอกจากน ในภายงานยงมการออกบธนทรรศการของศนยเครองมอวจย
มหาวทยาลยขอนแกนซงเปนหนวยงานทรวบรวมเครองมอวทยาศาสตรขนสงประกอบดวย
เครองมอวจยทอยภายใตการดแลของคณะวชา8หนวยงานเปนผรบผดชอบใหบรการทงน
เพอสงเสรมงานวจยของคณาจารยและนกศกษาเออใหเกดงานวจยทมคณภาพสามารถ
ผลตผลงานวจยตพมพระดบนานาชาตตลอดจนน�าความรสการพฒนาประเทศ
ขาวกจกรรม
ทมา:ขาวมข.(www.kku.ac.th)