Rezimana Inglizî

72
0 Husein Muhammed Rêzimana inglîzî Husein Muhammed RÊZIMANA INGLÎZÎ Bi zimanê kurdî ENGLISH GRAMMAR IN KURDISH 2013 – 2014

description

Rezimana Inglizî

Transcript of Rezimana Inglizî

  • 0Husein Muhammed Rzimana inglz

    Husein Muhammed

    RZIMANA INGLZBi ziman kurdENGLISH GRAMMAR IN KURDISH

    2013 2014

  • 1Husein Muhammed Rzimana inglz

    Naverok

    PGOTIN .................................................................................................................................................... 3

    HOW TO READ KURDISH? ............................................................................................................................ 5

    ALFABE DENGNAS ................................................................................................................................... 7

    KONSONANT ............................................................................................................................................ 8

    VOKAL.....................................................................................................................................................10

    NAVDR ......................................................................................................................................................12

    PIRTIKN DIYAR NEDIYARIY ...............................................................................................................12

    PIRHEJMAR ............................................................................................................................................13

    XWEDT ..................................................................................................................................................16

    HEJMAR ..................................................................................................................................................17

    Hejmarn rz .....................................................................................................................................19

    Parjimar ..............................................................................................................................................21

    Hesabkirin ...........................................................................................................................................21

    RENGDR ....................................................................................................................................................22

    RENGDRN GIRING ...............................................................................................................................23

    RENG ......................................................................................................................................................26

    BERHEVDAN ............................................................................................................................................27

    Pn pan ...........................................................................................................................................29

    CNAV .........................................................................................................................................................30

    Desteya kirde ..........................................................................................................................................30

    Desteya berkar .......................................................................................................................................31

    Desteya xwedtiy ya girday .................................................................................................................31

    Desteya xwedtiy ya serbixwe................................................................................................................33

    Cnavn refleksv (xwegr) ......................................................................................................................34

    Cnavn hev (resprokal) .........................................................................................................................34

    CNAV HOKERN PIRSYARK .................................................................................................................36

    CNAV HOKERN TKILIY ....................................................................................................................38

    HIN CNAV DIYARKERN DIN YN GIRING .............................................................................................39

    Hin cnavn din j.....................................................................................................................................42

    DAEK ........................................................................................................................................................43

    LKER .........................................................................................................................................................45

    DEMA NIHA ............................................................................................................................................45

  • 2Husein Muhammed Rzimana inglz

    LKERN GIRING .....................................................................................................................................46

    Lkera to be [tu b] (bn) .................................................................................................................50

    WEZFEYN LKERA DO, DONT ........................................................................................................52

    Lkern alkar yn rawey ....................................................................................................................53

    Neyniya lkern alkar yn rawey ......................................................................................................54

    Lkera to have [tu hev] (hebn, xwed bn) .....................................................................................54

    Dema bor ya sade ..................................................................................................................................56

    Hin lkern awarte di dema bor ya sade de ........................................................................................58

    Dema bor ya ddar ................................................................................................................................60

    Hin lkern awarte di dema bor ya ddar de ......................................................................................62

    Dema bor ya dr ....................................................................................................................................64

    Dema niha ya berdest .........................................................................................................................64

    Dema bt ya berdest ...............................................................................................................................65

    PASV ......................................................................................................................................................66

    DEM ...........................................................................................................................................................67

    SAL .........................................................................................................................................................67

    DEMSAL ..................................................................................................................................................67

    MEH........................................................................................................................................................68

    HEFTE .....................................................................................................................................................68

    EV ROJ ...............................................................................................................................................69

    SAET .......................................................................................................................................................70

    XWARINN ROJ .....................................................................................................................................71

  • 3Husein Muhammed Rzimana inglz

    PGOTIN

    Ziman inglz roj bi roj zdetir dibe ziman serek y hem dinyay. Her gava ku du qisekernzimann cuda bn ba hev, heke yek ji wan ziman y din nizane, bi ihtimaleka gelek mezin ewherdu d bi alkariya ziman inglz danstandin bikin.

    Kurd j ji her dem zdetir niha hewcey hnbn zanna ziman inglz ne. L mixabin heta niha tikitbek li ser rzimana inglz bi kurmanc peyda nabe. Ya rasttir, niha rzimana ti zimanek din jibil ziman kurd bi xwe bi kurmanc ne berdest e.

    Kurd heta niha near bn ku bi rya zimanek dagirker (ereb, faris yan tirk) dest bi hnbna inglzbikin. Tesreka neba ya van zimanan li ser frbna inglz j li kurdan dibe: kurd ba hn inglznabin ji ber ku di ereb tirk de gelek ji dengn inglz nnin. Di inglz de dengn hevber , , , g,j, o, p, v yn kurd hene l ew di ereb de nnin. Di tirk de j , w li dawiya peyvan j b, c, d, g nnin kudi inglz de peyda dibe. L ev deng teqrben dengn din j yn inglz di kurd de hene dengkirinapeyvn kurd li gor dengnasiya kurd hsantir e. Wek din j rzimana inglz ji ereb tirk zdetir diibe yakurd. Kurd inglz ji eyn binemala zimanan anku ji zimann hindewrop ne l ereb tirk ne ji wbinemal ne.

    Ev kitb bingehn rzimana inglz bi kurdiya kurmanc dide nasn. Ji ber ku ev yekem rzimanainglz ya bi kurmanc ye, ew bo hnbern destpker hatiye nivsn: ne hewce ye ku mirov boxwandin feydekirina ji v kitb ber niha ti inglz bizane. L ev pirtk hewl dide ku hem qeyd bendn bingehn yn rzimana inglz pk xwandevann xwe bike. Loma kesn ku ji ber vehinek inglz dizanin j dikarin j mifadar bibin.

    Kitb ne ten bi kurmanc hatiye nivsn l ew bi taybet j li gor hewcedariya kurdaxivan hatiyeamadekirin. Inglz ne zimanek fonetk e anku her herf herdem ne wek hev t xwandin. Lomaaway xwandina peyvan j li ber wan li gor alfabeya kurd hatiye diyarkirin daku kurdzan bikarinwan peyvan rast bixwnin. Bo nimne, peyva inglz ya bi maneya rast ya kurd wek right tnivsn l wek rayt t gotin. Loma di nimneyan de ew wiha hatiye diyarkirin: right [rayt]: rastku ji ep ve ya yekem away nivsna peyv ye, ya duyem wey gotina w ye ya syem jwateya w peyv ye.

    Gelek caran away gotina peyvan bi alfabeya fonetk ya navnetewey IPA t nivsn. L di vrzimannameya destpk de me bi zanet li cih IPAy alfabeya kurd bo diyarkirina awayxwandina peyvn inglz bijartiye. Sebeb v ew e ku piraniya kurdn destpkern ziman inglzIPAy yan qet nas nakin yan j xwandina w li ber wan giran as ye. Heke mirov bixwaze, dikareaway gotina peyvn inglz bi IPAy di gelek ferheng rzimannameyn din yn inglz de bibne.

    Ev rziman bi taybet bo kurdxwnan hatiye hazirkirin daku ew hn inglz bibin. L dirzimannameya me de gelek nimne hene ku bi inglz kurd ne. Inglzaxiv j dikarin sd ji wan

  • 4Husein Muhammed Rzimana inglz

    wergirin bi wan nimneyan piek fr kurmanc bibin. Bo hsankirina xwandina peyvn kurd boinglzzimanan, away xwandina herfn kurd bo inglzzimanan bi lsteya li jr hatiye diyarkirin.

    Me herwiha peyvn rziman bi inglz j dane. Hv heye ku pit hnbn bingehn rzimana inglz,xwandevan d bikarin bi alkariya wan peyvn rziman li ser wan babetan di nav kitb berhemnrziman yn inglz de j li gor pwstiyn xwe li wan mijaran bigerin peyda bikin.

    Demek kurt pit v rzimannamey, ferhengeka inglz-kurd ya bi 1000 peyvn her zde li kar yninglz li gel wergern wan yn kurd t bt belavkirin. Li gel her serpeyv (headword) d bi kmyek hevoka nimne j hebe.

    Husein Muhammed

    Helsinki, zivistan 2013/2014

  • 5Husein Muhammed Rzimana inglz

    HOWTOREADKURDISH?

    This book introduces the basics of English grammar in the Kurdish language (Northern or Kurmanjidialect). The main target audience is Kurds who wish to learn English.

    However, the book includes plenty of examples in both English and Kurdish. Therefore, they mightbe of at least some help for English-speakers who want to learn Kurdish.

    Kurdish alphabet is quite phonetical: words are pronounced pretty much the way they are written,apart from some exceptions; there is a one-to-one correspondence between a letter and a sound.For instance, a is always pronounced in a similar way (as English a in father), contrary toEnglish (e.g. in words like bath, father, tame)

    To better help English-speakers to read correctly Kurdish words and phrases included in thisgrammar, we provide a list on how Kurdish letters are pronounced. The pronounciation is slightlysimplified.

    , K, P and T are typically unaspirated. Word-initially they are sometimes aspirated, especially inloanwords.

    Kurdish alphabet Like English

    Aa AinfatherBb BinbigCc JinJohn CHinCHurch(aspirated)orCHin

    churCH(unaspirated)Dd DindryEe Ainhat EAinheadFf FinfarGg GingameH HinhaveIi IinbigIi EEinseeJj SintreasureorFrench

    JinjourKk Kinkey(aspirated)or

    sky(unaspirated)Ll Linless

  • 6Husein Muhammed Rzimana inglz

    Mm MinmakeNn NinnapOo OinboringPp PinPaper(aspirated)

    orPinpaPer(unaspirated)Qq Kincanbutfurtherbackinthethroat,ArabicRr Rinright(word-initiallymoretrilled/rolled)Ss Sinsea SHinsharpTt Tastake(aspirated)or

    star(unaspirated)Uu Uinput OOinfoodV VinveryWw WinwaitXx CHinScotichlochor

    GermanachtYy YinyesZz Zinzero

  • 7Husein Muhammed Rzimana inglz

    ALFABEDENGNASHemherfninglzdikurddejheneldiinglzdeherfnkurdynbikumik(,,)ynbipncik(,)nnin1.Lhelbethemherfninglzkurdwekhevnaynxwandin.

    Herf Nav herf Deng(n) herf

    Aa ey e,ey,a,oBb b bCc s k,sDd d dEe ,Ff f fGg c g,cH hIi ay i,ayJj cey cKk key kLl l,Mm m mNn n nOo ow o,owPp p pQq ky kRr ar rSs s s,zTt t tUu y u,yu,Vv v vWw dabi-y wXx ks ks,sYy way wZz z,zd z

    Rzimanainglzbiawayekgitgeleksadeye.Lmijarajihemyanzehmettirnakokiyadinavberaherfandengandeye:eynherdipeyvncudadedikarebiawaynjihevcudab1 Di hin peyvn biyan de (bi taybet yn ji frens) carinan hin herfn din j tn bikarann ku di bingeh alfabeya inglzde nnin, bo nimne di peyva caf (qehwexane) de.

  • 8Husein Muhammed Rzimana inglz

    xwandinhincaranjhinpeyvmit/bdenginankuqetnaynxwandin(bonimneelidawiyapeyv).Sebebekvneliheviyewekuaxiftinainglzdidrokdegelekguheriyelnivsnainglzzdetirwekbermaye.Sebebekdinjygiringewekuinglzlideverncudaynchanbiawayekgitwekhevtnivsnlbiawaynjihevcudataxiftin.Dirastiydetiqeydbendnmitleqnninkumirovbikarediyarbikekafilanherfawatxwandin:mirovendqeydanrzbikej,dsahinpeyvninglzdhebinkuneligorwanqeydanin.Ldsajhinqeydhenekudikarinalkariyaxwandevananbikinkupiraniyapeyvanrastbixwnin.Lomagavaemlijrdinivsinkufilanherfbibvanawaytxwandin,divwisaneyfehmkirinkuherdemwisatxwandinlbipiranwisatxwandin.

    KONSONANTEmpjikonsonantan(herfnbdeng,consonants)destpbikinjiberkudengwanjidengnvokalan(herfnbideng,vowels)kmtirligorpeyvandiguherin.Konsonantninglzevin:b,c,d,f,g,h,j,k,l,m,n,p,q,r,s,t,v,w,x,z.Ynv-konsonante:carinankonsonante,carinanjvokolae(lijrtirbinre).B,D,F,H,M,N,V,W,Zwekhevbernxweynkurdtnxwandin:- big[big]:mezin- dark[dark]:tar- far[far]:dr- horse[hors]:hesp- member[mmbir]:endam,uz- name[neym]:nav- very[vr]:gelek,pirr,zehf- way[wey]:rJwekC-yakurdtxwandin:job[cob]=kar,kargeh.Rwekkurdtxwandinlnermtirelidawiyapeyvhema-hemamit/bdengeankunaygotin.LwekL-yakurdyazirav(wekdipeyvalv)tgotin:lip[lip]:lv.LhincaranjLwekL-yaqelewyadipeyvnsilav,welatdetbilvkirin.EmdivrzimandedengL-yaqelewbiherfa[]binivsin:apple[epi]:sv.K,P,Twekhevbernxweynkurdynbihilmankureqtnxwandin.Wekdipeyvnkar,perde,temamde,newekdipeyvnkirin,pnc,tede.- king[king]:paa,melik,qral

  • 9Husein Muhammed Rzimana inglz

    - party[part]:parthizb;ah,cejn- tea[t]:ay

    SwekS-yakurdtgotin:say[sey]:gotin.LlinavdawiyapeyvgelekcaranwekZtbilvkirin:rise[rayz]:rabn,bilindbn,hilketin,hilkin.GbipiranwekG-yakurdtgotinlcarinanliberE,IyanYwekC-yakurdtxwandin:give[giv]:danlGermany[crmin]:Elmanya.CbipiranwekK-yakurdtgotinllibereiwekS-yakurdtgotin:can[ken]:karn,iyanlcinema[sinm]:snema.QwekK-yakurdtxwandin.DitransrbsiyonanavpeyvnrojhilatdeewlicihQ-yakurdtbikarann:Quran.XwekKStxwandin.LidestpkapeyvewwekdengStgotin.Yliberyanpitvokalek(a,e,i,o,u)wekY-yakurdtgotin.Egerewbikevepitkonsonantek,ewwekyakurdyanjayyakurdtxwandin:- ready[rd]:hazir,amade- by[bay]:bi.Gelekcarandengekbicotekherfantdiyarkirin.Cotherfngberbelavynkonsonantevin:CHwek-yakurdtxwandin:change[eync]:guhernyanguherandin.SHligelhevwek-yakurdtnxwandin:she[]:ew(jin)PHwekFtxwandin:philosophy[filosof]:flosof,felsefe.THwekZ-yafis(zalyaereb)bialfabeyafonetkyanavneteweyankuIPA[]yanjwekS-yafis(sayaereb)biIPA[] txwandin.EmjdwekIPAyS-yafisbi[] Z-ya fis j bi [] diyar bikin. Heke mirov nizane ka ew awa tn gotin, mirov dikare wan herdem wekT bixwne:- they[ey]:ew(pirhejmar)- three[r]:sGavakuKNlidestpkapeyvbin,tenNtxwandin:knife[nayf]:kr.HekeWRlidestpkapeyvbin,tenRtbilvkirin:wrong[rong]:xelet.DemakuWHlidestpkapeyvbin,carinantenWtgotin(what[wat]:i)hincaranjtenH(who[h]:k).

  • 10Husein Muhammed Rzimana inglz

    GHlidawiyapeyvwekFtxwandin(enough[naf]:bes)lcarinanjbdenge(though[uw]:tevku,digelku).Ditransrbsiyona(tpguhziya)navpeyvnrojhilatdeewlicihxeynanku-/-ytnivsn(Baghdad,Afghanistan:Bexda,Efxanistan).-IGHTbigitwek-ayttgotin(fight[fayt]:err;might[mayt]:dibeku;right[rayt]:rast).Lawarte:eight[yt]:het;weight[wyt]:giran,wezn.KHditransrbsiyona(tpguhziya)navpeyvnrojhilatdelicihX-yakurdtbikarann:Khalid(Xalid).

    VOKALVokalninglzevin:a,e,i,o,u.Yjcarinanvokalelhincaranjkonsonante.Mixabintijivokalninglzherdembieyndengnayngotin.Lijremhinqeydngelekgitdiyarbikin.Yabaewekuxwandevandikarindiferhengnbikrhatyninglzdeawaygotinaherpeyvliberawaywynivskbibnin.Abipiranwekeyakurdtxwandin:man[men]:mr,zelam.Carinanjwekayakurdtgotin:father[faer]: bab, bav.HekepitA-ykonsonantekhebepitwkonsonantjehebe,hingawekey(same[seym]:eyn,heman)yanjwek(care[kr]:xwemxwer,sexbr)tgotin.aibipiranwektxwandin(hair[hr]:m,pir,porr).awwekoyanowynkurdtgotin:saw[so]:dt.LiberduL-yan(ll)awekotbilvkirin:ball[bo]:gog,hol,top,tepk;small[smo]:bik;mall[mo]:firogeh,bazar.Ebipiranwekyakurdlkurttirtgotin.Emdivrzimande-yakurtwekbinivsin:her[hr]:w.HekepitE-ykonsonantekhebepitwkonsonantjehebe,hingE-yayekembipiranwekyakurddirjtgotin:here[hr]:vir,vder.eawekyanjynkurdtnbilvkirin:hear[hr]:bihstin,guhlbn;bear[br]:hir.Dueligelhev(ee)wekyakurdtnxwandin:beer[br]:bra.Ibipiranwekiyakurdyanjpiekdirjtir(ljiyakurdkurttir)tgotin:big[big]:mezin.HekeewtenpiekjiIyakurddirjtirbe,emwwekIbinivsin.LhekebizelaljiIyakurddirjtirljiyakurdkurttirbe(wekiyatirk),emwwek(dunuqteliseri)binivsin:(twenty[twnt]:bst).HekepitI-ykonsonantekhebepitwkonsonantjehebe,hingIwekayyakurdtxwandin:time[taym]:dem,wext,ax,kat.Iwekpeyvekaserbixwebimaneyaezjwekaytbilvkirin.Oligorpeyvanweko,owyanatgotin:so[so]:wisa.DuO(oo)bihevrebipiranwekuyanjyakurdtngotin:book[buk]:kitb,pirtklfood[fd]:zad,xwarin.

  • 11Husein Muhammed Rzimana inglz

    UhincaranwekU-yakurdtgotin:put[put]:dann,bicihkirin.Lgelekcaranwekayakurdlpiekkurttirtxwandin.Emva-yakurtdivrzimandewekbinivsin:but[bt]:l,feqet,ema.HekedukonsonantbikevinpeyU,ewdengeknzkiyakurddigire:hurt[hirt]=nyanandin.

    Ylidyekyanendkonsonantanwekyanjaytgotin:merry[mr]:bico,bikeyf,xwelby[bay]:bi.HekeYbikevepyanpavokalek,ewwekY-yakurdtxwandin.

  • 12Husein Muhammed Rzimana inglz

    NAVDRNavdr(nouns)navntitan,deveran,kesanbyeranin:sv,Kurdistan,Ehmed,muzk,baran...Navdrninglzjwekynkurdhejmrbar(countnouns)inyanjnehejmrbar(uncountnouns)in.Ankuhinjdikarinbnhejmartin(jimrbar)hinjnaynhejmartin.Navdrnhejmrbardikarinweknavdrnkurdyekhejmaryanjpirrhejmarbin.Lberevajkurmanc,navdrninglzcins(zayenda)rzimannne.Herwihanavdrnyekhejmartenformekaxwerheye,ewnaynemandin/tewandin.Bonimnehemsvhemjsvbiinglzapplee.

    PIRTIKNDIYARNEDIYARIYNavdrnnediyarynhejmrbardikurddepapirtika-ekyan-yekdigirin:kitb-ek,rojname-yek.Bimaneyawdiinglzdepirtikanediyariy((indefinitearticle)ayananlipnavdrtdannjcudatnivsn:abook(kitbek),anapple(svek).Anwekentxwandin,abipiranweketgotin.Lhekegiranliserabeankumirovbixwazebibjekutitekbitenyekenezdetirin,hingawekeytgotin.Hekenavdrbidengekkonsonantdestpbike,hingatbikarann:aboy(kurek).Lhekenavdrbidengekvokaldestpbike,hingantbikarann:aneye(avek).Yagiringewekupeyvbidengekkonsonantyanvokaltgotin,negiringekaewbikonsonantekyanbivokalektnivsn:carinanpeyvekbikonsonantektnivsnlbivokalektgotincarinanjberevaj.Yamuhimawaygotinye,neawaynivsn:anhour[enawir]jiberkuhourwek[awir]tgotin)auniversity[eyunivrsit]jiberkuuniversitywek[yunivrsit]txwandin.Jibilpirtiknnediyar,diinglzdeherwihapirtikadiyar(definitearticle)the[iyan]jheye.Ewhevber-ekeyasoran,el-yaereb,le,la,lynfrensder,das,dieynalmanye.Ewhingtbikaranndemakumexsedanavdrfilantitdiyare:thechair(ewkursyanfilankurs,neikursiyahebe).Pirtikadiyarhemligelnavdrnyekhejmarhemjynpirhejmarlikare:- Bringthechair,please!(Ka[v/Wfilan]kursiybne!)- Takeawaythechairs,please!(Ka[van/wanfilan]kursiyanbibe!)

  • 13Husein Muhammed Rzimana inglz

    PIRHEJMARDiinglzdeformakom(pirhejmar)biambialkariyaherfasjiformakit(yekhejmar)tkirin:Kit Gotin Kom Wate

    friend[frnd] friends hevalschool[skl] schools xwandingehcar[kar] cars tirimpl,erebehand[hend] hands destpen[pn] pens qelem,pnscomputer[kompytir] computers kompterHekeformayekhejmarbi-ss,-ch,-s,-sh,-xgelekcaranbiobidawb,hingpirhejmarbiherfn-estkirin:Kit Gotin Kom Wate

    class[kes/klas] classes pol,sef,sinifwatch[wo] watches saetwish[wi] wishes hvbus[bs] buses otobsbox[boks] boxes qut,sindoqpotato[piteyto] potatoes petat,kartolGavakuformayekhejmarbikonsonantek+Ybidawdibe,hingYjiformapirhejmartavtinlicihw-iestnivsn:Kit Gotin Kom Wate

    lady[leyd] ladies xanim,hurmetcountry[kantr] countries welatparty[part] parties partLhekeberY-yadawiyapeyvvokalekhebe,hingYwekxwedimnetenSltzdekirin:

  • 14Husein Muhammed Rzimana inglz

    Kit Gotin Kom Wate

    boy[boy] boys kur,kurikdays[dey] days rojplay[pley] plays lstik,yar;ano

    Hekediformayekhejmar,dikteyadawiydeFhebe,ewgelekcarandiformapirhejmardedibeves.

    Kit Gotin Kom Wate

    wife[wayf] wives[wayz] jin(jinakesek)life[layf] lives[layvz] jiyan,ruhknife[nayf] knives

    [nayvz]kr

    leaf[f] leaves[vz] pelg,pel,belg,belim

    Jialiydengnasvebiawaygitsyapirhejmariywekstgotin.Lhekeewlipeyvvokalekyanjliddengnligoralfabeyakurdb,d,g,v,(z-yafis)bin,hingswekztgotin.Hekelipeys,z,,j,,cjbe,hingwek-iztgotin.Formnhinnavdranawartene(irregular):Kit Gotin Kom Wate

    man[men] men[mn] mr,zelam(mirovnnr)

    woman[wumen] women[wimin]

    jin(mirovnm)

    child[ayd] children[idrn]

    zarok

    foot[fut] feet[ft] ptooth[t] teeth[t] qelem,pnsperson[pirsin] people

    [ppi]kes,mirov

    mouse[mawz] mice[meys] mik

  • 15Husein Muhammed Rzimana inglz

    Navdrnawartenetenynlijorlstekirne.Evtenhinnimnene.Pirhejmarnhinpeyvanjwekyekhejmarnwanin:Kit Gotin Kom Wate

    fish[fi] fish massheep[p] sheep pezdeer[dr] deer xezalBerevajkurmanc,diinglzdeformapirhejmarhingjtbikaranndemakudikurmancnenavdrllkeryandiyarkerekekeredikekunavdrpirhejmare: - Kurd_bikurddiaxivin.KurdsspeakKurdish- Heval_bain:Friendsaregood.- Wgelekheval_hene:Hehasmanyfriends.

  • 16Husein Muhammed Rzimana inglz

    XWEDTXwedtdiinglzdebizdekirinapostrofek()herfastkirin:- afriendshouse:malahevalek- Johnswife(jinaJohn)- Rachelshusband(mereRachel)- childrensbooks(kitbnzarokanHekesjixweweknanapirhejmariylidawiyapeyvhebe,hingtenapostrof()lidvwtzdekirin,dS-yekadinlzdenabe:- dogstails(kuriynkikan,kiliknseyan)- bookspages(rpelnpirtkan)- myfathersjob(karbabmin)Xwedtherwihadikarebitheofthejbdiyarkirin- thepagesofthebook(rpelnkitb)- thefirstpageofthebook(yekemrpelkitb)- thepagesofthebooks(rpelnkitban)- apictureofmyfather(wneyekbabmin,wneyekkubabmintdeye)Hincaranjdikurddegotinekbixwedtiytdiyarkirinldiinglzdebidupeyvnlipeyhev.Hingpeyvrziyainglzberyakurdye:- winterclothes(cilnzivistanwinter:zivistan;clothes:cil)- eveningmeal(xwarinavarevening:var;meal=xwarin,cem)

  • 17Husein Muhammed Rzimana inglz

    HEJMARMirovdikarehejmarn(numbers,numeral)inglzliserdubeanparvebike:hejmarnbingehn(cardinalnumbers)hejmarnrz(ordinalnumbers)Jihejmarnbingehnbadiyardibekukurdinglzxizmnhevinherdujieynbinemalazimannhindewropne.Bitaybetbalaxwebidinawaygotinahejmarn2,3,6,9,10.Hejmarnbingehn

    Nivsn Gotin Wate

    1one wn yek2two t du3three r s4four for ar5five fayv pnc6six siks e7seven svin heft8eight yt het9nine nayn neh10ten tn deh 11eleven vin yazde(h)12twelve twv duwazde(h)13thirteen irtn szde(h)14fourteen fortn arde(h)15fifteen fiftn pazde(h)16sixteen sikstn azde(h)17seventeen svintn hevde(h)18eighteen ytn hejde(h)19nineteen nayntn nozde(h) 20twenty twnt bst21twenty-one twnt-wn bst--yek22twenty-two twnt-t bst--du23.twenty-three twnt-

    r bst--s 30thirty irt s,sih

  • 18Husein Muhammed Rzimana inglz

    thirty-one irt-wn s--yek 40forty fort il50fifty fift pnc60sixty sikst st70seventy svint heft80eighty eyt het90ninety naynt not,nod100onehundred wnhndrd sed101onehundredandone wnhndrdendwn sed--yek121onehundredandtwenty-one sed--bst--yek200twohundred dused300threehundred ssed1000onethousand wn

    awzind hezar1011onethousandeleven hezar--yazde106 onemillion wnmiyin milyon109 onebillion biyin milyarWekkurmancj,hejmarnbingehntnbernavdrakuthejmartin.Lberevajkurmanc,navdrhingherdem(jibilheke1be)nanapirhejmariy(-s,-es)digire:- book(kitb)>twobooks(dukitb)- watch(saet,demjimrk)>tenwatches(dehsaet)Dihejmartindemirovbikurmancbo100,10001000000dibjesed,hezar,milyonlbiinglzdibjeonehundred,onethousand,onemillionankuyeksed,yekhezar,yekmilyon(bideberdused,duhezar,dumilyon).Dinavhevokandemirovherwihadikarebibjeathousandankuhezarek.Hemkurmanchemjinglzjibilnavdran,herwihadikarinhejmaranbixwejbitewnin,bitaybethejmarntemamynweksed,hezar,milyon:- hundredofstudents[hndrdovstyudints]:bisedanxwandekar- thousandsofvisitors[awzindzovvizitirz]:bihezaranserdanker/mvanLicihbidehanbipirandozensof[dazins]likare.

  • 19Husein Muhammed Rzimana inglz

    HejmarnrzBihejmarnrzmirovcihkesekyantitekdisirayankurznlipeyhevdediyardike.Dikurddemirovdikarehejmarnrzbigelekawayanke:- yekem,duyem,syem- yekemn,duyemn,syemn- -a/-/-nyek,-a/-/-ndudiwa[n],-a/-/-nsisiya[n](kurmanciyanavend)- -a/-/-tk,ya/y/ytduw,ya/y/ynsiy/s(kurmanciyarojhilat)

    Ligelformnbi-em-emnnavdrdikareberyanpithejmarbe:- yekemcar,carayekem- yekemncar,carayekemnBiformndinrenavdrtendikarepithejmarbe- carayek,hevaldiduwa,welatiyntebeqasisiya- carak,hevalduw,welatiyttebeqasiy/sBiinglzhejmarnrz1.,2.3.evin:Nivsn Gotin Wate

    1first first yekem2second skind duyem3third ird syemJiwanhershejmaranpveyndinbipapirtika-th[]tnkirinNivsn Gotin Wate

    4fourth for arem5fifth fif pncem6sixth siks eem7seventh svin heftem8eighth y hetem9ninth nayn nehem10tenth tn dehem 20twentieth twnt bstem

  • 20Husein Muhammed Rzimana inglz

    21twenty-first twnt-wn bst--yekem22twenty-second twnt-t bst--duyem23.twenty-third twnt-

    r bst--syem24.twenty-foruth twnt-for bstarem 30thirtieth irt siyem,sihem40fortieth fort ilem50fiftieth fift pnciyem 100hundredth hndrd sedem

    Hiyar1) Jiarpvepapirtika-thbigirej,dirastnivsngotinahinhejmarandecudahpeydadibe:o 5five[fayv]>fifth[fif](guhernanivsngotin)o 8eight[yt]>eighth[y](guhernanivsngotin)o 9nine[nayn]>ninth[nayn](tenguhernanivsn)2) Hejmarn11-19bguhernanpapirtika-thdigirin:

    eleventh,twelveth,thirteenth3) Hekehejmarbi-ybidawbn(wektwenty,thirty)dirastnivsndeewdibe-ieth: twentieth,thirtieth.

  • 21Husein Muhammed Rzimana inglz

    ParjimarMebestjiparjimar(fractions)hejmarnnetemamin.Hinnimnejiparjimaranevin:nvanku,ark/arekanku,syekanku1/3(yekjis,pareyekjispareyak),dujipncananku2/5,1nvanku1Diinglzdej,wekkurd,nvarknavnxweyntaybethene:- half[helf]:nv(pirhejmar:halves[helvz])- quarter[kortir/kwortir]:ark,arekWekdparjimarbiformulayaparjimarbihejmaraxweyabingehnhejmaratemamformaxweyarz+-s(hekeparjimarne1be)tnkirin:- one-third(1/3)- two-thirds(2/3)- threefourth(3/4)- three-fifths(3/5)

    HesabkirinDihesabkirindepeyvnbingehndiinglzdeevin:Nivsn nan Gotin Wate

    plus+ ps zde,Oneplustwoequalsthree.1+2=3

    Wnpstkwizr.

    Yekdudibindu.

    minus- maynis kmFiveminusoneequalsfour.51=4

    Fayvmayniswnkwizfor.

    Pnckmyekdibear.

    timesX divayd parvekirin,lkvekirinTwotimesthreeequalssix.

    Ttaymzrkwizsiks.

    Ducaransdibee.

    dividedby/ divayd parvekirin,lkvekirinSixdividedbythreeequalstwo.

    Siksdivaydidbayrkwizt.

    elisyanparvekirdibindu.

  • 22Husein Muhammed Rzimana inglz

    RENGDRRengdrankusifet(adjectives)ewpeyvinkudiyardikinkakesekyantitekawaye:ba,dirj,giran,sor,sar,rengnDikurmancdedikomikapeyvanderengdrbiawayekgitbiizafeyan(papirtikan)binavdranvetngirdan:mal-axwe,reng-sor,dest-npaqij,mal-ek-amezin,dar-ek-str,kitb-nerzan.Ankudikurmancdepeyvrziyadivrewdewihaye:4) navdr+(pirtikanediyariy-ek/-yek)+izafe(-a/-/-n)+rengdr(nimne:mal-ek-amezinyanligorhindevokanmal-ek-emezin)Diinglzderengdryekser(drekt)tnbernavdran.Hekepirtikndiyarkirinyanhejmaryancnavjligelhebin,peyrzwihaye:5) pirtik/hejmar/cnav+rengdr+navdr.Nedikurmancdejdiinglzderengdrbixweligorhejmaryancinsnatewin.

    Cnav Wate

    goodfriends (hin)hevalnbaagoodfriend hevalekbathegoodfriend hevala/hevalbathegoodfriends (filan)hevalnbatwogoodfriends duhevalnbanogoodfriend(s) tiheval(n)baeverygoodfriend herhevala/baRengdrherwihabialkariyalkerekagirderawaniyanavdrandiyardikin:

    6) Thiscarisnew.(Evtirimplnye.)7) Thatfilmseemsinteresting.(Ewfilmbalkdixuye).Divrewdepeyrziyakurmancye:(cnav/hejmar/hoker+)navdr+rengdr+lker.Diinglzdepeyvrzwihaye:(cnav/pirtik/hoker+)navdr+lker+rengdr.

  • 23Husein Muhammed Rzimana inglz

    RENGDRNGIRINGEmlivderlsteyagiringtirnrengdrninglzbiawaywanynivskligelweygotinawanwateyawanbikurdpkbikin.Tenwateynbingehnynpeyvhatinedanlomahinwateyndinjdikarinhebinkudivlsteydenehatinediyarkirin.

    Nivsn Gotin Wate

    able eybi biiyan,kara,ykudikareafraid efrd bitirs,tirsiyayalive eayv zind,sax,nemirawake eweyk hiyar(nedixewde)bad bed xirabbeautiful biytifu speh,delal,ciwanbig big mezinbitter bittir tehlbrave breyv wrekbroad brod fireh,berfirehbright brayt gebusy biz mijl,mexulcareful krfi xemxwer,bisexbrcheap p erzanclean kln paqij,pakclear klr zelalclever klvir jr,biaqilclose kowz nzkclosed kowzd girt(nevekir)colorful/colourful

    kairful rengncloudy kawd ewrn,biewrcold kod sarcool kl hnik;xwedangerous deynciriz bitehlke,xeternakdark dark tardeep dp krdifficult difikut zehmetdirty dirt psdry dray zuha,ziwadead dd mir

  • 24Husein Muhammed Rzimana inglz

    early early z(berdemaxwe)empty mpt vala,vale,xalexciting ikzayting biheyecanexpensive ikspnsiv bihagiran,giranfair fr dadmend,adilfamous feymis navdar,binavdeng,mehrfar far drfast fast bilez,lezgnfat fet qelewfine fayn (gelek)ba;hr,hrikflat flet pehnfree fr azad,serbest;betalfresh fr hnik;taze,teze;terrfull ful tij;trfunny fan pkenok,(bozewq)xwegenerous cniris merdgentleman cntimen camr,xwemirovglad ged a,keyxwegood gud bagreat greyt hja,(gelek)bahappy hep dila,dilxwe,kfxwehard hard req;zehmethealthy h saxlemhigh hay bilindhot hot kel,(gelek)germhungry hangr birs,birimportant importint giring,muhiminteresting intiristing balk,dilk,cazibjealous cis avnebar,hesdkind kaynd xwemirov,camrlarge larc mezin;berfirehlate leyt dereng,direnglight ayt siviklittle lit km,pieklucky ak bians,bextiyarlow ow nizmloud awd (deng)bilindlucky ak bians,bextiyarnarrow nerow tengnear nr nzknecessary nsisir pdiv,pwst,zerr

  • 25Husein Muhammed Rzimana inglz

    new nw nnice nays xwemiro;xwenoisy noyz biqerebalix,dengbilindold od kevn;propen owpin vekir,vebyquiet kwayit bdeng,bqerebalix,tena,rehet,aramquick kwik bilez,zpolite poayt rzgir,bi-ihtirampoor pr feqr,jar,hejarrich ri zengn,dewlemendsad sed xemgn,mellsafe seyf biewle,btehlkesalty soty sr,or,trxwshort ort kurt,kinsick sik nesax,nexweslim sim narn,nazenn,zef,libarslow sow hdsmall smo biksoft soft nermsour sawir tirstrong strong xurt,bihz,qew,qamsweet swt rntall to (mirovn)dirj;(avahiyn)bilindthick ik str,qalind;trthin in tenikthirsty irst t,thn(hewceyav)tiny tayn hrik,pirrbikugly agl kirt,kirh,necisuseful yzfu bikrhatuseless yzis bkr,bxrwarm worm germwell w ba;sax,saxlemwet wt ilweak wk qels,lawaz,zefwindy wind biba,badar,trbawhole how temam,kamil,tevworthless wurls bqmet,bbiha,bkrworthwhile wurway bihagiran,bikr,biqmetyoung yang genc,xort,ciwan

  • 26Husein Muhammed Rzimana inglz

    Gavakumirovbixwazebibjetitektitekdhindhevyanwekhevinwanbirengdrekbidenasn,empeyvikaasas[ezez]bikartnin:-Thisisasgoodasthatone.Evwekewahanbae.- Thisisasgoodasthatone.(Evwekwbae.)- Summerisntascoldaswinter.(Havnnewekzivistansare.)

    RENGNavnrengan(colors/colours)dikarindikurddiinglzdejhemwekrengdrhemjweknavdrbnbikarann.Navnrengandilsteyekalijrtirdehatinerzkirin.

    Nivsn Gotin Wate

    black blek reblue bl nbrown brawn qehweygreen grn keskgrey gry gewrorange orinc pirteqal,narincpink pink pembey, pvaz, pnkpurple pirpi mor,xemrred rd sorwhite wayt spyellow yow zer

  • 27Husein Muhammed Rzimana inglz

    BERHEVDANDiinglzde,wekkurd,mirovdikaretaybetiyntitanbideberhev:mezintir,biktir,mezintirn,biktirn.Formaberhevder(comparative)bi-er[-ir]yanmore[mor]tkirin.Moredikeveprengdrndirj(skteyyandirjtir):Sade Berhevder

    difficultzehmet more difficult zehmettirbeautifulspeh more beautiful spehtirexpensive(biha)giran more expensive (biha)girantir-erdikevepeyrengdrnkurt(yek-yanduktey):Sade Berhevder

    slowhd slowerhdtir softnerm softernermtir richzengn richerzengntir highbilind higherbilindtir lownizm lowernizmtir Hekerengdrbixwebi-ebidawb,dtenrltzdekirin:large>larger(berfireh),nice>nicer(xwemirov,xwe).Hekerengdrbi-ybidawb,diformaberhevderde-iertcihw:tiny>tinier(hrik),lucky>luckier(bians,bextiyar).Formnberhevderynpeyvngood(ba),bad(xirab)little(km,piek,hindik)awarte/istisnane:Sade Berhevder

    good[gud]ba better[btir]batir,tir badxirab worse[wirs]xirabtir little[lit]km,piek,hindik less[ls]kmtir,piektir

  • 28Husein Muhammed Rzimana inglz

    Dihinpeyvnkurtdekonsonantadawiyapeyvasadediformaberhevderdedubaredibe:

    Sade Berhevder bigmezin biggermezintir hotkel,germ hottergermtir Bodiyarkirinakutitekjititekdincudayeekerekirinawbirengdrekdiinglzdebialkariyapeyvikathan[en]tbikarann:- Thisisbetterthanthatone.(Evjiwbatire.)- Summerisntcolderthanwinter.(Havnnejizivistansartire.)Formasperlatv(superlative)bikurddikarebisawaynjihevcudabbikarann- -tirn:firehtirn,tengtirn- her+formasade:herfireh,herteng- jihemyan+formaberhevder:jihemyanfirehtir,jihemyantengtirBiinglzformasperlatvbialkariyapapirtika-est(rengdrnkurt)yanjbipeyvikamost(rengdrndirj)tkirin:Sade Berhevder Sperlatv

    hardreq harderreqtir hardestreqtirnhotkel,germ hotterkeltir,germtir hottestgermtirndangerousxeter more

    dangerousxetertir mostdangerousxetertirnHemguhernndiformaberhevderdedibin,diformasperlatvdejcihdigirin:- dubarenebnaeyalidawiy:nice>nicer>nicest- y>-iest:lucky>luckier>luckiest- dubarebnakonsonant:big>bigger>biggestFormnsperlatvynpeyvngood(ba),bad(xirab)little(km,piek)jawartene:

  • 29Husein Muhammed Rzimana inglz

    Sade Berhevder Sperlatv

    good[gud]ba better[btir]batir,tir best[bst]batirnbad[bed]xirab worse[wirs]xirabtir worst[wirst]xirabtirnlittle[lit]km,piek,hindik less[ls]kmtir,piektir least[lst]kmtirnFormasuperlatvdidebialkariyaya/y/ynynserbixweyanj-a/-/-nynbinavdrvegirdaytnxebitandin:- Evya/ybatirne.Ewynbatirnin.- Evsvabatirne./Evbatirnsve.Diinglzdelicihwanwpirtikadiyarkertheyekserlipnavdrcihxwedigire:- thebestapple(svabatirn/batirnsv)- Thisisthebest.Theyarethebest.(Evya/ybatirne.Ewynbatirnin.)- Thisappleisthebest.(Evsvabatirne./Evbatirnsve.)

    PnpanDikurddetitaberhemyanlidawiyahemyanbigelekawayntngotin:- yekem,ya/y/ynyek,ewil,pn,ya/y/ynpiy- dawn,ya/y/yndawiy,axir,ya/y/ynaxir,axirn,panDiinglzdeyekemfirst[first]dawnjlast[last]yanfinal[fayni]e.

  • 30Husein Muhammed Rzimana inglz

    CNAVDikurmancdedudesteyncnavanhene:desteyaxwer(ez,tu,ew,em,hn,ew)desteyaemand(min,te,w/w,me,we,wan).Tevkudiinglzdetendesteyekanavdranheye(bonimnebooklicihkitbkitb)ldiinglzdepncdesteyncnavanhene.

    Desteyakirde

    Nimne Gotin Wate

    I [ay] ezyou [y] tuhe [h] ew(mrkit)she [] ew(jinyekhejmar)it [it] ew(heywanyantitykit)

    we [w] emyou [y] hnthey [ey] ew(kom:ferqnakemr,jin,heywanyantitbin)

    Evdestewekkirdeynhevokantnbikarannankudihevokandeewtitekdikinyantitekyankesekin:8) Isay(ezdibjim).9) Isaid(mingot).10)Youarehere.(Tulivdery).11)Hewent(Ew).12)Sheate(wxwar).a) Balaxwebidinkudikurmancdeformacnavcarinandiguhere(ezdibjim/mingot)ldiinglzde,hekecnavkirdebe,ewherdembivdesteyaxwertbikarann(Isay/Isaid).

  • 31Husein Muhammed Rzimana inglz

    b) Diinglzdehevbertuhnherduyantenyouheye.Ankuinglzwekihtiramgirtintenjiherkesredibjinhn,ticarannabjintu.Thou(tu)yadrokddizimannihadenemaye.c) Hiyarbinkudiinglzdelicihewyakurdarcnavncudahene.

    Desteyaberkar

    Cnav Gotin Wate

    me [m] minyou [y] tehim [him] w(kes)her [hr] w(kes)it [it] w/w(heywan/yantit/)

    us [s] meyou [y] wethem [m] wanEvdestewekberkarnhevokan(object)ligeldaekan(prepositions)tnbikarannankudihevokandeewtitekliwantkirinyandiwandeyeyanjiwandiceyantwanyanbiwantkirin:Youseeme(Tumindibn),Yousawme.(Teezdtim),forus(bome,jimere).

    a) Balaxwebidinkudikurmancdeformacnavcarinandiguhereldiinglzde,hekecnavberkaryanbidaekbe,ewherdembivdesteyaberkartnbikarann.b) Dihevoknkurmancpeyvrzanormalkirde+lker+berkare(eztedibnim)ldiinglzdekirde+berkar+lkere(Iseeyoukupeyv-bi-peyvdibeezdibnimte).

    Desteyaxwedtiyyagirday

    Cnav Gotin Wate

    my [may] (-a/-/-n)minyour [yor] (-a/-/-n)tehis [hiz] (-a/-/-n)w(kes)her [hr] (-a/-/-n)w(kes)

  • 32Husein Muhammed Rzimana inglz

    its [its] (-a/-/-n)w/w(heywan/yantit/)

    our [awir] (-a/-/-n)meyour [yor] (-a/-/-n)wetheir [er] (-a/-/-n)wanEvdestewekxwediyn/xudannkomikapeyvantbikarann:

    13)mybook(kitbamin),14)yourfriend(hevalte)15)hereyes(avnw)

    a) Dipeyvrziydedikurmancdetitaxwedkirberxwediyxweyebiizafey(-a/-/-n)bixwediyxwevetgirdan(kitb-amin,bira-y-w,av-nw).Ldiinglzdexwedbertitaxwedkirye(mybookkupeyv-bi-peyvdibea-minpirtk,hisbrotherdibe-wbira,hereyesdiben-wav)b) Evdesteyacnavantenhingbikartdemakuyekyanzdetirnavdrnxwedkirlidvwanhebin:yourhead(serte),mybooksandpens(kitbqelemnmin).Hekemirovbixwazecnavnxwedtiybtitxwedkirbikarbne,wekyamin,ymin,ynmin(licihkitbamin,dilmin,avnmin,hingmirovdiinglzdecnavndesteyaxwedtiyyaserbixwedixebitne(lijrtirbinre).c) Balaxwebidinkudikurmancdenavdrbercnavtnavdrbiizafey/qertaf(kitbAmin,hevalte,avn)bicnavalipeyxwevetngirdan.Izafedikurmancdecinsnryanmyanjpirhejmariydiyardike.Diinglzdecnavxwedbernavdraxwedkirtpirhejmarhekehebebidawiyanavdrvegirdayye(hereyeS).d) Hekeligelnavdrrengdrekjhebe,hingrengdrdikevenavberacnavnavdr:mynewfriend(hevalminyn).

  • 33Husein Muhammed Rzimana inglz

    Desteyaxwedtiyyaserbixwe

    Cnav Gotin Wate

    mine [mayn] (ya/y/yn)minyours [yorz] (ya/y/yn)tehis [hiz] (ya/y/yn)w(kes)hers [hrz] (ya/y/yn)w(kes)its [its] (ya/y/yn)w/w(heywan/yantit/)

    ours [awirz] (ya/y/yn)meyours [yorz] (ya/y/yn)wetheirs [erz] (ya/y/yn)wanEvdestewekcnavnxwedtiy/xudaniytnbikaranngavakuewserbixwetnxebitandinankutitaxwedkirlidwnay:Desteya 3 Desteya 4

    Itismybook(Ewkitbamine). Itismine.(Ewyamine).Thisisherbag(Evanteywye.) Thisishers.(Evywye.) Aretheseyourpens?(Geloevqelemntene?) Aretheseyours?(Geloevyntene?)

  • 34Husein Muhammed Rzimana inglz

    Cnavnrefleksv(xwegr)

    Cnav Gotin Wate

    myself [mayslf] (ez)xweyourself [yorslf] (tu)xwehimself [himslf] (ewmr)xweherself [hrslf] (ewjin)xweitself [itslf] (ewheywan/tit)xwe

    ourselves [awirslvz] (em)xweyourselves [yorslvz] (hn)xwethemselves [mslvz] (ew)xwe(kom:mirov,heywanyantit)

    a) Evdesteyacnavanwekberkarahevoktbikaranngavakuberkarkirdeeynbin:Iseemyselfinthemirror.(Ezxwedieynikredibnim.)b) Evdestewekberkaradaekanjdikarebbikarann:Shecookedfoodforherself.(Wxwarinboxwekir.)c) Wekkirdeyhevokdemakumirovbixwazebibjekesekbixweyanbitentitekkiriye:Hedidithimself.(Wbixweewkir.)d) Hiyar:berevajkurd,diinglzdeevdestenaybikaranndemakuhintitnwisatnkirinkumirovadetenbixwedike:Wxwet.(Hewashedhimself.)Wcillixwekirinyanwcilkirinberxwe.(Shedressedherself.)

    Cnavnhev(resprokal)Cnavnhevankuresprokal(reciprocal)diinglzdeeachotheroneanotherin.Ewhemmaneyahev,hevdu,hevudu,hevdin,yekdu,kduynkurmancdidin.Weseeeachothereveryday.(Emherrojhevdibnin.)Eachotherbiformaxweyaxwedtiyeachothersjheye:Weareeachothersfriends.(Emhevalnhevin.)

  • 35Husein Muhammed Rzimana inglz

    Cnavnnander

    Cnavnnander(demonstrativepronouns)bikurmancevewinformnwanynemand/tewandne(v/v/van,w/w/wan).Dikurmancdeewligorcins/v/v,w/w),ligorhejmar(yekhejmarv/vw/wlpirhejmarvanwan)herwihaligorkirdeberkar(kirde:evmalxweelberkar:ezvmalbikirim)diguherin.Diinglzdecnavnnanderligorkirdeberkaryanligorcinsnaeminlligorhejmartntewandin.

    Yekhejmar Pirhejmar Wate

    this[is] these[z] evthat[t] those[z] ew - Thisbookisgood.(Evkitbbae.)- Thesebooksaregood.(Evkitbbain.)- Thatpenissharp.(Ewqelemtje.)- Thosepensaresharp.(Ewqelemtjin.)- Ireadthisnewspaper.(Ezvrojnameydixwnim.)- Ireadthosenewspapers.(Ezvanrojnameyandixwnim.)- Iwritewiththatpen.(Ezbiwqelemdinivsim.)- Iwritewiththosepens.(Ezbiwanqelemandinivsim.)Thisonemaneyaevahan,evhandidegavakulidvwantinavdrdikomikdetinebin.Thatonejwateyaewahan,ewhandide.Pirhejmariynwanjwihane:theseones(evnhan)thoseones(ewnhan).Hekerengdrekravekerjligelnavdrhebe,hingrengdrdikevenavberacnavnavdr:- thisnewcar(evtirimplan)- thatoldhouse(ewxaniykevn)Dikurmancdecnaveknandercnavekkesdikarinbikevinpeyhev_- Evhevalmin- EvhevalteynDiinglzdecnavnnanderynkesnikarinbikevindvhev.Lomadirewnwihademirovhewceyavakirinekadinkugelekwekqalibkurdye:

  • 36Husein Muhammed Rzimana inglz

    - thisfriendofmine- thisgoodfriendofyoursHerwihaevqalibhingpdivyegavakumirovdieynkomik(fraz)decnavekxwedtiypirtikekaserbixweyadiyariy(the)yannediyariy(a,an)bikarbne:- afriendofmine(hevalekmin)- agoodfriendofyours(hevalekteyba)

    CNAVHOKERNPIRSYARKCnavnpirsyark(interrogativepronouns)ewcnavinkumirovppirsatitanyankesandike.Dikurmancdei,cnavekneembareankuherdemwekxwedimne.L,berevaji,cnavkformatewandkjheye.Herwihacnavkjanjjhatiyekirin.Herihokernpirsyark(interrogativeadverbs)ne,mirovbiwanpirsadem,cih,sebebawaniyatitandipirse:keng,k,ima,awa.Ewdikurddenayntewandin(ne*kengiy,*imay)Diinglzdejjicnavnpirsyarkwhat(i)whichnaemin.Hemhokernpirsyarkjneembarin:how(awa),when(keng),where(k,kder).

    Cnav Wate

    what[wt] iwho[h] k;k(wekkirde)whom[hm] k,k(wekberkarligeldaekan)whose[hz] (ya/y/yn)kwhich[wi] kjan,kj,kkwhere[wr] k,kder;likwhen[wn] keng,kingwhy[way] ima,boi,jiberi - Whatisthis?(Eviye?)- Whatareyoudoing?(Tuidik?)- Whoishe?(Ewkye?)

  • 37Husein Muhammed Rzimana inglz

    - Whomdoyouknow?(Tuknasdik?)- Whosehomeisthis?(Evmalakye?)- Whichisyours?(Kjanyateye?)- Wheredoyougo?(Tukvedi?)- Wherearethey?(Ewlikne?)- Wheredoeshecomefrom?)(Ewjikt?)- Whendoyoureturn?[ritin](Tukengveger?)- Whyareyousosad?[sowsed](Tuimawisaxemgn?)Balaxwebidinku:a) Wholigorberkariy(whom)direwaxwedtiyde(whose)ditewe.

    b) Wherehemmaneyak,kve(livnaberbicihekve)hemjwateyalik,likder,likve(manalicihekdide).Lhekemirovbixwazelivnajicihekdiyarbike,daekafromyantpwhere(fromwhere)yanjdikevedawiyahevok:Wherehecomesfrom?(Ewjikt?)c) Dihevoknbicnavnyanhokernpirsyardecnav/hokerapirsyarklidestpkye,formatewandjilkerabe(am,is,are)lidwyepajkirdeyt:Whatisthis?(Eviye?,peyv-bi-peyv:iyeev?)Whoishe?(Ewkye?,peyv-bi-peyv:Kyeew?)d) Hekelkerneformekajilkerabebe,hinghevokbilkeraalkardo(ligelcnavsyemyyekhejmardoes)tavakirin:Whatdoyousay?(Tuidibj?kupeyv-bi-peyvdibeidiktugotin?)

  • 38Husein Muhammed Rzimana inglz

    CNAVHOKERNTKILIYCnavnwhatwho(ligelwhom,whose,which)herwihawekcnavntkiliy(relativepronouns)jtnbikarann:- Youcansaywhatyouwant.(Tudikarbibj[ka/b]teidiv.)- Iknowwhoyouare.(Ezdizanim[ka/b]tuky.)- IforgotwhomIsaw?(Minjibrkir[ka/b]minkdt.)- Thisismyfriendwhostudiesbiology.[bayoloc](Evewhevalmineykubiyolojiy

    dixwne.)- ThatbagistheonewhoseownerIdontknow.(Ewhanewanteyeykuezxwediywnanasim/nizanim.)Jibilwhat,who,whom,whose,which,that[et]jwekcnavekpirsyarktbikarannwateyakuyakurmancdide:- Ididntknowthatyouarehere.(Minnedizankutulivir.)

  • 39Husein Muhammed Rzimana inglz

    HINCNAVDIYARKERNDINYNGIRINGEvcnavyandiyarkerdiinglzdenaeminankuherdembieynformne:bonimnealittlehemmaneyapiekhemjwateyapiek,piekdide.Emlijrvandiyarker(determiners)cnavan(pronouns)binimneyanpkbikin.

    Cnav Gotin

    afew[efw] hin,hinek,hindek,endek,end(newekpirsiyar)

    Iknowafewpersonshere. Ezendkesanlivirdinasim.

    alittle[elit] piek,hindik,km,hinekHespeaksalittleEnglish. Ewpiek

    inglzdizane.

    any[en] her,kjanbe Bringanybooksyouhave. herkitba

    kutehebebne.

    anyone[enwan] herkes,kjbeAnyonecandothis. Herkes

    dikarevbike.

    anything[ening] hertit,ititbej,tititIsthereanythingIcandoforyou? Gelotitek

    heyekuezbotebikim?

    anumberof[enmbirov] hejmareka,hejmareke,hinek,endek

  • 40Husein Muhammed Rzimana inglz

    Anumberofpeoplewerekilled. Hejmarekamirovanhatinkutin.

    acoupleof[ekapiov] cotek,du-s

    Acoupleoffriendsvisitedme. Du-shevalhatinserdanamin.

    all[o] hem,hemi,gi,git,tevAllthestudentscametotheclass. Hem

    xwandekarhatinders.

    almost[omost] teqrben,hema-hemaAlmostallwerehappywiththeresults. Teqrben

    hembiencamanrazbn.

    another[inir] ya/ydin,ya/ydTryanothertime. Carekadin

    biceribne.any[en] her,kjanbe Bringanythingyouwhat. Hertitku

    bixwazbne.

    both[bow] herduWearebothwriters. Emherdu

    nivskarin.certain[sirtin] filan,diyar,yekyanhinkesyantitndiyar

    Certainthingsmustbechanged. Hintithenekudivbnguherandin.

    each[] heryek,herkes Eachofuswillhavetoanswerthequestions.. Divkuher

    yekjimebersivapirsanbide.

    eitheror[iror] yanyanj Eitheryouwilldoitorwewillnotpayyou. Yantuw

  • 41Husein Muhammed Rzimana inglz

    bikyanjemparenadinte.

    enough [nf] tr,bes,traAreyoucourageousenoughtodoit?

    Tutraxwewrekkuwbik?

    every [evr] her,herkesyantitEverypersonintheroomwassitting.

    Herkesdiodeyvernitb.

    few [fw] km,kmkesyantit(ynkudikarinbnhejmartin)Therearefewpeoplewhounderstandthisstory.

    Kmkeshenekuvrokfehmdikin.fewer [fwir] kmtir(kesyantist_)Fewerwomenwearscarvesnowadays.

    Vzemankmtirjinserpoanliserxwedikin.

    howmany [hawmen] end,iqas(titnkudikarinbnhejmartin)

    Howmanycigarettesdoyousmokeperday.

    Tudirojdeendcigareyandik?

    howmuch [hawm] end,iqas(titnkunaynhejmartin)

    Howmuchmilkcanyoudrink? Tudikariqasrvexw?

    least [lst] kmtirn,piektirnAmonghisfriends,heearnstheleast.

    Dinavhevalnwde,meaw

    kmtirne.little [lit] km,piek(titnkunaynhejmartin)Thereislittlewaterleft. Kmavmaye.many [men] gelek,pirr(kesyantitnkudikarinbnhejmartin)Manypeopledontknowthat. Gelekkesw

    nizanin/jiwbhayin.

    more [mor] zdetir,pirrtir,gelektir(forma

  • 42Husein Muhammed Rzimana inglz

    berhevderjimanyyanmuch)Iwantmoresoup. Ezzdetirorbey

    dixwazim.much [m] gelek,pirr,zde(titnkunaynhejmartin)Hedoesntlikemeatmuch. Ewpirrjigothez

    nake.none [nan] tikes,netikesNonewasthere. Tikes(jiwan)neli

    wderb.nothing [naing] tititIboughtnothing. Mintititnekirr.neither [nir] netijiherdutanNeithercame. [nir

    nor]Tijiherduyannehatin

    neithernor [nir nor]

    nenejNeitherherenorthere. Nelivirnejli

    wirone [wn] kes,mirovOnecansayso. Mirovdikarewisa

    bibje.

    Hincnavndinj- some[sam]:hin,hinek,hindek,endek- someone[sam-wan],somebody[sam-bad]:kesek- something[saming]:titek;hintit- anyone[enwan],anybody[enbad]:herkes,ikesbe- one[wan],you[y]:mirov2- others[airz]:xelk,yndin,alem

    2 Ji bil maneyn wan yn bingehn: one: yek you: tu.

  • 43Husein Muhammed Rzimana inglz

    DAEKDaek(prepositions)cih,jderarmancatitandiyardikin.Daeknserekyninglzevin: - from[from]ji

    o HeisfromAmericaEwjiAmerkayye- indide;lio inabookdikitbekdeo inEuropeliEwropay- on[on]lisero onthetablelisermasey/mzey- to,-(livnahetacihekyanberbicihekvediyardike)o gototownnbajar- at[et]li,libero athome- for[for]bo,jibo,jire,jreo onlyforyoutenbote,tenjitere- with[wi]ligel,bire,preo Comewithus!Ligelmewere!Bimerewere!- with[wi-awt]b(nepre,neligel)o ShewendwithoutusEwbyme- behind[bihaynd]lipit,pito ThetreeisbehindthehouseDarlipitxanye- infrontof[infrontov]lipo ThecarisparkedinfrontofthehouseTirimpllipxanhatiyeparkkirin- after[eftir,aftir]pit,lipey,lido foryoutenbote,tenjitere- before[bfor]bero HearrivedherebeforeusEwbermegihitvir- above[ebav,ebov](li)raser,(li)hindav;zdetirji,diserreo abovehisheadliraserserw- below[for]libin,bino ThetemperatureisbelowzerodegreesPileyagermahiylibinsifrye- under[andir]libin,bin,dibinveo underthesofalibinqenepey/sofay- ahead[ehd]lip(ber,jpkettir)o HeisaheadofhisfriendsEwliphevalnxweye- around[erand]lidoro totravelaroundtheworldlidordinyaygern- between[bitwn]dinavberadeo betweenyouandIdinavberamintede

  • 44Husein Muhammed Rzimana inglz

    - down[dawn]jr,xwar,bino Comedown!Werexwar!- up[ap]jor,sero Getup!Rabeserxwe!- since[sins]ji(dema)ve,ji(filandem)hetanihao Since1980Jisala1980ve- during[dyring]demao DuringthelastfiveyearsDivanpncsalndawiyde- out[awt]der,derveo Getout!Derkeve,hereder!- via[vaya]direo WetraveledviaIstanbulEmdiStembolren- towards[tiwardz]berbiveo ShecametowardsusEwberbimevehat

  • 45Husein Muhammed Rzimana inglz

    LKER

    DEMANIHAemandina/tewandinalkerandiinglzdedidemanihadegelekhsane.LigelcnavnI,you,we,you,theylkerwekxwedimnin.Bonimne,emdulkeran(see[s]:dtingo[gow]:n)bidin: - Isee:ezdibnim- Yousee:tudibn- Wesee:emdibnin- Yousee:hndibnin- Theysee:ewdibnin

    - Igo:ezdiim- Yougo:tudi- Wego:emdiin- Yougo:hndiin- Theygo:ewdiin.Tenligelcnavnsyemynyekhejmar(he,she,it)-slilkerzdedibe:- Hesees[sz]:ew(mr)dibne- Shesees:ew(jin)dibne- Itsees:ew(heywan,amr)dibneHekeformasadeyalkerbi-o,-s,-ch,-sh,-xbidawb,hingligelhe,she,itpapirtika-eslilkerzdedibe:- Igo(ezdiim)#he/she/itgoes(ewdie)- Youwatch(tutemaedik)#he/she/itwatches(ewtemaedike)- Wemix(emtkil/tevlihevdikin)#he/she/itmixes(ewtkildike)Hekelkerbikonsonantek+ybidawb,hingydikeve-iescihwdigire:

    -Icry[kray](ezdigirm)#he/shecries[crayz](ewdigir).Lhekepeyvbivokalek+ybiqede,hingynaguhere,tenslzdedibe:- Youbuy[bay](tudikirr)#he/shebuys[bayz](ewdikirre).

  • 46Husein Muhammed Rzimana inglz

    Bigotinekadin,qeydbendnwergirtinasyanesguhernndirehpeyvdedibinwekynzdebnasyanesynpirhejmariyanavdranin.

    LKERNGIRINGEmlivderhinjigiringtirnlkerninglzligelawaygotinawanmaneyawanpkbikin.Bolkernbe(bn),have(hebn,xwedbn),do(kirin)lijrtirbinrin.Herwihalkernalkar(can,may)lijrtirhatinebehskirin.Hinjivanpeyvannetenlkerinldieyndemdenavdryanrengrinj,bonimne:rain:baran;barn,clean:paqijkirin;paqij.Llivdertenmaneyalkerhatiyedan.Herwihatenmaneynserekdivlsteydehatinediyarkirin.

    Nivsn Gotin Wate

    act [ekt] xebitn,karkirin,bersivdanagree [egr] lihevkirin,pkkirin,hevbrbn,sulhkirinanswer [ensir] bersivdan,cewabdanappear [epr] diyarbn,beravbn,xuyabnarrive [erayv] hatin,gihitinask [esk] pirsn,pirskirinattack [etek] rikirin,hicmkirinbake [beyk] pehtin,patinbegin [bigin] destpkirinbelieve [biv] bawerkirinboil [boy] keln;kelandinbite [bayt] gezandin,gestin,leqldanborrow [borow] deynkirin,biemanetjwergirtinbreak [brk] kandin;kestinbring [bring] ann,nanbuild [bid] avakirinburn [birn] sotin,ewitn;sotin,

    ewitandin

  • 47Husein Muhammed Rzimana inglz

    buy [bay] kirrncall [ko] gazkirin;telefonkirincare [kr] xemjxwarinchange [eync] guherrn;guherrandinchoose [z] bijartinclean [kln] paqijkirinclimb [kaym] hilketin,hilkin,hewaketinclose [kowz] girtin,qepatkirincollect [kukt] komkirin,civandin,berhevkirincompare [kumpr] danberhev,berhevdan,miqayesekirincry [kray] girn;qrrncontinue [kuntiny] domn,berdewambn;domandin,dewamkirincut [kt] birrn;qutkirindare [dr] wrn,wriyandecide [disayd] biryardan,qerardandie [day] mirindrink [drink] vexwarineat [t] xwarinfall [fo] ketinfly [flay] firrnfeel [f] phesn,hestpkirinfire [fayr] agirberdanfly [fay] firrnforget [forgt] jibrkirin,jibrnfrighten [fraytin] tirsandinget [gt] wergirtin,bidestxistin,peydakiringo [gow] nhear [hr] bihstin,guhlbnhold [hod] girtin,zeftkirinhope [howp] hvkirinkeep [kp] girtin,ragirtin,parastinknow [now/niw] zann;nasn,naskirinlaugh [af] kennlead [ld] serkkirin,serkbn;birin,gihandinlearn [lirn] hnbn,frbn,elimnleave [v] n,birketin;hitin,hlan

  • 48Husein Muhammed Rzimana inglz

    lay [ley] dirjkirin,paldanlet [lt] rdan,destrdan,ruxsetdan,hitin,hlanlie(speakuntruly) [ay] derewkirinlie(belaid) [ay] paldan,xwedirjkirin,dirjkirbnlisten [lisin] guhdarkirin,guhdanlive [iv] jnlove [av] jhezkirin,evndarbnmake [meyk] kirin,kirinmove [mv] livn;livandin;barkirinopen [owpin] vebn;vekirinpaint [peynt] boyaxkirin;ngarkirinplay [pley] lstin,yarkirin;(muzk)ldan,(muzk)berdanplease [pz] kfxwekirin,dilxwekirin;bidilbnput [put] dann,bicihkirinrain [reyn] baranbarnread [rd] xwandin,xwendinsay [sey] gotinsee [s] dtinseem [sm] (wisa)diyarbn,(wer)xuyabnsell [s] firotinsend [snd] andin,hinartin,birkirinset [st] dann,bicihkirinsettle [st] bicihbn,maldannshake [eyk] hejn,lerizn;hejandin,lerizandinshow [ow] nandan;pkkirinsing [sing] strangotin,strnsit [sit] rnitinstand [stend] rawestn,sekinnstart [start] destpkirin,startkirinswim [swim] avjenkirin,sobarkirin,melevankirintake [teyk] rakirin,birin;bijartin;xwarinyanvexwarinteach [t] hnkirin,frkirin,elimandinthink [ink] fikirn,hizirn,pnijn,ramn,fikirkirin,

  • 49Husein Muhammed Rzimana inglz

    hizirkirinwake [weyk] hiyarbn;hiyarkirinwalk [wok] men,gerrn,birven,bipiyangerrnwant [wont] hezkirin,xwastin,xwestinwash [wo] tinwrite [rayt] nivsnwork [wurk] karkirin,xebitn

    Balaxwebidinkua) HemevpeyvdikarinbytiguherandinanligelcnavnI,you,we,you,theybimeremademanihabnbikarann:Ilaugh(ezdikenim),yousay(tudibj),weread(emdixwnin),youeat(hndixwin),theyhope(ewhvdikin). b) Ligelcnavnhe,she,itjemtenhewceyzdekirina-syan-eslidawiyalkerne:

    Helaughes(ewdikene),shesays(ewdibje),iteats(ewdixwe).c) Eynpeyvdikaredihemandemdegerguhz(transitive)negerguhz(intransitive)be:change:guhern;guherandin,break:kestin;kandin.d) Gelekpeyvhemwekrengdr(adjective)weklker(verb)jdikarinbnbikarann:clean:paqij;paqijkirin,hope:hv;hvkirine) Geleknavdrjweklkertnbikarann:fire:agir;agirberdan,rain:baran;baranbarnf) Hinpeyvjwekhevtnnivsnlxwandinawanligormaneyawandiguhere:live[live]:jnllive[layv]:zind.

  • 50Husein Muhammed Rzimana inglz

    Lkeratobe[tub](bn)Wekdikurdgelekzimanndindej,lkeratobe(bn)diinglzdejbiawayekawarte/istisnatemandin/tewandin:

    Inglz KurdIam[ayem] ezim

    Youare[yar] tuHe/she/itis[h//itiz] eweWeare[war] eminYouare[yar] hninTheyare[eyar] ewin

    Iamnot[nt] ezneimYouarenot tuneHe/she/itisnot ewnee

    Wearenot EmneinYouarenot hnneinTheyarenot Ewnein

    Nimne- IamGulzar.(EzGulzarim.)- Youareadoctor.[dktir](Tudoktor.)- Heisaphysician.[fiziin](Ewbijke.)- SheisVanessa.(EwVanessaye.)- Itisadog.(Ewseye.)- Wearefriends.(Emhevalin.)- Youarekind.(Hnxwemirovin.)- Theyarehere.(Ewlivderne.)- Iamnotateacher.[tir](Eznehnkerim/nemamostame.)- Youarenotthere.[r](Tuneliwdery.)- Heisnotathome.[howm](Ewnelimalye.)- Sheisnotsick.[sik](Ewnenesaxe/nenexwee.)- Itisnotacat.(Ewnekitik/piske.)- Wearenotpresent.[przint](Em[liderek]neamadene.)- Youarenotready.(Hnnehazirin.)

  • 51Husein Muhammed Rzimana inglz

    - Theyarenotbad.(Ewnexirabin.)

    Balaxwebidinkua) Formademanihaligelcnavnyou,we,theywekheve(ern:are,neyn:arenot)b) Diinglzdelkerdikevedkirdey(IamGulzar)ldikurddelkerlidawiyahevokye(ezGulzarim).c) Diinglzdenotyaneynkirindikevepeylker(IamnotGulzar)ldikurmancde(ne)yekserlipeyvkirdeyt(EzneGulzarim).d) Diinglzde,bitaybetdiaxiftindelgelekcarandinivsndej,formnlkerabntnkurtkirinbicnavvetngirdan:Standard KurtkirIam Im[aym]

    Youare youre[yor]Heis,sheis,itis hes[hiz],shes

    [iz],its[its]Weare were[wir]Youare youre[yor]Theyare youre[eyr]

    Iamnot ImnotYouarenot Yourenot,youarenthe/she/itisnot hesnot,shesnot,itsnot

    Wearenot werenot,wearentYouarenot Yourenot,youarent

    Lkeratodo[tudu](kirin)

    Inglz KurdIdo[d] ezdikim

    Youdo[d] tudikHe/she/itdoes[dz] ewdikeWedo[d] em

  • 52Husein Muhammed Rzimana inglz

    dikinYoudo[d] hndikinTheydo[d] ewdikin

    Idont[dont] eznakimYoudont[dont] tunakhe/she/itdoesnt[dazint] ewnake

    Wedont[dont] emnakinYoudont[dont] hnnakinawakulkerakirindikurmancdeyekjigiringtirnpeyvanehekeneyagiringtirnbewisadoyainglzjcihekbingehndiwzimandeheye.Kirinhemweklkerekaxweserhemjweklkerekaalkardixebite:- Idothis.(Ezvdikim.)- Youdoyourjobwell.(Tukarxwebadik.)- Hedoesthat.(Ewwdike.)- Idontdothat.(Ezwnakim.)- Hedoesnt.(Ewnake.)

    WEZFEYNLKERADO,DONTLkeradoformnwyntewanddoes,dont,doesntweklkeraalkar(auxiliaryverb)ligellkeraserek(mainverb)tbikarann:

    a) dihevoknpirsyark(question)de:o Yougo.(Tudi.)Doyougo?(Gelotudi?)o Hecomes.(Ewt.)Doeshecome?(Geloewt?)

    Lhiyarbekudoligelcnavnhe,she,itdibedoes. Herwihalmiqatebekupeyvrzahevokdiguhere:lkeraalkartbercnav. Tenlkeraalkardoditewe,lkeraserekwekxwedimne.Doeshecome,ne*doeshecomes.

  • 53Husein Muhammed Rzimana inglz

    b) bokirinahevoknneyn(negative)o Wesay.(Emdibjin.)Wedontsay?(Emnabjin.)o Hecomes.(Ewt.)Hedoesntcome?(Ewnay?)

    LhiyarbekubiformaxweyaneynligelcnavnI,you,we,you,theydont(donot)ebicnavnhe,she,itrejdoesnt(doesnot)e. Berevajhevoknpirsyark,dihevoknneyndelkeraalkarnaybercnavllidvcnavcihxwedigire. Tenlkeraalkarditewe,lkeraserekherdemwekxwedimne.

    LkernalkarynraweyBixralkernalkarynrawey(modalauxiliaryverbs)mirovdiyardikekutitekdibeku,dikareyandivbkukirin.endlkernalkarynraweyyninglzevin:Nivsn Gotin Wate

    can [ken] karn,kann,iyanmay [mey] dibeku,belk,mimkinekumust [mst] divku,pdivyeku,pwstekushall [e] biryareku,divkuwill [wi] d(diyarkirinademab)

    HiyarEvlkerligelcnavnhe,she,itjnatewin,didemanihadeherdemwekxwedimnin.Lkeraserekjnetewandye.

    Nimne- Icanopenthis.(Ezdikarimvvekim.Ezdimvvekim.)- Hecansay.(Ewdikarebibje.)- Wemaybuyit.(Dibekuemwbikirrin.)- Shemayseemetomorrow.(Dibekuewsibminbibne.)- Youmustdoyourjob.(Divtukarxwebik.)- Hemustcomehere.(Divewbvder.)

  • 54Husein Muhammed Rzimana inglz

    - Ishalltraveltomorrow.(Biryarekubirbikevim.)- Heshallvisitusnextweek.(Biryarekuewhefteyabserdanamebike.)- Iwillgothere.(Ezbiimwder.)- Shewillsellherhouse.(Ewdxaniyxwebifiroe.)

    Neyniyalkernalkarynrawey

    Nivsn Gotin Wate

    cant,cannot [kent, kennot] nikarn,nikann,neiyanmaynot [mey] dibekune-,belkne-,must [mst not] nabeku,divkune-willnot,wont [winot,wont] dne-

    Nimne- Icantopenthis.(Eznikarimvekim.Eznemvvekim.)- Hecantsay.(Ewnikarebibje.)- Wemaynotbuyit.(Dibekuemwnekirrin.)- Shemaynotseemetomorrow.(Dibekuewsibminnebne.)- Youmustnotdoyourjob.(Nabekutukarxwebik.)- Hemustnotcomehere.(Nabekuewbvder.)- Iwillnotgothere.(Ezneimwder.)- Shewillnotsellherhouse.(Ewdxaniyxwenefiroe.)

    Lkeratohave[tuhev](hebn,xwedbn)Herwihalkeratohave(hebn,xwedbn)jawartetemandin:Inglz KurdIhave[ayhev] minheye

    Youhave[yhave] teheyeHe/she/ithas[h//ithez] w/wheyeWehave[whev] meheyeYouhave[yhev] weheyeTheyhave[eyar] wanheye

  • 55Husein Muhammed Rzimana inglz

    Idonthave[donthev] minnineYoudonthave tenneHe/she/itisdoesnthave[dazint] w/wnne

    Wedonthave menneYoudonthave wenneTheydonthave wannne

    Nimne- Ihaveafriend.(Minhevalekheye.Hevalekminheye.)- Ihavemanyfriends.(Mingelekhevalhene.Gelekhevalnminhene.)- Youhaveabluecar.[blkar](Tetirimplekanheye.)- Hehasabrother.[brir](Wbirayekheye.)- Hehasfoursisters.(Warxwikhene.)- Wehaveaverynicesecretary.(Mesekreterekagelekhjaheye.)- Idonthaveacar.(Mintitirimplnnin./Tirimplamintineye.)- Youdonthavecigarettes.[sigrts](Tecigarennin.)- Hedoesnthaveachild.[ayd](Wtizaroknnin.)- Shedoesnthastwodogsandthreecats.(Wduseskitik/piskhene.)- Theyhaveonlyoneboss.[onwnbos].(Wantenserkarek/efekheye.)Balaxwebidinku:a) Cnavnhe,she,itformahas[hez]werdigirin.Wekdin,have[hev]formahevparyahemcnavndine.b) Diinglzdeformalkerligorkirdeydiguhere(Ihaveabook/manybookslshehasabook/manybook).Ldikurmancdelkerahebnligortitheydiguhere:Minkitbekheyewkitbekheyelmingelekkitbhenewgelekkitbhene.c) Dikurddelicihminkitbekheye/gelekkitbhenedihindevokandeevawalikare:Kitbekeminheye/gelekkitbnminhene.d) Formaneyn(negative)bilkeraalkardont[dont]tkirin.Ewligelcnavnhe,she,itformadoesntdigire,bicnavndinredonte.Formnwyaresmdonot(dont)doesnot(doesnt)in.

  • 56Husein Muhammed Rzimana inglz

    DemaboryasadeDemaboryasade(simplepast)yapiraniyapeyvanbipapirtika-edtkirin:- Iwant(ezdixwazim)Iwanted(minxwast)- Youshow(tunandid)youshowed(tenanda)- Weplayfootball(emfutboldilzin)weplayedfootball(mefutbollst)Balaxwebidinku1) ligelkessyemjformalkerwekhembihemcnavndinreye:

    o He/sheplayspiano(ewpiyanoyldide)He/sheplayedpiano(W/wlipiyanoyda)2) Hekelkerbixwebiebidawb,hingtendltzdekirin:

    o Theyhireacar(Ewtirimplekkirdikin)theyhiredacar(wantirimplekkirkir)3) Neynkirinalkerndemaborbialkariyadidnot(kurtkirdidnt)tkirin.Hinglkeraserekdiformaxweyasadedeye,neformabi-ed.Ewformademaboryadonotyademanihaye.Lbikessyemrejeweyndonot/donte,wekdemanihanaguhere:

    o Youwalked(tumeiyay)youdidntwalk(tunemeiyay)o Shesmiled(ewbiir)shedidntsmile(ewnebiir)4) Pirskirinaernbialkariyadidlidestpkahevoktkirin:o Youplayed(telst)Didyouplay?(Gelotelst?)5) Pirskirinaneynbialkariyadidnot/didntlidestpkahevoktkirin:o Shedidntsmiled(Ewnebiir)Didntshesmile?(Gelo/maewnebiir?)6) Piraniyapeyvnsadeformnawarte/istisnabodemnborhene.Lijrtirbinre.

    Demaboryalkeratobe(bn)Inglz KurdIwas[aywiz] ezbm

    Youwere[ywr] tubyHe/she/itwas[h//itwiz] ewbWewere[wwr] embnYouwere[ywr] hnbnTheywere[eywr] ewbn

    Iwasnot/wasnt[wozint] ezne

  • 57Husein Muhammed Rzimana inglz

    bmYouwerenot/werent[wrint] tunebyHe/she/itwasnot/wasnt ewneb

    Wewerenot/werent EmnebnYouwerenot/werent hnnebnTheywerenot/werent EwnebnLkeratohave(hebn)- bihemcnavanredidemaboryasadedebiernhad[hed]e:

    o Ihadacat.(Minpikekheb)o Hehadfriendsthere.(Whevalliwderhebn)- formawyaneyndidnothave/didnthavee:o Ididnthaveadog.(Mintise/kiktinebn)o Shedidnthaveanychildren.(Wtizaroktinebn)

  • 58Husein Muhammed Rzimana inglz

    Hinlkernawartedidemaboryasadede

    Lker > dema bor ya sade

    Gotin Wate

    begin>began [bigin>bigen] destpkirinbreak>broke [brk>browk] kandin;kestinbring>brought [bring>brawt] ann,nanbuild>built [bid>bit] avakirinbuy>bought [bay>bawt] kirrnchoose>chose [z>oyz] bijartincry>cried [kray>cried] girn;qrrncut>cut [kt>kt] birrn;qutkirindo>did [du>did] kirindrink>drank [drink>drenk] vexwarineat>ate [t>eyt] xwarinfall>fell [fo>f] ketinfeel>felt [f>fet] phesn,hestpkirinfly>flew [fay>fw] firrnforget>forgot [forgt>forgot] jibrkirin,jibrnget>got [gt>got] wergirtin,bidestxistin,peydakiringo>went [gow>wnt] nhear>heard [hr>hird] bihstin,guhlbnhold>held [hod>hd] girtin,zeftkirinkeep>kept [kp>kpt] girtin,ragirtin,parastinknow>knew [now/niw>nw] zann;nasn,naskirinlead>led [ld>led] serkkirin,serkbn;birin,gihandinleave>left [v>ft] n,birketin;hitin,hlanlay>laid [ley>leyd] dirjkirin,paldanlet>let [lt>lt] rdan,destrdan,ruxsetdan,hitin,hlanmake>made [meyk>meyd] kirin,kirinput>put [put > put] dann,bicihkirinread>read [rd>rd] xwandin,xwendin

  • 59Husein Muhammed Rzimana inglz

    say>said [sey>sd] gotinsee>saw [s>sow] dtinsell>sold [s>sod] firotinsend>sent [send>snt] andin,hinartin,birkirinset>set [st>st] dann,bicihkirinsing>sang [sing>seng] strangotin,strnsit>sat [sit>set] rnitinstand>stood [stend>std] rawestn,sekinntake>took [teyk>tuk] rakirin,birin;bijartin;xwarinyanvexwarinteach>taught [t>tot] hnkirin,frkirin,elimandinthink>thought [ink>ot] fikirn,hizirn,pnijn,ramn,fikirkirin,hizirkirinwake>woke [weyk>wok] hiyarbn;hiyarkirinwrite>wrote [rayt>rowt] nivsn

  • 60Husein Muhammed Rzimana inglz

    DemaboryaddarDemaboryaddar(presentperfect)bialkariyalkeratohaveyadidemanihade+lkerdidemaboryaddardetkirin.Piraniyapeyvanbipapirtika-edtkirin:- Iworked(ezkarkir)Ihaveworked(minkarkiriye)- Youplayedpiano(tepiyanolda)youhaveplayedpiano(tepiyanoldaye)- Weplayedfootball(mefutbollst)wehaveplayedfootball(mefutbollstiye)Balaxwebidinku1) ligelkessyemformalkerhas[hez]e:

    o He/sheplayedpiano(ewpiyanolda)He/shehasplayedpiano(W/wlipiyanoydaye)2) Tenlkeraalkarhaveligorcnav/yanneynkirindieme,lkeraserekwekxwedimne.

    o Neynkirinalkerndemaborbialkariyahavenot/hasnot(kurtkirhavent/hasnt)tkirin.Hinglkeraserekdiformaxweyabi-ede.o Youhaveworked(tekarkiriye)youhaventworked(tekarnekiriye)o Shehassmiled(ewbiiriye)shehasntsmiled(ewnebiiriye)3) Pirskirinaernbialkariyahave/haslidestpkahevoktkirin:o Youhaveplayed(telstiye)Haveyouplayed?(Gelotelstiye?)4) Pirskirinaneynbialkariyahavenot/hasnot(kurtkirhavent/hasntlidestpkahevoktkirin:o Shehasntsmiled(Ewnebiiriye)Hasntshesmiled?(Gelo/maewnebiiriye?)5) Piraniyapeyvnsadeformnawarte/istisnabodemaboryaddarhene.Hinjiwanwekyndemaboryasadenelhinjjcudane.Lijrtirbinre.

    Demaboryaddaryalkeratobe(bn)Inglz KurdIhavebeen[ayhevbeen] ezbme

    Youhavebeen[yhevbn] tubyHe/she/ithasbeen[h//ithezbn] ewbyeWehavebeen[whevbn] embneYouhavebeen[yhevbn] hnbneTheyhave[eyhevbn] ew

  • 61Husein Muhammed Rzimana inglz

    bne

    Ihavenotbeen/Ihaventbeen[ayhevintbn] eznebme

    Youhavenotbeen/havent[hevintbn] tuneby

    He/she/ithasnotbeen/hasntbeen ewnebye

    Wehavenotbeen/haventbeen Emne

    bneYouhavenotbeen/haventbeen hnne

    bneTheyhavenotbeen/haventbeen Ewne

    bneLkeratohave(hebn)didemaboryaddarde- bicnavnsyem(he,she,it)rehashade,bineynhasnothad/hasnthad- ligelcnavndinhavehade,bineynhavenothad/haventhad- pirskirinbibicihkirinahave/hasyanhavent/hasntlipcnavantkirin:

    o Haveyouhadacar?(Gelotetirimplekhebye)o Hashehadacat?(Gelowkitikekhebye?)o Haventyouhadholiday?(Gelo/mawetatlnebye?)o Hasntshehadababy?(Gelo/mawzarokeknebye?)

  • 62Husein Muhammed Rzimana inglz

    Hinlkernawartedidemaboryaddarde

    Lker > dema bor ya ddar

    Gotin Wate

    begin>begun [bigin>bigan] destpkirinbreak>broken [brk>browkin] kandin;kestinbring>brought [bring>brawt] ann,nanbuild>built [bid>bit] avakirinbuy>bought [bay>bawt] kirrnchoose>chosen [z>oyzin] bijartincry>cried [kray>cried] girn;qrrncut>cut [kt>kt] birrn;qutkirindo>done [d>dan] kirindrink>drunk

    [drink>drnk] vexwarineat>eaten [t>tin] xwarinfall>fell [fo>f] ketinfeel>felt [f>fet] phesn,hestpkirinfly>flown [fay>

    fown] firrnforget>forgot/forgotten [forgt>forgot/forgotin] jibrkirin,jibrnget>got [gt>got] wergirtin,bidestxistin,peydakiringo>gone [gow>gan] nhear>heard [hr>hird] bihstin,guhlbnhold>held [hod>hd] girtin,zeftkirinkeep>kept [kp>kpt] girtin,ragirtin,parastinknow>known [now/niw

    >nw] zann;nasn,naskirinlead>led [ld>led] serkkirin,serkbn;birin,gihandinleave>left [v>ft] n,birketin;hitin,hlanlet>let [lt>lt] rdan,destrdan,ruxsetdan,hitin,hlan

  • 63Husein Muhammed Rzimana inglz

    make>made [meyk>meyd] kirin,kirinput>put [put > put] dann,bicihkirinread>read [rd>rd] xwandin,xwendinsay>said [sey>sd] gotinsee>seen [s>sn] dtinsell>sold [s>sod] firotinsend>sent [send>snt] andin,hinartin,birkirinset>set [st>st] dann,bicihkirinsing>sung [sing>sng] strangotin,strnsit>sitten [sit>sitin] rnitinstand>stood [stend>std] rawestn,sekinntake>taken [teyk>teykin] rakirin,birin;bijartin;xwarinyanvexwarinteach>taught [t>tot] hnkirin,frkirin,elimandinthink>thought [ink>ot] fikirn,hizirn,pnijn,ramn,fikirkirin,hizirkirinwake>woken/waked [weyk>wokin/wekid] hiyarbn;hiyarkirinwrite>written [rayt>ritin] nivsnFormaboryaddardihemandemdewekrengdrjtbikarann:- sold:firot- done:kir- written:nivsand,nivsiyay

  • 64Husein Muhammed Rzimana inglz

    DemaboryadrDemaboryadr(pastperfect)jwekdemaboryaddarellicihhave,haslkerhade:- Ihaddoneit.(Minewkirib.)- Shehadeatenlunch.(Wfiravnxwarib.)- Youhadntsaidanything.(Tetititnegotib.)- Hehadntcome.(Ewnehatib.)

    DemanihayaberdestDemanihayaberdestyanberdewam(presentcontinous,presentprogressive)tmaneyakukesekanihatitekdike.Diinglzdeewbilkeratobe(bn)didemanihade+lkeraserekbiformaxweyaneemand+papirtika-ingbilkeraserekvetnkirin:- Iameatingbreakfast.(Eztatdixwim.)- Youaredrinkingwater.(Tuavvedixw.)- Heissinging.(Ewstranandibje.)- Sheiswaitingforus.(Ewlibendameye.)- Wearestudyinghistory.(Emdrokdixwnin.)- Youarefinishingyourjob.(Hnkarxwetemamdikin.)- Theyaresleeping.(Ewnivistne.Ewrazayne.Ewdixewdene.)Neynkirinjbiformaneynyatobeyadidemanihadeye:- Iamnotdrinkingwine.(Ezanihameyvenaxwim.)- Sheisntstudyinggeography.(Ewanihacografyaynaxwne.)Pirskirinbibicihkirinalkeratobedidemanihadelipcnavane:- Areyoueatingdinner?(Gelo/matuanihavdixw?Gelo/matuliservy?)- Isnthewaitingforyou?(Gelo/maewlibendawenamne.Geloewlihviyawe

    nasekine?)

    DemaboryaberdestDemaboryaberdestyanberdewam(pastcontinous,pastprogressive)tmaneyakukesekdidemekadiyaryabordetitekdikir.Diinglzdeewbilkeratobe(bn)didemaboryasadede+lkeraserekbiformaxweyaneemand+papirtika-ingbilkeraserekvetnkirin:

  • 65Husein Muhammed Rzimana inglz

    - Iwaseatingbreakfast.(Eztatdixwar.)- Youweredrinkingwater.(Tuavvedixwar.)- Hewassinging.(Wstrandigotin.)- Shewaswaitingforus.(Ewlibendameb.)- Wewerestudyinghistory.(Medrokdixwand.)- Youwerefinishingyourjob.(Wekarxwetemamdikir.)- Theyweresleeping.(Ewnivistbn.Ewrazaybn.Ewdixewdebn.)Neynkirinjbiformaneynyatobeyadidemaboryasadedeye:- Iwasnotdrinkingwine.(Minhingmeyvenedixwar.)- Shewasntstudyinggeography.(Whingcografyanedixwand.)Pirskirinbibicihkirinalkeratobedidemaboryasadedelipcnavane:- Wereyoueatingdinner?(Gelo/matehingvdixwar?Gelo/matuliservby?)- Wasnthewaitingforyou?(Gelo/maewlibendawenedima?Gelo/maewlihviyawenedisekin?)

    DemabtyaberdestDemabtyaberdestyanberdewam(futurecontinous,futureprogressive)tmaneyakukesekddidemekadiyaryabtdebikirinatitekmijlbe.Diinglzdeewbilkerawillbe+lkeraserekbiformaxweyaneemand+papirtika-ingbilkeraserekvetnkirin:- Iwillbeeatingbreakfast.(Ezdbixwarinatatvemijlbim.)- Youwillbeworking.(Tudbikarkirinvemijlb.)- Hewillbesinging.(Ewdbistrangotinvemijlbe.)- Shewillbewaitingforus.(Ewdlibendamebe.avwdliryamebe.)- Wewillbestudyinghistory.(Emdbixwandinadrokvemijlbin.)- Youwillbefinishingyourjob.(Hndbitemamkirinakarxwevemijlbin.)- Theywillbesleeping.(Ewdnivistbin.Ewdrazaybin.Ewddixewdebin.)Neynkirinjbiformawillnotbe(kurtkirwontbe)tkirin:- Iwillnotbedrinkingwine.(Eznebivexwarinameyvemijlbim.Yan:Ezbi

    vexwarinameyvemijlnebim.)- Shewontbestudyinggeography.(Ewdnebixwandinacografyayvemijlbe.Yan:Ewdbixwandinacografyayvemijlnebe.)Pirskirinbibicihkirinalkeratobedidemaboryasadedelipcnavane:

  • 66Husein Muhammed Rzimana inglz

    - Willyoubeeatingdinner?(Gelo/matudbixwarinavvemijlb?Gelo/matudliservb?)- Wonthebewaitingforyou?(Gelo/maewdlibendawenemne?Gelo/maewdnelihviyawebe?)

    PASVPasv(tebat)diinglzdebialkariyalkeratobe(ligordemkesanemand)+lkeraserekdidemaboryaddardetkirin:- Demanihademaboryaddar:

    o ismade=tkirin;hatiyekirino wasmade=(di)hatkirin;hatibkirin

    - Heisseenthereeverday:Ewherrojlitdtin/Ewherrojliwirhatiyedtin.- Hewasseenthereeveryday:Ewherrojliwirdihatdtin/Ewherrojliwirhatibdtin.Bikerankuajanhevokbialkariyadaekaby(bi,jialiyve)tdiyarkirin:- Hewaskilledbygun.Ewbitifekhat(ib)kutin.- ThisplayiswrittenbyShakespeare.EvanojialiyShakespearevehatiyenivsn.

  • 67Husein Muhammed Rzimana inglz

    DEM

    SALInglz Kurdyear[yr] sal

    thisyear vsal;evsalthatyear wsal;ewsalnextyear salabtlastyear par,salabor,salaytwoyearsago[igu] prar,dusalber

    inthreeyears dissalandeintheyear2014 disala2014dedecade[dkeyd] dehsal,dehe,heyamadehsalan

    century[snur] sedsal,sede,heyamasedsalanmillennium[millnyum] hezarsal,hezare,heyamahezarsalan

    DEMSALInglz Kurdseason[szin] demsal,werz,mewsim,fesl

    winter[wintir] zivistanspring[spring] biharsummer[smir] havnfall[fo](liAmerkay) payiz

    autumn[otim](liBrtanyay) payizinspring/summer/fall/winter bihar/havn/payiz/zivistanthiswinter vzivistan;evzivistannextautumn payizabtearlyspring berbihar,destpkabihartwosummers duhavnan

  • 68Husein Muhammed Rzimana inglz

    lateautumn payizaderengmid-winter nvazivistanbeforesummer[bfor] berhavn

    afterwinter[eftir/aftir] pitzivistanmid-winter nvazivistan

    MEHInglz Kurdmonth[mn] meh,heyv,hv

    thismonth vmeh;evmehthatmonth wmeh;ewmehnextmonth mehabtlastmonth mehabor,mehaythreemonthsago smehber

    infourmonths diarmehande

    HEFTEInglz Kurdweek[wk] hefte,heft

    thisweek vheftey;evheftenextweek hefteyabtlastweek hefteyaborafteraweek pithefteyekbeforethreeweeks bershefteyanaweekago berhefteyek

    threeweeksago bershefteyanweekdays rojnkarkirin,rojnnavheftey,jiduemtaniyweekend[wkind] dawiyaheftey,emyekem

  • 69Husein Muhammed Rzimana inglz

    Monday[mndey,mnd] duemTuesday[tzdey,tzd] semWednesday[wnzdey,wnzd] aremThursday[irzdey,irzd] pncemFriday[fraydey,frayd] n,n,heyn,cumeSaturday[setirdey,setird] em

    Sunday[sndey,snd] yekemonMonday/Tuesday/Wednesday. duem/sem/arem

    EVROJInglz Kurdday[dey] roj

    night[nayt] evtoday[tudey] rotomorrow[tumuro] sib,rojapitroyesterday[ystirdey] duh,duh

    thedayaftertomorrow dusibthedaybeforeyesterday prtwodaysago pr,berdurojan

    threedaysago betrapr,bersrojandayandnight bievroj,bnavbirr24hours ev--rojek,bstarsaetmorning[morning] spde,sihar,seresibnoon[nn] nvroafternoon[eftirnn/aftirnn] pitnvro

    evening[vning] varmidnight[midnayt] nvaevsunrise[snrayz] rojrabn,elindsunset[snst] rojavabn,hingur

  • 70Husein Muhammed Rzimana inglz

    intendays didehrojandeinthemorning/evening/afternoon spd/var/pitnvrosunset[snst] rojavabn,hingur

    SAETInglz Kurdwatch[wo] saet,demjimr(yadestan)

    clock[klok] saet,demjimr(yadwaran)hour[awir] saet,60deqqeminute[minit] deqqe,deqe,xuleksecond[skind] san,saniye,irke

    half(anhour)[helfen-awir] nv(saet),30deqqequarter[kwartir] ark(ek),15deqqepast[past] ,zdetirjito[tu] km,jremayeWhattimeisit?[wattaymizit?] Saetende?Itis.oclock.[itizoklok.] Saete.(saetnkamil)Itisoneoclock. Saetyeke.

    Itisfiveoclock. Saetpnce.Itistenpastthree. Saetsdehe.Itisaquarterpasttwo. Saetduarkeke.Itishalfpastfour. Saetarnve.Itistentoone. Saetyekkmdehe.Itisaquartertosix. Saetekmarkeke.

    Itissevensharp.[arp] Saettamhefte.Itistena.m.[eym] Saetdehsibye.Itiseightp.m.[pm] Saethet

  • 71Husein Muhammed Rzimana inglz

    varye.Atninea.m.[etnayneym] NehvarAttenpastfivep.m. Saetpncdehvar.Athalfpastthreep.m. Saetsnvpitnvro.Beforefouroclock. BersaetarAfteraquartertothree PitskmarkekAroundtwooclock[irawnd] DerdornsaetduyFourhours[forawirz] arsaet(an)Twohoursfifteenminutes[tawirzfiftnminits] dusaetpazdehdeqqe(yan)Onehourthirtyminutes[wnawirirtminits] saeteksihdeqqe(yan)

    XWARINNROJInglz Kurdbreakfast[brkfist] tat,tt,xwarinspdey

    lunch[lan] firavn,xwarinanvrodinner,supper[dinir,sapir] v,xwarinavarbrunch[bran] berfiravn,tataderengyanfiravnazbran

    PGOTINHOW TO READ KURDISH?ALFABE DENGNASKONSONANTVOKAL

    NAVDRPIRTIKN DIYAR NEDIYARIYPIRHEJMARXWEDTHEJMARHejmarn rzParjimarHesabkirin

    RENGDRRENGDRN GIRINGRENGBERHEVDANPn pan

    CNAVDesteya kirdeDesteya berkarDesteya xwedtiy ya girdayDesteya xwedtiy ya serbixweCnavn refleksv (xwegr)Cnavn hev (resprokal)CNAV HOKERN PIRSYARKCNAV HOKERN TKILIYHIN CNAV DIYARKERN DIN YN GIRINGHin cnavn din j

    DAEKLKERDEMA NIHALKERN GIRINGLkera to be [tu b] (bn)WEZFEYN LKERA DO, DONTLkern alkar yn raweyNeyniya lkern alkar yn raweyLkera to have [tu hev] (hebn, xwed bn)

    Dema bor ya sadeHin lkern awarte di dema bor ya sade de

    Dema bor ya ddarHin lkern awarte di dema bor ya ddar de

    Dema bor ya drDema niha ya berdest

    Dema bt ya berdestPASV

    DEMSALDEMSALMEHHEFTEEV ROJSAETXWARINN ROJ