Řexbar Aṣebḥan n Yeccu Lmasiḥ (Řɛahd n Jdid s …gospelgo.com/f/tarifit_joh123.pdftifawt,...

21

Transcript of Řexbar Aṣebḥan n Yeccu Lmasiḥ (Řɛahd n Jdid s …gospelgo.com/f/tarifit_joh123.pdftifawt,...

Řexbar Aṣebḥan n Yeccu Lmasiḥ (Řɛahd n Jdid s Trifit - s tira n tlatinit)

English Title: The Good News of Jesus Christ(The New Testament in Tarifit - Latin script)

ISBN/EAN 978-90-807288-2-0

Amsawaḍ d iniɣmisen: www.tarifit.info

ver. 1.2

© 2009 DHIMH Multimedia All rights reserved. Free and unlimited reproduction and distribution of this publication in whatever form is permitted if it serves the interest of the spread of the Good News of Jesus Christ, on the condition that the contents of this publication will not be changed and this same and complete copyright notice will be included and on the condition that its distribution does not serve any commercial purpose.

Marra řḥuquq twaḍemnen. Itwasmeḥ ad itwagg wedlis-a ɛawed s ɛřam kuř ibriden u s marra tiřelli, mařa man aya ittiři di ṭṭweɛ n uwezzeɛ n Řexbar Aṣebḥan n Yeccu Lmasiḥ maca nnebřa abeddeř n min dayes. Ittxeṣṣ ad itwagg dayes řebda awař-a simant nnes marra zi jjihet n řḥuquq am ittxeṣṣ ɛawed belli awezzeɛ nnes ad yiři nnebřa arbeḥ d usebbeb.

433TABRAT TAMEZWARUT n YUḤANNA 1, 2

Tabrat Tamezwarut n Yuḥanna

Awař n tudart

1 1Min tuɣa din zeg umezwaru, min nesřa, min neẓra s tiṭṭawin nneɣ, min tuɣa din neẓra u nḥada s ifassen nneɣ zeg wawař

n tudart, 2- aqqa tudart teḍhar, neccin neẓra itt, uca ncehhed u nettbarreḥ awem tudart n řebda, tenni tuɣa ak-d Tbabat uca teḍhar aneɣ-d - 3min neẓra, d min nesřa, ad awem t-id nbarreḥ, ḥima ɛawed kenniw ad tiřim di tmunt akidneɣ. S tidett, amuni nneɣ ak-d Tbabat u ak-d Mmis Yeccu Lmasiḥ. 4Uca ad awem nari man aya, ḥima řefraḥet nwem ad tekmeř.

Arebbi d tfawt 5D wa d abarreḥ i zzayes nesřa uca ad awem-d nbarreḥ: Arebbi d tifawt, netta war dayes bu jjurret n taǧest. 6Mařa neqqar ‘neccin ɣarneɣ amuni akides’ uca neggur di taǧest, aqqa nessxarriq, war nettegg ca tidett. 7Maca mařa nuyur di tfawt, am netta di tfawt, ɣarneɣ amuni ak-d wayawya, uca idammen n Yeccu Lmasiḥ Mmis ad aneɣ ssizdegen zi qaɛ ddnub. 8Mařa neqqar ‘neccin war xaneɣ bu ddnub’, aqqa nessxarriq x yixef nneɣ uca tidett war dayneɣ teǧi. 9Maca mařa nenɛem s ddnub nneɣ, aqqa Arebbi d aṣdiq d amseggad ḥima ad aneɣ iɣfar ddnub nneɣ uca ad aneɣ issizdeg zi marra min war iseggden. 10Mařa neqqar ‘neccin war dayneɣ bu ddnub’, nettarra t d bu-ixarriqen uca awař nnes war dayneɣ iǧi.

2 1A iḥenjiren inu, ad awem-d ariɣ aya, ḥima war ttxeṭṭim ca, uca mařa ixḍa ca n ijjen, aqqa ɣarneɣ amcafeɛ ɣar Tbabat,

Yeccu Lmasiḥ, Amseggad, 2netta d taɣarṣt n weṣřaḥ x ddnub nneɣ, war iǧi x ddnub nneɣ waha, maca ɛawed i ddunnit marra. 3Ammu nessen belli neccin nessen it, mařa neṭṭef di tweṣṣa nnes. 4Wenni iqqaren ‘necc ssneɣ t’, maca war iṭṭif ca di tweṣṣa nnes, netta d bu-ixarriqen uca tidett war dayes teǧi. 5Maca wenni iṭṭfen deg wawař nnes, ad dayes tkemmeř tayri n Arebbi s tidett. S man aya nessen, belli aqqa neccin dayes. 6Wenni iqqaren belli netta itteṭṭef

434 TABRAT TAMEZWARUT n YUḤANNA 2

dayes, ad yuyur ɛawed am mammec tuɣa iggur netta. 7A awmaten, war d awem ttariɣ ca tawṣeyyet n jdid, maca tawṣeyyet taqdimt i tuɣa ɣarwem zeg umezwaru. Tawṣeyyet-a taqdimt d awař i tuɣa tesřim zeg umezwaru. 8Aqqa ɛawed ad awem-d ariɣ tawṣeyyet n jdid tenni iǧan d tidett dayes u daywem, minzi taǧest ad teɛdu uca tifawt tidett aqqa tařeqq řexxu. 9Wenni iqqaren belli aqqa-t di tfawt am icarh umas, netta aqqa-t di taǧest ař iḍa. 10Wenni ittexsen umas, ad iqqim di tfawt uca war dayes bu řefḍiḥet. 11Maca wenni icarrhen umas, aqqa-t di taǧest uca iggur di taǧest, war issin mani i ɣa iraḥ, minzi taǧest tessdarɣeř tiṭṭawin nnes. 12Ad awem-d ariɣ, a iḥenjiren, minzi ddnubat ɣfarent awem di ṭṭweɛ n yisem nnes. 13Ad awem-d ariɣ, a ibabaten, minzi aqqa tessnem wenni iǧan zeg umezwaru. Ad awem-d ariɣ, a ibřiɣen, minzi aqqa tɣellbem x uɛeffan. Ad awem-d ariɣ, a inuba, minzi tessnem Tababat. 14Aqqa uriɣ awem-d, a ibabaten, minzi tessnem wenni iǧan zeg umezwaru. Aqqa uriɣ awem-d, a ibřiɣen, minzi aqqa kenniw tjehdem uca awař n Arebbi ad daywem iqqim uca tɣellbem x uɛeffan. 15War ttexsem ca ddunnit uřa d min iǧan di ddunnit. Mařa ca n ijjen ittexs ddunnit, tayri n Arebbi war dayes teǧi. 16Minzi marra min iǧan di ddunnit, aqqa-t d nnecwet n weysum d nnecwet n tiṭṭawin d tuffet n tudart, war d ttisent ca zi Tbabat, maca zi ddunnit. 17Uca ddunnit tɛeddu uřa d nnecwat nnes, maca wenni itteggen min ixs Arebbi, ad iddar i řebda.

Ḍidd-lmasiḥ d wenni inkaren Tababat d Tmemmit18A inuba, aqqa tasaɛɛet taneggarut tiweḍ-d, uca am tesřim belli ad d yas ḍidd-lmasiḥ, amenni řexxu ḍharen-d aṭṭas n ḍidd-imasiḥen, s uyenni nessen belli tasaɛɛet taneggarut aqqa tiweḍ-d. 19Ffɣen-d zzayneɣ, maca war ten tuɣi zzayneɣ. Maɛlik nitni tuɣa zzayneɣ, ad iři qqimen akidneɣ. Maca amenni imsar ḥima ad iban belli nitni marra war ǧin ca zzayneɣ. 20Aqqa ɣarwem adhan n Umqeddas uca tessnem kuřci. 21War d awem uriɣ minzi war tessinem ca tidett, maca minzi aqqa tettessnem tt, uca uřa d ijj n uxarriq war d itteffeɣ ca zi tidett. 22Wi iǧan d bu-ixarriqen, mɣir wenni inkaren belli Yeccu d Lmasiḥ. D wa d ḍidd-lmasiḥ, wenni inkaren Tababat d Tamemmit. 23Marra wenni inkaren Tamemmit, ɛawed war ɣares bu

435TABRAT TAMEZWARUT n YUḤANNA 2, 3

Tbabat. Maca wenni icehhden i Tmemmit, aqqa ɣares Tbabat ɛawed. 24S uyenni ad daywem iqqim min tesřim kenniw zeg umezwaru. Mařa iqqim daywem min tesřim zeg umezwaru, ad teqqimem kenniw ɛawed di Tmemmit u di Tbabat. 25Ta d tikkest n wawař i d aneɣ iwca: tudart n řebda. 26Man aya uriɣ awem-t-id x yinni kenniw ixeddɛen. 27Uca adhan i zzayes teksim kenniw, ad iqqim daywem, war teḥdajem ad awem isseřmed ḥed. Maca am mammec d awem isseřmed wedhan nnes x kuřci, uca netta d tidett war iǧi d axarriq, xenni qqimem dayes am mammec kenniw isseřmed.

Tarwa n Arebbi 28Řexxu, iḥenjiren, qqimem dayes, ḥima - x minni i d ɣa iḍhar - ad ɣarneɣ tiři ttiqqet u ḥima war nettṣeḍḥi ca qibač nnes ɣar twasit nnes. 29Mařa tessnem, belli netta d amseggad, snem ɛawed belli marra wi itteggen tasegda, aqqa itwaxeřq-d zzayes.

3 1Xẓar man tayri i d aneɣ tewca Tbabat, ařami netwasemma tarwa n Arebbi. S uyenni ddunnit war d aneɣ tessin ca, minzi

war t tessin ca. 2A imɛizzen, neccin d tarwa n Arebbi, war iḍhar ɛad min i ɣa niři. Aqqa nessen xmi d i ɣa iban netta, ad niři amecnaw netta, minzi ad t nẓar am mammec iǧa netta. 3Marra wenni itteggen asitem nnes dayes, ad issizdeg ixef nnes, am mammec iǧa netta d amezdag. 4Marra wenni itteggen ddnub, ittegg ɛawed min iǧan ḍidd n ttawrat. Aqqa ddnub d min iǧan ḍidd n ttawrat. 5Tessnem belli netta iban-d, ḥima ad ikkes ddnub uca netta war dayes bu ddnub. 6Marra wi dayes i ɣa iqqimen, war ittegg ca ddnub. Marra wi itteggen ddnub, war t iẓri, war t issin. 7A iḥenjiren, war tejjim ad kenniw ixarweḍ ḥed. Wenni itteggen tasegda d netta d amseggad am mammec netta d amseggad. 8Wenni ixeṭṭan d netta zeg ibřis, minzi ibřis tuɣa ixḍa zeg umezwaru. S uyenni iḍhar-d Mmis n Arebbi ḥima ad issexsar řexdayem n ibřis. 9Marra wenni d itwaxeřqen zi Arebbi, war ittegg ca ddnub, minzi zzariɛet nnes tettɣima dayes uca war izemmar ad ixḍa minzi itwaxřeq-d zi Arebbi. 10Di man aya ad ḍharen tarwa n Arebbi d tarwa n ibřis: marra wenni war itteggen tasegda uřa d wenni war ittexsen umas, war iǧi ca zi Arebbi.

436

3:12 Amz. 4:1-16

TABRAT TAMEZWARUT n YUḤANNA 3, 4

Xsem ayawya 11D ta d tabrat i tuɣa tesřim zeg umezwaru belli ‘ad nexs ijjen wenneḍni’, 12war iǧi amecnaw Qayin wenni iǧan zeg ibřis uca inɣa umas. Mayemmi inɣa umas? S minzi řexdayem nnes tuɣa-tent ɛeffnent uca tinni n umas seggdent. 13War tedhicem ca, a aytma, mařa ddunnit tcarh i kenniw. 14Neccin nessen, belli aqqa neẓwa zi řmewt ɣar tudart, minzi nexs awmaten. Wenni war ittexsen umas, ad iqqim di řmewt. 15Marra wenni icarrhen umas d aqettař uca kenniw tessnem, belli uřa d ijj n uqettař war ɣares bu tudart n řebda i dayes i ɣa iqqimen. 16Zi man aya nessen tayri, aqqa netta issars tudart nnes xaneɣ. Ɛawed ittxeṣṣa aneɣ ad nessars tudart nneɣ x tawmat. 17Wenni ɣar iǧa agra n ddunnit uca ittwařa umas izřeḍ, xenni iqqen xas uř nnes, mammec i ɣa tezdeɣ tayri n Arebbi dayes? 18A iḥenjiren inu, ad iři war nettexs ca s wawař niɣ s iřes, maca s řexdayem u di tidett. 19S man aya nessen aqqa neccin zi tidett uca ad nesseqneɛ uřawen nneɣ zzates, 20minzi mařa iḥkem wuř nneɣ xaneɣ, Arebbi d ameqqran x wuř nneɣ uca issen marra. 21A imɛizzen, mařa uř nneɣ war xaneɣ iḥkem, aqqa ɣarneɣ ttiqqet zzat i Arebbi, 22uca man řḥajet i ɣa nettar, ad tt neksi zzayes, minzi neccin ad neḥḍa tiweṣṣa nnes uca ad negg min i ɣa yarḍan netta. 23D ta d tawṣeyyet nnes belli ad namen deg isem n Mmis, Yeccu Lmasiḥ uca ad nexs ijj wenneḍni am mammec i d aneɣ yumur. 24Wenni iḥḍan tiweṣṣa nnes, ad iqqim dayes u netta dayes. S man aya nessen belli netta ad iqqim dayneɣ, zi Arruḥ wenni i d aneɣ iwca.

Qeǧbem arruḥat

4 1A imɛizzen, war ttiqqem ca di marra arruḥ, maca qeǧbem arruḥat, ma zi Arebbi i iǧan, minzi aṭṭas n imkacafen

issxarriqen aqqa ffɣen-d ɣar ddunnit. 2S man aya ad tessnem Arruḥ n Arebbi: marra arruḥ wenni icehhden belli Yeccu Lmasiḥ yusi-d deg weysum, aqqa netta zi Arebbi, 3uca marra arruḥ wenni war icehhden belli Yeccu Lmasiḥ yusi-d deg weysum, war iǧi ca zi Arebbi. D wa d arruḥ n ḍidd-lmasiḥ wenni i xef tesřam ad d yas, aqqa netta da řexxu di ddunnit. 4A iḥenjiren, aqqa kenniw zi Arebbi uca tɣellbem xasen, minzi d wenni iǧan daywem d ameqqran x wenni iǧan di ddunnit. 5Nitni zi ddunnit, s uyenni ssawařen zi ddunnit

437TABRAT TAMEZWARUT n YUḤANNA 4, 5

uca ddunnit tettesřa asen-d. 6Aqqa-neɣ zi Arebbi. Wenni issnen Arebbi, ittesřa aneɣ. Wenni war iǧin zi Arebbi war d aneɣ ittesři ca. S man aya i ɣa nessen arruḥ n tidett d arruḥ iɣekkwan.

Tayri n Arebbi d tayri jar wawmaten 7A imɛizzen, ad nexs ayawya, minzi tayri zi Arebbi. Marra wenni ittexsen, d netta itwaxeřq-d zi Arebbi uca issen Arebbi. 8Wenni war ittexsen, war issin ca Arebbi, minzi Arebbi d tayri. 9Di man aya teḍhar aneɣ-d tayri n Arebbi, belli Arebbi aqqa issekk-d ayenni n Mmis i ɣares-d itwaxeřqen ɣar ddunnit, ḥima ad zzayes neddar. 10Di man aya teǧa tayri, war iǧi belli neccin nettexs Arebbi, maca belli netta ittexs aneɣ uca issekk-d Mmis d taɣarṣt n weṣřaḥ x ddnub nneɣ. 11A imɛizzen, mařa tuɣa Arebbi ittexs aneɣ ammu, ittxeṣṣ aneɣ ɛawed ad nexs ijj wenneḍni. 12Uřa d ijjen mma iẓra Arebbi. Mařa nettexs ayawya, Arebbi ad dayneɣ iqqim, uca tayri nnes aqqa tedweř tekmeř dayneɣ. 13Zi man aya nessen belli nettɣima dayes u netta dayneɣ, minzi netta iwca aneɣ zi Arruḥ nnes. 14Aqqa neẓra u ncehhed belli Tababat tessekk-d Tamemmit d Amsenjem n ddunnit. 15Marra wenni icehhden belli Yeccu d Mmis n Arebbi, Arebbi ad dayes iqqim u netta di Arebbi. 16Aqqa neccin nessen tayri uca numen di tayri tenni iǧan ɣar Arebbi i neccin. Arebbi d tayri u wenni i ɣa iqqimen di tayri, ad iqqim di Arebbi uca Arebbi ad dayes iqqim. 17Di man aya tkemmeř tayri dayneɣ, ḥima ad ɣarneɣ tiři ttiqqet deg wass n lḥisab, belli am mammec iǧa netta, ad niři neccin ɛawed di ddunnit. 18Di tayri war tettiři tiggwudi, maca tayri nican tessuffuɣ tiggwudi, minzi tiggwudi tettas-d ak-d lɛiqab. Wenni itteggweden, war ittiři ikmeř di tayri. 19Neccin nettexs it, minzi netta tuɣa ittexs aneɣ d amezwaru. 20Mařa ca n ijjen iqqar ‘necc ttexseɣ Arebbi’ am icarreh umas, aqqa netta d bu-ixarriqen, minzi wenni war ittexsen umas wenni ittwařa, xenni mammec i ɣa yegg ad ixs Arebbi wenni war ittwiři. 21Neccin ɣarneɣ tawṣeyyet-a zzayes belli wenni ittexsen Arebbi, ad ixs uřa d umas.

Liman di Mmis n Arebbi

5 1Marra wenni yumnen belli Yeccu d Lmasiḥ, aqqa netta itwaxřeq-d zi Arebbi, uca marra wenni ittexsen wenni t-id yejjin, ad ixs ɛawed

wenni zzayes-d itwaxeřqen. 2Zi man aya nessen belli nettexs tarwa n

438

5:7,8 Min yuran s tira imeyyřen, war itwaf di ca n řmaxṭuṭat tiqdimint

TABRAT TAMEZWARUT n YUḤANNA 5

Arebbi, xmi nettexs Arebbi uca ad negg tiweṣṣa nnes. 3Minzi ta d tayri zi Arebbi, ad neḥḍa tiweṣṣa nnes uca tiwṣeyyat nnes war wɛarent ca. 4Marra min d itwaxeřqen zi Arebbi ad iɣelleb x ddunnit. D wa d aɣřab i iɣellben x ddunnit, aqqa-t d liman nwem! 5Man wen i ɣa iɣellben x ddunnit, mɣir wenni yumnen belli Yeccu d Mmis n Arebbi! 6D wa i d ikkin zeg waman d idammen, Yeccu Lmasiḥ. War d yekki zeg waman waha, maca zeg waman d idammen. Uca Arruḥ d wenni icehhden, minzi Arruḥ d tidett. 7Aqqa din třata n inni icehhden deg ujenna: Tababat d Wawař d Arruḥ Iqeddsen, uca nitni s třata d ijjen. 8Uca din třata n inni icehhden x tmurt: arruḥ d waman d idammen. D nitni s třata d ijjen. 9Mařa neqbeř chadet n iwdan, chadet n Arebbi d tameqqrant, minzi ta d chadet n Arebbi tenni iched x Mmis: 10wenni yumnen di Mmis n Arebbi, ɣares chadet deg yixef nnes, wenni war yuminen ca di Arebbi, aqqa netta igg it d bu-ixarriqen minzi netta war yumin ca di chadet tenni iwca Arebbi x Mmis. 11Ta d chadet: Arebbi iwc aneɣ tudart n řebda uca tudart-a aqqa-tt di Mmis. 12Wenni ɣar iǧa Tamemmit, ɣares tudart. Wenni war ɣar iǧi Mmis n Arebbi, war ɣares bu tudart.

Awař d useǧem aneggaru 13Uriɣ awem-d man aya, i kenniw inni yumnen deg isem n Mmis n Arebbi, ḥima ad tessnem belli ɣarwem tudart n řebda uca ḥima ad tamnem deg isem n Mmis n Arebbi. 14D ta d ttiqqet tenni ɣarney dayes belli mařa nettar ca n řḥajet ɛlaḥsab timexsa nnes, netta ad ɣarneɣ iseř. 15Uca mařa nessen, ad aneɣ iseř min mma d as nettar, xenni nessen belli aqqa yusi-d aneɣ min d as nettar. 16Mařa ijjen iẓra umas ixḍa, ij n uxeṭṭu war iǧi ca i řmewt, ad ittar, uca Arebbi ad as iwc tudart, i yinni war ixeṭṭin ca i řmewt. Aqqa din axeṭṭu i řmewt, x wa war d awem qqareɣ ad ittar. 17Qaɛ min war iseggden d ddanb, uca aqqa din ddanb i war iǧin ca ař řmewt. 18Nessen belli kuř ijjen wenni d itwaxeřqen zi Arebbi, war ixeṭṭi ca, maca wenni d itwaxeřqen zi Arebbi ad iḥḍa ixef nnes uca aɛeffan war t ittḥidi ca. 19Neccin nessen, aqqa-neɣ zi Arebbi uca ddunnit marra aqqa-tt di tuɛeffna, 20Ɛad nessen belli Mmis n Arebbi aqqa yusi-d uca iwc aneɣ-d řefhamet ḥima ad nessen wenni iǧan d tidett. Uca neccin di wenni d tidett, di Mmis Yeccu Lmasiḥ. D wa d Arebbi s tidett d tudart n řebda. 21A tarwa, ḥḍam ixef nwem zi laṣnam!

439TABRAT WISS TNAYEN n YUḤANNA

Tabrat wiss Tnayen n Yuḥanna

1Amɣar i tmeṭṭut itwaxḍaren d tarwa nnes, inni ttexseɣ s tidett, war iǧi necc waha, maca ɛawed qaɛ inni issnen tidett, 2di ṭṭweɛ n tidett tenni iqqimen dayneɣ uca ad kidneɣ tiři i řebda: 3nniɛmet d areḥmet d řehna akidneɣ i ɣa yiřin zi Arebbi Tababat u zi Sidi Yeccu Lmasiḥ, Tamemmit n Tbabat, di tidett u di tayri.

4Aqqa farḥeɣ aṭṭas umi ufiɣ jar tarwa nnem inni igguren di tidett, am mammec neqbeř tawṣeyyet zi Tbabat. 5Řexxu ttettareɣ am, a tameṭṭut, war iǧi axmi d am uriɣ tawṣeyyet n jdid, maca tenni aqqa-tt ɣarney zeg umezwaru: aqqa icuwwar ad nexs ayawya. 6Ta d tayri, aqqa ad nuyur ɛlaḥsab tiweṣṣa nnes. D ta d tawṣeyyet am mammec i tesřim zeg umezwaru, aqqa ittxeṣṣ ad tuyurem dayes. 7Minzi aṭṭas n ixeddaɛen udfen ɣar ddunnit, inni war icehhden ca i twasit n Yeccu Lmasiḥ deg weysum. D wa d axeddaɛ d ḍidd-lmasiḥ. 8Ḥḍam ixef nwem, ḥima war nxessar ca řxedmet nneɣ, maca ad nawi řmunet tmun. 9Marra wenni i ɣa ixḍan uca war iqqim ca di tɣuri n Lmasiḥ, war ɣares bu Arebbi. Wenni i ɣa iqqimen di tɣuri n Lmasiḥ, aqqa ɣares Tababat d Tmemmit. 10Mařa ca n ijjen yusi-d ɣarwem uca war d yiwi ca taɣuri-ya, xenni war t tqebbřem di taddart nwem, war xas ttseǧamem ca. 11Minzi wenni xas i ɣa iseǧmen, ɣares amuni ak-d řexdayem nnes tiɛeffanin.

12Ƴari aṭṭas i d awem i ɣa ariɣ i kenniw, maca war xseɣ ad t ariɣ di tewriqt s ssmex, maca ssitimeɣ ad ɣarwem-d aseɣ ḥima ad kiwem ssiwřeɣ zeg uqemmum ɣar uqemmum, ḥima řefraḥet nneɣ ad tiři tekmeř. 13Tarwa n učmatwem tenni itwaxḍaren zi Arebbi, ttseǧamen xam.

440 TABRAT WISS TŘATA n YUḤANNA

Tabrat wiss Třata n Yuḥanna

1Amɣar i Xayus iɛizzen, wenni ttexseɣ di tidett. 2A amɛizz, necc ssitimeɣ ad tiřid mliḥ aṭṭas, am mammec ittiři řeɛmar nnek d lemliḥ ad tiři ɛawed ṣṣeḥḥet nnek d lemliḥ. 3Minzi farḥeɣ aṭṭas, řami d usin wawmaten, cehden x tidett nnek, am mammec teggured di tidett. 4War ɣari řefraḥet imɣaren amecnaw ta, aqqa sřiɣ tarwa inu gguren di tidett. 5A amɛizz, aqqa cek d aṣdiq di marra min tettegged i wawmaten u i ibarraniyyen, 6inni icehden x tayri nnek qibač i tmesmunt. Ad tegged mliḥ, mařa tewcid asen afus xmi ten i ɣa tgewweded deg webrid nsen s ict n ṣṣifet iweqqaren i Arebbi. 7Minzi nitni ffɣen x ssibbet n isem nnes, war ksin walu zi řegnus. 8S uyenni ittxeṣṣ ad neqbeř iwdan am nitni, ḥima ad niři d ixeddamen akidsen i tidett.

9Necc uriɣ tt i tmesmunt, maca Diyutrifes, wenni yarezzun ad yiři d amezwaru jarasen, war d aneɣ iqbiř ca. 10X uyenni mařa usiɣ-d, ad t ssɛeqřeɣ di řexdayem i ittegg, řami ittḥarreḍ řeḥruḍ tiɛeffanin xaneɣ. War iqniɛ s man aya waha, maca war iqbiř awmaten uca inni ixsen ad ten qebřen, imɛařa kisen, issuffuɣ iten zi tmesmunt.

11A amɛizz, war ḍeffar ca tuɛeffna maca tcuni! Wenni itteggen tcuni, netta zi Arebbi, wenni itteggen tuɛeffna, war iẓri ca Arebbi. 12Marra cehden x Dimitriyu uřa d tidett simant nnes, am neccin ɛawed ad xas neched uca tessnem belli chadet nneɣ d tidett.

13Aqqa ɣari aṭṭas i d ac-d ɣa ariɣ, maca war xseɣ ca ad ac d ariɣ s ssmex d řeqřem, 14maca ssitimeɣ, ad cek ẓareɣ deɣya, xenni ad nessiweř zeg uqemmum ɣar uqemmum. 15Řehna ad yiři akik. Imeddukař ttseǧamen xak. Seǧmem x imeddukař s ismawen nsen.

470 ISMAWEN n IDLISEN n ŘƐAHD AQDIM

Ismawen n xemsa n idlisen n Musa Isem aquḍaḍAmezwaru Amz.Uffuɣ Ufɣ.Ayt n Lawi Law.DiŘexřa Řxř.AɛawednCcariɛa Aɛa.

Idlisen n umezruy (=ttarix) Isem aquḍaḍYacuɛa Yac.Řquḍat Řqḍ.Raɛut Raɛ.1Ṣamwil 1Ṣam.2Ṣamwil 2Ṣam.1Igelliden 1Igl.2Igelliden 2Igl.1 Imezruyen 1 Imz. 2 Imezruyen 2 Imz.Ɛizra Ɛiz.Naḥamya Naḥ.Istir Ist.

Idlisen n tiɣit d usefru (=cciɛr) Isem aquḍaḍAyub Ayb.Izehhiden Izh.AwařenIwezznen Awř.Ambarreḥ Amb.Izřixizřan Izř.

Idlisen n inabiyyen (=lanbiya) Isem aquḍaḍIcaɛya Ica.Irmiya Irm.IzřansigejdurennIrmiya Igj.Ḥizqiyal Ḥiz.Danyal Dan.Huciya Huc.Yuwil Yuw.Ɛamuṣ Ɛam.Ɛubadya Ɛub.Yunus Yun.Mixa Mix.Nahum Nah.Habaquq Hab.Ṣafanya Ṣaf.Ḥaggayi Hag. Zakariya Zak.Malaxi Mal.

471 AQADI

Aṭṭaszegwamiitwabdadiřxedmetnttarjamanřectabiqeddsenstrifect.Degussegwasn1887iḍhar-dlinjilsufusnMattastrifectucadegussegwasn1890iḍhar-dɛawedlinjilammammectyuraYuḥanna.Ffɣen-didlisennnistnayenidsen s lḥurufn teɛrabt.Awarnimanaya tetwassbedd řxedmetn ttarjamaařami niweḍ ɣar uneggaru n řqarn ɛicrin. Di řweqt nni itwabda ɛawed diřxedmetnttarjamaucaffɣen-dcanidlisennneḍniam“Řexdayemnrrusul” d“TabratnarrasulBulusɣarřmumeniniiǧanditendintnRuma”.Ḍharen-didlisennni ak-dkasitat.Uřa linjil nMattad linjil nYuḥanna twasejjlendikasitat (sintat). Aṭṭas n iwdan sřin asent deg isseggwusa iɛdun u farḥen sbeddunřexbaraṣebḥannYeccuLmasiḥ.

Řexxuaqqa tetwakemmeř tterjamatmunn“Řɛahdn Jdid”wennidřexbaraṣebḥannYeccuLmasiḥ,aqqa-tdlinjilimun.Awař‘linjil’ixsadyini‘řexbaraṣebḥan’. Di “Řɛahdn jdid”nufa27n idlisenucaamezwuransend linjil sufusnMatta, xennilinjilnMarku,linjilnLuqaulinjilnYuḥanna.Nitnidarebɛa imeḥḍarennLmasiḥ inniyuranmarraminẓrinu sřin zi tuddartnYeccuLmasiḥumituɣanettadiddunnit-aařamiřamiitwaṣellebuimmutuitwassnekkar-dzegimettinenucaitwassgaɛɛedɣarujenna.Lukawariǧiak-dYeccumacayuramarraminisřaxassusettef.Yuraɛawedadliswissxemsaumiqqaren“ŘexdayemnImazanen”.ImazanennitnidrrusulnYeccuLmasiḥucaawař‘amazan’dijnwawařamaziɣnican.Xenniawarniadlisn“Řexdayemnimazanen”aqqadinmarratibratinnumazanBulusitmesmunin(=lkanayis).TimesmuninnnidřɣiǧetnřxedmetiiggaArebbistbarreḥtnBulusimarrařegnusumituɣaisafarɣarjwayehnAsiya(=Turkiya)dLyunanařamiyiweḍɣarRumaamumeḥbusnqayṣar.Ƴar uneggaru n “Řɛahdn jdid” ad tafemtibratinnYaɛqub,umasnYeccu,uřad tnayenn tebratinnBuṭrusd třatantebratinnYuḥannauřadtabratnYahuda,umasnYaɛqubwennidumasnLmasiḥ.Ƴaruneggaruqaɛaqqadin“AsargebnYeccuLmasiḥiYuḥanna”. Adlis-aittarezzemaneɣtawwartɣarminiɣayiřidegwussaninegguraxmiidɣayasLmasiḥ.

“Řɛahd n Jdid” (s 27 idlisen nnes) d “Řɛahd Aqdim” (s 39 idlisen nnes) aqqa-tendadlisd ijjenwar izemmarad itwayarzucawardinadlisnneḍniidaneɣimmewcenmaḥendadnessenmarraminiǧaniusenjemnbnadem.Adlis Iqeddsen wanita issawař aneɣ x Lmasiḥ zeg umezwaru ař aneggaruammammecnettaɛaweddamezwarudaneggarunmarramin iǧan.AdlisIqeddseniqqarsuqemmumnLmasiḥsyixefnnes“NeccdAlfadUmega.dAmezwarudAneggaru,dAbeddudQeṭṭu”.

Řexxuumitetwakemmeřtterjaman“ŘɛahdnJdid”,nexsadnwehhebmarraasemɣardtessbiḥduqadi iArebbisyisemnYeccuLmasiḥwenni idaneɣiɛawnendiřxedmet-amaniniweḍmintuɣawarnettriji. XenninttettarziArebbimaḥendadyarzemuřawendřeɛqeřatnmarrawiiɣaiɣarenawařennwedlis-amaḥendadissenmecḥařimɣarssirrnArebbidiSidiYeccuLmasiḥ.

Tarbiɛt n ttarjama - anebdu 2009

472 Imnawayen (=awařen inni řmeɛna nsen d ijjen)

adlis(idlisen) - řectab(řectub)akehhan(ikehhanen) - wenniixeddmenditaddartnArebbiakud(ikuden) - ijnřqeddnřweqtamazan(imazanen) - rrasul(rrusul)ameddar(imeddaren) - řmaxřuq(řmaxřuqat)amudar(imudar) - lḥayawan(lḥayawanat)ameksa(imeksawen) - aniči(iničan)amettiř(imettiřen) - anzi(inzan)amezzuɣ(imezzuɣen) - amejjun(imejjan)amkacaf(imkacafen) - nnabi(lanbiya)amnay(imnayen) - wenniineddhenayisamseřmad - amesɣar(imesɣar)amusnaw(imusnawen) - lɛalim(lɛulama)amsenjem - amsellekamzarfu(imzurfa) - řqaḍi(řquḍat)asafar - amudduasebbab(isebbaben) - amenzi(imzenzan)asebbiḥ(isebbiḥen) - izři(izřan)nusebbeḥasenjem - asellekasinagug(isinagugen) - řmejmeɛ(řemjameɛ)nWudayenawař(awařen) - taguri(tigura)axerdus(ixerdusen) - ifri(ifran)aydud(iyduden) - cceɛb(ccuɛub)azref(izerfan) - řqanun(řqawanin)aɛalṭar(iɛalṭaren) - řmedbeḥ(řemdabiḥ)aɛuǧi - řɛezzbnadem(iwdan,midden) - afgan(ifganen)ddunnit - amaḍaliřes(ntmaziɣt) - tutlayt(ntmazɣt)kacef-ikacef-ittkacaf - nabb,inabb,ittnabbalḥarf(lḥuruf) - asekkil(isekkilen)lḥurriya - tiřelliljawab - tamwarritawařeniwezznen - anzi(inzan)nniɛmet - ttisar,arḍannhar - ass(ussan)nneṭq - agemmayřebḥař(řebḥur)-řebḥarameẓyan - ill(ilalen)-illagrakalřeḥtic - arbiɛřexyar - timtalřɛarbun - ddiyyetřeɛdu(řɛedyan) - asengu(isenga)simana(simanat) - imalass(imalassen)ssiyasa - tasertitssuq(řeswaq) - agadaz(igadazen)ṣṣulṭa(ṣṣulaṭat) - tanbaḍt(tinbaḍin)tageldit(tigeldin) - lmamlaka(lmamlakat)tajeǧidt(tijeǧidin) - lmalikatakehhant - řxedmetnukehhantamesmunt(timesmunin) - lkaniset(lkanayis)tameyra - ṣṣabettasmuɣi - tudartnisemɣandtesmuɣi(řɛubudiyya)řqarn(řqurun) - ijnřmijařnřweqtn100iseggwusatamewci(timewca) - ariɣalu(iriɣaluten)tanuwwact(nnuwwac) - ajejjig(ijejjigen)tayri - řemḥibbet,timexsataɣarṣt(tiɣarṣin) - ddbiḥet(ddbayeḥ)taɣuri - aseřmed(iseřmiden)tazant - řxedmetnumazantiɣit - řḥikmettřařit - axřaqttarix - amezruy(imezruyen)

473TIRA d TIƳRI

LḤURUF (ISEKKILEN)Aqqadincanlḥurufsicttneqqiṭtsadunsen.Aqqa-tendlḥurufsijnurekkezxnneṭqnsen.Adnewccanimedya:ḥ-ḥennaniɣḥdam ḍ-ḍiddniɣaḍaḍ ẓ-ẓẓiniɣaẓruṭ-aṭṭasniɣṭṭarf ṣ-ṣuḍ(amedya:"Iṣuḍusemmiḍ")Mařaneggaictntqebbarttameẓyantxlḥarf(ˇ),xennilḥarfnniiffeɣ-dzilḥarf'l'zijjihetntajitnnes.Suyenninzemmartennenṭeqammu:ř-řkas(adtnenṭeq:'rkas'niɣ'lkas')ǧ-ǧiřet(adtnenṭeq:'djiret'niɣ'llilet')č-učma(adtnenṭeq:'utcma'niɣ'ultma')Imedyancanlḥurufinneḍni:c-macinaniɣtcamma ɛ-ɛemmarṣniɣɛemminiɣɛenṭiɣ-ɣarṣṣbeḥniɣɣull('goal')-dicanidliseninneḍniitwarilḥarf-aam'gh'-'ghar'

IMNAWAYEN (=awařen inni řmeɛna nsen d ijjen) ƳaruzeřmaḍadtafedictnlistanwawařeninniřmeɛnansenɛřaḥařdijjenXmiiɣatɣaredzegwedlis-aiiwdaninneḍnitzemmaredadtixḍaredzzaysenḥima ad tessfehmedktarmin yuran.Mařa tufid awař 'rrasul' ihwen i inniittesřanxwawař'amazan',xennitzemmaredadtbeddředawařnniɛlaḥsablista-yaxmiiɣatɣaredzegwedlis-a.Mařaiɛejbac'uniči'ktarzeg'umeksa',sexdem'aniči'umařaiɛejbac'nnhar'ktarzeg'wass',xennisexdem'nnhar'.Mintracekwartbeddiředcařmeɛna,macatexsedadtessiwḍedareqqasnicanɣarinneḍniwaha,aqqamanayadlmliḥ.

LḤURUF IMEQQRANENDegwedlis-snurimarra ismawenn iwdandřegnusniɣn tneddamd tmuradiřsawendimucandiɣezrandřebḥursijnlḥarfdameqqranɣarumezwarunsen.AmmuinettegsyisemnArebbidYeccuLmasiḥdArruḥIqeddsen.Zijjihetisemn'ibřis'neggaitsijnlharfdameqqranammu'Cciṭan'minzidiTyunanititwariisem-auřasijnlḥarfameqqran.Xenniaqqadinɛawedccwaṭen(cciṭansijnlḥarfdameẓyan)innidixeddamennCciṭanameqqran.

TIRA IMMEYŘENMařatufidtiraimmeyřenjarminyurandegwedlis-aiwarteǧijarteqbubinuřannebřaafessarɣarsaduntasna,aqqa-ttdawařniɣcanwawařenitwarninḥimaadtiřitiɣrintwinestnnicwaytihwennnebřammaaddinyiřiubeddeřnřmeɛna.

TIRa d aGemmay Damezwaru ittxeṣṣad tessnembellintari 'nnek'degwemcann 'nnec'.Xenni'řkasnnek'aqqa-td ‘řkas icek’.Mařatexsed, tzemmaredadt tneṭqedammu:'řkasnnec'.Ammuiɣatafedɛawed'ddunnit',macamřitufidadtinid'ddunnect'ucaammutzemmaredadteggedak-dwaṭṭasnwawařen.Tamesřactwisstnayendta.Mařatufid'iẓrait'adtinid'iẓrit'niɣ'innaas'adtinid'innas'niɣ'innayas'.Nessitimadtfehmedktaruktarxmiiɣatdarrbedixefnnekditiradtiɣrintmaziɣt.

474 AMAWAŘ

abaddun -Isem-ayusi-dzitutlaytntɛibranitucaixsadyini'areyyeb'niɣ'areddeǧ'.

Alfa d Umega - Lḥarfamezwarudlḥarfaneggarunlḥurufntutlayttayunanit.

akehhan (Ikehhanen) - Ikehhanen d inni tuɣa ixeddmen deg uqiḍun (di řexřa) niɣ ditaddartiqeddsen(diUrcalim)nArebbi.Nitnituɣaɣarṣenilḥayawanatinniitwaqeddmenamtɣarṣin (=ddbayeḥ) iArebbiɛlaḥsab tiweṣṣanArebbi i iǧandi ttawratnMusa.Marraikehhanen n weydud n Israyil aqqa-ten zeg ayt n Lawi minzi Arebbi ixḍar ayt n Lawi(Ilawiyyen)ḥimaadasiřindikehhanensaduttawrat.AzeǧifnikehhanentuɣaittadefɣaruqeddasxuqeddasictntwařadegussegwaswahaḥimaaddiḍharqibačiArebbimacawariǧinnebřaaruccinidammenminzittawratteqqaraqqawardinbuweɣfarnddnubnnebřaaruccin idammen.Aqqadinaṭṭasn tmesřayindi ttawrat (xemsan idlisennMusa) tinniittxeṣṣeniuqiḍuniqeddsendmarramindayesdřxedmetnikehhanendweɛbadiArebbi.XẓarTabratiIɛibraniyyen9u'Harun'd'Ilawiyyen'.

Aqiḍun iqeddsen -ArebbiyumurMusamaḥendadasiggijnuqiḍundiřexřawennituɣaineyyecArebbimaḥendaddayesizdeɣdiřwesṭnweydudnnesIsrayil.Iquwwaras-dsijnwefrayn ictntecḍaḍtdtazirart tacemřač iyuyren jar ibilaren.Daxeřnwefrayaqqadinřemraḥ.ƳarzzatnřemraḥitwaggijnuɛalṭarnnnḥasuawarniasijnřbanyuidissirdenikehhanenixefnsenɛlaḥsabtiweṣṣanArebbi.Ƴarḍeffarnřemraḥtuɣadinaqiḍuniqeddsen.Aqiḍun itwabḍa s ij nwarwaq deg uqeddas (ɣar zzat n uqiḍun zzat arwaq) d uqeddas xuqeddas.Deguqeddastetwafictnṭṭabraak-dweɣrumnwesscandřqendiřssebɛanřefnaratd tmejmartn řebxurzzataqeddesxuqeddesmani itwassars ṣṣenduq iqeddsenn řɛahd iitwaggenjarArebbidweydudnnesIsrayil.Diṣṣenduqnniitwafdayestnayennteřwiḥinnweẓru,ixeftetwazemmttawrat,uřadtaɣɣarctinnewwcennHarundijnuzenbiřs'manna'wennidaɣrumiiwḍanzegujennakuřassminɣayekkweydudnIsrayiltuɣaittenneḍdiřexřanSinayi.Smanayamarra iggaArebbi sufusnMusa ijn lmataln tmesřayin tinnituɣaɛadinnufaren.Aɛbaddeguqiḍuntuɣasifassennikehhanendimednabustiɣarṣinnlḥayawanatizzayeswarnzemmaradnetwassesřeḥak-dArebbi.YeccuLmasiḥidweřɣarneɣdakehhandtaɣraṣtnnebřařɛibqibačiArebbimaḥendadzzayesnetwassesřeḥak-dArebbiictntwařaiřebda.XẓarTabratiIɛibraniyyen7,8,9d10.

amazan - Steɛrabtqqarenas'rrasul'

Amsfewwej - Amsfewwej netta d Arruḥ Iqeddsen wenni tuɣa i zi iwaɛd Yeccu Lmasiḥ iimeḥḍarennnesaminna“XmiidɣayasUmsfewwej,wenniɣarwem-diɣassekkeɣziTbabat,ArruḥntidettidyusinziɣarTbabat,xenninettaadayiiched.Adtcehdemuřadkenniw,minzituɣakenniwakidizegumezwaru.”(Yuḥ.15:26,27;xẓarɛawedYuḥ.14:15-26;16:5-15)

Asewjed (Ass n usewjed)-nettadassqbeřwassnssebtdřɛidnizmarnBasxa(xẓar'řɛidnBasxa')mindisswejdenWudayenmacca,ssirden,yarḍenarruḍittxeṣṣeniřɛid.

Aseɣḍaṣ -AseɣḍaṣimsarmařaijnbnademitubuyumendiLmasiḥ.Řmumennjdidadichedxlimannnes,xenniaddihwadegwaman(=iɣzarniɣijnřbanyuameqqran),nettaak-dijjennneḍniniɣak-dcanřmumenin(Mat.28:18-20;Řex.2:41;8:26-40;9:18;10:44-48;16:33;1Kur.1:10-17).Xuyennineqqarbellinettaitwasseɣḍeṣswaman.(Rum.6:4;Řex.16:31).AseɣḍaṣwariǧidusenjemminzibnademaditwassenjemslimandiLmasiḥwaha(Afa.2:8),macaaseɣḍaṣdchadetilimandiLmasiḥ.

Aysum (niɣ aksum) - Di řɛahd n jdid nufa aṭṭas n twařawin awař 'aysum' umi ɣares'řmeɛna'nijnbnademnnebřaArebbi,nnebřaArruḥnArebbi,nnebřaYeccuLmasiḥ.Wad'bnademamednub'.Řɛeksn'weysum'dnettad'ArruḥnArebbi'.XẓarRum.8:6-17.

Aɛalṭar-AɛalṭaramecnawijnṭṭabřayuɛřanminxeftwaqeddmenttiɣarṣiniArebbiumiqqarensteɛraft'řmedbeḥ'.Aɛalṭartuɣadiřemraḥzzatiuqiḍunniɣzzatitaddartiqeddsenu tuɣa ittetwabna zeg ukeccuḍ n 'akasiya' (=ssanṭ) iɣeǧfen s nnḥas i war izemmar aditwassecmeḍ.SaduuɛalṭarsarɣentimessiusennejxuɛalṭartwammarsenttiɣarṣinḥimaadiřintdictnřefwaḥetarḍaniArebbi.XẓarUfɣ.27:1-8;38:1-7.

475AMAWAŘ

Bɛelzabul -IsemnneḍniiCciṭanniɣiarraysnccwaṭen.

Firɛun -IsemnřḥakemnMiṣra

Hades-Isemayunaniiřaxartniɣijahennama.

Harun -UmasnMusawenniissiwřenak-dFirɛunamecnawnettaduqemmumnMusa.Harun idweř d arrays n ikehhanen d amezwaru uca itwaxřeq-d zeg ayt n Lawi. Xẓar'akehhan'd'Ilawiyyen'dUfɣ.4:10-17;Ufɣ.28:1;29;Law.8,9;

Hirmis d Zayus-IsmawenncanlaṣnamnIyunaniyyen.Hirmusitwasemma'Mirkuriyu'zegIrumaniyyen(XẓarŘex.14:12).

Ibrahim -Nettadbabasn Isḥaqd Ismaɛil. IsḥaqdmmisɛlaḥsabřwaɛdnArebbi,macaIsmaɛilnettadmmiszi tayya,war iǧiziSara tennid tamɣartnnesd tawritnřwaɛdziArebbiakis.Isḥaqyejj-dYaɛqubiziditwaxeřqen12niḥenjirennnesinniidewřend12ntqebbařnIsrayil.IbrahimdIsḥaqdYaɛqubnitnidřejdudnweydudnIsrayil.Ibrahimtuɣaiddarɛřaḥař1800niseggwusaqbeřtwasitnLmasiḥɣarddunnit.XẓarAmz.12-23;Yuḥ.8:30-59;Rum.4;Gal.3;4:21-31;Ɛbr.11:8-19u'Israyil'.

Ifarisiyyen - Aqqa-tendictntebridtdiddinnWudayentennituɣaissekkwanaṭṭasdegwussannYeccuLmasiḥ.NitniarninaṭṭasntɣuridtweṣṣaittawratnArebbi.TuɣaLmasiḥittwebbaxitenaṭṭasdissibbet-a.XẓarMatta15d23;Luka11:37-54.

Iṣaduqiyyen -Aqqa-tendictntebridtdiddinnWudayentennituɣaissekkwanaṭṭasdegwussannYeccuLmasiḥ.SřɛeksnIfarissiyyennitniwaryuminencaditnukraziřmewtudilmalakatdřaryaḥat.XẓarMat.22:23;Mar.12:18;Luq.20:27uŘex.23:6-8.

Ilawiyyen (ayt n Lawi)-LawiijjenzegtenɛacniḥenjirennYaɛqub.Xẓarɛawed'akehhan'd'Harun'dLaw.3,4.

Inikulayiten -nitnidiwdaninniiffɣenzegwebridnlimandiLmasiḥ(XẓarAsa.2:6;2:15)

Israyil - Isemnjdid i iwcaArebbi iYaɛqubawarniřamiimmneɣYaɛqubak-dlmalaknArebbisǧiřet(Amz.33:29).Řmeɛnanisem-awanitanetta'Arebbiimmneɣdiṭṭweɛinu'.YaɛqubtuɣadmmisnIsḥaq.XẓarAmz.32:22-32,49;Rum.9,10,11;Asa.7:1-8.

Iɛibraniyyen (Aɛibrani) - Ibrahimitwasemma'IbrahimAɛibrani'degwedlisAmezwaru14:13.Nufaisem-adiřɛahdnjdididiteǧa'TebratiIɛibraniyyen'.AqqanitnidUdayeninniyumnendiLmasiḥucanefhembelliUdayenḥesbenisem-adisemnccaniixefnsen.Řaṣřnisem-aɣarestasɣuntak-dijnumyag('řfiɛř')nTaɛrabtdTɛibranit‘ɛabara’wenniřmeɛnannes ‘iẓwa’.Aqqaiẓwaweydud(=cceɛb)nIsrayilziMiṣraɣartmurtnKanɛan.

Laṣnam -laṣnamd’irebbiten’nukeccuḍniɣnwureɣniɣnictnřhajetnneḍni.

Lmasiḥ - Isemwanitaixsadyini'Amedhun'.Awařayunaniiqqar'Xristus'.Zic,řamituɣaArebbiixḍarijnumkacafniɣajeǧidniɣijnukehhanitaddartnnes,ijjitaditwadhenzegijnumkacaf.Adhan-atuɣaissceniiwdanbelliArebbiaqqaixḍararyaz-aiictnřxedmetd tameqqrant. Aydud (=cceɛb) n Israyil tuɣa ittraja Lmasiḥ ɛlaḥsab min d asen nnanimkacafennzic.Asitemnsen,aqqaLmasiḥaddyas,tuɣaimeqqardegwussannřḥukmnIrumaniyyeninniiɛefsenxweydudnIsrayiluxmarraiyduden(=ccuɛub)nddunnit.

Mamun (Řmamun) - Isemwanitaɣaresictntesɣuntak-d ‘tinɛacin’niɣaqarrinsentditudartnbnadem.Yeccuiqqar:“KenniwwartzemmaremadtxedmemiArebbid‘Mamun’” (Mat.6:24)uřa“Xuyennimařawarteǧimdimtiqqandiminiǧann‘řmamun’aɣeccac,widaywemiɣaittiqqendiminiǧandtidett?”(Luk.16:11).XẓarɛawedLuk.16:9,13.

manna -Mannadaɣrumidiwḍanzegujennakuřass.MarraIsrayiliyyenccinzzayesuminnḍendiřexřaawarniřamiffɣenziMiṣraařassumiudfenɣartmurtnKanɛan.Arebɛinniseggwusatuɣatelɛenuzedɣendiřexřa.Marraisseggwusa-yaArebbiiwcaasenaɣrumkuřassammu(Ufɣ.16).

476 AMAWAŘ

mmis n bnadem-AmkacafDanyaliwcaiLmasiḥisem-a.XẓarDanyal7:13-14,27;Mat.17:21-37.

mmis n Dawud-UdayensemmanLmasiḥwennittrajansisem-aminziřectabiqeddseniqqarbelliLmasiḥadiffeɣzegaytnujeǧidDawud.Xẓar2Sam.7:12-16;Ica.11:1-3;16:5;Irm.30:3-24;Rut.4:13,14,17,21,22;1Imz.17:11;Mat.21:9.

Nniɛmet-Awař'nniɛmet'diřɛahdnjdidwarixsadyini'aɣrum'macaixsadyini'ttisar'niɣ 'arḍa'. Mařa nenna 'nniɛmet n Arebbi ad ɣarneɣ tiři', nexs ad nini, aqqa dayneɣmmeẓrimaḥendarḍanArebbiadɣarneɣyiři,waxxawarnesdiheǧcaarḍannes,minzineccindimednabamAdam.

Řejdud n Wudayen-AqqadIbrahimdIsḥaqdYaɛqubinniiksinřwuɛudnArebbibelliaytnIbrahim(ɛlaḥsabřwaɛd)addewřenijnřgensimɣaraṭṭasizzayesiɣaibarekArebbimarrařegnusntmurt.XẓarLuk.20:37-38;Yuḥ.8:30-59.

Řqendiř (n Wudayen) -Řqendiř-atuɣaimmarsdegwezyenamezwarunuqiḍuniqeddsenzzat iarwaqucaqqarenas ‘aqeddas’.Ƴaressebɛanřefnarat iyareqqenřebdaszzectnzzituniṣfanminɣayekkuqiḍunibedd.XẓarAmz.25:31-40;27:20-21uAsa.1:9-20.

Řɛid n Basxa -DegwussanumiissuffeɣArebbiřgensnnesIsrayilziMiṣrayumuritenmaḥendadɣarṣenijnizmarditudrinnsen,admesḥenidammennnesɣarṭṭarfntewwartmaḥend lmalak n uhellek wenni i ɣa inɣenmarra imenza n iḥenjiren nMiṣra (manayadjjriḥectwissɛecranArebbixImiṣriyyen),warineqqcaiḥenjirennIsrayiliyyen.XẓarUfɣ.12.UammuiimsardiǧiřetidimmutenmarraimenzanMiṣra,iffeɣřgensnIsrayilziMiṣraak-dmarraimenzaniḥenjirennnesinniitwaṣṣarensidammennizmar.IdammennLmasiḥdewřenaneɣ-ddasenjemikuřijjenwennizzayesiɣayamnen.

Řɛid n weɣrum nnebřa antun-ArebbiyumuriweydudnnesIsrayilmaḥendadɛeyydenřɛid-a deɣya awarni i řɛid n Basxa. Di sebɛanwussann řɛid-awar ttetten ca aɣrum swentun,macaadttccennnebřaantun.Antunnettadictntteṣwirtnddanb.WennituɣaiffɣenziMiṣrawarizemmaradyeccɛadaɣrumswentunucawenniiɣaiffɣenziddnubwarizemmaradyeccɛadaɣrumnddnub.XẓarAmz.13:1-10.

Řɛid n Xemsin-Řɛid-anIsrayiliyyenimsarxemsinnwussanawarniiřɛidnBasxa.Řɛid-aaqqa-tdřɛidnṣṣabetnyirden.XẓarLaw.23:15-21.ŘamidihwaArruḥIqeddsenzegujennaucayudefdegwuřawennimeḥḍarennLmasiḥ(Řex.2:1-4),tuɣaUdayenttɛeyyadenřɛid-auca ammu inessenbelliArruḥ ihwa-dxemsinnwussanawarni iBasxa i tuɣa imsarendeɣyaawarniassmindiimmutLmasiḥxṣṣalib.

Řɛid n ureqqeɛ d weɛdař n taddart iqeddsen -XẓarYuḥ.10:22.Řɛid-aimsardiřmectautuɣařmijařnnestmenyanwussanidittfekkarenWudayendegureqqeɛ(=aɛdař)ntaddartiqeddsenzijdidsYahudaAmakkabayideguseggwas164qbeřLmasiḥ.

Samariya - IwdannSamariyawarǧincadUdayenmacaudfenɣardinzibarra.TuɣadinřeɛdawetaṭṭasjarWudayendIsamariyyen.XẓarLuk.9:51-56;10:25-37;Yuḥ.4:1-42;Řex.8:4-25.

Sidi - Isem-a yus-d zeg ij n wawař ayunani 'Kuriyus', min ixs ad yini 'Sidi' niɣ 'Mas'.ImeḥḍarennLmasiḥřaɣanassuweqqar'Sidi'.Awař'Sidi'ɣaresɛawedijnřmeɛnayuɛřanumiittceyyarɣarArebbisyixefnnesamBabnmarraminiǧan.Ammuneqqar'SidiArebbi'minixsadyinibelliArebbiaqqanettadBabnmarrauxmarra.

Sudum d Gumurra -TnayenntneddamyareddeǧitentArebbidegwussannLut,ayyawnIbrahim.ArebbiissenjemLutdtnayenntḥenjirinnneszitmessidřecbareyyetiiwḍanxtneddamnni.TamɣartnLuttemmutumitexẓarɣarḍeffarxmiarewřenzitendint,tɛeṭṭař,tedweřdijnubilarntmeǧaḥt.XẓarAmz.19.

Ssebt (ass n ssebt)-Arebbiyareyyeḥdegwassnssebtzimarrařexdayemiiggaumiiggaijenwandddunnitdegumezwaru.SttawratyumurArebbiiweydud(=cceɛb)nnesIsrayilmaḥendadweqqarenassnssebtamijnwassnureyyeḥiřebda.XẓarAmz.2:2,3;Ufɣ.20:8-11;31:12-17;Law.23:1-3;Tiř.5:12-15.

477AMAWAŘ

Sunhidrin - LmeḥkamatameqqrantnWudayendayessebɛinnimeqqranendimɣarennřgensucaazeǧifnikehhanennettadarraysnwegraw.Irumaniyyenjjintenadḥekmenx tmesřayinnWudayenu tuɣa ɣarsen ij n uqarri imɣardi řgens. Sunhidrin iḥkemxYeccusřḥukmnřmewtnnebřammaadafenuřadijnuḍřemiissdaheǧenřḥukm-a.Mat.26:57-68;Mar.14:53-65;Luk.22:63-71.

Ṣṣalib - Tuɣa řmewt x ṣṣalib ij n řɛiqab n Irumaniyyen i ibarraniyyenmaḥend ad tenssiggwedenaṭṭas.Tuɣařɛiqab-ayewɛarařṭṭarfminzitictinřweqtařiɣatemsarřmewtdtazirartaṭṭas.Mat.27:33-44;Mar.15;22-32;Luk.23:33-43;Yuḥ.19:16-37.

Ṣṣenduq iqeddsen n řɛahd - Ṣṣenduq-a tuɣa deg uqeddas x uqeddas uca twafen dayestnayennteřwiḥinnweẓruixeftetwazemmttawratuřadtaɣɣarctinnewwcennHarundijnuzenbiřs'manna'.Xtqebbartnnesbeddentnayenn'xirubin'innidimeddarenamlmalakatinnisifriwennsenssduřyentaqebbartucaxeẓẓarenɣartqebbart.XẓarUfɣ.37:1-9.

Yeccu-Qqarenasstɛibranit'Yacuɛ'ustgrigit'Yesus'.Isem-aixsadyini'Arebbidasenjem'niɣ'Arebbiissenjem'.XẓarMat.1:21;Luk.1:33-35.

Tagelda -Awař-aixsadyini‘tizemmarigellden’niɣ‘ṣṣulṭaigellden’.Wenniiǧandajeǧidxijntmurtaqqanettaiṭṭef'tagelda'xtmurtnni,minixsadyiniaqqaɣaresṣṣulṭaigelldenxtmurt,izemmaradyumurmarraimezdaɣntmurtnniɛlaḥsabřqanunntmurt.

Takehhant - Řxedmetnukehhan.Xẓar'akehhan'.

Tamejmart n řebxur - Tamejmart n řebxur n wureɣ tuɣa zzat arwaq deg uqiḍuniqeddsenizzayestessgaɛɛedictnřefwaḥetnřebxurtaṣebḥantiarḍaiArebbi(XẓarUfɣ.30:1-10;Asa.8:3-5)

Tamesmunt - Nettat d lkanisetn Lmasiḥ.Marramani i ɣamunen řmumenindi Lmasiḥḥima ad as ɛebbden, aqqadin temsar ict n tmesmuntdeg yisemn Lmasiḥ. ƐawedmarrařmumeninjjmiɛtteggenarrimetnnestenniiǧanziArruḥucaammunitnidtamesmuntnnesniɣlkanisetnnesiwariǧanwahamanimmamunenImasiḥiyyenmacatamesmuntɛaweddmarrařmumenindiLmasiḥiiǧanřexxuucatuɣa-teniḍennaḍucaaddiniřintiwecca.XẓarKul.1:15-20;1Kur.12.

Taqeddast - Wenniiǧandamqeddasaqqadayestaqeddastwardayesbuddanb.StidettmɣirArebbiwardayesuřadictnjjuretnddanb.Taqeddastnneswarɣaresbuumezwarduneggar,aqqatekmeř.UmiLmasiḥizeddeɣdegwuřnbnademslimandayes,xenniadtiři taqeddastnArebbidibnademnniwenniyumen.Ɛad ittxeṣṣasad tedweř tqeddastnLmasiḥiizeddɣendayesɣarmarratudartnnesminɣayekkiddardiddunnit-a.Nřaɣaabridɣartqeddastktarswawař 'tuqeddsi' i imsarenxmindarreb ixefnneɣmaḥendadnedweřdiṣṣiffetnLmasiḥ.XẓarƐbr.12:14;1Buṭ.1:15;Asa.4:8.

Tasegda - NessenbelliIbrahimyumenziArebbiucaArebbiiḥesbast-iddtasegda(XẓarRum.4).WanitaixsadinibelliArebbiiḥsebIbrahimdijnbnademnicanzzatiuɣembubnnes.ManayawariǧiminziIbrahimwarixḍica,macaminziyumendimintuɣadasiwaɛdArebbi.Suyenninzemmaradninibelli'ArebbiisseggedIbrahimsliman',wariǧisřexdayem.

Tazant - Řxedmetnumazan.Xẓar'amazan'.

Ttawrat -TtawrattemmewciMusa.ItwassgaɛɛedMusajarArebbidweydudnnesIsrayilstenɛacntqebbařnnesinniiffɣenziMiṣraucaṭṭfenttawratnArebbidegwedrarnSinayi.Awař'ttawrat'ssimantnnesixsadyini 'taɣuri'niɣ 'aseřmed', aqqa-ttdtaɣurinArebbi iweydudnnes,mammecdasiɣaɛebbdenumammeciɣaddarenarendaduɣembubnnes.DiřɛahdaqdimnwedlisiqeddsennufaxemsaidlisennMusainniiǧandttawratnArebbiiweydud(=cceɛb)nnes.XẓarUfɣ.19,20.

Tuqeddsi - Wenni idewřend amqeddas aqqanetta degwebrid ɣar tqeddast ktar.Xẓar'taqeddast'.XẓarRum6:19,22;Ɛbr.12:14.

478 ŘEQYAS d ŘWUZENAT d TINƐACIN

ŘEQYAS n TZUGGART d TIŘU d ŘUƐŘA d WAǦAƳ

s Tarifit s Tyunanit řqedd idlis, udem, lɛadad

uɣiř(iɣaǧen) 'pixus'(πιχυς) 46-55cm Mat.6:27;Luk.12:25;Yuḥ.21:8;Asa.21:17

mayl 'milyun'(μιλιον) 1478,5 mitru Mat.5:41

astadi(istadiyyen)

'stadiyun'(σταδιον) 185mitru Mat.14:21;Luk.24:13;Yuḥ.6:19;11:18;Asa.14:20;21:16

tiddi(tiddiwin) 'orgiya'(οργυια) 1,85mitru Řex.27:28

ŘEQYAS n WAMAN d IMENDI d ZZECTaɣarraf(iɣarrafen) 'xistus'(ξεστης) 0,55litru Mar.7:4,8

řmud(řemdud) 'mudiyus'(μοδιος) 8,75litru Mat.5:15;Mar.4:21;Luk.11:33

řmud(řemdud) 'satun'(σατον) 13litru Mat.13:33;Luk.13:21

amitrit (imitriten) 'mitritis'(μετρητης) 39,4litru Yuḥ.2:6

taxancetnyirden 'kurus'(κορους) 394litru Ḥiz.45:11,14;Luk.16:7

řmud(řemdud) 'xuyniks'(χοινικες) 1,1litru Asa.6:6

abidaw(ibidawen) 'batus'(βατους) 39,4litru Luk.16:6

ŘWUZENATarḍeř 'litra'(λιτρα) 327,5 gram Yuḥ.12:3;19:39

'talent' 'talentiyayus'(ταλαντιαιος)

20-40kilu Asa.16:21

TINƐACINn wudayen n Iyunaniyyen n Irumaniyyen ass-a (2009)

1'lebta'(aṣuldinnnḥas)Mar.12,42:Luk.12:59;21:2

azyenkwadrant 1dirham

2'lebta' 1kwadrant(aṣuldinnnḥas)Mat.5:26;Mar.12:42

2,5dirham

1aṣuldi(pinning)('assariyun'nnnḥas)Mat.10:29;Luk.12:6

9dirham

1draxma(aṣuldinnnuqart)Luk.15:8

1ddinar 145dirham

dubelndraxma(2draxma)(=ḍḍaribaitaddartiqeddsen)Ufɣ.30:11-16;Mat.17:24

2ddinar 290dirham

1 statir (=4draxma)Mat.26:15;27:3,5-9

4ddinar 580dirham

1ařḍeř(=100draxma)'mina'nnnuqart-Luk.19:13-25

100ddinar 14500dirham

1talentMat.18:24;25:15-28

58-80ařḍeřnwureɣniɣnnuqart

870.000dirham

479TKARḌA n ISRAYIL deg wussan n YECCU LMASIḤ

Ƴaza

Sidunidurar n Hirmun

YAHUDIYYA

Qayṣariya-Filippi

Azutu (Asdud)

Ɛimwas

Lidda

Yaffa ArimatiyaIfrayim

Ariḥa

UrcalimBaytlaḥm Baytani

Baytfaji Baytani(Baytɛab(ara)

adrar n Xirizim

adrar n Karmil

Tirus

Sixar

SalimSAMARIYA

DIKAPULIS

LJALIL

ILL AGRAKALřebḥar ameẓyan

SIRU

-FI

NIQI

YAXurazin

Qayṣariya

KafarnahumMajdalaTibiryas

QanaNnaṣiraNayin

Baytṣayda

Řebḥar n Ljalil

iɣza

r n L

urdu

n

řebḥ

ar im

mut

en

480 TKARḌA n IMUCAN n ISAFAREN n BULUS

ŘEBḤ

AR A

BARC

ANŘEB

HAR n ADRIY

ANA

ILL

AGRA

KAL

- ŘEB

ḤAR

AMEẒ

YAN

IṬAL

YA

LIBI

YAM

IṢRA

SURI

YA

BUNṬ

US

BITI

NIYA

GALA

ṬIYA

FRIX

IYA

MAS

IDUN

IYA

BISI

DIYA

BAM

FILI

YA

MIS

YA ASIY

ALI

DIYA

LIKA

ƐUNY

A

AXAYAAXAYA

LUKIYA

KILI

KIYA

YAHU

DIYY

A

MALTA

SILIKIYA

SAMUTRAKI LISBUS SAMUS

XIYUS

KUS

RUDUS

QUBRUS

KRITA

KLUDA

Ruma

Urcalim

Dimacq

Atina

Afasus

Iskandariya

Qayrawan

(Sirini)

Třat

a n

Tḥun

aAb

iyus

Fur

um

Putiy

uli

Bafu

s

Sala

mis

Biriy

a

Tiss

alun

iki

Abul

uniy

aAm

bifu

lisFi

libbi

Niya

bulis

Truw

asAs

sus

Tiya

tira

Miti

lini

Kurin

tus

Kinx

riya

Fini

ksLa

siya

Knid

usPa

tara

Iqun

yaAn

tiyux

iya

Mili

ti

Kulu

ssi

Birx

aAt

taly

a

Mira

List

ra Dirb

i Tars

us

Antiy

uxiy

a

Tiru

sPt

ulum

ayus

Qayṣ

ariy

a

Rixi

yum

Sira

gusa

Sidun

Salm

uni

MIṢ

RA