REWIN REPORT ‘08 · achte rg ondinformatie over depestaties van de overige hotspots. 3 2007: 3 7...

16
WWW.REWIN.NL/JAARVERSLAG - MAAK ‘T IN WEST-BRABANT! REWIN REPORT ‘08 Procesindu nfrastructuur MKB Innov Bedrijvigheid Stratos Werkgelegenhei a banen Financiering Structuurversterking sskansen maatwerk West TOP Duurzame En ie Biogebaseerde Economie investeringsbereid rastructuur Logistieke hotspot Nr.1 Onder ers Impuls tot investering Clustering Bun n vervoersstromen Projectontwikkeling Pi de Delta Maatwerk 27 projecten Investeringe West-Brabant Ondernemers leren van onderneme World Class Maintenance Bedrijfsleven B 3,9 mln. subsidie voor West-Brabant inve gsvolume financieringsplannen Herstructurer edrijventerreinen Groei Maintenance Com ce Center Chinese bedrijven Zeeuws promotie sitieteam Beneluxeerders Personeel Aviation P olanda 77 nieuwe vestigers 142 nieuwe arb nnovatie Samenwerking Nieuwe en, producten, dienste

Transcript of REWIN REPORT ‘08 · achte rg ondinformatie over depestaties van de overige hotspots. 3 2007: 3 7...

Page 1: REWIN REPORT ‘08 · achte rg ondinformatie over depestaties van de overige hotspots. 3 2007: 3 7 2007: 7 1 2007: 2 Toptien hotspots 1. Zwolle-Kampen 12. Hengelo-Enschede 13 .Schiphol

WWW.REWIN.NL/JAARVERSLAG - MAAK ‘T IN WEST-BRABANT!

REWIN REPORT ‘08

NV REWIN West-Brabant

Mozartlaan 7Postbus 3182, 4800 DD BredaTel. (076) 564 67 80Fax (076) 564 67 [email protected]/jaarverslag

WWW.REWIN.NL/JAARVERSLAG - MAAK ‘T IN WEST-BRABANT!

Procesindustrie

Infrastructuur MKB Innovatie

Bedrijvigheid Stratos Werkgelegenheid

extra banen Financiering Structuurversterking Busi-

nesskansen maatwerk West TOP Duurzame Ener-

gie Biogebaseerde Economie investeringsbereidheid

Infrastructuur Logistieke hotspot Nr.1 Onderne-

mers Impuls tot investering Clustering Bunde-

len vervoersstromen Projectontwikkeling Pieken

in de Delta Maatwerk 27 projecten Investeringen in

West-Brabant Ondernemers leren van ondernemers

World Class Maintenance Bedrijfsleven Buit

3,9 mln. subsidie voor West-Brabant investe-

ringsvolume fi nancieringsplannen Herstructurering

Bedrijventerreinen Groei Maintenance Compe-

tence Center Chinese bedrijven Zeeuws promotie & ac-

quisitieteam Beneluxeerders Personeel Aviation Park

Aviolanda 77 nieuwe vestigers 142 nieuwe arbeids-

plaatsen innovatie Samenwerking Nieuwe

markten, producten, diensten

Page 2: REWIN REPORT ‘08 · achte rg ondinformatie over depestaties van de overige hotspots. 3 2007: 3 7 2007: 7 1 2007: 2 Toptien hotspots 1. Zwolle-Kampen 12. Hengelo-Enschede 13 .Schiphol

Logistieke HOTSPOT Nr1

WWW.REWIN.NL/JAARVERSLAG - MAAK ‘T IN WEST-BRABANT! WWW.REWIN.NL/JAARVERSLAG - MAAK ‘T IN WEST-BRABANT!

Voor de verslaglegging van 2008 heeft REWIN gekozen voor een andere aanpak. Niet meer een uitgebreide gedrukte versie van het jaarverslag, maar een beknoptere presentatie van enkele hoogtepunten, waarbij u op de website www.rewin.nl/jaarverslag nog veel aanvullende informatie over de resultaten kunt vinden.

Gedurende het verslagjaar 2008 is het economisch snel berg-afwaarts gegaan, resulterend in een groei van werkloosheid en afnemende investeringsbereidheid. In het najaar van 2008 heeft REWIN in de Raad van Commissarissen bij de presentatie van de halfjaarcijfers een winstwaarschuwing gegeven. Sindsdien heeft de kredietcrisis en de economische recessie zich verdiept. Onzekerheid over hoe het nu verder gaat, speelt alle partijen parten.

De resultaten van REWIN op het gebied van bedrijfsvestigingen zijn sterk gerelateerd aan de economische situatie. Het eerste half jaar scoorde REWIN nog goede resultaten qua aantal vestigers, in het bijzonder in de zakelijke dienstverlening en de logistieke sector.

Bovendien was er ook nog een enorme opsteker, want medio 2008 werd West-Brabant uitverkoren tot logistieke hotspot van Nederland. Het vakblad Logistiek publiceert jaarlijks de logistieke kaart van Nederland, waarbij een panel van 30 deskundigen de logistieke hotspots van Nederland uitkiest. West-Brabant, vorig jaar nog runner up achter de regio Venlo, heeft in 2008 die regio ver achter zich gelaten en is door de logistieke branche uitgeroepen tot Logistieke hotspot nummer 1 van Nederland.

Inhoudsopgave

Inleiding 2

Algemene info NV REWIN West-Brabant 4

Resultaten 2008

Nieuwe vestigers 5

Groei en Financiering 7

Structuurversterkende projecten 8

Maatwerk 14

Financieel verslag 15

Al snel na deze eervolle uitverkiezing manifesteert in het tweede half jaar de economische crisis zich in alle heftigheid op alle taakvelden. Hoewel het aantal acquisitiecontacten in eerste instantie nog niet dramatisch daalde, gold dit wel voor het aantal gerealiseerde vestigers in West-Brabant. Vorig jaar werd nog de topscore van 92 nieuwe vestigers gehaald en tot medio 2008 was er nog een voortzetting van deze trend, met 56 nieuwe vestigers in het eerste half jaar. Vervolgens kwam er echter een enorme rem op de investerings-beslissingen. Bedrijven die niet direct negatieve gevolgen ondervinden, stellen de besluitvorming i.v.m. onzekere tijden toch maar uit, terwijl voor andere bedrijven geldt dat juist alles ingezet moet worden op de overlevingsstrategie, waarbij er zeker geen ruimte is voor extra investeringsuitgaven.

REWIN is ook actief in de ondersteuning van groei en financiering van West-Brabantse bedrijven. Ook hierbij geldt dat de resultaten van de eerste helft van 2008 goed zijn te noemen, en dat in het tweede halfjaar van 2008 de kredietcrisis zich echt inzette met een verminderde investeringbereidheid bij bedrijven. In de resultaten van 2008 komt dit minder tot uiting, omdat het eerste halfjaar van 2008 nog goed liep. Daardoor is het aantal realisaties (20) en het investeringsvolume (44,3 miljoen euro) nog hoog. Het tweede halfjaar telde slechts 11 realisaties en er werd voor 5,1 miljoen euro geïnvesteerd. De vooruitzichten voor 2009 zijn niet rooskleurig. REWIN zet echter alle zeilen bij door o.a. deelname aan projecten als Actieplan Groei en Innovatie Zuid om ondernemers in de regio blijvend te ondersteunen en impulsen tot investering te geven.

Dit jaar is ook gekozen voor een andere manier van verslaglegging van de structuurversterkende projecten, omdat het aantal projecten in 5 jaar sterk is toegenomen van 7 projecten in 2003 naar maar liefst 27 projecten in 2008. Aan deze projecten nemen 435 bedrijven deel. De 27 projecten omvatten samen 3,9 miljoen euro subsidie per jaar! De toename kon plaatsvinden door de samenstelling van een REWIN ontwikkelteam dat sinds 2006 is opgebouwd. Daarnaast heeft REWIN in 2008 een additionele bijdrage ontvangen om extra slagkracht te ontwikkelen bij het binnenhalen van subsidiegelden van Pieken in de Delta, OP Zuid, Interreg en REAP. De 27 projecten worden in dit jaarverslag niet allemaal meer uitgeschreven, maar de projectbeschrijvingen zijn te vinden op www.rewin.nl/jaarverslag.

Tot slot heeft REWIN in 2008 acht keer maatwerk geleverd voor in totaal acht gemeenten in het landelijk gebied. Dit betreft lokaal economische vraagstukken in het kader van bijvoorbeeld nieuwe bedrijventerreinen, bestemmingsplannen buitengebied en de vormgeving van het economisch en uitgiftebeleid.

Als we de blik richten op de directe toekomst van West-Brabant, dan is dit met gepaste zorg. Vanwege het open karakter van de West-Brabantse economie heeft de huidige krimp direct gevolgen voor de orderportefeuille van bedrijven en de werkgelegenheid. Naar verwachting zal de recessie de komende periode aanhouden, zich verdiepen en stevig doorwerken in de regionale economie en arbeidsmarkt. Extra inspanningen zijn de komende jaren dan ook vereist van alle partijen in West-Brabant. REWIN zal daarbij actief uitvoering geven aan de plannen van het rijk,

Inleiding

REWIN REPORT ‘08

Page 3: REWIN REPORT ‘08 · achte rg ondinformatie over depestaties van de overige hotspots. 3 2007: 3 7 2007: 7 1 2007: 2 Toptien hotspots 1. Zwolle-Kampen 12. Hengelo-Enschede 13 .Schiphol

West-Brabant is dit jaar vóór Venlo uitgekozen tot populairstelogistieke hotspot van Nederland. Winnaar West-Brabant wist opmaar liefst vier van de in totaal zes criteria de meeste punten tescoren voor Venlo, dat de afgelopen jaren een abonnement hadop de eerste plaats. West-Brabant werd door een panel experts alsbeste gewaardeerd op zes criteria (zie verantwoording).

1. West-Brabant2. Venlo3. Tilburg4. Almere-Zeewolde5. Haven-Rotterdam6. Arnhem-Nijmegen7. Eindhoven-Veghel8. Tiel-Geldermalsen9. Heerenveen10. Amsterdam-Haven

HET VAKBLAD VOOR LOGISTIEK NEDERLAND

Logistieke kaart vanNederland 2008

Logistieke kaart is een bijlage bij Logistiek nr. 14 - 5 september 2008

VerantwoordingVoor het bepalen van de 26 belangrijkste logistieke hotspots van Nederland heeft vakblad Logistiek diverse regio’s vergeleken

op basis van zes criteria: (1) beschikbaarheid grond en panden, (2) aanwezigheid goede infrastructuur, (3) bereikbaarheid

logistieke knooppunten, (4) medewerking overheid/gemeenten, (5) beschikbaarheid personeel en opleidingen en (6) inzet-

baarheid/motivatie medewerkers. Per criteria heeft een panel van meer dan dertig logistieke experts op een stemformulier

zijn drie favoriete regio’s ingevuld. Daaruit kwam de lijst van 26 logistieke hotspots tot stand.

92007: 12

102007: 4

42007: 5

22007: 1

52007: 6

82007: 23

62007: 8

LegendaAutosnelwegen

Hoofdwegen

Spoorwegen

Vaarwegen

Betuwelijn

HSL

Luchthaven

Zie ook Logistiek nummer 14 en het dossier

Logistieke kaart van Nederland op

www.logistiek.nl/vastgoed voor meer

achtergrondinformatie over deprestaties van

de overige hotspots.

32007: 3 7

2007: 7

12007: 2

Toptienhotspots

11. Zwolle-Kampen12. Hengelo-Enschede13. Schiphol14. Vlissingen-Terneuzen15. Born16. Hoogeveen17. Utrecht18. Roermond19. Delfzijl

20. Waddinxveen/Alphen aan den Rijn

21. Maasvlakte22. Lelystad23. Helmond24. Heerlen25. Groningen26. Den Haag/Westland

Overige hotspots

Delfzijl

Heerenveen

Leeuwarden

Groningen

Assen

EmmenHoogeveen

MeppelEmmeloord

Almelo

Zwolle

Kampen

Hengelo

Oldenzaal

Deventer

Apeldoorn

Amersfoort

NijkerkHilversum

Bussum

Utrecht

Zeist

Veenendaal

Ede

Arnhem

Arnhem-Nijmegen

Nijmegen

Tiel

Oss

‘s-HertogenboschVeghel

West-Brabant

Venray

Venlo

Weert

Born

Sittard

Geleen

Heerlen

Maastricht

Eindhoven

Eindhoven-Veghel

Tilburg

Breda

Moerdijk

Etten-Leur

Roosendaal

Terneuzen

Vlissingen

Middelburg Goes

Zierikzee

Hellevoetsluis Spijkenisse

Hoekse waardDordrecht

Rotterdam

Haven Rotterdam

Tiel-Geldermalsen

Den Haag

Den Haag - Westland

Schiphol

Maasvlakte

Leiden

Wassenaar

Noordwijk

Amsterdam-Haven

Almere

Almere-Zeewolde

Lelystad

Alphen a/d Rijn /Waddinxveen

Nieuwegein

Culemborg

Hulst

Bergen op Zoom

Helmond

Doetinchem

‘s-Heerenberg

Winterswijk

Enschede

Den Helder

Roermond

08Logistieke kaart2008.qxp 22-08-2008 14:52 Pagina 1

WWW.REWIN.NL/JAARVERSLAG - MAAK ‘T IN WEST-BRABANT!

WWW.REWIN.NL/JAARVERSLAG - MAAK ‘T IN WEST-BRABANT!

de provincie en de regio om de economische crisis te bestrijden. Behoud van banen en de creatie van extra banen door het ondersteunen van West-Brabantse bedrijven bij hun innovatie- en financieringsplannen en door het binnenhalen van nieuw vestigingen is daarbij erg belangrijk. REWIN zal zich bijzonder inspannen om de resultaten op een aanvaard-baar peil te houden. Daarvoor is ook extra inzet nodig om de innovatie inspanningen van West-Brabantse bedrijven op peil te houden en het optuigen van een soort oorlogskas om potentiële vestigers naar West-Brabant te halen.

We hopen dat samen met u te kunnen realiseren en hopen dat u verder met belangstelling kennis zult nemen van de verschillende activiteiten van REWIN gedurende het verslagjaar 2008.

Mevr. C.J.M. Aarts President-commissaris NV REWIN West-Brabant

Mevr. C.J.M. Aarts President-commissaris NV REWIN West-Brabant

Page 4: REWIN REPORT ‘08 · achte rg ondinformatie over depestaties van de overige hotspots. 3 2007: 3 7 2007: 7 1 2007: 2 Toptien hotspots 1. Zwolle-Kampen 12. Hengelo-Enschede 13 .Schiphol

WWW.REWIN.NL/JAARVERSLAG - MAAK ‘T IN WEST-BRABANT! WWW.REWIN.NL/JAARVERSLAG - MAAK ‘T IN WEST-BRABANT!

NV REWIN West-BrabantDe regionale ontwikkelingsmaatschappij NV REWIN West-Brabant heeft als doel het bevorderen van de werkgelegenheid in de regio West-Brabant en het versterken van de economische structuur, door bedrijven te stimuleren en in West-Brabant te investeren. REWIN informeert bedrijven bij kantoor- en bedrijfsvestiging, adviseert bij groei en financiering en ontwikkelt regionale projecten.

REWIN is de uitvoeringsorganisatie van 18 West-Brabantse gemeenten, Tholen, SES West-Brabant en de Kamer van Koophandel. Deze aandeelhouders dragen bestuurders voor die plaats hebben in de Raad van Commissarissen.

Onder leiding van de directeur, drs. P.P.H. Nijskens, werken 10 personen in vaste dienst bij REWIN, waarvan 4 in deeltijdfunctie. Daarnaast waren in 2008 14 personen als extern adviseur of projectmedewerker werkzaam voor REWIN via REWIN projecten NV.

De regio West-Brabant telt per 1.1.2008 704.045 inwoners en 45.330 bedrijfsvestigingen. Het omvat de gemeenten Aalburg, Alphen-Chaam, Baarle-Nassau, Bergen op Zoom, Breda, Drimmelen, Etten-Leur, Geertruidenberg, Halderberge, Moerdijk, Oosterhout, Roosendaal, Rucphen, Steenbergen, Werkendam, Woensdrecht, Woudrichem en Zundert. Tevens is REWIN actief voor de gemeente Tholen. REWIN heeft een samenwerkingsovereenkomst gesloten met NV Impuls Zeeland voor het aantrekken van (inter)nationale investeerders voor vestiging in Zeeland. Vanuit Middelburg is een Zeeuws promotie & acquisitieteam operationeel, dat door REWIN wordt ondersteund.

Aandeelhouders

• Gemeente Aalburg • Gemeente Alphen-Chaam • Gemeente Baarle-Nassau • Gemeente Bergen op Zoom • Gemeente Breda • Gemeente Drimmelen • Gemeente Etten-Leur • Gemeente Geertruidenberg • Gemeente Halderberge • Gemeente Moerdijk • Gemeente Oosterhout • Gemeente Roosendaal • Gemeente Rucphen • Gemeente Steenbergen • Gemeente Tholen • Gemeente Werkendam • Gemeente Woensdrecht • Gemeente Woudrichem • Gemeente Zundert • Kamer van Koophandel Zuidwest-Nederland • SES West-Brabant Beneluxeerder GE Global Business Services, vestiging in Breda

Arts impression van het districenter van De Rooij Transport, vestiging in Roosendaal

ALGEMENE INFO NV REWIN WEST-BRABANT

Page 5: REWIN REPORT ‘08 · achte rg ondinformatie over depestaties van de overige hotspots. 3 2007: 3 7 2007: 7 1 2007: 2 Toptien hotspots 1. Zwolle-Kampen 12. Hengelo-Enschede 13 .Schiphol

WWW.REWIN.NL/JAARVERSLAG - MAAK ‘T IN WEST-BRABANT! WWW.REWIN.NL/JAARVERSLAG - MAAK ‘T IN WEST-BRABANT!

Nieuwe vestigers in West-BrabantOndanks de terugval in vestigingskandidaten heeft REWIN over geheel 2008 nog redelijk gescoord. In totaal besloten 77 bedrijven met begeleiding van REWIN tot vestiging in de regio West-Brabant, met een totaal investeringsvolume van ruim 320 miljoen euro. Deze nieuwe vestigers zijn goed voor in totaal 1.638 arbeidsplaatsen. Opvallend is het hoge aantal buitenlandse bedrijven onder deze nieuwe vestigers. Maar liefst 33 bedrijven zijn afkomstig uit het buitenland, samen goed voor in totaal bijna 800 arbeids-plaatsen en ruim 160 miljoen euro investering. Een groot aantal van de buitenlandse vestigers is afkomstig uit België (18 bedrijven), terwijl in totaal 5 Chinese bedrijven tot vestiging in West-Brabant hebben besloten.

De verdeling naar vestigingsplaats is als volgt:

Voor meer informatie over de acquisitiecontacten en nieuwe vestigers in 2008, met onder meer de verdeling naar aard van contact en de herkomst en bedrijfsactiviteit, zie www.rewin.nl/jaarverslag.

Promotie & acquisitie voor Zeeland Vanuit Middelburg is een Zeeuws promotie & acquisitieteam operationeel, dat door REWIN wordt ondersteund, op basis van een samenwerkings-overeenkomst met NV Economische Impuls Zeeland. In 2008 resulteerde dit in de vestiging van 3 bedrijven in Goes, Breskens en Terneuzen. Deze bedrijven waren afkomstig uit respectievelijk Harderwijk, België en het Verenigd Koninkrijk.

Vestigingsplaats # bedrijven inv. volume w.p.

Bergen op Zoom 4 € 6.900.000 24 Breda 33 € 51.000.000 624 Etten-Leur 4 € 3.900.000 39 Geertruidenberg 1 € 1.500.000 15 Halderberge 6 € 75.500.000 505 Moerdijk 8 € 61.500.000 145 Oosterhout 5 € 98.000.000 125 Roosendaal 10 € 21.200.000 142 Rucphen 1 € 500.000 3 Steenbergen 1 € 200.000 2 Woensdrecht 4 € 1.400.000 14

Totaal 77 € 321.600.000 1.638

Beneluxeerders

REWIN heeft destijds de term Beneluxeerders geïntroduceerd om bedrijven aan te duiden die voordeel kunnen behalen uit het samenvoegen van Beneluxvestigingen. Zij vormen een belangrijke doelgroep voor REWIN bij het aantrekken van potentiële vestigers naar West-Brabant. Internationale bedrijven die meerdere Benelux-vestigingen hebben, kunnen door samenvoeging van deze vestigingen op een nieuwe locatie aanzienlijke kostenreducties realiseren. Nog los van het feit van de kostenreductie door samenvoeging gelden ook de voordelen van het centraal aansturen van de organisatie met 1 strategie en vanuit 1 cultuur, terwijl ook efficiencyverhoging plaatsvindt en doublures in het personeels-bestand geëlimineerd kunnen worden. In 2008 heeft REWIN vijf bedrijven begeleid die hun Benelux-kantoren samen-voegden, waaronder aansprekende namen als GE Global Business Services (samenvoeging vanuit Antwerpen, Brussel en Bergen op Zoom) Texaco (samenvoeging Brussel en Rotterdam) en Scania (samenvoeging Brussel en Den Haag). In totaal betrof dit ruim 400 nieuwe arbeidsplaatsen die in West-Brabant gerealiseerd zijn en een investeringsvolume van 23,5 miljoen euro.

Logistieke hotspot nummer 1

West-Brabant is in 2008 uitgeroepen tot de logistieke hotspot nummer 1 van Nederland. West-Brabant werd door een panel van circa 30 experts als beste gewaardeerd op zes criteria. In totaal zijn 25 regio’s beoordeeld. Van de zes criteria scoorde West-Brabant maar liefst vier keer een eerste positie. Het beste werd deze regio beoordeeld op de onderdelen beschikbaarheid grond, aanwezigheid personeel, de rol van de gemeente en de regio en tot slot de motivatie van het personeel. Op de onderdelen bereikbaarheid en aanwezige infrastructuur scoorde West-Brabant de tweede plaats. De verkiezing van West-Brabant tot logistieke hotspot nummer 1 van Nederland duidt op een goede basis voor bedrijvigheid en volop kansen mits goed ingespeeld wordt op huidige economische omstandigheden. De grootste aantrekkings-kracht van West-Brabant voor logistieke ondernemers is de uitstekende ligging, pal tussen de wereldhavens Rotterdam en Antwerpen. De regio kiest er bewust voor om de gunstige geografische ligging optimaal te benutten. REWIN ziet de gunstige uitgangssituatie als een stimulans om het beter te doen dan andere regio’s als het gaat om het aantrekken van logistieke activiteiten.

Het vakblad Logistiek noemt REWIN nadrukkelijk als de aanjager van het succes van West-Brabant, logistieke hotspot nummer 1. Daarbij horen ook duidelijke keuzes van de regio. Bewust wordt niet gekozen voor alleen de grote volumes, maar wordt nadrukkelijk gekeken naar kwaliteit en toegevoegde waarde. Favoriet zijn nieuwe logistieke vestigers die value added actief zijn, bijvoorbeeld met het assembleren van componenten die elders gefabriceerd zijn, en voor het aantrekken van duurzame logistieke centra met bijvoorbeeld meerlaagse opslag en duurzame bedrijfsmiddelen.

In 2008 is REWIN onder meer betrokken geweest bij de vestiging in Halderberge op bedrijventerrein Borchwerf van CEVA Logistics (155 arbeidsplaatsen) en G.M. de Rooy Transport (250 arbeids-plaatsen). Bij elkaar zijn de verschillende logistieke bedrijven die besloten tot vestiging in West-Brabant goed voor een investerings-som van ruim 200 miljoen euro en bijna 600 arbeidsplaatsen.

Een bijzonder welkom aan Scania

NIEUWE VESTIGERS

Page 6: REWIN REPORT ‘08 · achte rg ondinformatie over depestaties van de overige hotspots. 3 2007: 3 7 2007: 7 1 2007: 2 Toptien hotspots 1. Zwolle-Kampen 12. Hengelo-Enschede 13 .Schiphol

WWW.REWIN.NL/JAARVERSLAG - MAAK ‘T IN WEST-BRABANT! WWW.REWIN.NL/JAARVERSLAG - MAAK ‘T IN WEST-BRABANT!

De ontvangst van de delegatie van Zuidwest Nederland in Jiangdu city hall

Chinese bedrijven

REWIN richt haar acquisitie ook op de bijzondere doelgroep Chinese bedrijven. De aandeelhouders van REWIN hebben in 2008 hiervoor een extra budget beschikbaar gesteld in het kader van de slagkrachtbevordering.

Van 12 tot en met 20 april 2008 bezocht een zware bestuurlijke en handelsdelegatie van West-Brabant en Zeeland de regio Yangzhou. De delegatie, die onder leiding stond van burgemeester Peter van der Velden van de gemeente Breda, omvatte in totaal 78 personen uit overheid, bedrijfsleven en onderwijs. De regio Yangzhou, waarmee in september 2007 een samenwerkings-convenant is gesloten, is een zeer bedrijvige stadsregio met 5 miljoen inwoners, die 200 kilometer ten westen van Sjanghai gelegen is.

Eind mei en begin juni is deze bestuurlijke handelsdelegatie gevolgd door een acquisitiereis van medewerkers van REWIN en Impuls Zeeland. Hieraan namen ook medewerkers van de gemeenten Breda en Roosendaal deel. Diverse bedrijfsbezoeken hebben plaatsgevonden naar bestaande en nieuwe contacten die interesse hebben voor vestiging in de regio West-Brabant. Verscheidene Chinese partijen kijken momenteel serieus naar de regio West-Brabant als springplank voor de West-Europese markt.

Diverse delegaties van Chinese bedrijven met belangstelling voor vestiging in West-Europa, West-Brabant of Zeeland, hebben de regio bezocht en zijn door REWIN begeleid bij fact finding trips.

Om de Chinese contacten goed te kunnen faciliteren, heeft REWIN de website www.gateway-toeurope.nl opgezet en

worden Chinese bedrijven ondersteund bij het opstarten van een vestiging. Verder is speciaal voor werving van Chinese bedrijven een DVD ontwikkeld, getiteld “Let’s make it in Southwest Netherlands!”

In 2008 besloten 5 Chinese bedrijven tot vestiging in de regio met begeleiding van REWIN. Deze bedrijven bieden werk aan 115 personen en het investeringsvolume bedraagt daarbij het aanzienlijke bedrag van ruim 18 miljoen euro.

Meer informatieVoor meer informatie over de nieuwe vestigers in West-Brabant, zie www.rewin.nl/jaarverslag. Met overzichten van de resultaten van de afgelopen jaren, foto’s en statements van bedrijven die in2008 met begeleiding van REWIN besloten tot vestiging in de regio en grafieken met verdeling naar herkomst, bedrijfsactiviteit en aard van contact van de acquisitiecontacten en de vestigers.

Samenvatting resultaten nieuwe vestigers 2008

Arbeidsplaatsen 1.638 Investeringsvolume (miljoen euro) 321,6

Nieuwe vestigers 77 waarvan kennisintensieve bedrijven 23 waarvan Beneluxeerders 5

Page 7: REWIN REPORT ‘08 · achte rg ondinformatie over depestaties van de overige hotspots. 3 2007: 3 7 2007: 7 1 2007: 2 Toptien hotspots 1. Zwolle-Kampen 12. Hengelo-Enschede 13 .Schiphol

Stratos Financiële begeleiding

Uitbreidingsinvesteringen

WWW.REWIN.NL/JAARVERSLAG - MAAK ‘T IN WEST-BRABANT!

WWW.REWIN.NL/JAARVERSLAG - MAAK ‘T IN WEST-BRABANT!

West-Brabantse ondernemers die willen groeien, innoveren, uitbreiden en investeren kunnen bij NV REWIN West-Brabant terecht voor ondersteuning. REWIN helpt deze bedrijven bij hun ontwikkeling en het realiseren van benodigde investeringen. Doel van de ondersteuning is het aantal investeringen te vergroten en extra bedrijvigheid en arbeidsplaatsen te creëren.

Resultaten naar gemeenten in 2008

Stratos bedrijven

Uitbr. bedrijven

TOTAAL bedrijven

Aantaluitbr. invest.

Gereal. uitbr. invest. x 1.000 €

Behoud werkgel. in pers.

Nieuwe werkgel. in pers.

Aalburg 0 0 0 0 0 0Alphen-Chaam 0 2 2 1 650 0 2Baarle-Nassau 0 1 1 0 0 0Bergen op Zoom 13 12 25 2 85 2 1Breda 22 32 54 4 530 3 7Drimmelen 2 1 3 0 0 0Etten-Leur 13 4 17 1 800 3 3Geertruidenberg 0 4 4 1 60 0 1Halderberge 9 2 11 0 0 0Moerdijk 6 4 10 2 130 15 0Oosterhout 3 12 15 3 43180 0 102Roosendaal 18 5 23 0 0 0Rucphen 3 6 9 2 600 6 1Steenbergen 7 8 15 2 400 5 1Werkendam 0 0 0 0 0 0Woensdrecht 1 5 6 1 40 0 2Woudrichem 1 12 13 12 2995 38 22Zundert 12 1 13 0 0 0buiten de regio 4 20 24 0 0 0Totaal 115 133 248 31 49470 72 142

Hoewel in begin 2008 de resultaten nog goed te noemen waren, zette in het tweede halfjaar van 2008 de kredietcrisis echt in. Dit vertaalde zich in verminderde investeringbereidheid bij bedrijven. In de resultaten van 2008 is dit echter nog niet duidelijk terug te zien. Dit is te verklaren uit het feit dat in het eerste halfjaar van 2008 we nog konden spreken van een overloop van projecten uit 2007 naar 2008. Daardoor is het aantal realisaties (20) en het investeringsvolume (44,3 miljoen euro) nog hoog. Het tweede halfjaar telde slechts 11 realisaties en er werd voor 5,1 miljoen euro geïnvesteerd. De vooruitzichten voor 2009 zijn niet rooskleurig. REWIN zet echter alle zeilen bij door o.a. deelname aan projecten als Actieplan Groei en Innovatie Zuid om ondernemers in de regio blijvend te ondersteunen en impulsen tot investering te geven.

Financiering: realisatie van uitbreidingsplannenEén manier om de bedrijven te ondersteunen is begeleiding bij het realiseren van een financiering. REWIN ondersteunt bedrijven die plannen hebben om te groeien en te investeren maar waarbij het realiseren van de financiering niet gemakkelijk is. Dit kan komen doordat de plannen te weinig informatie bevatten voor de financiers, het eigen vermogen te gering is, de plannen nieuwe activiteiten omvatten of de zekerheden voor de financiers te gering zijn. Door jarenlange ervaring is REWIN echter bekend met alle eisen die financiers stellen en kan daardoor de ondernemers gericht assisteren bij het onderbouwen van de uitbreidings-plannen, het zoeken van financiers en zelfs bemiddelen naar kapitaal-verstrekkers. REWIN levert daarmee een actieve bijdrage aan de daadwerkelijke realisatie van de uitbreidingsinvestering en daarmee verbonden arbeidsplaatsen.

StratosDoor deelname aan Stratos ontwikkelen MKB-ondernemers ideeën op het gebied van nieuwe markten, producten en diensten die ze kunnen toetsen aan de kennis en ervaring van collegaondernemers. Dat Stratos werkt is wel bekend, na de zestien jaar dat dit programma in de markt is. Het aantal oud-deelnemers heeft de 500 inmiddels overschreden. In 2008 zijn 6 nieuwe Stratosgroepen van start gegaan, waaronder een themagroep Stratos Marketing & Verkoop. Ook het Stratos netwerk is

sterk te noemen. 150 MKB-ondernemers kwamen eind november samen in conferentiecentrum Bovendonk om over de na Stratos doorgemaakte stappen en ontwikkelingen te discussiëren.

Ruud en Monique Overes van Semperflorens over Stratos

“ Stratos leert je strategisch denken. Waar liggen onze uitdagingen en kansen en hoe pakken we dat zo op dat we onze bedrijfsfilosofie overeind houden en verder groeien? Wij hebben bijvoorbeeld gekozen voor buiten-producten. Maar wat doe je als er ineens meerdere klanten vragen om snijbloemen? Vasthouden aan je strategie of meegaan met de vraag? De coaches en collega- ondernemers prikkelen je na te denken en je richting te bepalen”.

Samenvatting resultaten groei en financiering in 2008Stratos (aantal bedrijven) 115 Financiële begeleiding (aantal bedrijven) 133 Uitbreidingsinvesteringen (aantal bedrijven) 31

Arbeidsplaatsen (behoud & uitbreiding) 214 Investeringsvolume (miljoen euro) 49,5

GROEI EN FINANCIERING

Page 8: REWIN REPORT ‘08 · achte rg ondinformatie over depestaties van de overige hotspots. 3 2007: 3 7 2007: 7 1 2007: 2 Toptien hotspots 1. Zwolle-Kampen 12. Hengelo-Enschede 13 .Schiphol

WWW.REWIN.NL/JAARVERSLAG - MAAK ‘T IN WEST-BRABANT! WWW.REWIN.NL/JAARVERSLAG - MAAK ‘T IN WEST-BRABANT!

In de komende periode wordt versterking van het bestaande bedrijfsleven belangrijker dan ooit. Alleen door de bestaande bedrijven in West-Brabant blijvend te ondersteunen via kennisimpulsen, innovatie, ruimte voor bedrijven, financiering etc. kunnen de ondernemingen de toenemende economische druk van de kredietcrisis weerstaan en kunnen deze bedrijven behouden blijven voor West-Brabant.

West-Brabant kan hierbij profiteren van de dynamiek die door Pieken in de Delta (PiD) van het ministerie van Economische Zaken tot stand komt. De regio Zuidwest-Nederland wordt door PiD gekenschetst als een gebied dat sterk kan profiteren van de strategische ligging tussen twee wereld-havens, aan diep vaarwater en met uitstekende verbindingen met het achterland. Deze voordelen moeten verder uitgebouwd worden in de sterke sectoren van dit gebied; procesindustrie, logistiek en (kust)toerisme. REWIN ondersteunt de pieken procesindustrie en logistiek.

REWIN neemt het initiatief tot een project, onderzoekt de haalbaarheid, gaat op zoek naar partners en financiers en levert een actieve bijdrage aan de realisatie. Sinds 2006 is binnen REWIN een eigen ontwikkelteam actief. Volgens een vast format worden projecten ontwikkeld voor de regio. Dit format brengt het project van een eerste globaal idee (scout fase) naar een vastomlijnd project of programma dat kan worden ingediend bij Pieken in de Delta, Interreg, OP Zuid en REAP. De voornaamste partners in uitvoering zijn de BOM, Economische Impuls Zeeland, Kamer van Koophandel, SES, gemeenten, Syntens, kennisinstellingen en het bedrijfsleven.

Dit jaar is gekozen voor een andere manier van verslaglegging van de structuurversterkende projecten. Het aantal projecten is in 5 jaar spectaculair toegenomen. In 2003 waren er 7 projecten met een subsidie van 3,3 miljoen euro over de gehele looptijd van de projecten. In 2008 waren er maar liefst 27 projecten met een subsidie van ruim 3,9 miljoen euro per jaar! Deze toename kon plaatsvinden door de samenstelling van een REWIN ontwikkelteam dat sinds 2006 is opgebouwd. Daarnaast heeft REWIN in 2008 een additionele bijdrage ontvangen om extra slagkracht te ont-wikkelen bij het binnenhalen van subsidiegelden van Pieken in de Delta, OP Zuid, Interreg en REAP. Om de leesbaarheid van het jaarverslag 2008 te waarborgen is ervoor gekozen de 27 projecten niet langer helemaal uit te schrijven. U vindt ze wel volledig op de site www.rewin.nl/jaarverslag.

NV REWIN West-Brabant ontwikkelt projecten die de economische structuur van West-Brabant versterken. De projecten dragen bij aan een gezond ondernemersklimaat, ondersteuning van MKB ondernemers en zorgen voor een goede concurrentiepositie van West-Brabant, zodat de werkgelegenheid behouden én uitgebreid wordt.

Directeuren Nijskens (REWIN) en Broos (POM Antwerpen) tijdens de afsluiting van het project Grensverleggend Parkmanagement

1 Bedrijventerreinen

Een hoge kwaliteit van bedrijventerreinen draagt bij tot een beter economisch klimaat voor gevestigde bedrijven en de gemeenten waarin het bedrijventerrein zich bevindt. Daarnaast vormt een goed bedrijventerrein een aantrekkelijke vestigingsvoorwaarde voor bedrijven van buiten de regio. Instrumenten om tot een hoge kwaliteit van bedrijventerreinen te komen en deze te behouden zijn revitalisering en parkmanagement. Revitalisering zorgt voor een forse integrale verbetering en opwaardering van een verouderd terrein, met behoud van de economische functies. Parkmanagement wordt vaak gebruikt als synoniem voor het duurzame beheer van bedrijventerreinen. Het kan ook zijn dat een nieuw bedrijventerrein zodanig wordt ontwikkeld dat een duurzaam bedrijventerrein ontstaat. Er wordt dan bijvoorbeeld doelbewust aangestuurd op specifieke (combinaties van) bedrijven, duurzame infrastructuur enz. (Her)structurering van bedrijventerreinen is echter een grote opgave voor de individuele gemeenten. Daarnaast dwingt de schaarste van ruimte een strakkere regionale planning af. In september 2008 adviseerde de commissie Noordanus (Taskforce (her)structurering bedrijventerreinen) dan ook een regionale aanpak van de bedrijventerreinen. Daarnaast komt het opknappen van oude bedrijventerreinen steeds meer naar voren als antwoord op de recessie die eind 2008 inzette.

In 2008 heeft REWIN met het plan Regionale samenwerking herstructurering bedrijventerreinen West-Brabant een voorzet gegeven voor de bundeling van krachten in een regionale aanpak voor de ontwikkeling van nieuwe terreinen, het herstructureren van bestaande terreinen en het coördineren van regionale planologische ontwikkelingen. Hiermee is een belangrijke stap gemaakt naar de opvolging van het advies van de commissie Noordanus.

REWIN versterkt de West-Brabantse economische structuur met betrekking tot:1. Bedrijventerreinen2. Buitengebied3. MKB4. Procesindustrie5. Logistiek

STRUCTUURVERSTERKENDE PROJECTEN

Page 9: REWIN REPORT ‘08 · achte rg ondinformatie over depestaties van de overige hotspots. 3 2007: 3 7 2007: 7 1 2007: 2 Toptien hotspots 1. Zwolle-Kampen 12. Hengelo-Enschede 13 .Schiphol

WWW.REWIN.NL/JAARVERSLAG - MAAK ‘T IN WEST-BRABANT!

WWW.REWIN.NL/JAARVERSLAG - MAAK ‘T IN WEST-BRABANT!

Een succesvol project voor het buitengebied is West TOP, waarbij (startende) ondernemers worden begeleid door coaches en experts bij vraagstukken rondom businessplanning, financiering, huisvesting en ruimtelijke ordening. Daardoor hebben de onder-nemers meer slagingskans bij de realisering van hun plannen zodat er meer bedrijvigheid en meer arbeidsplaatsen op het platteland worden gerealiseerd.

In 2008 is een begin gemaakt met Innovatie Zuid, een project waarbij innovatief ondernemerschap wordt ondersteund door Europese subsidies. REWIN benadert actief MKB-ondernemers om hen te begeleiden bij het aanvragen van deze subsidies. Hierdoor wordt innovatie in de regio gestimuleerd en kunnen MKB-ers hun bedrijf verder versterken.

2 Buitengebied

Het West-Brabantse platteland staat onder druk. Het aantal boerenbedrijven loopt sterk terug en lokale winkels, scholen en zorginstellingen verdwijnen. Hiermee loopt ook de werk-gelegenheid terug en daarmeede dynamiek in het buitengebied. Vooral mensen die werkzaam waren bij boerenbedrijven (of hiervan afhankelijk waren), vrouwen en jongeren merken de negatieve gevolgen. Overigens zijn er ook nadrukkelijk groeisectoren in het landelijk gebied, waarvan toerisme en recreatie de belangrijkste zijn. Er komen steeds meer mensen met goede ideeën om banen te creëren: initiatieven die de nieuwe economische dragers van het landelijk gebied kunnen worden. Door ondersteuning te bieden aan deze (startende) ondernemers hebben ze meer slagingskans waardoor er meer bedrijvigheid komt op hetWest-Brabantse platteland.

3 MKB

West-Brabantse ondernemers zijn doeners. Het zit niet in de cultuur van het MKB-bedrijfsleven om met andere partijen te gaan samenwerken. Hoewel er voldoende goede ideeën zijn voor nieuwe kansen en nieuwe markten, ontbreekt het vaak aan capaciteit en kennis om deze ideeën verder uit te werken. Dat is jammer, want het MKB wordt wel eens de motor van de economie genoemd. Een groot deel van de werkgelegenheid in Nederland wordt door MKB-ondernemingen gecreëerd. In deze tijd van recessie is daarom ondersteuning van het MKB meer dan ooit van groot belang. Door de ondernemers wegwijs te maken in financiële mogelijk-heden zoals subsidies van OP Zuid (provincie) of Pieken in de Delta (EZ) hebben zij meer overlevingskans. REWIN heeft een uitgebreid MKB-bedrijvennetwerk, kan bedrijven aan elkaar koppelen en/of doorverwijzen bij subsidiemogelijkheden. Hiervoor is in 2008 een extra projectmanager aangetrokken. Daarnaast is REWIN in 2008 aangesloten bij Actieplan Groei waarbij starters en groeiers effectief ondersteund worden.

“Elf partijen ondertekenden de samenwerking in Actieplan Groei”

John van Driel:”Door West TOP kregen we onze eerste opdracht voor het landschapsbeheer rondom Willemstad“

Op 11 december 2008 kwamen ruim 100 ondernemers, bestuurders en belangstellenden in de Menmoerhoeve in Etten-Leur bijeen om te discussiëren overSamenwerking op het Platteland

Page 10: REWIN REPORT ‘08 · achte rg ondinformatie over depestaties van de overige hotspots. 3 2007: 3 7 2007: 7 1 2007: 2 Toptien hotspots 1. Zwolle-Kampen 12. Hengelo-Enschede 13 .Schiphol

10

WWW.REWIN.NL/JAARVERSLAG - MAAK ‘T IN WEST-BRABANT! WWW.REWIN.NL/JAARVERSLAG - MAAK ‘T IN WEST-BRABANT!

4 Procesindustrie

In West-Brabant vormt de procesindustrie een sterk en succesvol onderdeel van de economie. Er zijn veel mensen werkzaam in deze sector en de procesindustrie zorgt voor een grote toegevoegde waarde voor de (nationale) economie. Grote bedrijven in de procesindustrie profiteren sterk van de unieke ligging van West-Brabant. Het maakt transport van grondstoffen en producten mogelijk via diep vaarwater, weg, spoor en pijpleiding. Om op internationaal topniveau te blijven functioneren, worden er nieuwe projecten ontwikkeld en daarmee nieuwe kansen gecreëerd. Duurzame Energie en Maintenance zijn hierin de speerpunten.

Duurzame Energie Door CO2-uitstoot verandert het klimaat terwijl tegelijkertijd de vraag naar energie toeneemt. De biogebaseerde economie, waarbij men op zoek gaat naar nieuwe vormen van energie, doet zijn intrede. Gebruik van reststromen zoals biomassa, restwarmte en afvalwater speelt hierbij een belangrijke rol. In West-Brabant zijn deze volop aanwezig. Door reststromen decentraal te verwerken (opwekking energie) of te koppelen (bijv. restwarmte naar kassen) is er vermindering van transport, meer werkgelegenheid en raken bedrijven nog verder verankerd in de regio. Daarnaast gaan de ontwikkelingen verder in de richting van bio- brandstoffen, van bioplastics die geproduceerd worden uit hernieuwbare (groene) grondstoffen en van bioraffinage waarbij biomassa zo wordt gesplitst dat het ingezet kan worden voor verschillende doelen waarbij het rendement aanzienlijk wordt verhoogd. Om al deze ontwikkelingen bij te houden is er behoefte aan goed opgeleid personeel, testinstallaties en investeringen in infrastructuur. Hierin liggen grote kansen voor de kennis- en onderwijsinstellingen én de bedrijvigheid in de regio.

In het samenwerkingsproject Energieweb West-Brabant wordt de mogelijkheid onderzocht om zogenaamde energiewebs (koppeling van reststromen) op te zetten rondom Bergen op Zoom, Roosendaal, Moerdijk, Halderberge, Etten-Leur, Breda, Oosterhout en Geertruidenberg. Bedrijven in deze gemeenten zouden bijvoorbeeld gebruik kunnen maken van de restwarmte van andere bedrijven.

Nieuwe vormen van energie zijn directe kansen voor de West-Brabantse economie

MaintenanceHet belang van maintenance voor West-Brabant wordt steeds meer onder- schreven door de industrie, overheid en de kennisinstellingen. Niet voor niets bestaat de ambitie om in de periode tot 2013 uit te groeien tot World Class Maintenance regio. Om dit de bewerkstelligen is het belangrijk dat de concurrentiepositie van de industrie wordt versterkt in de vorm van verlaging van levensduurkosten en verhoging van beschikbaarheid van de installaties. Daarnaast moet nieuwe business ontstaan door de ontwikkeling van nieuwe producten en diensten waarbij open innovatie het sleutelwoord is. Kennis- en onderwijsinstellingen leveren hieraan ook een bijdrage. Zij zijn de weg naar voldoende goed opgeleid personeel. De randvoorwaarde om de kansen in de toekomst veilig te stellen is samenwerking. Dit kan zowel geografisch in clusters als in communities.

Met het project Vitale Logistiek worden ondernemers praktische instrumenten geboden om hun processen te optimaliseren waardoor men efficiënter kan werken. Dit komt de vitaliteit en levensverwachting van de MKB-er in de logistiek ten goede.

Het project Maintenance Competence Center (MCC) dat door REWIN wordt uitgevoerd, is een open platform van bedrijven en onderwijsinstellingen waar nieuwe samenwerkingsprojecten en kennisuitwisseling wordt gerealiseerd. Vanuit het MCC ontstaan kansrijke initiatieven zoals de samenwerking tussen o.a. Fokker Elmo en Avans in het project Autogeneration Wiring Diagrams; het automatisch tekenen van schema’s voor onderhoud.

5 Logistiek

In 2008 is West-Brabant uitgeroepen tot logistieke hotspot nr. 1! De grootste aantrekkingkracht van de regio is de strategische ligging die internationale bedrijven een snelle afzet van producten garandeert. Logistiek is een belangrijke sector voor de Nederlandse economie en de groeicijfers zijn indrukwekkend. Zo is de voorspelling dat er tot 2020 nog een groei van 75% zal zijn van goederenvervoer vanuit de haven van Rotterdam! Om de logistieke bedrijven te binden aan de regio en hun kansen verder uit te bouwen is ondersteuning van de sector cruciaal.Innovatie, bundelen van vervoerstromen en voldoende gekwalificeerd personeel zijn hierbij de sleutelwoorden. Naast de ontwikkeling van projecten is in eind 2008 groot ingezet om een Logistiek Topinstituut en Supply Chain Campus naar West-Brabant te halen.

Uitverkiezing Maintenance Competence Center (MCC) tot beste piekenproject Zuidwest-Nederland

Een bijzonder onderdeel van Maintenance in West-Brabant is Maintenance Valley dat gericht is op onderhoud en gerelateerde dienstverlening aan vliegtuigen. Startpunt van deze ontwikkeling is de vliegbasis Woensdrecht. Gekoppeld aan de vestiging Stork/Fokker wordt hier Aviation Park Aviolanda ontwikkeld, een bedrijvenpark voor ondernemingen die luchtvaartgebonden activiteiten verrichten.

Robert van Wezel - De Graaf Logistics: “We zijn erin geslaagd onzeherstelkosten met 40% te verlagen!“

Page 11: REWIN REPORT ‘08 · achte rg ondinformatie over depestaties van de overige hotspots. 3 2007: 3 7 2007: 7 1 2007: 2 Toptien hotspots 1. Zwolle-Kampen 12. Hengelo-Enschede 13 .Schiphol

WWW.REWIN.NL/JAARVERSLAG - MAAK ‘T IN WEST-BRABANT!

11

WWW.REWIN.NL/JAARVERSLAG - MAAK ‘T IN WEST-BRABANT!

Overzicht projecten voor de structuurversterking van het bestaande bedrijfsleven 2008

Project Projectomschrijving Looptijd Doel / Resultaat Investering-som in 2008

waarvan subsidie

Bedrijventerreinen

Grensverleggend Parkmanagement

Revitalisering en opstarten van parkmanagement

2004 - 2008 • 3 bedrijventerreinen gerevitaliseerd • 4 x parkmanagement ingevoerd • Kennis gebundeld in brochurereeks • 11 juni 2008 eindseminar 80 deelnemers

€ 1.062.500 € 925.774

Beveiliging Bedrijventerreinen West Brabant (4 gemeenten)

Aanpak van de beveiliging van bedrijventerreinen op generieke wijze

2008 Verbetering van de beveiliging op bedrijventerreinen

€ 95.200 € 45.350

Parkmanagement Bergen op Zoom

Parkmanagement activiteiten op bedrijventerreinen ontwikkelen voor gemeente- breed en individueel

2008 Verbetering van de beveiliging € 130.000 € 65.000

Buitengebied

West TOP Ondersteunen van (startende) ondernemers

2008 – 2012 • 20 nieuwe bedrijven • 22 ondernemingen met uitbreidingsinvesteringen • 53 onder-nemers in voorbereiding • 1 gestopt

€ 173.200 € 120.000

MKB

Zaken doen met het buurland

Stimuleren van grensoverschrijdend ondernemen

2005 – 2008 • 77 bedrijven • afsluitend congres 19 maart 2008, 100 gasten

€ 59.125 € 44.925

Procesindustrie

Energieweb West-Brabant Benutten restwarmte en koppelen reststromen

2008 • 13 bedrijven • Minder uitstoot CO2 • Stimuleren van bedrijvigheid in de keten

€ 125.000 € 125.000

Reststromen koppeling Zuidwest Delta

Onderzoek naar vraag en aanbod reststromen

2008 - 2009 • 9 bedrijven • Uitvoeren businesscases Moerdijk en Roosendaal

€ 153.331 € 111.071

Biopolymeren Applicatie Centrum (BAC)

Samenwerking bedrijven in bioplastics

2008 • 6 bedrijven • 22 mei 2008 congres Bioplastics 70 deelnemers • Opzet website • Meer bedrijvigheid in de hele keten

€ 50.000 € 25.000

Platform Grensoverschrijdende Bio-energie

Kennisuitwisseling, netwerkvorming en projectontwikkeling Nederland Vlaanderen

2008 • Circa 200 leden • Bijeenkomst financiering juni 2008, 70 gasten • meer slagkracht en meer middelen voor Bio Energie

€ 40.000 € 40.000

Kenniscentrum Duurzame Technologie (KDT2)

Businessplan proeffabriek biobrandstoffen

2008 • 6 bedrijven • KD2 & EBIT zijn samen Bio Base Europe geworden (Proeffabriek in Gent, opleiding in Terneuzen)

€ 772.405 € 305.902

Expertisecentrum bio-energie Industriële Technieken (EBIT)

Opleidingscentrum voor bio-technologie

2008 • 4 bedrijven • EBIT &KD2 zijn samen Bio Base Europe geworden (Proeffabriek in Gent, opleiding in Terneuzen)

€ 383.600 € 195.000

Maintenance Competence Center / MCC1 (REWIN)

Haalbaarheidsonderzoek naar oprichting Maintenance Community

2006 – 2008 • 48 bedrijven • vergroten van de dynamiek in de hele maintenance-keten

€ 244.500 € 125.500

Oprichting Maintenance Competence Center / MCC2 (REWIN)

Oprichten en ondersteunen kennisplatform onderwijsinstellingen en bedrijven

2007 – 2010 • 56 bedrijven • 8 bijeenkomsten in 2008, gemiddeld 50 deelnemers • opzet site

€ 332.227 € 178.187

Maintenance Valuepark Opzet maintenance- en service bedrijventerrein

2007 – 2009 • 23 bedrijven • Samenwerking bedrijven stimuleren • Goede vestigingsvoorwaarden creëren.

€ 102.688 € 65.000

Page 12: REWIN REPORT ‘08 · achte rg ondinformatie over depestaties van de overige hotspots. 3 2007: 3 7 2007: 7 1 2007: 2 Toptien hotspots 1. Zwolle-Kampen 12. Hengelo-Enschede 13 .Schiphol

1�

WWW.REWIN.NL/JAARVERSLAG - MAAK ‘T IN WEST-BRABANT! WWW.REWIN.NL/JAARVERSLAG - MAAK ‘T IN WEST-BRABANT!

Project Projectomschrijving Looptijd Doel / Resultaat Investering-som in 2008

waarvan subsidie

Autogeneration Wiring Diagram

Automatisering elektrische onderhoudshandboeken

2007 – 2009 • 8 bedrijven • Open innovatie in de regio • Verbetering concurrentiekracht regionaal bedrijfsleven

€ 541.526 € 278.192

Best in Class Human Capital aanpak voor WCM

Tekort aan maintenance-professionals aanpakken

2007 -2008 • 22 bedrijven • Opzet bedrijfsschool € 527.053 € 239.608

Maintenance Business Awareness

In kaart brengen maintenance sector 2007 – 2008 • Circa 1000 bedrijven in kaart gebracht • 29 mei 2008 congres, 140 deelnemers

€ 26.250 € 16.250

Total Maintenance Innovatieproject om corrosie bij pijpleidingen te minimaliseren

2008 – 2009 • 15 bedrijven • Groot kostenvoordeel bedrijven en milieu • Innovatie bij MKB

€ 109.338 € 49.554

WCM Programmbureau Het acquireren van luchtvaart-gebonden onderhoudsbedrijven naar Woensdrecht

2008 – 2010 • stimuleren van komst MRO bedrijven en kennisinstellingen

€ 93.913 € 93.913

Actie Procesindustrie 2010 (REWIN)

Bevordering van instroom en kennis in procestechniek

2006 – 2008 • 2 bedrijven • Kenniscentrum bij Avans Breda • Lespakketten • Mobiele werkplek voor v.o. • Afsluitend congres 18 maart 2008, 150 gasten

€ 104.931 € 97.222

Logistiek

Agroship (REWIN) Omzetten ladingstromen van weg naar water

2007 – 2008 • 3 bedrijven • Pilot in Bergen op Zoom • Informatieve DVD • Nieuwsbrieven en website • Congres 18 juni, 40 deelnemers

€ 175.677 € 45.000

Vitale Logistiek Procesverbetering logistieke dienstverleners

2007 – 2011 • 8 bedrijven • Efficiëntere inzet logistieke dienstverleners

€ 443.861 € 221.930

Consortium Logistiek Onderwijs

Trainingen studenten in praktijkcentra 2008 • 5 bedrijven • Onderwijs en bedrijfsleven beter op elkaar laten aansluiten

€ 1.803.515 € 286.578

Logistieke Samenwerking en Vernieuwing (REWIN)

In kaart brengen van logistieke sector 2008 • 2 bedrijven • Twee rapportages opgesteld: marktaanbod en marktverkenning

€ 53.000 € 33.000

Move-it Samenwerking om personeel meer continuïteit te geven

2008 – 2011 • 13 bedrijven • Beter aanbod van personeel • Effectievere inzet van personeel

€ 176.830 € 150.306

Flexwarehouse Vernieuwing en flexibilisering van werktijden, personeelsbezetting, werkprocessen

2008 – 2009 • 12 bedrijven • Benchmark uitgevoerd • Werkstructureringsmethode ingevoerd

€ 54.098 € 27.050

SLC-HPL Procesverbetering in de logistiek, efficiëntere inzet logistieke dienstverleners

2006 – 2009 • 9 bedrijven • Haalbaarheidsonderzoek afgerond • Pilot resulteerde in cd-rom • Project verlengd tot mei 2009 ivm verdere testen

€ 89.705 € 77.156

aantal projecten: 27 aantal bedrijven: 435 € 7.814.134 € 3.937.914

Page 13: REWIN REPORT ‘08 · achte rg ondinformatie over depestaties van de overige hotspots. 3 2007: 3 7 2007: 7 1 2007: 2 Toptien hotspots 1. Zwolle-Kampen 12. Hengelo-Enschede 13 .Schiphol

WWW.REWIN.NL/JAARVERSLAG - MAAK ‘T IN WEST-BRABANT!

1�

WWW.REWIN.NL/JAARVERSLAG - MAAK ‘T IN WEST-BRABANT!

Netwerken tijdens Maintenance bijeenkomsten zoals de plenaire meeting van het Maintenance Competence Center op 29 mei

Projecten ingediend of in voorbereidingNaast de genoemde gehonoreerde projecten is REWIN continu bezig met het ontwikkelen van nieuwe projecten. In 2008 zijn er 14 projecten die in voorbereiding waren of al ingediend bij de subsidieverstrekkers.Bedrijventerreinen: Voor bedrijventerreinen zijn er twee nieuwe projecten waaronder CO2 Reductie; project waarbij men energiebesparende maatregelen op bedrijventerreinen onderzoekt en implementeert.Procesindustrie: In totaal zijn er negen projecten in voorbereiding/ingediend waaronder het project Maintenance Game dat jongeren wil interesseren in het vak onderhoud door middel van een game.Logistiek: Voor logistiek werkt men momenteel aan een project waarbij het bundelen van goederenstromen in Zuidwest-Nederland centraal staat.

Samenvatting resultaten structuurversterking van het bestaande bedrijfsleven 2008 Lopende projecten 27 Projecten in voorbereiding / ingediend 14 Deelnemende bedrijven 435 Totale investeringssom in West-Brabant in 2008 7,8 miljoen Waarvan subsidie 3,9 miljoen

Resultaten structuurversterking van het bestaande bedrijfslevenBij veel projecten levert het meten van de directe resultaten in de vorm van arbeidsplaatsen en investeringen problemen op. Deze kunnen immers pas op langere termijn vastgesteld worden wanneer de projecten uitgevoerd zijn. Daarom is het van belang om eenduidigheid te hebben over het al dan niet realiseren van de afgegeven resultaten. Dit gaat aan de hand van de spelregels die vanaf 1 januari 2008 zijn opgesteld:

1. Twee keer per jaar wordt er gerapporteerd in drie categorieën: gehonoreerde projecten, projecten ingediend en projecten in voorbereiding.

2. Alleen de gehonoreerde projecten dragen bij aan de resultaten; de beschikkingen van de subsidieverstrekkers worden gebruikt voor het bepalen van de totale financiële omvang en de totale subsidie.

3. De looptijd van een project wordt gebruikt om de financiële omvang en de subsidie proportioneel te verdelen over ieder jaar dat het project in uitvoering is.

4. Voor de deelnemende bedrijven wordt uitgegaan van de bedrijven die daadwerkelijk hebben deelgenomen aan projecten. Bij projecten waarbij de uitvoering over meerdere jaren loopt, tellen de deelnemende bedrijven mee over elk jaar van de looptijd.

5. Bij Interreg projecten wordt alleen het Nederlandse deel van de financiële omvang, van de subsidie en van het aantal bedrijven meegeteld.

6. Bij projecten die betrekking hebben op Zuidwest-Nederland tellen de totale financiële omvang, de totale subsidie en het totaal aantal bedrijven volledig.

7. Bij projecten die betrekking hebben op Zuid-Nederland telt alleen de financiële omvang, de subsidie en het aantal bedrijven mee waar REWIN verantwoordelijk voor is.

Page 14: REWIN REPORT ‘08 · achte rg ondinformatie over depestaties van de overige hotspots. 3 2007: 3 7 2007: 7 1 2007: 2 Toptien hotspots 1. Zwolle-Kampen 12. Hengelo-Enschede 13 .Schiphol

1�

WWW.REWIN.NL/JAARVERSLAG - MAAK ‘T IN WEST-BRABANT! WWW.REWIN.NL/JAARVERSLAG - MAAK ‘T IN WEST-BRABANT!

Vanuit de ervaring die is opgedaan, wordt het maatwerk ingedeeld volgens een aantal clusters:

1. Bedrijfsuitbreiding of -verplaatsing. 2. Nieuwe bedrijventerreinen: onderbouwing van de ruimtelijke behoefte

aan nieuwe bedrijventerreinen en ondersteuning in realisatie.3. Bestaande bedrijventerreinen: ondersteuning bij de selectie van

uitgiftecriteria, het maken van grondprijsanalyses, haalbaarheids-onderzoeken of het opstellen van marketingplannen om de industrie-grond te vermarkten.

4. Medewerking bij het opstellen van economische beleidsplannen.

In 2008 heeft REWIN acht keer maatwerk geleverd voor totaal acht gemeenten.

NV REWIN West-Brabant levert op verzoek maatwerk aan 12 West-Brabantse gemeenten in het landelijk gebied.Het gaat hier voornamelijk over lokale economische vraagstukken.

Baarle-Nassau REWIN heeft gesprekken gevoerd met de gemeente ter voorbereiding van het uitgifte-beleid van een bedrijventerrein.

Drimmelen Op verzoek van de gemeente Drimmelen heeft REWIN plaatsgenomen in de klankbord-groep herziening bestemmingsplan buiten-gebied.

Halderberge De gemeente Halderberge is bezig met de ontwikkeling van een nieuw economisch beleid. REWIN heeft hierbij ondersteuning gegeven, onder andere in de vorm van workshops.

Steenbergen Er zijn door REWIN gesprekken gevoerd met de gemeente Steenbergen over een nieuw te ontwikkelen bedrijventerrein. Daarnaast neemt REWIN deel aan de klankbordgroep herziening bestemmingsplan buitengebied.

Werkendam, REWIN is onderdeel van de klankbordgroep Woudrichem en heeft verschillende sessies bijgewoond en Aalburg om het economisch beleid mede te helpen vormgeven.

Zundert REWIN heeft ondersteuning geleverd aan het economisch beleid. Daarnaast was REWIN de gesprekspartner bij het vormgeven van het uitgiftebeleid.

Luchtfoto van het geplande regionale bedrijventerrein bij Werkendam (gepland onder het reeds bestaande bedrijventerrein op deze foto) REWIN biedt ondersteuning voor de ontwikkeling van dit terrein

MAATWERK

Page 15: REWIN REPORT ‘08 · achte rg ondinformatie over depestaties van de overige hotspots. 3 2007: 3 7 2007: 7 1 2007: 2 Toptien hotspots 1. Zwolle-Kampen 12. Hengelo-Enschede 13 .Schiphol

WWW.REWIN.NL/JAARVERSLAG - MAAK ‘T IN WEST-BRABANT!

1�

WWW.REWIN.NL/JAARVERSLAG - MAAK ‘T IN WEST-BRABANT!

ACTIEF

31.12.08 31.12.07Vaste activa Materiële vaste activa / overige bedrijfsmiddelen € 99.427 € 104.227 Financiële vaste activa/ Deelneming groepsmaatschappij € 24.037 € 12.797 Totaal vaste activa € 123.464 € 117.024

Vlottende activa Onderhanden werk projecten € 2.069.312 € 2.608.584 Debiteuren € 47.524 € 236.234 Overige vorderingen € 64.053 € 72.597 Liquide middelen € 869.408 € 915.153 Totaal vlottende activa € 3.050.297 € 3.832.568

TOTAAL € 3.173.761 € 3.949.592

31.12.08 31.12.07Eigen vermogen Gestort en opgevraagd kapitaal € 153.378 € 153.378 Agioreserve € 24.766 € 24.766 Egalisatiereserve aktiviteiten € 281.336 € 260.566 Overige reserves € 47.473 € 47.473 Onverdeeld resultaat € 45.422 € 20.770 Totaal eigen vermogen € 552.375 € 506.953

Voorzieningen Voorziening project risico’s € 173.389 € 146.268 Totaal voorzieningen € 173.389 € 146.268

Kortlopende schulden/ overlopende passiva Termijnen onderhanden werk projecten € 1.719.973 € 2.341.753 Crediteuren € 245.166 € 508.404 Groepsmaatschappij € 84.187 € 38.580 Overige kortlopende schulden € 398.671 € 407.634 Kortlopende schulden/ overlopende passiva € 2.447.997 € 3.296.371

TOTAAL € 3.173.761 € 3.949.592

Deze balans is ontleend aan de jaarrekening 2008

Deze Winst- en Verliesrekening is ontleend aan de jaarrekening 2008

BALANS (VOOR WINSTBESTEMMING)

PASSIEF

ACTIEF

2008 2007Opbrengsten Nieuwe vestigers (arbeidsplaatsen) € 528.866 € 489.905Uitbreiding (arbeidsplaatsen) € 103.642 € 130.504Structuurversterking (concrete acties) € 342.760 € 321.161Mutaties onderhanden werk € 1.074.317 € 1.487.444Maatwerk € 23.979 € 23.741Contracten € 797.236 € 701.470Slagkracht € 230.000 € 0 Som der bedrijfsopbrengsten € 3.100.800 € 3.154.225

Kosten Nieuwe vestigers (arbeidsplaatsen) € 651.429 € 590.323Uitbreiding (arbeidsplaatsen) € 103.642 € 130.504Structuurversterking (concrete acties) € 524.962 € 340.695Mutaties onderhanden werk € 823.303 € 1.496.861Maatwerk € 12.331 € 16.797Contracten € 584.286 € 558.275Slagkracht € 355.425 € 0 Som der bedrijfslasten € 3.055.378 € 3.133.455

Resultaat uit gewone bedrijfsvoering € 45.422 € 20.770

WINST- EN VERLIESREKENING 2008

Page 16: REWIN REPORT ‘08 · achte rg ondinformatie over depestaties van de overige hotspots. 3 2007: 3 7 2007: 7 1 2007: 2 Toptien hotspots 1. Zwolle-Kampen 12. Hengelo-Enschede 13 .Schiphol

NV REWIN West-Brabant

Mozartlaan 7Postbus 3182, 4800 DD BredaTel. (076) 564 67 80Fax (076) 564 67 [email protected]/jaarverslag

WWW.REWIN.NL/JAARVERSLAG - MAAK ‘T IN WEST-BRABANT!

Procesindustrie

Infrastructuur MKB Innovatie

Bedrijvigheid Stratos Werkgelegenheid

extra banen Financiering Structuurversterking Busi-

nesskansen maatwerk West TOP Duurzame Ener-

gie Biogebaseerde Economie investeringsbereidheid

Infrastructuur Logistieke hotspot Nr.1 Onderne-

mers Impuls tot investering Clustering Bunde-

len vervoersstromen Projectontwikkeling Pieken

in de Delta Maatwerk 27 projecten Investeringen in

West-Brabant Ondernemers leren van ondernemers

World Class Maintenance Bedrijfsleven Buit

3,9 mln. subsidie voor West-Brabant investe-

ringsvolume fi nancieringsplannen Herstructurering

Bedrijventerreinen Groei Maintenance Compe-

tence Center Chinese bedrijven Zeeuws promotie & ac-

quisitieteam Beneluxeerders Personeel Aviation Park

Aviolanda 77 nieuwe vestigers 142 nieuwe arbeids-

plaatsen innovatie Samenwerking Nieuwe

markten, producten, diensten

NV REWIN West-Brabant

Mozartlaan 7Postbus 3182, 4800 DD Breda

Tel. (076) 564 67 80Fax (076) 564 67 89

[email protected]