REPUBLIKA E SHQIPËRISË KUVENDI Komisioni për · PDF filepër urbanizimin...

45
1 REPUBLIKA E SHQIPËRISË KUVENDI Komisioni për Ekonominë dhe Financat Dokument parlamentar PROCESVERBAL Datë 28.04.2014, ora 10:00 Drejton mbledhjen: Erion Braçe kryetar i Komisionit Rendi i ditës: 1. Miratimi i procesverbalit. 2. Projektligji “Për disa ndryshime dhe shtesa në ligjin nr. 9482, datë 3.04.2006 “Për legalizimin, urbanizimin dhe integrimin e ndërtimeve pa leje”, të ndryshuar”. Marrin pjesë: Erion Braçe, Ridvan Bode, Anastas Angjeli, Agron Çela, Andrea Marto, Arben Çuko, Ervin Koçi, Blerina Gjylameti, Albana Vokshi, Evis Kushi, Gledjon Rehovica, Edmond Spaho, Dashamir Shehi, Florion Mima, Gjovalin Kadeli, Jorida Tabaku, Sherefedin Shehu, Ilir Xhakolli, Majlinda Bufi, Igli Cara, Paulin Sterkaj, Pjerin Ndreu, Luan Duzha dhe Përparim Spahiu. Mungojnë: Liljana Elmazi, Koço Kokëdhima. Të ftuar: Eglantina Gjermeni ministre e Zhvillimit Urban dhe Turizmit Iglon Peçi drejtor Juridik në Ministrinë e Zhvillimit Urban dhe Turizmit Artan Lame drejtor i ALUIZNI-t

Transcript of REPUBLIKA E SHQIPËRISË KUVENDI Komisioni për · PDF filepër urbanizimin...

1

REPUBLIKA E SHQIPËRISË

KUVENDI

Komisioni për Ekonominë dhe Financat

Dokument parlamentar

PROCESVERBAL

Datë 28.04.2014, ora 10:00

Drejton mbledhjen:

Erion Braçe – kryetar i Komisionit

Rendi i ditës:

1. Miratimi i procesverbalit.

2. Projektligji “Për disa ndryshime dhe shtesa në ligjin nr. 9482, datë 3.04.2006 “Për

legalizimin, urbanizimin dhe integrimin e ndërtimeve pa leje”, të ndryshuar”.

Marrin pjesë:

Erion Braçe, Ridvan Bode, Anastas Angjeli, Agron Çela, Andrea Marto, Arben Çuko,

Ervin Koçi, Blerina Gjylameti, Albana Vokshi, Evis Kushi, Gledjon Rehovica, Edmond

Spaho, Dashamir Shehi, Florion Mima, Gjovalin Kadeli, Jorida Tabaku, Sherefedin Shehu,

Ilir Xhakolli, Majlinda Bufi, Igli Cara, Paulin Sterkaj, Pjerin Ndreu, Luan Duzha dhe

Përparim Spahiu.

Mungojnë:

Liljana Elmazi, Koço Kokëdhima.

Të ftuar:

Eglantina Gjermeni – ministre e Zhvillimit Urban dhe Turizmit

Iglon Peçi – drejtor Juridik në Ministrinë e Zhvillimit Urban dhe Turizmit

Artan Lame – drejtor i ALUIZNI-t

2

HAPET MBLEDHJA

Erion Braçe – . Çështja e parë për sot ishin votimi i neneve që kanë mbetur në ligjin

“Për Kontrollin e Lartë të Shtetit” për shkak se Komisioni i Ligjeve nuk e ka përfunduar ende

relacionin e tij si komision për dhënie mendimi lidhur me disa parime kushtetuese, për të cilat

ne i jemi adresuar Komisionit të Ligjeve dhe e shqyrton sot pasdite. Ndaj ajo çështje shkon

për ditën e nesërme pas raportimit të Guvernatorit.

Çështja e dytë që kemi në rendin e ditës është shqyrtimi i projektligjit “Për disa

ndryshime dhe shtesa në ligjin nr. 9482 “Për legalizimin, urbanizimin dhe integrimin e

ndërtimeve pa leje”, të ndryshuar”. Komisioni ynë është komision për dhënie mendimi lidhur

me këtë projektligj dhe ai që do ta shqyrtojë projektligjin nga pikëpamja financiare.

Për të prezantuar projektligjin ndodhen në komision ministrja e Zhvillimit Urban dhe

Turizmit, zonja Eglantina Gjermeni, së bashku me drejtorin e agjencisë përkatëse, ALUIZNI-

t, zotin Artan Lame.

Do të fillojmë me prezantimin e projektligjit nga dy përfaqësuesit e qeverisë. Pastaj

relatori i komisionit, zoti Pjerin Ndreu, do të paraqesë relacionin e tij, do të kalojmë në pyetje

dhe përgjigje, në diskutimin nen për nen dhe në miratimin nen për nen të projektligjit në fjalë.

Zonja Gjermeni, fjala për ju.

Eglantina Gjermeni – Faleminderit!

Të nderuar deputetë,

Vij sot për të prezantuar ndryshimet për ligjin për legalizimin, urbanizimin dhe

integrimin e ndërtimeve informale pas prezantimeve që janë bërë në Komisionin e

Veprimtarive Prodhuese dhe atë të Ligjeve.

Ndryshimet në këtë ligj rishikojnë në themel ligjin aktual të legalizimeve, si pjesë e

një reforme të plotë ligjore për këtë proces që ne po ndërmarrim, duke unifikuar të gjitha

parimet e funksionimit të këtij procesi.

Ne sot kemi një skemë të qartë dhe funksionale duke iu përgjigjur të gjitha pyetjeve

që lidhen me procedurat e legalizimit apo si lidhet ky proces me kompensimin e ish-

pronarëve. Përfundimi i informalitetit në territor do të bëhet nëpërmjet urbanizimit, zhvillimit

dhe integrimit të këtyre zonave për ta mbyllur me sukses këtë proces kaq të shumëpritur për

qytetarët.

Këto ndryshime do të zgjidhin njëherë e përgjithmonë çështjet e legalizimeve. Ne

mbajtëm premtimin për ta kryer procesin e legalizimeve falas. Punonjësit e ALUIZNI-t po

3

trokasin derë më derë te qytetarët, janë vënë në shërbim të tyre për të përfunduar pjesën më të

madhe të këtij procesi brenda mandatit të parë qeverisës.

Të nderuar deputetë, do të doja që shkurtimisht të bëj një historik të shkurtër se me

çfarë na u desh të përballeshim në fillim të punës sonë, konkretisht me çështjen e

legalizimeve. Ajo që gjetëm në fakt ishte: institucione kaotike, punonjës që i vendosnin gjoba

qytetarit në emër të shtetit, zyra pa infrastrukturën e nevojshme për pritjen dhe shërbimin

ndaj qytetarëve. Gjetëm një mori borxhesh të trashëguara të institucionit, sigurime të

papaguara, qira të papaguara ndër vite, borxh i cili vlerësohet në miliarda lekë. Praktikat për

pranimin në proces legalizimi dhe dhënien e lejeve të legalizimit për shumë objekte ishin në

kundërshtim me ligjin.

Nga fondi i kompensimit të pronarëve prej 7,9 miliardë lekësh apo 79 milionë

dollarësh amerikanë, rreth 7 miliardë lekë duhet të kishin shkuar në një llogari të veçantë të

buxhetit të shtetit për t’u përdorur ekskluzivisht për kompensimin e ish-pronarëve. Në fakt,

vetëm një pjesë e kësaj shume, rreth 4 miliardë lekë ka shkuar në destinacion, ndërsa

diferenca prej 3 miliardë lekësh është përdorur nga Ministria e Financave për qëllime të tjera

dhe në kundërshtim me ligjin. Procesi i legalizimeve kishte dështuar totalisht. Në 8 vjetët e

qeverisjes së mëparshme janë legalizuar vetëm 7,5% e aplikimeve.

Ndryshimet që ne propozojmë përmes këtij projektligji do t’i përmblidhja në mënyrë

konkrete si më poshtë.

E para, procedura e legalizimit do të jetë tërësisht falas. Administrata e ALUIZNI-t do

të ndjekë të gjithë procedurën e dokumentacionit, matjet në terren, plotësimin e

dokumenteve, përllogaritjen e vlerës së truallit, certifikata, fatura shërbimi, noterizime,

kontrata, kalime pronësie, regjistrime në hipotekë e të tjera. Qeveria do të falë edhe të gjitha

penalitetet e krijuara deri sot dhe të papaguara ende nga qytetarët.

Do të doja të veçoja se përmes kësaj pakete që ne ofrojmë, në fakt ofrojmë edhe

përfitime të tjera për qytetarët. Konkretisht, qytetarët kanë të drejtë që 30% deri në 50% të

faturës ta paguajnë me letra me vlerë. Kjo ia ul detyrimin rreth 20%. Tjetër, nëse qytetarët

dëshirojnë të paguajnë menjëherë detyrimin, atyre u bëhet një zbritje tjetër prej 20%.

Familjet e përfshira në skemën e ndihmës ekonomike përfitojnë 30% deri në 50% ulje

të detyrimit. Familjeve me pjesëtarë para ose tetraplegjikë iu falet pagesa.

Nga një përllogaritje e afërt na rezulton se rreth 67 000 banesa janë ndërtuar në tokën

e tyre. Kjo do të thotë se këta qytetarë nuk do të paguajnë asgjë për parcelën e zënë. Nga ana

4

tjetër, sipas sistemit tonë, këta qytetarë nuk do të paguajnë as për procedurat e legalizimit.

Pra, praktikisht për të gjitha këto familje i gjithë legalizimi rezulton të jetë falas.

Kemi ndryshuar skemën e vlerësimit të trojeve, me qëllim që prona të mos ketë të

njëjtin çmim në të gjithë territorin e Republikës së Shqipërisë. Përfshihen në procedurat e

legalizimit ndërtimet pa leje, të ngritura në territorin e Republikës së Shqipërisë deri në datën

e hyrjes në fuqi të ndryshimeve në Kodin Penal, pavarësisht funksionit dhe faktit nëse për to

është kryer vetëdeklarimi gjatë afatit të përcaktuar.

Të ardhurat e arkëtuara nga kalimi i të drejtës së pronësisë së parcelës ndërtimore do

të shkojnë 70% për fondin e kompensimit të pronave dhe 30% buxhetit të shtetit për t’u

përdorur për përballimin e shpenzimeve të tarifës së shërbimit, për evidentimin në terren dhe

përballimin e kostove të tjera që do të dalin nga ky proces për ALUIZNI-n.

Për sa i takon pagesës së energjisë, subjektit i përllogaritet fatura e energjisë që i

detyrohet ALUIZNI-t. Nga kjo faturë 10% i vendoset si barrë hipotekore, e cila falet në krye

të dy vjetve nëse subjekti dëshmon se ka paguar rregullisht energjinë.

Të nderuar deputetë, tashmë Ministria e Zhvillimit Urban dhe Turizmit, përmes

financimeve të buxhetit të shtetit, konkretisht Fondit të Zhvillimit të Rajoneve, ka startuar në

bashkëpunim me njësitë e qeverisjes vendore dhe partneritetin me komunitetin projekte pilot

për urbanizimin dhe integrimin për disa prej zonave informale.

Dua të risjell në vëmendjen tuaj se ndryshimet ligjore që ne propozojmë sot para jush

do t’i japin zgjidhje, në fakt, fatit të rreth 270 000 familjeve dhe ndërtimeve informale në

Republikën e Shqipërisë.

Jemi këtu bashkë me zotin Artan Lame për t’iu përgjigjur pyetjeve dhe sugjerimeve

tuaja.

Ju falënderoj për vëmendjen!

Erion Braçe – Faleminderit, zonja Ministre!

Zoti Lame, ju keni ndonjë gjë për të shtuar?

Artan Lame – Jo, faleminderit! Do të flas gjatë pyetjeve.

Erion Braçe – Atëherë, fjalën e ka zoti Ndreu si relator i komisionit lidhur me këtë

projektligj.

Pjerin Ndreu – Kuptohet se ky është një projektligj mjaft i rëndësishëm, i cili

rregullon një problematikë shumë të madhe, që ka në lidhje me të gjitha zonat informale, të

cilat, për shkak të lëvizjeve demografike të periudhës paskomuniste, kanë krijuar një kaos

total.

5

Qëllimi i nismës. Nisma e propozuar reflekton një nga angazhimet madhore të

qeverisë, e cila synon dhënien fund të një prej fenomeneve më të mëdha sociale dhe

ekonomike të epokës së informalitetit të tokës, territorit, hapësirave urbane e rurale dhe

krijimit të një mjedisi institucional, ekonomik e social për zhvillimin e qëndrueshëm të

territorit nëpërmjet realizimit të një reforme të plotë ligjore përmes një pakete që kemi

përgatitur dhe me aktet nënligjore.

Pa dashur të bie në përsëritje të fjalëve të zonjës Ministre, e cila i tha me shumë

kompetencë, unë dua të ndalem në disa nga pikat që parashikohen dhe natyrisht do të jenë në

skemën përfituese për të gjithë ata persona, ata njerëz që presin me padurim miratimin e këtij

projektligji:

Rishikimin tërësor të skemës së operimit, ku qytetarit do t’i ofrohet shërbimi i plotë

pa pagesë, që përfshin procedurat e legalizimit të shtëpive, noterizimit të dokumentacionit,

pajisjes me çdo lloj tjetër dokumentacioni, si, për shembull, kontrata, certifikata, realizim i

matjeve dhe i të gjitha llojeve të faturave të tjera; rishikimin e skemës së vlerësimit të trojeve

me qëllim që toka të mos ketë të njëjtin çmim si në Tiranë dhe në Kukës, në Gjirokastër ose

Korçë.

Lidhja në rrjet të ALUZINI-t me Zyrën e Regjistrimit të Pasurive të Paluajtshme dhe

me Agjencinë e Kthimit dhe Kompensimit të Pronave, me qëllim reduktimin e kohës së

operimit; rishikimin në aspektin procedural të ndërthurjes mes procesit të legalizimit dhe atij

të urbanizimit; identifikimin dhe përfshirjen në proces të ndërtimeve pa leje të ngritura pas

përfundimit të afateve për legalizimin dhe trajtimin në mënyrë përfundimtare përmes

procedurave administrativo-ligjore, duke minimizuar pasojat e krijuara nga ky fenomen;

kalimin e së drejtës së pronësisë mbi parcelën e ndërtimit pa leje dhe miratimin e shpërblimit

financiar për subjektet pronarë mbi sipërfaqen e tokës që preket nga ky ndërtim; krijimin e

lehtësirave financiare për subjektet që posedojnë ndërtime pa leje me funksion banimi, duke i

përjashtuar nga pagesa e tarifës së shërbimit për procedurat e legalizimit; parashikimin në

mënyrë alternative të pagesës, siç është pagesa e pjesshme me bono privatizimi, nxitjen për

shlyerjen e menjëhershme të detyrimit përmes reduktimit të vlerës dhe përfshirjes në skema

alternative të pagesës së parcelës ndërtimore të subjekteve, që janë në kushtet e paaftësisë

paguese dhe posedojnë ndërtime pa leje me funksione banimi; trajtimin administrativ përmes

procedurave ligjore të ndërtimeve pa leje të ngritura brenda kufirit të vijës turistike aty ku ka

studime urbanistike të miratuara, si dhe përcaktimin e kategorive të ndërtimeve pa leje,

rishikimin e masës së gjobës për subjekte ndërtues/investitorë që kanë kryer shtesa anësore

6

dhe në lartësi, me qëllim nxitjen e interesit të tyre për të ndjekur procedurat e legalizimit. Të

gjitha këto ndryshime janë vendimtare për mbylljen njëherë e mirë të procesit të legalizimit

nga i cili do të përfitojnë qytetarët shqiptarë dhe e gjithë ekonomia e vendit, ndaj unë sot ju

ftoj që të miratojmë ndryshimet e propozuara.

Faleminderit!

Erion Braçe – Faleminderit, zoti Ndreu!

Kalojmë në pyetje.

Kush nga deputetët ka pyetje lidhur me projektligjin, veçanërisht me aspektin

financiar të tij, që është edhe objekt i punës së këtij komisioni për dhënie mendimi?

Urdhëroni, zoti Shehu!

Sherefedin Shehu – Unë kam dy pyetje.

E para, jo vetëm për faktin se ju keni premtuar në fushatë elektorale, por edhe për

interesin e qytetarëve: kur do e mbyllni procesin e legalizimit?

Pyetja e dytë ka të bëjë me ndryshimet që keni bërë, sepse unë nuk kuptova ndonjë

ndryshim, i cili përmirëson punën qoftë të procesit, qoftë të institucioneve. Kështu që do të

kërkoja të dija në mënyrë specifike se cilat janë argumentet që nga ligji ekzistues hiqen

çmimet e tokës? Po kështu, në vijim të kësaj pyetjeje, pse hiqet kufiri i sipërm i sipërfaqes që

legalizohet? Cili është argumenti që ul 30% të ardhurat për pronarët dhe cili është argumenti

që hiqet e drejta e përdorimit të letrave me vlerë?

(Ndërhyrje pa mikrofon.)

Në ligj është hequr.

Erion Braçe – Një sekondë! Ai ka bërë pyetje. Ju lutem, mos ndërhyni, zoti Ndreu!

Sherefedin Shehu – E kam parë dhe e kam nënvizuar.

(Ndërhyrje pa mikrofon.)

Jo, jo, ka të drejtë, sepse është një çështje që ndoshta e kanë keqkuptuar dhe më

mbështesin mua. E cakton qeveria. Ndërsa ligji i mëparshëm përcaktonte sa për qind do të

paguhet me letra me vlerë...

(Ndërhyrje pa mikrofon.)

Prisni tani, se ne e bëjmë më mirë sesa ata për qytetarët.

Erion Braçe – Ka pyetje? Urdhëroni, zoti Koçi!

Ervin Koçi – Kam dy pyetje.

Pyetja e parë është: sa të ardhura do të mblidhen nga procesi i legalizimit dhe kjo

shumë që do të mblidhet sa do të mbulojë kompensimin financiar për ish-pronarët?

7

Pyetja e dytë, faktikisht është në vijim të pyetjes së zotit Shehu për afatin, por

njëkohësisht do të donim të dinim sa për qind e legalizimeve deri tani janë kryer në totalin e

aplikimeve që janë bërë nga qytetarët?

Erion Braçe – Urdhëroni, zoti Cara!

Igli Cara – Faleminderit!

Zonja Ministre, ju thatë në fjalën tuaj se ky institucion mbi të gjitha do të kthejë

besimin te qytetarët për një proces të ndershëm këtej e tutje. Kuptohet, ky proces mbi të

gjitha nuk është se ka thjesht bërjen e legalizimeve, por njëkohësisht u thotë “Stop!”

ndërtimeve pa leje.

Qyteti që unë përfaqësoj ka momentalisht një bum ndërtimesh pa leje, ndaj pyetja që

lind drejtpërdrejt është: a do të legalizohet ky bum ndërtimesh pa leje, sidomos këta 8 muajt e

fundit?

E dyta, të gjithë e dimë se përgjegjësit për ndërtimet pa leje janë mbi të gjitha

institucionet vendore që kanë pasur deri dje Inspektoratin e Ndërtimit Vendor, si dhe atë

qendror. Në rastet kur do të konstatoni ndërtime pa leje, ju si institucion do t’i çoni përballë

organeve të drejtësisë, në prokurori? Flas për qytetin e Durrësit.

Erion Braçe – Urdhëroni, zoti Kadeli!

Gjovalin Kadeli – Për momentin kam pyetje, pastaj të shohim votimin.

Përshëndetje! Unë kam dy pyetje.

E para, çfarë keni parashikuar të bëni lidhur me ndërtimet me leje, hipotekimi i të

cilave është bllokuar për shkak të daljes së një vendimi të Këshillit të Ministrave, i cili ndaloi

hipotekimin e objekteve të ndërtuara mbi troje shtetërore të njohura pronarëve, por jo të

kthyera? Hipotekimi i tyre u pengua për shkak të një ligji për kompensimin e pronarëve. Pa

mbaruar procesi i kompensimit të pronarëve, ato objekte nuk u lejuan që të... Pra, nuk u shit

trualli nga njësitë vendore. Këtu bëhet fjalë nga viti 2007 e deri sot që nuk ka asnjë hap lidhur

me këto objekte dhe dosjet vazhdojnë të jenë pezull nëpër hipoteka.

Pyetja e dytë. Në Lezhë, zoti Lame, e di që kanë zgjeruar hartën arkeologjike të

qytetit, gjë e cila ka sjellë, sipas informacionit që unë kam, ju jeni njohur me këtë gjë,

pamundësinë e legalizimit të disa shtesave dhe objekteve në lagjen “Besëlidhja”, është një

qytet shumë i vjetër dhe nuk ka lidhje me zonën arkeologjike. Jeni në proces zgjidhjeje, apo

jo?

Faleminderit!

Erion Braçe – Ka pyetje të tjera? Në qoftë se keni pyetje, urdhëroni!

8

Pjerin Ndreu – Kam një paqartësi. Në parim jam...

Në zonën e Bathores, ku jam deputet, ka disa familje, për të mos thënë shumë familje,

të cilat vijnë nga Kukësi, nga zonat e përmbytura nga liqeni. Unë di se ka një trajtim të

veçantë për këta persona. Çfarë do të bëhet me tokën që u korrespondon këtyre familjeve,

pasi me ligj duhet të kompensoheshin? A mund ta zgjidhë këtë problem ligji për legalizimet,

duke i trajtuar në mënyrë të veçantë këto familje?

Erion Braçe – Ka pyetje të tjera? Po, zoti Spahiu.

Përparim Spahiu – Për sa i takon shërbimit, sepse është përmendur shpesh, por edhe

sot, se gjetët zyra, dosje... a mendoni se ky lloj shërbimi mund të ofrohet për të gjithë të

interesuarit në të gjithë territorin e Republikës?

Erion Braçe – Po, urdhëroni!

Luan Duzha – Pyetjen e kam për ndërtimet pa leje që janë ngritur në parcelat pyjore

shtetërore. Si do të veprohet me to, do të legalizohen apo do të prishen?

Erion Braçe – Ka pyetje të tjera? Nuk ka.

Kalojmë në përgjigje.

Eglantina Gjermeni – Unë do të ktheja përgjigje, sidomos për pyetjen e parë, pastaj

do të doja t’ia jepja fjalën zotit Lame.

Është një pyetje shumë me vend duke qenë se kjo historia e legalizimeve është bërë

një histori e gjatë pafund korrupsioni, zgjatje dhe moszgjidhje problemesh. Ne kemi menduar

që jo thjesht me rishikimin e këtij ligji që kemi sjellë sot në Kuvend, por përmes një pakete të

plotë ligjore, qoftë edhe me ndryshimet e tjera ligjore që do të vijnë shumë shpejt në

parlament dhe me akte plotësuese nënligjore, jemi të angazhuar t’i përfundojmë para fundit të

qershorit. Me anë të kësaj pakete kërkojmë që vërtet procesi i legalizimeve të hyjë në një

rrugë intensive realizimi. Jemi të angazhuar maksimalisht që procesi i legalizimeve, shumica

e tyre, të mund të përfundojë brenda afatit të parë të qeverisjes.

Nuk jap dot një shifër të saktë sot për faktin se nga 270 000 ndërtime pa leje dhe dosje

që gjetëm jo të plota, pa matje dhe pa identifikimin e plotë, të paktën 140 000 prej tyre

punonjësit e mëparshëm të ALUIZNI-t nuk u kishin shkelur kurrë në derë dhe nuk kemi asnjë

lloj informacioni për këto 140 000 ndërtime pa leje. Gjithsesi, e theksoj, me paketën ligjore

që kemi filluar ta përgatisim, i pari është ky ndryshim ligjor dhe ligjet e tjera që do të sjellim

shumë shpejt në parlament dhe aktet nënligjore gjithashtu brenda muajit qershor, kërkojmë që

ta fusim në rrugën e zgjidhjes këtë problem. Ndërkohë, dua të them diçka edhe për sa i përket

përqasjes, ndoshta kjo lidhet me pyetjen e zotit Spahiu, unë e theksova në fjalën time që

9

tashmë ne apo zyrat e ALUIZNI-t, qoftë drejtoria qendrore, qoftë ato rajonale, nuk presim që

qytetarët të vijnë te zyrat e ALUIZNI-t, por kemi ndryshuar përqasjen pikërisht me punonjësit

e ALUIZNI-t. Ata shkojnë shtëpi për shtëpi për të bërë matjet dhe për të identifikuar

ndërtimet pa leje dhe për ta kryer të gjithë procesin në ndihmë të qytetarëve.

Them se ky do të jetë një ndryshim i madh për sa i përket realizimit në praktikë të

këtij procesi dhe futjes në rrugën e përfundimit të dhënies fund të informalitetit dhe

ndërtimeve pa leje.

Më falni, që po kaloj kështu, por pyetjeve të tjera do t’u përgjigjet zoti Lame dhe unë

përsëri jam këtu. Në lidhje me pyetjen e zotit Cara për ndërtimet pa leje në qarkun e Durrësit,

unë them se me aksionin që ka ndërmarrë Inspektorati Urbanistik Kombëtar për prishjen e

ndërtimeve pa leje kryesisht në zonat bregdetare, për të vënë kontrollin mbi territorin dhe për

t’i dhënë një frymëmarrje tjetër turizmit, mendoj se është një aksion që ka filluar fuqishëm

dhe do të vazhdojë. Sigurisht, për ndërtimet pa leje ka përgjegjës. Ka inspektorate ndërtimore

vendore, të cilat nuk kanë reaguar ose nuk kanë bërë detyrën e tyre, ose njësi të qeverisjes

vendore, të cilat mund të kenë dhënë leje pa të drejtë, them se rregulli dhe ligji do të zbatohet

njëlloj për të gjitha njësitë e qeversijes vendore dhe inspektoratet vendore. Kështu që Durrësi

nuk bën përjashtim. Është i njëjti qëndrim, e njëjta përqasje: të vendosim kontrollin mbi

territorin dhe institucionet që kanë qenë përgjegjëse do të vendosen para ligjit.

Faleminderit!

Artan Lame – Faleminderit!

Lidhur me pyetjen e zotit Shehu: Pse hiqet kufiri i sipërm i parcelës?, nuk është hequr

kufiri i sipërm i parcelës, por është bërë një saktësim, i cili ka një qëllim të qartë dhe e kemi

shprehur disa herë. Sipas ligjit aktual, madhësia e parcelës nuk lidhej me madhësinë e

objektit. Kjo kishte bërë që në raste të pafundme të ishte abuzuar që me ndërtime fare të

vogla të futeshin për legalizim vetëm për të marrë parcela toke e ndonjëherë parcela toke

realisht të paimagjinueshme, edhe mbi 1000 metra katrorë për ndërtime nga 20, 30, 40, 50

metra katrorë ndërtim...

(Deputeti Shehu flet pa mikrofon.)

Ju lutem!

Jo, limiti nuk ka qenë 500 metra, sepse ka qenë “Si rregull, deri në 500 metra”.

(Ndërhyrje pa mikrofon.)

Ju lutem, mund ta mbaroj?

10

Në momentin kur në ligj thuhet: “Si rregull, deri në 500 metra” ajo nuk ishte taksative

dhe kjo bënte që sa herë donin ta kalonin, e kalonin dhe e kanë kaluar. Në qoftë se ju doni t’ju

sjell legalizime të tilla, të cilat ne i kemi çuar në prokurori...

(Ndërhyrje pa mikrofon.)

I kemi çuar në prokurori, pasi janë haptazi për të vjedhur parcela toke. Ndërtim 30

metra i kalon një parcele prej 900 metrash; si mund të quhet që e ka pasur funksionale 900

metra? Pra, këto janë haptazi të paligjshme. Ajo që bëjmë ne është se e kthejmë nga kjo

logjikë në “Nuk mund të marrin mbi trefishin e bazës së objektit”. Pra, objekti që dje me 30

metra ndërtim merrte “Si rregull”, thoshte ligji, por për sa kohë nuk thoshte deri në 500

metra, pra ta fiksonte, abuzohej dhe jepej më shumë. Atëherë, ne e kthejmë me logjikën e

trefishit të bazës ndërtimore: në qoftë se ke ndërtuar 50 metra, do të marrësh deri në 150

metra. Pra nuk mundet... ka edhe një logjikë tjetër: në qoftë se ke ndërtuar 400 metra, do të

marrësh përsëri deri në trefishin e kësaj shume, e kështu me radhë. Pra, nuk është hequr, por

është saktësuar për të mbyllur këtë logjikë abuzimi të drejtorive në terren.

Erion Braçe – Zoti Lame, më falni, vetëm një sekondë që të sqarohemi!

Kur merrni bazën e referimit, merrni sipërfaqen e ndërtuar në total, apo sipërfaqen e

truallit në ndërtim?

Artan Lame – Njollën e ndërtimit.

(Deputeti Shehu flet pa mikrofon.)

Edhe këtë e kemi menduar. Nuk ka shtëpi 5000 metra, por ka objekte social-kulturore

dhe industriale prej 5000 metrash ose mbi 5000 metra. Këto përsëri i nënshtrohen logjikës së

trefishit, por me çmim tregu. Normalisht, sepse në qoftë se ka bërë një fabrikë pa leje, nuk po

shkojmë te logjika pse nuk i kanë dhënë lejen për të bërë fabrikën, por ne i themi: “I ke bërë

5000 metra? Do ta marrësh deri në trefish, me çmim tregu”, sepse, natyrisht, një fabrikë i do

5000 metra, gjithnjë në rastin konkret meqenëse e llogaritëm 5000 metra, por shtëpi me 5000

metra nuk ka.

(Deputeti Shehu flet pa mikrofon.)

Ky ishte shpjegimi im.

Erion Braçe – Zoti Shehu, mund të reagoni pasi të mbarojë zotëria!

Sherefedin Shehu – Duhet të jemi korrektë me atë çka themi.

Erion Braçe – Ai e bëri sqarimin e tij.

(Deputeti Shehu flet pa mikrofon.)

11

Edhe një herë, zoti Shehu! Ju thoni se është hequr dhe zotëria e bëri sqarimin e tij.

Kur ta merrni ju fjalën, i thoni se e kanë bërë gabim këtë gjë. Nuk ka kuptim.

Sherefedin Shehu – Nuk është thjesht gabimi, unë po kërkoj korrektesën.

Erion Braçe – Dakord.

Urdhëroni, zoti Lame!

Artan Lame – Pyetja tjetër: Pse çmimi i parcelës hiqet nga ligji? Nuk është hequr.

Me ligjin e sotëm parcela ka tre çmime të vëna aforfe: nga 100 metra deri në 200 metra

çmimi është kaq, nga 200 deri në 300 metra çmimi tjetër është kaq e kështu me radhë. Cilat

janë pasojat e kësaj gjëje? Është ajo që tha edhe zoti Ndreu, kjo bënte që toka të llogaritej me

të njëjtën vlerë si në Tiranë, si në Kukës. Pasoja e kësaj ishte se në Tiranë bëhej legalizimi,

ndërsa në Kukës jo, sepse me atë çmim, i binte parcela më e shtrenjtë në Kukës sesa vlente

realisht toka. Pra, me çmim favorizues dilte më i lartë sesa me çmimin e tregut.

Ne heqim dorë nga kjo logjikë dhe fusim konceptin e përqindjes për çmimin e tregut

dhe, siç tha zonja Ministre, ne themi: “Në nisje, për të përllogaritur çmimin e parcelës futemi

me 50% e çmimit të tregut në atë zonë.” Pra, në qoftë se në Kukës toka vlen 5000 lekë të

vjetër, atëherë 50%, 2500 lekë të vjetra futet dhe fillon çmimi. Pastaj hyjnë zbritjet e tjera me

letra me vlerë, me pagesë të menjëhershme e të tjera. Për këtë arsye u bë heqja. Meqenëse

çmimi i tokës ka një metodikë, e cila bëhet çdo vit, metodika nuk mund të futet në ligj, sepse

ajo bëhet çdo vit me vendim qeverie. Pra, kjo është arsyeja e kësaj gjëje.

Për sa i përket pyetjes pse hiqet 30-përqindëshi i letrave me vlerë, po ju them se nuk

është e vërtetë dhe meqenëse është dëgjuar edhe herë të tjera kjo gjë, do të doja të shtoja një

gjë këtu: është shumë e lehtë për t’i çorientuar njerëzit që dëgjojnë shifra e gjëra. Do të doja

të jemi shumë të saktë në ato që themi, sepse kemi të bëjmë me njerëz të cilët e kanë lidhur

fatin e tyre me këto lekë.

Atëherë, ne kemi thënë: “30% deri në 50% e faturës që do të përllogaritet për të

paguar çdo qytetar do të paguhet me letra me vlerë.”, të cilat kanë vlerën sot 5%, 6% ose 7%,

do t’u rritet pak, do të shkojë po themi te 10% për shkak të interesit, por ama ul në mënyrë

drastike vlerën që duhet të paguajë qytetari.

Na është bërë një akuzë se “ka qenë 70% me letra me vlerë, e keni bërë 30%”. E para,

nuk e kemi bërë 30%, por e kemi bërë 30% deri në 50%.

E dyta, fillimisht në ligjin e parë të vitit 2006 ka qenë 0 me letra me vlerë. Nuk i

parashikonte fare letrat me vlerë, por parashikonte një zbritje prej 20% për pagesën e

menjëhershme. Diku nga viti 2007-2008, kur u bënë ndryshime në ligjin e legalizimeve, u fut

12

koncepti i letrave me vlerë deri në 70%. Ne e rifusim përsëri këtë koncept me 30% deri në

50%.

Ka një arsye shumë të thjeshtë përse nuk e kemi bërë edhe me 70%. Në qoftë se do ta

bënim 70%, atëherë do të përfitonte një masë e parë njerëzish nga letrat me vlerë dhe do ta

legalizonin shtëpinë gati falas, do të mbaroheshin letrat me vlerë dhe masa tjetër e qytetarëve

nuk do të përfitonte nga kjo gjë. Ishte një arsye sociale për të rritur bazën e njerëzve që

përfitojnë nga kjo gjë, duke e kufizuar në këtë limit dhe do të përfitojnë më shumë qytetarë

nga legalizimi nëpërmjet letrave me vlerë.

Për sa i përket asaj që thotë zoti Shehu, ligji ka realisht ndryshime thelbësore në raport

me atë të vjetrin. Ka dy kategori ndryshimesh, e para reflekton logjikën e përgjithshme të

premtimit elektoral për legalizimin falas. E dyta, rregullon gjithçka që dështoi në këta 8 vjet.

Në një mënyrë apo në një tjetër duhet të themi se dështimi i ligjit nga qeverisja paraardhëse

ishte një mënyrë për të përfituar dhe për të parë se çfarë nuk funksionoi, çfarë bënë gabim,

çfarë nuk deshën të bënin dhe për të mos bërë edhe ne të njëjtat gabime.

Sa për qind e legalizimeve janë bërë? Kemi deklaruar, e tha edhe ministrja në

komisionin tjetër se janë bërë rreth 7,5% e masës së përgjithshme të vetëdeklarimeve, që do

të thotë në rreth 273 mijë objekte të vetëdeklaruara janë legalizuar vetëm 21 mijë e diçka.

Kjo diçka lidhet me faktin se ende po dalin lejet e legalizimeve në xhepat e njerëzve pa

pasur dosje në drejtori, po dalin histori, manipulime e gjëra të tilla që na pengojnë të japim

një shifër të saktë.

(Ndërprerje pa mikrofon.)

Erion Braçe - A ka mundësi të mos ndërhyni?

Artan Lame - Mungesa e 140 mijë objekteve, në të cilat nuk është shkuar asnjëherë,

bën që në këtë masë të fusim dorën me tahminë, sepse në 8 vjet ALUIZNI nuk ka shkuar

asnjëherë tek ata, të paktën të shkonte për të marrë vesh se çfarë objekti ishte, të bënte dy

fotografi, të bënte një azhurnim, pastaj procedurat mund të zgjasnin shumë, për të thënë se

çfarë kohe duhet për këtë gjë. Në periudhën nga 1 marsi kur ne kemi filluar azhurnimin në

terren deri më 15 prill, informacionin e marrim 15 - ditor, është kryer azhurnimi për 6600

objekte, rreth 5 mijë objekte në muaj. Po të kishte pasur vullnet dhe të flitej me logjikë

ekonomike për çdo gjë, brenda një viti e ca apo dy vjetësh mbarohej azhurnimi. Këtë gjë po

bëjmë aktualisht.

Me thënë të drejtën nuk e kuptuam atë që tha zoti Kadeli.

Erion Braçe - Zoti Kadeli pyeti, a është zgjeruar zona arkeologjike?

13

Artan Lame - Jo kjo, e kam fjalën për pyetjen e parë. Çfarë do të bëhet me

ndërtimet...

Gjovalin Kadeli - Fjalën e kisha për të gjitha ato ndërtime të bëra me leje nga viti

2006 deri para pak kohësh. Janë bllokuar në vitet 2007 apo 2008 për shkak të daljes së një

ligji apo të një VKM-je, i cili pezulloi regjistrimin e këtyre objekteve për shkak të pronësisë

mbi truallin. Pra, trualli nuk u lejua që njësitë vendore t’ua shisnin ndërtuesve të cilët kishin

marrë lejen përkatëse. Përderisa këta ndërtues, investitorë kanë kryer këto ndërtime me leje,

kanë likuiduar detyrimet tatimore, pse nuk duhet të parashikohen në këtë projektligj që të

legalizohen ose të marrin certifikatën e pronësisë?

Erion Braçe – Zoti Kadeli që ta kuptojmë, është dhënë leja e ndërtimit, pa pronësi të

truallit?

Gjovalin Kadeli - Kjo ka qenë praktikë e të gjitha njësive vendore. Ka dhjetë të tilla

në Lezhë.

Artan Lame – Ta diskutojmë, nëse mund të dalë një kategori e re e ndërtimeve të

tilla. Deri tani ne kemi evidentuar 25 kategori të ndryshme të ndërtimeve pa leje, dhe herë pas

here na del ndonjë kategori e re, një lloj i ri i paimagjinuar më parë. Do ta shikojmë me

kujdes, qoftë edhe duke e diskutuar bashkërisht dhe do t’ju kthejmë përgjigje.

Në lidhje me pyetjen tjetër për ndërtimet në zonën arkeologjike në Lezhë, do të

përgjigjesha se kjo zonë ndahet në dy kategori: në zonën A dhe në zonën B. Në zonën B

lejohen ndërtime, por të kontrolluara. Në zonën B të Lezhës ka ndërtime me leje, pa kaluar

nga arkeologjia me 7-12 kate dhe askush nuk shkon t’i thotë asaj njësie vendore apo atij

kryetari të bashkisë sot, apo atij që i ka dhënë: si i ke dhënë? Ato leje ndërtimi janë të

paligjshme, por janë dhënë, janë ekzekutuar. Për një shtëpi me një ose me dy kate ne ngecemi

dhe realisht nuk kemi ndërmend të shkelim ligjin, por ka një logjikë morale, që këtej është

operuar, janë bërë pallate me leje në kundërshtim me ligjin, këtej bllokohemi për objekte me

një ose dy kate për të njëjtën arsye. Ajo që do të bëjmë ne është se do të ulemi me

arkeologjinë apo me Institutin e Monumenteve, jo vetëm për Lezhën, por edhe për qytetet e

tjera që kanë problematike të tillë si: Shkodra, Durrësi, Berati, Gjirokastra e kështu me radhë

për të parë se si do të operohet në këto raste, duke u munduar të shmangim me sa mundemi

trajtimin rast për rast. Po ua le organeve një për një, kam frikë se mund të shkasë përsëri në

tentacion. Do të mundohemi të gjemë zgjidhje në bllok, veçanërisht për zonat B të mbrojtjes.

Aty ku duhet të bëhen sondazhe paraprake, ato do të bëhen. Zonat A as që bëhet fjalë të

preken.

14

(Ndërhyrje pa mikrofon.)

Janë ndërtuar me zgjerimin dhe pas zgjerimit.

Zoti Kadeli, qeverisja paraardhëse në një moment të caktuar, diku nga vitet 2009-

2010 filloi të bënte zgjerim për të treguar se po bënte diçka për monumentet e kulturës,

thjesht në letër, të zonave të mbrojtura, pa bërë asnjë lloj studimi dhe pa parë se çfarë ndodhte

në territor. Zgjeronte hapësira, aty vazhdohej të ndërtohej pa asnjë lloj kontrolli, por dilej dhe

thuhej se kemi zgjeruar kaq e aq, në mos gaboj atëherë ishte edhe problem me UNESCO-n

dhe u gjet kjo zgjidhje, që nuk bëjmë asgjë në terren, por thjesht bëjmë disa viza në hartë dhe

justifikohemi para UNESCO-s se po bëjmë punë. Kjo gjë kërkon ndjeshmëri edhe nga

institucionet përgjegjëse kryesore, qoftë nga arkeologjia, nga Instituti i Monumenteve të

Kulturës, si edhe nga ne. Unë e thashë se çfarë do të bëjmë ne, do t’i marrim në bllok këto

zona, do t’i kontrollojmë në raport me dy institucionet përgjegjëse për t’i futur në trajtim.

Për sa i përket çështjes së Kukësit, që tha zoti Ndreu, unë do ta zgjeroja për disa

kategori të tilla që kanë të bëjnë me të spostuarit për arsye të hidrocentraleve, me ata të

Bovillës, me disa kategori të veçanta që u janë privatizuar shtëpitë, por që nuk e kanë ende

tokën. Për të gjitha këto kategori jemi duke vepruar për ta zgjidhur problemin. Kjo gjë nuk

mund të bëhet menjëherë, për një arsye të thjeshtë, pasi shumë prej tyre nuk kanë asnjë lloj

dokumenti për veprimin, pra që kanë lëvizur. E kemi ndjekur këtë çështje me Bovillën. Është

bërë një fshat i ri ku janë vendosur, por nuk kanë asnjë letër. Ne do t’i përfshijmë si kategori

në ligj.

Erion Braçe – Po për zonat pyjore?

Artan Lame - Do ta lidhja më gjerë, me mënyrën sesi do të operojë ALUIZNI. Kjo

ka qenë pjesë e premtimit politik që vjet, që legalizimet do të fillojnë në zonat e shpallura

informale. Për këtë po bëjmë një program për rishikimin e zonave informale të shpallura. Të

mos harrojmë që me zona informale është operuar nga vitet 2007-2008, pastaj nga viti 2009 i

braktisën fare dhe nuk u morën më me bonifikimin e tyre. Ne do të marrim zonat e shpallura

informale deri më sot, që janë rreth 127, të shikojmë mundësinë e shtimit të zonave të tjera

informale, postimin e kufijve të tyre dhe zgjerimin apo zvogëlim sipas rastit kur është i

nevojshëm. Paralel me to do të operohet, por me një temp më të ulët për ndërtimet brenda

qyteteve dhe ndërtimet e veçanta, pra ato jo në bllok. Për ndërtimet që thoni ju, bëhet fjalë për

ndërtime të veçanta në zona pyjore apo ndërtime në grup.

Erion Braçe – E kanë tjetërsuar pyllin, e kanë prerë, dhe kanë bërë ndërtime aty.

15

Artan Lame - Termi “kadastër” i përket kohës së komandantit. Kadastër ekziston

ende zonë-pyll, por atje është ndërtuar një qytet i tërë. Jo më kot këmbëngula në rishikimin e

zonave informale, për të krijuar zona të reja, kur është e nevojshme, por gjithmonë do të

tentojmë drejt krijimit të zonave informale, sepse ajo krijon qendra të banuara, nuk përhapen

ndërtimet pa asnjë logjikë urbane me njëra – tjetrën dhe pa asnjë lidhje. Të gjitha këto zona

informale do të kalojnë bashkërisht në Këshillin Kombëtar të Territorit për rimiratim. Ne

jemi duke mbledhur çdo lloj vërejtje nga njësitë vendore, nga drejtoritë tona, nga organizma

të interesuara, për të na thënë se çfarë kanë në lidhje me zonat informale, për formatimin e

tyre, për zmadhimin, zvogëlimin apo shtimin e numrit të zonave informale për të përfshirë sa

më shumë blloqe të tilla.

Erion Braçe - Po, zonja Kushi.

Evis Kushi – Qeveria e re që në momentin e parë që mori detyrën ka shpallur një

vizion të ri për luftën kundër korrupsionit. Në institucionin tuaj, ku dihet që ka shfaqur

problematikat më të mëdha në lidhje me korrupsionin, a ka masa konkrete? Si do t’i

shmangni ju aferat e mundshme ose tundimin që mund të kenë punonjësit për sa i përket

korrupsionit?

Artan Lame - Korrupsioni te ALUIZNI kishte një specifikë, ishte shumë i copëzuar,

ai përmblidhet në dy kategori: në kategoritë e atyre që u mori lekët, por të paktën u bëri

punët, i shtrydhi, por i mbaroi punë dhe në kategorinë shumë të madhe të atyre që u janë

marrë lekët, që vijnë sot dhe bërtasin dhe na thonë: se nuk na mbaruan as punë. Struktura

ishte shumë e fragmentarizuar, po flas pak hapur, nuk ishte një tender me 1 milion dollarë

dhe do të merrnin përqindjen e tyre te tenderi, por bëhej fjalë për mijëra banesa, ku secilit

duhet t’i merrnin nga një copëz dhe kjo fragmentarizohej në një hierarki copëzash që fillonte

nga roja te dera, pasi edhe ai fillonte i pari, sepse për t’u futur brenda dhe ai donte 2 mijë ose

pesë mijë lekëshin e vet, të shikonte që nga sytë, kush vinte për shtëpi të vetën i jepte 2 mijë

lekëshin dhe kush vinte për diçka më të madhe i jepte 5 mijë lekëshin. Pasi hyje brenda për të

nxjerrë dosjen, duhej një 50 mijë lekësh tjetër. Pastaj për ta marrë dosjen dhe për ta trajtuar

atë fillonte me 100 - 200 mijë, pastaj trajtimi kthehej në euro për shkak të shumës që rritej,

dhe shkonte deri në 20 - 30 mijë euro. Nuk më vjen turp ta them hapur, sepse vijnë njerëzit

dhe na thonë për këtë gjë. Është shumë lehtë të thuhet: përse nuk i denonconi? Askush nga

këta njerëz që kanë mbaruar punë nuk kanë ndërmend t’i denoncojnë, sepse kanë mbaruar

punë dhe sa të penalizohet edhe ai, natyrisht thonë: shyqyr që mbaruam punë.

16

Institucioni është i hapur, i monitoruar dhe në qendër të vëmendjes, dhe të të gjithë

opinionit publik, nga një institucion që gati nuk e dinte njeri se ekzistonte. Ka një hierarki

kontrolli që fillon nga drejtoria qendrore tek ato vendore. Ka një hierarki që vazhdon nga lart

nga ministria mbi vetë institucionin. Është presioni nga vetë Kryeministri, i cili ka deklaruar

dhe e ka konsideruar legalizimin si një nga pikat kyçe të qeverisjes, përtej kësaj që janë pjesët

morale që kanë të bëjnë me stafin, me përgatitjen morale të njerëzve, ka të bëjë edhe me

saktësimin e dokumenteve në kohë dhe në tipologji. Kjo letër që hyri në këtë zyrë, do të rrijë

kaq ditë dhe do t’i shkojë filanit, i cili duhet të mbarojë punë brenda kaq ditësh, ndërsa kjo

tjetra, pasi e merr x, duhet ta çojë këtu për kaq ditë, pra bëhet saktësimi i procedurave,

thjeshtimi i tyre dhe mosmbajtja e dosjeve peng për të krijuar atë situatën që të vijë hallexhiu

i radhës. Do të ketë elementë përfitimi apo korruptivë? Për këtë do të bëjmë një deklaratë pas

disa ditësh, pasi na ka ndodhur në më tepër se dy rrethe deri tani, në Paskuqan dhe në Lezhë

që spekulantët shkojnë nëpër shtëpi dhe u thonë qytetarëve: jemi të ALUIZNI-t dhe u marrin

atyre para. U kemi bërë thirrje qytetarëve dhe ua ribëjmë: ne, punonjësit e ALUIZNI-t do t’ju

vijmë në shtëpi, të pajisur me targën e madhe me firmë dhe me vulë. Duhet t’i merrni emrin

kujtdo që ju vjen pa këtë targë në derë, sepse janë elementë spekulimi dhe abuzivë.

Erion Braçe - Zoti Xhakolli.

Ilir Xhakolli - Në projektligj, ndryshe nga ai i mëparshmi, themi se punonjësit do të

shkojnë pranë aplikuesit. Duke parë numrin e madh të aplikantëve 293 mijë, a mendoni se

struktura që keni ngritur për këtë punë e përballon këtë fluks të madh për të qenë edhe

koherent me premtimin që kemi bërë dhe për t’i dhënë sa më shpejt fund këtij procesi?

Erion Braçe - Po, zoti Lame.

Artan Lame - Nëpërmjet ministrisë, por ishte edhe ndërhyrja e vetë Kryeministrit,

në muajin shkurt u punësuan me kontratë 200 persona të tjerë. Në projekt thuhet se pas

miratimit të ligjit dhe të akteve nënligjore të punësohen përsëri me kontratë një sasi tjetër e

punonjësve, bëhen rreth 400 të tillë, që me thënë të drejtën, kanë qenë të punësuar edhe në

administratat paraardhëse, por problemi është se çfarë ka prodhuar kjo masë e njerëzve. Për të

bërë matjet në terren edhe administrata paraardhëse punësonte çdo vit si të jashtëm 450 vetë.

Ne do të punësojmë rreth 400. Ajo çfarë prodhojmë (unë jua dhashë me një shifër) është se

për një muaj e gjysmë janë bërë matjet në terren për 6600 objekte. Brenda një viti e gjysmë

ose brenda dy vjetëve, duhet të ishin bërë të gjitha matjet në terren dhe formatimi i dosjeve,

po të kishte vullnet. Nuk është bërë për tetë vjet më shumës e gjysma e tyre, të mos shkojmë

te pjesa tjetër, që quhen si të bëra, por kur hapen brenda janë në një gjendje gati bosh. Kanë

17

paguar faturat, por nuk kanë asnjë dokumentacion për matjet që u kanë bërë qytetarëve, gjë

që ka krijuar problematikën tjetër shumë të madhe për qytetarët që kanë deklaruar për një

shtëpi me një kat, kur u shkohet në terren del se shtëpia është me tri kate. Është normale, se

kur e ka deklaruar në vitin 2006 me një kat, kishte fëmijët e vegjël, tani pas 10 vjetësh i janë

rritur fëmijët, ka bërë edhe nga një kat për djemtë dhe fillon gjithçka nga fillimi. Ne po bëjmë

një normim të punës që duhet të bëjë çdo drejtori dhe çdo punonjës në terren.

Erion Braçe - Nuk ka qenë me numër fëmijësh, por me palët e zgjedhjeve, besoj se

e keni dëgjuar.

Po, zonja Gjermeni.

Eglantina Gjermeni – Në fakt i gjithë ky proces, jemi të ndërgjegjshëm që është

shumë i vështirë dhe kompleks, po të ishte pak më i lehtë do të ishte zgjidhur dhe po të kishte

pasur më shumë angazhim real politik. Ne kemi marrë këtë përgjegjësi mbi vete. Kemi thënë

që brenda mandatit të parë qeverisës të përfundojmë legalizimin e pjesës më të madhe të

ndërtimeve pa leje dhe për këtë, jo vetëm për të luftuar korrupsionin, por për t’u shërbyer

qytetarëve dhe për të realizuar atë që kemi premtuar, kërkojmë bashkëpunimin dhe

angazhimin e të gjithë aktorëve. Nga relatori u tha këtu se ALUIZNI është në bashkëpunim

me Agjencinë e Kthimit të Pronave, me Zyrën e Regjistrimit të Pasurive, duke koordinuar

përpjekjet e të gjitha institucioneve që merren me këtë çështje. I gjithë ky proces do të

monitorohet në vazhdimësi nga ministria, nga drejtoria e Përgjithshme e ALUIZNI-t, dhe nga

të gjitha institucionet. Në Komisionin për Veprimtaritë Prodhuese u sugjerua, dhe unë e quaj

me shumë vend, që ne të raportojmë në mënyrë periodike, te ai komision që është përgjegjës,

për sa i përket numrit të legalizimeve në vazhdimësi, cilësisë së punës dhe nëse ka raste të

korrupsionit. Pra, unë do të kërkoja bashkëpunimin e deputetëve të opozitës, sepse kjo nuk

është sfidë e një partie apo e një qeverie, por e të gjithë qytetarëve shqiptarë, për t’i dhënë

fund informalitetit dhe për të hyrë në një epokë të re të ndërtimit apo të zhvillimit urban të

kontrolluar me plan, siç bën e gjithë bota.

Për këtë pikë jemi të gjithë, në një mendje, pavarësisht përqasjeve politike, që duhet të

hyjmë në një fazë të re të zhvillimit urban të kontrolluar edhe me plan.

Erion Braçe – Zoti Lame, kam edhe unë një pyetje që ka të bëjë me të njëjtën

problematikë. Pak më parë thatë se keni vendosur normën deri në trefish të sipërfaqes së

njollës. Dua të di me tokën që del tepër, pas kësaj procedure, çfarë do të ndodhë, do ta marrë

shteti apo jo?

18

E dyta, ka një tipologji legalizimi që ka pasur si synim thjesht dhe vetëm grabitjen e

tokës, pra legalizim pa objekt, duke filluar nga këtu ku jemi, po të doni edhe 300 metra më

tutje, për të vazhduar në çdo cep të Shqipërisë. Çfarë do të bëhet? Ju thoni se do t’i çojmë

këto raste në prokurori. Mua më intereson se çfarë do të bëhet me tokën, do të merret apo jo?

Çfarë do të ndodhë më tutje me të?

Artan Lame - Nëse ju kujtohet debati i vjetër i bërë që me ligjin e vitit 2004 ka qenë

urbanizim apo legalizim, pra cili do të ketë precedencën. Në atë kohë qeveria socialiste ka

këmbëngulur se, duhet të bëhet urbanizimi paraprak dhe pastaj legalizimi, por nuk u pranua

dhe sot jemi po aty ku ishim. Ne sot po operojmë mbi një logjikë me tre elemente, urbanizim

paraprak në letër, legalizim dhe urbanizim real në terren. Për këtë arsye kemi ngritur një

sektor të planifikimit në drejtorinë e Përgjithshme, e cila me një riorganizim më pas mund të

ngrihet dhe në nivelin e drejtorisë së brendshme që do të bëjë një lloj urbanizimi në letër,

paraprak, minimal në nivel aksesh rrugore dhe në infrastrukturë kryesore, përpara se të bëhet

legalizimi. Kjo bëhet me qëllim që të mos i themi qytetarit: po legalizojmë një parcelë me një

formë të caktuar dhe pastaj t’i themi, gjysmën do ta marrim se do të bëhet rruga. Kjo bëhet

edhe për një arsye tjetër, pasi ka një opinion shumë pozitiv nga qytetarët, ka një lloj

ndërgjegjësimi që nuk duan vetëm shtëpinë, por edhe rrugën, kanalizimin e kështu me radhë.

Kjo vjen nga gjendja reale në terren, pasi janë të prirë të lëshojnë pjesë të parcelave të tyre,

kur marrin vesh se ajo që po lihet sot, po bëhet për të hapur rrugën nesër. Ky është urbanizimi

paraprak në letër dhe pastaj mbi bazën e asaj që është planifikuar në letër dhe që është

legalizuar në terren, bëhet edhe urbanizimi në terren. Ky urbanizim në letër shërben edhe për

të formatuar parcela jo pa formë fare, përveç zonave informale në zonat fushore, që për shkak

të kanaleve kulluese të kohës kanë një lloj kuadratimi me blloqe të rregullta në zona

kodrinore apo në zona ku ka munguar ky element, copëzimi i tokës është në një formë pa

asnjë lloj logjike urbane. Kjo bën që të krijohen parcela pa asnjë formë, parcela me bishta, me

qoshe siç janë hapur, të cilat kanë sipërfaqe dhe përmasa nga më të paimagjinueshmet. Përtej

llogaritjes, kufizimit që kërkon ligji, ne po bëjmë në këto raste kufizim të tyre edhe për të

krijuar mundësinë e hapësirave, të frymëmarrjes së tyre, qoftë për infrastrukturën rrugore,

por edhe për atë të përgjithshme, edhe për atë që duket si e largët, por praktikisht në shumë

raste po vjen e afërt, janë nevojat e tyre për shërbime shkollore, mjekësore, kulturore e

kështu me radhë. Pjesët e parcelave që dalin dhe ligji e përcakton shumë qartë, kur janë pjesë

parcele të papërdorshme për qëllim tjetër, një rrip toke 2 metra i gjerë dhe 7 metra i gjatë në

formë drapri i ofrohet qytetarit, a do ta marrësh? Nëse parcelat janë një gjysmë parcele këtej

19

dhe një gjysmë andej dhe mund të krijojnë mundësinë e një parcele të re për të sistemuar dikë

që i prishet shtëpia për shkak të urbanizimit dhe ka mbetur pa shtëpi për një arsye apo për një

tjetër, mundohemi të krijojmë një parcelë të re, ku mund të sistemojmë dikë.

E fundit, nuk është tragjedi nëse mbetet një rrip toke pronë-shteti e lirë, e pazënë nga

askush, përkundrazi është gjë e mirë, sepse është një frymëmarrje dhe një mundësi për nesër

për çfarëdo lloj përdorimi tjetër.

Legalizimet në ajër janë disa kategori të tilla, abuzive kryesisht të vitit 2013 objektesh

të pambaruara fare dhe që futeshin në legalizim dhe sot ato janë akoma duke u punuar apo të

bllokuara nga INUK-u, sepse kanë marrë lejen e legalizimit që vjet dhe objekti është duke u

ndërtuar tani, objekte të tjera që nuk ekzistonin fare janë ndërtuar për të bërë fotografitë, e

kanë bërë me kartonxhes, një rast të tillë e kemi jo më shumë se 300 metra nga këtu. Është

fotografuar objekti, është bërë legalizimi dhe është prishur, sepse është bukë peshku. Rasti i

atyre që nuk donin të harxhonin as bukën e peshkut, ishin ata që e bënin me foto shop.

Merrnin një objekt e fotografonin me fotoshop e vendosnin në një vend të caktuar, punohej

me fotoshop që të dukej sikur ishte aty, bëheshin 4 foto të tilla dhe paraqitej sikur ekzistonte

objekti. Po të ishin kërkuar, mund t’i kisha sjellë fotografitë.

Erion Braçe – Më intereson në Tiranë.

Artan Lame – Kategoria tjetër janë objektet që nuk donin të harxhonin as fotoshop-

in. Nuk ekzistonte fare gjëja, fotografohej një objekt tjetër, vendosej aty dhe thuhej se ky

është objekti. Një rast i tillë është këtu në bllok, ku objekti nuk ekziston fare. Kemi raste këtu

afër fare edhe me bukë peshku dhe të legalizimit të ajrit. Për këto raste kaq tipike është

ngritur një grup pune, një task force nga Kryeministri, nën kryesinë e ministrit të Brendshëm,

i cili ka operuar përgjatë gjithë bregdetit dhe përgjatë të gjithë zonave të ndjeshme të

qyteteve, përfshirë edhe këto që po themi. Këto raste i kemi evidentuar, i kemi përpunuar në

task force dhe janë dërguar për ndjekje në prokurori. Mund t’ju them, në mos gabohem, javën

e kaluar na erdhi nga prokuroria përgjigjja që kishte hapur dosjen për këto raste. Në këto

raste, kur toka është pronë e tyre, pra prona private mbetet e tyrja. Kur është pronë haptas e

grabitur, ajo natyrisht që i kthehet shtetit. Mos të harrojmë që këtu hyjmë në një proces që

nuk ka të bëjë vetëm me ALUIZNI-n, pa dashur të heq përgjegjësi nga vetja, sepse në shumë

raste flitet. Mjafton t’ju them se kolonada te arkeologjia është e privatizuar. Jo ku është ajo

tenda në mes, pjesa te nënkolonat është e privatizuar. Ne gjendemi në këtë situatë absurde që

t’i thuash njeriut që është privatizuar. Ja që është privatizuar. Prandaj jo më kot përmenda

task forcën e cila ka elemente nga disa ministri, sepse kërkojnë rakordim më tepër se një

20

institucion. Në qoftë se do të merreshim vetëm si ALUIZNI, do të thosha se është çështje që

nuk na takon neve dhe do ta hidhja topin dikujt tjetër. Në një task forcë ku ka elementet tonat,

të disa ministrive, të INUK-ut, të Ministrisë së Brendshme, e kështu me radhë, është më e

lehtë të koordinohemi me njëri-tjetrin dhe fakti që janë çuar një pjesë e këtyre rasteve në

prokurori, tregon se ka dhënë rezultat. (Flet një deputet pa mikrofon.)

Nuk janë disa, janë me qindra, për të mos thënë me mijëra, sidomos legalizimet e vitit

të kaluar. Ligji, edhe ai që ishte, po të kishte vullnet nuk i lejonte. Pra, nuk kishte nevojë të

ndërrohej ligji për të bllokuar ndërtime dhe legalizime të tilla. Nuk ka nevojë ta vësh në ligj

që ndalohet legalizimi i bukës së peshkut. Kanë dashur ta bëjnë dhe e kanë bërë. Atëherë

hajde t’i ndjekim dhe t’i penalizojmë.

Erion Braçe - Faleminderit!

Kalojmë tani në diskutime.

Po, zoti Bode.

Ridvan Bode – Ndryshimet në ligjin “Për legalizimin, urbanizimin dhe integrimin e

ndërtimeve pa leje” sigurisht që përbëjnë një moment të rëndësishëm të veprimtarisë në

parlament dhe që ka impakt të gjerë, prek njerëz në interesa ky ligj ku problematika sociale

sigurisht përbën thelbin e këtij ligji. Kuptohet që procesi i legalizimit të ndërtimeve pa leje,

siç është quajtur në këto vite, përbën një nga çështjet ku ecuria ka qenë më e ngadaltë, më

problematike dhe lidhet me kompleksitetin që paraqet një sipërmarrje e tillë, kompleksitet, i

cili fillon që nga kompleksiteti i çështjeve pronësore, adresimi i tyre nga mungesa e një

hartografie të plotë dhe të saktë nga problematika që lidhen me kompleksitetin që vetë ligjet

kanë të cilët janë shndërruar tashmë në një labirint dhe që vazhdojnë thellohen në labirinte të

tilla dhe që në vend të lehtësimit dhe zhbllokimit të procesit japin bllokim të tij, por në një

masë të konsiderueshme edhe për shkak të implikimit të politikës, të premtimeve dhe të

rritjes së pritshmërisë së qytetarëve lidhur me një proces legalizimi.

Në të vërtetë ligji, projekti që ka ardhur, ndryshimet që bëhen mbi ligjin ekzistues,

nuk sjellin asnjë gjë të re, veç vazhdojnë zgjerojnë kompleksitetin e procesit dhe e bllokojnë

më tej këtë proces, pasi u referohen zgjidhjeve ideale, zgjidhjeve, të themi, virtuale dhe jo

zgjidhjeve reale, të cilat do të veprojnë për ta implementuar, siç e thashë, në një terren tepër

kompleks. Po ligji bën një gjë. Ligji lan duart me një premtim elektoral të maxhorancës

aktuale të Kryeministrit aktual për legalizimin falas të ndërtimeve pa leje. Dhe si në

Republikën Popullore të Shqipërisë termi falas shpjegohet shumë konkretisht. Falas për

qytetarët do të thotë që tokën do ta paguajmë me lekë, se do të kufizohet më tej përdorimi i

21

letrave me vlerë në një çmim që ne ligjvënësit nuk e dimë dhe qytetarët nuk do ta dinë, i cili

do të ndryshojë sa herë që qeveria do të ndryshojë humorin e saj ose problematikën financiare

të saj. I lihet qeverisë të përcaktojë ligjet. Termi “falas” do të thotë që qytetarët do të

paguajnë taksën e ndikimit në infrastrukturë dhe kjo jo sipas ligjit aktual, por sipas

ndryshimeve në kohën dhe niveli i taksave në kohën kur do të bëhet legalizimi apo do të

bëhet pagesa. Dhe termi falas kalon në republikën popullore socialiste të Shqipërisë edhe me

një koncept tjetër. Qytetarët që nuk kanë të paguajnë tokën dhe taksën e ndikimit në

infrastrukturë nuk do të jenë pronarë të pronës së tyre. Legalizojeni, por nga momenti që

regjistrohet aksionarët e shtetit për të njëjtën masë që zënë vlerën e kësaj ndërtese, toka,

trualli i papaguar ende apo taksa e infrastrukturës e papaguar, sepse mbi pronën e tyre do të

ketë një barrë hipotekore. Pra, qeveria do të jetë aksionere me ato prona dhe ato pasuri që do

t’u shpërndahen qytetarëve.

Nga ana tjetër ligji rrit kompleksitetin e problematikës që shkakton, pasi çështja nuk

mbetet thjesht vetëm te kategoria e qytetarëve që kanë për të legalizuar pronën e tyre dhe që

ta kenë me barrë hipotekore kur nuk paguajnë paratë një më një dhe në dorë. Por ne

zgjerojmë problematikën dhe me kategoritë e qytetarëve që disponojnë letra me vlerë dhe që

pretendonin që në këtë proces legalizimi mund të përdornin letrat e tyre. Ato kufizohen më tej

nga ajo që është aktualisht. Dhe për më tepër nuk e gjej të shkruar në ligj që mund t’i lihet

qeverisë të përcaktojë masën e përdorimit të këtyre letrave, sepse lihet me interval dhe kjo

masë sigurisht do të ndjekë orekset dhe humorin e vetë qeverisë, që afër fushatave elektorale

sigurisht do të rriten. Në kushte normale do të jenë shumë më të ulëta përdorimi i letrave me

vlerë. Pra, nuk mbaron vetëm këtu. E vetmja falas që qeveria pretendon se do t’u ofrojë

qytetarëve janë dokumentet, kartat, kostoja administrative, por këtë nuk do ta paguajë

qeveria. Këtë do ta paguajnë ish-pronarët, pronarët e vjetër apo të rinj, të cilët nga fondi e

kompensimit të tyre, nuk do të marrin më 100% të vlerës së tokës që do të paguajnë ata që

legalizojnë pronën dhe pasurinë, por do të marrin 70%, pasi 30% e pronës së tyre, e tokës së

tyre do të përdoret nga administrata e ALUIZNI-t për të mbuluar shpenzimet gjasme falas,

për letrat; ai 10-mijëlekëshi ose 20-mijëlekëshi i vjetër për dokumentet, që merr dhe vetëm

këto dokumente do të paguhen jo më nga qeveria, por nga ish-pronarët, të cilët marrin 30%

më pak në këtë proces. Procesi bëhet edhe më kompleks se krijon dhe konflikte ligjore. Deri

tani është përcaktuar me ligj se kush është vlera e çmimit të truallit dhe kjo për një arsye të

thjeshtë, sepse kemi një ligj ekzistues për kthimin dhe kompensimin e pronës i cili përcakton

në nenet e tij se prona, çmimi i pronës përcaktohet me një ligj. Tani themi jo, do ta kalojmë te

22

vendimi i qeverisë për problemin e shpronësimit. Për më tej, futeni në konflikte ligjore dhe

me risqe financiare jashtëzakonisht të rënda. Kemi dy ligje paralele, një e legalizimeve që bën

fjalë për trajtimin e pronës dhe ish-pronarëve, por kemi dhe një ligj për kthimin dhe

kompensimin e pronës dhe që merr në konsideratë trajtimin e çështjes së shpërblimit dhe

dëmshpërblimit të ish-pronarëve.

Këto ligje nuk ndjekin të njëjtën logjikë dhe të njëjtat parametra. Më tej qeveria, ju e

dini sa herë që nxjerr një vendim për një parcelë ndërtimore e cila futet në proces legalizim.

Më parë bën aktin e shpronësimit, nxjerr listën e ish-pronarëve apo pronarëve që do t’u

shpronësohet trualli, toka, për ta futur në proces legalizimi. Dhe nga ky moment do të thotë se

qeveria ka detyrimin për të paguar një më një dhe menjëherë të gjithë këta pronarë që

shpronësohen për të bërë legalizimin dhe që diferenca e çmimit të shpronësimit midis asaj që

qeveria do të vendosë për këta që do të paguajnë legalizimin dhe aq sa u njeh ligji i kthimit

dhe i kompensimit të pronave është shumë i madh dhe në këtë mënyrë buxheti ndodhet në një

risk shumë të madh, riskun që të gjithë këta pronarë që kanë një vendim shpronësimi nga

qeveria të shkojë në gjykatë dhe të kërkojnë paratë një më një të vendimit të shpronësimit,

sepse kështu thotë ligji, kështu thotë Kushtetuta. Ndërkohë që qeveria nuk ka kundërparë

asnjë prej këtyre parave për të bërë shpronësimin dhe nga ky moment, nëse shkohet në

gjykatë nga këta pronarë të shpronësuar për të legalizuar ndërtime të tjera, sigurisht fillojnë

edhe kamatëvonesat, dhe penalitete për vetë shtetin. Pra, ligji është prirur vetëm nga ideja për

të bërë disa fraza demagogjike, propagandistike, dhe aspak për t’i dhënë zgjidhje çështjes së

legalizimeve.

Këtu na u tha nga ministrja që pas një viti ne do të përfundojmë legalizimet e gjitha

atyre dosjeve, që janë disa qindra e mijëra, për të cilat janë depozituar kërkesa. Dhe në

harkun e një viti do të përfundojë trajtimi i tyre, 7 muaj. E tha tani zonja ministre. Mund të

keni bërë disa lapsuse. Në qoftë se ju thoni se nuk do të bëjmë për një vit, mund të na e thoni

ta bëni për 18 vjet. Pra, nuk do të bëhen për një vit. Atëherë po ju them se për 7 muaj nuk

keni bërë asgjë. Keni ndarë disa dhjetëra tapi që i keni gjetur nëpër sirtarë? Dhe nuk keni bërë

asnjë dosje për të nxjerrë në legalizim. Kudo në të gjithë shqipërinë janë vetëm dosje të

mbetura në sirtarë në momentin kur keni ardhur në pushtet dhe nuk janë aq, por keni akoma

shumë më tepër të përfunduara.

Megjithatë nuk është ky thelbi. Thelbi është fakti se qeveria në këtë proces po përdor

vetëm demagogjinë dhe aspak punë konkrete. Për këto arsye ne ju kemi thënë që ju

maxhoranca aktuale që ka ardhur në pushtet me një premtim i cili mendoj se ka ndikuar jo

23

pak në sjelljen e votuesit, që ishte legalizimi i menjëhershëm dhe falas i ndërtimeve pa leje

sigurisht që për ne nuk do t’i bashkohemi demagogjisë suaj, ne jemi kundër të gjitha

propozimeve që ju keni bërë dhe ju kërkojmë që realisht t’i bëni falas që trualli të jetë falas,

që taksa e infrastrukturës të jetë falas. Ky ishte termi falas që përdorët ju. Në qoftë se ju

përdorët termin falas për të marrë dy dokumente, një vërtetim ose një gjë tjetër, kjo është një

çështje juaja. Dhe për më tepër atë një dokument ose dy dokumente falas që jepni, nuk e jepni

falas, por ia merrni paratë ish-pronarëve të tokës që i mbanit 30% të vlerës së truallit. Prandaj

ne mbetemi jashtë diskutimit dhe debatit për këtë ligj në elementë dhe në detaje, pasi ai nuk

merr në konsideratë asgjë nga premtimet tuaja dhe nuk zgjidh asnjë çështje. Këtu problemet

do të persistojnë dhe do të agravohen me mënyrën e trajtimit që po bën qeveria me atë çka

sjell me këtë ligj. Është thjesht demagogji, dhe për ta mbyllur këtë historinë e Republikës

Popullore Socialiste, ne dëgjuam këtu dhe disa filma me luftë, me ballistë, me partizanë, që

ishte tamam diçitura e gjithë këtij procesi, i cili është thjesht demagogjik dhe politik dhe nuk

është aspak real, që do të zgjidhë problemet për qytetarët shqiptarë.

Faleminderit!

Erion Braçe – Zonja Ministre, para se t’ju jap fjalën doja të thosha vetëm një gjë. Që

të mos të kesh bërë asgjë për 8 vjet dhe të vish e të kërkosh llogari këtu për 7 muaj, kjo është

e paimagjinueshme! Është tamam jo film me partizanë, por është film vizatimor aq i vjetër, sa

nuk ka ku të shkojë.

Ridvan Bode – Janë me qindra e mijëra dosje që janë në gjendje...

Erion Braçe – Për kë më thua? Për dosje që rrëmbejnë prona m’u në mes të Bllokut?

Për këto dosje më flet? Këto janë dosjet. Nuk janë 5 raste. Dhe një herë tjetër, jo në gjykatë

jo, atyre duhet t’u merret toka që kanë grabitur. E pra, t’i merr, por kam hall se të vijë të marr

ndonjë gjë në parti pastaj.

Urdhëroni, zonja Ministre!

Eglantina Gjermeni - Në fakt unë e kuptoj edhe shqetësimin e opozitës për një gjë

që nuk munden ta bënin në 8 vjet. Sigurisht që i duket çudi e madhe tani që flasim për ta bërë

dhe aq më tepër që ftohen për ta bërë së bashku.

Në radhë të parë, të isha në vendin tuaj do të kërkoja ndjesë për mungesën e

përgjegjësisë, për mungesën e angazhimit për korrupsionin, për abuzimet e bëra pa fund. Ka

rënë rasti këto muaj të shkoj të shpërndaj ato shaban tapitë që thatë juve. Në fakt burra 70-

vjeçarë me lot në sy se kishin 10 herë ato çmime duke paguar shtetin, duke paguar ligjin.

24

Të lutem shumë, unë të dëgjova, zoti Bode, me gjithë ato abuzime që bëre me fjalët e

mia! Gjithsesi, dua t’ju citoj sërish ato që thashë në fjalën time. Nga fondi i kompensimit të

pronarëve prej 7,9 miliardë lekë ose 79 milionë dollarë rreth 7 miliardë lekë duhet të kishin

shkuar në një llogari të veçantë të buxhetit të shtetit për t’u përdorur ekskluzivisht për

kompensimin e ish-pronarëve. Juve që sot po ju digjet barku për ish-pronarët të paktën mbani

përgjegjësi se vetëm një pjesë e kësaj shume, rreth miliardë lekë ka shkuar në destinacion.

Ndërsa diferenca prej 3 miliardë lekë është përdorur nga Ministria e Financave për qëllime të

tjera dhe në kundërshtim me ligjin. Kjo nuk besoj se është lapsus. Ajo që kam thënë edhe në

komisione të tjera, ajo që më bën përshtypje është kjo në fakt. Unë e kuptoj qëndrimin e

opozitës edhe kundërshtinë për çfarëdolloj gjëje që bëjmë ne se shqetësohem pse nuk arritën

t’i bënin dot vetë të parët. Gjithsesi ajo që më çudit është kjo, që qytetarët jashtë kësaj salle

janë shumë më të ndërgjegjësuar dhe e kanë kuptuar shumë herë më mirë sesa ju këtu

procesin e legalizimeve falas. Për sa i përket premtimeve tona aq më tepër ju si ish-ministër i

Financave nuk mund të bëni fjalë për dhënie të tokës falas në asnjë vend të botës. Nuk jepet

toka falas dhe ne asnjëherë nuk e kemi përmendur këtë gjë.

Erion Braçe – (I drejtohet një deputeti në sallë.) Nxirre me zë dhe me figurë se kam

hall do të nxirrni prapë ndonjë gjë nga ato të Vishos dhe prapë do t’ju dalë Visho që do t’ju

thotë se e keni gabim, se nuk jua kam thënë unë.

Eglantina Gjermeni – Flisni për zgjidhje virtuale ndërkohë që flasim për legalizimet

virtuale. Nuk ishin të pakta rastet që u përmendën nga zoti Lame për legalizime e ajrit, në

fakt. Gjithsesi e theksova në fillim dhe këtu biem dakord të dyja palët që procesi është shumë

kompleks edhe i vështirë, por ajo që na dallon është se ne sërish jemi të angazhuar ta bëjmë

dhe kërkojmë bashkëpunimin tuaj konstruktiv. Në qoftë se opozita donte të ishte

konstruktive mund të vinte me ndryshime dhe me sugjerime konkrete, jo të bënte vetëm

politikë dhe të përfliste të gjithë procesin.

Erion Braçe – Zonja Gjermeni, propozimi u bë. Të mbetemi aty ku kemi qenë.

Eglantina Gjermeni – Për sa i përket kompensimit të ish-pronarëve, edhe një herë,

para se të pyesim se si do të kompensohen këta ish-pronarë, në fakt duhet të japin llogari për

atë 3-miliardëshin në lekë që është përdorur në kundërshtim me ligjin nga ministria e

mëparshme. Unë e kuptoj se nuk ju vjen mirë, por në momentin që abuzoni me pjesën e

bashkëpunimit dhe në momentin që nuk jeni të gatshëm për të bashkëpunuar të paktën mos e

përflisni procesin. Unë thashë që është një gjë që duam t’i japim fund zhvillimit të territorit

kaotik. Duam të vendosim një rregull të hyjmë në një epokë të re të zhvillimit të territorit.

25

Është një gjë që e dëshirojmë të dyja palët pavarësisht se politikisht ju shpreheni ndryshe. Për

sa i përket kompensimit të ish-pronarëve kur themi 70% pavarësisht se ju e kishit 100%

asnjëherë nuk e realizuat një herë në radhë të parë. E dyta, me këtë 70%-shin që kemi

përcaktuar ne në ligj do të kompensohen 100% pronarët, për këtë të jeni të bindur. Unë e

thashë dhe më parë, që ky nuk është ligji i vetëm që sjellim sot, i vetmi ndryshim, për sa i

përket procesit të legalizimeve, por është një paketë ligjore e plotë. Ky është ligji i parë.

Shumë shpejt do të keni ligjin “Për truallin”, “Për turizmin” dhe aktet nënligjore të cilat e

plotësojnë të gjithë paketën ligjore për legalizimet. Në këto kushte vërtet doja dhe një herë të

risillja në vëmendje faktin se është proces kompleks dhe i vështirë? Jemi të angazhuar ta

realizojmë? Kemi shprehur angazhimin në fushatë në programin qeverisës edhe sot që brenda

mandatit të parë qeverisës do të mbyllim pjesën më të madhe të legalizimeve. Kjo është një

ftesë e hapur për të bashkëpunuar. Jeni këtu për të na monitoruar, për të luftuar korrupsionin

dhe për të na matur punën, por edhe për të dhënë sugjerime konstruktive, jo për të përbaltur

çdo gjë që bën qeveria.

Faleminderit!

Erion Braçe – (I drejtohet zotit Bode.) Folët ju, foli zonja në fjalë. Si është e

pavërtetë? E ka me të dhënat në thesar, dhe kështu është se ma kanë sjellë mua shoqatat e

ish-pronarëve. Kanë bërë interpelancë për këtë.

Urdhëro!

Ridvan Bode – Sigurisht që asnjë para e autorizuar nga ligji dhe që duhet përdorur

sipas ligjit nuk mund të deklarohet që është dhënë. Ligji thotë se të ardhurat nga shitja e

trojeve në procesin e legalizimit kalojnë në fondin e kompensimit të ish-pronarëve. Dhe nuk

ka të drejtë kurrkush as kryeministri dhe as ministri të përdorë këto para. Nëse në vitin 2013

paratë nuk u përdorën për të kompensuar ish-pronarët, nuk ka rëndësi se kush e ka

përgjegjësinë, për arsye të zgjedhjeve ose është ky 3 miliardë që po thoni. Këto 3 miliardë në

çdo moment ministri i Financave është i detyruar t’i derdhë nga thesari për të plotësuar

llogarinë e detyrimeve ndaj ish-pronarëve sepse menaxhimi i KESH-it dhe menaxhimi i

fondeve janë dy koncepte krejt të ndryshme. Ulët deficitin me 3 miliardë lekë duke përdorur

paratë e legalizimeve. Këto nuk janë para.

Erion Braçe – E kemi ne prapë fajin dhe kjo është një gënjeshtër shumë e madhe. Pse

nuk i keni paguar të gjitha në 2009-n, 2010-n? Pse në vitin 2012 ke filluar të paguash dhe në

2013-n nuk ke paguar asgjë?

26

Ridvan Bode – Ky është fond që ligji të detyron të mos e përdorësh për qëllime të

tjera. Fondet nuk mund të përdoren në kundërshtim me ligjin. Paratë që mbeten mbahen në

thesar. Sigurisht që nuk ka të ndarë barra kesh me destinacionin. Në qoftë se detyrimi është

për të derdhur 3 miliardë duhet t’i derdhë në mënyrë të menjëhershme për t’ua dhënë ish-

pronarëve.

Erion Braçe – I ka vajtur dhe prokurorit kjo çështje. Për çdo gjë që ti nuk ke bërë

apo që ke bërë gabim, përgjegjësia është ose jona, ose ne nuk marrim vesh. Ku e ke çuar? Ku

e çove 30-milionëshin? Pse nuk ia dhe ish-pronarëve meqë paska qenë në thesar? Pse nuk e

derdhe në llogarinë e posaçme për këtë punë. A bëhen 6-mujorin e dytë kur ike ti dhe erdhëm

ne.

Fjalën e ka zoti Angjeli.

Anastas Angjeli - Në fakt, ne kemi diskutuar shumë projektligje gjatë kësaj periudhe

dhe natyrisht kemi pasur debate, sepse të gjitha projektligjet që po vijnë nga qeveria janë të

lidhura me fatin e qytetarit, janë të lidhura me zhvillimet ekonomike-sociale sipas programit

të qeverisë. Por në qoftë se ka një ligj që është i lidhur drejtpërdrejt dhe më sensibël nga ligjet

që kemi diskutuar deri tani pa dyshim që ky projektligj them se është me të vërtetë ndoshta në

krye të listës që përball më shumë se kurdoherë tjetër shtetin m qytetarin. Dhe e dini se pse?

Sepse prek një nga çështjet më të rëndësishme, më jetike të mijëra qytetarëve që prej vitesh

mbeten gjithnjë me kokën dhe sytë të drejtuara nga shteti se çfarë do të ndodhë me fatin e

tyre, me banesë n e tyre ku ata dhe familjet e tyre janë të strehuara. Mbase kjo është dhe

arsyeja që sot ne po bëjmë debat. Por arsyeja kryesore e dini se kush është? Është filozofia.

Ne kemi dy filozofi të ndryshme në këtë çështje. Kemi një filozofi e cila ka gati 12 vjet dhe jo

8 vjet që po zvarritet dhe nuk po merret vesh se çfarë po bëhet me këtë proces. Dhe kemi

edhe një filozofi tjetër me një premtim konkret, me një nismë konkrete për të ndryshuar

legjislacionin, metodën, mënyrën, stilin e punës për ta administruar këtë proces sa më shpejt

dhe për ta kthyer atë në një instrument pozitiv në jetën e qytetarit. Përballja e këtyre dy

filozofive me sa duket na vë në debat dhe kjo u kuptua edhe nga diskutimi i parafolësit i cili

renditi 3 çështje kryesore që tregojnë me keqardhje them një filozofi tërësisht të vjetruar dhe

të dështuar të këtij procesi në 8 vjetët e qeverisjes së kaluar. Cilat ishin këto probleme.

1. Konkluzioni i parë që u shpreh këtu ishte se ky ligj nuk duhet miratuar, se nuk sjell

asnjë gjë të re. Unë personalisht jam i çuditur nga një deklarim i tillë. Të kesh një proces që 8

vjet një qeverisje e ka bërë të monitoruar, të kontrolluar tashmë dhe të administruar tashmë,

të nxjerra të gjithë problematikat dhe të shprehësh vullnetin që kërkon t’i përmirësosh ato

27

qoftë nga aktet ligjore, qoftë nga procesi që do të bësh dhe të ndeshesh përballë me një mur

betoni, i cili nuk pranon se do që ajo e vjetra të vazhdojë të qëndrojë ashtu siç ishte, nuk më

duket aspak pozitive dhe të them të vërtetën jam i habitur sot nga ky lloj qëndrimi.

2. Qëndrimi i dytë që më shqetëson shumë është spekulimi që bëhet me premtimin

elektoral të maxhorancës. Sa shumë e shqetëson opozitën premtimi i maxhorancës dhe nuk e

shqetëson vetvetja. Kjo është e çuditshme. Në vend që ta shqetësojë vetvetja, procesi që ka

bërë, që askush nuk mohon që është bërë diçka, por që problematika që ka dalë është shumë e

madhe dhe këtu u paraqit, dhe në qoftë se ka ndonjë vërejtje ja ku jemi, të ngrihet komision,

të vejë ta kontrollojë nëse janë të vërteta ato që thonë ose që nuk thonë për këtë proces, dhe

të spekulosh gjithë kohën me premtimin elektoral të Partisë Socialiste në fushatë elektorale

duke mos dhënë asnjë minutë llogari për atë çfarë ke bërë, dhe sa mirë apo keq e ke bërë, dhe

çfarë ka rezultuar nga i gjithë ky proces auditimi, kontrolli, vëzhgimi, administrimi që po i

bëhet sot. Dhe kjo nuk më duket se ka sens dhe nuk më duket normale që të bazosh

qëndrimin në këtë lloj qëndrimi spekulativ mbi premtimin elektoral të Partisë Socialiste dhe

ta keqinterpretosh me qëllim atë.

3. Çështja e tretë që më duket se e vuri parafolësin përballë një qëndrimi kaq ekstrem

duke mos pranuar që asnjë lloj ndryshimi të mos bëhet në ligj janë disa çështje teknike që u

ngritën këtu që kanë të bëjnë me ironizimin e çështjes së pjesëmarrjes aksionere të shtetit në

tokën apo me barrën hipotekore, me përdorimin e letrave me vlerë, me risqet financiare dhe

konfliktet ligjore që mbart ky ligj. Me dy fjalë dua t’ju jap përgjigje dhe këtyre katër

çështjeve teknike. Qeveria aktuale do të jetë aksionare përkohësisht jo më shumë, asnjë

centimetër, se sa ka qenë qeveria aktuale. Nuk ndryshon absolutisht asgjë në këtë proces.

Nuk kuptohemi më duket. Kur t’i vijë koha, secili do të marrë tokën e vet, sipas mundësive

që ka. Këtu përsëri ka një keqinterpretim me dashje. Pse nuk ua dhatë? Atje ishit.

(Sherefedin Shehu ndërhyn pa mikrofon.)

Erion Braçe – Ka mundësi ta mbarojë? Të mbarojë, sepse ai nuk ndërpreu njeri.

(Sherefedin Shehu ndërhyn pa mikrofon.)

Anastas Angjeli - Unë nuk ndërpreva njeri.

Unë nuk spekuloj. Nuk jam mësuar të spekuloj. Çështja e dytë është përdorimi i

letrave me vlerë. Përdorimi i letrave me vlerë nuk hiqet. Çdo qeveri, duke respektuar ligjin

dhe Kushtetutën, ka mënyrën e vet të përdorimit të instrumenteve që do të përdoren për këtë

çështje. Pse duhet të përdorim ato që thatë ju, që dështuat, dhe të mos përdorim një metodë

28

tjetër që e gjykojmë se është më e mirë? Na gjykoni kur të dalë rezultati i kësaj pune. Ky

është paragjykim dhe është me keqdashje.

Çështja tjetër ka të bëjë me risqet financiare. Nuk dua t’i kthehem, sepse ministrja

sapo e sqaroi edhe raportin midis legalizimit dhe ish-pronarëve. Ajo që më shqetësoi më

shumë ishte çështja e konfliktit që sjell ky ligj me ligjet tjera dhe me Kushtetutën. Ne nuk

jemi këtu që të bëjmë ligje antikushtetuese, as antiligjore dhe të jenë në kundërshtim me ligjet

e tjera. Ne kemi kaluar këtu gati 7 muaj me dhjetëra ligje dhe sa herë që ky komision, ne të

gjithë bashkë kemi pasur shqetësimin më të vogël, nuk kemi kaluar asnjë ligj pa u konsultuar

me Komisionin e Ligjeve dhe me komisionet kushtetuese. Këtu jemi. Në qoftë se do të

konstatohet qoftë edhe një shkronjë, që nuk është e hamornizuar me ligjet e tjera dhe me

Kushtetutën ne do ta rregullojmë atë. Ndaj nuk mund të thuash që ky ligj është kundër

ligjeve të tjera dhe kundër Kushtetutës nëse ti nuk jep asnjë argument për të, por e thua këtu

meqë janë kamerat dhe duhet të themi edhe disa gjëra të tilla dhe kur na vjen ligji nga

Komisioni i Ligjeve dhe komisioni kushtetues, nuk na vjen asnjë kundërshtim për çështjet.

Në qoftë se do të na vijë, ja ku jemi, nuk kemi lejuar dhe nuk kemi për të lejuar ndonjëherë.

Duhet të jemi edhe pak korrektë, sepse një ligj që vjen, ka ndodhur që mund të ketë edhe

defekte ligjore, edhe defekte kushtetuese, dhe janë korrigjuar, i nënshtrohet një procesi të

gjithë ndërtimit të ligjit deri në miratim dhe kalon disa hallka të verifikimit të harmonizimit

ligjor dhe kushtetues.

Megjithatë Komisioni i Ligjeve është ai që e vendos këtë çështje dhe nëse ndonjëri ka

ndonjë kundërshtim për ndonjë nen përkatës, ta thotë që është në kundërshtim me një ligj apo

me Kushtetutën dhe jo të hedhë flluska kot.

Në këtë kuptim unë do të thosha se ky projektligj i jep një shtysë pozitive një procesi

të ndërlikuar dhe të komplikuar, i cili ka një fillim, por ka edhe një periudhë të stërzgjatur të

aplikimit të tij me deformime të mëdha dhe kjo është një përpjekje serioze që bëhet për ta

vënë këtë proces në shtratin e realizimit të procesit me sukses përballë qytetarit, duke

korrigjuar të gjitha ato defekte dhe deformime që kanë ndodhur në vit. Prandaj ju ftoj që ta

votojmë.

Erion Braçe – Faleminderit, zoti Angjeli!

Zoti Shehu, urdhëroni!

Sherefedin Shehu – Nuk ia vlen të merresh me analizën e spekulimeve që po bëhen

këtu dhe nuk kam ndërmend të merrem me këtë, por shikoj se ligji në tërësi ka një karakter të

tillë spekulativ. I vetmi ndryshim që mund të ishte i pranueshëm, pavarësisht se nuk është ajo

29

çka qytetarët prisnin, sepse ata prisnin një falje të të gjitha detyrimeve dhe pagesave, që

lidhen me procesin e legalizimit, mund të ishte e drejta juaj që të propozonit dhe do të ishte

detyrimi ynë të miratonim edhe heqjen e tarifave pavarësisht se është një akt apo veprim

spekulues, sepse zyrtarët kanë deklaruar që më shumë se 170 mijë dosje janë të dorëzuara

për të cilat ose për shumicën e tyre është paguar tarifa. Kështu që as nga tarifa nuk përfitojnë.

Megjithatë e zëmë se do të përfitonin disa të tjerë.

Në mënyrë të qëllimshme nga ligji hiqet një paketë garancish dhe i jepet qeverisë, me

qëllimin e vetëm për të shuar debatin publik dhe për të thënë se gjithçka e bën qeveria dhe

nuk ka parlament.

Pasi qytetarëve t’u hiqet garancia që u jepte ligji për çmimin, sepse procesi, siç edhe

na u prezantua ka pasur tentativa për të filluar që në vitin 2003 dhe legalizimi do të bëhet në

vitin 2015 ose edhe më vonë, kush jep garanci? Kush e mbron qytetarin për gjithë këtë

periudhë kohore që zgjat procesi me gjithë këto ndryshime që ndodhin në treg?

Ligji i mëparshëm e jepte këtë garanci dhe nuk është siç thanë përfaqësuesit e

qeverisë, sepse ka pasur një shkallëzim lidhur edhe me sipërfaqen, por edhe me

vendndodhjen, si në zonë urbane, ashtu edhe në zonë rurale. Kështu që unë nuk do të

merrem më me detaje të tjera të ligjit, por do të thosha, sillni ndryshimin e tarifës që ju doni

të lëvdoheni për të thënë që po e bëni falas, edhe pse në fakt ju po rrisni çmimin e tokës. Ju

po ua merrni paratë, sepse po ulni masën e përdorimit të letrave me vlerë. Kështu që

qytetarët nuk po përfitojnë asgjë nga ky ligj. Ata do të paguajnë më shumë. Më e keqja është

se këtë garanci të ulur tashmë, sipas deklaratave tuaja, në ligj nuk thuhet asgjë, as për çmimin

sa do të jetë, as për limitet e tjera që thoni se do t’i vendosni për sa u përket letrave me vlerë,

në aktet e qeverisë.

Po kështu, do të thosha në mënyrë specifike edhe heqjen e kufirit të sipërm të tokës,

që në fakt u tha është hequr ose jo. Ajo është hequr dhe ju thoni se do të vini mekanizma në

vendimin e qeverisë. Në fakt, me këtë ju si PS dhe në kundërshtim me interpretimin që keni

dhënë, godisni ata që janë më të varfër, ata që kanë ndërtuar sipërfaqe më të vogla, për

shkak të pamundësisë së tyre ekonomike dhe financiare. Këta njerëz ju do t’i mbyllni në 100

metra katrorë truall dhe tokë, sepse kaq kanë qenë mundësitë e tyre. Nga ana tjetër, ju i keni

hapur rrugën një grupi tjetër, i cili ka alobuar te ju. Kush ka ndërtuar më shumë do të marrë

edhe më shumë sipërfaqe të legalizuar. Në qoftë se shqetësimi i vërtet është ai që ju thatë që

jua prishte punën 500- metërshi, dua të them se mbi 500 metra paguhej me vlerën e tregut

më parë. E para.

30

Erion Braçe – Ju lutem, zoti Kadeli, mos ndërhyni!

Sherefedin Shehu – Sipas mundësisë për ndërtim kanë njerëzit... nëse ti ke mundësi

për ndërtim 20 metra, ty do të legalizohen 60 metra...

Erion Braçe – Zoti Kadeli, ju lutem, lëreni ta përfundojë zotëria!

Sherefedin Shehu – Në qoftë se shqetësimi ka qenë që ligji thoshte ‘si rregull”,

rregull do të thotë se në përgjithësi duhet bërë kështu. Në rast se ka rrethana, kushte,

argumente të veçanta, mund të bëhet ndryshe, por edhe nëse bëhet ndryshe kostoja ishte

bazuar në çmimin e tregut dhe jo në favore që jep ligji i legalizimeve. Në qoftë se ky është

shqetësimi juaj, rregulloni shqetësimin tuaj dhe mos goditni ata që janë të pambrojtur dhe

favorizoni ata që mund të paguajnë. Prandaj këtu ka disa prishje edhe të standardeve, edhe

të parimeve të vetë ligjit, ose të objektivave që ka pasur ky ligj, sepse procesi i legalizimit

është proces që nuk bazohet as në rregullat e tregut dhe as në përvojat, ose në praktikat më

të mira botërore, por ka një element që i pari është social. Pastaj është edhe një element që ka

argumentet ekonomike që po të bësh balancën ta legalizojmë ose jo, përgjigja del në favor të

legalizimit. Kjo është arsyeja. Ne do ta miratonim këtë ligj me dy kushte:

E para, duke hequr gjithë të tjerat duke lënë vetëm tarifën për hatër të premtimit ose

modifikimit të premtimit tuaj elektoral, ose e dyta, fusni në ligj edhe legalizimin falas të

truallit dhe ne jemi të gatshëm ta votojmë.

Faleminderit!

Erion Braçe – Faleminderit!

Do të thosha dy gjëra: principi i projektligjit është kush ka ndërtuar më shumë,

paguan më shumë. Kush ka ndërtuar më pak, ka zbritje në çmim. Këto janë dy principet e

ligjit dhe kjo është fare e qartë në çdo nen të shkruar në këtë ligj. Sa për premtimin po e

përsëris edhe një herë tjetër po i shkojmë shkronjë për shkronjë premtimit deri në fund. Nuk

mund të më kërkojë mua të mbajë atë premtim , që ka në mendje të ma kërkojë për më tepër

në kushtet kur nuk ka bërë asgjë gjatë 8 vjetëve që shkuan.

Zoti Ndreu, urdhëroni!

Pjerin Ndreu – Nuk më habit qëndrimi i opozitës, sepse ky projektligj opozitën e

nxjerr lakuriq në të gjithë veprimtarinë e saj me legalizimet. Unë jam deputet në zonat

informale, nga Kamza dhe Paskuqani. Se çfarë ka bërë maxhoranca e djeshme atje, është e

qartë dhe e dukshme.

Tri çështje dua të prek. U tha këtu se po bëhet politikë. Po. Po bëjmë politikë në favor

të njerëzve të thjeshtë që na kanë votuar. Ju keni bërë politikë, por nuk keni bërë asgjë. Sot

31

me 22 mijë legalizime nga 293 mijë të paktën duhet të heshtni ose të gjeni disa elemente që të

na ndihmoni që ky projektligj të bëhet më mi mirë, sepse nuk keni asnjë argument që të na

paragjykoni ose të bëni fallxhorin se ky projektligj është i keq kur ju me këtë histori jeni të

zhytur në llum.

Pra, ne do të bëjmë politikë por do ta bëjmë për njerëzit. Do të mbajmë premtimet,

siç e tha edhe zoti Braçe, po ashtu edhe ministrja sqaroi.

Ka një problem tjetër që jeni në panik. Ju jeni lodhur gjatë gjithë fushatës elektorale

para dhe gjatë, pastaj sikur ju shua zëri, se Edi Rama do të shpërngulte të gjithë banjoret e

ardhur nga zonat informale. Do t’i kthente atje ku kanë qenë. Në fakt ky ligj jua djeg edhe

këtë kartë dhe po ju them se të gjithë banorët e zonave informale, sidomos ata ku unë jam

deputet, të jenë të qetë, sepse ne jo vetëm që nuk do t’i përzëmë, por do t’i pajisim me

certifikatë pronësie.

Gjithashtu, dua të them se nuk ka më asnjë veprimtari abuzuese apo në shkelje të

ligjit apo korruptuese që hyn në këtë mes dhe që turbullon këtë histori, sepse garant për këtë

gjë është Kryeministri Edi Rama që monitoron këtë proces.

Ka edhe një problem tjetër që ju nuk ndiheni mirë. Është veprimtaria në terren e

strukturave të legalizimeve. Unë personalisht dua ta falënderoj zotin Lamaj dhe ekipin e tij

dhe dua ta inkurajoj për punën e nisur duke shkuar derë më derë, duke bërë matje në terren,

duke kontaktuar me banorët dhe duke dëgjuar shqetësimet e tyre, duke ua shkundur pluhurin

atyre dosjeve që i keni lënë që në vitet 2005 e 2006 e nuk dihet se ku i kanë dhe po bëjnë atë

që duhet. Nuk ka banorë në Kamzë dhe Paskuqan që kanë kontaktuar me strukturat e

legalizimit dhe nuk janë të kënaqur apo që nuk kanë gjetur shërbim, komunikim apo zgjidhje.

Zoti Lame, edhe një herë dua t’ju falënderoj në emër të asaj popullate për të gjitha

punët që jeni duke bërë. Është e natyrshme që zotërinjtë të jenë në panik. Ne do të ecim

përpara. Do ta miratojmë. Këta le të mbeten te fletushkat, që nxirrnin ditën e zgjedhjeve ose

gjatë fushatës elektorale duke mashtruar njerëzit.

Faleminderit!

Erion Braçe – Zoti Cara, urdhëroni!

Igli Cara – Në fakt, ky debat te ky komision, pavarësisht se ne jemi komision për

dhënie mendimi, tregon se ka ndjeshmëri të lartë për legalizimet. Legalizimet falas u

artikuluan për herë të parë në Durrës, në Rrashbull, nga Kryeministri Rama dhe në qoftë se

do të mohohet se nuk është thënë për tokën falas, tërhiqem për një moment, por të paktën

32

perceptimi popullor kudo ka qenë se ky legalizim do të ishte falas dhe do të ishte paketë e

plotë. Megjithatë ju jeni tërhequr nga kjo...

Erion Braçe – Jo, nuk jemi tërhequr.

Igli Cara -...dhe thoni se aktualisht do të bëni falas vetëm dokumentacionin. Unë e

kuptoj që është një proces që ka kohë që ka filluar dhe unë nuk dua të bëj përgjegjës as

ministren në fjalë, as drejtorin e ALUIZN-it, sepse ky është një proces në kompleks dhe unë

personalisht hyj tek ata deputetë që mendoj se ka qenë një nga proceset të cilat nuk mund të

lavdërohemi, por në asnjë moment nuk i gënjyem shqiptarët për legalizime falas. Thashë,

perceptimi popullor ishte se nuk mund të premtonim diçka që nuk e mbanim dot.

Zonjës ministre i bëra një pyetje, por nuk mora përgjigje, thjesht mora një përgjigje të

përgjithshme, po ashtu edhe nga drejtori nuk mora asnjë përgjigje. Përmendet edhe fjalën

legalizim, urbanizim dhe në fillim do të bëni legalizim pastaj urbanizim, sepse procesi i parë

u prish.

Ju nuk keni vënë një dateline që t’u thoni stop ndërtimeve pa leje dhe çfarëdo që të

bësh mbrapa unë nuk do ta legalizoj, sepse në vitin 2006, nëse ju kujtohet, kur erdhëm ne në

pushtet, thamë se pas vitit 2006, hyri janari i vitit 2007, diçka e tillë, çdo ndërtim pas kësaj

date nuk do të bëhej më.

Ndërtimet vazhduan për fajin tonë apo tuajin, vazhdojnë edhe sot e kësaj dite. Për

pyetjen që unë ju bëra se këto ndërtime edhe sot, në këtë moment që ne flasim në Durrës

vazhdojnë të ndërtohen edhe në rërë dhe kryetari i Durrësit bën sehir, megjithëse ka një

armatë të tërë të INUK-ut prapa, ju heshtni.

Unë e kuptoj që e keni të vështirë, sepse kryetari i Durrësit i takon të njëjtës parti, por

ama kjo është e rëndësishme dhe ju duhet të thoni se do t’i legalizoni këto ndërtime që po

bëhen aktualisht, apo do të merrni ato foto që janë bërë para kësaj date? Në qoftë se ju nuk

do të thoni se ka një datë, për shembull në qoftë se do të thoni: data 28 prill është data e

fundit që pranojmë aplikimet... Kjo punë mund të vazhdojë edhe 5 vjet të tjera. Çfarë do të

thoni ju në çdo fushatë, edhe këto që po bëjmë gjatë kësaj kohe do t’i legalizojmë?

Po i heqim këto lejet e ndërtimi dhe shkojmë tek ai proces që ka shkruar zoti Rama.

Ju e dini shumë mirë qyteti i Durrësit ka një plan zhvillues, i cili është miratuar me KRT në

maj apo prill të vitit 2013, i cili ende nuk është vënë në zbatim. Mos është ky qëllimi që të

mbarojnë një herë ndërtimet pa leje në Durrës në zonat e bregdetit dhe pastaj të futet plani

rregullues, pasi të jenë të legalizuara? Nuk e di nëse më ndiqni.

33

Besoj se është mjaft e qartë që plani rregullues është bërë, janë caktuar edhe njollat

ku do të lejohet ndërtimi dhe nuk pranohet nga zoti Rama që të vihet në zbatim. Kjo është

bërë edhe me Bankën Botërore, me bashkinë e Durrësit dhe me të gjithë aktorët e tjerë. Kjo

është shumë e rëndësishme. Duhet të vendoset patjetër se kur do të jetë data e fundit që do të

bëni aplikimet. Të mos lejojmë më fotoshop-in apo ndërtime të tjera në toka të tjera apo me

tapa apo bukëpeshku, siç tha edhe drejtori.

Kam edhe diçka tjetër. Duhet të themi se tri palë ka në ndërtime pa leje, që po

legalizohen me tokë-pronar, të cilët janë ata që kanë zënë tokën, shtetin, që është si

ndërmjetës dhe pronarin, por mendoj se pala më e dëmtuar është pronari dhe ai duhet të jetë

në qendër të vëmendjes, të dëmshpërblehet siç duhet. Ato radhët e gjata që kemi pasur edhe

ne, të shkurtohen. Besoj se këtu biem të gjithë dakord që palët më të dëmtuara janë pronarët ,

sepse atyre u është zënë toka prej kaq kohësh dhe minimumi duhet të dëmshpërblehen.

Faleminderit!

Erion Braçe – Faleminderit, zoti Cara!

Zonja Gjermeni, urdhëroni!

Eglantina Gjermeni – Më në fund dua të falënderoj një deputet të opozitës, i cili e

pranoi se nuk kanë bërë një proces për t’u lavdëruar, se në të gjitha komisionet ka pasur

superlativa për veten, që bënë një proces të vështirë dhe na e lanë gati. Nga të dhënat nuk

rezulton kështu, aq më tepër nga qytetarët që takojmë. Unë jam më se e ndërgjegjshme, e

thashë disa herë, që procesi është kompleks dhe i vështirë, por nuk është i parealizueshëm.

Në qoftë se vërtet do të ishte që në fillim angazhimi politik dhe në qoftë se vërtet ato

premtime qeveria e mëparshme nuk tha se do t’i bënte falas, por premtoi disa herë, ku mori

votën e të gjithë qytetarëve në zonën informale se do t’i bënte legalizimet, falas ose jo, nuk e

përmendni, por nuk i bëri as falas, as duke i marrë para, as tarifa shtetërore, as para që

paguanin qytetarët për tarifën e korrupsionit. Kjo mendoj se është shumë e rëndë.

Për sa u përket ndërtimeve pa leje meqenëse është një çështje që po diskutohet, sërish

e falënderoj deputetin, sepse përsëri tha diçka pozitive që INUK-u me prishjet e ndërtimeve

pa leje po bën një punë pavarësisht se në të gjitha diskutimet ju keni qenë kundër edhe në

parlament dhe na sulmoni për të gjitha prishjet e ndërtimeve pa leje, ajo që dua të theksoj

është se që nga momenti që kemi ardhur në pushtet është ulur numri apo ritmi i nderimeve pa

leje në 70 deri në 80%. E para.

34

E dyta, qytetarët janë më të ndërgjegjësuar dhe u është rikthyer besimi te ligji dhe tek

institucionet. Ky nuk është një vendim i lehtë, është një vendim i vështirë, por mendoj se

është i duhuri për të vendosur kontrollin mbi territorin.

Për sa i përket zonës specifike që ju flisni, edhe për sa i përket premtimit që kemi

bërë për legalizimet falas, dua të riktheksoj faktin se qytetarët jashtë kësaj salle janë shumë

më të ndërgjegjësuar dhe e kuptojnë shumë më mirë thelbin e këtij procesi. Madje të gjithë

po presin që ligji të hyjë në fuqi dhe numri apo ritmi i qytetarëve që kërkojnë të marrin

certifikatën e pronësisë ka rënë, sepse presin që të hyjë ligji në fuqi që të marrin këtë proces

apo këtë certifikatë pa paguar para.

Lidhur me ndërtimin pa leje, meqenëse i referoheni rastit specifik në Durrës, ju

thashë pak më parë se as Durrësi dhe asnjë qytet tjetër nuk do të jetë apo nuk do të trajtohet

ndryshe. Prishja e ndërtimeve pa leje ka filluar në të gjithë zonën e bregdetit, po vazhdon

edhe në zonat e Rrugës së Kombit dhe në rrugët kryesore sidomos në zonat turistike. Do të

vazhdojë derisa të prishen vërtet ndërtimet pa leje dhe të fillojë një ndërtim me plan dhe i

kontrolluar. Edhe për rastin që ju iu referuat në fjalë, mendoj se është i njëjti qëndrim. Nuk

kemi asnjë dallim pavarësisht se kryetari i bashkisë është i partisë sonë. Kryetarët e shumicës

së bashkive në fakt janë të partisë sonë, por ka qenë i njëjti qëndrim dhe do të mbetet me të

gjithë. Ndërtimet që janë pa leje do të prishen. Do të rivendoset kontrolli mbi territorin. Ata

persona që janë përgjegjës do të shkojnë pranë institucioneve përkatëse. E them me bindje se

kjo do të jetë përqasja që ne do të vazhdojmë.

Për sa i përket afatit, meqenëse është një çështje e diskutueshme, që në janar të vitit

2009 ndërtimi pa leje është konsideruar si vepër penale me ndryshimet në Kodin Penal.

Kështu që nga ky moment legalizimet do të bëhen vetëm për ata që kanë ndërtuar në truallin

e tyre. Kështu që ka një afat kohor dhe ne do t’i përmbahemi këtij afati kohor.

Faleminderit!

Erion Braçe – Faleminderit!

Ka diskutim tjetër?

Votojmë projektligjin në parim.

Kush është pro? Kundër? Abstenim? 13 vota pro, 2 kundër.

Miratohet

Kalojmë te neni 1. Neni 2 ndryshohet si më poshtë vijon: “Fusha e zbatimit të

projektligjit me datën, etj., me radhë. Të mos e lexoj tërë nenin. Unë kam vetëm një pyetje

te pika 4 e nenit 1.

35

“Fusha e zbatimit të këtij ligji nuk shtrihet për ndërtimet pa leje të ngritura mbi troje

private të të tretëve kur planet e përgjithshme vendore, planet e detajuara vendore,

parashikojnë ndërtime mbi 5, në 4, nga niveli zero”.

Mund të na jepni një shpjegim se kam përshtypjen se edhe atje, siç tha zoti Ndreu, në

Kamzë ka një plan mbi 5 kate.

Artan Lame - Në fakt kjo ka qenë një pikë shumë delikate. Është trajtuar në të gjitha

diskutimet, edhe në komisionet e tjera. Është një masë e madhe ndërtimesh të lëna pezull, për

shkak të mënyrës si ishte konceptuar te ligji i vjetër, sepse vendosen në një pozicion gati

dyluftimi, pronarët e trojeve me ndërtuesit që kishin zënë këto troje dhe shteti nuk bënte

minimalen të ndërhynte si ndërmjetës dhe të mundohej të gjente një pikë takimi.

Kjo ishte situatë e krijuar nga ligji i vitit 2006. Situata u agravua pas miratimit të

planit rregullues të Tiranës në vitin 2013, sepse plani rregullues i Tiranës parashikon të

gjithë Tiranën të ndërtuar me mbi 5 kate dhe praktikisht i bie që të mos legalizohej asgjë.

Këtë e agravuan në mënyrë entuziaste të gjithë komunat, rreth Tiranës, me në krye Kamzën,

megjithëse ajo është bashki, të cilat bënë plane rregulluese me nga 10 kate dhe i bie që të

mos legalizohet asgjë me mendjen e tyre.

Në këtë moment, pasi ne e shfaqim këtë problem, trokitëm dhe jemi munduar të

marrim një input nga vetë njësitë vendore duke u thënë se çfarë janë duke bërë. I vetmi

reagim ishte ai i bashkisë së Tiranës që na tha: “Zgjidheni” duke na treguar ne me gisht sikur

ishim ne ata që e kishim krijuar problemin. Ne u munduam ta zgjidhnim dhe po e zgjidhim

dhe nga ana tjetër në një komisionin tjetër, deputetët e opozitës na thanë se nuk duhet ta

zgjidhim kështu. Domethënë as me njëri- tjetrin nuk ishin të rakorduar.

Këto ndahen në dy grupe të mëdha, në komunat përreth Tiranës dhe në zonat

informale të Tiranës, pra, zonat që quhen informale të Tiranës, të cilat ne po i identifikojmë

dhe po i ndajmë nga qyteti për efekt ligji, jo administrativisht, do të operohet me planet

rregulluese në fuqi, ose duke marrë parasysh infrastrukturën rrugore të tyre, jo marrëzitë e

pallateve. Pra, infrastrukturën rrugore, rrjetin rrugor dhe inxhinjerik ne e marrim parasysh

dhe në atë rrjet nuk do të bëjmë legalizime. Ndërsa historinë e pallateve nuk e marrim

parasysh, sepse i bie që nuk do të legalizohet asgjë dhe jo për fajin tonë, por për fajin e

administratave, të cilat për arsye spekulimi EDILIC me ndërtimet i kanë kthyer komunat

thjesht në pista pallatesh. Kjo e bën të pamundur.

36

Iku blloku i parë i ndërtimeve pa leje në këto zona. Pra, u fut në legalizim duke marrë

parasysh jo historinë e lartësisë, që thonë komunat, por duke marrë parasysh vetëm rrjetin

rrugor që kanë më planet rregulluese.

Për sa i përket problemit të pesë kateve nga niveli zero. Ai që është pronari i truallit i

thuhej se e kishte të vdekur pronën, sepse ia kishin zënë. Ata që kishin ndërtuar mbi të, i

thuhej se nuk mund të legalizojë se po ka studime mbi 5 kate ka të drejtë ish-pronari dhe

kështu të dyja ishin të ngrira. Ne tani po mundohemi që të bëjmë presion pozitiv tek të dyja

palët. Edhe tek ata që kanë ndërtuar mbi këto zona, pra në troje me ish- pronarë, që e ka me

tapi pronën, edhe te pronarët për të gjetur një mënyrë për të përfshirë në strehim edhe këta

banorë. Kjo kategori bëhet fjalë në qarkun e Tiranës, jo në qytet, përfshinë rreth 10 deri në

13 mijë familje.

Kam përshtypjen se ka pasur një propozim nga komisionet për ta bërë këtë nga 5 kate

nga niveli zero në 6 kate.

Kjo ka një logjikë të thjeshtë, të çon në atë që krijon më shumë hapësirë presioni

pozitiv për t’u marrë vesh për mënyrën e bashkëstrehimit në këto zona.

Erion Braçe – Zoti Lame, përsëri nuk e kuptova këtë gjë, sepse kështu siç është

formuluar këtu nuk legalizohet asgjë. I bie që të shembet dhe të ndërtohet pallat.

Artan Lame - Jo, jo.

(Ndërhyrje pa mikrofon)

Erion Braçe – Po kështu i bie, sepse thuhet: “Fusha e zbatimit të këtij ligji nuk

shtrihet për ndërtimet pa leje të ngritura mbi trojet private të të tretëve, kur planet e

përgjithshme vendore, planet e detajuara... parashikojnë ndërtime mbi 5 kate”. E ka me 9 kate

ai, madje ngjitur e ka me 23 të tjera, Luli, ky i Bashkisë. Tani çfarë do të bëhet? Do t’i

prishen ato ndërtime?

Artan Lame – Jo. Në këtë zonë bëhet presioni mbi të dyja palët që të strehojë...

(Ndërhyrje pa mikrofon)

Jo, vjen presioni nëpërmjet ligjit, jo nëpërmjet meje, që në qoftë se pronari i truallit ju

siguron banesën, sipërfaqe banimi dhe kjo është pjesa më e madhe ku ne biem dakord, e

pronarëve, po t’u bëhet ky presion nëpërmjet ligjit, ju siguron sipërfaqe banimi, ai merr

përsipër t’i strehojë dhe t’u japë banesë. Ligji deri më sot nuk e krijonte këtë hapësirë. Pra, i

thoshte: “Ti je i bllokuar, nuk ndërton dot. Ti je i bllokuar, nuk legalizohesh dot” dhe i linte

pezull. Ne po themi, që të hapet hapësira për pronarët e trojeve dhe ndërtuesit të krijojnë

37

hapësirë banimi në këto troje të zëna dhe të bien dakord për të marrë sipërfaqe banimi ata që

kanë ndërtuar pa leje. Pra, mundësinë për të ndërtuar pronarët e trojeve.

Përsëri nuk e kuptove?

Erion Braçe – Ajo që kuptoj unë është se pallati do të ndërtohet me çdo kusht. Pallati

duhet të ndërtohet me çdo kusht. Këta të dy duhet të bien dakord që të ndërtohet pallati,

sidomos brenda vijës së verdhë të Tiranës, atje ku Luli ka interesat e tij. Ka 3-4 muaj që po

merret vetëm me interesat e tij. Qytetarët nuk e shikojnë nëpër ekrane duke bërë ndonjë punë

në shërbim të komunitetit. Luli shkon në zyrë vetëm për këto interesa dhe këto interesa duhet

të plotësohen. Kjo po më bën mua përshtypje.

Artan Lame – Nuk plotësohen, sepse po nuk ranë dakord, mbetet në situatën

aktuale. Kjo u lihet palëve.

(Ndërhyrje pa mikrofon)

Deri sot nuk ka pasur ndonjë shteg marrëveshjeje.

Erion Braçe – Zoti Lame, shqetësimi im është se ky njeri, që erdhi në pushtet në

Tiranë, duke premtuar se do të bllokonte çdo lloj ndërtimi e të tjera me radhë, tani që është në

vitin e fundit të mandatit të tij, po e betonizon të gjithë Tiranën. Në qoftë se në një zonë të

caktuar, që unë e kam përballë dhe e shikoj nga mëngjesi në darkë, ka një shtëpi që është 1

ose 2 kate, ky do të ndërtojë 10 kate. Ky është betonizimi që po i ndodh këtij qyteti në

mënyrë të përbindshme. Kështu siç është shkruar, mua më rezulton që ne jemi në favor të

betonizimit në këtë rast.

Artan Lame – Atëherë, në rastin konkret...

(Ndërhyrje pa mikrofon)

Erion Braçe – Jo, nuk ka lidhje me ju. Si ky rast ka sa të duash. Janë një grusht

njerëzish që përfaqësojnë industrinë e betonit, që po merren me këtë punë dhe që e kanë zënë

kryetarin e Bashkisë së Tiranës, e kanë kapur qartësisht fare, në vitin e fundit të një mandati

të dështuar totalisht.

Artan Lame – Atëherë, ky konflikt deri më sot zgjidhej: ose përballeshin dhunshëm

me njëri-tjetrin ose dikush paguante INUK-un apo dikë tjetër dhe shkonte ia prishte shtëpinë

atij, kur kishte mundësi t’ia prishte dhe bëhej ndërtimi. Ne po fusim elementin tjetër, që

është: sistemoje me banesë, sipas sipërfaqes që ka, pra me normativa dhe pastaj të biem në

një marrëveshje. Ky është elementi i ri që sjellim. Kjo është zgjidhja që ne gjejmë. Në qoftë

se nuk biem në marrëveshje mbetemi në situatën aktuale, rrugë tjetër nuk ka: ose do t’ia

marrë fare njërit; ose do të kënaqim njërën palë dhe do të hidhërojmë tjetrën tërësisht; ose do

38

të kënaqim tjetrën dhe do të hidhërojmë përsëri të parin. Ne po themi të gjejmë një mënyrë,

ku nuk do të dalin të dy me sheqer, por nuk do të dalin as të dy me kripë.

Erion Braçe – Zoti Lame, ligji synon të legalizojë, jo të ndërtojë, pra ligji e ka

përcaktuar palën me të cilën merret. Pala me të cilën merret, janë ata që kanë ndërtuar

ndërtime pa leje. Kështu siç është shkruar, merret si plani i betonit të Kryetrarit të Bashkisë së

Tiranës.

Artan Lame – Riformulimi është tjetër gjë.

Erion Braçe – Plani i betonit të tij.

Artan Lame – Unë do të kisha interes që të kuptohej se ku duam të arrijmë.

Riformulimi nëse është i nevojshëm, jam dakord. Unë këmbëngul në këtë, sepse të mos

harrojmë, që për shkak të zvarritjes në kohë të ligjit, kemi të bëjmë edhe me të drejta të

fituara. Pra, ti nuk mund t’i heqësh një të drejtë një pronari të atij trualli, pasi ai ka fituar një

herë me këtë ligj, sepse i është thënë se do të veprohet në këtë mënyrë. Ti nuk mund t’ia

heqësh sot këtë të drejtë. Ne po mundohemi ...

Erion Braçe – Në ligj që nuk e ka pasur këtë të drejtë.

Artan Lame – E ka pasur, sepse në vitin 2006 e kishte, por e linte ngrirë, nuk e

mbyllte si problem. E prekte si problem, por nuk i jepte zgjidhje. Tani ne po gjejmë një

mënyrë që ky ngërç të zgjidhet dhe kjo është mënyra. Në qoftë se është e nevojshme të

rishitet si dispozitë, hajde ta rishohim.

Erion Braçe – Le ta shikojë komisioni përgjegjës. Ne do t’ia bëjmë të ditur

komisionit përgjegjës këtë pikë.

Artan Lame – Jam plotësisht dakord dhe të mos harrojmë që këtu, për shembull,

është e shkruar 5 dhe ne e kemi ridiskutuar edhe me deputetë të veçantë, dhe në komision dhe

e bëmë 6, pikërisht për të shtuar presionin, pra janë të gjitha pikat dhe jemi të gatshëm të

diskutojmë.

Erion Braçe – Por i ka standard. Po ku e ndyn dorën Luli me 5 apo me 6 kate. Çfarë

po flisni? Ai jeton në kat të 13-të për vete. Ka 2 kate, të 12-in dhe të 13-in. Si mund të bjerrë

ai te kati i 6-të?

Artan Lame – E fundit që kam në lidhje me atë që thatë ju. Kur u miratua plani

rregullues i Tiranës, u tha se do të jetë i gjithi me ndërtime të larta, sepse parqet dhe lulishtet

do të jenë në komunat përreth, madje dhe u deklarua që është bërë edhe një marrëveshje me

komunat përreth. Ajo marrëveshje nuk u tregua asnjëherë, por u tha që është bërë një

marrëveshje me komunat përreth për të krijuar parqe në periferi. Faktikisht, jo që nuk u

39

krijuan parqe në periferi, por të gjitha komunat përreth, planet rregulluese i bën me pallate të

larta. Kështu që nga kjo pikëpamje edhe plani rregullues i Tiranës krijon më shumë

problematika të reja sesa zgjidh. Ajo pastaj i tejkalon fuqitë tona, si ALUIZ-ën për të prekur

planin. Ne e ngremë si shqetësim, që është një problem shumë i madh fakti i transferimit të

ndërtimeve nga bashkia Tiranë në komunat e tjera të cilat, sipas planit rregullues të Tiranës,

duhet të ishin vetëm me parqe.

Erion Braçe – Dakord. Ky është plani që na bëri Luli.

Votojmë nenin 1 me rezervën për pikën 4.

Artan Lame – Absolutisht dakord që ta rishohim.

Erion Braçe – Po, zoti Kadeli.

Gjovalin Kadeli – Te ky nen, te “Fusha e zbatimit”, unë mendoj të shtohet edhe një

pikë 6, që të kalojë në vendin e 5-ës dhe pika 5 të bëhet 6. Fjalën e kisha për ndërtimet me

leje, të cilat janë ndërtuar deri në datën që ju thoni, pra deri në datën 15.01.2009 duke iu

përmbajtur asaj, mbi pronë të njohur apo shtetërore, për të cilat është penguar marrja e

hipotekës, për shkak të pamundësisë së blerjes së truallit, të bllokuar nga VKM-të përkatëse

për të mos lejuar bashkitë dhe njësitë vendore për t’u shitur truallin këtyre ndërtuesve, për

shkaqe të kompensimit të pronarëve. Kështu që për ta përmbyllur, unë mendoj të formulohet

në këtë formë pika 6 “Për ndërtimet”: “Fusha e zbatimit të këtij ligji të shtrihet për ndërtimet

me leje, të cilat nuk janë regjistruar për shkak të pronësisë mbi truallin, të ndërtuara deri në

datën 15.01.2009, të ndërtuara mbi troje pronë private të njohura apo troje shtetërore, të cilat

kanë likuiduar detyrimet tatimore”. Kjo është shumë e rëndësishme për detyrimet tatimore,

sepse një pjesë e këtyre ndërtuesve i ka lënë paregjistruar apo kanë aplikuar pranë

legalizimeve, për shkak të shmangies së detyrimeve tatimore, të cilat janë më të mëdha, vlera

e tyre është më e madhe sesa vlera në rastet kur e legalizon objektin nëpërmjet ALUIZNI-t.

Pra, duke përfshirë këtë shtesën “të cilat kanë likuiduar detyrimet tatimore” do të thotë që

jemi brenda të gjitha parametrave dhe mendoj që edhe kjo kategori të përfshihet në

regjistrimin e të dhënave për këtë objekt.

Erion Braçe – Do ta shohim.

Artan Lame - Nuk mund të jepet leje ndërtimi, pra do të çosh tapinë e tokës në

bashki që të marrësh lejen e ndërtimit. Nuk ka sesi ta ketë marrë lejen ...

(Ndërhyrje pa mikrofon)

Po. Që nga viti ‘93, kur ka hyrë në fuqi ligji i parë i urbanistikës, edhe ligji i ’93-shit,

edhe ligji 98-s, edhe ligji që është aktualisht...

40

(Ndërhyrje pa mikrofon)

Erion Braçe – Janë shitur, por nuk ka certifikatë pronësie.

Artan Lame – Por nëse e ka shitur, ka certifikatën e pronësisë.

(Ndërhyrje pa mikrofon)

Por nuk merrte dot lejen e ndërtimit po të mos shkonte me një tapi në dorë ndërtuesi

në bashki. Jam shumë dakord në parim.

Erion Braçe – Zoti Lame, që të ecim. Merrni propozimin dhe ne po ia përcjellim

edhe komisionit përgjegjës, që është Komisioni i Veprimtarive Prodhuese dhe e shohin ata

dhe e shqyrtojnë.

Atëherë, kush është dakord me nenin 1? Kundër? Abstenim?

Miratohet.

Vazhdojmë me nenin 2.

Ka ndonjë kontest për nenin 2: “Ndërtim pa leje është objekti për të cilin është

përfunduar karabinaja e destinuar për banim, veprimtaria ekonomike dhe/ose funksione të

tjera, si për shembull social-kulturor, arsim, shëndetësi e të tjera të këtij lloj, për të cilin nuk

janë respektuar procedurat e përcaktuara”.

A ka ndonjë kontest lidhur me këtë? Nuk ka.

Kush është dakord me nenin 2? Kundër? Abstenim?

Miratohet.

Kalojmë te neni 3. Shfuqizohet neni 15.

Kush është dakord me nenin 3? Kundër? Abstenim?

Miratohet.

Kalojmë te neni 4. Neni 15/1 riformulohet: “Kompensimi i pronarëve mbi sipërfaqet

takuese pronë private, që preken nga ndërtimet pa leje”. Për hir të së vërtetës, këtu janë të

gjitha riformulimet që japin garanci për ish-pronarët, pavarësisht çfarë u tha këtu.

A ka ndonjë kontest për nenin 4?

Kush është dakord me nenin 4? Kundër? Abstenim?

Miratohet.

Kalojmë te neni 5: “Kalimi i të drejtës së pronësisë dhe mënyra e pagesës së parcelës

ndërtimore”.

A ka ndonjë kontest?

(Ndërhyrje pa mikrofon)

Po, duhet të reflektohen.

41

Artan Lame - ... e problematikës tuaj ka të bëjë me objektet me leje që kanë bërë

shtesa pa leje dhe ato përgjithësisht i kanë bërë ose në truall të dikujt tjetër dhe aty u lind

problemi nga ajo kategori. Ajo kategori është duke u përfshirë në projektligj.

(Ndërhyrje pa mikrofon)

Unë jam akoma i paqartë për atë.

(Ndërhyrje pa mikrofon)

Erion Braçe – Të merret komisioni përgjegjës.

Atëherë, kush është dakord me nenin 5? Përcakton edhe përdorimin e letrave me

vlerë, që këtu u mohua se do të përdoreshin dhe të gjitha gjërat e tjera.

Kush është dakord me nenin 5? Kundër? Abstenim?

Miratohet.

Kalojmë te neni 6. Nenet 17/1, 18, 19, 20, 21 dhe 22 shfuqizohen.

A ka ndonjë kontest për këtë?

(Ndërhyrje pa mikrofon)

Me vendim të Këshillit të Ministrave. Dakord.

Kush është dakord me nenin 6? Kundër? Abstenim?

Miratohet.

Kalojmë te neni 7: “Taksa e ndikimit në infrastrukturë”.

Domethënë zoti Bode u ankua për taksën që do të përcaktojë dhe do të marrë kryetari

i Bashkisë së Tiranës deri tani. Interesante, vetëm se ne i kemi vendosur diskrecionin atje, por

ta dinë qytetarët se taksën e ndikimit të infrastrukturë brenda diskrecionit që i ka dhënë ligji,

e vendos kryetari i Bashkisë së Tiranës dhe kryetarët e bashkive respektivë.

Kush është dakord me nenin 7? Kundër? Abstenim?

Miratohet.

Kalojmë te neni 8. Rastet kur subjekti posedon më shumë se një ndërtim pa leje. Bën

diferencimin midis banesës së parë dhe të dytë, dhe diferencimi midis çmimit dhe tarifës,

natyrisht që do të jetë tjetër gjë.

Kush është dakord me nenin 8? Kundër? Abstenim?

Miratohet.

Kalojmë te neni 9, që ndryshon nenin 27 të projektligjit ekzistues.

(Ndërhyrje pa mikrofon)

Kush është dakord me nenin 9? Kundër? Abstenim?

Miratohet.

42

Kalojmë te neni 10.

Kush është dakord me nenin 10? Kundër? Abstenim?

Miratohet.

Kalojmë te neni 11.

Kush është dakord me nenin 11? Kundër? Abstenim?

Miratohet.

Kalojmë te neni 12. Ky ishte ai nen, që bënte qeverinë aksionere, sipas zotit Bode.

Kush është dakord me nenin 12? Kundër? Abstenim?

Miratohet.

Kalojmë te neni 13. “Ndarja e të ardhurave të arkëtuara nga legalizimi i ndërtimeve pa

leje. 70% për kompensimin e pronarëve dhe 30% për buxhetin e shtetit për përballimin e

shpenzimeve të tarifës së shërbimit, për evidentimin në terren dhe përgatitjen e

dokumentacionit për legalizimin e ndërtimeve pa leje”.

Kush është dakord me nenin 13? Kundër? Abstenim?

Miratohet.

Kalojmë te neni 14. Dispozitë detyruese.

Kush është dakord me nenin 14? Kundër? Abstenim?

Miratohet.

Neni 15 është formalitet. Ndryshimi i emrit të Agjencisë së Kthimit dhe

Kompensimit të Pronave.

Kush është dakord me nenin 15? Kundër? Abstenim?

Miratohet.

Kalojmë te neni 16.

Kush është dakord me nenin 16? Kundër? Abstenim?

Miratohet.

Kalojmë te neni 17: “Rregullim i veçantë për shtesat anësore, shtesa kati dhe

plotësimi i bazës së të dhënave”. Po zgjidhim problemin e ish-kryeministrit me shtesën

anësore.

Kush është dakord me nenin 17? Kundër? Abstenim?

Miratohet.

Kalojmë te neni 18: “Legalizimi i ndërtimeve pa leje të ngritura brenda vijës turistike,

të miratuar”.

Kush është dakord me nenin 18? Kundër? Abstenim?

43

Miratohet.

Kalojmë te neni 19: “Përjashtimi nga legalizimi”.

Kush është dakord për ndërtimet buzë akseve nacionale? Kundër? Abstenim?

Miratohet.

Kalojmë te neni 20, që shfuqizon nenin 41.

Kush është dakord me nenin 20? Kundër? Abstenim?

Miratohet.

Kalojmë te neni 21, që ndryshon nenin 43: “penalitetet për legalizimin e shtesave të

subjektit ndërtues”.

(Ndërhyrje pa mikrofon)

10% vetëm për ndryshim destinacioni.

(Ndërhyrje pa mikrofon)

Jo, ne nuk na ka pyetur njeri, sepse e dinë që ...

(Ndërhyrje pa mikrofon)

Atëherë, si do t’ia bëjmë?

Dëgjo çfarë kam unë për ndryshimin e destinacionit: “Kur destinacioni ka qenë

qartësisht garazh...

(Ndërhyrje pa mikrofon)

Ndryshim destinacioni.

(Ndërhyrje pa mikrofon)

Patjetër, por problemi social që është krijuar në këtë qytet, fjala bie, është me

ndryshimin e destinacionit për garazhet, që nuk kanë njerëzit ku të parkojnë më.

(Diskutime pa mikrofon)

Këtu po flasim për 10%-in. 10% është pak. Ai që e ka bërë këtë punë, ai ndërtuesi,

nuk e ka shitur për garazh atë, e ka shitur për disko, për pub, e ku di unë dhe nuk ka marrë

çmimin e garazhit, ka marrë shumë më tepër sesa çmimi i garazhit.

(Ndërhyrje pa mikrofon)

Mos ta bëjmë të pazbatueshëm.

Artan Lame – Ne jemi vënë shumë herë para dilemave të tilla dhe vinte momenti që

ti moralisht thoshe: “Prit, ky nuk duhet ta marrë. Ky duhet të paguajë, duhet të japë diçka”,

por nuk duhet të harrojmë që në fund duhet të arrijmë tek ajo, që duhet ta mbyllim si proces,

qoftë diku duke mbyllur sytë, qoftë edhe duke thënë: “Në djall të shkojë, por hajde të ecim

përpara”. Pra, të mos e kthejmë shumën të atillë që e bllokon procesin. Ai mund të thotë: nuk

44

vij fare ta bëj. Për sa kohë kemi një shtet të dobët që nuk është në gjendje të imponohet: hajde

të gjejmë atë pikën e artë, ku edhe lekët t’i marrim, por edhe procesin ta mbyllim. Nëse

vendosim norma të ashpra, që mund të na duken në letër të ashpra, kjo mund të çojë në atë

që e bllokon fare biznesin, sepse ai thotë: Nuk e bëj. Atëherë, nuk zgjidhim asgjë. Pra, nuk

duhet të harrojmë asnjëherë, që qëllimi në fund nuk është të mbledhim ca lekë, por që ta

mbyllim si proces.

Erion Braçe – Ta mbyllim, por edhe të ndëshkojmë.

Artan Lame – Prandaj them se duhet të jemi shumë të kujdesshëm kur vëmë shifra.

Hajde ta diskutojmë, por është diçka që ne e mendonim vetë kur vendosnim numra.

Erion Braçe – Dakord. Votojmë nenin 21 kështu siç është.

Kush është dakord me nenin 21? Kundër? Abstenim?

Miratohet.

Kalojmë te neni 22, që ndryshon: pas nenit 43 shtohet neni 43/1.

Artan Lame – Kjo është shumë e rëndësishme, sepse zgjidh një hall të

jashtëzakonshëm për mijëra familje në pallatet që janë shitur dhe që janë pa letra.

Erion Braçe - Kush është dakord me nenin 22? Kundër? Abstenim?

Miratohet.

Kalojmë te neni 23: “Dispozita kalimtare”.

Kush është pro? Kundër? Abstenim?

Miratohet.

Kalojmë te neni 24: “Ngarkohet Këshilli i Ministrave të nxjerrë aktet nënligjore në

përputhje me nenet 4, ..., pa afat”. Duhet të vendosim afat këtu, zoti Lame.

Artan Lame – Afatin e vendosim. Ne në dy komisionet e tjera përmendëm rastin e 3

akteve nënligjore, vendim me VKM, që vendoste me afat të vitit të 2006, të bëheshin brenda

2 muajsh dhe nuk janë bërë ende. Ne kemi marrë përsipër t’i bëjmë.

(Ndërhyrje pa mikrofon)

Erion Braçe – Zonja tha për qershorin, të vendosim afat brenda 2 muajve.

Artan Lame - Është e domosdoshme për të mos krijuar pastaj probleme të tjera.

Erion Braçe – Atëherë: “Ngarkohet Këshilli i Ministrave që brenda 2 muajve nga

hyrja në fuqi e projektligjit të nxjerrë aktet nënligjore në përputhje me nenet 4” e të tjera me

radhë. Besoj se arrijmë në afatin që thoni edhe ju: fundin e qershorit.

(Ndërhyrje pa mikrofon)

Jo, 2. Me vrullin që ka zoti Lame e thyen këtë afat.

45

(Ndërhyrje pa mikrofon)

Do t’ia rekomandojmë komisionit përgjegjës këtë gjë, por duhet të ketë një afat.

Atëherë, kush është dakord me nenin 24, me rezervën që sapo thashë? Kundër?

Abstenim?

Miratohet.

Kalojmë te neni 25, që rregullon emërtimin nga KRTRSH në KRT.

Kush është pro? Kundër? Abstenim?

Miratohet.

Kalojmë te neni 26: “Ky ligj hyn në fuqi 15 ditë pas botimit në Fletoren Zyrtare.”

Kush është dakord? Kundër? Abstenim?

Miratohet.

Kalojmë në votimin në tërësi.

Kush është dakord me projektligjin në tërësi? Kundër? Abstenim?

Miratohet.

Faleminderit.

MBYLLET MBLEDHJA