REPREZENTACJA ZABURZEŃ PSYCHICZNYCH W KINIE …
Transcript of REPREZENTACJA ZABURZEŃ PSYCHICZNYCH W KINIE …
4 rok LEKARSKI
Fakultet: REPREZENTACJA ZABURZEŃ PSYCHICZNYCH W KINIE
Prowadzące: dr hab. Barbara Polityńska-Lewko, mgr Agnieszka Dziadel
MATERIAŁY DYDAKTYCZNE
TEMAT: Kontrowersje wokół pojęcia normy.
Sposoby klasyfikacji zaburzeń psychicznych
Drodzy Studenci, oto kolejna porcja materiałów. Zapoznajcie się proszę z nimi oraz wykonajcie zadanie, które znajdziecie na ostatniej stronie.
Co jest normalne, a co nie?
Jeżeli mamy określić patologię, musimy zdefiniować, czym jest
norma i nienormalność. I tu pojawia się szereg pytań:
- Czy nienormalność w ogóle istnieje?
- Kto decyduje o tym, że coś jest normalne lub takie nie jest?
- Dlaczego jest tak trudno o definicję nienormalności?
Nad tym się dzisiaj zastanowimy mając na uwadze, iż:
sposoby rozumienia normalności mają kluczowe znaczenie
w psychopatologii
klarowność rozumienie pojęcia jest potrzebna m. in. przy:
• ustalaniu kryteriów patologii
• stawianiu odpowiednich celów terapii
Psychopatologia w Kinie 2020 2
NORMA - sposoby rozumienia pojęcia
Trzy podstawowe znaczenia:
(1) częste, powszechne, masowe, pospolite,
optymalne lub dobrze dopasowane do sytuacji,
czyli w żargonie: „funkcjonalne”
(2) prawidłowe, zdrowe, idealne
(3) miernik, wzór
Psychopatologia w Kinie 2020 3
NORMA i NORMALNOŚĆ
- rozumienie w psychologii
Trzy kategorie pojęcia normy:
Psychopatologia w Kinie 2020 4
społeczno - kulturowa, która odnosi zachowanie
jednostki do wzorców, konwencji, oczekiwań,
wartości, przepisów, praw i systemów etycznych
stosowanych w danej społeczności,
społeczeństwie i kulturze.
Zdaniem części badaczy normy kulturowe
sprzyjają harmonii życia społecznego.
Niektórzy autorzy zwracają uwagę, iż problemy
jednostki niekiedy mogą świadczyć o tym,
że zaburzona nie jest ona, ale społeczeństwo.
Tak definiowana norma bywa arbitralna.
Nie można też zapominać, iż poglądy się zmieniają!
NORMA i NORMALNOŚĆ
- rozumienie w psychologii
Trzy kategorie pojęcia normy:
Psychopatologia w Kinie 2020 5
teoretyczna, która odnosi stan jednostki lub grupy
do ogólnych prawidłowości albo twierdzeń zawartych
w teoriach naukowych na temat fizjologicznego,
psychologicznego i społecznego funkcjonowania
człowieka i grup społecznych
Stosowanie normy teoretycznej nie jest łatwe w praktyce psychologa
klinicznego, mimo iż może on korzystać z różnych sprawdzonych
koncepcji dostępnych dla niego w zasobach wiedzy naukowej.
Najtrudniejszy i najważniejszy jest trafny dobór teorii do badanej sytuacji,
ponieważ tylko takie postępowanie może przynieść głębokie, profesjonalne,
a nie powierzchowne i zdroworozsądkowe rozumienie problemu,
zaś od tego będzie zależała skuteczność jego działania.
NORMA i NORMALNOŚĆ
- rozumienie w psychologii
W psychologii nie stosujemy pojęcia „choroby” ani „patologii”
w stosunku do zachowania.
Zachowania nie traktujemy jako „nienormalne” a raczej jako
nieprzystosowane do wymagań środowiska.
Zaburzenia zachowania traktujemy jako reakcje na dane
środowisko - może to być zrozumiała (normalna) reakcja
na nienormalne środowisko.
Normalność jest zbiorem właściwości, przypisywanych
osobom, grupom, społecznościom i instytucjom,
które są zgodne z wzorcem, czyli normą.
(Sęk H., (red.) Psychologia kliniczna, PWN, Warszawa 2005)
Psychopatologia w Kinie 2020 6
Trzy kategorie pojęcia normy:
Psychopatologia w Kinie 2020 7
statystyczna - opiera się o ilościową operacjonalizację i pomiar
przejawów badanej cechy
Cechy psychologiczne często definiowane są
w kategoriach częstotliwości ich występowania
Normą jest to, co najczęściej występuje
w danej populacji, a cechy które występują
rzadko stanowią odchylenie od normy
(reprezentuje to krzywa Gaussa)
Bywają jednak sytuacje, gdzie ta definicja nie do
końca znajduje zastosowanie - czy masz pomysł,
którego aspektu psychiki może to dotyczyć…?
Odpowiedź >>> na kolejnej stronie :)
NORMA i NORMALNOŚĆ
- rozumienie w psychologii
Psychopatologia w Kinie 2020 8
Problemy z definicją statystyczną
Według definicji statystycznej osoby z wysoką wartością
ilorazu inteligencji (IQ)
nie są normalne,
ponieważ odstają
od statystycznej normy.
Jeszcze inną słabością definicji statystycznej jest to,
że nie odróżnia ona odchyleń, które są szkodliwe
od tych, które nie są.
Psychopatologia w Kinie 2020 9
Powszechnie używane synonimy
„nienormalności”
niepoczytalny
pojęcie niepoczytalności jest terminem prawniczym, który odnosi się
do oceny, czy osoba może odpowiadać za swoje czyny, szczególnie
te kryminalne, jeżeli ma ona również zaburzenia psychiczne
załamanie nerwowe
pojęcie to jest przestarzałym terminem, który oznacza w bardzo
ogólnym sensie, że osoba cierpi na jakiś rodzaj uciążliwego zaburzenia
psychicznego, który nie jest bardziej specyficznie określony; nie zawiera
specyficznych informacji na temat rodzaju problemów psychicznych
szaleństwo
szalony (ang. crazy, madness) jest potocznym, nieco pejoratywnym
terminem, który nie dostarcza specyficznych informacji, a niesie w sobie
wiele niefortunnych, bezzasadnych i negatywnych implikacji; termin
wskazany do określania zaburzeń psychopatologicznych przez pracowników
ochrony zdrowia to zaburzenia psychiczne (ang. abnormal behaviours)
Psychopatologia w Kinie 2020 10
złudzenie fizjologiczne (złudne spostrzeganie)
złudzenie pamięciowe
uleganie przesądom
„Nieprawidłowości” psychiczne
u ludzi psychicznie zdrowych
myślenie magiczne (wiara we wróżby)
myślenie życzeniowe
wahania nastroju
Psychopatologia w Kinie 2020 11
epizodyczne objawy o cechach fobii (np. uczucie niepokoju w pustym domu)
nieuzasadniona obawa o własne zdrowie
„Nieprawidłowości” psychiczne
u ludzi psychicznie zdrowych
omamy hipnagogiczne - żywe doznania wzrokowe, słuchowe lub
czuciowe, które przypominają marzenia
senne i występują w momencie przejścia
ze stanu czuwania w sen
- mogą być zarówno przyjemne, jak
i przerażające, niekiedy nawet trudne
do odróżnienia od rzeczywistości
omamy hipnopompiczne - podobne doznania, ale doświadczane
w trakcie budzenia się
W większości przypadków takie halucynacje, ogólnie określane jako przysenne,
występują fizjologicznie i nie świadczą o procesie patologicznym.
Psychopatologia w Kinie 2020 12
Przygotuj kartkę i coś do pisania.
Na kolejnych stronach zobaczysz zdjęcia i ilustracje
obrazujące czynniki sprzyjające zachowaniom
określanym jako wykraczające poza normę.
Przyjrzyj się przez chwilę każdemu z obrazów
i zapisz skojarzenia, które w związku z nim
pojawiły się w twoich myślach.
CZYNNIKI wpływające na zjawisko
„nienormalności” - Quiz obrazkowy -
Psychopatologia w Kinie 2020 13
Psychopatologia w Kinie 2020 14
Psychopatologia w Kinie 2020 15
Psychopatologia w Kinie 2020 16
Psychopatologia w Kinie 2020 17
Psychopatologia w Kinie 2020 18
Psychopatologia w Kinie 2020 19
Psychopatologia w Kinie 2020 20
Psychopatologia w Kinie 2020 21
Psychopatologia w Kinie 2020 22
Psychopatologia w Kinie 2020 23
Psychopatologia w Kinie 2020 24
Psychopatologia w Kinie 2020 25
Psychopatologia w Kinie 2020 26
Psychopatologia w Kinie 2020 27
cierpienie
trudności w przystosowaniu
nieracjonalność i dziwaczność
nieprzewidywalność i utrata kontroli
wyrazistość i niekonwencjonalność
naruszanie ideałów i norm moralnych
dyskomfort obserwatora
CZYNNIKI wpływające na zjawisko
„nienormalności”
ZABURZENIE PSYCHICZNE - pojęcie
nietypowość zachowania (np. silny lęk w kontakcie z obcą osobą)
zachowanie narusza normy (warto pamiętać, iż normy podlegają zmianom)
wywołuje u danej osoby silne subiektywne poczucie dyskomfortu (silny negatywny stres bądź ból emocjonalny)
upośledza lub uniemożliwia codzienne funkcjonowanie lub
jest nieprzystosowawcze (czyli nie pozwala danej osobie sprawnie
funkcjonować w warunkach codziennych wyzwań i stresów bądź wręcz
uniemożliwia przystosowanie się do nich)
zachowanie, które sprawia iż dana osoba jest zagrożeniem
dla siebie lub dla innych (np. podejmuje próbę samobójczą,
bez przyczyny atakuje innych)
(Ciccarelli S.K., White J.N. Psychologia, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2019)
Psychopatologia w Kinie 2020 28
Jest rozumiane jako pewien WZORZEC ZACHOWANIA lub MYŚLENIA.
Można powiedzieć, iż mieści się w obszarze zaburzeń psychicznych,
jeśli spełnia co najmniej 2 z 5 następujących kryteriów:
Zaburzenia i choroby psychiczne
31 Psychopatologia w Kinie 2020
Zaburzenia psychiczne Choroby
psychiczne
W ostatnich latach stopniowo były zacierane granice pomiędzy
pojęciami takimi jak: „zaburzone (nienormalne) zachowanie”,
„zaburzenie psychiczne” oraz „choroba psychiczna”.
Ostatecznie za powszechne uznano stosowanie terminu
„zaburzenie” w zastępstwie tych pojęć.
Kontinuum zaburzeń umysłowych
Psychopatologia w Kinie 2020 32
Zimbardo P., Psychologia i życie.
Wydawnictwo Naukowe PWN
Warszawa 2004
ETIOLOGIA zaburzeń psychicznych
Współczesna medycyna uważa, że zaburzenia psychiczne
są wypadkową dwóch grup czynników działających na organizm
ludzki od jego poczęcia. Czynniki te można podzielić na:
czynniki biologiczne czyli możliwe do stwierdzenia współczesnymi metodami zmiany w budowie
organizmu takie jak: nieprawidłowości w budowie DNA, zmiany wywołane
urazem czaszki czy będące wynikiem choroby ośrodkowego układu nerwowego
a także zmiany będące efektem starzenia się organizmu
czynniki psychosocjalne czyli związane z relacjami emocjonalnymi człowieka z otoczeniem i sytuacjami
oraz procesami, w których uczestniczy; przykładem mogą być zaburzenia
wywołane długotrwałymi konfliktami małżeńskimi, w miejscu pracy, jak też
zagrożeniem zewnętrznym takim jak wojna, zamach terrorystyczny, itp.
Z praktycznego punktu widzenia należy wymienić trzecią,
najliczniejszą grupę, w której dominują czynniki mieszane. Do tej grupy należy większość chorób psychicznych, w tym schizofrenia.
Współczesne koncepcje etiologiczne podają, że predyspozycje do niej
są zapisane w grupie kilkunastu genów i w sprzyjających okolicznościach
zewnętrznych dochodzi do jej ujawnienia.
Psychopatologia w Kinie 2020 31
Podział zaburzeń psychicznych
ze względu na ich etiologię
30
Czynniki
organiczne
Stresory psychosocjalne
Choroba Alzheimera
PTSD
schizofrenia
Psychopatologia w Kinie 2020
DIAGNOZOWANIE zaburzeń psychicznych
Sposób diagnozowania zaburzeń psychicznych
zależy od przyjętej perspektywy / podejścia / modelu
Model MEDYCZNY (biologiczny)
traktuje zaburzenia zachowania jako objawy chorobowe, nieprawidłowe,
innymi słowy „patologiczne”
sprawy diagnostyki uważa za bardzo istotne
podkreśla etiologię choroby - czyli szuka się przyczyn choroby
w bakteriach, wirusach, genetyce, nieprawidłowościach biochemicznych, itp.
preferowane leczenie - biologiczne (farmakologiczne)
Model PSYCHOLOGICZNY
ocena (diagnoza) pacjenta uwzględnia indywidualne cechy danej osoby,
które są bardziej istotne niż te, które występują wspólnie też u innych ludzi
- klasyfikacja odgrywa tu więc niewielką rolę.
psychologom bliższy jest termin „ocena” niż „diagnoza”
ze względu na kierujące ich myśleniem podstawy teoretyczne.
preferowane leczenie - psychoterapia (czasami przy wsparciu farmakologią)
Psychopatologia w Kinie 2020 33
DIAGNOZOWANIE zaburzeń psychicznych
Psychologia kliniczna wobec psychiatrii:
współpracują ze sobą, ale opierają się o inny rodzaj modelu
teoretycznego; psychiatria, będąc dziedziną medycyny,
stosuje „model medyczny”
z punktu widzenia psychologii klinicznej model medyczny w stosunku
do zaburzeń psychicznych jest mniej adekwatny, ponieważ:
nie można przyjąć, że jakiś pojedynczy powód lub patologia
jest przyczyną zaburzenia psychologicznego
traktowanie ludzi jako „chorych” nie sprzyja
ustalaniu odpowiednich interwencji
przypisywanie jednostki chorobowej ludziom
z zaburzeniami psychologicznymi (etykietowanie)
może mieć długoterminowe i szkodliwe efekty
Psychopatologia w Kinie 2020 34
DIAGNOZOWANIE zaburzeń psychicznych
bywa bardzo subiektywne …
W badaniach Rosenhana (1973) zdrowe psychicznie osoby
zgodziły się udawać objawy schizofrenii i zostały przyjęte do
szpitala psychiatrycznego. Natychmiast po przyjęciu do szpitala
zaczęły zachowywać się normalnie, ale ich zachowanie zostało
zinterpretowane jako patologiczne według wstępnej diagnozy (!)
Do 1973 roku homoseksualizm był
uważany za chorobę psychiczną
Psychopatologia w Kinie 2020 35
KLASYFIKOWANIE zaburzeń psychicznych
„Klasyfikacja jest sposobem widzenia świata”
Opisuje ona istniejące koncepcje rozumienia zjawiska,
rozgranicza je oraz pozwala stosować naszą wiedzę
do identyfikowania chorób możliwych do zdefiniowania.
Przez to klasyfikacja określa kształt naszej praktyki
oraz zakres naszej dyscypliny.
Polega na podziale danego zbioru elementów
(konkretnych lub abstrakcyjnych) w podgrupy.
Jest podstawową czynnością nauki w dwóch aspektach:
pozwalając na stworzenie adekwatnego opisu
poprawia komunikację
grupując razem elementy z podobnymi cechami
umożliwia tworzenie ogólnych praw i teorii
Psychopatologia w Kinie 2020 36
KLASYFIKOWANIE zaburzeń psychicznych
Celem diagnostyki jest takie rozeznanie stanu klinicznego pacjenta,
które ułatwia właściwe leczenie, rzetelne orzekanie,
trafną sprawozdawczość, efektywną pracę badawczą, itp.
Celem klasyfikowania jest dostarczenie uzasadnionych empirycznie,
praktycznych i teoretycznie znaczących ram ukierunkowujących
proces diagnostyczny.
Klasyfikacje są pochodnymi zdobytych wcześniej doświadczeń
diagnostycznych, które uogólniają i systematyzują te doświadczenia
oraz powinny wykraczać poza nie - porządkują współczesną
oraz przyszłą praktykę diagnostyczną.
Psychopatologia w Kinie 2020 37
KLASYFIKOWANIE zaburzeń psychicznych
Obecnie zaburzenia psychiczne są usystematyzowane i opisane
w dwóch klasyfikacjach:
obowiązująca w Polsce od roku 1996, opracowana
przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) ICD-10
Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób
i Problemów Zdrowotnych (International Statistical
Classification of Diseases on Related Health Problems)
opublikowany w 2013 r. przez Amerykańskie
Towarzystwo Psychiatryczne, najbardziej
rozpowszechniony w Stanach Zjednoczonych DSM-5
Diagnostic Statistical Manual of Mental Disorders
(Diagnostyczny i statystyczny podręcznik
zaburzeń psychicznych)
Psychopatologia w Kinie 2020 38
Kategoryzacja zaburzeń psychicznych w ICD-10 Rozdział F (F00-F99) Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania
Psychopatologia w Kinie 2020 39
Kategoria Klasyfikacja Wybrane przykłady
Zaburzenia psychiczne organiczne,
włącznie z zespołami objawowymi F00-F09
- otępienie w chorobie Alzheimera,
Huntingtona, Parkinsona
- zaburzenia osobowości i zachowania
spowodowane chorobą, uszkodzeniem
lub dysfunkcją mózgu
Zaburzenia psychiczne i zachowania
spowodowane używaniem środków
(substancji) psychoaktywnych
F10-F19
zaburzenia psychiczne i zaburzenia
zachowania spowodowane
- użyciem, alkoholu, opiatów,
- przyjmowaniem substancji nasennych
i uspakajających
Schizofrenia, zaburzenia typu
schizofrenii (schizotypowe)
i urojeniowe
F20-F29
- schizofrenia
- zaburzenie typu schizofrenii (schizotypowe)
- zaburzenie urojeniowe
- zaburzenia psychotyczne
- zaburzenia schizoafektywne
Zaburzenia nastroju (afektywne) F30-F39
- epizod maniakalny, mania, hipomania
- zaburzenia afektywne dwubiegunowe
- epizod depresyjny, zaburzenia depresyjne
- dystymia
- cyklotymia
c.d. Kategoryzacja zaburzeń psychicznych w ICD-10 Rozdział F (F00-F99) Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania
Psychopatologia w Kinie 2020 40
Kategoria Klasyfikacja Wybrane przykłady
Zaburzenia nerwicowe, związane ze
stresem i pod postacią somatyczną F40-F48
- zaburzenia lękowe, fobie
- zaburzenie obsesyjno - kompulsyjne
- reakcja na ciężki stres i zaburzenia
adaptacyjne
- zaburzenia dysocjacyjne (konwersyjne)
- zaburzenia występujące pod postacią
somatyczną (somatoform disorders)
Zespoły behawioralne związane
z zaburzeniami fizjologicznymi
i czynnikami fizycznymi
F50-F59 - zaburzenia odżywiania
- nieorganiczne zaburzenia snu
Zaburzenia osobowości
i zachowania dorosłych F60-F69
- specyficzne zaburzenia osobowości
(np. osobowość paranoiczna, zależna)
- zaburzenia nawyków i popędów / impulsów
(np. patologiczny hazard, piromania,
kleptomania)
- zaburzenia identyfikacji płciowej
(np. transseksualizm)
- zaburzenia preferencji seksualnych
(np. fetyszyzm, ekshibicjonizm, pedofilia,
sadomasochizm)
c.d. Kategoryzacja zaburzeń psychicznych w ICD-10 Rozdział F (F00-F99) Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania
Psychopatologia w Kinie 2020 41
Kategoria Klasyfikacja Wybrane przykłady
Upośledzenie umysłowe F70-F79
- upośledzenie umysłowe lekkie
- upośledzenie umysłowe umiarkowane
- upośledzenie umysłowe znaczne
- upośledzenie umysłowe głębokie
Zaburzenia rozwoju psychicznego
(psychologicznego) F80-F89
- specyficzne zaburzenia rozwoju mowy i języka
- specyficzne zaburzenia rozwoju umiejętności
szkolnych (np. czytania, ortografii, umiejętności
arytmetycznych)
- całościowe zaburzenia rozwojowe (np. autyzm,
zespół Aspergera, zespół Retta)
Zaburzenia zachowania i emocji
rozpoczynające się
zwykle w dzieciństwie
i w wieku młodzieńczym
F90-F98
- zaburzenia hiperkinetyczne / zespoły
nadpobudliwości ruchowej (np. ADHD)
- zaburzenia zachowania (np. depresyjne,
opozycyjno - buntownicze)
- zaburzenia emocjonalne rozpoczynające się
zwykle w dzieciństwie (np. lęk separacyjny)
- tiki (np. zespół Giles de la Tourette)
Zaburzenia psychiczne
bliżej nieokreślone (BNO) F99 zaburzenie psychiczne, inaczej nie określone
Psychopatologia w Kinie 2020 42
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO)
przygotowuje projekt nowej wersji
Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji
Chorób i Problemów Zdrowotnych
ICD-11 ma być oficjalnie stosowana od stycznia 2022 r.
Co się zmieni?
- ICD w jedenastej wersji będzie zawierała około 55 000
kodów dotyczących urazów, chorób i przyczyn śmierci
- pojawią się dane dotyczące systemu „tradycyjnych
zaburzeń medycznych”, który oparty jest na chińskiej
i japońskiej medycynie naturalnej
- kolejny nowy dział będzie dotyczył zaburzeń zdrowia
seksualnego. Oprócz zaburzeń libido i innych dysfunkcji seksualnych znajdą się
tam również zaburzenia tożsamości płciowej, wcześniej zaklasyfikowane wśród
zaburzeń psychicznych. Również parafilie (w tym pedofilia) zostaną umieszczone
wśród zaburzeń zdrowia seksualnego.
- spore kontrowersje wywołuje nowa jednostka chorobowa: uzależnienie od gier;
eksperci obawiają się, że diagnoza ta może być nadużywana, a stojące za nią
inne zaburzenia, takie jak np. depresja mogą zostać łatwo przeoczone.
KLASYFIKOWANIE zaburzeń psychicznych
Kategoryzacja zaburzeń psychicznych w DSM-5
Psychopatologia w Kinie 2020 43
Ta klasyfikacja wymienia w sumie ok. 250 zaburzeń, uporządkowanych według 20 rozpoznanych kategorii. Są to między innymi zaburzenia:
rozwojowe (Neurodevelopmental Disorders) np. niepełnosprawność intelektualna,
zaburzenia ze spektrum autyzmu, zespół nadpobudliwości (ADHD), zespół deficytu
uwagi (ADD), specyficzne zaburzenia uczenia się (czytania, pisania, liczenia)
afektywne dwubiegunowe i pokrewne (Bipolar and Related Disorders)
depresyjne (Depressive Disorders)
lękowe (Anxiety Disorders)
obsesyjno - kompulsyjne (Obsessive-Compulsive Disorders)
związane z traumą i stresem (Trauma- and Stressor-Related Disorders)
dysocjacyjne (Dissociative Disorders)
pod postacią somatyczną (Somatic Symptom and Related Disorders)
odżywiania (Feeding and Eating Disorders)
snu i czuwania (Sleep-Wake Disorders)
seksualne (Sexual Dysfunctions)
kontroli impulsów (Disruptive, Impulse-Control, and Conduct Disorders)
związane z zażywaniem substancji (Substance-Related and Addictive Disorders)
ze spektrum schizofrenii i inne zaburzenia psychotyczne (Schizophrenia Spectrum and Other Psychotic Disorders)
Psychopatologia w Kinie 2020 44
Znane osoby cierpiące z powodu zaburzeń psychicznych
Psychopatologia w Kinie 2020 45
Cierpiący na schizofrenię amerykański matematyk i ekonomista, laureat Nagrody Nobla
w dziedzinie ekonomii. Choroba rozwinęła się u niego jeszcze podczas studiów, jednak
nie przeszkodziła mu w założeniu rodziny i osiąganiu sukcesów naukowych. Przyczyna
śmierci nie była z nią związana, zginął w wypadku samochodowym.
Psychopatologia w Kinie 2020 46
Gwiazdor muzyki pop, który cierpiał na wiele chorób somatycznych, ale również z powodu
cielesnych zaburzeń dysmorficznych (Body Dysmorphic Disorder). Bywają one określane
także jako „lęk przed brzydotą” lub „hipochondria piękności” i wiążą się z przesadnym
zaabsorbowaniem nieistniejącymi lub bardzo niewielkimi defektami ciała.
„Jeśli chcesz naprawić świat, najpierw musisz przyjrzeć się sobie i zmienić się. Zacznij od tego gościa, którego widzisz w lustrze” Michael Jackson
Psychopatologia w Kinie 2020 47
„Myślę, że najsmutniejsi ludzie najbardziej starają się rozweselić innych. Oni wiedzą, jak to jest czuć się zupełnie bezwartościowymi i nie chcą,
aby inni się tak czuli:”
Wybitny aktor, który zmagał się z depresją i popełnił samobójstwo. Dopiero po
autopsji okazało się, iż zaburzenia depresyjne były jednym z symptomów choroby
neurodegeneracyjnej - otępienia z ciałami Lewy'ego (Dementia with Lewy Bodies).
Wcześniej błędnie zdiagnozowano u niego wczesne stadium choroby Parkinsona.
48 Psychopatologia w Kinie 2020
„Na początku z niczego nie zdajesz sobie sprawy, jesteś w wielkiej euforii. Odnosisz wrażenie, że panujesz nad sytuacją, ale krok po kroku wpadasz w spiralę śmierci” Isabelle Caro
Francuska fotomodelka, twarz kampanii przeciw anoreksji, na którą chorowała od
13 roku życia. Zmarła w wieku 28 lat i w najgorszym okresie choroby przy wzroście
164 cm ważyła 25 kilogramów. Wzbudziła wielkie kontrowersje decydując się na to,
by zdjęcia jej wycieńczonego ciała bez retuszu zawisły na bilbordach - ku przestrodze.
49 Psychopatologia w Kinie 2020
Amerykański pisarz
i dziennikarz, laureat
Nagrody Pulitzera
w roku 1953 za
opowiadanie „Stary
człowiek i morze”
oraz Nagrody Nobla
w dziedzinie literatury
rok później. Dużo
podróżował, był też
znany jako awanturnik
i kobieciarz. W 1960 r.
po powrocie do Stanów
Zjednoczonych z Kuby
bardzo doskwierały
mu depresja i lęki,
prawie nie mógł pisać i dlatego dobrowolnie zgodził się na leczenie w klinice
psychiatrycznej. Poddano go tam 20 zabiegom terapii elektrowstrząsami.
Kiedy po opuszczeniu szpitala nadal odczuwał niemoc twórczą podjął pierwszą
próbę samobójczą, lecz krewni zdążyli zapobiec jego śmierci. Za namową żony
ponownie zgłosił się na leczenie, jednak nie zmienił swoich zamiarów. Kilka dni
po wypisie ze szpitala strzelił sobie w głowę z ulubionej dubeltówki.
„Cóż można począć w takim świecie? Jak nie zwątpić, jak nie upaść na duchu, gdy wszystko jest zamknięte na głucho,
zamurowane nad swoim sensem, i wszędzie tylko stukasz w cegłę,
jak w ścianę więzienia?
Ernest Hemingway
ZADANIE: Poszukaj informacji o innych niż przytoczone przeze mnie przykładach osób z przestrzeni publicznej, które zmagały lub nadal zmagają się z zaburzeniami psychicznymi. Mile widziane przykłady bardziej optymistyczne :) E-mail z krótką notatką prześlij mi do 26.IV.2020 r. Z ciepłymi pozdrowieniami, Agnieszka Dziadel