RUEN AKIR- FEHM ALMUKRECEP TAYYP ERDOANBR DNM YKSRUEN AKIR, 1962de Hopada dodu. Laz. Yazar Mge p-liki ile evli. Ali Denizin babas. Galatasaray Lisesini bitirdi.Gazetecilie 1985te Nokta dergisinde balad. Tempo, Cum-huriyet, Milliyet, Vatan, CNN-Trk ve NTVde alt. TESEVde Demokrasi, Sivil Toplum ve slam Dnyas programnynetti. FEHMALMUK,1969Ankaradoumlu.1987ylndanbuyana srasyla Milli Gazete, Beklenen Vakit, Akam, Yurt Ha-ber Ajansnda parlamento muhabirlii, bir dnem de Gnegazetesinde ke yazarl yapt. Halen serbest gazetecilik veyazarlkla uraan almukun, RPnin Glen Yz (Karako,1996), Selamun Aleykm Komutanm(Kim, 2000), Bir Kam-panya Yaptk Anasn Sataym! (Alan, 2001), Erbakann Krt-leri - Milli Grn Gneydou Politikas (Metis, 2001) isim-li yaymlanm kitaplar bulunmaktadr. almuk, evli ve bir kzocuu babas.Yazar ve Yaync tarafndan telif haklar serbest braklm eserdirMetis Yaynlarpek Sokak 5, 34433 Beyolu, stanbule-posta: info@metiskitap.comwww.metiskitap.comYaynevi Sertifika No: 10726Recep Tayyip ErdoanBir Dnm yks(1980 Sonras slami Hareket - 3)Ruen akr, Fehmi almukRuen akr, Fehmi almuk, 2001Metis Yaynlar, 2001lk Basm: Eyll 2001Dizi Yayn Ynetmeni: Ruen akrYayma Hazrlayan: Haldun BayrKapak Fotoraf: Ali EkeylmazKapak ve Grafik Tasarm: Emine Bora, Semih SkmenDizgi ve Bask ncesi Hazrlk: Metis Yaynclk Ltd.Bask ve Cilt: Yaylack Matbaaclk Ltd.Fatih Sanayi Sitesi No. 12/197 Topkap, stanbulMatbaa Sertifika No: 11931ISBN: 975-342-333-0Yazar ve Yaync tarafndan telif haklar serbest braklm eserdirmetis |siyahbeyazRUEN AKIR, FEHM ALMUKRECEP TAYYPERDOANBR DNM YKSYazar ve Yaync tarafndan telif haklar serbest braklm eserdirYazar ve Yaync tarafndan telif haklar serbest braklm eserdirindekilerSunu 7I Kasmpaal slamc 9Kasmpaa Dedikleri11mam-Hatip Yllar23Tebli, Cihad ve iddet28Flrt Etmeden Evlilik39Emine Erdoan Tayyip Erdoan Anlatyor41u Klann Kapsna47Refahl Yllar49Belediye Bakan Tayyip Erdoan65iirle Gelen Ceza83Karargh Gibi Cezaevi90Fazilete Tanan Mcadele99Ne Zaman, Ne Hakknda, Ne Dedi?126Blent Arn Rportaj140II Globalist Muhafazakr 155Ge Kalm Liberal157Giderayak Niyet Beyan168Sistemle Anlama Peinde175Erdoan Amerikanc m?185Cemaatlerin Tercihi191Elveda Cihad199Yazar ve Yaync tarafndan telif haklar serbest braklm eserdirElveda Biat206Faziletle Birlikte Nikh da Bitti214Erdoan Krtlere Bakyor mu?221Erdoan Post-slamcln Neresinde?228Kaset Savalar237Erdoan Oligariye Kar m?252Deimedi, Dnt262Ek: Drt Metinde Laikliin Serveni269Yazar ve Yaync tarafndan telif haklar serbest braklm eserdirSunuRECEP TAYYP ERDOAN,1994ylndastanbulBelediyeBa-kanlna seildikten sonra parti iinde ayrma ihtimalini soran-lara,bununmedyannkastlbirpropagandasolduunusyl-yordu:RPyikendiiindeblme,paralamaabas.Dman-ca... Maalesef yle deerlendiriyorum. Zira benim byle bir iddi-am, bu ynde bir admm yok. Bana, Rabbimin kader plan iin-de takdir ettii rol neyse, bugne kadar o rol oynadm.Necmettin Erbakan ile hep usta-rak ilikisi iinde olduunuvurgulayan Erdoan iin Erbakan bir ustayd ve ustaya vefaszldnemezdi ve dnmeyecekti de: Kald ki siyasette benimhocamdr Erbakan. Usta-rak ilikisidir bizimki. u anda da by-le bir vefaszln, yanln iinde olmay hibir zaman dnme-dim; istemem. (Tempo dergisi, 28 Kasm 1996)FaziletPartisininlaikliekareylemlerinodaolduuge-rekesiyle kapatlmasndan sonra 14 Austos 2001 tarihinde Ada-letveKalknmaPartisini(AK Parti)kuranErdoan,bylelikleustasnn dkknnn karsna kendi dkknn am oldu. Erdo-ann partisi merkez sadaki kitleleri yanna ekmeyi ve byle-likle iktidara gelmeyi hedefliyor.Elinizdeki kitap, Erdoann ocukluundan bu yana geirdiibtnaamalaranlatyor.Dolaysylauzunbirsrecikapsayanve bu gidile daha da srecei anlalan bir dnmn yksnanlatyor. Yazar ve Yaync tarafndan telif haklar serbest braklm eserdirKitabn Kasmpaal slamc balkl birinci blm Fehmialmuk, Globalist Muhafazakr balkl ikinci blm ise Ru-en akr tarafndan kaleme alnd. Fakat her birimiz dierinin b-lmnekatkdavehattamdahaledebulunduk.Sonutaortayakolektif bir kitap kt.RECEP TAYYP ERDOAN 8Yazar ve Yaync tarafndan telif haklar serbest braklm eserdir1KASIMPAALI SLAMCIBabam Mustafa almukaYazar ve Yaync tarafndan telif haklar serbest braklm eserdirYazar ve Yaync tarafndan telif haklar serbest braklm eserdirKASIMPAA DEDKLERDIARIDAN BAKINCA batakhane gibi duran Hachsrev, Kulakszve Dolapderenin, iyi gren gzlerce incelendiinde, hem stanbulhem de dnya kltr iinde nemli birer renk olduklar anlalr.Bu mahallelerde yankesici ve hrszlarn yannda mzisyenler, res-samlar ve sinema oyuncular da yaar. Bu mahallelerin iinden, sonzamanlarda avangard mizahlarmz da kmtr, caz yapan Ro-man vatandalar da.Tm bu semtlerin merkezi durumunda olan Kasmpaaya ge-lince iin renginin tamamen deitiini grrz. Burada gemi-ten gnmze, Trk ve dnya kltrne nemli katklarda bulu-nan insanlar yetimitir. rnein Evliya elebi tam bir Kasmpa-aldr. elebi, yorgunluunu Kasmpaa snrlar iindeki Lou-sa Hatun Trbesinde gidermektedir. Douya ilk matbaay geti-renbrahimMteferrikadaKasmpaaldr.Dnyannenokokunan mizahlar arasnda bulunan Aziz Nesin de mtevaz birKasmpaa evinde domutur. Heykel sanats Zht MridoluKasmpaa sokaklarnda bymtr. Dnya ve olimpiyat ampi-yonugreiGazanferBilgeile1948LondraOlimpiyatlarndatakm halinde ampiyon olan tm greiler Kasmpaa Spor Ku-lbnden kmtr. Ok brannda dnya ve Olimpiyat ampiyo-nu Ycel Cavkaytar da bu semtin ocuudur.1Bu semtin bir ocu-u daha vardr. Ve kendisi hikyemizin kahraman olacaktr: Re-cep Tayyip Erdoan.1. 1921 Kasmpaallar Dernei aklamas, Hrriyet, 14 ubat, 2000.Yazar ve Yaync tarafndan telif haklar serbest braklm eserdirTrkiyenin mahallelerinde bir yaama kltr vardr. Bu kl-trn ittifak noktas, kutsal mahalledir. Mahallenin mal, mlk,namusu,onurubtnmahallelininomuzundadr.Mahalledeg-vercin, darda ise ahin olmak esastr. Kasmpaa da bu mahalle-lerden birisidir. Ama bir farkla: Kasmpaay farkl klan gizli biranayasas olmasdr. Bu gizli anayasaya ksaca racon denir. Yal-nz Kasmpaallar tarafndan bilinen bu raconunun unutulmama-s gerekir. Tayyip Erdoan Kasmpaann raconunu yle aklar:Kasmpaal olmak net olmann, mert olmann addr.2Kasmpaannbazblgelerindesuameyilli,suuniindeolaninsansaysfazladr.Eneskistanbulvarolarburadadr.Varolarda, yankesiciler, eroinmanlar, gece leminin elendirici-leri vardr. Romanlar, Ermeniler, Rumlar, Museviler, Trkler hepbir arada yaar... Sanat mziinin nemli isimlerinden MuazzezErsoy, ocukluk yllarnn getii Kasmpaann bu havasn y-le anlatr:Bizim bir komumuz Ermeni ise bir dieri Rum veya Muse-vi olabilirdi. Bir arada hogrl ve uyum iinde yaamay baa-rabiliyorduk.Birdesokakelencelerini,sokakdnlerinihiunutamam. Hep beraber sylenir, hep beraber oynanrd. Kasm-paallar scakkanl ve heyecanl insanlardr. Bitirim dediimiz in-sanlaraskarastlanrd.Delikanllasmayacakdavranlarkarsnda tepkisiz kalnmaz, gereken yaplrd. Bu yzden kavga-lar da pek eksik olmazd. Fakat her eye ramen, Kasmpaa ile il-gili anlarm dndmde yzmde ac deil tatl bir tebessmkalr.3BylebirlemdehayatlarnsrdrenKasmpaallarracongereioturduklarsemttesuilemezler.Gizlianayasalarbunuemreder. Yanl yapan ise mahalleli tarafndan cezalandrlr...RECEP TAYYP ERDOAN 122. Hrriyet, 15 ubat, 2000.3. Hrriyet, 14 ubat, 2000.Yazar ve Yaync tarafndan telif haklar serbest braklm eserdirBataklk iei ErdoanBir zamanlar stanbulda tulumbaclar vard. En iyi tulumbaclardaKasmpaadankard. Ateemeydanokur,iinedalarlard.Kasmpaallardatulumbaclardankalanbirgelenekvardr.Bu,ortak vcut dilidir. Kaldrm kenarnda tezgh altnda hap pa-zarlayp, tezgh stnde kt mendil satan kadnlardan, koltuu-na yan oturmu dolmu ofrnden, yolda yryen kabadaysnakadar herkeste ayn vcut dili hkimdir. Erdoanda da bu vcutdilinigrrsnz:Saomuzdevamlndedir,hafifeik.Solomuz arkadadr. Bu duru, Kasmpaa duruudur.Tayyip Erdoana gre, Kasmpaal olmak bir sevdadr. Er-doan,KasmpaallkszkonusuolduundatereddtetmedenKasmpaann, Kasmpaallarn yannda olurum, demiti. Ol-du da! Onlar ne belediye bakanl srasnda, ne de cezaevindeyatarken unuttu.Tayyip Erdoan iin Kasmpaa ok ey ifade eder. Kasmpaann tarihsel nemini yle anlatr: Tarihi derinlii ok eski olanKasmpaa ile ilgili irkin yaktrmalar ok haksz buluyorum.zellikleOsmanltarihiierisindeelitkadrolarnisknblgesiolanKasmpaa,sondnemlerekadarlkehizmetindebulunanbirok yneticileri de barndan kartm bir semttir. stanbulunfethine tanklk etmi olan bu semt zellikle de gerek sivil gerekseaskeri ynetimlerin de iskn edildii aland. Yanl ynetim anla-ylarneticesinde,yanlplanlamalarlayounizinliveizinsizyerleimle sosyal yaps deien Kasmpaa, bugn tasvip edilme-yecek bir sknty yayor.Tayyip Erdoan olarak, ocukluumun en gzel gnlerini, Ku-laksz-OkmeydanndanMecidiyekyhattaLeventekadarolanblgedeki o geni alanlarda, dut bahelerinde, tarihi dikilitalar veniantalarn arasnda arkadalarmla birlikte yaadm. Kasmpa-a bir tarihtir, Kasmpaal olmak bir kltrdr ve Kasmpaa ge-miiyle net ve mert olmann odaklat bir mekndr.4KASIMPAADEDKLER 13Yazar ve Yaync tarafndan telif haklar serbest braklm eserdirAlmanSddeutscheZeitung gazetesimuhabirlerindenWolf-gang Koydl, 3 Aralk 1999 tarihinde yaymlanan Kasmpaa ko-nulu yazsnda Tayyip Erdoan u szlerle tanmlyordu: Ba-taklk iei. Koydl, bununla da kalmayp Kasmpaann, dahadorusu Kasmpaallarn bir dnden bahsediyordu. Yani, Tay-yip Erdoann gerekletirdii bir dten:Hepsinin gururlanmak iin bir sebebi var. nk, Allah bili-yorya,Kasmpaadabyypdeylebykadamolanapekrastlanmyor. Kasmpaa, Peradan aaya inen ve Haliin sula-rnn en kt kokularn sald semt. Burada ingeneler olmal yada sokakta yryen insan elindeki jiletle tedirgin eden yankesici-ler.Kasmpaadeyincehereymmknde,buralardanbirininkoskocastanbulabelediyebakanolmaspekinanlasdeil.Ama Recep Tayyip Erdoan bu d hem kendi iin, hem de Ka-smpaallar adna gerekletirdi. Rizeli fakir bir gmenin oluolarakncestanbulmetropolnnbelediyebakanolmayba-ardvelkeapndatannanbirpolitikachalinegeldi.Bugnbiroklar onu gelecek yzylda Trkiyenin politik umudu olarakgryor. stelik politik kariyeri yasakl olduu halde.5TayyipErdoanyllarsonrasiyaseteatldndanneKa-smpaal olmasndan dolay baz benzetmeler de kacakt. Mil-liGriindeskErbakancolarakbilenenElAziz gazetesi,Tayyip Erdoan yle niteleyecekti: Kasmpaa haylaz.6Er-doanbuszlerdenhialnmadnbirokkereortayakoydu.Zaten haylaz olunmazsa bu iler yaplamaz. Batp kmak hay-laz insanlarn iidir.7Tayyip Erdoana ynelik bu yaktrmalarn ard arkas kesil-medi. Kimine gre ok radikal, kimine gre daha lmlyd Erdo-an... Bu greceli Erdoan portresi, art arda eklenen zellikleronun beyazperde de bir yanksnn olumasna neden oldu. Onun,RECEP TAYYP ERDOAN 144. Hrriyet, 15 ubat, 2000.5. Wolfgang Koydl, Sddeutsche Zeitung, 3 Aralk 1999.6. Ergun Aksoy, Radikal, 6 Temmuz 1998.7. Erturul zkk, Hrriyet, 10 Temmuz 1998.Yazar ve Yaync tarafndan telif haklar serbest braklm eserdirDemokrasi bir tramvaydr, gittiimiz yere kadar gider, orada ine-riz, szleri bu benzetmenin ana temasn oluturdu. Erdoannbindii bu tramvayla ilgili yorumu slami kesimin nde gelen ya-zarlarndanSadkAlbayrakyapt:Birihtirastramvayvarsa,Bakan oradaki Karl Malden deil, Marlon Brandodur.8Erdoann sznden hareketle ortaya atlan tramvay muhab-beti insanlarn zihninde Elia Kazann nl htiras Tramvay fil-mini artrmt. Filmde, Karl Malden, muhafazakr, inanlar-na bal bir kiilii canlandryor, hatta bu inan ve ilkeleri nede-niyle sevdii kadn bile brakyordu. Buna karlk Marlon Bran-do ise delidolu, biraz serseri bir tipi oynuyordu.Peki bunlarla Erdoann ilintisi nasl kuruluyordu? Bunu daErturul zkk yle yapacakt: Bunlardan hangisi Tayyip Er-doana daha uyar? Sadece Fazilet Partili bir kiilik olarak bakar-sanz belki Karl Malden. Ama stanbul Belediye Bakan, futbol-cu ve Kasmpaal biri olarak bakarsanz. O zaman belki MarlonBrando. Yani haylaz Kasmpaal.GurbetilerTrkiyenin 1950li yllarda demokrasiye gei sreciyle birliktebirok sosyal deiim de yaand. Demokrasiye gei, krsal kesi-minyenikentselalanlaraynelmesinedekaparalad.Bykkentler g alyordu. zellikle stanbul.G, aslnda stanbul iin yeni bir olgu deildi. Osmanl dne-minde Dersaadete deil gecekondu yapmak, ehre g bile iznebalanmt. II. Selim dneminde 400 bin olan stanbul nfusu IV.Murat devrine kadar 600 bine kt. Bu dnemde yaplan saymsonucu taradan izinsiz geldikleri tespit edilen 150 bin kii ilk Ma-caristan Seferine nc olarak gnderildi. III. Osman dnemindeMrur Tezkeresi alma zorunluluu getirilmi, II. Mahmut dne-minde Rumeli ve Anadolu yakalarnda birer kontrol merkezi ku-KASIMPAADEDKLER 158. Hrriyet, 10 Temmuz 1998.Yazar ve Yaync tarafndan telif haklar serbest braklm eserdirrulmutu. Alnan tedbirlerle 1844 ylnda 680 bin olan stanbulnfusu, 20 yl sonraki saymda ancak 10 bin kii artmt. Cumhuriyetdnemindedestanbulagirilerskkontrolealnmt. Haydarpaa Garnn kapsnda ellerinde tahta bavulla-ryla denize dnk kapdan kan gurbetiler karlarnda inzibat-lar gryordu. bulmak iin stanbulda umut arayanlar geldik-leri trenle geri gnderilirdi. Ama bu nlemler zellikle 1960 son-ras giderek zayflayacak, ykn srtna alan, kamyonlarn stn-de eya tayanlar bulduklar hazine arazisinin stne yeni varo-laryaratmakiinhardkeceklerdi.Geceyarsndansonrakon-durduklar evlerde yarna doru bayrak aacaklard.Yeille mavinin bulutuu yerdi Rizenin Gneysu lesi. Rum-ca ismi Potamyayd. Tayyip Efendinin olu Ahmet de, 13 yan-da gurbetin kapsn ilk aanlardand. Rizede daha o yllarda ayekimiyaplmyordu.ByklarbileterlememiAhmetErdoangzn stanbula dikti. Ein dostun yardmyla bir eve yerleti.Artkonuniindoduudeildoyduuyernemliydi.irket-iHayriyeye girdi. Marmarann lodosunu, frtnasn Deniz Yolla-rnda ky kaptan olarak yaad. Hem de yarm asr... Artk kendi-sine yaktrlan bir lakab da vard: Reis Kaptan.Reis Kaptann stanbul hatralar hareketli ve renklidir. Gen-likyllarnstanbulunlgnblgelerinde,Peralardageirdi.Beyolunu, Tophanenin her tarafn kar kar bilirdi. Gece le-minin merkezinde denizciliin verdii duygusallkla yaad.Denizcilerin gzleri dalgalarn ritminde kaybolur. Gemiye ayakbastlar m deien bir karakteri vardr denizcilerin. Her gemi birdevlettir. Kaptan ise devlet bakan. Geminin kendisine has kural-lar, disiplini vardr. Disiplinsizlie geit yoktur. Karada ne olursaolsun insan gemide deiiverir, bambaka biri olur. Yanl yapan-lara suun niteliine gre zel cezalar verilir. Otorite inendi mi,geminin deiik yerlerinden ayaklarndan, koltuk altlarndan sal-landrlverirler.Byle bir dnyann insan olan Reis Kaptann ilk einden iki,ikinci einden ocuu vard. Ei Tenzile Hanmn nc o-RECEP TAYYP ERDOAN 16Yazar ve Yaync tarafndan telif haklar serbest braklm eserdircuu bir olan olunca Reis Kaptan Rizeden stanbula bir mirasda tamak istedi: Ona babasnn ismini koydu: Tayyip. Doum,Recep ayna denk geldii iin bebein ad Recep Tayyip oldu vekulana ezan okundu. Tarih yapraklar 1954 ylnn 26 ubat g-nn gsteriyordu.Recep Tayyip Erdoan iin fakirlik, geim sknts alnyazsgibiydi. Onunla yaayacak onunla byyecekti. Ekmeini tatankaracakt. Reis Kaptan hayatn zorluklarn, fakirlik yllarn te-ker teker anlatyor, ocuklarnn bundan ders kartmalarn isti-yordu. Reis Kaptann bu szlerden sonra gzleri dolard. Gzle-rinden ya dkldn gren ocuklar da alard. Recep Tay-yipin gzleri dolar, zihnini hrs kaplard. Reis Kaptan gldn-deyse herkes glerdi. ocuklarna verdii en nemli t ise uy-du: Okuyup adam olun.Denizden Eve Tanan OtoriteReis Kaptan sinirli bir adamd. Sinirlendiinde evden kimse onayaklaamaz, irtibat kuramazd. Ama onun Recep Tayyipe karzel bir ilgisi vard. Tenzile Hanm da bunun kefetmiti. Evin ba-bassinirliolduundaiRecepTayyipederdi.HemenReisKaptann yanna sokulurdu. O kollarna sndnda Reis Kap-tann siniri kalmazd. Recep Tayyip, babasn zd zaman ina-nlmaz bir ey yapard: Reis Kaptann ayakkablarn perdi. Bu-nu gren Reis Kaptan sakinleir, gzlerinden yalar szlr, btnocuklar da babalaryla birlikte alard.Reis Kaptan ok otoriter bir adamd, denizciliin kendine haskurallarn evinde de yaard. Kapdan ieri girdiinde otorite ilanedilmi olurdu. Evin cezalar bile deniz kurallarna greydi. Ten-zile Hanm, Reis Kaptann otoritesi karsnda aresiz, ocuklar-n kanatlarnn altna alr korurdu. Tayyip Erdoann yaramazlk-lar karsnda hem annesi, hem kardeleri onu idare ederdi. Erdo-an Otoriteye sayglydk. Yoksa bilirdik ki babam bunun fatura-KASIMPAADEDKLER 17Yazar ve Yaync tarafndan telif haklar serbest braklm eserdirsn karr, diye yllar sonra ocukluk korkusunu anlatr. Ama birfatura gnn hi unutmamtr. Kap komular Merref Abla, Recep Tayyipin aznn bo-zukluundan faydalanarak, ona kfrettirir, katla katla gler, son-ra da poposuna vurarak cezalandrrd. Bir gn yle bir olay olduki Tayyip Erdoan hayat boyunca aklna her kfr geldiinde bu-nu hatrlamaktadr. Erdoan o olay syle anlatr:Hava kararmadan nce eve girmek zorundaydk. Bizim evinkarsndaMerrefAbladediimizbirkomumuzvard.Ben,be-alt yalarndaydm. ocuum ya, kfr ediyorum ona... Benialm karsna. Ben kfrettike onun houna gidiyor o da benimpopomavuruyor.Ovuruyorbenkfrediyorum.Babamgelince(onu mahallede ok severlermi) hemen ikyet etmi beni. Bun-lardan haberim yok tabii. Babam ieri giriyor... Allah rahmet et-sin... Alyor beni tavana asveriyor. Ancak ellerimden mi, koltukaltlarmdan m balam onu hatrlamyorum. Orada 15-20 dakikakalm olacam ki daym gelip beni kurtaryor. O gnden sonrakfr fasl da kapand.9Kasmpaann sakinleri, esnaflar, komular tam bir aile gi-biydi. Tayyip Erdoan ara sra ocukluunun getii gnleri zle-diini syler. ocukluk yllarna ait hem sevinci hem de znt-sn yle anlatr: Ben Kasmpaada bir ahap binada dodum.Ognlerimi,ocuklukgnlerimiaryorum.Bugnkocuklarahemzlyorum,hemseviniyorum.zlyorum,nkbug-nn ocuklar bizim yaadmz o gzel gnleri yaayamyor. Se-viniyorum, nk gelimi teknikle tantlar.Kasmpaada, yrrken yerdeki ahaplarn gcrdad iki oda-l bir evde oturuyorlard. Reis Kaptan, sonradan ocuklar by-ynce Tenzile Hanmn tm muhalefetine ramen evi mteahhiteverdi. O da, kat karl yapt binadan iki daireyi Erdoan ailesi-neverecekti.Erdoankardeleryllarsonraannelerininrzasnalayarak da olsa alarak evi 1990larn banda satacaklard.RECEP TAYYP ERDOAN 189. Yeni Yzyl, 8 Ocak 1995, Leyla peki rportaj.Yazar ve Yaync tarafndan telif haklar serbest braklm eserdirErdoann bir de ocukluk hayali vard: futbol. Ne var ki k-k Tayyip ocukluunda futbol topuyla tanamad bile. Hayali-ni ancak lise alarnda Camialtna transfer olduunda gerekle-tirecekti. Mahalleli anlatyor:Mesela Varol, ona ut atmay retmi. Hayatnda gerek birfutbol topu grmemiti o zamanlar, diyor. Nurettin Yurdakulunhrdavat dkknndan horoz ekerleri satn alrm. Bakrc AliAabey ise, kck bir ocuktu, koarken ona ben gz kulakolurdum, diyor. Recep Tayyip, ocukluunun ve genliinin ge-tii bu Kasmpaadan g alyor ve balarn koparmyor. BakkalNurettin Yurdakul, cezaevinden Erdoann att bayram kartylagurur duyuyor.10Siyasetin Temelleri lkokuldan Recep Tayyip, Piyale Paa lkokuluna yazdrld. Bir yandan oku-yor dier yandan okul harln temin etmek iin ktl eker sa-tyordu. nemli bir hneri daha vard: Okulun etkinliklerinin vaz-geilmez ismiydi. Recep Tayyip siyasete ilk admlarn bu msa-merelerdeatt. Aslndapekparlakbirtalebedeildi.Sadecedersten pekiyi alrd: Yaz, Beden Eitimi ve Hal ve Gidi...retmenleriondanokmemnundu. Arbalamaatakbirrenciydi. lkokul 5. snfta iken din kltr derslerine giren okulmdr hsan Aksoy, bir gn snfta bir soru sordu. Bylelikle bel-ki Recep Tayyip Erdoann hayatnn seyri de deimi oldu. Ak-soy ders anlatrken ezan okunuyordu. Snfa dnd ve Kim na-mazklacak?diyesordu.Kimsedensessedakmad.RecepTayyip sana soluna bakt ve elini kaldrd: Hocam ben kla-rm!Bununzerine Aksoy,GelbakalmRecep Tayyip,diyeonu yanna ard. Seninle bir namaz klalm, diyerek yere ga-zete kd serdi. Ama okul mdr, biraz sonra Recep Tayyipinverecei tepkiden habersizdi: Hocam bu gazetenin zerinde boyboy resim var. Bunda namaz olmaz!KASIMPAADEDKLER 1910. Wolfgang Koydl, Sddeutsche Zeitung, 3 Aralk 1999.Yazar ve Yaync tarafndan telif haklar serbest braklm eserdirVe kenara ekildi. Bu medeni cesaret Aksoyun houna gitmi-ti.Masannstndekirtyalarakyereserdi.ByleceRecepTayyip,btnsnfasabahnamaznnnaslklndngsterdi.MdrBey,AferinRecepTayyip,diyerekonateekkretti.Bunun sonucunda, Recep Tayyipin yeni ismi Hoca oldu. YaniNecmettinErbakannsiyasettealdhocaunvannErdoandaha ilkokul beinci snfta almt. Mdr Beyden be alp, snfortasndanamazkldktansonraRecepTayyipinsnftahavasiyice artmt. Ama arkadalar hemen damgay vurdular. zellik-le kz renciler kendisiyle Hoca diyerek dalga geiyorlard. RecepTayyip,snftanamaznnaslklnacangsterdiiiin Din dersinden 5 puan almt ama ilkokul diplomasnda budersin notu sadece iyi idi. Buna ramen Mdr hsan Aksoy, birgn Recep Tayyipin yanna gelerek omuzundan tuttu. Snfn pen-ceresine yaklatrd. Haliin karsnda bir yeri gstererek Senio grdn okula gnderelim, dedi. Haliin bir yakasnda Piya-le Paa lkokulu, dier yakasnda ise stanbul niversitesine ba-l mam Hatip Lisesi bulunuyordu. ki okul da birbirini grrd.Recep Tayyip o gne kadar mam Hatip Lisesinin ne olduunubilmiyordu. Ksk bir sesle Tamam Hocam, diyebildi. Okul mdr, Erdoandan bir ey daha istiyordu. Recep Tay-yip yarn baban al, gel, dedi. Ertesi gn Recep Tayyip, babas-nalpokulmdrnnodasnagirdi.MdruzunuzunmamHatip Okulunu anlatt. Daha sonra ayaa kalkp, Reis Kaptana,pencereden grlen stanbul mam Hatip Lisesini gsterdi. Re-cep Tayyipi bu okula gnderelim, dedi. Reis Kaptan, mdrntavsiyesiyle ilgili olarak, yaz aylarnda Recep Tayyipi gnderdi-i Hocann da grlerini almak istiyordu Onun yanna gitti. Ho-caya konuyu at. Hoca habere ok sevinmiti. Ve unlar syledi:Bu okuldan sadece imam yetimez. nanl genler yetiir. Bura-ybitirdiktensonradoktordaolabilirsin,avukatda...Bylece,Recep Tayyip iin 1965 ylnda Piyale Paa lkokulu bitmi, artkmam Hatip Lisesi yllar balamt.RECEP TAYYP ERDOAN 20Yazar ve Yaync tarafndan telif haklar serbest braklm eserdirKuran BlblRecep Tayyip okula kayt olmaya gittiinde, rencilerin imtihan-la alndn rendi. mtihanlara girdi ve okulu ikincilikle kazan-d. lk derslerde baz retmenlerin syledikleri karsnda tam an-lamyla ok olmutu. retmenler, rencilerle Buraya l yka-maya m geldiniz, diye dalga geiyorlard. Recep Tayyip, mamHatip Lisesinin yle sradan bir lise olmadn anlayacakt. n-ksosyalfaaliyetlerokfazlayd.iirokumadanfutbola,atle-tizmden mnazaralara kadar birok alanda mam Hatipliler faaldi.Recep Tayyip de bu noktada geri kalmad. Bir taraftan okulun fut-bol, atletizm, voleybol takmlarna seiliyor, dier taraftan Yei-layn, Milli Trk Talebe Birliinin (MTTB) iir ve bilgi yarma-larnda boy gsteriyordu. Sosyalleirken siyasallayordu da... Odnemde esas olarak komnizme kar mcadele etme iddiasnda-kiMTTBdeyeralmaya,rgtlenmelerdegrevalmayabalad.Yava yava renci lideri olmaya doru yol alyordu. O yllarda mam Hatip Lisesinde okuyan rencileri u szleseverlerdi: Kuran Blbllleri. Erdoan da okuldaki Kuran- Ke-rim dersinde ok baarlyd. Hem okuma, hem ezber, hem tecvitve tilaveti ok iyiydi. renci toplantlarnda onun Kuran oku-masn tevik eder ve sessizce dinlerlerdi. Erdoann bulunduutoplulukta dini ynden yetimi bir hoca, lim yoksa namaz dahep o kldrrd. Ama boynu bkk okuyordu. Okul sralarnda fa-kirlik kbus gibi zerine kmt. O varlkl bir ailenin ocuudeildi. ok fakir deillerdi ama kt kanaat geiniyorlard.Erdoandevamlunusyleyecektir:Bizhayatniinden,orbann iinden yetimiiz.11Bunun iin aile fertleri admlarnllatmakdurumundayd.RecepTayyipde,Kasmpaadakievindensahilekadaryrr,oradansandallakartarafaBalatageerdi. Balattan stanbul mam Hatip Lisesine yryerek gider-KASIMPAADEDKLER 2111. Sabah, 25 Ocak 1995.Yazar ve Yaync tarafndan telif haklar serbest braklm eserdirdi. rencilii boyunca okul harln kendisi kazand. Kimi gnsouk su satt, kimi gnse bayat simit. Simit frnlarna gider, birgn nceki simitleri alr ve annesine gtrrd. Annesi simitleribuharda str, olu Tayyipe iade eder, o da satard. Simitleri dahaucuza ald iin iki kat fazla para kazanrd.O gnleri yle anlatr: Yatl okudum. Babam haftada 2,5 li-ra verirdi. Hafta sonlarnda top sahalarna gider, su satardm. Yolparas vermemek iin Kasmpaadan Eminnne yryerek gi-der, nane, limon ve okalipts ekerlemeleri alp satardm. Bununyannda, akamdan bayat simit alrdm, anneciim onu buhara ya-trrd. O zaman simit 10 kurutu. Ben 2,5 kurua tanesini alr, 5kurua satardm. Ayrca okulda da kartpostal satardm. O zamannparasyla haftada 5 lira taksitle ilk kitabm aldm.RECEP TAYYP ERDOAN 22Yazar ve Yaync tarafndan telif haklar serbest braklm eserdirMAM-HATP YILLARISTANBUL MAMHATPLLERN hnerlerini,becerilerini,tiyatrooyunlarn iirlerini sergiledikleri geceler vard. Bunlara Biz Bi-ze Geceleri denirdi. Bu gecelere rencilerin yan sra veliler degelirdi. Geceler balar balamaz salon steriz, isteriz sesleriyleinlerdi. zleyicilerin istei uydu: Recep Tayyip Erdoan Sakar-ya iirini okusun. Recep Tayyip davudi ses tonuyla kar iiriniokur, yer yerinden inlerdi. O zamanlar iir okuma meraknn ken-disinesorunkaracan,buyzdenmahkmolacandn-memiti..1973 ylnda Tercman gazetesi tarafndan dzenlenen en iyiiir okuma yarmasnda Erdoan Trkiye birincisi seildi. Ertesiyliseliseleraraseniyikompozisyonyarmasnda AhmetKa-baklnnelindenbirincilikdlnald.Genyataedebiyatadknl gzden kamyordu.ok gemeden MTTB Ortaretim renci Bakan oldu. Ca-alolundakiMTTB merkezinegelir,toplantlardaiirokurdu.Bir nemli hneri de snflar ve okullararas mnazaralarda ortayakard. Okullararas mnazaralarda mam Hatipliler bir det ge-litirmiti. renciler mnazaraya balamadan nce bir iirin k-talarn okurdu. Bir gn Tayyip Erdoan mnazara ncesi edebi-yat retmeninden duymu olduu bir iiri okudu. iir u dizeler-le balyordu: Minareler sng, kubbeler mifer...Atatrk tarafndan kurulmu olan MTTB o dnem milliyeti-muhafazakr rencilerin elindeydi. slami hareket siyasi sahne-de etkili bir ekilde yer almad iin MTTB anti-komnist genle-Yazar ve Yaync tarafndan telif haklar serbest braklm eserdirrin en nemli rgtlenme yeriydi. O dnem MTTBnin genel ba-kanln smail Kahraman, genel sekreterliini ise Osman Yumak(Yumakoullar) yapyordu daha sonra ikisi de RPden milletve-kili seildi. MTTB bnyesinde kurulan Ortaretim Komitesindedaha ziyade mam Hatipli renciler rgtleniyordu. Komiteninbakan Mustafa Bilgi, Recep Tayyipin en yakn arkadayd. Di-er bir arkada ise Sedat Yenignd.12 Mart 1971 askeri mdahalesi ncesi MTTBye atlan bombasonucu Mustafa Bilgi yanarak can verdi. En yakn arkadan kay-beden Recep Tayyip gnlerce alad. lm onu daha da hrslan-drd, faaliyetlerine daha fazla arlk verdi. Erdoan ikinci arka-da acsn on yl sonra tatt: Sedat Yenign de 12 Eyll 1980 dar-besinden nce vurularak ldrld.Erdoan, MTTBden adm adm siyasete doru kaymaya bala-d.NecmettinErbakannslamvelimkonferanslarnakatl-masyla balayan bu sre, Milli Nizam Partisinin ardndan kuru-lan Milli Selamet Partisinde etkin rol oynamaya kadar gidecekti.Bir Futbolcu Douyormam Hatip Lisesinde depreen futbol ak Recep Tayyipi pro-fesyonelliekadarsrkleyecektir.Birokgengibimahalledetop oynayarak balayan bu merak daha sonra onun iin, geceleriuykusuna girecek kadar gerek bir sevdaya dnt. Lisenin fut-bol takmnda oynarken, sahadaki kvrakl baz kiilerin dikkati-ni ekti. Nitekim daha sonra Almanlarn efsanevi futbolcusundanhareketle Beckenbauer diye anlacaktr. 15 yanda ilk teklifiniald. Camialt Spor Kulb, kendisine 1969 ylnda bin lira trans-fer paras dedi. Ama futbol ak her an yarda kalabilirdi. nk Reis Kaptan,olunun okuyup adam olmasn istiyor, topuluun karn doyur-mayacan sylyordu. Recep Tayyipin futbol tutkusunun ei-tim hayatn menfi ynde etkileyeceini dndnden oynama-sna da izin vermiyordu. Bu yzden Recep Tayyip futbolu hepRECEP TAYYP ERDOAN 24Yazar ve Yaync tarafndan telif haklar serbest braklm eserdirgizli oynamak zorunda kald. Reis Kaptandan habersiz gittii fut-bol malarn ve kramponlarn kmrle nasl sakladn yleanlatr:ok seviyordum futbolu. Benim iin tutkuydu. Gece adetauykularma giriyordu. Fakat ilk dnemlerde babam futbol oyna-mama asla msaade etmedi. Uzun bir sre futbolu babamdan giz-li oynadm. Mesela top ayakkablarm hi eve getirmezdim. Evi-mizin dnda kmrlmz vard. Babam grmesin diye kram-ponlarm kmrlkte saklardm. Ayakkablarma gayet gzel ba-kardm. Gzm gibi korurdum onlar. Ben malar yapar, eve ge-lir, o gn oyun oynadm babama hi aktrmazdm. Hatta bazenyaralandm olurdu. Babam grmesin diye saklardm. Sakatlanpardan kvranrdm ancak babam eve gelince diimi skar, sankihibir ey yokmu gibi davranrdm. Ne kadar kt olursam ola-ym babam anlamasn diye hibir ey hissettirmezdim.1Erdoan, Camialtnda drt yl oynad. Bu arada stanbul gen-lerkarmasnaseildi.KarmaTrkiyesemelerinekatlacakt.Adaylar iin noter tasdikli ebeveynlerden izin belgesi isteniyordu.Bu belgeyi Reis Kaptan lse vermezdi. Erdoann gzne uykugirmiyordu. Konuyu daysna amaya karar verdi. Onun babasnikna edeceinden emindi. Days olay Reis Kaptana anlatnca ikioda bir gz evde kyametler koptu. Babas kplere binmiti. Ke-sinlikle izin vermiyordu. Erdoann gizli gizli futbol oynad dabylece aa km oldu. Recep Tayyip kendini o kadar hazrla-mt ki babasnn izin vermeyiiyle adeta ok oldu. Alad. Baba-syla arasndaki en byk atma mein bir yuvarlak yznden -kyordu. Bunun gibi birok futbol msabakasna babas izin ver-medii iin katlamad. O bununla ilgili olarak ileride Babam y-znden buna benzer birok frsat kardm, diyecektir.Reis Kaptann muhalefetine ramen Erdoan, biricik ak fut-bolu brakmad. Profesyonel olmas iin teklifler de ald. Statlares es sloganlaryla inleten Eskiehirspor, Erdoan renklerineMAM-HATPYILLARI 251. Meydan, 1 Ekim 1994. Yazar ve Yaync tarafndan telif haklar serbest braklm eserdirkatmak istiyordu. Her konuda anlama saland. Geriye velisininmuvafakat kalmt. Reis Kaptana konu aldnda, yeni kya-met kapda bekliyordu. Reis Kaptan yle diyordu: Recep Tay-yip, senin okuman istiyorum. Okuyup adam olacaksn!Reis Kaptana gre futbol oynayan ne okur, ne de adam olurdu.RecepTayyipfutbolhayalinikorumaklabirlikteokulhayatnaarlk verdi ve liseyi bitirdi. 1973n yaz aylaryd. MSP kurul-mutu ve seimlere hazrlanyordu. Erdoan mam Hatip Lisesinibitirdii yl, yllar sonra belediye bakan olarak kendisine bala-nacak olan ETTye transfer oldu.Fenerbaheli mam HatiplerRecep Tayyip, mam Hatipte okurken kendisi gibi birok arkada- da futbola merak salmt. Oynamasalar bile fanatik Fenerbah-eliydiler. Byle olmalarnn nemli bir nedeni vard. FenerbaheKulb Bakan Emin Cankurtaran, mam Hatip Lisesi rencile-rine iftar yemei verirdi. Aslnda mam Hatiplere iftar yemekleridetini balatan kii Vehbi Kotu. MTTB ynetiminden bu konu-da yardm isteyen Koun verdii iftar yemekleri mam Hatiplilerile dolup taard.FB Bakannn da iftarna mam Hatipliler akn ettiler. Bu sa-yede Fenerbahe ve mam Hatipliler arasnda inanlmaz bir gnlba kuruldu. Birka yl sonra u sihirli teklif yapldnda kulak-larna inanamayacakt: Fenerbahede oynar msn? ocukluk-tan beri Fenerbaheyi tutuyordu ve ksa sre nce Dereazndaonlar 2-1 yenmilerdi.1976 ylyd. Fenerbahenin teknik direktrlne Toma Ka-leperovi isminde yeni bir teknik direktr gelmiti. Gen oyuncu-lar aryordu. Adaylar deniyordu. Spor yazar Kemal Belgin, ken-disine gen gtrd. Bunlardan biri Recep Tayyip Erdoand.stanbul Amatr Kme final malarnn Vefa Stadnda organi-zeedildiizamanlardagrupbirincilerikendiaralarnda,ampi-yonluk malar iin karlard. Recep Tayyip de ETT takmndaRECEP TAYYP ERDOAN 26Yazar ve Yaync tarafndan telif haklar serbest braklm eserdirileri uta oynuyordu. lk iki sene, turnuvalardan sonra seilen eniyi 11de o da yer almt. ETTnin malarn izleyen KaleperoviTayyip Erdoan beendi ve alnmasn istedi: Bunu alalm, bugenteistikbalvar,onahayranoldum.2Erdoanteklifzerinehavalara utu. Ama aklna babas gelince buruldu. Bu teklifi aslababasna kabul ettiremezdi. Bir iki gn gemeden teklifi ret etti.Bu arada niversite imtihanlarnda Erzurum Atatrk niversi-tesini kazanmt. O dnemde mam Hatip mezunlar zaten yal-nzca Atatrk niversitesine girebiliyorlard. mam Hatiplilerinniversiteleregirememesi,MSPnintaraftarbulmasndanemlifaktrlerden biri olmutur. Erdoan kendisiyle yaplan bir mla-katta Biz mam Hatipliler bugnk yerlerimize gelinceye kadaryatlarmzdanvemamHatipliolmayanlardandahaokbedeldedik,3diyerek bu konuya dikkat eker.BunedenleErdoanlaaynmamHatipLisesindenmezunolan Hasan Hseyin Ceylan, Refahyol hkmeti dneminde orta-ya kartlan bir konferans kasetinde, Biz mam Hatip liselerimezunlar Harp Okullarna alnsaydk imdi Binba Recep Tay-yip Erdoan, Yzba Hasan Hseyin Ceylan olacakt, diye ko-numutu.Erdoann hedefi Siyasal Bilgiler okumakt. Siyasetin bir yan-dan teorisini, dier yandan pratiini yapmak istiyordu. Bunun iinErzuruma gitmedi. Dardan Eyp Lisesini bitirme snavlarnagirdi. Ertesi yl, normal lise mezunu olarak niversite imtihannagirecek ve Siyasal Bilgiler Fakltesini kazanacakt. Ne var ki ilerhayal ettii gibi gitmedi. Puan ancak stanbul Ticari limler Aka-demisine yetmiti. Artk siyasetin teorisini deil pratiini yapa-cakt.ETTde futbol oynuyor ve maa alyordu. Ayrca niversitedeokuyacakt. Bir de sosyal etkinlikler vard. MTTBden sonra Be-yolu MSP Genlik Kollar Bakan oldu. Oradan da MSP stanbulGenlik Kollar Bakanlna atlad.MAM-HATPYILLARI 272. Yeni afak, 13 Ocak 1998. 3. Meydan, 28 Eyll 1994.Yazar ve Yaync tarafndan telif haklar serbest braklm eserdirTEBL, CHAD VE DDETLKDURAKMSP BeyoluGenlikKolubakanlyd.Beyoluonun siyasi serveninde bir nevi kararght. Babas da annesi deoullarnnaktifolmasnakardeillerdi,amailerindekorkuvard. Recep Tayyipin Anne, biz bu anari olaylarnn iinde de-iliz.Olaylarniindeolmadmziinbizeniyesatasnlar,szlerine ramen Tenzile Hanm geceyarlarna kadar olunu bal-konlarda bekliyordu. Tenzile Hanm o gnleri yle anlatr:Evimizin iki taraf balkondu. Bir tarafa karm silah sesleri:Gr, gr... Dier tarafa karm gene ayn: Gr, gr... Her yerden ku-laklar sar edercesine silah sesleri. Yreim azmda bekliyor-dumTayyibimi...Ognlerinskntsbakabireyebenzemez.Her gece sabahlara kadar gzm krpmadan beklerdim onu. Hergn sanki ondan kt bir haber gelecek sanrdm. Ama o ne kadargitme desem de beni dinlemez inand davada mcadelesine de-vam ederdi.1Erdoan, genlik lideriydi. Toplantlarda arkadalarnn kar-sndadahaderlitoplu,dahadzgnkonumalyd.Heyecannyenmeliydi. Telaffuzuna, slubuna dikkat etmeliydi. Konumala-rnaiyihazrlanmalyd.EvdenokulayryerekgidipgelirkenHali rhtmndan geerdi. Bir ara gz limana demirlenmi b-ykgemileretakld.Bunlaryllardrburadaduraniadam Aliparn bir nevi el konulmu gemileriydi. Bunlar gzne kestir-1. Meydan, 30 Eyll 1994. Yazar ve Yaync tarafndan telif haklar serbest braklm eserdirdi. Artk okuldan her knda buraya geliyor, geminin gvertesi-ne kyor, ynn denize dnyor ve konumalarn prova edi-yordu. Konumaya, ya Esselam Aleykm diyerek ya da Bes-mele ekerek balyor ve yle sesleniyordu: Kalpleri mstakbelve byk bir slami fethin heyecanyla arpan aziz kardelerim!Defalarca ayn konumay tekrarlyordu. Elindeki metni ba-rabaraokuyordu.Konumalarnnsonuiseylebitiyordu:Benim mcahit kardelerim yolunuz, alnnz gibi ak olsun!Tayyipin AskerleriO dnem, MSPnin siyasi tarihimizde kerhen destek szleriyleiktidaragetirdiiAP aznlkhkmetiiktidardayd.Demirel,ensert muhalefeti ayn Erbakann MSPsinden gryordu. Sokaklarkan glyd. Erbakan ne hikmetse, 1976 ylnda, MSPnin genlikkollar olmasna, MTTBnin de faaliyetlerini srdrmesine karn,Aknclar adnda yeni bir genlik rgtnn kurulmasna izin ver-miti. Aknclarn tm genel kurullarna katlan Erbakan, genlereSiz kuru nefsaniyet davas peinde komuyorsunuz. Aknclar a-n yzn aartacak bir aksiyonun grevlileridir,2eklinde ses-leniyordu.Bir tarafta MTTB, dier tarafta Aknclar olmasna karn Tay-yip Erdoan MSP stanbul Genlik Kollar Bakanl srasndainanlmaz bir denge kurmutu. Btn slami genlik hareketi ne-redeyse MSP Genlik Kollar tarafndan ynlendiriliyordu. TayyipErdoann ekibi, rnein lkcler tarafndan Fatih Camii avlu-sunda ldrlen Metin Ykselin cenazesinde ok etkin rol oyna-madlar. MSP stanbul Genlik Tekilat Metinin kavgas srd-rlecektir,3eklinde bir aklama yapt. MSP stanbul l GenlikKollar Bakanl 25 ubat 1979da Milli Gazeteye verdii tazi-ye ilannda ise, saldrganlar, isim vermeden Beeri sistemlerinTEBL, CHAD VE DDET 292. Sebil, 9 Mart 1979, Say 166. 3. Sebil, 2 Mart 1979, Say 165.Yazar ve Yaync tarafndan telif haklar serbest braklm eserdirklesi inancmzn istismarcs mnafk zihniyetler, diye tanml-yordu. Taziye metninde yle deniyordu:Aziz mcahit kardeimiz Metin Yksel 23 ubat 1979 Cumagn, Cuma namazndan karken beeri sistemlerin klesi, inan-cmzn istismarcs mnafk zihniyetler tarafndan vahice vuru-larak ehit edilmitir. ehidimizin kederli ailesine sabr, btn g-nldalarmzabasaldilerken,rabbimizininananlaraynrtbeye layk grmesini niyaz ederiz. MSP stanbul l Genlik Te-kilat Bakanl.Metin Ykselin babas nde gelen slam limlerinden Sadret-tin Ykseldi. Sadrettin Hocann slami camiada byk tesiri var-d. Metin Ykselin son zamanlarda ciddi bir ran sempatizan ol-duu biliniyordu. Hatta rana hicret etmek istedii bile ifade edi-liyordu. MSP ise, slami genlii rann ar tesiri altnda brak-mamak iin direniyordu. Siyaset zemini kaynayan kazan gibiydi. Tayyip Erdoan, so-kak, cadde demeden toplantlar yapyor, etkinlikler dzenliyordu.Cihad ruhunu yaygnlatrmak, genlere, topluma tebli greviniyapmakadnainanlmazbirgayretgsteriyordu.lkokuldaadHocaya kmt, imdi ise Mcahit Erdoan olarak anlyordu.Erdoan,MSP genliiniyletanmlyordu:MilliSelametgenlii, yok olma pahasna zulmetten nura haykrmaya memur-dur.Zulmetinuruylayrtmayataliptir.Genliimizilahidavayaulamak iin dikenli yollara taliptir. Cihad takatn son noktasnakadardr.Attmzheradmnbirkarlvardr.Gnmzdehal zihniyeti eskiye oranla daha modernize edilmi ekilde kar-mzdadr. AET, MF ve OECD bunlarn rnekleridir. Bu itibarlaMilli Selamet genliinin kfre kar ylmadan mcadele edecei-ne inanyorum.4Erdoana gre MSP genlii, dier genlik grup-larna da rehberlik etmeliydi: Genlik buhranl ve bulanml birdevreden geiyor. Bu uurumdan ancak manevi bir destekle kur-tulabilecektir. Bunun uurunda olan genler olarak manevi bir se-RECEP TAYYP ERDOAN 304. MSP ili Genlik Kollar Kongresi, 11 Mays 1980. Yazar ve Yaync tarafndan telif haklar serbest braklm eserdirferberliinierisindeyiz.Uurumdakigenkardelerimizeyar-dm ve kurtulu elini uzatmak, onlara yardm etmek zorundayz.5MSP stanbul Genlik Kollar Mays 1980de byk bir gvdegsterisinehazrland.stanbulunfethinin527.yldnmndeSpor ve Sergi Sarayn tkabasa doldurmay baaran genlik r-gt, canhra bir ekilde krsdeki konumacy alklyor, onunlehine sloganlar atyordu. Sebil dergisi aha kalkan bir at srtndaolduu intiban veren heyecanl konumacnn slami genlereyle hitap ettiini naklediyor: Hayat byk bir velinin ifade et-tii gibi iman ve cihaddan ibarettir. Konumac Tayyip Erdoandan bakas deildi. Erdoan, ko-numasnda, salonu dolduran genleri, hazr asker olarak tanm-lyor ve onlara yle sesleniyordu: Sizler bu mstakbel fetih ha-reketininbireraskerisiniz.ounuzunadAhmet,Mehmettir.Bunlar o byk varln addr. O byk varln yani peygamber-lerpeygamberinin.Lakinnehacet!GerektiindehepinizbirerMehmetik deil misiniz?slamc genliin gerek liderlerinden diye tanmlad Tay-yip Erdoann konumasna geni yer veren Sebil gazetesi, res-mininaltnaise,yineErdoannuszleriniyerletirecekti:Biz kurtarc bir nesiliz. Devletlerimizin veli banisi Osman GaziHazretlerinin olu Orhan Gazinin ahsnda btn gelecek nesille-re vasiyet eyledii zere, davamz kuru kavga ve cihangirlik dava-s deildir. Allahn dinini yaymak ve hkmn galip klmak da-vasdr. Bu davann birinci iar sulh ve msalemettir. Bugn s-lamdan bihaber olduu iin anarinin gayyasna dm olan va-tanocuklarnnkurtarlmasn,henzhakkameyletmemiolanresmi kuvvetlerden beklemeyiniz. Onlar, leni ve ldreni itiba-riyle de kurtaracak bulunan nesil sizsiniz. slam iyi renerek,mkemmel yaayarak hikmetli ve gzel bir suretle tebli ederekhak ve hakikatin galebesini sizler salayacaksnz.6TEBL, CHAD VE DDET 315. MSP Fatih Genlik kollar kongresi, aktaran Milli Gazete, 19 Mays 1980.6. Sebil, 5 Haziran 1980, Say 230.Yazar ve Yaync tarafndan telif haklar serbest braklm eserdirO gnlerde slamc genlik arasnda Necip Fazl KsakrekinZindandan Mehmete Mektup iiri ok poplerdi. Dnemin en et-kingazetelerindenSebilegre TayyipErdoankrsdenZin-dan iki hece/Mehmedim lafta diye balayan iiri okuyunca salonbirden ayaa kalkm, tekbir sesleri sloganlara karmt.atmalar 1980 ylnda dorua vard. Ard arkasna arkada-larnn ldrlmesi zerine slamc genlerin protestosu da artt.Verilen ehitler iin byk cenaze merasimleri yaplyor, cina-yetler telin ediliyordu. Ayn yln Nisan aynda, birbirini izleyengnlerde drt slamc gen ldrld. Bunlardan Necip Kuralncenaze treni yaplm, ou Fatihteki yurtlarda kalan rencilerUnkapanndan Fatihe doru yrye gemilerdi. Liderlikleri-ni Tayyip Erdoann yapt ve aralarnda Mehmet Metiner, EdipYksel, mer Yorulmaz, Ylmaz Yalnerin*de bulunduu yak-lak 400 gen, polis ve jandarmann mdahalesine ok ilgin bireylemle cevap verdiler.Ellerinde bulunan gazeteleri, paltolar, ceketleri asfalta serereknamazklmayabalayangenlerineyleminipolisvejandarmaaknlklaizledi.Dahasonragenlerinhepsigzaltnaalnd.Genlerden kimi Davutpaa Klasna, bazlar da eitli karakol-laragtrld.OlayHergnbirslamcgenciehitedenlerimanlgenlerinsabrntarmakzeredirler!slamdmanlaratele oynuyorlar balyla kapak yapan haftalk Sebil gazetesi,Recep Tayyip Erdoann kk resminin altna u notu dmeyiihmal etmeyecekti:ehitlerin defin merasiminde zorla ihdas edilen hadiseler se-bebiyle gzaltna alnp, sonra rfi dare Mahkemesince serbestbraklan MSP Genlik Kollar Bakan ve slamc genliin ger-ek liderlerinden Tayyip Erdoan.7RECEP TAYYP ERDOAN 32* Yorulmaz ve Yalner 12 Eyll 1980 darbesinden sonra ilk slamc eylemigerekletirerek Diyarbakr uan kardlar.7. Sebil, 21 Nisan 1980, Say 224.Yazar ve Yaync tarafndan telif haklar serbest braklm eserdirHicretin ocuklarslamc genler sadece cihad ile ilgili deildi. Bir mcahit ayn za-manda nefsi ile de mcadele etmeliydi. slamc bir gencin tanmtam da bu balamda yaplyordu. Gndz mcahit, gece zahid...Bu nedenle nefis terbiyesi iin genler tarikatlarn kapsn alyor,bir eyhe mrit oluyorlard. stanbulda ne kan iki cemaat vard:Nakibendiliin smail Aa ve skender Paa kollar. smail Aacemaatinin kurallar olduka ard: Sakal, alvar, cppe, araf... Nitekim birok nl entelektel, yazar, fikir adam ve siyaset-i smail Aa Camiine deil skender Paaya gidiyordu. Erdoanda yle yapt. skender Paa derghna gitti, Mehmet Zahid Kot-kunun sohbetlerine katld. Zaten Erbakan bata olmak zere di-erMSPlililerdeounluklaskenderPaaytercihediyordu.RandevudefterinePazargnleriikindinamaz-skenderPaadiye yazlrd.Tayyip Erdoan da Mehmet Zahid Kotkuya intisap etti. Kot-kunun lmnden sonra yerine geen damad Prof. Mahmut EsatCoan ile de ilikisini koparmad. Devaml gidip nasihatlerini al-d.Genlerognlerdedevamlolarakhicretolgusunavurguyapyorlard.Hicret,birbakmaslamdevletiiinilkadmd.Bu nedenle slami kesim iin 1979 ylnn Kasm aynn ayr birzellii vard. 20 Kasm 1979 gn Hicri ylbayd. stelik Hic-retin 1400nc yldnmyd. Bunu kutlamak iin yurt apndaeitli etkinlikler dzenlendi.O dnemde Aknclar, Hicret dergisine verdikleri bir ilanda,Hicreti slam Devletine doru bir aama olarak yceltiyor, Me-dinelilerinMslmanolmadannce AkabetepesindeHz.Mu-hammete verdikleri Akabe biatn hatrlatyorlard:Refahtaolduukadarskntdada,sevinteolduukadarzntde de (Resulullah) dinlemek ve itaat etmek (bata gelir).Seni kendi nefsimizden stn tutacaz. Emir ve kumanda hangi-TEBL, CHAD VE DDET 33Yazar ve Yaync tarafndan telif haklar serbest braklm eserdirmizde olursa ona muhalefet etmeyeceiz. Allah yolunda kimseninayplamasndan korkmayacaz. Allaha asla irk komayacaz.Hrszlk yapmayacaz. Zina etmeyeceiz. ocuklarmz ldr-meyeceiz. ftirada bulunmayacaz. Doru ite Peygamberimizekar gelmeyeceiz.MSP stanbul Genlik Komisyonu Bakan Recep Tayyip Er-doan da eitli kii ve kurululara Hicretin 1400nc yldn-m nedeniyle bir tebrik mesaj gnderdi. Yollad metnin en sonparagrafnda Hicrete hazr myz ? diye soruyor ve bir ardabulunuyordu: Hicret; zulmetten nura geiin fiili tezahrdr.Hicret; Mal-Mlk, Ana-baba, oluk-ocuk ve btn dnya ni-metlerini bir kenara iterek HAKKa vasl olma yolculuuna k-tr.Hicret; Kavmiyetiliin, rkln, putuluun ve btn bee-ri sistemlerin ykldr.Hicret; Batllar tasfiye hareketidir.Hicret;Bellibirimanakavumannifadesidir.Bizneyiz,nehaldeyiz,neistiyoruz?nancmzyaayamyoruz.Dolaysylainancmzn gereini yerine getirmek istiyoruz. Mutlak fikri ha-yatmza hakim klmak ve onu yaatmak istiyoruz. O halde Hic-rete hazr myz?Duhulyle merref olduumuz 1400nc Hicri ylnz teb-rik eder, Cenab- Haktan slam Aleminin saadet ve selametinevesile olmasn niyaz ederiz.8Erbakan Komutan, Aknc AskerErdoannbandabulunduuMSP stanbulGenlikKollar6Ocak 1979da stanbul Tepeba Gazinosunda genel kurul yap-yordu. Salonu hnca hn dolduran genler Afgan kanmz, fedaolsun canmz diye slogan atyor ve tekbir getiriyordu. Bir ara il-RECEP TAYYP ERDOAN 348. Sebil, 10 Aralk 1979, Say 205.Yazar ve Yaync tarafndan telif haklar serbest braklm eserdirginbirsloganatld:Erbakankomutan, Akncasker.Od-nemdeskynetimvardvebutrtoplantlardaaskerlerdeg-venlik nlemi alyordu. Mavi bereli bir jandarma subay krsyekmveszkonususlogannatlmasnengellemekistemiti.Radikal slamc izgideki Hicret gazetesi olup biteni yle anlat-yor:Genler sk sk tekbir getiriyorlar, Afgan kanmz, feda olsuncanmz diyorlarvekrsdendikteolunanErbakankomutan,Aknc asker slogann tempo ile sylyorlard. O srada sahneye,kolluk kuvvetlerine mensup, mavi bereli bir zabit kt. Krsde-ki gen insana bir eyler syledi. Bunun zerine gen insan mik-rofondan kitleye seslendi:Arkadalar, kardeler; biliyorsunuz skynetim var ve sizinbtn evreler zerinde braktnz mspet intibalar var. Bu inti-balarn zail olmamas iin durumun nezaketini de dnerek par-timizin belirlemi olduu sloganlar dndaki sloganlar sylenme-sin. Rica ediyorum.Bu sz niin sylenmiti? Mavi bereli komutan gen insana nesylemiti? TekbirsedalarmrahatszlkvermitiyoksaErba-kan komutan, Aknc asker gibi sloganlar m? Byle askeri tabir-ler mi rahatsz etmiti baz evreleri? Ksa bir sre iinde bunlaraklndan geiren genler herhalde tekbirden de rahatsz olmazlarya? diye dnm olmallar ki, tekbir getirmeye baladlar. Bu-nun zerine mavi bereli komutan mikrofonu alarak kendileriningdurumdabraklmamalarn,buradayneticilerinemirlerineuymak tavsiyesinde bulunduunu, kongreyi selamet iinde yapa-bilmeleriiinbununzaruriolduunu bildirdivearkasndandamavi bereli komandolardan iki asker, ellerindeki G-3 otomatik si-lahlar salona evrili olarak krsye frladlar. Sanrm kitle bir an-da oke oldu; derin bir sessizlik ve kongre devam etti. Sonrasnbilmiyoruz, nk biz de Bu durumda kongre iptal edilmitir, siz-leri sessizlik iinde salonu terk etmeye davet ediyoruz eklindebir ar yaplmaldr diyen kk bir grupla birlikte dar ktk.Zannederiz oradaki binlerce gen insann bizi byle mi pasifizeTEBL, CHAD VE DDET 35Yazar ve Yaync tarafndan telif haklar serbest braklm eserdirediyorlar yoksa? demelerine sebep olacak bir gelimeye dnt-rlmeden kongrenin yaplm olmas ilgi ekicidir.9MSP genliinin zellikle skynetim ilan edilmesinden sonraaskeri tabirleri youn olarak kulland ve askere daha scak oldu-u gzlenir. iddetin azgnlat 1978 ylndan itibaren Erbakan,biryandangenliktekilatn,dieryandanyankuruluolarakkulland Aknclar ve MTTB yelerini sk skya kontrol altndatutmayihmaletmedi.ErbakaniinMSP GenlikKollarsorundeildi. Buna karlk partiyle organik ba bulunmayan iki teki-latn kontrol edilmesi nem arz ediyordu. Bu dnemde dikkat e-ken olaylardan biri Tayyip Erdoann MSP stanbul Genlik Kol-lar Bakan olarak mstakil bir yol izlemesiydi. Nitekim 1980deAknclarn, MSP Genlik Kollarnn desteiyle slamc genliinSivasta fetih gn nedeniyle yapaca gvde gsterisine Erdoankatlmayacakt. Erdoan bunun yerine alternatif bir kutlama yapa-rak stanbullular ile beraber oldu.Bu dnemde MSP ynetiminin kesinlikle anarik olaylara kar-lmamas talimat etkili olmam, zellikle stanbulda MSPlile-rin, MHPli genlerle kavgalarna solcu renciler de karmt.Bu gelimeler yaanrken MSPnin basks zerine radikal bir gru-bun Aknclardanayrldgrld.KendilerineAK-G diyengenler, ileride Aknclarn aksiyoner kanad olarak nlenecekti.Buyllardasolcugenlerpolisifaistdiyeniteliyor,bunakarlk askere scak bakyorlard. Askere ynelik bu sempati me-lodiye de dkld ve nl Jandarma mar ortaya kt. Aknc-lar, solcularn bu marn o kadar benimsediler ki kendilerine uyar-ladlar ve toplantlarnda, hatta MSPnin stanbul Genlik Kongre-sinde bile okudular. O dnemde, Erbakan komutan bizler aske-riz/birordugibiyizemirbekleriz,Akncm,seriyyembtnyollar sana daim aktr, diye balayan marlar dillerden dm-yordu.RECEP TAYYP ERDOAN 369. Hicret, 1979, Say 15. Yazar ve Yaync tarafndan telif haklar serbest braklm eserdirAfganistandamcahitlerinSovyetordusunakaryrttcihadMSPligenleriderindenetkilemi,bununsonucundaumar ortaya kmt: Afgan dalarndan indik aa/ karmzakt Moskof ua/ Trkiyeme gelecek slam sanca/ Byle birvatana, biz vatan deriz. MSPli genlerin syledikleri nl Jandarma Mar ise u e-kildeydi:Jandarma sen ah bir bilsenSana neler ettilerBelki bir gn subay sanaBir Mslman kurunla derJandarma biz MslmanzDostuz yalnz biz sanaKurtuluun slamdadrElini uzatsanaAy jandarmann sngsnde akyorMahpus karde pencereden Akncya bakyor Jandarma biz MslmanzDostuz yalnz biz sanaKurtuluun slamdadrElini uzatsanaTEBL, CHAD VE DDET 37Yazar ve Yaync tarafndan telif haklar serbest braklm eserdirFLRT ETMEDEN EVLLKTARH YAPRAKLARI 1977 yln gsterdiinde Tayyip Erdoannhayatnda yeni bir dnem balyordu. Kasmpaann serde deli-kanls, stanbul genliinin reis diye hitap ettii Erdoan, o g-ne dek tadamad bir duygunun peinden gidecekti.Bu dnemde stanbulda MSP izgisinde faaliyet gsteren birkadn dernei vard: dealist Hanmlar Dernei. Aslen Siirtli olanEmine Hanm, stanbul Fatihde domu, skdarda bymt.Kzsanatokulununortaksmndanailevinedenlerleayrlmt.skdarda muhafazakr ailesiyle oturan Emine Hanm, slami il-kelerin toplumda yeniden ihya edilebilmesi iin ne yaplmas ge-rektiini dnrken, ule Yksel enlerin nclnde kurulandealist Kadnlar Derneine ye oldu. skdar Balk PazarnnstndekiraladklaryerdefaaliyetsrdrendernekyneticileriTepebandaMSPnindzenlediitoplantyakatlmakiinyolaktlar.EmineHanm,toplantyagiderkenbilegecegrmolduuryann etkisindeydi. Zaten kendisini tanmlarken ok romantikbirinsanm,derdi.Geceryasndagrderkekgzlerininnnden gitmiyordu. Kader, bu dernein aktif yelerinden EmineHanm ile Recep Tayyip Erdoan, Erbakann gelecei toplant-dabuluturdu.Erbakan,TepebandakiMillianlanGece-sinde bir konuma yapacakt. Toplant balad. Erdoan davudisesiyle iirler okuyup salonu coturuyordu. Heyecanlananlar ara-snda n sralarda oturan bir bayan da vard. Tesettrl bu bayan,Erdoann dikkatini ekmiti. Erdoann gz, konumas sra-Yazar ve Yaync tarafndan telif haklar serbest braklm eserdirsnda ona birka kez takld. Sz konusu kadn ise yllar sonra Er-doan iin Konumasna hayran kalmtm, diyecektir.Tabii ki Emine Hanmd bu kadn. Soluksuz bir ekilde TayyipErdoandinledi.te,geceryasndagrdgenadamtamkarsndayd. Toplant biter bitmez Erdoan, o bayann kimliiniaratrd. AratrmasonucuilgisinigsterenbirmesajEmineHanma iletti. Emine Hanm ise Ben de sizi beeniyorum, de-mekle yetindi. Emine Erdoan kendisiyle yaplan bir rportajdaSiz de onu beendiniz mi? eklindeki soruyu yle yantlayacak-tr:Evet. O beni beendi, ben de onu beendim. Birbirimize yl-drmakylatutulduk. Ancak TayyipBeyleflrtdahietmedenevlendik. Beraber babaa kmadk hi. Yani sizin anlayacanzanlamdaflrtetmedik.Sadecebirkeredardabulutuk. Amayalnz deildik. Yanmzda benim ve onun ailesinden kiiler vard.Birbirimizi grdmz o gnden alt ay sonra Tayyip ailesini be-ni istemeye gnderdi. Sz kestik.1Emine Hanmn yldrm akndan bahsetmesine karlk Tay-yipErdoan,Naslevlendiniz?sorularnagrcusulylecevabn vermeyi yeler. in daha ilgin yan, bir rportajnda ga-zetecinin Hi k oldunuz mu? eklindeki sorusunu yle ya-ntlar: 16 yllk evliyim ama hi k olmadm.2Erdoan, Emine Hanm ile 4 Temmuz 1978de evlendi. iftiniki erkek, iki kz olmak zere 4 ocuu oldu: Ahmet Burak, Nec-mettin Bilal, Esra ve Smeyye.Tayyip Erdoan evlenmeden nce eine bir art ileri srmt.Bu allagelmi bir istek deildi. Erdoan bu konuyu yle anla-tr: Evlenirken ilk konutuumuz eylerden biri u olmutu: Onabeni 24 saat aramayacaksn, demitim. Gelmiyorsam anla ki te-kilattaym. Daha fazla gecikirsem aramaya balarsn. Bu yzdensa olsun yle, niye gelmedin, niin ge kaldn gibi sorular yok-FLRT ETMEDEN EVLLK 391. Meydan, 2 Ekim 1994.2. Glden Aydn, Hrriyet, 20 Ekim 1996.Yazar ve Yaync tarafndan telif haklar serbest braklm eserdirtur. Ama ge kalnca endielenmeye balar. Yine bu konuda hazr-l vardr.3Tayyip Erdoann bu istei Emine Hanm tarafndanolumsuz karlanmad. nk o, einin hizmet ehli olmasndanyanayd: Her kadn, ei oluk ocuunun banda olsun der. An-cak ben bunu istememe ramen hep onun hizmet etmesinden yanaoldum. Buna henz evlenmeden taliptim. Dualarmda hep bu iegnl ve emek veren biriyle evlenmek vard. Bu davann eri ol-mak beni gururlandryor.4Emine Erdoan, yllar sonra eine duyduu ak her frsatta dilegetirdi. Ei hakknda syledii szler halen ryadan uyanmadnortaya koyuyordu. Kendisine Tayyip Erdoan soranlar, EmineErdoan u ekilde cevaplandryordu: Tayyip Bey ok gerekibir insan. Olaylara gereki ve soukkanl bakar daima. Ani karar-lar vermez. Az konuur, z konuur. Yalnz Allah vergisi olan gzelkonuma kabiliyeti var. Bunda genliinden beri katld mnaza-ralar, toplantlar muhakkak ki etkili oldu. Sabrldr. Kolay sinir-lenmez. Ve ok dzenlidir. Eli son derece aktr. Ailesine kar sonderece cmerttir. ocuklar ok sever. zellikle byk aile yaan-tlarn. ok sever ve her zaman savunur. Hogrldr.5RECEP TAYYP ERDOAN 403. Leyla peki, Yeni Yzyl, 8 Ocak 1995.4. Halise ifti, Milli Gazete, 29 Nisan 1994.5. Halise ifti, Milli Gazete, 29 Nisan 1994.Yazar ve Yaync tarafndan telif haklar serbest braklm eserdirEMNE ERDOAN, TAYYP ERDOANI ANLATIYOREiniz, stanbul gibi sorunlar her geen gn byyen bir kentinbelediye bakan olduundan sizlere fazla zaman ayramayabilir,bu durum aile yaantnz ne lde etkiler?Tayyip Bey zaten evlendiimizden beri siyasi hareketin iinde ol-duu iin, fazla beraber olamyorduk. Dolaysyla Belediye Ba-kanlnn aile yaantmz ok fazla etkileyeceini zannetmiyo-rum.ylekiyetmisekizdeevlendik,ozamandanberiberaberoturup akam yemei yediimiz ok sayldr. Eimin ne zorluklaraltnda altn bildiim iin bu durumu hi yadrgamyorum.ocuklar da bu durumu kabullendiler. Tayyip Beye faaliyetlerin-de destek olmak bizi mutlu ediyor.Siyasette faal bir insansnz. Einizle yarmay hi dndnzm?Dnmedim. Zaten yaramam da. Bu komisyonun yesi olmak,beni bir bakan hanm olmaktan daha ok mutlu ediyor. Olduumyerden ok memnunum, hibir zaman da ne gemeyi dnm-yorum. Ama arkadalarm daha iyi yerlere gelebilsinler diye de-vaml tevik ediyorum. Kesinlikle hibir siyasi ihtirasm yok.Konu siyasetten almken biraz da Refah Partisinin son seim-lerdeki baarsndan bahsedelim isterseniz. Bu baar toplumunbaz kesimlerinde korku yaratt. Bunu neye balyorsunuz?Yazar ve Yaync tarafndan telif haklar serbest braklm eserdirAslnda bu durumu bir ksm medya kartt. Bizi ok yanl tan-tyorlar. Medyann yanl tutumu zellikle rtl olmayan ve Re-fahtanmayanhanmlararasndayersizbirkorkuoluturdu.Kendim de on alt yanda rtndm iin onlarn psikolojik ha-lini ok iyi anlyorum. Bunun iin onlara kar yaklamm dahabir iten oluyor sanrm. Daha dorusu iki tarafta da baz hatalargryorum.Maalesefimdiyekadararamzaduvarlarrlm.Biz onlara c olarak tantlmz. Bize de onlarla grmememizgerektiini empoze etmiler. Gereksiz korkudan ve bilgisizlikteniki taraf da birbirini uzun zaman itti. Aramzdaki duvar da yksel-dike ykseldi. Amacmz ve temennimiz bu duvarlarn bir an n-ce yklmas.slami kesimdeki hanmlarn eve kapandklar ynnde bir ele-tiri var kamuoyunda. Refah Partili hanmlarn almalar orta-dayken byle bir eletiriyi ve bundan ak hanmlarn duyduukorkuyu nasl deerlendiriyorsunuz?Bir kere unu syleyebilirim bu insanlar eriatn ne olduunu bil-miyorlar. Onlar iin Kuran ok kutsal, slam ok gzel. Fakat e-riat ok ayr tantmlar onlara. eriatn gerek mahiyetini bil-miyorlar. Onun iin slam takip edilen bir yol olarak deil de ge-leneksel bir ekilde yayorlar. Yani birisi ldnde arkasndanmevlit yapmak, mezar ziyaretiyle seneden seneye bayram namazklmakla slamn gereini yapyoruz sanyorlar. Tamamen gele-neksellemi bir inan var. Aklk onlar iin bir gelenek olmu,bunu deitirmek onlar iin ok zor. te bu yzden zannediyorlarki biz baa gelince onlar zorla rttreceiz. Halbuki bizim bylebir dncemiz hibir zaman olmad. Herkesin olduu gibi kabuledilmesindenyanayz.Bugereksizkorkunundaartkkalkmasgerektiine inanyoruz.Ak hanmlara bir mesajnz var m?RECEP TAYYP ERDOAN 42Yazar ve Yaync tarafndan telif haklar serbest braklm eserdirOnlara unu sylemek istiyorum, kesinlikle bizden korkmasnlarve bu tr sylentilere inanmasnlar. Diyorum ya, daha nce ben deaktm. Onlara o kadar yabanc deilim, neler hissettiklerini okiyianlyorum.Buyzdenonlarsevgiylekucaklyorum.nanntm partili arkadalarm da bu duygularm paylayor. Hepsi bi-zimatmzaltnagelebilirler.Olduklargibi.Naslistiyorlarsa,nekyafetteolurlarsaolsunlarkapmzherkeseak.Geldiklerizaman zaten bunu kendileri de grecekler.Refah Partisinin oy toplamak gayesiyle kabuk deitirdii ek-linde baz yorumlar var. Baz ak hanmlarn bu amalarla par-tiye alnd syleniyor. Bu konuyla ilgili ne sylemek istersiniz?Kesinlikle byle bir olay yok. Suni olarak yaratlmak istenen birdurum. rnein, medya Abdi peki Salonundaki toplantmzdasadece manken hanmla ilgilendi. Haber yapt. Halbuki o gn ora-da avukat, mhendis, di hekimi gibi, eitli mesleklere mensupak arkadalarmz hibir zaman reklam arac veya vitrin olarakkullanmadk.Biraz siyasetten uzaklaalm isterseniz. Bize ev yaantnzdan szeder misiniz. Mesela en iyi yaptnz ve en ok sevdiiniz yemek-ler nelerdir?Yemekseenbiriolmadmiinzellikleyaptmyemekdeyok. Hele son zamanlarda ne kadar pratik olursa o kadar iyi geli-yor bana. En pratik yemek neyse onu yapyorum.Tayyip Bey en ok hangi yemei sever?Tayyip Bey de yemek semez. ocuklar da yle altrdm.Karadenizli bir aileye gelinsiniz, kara lahana ile aranz nasl?EMNE ERDOAN, TAYYP ERDOANI ANLATIYOR 43Yazar ve Yaync tarafndan telif haklar serbest braklm eserdirOna da altm. Kendim yapamyorum, ama severek yiyorum. ze-nerek yemek yapmay ok seviyorum. Fakat bunun iin pek vakitbulamyorum.Komularnzla ilikileriniz nasl, iyi anlayor musunuz?Buradaki komularmzla yeni yeni tanmamza ramen diyalo-umuz ok gzel. Mesela kutlamalar yaplyor. Eve konu komu,tandk tanmadk herkes geliyor. O zamanlarda ev ortamn gr-seydiniz daha iyi anlardnz. Onlar da byle belediye bakannnevine girmekten o kadar memnunlar ki... imdiye kadar grlme-mi olay diyorlar. Ben de ok mutlu oluyorum. Gerekten halklayanyana olmak ok gzel. Hatta bir haber ajans gelmiti. Evimiziok sradan buldu. nceki evimize nazaran buras ok lks. Onal-t sene Kasmpaada oturduk. 80 metrekarelik bir daireydi. Kom-ularmounlukla Aleviveingeneydiler.Bunukesinliklebirartniyetlesylemiyorum.Objektifolaraksylyorum.Kaldkihepsiyle ok iyi geindik, bir sorunumuz kmad. Komuluklaro kadar iyi ki, Hac Hsreve dahi gittim. eribalarnn evine git-tim ailesiyle tantm.Onlarla ilgili bir annz var m?ok ilgin bir anm var. Tayyip Beyin Beyolu Belediye Bakan-lna aday olduu seimlerde Hac Hsreve gitmitik. Onlarndn yapt bo bir arsada Tayyip Beyin bir konumas olacak-t. Biz hanmlar olarak nden gittik. Bir de ne grelim arsa bom-botu. Tayyip Bey de hemen arkamzdan gelecekti. Gittik mahal-le temsilcilerini bulduk. O srada da birka kadn nmze kt:Yahu dediler, Siz ok ge kaldnz. Sizi, beklediler beklediler,hrszlaktlar.Bireydiyemedim,amaonlarnadnabenutandm. O kadar rahat ve iten sylyorlar ki sanrsnz ok nor-mal bir i yapyorlar. Byle bir eyle ilk defa karlatm iin ogn hi unutamam.RECEP TAYYP ERDOAN 44Yazar ve Yaync tarafndan telif haklar serbest braklm eserdirBize Tayyip Beyin kiiliini anlatr msnz? Dardaki sorunla-r eve getirir mi?Dardaki problemleri pek fazla eve getirmez. Ben azndan bir-ka sz almaya alrm. ok sabrldr, ben duygusalm olaylar-dan etkilenirim. O yle deildir. Hayra yorar hereyi. Soukkanl-dr ama souk deildir, ok merhametlidir. Az gler, az konuur.ok cmerttir. Hepsinden nemlisi ok hogrldr. Hatta benbu kadar ykselmesini de bu hogrsne balarm. nsanlar kr-may hi sevmez, ocuklarn ve btn ocuklar ok sever.Son zamanlarda einize atlan iftira ve karalamalardan siz ve o-cuklarnz nasl etkileniyordunuz?ocuklar biraz etkilendi. zellikle kzm Esra ok alad. OnlaraPeygamberimizin yaantlarndan rnekler vererek teselli ediyor-dum. Geri bir ksm medyann bir eyler yapacan bekliyordum.Ama bu kadar ar olacan tahmin edemezdim. Alt tane villayapm ve satm, arsalar istila etmi vs... yle de bir anlatyorlarki sanki canavar. Tayyip Erdoan kim, kimden bahsediyorlar? An-latlan kii beyim mi, ocuklarmn babas m, inann ardm kal-dm. Sultanbeyli de on sene nce alnp drt sene nce satlm birarsa iin olay kardlar. Orada tek bir metrekare arsamz yok.Kadnlar arasnda einizi yakkl bulanlarn says olduka faz-la, bu yzden einizi kskandnz oluyor mu?Bir eyden phelensem ldrrm, ok kskan olurum. Gereksizyere hi kskan deilim. Ona gveniyorum. Allahtan korkan birinsann, byle bir hata yapmayacan biliyorum. evrenin u an-da olan rabetini ise normal karlyorum. Halk onu ok seviyorve sevgisini nasl yanstacan bilemiyor. Bir abi gibi, bir baba gi-bi, amca gibi seviyorlar. Bu duygular baka eylerle kartrma-mak lazm.EMNE ERDOAN, TAYYP ERDOANI ANLATIYOR 45Yazar ve Yaync tarafndan telif haklar serbest braklm eserdirokelilik meselesi Refaha mal ediliyor; bunu nasl deerlendi-riyorsunuz? Tayyip Bey zerinize ikinci bir e alsa ne yaparsnz?Tabii ki byle bir eyi arzu etmem. Hibir zaman da isteyeceimizannetmiyorum.BuRefahPartisininbirkuraldeil.Tz-mzde de byle bir madde yok. Biz bir siyasi partiyiz. Fakat bunuarptmak isteyenler var. Kadnlar en can alc yerlerinden yaka-lamlar. nk her kadnn yaradlnda kskanlk duygusu var-dr. Bunu ok iyi tespit etmiler. Kadnlara Refah gelirse zeri-mize drt kadn gelecek dersek, hibir kadn Refaha oy vermezdncesi ile bu gr ortaya atlmtr. Temcit pilav gibi piiripnmze konuyorlar. Drt kadnla evlilik meselesi Allahn bazdurumlarda kullarna verdii bir ruhsattr. Bunu her zaman yapa-bilirsiniz, her artta geerlidir, diye kesin bir emir yoktur.Peki,EmineHanmbukonularagirmiken,kadnnpolitikadayeri ne olmal?Siyasette katlmc bir karakter oluturmal, ehliyet ve liyakat onunkonumunu belirlemeli.Aranzdaki tartma ve kzgnlk anlarnda ne yaparsnz?Fikirlerimi saklayan bir insan deilim. nandm ey iin mna-kaa yaparm. O da inand eyi sonuna kadar savunur, kendineok gvenir. Eer baz eyler doruysa dediime gelir, ama bellide etmez. nanyorum ki kararlarma gvenir. Baz konularda fi-kirlerimi alr.6RECEP TAYYP ERDOAN 466. Elif Dergisinin Emine Erdoan rportaj, aktaran Milli Gazete, 13 Haziran1994 Yazar ve Yaync tarafndan telif haklar serbest braklm eserdirU KILANIN KAPISINARAN DEVRMNN etkisiyle genler arasnda sakal brakmak iyiceyaygnlamt.RadikalbirizgidekiRecepTayyipErdoandasakal brakt. Bir yandan okuyor, dier yandan ETTde futbol oy-nuyordu.12Eyll1980darbesisonrasETTninbanabirko-mando albay atadlar. lk emri, Benim messeselerimde sakallgrmek istemiyorum, oldu.Bir yanda ocukluk ak futbol, dier yanda inanc gerei b-rakt sakal vard. Albay herkese teker teker bunu syledi. ZatenErdoann MSP iindeki greviyle ilgili bilgi sahibi de olmutu.Bir gn Erdoann yanna gelerek Yarn sabah ya istifa et ya dasakaln kes, dedi. Erdoan arp kalmt. in ucunda futbolaveda etmek vard. Sonunda ETTden istifa etti. Ayrlr ayrlmaz,mahallesinintakmolanve Amatr2.kmedeoynayanErokSpora girdi. Askere gidene kadar orada futbol oynad. Sakaldantaviz vermemiti, ama o dnem Milli Gazete bile futbolcu resmibasmaya cesaret edemiyordu. Futbolcularn ortlu resimlerinin s-lamaaykrolduunudnenbazokurlar,Baldrplakre-simleri basmayn, diye Milli Gazeteyi tehdit ediyorlard. Btnbunlara ramen Tayyip Erdoan hep normal futbolcu ortu giydi.Yllar sonra kendisiyle yaplan bir mlakatta Normal ort giydi-im iin gnahkr olduumu biliyorum, diyecekti.1ETTden ayrldktan sonra zel bir irkette almaya balad.1982ylndaysaaskeregitti.Evliliinindrdncylndaikide1. Meydan, 1 Ekim 1994.Yazar ve Yaync tarafndan telif haklar serbest braklm eserdirocuu olmutu. Yedeksubay eitimimi Tuzlada bulunan Yedek-subay Piyade Okulunda yapt. Sra kura ekmeye gelmiti. Kura-daYastanbuldnekersem?diyekederlendi. Ailesindenuzakta askerlik yapmak ona zor ama ok zor gelecekti. Kura ek-meyedoruynelirkeniiniinduaetti:Yarabbi,banastan-bula en yakn yeri ver.Ona gre en yakn yer, ya Haramidere ya da Davutpaa idi. Ku-ras okunduunda hayretler iinde kald. aknd. kan yer Da-vutpaadan daha yakn bir yerdi. 6. Tmen 77. Piyade Alay, yaniKthane Hasdal.Askerlikteevcidekmt. Arabayla20dakikadaHasdalaulayordu. Ticaret tecrbesi nedeniyle Erdoan varolan tek kanti-nin subay oldu. Zamanla kantin saysn fazlalatrd. Buralar kreden birer iletme haline getirdi. Erdoan askerlik olgusunu yleyorumlayacakt: Askersiz bir toplum dnemiyorum. Hatta kar-latmda paalara diyorum ki; Bugn btn orman arazileriniaskeri alan ilan edelim yahut kontrol size verelim!2Askerden dner dnmez sucuk, salam, sosis, pastrma retenbir fabrikada mdrlk yapt. Bu irket askerlii boyunca kendisi-ne maddi destekte bulunmutu. RP stanbul l Bakan olunca ir-ket mdrln de beraber gtrmeyi denedi. Fakat stanbul ltekilat kendisine ilgin bir teklif yapt: Maan partililer deye-cekti. Bylece RPde profesyonel yneticilik dnemi balayacak,Trkiyenin birok yerinde maalar partililer tarafndan karla-nan il bakanlar parti rgtlenmesini gerekletirecekti.RECEP TAYYP ERDOAN 482. Meydan, 2 Ekim 1994.Yazar ve Yaync tarafndan telif haklar serbest braklm eserdirREFAHLI YILLARRECEPTAYYP ERDOAN, Ankara Yukar Ayrancda Necmettin Er-bakann evine yapt ziyaret sonras yeni bir siyasi oluumun ba-layaca sinyallerini almt. Erbakan Hocann man, sabr ve ci-had sohbetlerine katld, duasn ald ve stanbula geri dnd.O dnemde kurulan Anavatan Partisi, eski MSPli birok kiiyikendi saflarna aryordu. Erbakan yasakl olduu iin MSPninyerine kurulacak partinin bir emaneti genel bakan tarafndan y-netileceini, bu yzden bu partinin bir varlk gsteremeyeceiniileri sryorlard. Tayyip Erdoana da teklif gtrdler. Erdoantereddtsz cevabn verdi: Benim liderim var!Aradan uzun zaman gemedi. Partimizi kuruyoruz, diyenErbakan, kendisinin ar sanayi hamlesinde aktif rol alm olanbaz brokratlarn Refah Partisini stanbulda rgtlemeleri iingrevlendirdi. Bunlarn banda Kahraman Emmiolu vard. Yi-nearsanayibrokratlarndanBahriZenginiseRPdetantm-dansorumlugenelbakanyardmcsoldu.Zengininrgtlen-meden sorumlu olduu il de stanbuldu. O dnem 12 Eyll son-ras yeniden yaplanma iine giren skender Paa dergh RPninkuruluunda aktif rol oynayacak, tekilatlanmaya yardm edecek-ti.Emmiolu,RP stanbulBakanolaraktekilatkurdu.Ricaminnet dokuz nfus kd bulundu. Bu kiiler ynetim kurulunuoluturdu. Beyolu le Bakanl grevini ise Recep Tayyip Er-doan stlenecekti.Erdoan, genlik tekilatndan partinin stanbuldaki en nem-li ilelerinden birinin bakanlna gelmiti. Kollar svad. Hemengenlik yllarnn arkadalarn etrafnda toplad. Ona gre mara-Yazar ve Yaync tarafndan telif haklar serbest braklm eserdirton daha yeni balyordu. Maratonun bitmesi lm demekti: Bizksa mesafe koucusu deiliz diyoruz. Biz snrsz bir mesafeninkoucusuyuz ki, bu da 42 kmlik bir maraton ya da 1.95 cmlik biratlay deil. Snrsz bir maraton. Mukadder olan lm geldii an-da bitecek olan bir maraton.1Erdoann uzun soluklu kousu ksa srede meyve vermeyebalad. RPnin 30 Haziran 1985de yaplan genel kuruluna Erdo-an, stanbul l Bakan ve MKYK yesi olarak girdi. stanbul iltekilat RP iinde bir tr lokomotif grevi grmt. Erdoan ognler iin yle diyecekti: 30 yandaydm. Baarmak iin gece-gndz alyorduk. Birbirine kenetlenmi, baarya inanm iyibir ekibimiz vard. Siyasette baary yakalamak ok nemliydi.una inanmtm: Siyaset hayat kurtarmaktr. inde yaadmztoplumda binlerce, on binlerce, yz binlerce, hatta milyonlarca in-sann refah ve mutluluunu salamak iin siyaset yapmak ve ba-armak zorundaydk.Erbakan SahadaErdoan ETTden sonra Erok Sporda bir mddet futbol oynam-t. Onun sahalarda top koturmasna yarayan Erok Spor imdi deErbakann sahalara inmesinde rol oynayacakt. Erbakann 1985sonras kamuoyunun nne ilk knn provas Konyada yapld,ama asl stanbulda yaand.30 Kasm 1985 gn Erbakann stanbul karmas Eyp Sul-tan Camiinden balad. Erbakann ikinci dura Milli GazeteninTopkap tesisleriydi. Burada Afganistandaki mcahid gruplardanHizb-i slaminin lideri Glbeddin Hikmetyar ile bulutu. ErbakanHikmetyara, ehitleri temsil ettiini syledii krmz bir gl hedi-ye etti.stanbul ekibi, Erbakan iin inanlmaz bir karlama treni veprogram hazrlamt. Erok Spor, akam saatlerinde, Spor ve Ser-RECEP TAYYP ERDOAN 501. Meydan, 5 Ekim 1994.Yazar ve Yaync tarafndan telif haklar serbest braklm eserdirgi Saraynda Milli Genlik ve Spor Gecesi dzenlemiti. ErokSpor un bakan ise daha sonra RP, FP ve AK Partiden stanbulmilletvekili olan Mehmet Ali ahin idi. Erbakann yeniden kamu-oyuna merhaba demesinin bir yolu da bulunmutu. Ringlere vedaeden Avrupa eski Boks ampiyonu Cemal Kamac Yugoslav rakibiSinisa Popovi ile gstermelik bir ma yapt. Erbakan mutluydu.Erdoan ve ekibini tebrik etti.Erbakann yasakl oluu en ok ANAPn, dolaysyla Turgutzaln iine gelmiti. zal birok ilde MSPde aktif siyaset yapan-lara el att. MSPnin kadrolarna brokraside ve siyasette yer verili-yor, MSPye yakn olan iadamlarnn n alyordu. ANAPn ku-rulu iksiri milliyeti, muhafazakr ve mukaddesat bir birle-imdi. Kurulurken Erbakan ve Erdoan gibi isimlerin bal bulun-duu skender Paa cemaati bile ANAPa yol vermi ve nn a-mt.Bu noktada aktif rol oynayan Korkut zald. Aabeyi Turgutgibi o da Nakibendi idi ve tarikat ilerinde olduka faaldi. Aabe-yinin parti kurma almalar srasnda baz slami cemaat nderle-riyle grmesini salamt. Bunlarn banda skender Paa der-gh geliyordu. Sonuta, MSP ve RPnin rgtlenmesini salayanskender Paa Dergh, ANAPn kuruluunda da etkin rol oynad.rneinRPninGenelBakan Ahmet TekdaldaProf.Coannmridi, yani onun yapt Hadis derslerinin en sadk takipilerin-den biriydi.Cemaatin nde gelen isimlerinden eski bir ANAP milletvekili-nin anlattna gre, ANAP varken, neden RP kuruluyor? sorusu-na kar skender Paa eyhi Prof. Esad Coann ngrs uydu:ANAP milli deerlere saygl bir parti olacak. Zamanla partiler deinsanlar gibi ypranr. RP, iyi icraatlarnda ANAP destekler. Kticraatlarnda muhalefet eder. ANAP halk desteini kaybederse ye-rine RP geer.Prof. Coann bu ngrs siyasette o kadar da pratik ileme-di. RPnin en sert muhalefeti ANAPa ve dolaysyla Turgut zalakar olacakt.2Birok Milli Gr kadrosunun ANAPa kaptrl-REFAHLI YILLAR 51Yazar ve Yaync tarafndan telif haklar serbest braklm eserdirmasna tavr koyanlardan biri de Tayyip Erdoand. Erdoan y-le konuuyordu: Bizim dier partiler gibi esnek bir yapmz yok.Oinsanmzgidelimdeeitlivaatlerleiknaedelimendiemizyok. Bizim anlaymz u: Kapmz ak, hatasn anlayan dnmekisterse dner.3MSPden ANAPa gidenler kolay kolay geri dnmedi. Ama odnem muhafazakr kimliin ne kt, kamuoyunda itibar gr-ddnemlerdi.Korkutzalnfikirbabalarndanbiriolduubir oluum ortaya kt. Merkez sada ve brokraside, milliyeti vemuhafazakrkadrolarnbirbaskgrubuoluturmasnaynelikolarak bir araya getirilmesi tasarland. Bu minvalde, ANAPn ku-rulmasnda rol oynam isimler bir vakf kurdu. Ad Birlik Vakfoldu.NecipFazlKsakrekin1980ncesidndbirolu-umdu bu. Birlik Vakf, esas olarak MTTBde faaliyet gstermi ki-ileri bir araya getirdi. Kuruluunda ANAP hkmetleri dnemin-de etkin rol oynayacak olan bakanlar, brokratlar, milletvekilleriyer ald. Bakanlna ise smail Kahraman getirildi. RP ynetimi,ANAPn glgesinde kurulduunu ne srdkleri Birlik Vakfnkendilerine ynelik bir cepheleme olarak yorumlad.Ne var ki 1991de MP ve IDPnin RP emsiyesi altnda seim-lere girmesinin en nemli arabulucularndan biri yine Birlik Vakfoldu. Bu tarihten itibaren Vakf RP-FP hattnda pozisyon ald. Er-bakan ise her zaman Birlik Vakfna mesafeli durdu. Tayyip Erdo-andaBirlik Vakfynetimiylehepdiyalogiindeoldu.BirlikVakf Erdoann bakanl dneminde stanbul Bykehir Be-lediyesi brokrasisini ele alacak ve rgtlenmeyi salayacakt. FPnin kapatlmasndan sonra da yeniliki partinin kuruluunda BirlikVakf yneticileri kilit rol oynad. Ne var ki stanbul Milletvekilismail Kahraman, 14 Austos 2001deki AKParti kurulu toplant-sna katlmakla birlikte bu partiye gemeyip bamsz kalmay ter-cih etti.RECEP TAYYP ERDOAN 522. Fehmi almuk, Selamn Aleykm Komutanm, Kim Yaynlar, 2000, Anka-ra, s. 96-97.3. Yeni Gndem, 25 Austos 1986, Say 25.Yazar ve Yaync tarafndan telif haklar serbest braklm eserdirahadet GnllleriRP stanbul ekibi, elik gibi bir tekilat rgtlenmesini gerekle-tirdi. Partililer, Erbakann deimiyle cihad delisi olmutu. Par-ti ynetimi hangi grevi verirse tereddt etmeden ve ekinmedeno i harfiyen yerine getiriliyordu. Al-i mran suresindeki Halkaiyiyi emretme, ktl men etme ilkesinin hayata geirilmesiolarak alglanan tebli, partilinin birinci greviydi. Zaman ve me-kna bakmadan, gece gndz demeden herkes grevini hakkylayerine getirecekti. Onlara verilen en nemli mesaj, cihad eylemiy-di. Cihadn en nemli retisi de ahadetti. Mcadele iin zaman-n, enerjisini, maln veren partililer gerektiinde canlarn da ver-meliydi. RPnin her yesi ayn zamanda birer ahadet gnllsolmutu.Tayyip Erdoan bile partililerin ahadet konusundaki tavr kar-snda armt. Bir seim ncesiydi. Erdoan geceyars al-malarn denetlerken, elektrik direine trmanm yal bir partiliyigrd. Erdoan 1992 ylnda katld RP mraniye le tekilat-nn alnda4bu olay yle anlatyordu:Yal bir amca elektrik direine parti bayra balyordu. Neyapyorsun, elektrik arpacakdedim. Aa inince sen bana aha-deti ok mu gryorsun? dedi. Amca RP bayra ile ahadetin neilgisi var? dedim. Ne diyorsun? Her Refah bayra Muavenetmuhribinden Saratogaya bir mermidir, kurundur dedi.5Partililer ar gibi alyordu. Her semt, mahalle, cadde, sokak,hatta apartmanda oturanlarn listeleri yapld. Erdoan, bizzat yz-lerce ev sohbetine katld. Erbakan stanbula byk bir nem veri-yordu. Ona gre stanbulu alan Trkiyeyi de alrd. Bahri Zenginbu dnemde RPnin ilk defa sol kesimle diyalounu salad. Laik-REFAHLI YILLAR 534. Erdoann AK Parti lideri olmasnn hemen ardndan Kanal Dde yaymla-nan kaset de bu toplant srasnda kaydedilmiti.5. Hrriyet, 7 Temmuz 1998.Yazar ve Yaync tarafndan telif haklar serbest braklm eserdirlik,demokrasi,zgrlklergibikonulartartlmayabaland.Hatta Zengin, RPliler ev, i ve partiye gidip geliyorlar. Kahvedekiinsan ne konuur bilmezler, eklindeki szlerinden dolay Erdo-an ile kar karya geldi. Erdoan balarda kahve ve meyhanehatta genelevleri ziyaret etme fikrine iddetle kar kyordu.stanbul il tekilatnda bir icra kurulu oluturulmutu. Bu kuru-lun kod ad beyindi. lde bulunan 14 bin seim sand iin beerkiiden oluan sandk istiare kurullar oluturuldu. Bu kurullarhaftada bir kendi aralarnda, ayda bir ise sandk yeleriyle toplantyaptlar. Partinin her yesi ise sinir ucu olarak tanmlanyordu.Sinir ucunun herhangi bir mesajn dier sinir ular alyor, bu ara-da beyin de bu ular kontrol ve sevk edebiliyordu. RP ynetimi s-tanbulekibinitpksinirsistemigibiinanlmazbirduyarllktaynlendirdi. Bir gecede yz binlerce afi asld gibi bir gecedeaslan binlerce bez afi indirilebiliyor, on binlerce eve bildiri da-tlabiliyordu.Bu almalarla ilgili genel bte kartlyor, iadamlar eko-nomik glerine gre snflandrlyor, adaylarn katklar toplan-yor ve en nemlisi sinir ularnn alyanslarndan bileziklerine ka-dar katklar toplanyordu. Cihada katk her yenin en nemligrevlerinden biriydi.Kendilerini, birbirlerine kenetlenmi tulalara ve iie ge-mi taran dilerine benzeten RPde yeler arasnda amansz biryarvard.Evinegidilenkiileri,partiyesi,sandkmahidi,mahalle ve cadde temsilcisi olmaya ikna etmek iin akl almaz yol-lara bavuruyorlard. Zaten her yenin ayda en az bir ye getir-me zorunluluu vard. Eer insanmz seviyorsanz, lkemizinbu yangndan kurtulmasn istiyorsanz, her ay asgari bir ye geti-receksiniz, deniyordu. Baarl yelere ilt veriliyor, ayrca bilgi-sayar, barts, kitap gibi hediyeler datlyordu. Grevini yeri-ne getirmeyenler ise uyarlyordu.RP stanbul l Bakan Erdoan partililerin uyaca genel kural-lar da karmt. Bunlardan bazlar yleydi:RECEP TAYYP ERDOAN 54Yazar ve Yaync tarafndan telif haklar serbest braklm eserdir RPli nefret edilen deil, sevilen insandr. Yznz mahkemeduvar gibi olmayacak. Korkutucu olmayn, mjdeleyici olun. RPli korkulan insandeildir. Mjdeleyen insandr.Zorlatrmayn,insanayokuudeiliniigsterin. Yokuugsterirsen durup dnr. nii gsterirsen koar. Tatl tatl anla-tn. Yarglaycolmayn,balaycolun.Bizhakimdeiliz.Kimseye sen kfirsin, sen mnafksn, sen mriksin demeye hak-knz yok. Mutfakta kim iktidar olursa Trkiyede de o iktidardr. Bunubilin. Kale ieriden fethedilir. Hanm RP dedi mi evelallah hepsiRPdir. Herkese selam verin. Ayn apartmanda oturduunuz komula-rnza selam unutmayn. Sokanzda selam unutmayn. Essala-m Aleykum dedinizalmad,demekkiholanmyor.Ozamanmerhabadeyin. Onu da anlamyorsa iyi gnlerdeyin. Yine anla-myorsa belki Corcdur. Hello deyin Good Morning deyin.6ocuklarn Grecei ZaferZeytinburnunda bir ev sohbeti. Ev tka basa dolu. Orta yal insan-larn ounlukta olduu evde birka tane byklar henz terleme-mi gen de var. Beyaz takm elbiseli, yakasz gmlekli gen adamsohbete katlanlara muhterem kardelerim diye seslenerek szebalyor: Gndz slam istismar eden saclar ile emei aln te-rini, isizlii istismar eden solcular akam olunca ayn byk otel-lerin lobilerinde buluup rak iiyorlar...Seim blgesinde tespit edilen yz bin evi ziyaret etmek, en azbin evde sohbet toplants yapmak zere kendilerini hazrlamaktaolan RPliler, ev ev dolaarak parti propagandas yapyorlard. Er-doan sze, yaratlmlarn en ereflisi olarak nitelendirdii insanREFAHLI YILLAR 556. Milliyet, 28 Haziran 1997. Yazar ve Yaync tarafndan telif haklar serbest braklm eserdiranlatarak balyor, ardndan saclarla solcular bir rak sofrasndabuluturuyor ve sonra siyonizmden d borca, Osmanldan milliuura kadar anlatyordu. Allaha inanan herkesin insan sevmesi vesaymas gerektiini ifade ediyordu.Trkiyede insana verilen deeri anlatan Erdoan, asgari cre-tin 29.500 lira olmasna karn, aylk maliyeti 125 bin lira olan k-peklerin bulunduunu anmsatyordu. Ev sohbetlerinde, 150 yl-dr bu milletin milli ve manevi deerlerine kar yaplan tahribatsonucu, bu hallere dldn; sa ile solun ikisi de Batdan it-hal edildii iin ayn eyler olduunu; ABD ve SSCBnin arasndafark olmad gibi bunlarn arkasnda siyonizmin olduunu; bunufark eden Japonyann milli deerlerini kaybetmeden sanayileipABDye rakip duruma geldiini anlatyordu.Erdoan nihayet Japonya bunu becerdiyse kck St ka-sabasndan yola karak koca bir imparatorluk kuran bu millet neyapmaz ki? sorusunu soruyor ve cevab kendisi yle veriyordu:Ancak batl zihniyetler dnyada yklacak, bunun yerini hakkntemsilcisi milli uur alacak ve RP gelecek.ErdoankonumasndaszdolatrpdneminBabakanTurgut zaln d bor konusundaki szlerine getiriyordu. zalagre d bor Trkiyenin itibarnn ykseldiine bir delildi. Erdo-ana greyse zaln bu szleri liberal zihniyetin tabii bir sonu-cuydu. Bir lkenin itibar bor alarak deil bor vererek ykselirdi.Erdoan ev sohbetinde, toplantya katlanlardan RPye ye olma-larn, bakalarn da ye yapmalarn istiyor ve seimlerde destek-lerini beklediklerini sylyordu. Erdoan, 1986 ylnda bu tr evsohbetlerindenbeklentileriniuszlerleaktaryordu:Bual-malara byk mit balyoruz. Bu bir inan meselesidir. Bu dava-nn sonucunu biz grmesek bile ocuklarmz mutlaka grecek.7Erbakan siyasi yasakl olmas nedeniyle 1987 ylnn Ekim ay-na kadar RP emaneti bir lider ile siyasi yaamn srdrd. Bu d-nemde stanbul il tekilat dierlerine rnek bir siyasi alma ya-RECEP TAYYP ERDOAN 567. Yeni Gndem, 1 Eyll 1986, Say 26.Yazar ve Yaync tarafndan telif haklar serbest braklm eserdirpyordu. Tayyip Erdoan ve Blent Arn partinin nemli hatipleriolarak il il dolayorlard. Erdoan 1985 ylnda RP ankaya iletekilatnn ahlan Gecesine katld. Ankarada kimse henzonun ismini bilmiyordu. Erdoan Ankara ile tantran, dneminilebakandahasonraRPninseimorganizatrMustafaKksald. Glba Sinemasnda yaplan gecede Erdoan, Trki-yeden insan manzaralar anlatrken, son model bir otomobildeninen krkl bir kadnn arka koltukta oturan kpeine gsterdii il-giden rnek veriyordu. Erdoan, Ankara gibi daha birok ile gide-rek konumalar yapacakt.Erdoan1986dailkmilletvekiliadaylntatt.RP GenelMerkezi stanbul milletvekili adayl iin MSP dneminin DevletBakanlarndanHasanAksaydnyordu.Aksay,MSPninennemli isimlerinden biriydi. Erbakan aktif siyasete sokan kiiydi.AP Adana Milletvekili iken partisinden istifa ederek Milli NizamPartisi kurucular arasnda yer almt. Aksay, RPnin seimi kaza-namayacan biliyordu. Ama bildii bir ey daha vard. Parti yeniisimlere yer vermeliydi. Aksay Artk yerimizi genlere brakaca-z, diye deme vererek Erdoann adaylna yeil k yakt.Erdoan o dnem Hasan Aksay Bey kanaatlerimizin olumasndabize yardm olan aabayemizdir, diyecektir.Erdoan ara seimlerde gstermelik aday olarak seimlere gir-miti. Ama artk rotada kazanmak vard. Erdoan o seimlerde ilkkamuoyu yoklamasn yaptrmt. Seim blgesinin iinde Fatiholunca iin rengi deiiyordu. Bir dnem MSPnin kalesi olan Fa-tihde imdi RP ve ANAP ekiiyordu. Bu nedenle din ve cemaatlerseiminkaderinibelirleyecekti.DSP bilegzncamioylarnadikmiti. Tayyip Erdoan, DSP Milletvekili aday Murteza eli-kele yapt bir ziyarette kendisine u szler sylenince ok ar-mt: Artk camileri size brakmayacaz! Erdoan yine de he-men cevab yaptrmt: Camiler sizin olsun, bize dary bra-kn.Erdoannkamuoyundatestedilmesianlamntayan1986ara seimleri bir bakma liderlik adaynn ilk iaretinin verildiiREFAHLI YILLAR 57Yazar ve Yaync tarafndan telif haklar serbest braklm eserdiryerdi. Erdoan, RPnin MSPden ok farkl bir anlaya sahip oldu-unu belirtiyordu. Bir bakma RP ynetimi Erdoann dedii nok-taya doru gelmiti. MSPnin kendini dar bir tabanla snrlamasyanlnn 1980 sonrasnn RPsine uygulanmayacan belirtiyor,Gemite yaplan hatalar ve eksiklikleri grdler. Onlarn bu ek-siklikleri ile bizim temel meselelerde yaklammz birlemi ol-du,8diyerek deiiklie dikkat ekiyordu.Erdoan, parti tekilatna ynelik ilgin bir motivasyon uygu-layarak u mesaj veriyordu: mknnz varsa kendi yiyeceinizi,giyeceinizi ihtiyac olanlara datacaksnz. Erdoan, RPyi bumodelle toplumsal dayanma ve paylama yoluna sokuyordu. Er-doann tekilatn yannda bir de genel siyasete ilikin diyecekle-ri vard. Erdoan o dnem tarikat ve siyaset ilikileri konusundagenel bir kanaata da sahip olmutu. zetle Tarikat belli bir partiyidestekliyor diye bir ey yoktur. Oray idare edenler kesin istikametvermiyorlar. Verseler dahi artk Trkiyede belli kltr seviyesiyerlemitir.Orannmensuplaricabndabunoktadakendileriniynlendiren efendileri kabul etmeyebiliyorlar,9diyordu. ErdoanagreRPninsemenkitlesidedeimiti.Sonse-imlerde RP iin oy kullanan 900 bin kiinin yzde 20sinin gen-ler, yzde 50sinin ise eski MSPliler olduunu ileri sryordu. Ye-ni Gndem dergisi muhabirinin, 1980 ncesinde olduu gibi camicemaatinin yine esas tabanlar olup olmad sorusunu da yle ya-ntlyordu: Sizin grdnz kadar rahat deiliz. Sistem ok de-iik alyor. nan ve fikir hrriyetini tam manasyla elde ede-bildiimiz gn, sizin dediinizde hakikat pay olacak. Fikrin sasolu olmaz. Trkiyede bir mefhumu ykmanz lazm. Uzun vadelibir almann hesab iindeyiz. Geni kitleleri hedef alyoruz. Bizfikri yenilenmenin gayreti iindeyiz.10Bu seim kampanyas srasnda yaanan bir olay Erdoan ye-ni bir strateji gelitirmeye sevketti. Bu olay sayesinde, bir zaman-lar kitlesellemeye kar kan Erdoan, artk bu akmn nderi ha-RECEP TAYYP ERDOAN 588. Yeni Gndem, 25 Austos 1986, Say 25. 9. A.g.y. 10. A.g.y.Yazar ve Yaync tarafndan telif haklar serbest braklm eserdirline geldi. Eyp yaknlarnda seim gezisi yapyordu. Esnaf kapkap dolayor, adayln aklyor, oylarn istiyordu. Bir ara ge-ziye ara vermek, sohbet etmek iin daha ok Adyaman Menzilde-ki Nakibendi derghna bal olanlarn devam ettii bir kahveyedoru yneldiler. Tam kapdan ieri giriyorlard ki kahvenin sahibiSizi ieri almam, dedi. Herkes armt. Mdahale ettiler: Sa-yn Recep Tayyip Erdoan RP stanbul l Bakan ve ayn zamandamilletvekili adaymzdr.Adamgayetsakinolarakucevabverdi:Biliyorum. AmaMenzildekiler Biz RPye deil baka partiye oy vereceiz, dedi-ler. Bunun iin sizi ieri alamayz.Konuma kavgaya doru giderken bir ahs olaya bymedenmdahale etti: Efendim, benim dkknm kardaki meyhanedir.Arzu ederseniz size ben orada ay ikram edeyim.Bu teklif karsnda bir anlk tereddtten sonra Erdoan, mey-haneye doru yneldi. Partililer de kendisini takip etti. Kahve sahi-bi hayretler iinde kalmt. Meyhanecinin ise kafas karkt. Pe-pee soru sordu. Sonunda ikna olmutu. RPlilere ynelik ilgisiniu szlerle dile getirdi: Biz de sizin gibi inanl insalarz. Biz debu lkenin kalknmas istiyoruz. Bizi ihmal etmeyin.Tayyip Erdoan iin bu olay ve bu konuma, artk semen pro-filini deitirmenin zamannn geldiini, kahvelere ve hatta mey-hanelere gitmeleri, oradakilerin oylar ve gnllerini kazanmayaalmalar gerektiini gstermiti.Beyoluna Kasmpaal AdayErdoan, RPnin medya tarafndan dikkate alnmad, hatta Erba-kann, siyasi yasakl olmas nedeniyle basnda yer alamad birdnemde gazete ve dergilere konuk oluyor, demeleri yaymlan-yordu. Artk adm adm siyasetin basamaklarn trmanmaya bala-mt. Fikri yenilenmeye doru yelken aan Erdoan bu seimden yl sonra yeniden aday olarak halkn karsna kacakt. Hemde Beyolunda...REFAHLI YILLAR 59Yazar ve Yaync tarafndan telif haklar serbest braklm eserdir1989da Erdoann Belediye Bakan adaylyla Milli Grhareketi ilk defa Beyolu gibi bir yerde ikinci parti oldu. Bu bykbir zaferdi. Meyhanelerden gece kulplerine kadar her taraf Erdo-ann posterleri ve seim bildirgeleriyle doluydu. Kasmpaallarsemtlerinin ocuuna sahip kabilmek iin seferber olmutu. Se-im sandkta kaybedildi, iddias zerine Seim Kuruluna itirazedildi. Grevli hakim, gelen RP heyetini terslemeye kalknca Er-doan sinirlendi ve Sarho kafayla karar veremezsin, dedi. Bu-nunzerinehakim,kendisinehakaretettiigerekesiyleErdo-andan davac oldu. Sust yaplarak Erdoan doru SamaclarCezaevine gtrld. RPliler cezaevi ynetimiyle anlaarak Er-doankouagndermediler.BirhaftarevirdekalanErdoantahliye edildi.Erdoann Beyolu Belediye Bakanln aibeli bir ekildekaybetmesikendisinitamanlamylakamlad. Tekrartekilatayneldi. Koza gibi rd yapya ters denleri tasfiye etti. Bu ara-da Erbakan konusunda yakn alma arkadalaryla ters dm-t.Bunlarnbanda,kendisigibiRizeliolanTekilatBakanNecdet Klnk geliyordu. Klnkn Erbakann manevi liderliikonusundaki grlerini kabul etmeyen Erdoan, bu kiinin teki-latlarda konuma yapmasn yasaklad. O gnlerde Erbakan hak-knda ilgin yorumlar yaplyordu. rnein, rivayete gre, Erba-kann ODTde okuyan kznn ba akt.RP, 1991 genel seimlerinde MP ve IDP ile seim ittifaknagitmiti, ancak stanbul seim evrelerinde RP dndaki partilerinadaylarna yer verilmedi. Bylelikle en iyi yerlere yerletirilmiolan ok sayda gen RPliye TBMMyolu gzkmt. zellikle 6.Blge birinci sra aday olan Tayyip Erdoann seimi kazanmas-na kesin gzyle baklyordu. Dnld gibi de oldu, seimikazand, mazbatasn ald ve milletvekili oldu. Ama bir aksilik var-d. Tercihli oy sistemi nedeniyle parti iinde tartmalar kmt.DahancedenBayrampaaBelediyeBakanadayolupseimikaybeden Mustafa Ba, tercih oylaryla Erdoan gemiti. Aynparti, hatta ayn tekilattan iki arkadan birbirlerine kar tercihRECEP TAYYP ERDOAN 60Yazar ve Yaync tarafndan telif haklar serbest braklm eserdiroyu avna km olmas tartmalar da beraberinde getirdi.Yksek Seim Kurulu (YSK) bir itiraz durumunda oylar yeni-den saydrabilirdi. Bu konuda parti iinde iki iddia dolat. Birinciiddiaya gre, Erdoan milletvekili mazbatasn almasndan birkagn sonra Balgatta bulunan RP Genel Merkezine Erdoan ya-zl krmz plakal bir arabayla gitmiti. Erdoan arabasn tam daErbakan plakal Mercedesin arkasna park etmiti. Bu olay RPGenel Merkezinde bomba etkisi yapt. Korku oluturdu. El altn-dan Mustafa Baa YSKya itirazda bulunmas iin bask yapld. kinci iddia ise, Erdoann yakn evresinin, YSKya itirazdabulunmamas iin Mustafa Baa bask yapt yolundayd. Ba se-imi kazanmasna ramen birka ay ortalarda pek gzkmedi. Ni-hayet YSK, Tayyip Erdoann 11 gn tad mazbatasn iptal et-ti. Erdoan olaydan zgnd zgn olmasna ama Ben sarslmdeilim. Normal bile karladm diyebilirim, diye aklama yapt.Erdoann tek itiraz tercihli seim sistemine idi: Ortada tercihlisistemi denilen bir zulm sistemi var. Kalkp 100 tane oy alacak-sn. 15 tercih alacaksn, peki 85 kii ne olacak? O listeyi aynen ka-bul eden 85 kiinin, o kabuln ret ediyorsunuz, 15 kiinin tercihkulland kiiyi baa getiriyorsunuz. Adil bir anlay deil bu.11Erdoan ve Ba arasnda cereyan eden ekimenin perde arka-snda akla gelmeyecek bir mcadele daha vard. Ba da Erdoangibi Rizeliydi. O dnem skender Paa ve smail Aa cemaatininkadn mntesipleri arasnda bir tartma balamt. Kavgann anaekseni tesettrd. O dnem smail Aa cemaati araf, skenderPaa ise pardsy tercih ediyordu. RP evrelerine gre Erdoanile Ba arasndaki ekimenin gerisinde bu iki cemaat arasndakikavgavard.ZeytinburnundakibirNakibendiderghnabalolanEmineErdoandaskenderpaagibipardsgiyiyordu.Mustafa Ba ise, hanm arafl olduu iin smail Aa cemaatin-den nemli ve geni bir ekilde destek almt. smail Aann ka-dn mritleri kap kap dolaarak Mustafa Ba iin tercih yaplma-REFAHLI YILLAR 6111. Cumhuriyet, 6 Aralk 1991.Yazar ve Yaync tarafndan telif haklar serbest braklm eserdirsn istemiti. stanbulda tercih kullanlmayacana ilikin genelkarar alnmasna karn Ba tercih oylaryla Meclise girdi. SonucaBa da armt.Belediyelerde Refah DnemiYoksul halkn nabznn iyi tutulmas, sistemin rml zeri-ne getirilen eletiriler RPnin baar grafiini ykseltiyordu. Artktoplantlarda dzen kart zgn mzik paralarna bile bavuru-lur olmutu. Ahmet Kayann paralar alnp syleniyordu. AdilKayaya (Ahmet Kayann kardei) yeni besteler smarlanyordu.Artk takdim bile deimiti: Ezilmiler, ilekeler... Emekiler...Refaha hasret ekenler...Bu dnemde RPnin ne olursa olsun TBMMye girmesi gereki-yordu. Meclise girmenin iki anlam vard. Bir tanesi Erbakan a-sndan: TBMMye girilmemesi nedeniyle Erbakann parti tabanndaha fazla tutamayaca, dier partilere kaymalar olaca, bununsonucunda RP ynetimin tartlmaya balanaca syleniyordu. kincisi ise Tayyip Erdoan asndan: RPyi bir kitle partisi-nedntrebilmekiinbuseimbulunmazbirfrsatt.Erdo-annmilletvekiliolarakTBMMyegirmesivepartinindn-msrecinibalatmashesaplanyordu.RP artkslamcdeil,muhafazakr ve milliyeti bir merkez partisi olacakt.SeimlerdenbirylgetiktensonrastanbulunGngren,Baclar, Tuzla ve Bahelievler semtinde yerel seimler yapld.RP stanbul tekilat var gcyle seimlere asld. Bu seimde ilkolarak kadnlar da sahadayd. Erdoann stanbul yerel seimleri-ne ilikin yorumu yleydi: Trkiye bir kavga ve korku toplumuhaline gelmitir. Bizde zorlama yok. Stre pantolonluya duyulansayg, bartlye de duyulsun. Biz ba ak gezenle gezmeyenibirletirmek istiyoruz. Toplumu iki ayr fanusta yaayan insanlaroluturuyor. Buna bir son vermek istiyoruz.12RECEP TAYYP ERDOAN 6212. Zeynep Atikkan, Hrriyet, 7 Kasm 1992.Yazar ve Yaync tarafndan telif haklar serbest braklm eserdirRP bu seimlerde byk baar elde etti ve bylece kamuoyun-da RP ve buna bal olarak irtica korkusunu da balatm oldu. r-nein dnemin l Bakan Yardmcs Ekrem Erdemin Biz teki-latmza gveniyoruz. Bizim byk avantajlarmz var. Her eydennce semenimize ve sanda hakimiz. Gerektii takdirde seme-nimiz birka bin mark harcayarak Almanyadan buraya gelebili-yor. u anki durumumuz Malazgirt Savan kazanm, Bizansesir alm ordularn Anadoluya yrmesine benziyor. Moralimizok yksek, eklindeki szleri bu tr korkular iyice artryordu.RP kadrolar, temsili Malazgirt muharebesini kazanm, stan-bulun fethine hazrlanyordu. Bu dnemde Tayyip Erdoan iinbu muharebelere uygun bir de isim bulunmutu: stanbul komuta-n. Erdoan, komutan edasyla stanbul seimlerine ynelik yenibir hedef gsteriyordu. Partisinin Pendik ile kongresinde Erdo-an, unlar sylyordu: Bu bir dnm noktasdr. Avrupa bas-nnda Bizans olarak, Kostantinopol olarak yer alan stanbula 27Martta biz sahip kmazsak onlar tarafndan satn alnacak. Amabouna aba gstermesinler, stanbulu slambol yapan ruh bu-gn ayaktadr.13Hocann AjanlarFatih stanbulu fethetmeden nce kentin iki yakasna iki nemlikarargh kurar. Bunlar stanbul kuatmasnn ana kumanda mer-kezleridir. Biri Anadolu yakasnda Sultanbeyli, ikinciyse Rumeliyakasnda im