Rapport Maatschappelijk Verantwoord beleggen | 22 december ...€¦ · Maatschappelijk verantwoord...
Transcript of Rapport Maatschappelijk Verantwoord beleggen | 22 december ...€¦ · Maatschappelijk verantwoord...
Rapport – Maatschappelijk Verantwoord beleggen | 22 december 2017
Situatie en centrale vraagstelling
3
Maatschappelijk verantwoord beleggen is een belangrijk thema bij pensioenfondsen. Ze worden er ook
op aangesproken. Ook PH&C wil de pensioengelden die jullie beheren, laten beleggen op een wijze
die past bij het fonds en de mening van de achterban. PH&C kijkt dus verder dan alleen het rendement.
Periodiek herijkt het pensioenfonds het beleggingsbeleid. Recent sprak het bestuur zich uit voor een
beleid op de maatschappelijke thema’s tegengaan van klimaatverandering en duurzame consumptie en
productie. Onderdeel van de herijking is een raadpleging van de achterban. Zowel werkgevers als
deelnemers en gerechtigden worden om hun mening gevraagd. Dit jaar mogen wij de achterban
raadpleging voor jullie uitvoeren.
Het doel van het onderzoek is:
Het verkrijgen van inzicht in de beleving, de wensen en behoeften van werknemers en werkgevers op het
gebied van MVB beleid en het toetsen van de opvattingen van het bestuur.
De volgende onderzoeksvragen gaan we beantwoorden:
1. Hoeveel belang hecht men aan maatschappelijk verantwoord beleggen (kosten versus rendement)?
2. Welke (maatschappelijke) ontwikkelingen vindt men relevant?
3. Hoe staat de achterban tegenover de door het bestuur geadopteerde beleidsthema’s? Welke
verwachtingen en ideeën heeft men daarbij?
Opbouw rapport
Op de volgende pagina’s staan de resultaten van het onderzoek weergegeven. De rapportage begint
met een management samenvatting, daarna volgt een grafische weergave van de resultaten. Onder elke
grafiek staat een korte toelichting en worden significante verschillen tussen doelgroepen (actieve en niet-
actieve deelnemers, gepensioneerden en werkgevers) benoemd, evenals verschillen tussen jongeren
(jonger dan 35 jaar) en ouderen (35 jaar en ouder). Bij open vragen worden enkele kenmerkende
quotes getoond, de volledige bloemlezing is separaat aan dit rapport opgeleverd. In de bijlagen staan
ten slotte alle grafieken ook uitgesplitst naar de verschillende doelgroepen. Daarnaast is een technische
onderzoekverantwoording van het onderzoek opgenomen.
Situatie en centrale vraagstelling
MVB: Rendement vs bijdragen aan een betere wereld
Management samenvatting
5
Er is groot draagvlak bij de achterban voor maatschappelijk
verantwoord beleggen: driekwart vindt het (heel) belangrijk dat
PH&C dit doet. Voor ruim de helft is dit ook minstens zo
belangrijk als rendement. De meerderheid gaat er ook niet van
uit dat MVB ten kosten gaat van het rendement, als dat wel het
geval zou zijn zou het draagvlak fors kleiner worden.
Het draagvlak is onder de gehele achterban groot, wel zien we
dat dit over het algemeen bij deelnemers wat groter is dan bij
gepensioneerden en werkgevers.
Spontaan kiest een kwart van de achterban voor de thema’s
duurzame consumptie en productie en klimaataanpakken.
Gezondheid en welzijn wordt het vaakst gekozen. Wel zien we
dat er geen overduidelijke voorkeur is voor een van de VN
thema’s.
Desgevraagd geeft een ruime meerderheid aan dat de door het
bestuur geadopteerde thema’s goed passen bij PH&C. Met name
met betrekking tot duurzame productie en consumptie is de fit
hoog.
Draagvlak voor
MVB is groot,
onder alle
doelgroepen
Gekozen
thema’s worden
herkend en
gedragen
De meerderheid van de achterban geeft aan dat PH&C deze
thema’s invulling kan geven door zowel schade te beperken als
actief een positieve maatschappelijke bijdrage te leveren.
Spontaan noemt men investeren in groene energie, innovatieve
bedrijven en specifiek bedrijven in Nederland om dit te
realiseren. Daarnaast geeft men aan dat PH&C niet alleen door
middel van beleggingen hierin kan bijdragen, maar ook haar
leden kan helpen met bijvoorbeeld voedselverspilling tegengaan.
MVB door
zowel schade te
beperken als
actief bijdrage
te leveren
Management samenvatting
Resultaten
7
Resultaten – belang van MVB (kosten vs. rendement)
Basis: alle respondenten
Vraag: Hoe belangrijk vind je het dat jouw pensioenpremie op een maatschappelijke verantwoorde
of duurzame manier wordt belegd?
“Omdat we verantwoordelijk zijn
voor de manier waarop we met de
aarde en elkaar omgaan!”
“Ik wil graag dat mijn kleinkinderen
ook in een schone wereld wonen.”
“Grote institutionele beleggers
hebben een voorbeeldfunctie.”
“Omdat de wereld niet eindigt na
ons pensioen. Hopelijk komen er
nog vele generaties na ons en zij
hebben recht op een leefbare
wereld.”
“Het enige wat voor mij nog telt is
dat ik gewoon mijn pensioen krijg.
Iets waar ik heel mijn leven al voor
heb betaald.”
“Voor een pensioenfonds is
rendement het belangrijkste.
Betekent niet dat je helemaal
zonder geweten hoeft te beleggen,
maar het moet ook niet doorslaan.”
“Omdat een goed rendement het
allerbelangrijkste is, zeker als je
andermans geld beheerd.”
50% 28% 10% 5% 4% 4%
Heel belangrijk Een beetje belangrijk Niet belangrijk, niet onbelangrijk Niet heel belangrijk Helemaal niet belangrijk Weet ik niet
Driekwart van de achterban (78%) vindt het (heel) belangrijk dat hun pensioenpremie op een
maatschappelijke verantwoorde of duurzame manier wordt belegd. Slechts een kleine groep (9%) is het
daar niet mee eens. Werkgevers vinden dit vaker (helemaal) niet belangrijk (12%) dan de andere
doelgroepen. Jongeren (onder de 35 jaar) vinden dit daarentegen juist vaker (heel) belangrijk dan
ouderen (35 jaar en ouder) (81% vs. 77%).
8
Resultaten – belang van MVB (kosten vs. rendement)
Basis: alle respondenten
18% 56% 16% 10%
Belangrijker dan winst Even belangrijk als winst Minder belangrijk dan winst Maakt mij niet uit / weet ik niet
30% 49% 21%
Meer winst op Net zo veel winst op Minder winst op
23% 57% 20%
Alleen bij meer winst Alleen indien net zo veel winst Zelfs bij minder winst
Circa een op de vijf (18%) vindt maatschappelijk verantwoord of duurzaam beleggen belangrijker dan
winst. Deelnemers zijn het hier wat vaker mee eens (actief: 17%, niet-actief: 20%) dan
gepensioneerden en werkgevers (12% en 13%).
Maatschappelijk verantwoord beleggen (MVB) heeft een positief imago: de helft van de achterban zegt
dat MVB net zo veel winst oplevert als een ‘normale’ belegging. Bijna een op de drie (30%) denkt zelfs
dat MVB meer winst oplevert. Ook hier zien we dat met name deelnemers het er vaker mee eens zijn
(actief: 30%, niet-actief: 32%) dan gepensioneerden en werkgevers (20%).
Ruim de helft van de achterban (57%) wil alleen dat PH&C het pensioengeld op een maatschappelijk
verantwoorde of duurzame manier belegt als het net zo veel winst oplevert als een ‘normale’
belegging. Voor een op de vijf (20%) mag dit zelfs als het minder winst oplevert.
Op alle stellingen zien we dat jongeren positiever staan ten opzichte van maatschappelijk verantwoord
beleggen dan ouderen, zelfs als dit minder winst oplevert.
Vraag: Maatschappelijk verantwoord of duurzaam beleggen is:
Vraag: Maatschappelijk verantwoord of duurzaam beleggen levert:
Vraag: In welke situatie mag PH&C uw pensioengeld op een maatschappelijke verantwoorde of
duurzame manier beleggen?
9
Resultaten – belang van MVB (kosten vs. rendement)
Vraag: Hieronder staan onderwerpen die een rol kunnen spelen bij de keuze van een maatschappelijk
verantwoorde of duurzame belegging. Met welke drie onderwerpen moet PH&C van jou het meeste
rekening houden?
59%
51%
37%
35%
27%
23%
22%
15%
9%
Arbeidsomstandigheden
Milieu
Fraude of corruptie
Wapens en wapenhandel
Dierenwelzijn
Beloningsbeleid
Fossiele brandstoffen
Omstreden sectoren
Kernenergie
Ruim de helft van de achterban vindt dat PH&C in haar beleggingen rekening moet houden met
arbeidsomstandigheden (zoals kinderarbeid) en het milieu. Daarnaast worden fraude en corruptie en
wapens en wapenhandel genoemd. Vooral werkgevers vinden dat er niet belegd moet worden in
wapens en wapenhandel (44%). Ook noemen zij, net zoals gepensioneerden, vaker dat er rekening
gehouden moet worden met omstreden sectoren (beide 20%) en fraude en corruptie (werkgevers: 44%;
gepensioneerden: 49%). Deelnemers noemen daarentegen vaker dierenwelzijn (28%), het milieu (actief:
52%, niet-actief: 51%) en het beloningsbeleid (actief: 26%).
Verder zien we dat jongeren vaker rekening willen houden met het milieu (59% vs. 47%), dierenwelzijn
(33% vs. 25%) en fossiele brandstoffen (32% vs. 17%). Ouderen vinden juist dat er meer rekening
gehouden moet worden met wapens en wapenhandel (37% vs. 29%), fraude of corruptie (39% vs. 32%)
en het beloningsbeleid (25% vs. 20%).
Basis: alle respondenten
10
Resultaten – belang van MVB (kosten vs. rendement)
Basis: alle respondenten
Vraag: In hoeverre ben je het eens met onderstaande stellingen?
29%
29%
17%
41%
40%
31%
18%
21%
24%
7%
4%
18%
3%
3%
8%
Ik vind dat het pensioenfonds
verantwoordelijk is voor wat de bedrijven
waarin het pensioenfonds investeert met het
geld en beleid doen
Ik geloof dat als mijn pensioengeld
duurzaam wordt belegd dat dat een positief
effect zal hebben op mens en milieu
Ik vind het meer de taak van de overheid om
ervoor te zorgen dat bedrijven
maatschappelijk en duurzaam opereren
Helemaal mee eens Mee eens Neutraal Mee oneens Helemaal mee oneens Weet niet
Een ruime meerderheid van de achterban (70%) vindt dat het pensioenfonds verantwoordelijk is voor
wat bedrijven waarin zij investeren met hun geld en beleid doen. Slechts een kleine groep (10%) is het
daar niet mee eens. Met name gepensioneerden zijn het hier mee een (77%), werkgevers zijn het er
vaker mee oneens (15%).
Bijna de helft van de achterban (48%) vindt het de taak van de overheid om ervoor te zorgen dat
bedrijven maatschappelijk en duurzaam opereren. Werkgevers zijn het hier het minst vaak mee eens
(40%). Ook jongeren kunnen zich hier wat minder goed in vinden (45% vs. 50%). Een kwart van de
achterban (26%) is het hier niet mee eens.
Ruim twee derde van de achterban (69%) gelooft dat het duurzaam beleggen van pensioengelden een
positief effect heeft op mens en milieu. Hierin verschillen de doelgroepen onderling nauwelijks van
elkaar. Jongeren kunnen zich hier wel beter in vinden dan ouderen (73% vs. 67%). Slechts een kleine
groep (7%) gelooft niet in een positief effect op mens en milieu.
11
Resultaten – Maatschappelijke ontwikkelingen
Vraag: Stel dat je jouw pensioenpremie zelf zou mogen beleggen op een maatschappelijke
verantwoordelijke of duurzame manier. Aan welke thema's, sectoren of landen denk je dan?
Actieve deelnemers:
“Water, milieu, werk, Nederland”
“Klimaat-neutraal bouw, alternatieve energie, farmaceutische industrie.”
“Energie, binnen Nederland, horecasector.”
“Bonus, corruptie, milieu, mensenrechten.”
“Energie, landbouw, milieu, werkgelegenheid.”
Niet-actieve deelnemers
“Energieopwekking, toekomstgericht.”
“Een derde hernieuwbare energie, een derde MVO's in opkomende markten,
een derde energiezuinig vastgoed.”
“Telecom, duurzame energie, cradle to cradle producten, Nederland en bitcoin.”
“Dierenwelzijn, gezondheid en milieu vind ik erg belangrijk.”
Gepensioneerden
“Niet in wapenhandel, kernenergie. Wel in alternatieve 'schone' energie.
Voedselproducerende bedrijven in minder bedeelde landen. Niet in Multinationals
maar meer in innovatieve MKB, indien mogelijk in eigen land.”
“Duurzame energie en nieuwe technieken.”
“Ik zou woningen bouwen: goed voor het volk, goed voor het werk, goed voor de
huur die elke maand binnen komt.”
Werkgevers
“Bedrijven die nieuwe keuzes maken, oude manier van werken durven te
doorbreken en oplossingen aandragen die oog hebben voor mens en omgeving.”
“Watermanagement (schoon water projecten/water en veiling wonen.)
Natuurbehoud (bosbeheer, nieuwe bossen, natuurparken). Groene energie.”
“Duurzame energie opwekken. Waterbeheer in ontwikkelingslanden. Innovatie op
het gebied van voedsel produceren.”
“Beleg in Nederlandse bedrijven, windenergie.”
12
Resultaten – Maatschappelijke ontwikkelingen
Basis: alle respondenten
Vraag: Hieronder zie je een lijst met duurzame ontwikkelingsdoelen van de Verenigde Naties. Welke van
onderstaande thema’s vind je het beste bij PH&C passen?
31%
26%
23%
23%
23%
23%
21%
19%
18%
17%
16%
14%
13%
9%
9%
4%
Gezondheid en welzijn
Duurzame consumptie en productie
Vrede, veiligheid en rechtvaardigheid
Schoon drinkwater en goede sanitaire voorzieningen
Goed onderwijs
Klimaatverandering aanpakken
Duurzame en betaalbare energie
Fatsoenlijke banen en economische groei
Een einde maken aan honger
Bescherming van zeeën en oceanen
Herstel ecosystemen en behoud biodiversiteit
Een einde maken aan armoede
Gelijkheid tussen mannen en vrouwen
Minder ongelijkheid
Innovatie en duurzame infrastructuur
Veilige en duurzame steden
Spontaan kiest bijna een derde van de achterban (31%) voor gezondheid en welzijn als een thema dat
goed past bij PH&C, hierin zit nauwelijks onderscheid tussen doelgroepen. Wel zien we dat ouderen
hier wat vaker voor kiezen dan jongeren (32% vs. 28%).
Een kwart van de achterban kiest voor duurzame consumptie en productie. Alleen onder
gepensioneerden ligt dit duidelijk lager (15%). Verder vinden jongeren dit wat beter passen bij PH&C
dan ouderen (32% vs. 22%).
Een iets kleinere groep (23%) kiest voor klimaatverandering aanpakken. Ook hierin zien we nauwelijks
verschillen tussen doelgroepen.
Over het algemeen zien we veel diversiteit in de thema’s die bij PH&C passen. Hierin heeft de
achterban geen expliciete voorkeur.
13
Resultaten – Maatschappelijke ontwikkelingen
Vraag: Zou je willen toelichten waarom je deze thema’s het beste bij PH&C vindt passen?
“Horeca heeft toch een soort van sociale functie. Mijn gekozen onderwerpen
maken de leefomgeving van de mensen die mijn gekozen onderwerpen aangaan
toch ietwat aangenamer.”
Gezondheid en welzijn, een einde maken aan honger, goed onderwijs.
“Onderwijs en gezondheid zijn de basis voor ontwikkeling van mensen. De
andere thema's zijn evenzeer belangrijk, maar ik mag nog maar één kiezen en
wil daarmee de duurzaamheid meer naar voren laten komen.”
Gezondheid en welzijn, goed onderwijs, duurzame en betaalbare energie
“Duurzame productie en consumptie omdat in de horeca daar daadwerkelijk iets
aan gedaan kan worden. Schoon drinkwater en goede sanitaire voorzieningen
heeft ook alles met horeca te maken. Fatsoenlijke banen en economische groei.
Horecatijden en werkzaamheden zijn nog lang niet overal goed geregeld.”
Duurzame consumptie en productie, schoon drinkwater en goede sanitaire
voorzieningen, fatsoenlijke banen en economische groei
“Duurzame consumptie en productie heeft ook te maken met horeca. Gezondheid
en welzijn, hoort ook bij wat je eet en drinkt. Duurzame en betaalbare energie,
daar heeft de horeca ook belang bij.”
Duurzame consumptie en productie, gezondheid en welzijn, duurzame en
betaalbare energie
“Deze drie punten zijn het belangrijkst voor de horecaondernemingen, als deze
drie niet optimaal functioneren kan de horeca niet meer bestaan.”
Klimaatverandering aanpakken, vrede, veiligheid en rechtvaardigheid,
gezondheid en welzijn
“Horeca heeft een voorbeeldfunctie, duurzaamheid in de horeca en aanleverings-
bedrijven, bio vlees, groenten, duurzaam produceren.”
Duurzame consumptie en productie, klimaatverandering aanpakken, gelijkheid
tussen mannen en vrouwen
14
Resultaten – Beleidsthema’s: klimaatverandering aanpakken
Basis: alle respondenten
Vraag: In hoeverre vind je klimaatverandering aanpakken goed passen bij PH&C?
24% 39% 28% 4%
Past heel goed Past goed Neutraal Past niet goed Past helemaal niet goed
Drie op de vijf (62%) vinden klimaatverandering aanpakken (heel) goed passen bij PH&C. Slechts een
kleine groep (7%) vindt dat (helemaal) niet passen bij PH&C. Met name werkgevers zijn hierover
kritisch (12%).
“Omdat de horeca sector behoorlijk vervuilend kan zijn voor het milieu en er
weinig rekening mee wordt gehouden in de sector.”
“Duurzame consumptie en productie is essentieel om de horeca gezond,
betaalbaar en kwalitatief goed te houden. Klimaatverandering aanpakken is
daarbij één van de belangrijkste aspecten om dit te bereiken.”
“Zeer belangrijk voor de toekomst van ons allen.”
“Als ik met pensioen ga zou ik ook graag schone lucht willen ademen en
aangezien dat ik zo'n 2 meter onder de zeespiegel resideer is het van groot
belang dat mijn huis droog blijft.”
Vraag: Kun je toelichten waarom je dit vindt?
“De verantwoordelijkheid over klimaatverandering ligt niet bij een pensioenfonds
in deze sector. Duurzame consumptie en productie daarentegen juist wel.”
“Klimaatverandering kan alleen als alle landen meedoen. Zolang bijv. Nederland
meedoet maar omringende landen niet, dan zijn alle inspanningen in Nederland
onnodig en duur.”
“Is niet door een pensioenfonds te regelen. Weinig rendement.”
“Afgezien van de discussies over klimaatverandering is het een onderwerp dat
niet thuis hoort bij de branche waar dit pensioenfonds voor staat.”
15
Resultaten – Beleidsthema’s: duurzame productie en consumptie
Vraag: In hoeverre vind je duurzame productie en consumptie goed passen bij PH&C?
34% 39% 21%
Past heel goed Past goed Neutraal Past niet goed Past helemaal niet goed
Basis: alle respondenten
Driekwart van de achterban (74%) vindt duurzame productie en consumptie (heel) goed passen bij
PH&C. Met name gepensioneerden vinden dit goed passen (77%) evenals jongeren (76%). Slechts een
zeer kleine groep (3%) is het hier niet mee eens, onder werkgevers ligt dat iets hoger (7%).
“Horeca is per definitie een sector waarin consumptie van voedsel een belangrijke
rol speelt. Het is dan ook niet meer dan logisch dat het bijbehorende pensioenfonds
hier een speerpunt van maakt.”
“Vooral in de horeca valt veel winst te behalen in energie bezuinigende
maatregelen, voedselverspilling en zoeken naar duurzaam geproduceerde
producten.”
“Duurzame consumptie en productie is de enige manier om vervuiling van de aarde
te keren en een betere toekomst voor onze kinderen te creëren.”
“Juist in de horeca, waar veel verspilt wordt is dit een passend thema.”
Vraag: Kun je toelichten waarom je dit vindt?
“Het is een Nederlands pensioenfonds, dan moet je niet denken dat je invloed
kan hebben op het terugdringen van de wereldwijde voedseltekorten. In
Nederland is geen voedseltekort.”
“Consumeren is niet duurzaam. Dan spreek je van consuminderen. In de horeca is
consumeren juist noodzakelijk. Hoe meer, hoe beter. The Sky is the limit!”
“Gewoon winst maken i.p.v. die linkse onzin.”
“Is geen kerntaak voor een pensioenfonds. Dit dient enkel zorg te dragen voor het
best mogelijke pensioen voor de deelnemers.”
16
Resultaten – Beleidsthema’s
Vraag: Op welke manier zou PH&C hier volgens jou aan kunnen bijdragen?
Klimaatverandering aanpakken
“Beleggingen in vervuilende bedrijven afbouwen, beschikbaar vermogen meer
richting schonere bedrijven laten gaan.”
“Investeren in bedrijven die hier actief aan bijdragen (en dit bewijzen) en niet
samenwerken met bedrijven die hier niet genoeg aan doen (standaarden moeten
dan bepaald worden). En dan bijvoorbeeld ook geen pensioenpartner zijn voor
horeca/catering bedrijven die niet voldoen aan de standaarden. Alleen niet
investeren in de bedrijven is iets te makkelijk naar mijn mening.”
“Investeringen bij bedrijven boven een CO2 grens afkappen, of meer investeren
in bedrijven die actief bezig zijn met lage CO2 uitstoot.”
“Meer alternatieve energiedoelen en absoluut geen kernenergie en fossiele
brandstoffen, meer groen om CO2 te verminderen.”
“Duurzame energie. Investeren in zonne- en windenergie. Bosbeplanting.”
Duurzame productie en consumptie
“Investeren in bedrijven die duurzame technologieën hebben voor het verbouwen
van gewassen.”
“Niet meer investeren in bedrijfstakken die niet innoveren om hun productieproces
en producten duurzaam te maken.”
“Door haar leden en aangesloten bedrijven te wijzen en aanbevelingen te doen in
zaken die betrekking hebben op horeca in relatie tot productie en consumptie.”
“Tegengaan van verspilling en gebruik van pesticiden en bestrijdingsmiddelen.”
“Investeren in manieren om te produceren zonder afval te produceren/lozen.”
“Denk ook aan bedrijven die zich bezig houden met Vegan voeding. Steeds meer
producten worden vegan en moeten dat ook zijn. Het dringt tot steeds meer mensen
door, en wordt dus steeds populairder. Daar is dus ook veel winst te behalen.”
“Investeren in productie van gewassen, vlees in Nederland, biologisch en duurzame
producten stimuleren. Lokale boeren en initiatieven steunen.”
17
Resultaten – Beleidsthema’s
Basis: alle respondenten
Vraag: Op welke manier zou PH&C hiermee om moeten gaan als het gaat om het klimaat aanpakken en
duurzame consumptie en productie?
15%
10%
25%
26%
60%
63%
Klimaatverandering
aanpakken
Duurzame consumptie
en productie
Alleen schade beperken
Alleen actief een positieve maatschappelijke bijdrage leveren
Zowel schade beperken als actief een positieve maatschappelijke bijdrage leveren
De meerderheid van de achterban vindt dat PH&C met haar beleggingen zowel de schade moet
beperken als actief een positieve maatschappelijke bijdrage moet leveren. Met name jongeren en niet-
actieve deelnemers zijn hier voorstander van. Circa een kwart van de achterban vindt dat PH&C alleen
actief een positieve maatschappelijke bijdrage moet leveren. Dit geldt zowel voor klimaatverandering
aanpakken als duurzame consumptie en productie.
Als het gaat om klimaatverandering aanpakken geeft 15% van de achterban aan dat PH&C hier alleen
de schade hoeft te beperken met haar beleggingen. Bij duurzame consumptie en productie is dat 10%.
Bijlagen
19
Bijlagen
50%
47%
52%
53%
47%
43%
28%
30%
26%
26%
31%
29%
10%
10%
9%
10%
9%
29%
5%
5%
4%
5%
6%
4%
4%
4%
6%
4%
3%
5%
3%
Totaal n=9996
Actieve deelnemers n=3111
Niet-actieve deelnemers n=5652
Gepensioneerden n=700
Werkgevers n=526
Verantwoordingsorgaan n=7
Heel belangrijk Een beetje belangrijk Niet belangrijk, niet onbelangrijk Niet heel belangrijk Helemaal niet belangrijk Weet ik niet
Vraag: Hoe belangrijk vind je het dat jouw pensioenpremie op een maatschappelijke verantwoorde
of duurzame manier wordt belegd?
Vraag: Maatschappelijk verantwoord of duurzaam beleggen is:
18%
17%
20%
12%
13%
56%
55%
55%
65%
57%
71%
16%
19%
15%
15%
23%
29%
10%
9%
11%
9%
6%
Totaal n=9996
Actieve deelnemers n=3111
Niet-actieve deelnemers n=5652
Gepensioneerden n=700
Werkgevers n=526
Verantwoordingsorgaan n=7
Belangrijker dan winst Even belangrijk als winst Minder belangrijk dan winst Maakt mij niet uit / weet ik niet
20
Bijlagen
Vraag: Maatschappelijk verantwoord of duurzaam beleggen levert:
Vraag: In welke situatie mag PH&C uw pensioengeld op een maatschappelijke verantwoorde of
duurzame manier beleggen?
30%
30%
32%
20%
20%
14%
49%
48%
48%
56%
53%
86%
21%
22%
20%
24%
26%
Totaal n=9996
Actieve deelnemers n=3111
Niet-actieve deelnemers n=5652
Gepensioneerden n=700
Werkgevers n=526
Verantwoordingsorgaan n=7
Meer winst Net zo veel winst Minder winst
23%
25%
23%
21%
16%
57%
56%
55%
65%
66%
86%
20%
19%
22%
14%
18%
14%
Totaal n=9996
Actieve deelnemers n=3111
Niet-actieve deelnemers n=5652
Gepensioneerden n=700
Werkgevers n=526
Verantwoordingsorgaan n=7
Alleen bij meer winst Alleen indien net zo veel winst Zelfs bij minder winst
21
59%
51%
37%
35%
27%
23%
22%
15%
9%
61%
52%
37%
33%
28%
26%
22%
14%
9%
58%
51%
36%
36%
28%
22%
22%
15%
9%
58%
44%
49%
36%
20%
22%
16%
20%
8%
60%
51%
44%
44%
19%
20%
19%
20%
11%
71%
14%
71%
57%
43%
14%
29%
Arbeidsomstandigheden
Milieu
Fraude of corruptie
Wapens en wapenhandel
Dierenwelzijn
Beloningsbeleid
Fossiele brandstoffen
Omstreden sectoren
Kernenergie
Totaal n=9996
Actieve deelnemers n=3111
Niet-actieve deelnemers n=5652
Gepensioneerden n=700
Werkgevers n=526
Verantwoordingsorgaan n=7
Bijlagen
Vraag: Met welke drie onderwerpen moet PH&C van jou het meeste rekening houden?
22
Bijlagen
Stelling: Ik vind dat het pensioenfonds verantwoordelijk is voor wat de bedrijven waarin het
pensioenfonds investeert met het geld en beleid doen.
Stelling: Ik geloof dat als mijn pensioengeld duurzaam wordt belegd dat dat een positief effect zal
hebben op mens en milieu.
29%
27%
30%
35%
26%
41%
43%
40%
42%
41%
29%
18%
19%
18%
13%
17%
29%
7%
7%
7%
6%
10%
43%
3%
3%
3%
5%
Totaal n=9996
Actieve deelnemers n=3111
Niet-actieve deelnemers n=5652
Gepensioneerden n=700
Werkgevers n=526
Verantwoordingsorgaan n=7
Helemaal mee eens Mee eens Neutraal Mee oneens Helemaal mee oneens Weet niet
29%
27%
31%
28%
28%
40%
40%
39%
39%
41%
71%
21%
23%
20%
22%
21%
14%
4%
5%
4%
4%
4%
14%
3%
3%
4%
5%
Totaal n=9996
Actieve deelnemers n=3111
Niet-actieve deelnemers n=5652
Gepensioneerden n=700
Werkgevers n=526
Verantwoordingsorgaan n=7
Helemaal mee eens Mee eens Neutraal Mee oneens Helemaal mee oneens Weet niet
23
Bijlagen
Stelling: Ik vind het meer de taak van de overheid om ervoor te zorgen dat bedrijven maatschappelijk
en duurzaam opereren.
17%
18%
17%
20%
14%
31%
33%
29%
33%
26%
29%
24%
23%
24%
26%
28%
43%
18%
17%
18%
15%
18%
14%
8%
7%
9%
5%
13%
14%
Totaal n=9996
Actieve deelnemers n=3111
Niet-actieve deelnemers n=5652
Gepensioneerden n=700
Werkgevers n=526
Verantwoordingsorgaan n=7
Helemaal mee eens Mee eens Neutraal Mee oneens Helemaal mee oneens Weet niet
24
Bijlagen
Vraag: Hieronder zie je een lijst met duurzame ontwikkelingsdoelen van de Verenigde Naties. Welke
van onderstaande thema’s vind je het beste bij PH&C passen?
31%
26%
23%
23%
23%
23%
21%
19%
18%
17%
16%
14%
13%
9%
9%
4%
31%
26%
24%
22%
23%
21%
21%
22%
16%
16%
16%
12%
13%
10%
9%
4%
30%
26%
23%
23%
22%
23%
21%
17%
18%
18%
17%
15%
13%
9%
8%
4%
34%
15%
30%
26%
27%
21%
22%
16%
19%
17%
14%
14%
14%
6%
10%
4%
31%
29%
21%
21%
26%
23%
24%
21%
19%
14%
16%
10%
9%
8%
11%
3%
71%
43%
14%
29%
43%
14%
14%
29%
14%
29%
Gezondheid en welzijn
Duurzame consumptie en productie
Vrede, veiligheid en rechtvaardigheid
Schoon drinkwater en goede sanitaire voorzieningen
Goed onderwijs
Klimaatverandering aanpakken
Duurzame en betaalbare energie
Fatsoenlijke banen en economische groei
Een einde maken aan honger
Bescherming van zeeën en oceanen
Herstel ecosystemen en behoud biodiversiteit
Een einde maken aan armoede
Gelijkheid tussen mannen en vrouwen
Minder ongelijkheid
Innovatie en duurzame infrastructuur
Veilige en duurzame steden
Totaal n=9996
Actieve deelnemers n=3111
Niet-actieve deelnemers n=5652
Gepensioneerden n=700
Werkgevers n=526
Verantwoordingsorgaan n=7
25
Bijlagen
Vraag: In hoeverre vind je klimaatverandering aanpakken goed passen bij PH&C?
Vraag: In hoeverre vind je duurzame productie en consumptie goed passen bij PH&C?
24%
22%
25%
29%
21%
14%
39%
39%
38%
37%
38%
29%
28%
29%
27%
23%
27%
29%
4%
5%
3%
5%
6%
14%
4%
6%
14%
Totaal n=9996
Actieve deelnemers n=3111
Niet-actieve deelnemers n=5652
Gepensioneerden n=700
Werkgevers n=526
Verantwoordingsorgaan n=7
Past heel goed Past goed Neutraal Past niet goed Past helemaal niet goed
34%
34%
35%
34%
30%
57%
39%
40%
39%
43%
43%
29%
21%
21%
21%
17%
18%
14%
3%4%
Totaal n=9996
Actieve deelnemers n=3111
Niet-actieve deelnemers n=5652
Gepensioneerden n=700
Werkgevers n=526
Verantwoordingsorgaan n=7
Past heel goed Past goed Neutraal Past niet goed Past helemaal niet goed
26
Bijlagen
Vraag: In hoeverre vind je klimaatverandering aanpakken goed passen bij PH&C?
Vraag: In hoeverre vind je duurzame productie en consumptie goed passen bij PH&C?
15%
16%
14%
19%
17%
29%
25%
27%
24%
29%
25%
14%
60%
56%
63%
53%
58%
57%
Totaal n=9996
Actieve deelnemers n=3111
Niet-actieve deelnemers n=5652
Gepensioneerden n=700
Werkgevers n=526
Verantwoordingsorgaan n=7
Alleen schade beperken
Alleen actief een positieve maatschappelijke bijdrage leveren
Zowel schade beperken als actief een positieve maatschappelijke bijdrage leveren
10%
10%
10%
11%
11%
26%
29%
25%
32%
26%
63%
61%
66%
57%
63%
100%
Totaal n=9996
Actieve deelnemers n=3111
Niet-actieve deelnemers n=5652
Gepensioneerden n=700
Werkgevers n=526
Verantwoordingsorgaan n=7
Alleen schade beperken
Alleen actief een positieve maatschappelijke bijdrage leveren
Zowel schade beperken als actief een positieve maatschappelijke bijdrage leveren
Onderzoeksspecificaties
Kwantitatief online onderzoek
Doelgroep: deelnemers (zowel actief als niet-actief), gepensioneerden,
werkgevers en het verantwoordingsorgaan.
Steekproef: klantenbestand van PH&C.
Totaal zijn 185.993 klanten van PH&C uitgenodigd deel te nemen aan
het onderzoek. Netto hebben 9.996 klanten deelgenomen, een respons
van 5%.
Het veldwerk heeft plaatsgevonden vanaf 17 november tot en met 7
december 2017.
Het zijn fascinerende tijden. Niet eerder volgden de
veranderingen, buiten én binnen de organisatie, elkaar in zo’n
rap tempo op. Dat vraagt om nieuwsgierigheid. Snappen wat
er speelt in jouw markt. Begrijpen wat klanten beweegt. Wie
concurrenten worden. Wat verdienmodellen doen. Nieuwe
strategieën en proposities ontwikkelen om daarop een
antwoord te geven.
Traditionele marktonderzoek- en strategiemodellen slagen er
niet in de marktkansen van vandaag te benutten. Dat vraagt om
anders kijken, anders doen.
Een discipline middenin de wereld van vandaag. Wij creëren
een andere kijk. Uitzoomen voordat je inzoomt. Een andere kijk
op merken, mensen en markten. Wij helpen jou en je
organisatie de draai te maken. Zetten de transformatie in
beweging: van buiten naar binnen en andersom. Deze
totaalaanpak komt allemaal samen in ons strategisch
model: 360SAMR™.