1

BORDI I MBIKËQYRJES PUBLIKE KOMISIONI I PROVIMEVE TË AFTËSIVE PROFESIONALE

Raportimi dhe Përgatitja e Pasqyrave Financiare, sipas Standardeve Kombëtare e Ndërkombëtare të Raportimit Financiar

20 Prill 2019

Seksioni 1 Pyetje me alternativa (1 pikë secila). Zgjidhni alternativën e saktë.

1. Sipas kërkesave të Ligjit nr. 25/2018 ”Për Kontabilitetin dhe Pasqyrat Financiare, njësitë ekonomike jofitimprurëse (OJF) hartojnë pasqyrat financiare si më poshtë: a) pasqyrën e pozicionit financiar; pasqyrën e performancës; pasqyrën e fluksit të mjeteve

monetare; pasqyrën e donacioneve; b) pasqyrën e pozicionit financiar; pasqyrën e aktiviteteve; pasqyrën e fluksit të mjeteve

monetare; pasqyrën e donacioneve; c) pasqyrën e aktiveve neto; pasqyrën e aktiviteteve; pasqyrën e hyrjeve dhe daljeve të

fondeve; shënimet shpjeguese; d) pasqyrën e pozicionit financiar; pasqyrën e aktiviteteve; pasqyrën e fluksit të mjeteve

monetare; shënimet shpjeguese. Përgjigja e saktë është alternativa (D)

2. Kur një shoqëri parashikon të paraqesë Pasqyra e të Ardhurave dhe Shpenzimeve (PASH),

duke klasifikuar shpenzimet sipas funksionit, për cilët nga elementet e mëposhtme nuk duhet të japë informacion shpjegues shtesë? a) Shpenzimet e amortizimit; b) Shpenzimet e përfitimit të punonjësve; c) Shpërblimet e drejtorëve; d) Të gjitha më sipër.

Përgjigja e saktë është alternativa (D)

3. Tregoni rastin kur një qira duhet të klasifikohet si qira e zakonshme.

a) Transferimi i pronësisë tek qiramarrësi në fund të afatit të qirasë; b) Kontrata përmban opsion blerje të aktivit me një vlerë më të vogël se vlera e aktivit; c) Afati i qirasë mbulon pjesën kryesore të jetës ekonomike të aktivit; d) Asnjëra më sipër.

Përgjigja e saktë është alternativa (D)

2

4. Sipas SKK 10, grantet përfaqësojnë: a) transaksione si prokurimi nga ana e organeve qeveritare i disa shërbimeve, nëpërmjet

të cilave realizohet një pjesë e shitjeve të njësisë ekonomike; b) ofrim infrastrukture dhe vendosje të kufizimeve tregtare mbi konkurrentët, në zona që

kanë nevojë për zhvillim; c) transferim të burimeve tek një njësi ekonomike, përkundrejt plotësimit në të shkuarën

ose në të ardhmen të disa kushteve të paracaktuara që lidhen me aktivitetet e shfrytëzimit të kësaj njësie ekonomike;

d) të gjitha sa më sipër.

Përgjigja e saktë është alternativa (C) 5. Sipas SKK 13, njësia ekonomike duhet t’i çregjistrojë aktivet biologjike:

a) kur ato shiten; b) kur ato nuk kanë më vlerë ekonomike për të ardhmen; c) janë të vërteta edhe (a) edhe (b); d) asnjë sa më sipër.

Përgjigja e saktë është alternativa (C)

6. SKK8, mbi njohjen e të ardhurave nuk zbatohet për kontabilizimin e të ardhurave që vijnë

nga veprimet dhe ngjarjet e mëposhtme:

a) shitja e produkteve dhe mallrave; b) marrëveshjet e qirasë financiare; c) kryerja e shërbimeve; d) kontratat e ndërtimit në të cilat njësia ekonomike është ndërtuesi.

Përgjigja e saktë është alternativa (B)

7. Pasqyrat financiare të kombinuara duhet të paraqesin:

a) ndryshimin midis datave të raportimit të pasqyrave financiare të shoqërisë mëmë dhe

njësive të kontrolluara prej saj; b) faktin që pasqyrat financiare janë pasqyra financiare të ndara; c) ruatjen e konfidencialitetit mbi palët e lidhura; d) Të gjitha alternativat janë të sakta.

Përgjigja e saktë është alternativa (A)

8. Sipas SNK 2, Inventarët maten me: a) Vlerën neto të realizueshme; b) Koston historike; c) Vlerën e drejtë; d) Vlerën më të ulët midis a dhe b.

Përgjigja e saktë është alternativa (D)

3

9. Cila nga më poshtë do të trajtohet si një ngjarje që nuk korrigjohet pas datës së pasqyrës së pozicionit fnanciar sipas “SNK 10 Ngjarje pas datës së Periudhës së Raportimit” për një Shoqëri që përgatit pasqyrat financiare për vitin që mbyllet me 31 mars 2019?

a) Një njoftim publik në prill 2019 për një plan formal për të ndërprerë një operacion të miratuar nga bordi në shkurt 2019;

b) Zgjidhja pas datës së raportimit, të një dëmi sigurimi për një humbje të ndodhur në dhjetor 2018;

c) Zbulimi pas datës së raportimit i vjedhjes së mallra në vlerën 20 million lekë të cilat ishin pjesë e inventarit në pasqyrën e pozicionit financiar më 31 mars 2019;

d) Shitja e mallrave në prill 2019 e cila ka qenë gjendje në inventar më 31 mars 2019. Shitja ishte bërë me një çmim nën vlerën e tij kontabël më 31 mars 2019.

Përgjigja e saktë është alternativa (A)

10. Të gjitha raportet e mëposhtme janë raporte të strukturës financiare përvec:

a) Raporti i herëve të interesit të fituar ose raporti i mbulimit të interesit. b) Raporti i borxhit total. c) Raporti i detyrimeve totale ndaj kapitalit total. d) Raporti korrent.

Përgjigja e saktë është alternativa (D)

Seksioni II Kuadri i zbatueshëm i raportimit financiar në Republikën e Shqipërisë

11. Sipas kërkesave të Ligjit nr. 25/2018 ”Për Kontabilitetin dhe Pasqyrat Finaciare, Këshillit

Kombëtar të Kontabilitetit, si një institucion me rëndësi dhe mision të vecantë i janë

caktuar një sërë detyrash që duhet të përmbushë.

Kërkohet:

Përmendni katër prej detyrave që duhet të përmbushë Këshilli Kombëtar i Kontabilitetit duke

specifikuar rolin e këtij institucioni.

(4 pikë)

Përgjigje:

Referuar Ligjit, KKK ka disa detyra si më poshtë:

a) të hartojë standardet kontabël kombëtare, në përputhje me kërkesat e ligjit per kontabilitetin dhe në koherencë me Standardet Ndërkombëtare të Raportimit Financiar.

b) të përpunojë një sistem kontabël, ku, përveç standardeve kombëtare të kontabilitetit, të përcaktojë rregullat për mbajtjen e kontabilitetit, si dhe formatet për pasqyrat financiare;

4

c) të evidentojë nevojat dhe të propozojë zgjidhjet për përmirësimin e metodave kontabël për mbajtjen e kontabilitetit dhe për kualifikimet;

d) të interpretojë dhe të përgjithësojë problemet që dalin nga praktika dhe standardet kontabël, të cilat i paraqet në formën e udhëzimeve kontabël;

e) të shqyrtojë dhe të japë mendime për të gjitha projektligjet dhe aktet nënligjore, rregulluese, të cilat përmbajnë dispozita për kontabilitetin, për përgatitjen e llogarive, që lidhen me njësitë ekonomike, subjekte të këtij ligji, si dhe me profesionet me bazë kontabilitetin;

f) të vendosë marrëdhënie me organizata profesionale vendase e të huaja dhe të marrë pjesë në veprimtaritë kombëtare dhe ndërkombëtare për kontabilitetin;

g) të publikojë në faqen zyrtare të institucionit SKK dhe SNRF, të detyrueshme për zbatim. Gjithashtu, ka të drejtën të publikojë edhe materiale të tjera, jo të detyrueshme për zbatim, me karakter dhe qëllim informues, në funksion të mbajtjes së kontabilitetit dhe hartimit të pasqyrave financiare;

h) të botojë SKK dhe materiale të tjera për zbatim në lidhje me këto standarde; i) të monitorojë zbatimin e standardeve të kontabilitetit dhe raportimit financiar; j) të organizojë tryeza të rrumbullakëta, seminare, konferenca dhe të tjera të ngjashme me

to, me qëllim rritjen e transparencës përmes përfshirjes së palëve të interesit në procesin e përmirësimit të raportimit financiar, informimin e palëve të interesit për zhvillimet në këtë fushë, si dhe nxitjen e zbatimit korrekt të SKK-ve/SNRFve nga njësitë ekonomike.

Mjafton që kandidati të ketë cituar katër prej detyrave të mësipërme. Vlerësohet një pikë secila

prej detyrave të përshkruara në mënyrë të saktë.

Seksioni III Standardet Kombëtare të Kontabilitetit

12. Tregoni cfarë janë vlerësimet kontabël? Nga ndryshojnë vlerësimet kontabël nga politikat kontabël? Tregoni se si mund të sistemohen në kontabilitet efektet e ndryshimeve në vlerësimet kontabël dhe politikat kontabël duke dhënë nga një shembull për secilin rast?

(4 pikë)

Përgjigje:

Vlerësimet kontabël, janë cmuarje të cilat nuk bazohen në fakte të vëzhguara në mënyrë objektive, ose ndryshe janë rregjistrime të cilat bazohen në një shumë që përcaktohet përmes një matje jo të saktë. Raste të vlerësimeve kontabël janë vlerësimi i zhvlerësimeve për kërkesat e arkëtueshme dhe inventarëve, vlerësimi i jetës së dobishme të AAM-ve dhe AAJM-ve si dhe përcaktimi i normave përkatëse të amortizimit si dhe krijimi i provizioneve për shitjet me garanci ose për mbulimin e kostove që lidhen me procedurat gjyqësore në proces.

1 pike

Ndryshimet në vlerësimet kontabël vijnë nga informacioni i ri apo zhvillimet e reja dhe përkatësisht nuk janë korrigjime të gabimeve. Ndryshimet në vlerësimet kontabël do të njihen gjatë periudhës kontabël kur ato kanë ndodhur, dhe jo në retrospektivë. Nëse supozojmë që një shoqëri ka blerë një pajisje 100,000 lekë për të cilën është vlerësuar jetëgjatësia 5 vjet, pra me një amortizim 20,000 lekë në vit, por pas tre vitesh vlerëson se jetëgjatësia e saj është vetëm 1 vit, atëherë nga ndryshimi i kësaj cmuarje kontabël shoqëria

5

do të ndryshoj nivelin e amortizimit për vitet (3 dhe 4) që pasojnë por nuk prek rezultatet e viteve të mëparshme.

1.5 pike

Politika kontabël e zgjedhur zbatohet në mënyrë të qëndrueshme nga viti në vit. Një ndryshim në politikat kontabël do të zbatohet në retrospektivë, d.m.th sikur politika e re të ishte zbatuar gjithnjë. Informacioni krahasues i periudhave kontabël të mëparshëm rishikohet në mënyrë të tillë që të jetë i paraqitur në përputhje me politikën e re kontabël. Teprica e celjes së fitimeve të pashpërndara rregullohet me qëllim që të reflektojë ndryshimet për një ose më shumë periudha kontabël të mëparshme. Si shembull do të përdorej rasti kur njësia ekonomike ndryshon politikën kontabël të vlerësimit të inventarëve, për shembull nga vlerësimi i tyre me metodën FIFO në vlerësimin e tyre me metodën e kostos mesatare të ponderuar.

1.5 pike

13. Tregoni duke arsyetuar se në cilat raste lejohet netimi/kompesimi dhe në cilat jo, duke ju

referuar skenarëve të mëposhtëm. 1. Shuma e fitimit dhe humbjes nga shitja e aktiveve afatgjata. 2. Kredi dhënë të tretëve dhe shumat e parashikuara për kreditë e këqija. 3. Diferencat pozitive nga këmbimi te krijuara gjatë periudhës, me diferencat negative nga

këmbimi gjatë përkthimit të zërave monetare të bilancit në fund të periudhës. 4. Të drejtat ndaj klientit dhe detyrimet ndaj tij në cilësinë e furnitorit. 5. Aktivet afatgjata materiale dhe amortizimi i akumuluar i tyre.

(5 pikë) Përgjigje:

Sipas SKK 1, nuk lejohet kompensimi i aktiveve me detyrimet. Megjithatë, në pasqyrën e pozicionit financiar, aktivet dhe detyrimet do të kompensohen kur njësia ekonomike ka të drejtë ligjore t’i kompensojë si dhe kur ekziston mundësia që ajo do ta përdorë këtë të drejtë. Nga ky rregull bëjnë përjashtim të ardhurat dhe shpenzimet nga veprimtari dytësore, etj. si psh fitimet/humbjet, që vijnë nga shitja e AAM-ve, raportohen në shumën neto (të ardhurat nga shitja e AAM-ve - vlerën kontabël neto të aktivit); shpenzimet e qirasë të qiramarrësit kompensohen me të ardhurat nga qiraja që gjenerohen nga dhënia e mëtejshme me qira e të njëjtit aktiv (kur qiraja nuk është veprimtari parësore e njësisë ekonomike); (c) fitimet/humbjet që vijnë nga ndryshimet e kursit të këmbimit; (d) fitimet/humbjet nga zbatimi i metodës së kapitalit; (e) fitimet/humbjet nga shitja dhe rivlerësimi i investimeve financiare. Pra:

1. Shuma e fitimit dhe humbjes nga shitja e aktiveve afatgjata (paraqitet per neto, nuk quhet kompesim)

2. Kredi dhënë të tretëve dhe shumat e parashikuara për kreditë e këqija (paraqitet per neto, nuk quhet kompesim)

3. Diferencat pozitive nga këmbimi te krijuara gjatë periudhës, me diferencat negative nga këmbimi gjatë përkthimit të zërave monetare të bilancit në fund të periudhës. (kompensohen)

4. Të drejtat ndaj klientit dhe detyrimet ndaj tij në cilësinë e furnitorit. (nuk kompesohet me perjashtim te rastit kur njesia ekonomike ka te drejten ligjore ti kompesoje sepse mes paleve ekziston nje kontrate e tille, si dhe ekziston mundesia qe njesia ekonomike ta perdore kete te drejte)

5. Aktivet afatgjata materiale dhe amortizimi i akumuluar i tyre. (paraqiten per neto, nuk quhet kompesim)

Cdo situate 1 pike

6

14. Shoqëria ka blerë në janar 2008, një ndërtesë në shumën 25 milion lekë. Jeta e dobishme

parashikohet 30 vjet. Shoqëria përdor metodën lineare për amortizimin e aktiveve të saj. Në fund të vitit 2018, vlera e drejtë e ndërtesës është 10 milion lekë dhe shoqëria vendos të zbatojë modelin e rivlerësimit. Kërkohet: Tregoni si amortizohet ndertesa me modelin e rivleresimit? Cilat janë kushtet kryesore të zgjedhjes së një modeli të tillë sipas kërkesave të SKK 5.

(5 pikë)

Përgjigje:

Kur rivlerësohet një element i AAM-së, amortizimi i akumuluar në datën e rivlerësimit

eliminohet kundrejt vlerës kontabël bruto të aktivit dhe aktivi paraqitet me vlerën e

rivlerësuar; ose rivlerësohen dhe vlera historike dhe amortizimi i akumuluar.

1 pikë

Në rastin konkret amortizimi vjetor 25 milion/30 dhe deri në 2018 është amortizuar për 11

vjet pra amortizimi i akumuluar 833,000 *11 me rumbullakosje 9 milion.

2 pikë

Veprimi kontabël kur eleminohet amortizimi i akumuluar.

D Amortizimi i akumuluar 9 mln

D Humbje nga rivlerësimi 6 mln

K Ndërtesa 15 mln

2 pikë

15. Supozoni se shoqëria A ka tre artikuj në inventarët e saj në fund të vitit. Për këto artikuj ka mbledhur informacionin për koston dhe vlerën neto realizueshme (VNR) si më poshtë:

Kosto VNR Artikulli 1 360 400 Artikulli 2 280 240 Artikulli 3 460 480 Kërkohet: Tregoni vlerën e inventarit në fund të vitit dhe bëni regjistrimet kontabël që duhet të kryhen.

(4 pikë) Përgjigje:

Sipas SKK 4, Inventarët në vlerësimin e mëpasshëm vlerësohen me më të ultën midis kostos dhe VNR. Pra në rastin konkret do të kishim:

Kosto VNR Vlera më e ulët midis Kosto/VNR

Artikulli 1 360 400 360

Artikulli 2 280 240 240

Artikulli 3 460 480 460

1100 1120 1060

7

Vlerë e inventarit në fund 1060.

2 pikë Rregjistrimi i vetëm lidhet me artikullin 2, për të cilin VNR është më e ulët se kosto. D. Kosto e periudhës 40 lekë K. Inventari 40 lekë

2 pikë 16. Shoqëria Kent shpk, gjatë vitit 2018, ka patur edhe këto transaksione në monedhë të huaj.

1. Nga një furnitor i huaj është blerë lëndë e parë 500 ton miell me vlerë 400 euro,

kursi i këmbimit në datën e transaksionit 132 lekë/euro. Sipas kontratës 50% e vlerës paguhet menjëherë dhe pjesa tjetër dy muaj me vonesë (shtator 2018). Kursi i këmbimit në momentin e pagesave ka qenë 130 lekë/euro për pagesën e parë dhe 135 lekë/euro për pagesën e dytë.

2. Ka kontraktuar një ekspert të huaj, për të bërë analizën e cilësisë së miellit, të cilin e ka paguar 1,000 euro (tatimi i mbajtur në masën 15%). Kursi i këmbimit të përdorur në këtë transaksion 130 lekë/euro.

3. Ka marrë një hua në shumën 50,000 euro të pagueshme pas një viti, kursi i këmbimit të përdorur në këtë transaksion 128 lekë/euro. Interesi i huasë, për vitin 2018 ishte në vlerën 1,000 euro.

Kërkohet: Të rregjistrohen të gjitha transaksionet e mësipërme për vitin 2018 (ditar ose llogari). Të bëhen veprimet rregulluese të fund vitit kur dihet se kursi i këmbimit në datën 31 Dhjetor 2018 ishte 129 lekë/euro.

(5 pikë) Përgjigje:

1. Rregjistrimi per transaksionet e lidhura me blerjen e miellit D. Inventar (Lende e Pare) 26,400,000 lekë (500*400*132 lekë) K. Llogari të pagueshme (Furnitorë) 26,400,000 lekë

(500*400*132 lekë) Varianti 1 D. Llogari të pagueshme (Furnitorë) 13,200,000 lekë

(500*400*50%*132) K. Para (Bankë ose Arkë) 13,000,000 lekë (500*400*50%*130) K. Të ardhura nga kursi i këmbimit 200,000 lekë [500*400*50%* (132-130)] Varianti 2 D. Llogari të pagueshme (Furnitorë) 13,200,000 lekë (500*400*50%*132) K. Para (Bankë ose Arkë) 13,200,000 lekë (500*400*50%*132) D. Llogari të pagueshme (Furnitorë) 13,200,000 lekë

(500*400*50%*132) D. Humbje të realizuara nga kursi i këmbimit 300,000 lekë

[500*400*50%*(135-132)] K. Para (Bankë ose Arkë) 13,500,000 lekë

(500*400*50%*135)

8

2 pikë 2. Rregjistrimi për pagesën e ekspertit D. Shpenzime të konsulencës 152,880 lekë K. Para (Bankë ose Arkë) 130,000 lekë K. Tatim në burim 22,880 lekë

1 pikë 3. Rregjistrimi per transaksionet huasë së marrë D. Para (Bankë) 6,400,000 lekë K. Hua bankare afatshkurtër 6,400,000 lekë D. Shpenzime interesi 129,000 lekë K. Interes i pagueshëm 129,000 lekë

1 pikë 4. Rregjistrimet në datë 31 dhjetor 2018 me kursin e fund vitit

Hua bankare ne euro 50,000 euro x (129– 128) = 50,000 lek D. Humbje nga kursi i kembimit 50,000 lekë K. Hua bankare ne euro 50,000 lekë Për Bankën në euro nuk ka të dhëna të plota dhe nuk bëhet vlerësim me kursin e fund vitit, në këtë rast.

1 pikë

17. Shoqëria Eagle lidh një marrëveshje me një palë të tretë sipas së cilës ajo ia shet llogaritë e arkëtueshme me vlerë kontabël prej 19,000,000 lekë (20,000,000 lekë shuma bruto minus 1,000,000 lekë zbritja për borxhin e keq) palës së tretë. Pala e tretë e paguan shoqërinë me 18,000,000 lekë për llogaritë e arkëtueshme. Të dy palët në marrëveshje kanë vlerësuar se humbjet për borxhin e keq priten të jenë 1,000,000 lekë, megjithatë, shoqëria Eagle është e kujdesshme dhe nuk e ka garantuar palën e tretë që do të arkëtohet ndonjë shumë e caktuar. Debitorët do të paguajnë shoqërinë Eagle dhe kjo e fundit do t’ia kalojë të gjitha arkëtimet palës së tretë. Në fund të periudhës së marrëveshjes, u paguan vetëm 17,000,000 lekë të llogarive të arkëtueshme, për shkak se një klient ishte në proces likuidimi, vlerë që i kalojë palës së tretë. Kërkohet: Bëni rregjistrimet përkatëse lidhur me njohjen e transferimit të llogarive të arkëtueshme.

(5 pikë) Përgjigje:

Në këtë rast, shoqëria i ka transferuar palës së tretë në mënyrë të konsiderueshme të gjitha rreziqet dhe përfitimet e pronësisë së llogarive të arkëtueshme. Në mënyrë të veçantë pala e tretë ka rrezikun më të madh, i cili është rreziku i kredisë.

1 pikë 1. Shoqëria Eagle duhet të njohë një humbje nga shitja prej 1,000,000 lekë e llogaritur si diferenca ndërmjet vlerës kontabël të llogarive të arkëtueshme në kohën e shitjes (d.m.th. 19,000,000) dhe të ardhurave të arkëtuara nga pala e tretë prej 18,000,000 lekë. Regjistrimet për transferimin janë si më poshtë: D Para (aktiv financiar) 18,000,000 lekë D Fitim ose humbje— humbje nga shitja e llogarive të arkëtueshme 1,000,000 lekë K Llogari të arkëtueshme (aktiv financiar) 19,000,000 lekë

2 pikë

9

2. Gjithashtu njeh një detyrim financiar për të gjitha paratë e arkëtuara nga debitorët që ajo ende nuk ia ka kaluar palës së tretë, shumën 17,000,000 lekë. Regjistrimet do të jenë si më poshtë për arkëtimin e parave: D Para (aktiv financiar) 17,000,000 lekë K Shuma e arkëtuar në emër të palës së tretë (detyrim financiar) 17,000,000 lekë

1 pikë Me arkëtimin e shumës 17,000,000 lekë shoqëria Eagle bën transferimin ndaj palës së tretë, dhe për këtë duhet të bëhen regjistrimet e mëposhtme: D Shuma e arkëtuar në emër të palës së tretë 17,000,000 lekë (detyrim financiar) K Para (aktiv financiar) 17,000,000 lekë

1 pikë

18. Shoqëria “RETRO shpk” është paditur më 1 korrik 2018 në një çështje gjyqësore për shkelje të të drejtave të autorit. Avokatët e shoqërisë kanë vlerësuar që ka një mundësi prej 25% që gjykata të mbyllë çështjen dhe shoqëria të mos jetë e detyruar të paguajë asgjë. Por nëse gjykata vendos në favor të paditësit, ka 20% shanse që njësia do të duhet të paguajë një shumë prej 1 milionë lekë (shuma që kërkohet nga paditësi) dhe një mundësi prej 80% që njësisë t’i kërkohet të paguajë 500 mijë lekë (shumë e kërkuar në raste të ngjashme). Parashikohet që nuk ka mundësi daljesh të tjera. Nisur nga ecuria e çështjeve gjyqësore të ngjashme, vlerësohet se gjyqi do të përfundojë vitin e ardhshëm dhe nuk ka evidencë që paditësi do të heqë dorë nga padia. Kërkohet: A do të njohë shoqëria “RETRO shpk” një provizion dhe pse? Nëse po, sa është vlera e provizionit?

(5 pikë) Përgjigje:

Sipas SKK 6 njësia ekonomike do të njohë një provizon sepse ekziston një ngjarje detyruese,

çështja gjyqësore, e cila ka ndodhur para datës së raportimit; është e mundshme që njësia

ekonomike të përballojë shpenzime, në lidhje me zgjidhjen e çështjes gjyqësore; mundësitë

e ndodhjes janë më të medha (75%) se sa ato të mos ndodhjes (25%); shuma e shpenzimeve

të pritshme, që lidhen me çështjen gjyqësore, mund të vlerësohet në mënyrë të besueshme.

Vlera e provizionit do të jetë (20% * 1’000,000 + 80% * 500’000) = 600’000 lekë.

19. Bashkia e juridiksionit Z ka arkëtuar më 1 mars 2017, 5 milionë lekë nga një donator në formën e grantit që do të përdoret për të subvencionuar 50% të kostos së praktikave profesionale të studentëve pranë këtij institucioni për vitin 2017 dhe 2018. Deri në fund të vitit 2017 është realizuar 45% e programit të parashikuar të praktikave profesionale dhe kosto gjithsej të programit deri në këtë moment rezulton 3 milionë lekë. Kërkohet: A kemi të bëjmë me grant në këtë rast dhe pse?

(4 pikë)

10

Përgjigje:

Sipas SKK 10 grantet që imponojnë kushte specifike performancedo të njihen kur plotësohen

kushtet. Të ardhurat dhe shpenzimet e lidhura me grantin do të njihen në pasqyrën e

performances në zërin të ardhura të tjera të shfrytëzimit ose si zë me vete.

Në këtë rast, shpenzimi i njohur për programin e praktikave profesionale të studentëve do të

reduktohet me 50% sapjesa e grantit që shërben për rimbursim të tyre ose shpenzimet dhe

të ardhurat nga granti do të njihen veçmas pa u kompensuar.

Regjistrimet

01.03.2017

DEBI Mjete Monetare 5,000,000

KREDI Të ardhura të shtyra 5,000,000

Njohja e arketimit të grantit si detyrim

31.12.2017

DEBI Shpenzime programi i praktikave 3,000,000

KREDI Mjete Monetare / Detyrime 3,000,000

Njohja e shpenzimeve faktike per vitin 2017

DEBI Të ardhura të shtyra 1,500,000

KREDI Të ardhura nga granti 1,500,000

Njohja e te ardhurave nga granti per 2017

Ose

DEBI Të ardhura të shtyra 1,500,000

KREDI Shpenzime programi i praktikave 1,500,000

Njohja e te ardhurave nga granti per 2017

20. Organizata Jo-Fitimprurëse “Lulet e diellit” nis më 1 Mars 2018 fushatën për mbledhjen e

fondeve me qëllim financimin e një projekti për ndërtimin e një këndi lojrash me vlerë 4 milionë lekë. Deri më 1 shtator 2018, ajo ka mbledhur 2 milionë lekë në mjete monetare dhe ka marrë angazhime të nënshkruara nga anëtarët e saj me vlerë gjithsej 1’500’000 lekë për kontribute shtesë. Organizata pret të tejkalojë objektivin prej 4 milionë lekë brenda tre-mujorit të parë të vitit të ardhshëm financiar. Nëse shifra e synuar nuk arrihet, anëtarët që kanë nënshkruar për të ofruar këtë shumë shtesë nuk do të jenë të detyruar ta respektojnë këtë angazhim. Kërkohet:Si do të njihen ngjarjet e mësipërme në kontabilitetin e OJF-së? (4 pikë)

Përgjigje:

Bazuar në sa më sipër shuma prej 2 milionë lekë e arkëtuar deri më 1 shtator 2018 do të

njihet si ndihmë e kufizuar në këtë periudhë. Kufizimi është që fondet duhet të përdoren për

projektin e ndërtimit të këndit të lojrave dhe jo për qëllime të tjera.

Shuma e premtuar prej 1'500'000 lekë si kontribut shtesë nga anëtarët duhet të raportohet

si një premtim i kushtëzuar për t'u dhënë.

11

Deri në arritjen e objektivit prej 4 milion (në mjete monetare dhe premtime për t'u dhënë),

anëtarët nuk janë të detyruar të bëjnë pagesa shtesë. Sipas SKK për OJF-të arritja e objektivit

është 'një ngjarje e ardhshme e caktuar dhe e pasigurtë'.

21. Nëse rreziqet që lidhen me pronësinë nuk i kalojnë blerësit si njihen të ardhurat nga shitja e

mallrave dhe shërbimeve? A përputhet gjithmonë kalimi rreziqeve me kalimin e titullit ligjor mbi pronësinë, dhe a ka raste kur kalimi i titullit ligjor nuk është i domosdoshëm për njohjen e të ardhurave nga shitja?

(4 pikë) Përgjigje:

Kriteret e njohjes së të ardhurave nga shitja e mallrave dhe shërbimeve janë të ndryshme. Si rregull të ardhurat nga shitja e mallrave do të njihen kur njësia ekonomike ia ka kaluar blerësit të gjitha rreziqet dhe përfitimet që lidhen me pronësinë e mallrave, në të kundërt nuk njihen, përveç rasteve kur njësia ekonomike mbart vetëm një rrezik të parëndësishëm. (1 pikë) Ndërsa në lidhje me të ardhurat nga shërbimi, kriteri i kalimit të rreziqeve nuk është kusht. Kur rezultati i një transaksioni që përfshin ofrimin e një shërbimi mund të vlerësohet në mënyrë të besueshme, një njësi ekonomike do të njohë të ardhurat e lidhura me transaksionin duke iu referuar fazës së përfundimit të transaksionit në fund të periudhës raportuese, e njohur kjo edhe si metoda e përqindjes së përfundimit. (1 pikë) Në shumicën e rasteve, kalimi i rreziqeve dhe i përfitimeve, në lidhje me pronësinë, tek blerësi, përputhet me kalimin e titullit ligjor (për shembull, në shitjet me pakicë ajo ndodh në kohën e dorëzimit të mallrave tek blerësi; në rastin e shitjes me dorëzim pjesor, kalimi i titullit ligjor bëhet siç përshkruhet në marrëveshjen e dorëzimit pjesor). Në rrethana të caktuara kalimi i rreziqeve dhe i përfitimeve, që burojnë nga pronësia, nuk ndodh në të njëjtën kohë me kalimin e titullit ligjor. (1 pikë) Nëse njësia ekonomike mbart vetëm një rrezik të parëndësishëm, që lidhet me pronësinë, atëherë të ardhurat nga shitja njihen, edhe pse titulli ligjor nuk është kaluar.Shembuj të situatave të tilla janë: a) blerësi ka të drejtë t’i kthejë mallrat gjatë kohës së specifikuar në kontratë, dhe njësia ekonomike është në gjendje ta parashikojë mundësinë e kthimit, në bazë të përvojës së mëparshme. Në kohën e shitjes, njësia ekonomike i njeh të ardhurat nga shitja dhe krijon një provizion për mallrat me mundësi kthimi; b) titulli ligjor i mallrave të shitura mbahet nga njësia ekonomike si siguri për arkëtimin e shumës. (1 pikë)

22. Si njihen të ardhurat kur rezultati i një kontratë shërbimi apo ndërtimi nuk mund të matet në mënyrë të besueshme? Nëse një blerës ka kryer pagesa progresive, si ndikon kjo në njohjen e të ardhurave? Përmend mënyrat e vlerësimit sipas Metodës së fazës së përfundimit.

(4 pikë)

12

Përgjigje: Një njesi ekonomike do të njohë të ardhurat nga kryerja e shërbimeve,si dhe nga kontratat e ndërtimit, kur rezultati i një transaksioni që përfshin ofrimin e një shërbimi mund të vlerësohet në mënyrë të besueshme, duke iu referuar fazës së përfundimit të transaksionit në fund të periudhës raportuese. Kjo njihet edhe si metoda e përqindjes së përfundimit.Kur rezultati i një kontrate shërbimi apo ndërtimi nuk mund të vlerësohet në mënyrë të besueshme: a) një njësi ekonomike duhet të njohë të ardhurat vetëm në masën e kostove të kryera të kontratës, të cilat është e mundur të rikuperohen, dhe b) njësia ekonomike duhet të njohë kostot e kontratës si një shpenzim në periudhën në të cilën ato janë kryer. (1.5 pikë) Një njësi ekonomike duhet të përcaktojë fazën e përfundimit të një transaksioni ose kontrate ndërtimi për njohjen e të ardhurave, duke përdorur metodën që mat në mënyrën më të besueshme punën e kryer. Pagesat progresive dhe parapagimet e bëra nga blerësit, shpesh nuk pasqyrojnë punën e kryer. (1 pikë)

Mënyrat e vlerësimi sipas metodës së fazës së përfundimit janë: a) Vlerësimi i pjesës që zënë në koston totale të vlerësuara, shpenzimet e bëra për punën e

kryer deri në një datë të caktuar. Shpenzimet e bëra për punën e kryer deri në atë datë nuk përfshijnë kostot që lidhen me aktivitetin e ardhshëm, të tilla si ato për materiale ose parapagimet.

b) Inspektimi i punës së kryer. c) Vlerësimi i përfundimin fizik të një pjesë të transaksionit të shërbimit ose punimeve të

ndërtimit. (1.5 pikë)

23. Llogaritja e Emrit te Mirë (Shifrat janë në mijë lekë)

Shoqëria tregtare A blen një grup biznesi për shumën 55,000 lekë. Ajo parashikon që një pjesë të këtij grupi ta shesë, me supozimin që nuk do të ketë kosto për këtë shitje. Le të supozojme se vlera e drejtë e kësaj pjese që shitet minus kostot e shitjes është 8,000 lekë. Për pjesën tjetër të mbetur të biznesit, aktivet vlejnë 50,000 lekë, detyrimet 11,000 lekë dhe detyrimet e kushtëzuara vlejnë 2,000 lekë. Kërkohet: A do të llogaritet në këtë rast emri i mirë, në cilën shumë, dhe si do të shpërndahen kostot e kombinimit të biznesit, paraqiteni zgjidhjen në mënyrë skematike.

(5 pikë)

Përgjigje:

Jemi në rastin e një investimi në pjesëmarrje. Sipas modelit të kapitalit, një investim në

pjesëmarrje njihet fillimisht me çmimin e transaksionit .Menjëherë me kryerjen e investimit

në një pjesëmarrje, një investitor do të kontabilizojë çdo diferencë (qoftë pozitive ose

negative) midis kostos së investimit dhe pjesës së investitorit në vlerat e drejta të aktiveve

neto të identifikueshme të pjesëmarrjes në përputhje me SKK 9. Pas kryerjes së investimit,

investitori do të rregullojë pjesën e tij në fitimet apo humbjet e pjesëmarrjes për

amortizimin shtesë të aktiveve të amortizueshme të pjesëmarrjes (duke përfshirë edhe

13

emrin e mirë) në bazë të tejkalimit të vlerave të tyre të drejta mbi vlerat kontabël të tyre në

datën e kryrjes së investimit. (1.5 pikë)

Nga të dhënat e mësipërme rezulton se shoqëria A ka paguar për të blerë grupin e

bizneseve me një çmim 10,000 lekë më të lartë nga sa është llogaritur se vlen, duke

rezultuar në emër të mirë negativ nga blerja.Aktivet neto llogariten në shumën45,000

lekë,ndërkohë shuma e paguar për blerjen e grupit është 55,000 lekë. Emri i mirë duhet të

pasqyrohet si aktiv. Veprimet kontabile që duhet të bëjë shoqëria tregtare A janë: (3.5 pikë)

Debi Kredi

Emri i Mirë 10,000

Aktivet – të ndryshme 50,000

Banka 55,000

Detyrimet - të ndryshme 11,000

Detyrimet e Kushtëzuara 2,000

Aktivet “e mbajtura për shitje" 8,000

Blerja e biznesit dhe shpërndarja e kostove

TOTALI 68,000 68,000

Situata neto e investimit në blerjen e grupit do të paraqitej si më poshtë :

Debi Kredi

Emri i Mirë 10,000

Aktive neto 45,000

Banka 55,000

TOTALI 55,000 55,000

Seksioni IV Standardet Ndërkombëtare të Raportimit Financiar

24. Shoqëria AB është e specializuar në prodhimin e materialeve plastike. Ajo zotëron një furrë pjekjeje të blerë më 1 janar 2018. Furra përbëhet nga dy elementë kryesorë me vlerë 600,000 Lekë dhe 100,000 Lekë. Elementi i parë përfshin edhe vlerën aktuale të detyrimeve të ardhshme të çmontimit. Jeta e dobishme e çdo elementi është 10 dhe 5 vite.

Procesi kimik prodhon elementë helmues të cilët ndotin ambientin. Legjislacioni kërkon pastrimin e zonës deri në vitin 2028. Në pasqyrën e pozicionit financiar më 31 dhjetor 2018, vlera e mbetur e provizionit ishte 193,600 Lekë. Norma e skontimit e përdorur është 10%. Më 1 janar 2018, shoqëria mori edhe një grant qeveritar në vlerën 120,000 Lekë që lidhje me koston e elementit të parë. Granti paraqitet veçmas në pasqyrën e pozicionit financiar. Më 1 korrik 2020, qeveria ndryshoi Ligjin për mbrojtjen e ambientit sipas të cilave i kërkohej shoqërisë që të vendoste filtra pastrimi brenda furrës brenda dy vitesh. Filtrat ndikojnë ndjeshëm në uljen e ndotjes së shkaktuar nga furra e shoqërisë dhe rrjedhimisht edhe provizionin e ngritur për pastrimin e zonës në vitin 2027. Megjithatë, më 31 dhjetor 2020, shoqëria nuk e kishte montuar ende filtrin.

14

Kërkohet: a. Vlera kontabël neto e furrës më 31 dhjetor 2020; b. Vlerat e njohura në pasqyrën e të ardhurave dhe shpenzimeve gjatë vitit 2020; c. Cili është trajtimi kontabël në lidhje me legjislacionin e ri dhe a ka shoqëria një

detyrim të kushtëzuar në datën e mësipërme; (6 pikë)

Përgjigje:

a. Vlera kontabël neto e furrës më 31 dhjetor 2020; Përshkrimi Llogaritja Lekë

Elementi i parë i furrës (mbeten 7 vite) 600,000 * 7/10 420,000

Elementi i dytë i furrës (mbeten 2 vite) 100,000 * 2/5 40,000

460,000

b. Vlerat e njohura në pasqyrën e të ardhurave dhe shpenzimeve gjatë vitit 2020; Përshkrimi Llogaritja Lekë

Amortizimi i furrës elementi 1 600,000/10 60,000

Amortizimi elementi 100,000/5 20,000

Njohja të ardhurave nga granti 120,000/10 (12,000)

Skontimi i provizionit për vitin 193,600x10% 19,360

Totali i ndikimit në shpenzime të vitit 87,360

c. Cili është trajtimi kontabël në lidhje me legjislacionin e ri dhe a ka shoqëria një detyrim të kushtëzuar në datën e mësipërme;

Shoqëria nuk ka ende një detyrim për instalimin e filtrave pasi legjislacioni ka hyrë në fuqi gjatë vitit dhe ka lënë 2 vjet afat për përshtatje. Për rrjedhojë, kërkesat e reja nuk kanë ndikim në pasqyrat financiare të vitit. Gjithashtu, shoqëria nuk ka as detyrim të kushtëzuar në datën e raportimit pasi detyrimi i saj lind në të ardhmen dhe sipas përkufizimeve të SNK 37, detyrimet e kushtëzuara lindin nga ngjarje të shkuara dhe janë detyrime aktuale dhe jo të ardhshme.

25. Shoqëria e Ndërtimit zotëron një ndërtesë të cilën e shfrytëzon për zyra, magazina dhe parking. Toka në të cilën ndodhet ndërtesa, paraqitet veçmas në bilanc. Shoqëria ka një politikë të rishikimit të vazhdueshëm të vlerës së aktiveve afatgjata materiale. Kosto fillestare më 1 janar 2009 ishte 210,000 Lekë ndërkohë që jeta e dobishme ishte 20 vite. Në fund të vitit 2015, shoqëria filloi të zbatonte modelin e rivlerësimit sipas SNK 16. Në fund të vitit 2015, ndërtesa arriti vlerën 260,000 Lekë ndërsa në fund të vitit 2018 arriti vlerën 240,000 Lekë. Jeta e dobishme nuk pësoi ndryshime.

15

Shoqëria e Ndërtimitzotëronte edhe një aktiv afatgjatë jomaterial të blerë më 1 janar 2018 në shumën 100,000 Lekë, i cili amortizohet përgjatë jetës së dobishme prej 10 vitesh. Një specialist vlerësimi, përcaktoi një vlerë të tregut të këtij aktivi prej 78,000 Lekë, ndërkohë që drejtuesi i kontabilitetit përcaktoi një vlerë në përdorim prej 75,000 Lekë në fund të vitit 2018.

Kërkohettë përcaktohet:

a. Rezerva e rivlerësimit më 31 dhjetor 2018; b. Vlera kontabël neto e aktivit afatgjatë jomaterial më 31 dhjetor 2018 dhe efekti

përkatës në pasqyrën e të ardhurave dhe shpenzimeve. (6 pikë)

Përgjigje:

a. Rezerva e rivlerësimit më 31 dhjetor 2018; Përshkrimi Llogaritja Lekë

Kosto origjinale 210,000

Vlera kontabël neto në rivlerësimin e parë duke marrë parasysh koston në fillim (20 vite – 7 vite te kaluara = 13 vite te mbetura)

210,000*13/20 136,500

Rezerva e rivlerësimit (vlera e tregut minus vlerën kontabël neto para rivlerësimit)

260,000 – 136,500 123,500

Amortizimi 2016-2018 duke marrë parasysh vlerën e rivlerësuar dhe jetën e dobishme të mbetur

260,000 *3/13 60,000

Vlera kontabël neto më 31.12.2018 (vlerë tregu minus amortizim të llogaritur për tre vite më sipër)

260,000 – 60,000 200,000

Shtesa në rezervën e rivlerësimit (vlera e re e tregut minus vlerën e mebtur në datën e rivlerësimit të ri)

240,000 – 200,000 40,000

Totali i rezervës së rivlerësimit më 31.12.2018 123,500 + 40,000 – 28,500 (123,500 *3/13) 135,000

b. Vlera kontabël neto e aktivit afatgjatë jomaterial më 31 dhjetor 2018 dhe efekti përkatës në pasqyrën e të ardhurave dhe shpenzimeve.

Duke qenë se vlera e aktivit afatgjatë ka rënë në më pak se vlera kontabël neto prej 90,000 Lekë (100,000/10), ai do të matet me më të lartën midis vlerës së tregut dhe vlerës në përdorim sipas SNK 36. Vlera kontabël neto e aktivit afatgjatë jomaterial do të jetë 78,000 Lekë. Në pasqyrën e të ardhurave dhe shpenzimeve do të regjistrohet amortizimi i vitit 10,000 Lekë dhe rënia në vlerë prej 12,000 Lekësh pra 22,000 Lekë.

26. Dy nga karakteristikat cilësore të informacionit të përfshira në Kuadrin Konceptual të BSNK për Raportimin Financiar janë Kuptueshmëria dhe Krahasueshmëria.

Kërkohet: Shpjegoni kuptimin dhe qëllimin e karakteristikave të mësipërme në kontekstin e raportimit financiar dhe përshkruani rolin e qëndrueshmërisë brenda karakteristikës së krahasueshmërisë në lidhje me ndryshimet në politikën kontabël.

(6 pikë)

16

Përgjigje:

Qëllimi kryesor i pasqyrave financiare është të ofrojë informacione e që janë të dobishme për një gamë të gjerë përdoruesish me qëllim të marrjes së vendimeve ekonomike. Prandaj, është e rëndësishme që aktivitetet dhe ngjarjet e njësisë ekonomike, siç shprehen në pasqyrat financiare, të kuptohen nga përdoruesit, që do të thotë se dobia dhe relevanca e tyre është maksimizuar. Kjo mund të paraqesë Manaxhimin me një problem, sepse jo të gjithë përdoruesit kanë të njëjtat aftësi dhe njohuri financiare. Klasifikimi, karakterizimi dhe paraqitja e informacionit në mënyrë të qartë dhe koncize e bën atë të kuptueshëm. Për qëllimin e kuptueshmërisë, Manaxhimi lejohet të marrë përsipër që përdoruesit të kenë një njohuri të arsyeshme të kontabilitetit dhe biznesit dhe janë të përgatitur për të studiuar pasqyrat financiare me. Gjithsesi kjo karakteristikë nuk mund të përdoret nga Manaxhimi për të shmangur zbulimin e informacioneve komplekse që mund të jenë të rëndësishme në vendimmarrjen e përdoruesit. Krahasueshmëria është mjeti kryesor me të cilin përdoruesit mund të vlerësojnë performancën e një njësie ekonomike. Kjo mund të bëhet përmes analizës së trendit të pasqyrave financiare të një njësie ekonomike përgjatë kohës (p.sh pesë vjet), ose duke krahasuar një njësi ekonomike me njësi të tjera (të përshtatshme) (ose mesatare të sektorit të biznesit) për të njëjtën periudhë kohore. Kjo do të thotë se matja dhe zbulimi (klasifikimi) i transaksioneve të ngjashme duhet të jetë konsistent me kalimin e kohës për të njëjtën njësi dhe midis entiteteve të ndryshme. Qëndrueshmëria dhe krahasueshmëria janë lehtësuar nga ekzistenca dhe paraqitja e politikave kontabël. Kjo lidhjen e ngushtë midis krahasueshmërisë dhe qëndrueshmërisë. Megjithatë, nuk është gjithmonë e mundur që një njësi ekonomike të zbatojë të njëjtat politika të kontabilitetit çdo vit; ndonjëherë ata duhet të ndryshojnë (p.sh. për shkak të një standardi të ri kontabël ose një ndryshimi në legjislacion). Kështu, nëse një njësi ekonomike ndryshon një politikë kontabël, kjo thyen parimin e qëndrueshmërisë. Në rrethana të tilla, SNRF-të normalisht kërkojnë që çdo informacion i raportuar krahasues (pasqyrat financiare të vitit të kaluar) të riparaqitet sikur politika e re të kishte qenë në fuqi kur këto pasqyra financiare fillimisht ishin raportuar. Në këtë mënyrë, ndonëse ka pasur një ndryshim të politikës, krahasueshmëria është ruajtur.

27. Shoqëria ABC ka dy detyrime potenciale për të vlerësuar. E para është një çështje gjyqësore e pazgjidhur lidhur me një klient, i cili pretendon dëmet nga humbjet për shkak të komponentëve të gabuar të furnizuar nga ajo. E dyta është provigjioni i kërkuar për pretendimet e garancisë së produktit, kundrejt 200,000 njësive të mallrave me pakicë të furnizuar me një garanci njëvjeçare.

Rezultatet e vlerësuara të dy detyrimeve janë: Rasti gjyqësor Garancia e produktit 10% mundesi për asnjë dëmtim të dhënë 70% e shitjeve nuk do të ketë asnjë pretendim 65% mundësi e dëmeve prej 4 milion Lekë 20% e shitjeve do të kërkojnë një riparim 25 Lekë 25% mundësi e dëmeve prej 6 milion Lekë 10% e shitjeve do të kërkojnë një riparim 120 Lekë. Kërkohet: Këshilloni, sesi duhet të trajtohen rastet sa më sipër në pasqyrat financiare të ABC për vitin që përfundon më 31 dhjetor 2018 dhe ku është e mundur përcaktoni vlerat përkatëse.

17

(5 pikë) Përgjigje:

Të dy provizionet duhet të llogariten në baza të ndryshme, për shkak se SNK 37 Provizionet, Detyrimet e Kushtëzuara dhe Aktivet e Kushtëzuara dallojnë ndërmjet një detyrimi të vetëm (çështja gjyqësore) dhe një numri të madh popullate (garancia e produktit) .

a. Kur matet një detyrim i vetëm, pritja individuale e daljes mund të jetë çmuarja më e mirë e detyrimit. Për rastin e gjykatës, rezultati më i mundshëm konsiderohet normalisht si vlerësimi më i mirë i detyrimit, dmth 4 milionë Lekë (mundësia e ndodhjes është 65%). 4 milion do të jetë një shpenzim për vitin e mbyllur më 31 dhjetor 2018 dhe të njohura si një provizion në detyrime. Debi Shpenzim provizioni për çështje gjyqësore (pasqyra e të ardhura edhe shpenzimeve) 4 milion Lekë Kredi Provizion për çështje gjyqësore (pasqyra e pozicionit financiar) 4 milion Lekë

b. Kur provizioni përfshin një popullatë të madhe zërash, vlerësimi më i mirë i shumës

pasqyron peshën e të gjitha rezultateve të mundshme me probabilitetet e tyre.

Vlera e pritshme e provizionit për garancinë i nevojshëm në fund të vitit është:

(((70% x 0)+ (20% x 25 Lekë) + (10% x 120 Lekë)) x 200,000 njësi) = 3,4 milion Lekë Kjo do të jetë gjithashtu një shpenzim për vitin e përfunduar më 31 dhjetor 2017 dhe i njohur si një pasiv afatshkurtër (është një skemë garancie njëvjeçare) në pasqyrën e pozicionit financiar më 31 dhjetor 2018.

Seksioni V Analiza e Pasqyrave Financiare

28. Nga pasqyrat financiare të vitit 2018 të shoqërisë Paskal, konstatojmë se ajo raporton zërat

e mëposhtëm (shumat janë në milionë lekë).

Kapitali aksionar më 1 janar 2018 175 Dividendët e deklaruar në qershor 2018 8 Emetimi i aksioneve në shtator 2018 35 Kapitali aksionar më 31 dhjetor 2018 230 Të ardhurat nga shitjet e vitit 2018 515 Detyrimet totale në 31 dhjetor 2018 260

Kërkohet:

1. Në bazë të informacionit të mësipërm llogarisni dhe komentoni raportin e kthimit mbi kapitalin aksionar për vitin 2018. (mbështetuni në kapitalin aksionar mesatar të vitit 2018; rezultatin rrumbullakoseni deri në dy shifra pas presjes).

18

2. Nga të dhënat e sektorit ku operon shoqëria Paskal mund të shohim se vlera mesatare sektoriale e kthimit mbi kapitalin aksionar është 25 %. Jepni komentet e nevojshme duke krahasuar shoqërinë Paskal me mesataren e sektorit!

(4 pikë) Përgjigje:

PIKA 1: Kthimi mbi kapitalin aksionar = Fitimi neto ushtrimor i vitit 2018 / Kapitali aksionar mesatar viti 2018 0.5 pikë Ku fitimi neto gjendet bazuar në ekuacionin e pasqyrës së ndryshimit të kapitalit aksionar: Kapitali në fund = Kapitali në fillim + Aksione të emetuara – Aksione të Tërhequra + Fitimi – Dividendi Pra Fitimi = 230 – 175 – 35 + 8 = 28 milionë lekë 1 pikë Kapitali aksionar mesatar = (Kapitali në fillim + Kapitali në fund) / 2= (175 + 230) / 2 = 202.5 mln lekë 0.5 pikë Pra Kthimi Mbi kapitalin aksionar = 28 / 202.5 = 13.83 % 0.5 pikë PIKA 2: Zakonisht raportet e kthimit kërkohet të jenë sa më të lartë që të jetë e mundur. Kthimi mbi kapitalin aksionar të shoqërisëështë vetëm 13.83% pra konsiderueshëm më i ulët se mesatarja e sektorit prej 25%. Kjo nënkupton kthim të pamjaftueshëm për aksionarët e shoqërisë dhe në analizë do të ishte e nevojshme të kutponim se cfarë konkretisht e shkakton raportin të jetë pithuajse sa gjysma e nivelit sektorial të tij 0.5 pikë Duke ditur se treguesi i Kthimit mbi Kapitalin mund të detajohet në tre tregues përbërës, kjo do të ndihmonte në shpjegimin e këtij raporti. Kthimi mbi kapitalin = Marzhi i fitimit x Qarkullimin e Aktiveve Totale x Raporti i Levës Financiare EAN / Shitje x Shitje / Aktive Totale x Aktive Totale / Kapitali Duke llogaritur secilin prej ketyre tre raporteve të vecanta, mund të kuptohet se cfarë eshkakton Kthimin mbi kapitalin te jete pothuaj sa gjysma e mesatares së sektorit. Kjo do të kërkonte që të kishim informacion edhe për nivelet përkatëse sektoriale të këtyre raporteve. 1 pikë

29. Për shoqërinë Triss Ndërtim për vitin që u mbyll më 31.12.2018 u llogarit se periudha

mesatare e arkëtimit nga klientët ishte afërsisht 70 ditë, periudha mesatare e shlyerjes së

furnitorëve ishte 45 ditë kurse periudha mesatare e mbajtjes së inventarit në magazinë

19

afërsisht 30 ditë. Vlera mesatare e inventarit për vitin 2018 ishte 900.000 lekë, kurse vlera

mesatare e llogarive të arkëtueshme ishte 1.100.000 lekë.

Kërkohet:

a) Llogarisni ciklin operativ dhe ciklin e mjeteve monetare për shoqërinë Triss Ndërtim, për vitin 2018.

b) Komentoni kuptimin e këtyre treguesve dhe përse ata janë të rëndësishëm në analizën financiare.

c) Llogarisni vlerën mesatare të furnitorëve (llogarive të pagueshme) për vitin 2018.

d) Llogarisni marzhin bruto të shoqërisë Triss Ndërtim, për vitin 2018. (5 pikë)

Përgjigje:

KËRKESA A: Cikli Operativ (CO) = Periudha Mesatare e Inventarit (PMI) + Periudha Mesatare e Arkëtimit (PMA) = 30 ditë + 70 ditë = 100 ditë 1 pikë Cikli i mjeteve monetare (CMM) = Cikli operativ – Periudha Mesatare e Furnitorëve (PMF)

CMM = PMI + PMA – PMF CMM = 100 – 45 = 55 ditë 1 pikë KËRKESA B: Cikli Operativ dhe Cikli i Mjeteve Monetare kanë vlerë të interpretohen gjatë analizës së likudiitetit të njësive ekonomike. Cikli operativ tregon një periudhë për të cilën njësia ekonomike ka nevojë për financim të jashtëm në likuiditet, pasi mjetet monetare të saj tashmë janë konvertuar (angazhuar) në trajta alternative investimi (fillimisht në inventare dhe më pas në kërkesa të arkëtueshme). Fillimisht shoqëria i drejtohet për financim ”pa kosto” furnitorëve të saj, duke shfrytëzuar prej tyre llogaritë e pagueshme. 0.5 pikë Cikli i mjeteve monetare tregon periudhën për të cilën njësia ekonomike ka ezauruar tashmë financimin prej furnitorëve, dhe i drejtohet një institucioni financiar për financim (p.sh. shkon pranë një banke për të kërkuar hua). Si tregues është me vlerë në analizën e një kredie nga ana e bankës, për të zbuluar kohëzgjatjen reale që një biznes ka nevojë për financiam afatshkurtër. 0.5 pikë KËRKESA C: Për të llogaritur vlerën mesatare të llogarive të pagueshme tregtare bazohemi në treguesin e Periudhës mesatare të shlyerjes së furnitorëve që ka si formulë: PMF = 365 ditë / Qarkullimi i Llogarive të pagueshme ose:

20

PMF = Llogari të pagueshme mesatare / KMSH ditore ku kjo e fundit është KMSH / 365 ditë. Rrjedhimisht: Llogaritë e pagueshme mesatare = KMSHditore * PMF Në formulën e mësipërme kemi nevojë për shifrën e Kostos së Mallrave të Shitura, KMSH të cilën e llogarisim duke shfrytëzuar inventarin mesatar dhe PMI. PMI = Inventari Mesatar / KMSH ditore pra KMSH ditore = Inventari Mesatar / PMI KMSH ditore = 900.000 / 30 ditë = 30.000 lekë PRA: Llogari të pagueshme mesatare = KMSH ditore * PMF = 30.000 * 45 ditë = 1.350.000 lekë 1 pikë KËRKESA D: Marzhi Bruto = (Shitje – KMSH) / Shitje

Ku Shitjet ditore i llogarisim duke pjesëtuar Llogaritë e arkëtueshme mesatare me PMA

(bazuar në formulën PMA = Llogari të arkëtueshme mesatare / Shitje ditore)

Pra Shitje Ditore = 1.100.000 / 70 ditë = 15.714 lekë në ditë.

Shitjet Vjetore = Shitje ditore * 365 ditë = 15.714 lekë * 365 ditë = 5.735.610 lekë

KMSH vjetore = KMSH ditore * 365 ditë = 30.000 * 365 ditë = 10.950.000 lekë.

Marzhi Bruto = (5.735.610 – 10.950.000) / 5.735.610 = -5.214.390 / 5.735.610 = - 90.9 %

1 pikë

Ju urojmë suksese! Erton Kaleshi Kryetar Komisioni i Provimeve të Aftësisë Profesionale