Raportimi dhe Auditimi i Financave Publike

transparencë dhe cilësi në vendimarrje

PERMBAJTJE

Buxheti Publik 2013

Entitetet Publike – aktiviteti financiar

Reforma e raportimit financiar ne sektorin publik

Verifikim dhe analize (Hapi i I-re)

Reforma ligjore dhe administrative (Hapi i II-te)

Raportimi financiar sipas standarteve nderkombetare (Hapi III-te)

Auditimi i jashtem i pasqyrave financiare te qeverise (Hapi i IV-t)

Reforma te tjera te rendesishme

NE DEFICIT QE NE PLAN Deficiti ne rritje ne varesi temos-realizimeve / mbishpenzimeve!

BUXHETI PUBLIK 2013

Asete

Detyrime

Entitetet kane aktivitetin e tyre ekonomik qe krijon:

ENTITETET PUBLIKE

Me baze inkasimi

Te Ardhura (kur inkasohen)

Shpenzimet (kur paguhen)

Me baze Akruale

Te Ardhura (kur ndodhin)

Asete

Detyrime

Shpenzimet (kur ndodhin)

Qeveria Shqiptare punon kryesisht ne baze inkasimi!

Standartet nderkombetare (IPSAS) jane me baze akruale!

REFORMA E RAPORTIMIT FINANCIAR TE SEKTORIT PUBLIK

Vendet e zhvilluara ne Europe e me gjere kane zbatuar raportimin akrual sipas standarteve nderkombetare. Shembull i nje reforme te sukseshme eshte dhe Slovakia.

Reforma ne Raportimin Financiar te

Sektorit Publik

Nje reforme e tille eshte e nevojshme dhe ne Shqiperi!

REFORMA E RAPORTIMIT FINANCIAR TE SEKTORIT PUBLIK

1.Rritjen ndjeshem te cilesise se raportimit financiar ne sektorin publik duke mundesuar nje kuptim me te mire te financave publike ne te gjitha nivelet dhe nje vendimmarrje me te informuar ne lidhje me investimet, menaxhimin e buxhetit dhe gjendjes pasurore etj.

2.Bashkeveprim me efikas me investitore / pale te treta qe nderveprojne me qeverine

3.Transparence e rritur mbi aktivitetin financiar te qeverise qendrore dhe atyre lokale

4.Mundesia per te pasur verifikim te raportimit financiar nga auditore te jashtem

5.Pergatitja per implementimin e Standarteve Europiane te Kontabilitetit te Sektorit Publik 

REFORMA E RAPORTIMIT FINANCIAR TE SEKTORIT PUBLIK

KA DISA PERPARESI:

1.Analize e entiteteve dhe gjenerimit, perpunimit, konsolidimit dhe raportimit te informacionit

financiar.

2.Analize dhe pershkrim i nivelit aktual te raportimit financiar permes entiteteve qeveritare nga ato

te nivelit me te ulet deri te niveli i ministrive.

3.Analize dhe verifikim i gjendjes pasurore te qeverise dhe entiteteve te kontrolluara prej

saj (Asete e Detyrime).

4.Analize dhe verifikim ne lidhje me kontratat me te medha te sherbimit a te puneve publike

qe jane ne progress per te pare shpenzimet akruale.

5.Analize e nevojave per raportim financiar permes anketes apo intervistave me palet qe jane

perdoruese te informacionit financiar ne sektorin publik.

6.Analize e sistemeve te informacionit qe perdoren aktualisht nga qeveria shqiptare per te

rregjistruar transaksionet me fondet publike dhe per te gjeneruar raporte financiare.

Mund te behet ne kuader te fillimit te reformes apo me qellim te verifikimit te situates financiare ne nje moment te caktuar kohor (nderrim pushteti a fund viti fiskal etj.)

VERIFIKIM DHE ANALIZE (HAPI I I-RE I REFORMES)

1.Analize e verifikim i aseteve likuide.

2.Analize dhe verifikim i aseteve te tjera financiare.

3.Analize dhe verifikim i aseteve jo-financiare (te trupezuara ose jo)

1.Analize e struktures dhe maturitetit te detyrimeve;

2.Verifikim i detyrimeve (borxheve) me institucione financiare

3.Verifikim i detyrimeve te tjera me baze instrumentash (bono thesari, obligacione etj.)

4.Verifikim i detyrimeve te tjera me pale te treta

1.Analize e kontratave me te medha ne progres dhe e termave / progresit te punimeve.

2.Analize e pagesave te kryera nga Qeveria dhe krahasim me progresin e punimeve dhe termat e kontrates per te pare:

a) Nese pagesat jane me te avancuara se punimet a a cfare parashikohet termat e kontrates e per pasoje ka nje te drejte nga Qeveria (Aset)

b) Nese pagesat jane me te prapambetura se punimet a cfare parashikohet ne termat e kontrates e per pasoje ka nje Detyrim nga ana e Qeverise (Shpenzim akrual shtese).

VERIFIKIM DHE ANALIZE (HAPI I I-RE I REFORMES)

Draftimi dhe miratimi ne parlament i ligjit i cili rregullon raportimin financiar te entiteteve publike duke perdorur standartet nderkombetare te kontabilitetit per sektorin publik SNKSP (IPSAS).

Ketu mund te behet diferencim per kerkesa raportimi te entiteteve ne nivele te ndryshme. Gjithashtu duhet pasur parasysh qe kompani publike mund te kene kerkesa te tjera te raportimit financiar sipas SNRF.

Ligji duhet te percaktoje dhe detyrimin e auditimit te ketyre pasqyrave financiare te pakten ne nivelin me te larte te konsolidimit – ate te ministrise.

Te ngrihet dhe zbatohet sistemi i ri i raportimit financiar sipas SNKSP sipas ligjit.

Per secilin entitet kjo do te kerkoje:

a)Zhvillimin e udhezuesve te raportimitb)Perkthimin e SNKSP per reference nga perdoruesitc)Implementimin e softwareve te ri apo azhornimin e softwareve ekzistues qe te mundesojne raportimin e rid)Trainim te stafit qe do te merret me raportimin financiar (si atyre qe punojne ne departamentet e finances dhe te drejtuesve te tjere te institucioneve)

REFORMA LIGJORE DHE ADMINISTRATIVE (HAPI I II-TE)

1.Pasqyra e pozicionit financiar (Asete / Detyrime)

2.Pasqyra e performances financiare (Te Ardhura / Shpenzime)

3.Pasyra e ndryshimit ne Kapital

4.Pasyra e levizjes se parase (Inkasimet / pagesat)

5.Pasyra e krahasimit me buxhetin (nese kerkohet: buxhet vs aktual)

6.Shenimet perkatese plotesuese (politika kontabel dhe shenime shpjeguese)

RAPORTIMI FINANCIAR SIPAS STANDARTEVE NDERKOMBETARE (HAPI I III-TE)

1.Auditim i Jashtem i Pavarur nga kompanite Big 4

2.Auditim i kryer sipas Standarteve Nderkombetare te Auditimit (ISA)

3.Auditohen pasqyrat e pergatitura dhe konsoliduara ne nivel Ministrie

4.Pasqyrat financiare te audituara botohen per efekt transparence

5.Ministrite marrin dhe raport shtese (Letra ndaj drejtuesve) qe permbledh gjetje te tjera mbi sistemet e kontrollit te brendshem, riskun etj.)

AUDITIMI I JASHTEM I PASQYRAVE FINANCIARE TE QEVERISE (HAPI I IV-T)

Reforma te tjera te rendesishme qe ndikojne ne cilesine e raportimit financiar dhe te aktivitetit financiar te qeverise ne pergjithesi jane:

I. Permiresimi i sistemit te kontrolleve te brendshme

II. Rritja e efikasitetit te Auditimit te Brendshem

1.Zbatimi i kornizave nderkombetare te kontrollit (Psh. COSO)

2.Diagnostifikim / zhvillimi / permiresimi i sistemeve te kontrollit.

3.Udhezues te kryerjes se proceve themelore e mbeshtetese etj.

1.Outsourcing te elementeve me teknike te punes (analiza e riskut, planifikimi i punes, testimet specifike, raportimi etj.)

2.Ristrukturimi i funksionit te Auditimit te Brendshem

3.Rritja e kapaciteteve te Auditimit te Brendshem (trainime, zhvillime udhezuesish, rishikim i puneve / raporteve etj.

Raportimi dhe Auditimi i Financave Publike

transparencë dhe cilësi në vendimarrje