Raporti i Politikes Monetare Per Tremujorin e Katert Te Vitit 2011

Raporti i politikës monetare për tremujorin e katërt të vitit 2011 Raporti i politikës monetare për tremujorin e katërt të vitit 2011

PB Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 1

RapoRti i politikëS monetaRe pëR tRemujoRin

e katëRt të vitit 2011

B a n k a e S h q i p ë r i s ë

Raporti i referohet Deklaratës së politikës monetare të Bankës së Shqipërisë për gjashtëmujorin e dytë të vitit 2011, miratuar me vendim të këshillit mbikëqyrës nr. 05, datë 25.01.2012.


2 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë �



nëse përdorni të dhëna të këtij publikimi, jeni të lutur të citoni burimin.Botuar nga: Banka e Shqipërisë,sheshi “avni Rustemi”, nr.24, tiranëtel.: + 355 4 2419301/2/3; Faks: + 355 4 2419409/10/11e-mail: [email protected]

tirazhi: 850 kopjeShtypur në shtypshkronjën AdelPrint

www.bankofalbania.org





p ë R m B a j t j a

OBjektivi 7

i. FjAlA e GuveRnAtORit 8

ii. Zhvillimet në ekOnOminë e jAShtme 1�

ii.1 Rritja ekonomike dhe balancat makroekonomike 1�ii.2 vendimet për normat e interesit dhe ecuria e tregjeve financiare 16ii.� Çmimi i naftës dhe i mallrave kryesorë 18

iii. StABiliteti i Çmimeve dhe OBjektivi i BAnkëS Së ShqiPëRiSë 20

iii.1 ecuria e çmimeve të konsumit, përmbushja e objektivit dhe politika monetare 20iii.2 ecuria e inflacionit sipas kategorive 22iii.� Prirjet kryesore të inflacionit 25

iv. Zhvillimet mAkROekOnOmike dhe ndikimet në inFlAciOn 29

iv.1 Prodhimi i brendshëm bruto dhe ecuria e kërkesës agregate 29iv.2 tregu i punës, pagat dhe kostot e punës 49iv.� inflacioni i importuar 5�iv.4 Pritjet inflacioniste 55iv.5 vlerësim i presioneve inflacioniste në sektorin real të ekonomisë 55

v. Zhvillimet mOnetARe dhe tReGjet FinAnciARe 57

v.1 ecuria e treguesve monetarë 57v.2 Zhvillimet në tregjet financiare 66v.� vlerësimi i presioneve inflacioniste me natyrë financiare 74

vi. vleRëSimi i ekOnOmiSë ShqiPtARe PëR vitin e ARdhShëm 76


4 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 5



h A P ë S i R A i n F O R m u e S e

P ë R m B A j t j A e t A B e l A v e

ii. Zhvillimet në ekonominë e jashtmetabelë 1 treguesit kryesorë makroekonomikë. 14tabelë 2. disa tregues makroekonomikë për vendet BRik 15tabelë �. tregues ekonomikë për disa vende të rajonit 16

iii. Stabiliteti i çmimeve dhe objektivi i Bankës së Shqipërisëtabelë 4. kontributi vjetor i kategorive kryesore në inflacionin vjetor (në pikë përqindje) 25

iv. Zhvillimet makroekonomike dhe ndikimi në inflaciontabelë 5. tregues të bilancit të pagesave. 45tabelë 6. treguesit kryesorë fiskalë 49tabelë 7. vlerësim për punësimin nga vrojtimet e besimit, në balanca neto (pikë përqindjeje) 51

hapësirë informuese 1. ecuria e qirave dhe e çmimeve të banesave në tiranë gjatë tremujorit të katërt të vitit 2011 ��

hapësirë informuese 2. Zhvillimet kryesore në bilancin e pagesave 44

hapësirë informuese �. Përmbledhje e rezultateve nga vrojtimi i aktivitetit kreditues për tremujorin e katërt të vitit 2011 64





P ë R m B A j t j A e G R A F i k ë v e

ii. Zhvillimet në ekonominë e jashtmeGrafik 1. ecuria e normave bazë të interesit. 17Grafik 2. ecuria e kursit të këmbimit dhe e disa treguesve financiarë në tregjet ndërkombëtare. 17Grafik �. ndryshimet vjetore të çmimit të naftës në tregun ndërkombëtar dhe të indeksit nominal të monedhave kryesore të shprehura në dollarë amerikanë. 18Grafik 4. ecuria e indekseve të çmimeve sipas grup-mallrave kryesore dhe ndryshimet vjetore të tyre. 18

iii. Stabiliteti i çmimeve dhe objektivi i Bankës së ShqipërisëGrafik 5. inflacioni vjetor dhe mesatarja rrëshqitëse (në %). 21Grafik 6. ecuria e indeksit të kushteve monetare (ikm, ndryshim nga viti bazë). 22Grafik 7. inflacioni vjetor dhe tremujor (%). 2�Grafik 8. kontributi i kategorive kryesore në inflacionin vjetor (në pikë përqindjeje). 24Grafik 9. inflacioni vjetor sipas kategorive të mallrave dhe shërbimeve (në %). 25Grafik 10. inflacioni vjetor bazë dhe jobazë (majtas); kontributet përkatëse (djathtas). 26Grafik 11. inflacioni vjetor sipas sektorëve (majtas); kontributet përkatëse (djathtas). 27Grafik 12. ecuria e diferencialit ndërsektorial të inflacionit. 27

iv. Zhvillimet makroekonomike dhe ndikimi në inflacionGrafik 1�. ecuria e PBB-së (ndryshime vjetore dhe tremujore, grafiku majtas) dhe e treguesit të tendencës ekonomike, normës së shfrytëzimit të kapaciteteve (grafiku djathtas). �0Grafik 14. Produkti i brendshëm bruto në ekonomi (ndryshime vjetore, në %) dhe kontributet e sektorëve (në p.p.) në ecurinë vjetore të tij. �0Grafik 15. treguesi i ndjesisë ekonomike (mesatarja afatgjatë = 100), treguesi i besimit në industri, në ndërtim dhe në shërbime (në balancë, të rregulluar për sezonalitet). �1Grafik 16. Sektori i industrisë. vlera e shtuar (ndryshime vjetore, në %) dhe kontributet e nëndegëve (në p.p., grafiku majtas). indeksi i prodhimit (viti 2005 = 100), komponenti trend e ciklik i tij dhe norma e shfrytëzimit të kapaciteteve (në %, grafiku �1Grafik 17. ecuria e treguesve kryesorë të bilancit energjetik, të dhëna mujore (grafiku majtas), të dhëna kumulative 11 – mujore (grafiku djathtas). �2Grafik 18. Sektori i ndërtimit. kontributi i sektorit (në p.p.) në rritjen vjetore të PBB-së (në %, grafiku majtas). indeksi i prodhimit (viti 2005 = 100), komponenti trend e ciklik i tij dhe norma e shfrytëzimit të kapaciteteve (në %, grafiku djathtas). ��Grafik 19. indeksi i çmimit të banesave dhe indeksi i qirasë së banesave dhe ndryshimet vjetore, në përqindje. ��Grafik 20. Raporti i indeksit të çmimeve dhe të qirasë. �4Grafik 21. Sektori i bujqësisë, gjuetisë, pyjeve dhe peshkimit. vlera e shtuar (ndryshime vjetore, në %) dhe kontributet e nëndegëve (në p.p., grafiku majtas). kontributi i sektorit (në p.p.) në rritjen vjetore të PBB-së (në %, grafiku djathtas). �5Grafik 22. Sektori i shërbimeve. vlera e shtuar (ndryshime vjetore, në %) dhe kontributet e nëndegëve (në p.p., grafiku majtas). kërkesa (në balancë neto, p.p.) dhe norma e shfrytëzimit të kapaciteteve (në %, grafiku djathtas). �5Grafik 2�. tregues të tërthortë të konsumit privat. �7Grafik 24. Financimi i kërkesës konsumatore. �7Grafik 25. tregues të tërthortë të investime private. �8Grafik 26. Balanca neto të investimeve të reja (majtas); Balanca neto të prodhimit, situatës financiare dhe kërkesës (djathtas) �9Grafik 27. ecuria e bilancit tregtar dhe zërave kryesorë në terma realë. �9Grafik 28. ecuria e deficitit tregtar me dhe pa energjinë elektrike (bd), importeve dhe eksporteve (bm) (ndryshime vjetore në %). 40Grafik 29. kontributi sipas kategorive në thellimin/ngushtimin e deficitit tregtar. 41Grafik �0. Shuma rrëshqitëse 12-mujore e importeve, eksporteve dhe bilancit tregtar në





ndryshime vjetore (grafiku majtas); bilancit tregtar në total dhe duke përjashtuar energjinë elektrike në ndryshime vjetore (grafiku djathtas). 41Grafik �1. kontributi i katër kategorive kryesore të eksporteve vendase në rritjen vjetore të eksporteve totale. 42Grafik �2. ndryshimet vjetore në importin e mallrave dhe kontributi në normën vjetore të rritjes së importeve sipas përdorimit final në ekonomi. 42Grafik ��. kontributi në rritjen vjetore të eksporteve. 4�Grafik �4. ndryshimi vjetor i shpenzimeve buxhetore, korente e kapitale, në % (grafiku majtas) dhe kontributet përkatëse të shpenzimeve korente e kapitale në pp (grafiku djathtas). 46Grafik �5. ndryshimi vjetor i të ardhurave totale dhe zërave kryesorë, në % (grafiku majtas) dhe kontributet sipas kategorive kryesore në rritjen e të ardhurave, në pp (grafiku djathtas). 47Grafik �6. Balanca buxhetore (majtas) dhe shuma rrëshqitëse e balancës primare në mld lekë. 48Grafik �7. ecuria e forcës së aftë për punë (% vjetore, majtas) dhe pesha mesatare e numrit të të punësuarve sipas sektorëve (në %). 50Grafik �8. ecuria e numrit normës së papunësisë (%, majtas) dhe e papunësisë afatgjatë (%,djathtas). 51Grafik �9. ndryshimi vjetor i pagës mesatare sipas sektorëve (grafiku majtas), ecuria tremujore e pagës dhe vlerësimi i saj në ekonomi (grafiku djathtas). 52Grafik 40. treguesit e produktivitetit, të kostos së punës për njësi dhe i pagës mesatare reale (majtas); ndryshime vjetore (djathtas). 5�Grafik 41. ecuria vjetore e normës së inflacionit, ndryshimeve vjetore të indeksit “Çmimet e huaja + neeR” (majtas) dhe kontributi i çmimeve të huaja dhe ecurisë së kursit të këmbimit në inflacionin e importuar (djathtas) 54Grafik 42. ecuria cikël-prirje afatgjatë e inflacionit vjetor të kategorisë “ushqime të përpunuara”, e inflacionit vjetor të çmimeve të huaja ushqimore (majtas) dhe paraqitja e këtij indeksi kundrejt ndryshimit vjetor të indeksit të vlerës njësi të eksport 54Grafik 4�. Pritjet për normën e inflacionit pas një viti (në përqindje). 55Grafik 44. norma e shfrytëzimit të kapaciteteve në ekonomi (devijim nga mesatarja, grafiku majtas) dhe devijimi i normës së papunësisë (grafiku djathtas). 56

v. Zhvillimet monetare dhe tregjet FinanciareGrafik 45. ecuria e agregatit m� dhe e komponentëve të kërkesës dhe ofertës për para. 58Grafik 46. ecuria e agregatit m2 dhe raporti i parasë jashtë bankave ndaj m2. 58Grafik 47. ecuria e depozitave në total dhe sipas monedhës. 59Grafik 48. ecuria e depozitave në total dhe sipas agjentëve ekonomikë. 60Grafik 49. ecuria e kredisë për sektorin privat. 61Grafik 50. Zhvillimet në kredinë për sektorin privat sipas valutës. 61Grafik 51. Zhvillimet në portofolin e kredisë për biznese sipas qëllimit. 62Grafik 52. Zhvillimet në portofolin e kredisë për biznese sipas sektorëve të ekonomisë. 6�Grafik 5�. Zhvillimet në portofolin e kredisë për individë sipas qëllimit. 6�Grafik 54. Standardet e kredisë dhe kërkesa për kredi për bizneset (balanca neto). 65Grafik 55. Standardet e kredisë dhe kërkesa për kredi për individët (balanca neto). 65Grafik 56. vëllimi i huamarrjes në tregun ndërbankar. 67Grafik 57. ecuria e normave të interesit në tregun ndërbankar (majtas) dhe ajo e diferencës së tyre nga norma bazë dhe devijimi standard (djathtas). 67Grafik 58. ecuria e yield-eve të bonove të thesarit (majtas) dhe e obligacioneve në treg primar (djathtas). 68Grafik 59. kurba e yield-eve dhe diferenca midis normave të tyre. 68Grafik 60. ecuria e interesave të depozitave 12-mujore dhe normat bazë në Shqipëri dhe në eurozonë (majtas); ndryshimi tremujor i interesit të depozitave në lekë dhe në euro sipas afateve (djathtas). 69Grafik 61. ecuria e normës së interesave për kreditë e reja në lekë (majtas) dhe në euro (djathtas). 70Grafik 62. normat mesatare të ndërmjetësimit për lek dhe euro (majtas) dhe diferenca midis interesit mesatar të kredisë në lekë dhe në euro (djathtas) . 71Grafik 6�. ndryshimet vjetore dhe tremujore të lekut në terma nominalë efektivë (neeR) dhe indeksi i presioneve në tregun valutor. 72Grafik 64. ecuria ditore e raportit euro/lekë, usd/lekë dhe euro/usd gjatë vitit 2011. 7�Grafik 65. luhatshmëria e raportit usd/lekë dhe euro/lekë në terma tremujorë. 74Grafik 66. ecuria (indeks me bazë tetorin e viti 2008) dhe luhatshmëria e raportit euro/lekë në krahasim me monedhat e evropës lindore-qendrore dhe Ballkanit. 74Grafik 67. ecuria e agregatit m� dhe kreditit të brendshëm reale dhe diferenca e yielde-ve. 75





Objektivi kryesor i Bankës së Shqipërisë është arritja dhe ruajtja e stabilitetit të çmimeve. nxitja e investimeve afatgjata, ruajtja e fuqisë blerëse të parasë, rritja e eficiencës së shpërndarjes së fondeve në ekonomi dhe mbështetja e stabilitetit financiar janë disa nga përfitimet e një mjedisi ekonomik të karakterizuar nga stabiliteti i çmimeve. ky stabilitet është kontributi më i madh që banka qendrore mund të japë në mbështetje të një rritjeje ekonomike të qëndrueshme dhe afatgjatë.

në përputhje me strategjinë e saj për politikën monetare, Banka e Shqipërisë angazhohet në arritjen dhe ruajtjen e inflacionit vjetor në nivelin �.0%, me kufij tolerance +/- 1 pikë përqindjeje. Shpallja e objektivit sasior për inflacionin synon ankorimin e pritjeve të agjentëve ekonomikë dhe uljen e primeve të rrezikut.

në përmbushje të këtij qëllimi dhe për të forcuar transparencën e saj, Banka e Shqipërisë përgatit dhe publikon Raportin e Politikës monetare. ky Raport është instrumenti kryesor i komunikimit të politikës monetare me publikun. Ai paraqet një tablo gjithëpërfshirëse të zhvillimeve më të fundit makroekonomike dhe të faktorëve që kanë ndikuar dhe priten të ndikojnë në ecurinë e çmimeve të konsumit në vend.

Raporti i Politikës monetare për tremujorin e katërt të vitit 2011 i referohet deklaratës së Politikës monetare të Bankës së Shqipërisë për gjashtëmujorin e dytë të vitit 2012, miratuar në 25 janar 2012 nga këshilli mbikëqyrës i Bankës së Shqipërisë. Analiza ekonomike në këtë raport mbështetet mbi të dhënat më të fundit statistikore dhe cilësore në dispozicion, deri më datë 10 janar 2012.

oBjektivi





ekonomia shqiptare është përballur me një ambient sfidues gjatë vitit 2011, si në drejtim të rritjes ekonomike ashtu edhe në drejtim të ruajtjes së balancave makroekonomike. Rritja e vëmendjes ndaj qëndrueshmërisë së financave publike në vendet e eurozonës është reflektuar në prime të shtuara rreziku në tregjet financiare ndërkombëtare dhe në një ulje të gatishmërisë së tyre për të investuar në vendet në zhvillim. masat e marra për adresimin e shqetësimeve të tregjeve financiare kanë shkaktuar një frenim të aktivitetit ekonomik në partnerët tanë tregtarë dhe janë reflektuar në një ngadalësim progresiv të ritmit të rritjes së eksporteve tona. nga ana tjetër, çmimet e rritura të ushqimeve, të karburanteve dhe të produkteve të tjera bazë janë përkthyer në forcim të presioneve të huaja inflacioniste, në zgjerim të deficitit tregtar dhe potencialisht, në një reduktim të kërkesës së brendshme si pasojë e efekteve negative mbi bilancet financiare të familjeve shqiptare. Gjithashtu, zhvillimet negative në kontekstin botëror janë reflektuar në rritje të pasigurisë në ekonominë shqiptare dhe kanë ndikuar negativisht konsumin dhe investimet vendase. pavarësisht këtyre goditjeve dhe megjithëse me ritme të reduktuara, ekonomia shqiptare ka vijuar të rritet gjatë vitit 2011. kjo rritje, ka pasqyruar përmirësimet strukturore të ekonomisë shqiptare, bilancet përgjithësisht të shëndosha të agjentëve ekonomikë, përdorimin e hapësirave të disponuara për stimul makroekonomik dhe suksesin e tyre në ruajtjen e ekuilibrave makroekonomikë.

inflacioni mesatar vjetor në gjashtëmujorin e dytë të vitit 2011 rezultoi 2.9%, duke rënë me 1.1 pikë përqindje në krahasim me vlerën e shënuar në gjashtëmujorin e parë. tendenca rënëse e inflacionit u shfaq gjatë tremujorit të dytë dhe u forcua më tej në gjysmën e dytë të vitit. ajo erdhi si pasojë e reduktimit të kontributeve të çmimeve të ushqimeve të përpunuara, të ushqimeve të papërpunuara, si dhe të mallrave me çmime të rregulluara. në veçanti, çmimet e mallrave ushqimorë devijuan nga sjellja e tyre sezonale në muajin dhjetor, duke shkaktuar rënien e shpejtë të inflacionit vjetor në nivelin 1.7%.

nga këndvështrimi makroekonomik, ecuria rënëse e inflacionit është ndikuar në mënyrë të njëkohshme nga faktorë të kërkesës dhe të ofertës. nga ana e ofertës, ngadalësimi i inflacionit të çmimeve të mallrave kryesorë në tregjet botërore dhe qëndrueshmëria relative e kursit të këmbimit, u materializuan në rënie të inflacionit të importuar. nga ana e kërkesës, rritja nën potencial e ekonomisë shqiptare ka vijuar të mbajë kapacitete të lira në faktorët e prodhimit – të punës dhe kapitalit – duke u materializuar në presione të kahut rënës në paga, në kostot e prodhimit dhe në inflacion. pritjet e agjentëve ekonomikë mbeten të ankoruara rreth objektivit, të ndikuara edhe nga politika monetare

i. Fjala e GuveRnatoRit





e besueshme e Bankës së Shqipërisë. pritjet e ankoruara në ekonomi kanë reduktuar të ashtuquajturat efekte të raundit të dytë, ose me fjalë të tjera përcjelljen e qëndrueshme të goditjeve të përkohshme të shkaktuara nga rritja e çmimeve të produkteve bazë në tregjet botërore, në kostot e prodhimit dhe në rritjen e çmimeve të konsumit në vend. ato kanë mundësuar gjithashtu një fleksibilitet më të madh në ndjekjen e një politike monetare stimuluese nga Banka e Shqipërisë. në vija të përgjithshme, këto tendenca pritet të vijojnë edhe në periudhën e ardhshme.

Reduktimi i presioneve inflacioniste gjatë vitit 2011 dhe pritjet për nivele të ulëta të inflacionit gjatë vitit 2012, motivuan lehtësimin e mëtejshëm të politikës monetare në tremujorin e katërt të vitit 2011. Banka e Shqipërisë kreu dy ulje të normës bazë të interesit në muajt shtator e nëntor, duke e zbritur këtë normë në nivelin më të ulët historik prej 4.75%. Banka e Shqipërisë vlerëson se rritja e stimulit monetar do të ofrojë kushte më të përshtatshme financiare për respektimin e objektivit të inflacionit në horizontin afatmesëm. në të njëjtën kohë, lehtësimi i kushteve monetare i shërben nxitjes së kërkesës së brendshme të ekonomisë, e cila mbetet ende e brishtë në prani të pasigurisë së rritur në ekonomi. Gjithashtu, ai faktorizon ndjekjen e një politike fiskale të kujdesshme gjatë vitit 2012 dhe reduktimin e pritur të kontributit të shpenzimeve publike në rritjen ekonomike.

Sipas të dhënave më të fundit të inStat-it, ekonomia shqiptare shënoi një rritje vjetore prej 0.5% në tremujorin e dytë të vitit, duke shënuar një ngadalësim të dukshëm kundrejt ritmit të rritjes së tremujorit të parë.

në aspektin sektorial, rritja e aktivitetit ekonomik në këtë periudhë është mbështetur kryesisht nga ecuria pozitive e sektorit të bujqësisë dhe e degëve të veçanta të sektorit të industrisë dhe të sektorit të shërbimeve. Rritja e vlerës së shtuar në bujqësi rezultoi 3.4%, duke përbërë një kontribut të rëndësishëm të këtij sektori në rritjen ekonomike të tremujorit të dytë. nga ana tjetër, sektori i shërbimeve regjistroi një rritje vjetore të vlerës së shtuar prej 1.8%, duke u ngadalësuar ndjeshëm në krahasim me ritmin e shënuar në tremujorët paraardhës. nxitësit e aktivitetit në këtë sektor ishin dega e transportit dhe ajo e ndërmjetësimit financiar, ndërkohë që pjesa më e madhe e degëve të tjera të sektorit të shërbimeve rezultuan të tkurrura në terma vjetorë. në të njëjtën linjë, aktiviteti në sektorin e industrisë u tkurr me 8.5% në tremujorin e dytë të vitit, pas një ecurie pozitive gjatë 6 tremujorëve të fundit. ngadalësimi i sektorit të industrisë është ndikuar në një masë të madhe nga reduktimi i fortë i prodhimit në degën e “energjisë elektrike, të ujit dhe të gazit”, ndërkohë që degët e industrisë nxjerrëse dhe të asaj përpunuese vijuan të shënojnë rritje të vlerës së shtuar. ndërkohë, pas rritjes së vërejtur në tremujorin e parë të vitit 2011, aktiviteti ekonomik në sektorin e ndërtimit u tkurr sërish në tremujorin e dytë, duke shënuar një rënie vjetore prej 1.7%.

në aspektin e përbërësve të kërkesës agregate, rritja ekonomike e gjashtëmujorit të parë është mbështetur kryesisht nga kontributi i sektorit publik dhe i kërkesës së huaj ndërkohë që kërkesa e brendshme e sektorit privat vlerësohet të ketë qenë e dobët. të dhënat e disponuara sugjerojnë se





konsumi dhe investimet private kanë patur një ecuri të ngadaltë gjatë gjysmës së parë të vitit, duke kushtëzuar edhe rritjen nën potencial të ekonomisë në këtë periudhë.

konsumi privat vazhdon të pasqyrojë sjellje hezituese të konsumatorëve në kryerjen e shpenzimeve dhe orientimin e rritur të tyre drejt kursimit. ecuria e konsumit në vend nuk ka reflektuar plotësisht rritjen e të ardhurave të disponueshme, të gjeneruar nga rritja e pagës dhe e punësimit apo zgjerimin e burimeve të financimit, në formën e rritjes së kredisë konsumatore gjatë vitit 2011. në veçanti, rënia e remitancave gjatë nëntë muajve të parë të vitit mund të ketë reduktuar konsumin e një pjese të familjeve shqiptare. Gjithashtu, një ndikim negativ në konsum mund të ketë dhënë edhe fatura relativisht e lartë e çmimeve të mallrave të importit, e cila ka rënduar buxhetin e familjeve shqiptare gjatë gjysmës së parë të vitit. përkundrejt ecurisë së konsumit në gjashtëmujorin e parë, rritja e balancave për blerjet e mëdha - e sugjeruar nga vrojtimi i besimit konsumator - dhe rritja e kredisë konsumatore në gjysmën e dytë të vitit, sugjerojnë për konsum të shtuar në tremujorët e tretë dhe të katërt të vitit 2011.

ecuria e dobët e shpenzimeve konsumatore dhe prania e kapaciteteve të pashfrytëzuara në ekonomi kanë frenuar kërkesën e bizneseve për të kryer investime të reja. paralelisht me të, rritja e kujdesit të bankave në kredidhënie mund të kenë dekurajuar një pjesë të kërkesës për kredi për investime. investimet e huaja direkte (iHD) kanë shënuar rënie gjatë tre tremujorëve të parë të vitit. Rritja e shpenzimeve kapitale në tremujorin e fundit të vitit pritet të gjenerojë kontribut të rritur të këtij komponenti në kërkesën agregate të fundit të vitit. ndërkohë, përmirësimi i kushteve të financimit gjatë vitit 2012 pritet të reflektohet në një mbështetje më të madhe të sistemit me kredi për investime dhe në një kontribut të shtuar të këtij përbërësi të kërkesës në rritjen ekonomike.

politika fiskale ka patur një natyrë stimuluese gjatë vitit 2011, e materializuar në kontributin pozitiv të shpenzimeve publike në kërkesën agregate. Ritmet e rritjes së shpenzimeve publike dhe të deficitit buxhetor u moderuan pas tremujorit të parë, duke mbetur në nivele të ulëta gjatë tremujorit të dytë e atij të tretë, por duke shënuar një përshpejtim të dukshëm në tremujorin e fundit të vitit. në fund të muajit nëntor, deficiti buxhetor rezultoi 38 miliardë lekë, duke pasqyruar rritjen me 5.4% të shpenzimeve publike dhe rritjen me 0.7% të të ardhurave buxhetore gjatë kësaj periudhe. përshpejtimi i rritjes vjetore të shpenzimeve buxhetore në dy muajt e fundit të vitit, i dedikohet kryesisht rritjes së shpenzimeve kapitale gjatë kësaj periudhe. Rritja e vëmendjes ndaj qëndrueshmërisë fiskale, një frymë kjo e cila karakterizon buxhetin e vitit 2012, pritet të reflektohet në një kontribut më të ulët të sektorit publik në rritjen ekonomike të vitit 2012. megjithatë, Banka e Shqipërisë gjykon se ky është një hap i duhur, në drejtim të ruajtjes së qëndrueshmërisë makroekonomike dhe të reduktimit të primeve të rrezikut në ekonomi. ulja e deficitit buxhetor përgjatë vitit 2012 dhe e financimit të brendshëm të tij, do të krijojë më shumë hapësirë për rritjen e kreditimit të sektorit privat në këtë periudhë.





ekonomia shqiptare ka vijuar të përfitojë nga kërkesa e huaj në vitin 2011, por në një masë më të moderuar krahasuar me vitin 2010. Rritja vjetore në vlerë e eksporteve shqiptare për 11 muajt e parë të vitit shënoi 19.9%, duke u ngadalësuar në krahasim me ritmet e rritjes të vërejtura në të njëjtën periudhë të vitit të kaluar. ndërkohë, importet përshpejtuan rritjen vjetore të tyre në 12.2%. Deficiti tregtar u rrit 8.1% në terma vjetorë, duke ilustruar në një masë të madhe efektet negative të rritjes së çmimeve në tregjet botërore. një analizë më e detajuar e deficitit tregtar, tregon se rreth 50% e rritjes së tij është krijuar nga bilanci i shkëmbimeve të energjisë elektrike. Gjithashtu, në terma realë, nga të dhënat e tremujorit të tretë vlerësohet një ngushtim vjetor i deficitit të eksporteve neto dhe një kontribut pozitiv i tij në kërkesën agregate. ngushtimi vjetor i deficitit të eksporteve neto vlerësohet të ketë ardhur si pasojë e rënies me rreth 4.2% e importit të mallrave e shërbimeve në terma realë dhe rritjes së eksporteve me rreth 8.6%.

ecuria e treguesve monetarë ka qenë në linjë me zhvillimet në sektorin real të ekonomisë. analizat dhe vlerësimet tona sugjerojnë se rritja e ofertës monetare është në përputhje me kërkesën e agjentëve ekonomikë për para reale dhe presionet inflacioniste me natyrë monetare në ekonomi janë të përmbajtura. Rritja e agregatit m3 u shfaq më e ngadaltë në gjashtëmujorin e dytë të vitit 2011, e ndikuar nga krijimi më i ulët i parasë në monedhë të huaj. për periudhën korrik-tetor, rritja mesatare vjetore e mjeteve monetare në ekonomi rezultoi 10.4%. kontributi i kërkesës së sektorit privat për financim ka ruajtur nivele të qëndrueshme. në fund të muajit nëntor, rritja vjetore e saj shënoi 10.9%. ecuria e kreditimit mbetet nën ndikimin e kërkesës së ulët për kredi dhe të politikave më të kujdesshme të bankave drejt kreditimit. Sjellja e agjentëve ekonomikë vijon të kushtëzohet nga pasiguria për të ardhmen, e cila kufizon kryerjen e shpenzimeve dhe të investimeve në ekonomi. nga ana tjetër, edhe oferta e kredisë paraqitet e shtrënguar, sikurse tregohet nga ecuria e standardeve të kreditimit.

Zhvillimet në tregjet financiare në gjysmën e dytë të vitit 2011 kanë qenë të qeta dhe kanë reflektuar prime relativisht në rënie të rrezikut të likuiditetit dhe të inflacionit. uljet e njëpasnjëshme të normës bazë janë reflektuar shpejt në tregun ndërbankar. në tregun primar, yield-et e letrave me vlerë të qeverisë kanë ndjekur prirje rënëse, në reflektim të uljes së normës bazë dhe njëkohësisht të kërkesës së ulët të sektorit publik për financim. ndërkohë, përcjellja e sinjaleve të politikës monetare pritet të shfaqet më e plotë në tregjet e depozitave dhe të kredive, në përputhje me kohëvonesat në mekanizmin e transmetimit.

Banka e Shqipërisë gjykon se një pjesë e mirë e prirjeve të analizuara më sipër do të jenë të pranishme edhe gjatë vitit 2012. në projeksionet tona bazë, ekonomia shqiptare do të vijojë të rritet gjatë vitit në vazhdim, ndonëse duke mbetur poshtë nivelit të saj potencial. aktiviteti ekonomik në vend do të ndikohet nga kushtet që imponon zgjidhja e krizës në vendet e eurozonës, rritja ekonomike e vendeve partnere dhe nga qëndrimi ndaj rrezikut i investitorëve të huaj. nga ana tjetër, problemet ekonomike në vendet tona partnere mund të shndërrohen në një premisë pozitive për ekonominë shqiptare. atraktiviteti


12 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë 1�



i ekonomisë shqiptare në drejtim të kostos së ulët të punës për njësi, të stabilitetit makroekonomik dhe të shëndetit financiar të bizneseve, të familjeve dhe të sistemit bankar, mund të reflektohet në rritjen e iHD-ve. ndonëse projeksionet tona bazë faktorizojnë një kontribut më të ulët të kërkesës së huaj në skenarët bazë, rritja e tregut të eksporteve shqiptare mbetet gjithashtu një skenar i mundshëm. projeksionet e rritjes ekonomike supozojnë se do të ketë një ecuri më pozitive të konsumit dhe investimeve në vend, në përgjigje edhe të përmirësimit të kushteve të financimit. këto të fundit, pritet të reflektojnë politikën monetare lehtësuese të ndjekur nga Banka e Shqipërisë dhe uljen e primeve të rrezikut në sistemin financiar. nga ana tjetër, reduktimi i hapësirave për stimul fiskal dhe ruajtja e parametrave të qëndrueshmërisë fiskale do të ndihmojnë sektorin privat në drejtim të krijimit të fondeve të lira dhe të uljes së primit të rrezikut për ekonominë. Duke faktorizuar pritjet tona për një rritje ekonomike nën potencial dhe për zvogëlimin e presioneve inflacioniste me origjinë nga jashtë, si dhe në prani të pritjeve të ekonomisë për një inflacion pranë objektivit, projeksionet tona sugjerojnë se, me një probabilitet ndodhjeje 90%, inflacioni i çmimeve të konsumit do të luhatet në bandën 1–3%, gjatë vitit 2012. Duke monitoruar gjithnjë përshtatshmërinë e kushteve monetare me objektivin e saj të inflacionit, në këtë skenar zhvillimi, politika monetare e Bankës së Shqipërisë pritet të ruajë natyrën e saj stimuluese përgjatë vitit 2012.





ekonomia botërore ka ngadalësuar ritmin e rritjes së saj gjatë gjysmës së dytë të vitit. tensionet e theksuara së fundmi në tregjet financiare, të lidhura me krizën e borxhit të lartë publik të shumë vendeve të zhvilluara në eurozonë kanë ndikuar në klimën e përgjithshme të besimit tek bizneset dhe konsumatorët, duke frenuar ripërtëritjen ekonomike. ndërkohë, edhe vendet në zhvillim kanë regjistruar një moderim të normave të larta të rritjes të paraqitura në tremujorët e mëparshëm. presionet inflacioniste në nivel botëror janë përgjithësisht të ulta, duke mbetur më të theksuara tek ekonomitë në zhvillim sesa tek shtetet e industrializuara.

Zhvillimet ekonomike në botë dhe veçanërisht në vendet tona partnere rrisin mundësinë e pasqyrimit të tyre në ecurinë e ekonomisë shqiptare. ngadalësimi ekonomik në këto vende mund të ndikojë në rënien e kërkesës së huaj dhe për rrjedhojë, në një kontribut më të ulët të eksporteve shqiptare. njëkohësisht, rritja e papunësisë në vendet e eurozonës, e cila ka prekur gjerësisht edhe emigrantët shqiptarë atje, mund të ndikojë në reduktimin e remitancave. Gjithashtu, rritja e tensioneve në tregjet e huaja financiare ka rritur primet e rrezikut të kërkuara nga investitorët dhe mund të përkthehet në ulje të flukseve të investimeve drejt vendeve në zhvillim. nga ana tjetër, ngadalësimi i inflacionit të çmimeve të mallrave bazë në tregjet botërore si edhe presionet e përmbajtura inflacioniste në nivel botëror, pritet të kontribuojnë në zbutjen e inflacionit të importuar në tregun vendas.

ii.1 RRitja ekonomike DHe Balancat makRoekonomike

Gjatë gjysmës së dytë të vitit 2011, ekonomia botërore ka shfaqur ritme rritjeje të ngadalësuara krahasuar me pjesën e parë të tij. thellimi i krizës së borxhit publik dhe shtrirja e saj tek shumë nga vendet e zhvilluara, ka ndikuar negativisht në klimën e përgjithshme të biznesit dhe performancën ekonomike të këtyre shteteve. në tregjet financiare janë përcjellë tensionet e lidhura me këtë faktor, duke kontribuar kështu në një frenim të mëtejshëm të ripërtëritjes ekonomike. vendet në zhvillim kanë regjistruar vlera rritjeje më pozitive se vendet e zhvilluara, ndonëse krahasuar me normat e larta të rritjes të paraqitura në periudhat e mëparshme këto kanë qenë më të moderuara. presionet inflacioniste në nivel botëror kanë qenë përgjithësisht të ulta, duke mbetur më të theksuara tek ekonomitë në zhvillim sesa në shtetet e industrializuara.

ii. ZHvillimet në ekonominë e jaSHtme





tabelë 1. treguesit kryesorë makroekonomikë.ndryshimi i pBB-së norma e papunësisë norma e inflacionit

Shtetet t3-11/t3-10

t3-11/t2-11 nëntor-11 Dhjetor-11/

nëntor-11Dhjetor-11/ Dhjetor-10

ShBa 1.5 0.5 8.52 0.0 3.41

eurozonë 1.4 0.2 10.3 0.1 2.84

Gjermani 2.5 0.5 6.62 0.7 2.1Francë 1.6 0.3 9.73 0.4 2.5

mbretëri e Bashkuar 0.5 0.5 8.3 0.1 4.81

japoni -0.2 1.5 4.5 -0.61 -0.51

Burimi: eurostat, institutet statistikore përkatëse.1 të dhëna për muajin nëntor. 2 të dhëna për muajin dhjetor.� të dhëna për tremujorin e tretë 2011.4 Parashikim.

ekOnOmiA e euROZOnëStë dhënat e publikuara së fundmi nga eurostat kanë treguar se aktiviteti

ekonomik i eurozonës ka shënuar norma pozitive gjatë tremujorit të tretë të vitit por ritmi i rritjes është ngadalësuar. Rritja në terma vjetorë prej 1.4% është 0.3 pikë përqindjeje më e ulët se ajo e tremujorit të dytë. Disa nga faktorët që kanë ndikuar kanë qenë rimëkëmbja e ngadaltë e konsumit privat, tkurrja e investimeve si dhe e kontributit të shpenzimeve publike. parashikimet dhe të dhëna konikturore indirekte, flasin për vijimin e kësaj ecurie edhe në tremujorin e fundit. Gjatë gjithë kësaj periudhe, treguesit e besimit të bizneseve dhe të konsumatorëve kanë shënuar ulje, të cilat janë reflektuar më pas edhe te klima jopozitive e aktivitetit ekonomik në eurozonë. normat e inflacionit ashtu si edhe në pjesën e parë të vitit rezultuan të larta, të ndikuara kryesisht nga rritja e çmimit të produkteve energjetike, të lëndëve të para edhe atyre ushqimore. Gjithsesi, duke patur parasysh treguesit kryesorë makroekonomikë të eurozonës, që flasin për një rritje të zbehtë ekonomike edhe për vitin në vijim, presionet inflacioniste në vitin 2012 në eurozonë, pritet të jenë të përmbajtura. norma e papunësisë ka qëndruar në nivele të larta historike gjatë vitit 2011, duke shënuar 10.3% në muajin nëntor.

ekOnOmiA e ShBAekonomia amerikane ka njohur ecuri pozitive gjatë këtij viti. vlerësimet

më të fundit të ecurisë së aktivitetit ekonomik në ShBa flasin se në tremujorin e tretë të vitit 2011, ritmi i rritjes ka rifituar forcë duke paraqitur vlera më pozitive se në tremujorin e dytë. prodhimi i Brendshëm Bruto në amerikë regjistroi një rritje vjetore prej 1.5%. kontributin kryesor në këtë ecuri e dhanë rritja e shpenzimeve për konsum dhe për investime, me respektivisht 1.7 dhe 1.3%. në një analizë më të detajuar, si investimet e bizneseve ashtu dhe ato të huaja kanë shfaqur shenja rritjeje, gjatë gjithë këtij viti. Gjithashtu, ngushtimi i deficitit të eksporteve neto për tremujorin e tretë të vitit, kontribuoi pozitivisht në ecurinë vjetore të kërkesës agregate. norma e papunësisë për tre muajt e fundit të këtij viti ka regjistruar ulje, duke zbritur në 8.5% në muajin dhjetor. presionet inflacioniste kanë qenë të ulëta dhe normat vjetore të inflacionit kanë regjistruar vlera rënëse në muajt e fundit, duke reflektuar





kryesisht zbutjen e presioneve të çmimeve të produkteve energjetike. norma e inflacionit vjetor në muajin nëntor ka zbritur në 3.4%.

ekOnOmitë e vendeve BRiktë dhënat mbi aktivitetin ekonomik të vendeve BRik sugjerojnë vijimësinë e

rritjes vjetore edhe gjatë tremujorit të tretë, ndonëse me ritme më të ulëta se ato të regjistruara gjatë tremujorit të dytë. përjashtim përbën Rusia, pBB-ja e të cilës gjatë tremujorit të tretë është zgjeruar me 4.3% nga 3.4% që regjistroi gjatë tremujorit të dytë, e mbështetur më së shumti prej rritjes së shpenzimeve për konsum. ndikuar nga përkeqësimi i perspektivës ekonomike të disa vendeve të eurozonës, ekonomia kineze dhe ajo braziliane kanë regjistruar një rritje vjetore të pBB-së përkatësisht me 9.1% dhe 2.1%, gjatë tremujorit të tretë. për Brazilin, kjo përbën dhe rritjen vjetore më të ulët që prej tremujorit të tretë të vitit 2009. Forcimi i realit brazilian dhe tkurrja e kërkesës së brendshme, janë dy nga faktorët që kanë ndikuar në ngadalësimin e rritjes së aktivitetit ekonomik brazilian. krahasuar me muajt e mëparshëm, në ekonominë kineze është vënë re një ulje e lehtë e investimeve dhe një ngadalësim i mëtejshëm i ritmeve të rritjes së eksporteve. ndikuar nga reduktimi i investimeve dhe kostoja e lartë e kredidhënies, edhe india ka shënuar ritme më të ulëta të rritjes ekonomike gjatë tremujorit në analizë.

tabelë 2. disa tregues makroekonomikë për vendet BRik.ndryshimi vjetor i pBB-së inflacioni vjetor

Shtetet t3:2011 t2:2011 20111 Dhjetor-11Brazil 2.1 3.3 3.8 6.5Rusi 4.3 3.4 4.3 6.82

indi 6.9 7.7 7.8 9.12

kinë 9.1 9.5 9.5 4.1Burimi: Fmn, Oecd, institutet statistikore përkatëse. 1 vlerësime të Fmn-së, shtator 2011.2 nëntor 2011.

presionet inflacioniste kanë vazhduar të mbeten të larta përgjatë gjithë gjashtëmujorit të dytë të vitit 2011. Si rrjedhim, gjatë periudhës në analizë ka patur ndërhyrje të shpeshta të autoriteteve vendase në mënjanimin e nxehjes së ekonomive përkatëse. megjithatë, falë politikave monetare e fiskale të ndërmarra në këto shtete, në muajt e fundit është vënë re një ulje e niveleve të normave vjetore të inflacionit.

ekOnOmitë e RAjOnitecuria vjetore e aktivitetit ekonomik të vendeve të rajonit paraqet ritme

rritëse jo të njëtrajtshme, për tremujorin e tretë të vitit 2011. me përjashtim të kosovës, turqisë dhe ish-Republikës jugosllave të maqedonisë, në vendet e tjera rritja ka qenë e moderuar ose negative.

Gjatë këtij tremujori, ekonomia greke u zvogëlua me 5% krahasuar me tremujorin e tretë të vitit 2010. ndërkohë, prodhimi industrial për muajt tetor e nëntor është reduktuar me mesatarisht 10% në nivel vjetor, duke paraqitur një vijimësi të prirjes kontraktuese të pBB-së edhe për tremujorin e katërt.





ekonomia italiane u rrit me vetëm 0.2% në nivel vjetor dhe u tkurr me 0.2% në terma tremujorë, e ndikuar nga shpenzimet e ulëta për konsum dhe nga rritja me ritme të ulëta të investimeve të sektorit privat. italia po vazhdon të përballet me tensionet në tregjet financiare të lidhura me uljen e besimit të tregut ndaj përballueshmërisë së borxhit të saj publik, gjë që ka sjellë rritje të përgjithshme të kostos së financimit për qeverinë dhe për bizneset. në të kundërt, turqia dhe ish-Republika jugosllave e maqedonisë kanë regjistruar ritme të përshpejtuara rritëse të ekonomive përkatëse, gjatë tremujorit të tretë të vitit. në turqi, rritja e përshpejtuar e prodhimit industrial ndihmoi në zgjerimin e pBB-së me 8.2% në nivel vjetor. në iRjm, rritja e shpenzimeve për konsum dhe e investimeve agregate mundësuan rritjen ekonomike në nivelin vjetor 2.3%.

norma e papunësisë ishte në rritje në Greqi e në itali dhe në rënie në kroaci e në turqi. inflacioni vjetor ishte në rënie ose i pandryshuar në pjesën më të madhe të vendeve të rajonit. inflacioni në rritje gjatë muajve të fundit mbetet një nga problemet kryesore të ekonomisë turke.

tabelë �. tregues ekonomikë për disa vende të rajonit. vendet ndryshimi vjetor i pBB-së inflacioni vjetor norma e papunësisë

t3:11 Dhjetor-11 nëntor-11itali 0.2 3.3 8.6

Greqi -5.0 2.4 18.82

iRj maqedoni 2.3 2.8 31.33

Serbi 0.5 7.0 22.24

kroaci 0.6 2.1 12.7turqi 8.2 10.4 8.32

kosovë 5.51 3.6 :Shqipëri 0.53 1.7 13.33

Burimi: institutet statistikore përkatëse, euroStat, ecoFin, Fmn. 1 Parashikim i Fmn-së për vitin 2011. 2 të dhëna për muajin shtator.� të dhëna për tremujorin e dytë të vitit.4 të dhëna për muajin prill.: të dhëna të padisponueshme.

ii.2 venDimet pëR noRmat e inteReSit DHe ecuRia e tReGjeve FinanciaRe

Bankat qendrore kryesore kanë lënë të pandryshuara normat e tyre bazë të interesit, duke përjashtuar vetëm Bankën Qendrore evropiane, e cila e ka ulur dy herë normën bazë të interesit me nga 25 pikë bazë, respektivisht në muajt nëntor dhe dhjetor, duke e zbritur atë në nivelin 1.00%. Bankat e tjera qendrore kanë mbajtur të pandryshuara normat e tyre të interesit: Rezerva Federale në 0-0.25%, Banka e anglisë në 0.5% dhe Banka e japonisë në 0-0.1%. përveç Bankës Qendrore evropiane, e cila ka ndryshuar katër herë normën bazë të interesit këtë vit, ndryshimi i fundit në bankat kryesore ka qenë më tepër se dy vjet më parë.

normat e interesit në tregjet financiare ndërkombëtare gjatë këtyre muajve kanë paraqitur ecuri rritëse dhe janë karakterizuar nga luhatshmëri e lartë.





në tregjet e parasë në eurozonë, normat euribor kanë qëndruar në nivele të larta, duke shprehur një rritje të pasigurisë nga ana e agjentëve të tregut si dhe përcjellje të dobët të uljeve të normës bazë. edhe niveli i normave libor për dollarin amerikan ka ndjekur prirje rritëse. në tregjet e obligacioneve, primet për titujt financiarë të shteteve të zonës euro kanë njohur rritje të përgjithshme ndërsa ato të SHBa-së janë ulur. masa e rritjes ka qenë e ndryshme, ndërkohë që ajo ka prekur edhe titujt e emetuesve të vlerësuar pozitivisht1 nga agjencitë e vlerësimit. tensionet në tregjet financiare dhe pasiguria e lidhur me problemin e borxhit publik janë theksuar më shumë gjatë muajve të fundit duke ndikuar negativisht në klimën e përgjithshme të besimit tek agjentët e tregjeve. Yield-et e obligacioneve të shteteve të ekspozuara më shumë ndaj krizës së borxhit publik (Spanjë, itali etj.) kanë vijuar të rriten, duke e zgjeruar diferencën me yield-in e titujve të borxhit shtetëror të Gjermanisë. ecuria e tregjeve aksionere gjatë këtyre muajve ka qenë e ngjashme me atë të tregjeve të obligacioneve. treguesit e tregjeve kryesore të aksioneve të evropës dhe japonisë kanë regjistruar ulje ndërsa ato të ShBa-së janë paraqitur më mirë. për sa i përket profilit të aktivitetit, uljet kanë prekur kryesisht çmimet për titujt e segmentit bankar dhe financiar të tregtuar në bursa.

normat e interesit euribor me afat 1-3- 6- dhe 12-mujor në muajin dhjetor shënuan respektivisht 1.14, 1.42, 1.67 dhe 2.0%, duke regjistruar një ulje mesatare2 prej 0.11 pikë përqindjeje nga muaji shtator ndërkohë që, norma

1 vlerësim AAA nga agjencitë moodys, Standard&Poors, Fitch Ratings etj..2 ulja ka qenë përkatësisht 0.20, 0.11, 0.06 dhe 0.07 pikë përqindjeje.

Burimi: BQE, FED, Banka e Anglisë, Banka e Japonisë

Grafik 1. Ecuria e normave bazë të interesit.

0

1

2

3

4

5

6

7

Sht-06

Qer-07

Mar-08

Dhj-08

Sht-09

Qer-10

Mar-11

Dhj-11

BQEFed

Banka e JaponisëBanka e Anglisë

Grafik 2. Ecuria e kursit të këmbimit dhe e disa treguesëve financiarë në tregjet ndëkombëtare.

Burimi: BQE, Reuter.

Indekset kryesore të aksioneve

0

2500

5000

7500

Jan-06

Dhj-06

Dhj-07

Dhj-08

Dhj-09

Dhj-10

Dhj-11

0

3500

7000

10500

14000

17500

US S&P 500 (sh majtas)Eu Dow Jones-50 (sh majtas)

Jap Nikk 225 (sh djathtas)

Yield-et e obligacioneve qeveritare

1.50%

2.70%

3.90%

5.10%

Dhj-07

Qer-08

Dhj-08

Qer-09

Dhj-09

Qer-10

Dhj-10

Qer-11

Dhj-11

Hun

dred

s

Ob-10 vj EU Ob 10-vj SHBA

Ecuria e kursit euro/usd

1.10

1.23

1.36

1.49

1.62

Qer-07

Qer-08

Maj-09

Mar-10

Shk-11

Dhj-11

Interesat në tregun ndërbankar për monedhat kryesore

0.00%

1.45%

2.90%

4.35%

5.80%

Jan-07

Mar-08

Qer-09

Sht-10

Dhj-11

Hun

dred

s

0.00%

1.45%

2.90%

4.35%

5.80%

Hun

dred

s

Euro 3mUsd 3m





bazë e BQe është ulur me 0.50% gjatë kësaj periudhe. norma e interesit libor me afat 3-mujor për dollarin amerikan, u rrit me 0.21 pikë përqindjeje duke arritur 0.57%.

në tregjet valutore, gjatë këtij tremujori, euro ka ndjekur një ecuri nënçmuese ndaj dollarit amerikan. krahas kësaj monedhe, euro këtë periudhë ka humbur terren edhe ndaj paundit britanik dhe jenit japonez. në terma mesatarë, në muajin dhjetor, 1 euro u këmbye me 1.348 dollarë amerikan, ndërkohë që në terma tremujorë ky raport qëndron 4.57 % më poshtë se mesatarja e tremujorit të tretë.

ii.3 Çmimi i naFtëS DHe i mallRave kRYeSoRë

Çmimi i naftës për fuçi në tregun ndërkombëtar, gjatë gjashtëmujorit të dytë të vitit 2011, shfaqi prirje rritëse si në terma vjetorë edhe në terma

gjashtëmujorë, si rezultat i rritjes së lartë të çmimit gjatë tremujorit të tretë të vitit. kështu, krahasuar me gjashtëmujorin e dytë të vitit 2010, çmimi i naftës për fuçi u rrit mesatarisht me 37% gjatë gjashtëmujorit në analizë. megjithatë, mungesa e zgjidhjes së krizës në eurozonë dhe rishikimi në ulje i rritjes ekonomike për vendet oecD dhe BRik në muajin shtator, ndikuan në uljen e çmimit të naftës gjatë muajve të fundit të vitit.

kërkesa botërore për naftë për tremujorin e katërt, regjistroi një rritje të lehtë vjetore prej 0.93%, e ndihmuar kryesisht nga rajoni i amerikës së veriut dhe BRik. për të njëjtën periudhë, oferta botërore për naftë rezultoi më e lartë si rrjedhojë e rritjes së prodhimit në vendet e amerikës së veriut dhe Rusisë.

për sa i përket parashikimeve për vitin e ardhshëm 2012, mbështetur në raportin më të fundit të opek-ut, pritet që kërkesa botërore për naftë të rritet me 1.07 milionë fuçi në ditë. ndërkohë, oferta botërore do të rritet me 1.03 milionë fuçi në ditë, 35% e së cilës do të mbështetet nga vendet e opek-ut.

pas ritmeve të përshpejtuara rritëse gjatë gjashtëmujorit të parë të 2011, indekset kryesore të çmimeve kanë regjistruar ritme të dobëta ose negative në atë të dytë, të ndikuara më së shumti nga pasiguria për ecurinë ekonomike në kushtet e borxhit të lartë sovran në vendet e zhvilluara, e cila ka influencuar në rënien e kërkesës për këta mallra.

Burimi: FED, EIA.

Grafik 3. Ndryshimet vjetore të çmimit të naftës në tregun ndërkombëtar dhe të Indeksit Nominal të Monedhave

Kryesore të shprehura në dollarë amerikanë.

-60

-40

-20

0

20

40

60

80

100

T1_2007

T2_2007

T3_2007

T4_2007

T1_2008

T2_2008

T3_2008

T4_2008

T1_2009

T2_2009

T3_2009

T4_2010

T1_2010

T2_2010

T3_2010

T4_2011

T1_2011

T2_2011

T3_2011

T4_2011

-15

-10

-5

0

5

10

15

20

25

Indeksi nominal i monedhave kryesore (BD)Çmimi i naftës në tregun ndërkombëtar (BM)

%%

Burimi: FMN

Grafik 4. Ecuria e indekseve të çmimeve sipas grup-mallrave kryesore dhe ndryshimet vjetore të tyre.

0

50

100

150

200

250

2007T1

2007T2

2007T3

2007T4

2008T1

2008T2

2008T3

2008T4

2009T1

2009T2

2009T3

2009T4

2010T1

2010T2

2010T3

2010T4

2011T1

2011T2

2011T3

2011T4

-60%

-40%

-20%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Indeksi i Mallrave Indeksi i Mallrave (rr.v., %)Indeksi i Ushqimeve (rr.v., %) Indeksi i Karburantit (rr.v., %)





Gjatë gjashtë muajve të dytë të këtij viti, indeksi i mallrave ka shënuar një rritje vjetore prej 20%, ndërsa në terma gjashtëmujorë ai është zvogëluar me 4%. Gjatë periudhës në analizë, rritja vjetore e indeksit të ushqimeve ka qenë 8%, ndërsa në terma gjashtëmujorë është tkurrur po me 8%. indeksi i karburantit ka regjistruar një rritje mesatare vjetore prej 30% dhe ka mbetur i pandryshuar krahasuar me gjysmën e parë të vitit.





Gjatë gjashtëmujorit të dytë të vitit 2011, inflacioni mesatar vjetor rezultoi 2.9%, duke ndjekur një prirje rënëse më të theksuar në tremujorin e katërt të tij. koniunktura më e favorshme e çmimeve të mallrave dhe shërbimeve në vend, u ndihmua nga presionet inflacioniste të dobëta kryesisht si pasojë e faktorit sezonal të çmimeve të mallrave ushqimorë, i cili veproi me intensitet më të lartë se vitet e kaluara, sidomos gjatë muajit dhjetor. krahas këtyre faktorëve ndikim të qenësishëm në ecurinë e inflacionit ka dhënë qëndrueshmëria e kursit të këmbimit drejt një nënçmimi minimal, si edhe shuarja e plotë e efekteve të rritjeve të çmimeve të disa mallrave me çmime të rregulluara. Gjatë gjysmës së dytë të vitit 2011 presionet inflacioniste nga krahu i ofertës u dobësuan më shpejt se parashikimet për to, ndërsa krahu i kërkesës së brendshme, vazhdoi të ushtrojë presione rënëse të konkretizuara në një thellim të hendekut negativ të prodhimit dhe shfrytëzim të kapaciteteve prodhuese në ekonomi, nën mesataren historike.

këshilli mbikëqyrës i Bankës së Shqipërisë ka ulur dy herë normën bazë të interesit gjatë periudhës shtator – nëntor 2011, duke e çuar atë në nivelin 4.75 %. lehtësimi i kushteve monetare vlerësohet t’i shërbejë në një periudhë afatmesme nxitjes së aktivitetit ekonomik dhe respektimit të objektivit të inflacionit. paralelisht me reduktimin e normës bazë, Banka e Shqipërisë ka furnizuar sistemin bankar me likuiditetin e nevojshëm për të financuar në mënyrë të shëndetshme ekonominë.

iii.1 ecuRia e Çmimeve të konSumit, pëRmBuSHja e oBjektivit DHe politika monetaRe

inflacioni mesatar vjetor në gjashtëmujorin e dytë të vitit 2011 rezultoi 2.9%, duke qenë pranë objektivit afatmesëm të Bankës së Shqipërisë, ndërkohë që në gjashtëmujorin e parë norma e inflacionit shënonte vlerën 4%. prirja rënëse e normës së inflacionit vjetor, e nisur që në tremujorin e dytë, u theksua dukshëm gjatë pjesës së dytë të vitit. vazhdimësia e hendekut negativ të prodhimit dhe nënçmimi i moderuar i monedhës vendase3, së bashku me efektin bazë - shkaktuar nga dinamika në rënie e kontributeve të kategorive të mallrave dhe shërbimeve me çmime të rregulluara dhe të nëngrupit “Bukë dhe drithëra” në inflacionin total - ishin faktorët kryesorë në materializimin e një ecurie të tillë. Faktori sezonal i çmimeve të mallrave ushqimorë veproi me intensitet më të lartë se vitet e tjera, duke ndihmuar në zbutjen e presioneve inflacioniste të gjeneruara nga nivelet relativisht të larta

� në periudha të veçanta gjatë këtij gjashtëmujori, për shembull në muajin dhjetor, u vërejt dhe një forcim i lekut kundrejt euros.

iii. StaBiliteti i Çmimeve DHe oBjektivi i BankëS Së SHQipëRiSë





të çmimeve të lëndëve të para në tregjet botërore. prirja rënëse e inflacionit në pjesën e dytë të vitit 2011 u ndikua ndjeshëm nga vlera e faktuar e muajit dhjetor (1.7%), e cila nuk i është përgjigjur sezonalitetit të lartë pozitiv për çmimet e ushqimeve të papërpunuara4.

presionet e përmbajtura inflacioniste nga ekonomia e brendshme janë kushtëzuar nga ecuria e ngadaltë e kërkesës, e tregut të punës, si dhe e dinamikës së pagave dhe të kostove të punës. Gjithashtu, qëndrueshmëria e kursit të këmbimit drejt një nënçmimi minimal ka qenë një faktor përcaktues në frenimin e presioneve inflacioniste të importuara. Zgjerimi i kontrolluar i mjeteve monetare mbështet vlerësimin për presione të frenuara me natyrë monetare mbi ecurinë e çmimeve të konsumit.

në terma mesatarë, inflacioni5 në fund të këtij gjashtëmujori rezultoi 3.5%, në rënie krahasuar me fundin e gjashtëmujorit të parë (3.7%). Sinjalet për frenim të presioneve inflacioniste janë përcjellë edhe nga zhvillimet në inflacionin bazë dhe në atë të patregtueshëm gjatë gjashtë muajve të fundit. ky zhvillim reflektohet edhe në pritjet e konsumatorit, të bizneseve dhe të ekspertëve të tregut financiar për inflacionin të cilat kanë ardhur në rënie.

në prani të projeksioneve në rënie për inflacionin dhe pritjeve të ankoruara të agjentëve ekonomikë brenda intervalit 2–4%, këshilli mbikëqyrës i Bankës së Shqipërisë vendosi të ulë normën bazë të interesit me nga 0.25 pikë përqindje, në muajin shtator dhe në nëntor 2011. norma e marrëveshjeve të riblerjes me afat maturimi njëjavor qëndron në 4.75%, duke arritur nivelin më të ulët historik. uljet e normës bazë të interesit, janë shoqëruar me vijimin e injektimit të likuiditetit, ndërsa Banka e Shqipërisë do të priste veprime më energjike nga ana e sektorit financiar dhe atij real të ekonomisë, drejt gjallërimit të konsumit dhe investimeve private. në mungesë të stimulit të lartë fiskal, stimuli i krijuar monetar pritet të mbështesë kërkesën e brendshme duke favorizuar lehtësimin e kushteve kredituese dhe duke mbështetur konsumin dhe investimet private në periudhën afatshkurtër. në të njëjtën kohë, kjo lëvizje do të ndihmojë në ruajtjen e inflacionit dhe të pritjeve inflacioniste pranë objektivit të Bankës së Shqipërisë në periudhën afatmesme.

në dy vitet e fundit, kushtet monetare në vend kanë patur një prirje lehtësuese dhe kanë mbështetur veprimtarinë ekonomike në vend. në tremujorin e katërt

4 Faktori sezonal i inflacionit mujor të kategorisë “ushqime të papërpunuara” për muajt dhjetor, i vlerësuar për periudhën 2005-2011, rezulton rreth +7% mbi prirjen mesatare. në fakt në muajin dhjetor të vitit 2011 u faktua inflacioni mujor prej vetëm +4.�%, pra rreth � pikë përqindje më poshtë se sa efekti mesatar sezonal.

5 i matur si mesatare lëvizëse me 12 terma është një sinjalizues i prirjes së inflacionit. teknika statistikore e mesatares lëvizëse siguron sheshimin e pjesshëm të luhatshmërisë afatshkurtër të treguesit mbi të cilin ajo zbatohet.

Burimi: INSTAT dhe Banka e Shqipërisë.

Grafik 5. Inflacioni vjetor dhe mesatarja rrëshqitëse (në %).

0

2

4

20

05T

12

00

5T2

20

05T

32

00

5T4

20

06T

12

00

6T2

20

06T

32

00

6T4

20

07T

12

00

7T2

20

07T

32

00

7T4

20

08T

12

00

8T2

20

08T

32

00

8T4

20

09T

12

00

9T2

20

09T

32

00

9T4

20

10T

12

01

0T2

20

10T

32

01

0T4

20

11T

12

01

1T2

20

11T

32

01

1T4

Inflacioni vjetor

Objektivi

Inflacioni mesatar





të vitit 2011, indeksi i kushteve monetare evidenton forcimin e kësaj prirjeje si rezultat i uljes së normës bazë të interesit nga autoriteti monetar dhe i qëndrueshmërisë së kursit të këmbimit.

në zbatim të misionit parësor të saj, ruajtjes së stabilitetit të çmimeve në një periudhë afatmesme, politika monetare e Bankës së Shqipërisë, do të konsiderojë në kohë çdo zhvillim të rëndësishëm, në kahun e kërkesës, të ofertës si edhe kohëzgjatjen e veprimit të faktorëve.

iii.2 ecuRia e inFlacionit SipaS kateGoRive

ecuria e normës së inflacionit gjatë gjashtëmujorit të dytë të vitit 2011, reflektoi zbutjen e presioneve inflacioniste me origjinë jashtë dhe brenda vendit. Zhvillimet në normën e inflacionit në gjashtëmujorin e dytë të këtij viti reflektuan kryesisht mungesën e faktorëve me ndikim rritës, duke krijuar një ambient më të qetë për sa i përket presioneve inflacioniste. Zbehja e luhatjeve të çmimeve të mallrave të përdorimit të gjerë (kryesisht mallrave ushqimorë) në tregjet ndërkombëtare si dhe koniunktura më e favorshme e çmimeve të mallrave dhe shërbimeve në vend, lehtësuan rënien e normës së inflacionit. për më tepër, shuarja përfundimtare e efekteve të rritjes së çmimit gjatë vitit 2010 të disa mallrave me çmime të rregulluara në muajin gusht të këtij viti, bëri që norma e inflacionit të zbresë gradualisht në vlera ndjeshëm më të ulëta se gjashtëmujori i parë i vitit 2011. kështu, nga vlera afër kufirit të sipërm të tolerancës së Bankës së Shqipërisë, inflacioni u luhat në vlera rreth objektivit të saj, duke shënuar një vlerë të pazakontë prej 1.7% në muajin dhjetor.

-8.0

-6.0

-4.0

-2.0

0.0

2.0

4.0

6.0

T1-07 T3-07 T1-08 T3-08 T1-09 T3-09 T1-10 T3-10 T1-11 T3-11

Indeksi i Kushteve Monetare

4.75

5.50

6.25

T1-07 T1-08 T1-09 T1-10 T1-11

Norma bazë

9095

100105110

T1-07 T1-08 T1-09 T1-10 T1-11

Indeksi NEER

Grafik 6. Ecuria e indeksit të kushteve monetare (IKM, ndryshim nga viti bazë)*

*Ndërtimi i IKM-së ndërtohet duke marrë si komponentë ecurinë e normës bazë të interesit dhe atë të kursit nominal efektiv të këmbimit.

Në këtë seri, një rritje e NEER nënkupton mbiçmim të kursit të këmbimit. Në indeksin e kushteve monetare, një rritje e indeksit nënkupton shtrëngim të kushteve monetare.Burimi: Banka e Shqipërisë.





inflacioni i kategorive të mallrave dhe shërbimeve të ndarë sipas natyrës ekonomike, gjithashtu paraqet një ecuri të ndryshme nga gjashtëmujori i parë i vitit 2011. inflacioni mesatar vjetor i këtij gjashtëmujori, prej 2.9%, është formuar në pjesën më të madhe nga kontributi i kategorive: “ushqime të përpunuara” dhe “mallra konsumi joushqimorë”, rreth 83% e tij6. ndërkohë, kategoritë e tjera me peshë përgjithësisht të rëndësishme në vlerën e inflacionit si “mallra me çmime të rregulluara” dhe “ushqime të papërpunuara” nuk kanë ndikuar pothuajse fare në formimin e vlerës së inflacionit total për periudhën në fjalë. në përgjithësi, rënia e vlerës së inflacionit për këtë gjashtëmujor u ndikua në mënyrë të rëndësishme nga inflacioni i dy kategorive: i mallrave ushqimorë të përdorimit të gjerë dhe i mallrave të konsumit me çmime të rregulluara.

në veçanti, gjatë këtij gjashtëmujori, ashtu siç ishte parashikuar, filloi rënia e kontributit të zërit “Bukë dhe drithëra”7 në tregun vendas për shkak të efektit bazë që shkaktoi rritja e menjëhershme e çmimit të tyre duke filluar nga gushti i vitit të kaluar. ndërkohë, ka mbetur pothuajse i pandryshuar kontributi i kategorive të tjera të shportës. ky faktor, së bashku me qëndrueshmërinë e kursit të këmbimit, që në muajin dhjetor ka shfaqur tendencë mbiçmuese, ndikuan në një kontribut në rënie te norma e inflacionit krahasuar me gjashtëmujorin e parë të kategorisë “ushqime të përpunuara”. Rritja graduale e kontributit të çmimeve të mallrave të kësaj kategorie, e verifikuar përgjatë gjithë pjesës së parë të vitit 2011 si rezultat i koniunkturës globale të tyre dhe rritjes së akcizave të disa mallrave, pësoi një frenim duke filluar nga muaji gusht i vitit 2011, duke ndikuar ndjeshëm në rënien e inflacionit total. konkretisht, inflacioni vjetor dhe kontributi i kategorisë ka rënë përkatësisht nga 10.1% dhe 2.4 pikë përqindjeje në gjashtëmujorin e parë, në 7.8% dhe 1.9 pikë përqindjeje në gjashtëmujorin e dytë.

inflacioni i kategorisë “mallra konsumi joushqimorë” ndikohet nga ecuria e çmimit të naftës në vend, e cila përcaktohet nga ecuria e çmimit të saj në tregjet ndërkombëtare dhe nga zhvillimet në kursin e këmbimit. tendenca në rritje e çmimit të naftës dhe nënçmimi i lekut ndaj dollarit janë reflektuar edhe në çmimet e tregut vendas. nga ana tjetër, çmimi i naftës në tregun vendas gjatë këtij gjashtëmujori është ndikuar edhe nga disa masa fiskale në muajin shtator8. krahas rritjes së çmimit të naftës, në inflacionin e kësaj kategorie ka ndikuar rritja e çmimit të barnave, e cila intensitetin më të lartë

6 në gjashtëmujorin e parë të vitit 2011 ky kontribut ishte 72%, ndërkohë që dy kategoritë e tjera të rëndësishme të shportës shënuan një kontribut 22%.

7 kontributi i kësaj kategorie ra me 0.5 pikë përqindjeje në fund të vitit, ndërkohë që kontributi i saj në muajin korrik arriti në 1 pikë përqindjeje tek inflacioni total.

8 vendosja e taksës së mjedisit mbi karburantet në muajin shtator në vlerën 5 lekë, e rriti çmimin e naftës në disa shifra më të larta se vlera e kësaj takse.


Grafik 7. Inflacioni vjetor dhe tremujor (%).

0

0.5

1

1.5

2

2.5

3

3.5

4

4.5

5

2005T12005T22005T32005T42006T12006T22006T32006T42007T12007T22007T32007T42008T12008T22008T32008T42009T12009T22009T32009T42010T12010T22010T32010T42011T12011T22011T32011T4

-2

-1

0

1

2

3

4

5

Normë tremujore (boshti djathtas)Normë vjetore (boshti majtas)





e pati në tremujorin e parë të tij9. Si rezultat, ndërsa në pjesën më të madhe të 10 viteve të fundit kontributi mesatar i kësaj kategorie tek inflacioni total ishte në vlerat 0.1 - 0.2 pikë përqindjeje, gjatë këtij viti ky kontribut arriti në 0.5 - 0.6 pikë përqindjeje. Zgjatja në kohë e veprimit të rritjes së çmimeve të kësaj kategorie, ishte faktori që ushtroi presione të shtuara në inflacionin e brendshëm edhe gjatë këtij gjashtëmujori, në dallim nga kategoritë e tjera të cilat vepruan në kahun rënës.

kategoria “ushqime të papërpunuara” regjistroi një rënie të çmimeve në nivel vjetor gjatë këtij gjashtëmujori, duke mbetur brenda luhatjeve të shënuara që nga qershori i këtij viti. inflacioni vjetor i kësaj kategorie, rezultoi - 0.1 gjatë këtij gjashtëmujori, duke kontribuar gjithashtu në rënien e normës së inflacionit total me gati 0.5 pikë përqindjeje. vlera negative të inflacionit dhe kontributit të kësaj kategorie nuk ishin shënuar që nga vera dhe vjeshta e vitit 2008. në mënyrë të veçantë, dhjetori i këtij viti u karakterizua nga norma më të ulëta të inflacionit për këtë kategori. inflacioni më i ulët mund të ketë ardhur edhe si rezultat i rritjes së peshës së prodhimit vendas në plotësimin e kërkesës për këta mallra. Gjithashtu, lëvizjet mbiçmuese të lekut kundrejt monedhës evropiane dhe kërkesa e brendshme e dobët dhanë ndikimin tyre në çmimet e kësaj kategorie. kontributi i saj në

inflacionin vjetor shënoi një vlerë prej -0.1 pikë përqindjeje, ndërkohë që një vit më parë ky kontribut shënonte mesatarisht vlerën 0.7 pikë përqindjeje.

në kategorinë “mallra me çmime të administruara” vlen të përmendet fakti që kontributi i saj në inflacion është pothuajse zero, pas shuarjes së efekteve të rritjes së çmimeve në këtë kategori gjatë vitit 2010. Gjatë këtij gjashtëmujori, u reflektua si shuarja e efektit të rritjes të çmimit të energjisë elektrike në janarin e vitit 2010 ashtu edhe shuarja graduale e efektit të rritjes të çmimit të disa mallrave të tjerë (uji, shërbime mjekësore etj.).

9 Rritja e çmimit të barnave erdhi kryesisht si rezultat i vendosjes së tvSh-së mbi barnat.

Burimi: INSTAT dhe llogaritje të Bankës së Shqipërisë.

Grafik 8. Kontributi i kategorive kryesore në inflacio-nin vjetor (në pikë përqindjeje).

-1.0

0.0

1.0

2.0

3.0

4.0

5.0

2006T12006T22006T32006T42007T12007T22007T32007T42008T12008T22008T32008T42009T12009T22009T32009T42010T12010T22010T32010T42011T12011T22011T32011T4

Ushqime të përpunuaraUshqime të papërpunuara Mallra konsumi joushqimorë

Mallra konsumi afatgjatëStrehim ShërbimeMallra me çmime të rregulluara

Total





tabelë 4. kontributi vjetor i kategorive kryesore në inflacionin vjetor (në pikë përqindje).

t3-09 t4-09 t1-10 t2-10 t3-10 t4-10 t1-11 t2-11 t3-11 t4-11ushqime të përpunuara (pp) -0.1 -0.1 0.3 0.6 1.1 1.4 2.2 2.5 2.2 1.6

Bukë dhe drithëra (pp) -0.1 -0.3 -0.2 -0.1 0.1 0.4 0.7 1.0 0.8 0.5alkool dhe duhan (pp) 0.1 0.2 0.1 0.2 0.2 0.2 0.5 0.4 0.4 0.4

ushqime të papërpunuara (pp) 2.3 2.5 2.6 1.3 0.9 0.5 0.6 0.5 0.0 -0.1Fruta (pp) 0.5 0.6 0.2 0.1 0.3 0.1 0.2 0.4 0.2 0.3perime(pp) 0.9 1.0 2.0 1.5 0.1 -0.7 0.1 -0.4 -0.6 -0.7

Shërbime (pp) 0.1 0.1 0.1 0.1 0.1 0.0 0.0 0.0 0.1 0.0Çmime të rregulluara (pp) -0.4 0.3 0.7 0.9 1.0 0.9 0.4 0.3 0.1 0.0

lëndë djegëse dhe energji (pp) 0.0 -0.1 0.4 0.4 0.4 0.4 0.2 0.3 0.2 0.1Strehim (pp) 0.2 0.2 0.1 0.1 0.1 0.1 0.2 0.3 0.3 0.3

mallra konsumi joushqimorë -0.2 -0.1 0.3 0.4 0.3 0.2 0.6 0.5 0.4 0.6mallra konsumi afatgjatë (pp) 0.1 0.2 0.2 0.1 0.0 0.0 0.0 0.1 0.1 0.1

indeksi i çmimeve të konsumit (v/v, %) 2.1 3.1 4.3 3.4 3.4 3.1 4.0 4.1 3.2 2.5Burimi: inStAt, Banka e Shqipërisë.

kategoritë e tjera vazhdojnë të kenë një ndikim të ulët te norma e inflacionit total, duke reflektuar në këtë mënyrë kërkesën e dobët konsumatore për këto mallra dhe shërbime.

iii.3 pRiRjet kRYeSoRe të inFlacionit

inflacioni bazë vjetor10 rezultoi 2.7% në pjesën e dytë të vitit 2011, me një kontribut prej 66% në formimin e inflacionit total vjetor të periudhës përkatëse. inflacioni bazë ndoqi një prirje rënëse më të ngadaltë se ai total, sipas natyrës më persistente të presioneve inflacioniste të përfaqësuara prej tij. tremujorët e tretë dhe të katërt regjistruan përkatësisht vlerat 3% dhe 2.5%, në pasqyrim të shuarjes së disa prej goditjeve më të forta të gjeneruara nga çmimet e nëngrupit “Bukë dhe drithëra” gjatë pjesës së dytë të vitit të kaluar dhe të qëndrueshmërisë së kursit të këmbimit. në terma mesatarë, inflacioni bazë vjetor për vitin 2011 rezultoi rreth 2.9%, duke konvergjuar 10 mesatarja e dy matjeve (me përjashtim të përhershëm dhe me mesatare të reduktuar).

Grafik 9. Inflacioni vjetor sipas kategorive të mallrave dhe shërbimeve (në %).


-.04

.00

.04

.08

.12

.16

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

Ushqime të përpunuara

-.04

.00

.04

.08

.12

.16 Ushqime të papërpunuara

-.04

.00

.04

.08

.12

.16 Mallra konsumi joushqimorë

-.04

.00

.04

.08

.12

.16 Mallra konsumi afatgjatë

-.04

.00

.04

.08

.12

.16 Strehim

-.04

.00

.04

.08

.12

.16 Shërbime

-.04

.00

.04

.08

.12

.16Mallra me çmime të rregulluara





drejt mesatares afatgjatë të inflacionit total dhe drejt objektivit të synuar të Bankës së Shqipërisë për inflacionin.

krahas prirjes afatgjatë rënëse, vlerat në reduktim të inflacionit total gjatë periudhës në analizë, u ndikuan edhe nga zhvillimet afatshkurta në çmimet e konsumit. luhatshmëria e tyre u sheshua në mënyrë të ndjeshme, duke u materializuar në vlera në rënie të inflacionit jobazë përgjatë dy tremujorëve të fundit të vitit 2011, përkatësisht në nivelet 3.5% dhe 2.7%. presionet afatshkurtra inflacioniste përcaktuan në terma mesatarë rreth 34% të vlerës së inflacionit total të periudhës korrik-dhjetor 2011. inflacionit vjetor jobazë rezultoi 0.6% në muajin dhjetor 201111, një vlerë “e veçuar” në historinë e serisë së këtij treguesi.

profilet e inflacioneve bazë dhe jobazë gjatë vitit 2011 kanë qenë të ngjashme, duke ndikuar në të njëjtin kah edhe zhvendosjen e inflacionit total. veçanërisht, në gjashtëmujorin e dytë të tij u verifikua një konvergjim i dukshëm i vlerave të inflacioneve përkatëse. kjo sjellje, nga njëra anë është motivuar nga ngadalësimi i kërkesës së brendshme në ekonomi12 dhe, nga ana tjetër, nga rënia e intensitetit të goditjeve të përkohshme nga krahu i ofertës13.

pjesa e dytë e vitit 2011 u karakterizua nga një frenim më i shpejtë i rritjes së çmimeve të lëndëve të para dhe bazë në tregjet botërore se sa parashikimet e kryera për to në pranverën e të njëjtit vit. ky zhvillim ndikoi në reduktimin e presioneve inflacioniste me origjinë jashtë ekonomisë së vendit, të kuantifikuara nga përqasja e inflacionit të sektorit të tregtueshëm të mallrave të shportës së iÇk-së. ai rezultoi 3.2% në terma vjetorë për gjashtëmujorin e dytë të vitit 2011, më i ulët nga vlerat e pjesës së parë të vitit, por shumë i përafërt me nivelin e shënuar në të njëjtën periudhë të vitit të kaluar. ndërkohë, inflacioni i

11 vlera minimale që nga muaji janar i vitit 200�, kur inflacioni jobazë rezultoi -0.4%. 12 Shprehur në prirjen e inflacionit bazë.1� Shprehur në reduktimin më të shpejtë të inflacionit jobazë.

Grafik 10. Inflacioni vjetor bazë dhe jobazë (majtas); kontributet përkatëse (djathtas).


0

12

34

5

67

8

910

1112

13

2007T12007T22007T32007T42008T12008T22008T32008T42009T12009T22009T32009T42010T12010T22010T32010T42011T12011T22011T32011T4

Inflacioni bazëInflacioni jobazëTotal

Norma bazë e interesit

0

1

1

2

2

3

3

4

4

5


Kontribut inflacioni bazëKontribut inflacioni jobazëTotal





sektorit përkatës për tremujorin e katërt të vitit rezultoi relativisht i ulët (2.7%)14, i ndikuar nga vlera e muajit dhjetor 2011 (1.4%). Sjellja e kursit të këmbimit ka vijuar të mbështesë sheshimin e luhatjeve të ardhura nga çmimet e huaja në ekonominë e vendit. për gjysmën e dytë të vitit 2011, inflacioni i sektorit të tregtueshëm të mallrave të shportës së iÇk-së formoi rreth 68.2% të vlerës së inflacionit total.

presionet inflacioniste me burim kryesor zhvillimet në ekonominë e brendshme konkretizohen në vlerat pranë mesatares historike të inflacionit të sektorit të patregtueshëm, neto nga çmimet e rregulluara të shportës së iÇk-së15. ky tregues rezultoi 2.3% për periudhën në analizë, duke formuar rreth 25.4% të vlerës së inflacionit total vjetor të gjashtëmujorit të dytë16. luhatjet e tij në pjesën e parë të vitit dhanë sinjale të fillimit të efekteve të raundit të dytë në inflacion, të cilat gjatë muajve në vijim u sheshuan pjesërisht. në mbështetje të këtij vlerësimi qëndron edhe sjellja e pritjeve të aktorëve të tregut për frenim të inflacionit në horizontin kohor të një viti. në fundin e vitit 2011 dhe në fillimin e vitit aktual, pritshmëritë e tyre për inflacionin janë ankoruar më pranë objektivit 3% të Bankës së Shqipërisë.

14 më e ulëta që prej tremujorit të dytë të vitit 2009, shkaktuar nga efekti bazës së lartë krahasuese në vitin 2008.

15 Zhveshur nga ndikimi i lëvizjeve në çmimet e administruara (energji elektrike, ujë dhe shërbime spitalore).

16 Pjesa e mbetur e inflacionit (6.4%) u krijua nga shërbimet me çmime të rregulluara, inflacioni vjetor i të cilëve, në tremujorin e fundit të vitit 2011, rezultoi rreth 2.1%, minimumi i vlerave të dy viteve të fundit.

Grafik 11. Inflacioni vjetor sipas sektorëve (majtas); kontributet respektive (djathtas).


-4

-2

0

2

4

6

8

10

12

14


-2

0

2

4

6

8

10

12

14

Inflacioni i tregtueshëmTotal

Inflacioni neto i patregtueshëmInflationi nga çmimet e rregulluara (bd)

-1

0

1

2

3

4

5

2007T12007T22007T32007T42008T12008T22008T32008T42009T12009T22009T32009T42010T12010T22010T32010T42011T12011T22011T3

Kontribut inflacioni neto i patregtueshëmKontribut inflacioni nga çmimet e rregulluara

Kontribut inflacioni i tregtueshëmTotal


Grafik 12. Ecuria e diferencialit ndërsektorial të inflacionit.

-4

-2

0

2

4

6

8

10

2007T1

2007T2

2007T3

2007T4

2008T1

2008T2

2008T3

2008T4

2009T1

2009T2

2009T3

2009T4

2010T1

2010T2

2010T3

2010T4

2011T1

2011T2

2011T3

2011T4

Diferenciali ndërsektorial Inflacioni i tregtueshëmInflacioni neto i patregtueshëm v/v Euro/Lek





ecuria e përbërësve të inflacionit sipas origjinës së krijimit të presioneve inflacioniste në ekonomi sintetizohet në treguesin e diferencialit ndërsektorial të inflacioneve. ai tregon se pjesa e dytë e vitit është karakterizuar nga një ngushtim relativisht i shpejtë i vlerave ndërmjet inflacionit, kryesisht inflacionit të mallrave me atë të shërbimeve. Gjatë vitit 2011, vlerat e tij vijnë në rënie, nga 2.8 në tremujorin e parë në 0.3 pikë përqindje, në të fund të vitit 2011.

kjo ecuri është përcaktuar njëherësh nga sjellja e të tre komponentëve: frenimi i nënçmimit të kursit të këmbimit, kryesisht në tremujorin e katërt të vitit; qëndrueshmëria relative e vlerave të inflacionit neto të patregtueshëm; ngadalësimi i inflacionit i sektorit të tregtueshëm, i përshpejtuar ndjeshëm në fund të vitit 2011. për rrjedhim, në terma të kontributeve vlerësohet se inflacioni i importuar në dy tremujorët e fundit të vitit ka formuar përkatësisht 49% dhe 35% të inflacionit total vjetor të secilit tremujor, me një mesatare të këtij kontributi për gjashtëmujorin e dytë prej 42%.





të dhënat më të fundit për rritjen ekonomike në vend, në tremujorin e dytë të vitit 2011, tregojnë për një ngadalësim të rritjes ekonomike. Sipas të dhënave paraprake të inStAt-it17, rritja vjetore e prodhimit të brendshëm bruto rezultoi 0.5% në këtë tremujor. Rritja e ngadaltë dhe nën-potencial e ekonomisë është reflektuar në presione të dobëta për rritjen e pagave dhe frenimin e efekteve të raundit të dytë në inflacion. Gjithashtu, qëndrueshmëria relative e kursit të këmbimit, e kombinuar me presionet inflacioniste në rënie nga tregjet ndërkombëtare, kanë rezultuar në prirje ngadalësuese të inflacionit të importuar. në prani të pritjeve të ankoruara të agjentëve ekonomikë, inflacioni ka ndjekur një trajektore rënëse gjatë gjashtëmujorit të dytë të vitit 2011. mbështetur në këto vlerësime si dhe në parashikimet tona për ecurinë ekonomike në vend dhe jashtë, kërkesa agregate nuk pritet të ushtrojë presione inflacioniste gjatë periudhës së ardhshme.

iv.1 pRoDHimi i BRenDSHëm BRuto DHe ecuRia e këRkeSëS aGReGate

ngadalësimi i zgjerimit vjetor të vlerës së shtuar i atribuohet kryesisht performancës së dobët të sektorit të industrisë dhe zgjerimit të përmbajtur të aktivitetit të sektorit të shërbimeve. ecuria e ngadaltë e kërkesës agregate ka reflektuar kryesisht reduktimin e kërkesës së brendshme, ndërkohë që eksportet neto dhe segmenti fiskal kanë ulur kontributin pozitiv.

pas zgjerimit progresiv gjatë dy tremujorëve të fundit të vitit 2010, ritmet e rritjes së aktivitetit ekonomik u ngadalësuan në tremujorët e parë dhe të dytë18 të vitit 2011. Sipas të dhënave paraprake të inStat-it, rritja ekonomike në terma realë rezultoi 3.8%, në tremujorin e parë dhe 0.5%, në tremujorin e dytë të vitit 2011. në dritën e informacioneve më të fundit mbi prodhimin e tremujorit të dytë, mbi zhvillimet në ekonominë botërore dhe të sinjaleve të përftuara nga vrojtimet e besimit, parashikimet tona për rritjen ekonomike të vitit 2011 janë më të ulëta se në tremujorin e parë të këtij viti.

17 Produkti i brendshëm bruto për tremujorin e dytë 2011. në këtë publikim raportohet dhe rishikimi i shifrës së rritjes ekonomike për tremujorin e parë të vitit. Rritja ekonomike vlerësohet të ketë qenë �.8% nga �.4%, raportuar më parë.

18 Rritja e ulët ekonomike e tremujorit të dytë konfirmon materializimin e rreziqeve në kahun rënës të identifikuar më parë – konsumi dhe investimet nuk arritën të kompensonin ngadalësimin e pritur të eksporteve neto dhe të sektorit publik - si dhe veprimin e faktorëve të përkohshëm.

iv. ZHvillimet makRoekonomike DHe nDikimet në inFlacion


�0 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë �1



të dhënat e tërthorta sasiore dhe cilësore për tremujorët e tretë dhe të katërt të vitit 2011, sugjerojnë se zgjerimi i prodhimit ka vijuar të mbetet poshtë normës historike të rritjes së tij. kështu, norma e shfrytëzimit të kapaciteteve në thuajse të gjithë sektorët e ekonomisë, ka rënë ndjeshëm në fund të vitit. pasiguria relativisht e lartë19 për ecurinë e ekonomisë së brendshme dhe të huaj, krahas reduktimit të mëtejshëm të kontributit të kërkesës së huaj dhe atij fiskal dhe rritjes së ngadaltë të të ardhurave të disponueshme, do të kushtëzojnë kryerjen e shpenzimeve konsumatore dhe të investimeve të bizneseve në të ardhmen. nga ana tjetër, zhvillimet e favorshme në tregjet financiare të ndikuara nga politika monetare lehtësuese pritet të reflektohen në kushte monetare të përshtatshme për të mbështetur konsumin dhe investimin privat në ekonomi.

iv.1.1 ecuRia e pRoDHimit SipaS SektoRëve

ngadalësimi i vlerës së shtuar në tremujorin e dytë i atribuohet kryesisht performancës së dobët të sektorit të industrisë dhe zgjerimit të përmbajtur të aktivitetit të sektorit të shërbimeve. nga ana tjetër, sektori i ndërtimit është tkurrur përsëri gjatë tremujorit të dytë të vitit.

për gjashtëmujorin e dytë të vitit 2011, treguesit indirektë sasiorë sugjerojnë për përmirësim të aktivitetit ekonomik në tremujorin e tretë dhe të katërt të vitit.

19 Pasiguria relativisht e lartë sinjalizohet nga rënia ndaj mesatares me rreth 16.5 pikë e treguesit të ndjesisë ekonomike, në tremujorët e fundit të vitit 2011.

Grafik 13. Ecuria e PBB-së (ndryshime vjetore dhe tremujore, grafiku majtas) dhe e treguesit të tendencës ekonomike, normës së shfrytëzimit të kapaciteteve (grafiku

djathtas).


-2.0

0.0

2.0

4.0

6.0

8.0

10.0

12.0

14.0

2007T12007T22007T32007T42008T12008T22008T32008T42009T12009T22009T32009T42010T12010T22010T32010T42011T12011T2

-3.0

-2.0

-1.0

0.0

1.0

2.0

3.0

4.0

5.0

PBB tremujore (sa,bd)PBB vjetore (bm)

Rënie tremujore

-35.0

-30.0

-25.0

-20.0

-15.0

-10.0

-5.0

0.0

5.0

10.0

15.0

20.0

2006T3

2007T1

2007T3

2008T1

2008T3

2009T1

2009T3

2010T1

2010T3

2011T1

2011T3

-10.0

-8.0

-6.0

-4.0

-2.0

0.0

2.0

4.0

6.0

8.0

TNE (devijim nga mesatarja, bm)Norma e shfrytëzimit të kapaciteteve (devijim nga mesatarja, bd)

Inde pp

Mbi mesatare

Nën mesatare


Grafik 14. Produkti i brendshëm bruto në ekonomi (ndryshime vjetore, në %) dhe kontributet e sektorëve

(në p.p.) në ecurinë vjetore të tij.

-5

-3

-1

1

3

5

7

9

11

13

15

2006 T12006 T22006 T32006 T42007 T12007 T22007 T32007 T42008 T12008 T22008 T32008 T42009 T12009 T22009 T32009 T42010 T12010 T22010 T32010 T42011 T12011 T2

Tregtia, hotele dhe restoranteBujqësi, gjueti, pylltari dhe peshkim Industria

NdërtimTransport

Post-telekomunikacioniShërbime të tjeraPBB me çmime bazë





e disagreguar sipas sektorëve, gjatë tremujorit të dytë vlera e shtuar në sektorin e industrisë shënoi rënie në terma vjetorë (8.5%) dhe tremujorë (13.2%). në përkeqësimin e ecurisë së sektorit të industrisë ndikoi kryesisht rënia me 66% e vlerës së shtuar nga dega “energji elektrike, ujë dhe gaz” krahasuar me një vit më parë. kjo tkurrje reflektoi rënien vjetore të prodhimit të realizuar në këtë degë, me 42%. nga ana tjetër, dega e industrisë nxjerrëse dhe ajo përpunuese gjeneruan vlera të shtuara më të larta krahasuar me një vit më parë, përkatësisht me rritje vjetore prej 32.8% dhe 4.3%.

prodhimi më i ulët në sektorin industrial mund të pasqyrojë një kombinim faktorësh. në tremujorin e dytë indeksi i prodhimit në industri vijoi ngadalësimin, duke shënuar një rënie vjetore me 24.8%. komponenti trend-cikël20 për këtë tregues gjithashtu ndoqi një tendencë rënëse. nga ana e kërkesës, tregues të tërthortë mbështesin një ngadalësim të kërkesës vendase dhe asaj të huaj21 për prodhimet industriale. më konkretisht, rritja më e ngadaltë e shifrës së afarizmit në vëllim për industrinë me 4.2% në tremujorin e dytë dhe kërkesa më e ulët e vlerësuar nga bizneset, duke iu referuar rezultateve të vrojtimeve, dëshmon për një kërkesë në rënie në sektorin e industrisë. Gjithashtu, rritja më e ulët e eksporteve industriale22 në tremujorin e dytë tregon për një kërkesë të huaj më të ulët në industri.

20 vlerësimi i komponentit trend bashkuar me atë ciklik për indekset e prodhimit të sektorit industrial dhe atij të ndërtimit është realizuar nëpërmjet rregullimit sezonal sipas teknikës X-12.

21 kërkesa e huaj për prodhimet industriale është përafruar me ecurinë e eksporteve kryesore industriale.

22 Referuar ecurisë vjetore të eksporteve për prodhimet kryesore industriale.


Grafik 15. Treguesi i ndjesisë ekonomike (mesatarja afatgjatë = 100), treguesi i besimit në industri, në ndërtim dhe në shërbime (në balancë, të rregulluar

për sezonalitet).

-30

-20

-10

0

10

20

30

2006 T1

2006 T3

2007 T1

2007 T3

2008 T1

2008 T3

2009 T1

2009 T3

2010 T1

2010 T3

2011 T1

2011 T3

0

20

40

60

80

100

120

ICICCI SCI

ESI (rhs)

Grafik 16. Sektori i industrisë. Vlera e shtuar (ndryshime vjetore, në %) dhe kontributet e nëndegëve (në p.p., grafiku majtas). Indeksi i prodhimit (viti 2005 = 100), komponenti

trend e ciklik i tij, dhe norma e shfrytëzimit të kapaciteteve (në %, grafiku djathtas).


-30

-20

-10

0

10

20

30

T1T2 T3T4 T1T2T3T4 T1T2T3 T4T1T2 T3T4T1 T2T3T4 T1T2

2006

2007

2008

2009

2010

2011

Industria nxjerrëseIndustria përpunuese

Energjia elektrike, ujë, gazIndustria totale

70

100

130

160

190

220

T2 T3 T4 T1 T2 T3 T4 T1 T2 T3 T4 T1 T2 T3 T4 T1 T2 T3 T4

2007

2008

2009

2010

2011

0

20

40

60

80

100

Indeksi i prodhimitTrend dhe cikël i indeksit të prodhimitNorma e shfrytëzimit të kapaciteteve (b.d.)


�2 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë ��



përmirësimi relativ i treguesit të besimit në industri sugjeron për një performancë të pritshme më pozitive të sektorit industrial në pjesën e mbetur të vitit 2011. për më tepër, tregues të tërthortë sasiorë, si rritja vjetore e eksporteve industriale gjatë tremujorit të tretë të vitit 2011 dhe e të ardhurave të mbledhura nga tvSh-ja kumulative për sektorin prodhues, si në tremujorin e tretë ashtu edhe gjatë 11 muajve të parë të vitit, mbështesin sinjalet optimiste të bizneseve lidhur me aktivitetin industrial.

prodhimi i energjisë elektrike gjatë periudhës janar – nëntor të vitit 2011 shënoi rënie me rreth 44.5% në terma vjetorë, kryesisht si pasojë e rënies së prodhimit në hidrocentralet e mëdha (ndikuar nga kushtet jo të favorshme hidrike në vend.) të dhënat më të fundit tregojnë se gjatë muajit nëntor 2011, prodhimi i energjisë shënoi rënie me rreth 75.2% në terma vjetorë.

Bilanci total i shkëmbimit të energjisë elektrike për periudhën e konsideruar rezultoi negativ, në rreth 2632.3 GWh. në të njëjtën periudhë të një viti më parë, ky bilanc ishte pozitiv në rreth 740.9 GWh.

luhatshmëria e vlerës së shtuar në sektorin e ndërtimit nuk u stabilizua në tremujorin e dytë të vitit 2011. pas kontraktimit të shfaqur në vitin 2010 dhe rritjes së moderuar në tremujorin e parë të vitit 2011, në tremujorin pasues sektori i ndërtimit gjeneroi një vlerë të shtuar 1.7% më të ulët në terma vjetorë dhe 7% më të ulët në terma tremujorë. kërkesa e ulët23 ka ndikuar në tkurrjen e vëllimit të ndërtimit me 9.7%. Duke iu referuar vlerës të lejeve të ndërtimit të miratuara rezulton se rënia vjetore e kësaj vlere për tremujorin e dytë ka ardhur kryesisht nga tkurrja e ndërtimeve për qëllime banimi. komponenti trend - cikël për indeksin e prodhimit në ndërtim vijoi rënien e shënuar që në tremujorin e fundit të vitit 2010, duke mos u pasqyruar në shkallën e shfrytëzimit të kapaciteteve.

2� Shifra e deflatuar e afarizmit për këtë sektor u ngadalësua me 2%.

Grafik 17. Ecuria e treguesve kryesorë të bilancit energjitik, të dhëna mujore (grafiku majtas), të dhëna kumulative 11 – mujore (grafiku djathtas).

Burimi: KESH dhe llogaritje të ekspertëve.

-600

-400

-200

0

200

400

600

800

1000

03 '0705 '0707 '0709 '0711 '0701 '0803 '0805 '0807 '0809 '0811 '0801 '0903 '0905 '0907 '0909 '0911 '0901 '1003 '1005 '1007 '1009 '1011 '1001 '1103 '1105 '1107 '1109 '1111 '11

-100%

-50%

0%

50%

100%

150%

Prodhimi (GWh)Bilanci total i shkëmbimit (GWh

Prodhimi nd vjetore (%)

-4000

-2000

0

2000

4000

6000

8000

11M '03

11M '04

11M '05

11M '06

11M '07

11M '08

11M '09

11M '10

11M '11

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

Prodhimi (GWh)Bilanci total i shkëmbimit (GWh)

Prodhimi nd vjetore (%)





Grafik 18. Sektori i ndërtimit. Kontributi i sektorit (në p.p.) në rritjen vjetore të PBB-së (në %, grafiku majtas). Indeksi i prodhimit (viti 2005 = 100), komponenti trend e ciklik i

tij, dhe norma e shfrytëzimit të kapaciteteve (në %, grafiku djathtas).


80

100

120

140

160

180

200

220

240

260

280

T2 T3 T4 T1 T2 T3 T4 T1 T2 T3 T4 T1 T2 T3 T4 T1 T2 T3 T42007

2008

2009

2010

2011

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

Indeksi i prodhimitTrend dhe cikël i indeksit të prodhimitNorma e shfrytëzimit të kapaciteteve (b.d.)

-6

-4

-2

0

2

4

6

8

10

12

14

T1T2 T3T4T1 T2T3T4T1 T2T3T4T1 T2T3T4 T1T2T3T4 T1T22006

2007

2008

2009

2010

2011

PBB në terma reale Kontributi i ndërtimit

hapësirë informuese 1. ecuria e qirave dhe e çmimeve të banesave në tiranë gjatë tremujorit të katërt të vitit 2011.*

indeksi i çmimit të banesave, pas rritjes vjetore të theksuar të shënuar në tremujorin e tretë të vitit 2011, ra me 1.4% në tremujorin e fundit të vitit. ky ritëm ishte 11.6 pikë përqindjeje më i ulët se rritja e shënuar në tremujorin e tretë. i deflatuar me indeksin e çmimit të konsumit, ndryshimi vjetor real në këtë tremujor ishte -�.8%.

Gjatë tremujorit të katërt të vitit 2011, indeksi i qirasë (iq) për tiranën shënoi një rritje të theksuar me rreth 8.8% në terma nominalë vjetorë. kjo rritje konfirmon trendin rritës të nisur që nga tremujori i kaluar. në terma vjetorë realë, iq-së shënoi rritje prej 6.1%. krahasuar me tremujorin e kaluar, indeksi i qirasë shënoi rritje me rreth 17.�% në terma nominalë dhe rritje me rreth 16.0% në terma realë. Rritja tremujore e këtij treguesi është e ndikuar pjesërisht nga sjellja sezonale e tij në tremujorin e katërt.

Grafik 19. Indeksi i çmimit të banesave dhe indeksi i qirasë së banesave dhe ndryshimet vjetore, në përqindje.

Burimi: Banka e Shqipërisë.

-35-30-25-20-15-10-505

101520253035

0

20

40

60

80

100

120

140

T2 '01

T4 '01

T2 '02

T4 '02

T2 '03

T4 '03

T2 '04

T4 '04

T2 '05

T4 '05

T2 '06

T4 '06

T2 '07

T4 '07

T2 '08

T4 '08

T2 '09

T4 '09

T2 '10

T4

'10T

2'11

T4

'11

Indeksi i qirasëNdryshimi vjetor (në %)

-10

-5

0

5

10

15

20

25

30

0

20

40

60

80

100

120

140

160

180

200

T2 '02

T4 '02

T2 '03

T4 '03

T2 '04

T4 '04

T2 '05

T4 '05

T2 '06

T4 '06

T2 '07

T4 '07

T2 '08

T4 '08

T2 '09

T4 '09

T2 '10

T4

'10T

2'11

T4

'11

Indeksi i çmimit të banesaveICb (nd. vjetor në %)





Zhvillimet më të fundit në tregun e banesave tregojnë se çmimet e shitjes së tyre kanë filluar të bien krahasuar me çmimin e qirasë së tyre. Raporti i indeksit të çmimeve dhe të qirasë shënoi vlerën 1.86 ose rreth 20% më i ulët krahasuar me tremujorin e mëparshëm dhe rreth 9.2% më i ulët krahasuar me të njëjtin tremujor të një viti më parë. megjithëse në rënie, ky raport vijon të qëndrojë mbi trendin e tij historik.

* indekset e çmimeve dhe të qirasë së banesave ndërtohen vetëm për qytetin e tiranës.


Grafik 20. Raporti i indeksit të çmimeve dhe të qirasë.

0.00

0.50

1.00

1.50

2.00

2.50

T2 '98T4 '98T2 '99T4 '99T2 '00T4 '00T2 '01T4 '01T2 '02T4 '02T2 '03T4 '03T2 '04T4 '04T2 '05T4 '05T2 '06T4 '06T2 '07T4 '07T2 '08T4 '08T2 '09T4 '09T2 '10T4 '10T2 '11T4 '11

Ecuria e raportit ICB/IQMesatare afatgjatë

Mesatare 1998 T2-- 2006 T2 0.72

Mesatare 2006 T2 - 2011 T41.92

në tremujorin e tretë të vitit 2011, treguesi i besimit në ndërtim rezultoi lehtësisht më i përmirësuar krahasuar me një tremujor më parë, si rrjedhim i porosive dhe kërkesës më pozitive në këtë sektor. megjithatë, tkurrja e të ardhurave të mbledhura nga tvSh-ja gjatë tremujorit të tretë dhe miratimi i një numri më të ulët lejesh ndërtimi24 gjatë tremujorit të dytë, mund të sugjerojnë se ecuria e sektorit ndërtues vijon të mbetet e ngadaltë edhe në gjysmën e dytë të vitit 2011. në këtë linjë janë edhe rezultatet e vrojtimeve, sipas të cilave bizneset shprehen pesimiste lidhur me ecurinë e ndërtimit në tremujorin e katërt të vitit 2011.

aktivitetet e bujqësisë, gjuetisë, pyjeve dhe peshkimit dhanë një kontribut pozitiv në vlerën e shtuar të sektorit prodhues gjatë tremujorit të dytë të vitit 2011, duke vijuar tendencën rritëse të shfaqur që gjatë fundit të vitit 2010. më konkretisht, vlera e shtuar e këtyre aktiviteteve u zgjerua me 3.4% në terma vjetorë dhe me 1.1% në terma tremujorë; norma këto të krahasueshme me mesataret historike afatgjata përkatëse. në pjesën e mbetur të vitit 2011, të dhëna sasiore të pjesshme25 për tremujorin e tretë sinjalizojnë për tkurrje të prodhimit agroindustrial me 7.8% në terma vjetorë, ndërkohë që shitjet e realizuara për prodhimet agroindustriale u rritën me një ritëm modest vjetor prej 2% në terma realë. megjithatë, zgjerimi vjetor i investimeve, i numrit të njësive ekonomike dhe i të punësuarve në degën e agroindustrisë, pritet të reflektohen në një ndikim pozitiv në prodhimin bujqësor për tremujorët e tretë dhe të katërt, të vitit 2011.

24 treguesi i numrit të miratuar të lejeve të ndërtimit në përgjithësi paraprin zhvillimet në sektorin e ndërtimit.

25 Burimi: ministria e Bujqësisë, ushqimit dhe mbrojtjes së konsumatorit.





në tremujorin e dytë të vitit 2011, vlera e shtuar e sektorit të shërbimeve ngadalësoi rritjen vjetore në 1.8%, duke qenë rreth 4.2 pikë përqindjeje poshtë mesatares historike të saj. kjo prirje pasqyroi kryesisht ecurinë e ngadaltë të kërkesës së brendshme. e analizuar në terma tremujorë, vlera e shtuar e shërbimeve vijoi një tendencë pozitive, ndonëse rritja mbetet e ulët në 1%. megjithatë, ky sektor mbetet kontribuuesi kryesor në zgjerimin e pBB-së.

Dinamika më e ngadaltë e sektorit të shërbimeve në tremujorin e dytë i atribuohet në një masë të madhe zhvillimeve në degën “postë dhe komunikacion” dhe “Shërbime të tjera”. vlera e shtuar prej aktiviteteve të postës dhe komunikacionit vijoi të bjerë, ndonëse ajo frenoi ritmin e rënies vjetore në 2.1%. në këtë ecuri ka ndikuar rënia vjetore e shifrës së afarizmit në vëllim me 5% për degën e komunikacionit dhe me 6.5% për treguesit e tjerë

Grafik 21. Sektori i bujqësisë, gjuetisë, pyjeve dhe peshkimit. Vlera e shtuar (ndryshime vjetore, në %) dhe kontributet e nëndegëve (në p.p., grafiku majtas). Kontributi i sektorit

(në p.p.) në rritjen vjetore të PBB-së (në %, grafiku djathtas).


-2

0

2

4

6

8

10

12

14

2006T12006T22006T32006T42007T12007T22007T32007T42008T12008T22008T32008T42009T12009T22009T32009T42010T12010T22010T32010T42011T12011T2

PBB në terma realeKontributi i bujqësisë, gjuetisë, pyjeve dhe peshkimit

-2

0

2

4

6

8

10

12

14


PeshkimiBujqësia, gjuetia dhe pyjetBujqësia, gjuetia, pyjet dhe peshkimi

Grafik 22. Sektori i shërbimeve. Vlera e shtuar (ndryshime vjetore, në %) dhe kontributet e nëndegëve (në p.p., grafiku majtas). Kërkesa (në balancë neto, p.p.) dhe norma e

shfrytëzimit të kapaciteteve (në %, grafiku djathtas).


-20

-15

-10

-5

0

5

10

15

20

25

30

2007T2

2007T4

2008T2

2008T4

2009T2

2009T4

2010T2

2010T4

2011T2

2011T4

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

Kërkesa në balancëNorma e shfrytëzimit të kapaciteteve (b.d.)

-4

-2

0

2

4

6

8

10

12

14

16


Tregti Hotele dhe restoranteTransporti Post-komunikacioniShërbime të tjera Shërbime total





sasiorë të komunikacionit26. përsa i takon shërbimeve të tjera, vlera e shtuar prej tyre në pBB u rrit me një normë vjetore modeste prej 1.2%, e ndikuar kryesisht nga disa prej shërbimeve të siguruara nga sektori publik27. vlera e shtuar në degën “tregti, hotele dhe restorante” mbeti në nivele pothuajse të njëjta me një vit më parë, si rezultat i rënies së vlerës të shtuar nga tregtia me pakicë28. Dega e transportit vijoi të zgjerohet, duke dhënë kontributin më të lartë (rreth 0.7 p.p) midis aktiviteteve të shërbimeve në rritjen vjetore të pBB-së në terma realë.

Bizneset që veprojnë në sektorin e shërbimeve janë shprehur më optimistë për ecurinë e aktivitetit të tyre në tremujorin e tretë sesa në tremujorin e fundit të vitit.

iv.1.2 ecuRia e komponentëve të këRkeSëS aGReGate

Zgjerimi i kërkesës agregate ka rezultuar i ngadaltë në tremujorin e dytë të vitit 2011. në terma tremujorë, kërkesa agregate është tkurrur me rreth 1.7%, duke ndërprerë tendencën rritëse të tre tremujorëve të fundit. ngadalësimi i rritjes së pBB-së është shkaktuar nga ulja e kontributit të eksporteve neto dhe nga reduktimi i kërkesës së brendshme. Stimuli nga kërkesa e huaj pritet të vijë në rënie gjatë tremujorëve të tretë dhe të katërt të vitit 2011 si edhe gjatë vitit 2012. në kushtet e ndjekjes së një politike të kujdesshme fiskale, rigjallërimi i konsumit dhe i investimeve private do të jetë përcaktues për rritjen ekonomike të vitit 2012.

konsumi privat vlerësohet të ketë patur një ecuri të dobët në tremujorin e dytë të vitit 2011. tregues të disponueshëm për të, sugjerojnë se ecuria e tij për tremujorët në vazhdim do të jetë e ngadaltë, e kushtëzuar nga burimet e financimit dhe nga pasiguria për situatën financiare dhe për zhvillimet e ardhshme ekonomike.

indeksi i tregtisë me pakicë thelloi tkurrjen në tremujorin e dytë, duke rënë me 6.8% në terma vjetorë kundrejt rënies me 2.1% të regjistruar në tremujorin e parë. niveli i ulët i kërkesës është pasqyruar kryesisht në rënien e mallrave për konsum afatgjatë (-18% në terma mesatarë për gjashtëmujorin e parë), ndërsa kërkesa për mallrat ushqimore ka qenë e krahasueshme me nivelin e gjashtëmujorit të parë të vitit 2010. Shpenzimet konsumatore për importin e mallrave për konsum në terma realë kanë ardhur, gjithashtu në rënie. të dhënat cilësore për gjashtëmujorin e dytë të vitit të marra nga vrojtimet e besimit reflektojnë një pasiguri të lartë në vendimmarrjen e biznesit dhe të konsumatorit, duke sugjeruar drejtime të ndryshme të lëvizjes. kështu, treguesi i besimit konsumator u rrit në tremujorin e katërt, ndonëse treguesi i besimit në shërbime u ul ndjeshëm. në linjë me rritjen e kredisë konsumatore, rritja e

26 Përfshin ecurinë vjetore të treguesit të bisedave automatike telefonike dhe numrit të përdoruesve të fundit të shërbimeve të komunikimeve. Burimi: Buletini Statistikor tremujor, inStAt.

27 Përfshihen shërbimet e shëndetësisë dhe shërbime të tjera për komunitetin. 28 Shifra e afarizmit në vëllim në aktivitetet e tregtisë me pakicë thelloi tkurrjen vjetore në 7% në

tremujorin e dytë, të vitit 2011.





balancës së blerjeve të mëdha në tremujorët e tretë dhe të katërt, në vrojtimin e besimit të konsumatorit sugjeron për konsum të shtuar në fund të vitit. ndonëse në tremujorët e tretë dhe të katërt konsumatorët janë optimistë për blerjet e mëdha, gjendja e tyre financiare, situata e punësimit dhe zhvillimet ekonomike vlerësohen negativisht. këto vlerësime, krahas prirjes së tyre për të kursyer të deklaruar në vrojtimin e besimit të konsumatorit dhe të reflektuar në rritjen e depozitave me afat dhe të zgjerimit të portofolit të bonove të thesarit, sugjerojnë se sjellja e tyre ndaj konsumit do të vazhdojë të jetë e kujdesshme.

konsumi privat është mbështetur kryesisht nga burimet e brendshme të financimit, ndërkohë që burimet e jashtme të financimit në formën e remitancave kanë qëndruar në nivele të ulëta. treguesi i pagës reale është rritur mesatarisht me rreth 0.6% në terma vjetorë për gjashtëmujorin e parë të vitit. ndërsa në tremujorin e parë ky tregues regjistroi normë pozitive rritjeje

Grafik 23. Tregues të tërthortë të konsumit privat.

Burimi: INSTAT, Banka e Shqipërisë.

Treguesi I Besimit Konsumator

-20-18-16-14-12-10-8-6-4

p.p. Treguesi I Besimit Konsumator

-30-20-10010203040%

-20-15-10-50510152025

p.p.

Indeksi tregtisë me pakicë, v-m-vTreguesi I besimit në shërbime

2008 T1

2008 T2

2008 T32008 T42009 T12009 T2

2009 T3

2009 T4

2010 T12010 T22010 T32010 T4

2012 T12012 T2

2012 T32012 T4

2007 T42008 T12008 T2

2008 T32008 T42009 T1

2009 T22009 T3

2009 T42010 T12010 T22010 T32010 T42011 T12011 T2

2011 T3

2011 T4

2007 T22007 T32007 T42008 T12008 T22008 T32008 T42009 T12009 T22009 T32009 T42010 T12010 T22010 T32010 T42011 T12011 T22011 T32011 T4

2006 T2

2006 T4

2007 T2

2007 T4

2008 T2

2008 T4

2009 T2

2009 T4

2010 T2

2010 T4

2011 T2

2011 T4

-40-30-20-1001020304050%

Importi mallra konsumi (vmv,nom)Importi mallra konsumi (vmv,real)

0.0

50.0

100.0

150.0

200.0

250.0

-60-50-40-30-20-100

Paisje të ndryshme shtëpiakeBalanca e blerjeve të mëdha

Indeks

Grafik 24. Financimi i kërkesës konsumatore.


-20

-15

-10

-5

0

5

10

15

20


-10%

-5%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

Balanca e situatës financiare(bm)Situata e kursim shpenzimeve(bm)Depozitat me afat të individëve(bd)

Treguesi i pagës reale (vmv)

-4.0

-2.0

0.0

2.0

4.0

6.0

8.0

10.0

12.0

14.0

16.0

2007T12007T22007T32007T42008T12008T22008T32008T42009T12009T22009T32009T42010T12010T22010T32010T42011T12011T2





vjetore prej rreth 2.2%, në tremujorin e dytë ai ra me rreth 1.8%. konsumi privat është mbështetur gjithashtu nga rritja e kredisë për individë, kryesisht në formën e kredisë konsumatore. nga ana tjetër, mbështetja e konsumit privat nga flukset hyrëse të remitancave, të cilat kanë rënë mesatarisht me rreth 8.6% gjatë nëntëmujorit të parë të vitit, ka qenë e pakët. Gjithashtu, përkeqësimi i termave të tregtisë ka shtrenjtuar faturën që konsumatorëve i është dashur të paguajnë për mallra të importit, duke ulur buxhetin e disponueshëm për konsum të mallrave dhe shërbimeve të prodhuara në vend.

tregues jo të drejtpërdrejtë sugjerojnë se edhe investimet kanë qenë të dobëta, duke reflektuar ngadalësimin e kërkesës së huaj dhe të brendshme, nivelin e ulët të besimit të bizneseve dhe normën nën mesataren historike të shfrytëzimit të kapaciteteve.

Rikuperimi i vërejtur në tremujorin e parë të vitit 2011 erdhi duke u zbehur në dy tremujorët pasues. importi i mallrave kapitalë shënoi rënie, përkatësisht me rreth 13.3 dhe 12.6% në terma realë, në këtë periudhë. investimet publike erdhën gjithashtu në rënie, siç reflektohet në tkurrjen e shpenzimeve kapitale në tremujorët e dytë dhe të tretë. Flukset neto të investimeve të huaja direkte, pasi u rritën me 38.4% në tremujorin e dytë, ranë me 29.3% në tremujorin e tretë.

vendimi për të kryer investime të reja është kushtëzuar nga pasiguritë për zhvillimet e ardhshme në vend dhe jashtë, nga norma e ulët e shfrytëzimit të kapaciteteve dhe besimi i lëkundur bizneseve. norma e shfrytëzimit të kapaciteteve në ekonomi, pasi u rrit disi në tremujorin e tretë të vitit, ra me rreth 2.7 pikë përqindjeje në tremujorin e katërt. mbështetja e financimit të investimeve private në formën e kredisë nuk ka munguar. për tremujorët e dytë dhe të tretë, kredia për qëllime investimi ka vijuar të zgjerohet por me norma më të ulëta se në fillimin e vitit. në të njëjtën linjë, kredia për investime ka ngadalësuar ritmet e rritjes në muajt tetor dhe nëntor. Sipas ekspertëve të bankave, në tremujorin e katërt të vitit 2011 është vërejtur një shtrëngim

Grafik 25. Tregues të tërthortë të investimeve private.


-35

-25

-15

-5

5

15

25

35

45

55

65

2007T22007T32007T42008T12008T22008T32008T42009T12009T22009T32009T42010T12010T22010T32010T42011T12011T22011T3Tet-N

en

%

Importi mallrave kapitalë,nominal, vmvImproti I mallrave kapitalë, real, vmv

Investimet e huaja direkte (vmv;mesatare rrëshqitëse)

-40

-20

0

20

40

60

80

100

120

2008T1

2008T2

2008T3

2008T4

2009T1

2009T2

2009T3

2009T4

2010T1

2010T2

2010T3

2010T4

2011T1

2011T2

2011T3





i kushteve të kredidhënies për bizneset29 (shih hapësirën informuese 3). nga ana tjetër, ashtu siç dëshmohet nga rritja e shpenzimeve kapitale në tremujorin e katërt, investimet publike kanë kontribuar pozitivisht në kërkesën agregate të këtij tremujori.

iv.1.3 këRkeSa e Huaj DHe tReGtia e jaSHtme

të dhënat më të fundit të disponueshme30 mbi treguesit kryesorë të sektorit të jashtëm të ekonomisë, pasqyrojnë ngushtim vjetor në terma realë31 të deficitit të eksporteve neto, gjatë tremujorit të tretë të vitit 2011. ngushtimi i deficitit të eksporteve neto ka ardhur si pasojë e rënies së importit të mallrave e shërbimeve në terma realë, me rreth 4.2% dhe e rritjes së eksporteve me rreth 8.6% në terma vjetorë. Zhvillimet në balancën e importit dhe eksportit të mallrave e shërbimeve reale, vlerësohen të jenë materializuar në një kontribut pozitiv të këtij komponenti në rritjen e kërkesës agregate përgjatë kësaj periudhe.

29 në vrojtimin e aktivitetit kreditues, të kryer gjatë tremujorit të tretë të vitit 2011.�0 të dhënat më të fundit mbi eksportet neto mbulojnë tremujorin e tretë të vitit 2011.�1 Për kalimin nga terma nominalë në terma realë të importeve dhe eksporteve të mallrave

është përdorur indeksi i vlerës njësi përftuar nga të dhënat në volum të tregtisë së jashtme. ndërsa, për importet dhe eksportet e shërbimeve është përdorur indeksi i çmimeve konsumit të shërbimeve llogaritur nga BSh.

Grafik 26. Balanca neto të investimeve të reja (majtas); Balanca neto të prodhimit, situatës financiare dhe kërkesës (djathtas)


-40, 00

-30,00

-20,00

-10,00

0,00

10,00

20,00

2002T

32003

T1

2003T

32004

T1

2004T

32005

T1

2005T

32006

T1

2006T

32007

T1

2007T

32008

T1

2008T

32009

T1

2009T

32010

T1

2010T

32011

T1

2011T

4

Investime të reja, devijim nga mesatarja

-25,0

-20,0

- 15,0

-10,0

-5, 0

0, 0

5,0

10,0

15,0

20,0

2008T

1

2008T

2

2008T

3

2008T

4

2009T

1

2009T

2

2009T

3

2009T

4

2010T

1

2010T

2

2010T

3

2010T

4

2011 T1

2011 T2

2011T

3

2011T

4

Balanca e prodhimit

Balanca e situatës financiareBalanca e kërkesës

Burimi: Drejtoria e përgjithshme e doganave, Banka e Shqipërisë dhe llogaritje të stafit.

Grafik 27. Ecuria e bilancit tregtar dhe zërave kryesorë në terma realë.

-0.01

-0.15

-0.07

0.27

-0.33-0.28

-40%

-30%

-20%

-10%

0%

10%

20%

30%

40%

10M '06

10M '07

10M '08

10M '09

10M '10

10M '11

Importe realeEksporte reale

Bilanci tregtar real





Gjatë periudhës janar – tetor të vitit 201132, bilanci tregtar real ka vijuar të ngushtohet për të dytin vit radhazi. në periudhën e konsideruar, ai u ngushtua me rreth 28.8% krahasuar me të njëjtën periudhë të një viti më parë. kontributin kryesor në ngushtimin e deficitit tregtar vijoi ta japë rritja e eksporteve në terma realë me rreth 28.7% gjatë periudhës së konsideruar. në të njëjtin drejtim ndikoi dhe rënia e importeve në terma realë me rreth 5.0%.

tReGtiA në mAllRAtë dhënat mbi ecurinë e bilancit të tregtisë së jashtme në mallra të vendit

tonë për periudhën janar - nëntor 2011, dëshmojnë për ndryshim të prirjes së regjistruar gjatë të njëjtës periudhë në dy vitet paraardhëse. kështu, deficiti tregtar në mallra pas ngushtimit të regjistruar gjatë viteve 2009 dhe 2010, gjatë 11- muajve të parë të vitit 2011 u zgjerua me përafërsisht 8.1% në terma vjetorë nominalë. në terma vjetorë, rritja e përshpejtuar e eksporteve përgjatë vitit 201033 u moderua ndjeshëm, duke zbritur në rreth 19.9% gjatë 11-muajve të parë të vitit 2011. nga ana tjetër, zgjerimi vjetor i importeve të mallrave u përshpejtua në nivelin mesatar prej 12.2%, nga rreth 6.4% që ishte në të njëjtën periudhë të një viti më parë. Gjatë 11-mujorit të parë të vitit 2011, flukset tregtare në energji elektrike vijuan të japin një efekt të konsiderueshëm në zgjerimin e deficitit tregtar. Duke përjashtuar këtë efekt, zgjerimi i deficitit tregtar për periudhën rezultoi vetëm 4.2% krahasuar me një vit më parë.

Shkëmbimet tregtare, gjatë 11-muajve të parë të vitit 2011 shënuan rritje me rreth 14.2% në terma vjetorë. Raporti i mbulimit të importeve nga eksportet në periudhën e konsideruar ishte rreth 36.7% ose rreth 2.4 pikë përqindjeje më i lartë, krahasuar me raportin e të njëjtës periudhë të një viti më parë.

në analizën mujore të bilancit të tregtisë së jashtme në mallra vihet re vijimësia e zgjerimit të deficitit tregtar për të katërtin muaj radhazi. Gjatë muajit nëntor 2011, deficiti tregtar në terma nominalë u zgjerua me rreth 16.3% në terma vjetorë, nga 11.6% në muajin e mëparshëm.

Duke përjashtuar efektin e flukseve tregtare në energji elektrike, gjatë muajit nëntor 2011, bilanci tregtar u zgjerua me rreth 14.2% në terma vjetorë. Frenimi i ritmit të rritjes së eksporteve si dhe

përshpejtimi i rritjes së importeve çuan në thellimin e mëtejshëm të deficitit tregtar në mallra, gjatë periudhës së analizuar. në ndarjen sipas grup-

�2 të dhënat e tregtisë së jashtme në vëllim disponohen deri në muajin tetor të vitit 2011.�� Gjatë vitit 2010, eksportet u rritën me rreth 56.1% në terma vjetorë dhe gjatë periudhës

janar – nëntor 2010 ato u rritën me rreth 58.0%, krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit paraardhës.

Burimi: Statistikat e Tregtisë së Jashtme, Banka e Shqipërisë.

Graifk 28. Ecuria e deficitit tregtar me dhe pa energjinë elektrike (bd), importeve dhe eksporteve

(bm) (ndryshime vjetore në %).

8.1%

4.2%

-40%

-30%

-20%

-10%

0%

10%

20%

30%

40%

-30%

-20%

-10%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

11M '05

11M '06

11M '07

11M '08

11M '09

11M '10

Bilanci tregtar (bd) Bilanci tregtar përjashtuar en. el (bd)Importe (bm) Eksporte (bm)





mallrave, grupi “makineri dhe pajisje” vijoi të japë për të tretin muaj radhazi, kontributin kryesor në zgjerimin e deficitit tregtar.

Gjatë muajit nëntor 2011, eksportet kanë vijuar prirjen rritëse të muajve të mëparshëm edhe pse me ritme ndjeshëm më të ulëta krahasuar me mesataren e dhjetë muajve të mëparshëm dhe atë të vitit 2010. pjesërisht, frenimi i ritmit të rritjes së eksporteve i detyrohet edhe bazës së lartë krahasuese të një viti më parë34. në terma vjetorë, eksportet totale shënuan rritje me rreth 16.3% në muajin nëntor të vitit 2011, normë rritjeje kjo e njëjtë me atë të muajit të paraardhës. kontributin kryesor në normën e rritjes së eksporteve gjatë muajit nëntor vijojnë ta japin eksportet e mallrave të përfshirë në kategorinë “lëndë djegëse dhe energji”, me rreth 15.6 pikë përqindjeje. Brenda kësaj kategorie, kontribut të qenësishëm vijon të japë eksporti i naftës bruto35, i cili kontribuoi me rreth 26.0 milionë euro në eksportet totale të vendit tonë.

�4 norma mesatare e rritjes së eksporteve gjatë vitit 2010 ishte rreth 56.1%.�5 eksporti i naftës bruto zë rreth 7�.9% të eksportit të mallrave të përfshira në kategorinë “lëndë

djegëse dhe energji për 11 muajt e parë të vitit 2011”.


Grafik 29. Kontributi sipas kategorive në thellimin/ngushtimin e deficitit tregtar.

-40%

-30%

-20%

-10%

0%

10%

20%

30%

01 '1002 '1003 '1004 '1005 '1006 '1007 '1008 '1009 '10 10 '1011 '1012 '1001 '1102 '1103 '1104 '1105 '1106 '1107 '1108 '1109 '1110 '1111 '11

Mallra të tjerë të përpunuar Makienri dhe pajisjeMallra të përpunuar Produkte kimikeYndyrna bimore dhe shtazore Lendet djegese minerale,

vajrat, dyllet mineraleLëndë të para, mineralePije dhe duhanUshqime dhe kafshë të gjalla

Grafik 30. Shuma rrëshqitëse 12-mujore e importeve, eksporteve dhe bilancit tregtar në ndryshime vjetore (grafiku majtas); bilancit tregtar në total dhe duke përjashtuar

energjinë elektrike në ndryshime vjetore (grafiku djathtas).


-30%

-20%

-10%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

02 '0705 '0708 '0711 '0702 '0805 '0808 '0811 '0802 '0905 '0908 '0911 '0902 '1005 '1008 '1011 '1002 '1105 '1108 '1111 '11

-15%

-10%

-5%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

Deficiti tregtarImporteEksporte

-30%

-20%

-10%

0%

10%

20%

30%

01 '1002 '1003 '1004 '1005 '1006 '1007 '1008 '1009 '10 10 '1011 '1012 '1001 '1102 '1103 '1104 '1105 '1106 '1107 '1108 '1109 '1110 '1111 '11

Deficiti tregtarDeficiti tregtar_pa energjinë elektrike





kategoria e produkteve të eksportit me peshën më të madhe ndaj totalit të eksporteve, “mallra të tjerë të përpunuar”, ku përfshihen kryesisht produktet tekstile me karakter ri-eksportues, ka ruajtur një prirje rritëse gjatë muajit nëntor edhe pse me ritme më të ulëta krahasuar me vitin e mëparshëm. në terma vjetorë, eksporti i kësaj kategorie u zgjerua me rreth 5.5% , duke kontribuar me rreth 1.9 pikë përqindjeje në rritjen e eksporteve totale. eksportet e mallrave të përfshira në kategorinë “lëndë të para e minerale” pas një periudhe rritjeje të qëndrueshme, shënuan rënie me rreth 13.0% në terma vjetorë. ashtu si dhe në muajin e mëparshëm, gjatë muajit nëntor, vijoi të vihet re një rënie e ndjeshme e kontributit të kategorisë “mallra të përpunuar”36 në rritjen e eksporteve totale37. Gjatë këtij muaji, eksportet e kësaj kategorie shënuan rënie me rreth 7.1% në terma vjetorë.

Gjatë muajit nëntor 2011, importet në vlerë drejt vendit tonë kanë vijuar prirjen e qëndrueshme rritëse të shfaqur pothuajse prej një viti. importet totale u rritën me rreth 16.3% në terma vjetorë. për të tretin muaj radhazi, importet e mallrave të përfshira në kategorinë “makineri dhe pajisje” dhanë kontributin kryesor në rritjen e importeve totale, me rreth 5.0 pikë përqindjeje. Brenda kësaj kategorie, rritje e theksuar u shënua në importin e mallrave të përfshirë në nënzërin “mjete të transportit të ndryshëm nga vagonët”. Heqja e taksës doganore për makinat e përdorura vlerësohet të ketë dhënë ndikim të ndjeshëm në importin e mallrave të kësaj kategorie38.

në ndarjen e importeve sipas përdorimit final të tyre në ekonomi, në muajin nëntor të vitit 2011 vihet re zgjerimi i importit të produkteve të përfshira në të trija kategoritë: “mallra kapitalë”, “mallra për konsum” dhe “mallra të ndërmjetëm” 39. kështu, importi i mallrave të ndërmjetëm, e cila është dhe

�6 Produktet kryesore të eksportuara në këtë kategori janë metalet bazë të përpunuara të çelikut, gizës, hekurit dhe bakrit.

�7 në muajin nëntor 2011, eksportet e kësaj kategorie në eksportet totale dhanë një kontribut negativ prej -1.9 pikë përqindjeje nga rreth 7.7 pikë përqindjeje që ka qenë kontributi mesatar mujor që prej fillimit të vitit 2011.

�8 importi i makinave (për pasagjerë) në vlerë gjatë muajit nëntor 2011 rezultoi rreth 2.7 herë më i lartë krahasuar me të njëjtën periudhë të një viti më parë. e njëjta tendencë u vu re edhe gjatë dy muajve të mëparshëm.

�9 në këtë kategori përfshihen: ushqime dhe pije të papërpunuara dhe të përpunuara për industrinë, produkte industriale të papërpunuara dhe të përpunuara, lëndët djegëse minerale, vajrat, dyllet minerale të papërpunuara dhe të përpunuara, mallra kapitale, pjesë këmbimi dhe aksesorë.

Burimi: Statistikat e tregtisë së jashtme, Banka e Shqipërisë.

Grafik 31. Kontributi i katër kategorive kryesore të eksporteve vendase në rritjen vjetore të eksporteve totale.

0.162792881

-40%

-20%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

120%

140%

02 '0903 '0904 '0905 '0906 '0907 '0908 '0909 '09 10 '09

11 '0912 '0901 '1002 '1003 '1004 '1005 '1006 '1007 '1008 '1009 '10 10 '1011 '1012 '1001 '1102 '1103 '1104 '1105 '1106 '1107 '1108 '1109 '1110 '1111 '11

Lëndë të para, mineraleLëndë djegëse dhe energji

Mallra të përpunuarMallra të tjerë të përpunuarEksporte totale


Grafik 32. Ndryshimet vjetore në importin e mallrave dhe kontributi në normën vjetore të rritjes së importeve

sipas përdorimit final në ekonomi.

16.3%

-25%

-20%

-15%

-10%

-5%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

02 '0903 '0904 '0905 '0906 '0907 '09 08 '0909 '0910 '0911 '0912 '0901 '1002 '1003 '1004 '1005 '1006 '1007 '1008 '1009 '10 10 '1011 '1012 '1001 '1102 '1103 '1104 '1105 '1106 '1107 '1108 '1109 '1110 '1111 '11

Mallra për konsumMallra të ndërmjetëm

Mallra kapitalëImporte totale





kategoria me peshën më të madhe ndaj totalit të importeve, regjistroi një normë rritjeje vjetore prej 11.6%. importi i mallrave kapitalë vijoi të rritet për të tretin muaj radhazi. Gjatë këtij muaji, importet e kësaj kategorie u rritën me rreth 25.0% në terma vjetorë. në muajin nëntor 2011, importi i “mallrave për konsum” shënoi rritje me rreth 22.9% në terma vjetorë.

aktiviteti tregtar i vendit tonë, i matur prej fluksit të shkëmbimeve tregtare me vendet partnere, u zgjerua me 16.3% në bazë vjetore. Shkëmbimet tregtare sipas drejtimit të tyre vijojnë të jenë të përqendruara me vendet e Be-së. ato mbuluan mesatarisht rreth 67.3% kundrejt totalit të aktivitetit tregtar të vendit tonë. në terma vjetorë, importet nga vendet e Be-së40 shënuan një rritje me rreth 16.4%, ndërsa eksportet drejt tyre u rritën me rreth 19.1% në terma vjetorë. pas rritjes së vazhdueshme të shkëmbimeve tregtare me vendet anëtare të ceFta-s41 që prej marsit të vitit 2011, gjatë muajit nëntor 2011, flukset tregtare me këto vende shënuan një rënie të theksuar prej rreth 28.2%. ky është dhe muaji i dytë radhazi gjatë të cilit, shkëmbimet me këto vende shënojnë rënie në terma vjetorë. nga ana tjetër, vijojnë të rriten shkëmbimet tregtare me partnerë të tjerë tregtarë si kina, turqia dhe Rusia etj. importet nga këto vende shënuan rritje në terma vjetorë me rreth 24.6% ndërsa eksportet ranë me rreth 33.9%.

40 Gjatë muajit nëntor 2011, importet nga italia dhe Gjermania vijuan të shënojnë rritje ndërsa importet nga Greqia vijuan të shënojnë rënie në terma vjetorë. në terma kumulativë, importet nga Greqia gjatë 11muajve të parë të vitit 2011, shënuan rënie mesatarisht me rreth 9.2% krahasuar me të njëjtën periudhë të një viti më parë. në periudhën e konsideruar eksportet drejt italisë, Greqisë dhe Spanjës vijuan të shënojnë norma pozitive rritjeje.

41 Bosnje dhe hercegovinë, kroaci, maqedoni, moldavi, mali i Zi, Serbi dhe kosovë. nuk përfshihen vendet që u futën në Be në vitin 2007. Burimi: www.ceftatradeportal.com


Grafik 33. Kontributi në rritjen vjetore të eksporteve.

0.162817022

-60%

-40%

-20%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

120%

140%

01 '0902 '0903'0904 '0905'0906 '0907'0908 '0909 '0910 '0911 '0912 '0901 '1002' 1003 '1004 '1005 '1006 '1007 '1007' 1009'10 10 '1011 '1012'1001 '1102 '1103 '1104 '1105 '1106' 1107 '1108 '1109 '1110 '1111 '11

UE27Të tjerë

Kinë, Turqi, ZvicërCEFTA Eksporte totale





hapësirë informuese 2. Zhvillimet kryesore në bilancin e pagesave*

Gjatë tremujorit të tretë të vitit 2011, bilanci i përgjithshëm i pagesave rezultoi me rritje të mjeteve valutore me rreth 56.4 milionë euro. deficiti i llogarisë korente gjatë këtij tremujori rezultoi 272.4 milionë euro, rreth 1�.1% më i lartë krahasuar me të njëjtën periudhë të një viti më parë. deficiti korent, për tremujorin e tretë të vitit 2011, u vlerësua në rreth 11.4% të PBB-së nominale** ose rreth 1.2 pikë përqindjeje më i lartë, krahasuar me nivelin e regjistruar në tremujorin e tretë të vitit 2010.

në analizën e llogarisë korente sipas zërave të saj kryesorë evidentohet zgjerimi i deficitit të eksporteve neto si faktor kryesor ndikues në përkeqësimin e pozicionit të kësaj llogarie. ngushtimi i deficitit tregtar në mallra me rreth 0.5% në terma vjetorë nuk arriti të kundërbalancojë efektin negativ të përkeqësimit të bilancit të llogarisë së shërbimeve, duke kushtëzuar kështu zgjerimin e deficitit të eksporteve neto me rreth 1�.8% në terma nominalë vjetorë. Suficiti i llogarisë së shërbimeve u ngushtua me rreth ��.5% krahasuar me të njëjtin tremujor të vitit paraardhës, duke kontribuar me rreth 25.1 pikë përqindjeje në thellimin e deficitit korent. ngushtimi i suficitit në terma vjetorë në këtë llogari ishte pasojë kryesisht e rritjes së shpenzimeve për udhëtime personale për qëllime turizmi e biznesi të rezidentëve jashtë vendit. ndërkohë, prurjet valutore nga shërbimet personale të udhëtimit nga jorezidentët në vend shënuan rënie me rreth 12.0% gjatë periudhës në analizë. Zhvillimet në këtë nënzë të llogarisë së shërbimeve vlerësohet të jenë efektet e heqjes së regjimit të vizave ndaj Shqipërisë me vendet e Schengen-it. Bilanci neto i llogarisë së të ardhurave rezultoi në suficit prej 17.6 milionë eurosh gjatë tremujorit të tretë të vitit 2011, kryesisht si pasojë e rënies së fluksit dalës të të ardhurave nga investimet e huaja direke. Pas rreth dy vjetësh që kjo llogari shënoi në mënyrë të vazhdueshme deficit neto, në nëntë muajt e parë të vitit balanca e saj rezultoi pozitive. Suficiti i llogarisë së transfertave korente vijoi të ngushtohet edhe gjatë tremujorit të tretë të vitit 2011, prirje kjo e filluar që prej tremujorit të katërt të vitit 2010. në tremujorin e tretë të vitit 2011, suficiti i kësaj llogarie u ngushtua me rreth 4.2% në terma vjetorë. nënzëri kryesor i kësaj llogarie, transfertat prej emigrantëve, vijoi prirjen rënëse vjetore për të katërtin tremujor me radhë. në tremujorin aktual, flukset hyrëse të dërgesave të emigrantëve shënuan rënie me rreth 2.0% në terma vjetorë.

Gjatë tremujorit të tretë të vitit 2011, flukset kapitale dhe financiare (neto) regjistruan një bilanc pozitiv prej 218.5 milionë eurosh ose rreth 15.8% më të larta, krahasuar me të njëjtën periudhë një viti më parë. të vlerësuara në raport ndaj PBB-së nominale, flukset (neto) kapitale dhe financiare rezultuan në rreth 9.2%, raport ky rreth 1.2 pikë përqindjeje më i lartë në terma vjetorë. Suficiti i regjistruar në llogarinë kapitale dhe financiare, gjatë tremujorit të tretë të vitit 2011, arriti të financojë rreth 80.2% të deficitit korent të regjistruar në këtë periudhë. investimet e huaja direkte neto (hyrëse – dalëse) rezultuan 166.4 milionë euro ose rreth �2.8% më të ulëta krahasuar me të njëjtën periudhë të një viti më parë. në terma kumulativë, ihd-të neto për nëntëmujorin e parë të vitit 2011 rezultuan rreth 25.6% më të ulëta, krahasuar me të njëjtën periudhë të një viti më parë. tremujori i tretë i vitit 2011 u mbyll me rritje të investimeve të portofolit neto të rezidentëve në ekonomitë e huaja prej 54.2 milionë euro. llogaria e investimeve të tjera neto kontribuoi me rreth 99.8 milionë euro në rritjen e detyrimeve të rezidentëve ndaj jorezidentëve, kryesisht si pasojë e rritjes së huamarrjes private dhe asaj shtetërore.





tabelë 5. tregues të bilancit të pagesave.

t3 ‘10 t4 ‘10 t1 ‘11 t2 ‘11 t3 ‘11llogaria korente (në mil euro) -245.2 -373.6 -229.6 -324.4 -272.4

llogaria korente (/pBB-së) -10.20% -16.70% -10.90% -13.50% -11.40%Bilanci tregtar -595.9 -584.9 -408.5 -581.4 -593.1eksporte, f.o.b. 270.3 305.9 370.6 330.8 344.1importe, f.o.b. -866.2 -890.7 -779.1 -912.2 -937.2

Bilanci i shërbimeve 180 5.2 -32.2 -11 119.7kredi 661 412.5 304.4 367.8 615.8Debi -481 -407.2 -336.6 -378.8 -496.2

Shërbime udhëtimi – neto 171.3 17.3 -43.5 -19.9 82.9Bilanci i të ardhurave -19.9 -31.6 14.7 22.2 17.6

kredi 70.8 73.1 60 69.5 74.3Debi -90.7 -104.7 -45.3 -47.3 -56.6

të ardhura nga iHD-neto -73.8 -73.7 -15 -9.5 -20.8transferta korente 190.6 237.7 196.4 245.9 183.4

kredi 233 280.1 238 287.6 225.9Debi -42.4 -42.4 -41.6 -41.7 -42.5

Dërgesa nga emigrantët –neto 135.1 165.1 153.1 189.4 132.6llogaria kapitale e Financiare (mil euro) 193.7 433.1 184.6 192.7 218.5llogaria kapitale e Financiare (/ pBB-së) 8.00% 19.20% 8.70% 8.00% 9.20%

llogaria kapitale 22.6 30.2 19.1 31.5 6.5llogaria financiare 171.1 402.8 165.5 161.2 212

iHD – neto 247.4 244.4 42.2 221.5 166.4investime portofoli – neto -6.6 286.8 -21.8 -23.2 -54.2investime të tjera – neto -74.8 -134.9 145.2 -37.1 99.8

Gabime dhe harresa 111.7 66.2 -32.1 130.1 110.3mjetet e reserves -60.2 -125.7 77.1 1.7 -56.4

Burimi: Bilanci i pagesave, Banka e Shqipërisë.

* të dhënat më të fundit të bilancit të pagesave i përkasin tremujorit të tretë të vitit 2011** PBB – ja nominale e përdorur për periudhën 200� – 2009 është ajo e publikuar nga

inStAt-i. Për vitet 2010 dhe 2011 janë përdorur projeksione të departamentit të Politikës monetare, Banka e Shqipërisë.

iv.1.4 tReGueSit FiSkalë DHe politika FiSkale

politika fiskale vlerësohet të ketë shfaqur natyrë stimuluese gjatë 11 muajve të parë të vitit 2011. megjithatë, sjellja e saj nuk ka qenë e njëjtë përgjatë tremujorëve. kështu, ritmi i zgjerimit fiskal është zbehur pas tremujorit të parë të vitit, si pasojë e një politike më të kujdesshme fiskale, e shprehur në ritme më të ulëta rritjeje të shpenzimeve buxhetore. ndërkohë, në tremujorin e fundit pritet një përshpejtim i zgjerimit fiskal, i udhëhequr në të njëjtën kohë prej rritjes së shpenzimeve korente e atyre kapitale42. prirja e shpenzimeve, krahas efektit të shkaktuar nga baza e ulët e krahasimit43, është përcaktuar

42 Shpenzimet totale të realizuara në 2 muajt e fundit (tetor dhe nëntor) kanë shënuar një rritje vjetore prej 12%, kryesisht në sajë të rritjes së shpenzimeve kapitale në terma vjetorë. në mungesë të të dhënave që i referohen klasifikimit të shpenzimeve sipas funksioneve për muajt tetor e nëntor, konsumin final të qeverisë e përafrojmë nëpërmjet totalit të shpenzimeve për personelin, papunësisë si edhe transfertave të ndryshme.

4� Përgjatë gjithë vitit 2010, shpenzimet buxhetore janë tkurrur në terma vjetorë, çka përcakton një bazë më të ulët krahasimi për vitin 2011.





dhe prej sjelljes së tyre sezonale, e reflektuar kjo në një përqendrim më të lartë të pritshëm në tremujorin e fundit të vitit. në të njëjtën linjë me sjelljen e politikës fiskale, kontributi i sektorit publik në kërkesën agregate gjykohet i lartë në tremujorin e parë, i reduktuar në dy tremujorët pasardhës, për t’u përmirësuar në tremujorin e fundit të vitit 2011.

Shpenzimet buxhetore për periudhën 11-mujore janë realizuar në nivelin e 333.5 miliardë lekëve, duke njohur një rritje në terma vjetorë prej 5.4%. Rritja e shpenzimeve totale është mbështetur kryesisht nga rritja e shpenzimeve korente. megjithatë, gjatë muajve tetor e nëntor, edhe shpenzimet kapitale kanë gjeneruar një kontribut pozitiv në rritjen e totalit të shpenzimeve buxhetore.

Shpenzimet korente për periudhën janar-nëntor 2011, të cilat përfaqësohen në një masë të madhe (rreth 73%) nga shpenzimet e personelit, shpenzimet për sigurime shoqërore dhe shpenzimet për interesa, kanë shënuar një rritje vjetore prej 3.1%. Zëri që ka shfaqur rritjen më të lartë e më të qëndrueshme në kohë është ai i shpenzimeve për sigurime shoqërore. për 11 muajt e parë të këtij viti norma e rritjes vjetore nominale të këtij zëri rezultoi rreth 7.2%.

Shpenzimet kapitale të 11 muajve të parë të vitit 2011 kanë arritur një nivel prej 58.3 miliardë lekësh, duke shënuar një normë rritjeje vjetore prej 7%. Shpërndarja e tyre nëpër tremujorë nuk ka qenë e njëjtë, duke shkaktuar kështu luhatshmëri të lartë në normat e rritjes vjetore të regjistruara. në tremujorët e dytë e të tretë të vitit shpenzimet kapitale janë reduktuar në terma vjetorë, përkatësisht me 28% dhe 10%, duke sjellë për pasojë një normë negative rritjeje të shpenzimeve kapitale për 9-mujorin, me rreth 2%. megjithatë, tremujori i fundit ka mbartur një nivel më të lartë shpenzimesh kapitale, zhvillim i cili pritet të përcillet në një kontribut pozitiv të investimeve publike në kërkesën agregate.

Grafik 34. Ndryshimi vjetor i shpenzimeve buxhetore, korente e kapitale, në % (grafiku majtas), dhe kontributet përkatëse të shpenzimeve korente e kapitale në pp

(grafiku djathtas).

Burimi: BQE, Reuter.

-10.0

0.0

10.0

20.0

30.0

40.0

50.0

2008

M02

2008

M04

2008

M06

2008

M08

2008

M10

2008

M12

2009

M03

2009

M05

2009

M07

2009

M09

2009

M11

2010

M01

2010

M03

2010

M05

2010

M07

2010

M09

2010

M11

2011

M01

2011

M03

2011

M05

2011

M07

2011

M09

2011

M11

-75.0

0.0

75.0

150.0

225.0

300.0

375.0

Shpenzime totaleKorente Kapitale (bd)

-10.0

0.0

10.0

20.0

30.0

40.0

50.0

2008

M02

2008

M04

2008

M06

2008

M08

2008

M10

2008

M12

2009

M03

2009

M05

2009

M07

2009

M09

2009

M11

2010

M01

2010

M03

2010

M05

2010

M07

2010

M09

2010

M11

2011

M01

2011

M03

2011

M05

2011

M07

2011

M09

2011

M11

-10.0

0.0

10.0

20.0

30.0

40.0

50.0

Kontr. shp.korente, në ppKontr. shp.kapitale, në pp

Shpenz.totale, ndr.vjetor në %





të ardhurat buxhetore për 11 muajt e parë të vitit kanë arritur një nivel prej 295.6 miliardë lekësh, duke shënuar një rritje vjetore prej 0.7%. të ardhurat gjatë këtij viti buxhetor kanë njohur një rritje të ngadaltë, duke reflektuar ecurinë e aktivitetit ekonomik dhe disa efekte që burojnë nga mënyra e klasifikimit të tyre. kështu, ecuria e dobët e konsumit në vend është pasqyruar në ritme të ngadalta rritjeje të të ardhurave nga tvSh-ja, të cilat përbëjnë dhe pjesën më të madhe (39%) të të ardhurave tatimore (ose 36% të totalit të të ardhurave). në të njëjtën kohë, të ardhurat jo-tatimore vijojnë të japin një kontribut negativ në ritmin e rritjes vjetore të të ardhurave totale, i cili për 11-mujorin e parë vlerësohet në rreth 3.1 pikë përqindjeje. prirja e të ardhurave jo-tatimore, të cilat përgjatë këtij viti kanë kontribuuar negativisht në rritjen e totalit të të ardhurave, është kryesisht rrjedhojë e klasifikimit të të ardhurave nga privatizimet, si nënzëra përbërës të të ardhurave me karakter jo-tatimor në vitin 2010. nëse përjashtojmë të ardhurat nga privatizimet nga totali i të ardhurave, të ardhurat buxhetore për 11-mujorin 2011 rezultojnë rreth 3.7% më të larta nga një vit më parë.

të ardhurat me karakter tatimor (të cilat përfshijnë të ardhurat nga tatimet e doganat, të ardhurat nga sigurimet shoqërore si edhe të ardhurat nga pushteti vendor) për 11 muajt e parë të vitit 2011 kanë arritur një nivel prej 272.4 miliardë lekësh. në terma nominalë, ky nivel rezulton rreth 4.2% më i lartë nga e njëjta periudhë një vit më parë. kontributin më të lartë në rritjen e të ardhurave me karakter tatimor e kanë dhënë të ardhurat nga tvSh-ja (1.3 pikë përqindje), të ardhurat nga kontributet e sigurimeve shoqërore (0.9 pikë përqindje), si edhe të ardhurat nga tatimi mbi fitimin (0.8 pikë përqindje).

të ardhurat nga tvSh-ja kanë njohur një rritje të ngadaltë gjatë këtij viti buxhetor, duke reflektuar një ecuri të dobët të konsumit në vend. megjithatë, gjatë muajve tetor e nëntor të ardhurat nga ky zë janë rritur me ritme më të përshpejtuara, duke çuar normën e rritjes vjetore për periudhën 11-mujore në 3.3%. të ardhurat nga tvSh-ja, që përftohen mbi vlerën e mallrave të importit kanë shënuar një rritje vjetore prej 8.7% për 11-mujorin, duke kontribuuar

Grafik 35. Ndryshimi vjetor i të ardhurave totale dhe zërave kryesorë, në %, (grafiku majtas) dhe kontributet sipas kategorive kryesore në rritjen e të ardhurave, në pp

(grafiku djathtas).

Burimi: Ministria e Financave dhe llogaritje të stafit të BSH-së.

-10.0

-5.0

0.0

5.0

10.0

15.0

20.0

25.0

30.0

2008

M02

2008

M04

2008

M06

2008

M08

2008

M10

2008

M12

2009

M03

2009

M05

2009

M07

2009

M09

2009

M11

2010

M02

2010

M04

2010

M06

2010

M08

2010

M10

2010

M12

2011

M02

2011

M04

2011

M06

2011

M08

2011

M10

-50.0

-25.0

0.0

25.0

50.0

75.0

100.0

125.0

150.0

Të ardhuraTVSH Akciza

Jo-tatimore (bd)

-10.0

-5.0

0.0

5.0

10.0

15.0

20.0

25.0

2008

M02

2008

M04

2008

M06

2008

M08

2008

M10

2008

M12

2009

M03

2009

M05

2009

M07

2009

M09

2009

M11

2010

M01

2010

M03

2010

M05

2010

M07

2010

M09

2010

M11

2011

M01

2011

M03

2011

M05

2011

M07

2011

M09

2011

M11

-10.0

-5.0

0.0

5.0

10.0

15.0

20.0

25.0

Kontr. tatimore në ppKontr. jo-tatimore në pp

Të ardhura, ndr.vjetor në %





pozitivisht në totalin e tvSh-së së mbledhur me rreth 6.4 pikë përqindjeje. nga ana tjetër, të ardhurat nga tvSh-ja që mblidhen mbi veprimtarinë ekonomike në vend vijojnë të regjistrojnë ritme negative rritjeje44, duke sugjeruar për një situatë më pak të favorshme për sektorë të veçantë të ekonomisë45. të ardhurat nga akcizat për 11-mujorin njohën një rritje vjetore prej 3.4%. të ardhurat nga akcizat, sikurse dhe ato nga tvSh-ja , kanë njohur një rritje vjetore të ngadaltë përgjatë vitit 2011. të ardhurat nga akcizat të mbledhura mbi importin e mallrave përgjatë gjithë vitit kanë shënuar ritme negative rritjeje, si pasojë e një vëllimi total më të ulët të importuar për mallrat subjekt i akcizës. ndarë sipas kategorive, vetëm grupi i lëndëve djegëse dhe ai i kafes kanë njohur rritje në terma vjetorë, rritje e cila ka ndjekur një trajektore rënëse pas tremujorit të parë të vitit.

një prej zërave tatimorë që ka shfaqur një rritje të qëndrueshme përgjatë këtij viti buxhetor është tatimi mbi fitimin, i cili për 11-mujorin e parë 2011 rezulton rreth 13.3% më i lartë nga e njëjta periudhë një vit më parë. megjithatë, ky ritëm rritjeje paraqitet më i moderuar (6.1%) nëse nuk përfshijmë tatim-fitimin e derdhur prej keSh-it në maj të këtij viti.

Deficiti buxhetor për periudhën 11-mujore rezultoi rreth 38 miliardë lekë, duke u thelluar me rreth 65% në terma vjetorë. Gjithsesi, deficiti buxhetor ka qëndruar brenda niveleve të parashikuara në planin buxhetor për vitin 2011. Deficiti i krijuar nga skema e kontributeve shoqërore, ka tejkaluar deficitin e përgjithshëm buxhetor me rreth 34%. Suficiti korent, i cili përafrohet nga diferenca e të

44 Ritmet negative të rritjes vjetore të të ardhurave të mbledhura nga administrata tatimore janë regjistruar dhe përgjatë vitit 2010. kjo prirje ka vijuar dhe në vitin 2011.

45 Referuar të dhënave të mF, sektori i ndërtimit dhe ai i shërbimeve kanë shënuar norma negative rritjeje të tvSh-së së arkëtuar në favor të buxhetit të shtetit, përkatësisht me �4% dhe 20%. Rënia e tvSh-së nga sektori i shërbimeve i dedikohet ndër të tjera uljes së tarifave të interkonjeksionit dhe atyre të telefonisë celulare.

Grafik 36. Balanca buxhetore (grafiku majtas) dhe shuma rrëshqitëse e balancës primare* në miliardë lekë.

*Balanca primare përfaqëson balancën buxhetore pa përfshirë shpenzimet për interesa, dhe shërben si një tregues paraprirës për dinamikën e ardhshme të borxhit publik. Shuma rrëshqitëse e balancës primare është përftuar si shumë e balancave primare mujore,

për një periudhë kohore 12 mujore.Burimi: Ministria e Financave dhe llogaritje të stafit të BSH-së.

-38.0

-100.0

-80.0

-60.0

-40.0

-20.0

0.0

20.0

2008

M02

2008

M04

2008

M06

2008

M08

2008

M10

2008

M12

2009

M02

2009

M04

2009

M06

2009

M08

2009

M10

2009

M12

2010

M02

2010

M04

2010

M06

2010

M08

2010

M10

2010

M12

2011

M02

2011

M04

2011

M06

2011

M08

2011

M10

Balanca buxhetore kumulative, mld lekë

-70.0-60.0-50.0-40.0-30.0-20.0-10.0

0.010.020.030.0

2008

M02

2008

M04

2008

M06

2008

M08

2008

M10

2008

M12

2009

M02

2009

M04

2009

M06

2009

M08

2009

M10

2009

M12

2010

M02

2010

M04

2010

M06

2010

M08

2010

M10

2010

M12

2011

M02

2011

M04

2011

M06

2011

M08

2011

M10

Shuma rrëshqitëse e balancës primare mujore, për 12 muaj (mld lekë)





ardhurave korente46 me shpenzimet korente, rezultoi rreth 18.1 miliardë lekë ose rreth 15.7% më i lartë nga e njëjta periudhë një vit më parë.

Zhvillimet në zërat e të ardhurave dhe shpenzimeve janë reflektuar gjithashtu në një deficit primar. Zgjerimi i deficitit primar pritet të përkthehet në rritje të borxhit publik për pjesën e mbetur të vitit, nëse nuk balancohet nga një efekt pozitiv i shkaktuar nga diferenca mes rritjes ekonomike me normën e interesit të paguar mbi borxhin publik.

Struktura e financimit të deficitit buxhetor ka qenë pothuajse e ngjashme përgjatë gjithë 11 muajve të parë të vitit. më konkretisht, huamarrja e brendshme nëpërmjet emetimit të letrave me vlerë mbart peshën më të lartë në financimin e deficitit (rreth 81%). përsa i përket përbërjes së huamarrjes së brendshme, letrat me vlerë afatgjata (që konsistojnë në obligacionet e të gjitha maturiteteve) përfaqësojnë rreth 63% të emetimeve të reja gjatë këtij viti buxhetor. nga ana tjetër, huamarrja e huaj përbën rreth 42% të totalit të financimit të deficitit buxhetor përgjatë kësaj periudhe kohore47.

tabelë 6. treguesit kryesorë fiskalë.

11 m 2011 ndryshim vjetor

mld lekë 11m 2009 11m 2010 11m 2011të ardhura totale 295.6 2.2 9.4 0.7

tatime dhe dogana 210.1 1.5 6.2 4.3tvSH 106.6 2.3 3.4 3.3

tatim fitimi 18.0 -5.7 0.8 13.3akciza 36.0 1.8 14.1 3.4

tatimi mbi të ardh.personale 24.8 12.4 0.0 2.4pushteti vendor 10.8 7.4 -4.4 1.4

Sigurime shoqërore (kontribute) 51.5 4.6 9.1 4.7të ardhura jo-tatimore 20.7 -3.5 48.9 -29.6

Grante 2.5 68.8 10.3 -10.9Shpenzime totale 333.5 16.4 -4.9 5.4

Shpenzime korente 275.0 16.4 7.7 3.1personeli 60.8 -3.6 5.2 3.3

pagesa për interesa 37.3 13.1 14.9 0.5Shpenzime sigurime shoqërore 102.4 27.4 10.1 7.2

Shpenzime pushteti vendor 25.1 31.1 -9.7 -5.0Shpenzime kapitale 58.3 22.8 -35.8 7.0

Deficiti buxhetor 38.0 175.2 -64.2 64.8Burimi: ministria e Financave.

iv.2 tReGu i punëS, paGat DHe koStot e punëS

norma e papunësisë në gjashtëmujorin e parë të vitit 2011 u reduktua. megjithatë, në terma historikë ajo mbetet ende e lartë, duke kushtëzuar kështu dinamikën e rritjes së pagës nominale në ekonomi. Rritja e ngadaltë e

46 klasifikimi i të ardhurave korente është kryer sipas Government Finance Statistics manual, 1986, faqe 116, standard i cili aplikohet aktualisht për raportimin e të dhënave fiskale. të ardhurat korente përfaqësojnë diferencën e të ardhurave totale me grantet si edhe të ardhurat kapitale.

47 në zërat e financimit të deficitit buxhetor pasqyrohet dhe gjendja e likuiditetit të qeverisë, e cila regjistrohet me shenjë negative në financimin e brendshëm të deficitit. ky zë, për periudhën 11-mujore rezulton rreth 24% e deficitit të përgjithshëm buxhetor.





të ardhurave nga paga ka lehtësuar presionet inflacioniste në terma të kostos së punës për njësi. për gjashtëmujorin e dytë të vitit, bizneset vlerësojnë një rritje më të dobët të punësimit.

tReGu i PunëStreguesi i punësimit për ekonominë48, pasi shënoi një pikë kthese drejt

rritjes në tremujorët e fundit të vitit 2010, u rrit përkatësisht me rreth 2.2% dhe 2.7% në terma vjetorë, në tremujorin e parë dhe të dytë të vitit 2011. Zgjerimi i punësimit është ndikuar kryesisht nga kërkesa e sektorit privat jo-bujqësor, ndërsa kërkesa e sektorit publik ka ardhur në rënie. punësimi në sektorin privat jo-bujqësor u rrit mesatarisht me rreth 5.4%, ndërsa në sektorin shtetëror ai ra mesatarisht me 0.7% në terma vjetorë për gjashtëmujorin e parë të vitit. të punësuarit në sektorin bujqësor, i cili tërheq pjesën më të madhe të ofertës për punë, janë rritur mesatarisht me rreth 2.1% gjatë gjashtëmujorit të parë. kjo rritje reflekton më së shumti efektin bazë të krahasimit me një vit më parë49.

në mungesë të të dhënave sasiore, gjykimi për ecurinë e kërkesës për punë do të mbështetet në rezultatet e vrojtimit të besimit të bizneseve për tremujorët e tretë dhe të katërt të vitit 2011. për gjashtëmujorin e dytë të vitit, gatishmëria e bizneseve për të marrë në punë, mbështetin vlerësimin për një rritje më të dobët të punësimit në këtë periudhë. Hezitimi i bizneseve drejt punësimit mund të reflektojë ecurinë e ngadaltë të prodhimit si dhe pasigurinë e shtuar për zhvillimet e ardhme në kërkesë. kjo sjellje vërehet kryesisht në sektorin e ndërtimit dhe të shërbimeve.

48 Statistikat më të fundit lidhur me tregun e punës pasqyrojnë zhvillimet deri në tremujorin e dytë të vitit 2011.

49 numri mesatar i të punësuarve në sektorin privat bujqësor nga tremujori i tretë 2008 deri në tremujorin e tretë 2009 është vlerësuar sipas Anketës së Forcës së Punës 2007, që nga tremujori i katërt 2009 deri në tremujorin e dytë 2010 vlerësohet sipas Anketës së Forcës së Punës 2008 dhe që nga tremujori i tretë 2010 është vlerësuar sipas Anketës së Forcës së Punës 2009.

Grafik 37. Ecuria e forcës së aftë për punë (% vjetore, majtas) dhe pesha mesatare e numrit të të punësuarve sipas sektorëve (në %).

Burimi: INSTAT.

Shpërndarja e punësimit 2005-2011

Bujqësia

57%Sektori

privat

jobujqësor

25%

Sektori

shtetëror

18%

-8.0

-6.0

-4.0

-2.0

0.0

2.0

4.0

6.0

8.0

10.0

2005T12005T22005T32005T42006T12006T22006T32006T42007T12007T22007T32007T42008T12008T22008T32008T42009T12009T22009T32009T42010T12010T22010T32010T42011T12011T2

Të papunëPunësimi në sektorin privat jobujqësorForca e aftë për punë





tabelë 7. vlerësim për punësimin nga vrojtimet e besimit, në balanca neto (pikë përqindjeje).

2010 2011mesatare që nga 2002 H1 H2 H1 t3 t4

ekonomia -1 -1 -3 -5 -5 -7-industri -5 -8 -4 -5 -9 -2-ndërtim -7 -14 -13 -18 -15 -18-Shërbime 3 7 2 2 1 -4

Burimi: Banka e Shqipërisë, vBB

norma e papunësisë si një tregues i raportit kërkesë/ofertë në tregun e punës dhe i presioneve për rritjen e pagave është reduktuar, lehtë gjatë gjashtëmujorit të parë të vitit 2011. Rritja e punësimit, krahas reduktimit të numrit të të papunëve ka ndikuar në zvogëlimin e normës së papunësisë50, e cila qëndroi në vlerën 13.26% në tremujorin e dytë të vitit. megjithatë, reduktimi i vërejtur i normës së papunësisë nuk është i mjaftueshëm për ta rikthyer atë në prirjen e saj rënëse historike.

PAGAt dhe kOStOt PunëSpërballja e kërkesës dhe ofertës në tregun e punës rezultoi në një rritje më

të ngadaltë të pagave në tremujorin e dytë. Bazuar në të dhënat sasiore të statistikave afatshkurtra, paga mesatare51 në sektorët prodhues dhe në atë të shërbimeve u rrit me 2.2% në terma vjetorë nominalë, gjatë këtij tremujori. ky tregues u rrit me një normë vjetore më të ulët se inflacioni vjetor i tremujorit të dytë, gjë që përkthehet në një pagë mesatare reale në rënie (-1.8%). në sektorin shtetëror, paga mesatare regjistroi ritme rritjeje më të larta krahasuar

50 norma e papunësisë llogaritet si raport i numrit të të papunëve me forcën e aftë për punë. Rritja e forcës së aftë për punë kombinuar me rënien e numrit të të papunëve reflektohet në rënie të normës së papunësisë. nga ana tjetër, forca e aftë për punë llogaritet si shumë e numrit të të punësuarve me numrin e të papunëve. nëse rritja e punësimit është më e lartë se rënia e papunësisë, forca e aftë për punë rritet dhe si rrjedhojë norma e papunësisë bie.

51 llogaritet si raport i indeksit të fondit të pagave dhe indeksit të të punësuarve, duke përjashtuar degën e bujqësisë. Burimi: inStAt, Statistika Afatshkurtra.

Grafik 38. Ecuria e numrit normës së papunësisë (%, majtas) dhe e papunësisë afatgjatë (%,djathtas).

Burimi: INSTAT.

Norma e papunësisë

12.713.3

12.0

13.0

14.0

15.0

16.0

17.0

18.0

19.0

1998T1

1999T1

2000T1

2001T1

2002T1

2003T1

2004T1

2005T1

2006T1

2007T1

2008T1

2009T1

2010T1

2011T1Papunësia afatgjatë

8.3

8.0

8.2

8.4

8.6

8.8

9.0

9.2

2007T4

2008T1

2008T2

2008T3

2008T4

2009T1

2009T2

2009T3

2009T4

2010T1

2010T2

2010T3

2010 T4

2011 T1

2011 T2





me treguesin e pagës mesatare për ekonominë. më konkretisht, paga mesatare shtetërore u rrit me 6.3% në terma nominalë dhe me 2.1% në terma realë, gjatë tremujorit të dytë.

Rritja e pagës minimale (në 20,000 lekë) në tremujorin e tretë të vitit 2011, ka të ngjarë të reflektohet në një rritje të pagës mesatare në ekonomi52. ky sinjal konfirmohet edhe nga rezultatet e vrojtimeve të besimit të bizneseve, sipas të cilave vlerësohet rritje e pagave në të gjithë sektorët e ekonomisë për tremujorët e tretë dhe të katërt të vitit.

në tremujorin e dytë të vitit 2011, dinamika pozitive e treguesit të produktivitetit të punës (pp) në aktivitetin ekonomik jobujqësor u ngadalësua duke shënuar një rritje të ulët vjetore (1.5%)53. ky zhvillim reflektoi më së shumti frenimin e dukshëm të aktivitetit ekonomik në vend në këtë tremujor, i shprehur në një realizim të ulët historik të vlerës së shtuar për aktivitetin e biznesit (pa bujqësinë). ecuria e këtij treguesi sugjeron se bizneset e aktiviteteve jobujqësore, nuk kanë mundur të ruajnë prirjen në rritje të treguesit të eficiencës së përdorimit të forcës së punës, me gjithë përpjekjet e tyre për t’iu përshtatur situatës ekonomike të dy viteve të fundit.

në të njëjtin tremujor, treguesi i kostos së punës për njësi të prodhuar (kpnj) vijoi të shënojë një normë vjetore negative (-3.4%) si edhe në tremujorin e parë të vitit. kjo ecuri është ndikuar nga ritmet modeste të rritjes së produktivitetit të punës, ndërkohë që paga mesatare në terma realë ka ardhur në rënie.

52 mbështetur në rezultatet e vrojtimit, bizneset shprehen se ndryshimi i pagës minimale zakonisht reflektohet në politikat e tyre të vendosjes së pagave.

5� në dy tremujorët paraardhës ndryshimet vjetore të treguesit të PP rezultuan përkatësisht 1.7% dhe 6%.

Grafik 39. Ndryshimi vjetor i pagës mesatare sipas sektorëve (grafiku majtas), ecuria tremujore e pagës dhe vlerësimi i saj në ekonomi (grafiku djathtas).

Burimi: INSTAT, Banka e Shqipërisë

-20.0 2006 T12006 T22006 T32006 T42007 T12007 T22007 T32007 T42008 T12008 T22008 T32008 T42009 T12009 T22009 T32009 T42010 T12010 T2

2011 T12011 T2

2008 T12008 T2

2008 T32008 T42009 T12009 T2

2009 T32009 T4

2010 T12010 T2

2010 T32010 T4

2011 T12011 T2

2011 T32011 T4

2010 T32010 T4

-15.0

-10.0

-5.0

0.0

5.0

10.0

15.0

20.0

25.0

Paga mesatare për ekonominë (%,vmv)Paga në shtet (%, vmv)

-6

-4

-2

0

2

4

6

8

10

12

14

-10

0

10

20

30

40

50

Paga reale për ekonominë (tmt,bm)Vlerësimet e bizneseve për pagat (balancë,bd)





analiza e mësipërme tregon se bizneset e aktiviteteve jobujqësore në kushtet e një aktiviteti ekonomik të ngadalësuar, kanë ndërtuar një përqasje më të kujdesshme ndaj pagave dhe kostove të punës.

për rrjedhojë, vlerësohet se kushtet aktuale të tregut të punës kushtëzojnë rritjen e moderuar të pagave dhe të kostove të punës, duke mos prodhuar presione të shtuara inflacioniste nga kostot e punës dhe duke shmangur rrezikun e një spiraleje të ardhshme inflacioniste nga pagat në ekonomi. Zhvillimet në inflacion, në pritjet inflacioniste dhe në treguesit e tërthortë të kërkesës gjatë pjesës së dytë të vitit 2011, evidentojnë vlerësimin mbi presionet inflacioniste nga kostot e punës në ekonomi.

iv.3 inFlacioni i impoRtuaR

presionet inflacioniste mbi nivelin e çmimeve në vend, të cilat burojnë prej luhatjeve në çmimet e partnerëve tanë kryesorë ndërkombëtarë, janë vlerësuar në rënie gjatë intervalit korrik-nëntor të 2011.

kështu, indeksi i agreguar i çmimeve të huaja dhe neeR 54 për periudhën korrik-nëntor është zgjeruar mesatarisht me 4.1% në terma vjetorë, ndërsa gjatë gjashtëmujorit të parë të 2011, ky indeks shënoi një rritje prej 4.4%. kështu, stabilizimi relativ i kursit të këmbimit gjatë 2011 ka ndihmuar në ruajtjen e nivelit të moderuar të përçimit të rritjes së çmimeve të huaja në tregun vendas. mbiçmimi vjetor i monedhës vendase, bazuar mbi ecurinë e indeksit neeR, ishte rreth 0.3% gjatë pjesës së dytë të vitit, ndërsa shënonte një nënçmim prej 1.1%, gjatë gjashtëmujorit të parë të vitit në studim.

54 ky indeks llogaritet si mesatare e ponderuar e indekseve të çmimeve të konsumit të 21 shteteve, duke përdorur peshat e importit të tyre bazuar në të dhënat e tregtisë së jashtme duke i shtuar vlerën e indeksit neeR për muajin përkatës.

Grafik 40. Treguesit e produktivitetit, të kostos së punës për njësi dhe i pagës mesatare reale (majtas); ndryshime vjetore (djathtas)*

*Matjet u referohen treguesve të produktivitetit të punës dhe të kostos së punës për njësi të prodhuar të ekonomisë përjashtuar bujqësinë. Në llogaritje janë përdorur

të dhënat nga vlera e shtuar (sezonalisht e rregulluar - INSTAT, PBB, T2’11) si edhe ato nga statistikat afatshkurtra për punësimin dhe për pagat (INSTAT, SASh, T2’11). Këta tregues nuk përfshijnë bujqësinë,

ndaj vlera e shtuar është konsideruar pa bujqësinë. Indeksi i pagës mesatare reale është përftuar pas deflatimit me atë të IÇK-së së rregulluar sezonalisht. Për efekt krahasimi, treguesit janë ribazuar

me vlerën e secilit tregues në tremujorin e parë të vitit 2003. Burimi: Llogaritje të Bankës së Shqipërisë.

0.85

0.95

1.05

1.15

1.25

1.35

2003T12003T22003T32003T42004T12004T22004T32004T42005T12005T22005T32005T42006T12006T22006T32006T42007T12007T22007T32007T42008T12008T22008T32008T42009T12009T22009T32009T42010T12010T22010T32010T42011T12011T2

PP_ekonomi (pa bujq.)

KPNj_ekonomi (pa bujq.)Paga_mesatare_reale (pa bujq.)

-20

-15

-10

-5

0

5

10

15

20

25

2003T12003T22003T32003T42004T12004T22004T32004T42005T12005T22005T32005T42006T12006T22006T32006T42007T12007T22007T32007T42008T12008T22008T32008T42009T12009T22009T32009T42010T12010T2

v/v_PP_ekonomi (pa bujq.)v/v_KPNj_ekonomi (pa bujq.)

v/v_Paga_mesatare_reale (pa bujq.)





presionet inflacioniste prej ambientit të jashtëm ekonomik të disagreguar për grupe të ndryshme të shportës së iÇk-së, kanë rezultuar në rënie edhe për kategorinë “ushqime të përpunuara” gjatë periudhës korrik-nëntor 2011. kjo ecuri konfirmohet prej prirjeve të ngjashme vjetore të indekseve, të cilat paraqesin luhatjen e çmimeve të huaja si: indeksi i vlerës njësi për eksportet e ushqimeve të përpunuara nga vendet e Bashkimit evropian drejt atyre të Ballkanit perëndimor dhe indeksi i çmimeve të huaja ushqimore. kështu, indeksi i çmimeve të huaja ushqimore55 paraqiti një rritje mesatare vjetore prej përafërsisht 6.3% gjatë pesë muajve, nga 7.2% që shënoi në gjashtëmujorin e parë.

55 ky indeks ndërtohet duke ponderuar indekset e çmimeve të mallrave ushqimorë të 19 vendeve, sipas peshës që ato zënë në importin e mallrave ushqimorë të vendit tonë. Peshat janë të përditësuara për vitin 2010, ndërsa të dhënat për importin e mallrave ushqimorë për vitin 2011 sipas origjinës nuk disponohen ende.

Grafik 41. Ecuria vjetore e normës së inflacionit, ndryshimeve vjetore të indeksit “Çmimet e Huaja + NEER” (majtas) dhe kontributi i çmimeve të huaja dh ecurisë së

kursit të këmbimit në inflacionin e importuar (djathtas)

Burimi: Banka e Shqipërisë, INSTAT, FMN, OECD, EuroStat.

0.0

2.0

4.0

6.0

8.0

10.0

12.0

14.0

M1:09

M4:09

M7:09

M10:09

M1:10

M4:10

M7:10

M10:10

M1:11

M4:11

M7-11

M10-11

Ndryshime vjetore "Çmimet e huaja+ NEER"Inflacioni total

%

-4.0

-2.0

0.0

2.0

4.0

6.0

8.0

10.0

12.0

14.0

M1:09

M4:09

M7:09

M10:09

M1:10

M4:10

M7:10

M10:10

M1:11

M4:11

M7-11

M10-11

0.0

2.0

4.0

6.0

8.0

10.0

12.0

14.0

NeerNdryshime vjetore "Çmimet e huaja"

Ndryshime vjetore "Çmimet e huaja+ NEER"

% %

Grafik 42. Ecuria cikël-prirje afatgjatë e inflacionit vjetor të kategorisë “Ushqime të përpunuara”, e inflacionit vjetor të çmimeve të huaja ushqimore (majtas) dhe paraqitja e këtij indeksi kundrejt ndryshimit vjetor të indeksit të vlerës njësi të

eksporteve të BE-së (djathtas).

Burimi: Banka e Shqipërisë, INSTAT, FMN, OECD, EuroStat.

-8

-6

-4

-2

0

2

4

6

2009M01

2009M04

2009M07

2009M10

2010M01

2010M04

2010M07

2010M10

2011M01

2011M04

2011M07

2011M10

Ushqime të përpunuara AL (cikël)Çmimet e huaja të ushqimeve (cikël)

-8

-4

0

4

8

12

16

2008M01

2008M04

2008M07

2008M10

2009M01

2009M04

2009M07

2009M10

2010M01

2010M04

2010M07

2010M10

2011M01

2011M04

2011M07

2011M10

Inflacioni i mallrave të përpunuara (AL)Ndryshimi vjetor "Indeksi i vlerës për njësi EU"





në të njëjtën kohë, indeksi i vlerës njësi për eksportet e ushqimeve të përpunuara nga vendet e Bashkimit evropian drejt atyre të Ballkanit perëndimor, u zgjerua me mesatarisht 6.7% në nivel vjetor për tremujorin e tretë të 2011, nga 9.8% që regjistroi gjatë pjesës së parë të vitit. vlen të evidentohet që përgjatë muajve të fundit, të dyja indekset e lartpërmendura kanë regjistruar në terma vjetorë, ritme rritëse më të zbehura duke e reflektuar këtë prirje edhe në ciklin e kategorisë “ushqime të përpunuara”.

iv.4 pRitjet inFlacioniSte

Bazuar në rezultatet e vrojtimeve më të fundit pranë agjentëve financiarë, bizneseve dhe konsumatorëve, pritjet për normën vjetore të inflacionit kanë vijuar të qëndrojnë brenda intervalit 2%-4%, duke ndihmuar në kontrollin e presioneve inflacioniste në ekonomi. Rritja e vlerave faktike të inflacionit në pjesën e parë të vitit 2011 u reflektua në rritje të pritjeve të agjentëve financiarë për inflacionin në të ardhmen, por ajo nuk rezultoi e qëndrueshme. të dhënat më të fundit tregojnë se gjatë tremujorit të fundit të vitit 2011 pritjet e agjentëve financiarë kanë rënë, në krahasim me tremujorin e tretë të vitit. kështu, pritjet e agjentëve të tregut financiar për inflacionin pas një viti kanë shënuar një rënie me 0.4 pikë përqindjeje, duke u ankoruar më afër vlerës objektiv, 3%. Rënia e pritjeve inflacioniste të agjentëve financiarë së bashku me vlerat e ulëta dhe të qëndrueshme të agjentëve privatë të ekonomisë përgjatë vitit 2011, dëshmojnë për ulje të rrezikut të goditjeve në inflacion nga pritje të larta inflacioniste.

në tremujorin e katërt të vitit 2011, agjentët financiarë presin që norma vjetore e inflacionit pas një viti të jetë mesatarisht 3.4%. ndërkohë, pritjet e bizneseve dhe të konsumatorëve për inflacionin pas një viti, në të njëjtin tremujor, kanë shënuar vlerën 2.2%.

iv.5 vleRëSim i pReSioneve inFlacioniSte në SektoRin Real të ekonomiSë

Gjashtëmujori i parë i vitit 2011 u karakterizua nga rritje ekonomike dhe përmirësim i treguesit të punësimit. megjithatë, ecuria e produktit të brendshëm bruto gjatë tremujorit të dytë të vitit 2011, si dhe pritjet për ecurinë e ekonomisë në tremujorët e tretë dhe të katërt, sugjerojnë se hendeku negativ i prodhimit mund të jetë thelluar në krahasim me parashikimin fillestar të tremujorit të parë. vlerësimet e Bankës së Shqipërisë tregojnë se ekonomia shqiptare ka vazhduar të karakterizohet nga kapacitete të pashfrytëzuara edhe gjatë pjesës së mbetur të vitit 2011 e në vijim.

Burimi: Vrojtimet e Besimit të Bizneseve dhe Konsumatorëve, Vrojtimi i Agjentëve Financiarë.

Grafik 43. Pritjet për normën e inflacionit pas një viti (në përqindje).

2,5

3,4

2,2

0,0

1,0

2,0

3,0

4,0

5,0

T1-07

T2-07

T3-07

T4-07

T1-08

T2-08

T3-08

T4-08

T1-09

T2-09

T3-09

T4-09

T1-10

T2-10

T3-10

T4-10

T1-11

T2-11

T3-11

T4-11

Inflacioni aktual

Inflacioni I pritur nga konsumatorët

Inflacioni I pritur nga ekspertët

Inflacioni I pritur nga bizneset





Rritja nën-potencial e ekonomisë është reflektuar në presione të dobëta për rritjen e pagave dhe frenimin e efekteve të raundit të dytë në inflacion. Gjithashtu, qëndrueshmëria relative e kursit të këmbimit, e kombinuar me presionet inflacioniste në rënie nga tregjet ndërkombëtare, kanë rezultuar në prirje ngadalësuese të inflacionit të importuar. në prani të këtyre zhvillimeve dhe të pritjeve të ankoruara të agjentëve ekonomikë, inflacioni ka ndjekur një trajektore rënëse gjatë tremujorit të tretë dhe atij të katërt. në këto rrethana, presionet inflacioniste të ardhura nga ekonomia reale pritet të mbeten të zbehta gjatë periudhës në vijim.

Grafik 44. Norma e shfrytëzimit të kapaciteteve në ekonomi (devijim nga mesatarja, grafiku majtas) dhe devijimi i normës së papunësisë (grafiku djathtas).

*Llogaritur si diferencë e normës së papunësisë sipas tremujorëve me normën e papunësisë në fund të vitit 2007. Përzgjedhja e kësaj norme si normë mesatare bazohet mbi faktin që gjatë

viteve 2003-2007 ekonomia vlerësohet të ketë operuar në kapacitet, duke gjeneruar rritje reale prej 6%.Burimi: Banka e Shqipërisë, INSTAT.

-10.0

-8.0

-6.0

-4.0

-2.0

0.0

2.0

4.0

6.0

8.0

EkonomiaIndustri Ndërtim

Shërbime

pp

-0.60

-0.40

-0.20

0.00

0.20

0.40

0.60

0.80

1.00

Devijimi i normës së papunësisë *

pp

2008 T

1

2008 T

2

2008 T

3

2008 T

4

2009 T

1

2009 T

2

2009 T

3

2009 T

4

2010 T

1

2010 T

2

2010 T

3

2010 T

4

2011 T

1

2011 T

2

2011 T

3

2011 T

4

2008 T

1

2007 T

4

2008 T

2

2008 T

3

2008 T

4

2009 T

1

2009 T

2

2009 T

3

2009 T

4

2010 T

1

2010 T

2

2010 T

3

2010 T

4

2011 T

1

2011 T

2





Rritja e mjeteve monetare në ekonomi ka shfaqur shenja ngadalësimi në gjashtëmujorin e dytë të vitit 2011. ky ngadalësim ka ardhur kryesisht si pasojë e reduktimit të ritmeve të rritjes së mjeteve valutore neto të sistemit bankar, ndërkohë që kontributi i kredisë për sektorin privat dhe i financimit të deficitit buxhetor kanë qenë më të qëndrueshëm. në veçanti, rritja e kredisë për sektorin privat vazhdon të vuajë nga kërkesa e reduktuar për kredi dhe nga kushtet relativisht të shtrënguara të kreditimit të zbatuara nga sistemi bankar. Sistemi bankar shqiptar është i mirëkapitalizuar dhe me një nivel të kënaqshëm likuiditeti. megjithatë, ngadalësimi i aktivitetit ekonomik në vend dhe rritja e portofolit të kredive me probleme kanë forcuar kujdesin e bankave në kredidhënie. ky kujdes i shtuar, është materializuar në shtrëngimin e kushteve të kreditimit, veçanërisht të atyre kushteve që nuk kanë të bëjnë me normën e interesit, si kërkesat për kolateral, maturiteti dhe madhësia e kredive. njëkohësisht, ai është reflektuar në një qëndrim më kritik të sistemit bankar ndaj planeve të biznesit të paraqitura, sidomos në sektorin e ndërtimit, i cili ka qenë dhe një nga përfituesit më të mëdhenj të kredisë gjatë viteve të fundit.

tregjet financiare janë shfaqur përgjithësisht të qeta dhe kanë mundësuar transmetimin e sinjaleve të politikës monetare në ekonomi. normat e interesit të kredisë në lekë kanë vijuar prirjen rënëse, duke ndihmuar rritjen e kredisë në lekë për ekonominë dhe zhvendosjen e strukturës së portofolit të kredisë nga valuta në lekë. ecuria e kursit të këmbimit ka reflektuar përgjithësisht një ecuri të balancuar të kërkesës dhe të ofertës për valutë.

në përgjithësi, ekspansioni monetar gjatë vitit 2011 mbetet në linjë me kërkesën reale të ekonomisë për mjete monetare dhe nuk vlerësohet të përbëjë burim presionesh inflacioniste në ekonomi. Gjithashtu, ecuria e treguesve të likuiditetit, e kursit të këmbimit dhe e pritjeve për inflacionin, sinjalizojnë për presione të përmbajtura inflacioniste në sektorin monetar.

v.1 ecuRia e tReGueSve monetaRë

paraja e gjerë ose agregati m3, ka shënuar një rritje mesatare vjetore prej 10.4% gjatë periudhës korrik-nëntor 2011, duke shfaqur një reduktim të lehtë prej 1 pike përqindjeje kundrejt vlerës së regjistruar në gjashtëmujorin e parë. ngadalësimi i ritmeve vjetore të m3 ka pasqyruar një kontribut mesatarisht më të ulët të komponentit valutor të saj, e cila deri- diku është kompensuar nga kontributi më i lartë i kredisë për sektorin privat. kontributi i kërkesës për financim të sektorit publik ka patur luhatje tremujore por ka mbetur brenda

v. ZHvillimet monetaRe DHe tReGjet FinanciaRe





niveleve të parashikuara për vitin 2011. në terma mesatarë, kontributi i sektorit publik në krijimin e parasë ka mbetur i ngjashëm me pjesën e parë të vitit. edhe pse ka shfaqur ritme vjetore më të larta se në fillim të vitit, kërkesa për para e sektorit privat nuk paraqet një përmirësim të qëndrueshëm, duke reflektuar edhe ecurinë e ngadaltë të investimeve dhe të konsumit në ekonomi. nga ana e pasivit, ekspansioni monetar është mbështetur nga zgjerimi vjetor i depozitave në lekë me ritme të ngjashme me pjesën e parë të vitit, ndërkohë që sezonaliteti më i ulët i rritjes së depozitave në valutë është reflektuar në ngadalësimin gradual të ritmeve të rritjes së tyre.

agregati në lekë, m2 është rritur mesatarisht me 6.8% gjatë periudhës korrik-nëntor 2011, në nivele pothuajse të ngjashme me pjesën e parë të vitit. Zgjerimi i agregatit m2 është mbështetur kryesisht nga krijimi i parasë në lekë nga sektori privat, ndërkohë që sektori publik ka shfaqur një kërkesë të ulët për mjete monetare deri në muajin tetor. tendenca në rënie e normave të

Grafik 45. Ecuria e agregatit M3 dhe e komponentëve të kërkesës dhe ofertës për para.


Kontributi i --

-5%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

nentor '06shkurt '07m

aj '07gushtnentor '07shkurt 2008m

aj 2008gusht 2008nëntor 2008shkurt 2009m

ajgusht 2009nentor shkurt 2010m

aj 2010G

usht 2010N

entor 2010Shkurt 2011m

aj 2011gusht 2011nentor 2011

PNQMVN

KSPnë rritjen vjetore të M3

Kontributi në ---

-4%

-1%

2%

4%

7%

9%

12%

14%

17%

19%

nëntor-06Janar-07m

ars-07m

aj-07korrik-07shtator-07N

entor-07janar -08m

ars-08m

aj -08korrik -08shtat -08nentor 08janarm

ars-09m

aj 2009korrik 2009shtator 2009nentor 2009janar 2010m

ars-10m

aj 2010korrik 2010shtator 2010nentor 2010janar 2011m

ars-11m

aj 2011korrik -11m

htator 2011m

entor 2011

Paraja jashtë bankaveDepozita në lekë

Depozitat në valutënë rritjen vjetore të M3

Grafik 46. Ecuria e agregatit M2 dhe raporti i parasë jashtë bankave ndaj M2.


Ndryshime vjetore

-15%

-7%

1%

9%

17%

25%

33%

41%

49%

shtat -08nentor 08janarM

ars-09M

aj 2009korrik 2009shtator 2009nentor 2009janar 2010M

ars-10M


ars-11M

aj 2011Korrik -11Shtator 2011N

entor 2011

-0.01

0.01

0.03

0.05

0.07

0.09

0.11

0.13

0.15

PJB (BM)Baza monetare (BM)

M2 (BD)

0.2

0.22

0.24

0.26

0.28

0.3

0.32

0.34

0.36

0.38

Nentor-07

shkurt -08

Maj -08

gusht -08

nentor 08

shkurt

Maj 2009

Gusht 2009

nentor 2009

shkurt

Maj 2010

Gusht 2010

nentor 2010

shkurt

Maj 2011

Gusht 2011

Nentor 2011

PJB/ M2





interesit të kredisë në lekë gjatë vitit 2011, duket se ka përkrahur financimin e ekonomisë në monedhën kombëtare. nga ana tjetër, rritja vjetore e m2 kulmoi në muajin nëntor, duke shënuar vlerën 7.4% dhe duke reflektuar rritjen e kredisë për sektorin publik gjatë dy muajve të fundit të vitit. ecuria e aktivitetit ekonomik, reduktimi i presioneve inflacioniste në ekonomi dhe forcimi i besimit në sistemin bankar, janë reflektuar në një kërkesë të moderuar për likuiditet nga agjentët ekonomikë. Raporti i parasë jashtë bankave ndaj m2 është reduktuar në 29.4% në muajin nëntor, duke qenë rreth 2.5 pikë përqindje më i ulët krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit 2010.

Depozitat e sistemit bankar janë rritur me norma më të ngadalta rritjeje, krahasuar me gjashtëmujorin e parë. megjithatë, rritja e tyre e rregulluar për sezonalitet tregon një ecuri më të mirë gjatë tremujorit të katërt. Depozitat në lekë kanë shfaqur një rritje vjetore të qëndrueshme prej rreth 11.2%. në tremujorin e katërt të vitit krijimi më i lartë i parasë në lekë ka mbështetur këtë rritje. Depozitat në valutë janë rritur me ritme më të ngadalësuara, në përgjigje jo vetëm të krijimit më të ulët të flukseve monetare në monedhë të huaj, por edhe nga zhvillimet në sektorin e jashtëm dhe nga pasiguritë e shtuara në eurozonë. norma vjetore e rritjes të depozitave në valutë arriti në 14.1% në muajin nëntor, përkundrejt mesatares së rritjes vjetore prej 21% në gjashtëmujorin e parë. pastruar nga luhatjet e kursit të këmbimit në muajin nëntor, depozitat në valutë kanë shfaqur rritje të moderuar mujore.

Struktura kohore e depozitave ilustron edhe një herë orientimin e sjelljes konsumatore drejt kursimit, të shfaqur gjatë vitit 2011. kështu, depozitat me afat kanë patur një rritje më të shpejtë dhe raporti i tyre ndaj depozitave totale, prej 81%, është rritur me 2 pikë përqindjeje gjatë vitit 2011. norma mesatare vjetore e rritjes së depozitave me afat në muajt tetor- nëntor arriti në 15.3%, përkundrejt ritmeve të qëndrueshme në tre tremujorët e tjerë, prej 18%. ndërkohë, depozitat pa afat kanë shënuar një përmirësim të moderuar të normave të rritjes në 5.3% mesatarisht krahasuar me tremujorin tretë, por kanë mbajtur norma më të ulëta se në pjesën e parë të vitit.

Grafik 47. Ecuria e depozitave në total dhe sipas monedhës*

*Flukset mujore të rregulluar për sezonalitetBurimi: Banka e Shqipërisë.

-5

0

5

10

15

20

2009M11

2009M12

2010M1

2010M2

2010M3

2010M4

2010M5

2010M6

2010M7

2010M8

2010M9

2010M10

2010M11

2010M12

2011M1

2011M2

2011M3

2011M4

2011M5

2011M6

2011M7

2011M8

2011M9

2011M10

2011M11

mld

lek

dep ne lekdep Fx

ndryshimet vjetore

-20%

-10%

0%

10%

20%

30%

40%

Nentor-07

janar -08M

ars-08M

aj -08korrik -08shtat -08nentor 08janarM

ars-09M


ars-10M


ars-11M

aj 2011Korrik -11Shtator 2011N

entor 2011

Depozita në Lekë Depozita në valutë





ecuria e depozitave sipas agjentëve ekonomikë, konfirmon ruajtjen e normave të qëndrueshme të rritjes së depozitave të individëve në 16%. ndërkohë, ecuria e depozitave të bizneseve i është përmbajtur sjelljes së tyre sezonale dhe ecurisë së aktivitetit ekonomik në vend. niveli më i lartë i depozitave të bizneseve me afat gjatë pjesës së dytë të vitit, mund të ilustrojë edhe mungesën e iniciativave për të investuar nga bizneset, në kushtet e kapaciteteve të lira prodhuese dhe një kërkese të dobët për konsum.

kRediA PëR SektORin PRivAtnë tremujorin e tretë të vitit dhe në muajin tetor, rritja vjetore e kredisë

për sektorin privat ka ruajtur trendin e lehtë rritës të shfaqur në gjysmën e parë të tij. ajo shënoi 14.0% në fund të shtatorit dhe mbeti e pandryshuar në muajin tetor. pastruar nga efekti i kursit të këmbimit, rritja vjetore e kredisë për sektorin privat rezultoi 12.7% në këta dy muaj. Raporti i kredisë për sektorin privat ndaj pBB-së vlerësohet në 40.3%, në fund të tremujorit të tretë të vitit ose 2.8 pikë përqindjeje më shumë se një vit më parë, duke reflektuar kështu një impuls më të lartë të kredisë në aktivitetin ekonomik, si pasojë e ecurisë më të mirë të saj në këtë tremujor.

në muajin nëntor, rritja vjetore e kredisë për sektorin privat u reduktua në 10.9%, ndryshe nga tendenca e shfaqur prej saj në muajt e mëparshëm të vitit 2011. megjithatë, kjo sjellje është ndikuar kryesisht nga efekti bazë i shkaktuar nga zgjerimi i lartë i tepricës së kredisë në muajin nëntor të vitit të kaluar, i cili është trashëguar në normat e rritjes vjetore të vërejtura në periudhën nëntor 2010-tetor 2011. Sipas valutës dhe klientit, ky efekt bazë është veçanërisht i pranishëm në kredinë në valutë dhe në atë për biznese, duke u materializuar edhe në rritje më të ngadaltë të këtyre dy portofolave.

Grafik 48. Ecuria e depozitave në total dhe sipas agjentëve ekonomik.


Ndryshim vjetor

-0.22

-0.12

-0.02

0.08

0.18

0.28

0.38

0.48

Dhjetor-07

Shkurt-08Prill-08Q

ershor-08G

usht-08Tetor-08D

hjetor-08Shkurt-09Prill-09Q

ersh-09G

usht-09tetor 2009dhjetor 2009Shkurt 2010Prill 2010Q

ershor 2010G

usht 2010Tetor 2010D

hjetor 2010Shkurt 2011Prill 2011Q

ershor 2011G

usht 2011Tetor 2011

Depozitat e individeveDepozitat e bizneseve

70%

74%

78%

82%

gusht -08

nentor 08

shkurt

Maj 2009

Gusht2009

nentor2009

shkurt

Maj 2010

Gusht2010

nentor2010

shkurt

Maj 2011

Gusht

2011

Nentor

2011

-10%

-5%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

Deposit/ M3 (BM)Depozita total vmv (BD)





ngadalësimi i normës vjetore të rritjes së kredisë për sektorin privat në muajin nëntor është shfaqur kryesisht në kredinë për biznese, por edhe kredia për individë ka zbutur rritjen vjetore të saj. në përgjithësi, ecuria e kredisë gjatë vitit 2011 është shfaqur e luhatshme, duke dhënë sinjale jo gjithnjë të qarta për ecurinë e saj në segmente të caktuara. kërkesa për kredi mbetet e ngadaltë, e ndikuar nga preferenca e familjeve drejt kursimit dhe hezitimi i bizneseve për të ndërmarrë investime. kërkesa e bizneseve për kredi është orientuar më shumë drejt financimit të kapitalit qarkullues, në kushtet kur kryerja e investimeve të reja kufizohet nga ekzistenca e kapaciteteve të lira, si rrjedhojë e rritjes së ekonomisë nën potencialin e saj. në të njëjtën kohë, edhe kushtet e kreditimit paraqiten relativisht të shtrënguara. nga vrojtimet rezulton se bankat kanë shtuar kujdesin në kredidhënie. në veçanti, sjellja e bankave në kreditim është ndikuar edhe nga rreziku i kredisë, i cili, sikurse

Grafik 49. Ecuria e kredisë për sektorin privat.


0

0.05

0.1

0.15

0.2

0.25

0.3

0.35

0.4

0.45

0.5

2003T42004T22004T42005T22005T42006T22006T42007T22007T42008T22008T42009T22009T42010T22010T42011T2

0.0

2.0

4.0

6.0

8.0

10.0

12.0

14.0

16.0

18.0

20.0

Ndryshimi i raportit Kredi/PBB (pp, djathtas)Kredi/PBB (%, majtas)

0

0.1

0.2

0.3

0.4

0.5

0.6

0.7

2006m11

2007m02

2007m05

2007m08

2007m11

2008m02

2008m05

2008m08

2008m11

2009m02

2009m05

2009m08

2009m11

2010m02

2010m05

2010m08

2010m11

2011m02

2011m05

2011m08

2011m11

KSP nominaleKSP pa efektin e kursit të këmbimit

Rritje vjetore, %

efekti i kursit të këmbimit

Grafik 50. Zhvillimet në kredinë për sektorin privat sipas valutës*

*Flukset mujore në analizën e kredisë janë të rregulluar për sezonalitetBurimi: Banka e Shqipërisë.

-10%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

07m11

08m5

08m11

09m5

09m11

10m5

10m11

11m5

11m11

Series4LekëValutë pa efektin e kursit të këmbimit

Rritje

efekti i

kursit të këmbimit

-10

-5

0

5

10

15

20

07m11

08m11

09m11

10m11

11m11

ValutëLekë

Rritje mujore, mld lekë





faktohet nga ecuria e kredive me probleme, është rritur56. Rënia e cilësisë së portofolit të kredisë është kushtëzuar nga ecuria e ngadaltë e aktivitetit ekonomik dhe rritja e tij nën potencialin e ekonomisë shqiptare. në vija të përgjithshme, ajo është në linjë me performancën e sektorëve të ndryshëm të ekonomisë dhe me kontributet e tyre në vlerën e shtuar.

ndryshe nga tremujori i tretë i vitit, zgjerimi i kredisë për sektorin privat në periudhën tetor-nëntor është dominuar nga kredia në lekë. Duke filluar nga muaji shtator, rritja vjetore e saj u përshpejtua dhe ajo shënoi nivelin 17.6% në fund të muajit nëntor. ndërkohë, norma vjetore e rritjes së kredisë në valutë ka kthyer trendin rritës të shfaqur në muajt e mëparshëm të vitit, duke pësuar një ngadalësim gjatë këtyre dy muajve. në fund të muajit nëntor, rritja vjetore e saj qëndron në 7.8%, nga 12.5% që shënonte në fund të tremujorit të tretë të vitit. të njëjtën ecuri ka shfaqur edhe norma vjetore e rritjes së saj, e pastruar nga efekti i kursit të këmbimit, e cila u reduktua në 7.2% në muajin nëntor. ndërkohë, në të njëjtin muaj, reduktimi i tepricës së kredisë në valutë në krahasim me një muaj më parë i dedikohet efektit të kursit të këmbimit. pastruar nga ky efekt, rritja mujore e kredisë në valutë në muajin nëntor rezulton pozitive dhe ajo e kredisë totale, e krahasueshme me nivelet mesatare të shfaqura në muajt e tjerë të vitit. kërkesa e bizneseve mbetet burimi kryesor i rritjes së kredisë në valutë. ndërkohë, kreditimi në valutë i individëve mbetet i kufizuar, si nga ana e kërkesës ashtu edhe nga ajo e ofertës, duke reflektuar faktorizimin e rrezikut të kursit të këmbimit nga individët dhe bankat.

Zgjerimi i kredisë për biznese në muajt tetor dhe nëntor ka qenë i krahasueshëm me zgjerimin e vërejtur në tremujorin e dytë të vitit, por më i ngadaltë krahasuar me atë të tretë. Rritja vjetore e këtij portofoli mbeti e

56 në fund të tremujorit të tretë të vitit 2011, raporti i kredive me probleme ndaj totalit të kredisë shënoi 18.0%, duke u rritur me 4.0 pikë përqindje në krahasim me fundit e vitit 2010. ecuria e këtij raporti ndikohet si nga rënia e cilësisë së portofolit të kredisë, ashtu edhe nga ritmet e përmbajtura të kreditimit në dy vitet e fundit.

Grafik 51. Zhvillimet në portofolin e kredisë për biznese sipas qëllimit.


0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

07m11

08m11

09m11

10m11

11m11

BizneseLikuiditete Investime

-6

-4

-2

0

2

4

6

8

10

12

14

07m11

08m11

09m11

10m11

11m11

investimelikuiditet

Rritje mujore, mld lekë





qëndrueshme në muajin tetor, në nivelin 18.1%, për t’u ngadalësuar në 14.0% në muajin nëntor. ngadalësimi në rritjen vjetore ka qenë i pranishëm si në kredinë për financimin e kapitalit qarkullues ashtu edhe në atë për investime, por ai ka qenë më i theksuar në këtë të fundit. në terma vjetorë, rritja e kredisë për investime shënoi 11.8%, nga 17.5% dhe 16.4% që shënonte përkatësisht në muajin tetor dhe në fund të tremujorit të tretë. kredia për mbulimin e nevojave për likuiditet zbuti ritmet vjetore të rritjes në 16.3%, por kjo rritje mbeti në nivele më të larta krahasuar me gjysmën e parë të vitit.

Zgjerimi i kredisë për biznese sipas sektorëve të ekonomisë, në muajt tetor dhe nëntor, ka ndjekur të njëjtën linjë si edhe në muajt e tjerë të vitit 2011. kështu, sektori më i kredituar mbetet ai i industrisë, i cili ka thithur rreth 63% të rritjes së kredisë për biznese në këta dy muaj. Sektorë të tjerë të kredituar janë ata të shërbimeve të tjera (transporti dhe telekomunikacioni, ndërmjetësimi financiar, shërbime kolektive). ngadalësimi në normat e rritjes

Grafik 52. Zhvillimet në portofolin e kredisë për biznese sipas sektorëve të ekonomisë.


0

0.1

0.2

0.3

0.4

0.5

0.6

0.7

2007m11

2008m11

2009m11

2010m11

2011m11

0

0.1

0.2

0.3

0.4

0.5

0.6

0.7

Shërbime të tjeraNdërtimi

IndustriaTregti, hotele, restorante

Rritje vjetore, %

0

2

4

6

8

10Bujqësia

Industria

NdërtimiTregti, hotele,

restorante

Shërbime të tjera

korrik-nëntor '11janar-qershor '11

Rritje e tepricës së kredisë , miliardë lekë

Grafik 53. Zhvillimet në portofolin e kredisë për individë sipas qëllimit.


-3

-2

-1

0

1

2

3

4

5

07m11

08m11

09m11

10m11

11m11

hipotekarekonsumatore

Rritje mujore , mld lekë

-20%

-10%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

07m11

08m11

09m11

10m11

11m11

IndividëKonsumatore Hipotekare

Rritje vjetore,





në kredinë për biznese në muajin nëntor është reflektuar në të gjithë sektorët e ekonomisë. kështu, rritja vjetore e kredisë për industrinë dhe rritja vjetore e kredisë për tregtinë janë ngadalësuar në përkatësisht 21.6% dhe 14.7% në këtë muaj, por mbeten në nivele më të larta krahasuar me gjashtëmujorin e parë të vitit. kredia për bizneset që operojnë në sektorët e shërbimeve të tjera ka shënuar një rritje vjetore prej 12.3% në muajin nëntor. ndërkohë, sektori i ndërtimit mbetet sektori më pak i kredituar nga sistemi bankar, në reflektim të performancës së dobët ekonomike gjatë viteve të fundit. Rritja vjetore e kredisë për këtë sektor ka vijuar trendin rënës, duke shënuar 4.3% në muajin nëntor.

Gjatë muajit nëntor edhe kredia për individë është shfaqur e ngadalësuar, ndonëse jo në të njëjtën masë sa ajo për biznese. Rritja vjetore e saj, pasi qëndroi thuajse e pandryshuar në muajin tetor, në nivelin 5.4%, zbriti në 4.4% në muajin nëntor. ecuria e kredisë për individë është diktuar kryesisht nga ecuria e kredisë hipotekare, e cila në muajin nëntor ka ngadalësuar ndjeshëm rritjen vjetore të saj në 2.3%, nga niveli 4.2% ku qëndronte në dy muajt paraardhës. ndërkohë, kredia për financimin e konsumit ka përmirësuar më tej normat vjetore të rritjes, veçanërisht në muajin nëntor. në fund të tij, rritja vjetore e kredisë konsumatore rezultoi 12.3%, nga 9.1% që shënonte në fund të tremujorit të tretë të vitit.

hapësirë informuese �. Përmbledhje e rezultateve nga vrojtimi i aktivitetit kreditues për tremujorin e katërt të vitit 2011*.

Rezultatet e vrojtimit sugjerojnë se standardet e kredisë për bizneset janë shtrënguar më tej gjatë tremujorit të katërt, standardet e kredisë për individët kanë ngelur të pandryshuara nga tremujori i kaluar. në krahasim me pritjet e bankave një tremujor më parë, këto rezultate janë më optimiste për kredinë e individëve dhe disi më pesimiste në lidhje me kredinë e bizneseve.

Faktorët me kontributin kryesor në shtrëngimin e standardeve të kredisë për biznese janë situata e kredive me probleme, problemet specifike të sektorit ku operon biznesi dhe situata e përgjithshme makroekonomike. kombinimi i këtyre faktorëve e ka rritur përqindjen neto të bankave që shprehen për shtrëngim të standardeve në 16 %, ose 6 pikë përqindjeje më e lartë se një tremujor më parë. Bankat kanë shtrënguar standardet e kredidhënies në një masë më të madhe, për ndërmarrjet e vogla dhe të mesme dhe për kredinë për qëllime të financimit të kapitalit qarkullues. ndryshimi i standardeve ka qenë në një shkallë më të ulët për korporatat dhe për kredinë për qëllime investimi.

lidhur me kushtet e kredisë, politika shtrënguese e bankave është zbatuar nëpërmjet rritjes së kërkesës për kolateral, rritjes së marzhit për kreditë me rrezik si dhe uljes së maturitetit dhe madhësisë së kredisë. Gjatë tremujorit të katërt, në ndryshim nga dy tremujorët e kaluar, shtrëngimi i standardeve është aplikuar edhe nëpërmjet rritjes së komisioneve. ulja e marzhit mesatar të kredive është i vetmi kusht që ka zbutur disi zbatimin e standardeve të kredisë.

kërkesa e bizneseve për kredi është përmirësuar pak në tremujorin e katërt të vitit 2011, megjithëse balanca neto e saj mbetet thellësisht negative. Përqindja neto e bankave që janë shprehur për rritje të kërkesës ka shënuar -1�.� % në krahasim me -2�.7 % tremujorin e kaluar. Përmirësimi në kërkesën neto u përcaktua edhe nga





ulja e kontributit negativ të faktorit që lidhet me financimin e investimeve. Financimi i kapitalit qarkullues për herë të parë këtë tremujor nuk ka kontribuar për rritjen e kërkesës së bizneseve për kredi.

Për sa i përket tremujorit të parë të vitit 2012, bankat presin vijim të shtrëngimit të standardeve, si për kredinë për investime ashtu dhe për kredinë për kapital qarkullues. Shtrëngimi pritet të ndikojë më shumë kredinë e dhënë ndërmarrjeve të vogla dhe të mesme se sa kredinë për ndërmarrjet e mëdha. nga ana tjetër, pritjet për kërkesën vijojnë të jenë pozitive.

në tremujorin e katërt të vitit 2011 standardet e kredisë për individët kanë mbetur të pandryshuara nga tremujori i kaluar. Standardet e kredisë mbetën të pandryshuara si për kredinë për blerje banese ashtu edhe për kredinë konsumatore. Faktorët që dhanë kontribut në kahun lehtësues të standardeve të kredisë dhënë individëve janë niveli i konkurrencës dhe gjendja e likuiditetit. në të njëjtën kohë, gjendja financiare e individëve, kreditë me probleme dhe zhvillimet në tregun e pasurive të paluajtshme kanë rritur masën e kontributit negativ në lehtësimin e standardeve të kredisë.

Grafik 54. Standardet e kredisë dhe kërkesa për kredi për bizneset (balanca neto).

Burimi: vrojtimi i aktivitetit kreditues, Banka e Shqipërisë.

-90%

-70%

-50%

-30%

-10%

10%

30%

H1 '08

H2 '08

T1 '09

T2 '09

T3 '09

T4 '09

T1 '10

T2 '10

T3 '10

T4 '10

T1 '11

T2 '11

T3 '11

T4 '11

T1 '12

AktualePritje

-30%

-20%

-10%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

H1 '08

H2 '08

T1 '09

T2 '09

T3 '09

T4 '09

T1 '10

T2 '10

T3 '10

T4 '10

T1 '11

T2 '11

T3 '11

T4 '11

T1 '12

AktualePritje

Grafik 55. Standardet e kredisë dhe kërkesa për kredi për individët (balanca neto).

Burimi: Vrojtimi i Aktivitetit Kreditues, Banka e Shqipërisë.

-70%

-60%

-50%

-40%

-30%

-20%

-10%

0%

10%

20%

30%

H1

'08

H2

'08

T1 '0

9

T2 '0

9

T3 '0

9

T4 '0

9

T1 '1

0

T2 '1

0

T3 '1

0

T4 '1

0

T1 '1

1

T2 '1

1

T3 '1

1

T4 '1

1

T1 '1

2

Aktuale Pritje

Standartet e kredisë për individët

-60%

-40%

-20%

0%

20%

40%

60%

H1

'08

H2

'08

T1 '0

9

T2 '0

9

T3 '0

9

T4 '0

9

T1 '1

0

T2 '1

0

T3 '1

0

T4 '1

0

T1 '1

1

T2 '1

1

T3 '1

1

T4 '1

1

T1 '1

2

Aktuale Pritje

Kërkesa për kredi e individëve





Politika më lehtësuese e bankave u zbatua nëpërmjet uljes së marzhit mesatar të kredive. madhësia e kredisë dhe kërkesa për kolateral kanë konfirmuar ushtrimin e një politike të shtrënguar kreditimi edhe gjatë tremujorit të katërt të vitit 2011.

kërkesa e individëve për kredi ka vijuar prirjen rënëse në tremujorin e katërt të vitit 2011. Përqindja neto e bankave që kanë vlerësuar rënie të kërkesës së individëve është 5.6 %. ky rezultat është dukshëm më pesimist në krahasim me pritjet e bankave nga vrojtimi i kaluar (grafiku 2, djathtas). Rënia e kërkesës është regjistruar vetëm për kredinë për blerje banese, pasi kërkesa për kredinë konsumatore ka regjistruar rritje.

Bankat në përgjithësi nuk presin ndryshime të ndjeshme të standardeve për kredinë dhënë individëve, në tremujorin e parë të vitit 2012. Pritjet për kërkesën vijojnë të mbeten optimiste.

* vrojtimi i realizuar në muajin dhjetor 2011 mbulon zhvillimet në aktivitetin kreditues të ndodhura gjatë tremujorit të katërt të vitit 2011, si dhe pritjet e bankave për ndryshime të mundshme në aktivitetin kreditues, gjatë tremujorit të parë të vitit 2012. Analiza e detajuar e rezultateve të vrojtimit të aktivitetit kreditues për tremujorin e katërt të vitit 2011 gjendet në adresën www.bankofalbania.org, seksioni i politikës monetare.

v.2 ZHvillimet në tReGjet FinanciaRe

tReGu ndëRBAnkARnormat e interesit në tregun ndërbankar në tremujorin e fundit të këtij viti,

kanë ndjekur një ecuri rënëse ndërkohë që volumi i shkëmbyer nga bankat në këtë treg është rritur. në gjysmën e dytë të vitit, niveli i përgjithshëm i likuiditetit ka vijuar të mbështesë kërkesën e agjentëve të tregut ndërbankar. Banka e Shqipërisë, gjatë kësaj periudhe e ka ulur dy herë normën bazë për monedhën vendase duke e zbritur atë në 4.75% dhe normat e interesit në tregun ndërbankar i kanë përcjellë këto ndryshime. Banka e Shqipërisë ka vijuar të kryejë operacionet e rregullta në treg të hapur për injektimin e likuiditetit me anë të ankandeve të anasjellta të riblerjes me maturim 7-ditor, dhe atyre me afat 1- dhe 3-mujor. mesatarisht, vëllimi i transaksioneve midis bankave ka qenë më i lartë se në 6-mujorin e kaluar, duke regjistruar rritje edhe në tremujorin e fundit. Rritja e transaksioneve javore në këtë periudhe ka kompensuar reduktimin e lehtë të atyre me afat ditor duke kontribuar kështu në rritjen e volumit total të shkëmbyer. edhe në tremujorin e katërt, bankat kanë konfirmuar zhvendosjen e peshës së volumit të transaksioneve drejt atyre shtatëditore.

vëllimi mesatar i transaksioneve njëditore shënoi 1.06 miliardë lekë, 0.32 miliardë lekë më pak se në tremujorin e tretë, ndërsa ai i transaksioneve shtatëditore 2.04 miliardë lekë ose 0.52 miliardë lekë më shumë. në total, volumi i shkëmbyer nga bankat arriti 3.23 miliardë lekë duke qenë 0.23 miliardë më lart se niveli i tremujorit të tretë. ulja e normës bazë me nga 0.25 pikë përqindjeje në fund të muajve shtator edhe nëntor, është përcjellë në ecurinë e interesave të aplikuar në tregun ndërbankar. mesatarisht, norma





mesatare e interesave njëditorë në tremujorin e katërt, rezultoi 4.80% nga 5.31% në tremujorin paraardhës, ndërsa ajo shtatëditore është 5.0% nga 5.34%.

Diferenca mesatare e interesit njëditor me normën bazë në tremujorin e katërt është rritur lehtas në 0.18 pikë përqindje nga 0.10 pikë përqindje në tremujorin e mëparshëm. Rritja e këtij treguesi i dedikohet kryesisht vlerave të ulëta që regjistruan normat e tregut ndërbankar në një periudhë të veçuar, të karakterizuar nga menaxhimi jo-optimal i likuiditetit të tepërt nga ana e agjentëve të këtij tregu. në përgjithësi, normat e interesave të këtij tregu janë luhatur brenda korridorit të vendosur nga Banka e Shqipërisë dhe pranë normës bazë të interesit.

tReGu PRimARndryshe nga pjesa tjetër e vitit, tremujori i fundit është karakterizuar nga

një prirje rënëse e yield-eve të letrave me vlerë të qeverisë në tregun primar. kjo ecuri është orientuar si nga lehtësimi i kushteve monetare dhe rënia e interesave afatshkurtër në tregun ndërbankar, ashtu dhe nga një kërkesë më e ulët për financim në këtë periudhë. Reduktimi i normës bazë në fund të muajit shtator e nëntor është transmetuar gradualisht në ecurinë e yield-eve për të gjitha maturitetet. Rënien më të theksuar e ka reflektuar ai 12-mujor, duke sugjeruar dhe për një korrektim të sjelljes së tij në gjysmën e parë të vitit.

presionet rënëse në segmentin e bonove të thesarit janë shtuar dhe nga emetimet më të ulëta të letrave me vlerë, reflektuar kjo në rritje të raportit


Grafik 56. Vëllimi i huamarrjes në tregun ndërbankar

0.2

1.3

2.4

3.5

4.6

Pri-09

Gus-09

Dhj-09

Pri-10

Gus-10

Dhj-10

Pri-11

Gus-11

Dhj-11

mld

lekë

Vol ditor Volumi javor

Grafik 57. Ecuria e normave të interesit në tregun ndërbankar (majtas) dhe ajo e diferencës së tyre nga norma bazë dhe devijimi standard (djathtas).

Burimi: Banka e Shqipërisë

3

6

9

Gus-08

Pri-09

Dhj-09

Gus-10

Pri-11

Dhj-11

Norma ditore e interesitNorma javore e interesit Repo rate

0

0.05

0.1

0.15

0.2

0.25

0.3

0.35

0.4

0.45

Dif. norm

abazë-Int.

ditor

Dif. norm

abazë-Int.

javor

D

ev.Stand.Int. ditor

T1 11T2 11

T3 11T4 11





bid/cover57 në tremujorin e katërt (në 1.3 nga 1.1 në tremujorin e tretë). në segmentin e letrave me vlerë më afatgjata, është vënë re një hezitim për të investuar, gjë që ka sjellë dhe elasticitet më të ulët në rënien e yield-eve për këto letra. ky treg është më pak likuid dhe konkurrencial, duke bërë që treguesit e tij të ndikohen nga sjellje të pjesëmarrësve të caktuar.

Yield-i 12 mujor është 7.04% në fund të tremujorit të katërt, nga 7.67% në fund të tremujorit të tretë. Rënia e ndjeshme e këtij treguesi, ka ndikuar në vendosjen e çmimit për instrumente më afatgjata të letrave me vlerë. pavarësisht kësaj, primet e kërkuara mbi këtë tregues për këto instrumente janë rritur në tremujorin e katërt. Yield- i për obligacionet 2-vjeçare është ulur në 8.44%, në dhjetor nga 8.84% në shtator, ndërkohë që diferenca e tij me yield-in 12-

57 matur si raporti i ofertës së pjesëmarrësve ndaj shumave të emetuara në ankandet e bonove të thesarit.

Grafik 58. Ecuria e yield-eve të bonove të thesarit (majtas) dhe e obligacioneve në treg primar (djathtas).

Burimi: Banka e Shqipërisë

5

15

25

35

45

01-07

05-07

09-07

01-08

05-08

09-08

01-09

05-09

09-09

01-10

05-10

09-10

01-11

05-11

09-11

4

5

6

7

8

9

10

11

12

borxhi afatgjate (ne%)Obligacione 2v Obligacione 5v

0.04

0.05

0.06

0.07

0.08

0.09

0.1

04/01/07

20/12/07

04/12/08

20/11/09

29/10/10

11/10/11

12m 6m 3m

Grafik 59. Kurba e yield-eve dhe diferenca midis normave të tyre*

*Norma repo 7-ditore është interesi mesatar i ponderuar në marrëveshjet e anasjellta të riblerjes me maturitet 7-ditor, me çmim të ndryshueshëm. Burimi: Banka e Shqipërisë

-0.5 -0.41 -0.54 -0.77 -0.4

7-d repo 3-m

6-m

12-m

24-m

5.00

7.00

9.00

11.00

Ndryshimi i yield-eve dhjetor-shtator 2011Niveli i yield-eve shtator 2011

Niveli i yield-eve dhjetor 2011

-

0.5

1.0

1.5

2.0

2.5

3.0

3.5

4.0

4.5

5.0

01-09

07-09

01-10

07-10

01-11

07-11

diferenca 24m dhe 12m

diferenca 12m dhe 3m





mujor është zgjeruar. në ankandin e obligacioneve 5-vjeçare të muajit nëntor, yield-i rezultoi 9.33%, duke reflektuar rritjen e marzhit të kërkuar në 1.80 pikë përqindje nga 1.40 pikë përqindje në ankandin e mëparshëm në korrik.

kurba e yield-eve në tregun primar është zhvendosur poshtë në muajin dhjetor, si pasojë e uljes së njëkohshme të yield-eve. ajo shfaqet më e sheshuar, e ndikuar nga ngushtimi i diferencave të interesave afatshkurtër. Sjellja e yield-eve në tregun primar nuk evidenton prime të shtuara rreziku të likuiditetit dhe inflacionit, gjë që mbështetet dhe nga pritjet e ankoruara të agjentëve financiarë.

nORmAt e inteReSit PëR dePOZitAt e RejApas prirjes rritëse deri në fund të muajit gusht, si pasojë e efektit sezonal

veror, në sistemin bankar janë aplikuar ulje të lehta dhe të njëpasnjëshme të interesave të depozitave në lekë për të gjitha afatet e maturimit, në linjë me lehtësimin e kushteve monetare. norma mesatare e ponderuar për depozitat në euro ka ndjekur lëvizjet e normës bazë të BQe në këta muaj58. ajo ka regjistruar rritje deri në muajin tetor si pasojë e rritjes së normës referencë dhe e promocioneve verore, për t’u ulur lehtësisht më pas. megjithatë, diferenca midis normës së interesit për depozitat në euro në vend me interesat jashtë, është ngushtuar59.

norma mesatare e ponderuar e interesit për depozitat në lekë u rrit me 0.55 pikë përqindje mbi mesataren e tremujorit të dytë të vitit 2011, në muajt korrik - gusht (5.26%). Rritja ka ardhur si pasojë e ofertave të sezonit veror, por edhe si rrjedhojë e flukseve të reja hyrëse në depozitat afatgjata me normë më të lartë interesi (duke ndikuar vlerën e ponderuar). në muajt në vijim ajo ka

58 në muajt prill dhe korrik norma bazë e Bqe u rrit me respektivisht 0.25 pikë përqindjeje në 1.50%, por u ul sërish në muajt nëntor e dhjetor duke u rikthyer në nivelin 1.00%.

59 Rritja e normave të interesit në evropë ka sjellë uljen e marzheve dhe afrimin e mëtejshëm të interesit për depozitat në euro në vend me ato në eurozonë.

Grafik 60. Ecuria e interesave të depozitave 12-mujore dhe normat bazë në Shqipëri dhe në Eurozonë (majtas); ndryshimi tremujor i interesit te depozitave në lek dhe euro

sipas afateve (djathtas).


0.0

1.0

2.0

3.0

4.0

5.0

6.0

7.0

8.0

Nen

tor-07

Maj-08

Nen

tor-08

Maj-09

Nen

tor-09

Maj-10

Nen

tor-10

Maj-11

Nen

tor-11

depozitat 12-m në lekë

norma bazë lekdepozitat 12-m në euro

norma bazë euro

depozitat 12-m në Eurozonë

-0.4

-0.3

-0.2

-0.1

0

0.1

0.2

0.3

1 mujore

3 mujore

6 mujore

12m

ujore

24m

ujore

Int.m

esatar

T4 - T3 në euroT4 - T3 në lekë





regjistruar ulje deri në nivelin 4.91% (nëntor). të dhënat paraprake tregojnë se interesi i depozitave ka vazhduar në rënie edhe në muajin dhjetor. Rëniet e normës së ponderuar të interesave kanë qenë të ndryshme, sipas afateve të maturimit. ato janë aplikuar kryesisht në afatin e shkurtër për depozitat 1- dhe 3 - mujore, ndërkohë që në afatin e gjatë bankat vijojnë të shfaqin konkurrencë për pozicionet e tregut.

interesat për depozitat me afat në euro gjatë muajve korrik – nëntor, kanë ndjekur të njëjtën dinamikë si ato në monedhë vendase, megjithëse të orientuara nga vendimet e BQe në tregun ndërkombëtar. interesi mesatar i ponderuar për depozitat e reja në euro shënoi 2.73% në muajt korrik - gusht, 0.43 pikë përqindje më lart se mesatarja e tremujorit të dytë të vitit 2011. më pas ato janë ulur në tremujorin e fundit të vitit duke shënuar mesatarisht 2.47%, në muajt tetor - nëntor.

nORmAt e inteReSit PëR kReditë e RejAperiudha korrik-nëntor 2011 ka vazhduar të karakterizohet nga tendenca

lehtësuese në çmimet e kredidhënies në lekë në sistemin bankar. interesat për kreditë e reja në lekë kanë reflektuar qëndrueshmëri pranë niveleve të ulëta në këtë periudhë. nga ana tjetër, kreditimi në euro ka shënuar rritje të lehtë të mesatares së interesave. normat mesatare të interesit të kredive, vazhdojnë të ndikohen kryesisht nga diversifikimi në ofertat dhe në kushtet preferenciale të disa bankave të sistemit për klientë të veçantë. Gjithashtu, niveli i lartë i normave referencë60 (deri në muajin tetor) dhe rreziku i kursit të këmbimit mbeten faktorët që ndikojnë marzhet e larta të kredive në euro.

60 normat referencë janë euribor-i dhe kostoja e fondeve, e llogaritur si mesatare e ponderuar e interesit të depozitave në euro.

Grafik 61. Ecuria e normës së interesave për kreditë e reja në lekë (majtas) dhe në euro (djathtas).


4.0

6.0

8.0

10.0

12.0

14.0

16.0

Nentor-07

Nentor-08

Nentor-09

Nentor-10

Nentor-11

Nentor-07

Nentor-08

Nentor-09

Nentor-10

Nentor-11

Interesi i ponderuar për kreditë në lekëBono thesari 12-mujoreInteresi mesatar i rregulluar; mesatare rrëshqitëse 6-mujore

1.0

3.0

5.0

7.0

9.0

Interesi mesatar i ponderuar për kreditë në euro; mesatare rrëshqitëse 6-mLibor euro Interesi për depozitat 12-mujore në euro





në gjysmën e dytë të vitit 2011, norma mesatare e interesit për kreditë në lekë ka rezultuar me një ulje prej 0.79 pikë përqindje krahasuar me gjashtëmujorin e parë të vitit. ajo shënoi mesatarisht vlerën 11.60% këta muaj. pjesa më e madhe e kredisë së re në lekë ka mbështetur plotësimin e nevojave për investime të bizneseve dhe individëve. Sipas afateve të maturimit, ulja më e madhe e interesave është aplikuar në afatin e shkurtër (0-1 vit) dhe afatin e mesëm (1-3 vjet). interesi mesatar i ponderuar i kredive në lekë është rritur në muajin nëntor (12.17%), por mbetet në nivele të ulta krahasuar me vitet e kaluara. Rritja është udhëhequr nga kushtet speciale të disa bankave të sistemit për klientë të veçantë në kreditë për kapital qarkullues dhe investime61.

norma mesatare e interesit për kreditë në euro është rritur në muajt korrik - nëntor, ajo regjistroi vlerën mesatare 7.51% ose 0.21 pikë përqindje më lartë, krahasuar me gjashtëmujorin e kaluar të vitit 2011. kjo prirje ka rrjedhur kryesisht nga niveli pak më i lartë i normave referencë si dhe nga aplikimi i çmimeve më të larta për kreditë për kapital qarkullues në euro. interesi për këto të fundit është rritur me 0.15 pikë përqindje në vlerë mesatare, krahasuar me gjashtëmujorin e kaluar. në afatin e gjatë mbi 5 vjet (kryesisht për pasuri të paluajtshme), bankat vazhdojnë të aplikojnë interesa relativisht të larta për kreditë e reja në valutë.

kostoja e ndërmjetësimit në të dyja monedhat është ulur gjatë muajve korrik - nëntor. ky tregues për lekun shënoi vlerën mesatare 6.49 pikë përqindje, nga 7.27 pikë përqindje në gjysmën e parë të vitit duke reflektuar nivelet e ulëta të interesit të kredisë në lekë. norma mesatare e ndërmjetësimit për monedhën evropiane shënoi 4.89 pikë përqindje mesatarisht, 0.20 pikë përqindje më poshtë se gjashtëmujori i parë. Diferenca midis normave të interesit për kreditë në lekë me ato në euro ka vijuar të reflektojë luhatshmëri të madhe ndonëse

61 në muajin shtator në një bankë u disbursua një kredi për investime me normë interesi shumë preferenciale, e cila uli normën mesatare të ponderuar. në vijim, ky efekt u zhduk dhe norma e interesit rezulton e rritur duke qenë pranë (por nën) nivelit mesatar të gjashtëmujorit të parë.

Grafik 62. Normat mesatare të ndërmjetësimit për lek dhe euro (majtas) dhe diferenca midis interesit mesatar të kredisë në lekë dhe në euro (djathtas)


1.0

2.0

3.0

4.0

5.0

6.0

7.0

8.0

9.0

10.0

Nentor-07

Maj-08

Nentor-08

Maj-09

Nentor-09

Maj-10

Nentor-10

Maj-11

Nentor-11

Nentor-07

Maj-08

Nentor-08

Maj-09

Nentor-09

Maj-10

Nentor-10

Maj-11

Nentor-11

Spread Lek mesatare rrëshqitëse 3-mujoreSpread Euro mesatare rrëshqitëse 3-mujore

3.0

3.5

4.0

4.5

5.0

5.5

6.0

6.5

Diferenca midis interesave për kreditë lek-euro, mesatere rrëshqitëse 12-mujore





vazhdon të ngushtohet në vlera mesatare. ajo ka regjistruar rënie prej 0.99 pikësh përqindje në muajt korrik - nëntor, krahasuar me gjashtëmujorin e parë të vitit 2011.

kuRSi i këmBimitecuria e lekut në terma nominalë efektivë, gjatë gjysmës së dytë të vitit

2011 është karakterizuar nga luhatje të lehta nënçmimi apo mbiçmimi duke u paraqitur mesatarisht e pandryshuar krahasuar, me të njëjtën periudhë të 2010. Ritmet vjetore të ndryshimit të indeksit neeR62 kanë lëvizur në një interval të ngushtë prej -2.0% dhe +0.5% duke arritur vlera më të larta mbiçmuese gjatë muajve të fundit të vitit. Ritmet mbiçmuese konfirmohen dhe nga analizimi i zhvillimeve të indeksit neeR në terma tremujorë. në tremujorin e fundit të vitit, mbiçmimi i lekut rezultoi në masën 0.77%, ndërsa për tremujorin paraardhës monedha vendase u nënçmua me vetëm 0.1%.

ecuria tremujore e indeksit neeR duket të ketë reflektuar luhatjet e raportit kërkesë/ofertë në tregun vendas, duke përcjellë edhe efektin sezonal që karakterizon këtë periudhë të vitit, si dhe trajektoren vlerësuese të javëve të fundit të dollarit amerikan ndaj monedhave të huaja në tregjet ndërkombëtare.

Zhvillimet e lartpërmendura duken se konfirmohen edhe nga indeksi i presioneve të tregut valutor, i cili shfaqet i qëndrueshëm gjatë gjithë periudhës korrik-nëntor duke reflektuar një stabilizim të tij rreth nivelit 0.05 devijime standarde nga mesatarja e tij historike.

62 neeR – kursi nominal efektiv i këmbimit llogaritet kundrejt monedhave të pesë partnerëve tregtarë kryesor, të cilët janë italia, Greqia, Gjermania, turqia dhe kina. një rritje e neeR do të thotë nënçmimi i lekut.

Grafik 63. Ndryshimet vjetore dhe tremujore të lekut në terma nominalë efektivë (NEER) dhe Indeksi i Presioneve në tregun valutor*

*Indeksi EMP (exchange market pressure) gjenerohet nga formula në vijim

Ku e=NEER, r=NIR dhe i= normat e ponderuar e interesit

për depozita në lekë dhe në valutë. Një rritje e indeksit nënkupton rritje të presioneve në tregun valutor. Burimi: Banka e Shqipërisë.

Ndryshimet vjetore NEER

-6%

-4%

-2%

0%

2%

4%

6%

8%

10%

12%

2006-12

2007-08

2008-04

2008-12

2009-08

2010-04

2010-12

2011-08

Ndryshimet tremujore NEER

-4%

-2%

0%

2%

4%

6%

8%

10%

T1_2006T3_2006T1_2007T3_2007T1_2008T3_2008T1_2009T3_2009T1_2010T3_2010T1_2011T3_2011

Index of Fx Mkt Pressures

01-0606-0611-0604-0709-0702-0807-0812-0805-0910-0903-1008-1001-1106-1111-11

EMP

+ 0.19

- 0.18





panorama e zhvillimeve individuale të monedhave kryesore të shportës në tregun e shkëmbimeve valutore, për tremujorin e katërt të vitit pasqyron një nënçmim të monedhës vendase si kundrejt dollarit (1.9%) ashtu edhe kundrejt euros (1.0%), krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar. nga ana tjetër, në terma tremujorë, leku reflekton dobësim të pozitave të tij ndaj dollarit amerikan duke u nënçmuar mesatarisht me 4.8%. ndërkohë që, kundrejt monedhës evropiane nuk paraqet ndryshime të rëndësishme, duke qëndruar mesatarisht rreth vlerës 140 lekë për euro. prurjet sezonale që karakterizojnë fundvitin duket të kenë kompensuar kërkesën për valutë të ardhur nga importet dhe institucionet publike.

nisur nga vështirësitë për gjetjen e një zgjidhjeje lidhur me krizën në eurozonë, muaji dhjetor u karakterizua nga një nënçmim i mëtejshëm i monedhës evropiane ndaj dollarit amerikan. kjo situatë u reflektua në përmasa më të theksuara në tregun e shkëmbimit vendas, ku 1 euro u vlerësua me 136-137 lekë në javën e parë të dhjetorit nga 140 lekë që shënonte në fund të nëntorit. nënçmimi i shpejtë i euros ndaj lekut rezultoi afatshkurtër, duke bërë që kursi i këmbimit t’i rikthehet vlerave më të qëndrueshme gjatë javëve në vazhdim.

Dinamika e raportit usd/lekë, gjatë periudhës së analizuar paraqitet në linjë me ecurinë e dollarit amerikan në tregjet ndërkombëtare. Bazuar në treguesin e luhatshmërisë, zhvillimet e raportit në fjalë rezultojnë ndjeshëm më të theksuara krahasuar si me tremujorët paraardhës ashtu edhe me tremujorin e katërt të vitit 2010.

Grafik 64. Ecuria ditore e raportit euro/lekë, usd/lekë dhe euro/usd gjatë vitit 2011.


euro/usd

1.20

1.25

1.30

1.35

1.40

1.45

1.50

1.55

1/3/2011

3/14/2011

5/23/2011

8/1/2011

10/10/2011

12/19/2011

135

137

138

140

141

143

1/3/2011

1/27/2011

2/22/2011

3/21/2011

4/15/2011

5/11/2011

6/6/2011

6/30/2011

7/26/2011

8/19/2011

9/15/2011

10/11/2011

11/7/2011

12/5/2011

12/30/2011

95

98

101

104

107

110USDeuro/lekë





në kontekstin rajonal, ecuria e lekut në raport me euron paraqitet e ngjashme me shumicën e vendeve të evropës Qendrore-lindore dhe Ballkanit. Dinamika e raportit euro/lekë shfaqet ndjeshëm më e qetë pothuajse në të gjithë gjashtëmujorin e dytë. paraqitja grafike e treguesit të luhatshmërisë në rastin e monedhës shqiptare paraqitet nën kufirin e poshtëm të intervalit të krijuar nga vendet e rajonit, duke e tejkaluar ndjeshëm atë vetëm gjatë muajit dhjetor.

v.3 vleRëSimi i pReSioneve inFlacioniSte me natYRë FinanciaRe

Zhvillimet në treguesit e parasë për periudhën afatmesme tregojnë se ekspansioni monetar ka akomoduar kërkesën reale për para të agjentëve ekonomikë. në muajt tetor- nëntor 2011, rritja vjetore e agregatit m3 e rregulluar për efektin e çmimeve është mesatarisht 7.1%, duke mbetur në të

Grafik 65. Luhatshmëria e raportit usd/lekë dhe euro/lekë në terma tremujorë.


0.0

1.0

2.0

3.0

4.0

5.0

T1 T2 T3 T4 T1 T2 T3 T4 T1 T2 T3 T4 T1 T2 T3 T4 T1 T2 T3 T4 T1 T2 T3 T4 T1 T2 T3 T4 T1 T2 T3 T4 T1 T2 T3 T4 T1 T2 T3 T4 T1 T2 T3 T4 T1 T2 T3 T4 T1 T2 T3 T4 T1 T2 T3 T42005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

50

70

90

110

130

150

Luhatshmëria

USD / Lekë

0.0

0.5

1.0

1.5

2.0

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

100

110

120

130

140

150

Luhatshmëria Eur / Lekë

Grafik 66. Ecuria (indeks me bazë tetorin e viti 2008) dhe luhatshmëria e raportit euro/lekë në krahasim me monedhat e Evropës Lindore-Qendrore dhe Ballkanit*

*Luhatshmëria e raporteve euro/monedhë vendase është matur si devijim standard 30 ditor. Pikat kulminante të luhatshmërisë në çdo periudhë

përfaqësojnë devijimin standard maksimal dhe minimal të cilat kanë shënuar raportet e përfshira. Vendet e përfshira janë: Poloni, Çeki, Hungari, Rumani, Turqi dhe Serbi.

Burimi: Llogaritje të Bankës së Shqipërisë.

90

100

110

120

130

140

150

Dhjetor'10

Shkurt'11

Prill'11

Qershor'11

Gusht'11

Tetor'11

Dhjetor'11

Serbi Poloni

Rumani Hungari Shqipëri Turqi Ceki

0

2

4

6

01.12.10

14.02.11

26.04.11

07.07.11

16.09.11

29.11.11

Evropa Lindore-Qëndrore dhe vendet e BallkanitShqipëri

.





njëjtat nivele me rritjen vjetore të tremujorëve paraardhës. megjithë zhvillimet pozitive të ekspansionit të kërkesës të brendshme të ekonomisë për mjete monetare, ajo vijon të jetë ndjeshëm nën mesataren historike. në tërësi zhvillimet monetare konfirmojnë vlerësimet e deritanishme për mungesën e presioneve inflacioniste nga zhvillimet monetare në vend.

tregjet financiare kanë shfaqur luhatshmëri të ulët dhe në linjë me sinjalet stimuluese të politikës monetare në gjashtëmujorin e dytë të vitit. ecuria e mirë e treguesve të likuiditetit, sidomos në monedhën vendase, është shfaqur në rënien e normave të interesit në tregun ndërbankar, në atë primar të qeverisë dhe më tej në tregun e kredisë. Diferenca midis yield-it 12- mujor dhe atij 3- mujor në tregun primar të letrave me vlerë të qeverisë, tregon se agjentët financiarë nuk faktorizojnë presione të shtuara inflacioniste në ekonomi, në muajt e ardhshëm. ndërkohë, zhvillimet në tregun valutor nuk pasqyrojnë presione të shtuara për ecurinë e çmimeve në vend, në të ardhmen. Gjithashtu, kjo ecuri konfirmon se qëndrueshmëria e kursit të këmbimit i ka shërbyer forcimit dhe konsolidimit të besimit në sistemin financiar, duke ofruar mbështetje më të madhe për ecurinë e përmbajtur të çmimeve në të ardhmen

Grafik 67. Ecuria e agregatit M3 dhe kreditit të brendshëm real dhe diferenca e yielde-ve.


Norma vjetore

0.0%

5.0%

10.0%

15.0%

20.0%

25.0%

30.0%

2004M01

2004M08

2005M03

2005M10

2006M05

2006M12

2007M07

2008M02

2008M09

2009M04

2009M11

2010M06

2011M01

2011M08

M3 realkrediti i brendshem real Potencial i M3

1.00

1.50

2.00

2.50

3.00

3.50

4.00

2007M11

2008M03

2008M07

2008M11

2009M03

2009M07

2009M11

2010M3

2010M7

2010M11

2011M3

2011M7

2011M11

Diferenca e Yield-ve (12/3 mujore)Mesatare





aktiviteti ekonomik në vend, gjatë 3 viteve të fundit, është zhvilluar në sfondin e një situate të pafavorshme në ekonominë botërore dhe në partnerët tanë tregtarë. kriza ekonomike e financiare botërore dha ndikimin e saj në ekonominë shqiptare, në formën e rritjes së primit të rrezikut në tregjet e brendshme dhe të huaja financiare, si dhe të një reduktimi të përgjithshëm të gatishmërisë së investitorëve për të investuar në vendet në zhvillim, krahasuar me periudhën e para-krizës. me gjithë goditjen e pësuar, ekuilibrat kryesorë të brendshëm makroekonomikë rezultuan të qëndrueshëm, në sajë të bilanceve përgjithësisht të shëndosha të agjentëve ekonomikë e financiarë si dhe të reagimit të duhur të politikave makroekonomike, mbikëqyrëse e rregullatore. në veçanti, megjithëse në prani të një kursi lehtësisht të nënçmuar të këmbimit dhe të pasigurisë së shtuar në ekonomi, Banka e Shqipërisë ka arritur të kontrollojë inflacionin rreth objektivit të saj prej 3%. po kështu, në drejtim të aktivitetit makroekonomik, ndikimi i krizës botërore u materializua në formën e ngadalësimit të ritmit të rritjes ekonomike, por jo në recesion të thellë ekonomik si në disa vende të rajonit. Furnizimi i ekonomisë me likuiditet nga Banka e Shqipërisë, lehtësimi i kujdesshëm i kushteve monetare, vazhdimi i kreditimit të ekonomisë nga sistemi bankar – një eksperiencë e ndryshme kjo nga shumë vende të rajonit, - si dhe përdorimi i hapësirës fiskale në drejtim të nxitjes së aktivitetit ekonomik ndihmuan në përballimin e kësaj goditjeje.

Gjithsesi, efektet e situatës së pafavorshme botërore janë ndjerë në ekonominë shqiptare. në aspektin e shpërndarjes sektoriale, ekonomia shqiptare ka reaguar në mënyrë asimetrike ndaj krizës ekonomike e financiare botërore. kështu, sektori i ndërtimit, i cili ka qenë një motor i fuqishëm i rritjes ekonomike deri në vitin 2008, ka frenuar dukshëm ritmet e zhvillimit të tij, duke shfaqur edhe shenja kontraktimi. nga ana tjetër, sektori i industrisë ka përfituar gjatë kësaj periudhe, në sajë të konjukturës së favorshme të çmimeve në tregjet botërore, të një vëmendjeje më të madhe të tregjeve të huaja ndaj ofruesve të produkteve me kosto të ulët, të reformave të vazhdueshme strukturore, të kursit të nënçmuar të këmbimit, si dhe të rritjes së mbështetjes me kredi nga sistemi bankar. Së fundi, sektori i shërbimeve ka reflektuar më nga afër ecurinë e kërkesës së brendshme, duke shfaqur një qëndrueshmëri më të madhe të ritmeve të rritjes dhe duke zbutur luhatshmërinë e aktivitetit ekonomik në vend. në aspektin e burimeve të kërkesës agregate, rritja ekonomike e dy viteve të fundit është mbështetur në një masë të madhe nga kërkesa e huaj dhe stimuli fiskal, ndërkohë që kërkesa e brendshme në formën e konsumit dhe të investimeve është shfaqur e dobët. në aspektin e ekuilibrave makroekonomikë, ekonomia shqiptare vijon të mbetet e ekspozuar ndaj zhvillimeve në tregjet e huaja të kapitalit, si pasojë e deficitit relativisht të lartë të llogarisë korrente. po kështu, rritja e kredive me probleme dhe

vi. vleRëSimi i ekonomiSë SHQiptaRe pëR vitin e aRDHSHëm





luhatjet në zhvillimin sektorial, e kanë shtyrë sistemin bankar drejt rishikimit në kahun shtrëngues të kushteve dhe të praktikave kredituese, duke shfaqur një tendencë më të fortë seleksionuese drejt planeve të biznesit dhe duke rritur masat e prudencës në kredidhënie.

këto zhvillime do të kushtëzojnë aktivitetin dhe balancat ekonomike edhe gjatë vitit 2012. kriza e borxhit sovran në vendet e eurozonës dhe masat e marra për zgjidhjen e saj, do të kushtëzojnë dukshëm zhvillimet ekonomike në vend. megjithatë, duke faktorizuar një zgjidhje të shpejtë dhe mungesën e shpërhapjes së kësaj krize, projeksionet bazë të Bankës së Shqipërisë sugjerojnë se ekonomia shqiptare do të vijojë të rritet gjatë vitit në vazhdim. Rritja ekonomike do të vijojë të mbetet nën potencial, duke qenë në linjë me rritjen e shfaqur gjatë vitit 2011 dhe duke shfaqur tendenca përmirësimi në gjashtëmujorin e dytë. në aspektin e kërkesës agregate, projeksionet e rritjes ekonomike kushtëzohen nga rritja e konsumit dhe investimeve në vend, në përgjigje edhe të përmirësimit të kushteve të financimit si pasojë e politikës monetare lehtësuese të ndjekur nga Banka e Shqipërisë dhe e uljes së primeve të rrezikut në sistemin financiar. intensiteti dhe koha e rikuperimit të konsumit dhe investimeve do të kushtëzojnë në një masë të konsiderueshme rritjen ekonomike të vitit 2012. nga ana tjetër, kontributi në zgjerimin e aktivitetit ekonomik i stimulit fiskal dhe i kërkesës së huaj, parashikohet të vijë në rënie. Hapësirat për stimul fiskal janë reduktuar tashmë dhe vëmendja e sektorit publik është zhvendosur drejt ruajtjes së parametrave të qëndrueshmërisë fiskale, ndërsa kërkesa e huaj pritet të rritet me ritme më të ngadalta, si pasojë e masave me karakter kontraktues të marra nga partnerët tanë tregtarë.

në këtë kontekst të parashikuar zhvillimesh, treguesit kryesorë të stabilitetit makroekonomik pritet të mbeten të qëndrueshëm. Rritja ekonomike nën potencial, reduktimi i presioneve të huaja inflacioniste, pritjet e ankoruara të ekonomisë dhe ekspansioni i kontrolluar monetar do të shoqërohen me presione të reduktuara inflacioniste gjatë vitit 2012. të kushtëzuara nga materializimi i skenarit të mësipërm, modelet tona ekonometrike sugjerojnë se, me një probabilitet ndodhjeje 90%, inflacioni i çmimeve të konsumit do të luhatet në bandën 1–3%. në këtë skenar zhvillimi, politika monetare e Bankës së Shqipërisë do të ruajë natyrën e saj stimuluese përgjatë vitit 2012. në të njëjtën kohë, deficiti i llogarisë korente parashikohet të mbetet i qëndrueshëm dhe bilanci i përgjithshëm i pagesave pritet të mbetet i ekuilibruar. po ashtu, sipas projeksioneve buxhetore dhe nivelit të deficitit buxhetor të miratuar në kuvend, borxhi publik parashikohet të jetë i qëndrueshëm.

Duke iu kthyer zhvillimeve monetare, agregati m3 parashikohet të rritet me 6.8% gjatë vitit 2012. kjo rritje vlerësohet të jetë në linjë me kërkesën e ekonomisë për para reale, duke reflektuar njëkohësisht tendencat për monetizimin në rritje të ekonomisë. Rritja e parasë së gjerë do të marrë kryesisht formën e rritjes së depozitave, ku depozitat në valutë parashikohet të kenë një rritje më të shpejtë prej 10.4%. nga aspekti i kërkesës për mjete monetare, kreditimi i sektorit privat parashikohet të japë kontributin më të madh në rritjen e mjeteve monetare. kredia për ekonominë parashikohet të rritet me 11.8% gjatë vitit 2012, si pasojë e përmirësimit të kushteve të financimit dhe e





rikuperimit të kërkesës për kredi. Gjithashtu, reduktimi i kërkesave të qeverisë për financim do t’i krijojë më shumë hapësira sistemit bankar për financimin e sektorit privat dhe do të orientojë rritjen e ndërmjetësimit financiar drejt këtij sektori. aktiviteti kreditues parashikohet të mbështetet nga zgjerimi i njëjtë i kredisë në monedhë të huaj dhe asaj në lekë. treguesit e shëndetit të sistemit bankar sugjerojnë se ai mbetet i mirëkapitalizuar dhe me likuiditet të bollshëm për të rritur ndërmjetësimin financiar për ekonominë. pretendimet neto ndaj sektorit publik dhe mjetet valutore të sistemit bankar parashikohet të rriten respektivisht me nga 3.3%. Buxheti i vitit 2012 parashikon që deficiti buxhetor për vitin 2012 do të jetë më i ulët se ai i vitit 2011 dhe pjesa më e madhe e deficitit pritet të financohet nga jashtë. për pasojë, huamarrja e brendshme për financimin e deficitit fiskal do të jetë më e ulët se në vitin 2011. Rezerva valutore e Bankës së Shqipërisë parashikohet të mbulojë mesatarisht 4.2 muaj importe gjatë vitit 2012, ndërsa mjetet valutore të bankave tregtare pritet të mbyllin vitin me rritje të moderuar.

tabloja e mësipërme formon skenarin bazë të zhvillimeve të pritura nga Banka e Shqipërisë. me fjalë të tjera, ai paraqet në trajta të përmbledhura trajektoren me probabilitet më të madh materializimi të zhvillimit të pritur të ekonomisë shqiptare. nga ana tjetër, evoluimi i situatës së huaj apo të brendshme ekonomike, mund të shmangë ekonominë shqiptare nga ky skenar. në veçanti, goditjet që mund të vijnë nga përkeqësimi i mëtejshëm i situatës në eurozonë do të goditnin rritjen ekonomike dhe ekuilibrat e brendshëm makroekonomikë, duke kushtëzuar edhe reagime në kahun e kundërt të politikës monetare, mbikëqyrëse e rregullatore të Bankës së Shqipërisë. po kështu, një ri-aktivizim më i ngadaltë se parashikimi i kërkesës së brendshme mund të shoqërohej me ngadalësim të mëtejshëm të rritjes ekonomike, duke kushtëzuar ndjekjen e një politike monetare më agresive nga Banka e Shqipërisë. Gjithsesi dhe në çdo rast, politika jonë monetare do të mbetet e orientuar drejt respektimit të objektivit tonë të inflacionit, ndërsa masat mbikëqyrëse e rregullatore do të synojnë ruajtjen e qëndrueshmërisë financiare të vendit në nivel makro e mikroekonomik.





PëRmBAjtjA nR/ nO cOntentStregues kryesore makorekonomikë main macroeconomic indicators

Zhvillimet monetare dhe normat e interesit 1 monetary developments and interest ratesProdhimi i brendshëm bruto�, indekset e çmimeve

dhe tregu i punës2

Gross domestic product�, price indexes and labor market

Bilanci i pagesave, rezerva dhe kursi i këmbimit � Balance of payments, reserves and exchange rateBilanci fiskal, stoku i borxhit të brendshëm dhe

borxhi i jashtëm4

Fiscal balance, domestic debt stock and external debt

1 Sektori financiar Financial Sector 1Bilanci sektorial i Bankës së Shqipërisë 1-1 Sectoral balance sheet of Bank of Albania

Paraqitja monetare e Bankës së Shqipërisë 1-2 monetary survey of Bank of AlbaniaBilanci sektorial i bankave paradepozituese / mjetet 1-�a Sectoral Balance Sheet of deposit money Banks / Assets

Bilanci sektorial i bankave paradepozituese / detyrimet 1-�b Sectoral Balance Sheet of deposit money Banks / liabilities

Paraqitja monetare e bankave paradepozituese 1-4 monetary survey of deposit money banksBilanci sektorial i shoqërive të kursim-kreditit 1-5 Sectoral Balance Sheet of Saving and loans AssociationsParaqitja e korporatave të tjera depozituese 1-6 Other depository corporations Survey

Paraqitja monetare e korporatave depozituese 1-7 depository corporations SurveyAgregatët monetarë dhe përbërësit e tyre 1-8a monetary aggregates and their components

kundërpartitë e agregatëve monetarë 1-8b counterparts of monetary Aggregates

depozitat në lekë sipas sektorit 1-9 lek denominated deposits by sectordepozitat në valutë sipas sektorit 1-10 Foreign currency denominated deposits by sector

kredia për ekonominë sipas sektorit 1-11 credit to economy by Sector

kredia sipas aktivitetit ekonomik 1-12 credit by economic Activitykredia sipas qëllimit të përdorimit dhe monedhës për

bizneset 1-1� Business loans by purpose and currency

kredia sipas qëllimit të përdorimit dhe monedhës për individët 1-14 household loans by purpose and currency

kredia sipas rrethit 1-15 loans by districtnormat e interesit interest Rates

normat bazë të interesit të Bankës së Shqipërisë 1-16 Bank of Albania key interest rates normat e interesit për depozitat e reja sipas monedhave 1-17 currency breakdown of interest rate on new depositsnormat e interesit për kreditë e reja sipas monedhave 1-18 currency breakdown of interest rate on new loans

normat e interesit për bonot e thesarit sipas afatit 1-19 maturity breakdown of treausury bills yields

Sistemi i pagesave Payment systemSistemi i pagesave ndërbankare 1-20 interbanking payment system

Shpërndarja rajonale e terminaleve të Atm dhe POS 1-21 Atm & POS terminal regional allocation numri i llogarive të klientëve në banka 1-22 number of customers accounts with banks

2 Sektori i jashtëm external sector 2Bilanci i pagesave 2-1 Balance of Payment

kursi i këmbimit të lekut kundrejt monedhave kryesore 2-2 exchange Rateeksporti i mallrave sipas partnerëve 2-� export by countries importi i mallrave sipas partnerëve 2-4 import by countries

eksporti i mallrave sipas Sitc 2-5 export by product groupimporti i mallrave sipas Sitc 2-6 import by product group

Borxhi i jashtëm 2-7 external debt

� Sektori fiskal Government Finance Sector � treguesit fiskalë sipas buxhetit të konsoliduar �-1 Fiscal indicators regarding consolidated budget

Stoku i borxhit të brendshëm sipas instrumenteve �-2 domestic debt stock by instruments

4 Sektori real Real Sector 4Prodhimi i brendshëm bruto sipas aktivitetit ekonomik 4-1 Gross domestic product by economic activitiesindeksi i çmimeve të prodhimit dhe indeksi i kushtimit

në ndërtim 4.2a Producer price index and construction cost index

ndryshimet vjetore të indeksit të çmimeve të prodhimit dhe të indeksit të kushtimit në ndërtim 4-2b Annual change of producer price index and construction

cost indexindeksi i çmimeve të konsumit 4-� consumer price index

Punësimi, papunësia dhe pagat 4-4 employment, unemployment and wages





1. Z

hvi

llim

et m

On

etAR

e d

he

nO

RmAt

e in

teRe

Sit

në

mil

iARd

ë le

kë, P

ëRve

Ç R

ASte

ve k

uR

Shën

Oh

et n

dRy

She,

Fu

nd

PeR

iud

he

mO

net

ARy

dev

elO

Pmen

tS A

nd

inte

ReSt

RAt

eS 1

. in

Bil

liO

nS

All,

un

leSS

Oth

eRw

iSe

ind

icAt

ed, e

nd

OF

PeRi

Od

agre

gatë

t mon

etar

ë/ m

onet

ary

aggr

egat

esD

epoz

itat1 /

Dep

osits

1kr

edia

2 /

cre

dit2

nor

mat

e in

tere

sit 1

2m3

/ 12

m in

tere

st ra

tes3

(%)

mar

rëve

shje

ribl

erje

je

njëj

avor

e 4

Wee

kly

re-

purc

hase

agr

eem

ent 4

m1

m2

m3

Dep

ozita

/ D

epos

its

kred

i/ l

oans

Bo

no t

hesa

ri/ t

. Bill

s

12

34

56

78

9

2006

242

.4

477

.4

666

.5

503

.2

195

.7

5.23

12.9

37.

885.

50

2007

242

.7

506

.1

757

.6

602

.7

293

.9

5.67

11.7

38.

266.

25

2008

282

.9

555

.0

815

.7

619

.9

396

.3

6.93

11.7

58.

566.

25

2009

284

.5

578

.2

871

.5

662

.4

440

.4

6.78

12.4

69.

145.

25

2010

275

.4

604

.5

980

.3

785

.2

483

.1

6.40

11.2

97.

095.

00Bu

rimi:

Bank

a e

Shqi

përis

ë.

Sour

ce: B

ank

of A

lban

ia.

2. P

ROd

him

i i B

Ren

dSh

ëm B

RutO

� , in

dek

Set

e Ç

mim

eve

dh

e tR

eGu

i Pu

nëS

G

ROSS

dO

meS

tic

PRO

du

ct� ,

PRi

ce

ind

eXeS

An

d l

ABO

R m

ARke

t

pBB/

GD

p pB

B pë

r fry

më

/ G

Dp

per c

apita

inde

kse

në %

/ in

dexe

s in

%tr

egu

i pun

ës/

labo

r mar

ket

pBB

(mili

ardë

lekë

)/ G

Dp

(bill

ions

all

)

pBB

rritj

e re

ale/

ann

ual

real

gro

wth

of G

Dp

at

cons

tant

pric

es (%

)

në

mijë

lekë

/ in

thou

-sa

nd a

lln

ë u

SD/

in u

SDn

ë eu

R/ in

eu

RiÇ

k6 /

cpi

6 (2

007=

100)

iÇp

/ pp

i (20

05=

100)

niv

eli i

pun

ësim

it/

empl

oym

ent r

ate

(%)

nor

ma

e pa

punë

sisë

7 /

une

mpl

oym

ent r

ate7

(%)

12

34

56

78

9

2006

882.

25.

428

0.0

2,85

4.2

2,27

4.8

2.5

0.1

48.7

13.8

2007

967.

75.

930

6.1

3,38

5.0

2,47

6.0

3.1

4.1

56.4

13.5

2008

1,08

9.3

7.5

342.

34,

080.

52,

787.

72.

24.

453

.813

.0

2009

1,15

1.0

3.3

360.

33,

793.

72,

728.

53.

70.

453

.413

.8

2010

…

…

…

…

…

3.4

0.2

…13

.5*

Burim

i: in

StAt

.

S

ourc

e: in

StAt

.

�. B

ilAn

ci i

PAG

eSAv

e, R

eZeR

vA d

he

kuRS

i i k

ëmBi

mit

BA

lAn

ce

OF

PAym

entS

, ReS

eRve

S An

d e

Xch

AnG

e RA

te �

.n

ë m

iliO

në

euRO

, PëR

veÇ

RAS

teve

ku

R Sh

ënO

het

nd

RySh

e

in m

illi

On

S eu

R, u

nle

SS O

theR

wiS

e in

dic

Ated

Bila

nci i

llog

aris

ë ko

rent

e/ c

urre

nt

acco

unt

in

vest

imet

e H

uaja

D

irekt

e/ F

orei

gn d

irect

in

vest

men

ts

Reze

rvat

val

utor

e (s

tok)

/ Re

serv

es (s

tock

)

Reze

rvat

në

mua

j im

porte

/ Re

serv

es in

m

onth

s of

impo

rt

kurs

i i k

ëmbi

mit/

exc

hang

e ra

te

nga

të c

ilat:

Bila

nci

tregt

ar/

of w

hich

:tr

ade

bala

nce

(3+

4)

n

ga të

cila

t: Re

-m

itanc

at/

of w

hich

: Re

mitt

ance

s

mes

atar

e e

periu

dhës

/ pe

riod

aver

age

eksp

orti/

exp

ort

impo

rti/

impo

rtal

l /

euR

all

/ u

SD

12

34

56

78

910

2006

-471

.0

-1,6

59.0

63

0.7

-2,2

89.6

93

7.2

250.

3 1,

368.

2 4.

7 12

3.1

98.1

2007

-824

.2

-2,1

04.0

78

6.3

-2,8

90.4

95

1.7

463.

7 1,

459.

8 4.

112

3.6

90.4

2008

-1,3

81.2

-2,4

31.5

91

7.5

-3,3

48.9

83

3.3

609.

81,

675.

4 4.

012

2.8

83.9

2009

-1,3

21.4

-2,3

03.7

75

0.7

-3,0

54.4

78

1.3

668.

21,

646.

2 4.

213

2.1

95.0

2010

-1,0

40.5

-2

,082

.7

1,17

1.5

-3,2

54.2

68

9.8

822.

61,

904.

1 4.

813

7.8

103.

9

Burim

i: Ba

nka

e Sh

qipë

risë.

Sou

rce:

Ban

k of

Alb

ania





4. B

ilAn

ci F

iSkA

l, S

tOku

i BO

RXh

it t

ë BR

end

Shëm

dh

e BO

RXh

i i j

ASh

tëm

F

iSc

Al B

AlAn

ce,

dO

meS

tic

deB

t St

Oc

k An

d e

XteR

nAl

deB

t 4.

në

mil

iARd

ë le

kë

in B

illi

On

S Al

l

të

ard

hura

/ Re

venu

e

Sh

penz

ime/

ex

pend

iture

Def

iciti

/ D

efic

it

St

oku

i bor

xhit

të q

ever

isë

qend

rore

/ c

entra

l gov

ernm

ent d

ebt s

tock

nga

të c

ilat:

të a

rdhu

ra

tatim

ore/

of w

hich

: tax

re

venu

e

Shpe

nzim

e ka

pita

le/

cap

ital e

xpen

ditu

reFi

nanc

im i

bren

dshë

m/

Dom

estic

fina

ncin

gFi

nanc

im i

jash

tëm

/ Fo

reig

n fin

anci

ng

Stok

u i b

orxh

it të

br

ends

hëm

/ D

omes

tic

debt

sto

ckSt

oku

i bor

xhit

të ja

shtë

m /

ext

erna

l deb

t sto

ck

12

34

56

78

920

0622

9.4

205.

525

8.8

51.1

-29.

423

.65.

734

8.9

145.

720

0725

1.6

228.

228

5.7

57.0

-34.

128

.85.

336

9.5

147.

420

0829

1.2

264.

435

1.5

93.8

-60.

324

.435

.840

0.5

195.

320

0929

9.6

270.

837

9.6

95.9

-80.

069

.810

.241

5.0

267.

420

1032

4.7

288.

636

2.8

67.5

-38.

027

.810

.240

7.4

308.

0Bu

rimi:

min

istri

a e

Fina

ncav

e si

pas

publ

ikim

it “S

tatis

tikat

fisk

ale

të q

ever

isë”

. S

ourc

e: m

inis

try o

f Fin

ance

acc

ordi

ng to

“Fi

scal

Sta

tistic

s of

Gov

ernm

ent”

pub

licat

ion.

1) P

ërfs

hihe

n ve

tëm

llog

aritë

dhe

dep

ozita

t që

janë

pje

së e

par

asë

së g

jerë

. 1)

dep

osits

incl

uded

in b

road

mon

ey2)

Për

faqë

son

kred

inë

për e

kono

min

ë.

2) c

redi

t to

econ

omy

�) n

orm

a m

esat

are

e po

nder

uar v

jeto

re e

dep

ozita

ve d

he k

redi

ve të

reja

12

muj

ore

në le

kë p

ër s

iste

min

ban

kar.

�) t

he a

nnua

l wei

ghte

d av

erag

e ra

te o

f the

12

mon

ths

new

dep

osits

and

loan

s in

All

for t

he b

anki

ng s

yste

m4)

të

dhën

at i

refe

rohe

n no

rmës

në

fund

të p

eriu

dhës

. 4)

end

of p

erio

d da

ta.

5) P

BB 2

009

jo p

ërfu

ndim

tare

. 5)

Gd

P 20

09 s

emi f

ina

6) n

drys

him

i i m

uajit

dhj

etor

të v

itit n

me

dhje

torin

e v

itit n

-1.

6) v

aria

tion

of d

ecem

ber i

ndex

of y

ear n

with

dec

embe

r ind

ex o

f yea

r n-1

7) n

orm

a e

papu

nësi

së n

ga v

iti 2

007

deri

në 2

009

ka s

i bur

im in

form

acio

ni A

nket

ën e

For

cave

të P

unës

. 7)

une

mpl

oym

ent r

ate

data

200

7- 2

009

is fr

om th

e la

bor F

orce

Sur

vey.

* Pë

r viti

n 20

10 të

dhë

nat i

refe

rohe

n pe

riudh

ës t

4 20

10. *

20

10 d

ata

refe

r to

q4

2010

1. S

ektO

Ri F

inAn

ciA

R

Fin

Anc

iAl

Sec

tOR

1.1-

1 Bi

lAn

ci S

ektO

RiAl

i BA

nkë

S Së

Sh

qiP

ëRiS

ë n

ë m

iliO

në

lekë

, Fu

nd

PeR

iud

he

in m

illiO

nS

All,

en

d O

F Pe

RiO

d S

ectO

RAl B

AlAn

ce

Shee

t O

F BA

nk

OF

AlBA

niA

1-1

to

tali

i mje

teve

/ to

tal a

sset

s (2

+3+

4+5+

8+12

+13

+14

)

mba

jtjet

e

SDR/

SD

R ho

ldin

gs

arka

në

valu

të/

Fore

ign

cur-

renc

y

Dep

ozita

/ D

epos

its

letra

t me

vler

ë të

ndr

yshm

e ng

a ak

sion

et

/ Se

curit

ies

othe

r tha

n sh

ares

(6+

7)

Hua

të/

loan

s (9

+10

+11

)

D

eriv

atet

fin

anci

are/

Fi

nanc

ial

deriv

ativ

es

llog

ari t

ë ar

këtu

eshm

e/

Rece

ivab

le

acco

unts

mje

te

jofin

anci

are/

n

onfin

anci

al

asse

tsjo

rezi

dent

ë/

non

resi

dent

s

Qev

eria

qen

-dr

ore/

cen

tral

Gov

ernm

ent

Qev

eria

qen

-dr

ore/

cen

tral

Gov

ernm

ent

korp

orat

a të

tje

ra d

epoz

-itu

ese/

oth

er

depo

sito

ry

corp

orat

ions

Sekt

orë

të tj

erë

rezi

dent

ë/

oth

er re

side

nt

sect

ors

12

34

56

78

910

1112

1314

2008

/ 1

2 3

26,4

06.4

6

41.8

1

,068

.6

64,

087.

6 2

18,1

19.8

1

42,9

52.5

7

5,16

7.2

24,

318.

6 3

,000

.0

20,

141.

0 1

,177

.6

_

12,

891.

3 5

,278

.7

2009

/ 1

2 3

59,5

52.4

7

,546

.1

705

.8

54,

391.

6 2

43,1

42.8

1

65,8

53.4

7

7,28

9.4

33,

885.

2 _

3

2,37

1.7

1,5

13.5

1

0.7

13,

279.

2 6

,590

.9

2010

/ 1

2 3

68,0

31.5

8

,126

.9

647

.0

41,

705.

7 2

80,3

00.9

2

15,9

01.8

6

4,39

9.2

14,

302.

2 _

1

2,53

4.8

1,7

67.3

8

1.4

10,

748.

3 1

2,11

9.1

2011

/ 0

6 3

64,6

30.2

7

,295

.4

81.

6 3

2,36

4.6

277

,264

.4

213

,161

.1

64,

103.

3 2

5,71

6.9

_

23,

879.

1 1

,837

.8

26.

5 9

,594

.5

12,

286.

4 07

364

,410

.3

8,2

38.7

7

3.5

27,

959.

7 2

80,5

29.7

2

16,5

93.5

6

3,93

6.2

25,

558.

8 _

2

3,70

5.7

1,8

53.1

1

2.6

9,3

52.4

1

2,68

4.9

08 3

69,4

55.5

8

,012

.8

75.

2 3

1,56

2.8

280

,815

.4

216

,640

.4

64,

175.

0 2

5,99

0.9

_

24,

122.

2 1

,868

.7

16.

4 9

,642

.0

13,

340.

0 09

380

,284

.8

8,2

33.8

8

0.7

38,

469.

4 2

86,0

25.6

2

21,7

54.8

6

4,27

0.8

24,

440.

3 _

2

2,58

5.8

1,8

54.6

2

0.6

10,

093.

9 1

2,92

0.6

10 3

81,1

04.4

8

,154

.3

88.

9 3

6,80

4.8

286

,912

.7

222

,490

.3

64,

422.

4 2

5,47

3.5

_

23,

591.

5 1

,882

.0

18.

9 1

0,48

1.3

13,

170.

0 11

379

,901

.3

8,2

41.5

9

2.0

34,

959.

6 2

87,1

62.9

2

22,5

48.5

6

4,61

4.4

24,

976.

4 _

2

3,08

6.5

1,8

89.8

2

9.3

11,

083.

9 1

3,35

5.7

Det

yrim

et to

tale

/ to

tal l

iabi

litie

s (2

+3+

4+10

+14

+15

+16

)

para

ja n

ë qa

rkul

lim/

cur

renc

y in

ci

rcul

atio

n

Dep

ozita

të

përfs

hira

në

para

në e

gj

erë/

Dep

osits

in

clud

ed in

br

oad

mon

ey

Dep

ozita

të

papë

rfshi

ra n

ë pa

ranë

e g

jerë

/ D

epos

its e

xclu

ded

from

bro

ad m

oney

(5

+6+

7+8+

9)

Hua

të /

loa

ns

(11+

12+

13)

ll

ogar

i të

pagu

eshm

e/

oth

er a

ccou

nts

paya

ble

alok

imi

i SD

R/

SDR

al-

loca

tion

aksi

one

dhe

inst

rum

ente

të

tjer

ë të

ka

pita

lit/

Shar

es a

nd

othe

r equ

ity

jore

zi-

dent

ët/

non

resi

-de

nts

Qev

eria

qe

ndro

re/

cen

tral

Gov

ernm

ent

korp

orat

a të

tje

ra d

epoz

-itu

ese/

oth

er

depo

sito

ry

corp

orat

ions

korp

orat

a të

tje

ra jo

finan

-ci

are/

oth

er

nonf

inan

cial

co

rpor

atio

ns

Sek

torë

të

tjerë

rezi

dent

ë/

oth

er re

side

nt

sect

ors

jore

zi-

dent

ët/

non

resi

-de

nts

Qev

eria

qe

ndro

re/

cen

tral

Gov

ern-

men

t

korp

orat

a të

tje

ra d

epoz

-itu

ese/

oth

er

depo

sito

ry

corp

orat

ions

1

23

45

67

89

1011

1213

1415

1620

08 /

12 3

26,4

06.4

2

03,7

32.8

2

03.1

9

4,81

4.7

6,7

83.7

1

9,33

4.8

67,

793.

3 1

2.2

890

.7

1,1

73.4

1

,173

.4

_

_

7,0

24.2

_

1

9,45

8.1

2009

/12

359

,552

.4

216

,767

.6

0.6

8

7,66

0.4

7,9

81.6

1

0,89

7.5

68,

071.

5 1

7.0

692

.9

1,2

69.2

1

,269

.2

_

_

6,9

03.5

6

,954

.1

39,

997.

0 20

10/1

2 3

68,0

31.5

2

02,3

86.7

2

56.8

9

8,84

1.8

8,4

40.3

8

,966

.2

80,

810.

0 1

4.9

610

.4

5,9

20.6

5

,920

.6

_

_

939

.4

7,4

39.5

5

2,24

6.7

2011

/ 06

364

,630

.2

197,

891.

975

.810

6,52

9.7

8,36

2.7

15,3

33.2

82,1

70.9

16.7

646.

25,

220.

25,

220.

2 _

_

1,

397.

67,

253.

746

,261

.507

364

,410

.3

198,

693.

710

8.5

103,

509.

08,

347.

012

,621

.081

,397

.516

.11,

127.

35,

037.

75,

037.

7 _

_

91

0.7

7,31

1.6

48,8

38.9

08 3

69,4

55.5

19

8,95

6.7

243.

910

4,93

8.1

8,31

5.3

13,4

80.4

81,5

99.9

18.6

1,52

4.1

4,86

8.8

4,86

8.8

_

_

919.

87,

270.

752

,257

.509

380

,284

.8

197,

771.

599

.211

1,29

4.1

8,32

1.1

16,1

62.7

85,9

65.2

19.0

826.

04,

903.

54,

903.

5 _

_

92

8.0

7,58

9.7

57,6

98.8

10 3

81,1

04.4

19

5,82

0.3

655.

611

4,75

6.0

8,31

6.2

19,0

94.9

85,8

82.3

20.1

1,44

2.6

4,87

6.9

4,87

6.9

_

_

933.

67,

516.

356

,545

.611

379

,901

.3

197,

202.

247

0.3

110,

205.

08,

317.

114

,901

.185

,844

.820

.51,

121.

54,

900.

34,

900.

3 _

_

94

6.7

7,60

0.2

58,5

76.6

Burim

i: Ba

nka

e Sh

qipë

risë

So

urce

: Ban

k of

Alb

ania

.





1-2

PARA

qit

jA m

On

etAR

e e

BAn

këS

Së S

hq

iPëR

iSë

mO

net

ARy

SuRv

ey O

F BA

nk

OF

AlBA

niA

1-2

në

mil

iOn

ë le

kë, F

un

d P

eRiu

dh

e

in m

illi

On

S Al

l, e

nd

OF

PeRi

Od

mje

te v

alu -

tore

net

o/

net

fore

ign

asse

ts (2

-3)

mje

tet e

bre

ndsh

me

/ D

omes

tic a

sset

s (5

+8+

9+10

+11

+12

)

pret

endi

me

neto

nd

aj q

ever

isë

qend

rore

/ n

et

clai

ms

on c

entra

l G

over

nmen

t (6-

7)

pr

eten

dim

e nd

aj

korp

orat

ave

të tj

era

depo

zitu

ese/

cla

ims

on o

ther

dep

osito

ry

corp

orat

ions

pret

endi

me

ndaj

ko

rpor

atav

e të

tjer

a fin

anci

are/

cla

ims

on o

ther

fina

ncia

l co

rpor

atio

ns

pret

endi

me

ndaj

ko

rpor

atav

e jo

fi-na

ncia

re p

ublik

e /

cla

ims

on p

ub-

lic n

onfin

anci

al

corp

orat

ions

pret

endi

me

ndaj

ko

rpor

atav

e të

tje

ra jo

finan

ciar

e/

cla

ims

on o

ther

no

nfin

anci

al c

or-

pora

tions

pret

endi

me

ndaj

se

ktor

ëve

të tj

erë

rezi

dent

ë/ c

laim

s on

oth

er re

side

nt

sect

ors

pret

endi

me

ndaj

jo

rezi

dent

ëve/

c

laim

s on

non

resi

-de

nts

min

us: D

etyr

ime

ndaj

jore

zi-

dent

ëve/

les

s:

liab

ilitie

s to

no

nres

iden

ts

pre

tend

ime

ndaj

qev

eris

ë që

ndro

re/

cla

ims

on c

entra

l G

over

nmen

t

min

us: D

etyr

ime

ndaj

qe

veris

ë qe

ndro

re/

less

:lia

bilit

ies

to

cen

tral G

over

nmen

t

12

34

56

78

910

1112

2008

/ 1

220

1,19

1.1

215,

529.

314

,338

.185

,397

.164

,073

.683

,428

.219

,354

.620

,141

.9_

__

1,18

1.6

2009

/ 1

221

4,46

6.8

236,

223.

321

,756

.610

5,26

3.2

71,3

69.8

82,2

89.4

10,9

19.7

32,3

72.6

__

_1,

520.

9

2010

/ 1

225

2,82

7.8

274,

628.

221

,800

.372

,244

.357

,937

.166

,928

.88,

991.

712

,535

.6_

__

1,77

1.7

2011

/ 0

624

0,20

3.2

261,

527.

421

,324

.175

,421

.249

,695

.265

,053

.315

,358

.123

,879

.5_

__

1,84

6.5

0724

0,28

7.5

260,

983.

920

,696

.478

,064

.852

,500

.565

,137

.712

,637

.223

,706

.1_

__

1,85

8.2

0824

3,95

4.6

264,

409.

320

,454

.778

,173

.152

,176

.265

,675

.813

,499

.624

,122

.6_

__

1,87

4.3

0925

5,88

3.2

276,

697.

520

,814

.374

,441

.649

,992

.866

,174

.816

,182

.022

,586

.2_

__

1,86

2.6

1025

4,97

4.7

275,

684.

220

,709

.473

,082

.147

,603

.366

,722

.419

,119

.223

,591

.9_

__

1,88

7.0

1125

3,28

7.2

274,

104.

920

,817

.777

,475

.752

,493

.367

,414

.414

,921

.123

,086

.9_

__

1,89

5.5

B

aza

mon

etar

e/ m

onet

ary

base

(1

4+15

+16

)

Dep

ozita

të p

apër

fshi

ra n

ë pa

ranë

e

gjer

ë/ D

epos

its e

xclu

ded

from

bro

ad

mon

ey

Hua

të/

loan

s ll

ogar

i të

pagu

eshm

e/ o

ther

ac

coun

ts p

ayab

le

të

tjera

net

o/

oth

er it

ems

net

aks

ione

dhe

inst

rum

ente

të tj

erë

të

kapi

talit

/ Sh

ares

and

oth

er e

quity

p

araj

a në

qar

kul-

lim/

cur

renc

y in

ci

rcul

atio

n

Det

yrim

e nd

aj

korp

orat

ave

të tj

era

depo

zitu

ese/

lia

bilit

ies

to o

ther

dep

osito

ry

corp

orat

ions

Dep

ozita

të

përfs

hira

në

para

në

e gj

erë/

Dep

osits

in

clud

ed in

bro

ad

mon

ey

13 1

4 1

5 1

6 17

18

19

20

21

2008

/ 1

227

1,72

9.2

203,

732.

867

,793

.320

3.1

902.

9_

0.6

-5,5

02.6

19,4

58.1

2009

/ 1

228

4,83

9.7

216,

767.

668

,071

.50.

670

9.9

_72

0.6

-6,5

37.2

39,9

97.0

2010

/ 1

228

3,45

3.5

202,

386.

780

,810

.025

6.8

625.

3_

797.

9-1

2,05

1.3

52,2

46.7

2011

/ 0

627

9,16

1.7

197,

891.

981

,194

.175

.81,

639.

7_

828.

7-1

2,26

7.2

46,2

61.5

0727

9,21

8.2

198,

693.

780

,415

.910

8.5

2,12

5.1

_83

5.6

-12,

665.

548

,838

.9

0827

9,82

7.7

198,

956.

780

,627

.024

3.9

2,51

5.4

_84

0.4

-13,

313.

352

,257

.5

0928

2,79

4.1

197,

771.

584

,923

.399

.21,

886.

9_

853.

9-1

2,90

8.9

57,6

98.8

1028

1,34

5.8

195,

820.

384

,869

.965

5.6

2,47

5.1

_85

8.6

-13,

168.

256

,545

.6

1128

2,46

4.9

197,

202.

284

,792

.547

0.3

2,19

4.3

_87

0.0

-13,

342.

858

,576

.6Bu

rimi:

Bank

a e

Shqi

përis

ë.

Sour

ce: B

ank

of A

lban

ia.





1-�A

Bil

Anc

i Sek

tORi

Al i

BAn

kAve

PAR

AdeP

OZi

tueS

e/ m

jete

t

Se

ctO

RAl

BAlA

nc

e Sh

eet

OF

deP

OSi

t m

On

ey B

AnkS

/ AS

SetS

1-�

An

ë m

iliO

në

lekë

, Fu

nd

PeR

iud

he

in

mil

liO

nS

All,

en

d O

F Pe

RiO

d

to

tali

i mje

teve

/ to

tal a

sset

s (2

+3+

4+8+

11+

21+

24+

25)

arka

në

lekë

/ n

atio

nal c

ur-

renc

y

arka

në

valu

të/

Fore

ign

curr

ency

D

epoz

ita/

Dep

osits

(5+

6+7)

l

etra

me

vler

ë të

ndr

yshm

e ng

a ak

sion

et/

Secu

ritie

s ot

hers

th

an s

hare

s (9

+10

)

jore

zide

ntët

/ n

onre

side

nts

Bank

a qe

n-dr

ore/

cen

tral

Bank

Bank

at p

arad

epoz

itues

e/

Dep

osit

mon

ey b

anks

j

orez

iden

tët/

n

onre

side

nts

Qev

eria

qen

dror

e/ c

entra

l G

over

nmen

t

12

34

56

78

910

2008

/ 1

2 8

36,9

98.2

7

,901

.2

11,

621.

6 1

26,5

54.8

5

5,81

2.2

68,

645.

1 2

,097

.5

272

,567

.3

13,

533.

1 2

59,0

34.3

2009

/ 1

2 8

98,7

90.5

7

,707

.7

12,

931.

0 1

19,1

16.3

4

3,33

5.1

68,

007.

2 7

,774

.0

279

,459

.0

14,

179.

6 2

65,2

79.4

2010

/ 1

2 1

,012

,069

.6

7,2

97.8

1

1,34

3.3

155

,910

.2

65,

042.

6 8

0,93

9.8

9,9

27.8

3

13,0

94.4

2

5,12

9.5

287

,964

.9

2011

/ 0

6 1

,071

,984

.4

8,5

81.4

9

,421

.4

150

,352

.1

62,

360.

1 8

2,16

9.7

5,8

22.4

3

43,0

24.9

2

9,17

4.1

313

,850

.8

07 1

,082

,261

.0

8,4

23.9

1

0,80

6.8

148

,754

.8

58,

977.

4 8

2,00

6.6

7,7

70.8

3

45,9

51.2

3

1,22

0.5

314

,730

.8

08 1

,107

,984

.4

9,3

68.0

1

1,06

3.1

167

,161

.7

79,

405.

7 8

2,85

5.0

4,9

01.0

3

48,6

75.3

3

4,18

1.3

314

,494

.0

09 1

,124

,677

.4

8,7

83.2

9

,872

.1

171

,739

.2

78,

885.

0 8

6,60

1.1

6,2

53.1

3

49,2

35.3

3

5,85

3.2

313

,382

.1

10 1

,135

,574

.3

9,1

86.3

1

1,67

1.0

177

,774

.0

86,

429.

3 8

6,04

2.8

5,3

01.9

3

48,8

56.7

3

5,51

4.3

313

,342

.5

11 1

,138

,990

.4

9,9

25.8

1

1,49

6.1

178

,218

.4

86,

417.

3 8

6,97

0.5

4,8

30.7

3

45,7

39.5

3

4,08

2.4

311

,657

.1

Hua

të/

loan

s (1

2+13

+14

+15

+16

+1

7+18

+19

+20

)

ak

sion

e dh

e in

stru

men

te

të tj

erë

të

kapi

talit

/

Shar

es a

nd

othe

r equ

ity

(22+

23)

D

eriv

atet

fin

an-

ciar

e/

Fina

ncia

l de

riva-

tives

llog

ari t

ë ar

këtu

eshm

e/

oth

er

acco

unts

re

ceiv

able

mje

te jo

fi-na

ncia

re/

non

finan

-ci

al a

sset

s jo

rezi

dent

ët/

non

resi

dent

s

Bank

a qe

ndro

re/

cen

tral

Bank

Bank

at p

arad

e-po

zitu

ese/

D

epos

it m

oney

ba

nks

korp

orat

a të

tje

ra fi

nan-

ciar

e/ o

ther

fin

anci

al

corp

orat

ions

Qev

eria

qe

ndro

re/

cen

tral G

ov-

ernm

ent

Qev

eria

lo

kale

/ l

ocal

go

vern

men

t

korp

orat

a jo

finan

ciar

e pu

blik

e /

publ

ic

nonf

inan

cial

co

rpor

atio

ns

korp

orat

a të

tje

ra jo

finan

-ci

are/

oth

er

nonf

inan

cial

co

rpor

atio

ns

Sek

torë

të

tjerë

rezi

dent

ë/

oth

er re

side

nt

sect

ors

jore

zide

ntët

/ n

onre

side

nts

Rezi

dent

ë/

Resi

dent

s

1112

1314

1516

1718

1920

2122

2324

2526

2008

/ 1

2 3

96,9

90.4

3

,642

.5

_

280

.2

376

.2

1,8

68.9

_

1

2,89

9.1

242

,050

.6

135

,873

.0

2,0

74.3

1

,977

.1

97.

2 _

4

,040

.0

15,

248.

6

2009

/ 1

2 4

56,9

05.6

1

4,32

5.7

_

220

.0

6,0

32.3

7

,775

.9

_

12,

056.

3 2

75,4

79.8

1

41,0

15.7

2

,222

.2

1,9

14.9

3

07.3

_

5

,829

.5

14,

619.

3

2010

/ 1

2 5

01,5

56.9

2

0,22

8.0

_

966

.8

8,7

04.5

3

,475

.1

85.

0 9

,373

.8

315

,879

.1

142

,844

.6

2,5

02.2

2

,200

.3

301

.9

_

5,4

98.5

1

4,86

6.4

2011

/ 0

6 5

34,6

61.5

2

6,58

1.6

_

365

.0

8,9

93.4

3

,546

.8

93.

7 1

1,83

0.5

334

,941

.9

148

,308

.6

3,6

83.8

3

,318

.1

365

.7

389

.6

6,1

71.9

1

5,69

7.8

07 5

41,6

07.4

2

7,54

2.3

_

470

.2

9,1

19.9

3

,524

.3

96.

1 1

2,09

2.0

339

,689

.0

149

,073

.6

4,1

19.2

3

,817

.3

301

.9

442

.1

6,2

14.3

1

5,94

1.3

08 5

44,6

87.7

2

8,18

3.9

_

970

.5

9,3

21.8

3

,514

.9

96.

1 1

2,23

0.8

341

,170

.8

149

,198

.9

4,0

22.8

3

,720

.9

301

.9

560

.2

6,3

34.4

1

6,11

1.3

09 5

59,2

54.7

3

3,01

9.1

_

903

.4

9,8

01.1

3

,537

.9

96.

1 1

3,72

1.4

349

,262

.6

148

,913

.1

2,7

47.3

2

,445

.5

301

.9

590

.1

6,1

30.5

1

6,32

4.9

10 5

61,8

69.7

3

2,54

8.2

_

1,1

55.9

9

,870

.1

3,5

64.4

1

05.9

1

4,38

2.4

351

,217

.9

149

,024

.9

2,6

52.7

2

,350

.8

301

.9

643

.8

6,1

57.3

1

6,76

2.8

11 5

67,7

40.9

3

6,90

5.1

_

550

.2

9,7

76.0

3

,497

.0

112

.6

15,

195.

6 3

53,3

82.7

1

48,3

21.8

2

,479

.7

2,1

77.8

3

01.9

6

95.8

6

,222

.4

16,

471.

7

Burim

i: Ba

nka

e Sh

qipë

risë

So

urce

: Ban

k of

Alb

ania

.





1-�B

Bil

Anc

i Sek

tORi

Al i

BAn

kAve

PAR

AdeP

OZi

tueS

e/ d

etyR

imet

Sec

tORA

l BA

lAn

ce

Shee

t O

F d

ePO

Sit

mO

ney

BAn

kS l

iABi

liti

eS 1

-�B

në

mil

iOn

ë le

kë, F

un

d P

eRiu

dh

e

in m

illi

On

S Al

l, e

nd

OF

PeRi

Od

D

etyr

imet

tota

le /

t

otal

liab

ilitie

s (2

+8+

17+

18+

25+

26)

Dep

ozita

të

përfs

hira

në

para

në e

gje

rë/

tran

sfer

-ab

le d

epos

its

(3+

4+5+

6+7)

Dep

ozita

të p

apër

fshi

ra n

ë pa

ranë

e g

jerë

/ D

epos

its n

ot

incl

uded

in b

road

mon

ey

(9+

10+

11+

12+

13+

14+

15+

16)

korp

orat

a të

tje

ra fi

nan-

ciar

e/ o

ther

fin

anci

al

corp

ora-

tions

Qev

eria

lo

kale

/ lo

cal

Gov

ern-

men

ts

korp

orat

a jo

finan

ciar

e pu

blik

e /

publ

ic

nonf

inan

cial

co

rpor

atio

ns

korp

orat

a të

tje

ra jo

finan

-ci

are/

oth

er

nonf

inan

cial

co

rpor

atio

ns

Sekt

orë

të tj

erë

rezi

dent

ë/

oth

er

resi

dent

se

ctor

s

jore

zi-

dent

ët/

non

resi

-de

nts

Bank

a qe

n-dr

ore/

c

entra

l Ba

nk

korp

orat

a të

tje

ra d

epoz

-itu

ese/

oth

er

depo

sito

ry

corp

orat

ions

Qev

eria

qe

n-dr

ore/

c

entra

l G

over

n-m

ent

korp

orat

a të

tje

ra fi

nan-

ciar

e/ o

ther

fin

anci

al

corp

orat

ions

korp

orat

a jo

finan

ciar

e pu

blik

e /

publ

ic

nonf

inan

cial

co

rpor

atio

ns

korp

orat

a të

tje

ra jo

finan

-ci

are/

oth

er

nonf

inan

cial

co

rpor

atio

ns

Sekt

orë

të tj

erë

rezi

dent

ë/

oth

er

resi

dent

se

ctor

s

12

34

56

78

910

1112

1314

1516

2008

/12

836

,998

.2

618

,356

.6

3,6

64.2

7

80.0

1

6,65

5.0

88,

933.

6

508,

323.

9 3

5,71

5.5

13

,422

.0

505

.3

1,4

05.8

2

,271

.7

0.4

7

7.3

6,3

95.6

1

1,63

7.3

2009

/12

898

,790

.5

660

,885

.7

5,1

33.6

7

99.4

1

7,94

5.0

70,

360.

5

566,

647.

2 3

6,94

9.0

15

,509

.2

113

.4

1,8

05.2

2

,294

.3

0.4

2

34.3

5

,466

.5

11,

525.

7

2010

/12

1,0

12,0

69.6

7

83,2

08.8

8

,637

.2

1,

496.

1 1

8,76

0.4

88,

204.

6

666,

110.

6 4

4,30

2.9

14

,003

.0

475

.0

4,4

73.9

4

,638

.1

61.

2 2

58.0

6

,754

.3

13,

639.

6

2011

/06

1,0

71,9

84.4

8

17,6

34.8

7

,876

.9

2,

161.

3 1

6,19

5.3

79,

314.

6

712,

086.

7 4

7,05

3.0

16

,778

.4

586

.8

2,6

28.5

4

,016

.8

62.

1 2

39.9

7

,360

.8

15,

379.

6

07 1

,082

,261

.0

823

,465

.1

7,5

66.8

1,96

7.2

16,

965.

2 7

8,65

8.2

71

8,30

7.8

51,

826.

2

17,6

25.1

9

57.7

2

,942

.8

4,2

31.7

6

1.5

199

.8

10,

129.

9 1

5,67

7.7

08 1

,107

,984

.4

843

,074

.5

8,4

34.0

1,98

0.6

16,

917.

0 8

3,41

0.5

73

2,33

2.5

52,

337.

6

17,2

40.9

1

,480

.3

3,1

46.4

4

,203

.5

61.

8 2

41.8

9

,601

.0

16,

362.

0

09 1

,124

,677

.4

855

,989

.6

8,3

06.0

2,63

3.0

18,

041.

9 8

3,12

3.5

74

3,88

5.3

52,

687.

9

16,6

46.1

9

88.4

4

,299

.6

5,2

70.0

6

2.2

232

.1

9,0

83.4

1

6,10

6.2

10 1

,135

,574

.3

864

,255

.8

7,2

35.7

1,89

2.3

18,

476.

1 8

6,69

2.6

74

9,95

9.2

55,

480.

3

18,8

61.4

8

60.1

4

,804

.6

4,6

39.4

6

1.5

216

.0

8,5

91.2

1

7,44

6.1

11 1

,138

,990

.4

867

,532

.0

7,4

02.8

1,68

0.9

17,

159.

1 8

7,00

6.6

75

4,28

2.6

55,

309.

2

21,6

89.7

1

,479

.7

3,0

07.1

4

,028

.6

61.

8 2

09.3

7

,590

.7

17,

242.

2

letra

t me

vler

ë pë

rveç

ak

sion

eve/

Se-

curit

ies

othe

r th

an s

hare

s

Hua

të/

loan

s (1

9+20

+21

+22

+23

+24

)

llo

gari

të p

ague

shm

e/

oth

er a

ccou

nts

paya

ble

aksi

one

dhe

inst

rum

ente

të tj

erë

të

kapi

talit

/ Sh

ares

and

oth

er e

quity

jore

zide

ntët

/ n

onre

side

nts

Bank

a qe

ndro

re/

cen

tral B

ank

korp

o-ra

ta të

tjer

a de

pozi

tues

e/

oth

er d

epos

itory

co

rpor

atio

ns

Qev

eria

qen

dror

e/

cen

tral G

over

nmen

t

korp

orat

a të

tje

ra fi

nanc

iare

/ o

ther

fina

ncia

l co

rpor

atio

ns

korp

orat

a të

tjer

a jo

finan

ciar

e/

oth

er n

onfin

an-

cial

cor

pora

tions

1718

1920

2122

2324

2526

2008

/ 1

2 _

9

0,42

1.2

68,

092.

5 2

0,14

5.3

1,7

41.3

5

8.6

383

.5

_

17,

996.

1 7

4,50

8.9

2009

/ 1

2 _

8

3,98

7.5

42,

785.

1 3

2,37

7.0

8,6

06.3

2

18.1

1

.0

_

27,

654.

3 8

9,31

4.0

2010

/ 1

2 _

4

9,25

4.2

28,

680.

5 1

2,53

6.9

7,7

61.7

2

74.0

1

.0

_

37,

701.

7 9

7,60

2.0

2011

/ 0

6 _

6

2,18

2.9

31,

014.

7 2

3,88

2.6

6,9

87.3

2

95.2

3

.1

_

50,

041.

1 9

5,07

2.6

07 _

6

1,79

1.5

31,

216.

1 2

3,71

6.2

6,4

40.0

4

16.2

3

.1

_

49,

830.

2 9

5,34

8.1

08 _

6

1,97

0.1

31,

198.

7 2

4,12

6.5

6,2

24.7

4

17.2

3

.1

_

53,

224.

7 9

7,37

7.4

09 _

5

9,01

7.3

29,

939.

2 2

2,58

9.2

6,0

85.8

4

00.2

3

.0

_

59,

191.

8 9

7,79

0.8

10 _

5

8,36

0.6

29,

148.

9 2

3,59

4.9

5,2

11.5

4

02.4

2

.9

_

58,

146.

8 9

9,33

0.7

11 _

5

8,05

3.5

28,

894.

3 2

3,08

9.8

5,6

40.4

4

26.3

2

.8

_

59,

896.

9 9

8,19

8.8

Burim

i: Ba

nka

e Sh

qipë

risë

So

urce

: Ban

k of

Alb

ania

.





1-4

PARA

qit

jA m

On

etAR

e e

BAn

kAve

PAR

AdeP

OZi

tueS

e

mO

net

ARy

SuRv

ey O

F d

ePO

Sit

mO

ney

BAn

kS 1

-4n

ë m

iliO

në

lekë

, Fu

nd

PeR

iud

he

in m

illi

On

S Al

l, e

nd

OF

PeRi

Od

mje

tet

valu

tore

ne

to/

net

fo

reig

n as

-se

ts (2

-3)

mje

tet e

bre

ndsh

me/

D

omes

tic a

sset

s (5

+6+

9+10

+11

+12

+13

)

pre

tend

ime

ndaj

jo

rezi

dent

ëve/

c

laim

s on

no

nres

iden

ts

min

us:

Det

yrim

e nd

aj

jore

zide

ntëv

e/

less

: lia

bilit

ies

to

nonr

esid

ents

pre

tend

ime

ndaj

ba

nkës

qen

dror

e/

cla

ims

on

cen

tral B

ank

pre

tend

imet

net

o nd

aj q

ever

isë

qend

rore

/ n

et

clai

ms

on c

entra

l G

over

nmen

t (7

-8)

p

rete

ndim

e nd

aj

korp

orat

ave

të

tjera

fina

ncia

re/

cla

ims

on

othe

r fin

anci

al

corp

orat

ions

pre

tend

imet

nd

aj q

ever

isë

loka

le /

cla

ims

on lo

cal g

over

n-m

ents

pre

tend

imet

nd

aj k

orpo

rata

ve

jofin

anci

are

pub-

like/

cla

ims

on

publ

ic n

onfin

anci

al

corp

orat

ions

pre

tend

imet

nda

j ko

rpor

atav

e të

tje

ra jo

finan

ciar

e/

cla

ims

on o

ther

no

nfin

anci

al

corp

orat

ions

pre

tend

ime

ndaj

sek

-to

rëve

të tj

erë

rezi

dent

ë/

cla

ims

on

othe

r res

iden

t se

ctor

s

pre

tend

imet

nd

aj q

ever

isë

qend

rore

/ c

laim

s on

cen

-tra

l Gov

ernm

ent

min

us: D

etyr

ime

ndaj

qev

eris

ë qe

ndro

re/

less

: li-

abili

ties

to c

entra

l G

over

nmen

t

12

34

56

78

910

1112

13

2008

/ 1

25,

474.

786

,586

.481

,111

.772

5,73

7.2

76,5

46.3

257,

992.

026

0,90

3.1

2,91

1.2

376.

2_

12,8

99.1

242,

050.

613

5,87

3.0

2009

/ 1

229

,973

.286

,686

.356

,713

.178

0,22

1.5

75,7

14.9

269,

922.

627

3,05

5.2

3,13

2.6

6,03

2.3

_12

,056

.327

5,47

9.8

141,

015.

7

2010

/ 1

286

,578

.512

3,94

3.6

37,3

65.1

850,

582.

688

,237

.628

5,45

8.0

291,

440.

05,

982.

08,

704.

585

.09,

373.

831

5,87

9.1

142,

844.

6

2011

/ 0

690

,058

.413

1,24

4.9

41,1

86.5

906,

536.

490

,751

.131

1,61

7.3

317,

397.

65,

780.

38,

993.

493

.711

,830

.533

4,94

1.9

148,

308.

6

0790

,458

.813

2,80

6.3

42,3

47.6

912,

113.

690

,430

.531

1,61

2.4

318,

255.

16,

642.

79,

119.

996

.112

,092

.033

9,68

9.0

149,

073.

6

0811

2,93

3.7

157,

115.

044

,181

.391

6,25

0.2

92,2

23.0

312,

008.

931

8,00

8.9

6,00

0.1

9,32

1.8

96.1

12,2

30.8

341,

170.

814

9,19

8.9

0911

7,19

8.4

160,

664.

943

,466

.592

6,40

7.9

95,3

84.3

309,

229.

331

6,92

0.0

7,69

0.7

9,80

1.1

96.1

13,7

21.4

349,

262.

614

8,91

3.1

1012

4,25

6.2

169,

157.

544

,901

.293

0,03

6.7

95,2

29.1

310,

206.

431

6,90

6.8

6,70

0.4

9,87

0.1

105.

914

,382

.435

1,21

7.9

149,

024.

9

1112

4,99

5.8

171,

774.

546

,778

.893

2,29

8.8

96,8

96.3

308,

613.

931

5,15

4.1

6,54

0.1

9,77

6.0

112.

615

,195

.635

3,38

2.7

148,

321.

8

D

etyr

ime

ndaj

ban

kës

qend

rore

/ li

abili

ties

to c

entra

l Ban

k

Dep

ozita

të p

ërfs

hira

në

para

në e

gj

erë/

Dep

osits

incl

uded

in b

road

m

oney

(16+

17)

D

epoz

ita të

pa

për

fshi

ra n

ë pa

ranë

e g

jerë

/ D

epos

its n

ot

incl

uded

in b

road

m

oney

Hua

të/

loan

s

aksi

one

dhe

inst

rum

ente

të tj

erë

të k

apita

lit/

Shar

es

and

othe

r equ

ity

D

etyr

ime

të tj

era

neto

/ o

ther

net

lia

bilit

ies

axh

ustim

i i k

onso

lidim

it/

con

solid

atio

n ad

just

men

t D

epoz

ita të

tran

sfer

-ue

shm

e /

tran

sfer

-ab

le d

epos

its

Dep

ozita

të tj

era

/ o

ther

dep

osits

nga

të c

ilat:

Reze

rva

rivle

resi

mi/

o

f whi

ch: v

alua

-tio

n ad

just

men

t

1415

1617

1819

2021

2223

2008

/ 1

220

,650

.661

8,35

6.6

116,

704.

750

1,65

1.9

18,1

10.7

383.

574

,508

.9-6

,034

.9-1

,470

.667

2.3

2009

/ 1

232

,490

.466

0,88

5.7

115,

884.

754

5,00

1.0

17,2

26.9

1.0

89,3

14.0

-1,0

11.4

8,16

6.5

2,11

0.2

2010

/ 1

213

,011

.978

3,20

8.8

129,

777.

765

3,43

1.1

20,7

12.9

1.0

97,6

02.0

-93.

221

,585

.21,

039.

1

2011

/ 0

624

,469

.481

7,63

4.8

124,

859.

569

2,77

5.3

23,0

42.4

3.1

95,0

72.6

-792

.833

,309

.63,

062.

8

0724

,673

.982

3,46

5.1

129,

978.

669

3,48

6.6

26,0

68.9

3.1

95,3

48.1

-1,5

88.5

32,1

73.3

839.

9

0825

,606

.884

3,07

4.5

135,

508.

970

7,56

5.7

26,2

66.6

3.1

97,3

77.4

-2,1

95.7

33,6

57.8

3,19

7.6

0923

,577

.685

5,98

9.6

131,

380.

072

4,60

9.6

25,4

83.8

3.0

97,7

90.8

-1,6

26.6

37,8

34.5

2,92

7.0

1024

,455

.086

4,25

5.8

131,

952.

273

2,30

3.6

26,3

14.7

2.9

99,3

30.7

-1,4

87.1

36,6

77.4

3,25

6.5

1124

,569

.586

7,53

2.0

131,

061.

873

6,47

0.2

25,1

04.0

2.8

98,1

98.8

-2,1

58.8

38,9

22.8

2,96

4.7

Burim

i: Ba

nka

e Sh

qipë

risë

So

urce

: Ban

k of

Alb

ania

.





1-5

BilA

nc

i Sek

tORi

Al i

ShO

qëR

ive

të k

uRS

im-k

Red

itit

Sec

tORA

l BA

lAn

ce

Shee

t O

F SA

vin

GS

And

lO

An A

SSO

ciA

tiO

nS

1-5

në

mil

iOn

ë le

kë, F

un

d P

eRiu

dh

e

in m

illi

On

S Al

l, e

nd

OF

PeRi

Od

tota

li i m

jete

ve/

tota

l ass

ets

(2+

3+4+

7+8+

11+

12)

mon

edha

dhe

kar

të-

mon

edha

në

lekë

/ n

otes

and

coi

ns in

na

tiona

l cur

renc

y

mon

edha

dhe

kar

të-

mon

edha

në

valu

të/

not

es a

nd c

oins

in

fore

ign

curr

ency

Dep

ozita

/ D

epos

its

(5+

6)

le

tra m

e vl

erë/

Se

curit

ies

Hua

të/

loan

s (9

+10

)

m

jete

të tj

era/

o

ther

fina

ncia

l as

sets

mje

te jo

finan

ciar

e/ n

onfin

an-

cial

ass

ets

Bank

at p

arad

e-po

zitu

ese/

Dep

osit

mon

ey b

anks

kor

pora

tat e

tjer

a fin

anci

are/

oth

er

finan

cial

cor

pora

-tio

ns

Sekt

orë

të tj

erë

rezi

dent

ë/ o

ther

re

side

nt s

ecto

rs

korp

orat

at e

tjer

a jo

finan

ciar

e /

oth

er n

onfin

an-

cial

cor

pora

tions

12

34

56

78

910

1112

2008

/ iv

4,3

87.9

1

4.3

1.8

3

87.8

4

1.0

346

.7

_

3,8

87.9

3

,887

.9

_

86.

9 9

.3

2009

/ iv

4,9

09.4

1

6.2

2.7

4

65.8

2

20.1

2

45.6

_

4

,299

.8

4,2

99.8

_

1

12.4

1

2.5

2010

/ iv

5,2

43.2

3

0.0

3.0

5

87.4

2

68.4

3

19.0

_

4

,475

.3

4,4

75.3

_

1

32.9

1

4.7

2010

/ iv

5,2

43.2

3

0.0

3.0

5

87.4

2

68.4

3

19.0

_

4

,475

.3

4,4

75.3

_

1

32.9

1

4.7

2011

/ i

5,2

16.2

2

9.9

3.0

6

11.8

3

13.9

2

97.9

_

4

,417

.8

4,4

17.8

_

1

40.6

1

3.1

ii

5,2

59.9

3

3.8

3.3

6

78.9

3

20.3

3

58.6

_

4

,384

.4

4,3

84.4

_

1

43.8

1

5.6

iii

5,2

88.7

4

2.0

2.5

6

94.9

3

12.8

3

82.1

_

4

,379

.3

4,3

79.3

_

1

54.1

1

5.9

Det

yrim

et to

tale

/

tota

l lia

bilit

ies

(2+

5+8+

12+

13)

Dep

ozita

të p

ërfs

hira

në

para

në e

gje

rë/

Dep

osits

in

clud

ed in

bro

ad m

oney

(3

+4)

Dep

ozita

të p

apër

fshi

ra

në p

aran

ë e

gjer

ë/

Dep

osits

exc

lude

d fro

m

broa

d m

oney

(6+

7)

Hua

të/

loan

s (9

+10

+11

)

Det

yrim

e të

tjer

a/

oth

er li

-ab

ilitie

s

aksi

one

dhe

inst

rum

ente

të

tjerë

të k

apita

lit/

Shar

es a

nd o

ther

eq

uity

Sekt

orë

të tj

erë

rezi

dent

ë/ o

ther

re

side

nt s

ecto

rs

korp

orat

at e

tje

ra jo

finan

-ci

are/

oth

er

nonf

inan

cial

co

rpor

atio

ns

Sekt

orë

të tj

erë

rezi

dent

ë/ o

ther

re

side

nt s

ecto

rs

korp

orat

at e

tje

ra jo

finan

-ci

are/

oth

er

nonf

inan

cial

co

rpor

atio

ns

korp

orat

at e

tjer

a fin

an-

ciar

e/ o

ther

fina

ncia

l co

rpor

atio

ns

Bank

at p

arad

e-po

zitu

ese/

D

epos

it m

oney

ba

nks

Qev

eria

qen

-dr

ore/

cen

tral

Gov

ernm

ent

12

34

56

78

910

1112

13

2008

/ iv

4,3

87.9

1

,327

.6

1,3

27.6

_

1

5.8

15.

8 _

2

,319

.3

2,3

19.3

_

_

1

22.6

6

02.5

2009

/ iv

4,9

09.4

1

,539

.4

1,5

39.4

_

0

.2

0.2

_

2

,545

.8

2,5

45.8

_

_

1

22.1

7

01.9

2010

/ iv

5,2

43.2

1

,759

.4

1,7

59.4

_

1

6.9

16.

9 _

2

,569

.3

2,5

69.3

_

_

1

25.5

7

72.0

2010

/ iv

5,2

43.2

1

,759

.4

1,7

59.4

_

1

6.9

16.

9 _

2

,569

.3

2,5

69.3

_

_

1

25.5

7

72.0

2011

/ i

5,2

16.2

1

,788

.6

1,7

88.6

_

1

7.9

17.

9 _

2

,516

.1

2,5

16.1

_

_

1

04.0

7

89.8

ii

5,2

59.9

1

,835

.3

1,8

35.3

_

1

8.5

18.

5 _

2

,503

.6

2,4

96.6

7

.0

_

99.

6 8

02.9

iii

5,2

88.7

1

,873

.9

1,8

73.9

_

1

8.6

18.

6 _

2

,475

.2

2,4

75.2

_

_

1

05.1

8

15.8

Bu

rimi:

Bank

a e

Shqi

përis

ë

Sour

ce: B

ank

of A

lban

ia.





1-6

PARA

qit

jA m

On

etAR

e e

kORP

ORA

tAve

të

tjeR

A d

ePO

Zitu

eSe

m

On

etAR

y Su

Rvey

OF

Oth

eR d

ePO

SitO

Ry c

ORP

ORA

tiO

nS

1-6

në

mil

iOn

ë le

kë, F

un

d P

eRiu

dh

e

in m

illi

On

S Al

l, e

nd

OF

PeRi

Od

mje

tet v

alu -

tore

net

o/

net

fore

ign

asse

ts (2

-3)

mje

tet e

bre

nd-

shm

e/ D

omes

tic a

sset

s (5

+6+

9+10

+11

+12

+13

)

p

rete

nd-

ime

ndaj

jo

rezi

dent

ëve/

c

laim

s on

no

nres

iden

ts

m

inus

: Det

yrim

e nd

aj

jore

zide

ntëv

e/ l

ess:

li-

abili

ties

to n

onre

side

nts

pre

tend

ime

ndaj

ban

kës

qend

rore

/ c

laim

s on

c

entra

l Ban

k

pre

tend

imet

net

o nd

aj q

ever

isë

qend

rore

/ n

et

clai

ms

on c

entra

l G

over

nmen

t (7-

8)

p

rete

ndim

e nd

aj

korp

orat

ave

të

tjera

fina

ncia

re/

cla

ims

on

othe

r fin

anci

al

corp

orat

ions

pre

ten-

dim

et n

daj

qeve

risë

lo-

kale

/ c

laim

s on

loca

l go

vern

men

t

pre

tend

imet

nd

aj k

orpo

rat-

ave

jofin

anci

-ar

e pu

blik

e/

cla

ims

on p

ublic

no

nfin

anci

al

corp

orat

ions

pre

tend

imet

nd

aj k

orpo

-ra

tave

të tj

era

jofin

anci

are/

c

laim

s on

oth

er

nonf

inan

cial

co

rpor

atio

ns

pre

tend

ime

ndaj

sek

-to

rëve

të tj

erë

rezi

dent

ë/

cla

ims

on

othe

r res

iden

t se

ctor

s

pre

tend

imet

nda

j qe

veris

ë qe

ndro

re/

cla

ims

on c

entra

l G

over

nmen

t

min

us: D

etyr

ime

ndaj

qev

eris

ë qe

ndro

re/

less

: li

abili

ties

to c

en-

tral G

over

nmen

t

12

34

56

78

910

1112

13

2008

/ 1

25,

476.

586

,588

.381

,111

.772

9,98

6.1

76,5

60.6

257,

992.

026

0,90

3.1

2,91

1.2

722.

9_

12,8

99.1

242,

050.

613

9,76

0.9

2009

/ 1

229

,976

.086

,689

.156

,713

.178

4,78

3.2

75,7

31.1

269,

922.

627

3,05

5.2

3,13

2.6

6,27

7.9

_12

,056

.327

5,47

9.8

145,

315.

6

2010

/ 1

286

,581

.412

3,94

6.5

37,3

65.1

855,

406.

888

,267

.528

5,45

8.0

291,

440.

05,

982.

09,

023.

585

.09,

373.

831

5,87

9.1

147,

320.

0

2011

/ 0

690

,061

.713

1,24

8.2

41,1

86.5

911,

313.

390

,784

.931

1,61

7.3

317,

397.

65,

780.

39,

352.

093

.711

,830

.533

4,94

1.9

152,

693.

0

0790

,462

.113

2,80

9.7

42,3

47.6

916,

890.

590

,464

.431

1,61

2.4

318,

255.

16,

642.

79,

478.

596

.112

,092

.033

9,68

9.0

153,

458.

0

0811

2,93

7.0

157,

118.

344

,181

.392

1,02

7.1

92,2

56.8

312,

008.

931

8,00

8.9

6,00

0.1

9,68

0.4

96.1

12,2

30.8

341,

170.

815

3,58

3.4

0911

7,20

0.9

160,

667.

443

,466

.593

1,21

1.4

95,4

26.3

309,

229.

331

6,92

0.0

7,69

0.7

10,1

83.2

96.1

13,7

21.4

349,

262.

615

3,29

2.4

1012

4,25

8.8

169,

160.

044

,901

.293

4,84

0.2

95,2

71.1

310,

206.

431

6,90

6.8

6,70

0.4

10,2

52.2

105.

914

,382

.435

1,21

7.9

153,

404.

3

1112

4,99

8.3

171,

777.

046

,778

.893

7,10

2.3

96,9

38.3

308,

613.

931

5,15

4.1

6,54

0.1

10,1

58.1

112.

615

,195

.635

3,38

2.7

152,

701.

1

D

etyr

ime

ndaj

ban

kës

qend

rore

/ li

abili

ties

to c

entra

l Ban

k

Dep

ozita

të p

ërfs

hira

në

para

në e

gje

rë/

Dep

osits

incl

uded

in b

road

mon

ey

(16+

17)

D

epoz

ita të

pa

përfs

hira

në

para

në

e gj

erë/

Dep

osits

no

t inc

lude

d in

br

oad

mon

ey

Hua

të/

loan

s

aksi

one

dhe

inst

rum

ente

të

tjerë

të k

apita

lit/

Shar

es a

nd o

ther

eq

uity

Det

yrim

e të

tjer

a ne

to/

oth

er n

et

liabi

litie

s

axh

ustim

i i k

on-

solid

imit/

con

soli-

datio

n ad

just

men

t D

epoz

ita të

tran

sfer

-ue

shm

e/ t

rans

fera

ble

depo

sits

Dep

ozita

të tj

era/

o

ther

dep

osits

nga

të c

ilat:

Reze

rva

rivle

resi

mi/

o

f whi

ch: v

alua

-tio

n ad

just

men

t

1415

1617

1819

2021

2223

2008

/ 1

220

,650

.661

9,68

4.2

116,

704.

750

2,97

9.6

18,1

26.5

2,70

2.9

75,1

11.4

-6,0

34.9

-1,4

44.2

631.

3

2009

/ 1

232

,490

.466

2,42

5.2

115,

884.

754

6,54

0.5

17,2

27.1

2,54

6.8

90,0

15.9

-1,0

11.4

8,16

3.6

1,89

0.1

2010

/ 1

213

,011

.978

4,96

8.2

129,

777.

765

5,19

0.5

20,7

29.9

2,57

0.4

98,3

74.1

-93.

221

,563

.177

0.7

2011

/ 0

624

,469

.481

9,47

0.1

124,

859.

569

4,61

0.6

23,0

61.0

2,49

9.7

95,8

75.5

-792

.833

,249

.82,

749.

5

0724

,673

.982

5,30

0.4

129,

978.

669

5,32

1.9

26,0

87.4

2,49

9.7

96,1

51.0

-1,5

88.5

32,1

13.5

526.

6

0825

,606

.884

4,90

9.8

135,

508.

970

9,40

1.0

26,2

85.1

2,49

9.6

98,1

80.3

-2,1

95.7

33,5

98.0

2,88

4.4

0923

,577

.685

7,86

3.5

131,

380.

072

6,48

3.5

25,5

02.4

2,47

8.2

98,6

06.7

-1,6

26.6

37,7

69.7

2,61

4.2

1024

,455

.086

6,12

9.8

131,

952.

273

4,17

7.6

26,3

33.3

2,47

8.1

100,

146.

5-1

,487

.136

,612

.62,

943.

7

1124

,569

.586

9,40

6.0

131,

061.

873

8,34

4.2

25,1

22.6

2,47

8.0

99,0

14.6

-2,1

58.8

38,8

58.0

2,65

1.9

Burim

i: Ba

nka

e Sh

qipë

risë

Sour

ce: B

ank

of A

lban

ia.





1-7

PARA

qit

jA m

On

etAR

e e

kORP

ORA

tAve

deP

OZi

tueS

e

m

On

etAR

y Su

Rvey

OF

deP

OSi

tORy

cO

RPO

RAti

On

S 1-

7n

ë m

iliO

në

lekë

, Fu

nd

PeR

iud

he

in

mil

liO

nS

All,

en

d O

F Pe

RiO

d

mje

tet

valu

tore

net

o/

net

fore

ign

asse

ts (2

-3)

mje

tet e

br

ends

hme/

D

omes

tic a

s-se

ts (5

+8)

pre

tend

-im

e nd

aj

jore

zide

ntëv

e/

cla

ims

on n

on-

resi

dent

s

min

us:

Det

yrim

e nd

aj

jore

zide

ntëv

e/

less

: lia

bilit

ies

to n

onre

side

nts

pre

tend

ime

ndaj

sek

-to

rëve

të tj

erë/

cla

ims

on o

ther

sec

tors

(9

+10

+11

+12

+13

)

pre

tend

imet

net

o nd

aj q

ever

isë

qend

rore

/ n

et

clai

ms

on c

entra

l G

over

nmen

t (6-

7)

pre

tend

imet

nda

j qe

veris

ë qe

ndro

re/

cla

ims

on c

entra

l G

over

nmen

t

min

us:

Det

yrim

e nd

aj q

ever

isë

qend

rore

/ le

ss: l

iabi

litie

s to

cen

tral

Gov

ernm

ent

pre

tend

ime

ndaj

ko

rpor

atav

e të

tje

ra fi

nanc

iare

/ c

laim

s on

oth

er

finan

cial

cor

pora

-tio

ns

pre

tend

imet

nda

j qe

veris

ë lo

kale

/ c

laim

s on

loca

l go

vern

men

t

pre

tend

imet

nda

j ko

rpor

atav

e jo

fi-na

ncia

re p

ublik

e/

cla

ims

on p

ublic

no

nfin

anci

al

corp

orat

ions

pre

tend

imet

nda

j ko

rpor

atav

e të

tje

ra jo

finan

ciar

e/

cla

ims

on o

ther

no

nfin

anci

al c

or-

pora

tions

pre

tend

ime

ndaj

se

ktor

ëve

të tj

erë

rezi

dent

ë/ c

laim

s on

oth

er re

side

nt

sect

ors

12

34

56

78

910

1112

13

2008

/ 1

220

6,66

7.6

302,

117.

595

,449

.971

8,68

0.7

322,

065.

634

4,33

1.4

22,2

65.8

396,

615.

172

2.9

_12

,899

.124

2,05

0.6

140,

942.

5

2009

/ 1

224

4,44

2.7

322,

912.

478

,469

.778

1,94

2.8

341,

292.

435

5,34

4.6

14,0

52.3

440,

650.

46,

277.

9_

12,0

56.3

275,

479.

814

6,83

6.4

2010

/ 1

233

9,40

9.2

398,

574.

759

,165

.582

6,84

8.0

343,

395.

135

8,36

8.8

14,9

73.7

483,

453.

09,

023.

585

.09,

373.

831

5,87

9.1

149,

091.

6

2011

/ 0

633

0,26

4.9

392,

775.

662

,510

.787

2,07

0.0

361,

312.

438

2,45

0.9

21,1

38.4

510,

757.

69,

352.

093

.711

,830

.533

4,94

1.9

154,

539.

5

0733

0,74

9.6

393,

793.

563

,043

.988

0,78

4.8

364,

112.

938

3,39

2.8

19,2

79.9

516,

671.

99,

478.

596

.112

,092

.033

9,68

9.0

155,

316.

2

0835

6,89

1.6

421,

527.

664

,636

.188

2,82

0.8

364,

185.

038

3,68

4.7

19,4

99.7

518,

635.

89,

680.

496

.112

,230

.834

1,17

0.8

155,

457.

6

0937

3,08

4.1

437,

364.

964

,280

.888

7,64

0.4

359,

222.

138

3,09

4.8

23,8

72.7

528,

418.

310

,183

.296

.113

,721

.434

9,26

2.6

155,

155.

0

1037

9,23

3.5

444,

844.

165

,610

.788

9,05

9.3

357,

809.

738

3,62

9.2

25,8

19.5

531,

249.

610

,252

.210

5.9

14,3

82.4

351,

217.

915

5,29

1.2

1137

8,28

5.5

445,

881.

967

,596

.489

4,55

2.8

361,

107.

238

2,56

8.5

21,4

61.2

533,

445.

610

,158

.111

2.6

15,1

95.6

353,

382.

715

4,59

6.6

Det

yrim

et e

par

asë

së g

jerë

/ Br

oad

mon

ey li

abili

ties

(15+

16)

p

araj

a ja

shtë

ko

rpor

atav

e de

pozi

tues

e/

mon

ey o

utsi

de

depo

sito

ry

corp

orat

ions

Dep

ozita

të

përfs

hira

në

para

në e

gje

rë/

Dep

osits

incl

uded

in

bro

ad m

oney

(1

7+18

)

D

epoz

ita të

pa

përfs

hi-

ra n

ë pa

ranë

e g

jerë

/ D

epos

its e

xclu

ded

from

br

oad

mon

ey

Hua

të/

loan

s ll

ogar

i të

pagu

eshm

e/

oth

er a

ccou

nts

paya

ble

ak

sion

e dh

e in

stru

men

te të

tjer

ë të

ka

pita

lit/

Shar

es a

nd o

ther

equ

ity

D

etyr

ime

të

tjera

net

o/

oth

er li

abili

-tie

s ne

t

axh

ustim

i i

kons

olid

imit/

c

onso

lidat

ion

adju

stm

ent

Dep

ozita

të

trans

fer-

uesh

me/

tr

ansf

erab

le

depo

sits

Dep

ozita

të tj

era/

o

ther

dep

osits

nga

te

cila

t: re

zerv

a riv

lere

sim

i/ o

f w

hich

: val

uatio

n ad

just

men

t

1415

1617

1819

2021

2223

2425

2008

/ 1

281

5,70

4.6

195,

817.

361

9,88

7.4

116,

702.

350

3,18

5.1

19,0

29.4

2,70

2.9

0.6

94,5

69.5

-19,

925.

3-6

,315

.5-3

43.2

2009

/ 1

287

1,46

9.5

209,

043.

866

2,42

5.7

115,

885.

354

6,54

0.5

17,9

37.0

2,54

6.8

720.

613

0,01

3.0

3,29

4.8

3,51

6.5

182.

2

2010

/ 1

298

0,28

3.9

195,

059.

078

5,22

5.0

130,

026.

965

5,19

8.1

21,3

55.2

2,57

0.4

797.

915

0,62

0.8

17,0

85.2

10,2

82.6

346.

5

2011

/ 0

61,

008,

822.

518

9,27

6.6

819,

545.

912

4,88

8.1

694,

657.

823

,723

.92,

499.

782

8.7

142,

137.

013

,407

.023

,732

.159

1.1

071,

015,

644.

919

0,23

6.0

825,

409.

012

9,97

6.8

695,

432.

227

,230

.92,

499.

783

5.6

144,

989.

914

,780

.019

,974

.635

8.7

081,

034,

708.

718

9,55

4.9

845,

153.

813

5,51

0.6

709,

643.

227

,827

.72,

499.

684

0.4

150,

437.

916

,833

.823

,169

.122

9.1

091,

046,

909.

018

8,94

6.3

857,

962.

813

1,37

8.6

726,

584.

226

,347

.42,

478.

285

3.9

156,

305.

522

,272

.227

,475

.035

5.5

101,

053,

377.

418

6,59

2.0

866,

785.

413

1,95

1.0

734,

834.

427

,796

.02,

478.

185

8.6

156,

692.

220

,769

.226

,388

.070

2.6

111,

057,

110.

618

7,23

4.3

869,

876.

313

1,53

2.1

738,

344.

226

,264

.62,

478.

087

0.0

157,

591.

221

,568

.528

,167

.135

6.9

Burim

i: Ba

nka

e Sh

qipë

risë

So

urce

: Ban

k of

Alb

ania

.





1-8A AGReGAtët mOnetARë dhe PëRBëRëSit e tyRe mOnetARy AGGReGAteS And theiR cOmPOnentS 1-8A

m3 (2+7)

m2 (3+6)

Depozitat në valutë/ Deposits in foreign currencym1 (4+5)

Depozitat me afat në lekë/ time deposits in

national currency

paraja jashtë korpo-ratave depozituese/ currency outside

depository corpora-tions

Depozitat pa afat në lekë/ current ac-counts and non-term deposits in national

currency

1 2 3 4 5 6 7

Gjendja në fund të periudhës (në milionë lekë)/ Stock at end of period (in millions all)

2008 /12 815,704.6 555,004.7 282,862.3 195,817.3 87,045.0 272,142.4 260,699.9

2009 /12 871,469.5 578,181.5 284,505.5 209,043.7 75,461.8 293,675.9 293,288.0

2010 /12 980,283.9 604,517.3 275,427.3 195,059.0 80,368.4 329,090.0 375,766.6

2011 / 06 1,008,822.5 624,971.9 267,748.0 189,276.6 78,471.4 357,223.9 383,850.6

07 1,015,644.9 625,633.1 269,565.4 190,236.0 79,329.4 356,067.7 390,011.9

08 1,034,708.7 625,586.2 271,808.2 189,554.9 82,253.2 353,778.0 409,122.5

09 1,046,909.0 630,476.0 268,923.2 188,946.3 79,976.9 361,552.8 416,433.1

10 1,053,377.3 631,260.9 267,189.3 186,592.0 80,597.3 364,071.6 422,116.5

11 1,057,110.6 637,089.8 269,123.6 187,234.3 81,889.3 367,966.2 420,020.8

ndryshimi vjetor në përqindje/ annual percentage changes

2008 / 12 7.7 9.7 16.6 26.4 -0.8 3.3 3.7

2009 / 12 6.8 4.2 0.6 6.8 -13.3 7.9 12.5

2010 / 12 12.5 4.6 -3.2 -6.7 6.5 12.1 28.1

2011 / 06 11.8 7.2 -0.4 -2.4 4.6 13.7 20.2

07 11.2 6.7 -1.8 -3.5 2.7 14.2 19.2

08 10.1 6.3 -1.7 -3.8 3.5 13.3 16.4

09 10.4 6.7 -1.3 -1.3 -1.4 13.6 16.4

10 10.6 6.7 -1.0 -2.3 2.2 13.1 17.1

11 10.0 7.4 0.8 -1.1 5.7 12.7 14.1Burimi: Banka e Shqipërisë Source: Bank of Albania.

1-8B kundëRPARtitë e AGReGAtëve mOnetARë cOunteRPARtS OF mOnetARy AGGReGAteS 1-8B

mjetet valutore neto/ net

Foreign assets mjetet e brendshme/ Domestic

assets (3+4)

të tjera neto/ other

items net pretendimet ndaj qeverisë qendrore neto/ net claims on central

Government

pretendime ndaj sektorëve të tjerë¹/

claims on other sectors

1 2 3 4 5

Gjendja në fund të periudhës (milionë lekë)/ Stock at end of period (in millions all)

2008 / 12 206,667.6 718,680.7 322,065.6 396,615.1 -6,315.5

2009 / 12 244,442.7 781,942.8 341,292.4 440,650.4 3,516.5

2010 / 12 339,409.2 826,848.0 343,395.1 483,453.0 10,282.6

2011 / 06 330,264.9 872,070.0 361,312.4 510,757.6 23,732.1

07 330,749.6 880,784.8 364,112.9 516,671.9 19,974.6

08 356,891.6 882,820.8 364,185.0 518,635.8 23,169.1

09 373,084.1 887,640.4 359,222.1 528,418.3 27,475.0

10 379,233.5 889,059.3 357,809.7 531,249.6 26,388.0

11 378,285.5 894,552.8 361,107.2 533,445.6 28,167.1

ndryshimi vjetor në përqindje/ annual percentage changes

mjetet valutore neto/ net foreign

assets

mjetet e brendshme/ Domestic assets (3+4)

pretendimet ndaj qeverisë qendrore neto/ net claims on central Government

pretendime ndaj sektorëve të tjerë¹/ claims on other sectors

1 2 3 4

2008 / 12 -11.0 18.1 2.5 34.9

2009 / 12 18.3 8.8 6.0 11.1

2010 / 12 38.9 5.7 0.6 9.7

2011 / 06 16.5 8.8 5.1 11.5

07 16.0 9.4 5.3 12.5

08 13.1 9.3 4.7 12.8

09 17.0 9.9 3.8 14.6

10 17.6 9.9 3.2 14.8

11 12.5 10.2 7.7 12.0 Burimi: Banka e Shqipërisë Source: Bank of Albania.1)Përfshin kredinë për ekonominë dhe pretendime të tjera ndaj sektorëve mbajtës së parasë së gjerë. 1) include credit to economy and other claims on broad money holding sectors.





1-9

deP

OZi

tAt

në

lekë

SiP

AS S

ektO

Rit¹

den

Om

inAt

ed d

ePO

SitS

By

Sec

tOR1

1-9

në

mil

iOn

ë le

kë, F

un

d P

eRiu

dh

e

in m

illi

On

S Al

l, e

nd

OF

PeRi

Od

tota

li i d

e -po

zita

ve/

tota

l de

posi

ts (2

+8)

llo

gari

rrje

dhes

e dh

e de

pozi

ta p

a af

at/

cur

rent

acc

ount

an

d si

ght d

epos

its

(3+

4+5+

6+7)

Dep

ozita

t me

afat

/ ti

me

depo

sits

(9

+10

+11

+12

+13

)

Qev

eria

loka

le/

loca

l gov

ern-

men

t

korp

orat

at

jofin

anci

are

publ

ike/

pub

lic

nonf

inan

cial

co

rpor

atio

ns

kor

pora

ta të

tje

ra fi

nanc

iare

/ o

ther

fina

ncia

l co

rpor

atio

ns

kor

pora

ta të

tje

ra jo

finan

-ci

are/

oth

er

nonf

inan

cial

co

rpor

atio

ns

Sekt

orë

të tj

erë

rezi

dent

ë/

oth

er re

side

nt

sect

ors

Qev

eria

loka

le/

loca

l gov

ernm

ent

korp

orat

at jo

fi-na

ncia

re p

ublik

e/

publ

ic n

onfin

anci

al

corp

orat

ions

kor

po-

rata

të tj

era

finan

ciar

e/

oth

er fi

nanc

ial

corp

orat

ions

korp

orat

a të

tje

ra jo

finan

-ci

are/

oth

er

nonf

inan

cial

co

rpor

atio

ns

Sekt

orë

të tj

erë

rezi

dent

ë/ o

ther

re

side

nt s

ecto

rs

1

2 3

4

5

6

7

8

9

1011

1213

2008

/ 1

235

9,18

7.4

87,

045.

0 4

82.8

7

,233

.9

698

.2

33,

582.

0 4

5,04

8.2

272

,142

.4

17.

7 1

,331

.5

831

.8

9,4

28.6

2

60,5

32.8

2009

/ 1

2 3

69,1

37.7

7

5,46

1.8

478

.1

7,7

95.6

6

75.3

2

0,87

9.3

45,

633.

5 2

93,6

75.9

8

.4

3,3

78.4

7

86.6

9

,898

.3

279

,604

.3

2010

/ 1

2 4

09,4

58.4

8

0,36

8.4

948

.1

7,1

34.0

9

20.6

2

2,50

5.0

48,

860.

8 3

29,0

90.0

5

5.1

3,0

54.3

1

,773

.4

8,3

16.8

3

15,8

90.5

2011

/ 0

6 4

35,6

95.3

7

8,47

1.4

1,3

58.0

6

,586

.1

519

.5

19,

779.

7 5

0,22

8.1

357

,223

.9

100

.6

3,4

56.2

1

,904

.2

9,3

95.2

3

42,3

67.6

07 4

35,3

97.1

7

9,32

9.4

1,4

17.2

6

,812

.8

429

.5

18,

619.

7 5

2,05

0.1

356

,067

.7

94.

0 3

,955

.0

1,8

34.8

9

,271

.2

340

,912

.7

08 4

36,0

31.3

8

2,25

3.2

1,5

29.2

7

,743

.6

450

.4

21,

099.

8 5

1,43

0.3

353

,778

.0

94.

2 3

,235

.5

2,2

69.1

9

,217

.8

338

,961

.5

09 4

41,5

29.7

7

9,97

6.9

1,4

95.8

7

,793

.9

493

.3

19,

902.

4 5

0,29

1.5

361

,552

.8

94.

6 3

,654

.1

1,7

69.0

1

1,06

5.1

344

,970

.1

10 4

44,6

68.9

8

0,59

7.3

1,2

69.3

8

,318

.3

504

.9

21,

063.

0 4

9,44

1.8

364

,071

.6

109

.0

3,5

50.1

2

,094

.0

9,5

24.0

3

48,7

94.5

11 4

49,8

55.5

8

1,88

9.3

1,2

59.2

8

,146

.9

999

.9

21,

211.

7 5

0,27

1.5

367

,966

.2

109

.2

3,2

51.3

1

,547

.3

10,

636.

9 3

52,4

21.5

Bu

rimi:

Bank

a e

Shqi

përis

ë

Sour

ce: B

ank

of A

lban

ia.

1) P

ërfs

hihe

n ve

tëm

llog

aritë

dhe

dep

ozita

t që

janë

pje

së e

par

asë

së g

jerë

.

1)

dep

osits

incl

uded

in b

road

mon

ey.

1-10

deP

OZi

tAt

në

vAlu

të S

iPAS

Sek

tORi

t¹

FO

ReiG

n c

uRR

enc

y d

enO

min

Ated

deP

OSi

tS B

y Se

ctO

R1 1-

10n

ë m

iliO

në

lekë

, Fu

nd

PeR

iud

he

in

mil

liO

nS

All,

en

d O

F Pe

RiO

d

tota

li i d

e -po

zita

ve/

tota

l de

posi

ts (1

5+21

)

l

loga

ri rr

jedh

ëse

dhe

depo

zita

pa

afat

/ c

urre

nt a

ccou

nt

and

sigh

t dep

osits

(1

6+17

+18

+19

+20

)

Dep

ozita

t me

afat

/

tim

e de

posi

ts

(22+

23+

24+

25+

26)

Qev

eria

loka

le/

loca

l gov

ernm

ent

korp

orat

at

jofin

anci

are

publ

ike/

pub

lic

nonf

inan

cial

co

rpor

atio

ns

kor

pora

ta të

tjer

a fin

anci

are/

oth

er

finan

cial

cor

pora

-tio

ns

korp

orat

a të

tje

ra jo

finan

-ci

are/

oth

er

nonf

inan

cial

co

rpor

atio

ns

Sek

torë

të

tjerë

rezi

-de

ntë/

oth

er

resi

dent

se

ctor

s

Qev

eria

lo

kale

/ lo

cal

gove

rnm

ent

korp

orat

at

jofin

anci

are

publ

ike/

pu

blic

non

finan

cial

co

rpor

atio

ns

kor

pora

ta të

tje

ra fi

nan-

ciar

e/ o

ther

fin

anci

al

corp

orat

ions

korp

orat

a të

tje

ra jo

finan

-ci

are/

oth

er

nonf

inan

cial

co

rpor

atio

ns

Sekt

orë

të

tjerë

rezi

-de

ntë/

oth

er

resi

dent

se

ctor

s

14

15

16

17

18

19

20

21

2223

2425

26

2008

/ 1

2 2

60,6

99.9

6

5,11

3.8

108

.8

2,6

09.4

6

08.7

2

3,22

5.7

38,

561.

2 1

95,5

86.2

1

70.7

5

,480

.3

1,7

31.1

2

2,69

7.2

165

,506

.9

2009

/ 1

2 2

93,2

88.0

7

5,42

2.6

153

.7

2,7

71.9

4

26.8

2

5,62

7.3

46,

443.

0 2

17,8

65.3

1

59.3

3

,999

.1

3,2

46.0

1

3,95

5.6

196

,505

.4

2010

/ 1

2 3

75,7

66.6

8

7,47

1.8

256

.0

4,1

02.0

9

71.9

2

9,54

7.6

52,

594.

2 2

88,2

94.8

2

37.0

4

,470

.0

5,2

29.1

2

7,83

5.3

250

,523

.5

2011

/ 0

6 3

83,8

50.6

8

4,92

3.2

580

.5

2,9

11.3

4

84.7

2

7,80

5.8

53,

140.

9 2

98,9

27.4

1

22.3

3

,241

.6

5,0

44.1

2

2,33

3.8

268

,185

.6

07 3

90,0

11.9

8

9,90

3.2

334

.7

3,2

98.6

4

06.0

3

0,09

6.9

55,

766.

9 3

00,1

08.7

1

21.3

2

,898

.7

5,0

06.8

2

0,67

0.3

271

,411

.5

08 4

09,1

22.5

9

3,53

7.6

235

.9

2,8

72.3

8

85.0

3

1,07

6.1

58,

468.

4 3

15,5

84.9

1

21.3

3

,065

.7

5,0

72.3

2

2,01

6.7

285

,308

.8

09 4

16,4

33.1

9

0,32

6.9

920

.0

2,9

21.4

7

88.4

2

8,81

4.7

56,

882.

4 3

26,1

06.1

1

22.6

3

,672

.5

5,3

56.0

2

3,34

1.3

293

,613

.8

10 4

22,1

16.5

8

9,32

8.7

390

.7

2,7

32.1

4

58.7

2

9,76

6.7

55,

980.

5 3

32,7

87.8

1

23.4

3

,875

.6

4,8

35.0

2

6,33

8.8

297

,615

.1

11 4

20,0

20.8

8

7,32

5.3

295

.7

2,7

55.6

2

74.8

2

9,30

4.9

54,

694.

3 3

32,6

95.5

1

6.8

3,0

05.3

5

,048

.0

25,

853.

0 2

98,7

72.3

Bu

rimi:

Bank

a e

Shqi

përis

ë

Sour

ce: B

ank

of A

lban

ia.

1) P

ërfs

hihe

n ve

tëm

llog

aritë

dhe

dep

ozita

t që

janë

pje

së e

par

asë

së g

jerë

.

1)

dep

osits

incl

uded

in b

road

mon

ey.





1-11

kRe

diA

PëR

ekO

nO

min

ë Si

PAS

Sekt

ORi

t

cRe

dit

tO

ec

On

Om

y By

Sec

tOR

1-11

në

mil

iOn

ë le

kë, F

un

d P

eRiu

dh

e

in m

illi

On

S Al

l, e

nd

OF

PeRi

Od

tota

li i k

redi

së/

tota

l cre

dit

(2+

8)

kred

ia n

ë le

kë/

cre

dit i

n na

tiona

l cur

renc

y (3

+4+

5+6+

7)

kred

ia n

ë va

lutë

/ c

red-

it in

fore

ign

curr

ency

(9

+10

+11

+12

+13

)

Qev

eria

loka

le/

loca

l gov

ernm

ent

korp

orat

at

jofin

anci

are

publ

ike/

pub

lic

nonf

inan

cial

co

rpor

atio

ns

korp

orat

a të

tje

ra jo

finan

-ci

are/

oth

er

nonf

inan

cial

co

rpor

atio

ns

korp

orat

a të

tje

ra fi

nanc

iare

/ o

ther

fina

ncia

l co

rpor

atio

ns

Sekt

orë

të tj

erë

rezi

dent

ë/

oth

er re

side

nt

sect

ors

Qev

eria

lo

kale

/ lo

cal

gove

rnm

ent

korp

orat

at

jofin

anci

are

publ

ike/

pub

lic

nonf

inan

cial

co

rpor

atio

ns

korp

orat

a të

tjer

a jo

finan

ciar

e/

oth

er n

onfin

an-

cial

cor

pora

tions

korp

orat

a të

tje

ra fi

nanc

iare

/ o

ther

fina

ncia

l co

rpor

atio

ns

Sekt

orë

të tj

erë

rezi

dent

ë/ o

ther

re

side

nt s

ecto

rs

12

34

56

78

910

1112

13

2008

/ 1

2 3

96,2

64.3

1

14,0

51.9

_

3

,636

.7

49,

111.

0 3

34.7

6

0,96

9.5

282

,212

.4

_

9,2

62.4

1

92,9

39.7

4

1.5

79,

968.

9

2009

/ 1

2 4

40,3

97.4

1

40,4

79.9

_

6

,323

.5

70,

353.

3 8

16.3

6

2,98

6.8

299

,917

.5

_

5,7

32.8

2

05,1

26.5

5

,216

.0

83,

842.

3

2010

/ 1

2 4

83,1

29.7

1

57,1

97.3

8

5.0

5,0

22.9

8

3,23

4.9

2,9

57.0

6

5,89

7.5

325

,932

.4

_

4,3

51.0

2

32,6

44.2

5

,747

.5

83,

189.

8

2011

/ 0

6 5

10,3

90.2

1

71,2

63.8

9

3.7

5,0

54.5

9

3,40

3.4

2,7

65.9

6

9,94

6.4

339

,126

.4

_

6,7

76.0

2

41,5

38.5

6

,227

.6

84,

584.

3

07 5

16,3

08.2

1

72,7

60.4

9

6.1

5,0

58.9

9

4,01

6.9

2,7

54.0

7

0,83

4.4

343

,547

.8

_

7,0

33.1

2

45,6

72.1

6

,365

.9

84,

476.

7

08 5

18,2

71.6

1

72,2

72.3

9

6.1

4,8

56.2

9

3,33

0.4

2,8

37.1

7

1,15

2.4

345

,999

.3

_

7,3

74.5

2

47,8

40.4

6

,484

.8

84,

299.

7

09 5

28,0

28.2

1

76,2

48.5

9

6.1

4,8

42.8

9

6,95

0.4

3,1

51.3

7

1,20

7.9

351

,779

.6

_

8,8

78.6

2

52,3

12.2

6

,649

.8

83,

939.

0

10 5

30,8

62.5

1

77,8

49.0

1

05.9

4

,744

.6

98,

123.

7 3

,240

.4

71,

634.

5 3

53,0

13.5

_

9

,637

.8

253

,094

.3

6,6

29.7

8

3,65

1.8

11 5

33,0

57.8

1

81,3

26.7

1

12.6

5

,026

.7

100

,698

.9

3,3

27.6

7

2,16

1.0

351

,731

.1

_

10,

168.

9 2

52,6

83.8

6

,448

.4

82,

429.

9 Bu

rimi:

Bank

a e

Shqi

përis

ë

Sour

ce: B

ank

of A

lban

ia.

1-12

kRe

diA

SiP

AS A

ktiv

itet

it e

kOn

Om

ik¹

lOAn

S By

ec

On

Om

ic A

cti

vity

1 1-

12n

ë m

iliO

në

lekë

, Fu

nd

PeR

iud

he

in

mil

liO

nS

All,

en

d O

F Pe

RiO

d

tota

li i k

redi

së

për b

izne

set/

to

tal l

oans

to

bus

ines

s (2

+3+

4+5+

6+7+

8+9+

10+

11+

12+

13+

14+

15+

16+

17)

Bujq

ësia

, gj

uetia

dhe

si

lvik

ultu

ra/

agric

ultu

re,

hunt

ing

and

fore

stry

pesh

kim

i/

Fish

ing

indu

stria

nxj

er-

rëse

/ m

inin

g an

d qu

arry

ing

indu

stria

pë

rpun

uese

/ m

anuf

actu

ring

prod

him

i, sh

përn

darja

e

ener

gjis

ë el

ektri

ke, e

ga

zit d

he e

uj

it/ e

lect

ricity

, ga

s an

d w

ater

su

pply

ndë

rtim

i/

con

stru

c-tio

n

treg

tia,

ripar

imi i

au

tom

jete

ve

dhe

artik

ujve

sh

tëpi

akë/

tr

ade,

repa

ir of

mot

or

vehi

cles

and

pe

rson

al a

nd

hous

ehol

d go

ods

Hot

elet

dhe

re

stor

ante

t/

Hot

els

and

rest

aura

nts

tran

spor

ti,

mag

a-zi

nim

i dhe

te

leko

mu-

nika

cion

i/

tran

spor

t, st

orag

e an

d te

leco

mm

u-ni

catio

ns

ndë

rmje

tësim

m

onet

ar d

he

finan

ciar

/ Fi

nanc

ial

inte

rmed

ia-

tion

pasu

ritë

e pa

tund

-sh

me,

dh

ënia

me

qira

, etj.

/

Real

est

ate,

re

ntin

g, e

tc.

adm

inis

trim

i pu

blik

/ pu

blic

ad

min

istra

-tio

n

arsi

mi/

ed

uca-

tion

Shën

-de

ti dh

e ve

prim

tarit

ë so

cial

e/

Hea

lth

and

soci

al

wor

k

Shër

bim

e ko

lekt

ive,

so

cial

e dh

e in

divi

d-ua

le/

oth

er

com

mun

ity,

soci

al a

nd

pers

onal

se

rvic

e ac

tiviti

es

të tj

era/

o

ther

12

34

56

78

910

1112

1314

1516

17

2008

/ 1

225

4,00

9.1

2,78

1.0

453.

05,

816.

535

,717

.321

,226

.855

,684

.983

,542

.612

,728

.85,

920.

27,

338.

32,

734.

636

0.7

2,40

1.1

1,78

7.9

9,06

7.1

6,44

8.3

2009

/ 1

229

1,21

4.3

3,06

0.1

569.

56,

727.

842

,215

.822

,392

.159

,332

.598

,050

.913

,800

.87,

391.

19,

055.

72,

374.

742

3.1

3,28

0.5

3,26

1.5

13,5

75.4

5,70

2.9

2010

/ 1

233

0,38

8.1

3,98

2.6

903.

86,

736.

747

,196

.623

,563

.265

,787

.311

3,99

6.3

14,1

18.4

10,9

10.9

10,6

31.7

2,43

7.6

797.

13,

687.

14,

797.

312

,117

.98,

723.

4

2011

/ 0

635

1,75

8.0

4,62

6.4

975.

85,

332.

154

,639

.325

,223

.967

,360

.012

1,40

6.7

14,7

14.0

10,8

00.2

10,6

46.1

2,60

0.2

1,71

1.2

4,08

8.1

4,66

8.7

13,3

46.8

9,61

8.5

0735

6,55

0.8

4,61

2.6

968.

25,

746.

555

,050

.625

,961

.367

,164

.812

2,44

2.5

14,4

61.8

10,9

60.6

10,6

74.5

2,64

4.1

1,69

5.3

4,03

4.8

4,76

1.1

13,8

62.3

11,5

09.8

0835

8,10

7.8

4,74

0.4

957.

46,

097.

155

,122

.028

,063

.067

,459

.812

1,42

0.9

14,5

82.1

10,1

83.8

10,2

18.2

2,92

9.0

1,66

1.6

4,07

7.8

4,76

1.4

14,3

70.8

11,4

62.6

0936

9,08

7.2

4,82

1.9

979.

46,

054.

054

,883

.030

,794

.967

,468

.412

8,38

0.8

14,8

08.5

10,5

09.2

10,7

07.2

2,83

8.6

1,67

3.8

4,17

5.5

4,75

7.3

14,5

96.6

11,6

38.1

1037

0,87

4.3

4,90

4.9

1,00

1.6

7,12

8.0

55,2

78.1

31,2

33.2

68,3

50.1

126,

564.

915

,301

.910

,535

.310

,334

.42,

789.

91,

688.

84,

121.

04,

788.

415

,565

.011

,289

.0

1137

3,53

4.3

5,25

3.6

985.

57,

365.

455

,618

.731

,485

.467

,792

.912

7,58

3.2

15,0

05.9

11,0

21.9

11,1

58.4

2,76

2.0

1,66

3.4

4,06

6.5

4,79

7.9

15,6

20.6

11,3

53.1

Burim

i: Ba

nka

e Sh

qipë

risë

So

urce

: Ban

k of

Alb

ania

.1)

të

dhën

at e

kre

disë

nuk

për

fshi

jnë

inte

resa

t e p

ërllo

garit

ur.

1

) dat

a on

loan

s do

not

incl

ude

accr

ued

inte

rest

s.





1-1� kRediA SiPAS qëllimit të PëRdORimit dhe mOnedhëS PëR BiZneSet¹ në miliOnë lekë, Fund PeRiudhe

BuSineSS lOAnS By PuRPOSe And cuRRency1 1-1�in milliOnS All, end OF PeRiOd

kredia për bizneset/

Business loans (2+7+12+17)

në lekë / in all (3+4+5+6)

overdraft/ overdraft kapital qarkullues/ Working capital

Blerje pajisjesh/ machineries and appliances

pasuri të paluajt-shme/ Real estate

1 2 3 4 5 6

2008 / 12 254,009.1 52,563.0 15,587.5 12,799.1 12,700.5 11,475.9

2009 / 12 291,214.3 76,734.3 30,976.5 17,237.7 18,494.7 10,025.4

2010 / 12 330,388.1 89,529.3 33,349.8 21,738.1 21,121.2 13,320.3

2011 / 06 351,758.0 99,773.9 35,321.7 25,470.6 21,575.6 17,406.0

07 356,550.8 100,229.7 35,383.0 25,875.2 21,410.9 17,560.6

08 358,107.8 99,327.6 34,500.9 25,893.0 21,617.9 17,315.9

09 369,087.2 103,753.9 36,066.3 26,076.3 24,158.8 17,452.6

10 370,874.3 104,790.9 36,622.7 25,884.3 24,471.9 17,812.1

11 373,534.3 107,514.8 36,760.4 28,541.5 24,281.2 17,931.6

në dollarë amerikanë / in uSD

(8+9+10+11)

overdraft/ overdraft kapital qarkullues/ Working capital

Blerje pajisjesh/ machin-eries and appliances pasuri të paluajtshme/ Real estate

7 8 9 10 11

2008 / 12 25,346.2 10,707.3 5,943.6 4,213.2 4,482.1

2009 / 12 26,832.1 12,115.4 5,787.9 4,493.4 4,435.4

2010 / 12 31,186.8 12,966.4 6,116.6 6,474.7 5,629.1

2011 / 06 28,420.8 11,123.6 4,883.4 6,948.4 5,465.4

07 30,070.3 13,553.4 5,208.0 5,860.5 5,448.4

08 30,828.8 13,909.9 4,939.4 5,979.1 6,000.4

09 35,879.4 17,912.6 5,454.8 6,242.4 6,269.6

10 34,430.2 17,351.7 5,116.6 5,923.2 6,038.8

11 34,975.0 17,098.8 5,295.2 6,349.6 6,231.4

në euro / in euR (13+14+15+16)

kredia në monedha të tjera 2/ in other

currencies 2overdraft/ overdraft kapital qarkullues/ Working capital

Blerje pajisjesh/ machin-eries and appliances pasuri të paluajtshme/ Real estate

12 13 14 15 16 17

2008 / 12 174,896.1 48,901.0 29,940.2 51,011.3 45,043.6 1,203.8

2009 / 12 186,942.0 53,528.5 26,575.6 53,511.5 53,326.4 705.8

2010 / 12 209,347.5 61,989.3 27,174.5 60,072.5 60,111.2 324.5

2011 / 06 223,299.9 65,136.3 30,912.8 59,412.0 67,838.9 263.4

07 225,981.3 66,850.9 30,451.9 61,288.8 67,389.7 269.6

08 227,693.7 67,297.4 30,379.7 62,219.0 67,797.6 257.7

09 229,211.4 66,929.7 31,540.3 62,429.4 68,312.0 242.4

10 231,414.4 66,289.0 31,150.9 64,744.5 69,230.0 238.8

11 230,817.1 67,704.3 31,280.8 63,420.0 68,412.0 227.5 Burimi: Banka e Shqipërisë Source: Bank of Albania.1) të dhënat e kredisë nuk përfshijnë interesat e përllogaritur. 1) data on loans do not include accrued interests.





1-14

kRe

diA

SiP

AS q

ëlli

mit

të

PëRd

ORi

mit

dh

e m

On

edh

ëS P

ëR in

div

idët

¹

hO

uSe

hO

ld l

OAn

S By

Pu

RPO

Se A

nd

cu

RRen

cy1

1-14

në

mil

iOn

ë le

kë, F

un

d P

eRiu

dh

e

in m

illi

On

S Al

l, e

nd

OF

PeRi

Od

kred

ia p

ër in

divi

dët/

H

ouse

hold

loa

ns

(2+

8+14

+20

)

n

ë le

kë /

in a

ll

(3+

4+5+

6+7)

ove

rdra

ft/

ove

rdra

ftm

allra

jo të

qën

drue

shëm

/ n

ondu

rabl

e go

ods

mal

lra të

qën

drue

shëm

/ D

urab

le g

oods

pasu

ri të

pal

uajts

hme/

Rea

l es

tate

ush

trim

akt

ivite

ti/ B

usin

ess

activ

ity

12

34

56

7

2008

/ 1

2 1

34,3

17.1

5

5,17

1.1

4,0

48.9

2

,390

.6

18,

515.

6 2

2,23

8.3

7,9

77.6

2009

/ 1

2 1

39,7

79.6

5

6,23

9.5

3,8

59.5

1

4,33

8.2

5,2

28.1

2

5,59

1.3

7,2

22.4

2010

/ 1

2 1

42,1

76.0

5

9,41

1.9

4,4

68.4

1

4,40

3.5

5,4

34.0

2

7,78

2.7

7,3

23.3

2011

/ 0

6 1

47,4

46.9

6

3,22

4.9

5,1

47.1

1

5,28

3.8

5,4

94.4

2

9,80

7.5

7,4

92.2

07 1

48,1

04.5

6

4,03

0.6

5,2

41.2

1

5,60

7.4

5,5

18.1

3

0,10

3.1

7,5

60.7

08 1

48,0

41.1

6

4,31

5.5

4,9

81.0

1

5,95

2.8

5,4

69.0

3

0,43

8.6

7,4

74.0

09 1

47,7

21.1

6

4,34

8.6

5,2

79.2

1

5,68

8.1

5,4

55.4

3

0,50

1.2

7,4

24.7

10 1

48,0

57.1

6

4,67

5.6

5,3

35.5

1

5,81

2.3

5,4

65.4

3

0,65

4.9

7,4

07.4

11 1

47,4

27.9

6

5,25

9.5

5,4

70.5

1

5,92

3.3

5,4

69.5

3

0,86

6.8

7,5

29.4

n

ë do

llarë

am

erik

anë

/ in

u

SD (9

+10

+11

+12

+13

)

ove

rdra

ft/ o

verd

raft

mal

lra jo

të q

ëndr

uesh

ëm/

non

dura

ble

good

sm

allra

të q

ëndr

uesh

ëm/

Dur

able

goo

dspa

suri

të p

alua

jtshm

e/ R

eal

esta

teu

shtri

m a

ktiv

iteti/

Bus

ines

s ac

tivity

89

1011

1213

2008

/ 1

2 3

,046

.3

829

.2

69.

9 2

36.0

1

,796

.0

115

.1

2009

/ 1

2 2

,330

.8

243

.0

40.

1 1

04.5

1

,846

.1

97.

1

2010

/ 1

2 2

,254

.3

236

.8

20.

6 1

35.1

1

,756

.7

105

.1

2011

/ 0

6 1

,798

.7

65.

1 2

7.3

127

.2

1,4

91.5

8

7.6

07 1

,969

.6

149

.8

61.

2 1

33.6

1

,516

.4

108

.6

08 1

,888

.8

155

.7

31.

3 8

4.6

1,5

08.9

1

08.3

09 2

,121

.5

183

.5

35.

8 1

25.9

1

,621

.3

155

.1

10 1

,993

.2

173

.1

35.

4 1

01.2

1

,550

.3

133

.1

11 2

,089

.9

197

.5

36.

5 7

50.3

9

66.4

1

39.2

n

ë eu

ro /

in e

uR

(15+

16+

17+

18+

19)

kr

edia

në

mon

edha

të

tjera

2 / /

in o

ther

cur

-re

ncie

s2 /

ove

rdra

ft/ o

verd

raft

mal

lra jo

të q

ëndr

uesh

ëm/

non

dura

ble

good

sm

allra

të q

ëndr

uesh

ëm/

Dur

able

goo

dspa

suri

të p

alua

jtshm

e/ R

eal

esta

teu

shtri

m a

ktiv

iteti/

Bus

ines

s ac

tivity

1415

1617

1819

20

2008

/ 1

275

,708

.02,

637.

41,

422.

13,

526.

064

,177

.63,

944.

839

1.8

2009

/ 1

280

,748

.32,

029.

41,

666.

42,

899.

470

,031

.34,

121.

946

1.0

2010

/ 1

280

,001

.61,

559.

41,

732.

92,

415.

570

,107

.74,

186.

050

8.3

2011

/ 0

681

,901

.01,

866.

71,

784.

32,

685.

471

,343

.94,

220.

852

2.4

0781

,541

.91,

902.

21,

630.

12,

828.

870

,962

.94,

217.

856

2.4

0881

,289

.11,

908.

31,

661.

82,

803.

170

,511

.84,

404.

254

7.8

0980

,719

.41,

844.

81,

616.

62,

764.

370

,291

.74,

202.

153

1.6

1080

,883

.91,

724.

81,

694.

32,

810.

770

,334

.34,

319.

850

4.5

1179

,591

.71,

743.

71,

610.

12,

815.

869

,194

.54,

227.

748

6.8

Burim

i: Ba

nka

e Sh

qipë

risë

So

urce

: Ban

k of

Alb

ania

.1)

të

dhën

at e

kre

disë

nuk

për

fshi

jnë

inte

resa

t e p

ërllo

garit

ur.

1

) dat

a on

loan

s do

not

incl

ude

accr

ued

inte

rest

s.2)

Për

fshi

n kr

edi n

ë m

oned

ha të

tjer

a dh

e ba

lanc

ing

item

s.

2) in

clud

e lo

ans

in o

ther

cur

renc

ies

plus

bal

anci

ng it

ems.





1-15

kRe

diA

SiP

AS R

Reth

it1

lOAn

S By

diS

tRic

t1 1-

15n

ë m

iliO

në

lekë

, Fu

nd

PeR

iud

he

in

mil

liO

nS

All,

en

d O

F Pe

RiO

d

to

tali

i kre

disë

/ to

tal l

oans

(2

+3+

4+5+

6+7+

8+9+

10 )

tira

në/

tira

na

Dur

rës/

Dur

rës

elb

asan

/ el

basa

n S

hkod

ër/

Shko

dra

kor

çë/

korc

a v

lorë

/ vl

ora

Fie

r/ F

ier

lez

hë/

lezh

a t

ë tje

ra/

oth

er

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

2008

/ iv

388

,326

.2

263

,703

.1

28,

769.

9 1

2,27

2.0

10,

237.

4 7

,912

.8

14,

724.

4 1

3,24

4.0

8,7

08.3

2

8,75

4.4

2009

/ iv

430

,993

.8

296

,368

.6

33,

631.

9 1

3,74

0.3

10,

995.

7 8

,421

.8

15,

726.

9 1

2,85

9.3

9,3

63.0

2

9,88

6.2

2010

/ iv

472

,564

.0

330

,634

.1

37,

138.

3 1

2,92

1.5

12,

024.

4 8

,083

.6

16,

490.

2 1

4,18

7.2

8,9

09.6

3

2,17

5.2

2010

/ iv

472

,564

.0

330

,634

.1

37,

138.

3 1

2,92

1.5

12,

024.

4 8

,083

.6

16,

490.

2 1

4,18

7.2

8,9

09.6

3

2,17

5.2

2011

/ i

484

,172

.5

340

,084

.0

38,

939.

0 1

3,79

7.9

12,

138.

5 8

,058

.9

16,

413.

2 1

3,24

0.2

9,1

86.1

3

2,31

4.9

ii

499

,204

.9

348

,552

.7

39,

149.

5 1

4,76

5.2

12,

935.

4 8

,332

.4

17,

041.

3 1

4,43

1.7

9,5

24.1

3

4,47

2.6

iii

516

,808

.3

364

,810

.3

39,

654.

2 1

5,17

0.7

12,

954.

4 8

,431

.9

16,

788.

7 1

4,82

8.3

9,7

39.3

3

4,43

0.5

Burim

i: Ba

nka

e Sh

qipë

risë

So

urce

: Ban

k of

Alb

ania

.1)

të

dhën

at e

kre

disë

nuk

për

fshi

jnë

inte

resa

t e p

ërllo

garit

ur.

1

) dat

a on

loan

s do

not

incl

ude

accr

ued

inte

rest

s.

1-16

nO

RmAt

BAZ

ë të

inte

ReSi

t të

BAn

këS

Së S

hq

iPëR

iSë

BAn

k O

F Al

BAn

iA k

ey in

teRe

St R

AteS

1-1

6n

ë Pë

Rqin

dje

in P

eRc

entA

Ge

Dep

ozita

një

dito

re/

ove

rnig

ht d

epos

itm

arrë

vesh

je ri

bler

jeje

një

javo

re/

Wee

kly

repu

rcha

se

agre

emen

tkr

edia

një

dito

re/

ove

rnig

ht c

redi

tkr

edia

lom

bard

/ l

omba

rd c

redi

t

vler

a/ l

evel

ndr

yshi

mi/

cha

nge

vler

a/ l

evel

ndr

yshi

mi/

cha

nge

vler

a/ l

evel

ndr

yshi

mi/

cha

nge

vler

a/ l

evel

ndr

yshi

mi/

cha

nge

12

34

56

78

2004

29/

04

3.25

_6.

25_

8.75

_12

.25

_

12/

053.

00-0

.25

6.00

-0.2

58.

50-0

.25

12.0

0-0

.25

24/

062.

75-0

.25

5.75

-0.2

58.

25-0

.25

11.7

5-0

.25

28/

07

2.50

-0.2

55.

50-0

.25

8.00

-0.2

511

.50

-0.2

5

04/

112.

25-0

.25

5.25

-0.2

57.

75-0

.25

11.2

5-0

.25

2005

31/

032.

00-0

.25

5.00

-0.2

57.

50-0

.25

11.0

0-0

.25

27/

073.

251.

255.

00_

6.75

-0.7

511

.00

_

2006

12/

073.

500.

255.

250.

257.

000.

2511

.25

0.25

30/

113.

750.

255.

500.

257.

250.

2511

.50

0.25

2007

28/

064.

000.

255.

750.

257.

500.

2511

.75

0.25

27/

094.

250.

256.

000.

257.

750.

2512

.00

0.25

30/

114.

500.

256.

250.

258.

000.

2512

.25

0.25

2008

24/

12

4.50

_6.

25_

7.00

-1.0

012

.25

_

2009

28/

014.

50_

6.25

_7.

00_

12.2

5_

29/

014.

00-0

.50

5.75

-0.5

06.

50-0

.50

11.7

5-0

.50

28/

103.

50-0

.50

5.25

-0.5

06.

00-0

.50

11.2

5-0

.50

2010

29/

073.

25-0

.25

5.00

-0.2

55.

75-0

.25

11.0

0-0

.25

2011

03/

013.

25_

5.00

_6.

751.

0011

.00

_

24/

033.

500.

255.

250.

257.

000.

2511

.25

0.25

30/

093.

25-0

.25

5.00

-0.2

56.

75-0

.25

11.0

0-0

.25

Burim

i: Ba

nka

e Sh

qipë

risë

So

urce

: Ban

k of

Alb

ania

.





1-17 nORmAt e inteReSit PëR dePOZitAt e RejA SiPAS mOnedhëS* në PëRqindje

cuRRency BReAkdOwn OF inteReSt RAteS On new dePOSitS* 1-17 in PeRcentAGe

në lekë/ in all

llogari rrjedhëse/ current accounts

1 mujore/ 1 months

3 mujore/ 3 months

6 mujore/ 6 months

12 mujore/ 12 months

24 mujore/ 24 months

2008 / 12 0.26 3.95 5.23 5.76 6.86 6.832009 / 12 0.27 4.65 4.96 5.50 6.75 7.582010 / 12 0.34 4.70 4.42 5.16 6.07 6.862011 / 06 0.35 4.78 4.15 4.77 5.71 6.56

07 0.34 4.94 4.39 4.85 5.82 6.6508 0.05 5.05 4.21 4.84 5.87 6.5509 0.05 4.18 4.41 4.87 5.92 6.7610 0.06 4.47 4.23 4.89 5.89 6.4711 0.06 4.51 4.14 4.84 5.85 6.53 në dollarë amerikanë/ in uSD

2008 / 12 0.14 1.76 2.07 2.20 2.55 2.442009 / 12 0.08 1.08 1.18 1.35 1.91 2.122010 / 12 0.13 0.75 1.04 1.31 1.83 2.042011 / 06 0.13 0.94 1.09 1.21 1.71 1.60

07 0.13 0.86 1.02 1.24 1.68 1.9608 0.04 0.87 0.98 1.27 2.06 1.6909 0.03 0.95 1.10 1.45 1.96 1.9410 0.04 0.69 0.98 2.39 1.98 1.9911 0.04 0.69 1.02 2.52 3.29 1.97 në euro/ in euR

2008 / 12 0.15 2.94 4.13 4.24 4.70 4.712009 / 12 0.13 1.79 3.04 3.40 3.75 4.572010 / 12 0.18 1.75 2.18 2.69 3.20 4.082011 / 06 0.17 2.35 2.07 2.47 2.78 3.85

07 0.17 2.48 2.08 2.44 2.97 3.7608 0.03 2.50 1.99 2.43 3.15 3.7809 0.04 2.33 2.23 2.44 3.28 4.0110 0.03 2.22 1.97 2.37 3.11 3.7611 0.03 2.13 2.19 2.51 3.17 4.18

Burimi: Banka e Shqipërisë Source: Bank of Albania.*Përfaqësojnë normat mesatare të ponderuara të periudhës. * weighted average interest rates.

1-18 nORmAt e inteReSit PëR kReditë e RejA SiPAS mOnedhëS* në PëRqindje

cuRRency BReAkdOwn OF inteReSt RAteS On new lOAnS* 1-18 in PeRcentAGe

në lekë/ in all

Deri në 6 muaj/ up to 6 months

6 muaj - 1 vit/ 6 months - 1 year 1-3 vjet/ 1-3 years 3 - 5 vjet/

3 - 5 years mbi 5 vjet/ over 5 years

2008 / 12 11.18 11.11 13.29 13.35 13.602009 / 12 12.20 12.04 15.71 16.20 13.752010 / 12 11.69 11.52 15.42 13.56 10.592011 / 06 12.69 11.53 13.45 10.58 11.04

07 11.20 11.29 13.19 15.18 11.3008 11.63 10.34 13.04 14.37 11.3609 11.57 11.38 13.86 14.08 9.6510 10.89 11.17 12.16 12.61 10.8711 11.39 11.94 14.17 14.57 11.15 në dollarë amerikanë / in uSD

2008 / 12 6.84 6.98 6.96 7.29 6.022009 / 12 8.02 6.37 9.33 8.68 6.792010 / 12 5.82 6.66 7.84 9.16 6.802011 / 06 11.99 6.70 6.25 9.18 5.21

07 14.46 7.21 7.15 6.70 8.1508 7.36 7.20 7.27 _ 5.6909 6.76 7.64 6.12 8.27 3.1610 8.14 6.88 7.68 9.31 3.5011 9.44 6.51 7.68 6.68 7.56 në euro/ in euR

2008 / 12 8.18 6.72 7.89 6.83 7.422009 / 12 8.14 8.31 9.24 8.15 8.442010 / 12 6.25 6.18 8.49 7.38 7.542011 / 06 7.39 7.34 7.93 7.41 7.92

07 8.76 7.98 8.13 7.84 7.8808 7.11 7.2 8.17 7.73 7.7509 6.86 6.89 8.24 8.82 7.5810 8.52 6.34 8.61 7.95 7.4011 8.12 6.84 7.00 7.73 7.16

Burimi: Banka e Shqipërisë Source: Bank of Albania.*Përfaqësojnë normat mesatare të ponderuara të periudhës. * weighted average interest rates.





1-19 nORmAt e inteReSit PëR BOnOt e theSARit SiPAS AFAtit* në PëRqindje

mAtuRity BReAkdOwn OF tReAuSuRy BillS yieldS* 1-19 in PeRcentAGe

normat e interesit për bonot e thesarit/

maturity breakdown of treausury bill yields 3 mujor/ 3 months 6 mujor/ 6 months 12 mujor/ 12 months

2007 / 12 6.32 7.41 8.26

2008 / 12 6.27 7.45 8.56

2009 / 01 6.30 7.46 8.84

02 5.99 7.46 8.87

03 6.08 7.61 9.07

04 6.31 7.68 9.13

05 6.28 7.67 9.15

06 6.37 7.67 9.23

07 6.31 7.67 9.26

08 6.31 7.67 9.28

09 6.34 7.70 9.33

10 6.36 7.73 9.42

11 6.32 7.65 9.30

12 6.30 7.52 9.14

2010 / 01 _ 7.48 8.99

02 6.27 7.46 8.88

03 6.22 7.39 8.65

04 6.04 7.30 8.44

05 5.90 7.15 8.02

06 5.86 7.12 7.91

07 5.86 7.11 7.94

08 5.74 7.03 7.86

09 5.59 6.98 7.75

10 _ 6.80 7.71

11 5.51 6.70 7.55

12 5.29 6.41 7.09

2011 / 01 _ 6.32 6.83

02 5.21 6.38 6.95

03 5.35 6.72 7.27

04 _ 6.84 7.41

05 5.47 6.82 7.36

06 5.65 6.80 7.54

07 _ 6.82 7.69

08 5.61 6.78 7.68

09 5.62 6.77 7.68

10 _ 6.49 7.50

11 5.49 6.44 7.40 Burimi: Banka e Shqipërisë Source: Bank of Albania.*Përfaqësojnë normat mesatare të ponderuara të periudhës. * weighted average interest rates.

1-20 SiStemi i PAGeSAve ndëRBAnkARe inteRBAnk PAyment SyStem 1-20

volumi i transaksioneve/ volume of transactions

vlera e transaksioneve (në milionë lekë)/ value of transactions (in milions all)

aipS aecH aipS aecH

1 2 3 4

totali i periudhës/ total of period

2008 56,717 113,682 5,145,930 17,612

2009 55,701 102,304 4,718,394 15,457

2010 80,356 332,776 4,436,661 43,976

Flukse mujore/ monthly flows

2011/06 6,223 35,125 402,957 5,939

07 5,921 30,975 343,351 5,267

08 6,342 29,257 361,926 5,255

09 6,570 31,318 456,846 5,461

10 5,970 33,649 309,535 5,741

11 6,035 34,997 339,451 5,804





1-21 ShPëRndARjA RAjOnAle e teRminAleve të Atm dhe POS Fund PeRiudhe

numBeR OF Atm & POS teRminAlS By ReGiOn 1-21 end OF PeRiOd

Shpërndarja rajonale e atm/ number of atm by regions

total (2+3+4+5+6+7)

tirana Shkodra korça Gjirokastra elbasani lushnja

1 2 3 4 5 6 7

2008 642 337 72 42 64 36 91

2009 741 396 84 48 67 40 106

2010 771 407 95 53 68 39 109

Shpërndarja rajonale e terminaleve poS/ number of poS terminals by regions

2008 2,953 2,240 98 127 181 99 208

2009 4,370 3,209 190 205 232 199 335

2010 4,903 3,834 133 238 244 116 338

1-22 numRi i llOGARive të klientëve në BAnkA Fund PeRiudhe

numBeR OF cuStOmeRS AccOuntS with BAnkS 1-22 end OF PeRiOd

llogaritë totale/ total

accounts (2+5)

llogari rezidente/ Resident accounts

llogari jo rezidente / non resident accounts

(6+7)

individë/ individuals (3+4) kompani/ companies individë/ individuals kompani/ companies

1 2 3 4 5 6 7

2008 1,573,830 1,564,084 1,429,294 134,790 9,746 9,311 435

2009 2,086,143 2,074,715 1,918,907 155,808 11,428 10,799 629

2010 2,446,495 2,432,998 2,257,079 175,919 13,497 12,618 879 Burimi: Banka e Shqipërisë Source: Bank of Albania.





2. S

ektO

Ri i

jASh

tem

eX

teRn

Al S

ectO

R 2.

2-1

BilA

nc

i i P

AGeS

Ave

BAl

Anc

e O

F PA

ymen

tS 2

-1n

ë m

iliO

në

euRO

in

mil

liO

nS

euR

llog

aria

kor

-en

te/

cur

rent

acc

ount

(2

+5+

6+7+

8+9+

10)

Bila

nci t

regt

ar/

mal

lrat

/ tr

ade

bala

nce

(3+

4)

Sh

ërbi

met

/ Se

rvic

estë

ard

hura

t/ in

com

etr

ansf

erta

priv

ate/

pr

ivat

e tra

nsfe

rstr

ansf

erta

sht

etër

ore/

o

ffici

al tr

ansf

ers

eksp

orti

mal

lrave

(fob

) /

expo

rt of

goo

ds (f

ob)

impo

rti i

mal

lrave

(fo

b)/

impo

rt of

goo

ds

(fob)

kred

i/ c

redi

tD

ebi/

Deb

itkr

edi/

cre

dit

Deb

i/ D

ebit

12

34

56

78

910

2008

-1,3

81.2

-2,4

31.5

917.

5-3

,348

.91,

687.

8-1

,618

.332

1.2

-277

.190

5.4

31.4

2009

-1,3

21.4

-2,3

03.7

750.

7-3

,054

.41,

771.

4-1

,597

.526

9.4

-398

.891

0.8

27.1

2010

-1,0

40.5

-2,0

82.7

1,17

1.5

-3,2

54.2

1,70

2.4

-1,5

20.7

286.

4-3

48.2

877.

145

.3

2010

/ iv

-370

.5-5

84.9

305.

9-8

90.7

412.

5-4

07.2

72.8

-101

.422

3.8

13.9

2011

/ i

-229

.6-4

08.5

370.

6-7

79.1

304.

4-3

36.6

60.0

-45.

319

5.1

1.4

ii-3

24.4

-581

.433

0.8

-912

.236

7.8

-378

.869

.5-4

7.3

239.

46.

5

iii

-272

.6-5

93.1

344.

1-9

37.2

615.

8-4

96.2

74.1

-56.

617

7.1

6.2

ll

ogar

ia k

apita

le /

c

apita

l acc

ount

llog

aria

fina

ncia

l/

Fina

ncia

l acc

ount

(1

3+14

+15

+16

)

Gab

ime

dhe

har-

resa

/ n

et e

rror

s an

d om

issi

ons

Bila

nci i

për

gjith

shëm

/ o

vera

ll ba

lanc

e (1

+11

+12

+17

)

Reze

rvat

/ Re

serv

e as

sets

ndr

yshi

mi t

otal

në

reze

rva/

tot

al c

hang

e in

rese

rves

ass

ets

nga

të c

ilat:

Rivl

erës

im/

of w

hich

: Re

valu

atio

nin

vest

imet

e h

uaja

di

rekt

e (n

eto)

/ Fo

reig

n di

rect

inve

stm

ent,

net

inve

stim

e po

rtofo

li (n

eto)

/ po

rtfol

io in

vest

-m

ent,

net

kapi

tale

të tj

era1

) (n

eto)

/ o

ther

ca

pita

l, ne

t*

përd

orim

kre

dish

&

huas

h ng

a Fm

n/

use

of

fund

cre

dit a

nd

loan

s

1112

1314

1516

1718

1920

21

2008

78.2

1512

.160

9.8

-32.

694

0.2

-5.2

-18.

919

0.3

-190

.321

4.2

23.9

2009

84.9

928.

766

8.2

21.5

246.

5-7

.427

8.6

-29.

229

.2-3

1.5

-2.3

2010

85.5

816.

782

2.6

225.

8-2

22.4

-9.2

317.

017

8.8

-178

.825

4.6

75.7

2010

/ iv

30.2

396.

324

4.4

286.

8-1

34.5

-0.5

69.7

125.

7-1

25.7

147.

421

.7

2011

/ i

19.1

165.

542

.2-2

1.9

149.

2-4

.1-3

2.1

-77.

177

.1-1

16.7

-39.

6

ii31

.516

1.2

221.

5-2

3.2

-36.

7-0

.413

0.1

-1.7

1.7

-15.

9-1

4.3

iii

6.5

212.

216

6.5

-54.

210

3.5

-3.7

110.

356

.4-5

6.4

122.

466

.0Bu

rimi:

Bank

a e

Shqi

përis

ë

Sour

ce: B

ank

of A

lban

ia.

1) n

uk p

ërfs

hihe

n pë

rdor

ime

huas

h dh

e kr

edis

h ng

a Fm

n.

1)

exc

ludi

ng u

se o

f Fun

d c

redi

t and

loa

ns.





2-2

kuRS

i i k

ëmBi

mit

të

leku

t ku

nd

Rejt

mO

ned

hAv

e kR

yeSO

Re

eXc

hAn

Ge

RAte

2-2

lekë

PëR

një

Si t

ë m

On

edh

ëS S

ë h

uAj

lek

PeR

un

it O

F FO

ReiG

n c

uRR

enc

ieS

mon

edha

t kr

yeso

re/

mai

n fo

reig

n cu

r-re

ncie

s

mes

atar

ja e

per

iudh

ës/

aver

age

of p

erio

dFu

ndi i

per

iudh

ës/

end

of p

erio

d

Dol

lari

amer

ikan

/ u

S do

llar (

uSD

)

mon

edha

evr

o-pi

ane/

eur

opea

n cu

rren

cy (e

uR)

poun

d-i b

ritan

ik/

Briti

sh p

ound

ste

rling

(G

Bp)

Fran

ga z

vice

rane

/ Sw

iss

Fran

c (c

HF)

jeni

jap

onez

/ ja

pane

se y

en (p

er

100)

(jpY

)

Dol

lari

kana

dez/

c

anad

ian

dolla

r (c

aD)

Dol

lari

amer

ikan

/ u

S D

olla

r (u

SD)

mon

edha

evr

o-pi

ane/

eur

opea

n cu

rren

cy (e

uR)

poun

d-i b

ritan

ik/

Briti

sh p

ound

st

erlin

g (G

Bp)

Fran

ga z

vice

rane

/ Sw

iss

franc

(cH

F)

jeni

jap

onez

/ ja

pane

se y

en (p

er

100)

(jpY

)

Dol

lari

kana

dez/

c

anad

ian

dolla

r (c

aD)

12

34

56

78

910

1112

2008

83.8

912

2.80

154.

3777

.50

81.6

878

.82

87.9

112

3.80

127.

6682

.97

97.4

372

.22

2009

94.9

813

2.06

148.

2987

.50

101.

6083

.41

95.8

113

7.96

154.

6493

.04

103.

7291

.34

2010

103.

9413

7.79

160.

5399

.87

118.

6610

0.94

104.

0013

8.77

161.

4611

0.98

127.

9010

4.29

2011

/ 0

6 9

8.65

14

1.97

159.

9111

7.4

122.

6210

0.93

97.6

814

1.41

156.

1411

7.10

121.

5510

1.14

07 9

7.98

13

9.92

157.

9911

8.87

123.

4510

2.48

98.1

614

0.19

159.

7112

2.54

126.

4110

3.28

08 9

7.48

13

9.85

159.

6112

5.17

126.

5299

.43

97.2

814

0.44

158.

3511

9.87

127.

0599

.41

09 1

02.0

2 14

0.49

161.

111

7.1

132.

9110

1.94

104.

1914

0.95

162.

6911

5.60

135.

5499

.81

10 1

02.7

6 14

0.81

161.

8211

4.58

134.

1310

0.64

101.

2414

1.75

162.

1311

6.27

129.

9710

1.50

11 1

03.8

2 14

0.97

164.

2411

4.49

134.

0310

1.25

105.

2313

9.74

163.

6611

3.87

134.

6910

1.88

Burim

i: Ba

nka

e Sh

qipë

risë

So

urce

: Ban

k of

Alb

ania

.

2-�

ekSP

ORt

i i m

AllR

Ave

SiPA

S PA

Rtn

eRëv

e

eXP

ORt

By

cO

un

tRie

S 2-

�n

ë m

iliO

në

euRO

in

mil

liO

nS

euR

t

otal

i / t

otal

(2

+11

+18

+27

)

vend

et e

Be-

së -

15

e 1:

to

tal /

eur

opea

n u

nion

-

15 m

embe

r cou

ntrie

s (3

+4+

5+6+

7+8+

9+10

)

ve

ndet

e B

e-së

-anë

tarë

të

rinj

2/

euro

pean

uni

on

- ne

w m

embe

rshi

p co

untri

es

(11+

12+

13+

14+

15+

16+

17)

angl

i/

uni

ted

king

dom

aust

ri/

aust

riaFr

ancë

/ Fr

ance

Gre

qi/

Gre

ece

Gje

r-m

ani/

G

erm

any

itali/

ital

ySp

anjë

/ Sp

ain

të tj

era/

o

ther

sBu

llgar

i/

Bulg

aria

Hun

gari/

H

unga

rypo

loni

/ po

land

Rum

ani/

Ro

ma-

nia

Sllo

veni

/ Sl

oven

iatë

tjer

a/

oth

ers

12

34

56

78

910

1112

1314

1516

17

2008

917.

571

5.7

0.6

6.2

7.8

80.4

24.6

566.

61.

428

.114

.46.

60.

30.

41.

54.

11.

6

2009

750.

657

6.2

0.9

9.8

7.0

56.4

25.0

459.

68.

39.

310

.14.

70.

60.

23.

30.

31.

1

2010

1,17

1.5

773.

91.

812

.110

.362

.532

.859

5.5

40.2

18.7

47.0

11.9

0.4

0.2

0.6

10.6

23.3

2011

/ 0

611

6.5

83.0

0.0

1.4

0.5

7.1

3.3

65.5

3.5

1.7

2.2

1.3

0.1

0.1

0.1

0.1

0.5

0712

7.3

90.3

0.1

1.8

0.9

6.9

3.1

71.9

4.4

1.4

8.7

2.0

0.0

0.0

0.2

0.1

6.4

0895

.960

.30.

02.

02.

05.

26.

643

.60.

70.

04.

61.

00.

00.

00.

30.

13.

3

0912

0.9

82.2

0.1

1.1

0.5

6.2

3.9

64.5

4.4

1.7

8.7

1.4

0.1

0.2

0.3

0.0

6.7

1012

1.4

80.1

0.1

0.7

0.6

5.4

3.5

60.4

7.7

1.6

5.3

1.4

0.1

0.0

0.3

0.0

3.6

1111

9.2

89.7

0.0

0.6

0.7

6.9

2.6

70.8

6.6

1.5

2.3

1.5

0.0

0.0

0.0

0.1

0.6

vend

et e

Bal

lkan

it/

Balk

an c

ount

ries

(19+

20+

21+

22+

23+

24+

25+

26)

vend

e të

tjer

a /

oth

er c

ount

ries

(28+

29+

30+

31+

32+

33+

34)

Bo

snjë

H

erce

govi

në/

Bosn

ia a

nd

Her

zego

win

a

koso

vë/

koso

vokr

oaci

/ c

roat

iam

al i

Zi/

mon

tene

gro

FYRo

m

/maq

edon

i /m

aced

onia

FY

Rom

Serb

i/

Serb

ia

Serb

i & m

al i

Zi/

Serb

ia a

nd

mon

tene

gro

turq

i/ t

urke

yBr

azil/

Br

azil

kinë

/ c

hina

Rusi

/ Ru

ssia

SHBa

/ u

Sau

krai

në/

ukr

aine

Zvic

ër/

Switz

er-

land

të tj

era/

o

ther

s

1819

2021

2223

2425

2627

2829

3031

3233

34

2008

143.

21.

560

.51.

519

.027

.016

.5_

17.1

44.2

0.2

25.6

10.2

3.5

0.1

3.3

1.4

2009

100.

10.

853

.80.

910

.423

.96.

1_

4.3

64.2

0.8

37.0

0.1

6.4

_9.

210

.7

2010

191.

92.

372

.81.

811

.019

.614

.2_

70.1

158.

82.

064

.40.

017

.20.

048

.626

.5

2011

/ 0

626

.60.

18.

50.

31.

32.

91.

8_

11.6

4.7

0.1

1.0

0.0

1.0

_1.

51.

1

0723

.40.

110

.10.

11.

23.

21.

3_

7.3

4.8

0.1

1.4

_1.

30.

01.

60.

3

0822

.90.

311

.70.

01.

12.

71.

4_

5.6

8.1

0.1

5.6

_0.

8_

0.4

1.1

0922

.60.

111

.10.

21.

03.

61.

2_

5.5

7.5

0.1

3.4

_1.

3_

1.4

1.2

1029

.70.

212

.40.

31.

03.

31.

5_

10.9

6.3

0.1

3.7

_1.

0_

0.7

0.8

1123

.20.

110

.40.

30.

82.

51.

2_

7.9

4.0

0.1

1.5

_1.

2_

0.7

0.3

Burim

i: Ba

nka

e Sh

qipë

risë

So

urce

: Ban

k of

Alb

ania

.





2-4

imPO

Rti i

mAl

lRAv

e Si

PAS

PARt

neR

ëve

im

PORt

By

cO

un

tRie

S 2-

4n

ë m

iliO

në

euRO

in

mil

liO

nS

euR

t

otal

i / t

otal

(2

+11

+18

+27

)

vend

et e

Be-

së -

15

e 1:

to

tal /

eur

opea

n u

nion

-

15 m

embe

r cou

ntrie

s (3

+4+

5+6+

7+8+

9+10

)

ve

ndet

e B

e-së

- a

nëta

rë

të ri

nj 2

/ eu

rope

an u

nion

-

new

mem

bers

hip

coun

tries

(1

1+12

+13

+14

+15

+16

+17

)

angl

i/ u

nite

d ki

ngdo

mau

stri/

au

stria

Fran

cë/

Fran

ceG

reqi

/ G

reec

eG

jerm

ani/

G

erm

any

itali/

ital

ySp

anjë

/ Sp

ain

të tj

era/

o

ther

sBu

llgar

i/

Bulg

aria

Hun

gari/

H

unga

rypo

loni

/ po

land

Rum

ani/

Ro

ma-

nia

Sllo

veni

/ Sl

oven

ia

të

tjera

/ o

ther

s

12

34

56

78

910

1112

1314

1516

17

2008

3,57

0.2

1,92

8.3

37.

0 4

5.3

42.

6 5

23.7

2

15.9

9

45.8

4

9.8

68.

2 2

40.0

6

8.5

49.

0 3

0.2

19.

4 3

2.0

40.

9

2009

3,24

8.8

1,84

9.4

39.

6 4

0.3

67.

6 5

04.9

2

09.4

8

50.1

5

1.7

85.

9 2

38.5

6

1.3

27.

5 3

8.6

26.

2 2

9.5

55.

4

2010

3,47

4.1

1,9

65.1

5

0.4

57.

1 7

4.0

458

.5

189

.3

987

.3

52.

6 9

5.9

284

.7

63.

1 3

1.5

47.

9 4

3.4

37.

7 6

1.0

2011

/ 0

632

7.6

191

.1

3.6

5

.1

8.5

3

4.3

15.

6 1

09.4

8

.1

6.5

24.

2 3

.1

3.6

4

.7

2.7

3

.3

6.7

0734

0.9

199

.2

2.7

6

.1

7.5

3

7.9

15.

0 1

15.7

7

.0

7.2

24.

8 3

.6

4.1

4

.0

3.6

2

.3

7.3

0833

0.2

178

.3

2.2

1

0.2

3.4

3

4.6

15.

1 1

00.6

6

.5

5.7

24.

3 4

.7

2.4

5

.0

5.0

1

.7

5.6

0933

1.5

181

.2

4.9

6

.4

5.6

3

6.8

21.

0 9

1.2

5.6

9.

4 2

2.2

4.5

2

.2

3.8

3

.4

2.5

5.

8

1033

9.5

194

.8

5.0

5

.6

5.0

2

9.5

26.

0 1

09.0

7

.9

6.8

23.

0 5

.1

1.8

4

.2

3.4

1

.8

6.7

1134

9.5

203

.7

3.2

6

.7

9.9

3

5.6

24.

6 1

11.3

4

.5

8.0

22.

4 4

.3

2.2

4

.2

3.5

2

.1

6.1

vend

et e

Bal

lkan

it/

Balk

an c

ount

ries

(19+

20+

21+

22+

23+

24+

25+

26)

vend

e të

tjer

a /

oth

er c

ount

ries

(28+

29+

30+

31+

32+

33+

34)

Bosn

jë

Her

cego

vinë

/ Bo

snia

and

H

erze

gow

ina

koso

vë/

koso

vokr

oaci

/ c

roat

iam

al i

Zi/

mon

tene

gro

FYRo

m

/maq

edon

i /m

aced

onia

FY

Rom

Serb

i/

Serb

ia

Serb

i & m

al

i Zi/

Ser

bia

and

mon

te-

negr

o

turq

i/

turk

eyBr

azil/

Br

azil

kinë

/ c

hina

Rusi

/ Ru

ssia

SHBa

/ u

Sau

krai

në/

ukr

aine

Zvic

ër/

Switz

er-

land

të tj

era/

o

ther

s

1819

2021

2223

2425

2627

2829

3031

3233

34

2008

511

.5

10.

3 2

1.3

35.

6 6

.0

78.

9 1

46.0

_

2

13.4

8

90.3

4

9.8

266

.4

156

.6

41.

2 5

3.4

107

.7

215

.3

2009

423

.5

7.8

2

2.6

32.

2 5

.9

59.

8 8

6.6

_

208

.6

737

.4

35.

0 2

35.9

8

7.0

46.

3 5

3.4

73.

5 2

06.4

2010

512

.8

27.

6 2

7.9

68.

3 8

.0

55.

9 1

28.8

_

1

96.3

7

11.5

3

0.9

216

.2

80.

8 5

3.0

33.

1 5

4.7

242

.7

2011

/ 0

643

.8 3

.0

2.5

5

.0

0.8

5

.4

11.

2 _

1

6.0

68.6

1.9

1

9.5

2.4

6

.9

2.3

9

.4

26.

3

0751

.1 3

.2

3.0

5

.6

0.6

5

.9

14.

6 _

1

8.2

65.7

3.0

1

8.0

5.3

7

.9

4.5

6

.3

20.

6

0857

.5 3

.1

3.2

2

.4

0.7

5

.2

20.

1 _

2

2.9

70.1

3.6

2

2.7

8.5

3

.3

5.5

5

.0

21.

4

0950

.5 3

.6

7.6

1

.8

0.5

7

.2

11.

5 _

1

8.4

77.6

3.9

2

1.4

12.

4 3

.2

3.4

1

2.3

21.

1

1049

.9 3

.2

2.9

5

.2

0.4

6

.3

11.

4 _

2

0.6

71.8

3.7

2

1.9

7.3

3

.7

1.7

6

.0

27.

6

1143

.9 2

.5

2.1

6

.6

0.5

5

.0

7.0

_

2

0.2

79.4

3.0

2

4.6

6.2

3

.7

2.6

1

0.4

28.

9

Burim

i: Ba

nka

e Sh

qipë

risë

So

urce

: Ban

k of

Alb

ania

.





2-5

ekSP

ORt

i i m

AllR

Ave

SiPA

S Si

tc

eXPO

Rt B

y c

Om

mO

dit

y G

ROu

PS 2

-5n

ë m

iliO

në

euRO

in

mil

liO

nS

euR

tota

li/

tota

l (2

+3+

4+5+

6+7+

8+9+

10+

11)

ush

qim

e dh

e ka

fshë

të

gja

lla/

Food

and

liv

e an

imal

s

pije

dhe

duh

an/

Beve

rage

s &

to

bacc

o

mat

eria

le të

pa

përp

unua

ra/

Raw

m

ater

ials

, min

eral

s

lënd

ë dj

egës

e/ F

u-el

s an

d lu

bric

ants

Yndy

rna

bim

ore

dhe

shta

zore

/ an

imal

&

vege

tabl

e oi

ls &

fats

prod

ukte

kim

ike/

c

hem

ical

sm

allra

të p

ërpu

nuar

/

man

ufac

ture

s

mak

iner

i dh

e pa

jisje

/

mac

hine

ry a

nd

equi

pmen

t

mal

lra të

tjer

ë të

për

punu

ar /

m

isce

llane

ous

man

ufac

ture

s

mal

lra të

pak

-la

sifik

uar d

iku

tjetë

r/ o

ther

&

uncl

assi

fied

12

34

56

78

910

11

2008

917.

532

.32.

610

8.3

81.9

0.2

10.4

232.

338

.041

1.6

_

2009

750.

736

.03.

481

.290

.80.

312

.613

6.6

34.8

355.

6_

2010

1,17

1.5

42.4

4.5

135.

621

0.9

0.8

11.2

288.

049

.242

8.8

_

2011

/06

116

.5

5.5

1

.1

10.

7 1

6.8

0.0

1

.1

33.

7 4

.6

42.

9 _

0712

7.3

3.8

1

.0

12.

1 2

4.2

0.0

1

.0

31.

9 4

.5

48.

7 _

0895

.9 2

.8

0.1

1

5.5

21.

6 0

.8

1.2

2

1.3

2.8

2

9.8

_

0912

0.9

3.9

0

.1

16.

5 2

4.3

0.1

1

.3

27.

5 4

.7

42.

6 _

1012

1.4

5.4

0

.1

15.

5 2

3.4

0.2

1

.7

30.

9 4

.8

39.

3 _

1111

9.2

5.7

0

.1

12.

0 2

9.8

0.1

1

.3

25.

9 6

.6

37.

7 _

Burim

i: Ba

nka

e Sh

qipë

risë

So

urce

: Ban

k of

Alb

ania

.

2-6

imPO

Rti i

mAl

lRAv

e Si

PAS

Sitc

imPO

Rt B

y c

Om

mO

dit

y G

ROu

PS 2

-6n

ë m

iliO

në

euRO

in

mil

liO

nS

euR

to

tal (

2+3+

4+5+

6+7+

8+9+

10+

11)

ush

qim

e dh

e ka

fshë

të g

jalla

/ Fo

od a

nd li

ve

anim

als

pije

dhe

duh

an/

Beve

rage

s &

to

bacc

o

mat

eria

le të

pa

përp

unua

ra/

Raw

m

ater

ials

, min

eral

s

lënd

ë dj

egës

e/

Fuel

s an

d lu

bric

ants

Yndy

rna

bim

ore

dhe

shta

zore

/

anim

al &

ve

geta

ble

oils

&

fats

prod

ukte

kim

-ik

e/ c

hem

ical

s

mal

lra të

pë

rpun

uar /

m

anuf

actu

res

mak

iner

i dhe

pa

jisje

/m

a-ch

iner

y an

d eq

uipm

ent

mal

lra të

tjer

ë të

për

punu

ar /

m

isce

llane

ous

man

ufac

ture

s

mal

lra të

pak

-la

sifik

uar d

iku

tjetë

r/ o

ther

&

uncl

assi

fied

12

34

56

78

910

11

2008

3,5

70.2

4

24.6

1

12.8

7

4.4

573

.6

51.

6 3

46.7

8

48.6

7

83.8

3

54.2

_

2009

3,2

48.8

3

95.1

1

23.8

9

5.7

382

.6

39.

2 3

62.5

8

11.9

7

41.9

2

96.0

_

2010

3,4

74.1

4

41.7

1

43.3

6

3.3

479

.2

41.

2 3

87.3

9

13.5

6

73.5

3

31.0

_

2011

/06

327

.6

35.

2 1

3.2

4.1

6

2.1

3.0

3

3.5

81.

7 6

4.1

30.

6 _

07 3

40.9

3

7.0

13.

1 4

.5

57.

7 6

.5

38.

0 9

0.2

63.

2 3

0.8

0.0

08 3

30.2

4

1.7

14.

9 5

.4

79.

6 4

.0

31.

2 7

5.7

54.

3 2

3.3

0.0

09 3

31.5

4

2.5

11.

8 4

.2

50.

3 5

.9

32.

4 8

5.2

71.

8 2

7.4

0.0

10 3

39.5

3

7.8

10.

6 5

.1

61.

3 3

.4

36.

7 7

6.1

76.

1 3

2.3

0.0

11 3

49.5

3

9.3

9.6

4

.4

56.

9 3

.6

39.

2 7

9.1

76.

4 4

0.9

0.0

Burim

i: Ba

nka

e Sh

qipë

risë

So

urce

: Ban

k of

Alb

ania

.im

porte

t jan

e ne

vle

ren

c.i.f

.

im

ports

are

val

ued

in c

.i.f.





2-7

BORX

hi i

jAS

htë

m

e

XteR

nAl

deB

t 2-

7n

ë m

iliO

në

euRO

in

mil

liO

nS

euR

Borx

hi i

jash

tëm

br

uto/

Gro

ss

exte

rnal

deb

t (2

+5+

8+11

+14

)

Qev

eria

e p

ërgj

ith-

shm

e/ G

ener

al

Gov

ernm

ent (

3+4)

au

torit

eti m

onet

ar/

mon

etar

y au

thor

ities

(6

+7)

Ba

nkat

/ Ba

nks

(9+

10)

Se

ktor

ë të

tjer

ë/

oth

er s

ecto

rs

(12+

13)

in

vest

ime

dire

kte:

hua

nd

ërm

jet k

ompa

nive

/ D

irect

inve

stm

ent:

inte

rcom

pany

lend

ing

afat

sh-

kurtë

r/

Shor

t-ter

m

afat

gjat

ë/

long

-term

afat

shku

rtër/

Sh

ort-t

erm

afat

gjat

ë/

long

-term

afat

shku

rtër/

Sh

ort-t

erm

afat

gjat

ë/

long

-term

afat

shku

rtër/

Sh

ort-t

erm

afat

gjat

ë/

long

-term

12

34

56

78

910

1112

1314

2008

3,21

2.1

1,32

3.9

_1,

323.

966

.8_

66.8

714.

370

7.5

6.8

593.

910

9.2

484.

751

3.3

2009

3,37

1.9

1,64

5.4

_1,

645.

410

9.0

_10

9.0

479.

437

2.1

107.

366

3.8

100.

656

3.3

474.

4

2010

3,75

0.6

1,93

0.3

_1,

930.

310

5.9

_10

5.9

461.

329

3.0

168.

372

6.3

116.

760

9.6

526.

8

2010

/ iv

3,75

0.6

1,93

0.3

_1,

930.

310

5.9

_10

5.9

461.

329

3.0

168.

372

6.3

116.

760

9.6

526.

8

2011

/ i

3,79

3.4

1,91

7.8

_1,

917.

898

.4_

98.4

503.

933

0.7

173.

273

9.9

121.

061

8.8

533.

5

ii3,

831.

41,

947.

2_

1,94

7.2

97.1

_97

.150

9.3

336.

117

3.2

741.

211

9.8

621.

553

6.6

iii

4,15

9.8

2,05

8.3

_2,

058.

397

.7_

97.7

630.

245

7.6

172.

582

1.0

127.

269

3.8

552.

6Bu

rimi:

Bank

a e

Shqi

përis

ë

Sour

ce: B

ank

of A

lban

ia.





�. S

ektO

Ri F

iSkA

l

Fi

ScAl

Sec

tOR

�.�-

1 tR

eGu

eSit

FiS

kAlë

SiP

AS B

uXh

etit

të

kOn

SOli

du

AR1

Fi

ScAl

ind

icAt

ORS

ReG

ARd

inG

cO

nSO

lid

Ated

Bu

dG

et 1

�-1

në

mil

iOn

ë le

kë, F

un

d P

eRiu

dh

e, t

ë d

hën

A PR

OG

ReSS

ive

in

mil

liO

nS

All,

en

d O

F Pe

RiO

d, P

ROG

ReSS

ive

dAt

A

tot

ali i

të

ardh

urav

e/ t

otal

re

venu

e (2

+3+

4)

to

tali

i shp

enzi

-m

eve/

tot

al e

xpen

-di

ture

(6+

7+8)

Def

iciti

/ D

efic

it

Fina

ncim

i i d

efic

itit/

Def

icit

finan

cing

të

ardh

ura

nga

ndih

mat

/ G

rant

stë

ard

hura

tati-

mor

e/ t

ax re

venu

e

të a

rdhu

ra jo

ta

timor

e/ n

on ta

x re

venu

e

Shpe

nzim

et k

oren

te/

cur

rent

exp

endi

ture

Shpe

nzim

e ka

pita

le/

cap

ital e

xpen

ditu

reSh

penz

ime

të tj

era/

o

ther

exp

endi

ture

s

Fina

ncim

i i b

rend

-sh

ëm/

Dom

estic

fin

anci

ng

Fina

ncim

i i h

uaj /

Fo

reig

n fin

anci

ng

12

34

56

78

910

11

2008

291,

238

4,22

826

4,42

122

,588

351,

492

250,

298

93,7

837,

410

-60,

254

24,4

1735

,837

2009

299,

597

4,43

027

0,83

024

,338

379,

602

283,

637

95,8

8185

-80,

005

69,8

2410

,182

2010

324,

721

4,60

528

8,56

431

,552

362,

752

300,

878

67,4

92-5

,618

-38,

031

27,8

1910

,212

2011

/ 0

615

5,25

71,

129

143,

204

10,9

2418

2,16

714

9,11

533

,052

_-2

6,91

022

,812

4,09

8

0718

2,70

31,

357

168,

864

12,4

8221

3,46

517

4,95

138

,514

_-3

0,76

225

,258

5,50

4

0821

0,90

91,

746

195,

528

13,6

3524

2,09

919

9,60

742

,492

_-3

1,19

023

,966

7,22

4

0923

9,51

82,

077

219,

988

17,4

5327

1,14

222

3,88

047

,262

_-3

1,62

420

,631

10,9

93

1026

7,78

92,

292

246,

610

18,8

8729

9,49

824

6,67

252

,826

_-3

1,70

917

,393

14,3

16

1129

5,55

52,

475

272,

395

20,6

8533

3,54

827

5,02

458

,524

_-3

7,99

321

,981

16,0

12Bu

rimi:

min

istri

a e

Fina

ncav

e, s

ipas

pub

likim

it “S

tatis

tikat

fisk

ale

të q

ever

isë”

. S

ourc

e: m

inis

try o

f Fin

ance

, acc

ordi

ng to

“Fi

scal

Sta

tistic

s of

Gov

ernm

ent”

pub

licat

ion.

të d

hëna

t për

201

1 si

pas

publ

ikim

it “t

regu

esit

fiska

lë s

ipas

bux

hetit

të k

onso

lidua

r 201

1”, 1

�.12

.201

1.

2011

dat

a re

fer t

o “F

isca

l ind

icat

ors

rega

rdin

g co

nsol

idat

ed b

udge

t 201

1” p

ublic

atio

n, o

n 1�

.12.

2011

.1)

të

dhën

at p

ër v

itin

2011

janë

par

apra

ke.

1) 2

011

data

are

pre

limin

ary.

�-2

StO

ku i

BORX

hit

të

BRen

dSh

ëm S

iPAS

inSt

Rum

ente

ve1

dO

meS

tic

deB

t St

Oc

k By

inSt

Rum

entS

1 �-

2n

ë m

iliO

në

lekë

, Fu

nd

PeR

iud

he,

të

dh

ënA

PRO

GRe

SSiv

e

in m

illi

On

S Al

l, e

nd

OF

PeRi

Od

, PRO

GRe

SSiv

e d

AtA

Stok

u i b

orxh

it të

bre

nd-

shëm

/ D

omes

tic d

ebt s

tock

(2

+3+

4+5+

6+7+

8)

Bono

the

sari

/ tr

easu

ry b

ills

obl

igac

ione

dy

vjeç

are/

2

year

s bo

nds

obl

igac

ione

tre

vjeç

are/

3

year

s bo

nds

obl

igac

ione

pes

ë vj

eçar

e/ 5

ye

ars

bond

so

blig

acio

ne s

htat

ë vj

eçar

e/

7 ye

ars

bond

sRi

vler

ësim

i i v

alut

ës/

Fore

ign

exch

ange

res.

eva

luat

ion

të tj

era2 /

oth

er2

12

34

56

78

2008

400,

456

224,

224

65,7

3021

,100

45,9

1012

,000

23,5

407,

952

2009

415,

028

237,

469

65,2

4715

,600

60,3

1512

,000

18,8

705,

527

2010

407,

372

231,

436

70,9

5715

,613

71,8

1512

,000

_5,

551

2010

/ iv

407,

372

231,

436

70,9

5715

,613

71,8

1512

,000

_5,

551

2011

/ i

425,

667

241,

356

71,5

0717

,913

77,2

6812

,000

_5,

623

ii43

6,35

824

7,39

373

,500

17,6

3780

,172

12,0

00_

5,65

6

iii

437,

652

242,

451

76,3

0019

,387

81,8

7712

,000

_5,

638

Burim

i: m

inis

tria

e Fi

nanc

ave.

Sou

rce:

min

istry

of F

inan

ce.

1) 2

011

të d

hëna

par

apra

ke. P

ërdi

tësi

mi i

fund

it në

15.

11.2

011.

1

) 201

1 Pr

elim

inar

y da

ta. l

ast u

pdat

e as

of n

ovem

ber 1

5, 2

011.

2) P

ërfs

hin

“kre

di d

irekt

e” d

he “

Borx

hi i

gara

ntua

r”.

2) c

ompr

ises

“d

irect

cre

dit”

and

“Pu

blic

ly g

uara

ntee

d de

bt”.





4. S

ektO

Ri R

eAl

Re

Al S

ectO

R 4.

4-1

PRO

dh

imi i

BRe

nd

Shëm

BRu

tO S

iPAS

Akt

ivit

etit

ekO

nO

mik

GRO

SS d

Om

eSti

c P

ROd

uc

t By

ec

On

Om

ic A

cti

viti

eS 4

-119

96 –

200

8, m

e Ç

mim

e kO

RRen

te, n

ë m

iliO

në

lekë

19

96-2

008

At c

uRR

ent

PRic

eS ,

in m

illi

On

S Al

l

prod

him

i i b

rend

-sh

ëm b

ruto

(sip

as

aktiv

itetit

eko

nom

ik)/

G

ross

dom

estic

pr

oduc

t (by

eco

-no

mic

act

ivity

) (2

+8-

9)

Rr

itja

real

e vj

etor

e e

pBB

me

çmim

e ko

nsta

nte

krah

asua

r me

vitin

e

mëp

arsh

ëm/

annu

al

real

gro

wth

of G

Dp

at

cons

tant

pric

es c

ompa

red

to p

revi

ous

year

(%)

vler

a e

shtu

ar b

ruto

, m

e çm

imet

baz

ë/ G

ross

va

lue

adde

d, b

asic

pric

es

(3+

4+5+

6 -7

)

taks

a m

bi p

rodu

ktet

/ ta

x on

pro

duct

s (-

) Sub

venc

ione

t/ l

ess:

su

bsid

ies

Bujq

ësia

, gju

etia

dhe

py

jet/

agr

icul

ture

, hu

ntin

g an

d fo

rest

ryin

dust

ri/ in

dust

ryn

dërti

m/

con

stru

ctio

nSh

ërbi

me

gjith

sej/

to

tal s

ervi

ces

(-) S

hërb

ime

të n

dërm

jetm

e fin

anci

are

të m

atur

a in

dire

kt/

(-) F

inan

cial

inte

rmed

iatio

n se

rvic

es in

dire

ctly

mea

sure

d

12

34

56

78

910

n

ë m

ilion

ë le

kë/

in m

illio

n al

l(%

)

1996

346

,403

.2

324

,861

.4

121

,756

.8

32,

834.

9 1

7,01

1.3

161

,316

.7

8,0

58.3

2

3,16

3.9

1,6

22.0

9.

1

1997

346

,197

.8

319

,587

.7

104

,505

.7

28,

973.

5 2

0,17

1.6

177

,085

.0

11,

148.

1 2

8,02

0.1

1,4

10.0

-1

0.8

1998

409

,208

.8

363

,514

.7

110

,781

.9

28,

321.

6 1

9,33

4.6

225

,807

.8

20,

731.

2 4

8,05

9.1

2,3

65.0

9.

0

1999

471

,578

.5

424

,066

.7

114

,997

.3

32,

319.

7 2

6,94

2.5

271

,231

.7

21,

424.

5 4

9,57

7.8

2,0

66.0

13

.5

2000

523

,043

.4

463

,971

.1

122

,908

.1

37,

528.

7 3

9,97

9.4

282

,062

.8

18,

507.

9 6

3,93

5.8

4,8

63.5

6.

7

2001

583

,368

.6

523

,612

.8

128

,039

.3

39,

448.

8 5

6,45

0.2

317

,569

.8

17,

895.

3 6

7,16

5.8

7,4

10.0

7.

9

2002

622

,710

.8

554

,994

.0

134

,508

.0

39,

592.

3 6

9,16

4.7

330

,980

.7

19,

251.

7 7

3,71

0.8

5,9

94.1

4.

2

2003

694

,097

.2

612

,397

.9

149

,012

.9

54,

927.

4 8

7,04

6.7

342

,259

.9

20,

849.

0 8

6,71

4.3

5,0

15.0

5.

8

2004

751

,021

.6

660

,904

.6

151

,562

.1

68,

028.

9 9

4,43

1.9

365

,610

.7

18,

729.

0 9

4,95

1.0

4,8

34.0

5.

7

2005

814

,796

.7

714

,127

.7

151

,640

.2

78,

318.

6 1

01,7

59.5

4

05,9

17.4

2

3,50

8.0

104

,158

.0

3,4

89.0

5.

7

2006

882

,208

.8

764

,738

.5

154

,648

.1

88,

207.

3 1

13,7

23.7

4

38,6

05.7

3

0,44

6.2

121

,188

.3

3,7

18.0

5.

4

2007

967

,670

.4

833

,959

.9

165

,747

.9

81,

692.

9 1

29,5

85.4

4

95,6

14.7

3

8,68

1.0

136

,789

.2

3,0

78.8

5.

9

2008

1,0

89,2

93.1

9

32,9

25.0

1

82,1

18.2

9

5,22

9.5

145

,450

.6

551

,029

.0

40,

902.

2 1

58,7

12.1

2

,344

.0

7.5

2009

1) 1

,151

,019

.6

988

,112

.5

193

,730

.1

102

,588

.7

146

,014

.7

589

,122

.9

43,

343.

9 1

64,7

17.4

1

,810

.3

3.3

Burim

i: in

StAt

.

Sou

rce:

inSt

At.

1) t

ë dh

ënat

e v

itit 2

009

janë

jo p

ërfu

ndim

tare

.

1

) 200

9 Se

mi f

inal

dat

a.*

të d

hëna

t jan

ë si

pas

tabe

lave

në

faqe

n e

web

-it të

inSt

At n

ë da

tën

16.0

6.20

11.

* d

ata

as o

f in

StAt

web

pag

e ta

bles

on

june

16,

201

1.ll

ogar

itë k

ombe

tare

/ ta

bela

t

n

atio

nal a

ccou

nts/

tabl

es t

regu

es k

ryes

orë

mak

roek

onom

ikë

m

ain

mac

roec

onom

ic in

dica

tors

Prod

him

i i b

rend

shëm

bru

to s

ipas

akt

ivite

tit e

kono

mik

Gro

ss d

omes

tic p

rodu

ct b

y ec

onom

ic a

ctiv

ities





4-2A

ind

ekSi

i Ç

mim

eve

të P

ROd

him

it d

he

ind

ekSi

i ku

Shti

mit

në

nd

ëRti

m

PRO

du

ceR

PRi

ce

ind

eX A

nd

cO

nSt

Ruc

tiO

n c

OSt

ind

eX 4

-2A

ind

ekS

1

in

deX

1

iÇ

p in

deks

i tot

al1

/ pp

i tot

al

inde

x 1

2005

=10

0

inde

kset

e ç

mim

eve

të p

rodh

imit

duke

për

jash

tuar

ndë

rtim

in/

pro

duce

r pric

e in

dex,

exc

ludi

ng c

onst

ruct

ion

inde

ksi i

kus

htim

it në

ndë

rtim

2 /

con

stru

ctio

n co

st

inde

x2 i /

201

1=10

0in

dust

ria n

xjer

rëse

/ m

inin

g an

d qu

arry

ing

indu

stry

indu

stria

për

punu

ese/

man

ufac

turin

g in

dust

rypr

odhi

mi,

shpë

rnda

rja e

ene

rgjis

ë el

ektri

ke, e

gaz

it dh

e e

ujit/

el

ectri

city

, gas

and

wat

er s

uppl

y

12

34

5

2008

108.

812

1.1

113.

991

.6_

2009

109.

212

4.3

114.

192

.1_

2010

109.

513

3.8

118.

276

.8_

2010

/ iv

110.

713

5.6

119.

877

.099

.8

2011

/ i

111.

813

9.8

121.

377

.010

0.0

ii11

2.4

140.

512

2.3

77.0

99.7

iii

112.

214

0.1

122.

077

.010

0.1

4-2B

nd

RySh

imet

vje

tORe

të

ind

ekSi

t të

Çm

imev

e të

PRO

dh

imit

dh

e të

ind

ekSi

t të

ku

Shti

mit

në

nd

ëRti

mn

ë Pë

Rqin

dje

An

nu

Al c

hAn

Ge

OF

PRO

du

ceR

PRi

ce

ind

eX A

nd

cO

nSt

Ruc

tiO

n c

OSt

ind

eX 4

-2B

in P

eRc

entA

Ge

iÇ

p in

deks

i tot

al3

/ p

pi t

otal

inde

x 3

2005

=10

0

ndr

yshi

mi v

jeto

r i in

deks

it e

çmim

eve

të p

rodh

imit

duke

për

jash

tuar

ndë

rtim

in/

annu

al c

hang

e of

pro

duce

r pric

e in

dex,

exc

ludi

ng c

onst

ruct

ion

ndr

yshi

mi t

rem

ujor

i in

deks

it të

kus

htim

it në

ndë

rtim

4 /

Qua

terly

cha

nge

of c

onst

ruct

ion

cost

inde

x 4

i /

2011

=10

0in

dust

ria n

xjer

rëse

/ m

inin

g an

d qu

arry

ing

indu

stry

indu

stria

për

punu

ese/

man

ufac

turin

g in

dust

rypr

odhi

mi,

shpë

rnda

rja e

ene

rgjis

ë el

ektri

ke, e

gaz

it dh

e e

ujit/

el

ectri

city

, gas

and

wat

er s

uppl

y

12

34

5

2008

4.4

6.1

5.3

0.5

_

2009

0.4

2.6

0.2

0.6

_

2010

0.2

7.7

3.6

-16.

5_

2010

/ iv

0.6

8.1

4.0

-16.

30.

1

2011

/ i

3.1

4.9

3.6

0.8

0.2

ii3.

34.

24.

40.

2-0

.3

iii

2.2

6.5

2.6

_0.

3Bu

rimi:

inSt

At.

S

ourc

e: in

StAt

.1)

të

dhën

at v

jeto

re të

iÇP

përfa

qëso

jnë

inde

kse

mes

atar

e vj

etor

e.2)

duk

e fil

luar

nga

t1

2011

, in

StAt

do

të ll

ogar

isë

ikn

me

shpo

rtën

e re

të m

ater

iale

ve d

he s

hpen

zim

eve

dhe

me

periu

dhë

bazë

t1

2011

=10

0. in

deks

et e

mëp

arës

hme

janë

rillo

garit

ur m

e ba

zën

e re

.�)

ndr

yshi

mi p

ër të

dhë

nat v

jeto

re p

ërfa

qëso

n nd

rysh

imin

e ç

mim

it të

inde

ksev

e m

esat

are

vjet

ore,

ndë

rsa

ndry

shim

i për

të d

hëna

t tre

muj

ore

të in

deks

it m

at n

drys

him

in e

çm

imit

të tr

emuj

orit

kore

nt m

e tre

muj

orin

e n

jëjtë

të v

itit t

ë m

ëpar

shëm

.4)

ndr

yshi

mi t

rem

ujor

mat

ndr

yshi

min

e in

deks

it të

çm

imev

e të

trem

ujor

it ko

rent

me

trem

ujor

in e

mëp

arsh

ëm.

1) P

Pi A

nnua

l dat

a re

pres

ent y

early

ave

rage

inde

xes.

2) S

tarti

ng fr

om q

1 20

11, i

nSt

At c

alcu

late

s c

ci r

efer

ring

to th

e ne

w b

aske

t of m

ater

ials

and

exp

endi

ture

s, w

ith b

ase

perio

d q

1 20

11=

100.

Pre

viou

s in

dice

s ar

e re

calc

ulat

ed w

ith th

e ne

w b

ase.

�) A

nnua

l dat

a ch

ange

in %

repr

esen

ts p

rice

chan

ges

of a

nnua

l ave

rage

inde

xes

whi

le c

hang

e fo

r qua

rterly

dat

a m

easu

res

the

pric

e ch

ange

s of

the

curr

ent q

uarte

r with

the

sam

e qu

arte

r of t

he p

revi

ous

year

.

4) q

uate

rly c

hang

e m

easu

res

the

pric

e ch

ange

s of

the

curr

ent q

uarte

r with

the

prev

ious

one

.





4-�

ind

ekSi

i Ç

mim

eve

të k

On

Sum

it

c

On

Sum

eR P

Ric

e in

deX

4-�

iÇk

1 to

tali

dhje

tor

2007

=10

0 /

cpi

1 to

tal

Dec

embe

r 20

07=

100

ush

qim

e dh

e pi

je jo

-alk

oolik

e/

Food

and

non

-al-

coho

lic b

ever

ages

pije

alk

oolik

e dh

e du

han/

alc

ohol

ic

beve

rage

s an

d to

bacc

o

vesh

je d

he k

ë-pu

cë/

clo

thin

g an

d fo

otw

ear

Qira

, ujë

lënd

ë dj

egës

e dh

e en

ergj

i/ R

ent,

wat

er, f

uel a

nd

pow

er

mob

ilim

, pa

jisje

sht

ëpie

dh

e m

irëm

bajtj

e e

shtë

pisë

/ Fu

rnitu

re

hous

ehol

d an

d m

aint

enan

ce

Shën

deti/

med

i-ca

l car

etr

ansp

orti/

tr

ansp

ort

kom

unik

imi/

c

omm

unic

atio

n

argë

tim

dhe

kultu

rë/

Recr

eatio

n an

d cu

lture

Shër

bim

i ars

i-m

or/

educ

atio

n se

rvic

e

Hot

ele,

kaf

ene

dhe

rest

oran

te/

Hot

els,

cof

-fe

e-ho

use

and

rest

aura

nts

mal

lra d

he s

hërb

ime

të

ndry

shm

e/ G

oods

and

va

rious

ser

vice

s

12

34

56

78

910

1112

13

2008

101.

1110

0.93

100.

6596

.48

103.

3310

0.11

100.

8310

4.67

94.3

810

3.46

100.

3310

0.98

100.

42

2009

103.

4210

5.87

104.

1794

.57

105.

1310

0.48

104.

0910

2.51

80.8

011

0.75

102.

6410

2.95

101.

24

2010

107.

1111

1.37

109.

8993

.16

108.

9310

0.97

111.

2610

7.29

81.1

111

0.92

105.

7010

4.31

102.

90

2011

/ 0

610

9.81

113.

7512

2.96

91.6

911

1.98

101.

8711

9.73

113.

7581

.29

111.

6410

5.50

105.

4710

3.41

0710

9.02

111.

8512

2.92

91.3

911

1.87

101.

9511

9.73

113.

3781

.29

111.

6910

5.50

105.

4310

3.55

0810

9.31

112.

6512

3.13

90.2

611

1.85

101.

9911

9.74

113.

7881

.26

111.

6210

5.50

105.

3310

3.69

0910

9.76

113.

2712

3.17

90.3

311

2.13

102.

1212

1.51

114.

2781

.26

112.

7810

5.39

105.

3510

4.03

1011

0.24

114.

3812

3.16

90.6

211

2.22

102.

1712

1.77

114.

7281

.26

112.

9910

6.87

105.

9610

2.34

1111

0.30

114.

3112

3.51

90.6

811

2.21

102.

2712

1.78

115.

3381

.26

112.

9710

6.93

106.

4210

2.45

n

drys

him

et v

jeto

re të

inde

ksit

të ç

mim

eve

të k

onsu

mit

sipa

s gr

upev

e kr

yeso

re 2 /

(në

%) /

Yea

r on

year

con

sum

er p

rice

inde

x, m

ain

grou

ps (i

n %

)

infla

cion

i m

esat

ar v

je-

tor3 /

ann

ual

aver

age

in-

flatio

n 3

iÇk

to-

tali

dhje

tor

2007

=10

0/

cpi

tota

l D

ecem

ber

2007

=10

0

ush

qim

e dh

e pi

je jo

-alk

oo-

like/

Foo

d an

d no

n-al

coho

lic

beve

rage

s

pije

alk

oolik

e dh

e du

han/

alc

ohol

ic

beve

rage

s an

d to

bacc

o

vesh

je d

he k

ë-pu

cë/

clo

thin

g an

d fo

otw

ear

Qira

, ujë

lënd

ë dj

egës

e dh

e en

ergj

i/ R

ent,

wat

er, f

uel a

nd

pow

er

mob

ilim

, pa

jisje

sht

ëpie

dh

e m

irëm

bajtj

e e

shtë

pisë

/ Fu

r-ni

ture

hou

seho

ld

and

mai

nten

ance

Shën

deti/

m

edic

al c

are

tran

spor

ti/

tran

spor

tko

mun

ikim

i/

com

mun

icat

ion

argë

tim d

he k

ul-

turë

/ Re

crea

tion

and

cultu

re

Shër

bim

i ars

imor

/ ed

ucat

ion

serv

ice

Hot

ele,

kaf

ene

dhe

rest

oran

te/

Hot

els,

cof

-fe

e-ho

use

and

rest

aura

nts

mal

lra d

he

shër

bim

e të

nd

rysh

me/

G

oods

and

va

rious

ser

vice

s

12

34

56

78

910

1112

1314

2008

2.16

3.46

2.34

-3.8

64.

920.

131.

101.

25-1

9.26

10.2

11.

052.

271.

133.

36

2009

3.73

6.78

4.10

-1.0

70.

860.

728.

564.

270.

351.

024.

731.

320.

202.

28

2010

3.37

4.55

6.46

-2.3

04.

730.

256.

553.

290.

630.

11-0

.49

1.38

1.78

3.56

2011

/ 0

63.

875.

6911

.58

-1.5

83.

081.

094.

585.

470.

561.

24-0

.34

1.11

0.07

3.65

073.

645.

3411

.27

-1.7

82.

931.

024.

415.

130.

631.

20-0

.34

1.02

0.13

3.67

083.

114.

3410

.95

-2.4

72.

411.

082.

455.

460.

641.

09-0

.43

1.19

0.86

3.64

092.

793.

2810

.64

-2.3

12.

401.

213.

926.

26-0

.32

1.40

0.12

0.83

1.06

3.58

103.

033.

9210

.52

-2.2

02.

401.

274.

146.

59-0

.33

1.41

1.49

1.02

-0.7

23.

58

112.

903.

5510

.98

-2.2

92.

101.

284.

157.

11-0

.33

1.32

1.53

1.41

-0.6

23.

59Bu

rimi:

inSt

At.

S

ourc

e: in

StAt

.1)

të d

hëna

t vje

tore

të in

deks

it të

Çm

imev

e të

kon

sum

it ja

në in

deks

e m

esat

are

vjet

ore

të ç

mim

eve

të k

onsu

mit

sipa

s gr

upev

e kr

yeso

re, n

dërs

a të

dhë

nat m

ujor

e pa

sqyr

ojnë

inde

ksin

e ç

mim

eve

të k

onsu

mit.

2)të

dhë

nat v

jeto

re m

atin

var

iaci

onin

e in

deks

eve

të m

uajit

dhj

etor

të v

itit n

me

inde

ksin

e m

uajit

dhj

etor

të v

itit n

-1, n

dërs

a të

dhë

nat m

ujor

e m

atin

ndr

yshi

met

vje

tore

të in

deks

eve,

në

përq

indj

e.�)

esh

të m

esat

arja

arit

met

ike

e in

flaci

onev

e vj

etor

e të

dym

bëdh

jetë

mua

jve

të fu

ndit

(llog

aritj

e e

B.Sh

).

1) t

he c

onsu

mer

Pric

e in

dex

year

ly d

ata

(for t

his

and

cons

ecut

ive

year

s), r

epre

sent

yea

rly a

vera

ge c

onsu

mer

pric

e in

dexe

s by

mai

n gr

oups

, whi

le m

onth

ly d

ata

repr

esen

t con

sum

er p

rice

inde

x.

2) y

early

dat

a m

easu

re th

e va

riatio

n of

dec

embe

r ind

ex o

f yea

r n w

ith d

ecem

ber i

ndex

of y

ear n

-1 w

hile

, mon

thly

dat

a m

easu

re y

early

inde

x ch

ange

s in

per

cent

age.

�) A

rithm

etic

ave

rage

of a

nnua

l inf

latio

n of

late

st tw

elve

mon

ths

(cal

cula

tion

of B

oA).





4-4

Pun

ëSim

i, PA

Pun

ëSiA

dh

e PA

GAt

em

PlO

ymen

t, u

nem

PlO

ymen

t An

d w

AGeS

4-4

në

mij

ë, O

Se n

ë RA

St t

ë ku

nd

ëRt,

Sik

uRS

e Pë

RcAk

tOh

et

in t

hO

uSA

nd

S, u

nle

SS O

theR

wiS

e in

dic

Ated

F

orca

e a

ftë p

ër p

unë/

la

bor f

orce

(2+

6)

pa

gat (

në l

ekë)

/ W

ages

(in

all)

të p

unës

uar g

jiths

ej/

tota

l em

ploy

men

t (3+

4+5)

pa

punë

sia/

une

mpl

oym

ent

paga

mes

atar

e m

ujor

e në

se

ktor

in s

htet

ëror

/ av

erag

e m

onth

ly w

age

in s

tate

sec

tor

paga

min

imal

e zy

rtare

/ m

ini-

mum

mon

thly

wag

e ap

prov

ed

në

sekt

orin

sht

etër

or/

in

publ

ic s

ecto

r

në

sekt

orin

priv

at jo

-buj

që-

sor/

in n

on a

gric

ultu

ral

priv

ate

sect

or

në

sekt

orin

priv

at b

ujqë

sor/

in

agric

ultu

ral p

rivat

e se

ctor

të p

apun

ë të

regj

istru

ar g

jithë

sej /

to

tal r

egis

tere

d un

empl

oym

ent

12

34

56

78

2007

1)1,

382

1,19

818

144

856

918

533

,750

14,0

00

2008

2)1,

292

1,12

320

342

349

616

936

,537

17,0

00

2009

/ iv

1,04

389

916

623

749

614

342

,000

18,0

00

2010

/ ii

i1,

059

916

167

243

507

143

44,7

0019

,000

iv1,

060

917

166

244

507

143

45,0

0019

,000

2011

/ i

1,06

392

016

524

850

714

345

,500

19,0

00

ii1,

072

930

165

258

507

142

45,5

0019

,000

Burim

i: in

StAt

.

Sou

rce:

inSt

At.

1) t

ë dh

ënat

vje

tore

të p

unës

imit

deri

në 2

008

janë

sip

as p

ublik

imev

e vj

etor

e pë

rkat

ëse

“tre

gu i

Punë

s”. t

ë dh

ënat

mbi

pag

at ja

në a

dmin

istra

tive.

2) Z

ërat

e p

unës

imit

sipa

s se

ktor

ëve

për v

itin

2008

janë

baz

uar n

ë të

dhë

nat n

ë pë

rqin

dje

të in

StAt

tek

publ

ikim

i “tr

egu

i Pun

ës”.

në

mun

gesë

të të

dhë

nave

në

vler

ë ab

solu

te k

ëto

të d

hëna

janë

llog

aritu

r dhe

kon

vertu

ar (n

ë m

ijë të

pun

ësua

r) n

ga B

anka

e S

hqip

ëris

ë, s

ipas

st

rukt

urës

së

publ

ikua

r nga

inSt

At.

të d

hëna

t tre

muj

ore

janë

sip

as p

ublik

imit

“kon

jukt

ura”

dhe

info

rmac

ioni

t në

faqe

n e

web

-it të

inSt

At n

ë da

tën

08.0

9.20

11.

1) y

early

dat

a un

til 2

008

on e

mpl

oym

ent a

re a

ccor

ding

to re

spec

tive

“lab

or m

arke

t” a

nnua

l pub

licat

ions

. dat

a on

wag

es a

re a

dmin

istra

tive.

2) t

he 2

008

empl

oym

ent c

ompo

nent

s by

the

sect

ors

are

base

d in

the

perc

enta

ge d

ata

publ

ishe

d by

inSt

At in

“la

bour

mar

ket 2

008”

pub

licat

ion.

thi

s da

ta a

re c

alcu

late

d an

d co

nver

ted

(in th

ousa

nd e

mpl

oyed

peo

ple)

from

Ban

k of

Alb

ania

, bas

ed o

n th

e re

spec

tive

stru

ctur

e pu

blis

hed

from

inSt

At, i

n co

nditi

ons

of n

o ab

solu

te d

ata

valu

es.

�) q

uate

rly d

ata

as o

f in

StAt

pub

licat

ion

“con

junc

ture

” an

d w

eb p

age

info

rmat

ion

on 0

8.09

. 201

1.


108 Banka e Shqipërisë Banka e Shqipërisë PB

Raporti i Politikes Monetare Per Tremujorin e Katert Te Vitit 2011

Documents

Transcript of Raporti i Politikes Monetare Per Tremujorin e Katert Te Vitit 2011