RAPORT Z EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ - zsoi2.krakow.pl · ilościową (ankiety dla rodziców, uczniów i...
Transcript of RAPORT Z EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ - zsoi2.krakow.pl · ilościową (ankiety dla rodziców, uczniów i...
SZKOŁA PODSTAWOWA Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI NR 151 W KRAKOWIE EWALUACJA WEWNĘTRZNA – DZIAŁALNOŚĆ ŚWIETLICY SZKOLNEJ
1
RAPORT Z
EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ
w roku szkolnym 2013/2014
Podstawy prawne. Rozporządzenie MEN z dnia 10 maja 2013 r. Data sporządzenia:14 kwietnia 2014 roku. Raport przeznaczony jest dla:
1. Dyrektora Szkoły. 2. Rady Pedagogicznej. 3. Rodziców uczniów klas 0-VI
Autorzy:
1. Maria Batko-Kotaś 2. Monika Czekańska – Buła 3. Iwona Gawrońska-Lacheta 4. Maria Głowacka 5. Dorota Przebinda 6. Beata Żądło
SZKOŁA PODSTAWOWA Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI NR 151 W KRAKOWIE EWALUACJA WEWNĘTRZNA – DZIAŁALNOŚĆ ŚWIETLICY SZKOLNEJ
2
I. WSTĘP
1. Opis przedmiotu ewaluacji.
Przedmiotem ewaluacji wewnętrznej jest działalność świetlicy szkolnej.
Uzasadnienie istoty wymagania
Jednym z kierunków realizacji polityki oświatowej państwa, a co za tym idzie
zadań z zakresu nadzoru pedagogicznego w zakresie kontroli w publicznych
szkołach podstawowych w roku szkolnym 2013/2014 jest „Zgodność z przepisami
prawa organizacji pracy świetlicy szkolnej zorganizowanej w publicznej szkole
podstawowej”.
W myśl przepisów prawa świetlica szkolna jest integralną częścią szkoły
przeznaczoną dla uczniów nie tylko klas młodszych, ale przede wszystkim dla
uczniów pozbawionych opieki rodziców w czasie ich pracy zawodowej. Prowadzi
zorganizowaną działalność opiekuńczo-wychowawczą w celu racjonalnego
wykorzystania czasu wolnego wychowanków. Jest ważnym ogniwem w strukturze
szkoły. Świetlica organizuje dzieciom pozostającym pod opieką szkoły czas po lub
przed lekcjami.
Podstawą funkcjonowania świetlicy szkolnej jest ustawa z dnia 7 września
1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. 2004 Nr 256, poz. 2572 ze zm.). W art. 67 ustawy
wymienione są statutowe zadania szkoły, z których wynika, że szkoła publiczna
powinna zapewnić uczniom możliwość korzystania ze świetlicy. W załącznikach do
rozporządzenia MEN w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz
publicznych szkół zapisano:
„§ 7. 1. Dla uczniów, którzy muszą dłużej przebywać w szkole ze względu na czas
pracy ich rodziców (prawnych opiekunów), organizację dojazdu do szkoły lub inne
okoliczności wymagające zapewnienia uczniowi opieki w szkole, szkoła organizuje
świetlicę.
§ 9. 1. Dla uczniów, którzy muszą dłużej przebywać w gimnazjum ze względu na
czas pracy ich rodziców (prawnych opiekunów), organizację dojazdu do gimnazjum
lub inne okoliczności wymagające zapewnienia uczniowi opieki w gimnazjum,
gimnazjum organizuje świetlicę.”
Z analizy prawa oświatowego wynika jednoznacznie, że powinnością szkoły jest
zorganizowanie świetlicy.
Jednocześnie art. 5 nakłada obowiązki na organ prowadzący. Do ustawowych zadań
organu prowadzącego należy w szczególności zapewnienie warunków działania
szkoły, w tym bezpiecznych i higienicznych warunków nauki, wychowania i opieki
oraz możliwości wykonywania przez szkołę zadań statutowych.
SZKOŁA PODSTAWOWA Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI NR 151 W KRAKOWIE EWALUACJA WEWNĘTRZNA – DZIAŁALNOŚĆ ŚWIETLICY SZKOLNEJ
3
Za zorganizowanie w szkole świetlicy odpowiada dyrektor. Środki finansowe na jej
działalność, w tym na zajęcia świetlicowe oraz wyposażenie świetlicy, zapewnić musi
organ prowadzący szkołę.
Zajęcia świetlicowe mają za zadanie wspierać wielokierunkowo rozwój
psychiczny i emocjonalny dzieci. Są one ważnym łącznikiem między działaniami
rodziny i szkoły w wychowaniu dziecka, łączą obowiązki rodziców z kontynuacją
działań wychowawczo-opiekuńczych szkoły. Świetlica stanowi ważne ogniwo
w systemie współczesnego wychowania i opieki nad dzieckiem. Jako
wewnątrzszkolna instytucja wychowawcza wspiera działania edukacyjne szkoły
oparte na aktywnych metodach pracy z uczniem (kształcenie umiejętności),
dostosowanych do jego wieku i możliwości, wspomaga i uzupełnia pracę szkoły we
wszystkich jej zakresach, poprzez opiekę nad dzieckiem, oddziaływanie
wychowawcze i pracę dydaktyczną z dzieckiem.
W swych celach i zadaniach uwzględnia podstawowe funkcje czasu wolnego:
odpoczynek (regenerację sił fizycznych i psychicznych), rozrywkę (która wyzwala
przyjemne emocje), rozwijanie indywidualnych zdolności i zainteresowań.
Do zadań świetlicy należą w szczególności:
organizowanie pomocy w nauce, tworzenie warunków do nauki własnej,
przyzwyczajanie do samodzielnego myślenia;
organizowanie gier i zabaw ruchowych oraz innych form kultury fizycznej
w pomieszczeniu i na dworze mających na celu prawidłowy rozwój fizyczny
dziecka;
organizowanie zajęć mających na celu ujawnienie i rozwijanie zainteresowań,
uzdolnień;
stworzenie warunków do uczestnictwa w kulturze, kształtowanie kulturalnych
nawyków życia codziennego;
upowszechnienie zasad kultury zdrowotnej, kształtowanie nawyków higieny
i czystości dbałości o zachowanie zdrowia;
rozwijanie samodzielności oraz społecznej aktywności;
współdziałanie z Rodzicami, Nauczycielami, Wychowawcami i środowiskiem
lokalnym szkoły.
Świetlica realizując swoje zadania, pracuje z dziećmi różnymi formami (m.in.: gra,
zabawa, konkurs, wycieczka i inne, angażujące całą ich osobowość). Wyodrębniając
rodzaje zajęć, brane są pod uwagę treści, środki realizacji oraz ich cele.
Różnice indywidualne między dziećmi sprawiają, że należy podejmować wobec
każdego z nich odmienne działania wychowawcze. Oznacza to konieczność liczenia
się ze stanem psychofizycznego rozwoju dziecka oraz z warunkami środowiskowo-
wychowawczymi, w jakich wzrasta.
SZKOŁA PODSTAWOWA Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI NR 151 W KRAKOWIE EWALUACJA WEWNĘTRZNA – DZIAŁALNOŚĆ ŚWIETLICY SZKOLNEJ
4
W świetlicy zajęcia prowadzone są w grupach wychowawczych. Liczba
uczniów w grupie nie powinna przekraczać 25 (z wyłączeniem szkoły specjalnej).
Odpowiedzialność za realizację statutowych celów i zadań świetlicy szkolnej ponosi
wychowawca świetlicy, organizując jej pracę zgodnie z ułożonym przez siebie
planem. Na poziom pracy wychowawczej istotny wpływ mają warunki lokalowe.
Prawidłowo urządzona sala do zajęć świetlicowych stwarza odpowiedni nastrój oraz
uprzyjemnia pobyt dzieci na zajęciach. Dlatego nie jest obojętne, w jakich warunkach
przebiega organizacja tych zajęć. Zajęcia mogą odbywać się nie tylko w specjalnie
do tego celu wyznaczonej sali. Podobną funkcję może pełnić sala lekcyjna
odpowiednio przystosowana do spełniania zadań opiekuńczych, sala gimnastyczna,
biblioteka, boisko szkolne, plac zabaw. Świetlica powinna być wyposażona
w pomoce dydaktyczne, sprzęt i materiały umożliwiające prowadzenie zajęć oraz
organizację czasu wolnego dziecka (przybory i materiały do zajęć manualnych,
czasopisma i książki, gry dydaktyczne i planszowe, przybory do zabaw sportowych,
sprzęt audiowizualny).
Mając na uwadze znaczenie świetlicy szkolnej i jej istotną rolę dla rozwoju
uczniów oraz społeczne zapotrzebowanie na opiekę w świetlicach szkolnych, które
będzie wzrastało, ze względu na przemiany gospodarcze zachodzące w kraju, a co
za tym idzie wpływało na życie rodzin w kontekście życia jednostkowego (wydłużenie
czasu pracy rodziców, brak wystarczającej opieki nad dzieckiem) w roku szkolnym
2013/2014 przeprowadzono ewaluację wewnętrzną dotyczącą funkcjonowania
świetlicy szkolnej w naszej placówce.
2. Cele ewaluacji.
Zdiagnozowanie działań świetlicy mające na celu ustalenie jej mocnych i słabych
stron.
3. Kryteria ewaluacji.
Świetlica pomaga uczniom w rozwijaniu ich zainteresowań.
Świetlica zapewnia warunki do zabawy i wypoczynku.
Świetlica posiada odpowiednią bazę do pełnienia swoich funkcji i zadań.
4. Opis ewaluacji.
a) podstawę stanowiły pytania kluczowe:
Czy i w jaki sposób świetlica pomaga uczniom w rozwijaniu zainteresowań?
W jaki sposób świetlica zapewnia warunki do zabawy i wypoczynku?
Jaką świetlica posiada bazę do pełnienia swoich funkcji i zadań?
SZKOŁA PODSTAWOWA Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI NR 151 W KRAKOWIE EWALUACJA WEWNĘTRZNA – DZIAŁALNOŚĆ ŚWIETLICY SZKOLNEJ
5
b) w badaniach posłużono się następującymi metodami:
ilościową (ankiety dla rodziców, uczniów i nauczycieli)
jakościową (analiza dokumentów, obserwacja)
c) wykorzystane metody, techniki i narzędzia badań to:
ankieta dla rodziców uczniów uczęszczających do świetlicy
ankieta dla nauczycieli świetlicy
ankieta dla dzieci uczęszczających do świetlicy
analiza dokumentacji
obserwacja
d) grupę badawczą stanowili:
uczniowie z klas 1-4 uczęszczający do świetlicy – ok. 40%
nauczyciele pracujący w świetlicy
rodzice uczniów z klas 1-4 uczęszczających do świetlicy – ok. 40%
e) warunki w jakich dane były zbierane
Badania zostały przeprowadzone w warunkach szkolnych. Zbieranie danych miało
miejsce od stycznia do lutego bieżącego roku szkolnego.
Podstawę przeprowadzonych badań stanowiły ankiety skierowane zarówno do
rodziców, ich dzieci, jak i nauczycieli.
Dobór próby badawczej miał charakter losowy.
Kwestionariusz ankiety dla rodziców zawierał 7 pytań; dla uczniów klas 1-4 składał
się z 8 pytań; dla nauczycieli zbudowany był z 7 pytań. Były to zarówno pytania
zamknięte, jak i otwarte. Pytania zamknięte zawierały kafeterię odpowiedzi,
z których ankietowany mógł wybrać jedną lub kilka odpowiedzi. Były one tak
skonstruowane, aby nie ograniczały swobody wypowiedzi. Respondenci mieli
możliwość podania własnych propozycji, co pozwoliło dostrzec pozostałe istotne
aspekty analizowanego obszaru. Odpowiedzi na pytania otwarte pozwoliły poznać
indywidualne opinie oraz potrzeby i oczekiwania badanych kierowane pod adresem
szkoły.
Badaniami objęto:
59 rodziców uczniów z klas 1-4 uczęszczających do świetlicy co stanowi 25%
ogółu rodziców dzieci uczęszczających do świetlicy.
Badania ankietowe zostały przeprowadzone w styczniu 2014 roku w czasie
zebrań z rodzicami.
SZKOŁA PODSTAWOWA Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI NR 151 W KRAKOWIE EWALUACJA WEWNĘTRZNA – DZIAŁALNOŚĆ ŚWIETLICY SZKOLNEJ
6
78 uczniów (na 236 zapisanych do świetlicy) z klas 1-4 uczęszczających do
świetlicy co stanowi 33% ogółu dzieci uczęszczających do świetlicy.
Badania ankietowe zostały przeprowadzone w styczniu 2014 roku podczas zajęć
wychowawczych.
7 nauczycieli (na 8 pełnych etatów) uczących w świetlicy co stanowi 88% ogółu
nauczycieli pracujących w świetlicy.
Badania ankietowe zostały przeprowadzone w styczniu 2014 roku.
Analiza dokumentów oraz obserwacja dotyczyła głównie określenia czy świetlica
szkolna działa zgodnie z przepisami prawa oświatowego oraz z zasadami
bezpieczeństwa.
Badania te zostały przeprowadzone w styczniu i lutym 2014 roku.
Podstawa prawna:
1) Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.); 2) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 października 2009 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego (Dz. U. Nr 168, poz. 1324); 3) Załącznik Nr 2 do Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. Nr 61, poz. 624, z późn. zm.); 4) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 19 lutego 2002 r. w sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji (Dz. U. Nr 23, poz. 225, z późn. zm.); 5)Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 12 marca 2009 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli (Dz. U. z 2009 r., nr 50, poz. 400 ze zm.).
SZKOŁA PODSTAWOWA Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI NR 151 W KRAKOWIE EWALUACJA WEWNĘTRZNA – DZIAŁALNOŚĆ ŚWIETLICY SZKOLNEJ
7
II. PREZENTACJA WYNIKÓW BADAŃ
Zgodnie z przedmiotem ewaluacji pytania ankietowe, analiza dokumentów oraz
obserwacja miały wyjaśnić kwestie dotyczące:
Czy i w jaki sposób świetlica pomaga uczniom w rozwijaniu zainteresowań?
W jaki sposób świetlica zapewnia warunki do zabawy i wypoczynku?
Jaką świetlica posiada bazę do pełnienia swoich funkcji i zadań?
Na podstawie analizy dokumentów (Statut Szkoły Podstawowej z Oddziałami
Integracyjnymi nr 151, Program świetlicy integracyjnej, Regulamin świetlicy, Karta
zgłoszenia dziecka do świetlicy, Dzienniki zajęć w świetlicy, Plan pracy świetlicy)
oraz obserwacji można stwierdzić, że organizacja pracy świetlicy szkolnej jest
zgodna z przepisami prawa.
Świetlica szkolna jest częścią składową szkoły. Jej funkcjonowanie i organizacja jest
ściśle związana z działaniami szkoły. Praca świetlicy prowadzona jest w oparciu
o plan pracy opiekuńczej, wychowawczej i dydaktycznej, który pozostaje w korelacji
z Planem Pracy Szkoły oraz opiera się o wytyczne Statutu Szkoły i Regulaminu
Świetlicy. Z chwilą, gdy szkole powstały klasy integracyjne, do świetlicy zaczęli
uczęszczać także uczniowie o specjalnych potrzebach edukacyjnych, co stworzyło
konieczność opracowania autorskiego programu.
Organizacja pracy świetlicy jest dostosowana do organizacji pracy szkoły oraz
tygodniowego rozkładu zajęć uczniów. Czynna jest w godzinach 700-1700.
Korzystają z niej uczniowie klas 0 - IV. Zapewnienia opiekę uczniom zgłoszonym
przez rodziców do stałego przebywania w świetlicy; dojeżdżającym; oczekującym
na lekcje, zajęcia pozalekcyjne, obiad; nieuczęszczającym na religię i na inne
zajęcia; korzystającym z pomocy psychologiczno-pedagogicznej. Do świetlicy
zapisanych jest 236 uczniów. Szkoła zapewnia zorganizowaną opiekę świetlicową
swoim uczniom w trzech przedziałach czasowych: przed lekcjami, w trakcie ich
trwania oraz po lekcjach.
Głównym zadaniem świetlicy jest organizacja czasu wolnego uczniów pozostających
na terenie szkoły przed i po zakończonych zajęciach lekcyjnych. Prowadzenie przez
świetlicę zorganizowanych zajęć ma na celu nauczenie uczniów umiejętnego
gospodarowania wolnym czasem i daje możliwość wykorzystania go zgodnie
z własnymi zainteresowaniami i potrzebami.
Zajęcia dodatkowe w świetlicy to: - zajęcia bezpłatne:
kółko komputerowe
kółko plastyczne
kółko muzyczne
język niemiecki
SZKOŁA PODSTAWOWA Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI NR 151 W KRAKOWIE EWALUACJA WEWNĘTRZNA – DZIAŁALNOŚĆ ŚWIETLICY SZKOLNEJ
8
język migowy
koszykówka dla kl. I – IV
sudoku
- zajęcia płatne:
piłka nożna
robotyka
szachy
język angielski
język niemiecki
- inne
imprezy świetlicowe np. Andrzejki, Dzień Pluszowego Misia, Karaoke, Zimowa
Olimpiada Sportowa itp.
konkursy, turnieje, wystawy,
gry stolikowe, planszowe, odrabianie zadań domowych,
pedagogika cyrku, zabawy z chustą animacyjną Klanza,
zajęcia haftowania i wyszywania,
spotkania z ciekawymi ludźmi (np. żołnierz WP, ornitolodzy, wolontariusze
Greenpeace, higienistka szkoły, nauczyciel biblioteki).
Pełna informacja o organizacji pracy i ofercie świetlicy zamieszczona jest na stronie
internetowej szkoły. Zapytano dzieci i rodziców o to czy lubią przebywać w świetlicy.
UCZNIOWIE
SZKOŁA PODSTAWOWA Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI NR 151 W KRAKOWIE EWALUACJA WEWNĘTRZNA – DZIAŁALNOŚĆ ŚWIETLICY SZKOLNEJ
9
81% ankietowanych uczniów lubi spędzać czas w świetlicy. Swoją wypowiedź argumentują następująco: - ponieważ lubię się bawić, - mam tam kolegów, przyjaciół, - bo Panie są miłe.
Odpowiedź negatywną dzieci uzasadniały następująco: - bo jest za głośno. RODZICE
86% ankietowanych rodziców stwierdziło, że ich dzieci chętnie uczęszczają do świetlicy, pozytywnie wypowiadają się na temat pobytu w świetlicy.
RODZICE
SZKOŁA PODSTAWOWA Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI NR 151 W KRAKOWIE EWALUACJA WEWNĘTRZNA – DZIAŁALNOŚĆ ŚWIETLICY SZKOLNEJ
10
Według ankietowanych rodziców, ich dziecko lubi uczęszczać do świetlicy ponieważ: - bawi się z rówieśnikami (47%), - ma urozmaicone zajęcia (34%), - korzysta z czynnego wypoczynku (14%), - dobrze się tam czuje (14%).
Zadano rodzicom pytanie dotyczące znajomości oferty pracy świetlicy, natomiast dzieciom, pytanie dotyczące korzystania z proponowanych zajęć.
UCZNIOWIE
67% ankietowanych uczniów korzysta z zajęć organizowanych w świetlicy. Dzieci podały następujące powody, dla których nie uczestniczą w proponowanych zajęciach: - bo idę do domu, - wolę się bawić z kolegami, - nie chcę w nich uczestniczyć.
SZKOŁA PODSTAWOWA Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI NR 151 W KRAKOWIE EWALUACJA WEWNĘTRZNA – DZIAŁALNOŚĆ ŚWIETLICY SZKOLNEJ
11
RODZICE
81% ankietowanych rodziców posiada wiedzę na temat zajęć, które oferuje
świetlica. Mimo pełnej informacji o ofercie świetlicy (zamieszczonej na stronie internetowej szkoły oraz tablicach informacyjnych w szkole, a także tej bieżącej informacji podczas spotkań z rodzicami) – 19% ankietowanych rodziców nie posiada wiedzy na temat zajęć, które oferuje świetlica.
Zdaniem nauczycieli (100% ankietowanych) organizacja pracy pozwala wszystkim
dzieciom korzystać z zajęć, które najbardziej lubią.
SZKOŁA PODSTAWOWA Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI NR 151 W KRAKOWIE EWALUACJA WEWNĘTRZNA – DZIAŁALNOŚĆ ŚWIETLICY SZKOLNEJ
12
Czy i w jaki sposób świetlica pomaga uczniom w rozwijaniu zainteresowań?
Poszukując odpowiedzi na to pytanie kluczowe zbadano preferencje uczniów
i rodziców dotyczące zajęć odbywających się w świetlicy.
Zajęcia, z których najchętniej korzystają dzieci to:
- zajęcia sportowe (piłka nożna, koszykówka, gry i zabawy ruchowe) – 41wskazań,
- zajęcia artystyczne (plastyczne, muzyczne) – 21wskazań,
- rozrywki intelektualne (sudoku-3, szachy-1, robotyka-2, język obcy-1) – 7 wskazań,
- zajęcia komputerowe - 4 wskazania.
UCZNIOWIE
Zajęcia sportowe (w szczególności piłka nożna, koszykówka, zbijak i gry i zabawy na
świeżym powietrzu) wskazywane są jako te, z których dzieci korzystają najchętniej –
52%. Na drugim miejscu uczniowie wymienili zajęcia artystyczne – 26% oraz kolejno
rozrywki intelektualne - 9 %, zajęcia komputerowe - 5 % .
Według nauczycieli zajęcia preferowane przez dzieci to:
zabawy i gry ruchowe (taneczne, cyrkowe, zajęcia sportowe w sali gimnastycznej,
w auli, na boisku ) – 7 wskazań (100%),
wszelkiego rodzaju prace plastyczne, techniczne – 5 wskazań (71%),
zabawy indywidualne (konstruowanie budowli z klocków, zabawy w kącikach
tematycznych) – 4 wskazania (57%),
imprezy świetlicowe, konkursy – 2 wskazania (29%),
oglądanie ciekawych, nowych bajek – 1wskazanie (14%).
SZKOŁA PODSTAWOWA Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI NR 151 W KRAKOWIE EWALUACJA WEWNĘTRZNA – DZIAŁALNOŚĆ ŚWIETLICY SZKOLNEJ
13
NAUCZYCIELE
Z wypowiedzi nauczycieli wynika, że wszystkie zajęcia cieszą się zainteresowaniem
uczniów i każde dziecko może w ofercie zajęć znaleźć coś dla siebie.
Na pytanie o zajęcia preferowane przez uczniów, nauczyciele odpowiedzieli, że po
dokładnej analizie zainteresowań prowadzone są dla uczniów najatrakcyjniejsze dla
nich wszelkie zajęcia ruchowe (100% ankietowanych). Chętnie uczestniczą również
w zajęciach plastycznych, technicznych. Na kolejnym miejscu znalazły się zabawy
indywidualne dzieci.
Można stwierdzić, że aktualna oferta jest wystarczająca, a świetlica pomaga uczniom
w rozwijaniu zainteresowań, gdyż zapytani uczniowie o to: Jaką formę zajęć
chciałbyś/ chciałabyś mieć przebywając w świetlicy? - uczniowie podawali te
same zajęcia, które wymieniali jako te, z których najchętniej korzystają.
Ponadto proponują:
- zajęcia taneczne,
- jazdę konną,
- basen,
- bezpłatną robotykę.
Podobne zdanie mają ankietowani rodzice.
Na pytanie zdane wprost: Czy oferta zajęć w świetlicy pomaga w rozwijaniu
zainteresowań Państwa dziecka?- odpowiedzieli:
- tak – 41 wskazań (69%),
- nie – 8 wskazań (14%),
- nie mam zdania – 1 wskazanie (2%),
- 9 ankietowanych nie odpowiedziało no to pytanie (15%).
SZKOŁA PODSTAWOWA Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI NR 151 W KRAKOWIE EWALUACJA WEWNĘTRZNA – DZIAŁALNOŚĆ ŚWIETLICY SZKOLNEJ
14
RODZICE
Zajęcia, które pomagają w rozwijaniu zainteresowań dzieci zdaniem rodziców
to:
- zajęcia artystyczne (plastyczne, muzyczne, taniec, haft) – 25 wskazań,
- zajęcia sportowe (piłka nożna, koszykówka, gry i zabawy ruchowe) – 12 wskazań,
- zajęcia komputerowe – 6 wskazań,
- zajęcia intelektualne (sudoku, szachy, zajęcia czytelnicze, koło przyrodnicze,
i literackie, języki obce i język migowy, robotyka) – 31wskazań.
RODZICE
SZKOŁA PODSTAWOWA Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI NR 151 W KRAKOWIE EWALUACJA WEWNĘTRZNA – DZIAŁALNOŚĆ ŚWIETLICY SZKOLNEJ
15
Według rodziców, których zdaniem proponowana oferta zajęć nie sprzyja
rozwijaniu zainteresowań ich dzieci szkoła powinna wprowadzić następujące
zajęcia:
- teatralne – 3 wskazania,
- muzyczne – 2 wskazania,
- aerobic – 1 wskazanie,
- nauka gry na instrumentach – 1 wskazanie,
- taniec nowoczesny – 1 wskazanie,
- chór – 1 wskazanie,
- zajęcia sportowe dla dziewcząt – 1 wskazanie,
- zajęcia matematyczne – 1 wskazanie,
- zajęcia zorganizowane w klasach, podział – 1 wskazanie,
- wyjścia na świeże powietrze – 1 wskazanie,
- język chiński – 1 wskazanie.
Powyższe wypowiedzi świadczą o tym, że rodzice nie znają dokładnie oferty zajęć
lub ich dziecko nie ma możliwości uczestnictwa w tych zajęciach, ponieważ
większość z nich jest w ofercie szkoły.
Ważnym kryterium oceny zajęć realizowanych w świetlicy jest dostosowanie
ich do potrzeb rozwojowych dzieci w różnym wieku.
Z analizy dokumentacji oraz obserwacji można wskazać elementy organizacji
pracy świetlicy sprzyjające zaspokojeniu potrzeb rozwojowych dzieci.
Są to:
- stały ramowy plan zajęć uwzględniający czas na zabawę, naukę i rozwijanie
zainteresowań,
- cykliczność zajęć dodatkowych,
- stała kadra pedagogiczna,
- opieka umożliwiająca korzystanie dzieciom z obiadu (stały nadzór podczas obiadu).
Z przeprowadzonej obserwacji wynika, że stosowane formy pracy również
sprzyjają zaspokojeniu indywidualnych potrzeb rozwojowych, np.:
- dzieci młodsze, czy dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi wykonują prace
plastyczne z wykorzystaniem szablonu, a dzieci starsze, czy uzdolnione plastycznie
w oparciu o własne pomysły,
- indywidualne podejście do każdego dziecka, indywidualne objaśnienia, instrukcje,
- praca w grupach, czy zespołowe formy wdrażania do życia w grupie.
Zaobserwowane zajęcia dostosowane do potrzeb rozwojowych dzieci
w różnym wieku to m.in.:
- zabawy kierowane ułatwiające wejście w grupę, rozgrywki zespołowe
zajęcia adaptacyjne,
SZKOŁA PODSTAWOWA Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI NR 151 W KRAKOWIE EWALUACJA WEWNĘTRZNA – DZIAŁALNOŚĆ ŚWIETLICY SZKOLNEJ
16
zajęcia pobudzające ciekawość, wyobraźnię, inwencję twórczą,
zajęcia rozwijające talenty i zainteresowania,
zajęcia manualne, czytelnicze, plastyczne, sportowe, szachy itd.
Poproszono nauczycieli świetlicy o podanie przykładów zajęć dostosowanych do
potrzeb rozwojowych dzieci w różnym wieku.
I tak według nich są to:
- zajęcia ruchowe i tematyczne dostosowane do potrzeb i możliwości dzieci
(zróżnicowany stopień trudności, pomoce z przeznaczeniem dla odpowiedniej
grupy wiekowej) – 7 wskazań,
kółka zainteresowań wg potrzeb dzieci i rodziców – 2 wskazania,
podział dzieci na grupy (6-latki oddzielnie) – 3 wskazania.
Z zestawienia danych wynika, że nauczyciele mają świadomość konieczności
uwzględniania w planach zajęć potrzeb rozwojowych pozostających pod ich opieką
dzieci w różnym wieku. Indywidualizują formy i metody pracy, organizują zajęcia
adresowane do dzieci w różnym wieku, dbają o adaptację do warunków szkolnych
i integrację w grupie dzieci najmłodszych.
Badaniu poddano również dydaktyczne efekty pracy świetlicy, analizując
przede wszystkim możliwość odrabiania przez uczniów zadań domowych.
I tak uczniowie:
- nie odrabiają zadań w świetlicy – 46 wskazań,
- odrabiają zadania samodzielnie – 29 wskazań,
- odrabiają, prosząc o pomoc nauczyciela – 12 wskazań,
- odrabiają korzystając z pomocy koleżanek i kolegów – 11 wskazań.
UCZNIOWIE
SZKOŁA PODSTAWOWA Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI NR 151 W KRAKOWIE EWALUACJA WEWNĘTRZNA – DZIAŁALNOŚĆ ŚWIETLICY SZKOLNEJ
17
UCZNIOWIE
0
5
10
15
20
25
30
35
samodzielnie korzystam z pomocy nauczyciela
korzystam z pomocy koleżeńskiej
Jak uczniowie odrabiają zadania domowew świetlicy ?
41 % badanych uczniów wykorzystuje czas spędzany w świetlicy na odrabianie
zadań domowych. W większości wykonują je samodzielnie, zawsze jednak pod
opieką nauczyciela świetlicy.
Na pytanie: Czy dziecko korzysta z możliwości odrabiania zadań domowych
w świetlicy? - ankietowani rodzice odpowiedzieli:
- tak – 35 wskazań,
- nie – 19 wskazań,
- niestety nie chce odrabiać, woli bawić się z dziećmi – 1wskazanie.
RODZICE
SZKOŁA PODSTAWOWA Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI NR 151 W KRAKOWIE EWALUACJA WEWNĘTRZNA – DZIAŁALNOŚĆ ŚWIETLICY SZKOLNEJ
18
Nauczyciele zostali zapytani o to, w jakiej formie uczniowie odrabiający zadania
domowe w świetlicy uzyskują pomoc w tym zakresie. Wskazali następujące formy:
- są ustalone godziny i miejsce do odrabiania zadań (są wyznaczone dyżury
nauczycieli) – 7 wskazań,
- dzieci korzystają z pomocy kolegów i koleżanek z gimnazjum (w ramach
wolontariatu) oraz studentów odbywających praktyki – 7 wskazań,
- dzieci wzajemnie sobie pomagają – 1 wskazanie.
Zaobserwowane formy pomocy to:
- indywidualna pomoc – objaśnianie poleceń, naprowadzanie na właściwe
rozwiązanie, kontrola poprawności wykonania zadań przez osobę sprawującą
w danym momencie opiekę,
- wdrażanie do samopomocy koleżeńskiej,
- zadania dodatkowe w przypadku uczniów, którzy mają problemy z opanowaniem
materiału,
- korzystanie z pomocy dydaktycznych dostępnych w świetlicy,
- umożliwienie dzieciom odrabiania zadań domowych w bibliotece – wsparcie ze
strony nauczycieli biblioteki w tym zakresie.
W jaki sposób świetlica zapewnia warunki do zabawy i wypoczynku?
Poszukując odpowiedzi na to pytanie kluczowe zbadano w pierwszej kolejności
zbadano preferencje uczniów i rodziców dotyczące form wypoczynku dzieci
podczas przebywania w świetlicy.
Zdaniem rodziców preferowane formy wypoczynku dzieci przebywających
w świetlicy to:
- swobodne zabawy (samodzielne i z rówieśnikami) – 35 wskazań,
- gry (w tym: planszowe - 4, logiczne - 2, zręcznościowe - 1, bilard - 1) – 18 wskazań
- sportowe(piłka nożna, koszykówka, gry i zabawy ruchowe) – 14 wskazań,
- oglądanie filmów, bajek – 9 wskazań,
- zajęcia intelektualne(czytelnicze) – 5 wskazań,
- artystyczne (plastyczne) – 3 wskazania.
SZKOŁA PODSTAWOWA Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI NR 151 W KRAKOWIE EWALUACJA WEWNĘTRZNA – DZIAŁALNOŚĆ ŚWIETLICY SZKOLNEJ
19
RODZICE
Za formę wypoczynku rodzice uznali też: odrabianie lekcji (3 wskazania), konkursy (2 wskazania).
Ankietowane dzieci podczas pobytu w świetlicy lubią wypoczywać
w następujący sposób:
- czynny wypoczynek (gry i zabawy sportowe oraz ruchowe zarówno w sali
gimnastycznej jak i na boisku szkolnym) – 32 wskazania,
bierny wypoczynek (na pufie, kanapie, materacu) – 22 wskazania,
oglądanie telewizji – 6 wskazań.
UCZNIOWIE
SZKOŁA PODSTAWOWA Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI NR 151 W KRAKOWIE EWALUACJA WEWNĘTRZNA – DZIAŁALNOŚĆ ŚWIETLICY SZKOLNEJ
20
Zdaniem ankietowanych rodziców świetlica zapewnia warunki do zabawy
poprzez:
- dużą ilość zabawek i gier – 17 wskazań,
- kąciki zabaw – 13 wskazań,
- sprzęt sportowo - rekreacyjny (bilard, piłkarzyki) – 5 wskazań,
- organizacja zajęć (różnorodne zajęcia, dobry kontakt, zachęcanie do wspólnej
zabawy) – 15 wskazań.
RODZICE
Pojawiły się też opinie wartościujące – 15 wskazań
- bardzo dobrze – 2 wskazania,
- dobrze – 7 wskazań,
- średnio – 1wskazanie,
- dostatecznie – 1 wskazanie,
- wystarczająco – 3 wskazania,
- we właściwy sposób – 1 wskazanie.
Na pytanie w jaki sposób świetlica zapewnia warunki do wypoczynku odpowiedziało
56% badanych rodziców.
Ich zdaniem świetlica zapewnia warunki do wypoczynku poprzez:
- organizację zabaw i gier (zabawy grupowe, na świeżym powietrzu, kąciki zabaw,
oglądanie filmów, aktywny wypoczynek aktywny) - 10 wskazań,
- relaksację (możliwość wyciszenia się, wyizolowania się) – 6 wskazań,
- troskę o każde dziecko indywidualnie – 1wskazanie.
SZKOŁA PODSTAWOWA Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI NR 151 W KRAKOWIE EWALUACJA WEWNĘTRZNA – DZIAŁALNOŚĆ ŚWIETLICY SZKOLNEJ
21
Pojawiły się też opinie wartościujące:
- brak warunków do wypoczynku (świetlica jest przepełniona, jest za głośno) – 8
wskazań,
- średnio -5 wskazań,
- dobre warunki – 2 wskazania.
Zdaniem 13% ankietowanych rodziców świetlica nie zapewnia satysfakcjonujących
warunków do wypoczynku ich dzieci. Wskazują na brak miejsca do cichego
wypoczynku, przepełnienie, hałas.
Zdaniem ankietowanych nauczycieli świetlica zapewnia warunki do zabawy
poprzez:
ciągłe doposażanie świetlicy w gry, zabawki, klocki – 6 wskazań,
podział na grupy ze względu na wiek i zainteresowania (gry planszowe, zajęcia
muzyczne, sportowe, organizowanie zabaw, konkursów) – 6 wskazań,
zapewnienie miejsca do zabawy (sale świetlicowe, sala klasy „O”, aula, mała sala
gimnastyczna, podwórko, boiska szkolne przy sprzyjających warunkach
pogodowych) - 4 wskazania,
prowadzenie zorganizowanych zajęć stałych, tematycznych – 2 wskazania.
Zdaniem ankietowanych nauczycieli świetlica zapewnia warunki do wypoczynku
poprzez:
zajęcia relaksacyjne i wyciszające (muzykoterapia, słuchanie bajek) – 6 wskazań,
ciche zajęcia w 2 sali – 6 wskazań,
bajki, filmy edukacyjne – 2 wskazania,
wydzielony kącik wypoczynkowy odpowiednio umeblowany, dostosowany do potrzeb - 2 wskazania,
wyjścia na boiska – 1wskazanie.
Uczniowie zostali zapytani o to, czy mają swoje ulubione miejsca, w których
odpoczywają będąc w świetlicy.
76% ankietowanych uczniów ma takie swoje ulubione miejsce.
SZKOŁA PODSTAWOWA Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI NR 151 W KRAKOWIE EWALUACJA WEWNĘTRZNA – DZIAŁALNOŚĆ ŚWIETLICY SZKOLNEJ
22
UCZNIOWIE
Tymi miejscami są:
- altanka – 19 wskazań,
- kanapa – 16 wskazań,
- mała salka – 14 wskazań,
- pufa – 13 wskazań.
Wśród uczniów, którzy nie mają takiego miejsca pojawiały się pojedyncze
propozycje miejsc, które byłyby ich ulubionymi. Są to:
- plac zabaw poza terenem szkoły,
- salka, gdzie jest zawsze cicho i można odpoczywać.
SZKOŁA PODSTAWOWA Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI NR 151 W KRAKOWIE EWALUACJA WEWNĘTRZNA – DZIAŁALNOŚĆ ŚWIETLICY SZKOLNEJ
23
Jaką świetlica posiada bazę do pełnienia swoich funkcji i zadań?
Kolejnym badanym elementem organizacji pracy świetlicy było wyposażenie w sprzęt
i pomoce dydaktyczne.
Ankietowani rodzice ocenili wyposażenie świetlicy:
- wystarczające do prowadzenia zajęć – 42 wskazania, - niewystarczające – 7 wskazań, - na wysokim poziomie – 5 wskazań, - nie mam zdania – 5.
RODZICE
wystarczające71%
niewystarczające 12%
na wysokim poziomie
9%
nie mam zdania
8%
Jak oceniają Państwo wyposażenie świetlicy?
SZKOŁA PODSTAWOWA Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI NR 151 W KRAKOWIE EWALUACJA WEWNĘTRZNA – DZIAŁALNOŚĆ ŚWIETLICY SZKOLNEJ
24
Ankietowani nauczyciele ocenili wyposażenie świetlicy:
- na wysokim poziomie – 0 wskazań, - wystarczające do prowadzenia zajęć – 4 wskazania, - niewystarczające – 3 wskazania, - nie mam zdania – 0 wskazań.
NAUCZYCIELE
wystarczające do prowadzenia zajęć
57%
niewystarczające43%
Jak nauczyciele oceniają wyposażenie świetlicy?
Rodzice wskazywali na następujące braki:
- zbyt mała ilość:
gier – 4 wskazania,
zabawek – 2 wskazania,
klocków – 1 wskazanie,
mebli do odpoczynku (materace, fotele) – 2 wskazania,
- mało miejsca jak na taką ilość dzieci – 3 wskazania,
- brak czystego dywanu – 1 wskazanie,
- brak dodatkowej sali – 1 wskazanie,
- brak odgrodzenia kącika wypoczynkowego od części zabawowej – 1 wskazanie,
- zbyt mała ilość nauczycieli – 1 wskazanie.
Pojawiła się nawet taka wypowiedź: „Panie wychowawczynie pracują wspaniale, ale
warunki lokalowe są bardzo złe” – 1 wskazanie.
SZKOŁA PODSTAWOWA Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI NR 151 W KRAKOWIE EWALUACJA WEWNĘTRZNA – DZIAŁALNOŚĆ ŚWIETLICY SZKOLNEJ
25
Nauczyciele wskazywali następujące braki:
niewystarczająca ilość mebli w kąciku wypoczynkowym – (dodatkowa kanapa, pufy , wygodny narożnik) – 3 wskazania,
brak projektora, laptopa, Internetu – 2 wskazania. Według nauczycieli w najbliższym czasie, aby usprawnić funkcjonowanie świetlicy należałoby: - zakupić kanapę, narożnik – 4 wskazania,
- podłączyć Internet – 2 wskazania,
- odnowić pierwszą salę (malowanie, renowacja altanki) - 3 wskazania,
- zakupić projektor, laptop -1 wskazanie,
- zapewnić toaletę przy świetlicy – 1 wskazanie.
Jeżeli chodzi o propozycje dzieci, to pojawiały się pojedyncze wypowiedzi:
- plac zabaw,
- salka, gdzie jest zawsze cicho i można odpoczywać.
Warto zauważyć, że rodzice uczniów oceniają wyposażenie świetlicy znacznie wyżej,
niż pracujący w niej nauczyciele. Z drugiej strony na pytanie o zmiany, które
należałoby wprowadzić w świetlicy, pojawiały się wypowiedzi zarówno dzieci jak
i rodziców potwierdzające spostrzeżenia nauczycieli.
Warto w tym miejscu jeszcze raz przypomnieć, że:
dzieci najchętniej wypoczywają w świetlicy w następujący sposób:
czynny wypoczynek (gry i zabawy sportowe oraz ruchowe zarówno w sali
gimnastycznej jak i na boisku szkolnym) - 32 wskazania,
bierny wypoczynek na pufie, kanapie i materacu – 22 wskazania,
oglądając telewizję – 6 wskazań.
a ulubione miejsca, w których odpoczywają w świetlicy to:
mała salka – 14 wskazań,
altanka – 19 wskazań,
kanapa - 16 wskazań,
pufa – 13 wskazań.
SZKOŁA PODSTAWOWA Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI NR 151 W KRAKOWIE EWALUACJA WEWNĘTRZNA – DZIAŁALNOŚĆ ŚWIETLICY SZKOLNEJ
26
III. WNIOSKI KOŃCOWE I REKOMENDACJE
Wnioski oceniające.
1. Oferta świetlicy obejmuje zarówno zadania opiekuńcze jak i różnorodne zajęcia
zapewniające dzieciom optymalny rozwój.
2. Organizacja i formy pracy dostosowane są do potrzeb rozwojowych dzieci,
sprzyjają nauce i nabywaniu umiejętności społecznych.
3. Dzieci lubią spędzać czas w świetlicy, mogą liczyć na wsparcie nauczycieli.
4. Baza jest wystarczająca jednak wymaga ciągłej modernizacji i uzupełnień.
5. Warunki do wypoczynku należałoby dostosować do aktualnych potrzeb dzieci.
Wnioski rekomendacyjne.
Poprawę sytuacji świetlicy należy rozpocząć od: udostępnienia jej większej liczby sal oraz zwiększenia nakładów finansowych na: wyposażenie, remonty, wymianę zepsutego sprzętu, zagospodarowanie terenów przyszkolnych, aby pobyt dziecka w świetlicy kompensował mu chwilowy brak rodziny, co jest możliwe tylko poprzez pracę w mało licznych grupach.
1. Uzupełnienie bazy świetlicy szkolnej poprzez zakup mebli do wypoczynku,
wykładziny, renowację altanki, dostęp do Internetu, ciągłe doposażanie w gry
planszowe, filmy, zabawki do kącików zainteresowań dostosowanych do wieku
dzieci oraz materiały, przybory potrzebne do prowadzenia zajęć cieszących się
powodzeniem wśród dzieci.
2. Utrzymanie bogatej oferty zajęć lubianych przez dzieci i oczekiwanych przez
rodziców w taki sposób, który pozwoliłby na zmniejszenie przepełnienia
w pomieszczeniach świetlicy.
3. Wzbogacenie oferty o zajęcia proponowane przez dzieci i rodziców.
Raport sporządziły:
1. Maria Batko-Kotaś 2. Monika Czekańska – Buła 3. Iwona Gawrońska-Lacheta 4. Maria Głowacka 5. Dorota Przebinda
6. Beata Żądło
SZKOŁA PODSTAWOWA Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI NR 151 W KRAKOWIE EWALUACJA WEWNĘTRZNA – DZIAŁALNOŚĆ ŚWIETLICY SZKOLNEJ
27