Fier, 07.04.2015

RAPORT PARAPRAK PR NGJARJEN E ndodhur n Pusin nr. 5761 n Vndburimin Marinzs

1. Analizimi i shkaqeve te incidentit te ndodhur ne pusin nr. 5761 Ne baze te urdherit te Ministrit te Energjise dhe Industrise me numer 89, date 01.04.2015, Grupi i Punes per analizimin e situates ne vendburimin e Patos Marinzes pas incidentit te ndodhur gjate shpimit te pusit nr 5761, paraqet raportin e meposhtem, ne baze te objektit te grupit te punes.

a) Dokumetacioni mbi te cilin zhvillohet aktivitetiSheshi i shpimit te pusit nr.5761 ndodhet ne vendburimin e Patos-Marinzes me koordinatat:X=387448.8, Y=4510699.6, Z=13.8 mAktiviteti i shpimit te pusit zhvillohet ne baze te Lejes Zhvillimore Komplekse te miratuar me vendimin e KKT nr 4, date 04.07.2013 dhe te zbardhur me Lejen e miratuar nga MEI me nr 4002/1, date 24.07.2014, e vlefshme deri ne daten 17.07.2016. Kompania BANKERS Petroleum Albania Ltd. mbeshtetur ne Marreveshjen Hidrokarbure te miratuar ne vitin 2004, ushtron aktivitetin e saj ne zonn naftembajtese te Patos-Marinzes. N zonen ku ndodhi Fontana, me sheshin P29a kishte projektuar te realizonte shpimin e 11 puseve horizontale n prputhje me planin e zhvillimit. N kt shesh ishin realizuar deri ne fund te marsit 2015 9 shpime horizontale, t gjith n shtresat e ketij vendburimi.b) Historiku

Nga t dhnat e marra nga historiku i puseve ekzistuese, dokumentohet se shtresat naft- mbajtse kapeshin n thellsin 1005 ml, mirpo asnj nga kto puse nuk ka qen i sukseshm pasi kan kapur nafta shum t rnda dhe shum viskoze.

Kjo zon sht vn n shfrytzim q n fillim duke marr prej saj nafta t rnda, n kto kushte densiteti i shpimeve sht shum i madh. Realizimi i shum shpimeve n kt zon ka ndikuar n reduktimin e presionit t shtress n krahasim me presionet fillestare t saj. Shum shpime t dorzuara nga shoqeria Alpetrol dhe t shpuara vertikalisht n at koh jan me difekte t llojeve t ndryshme (teknologjike ose mekanike).

c) Sheshi P29APuset e shpuara n sheshin P29A nga Kompania SIMMONS, si nnkontraktore e shoqerise Bankers Petroleum para fontanimit jan gjithsej 9 puse me projekt teknik dhe teknologjik t njjt.

T gjitha puset n kt shesh jan n prputhje me standartet e puseve horizontale, t pajisur me konduktor 95/8 dhe kollon shfrytzimi 7 dhe t dyja kto kolona jan t imentuara deri n siprfaqe me imento t klass G. Gjat shpimit t ktyre puseve ashtu si dhe n pusin 5761 n sheshin e shpimit ishte montuar aparati monitorues i gazit, i cili ishte i vendosur n kanalet e solucionit te argjils n sondn e shpimit.

Nga t dhnat e shnuara nga prgjegjsit e turnit te shoqerise Bankers Petroleum nuk sht verifikuar prezenca e gazit si n argjil ashtu dhe n ambjentin prreth.d) Shpimi i Pusit 5761 dhe Fenomeni fontan Data 27.03.2015Sipas te dhenave te paraqitura nga shoqeria Bankers Petroleum, pusi 5761 ka filluar shpimin n dat 27.03.2015 n orn 15:30. Pr realizimin e shpimit ishte instaluar sonda SIMMEON Edeko me numr 504. Shpimi vazhdoi normalisht deri n thellsin 109m ekuivalente me thellsin e uljes s konduktorit 95/8 n mbshtetje t projektit teknologjik. Konduktori u ul normalisht dhe u imentua me imento t klasit G. N mbshtetje t dokumentacionit, imentimi u realizua me 18ton imento dhe doli deri n siprfaqe duke shkarkuar n shesh imenton e przier me argjil. Mbas imentimit pusi u la n tharje imentoje dhe ka vazhduar pregatitja e gryks s pusit ku jan montuar preventort dhe manifoldet e duzave, njkohsisht ishte montuar dhe kambana e kezingut e presionit 3000PSI.

Duke e konsideruar testimin t sukseshm, kompania (nenkontraktori Simmons) ka realizuar kompletimin e instrumentit si m posht:

Dalt =222mm+motorr shpimi turbin me knd 1.88 grad + instrument i matjes se kendit te shpimi te pusit + tubo shpimi 4.T gjitha kto proese mbaruan brenda dats 27.03.2015.

Data 28.03.2015M dat 28.03.2015 ka filluar shpimi i trungut vertikal deri n thellsin 1092m me solucion argjile me kto parametra baz: =(1.1 1.15)gram /cm Viskoziteti:V=34sek Filtrimi:F= (8-10)cm/30

N kt thellsi deri n H 1156m ka filluar devijimi I trungut t pusit me 7.2 grad i cili ishte parashikuar n projekt. N kt thellsi kishte filluar shpimi me knd m t madh pr t realizuar seksionin e kurbzuar t trungut t pusit. Datat 29 - 30.03.2015Gjat ksaj date ishte ngritur manovra lart pr t nxjerr kompletimin fundor t pusit dhe pr t ulur turbinn me knd t taruar deri n 2.12 grad, kompletim i cili ishte parashikuar dhe n programin e shpimit t pusit. Manovra posht ishte ulur normalisht dhe shpimi kishte filluar n H 1122 m, me kt devijim sipas programit, por n kt koh nga aparatuart e instaluara n 9 shpimet e kryera n pusin 5660 ishin vrejtur rrjedhje t pakta gazi, pus i cili ishte i siguruar me Paker n thellsin 405m. Pr t mos komplikuar situatn, nenkontraktori kishte ndaluar punn n pusin 5761 dhe ngriti manovrn lart, realizoi hermetizimin e grykes se pusit 5760, duke siguruar kshtu mosdaljen e gazit, i cili ishte gaz hidrokarbur. N kto kushte sipas dokumentacionit, kompania kishte kryer manovrn posht dhe kishte vazhduar shpimin nga thellsia 1156m-1437m. Kjo prerje ishte realizuar me kto parametra t lngut lars: =(1.07 1.1)gram /cm Viskoziteti:V=30 - 32sek

Filtrimi:F= (8)cm3/30

Fundi i ktij intervali prbhej nga argjila. Gjat shpimit Kompania PHOENIX kishte njoftuar personelin e drejtimit t shpimit se presioni pr realizimin e shpimit ishte i variushm dhe jo sipas parametrave t pomps s argjils. Kjo e kishte detyruar Kompanin q t realizoj manovrn lart dhe t kontrolloj parametrat e puns s turbins si dhe nga matjet n siprfaqe ishte par dhe rritja e kndit pr tej normales nga 7 grad/30m n 17grad/30m. Nga kontrolli i turbins ishte konstatuar se ajo ishte thyer n dy vende (dhomza) dhe ky difekt sipas tyre kishte shkaktuar rritjen e kndit. Pr t korigjuar gabimin, kompania kishte vendosur q n pjesn fundore t realizonte nj tap imento, me qllim q pusi t orientohej me knde azimutal sipas projektit. Data 31.03.2015Kompania kishte konkluduar pr realizimin e taps s imentos n H = (1437-1395)m gjithsej 42m, pr kt gjat ksaj dite ishte ulur manovra posht lisho pa dalt vetm me instrument shpimi 4. N t njjtn koh ishin marr masat pr prgatitjen e 3.5m solucion imento, i cili sht i barabart me volumin q ka tapa e imentos. Data 01.04.2015Gjat ksaj date me uljen e kollons s shpimit deri n fundin e pusit ishte realizuar qarkullimi i solucionit t shpimit duke normalizuar t gjitha parametrat e tij sipas projektit, n kt koh paralelisht ishte pergatitur solucioni i imentos me imento t klass G dhe me pesh specifike = 2.1gr/cm dhe koha e dehidratimit 3 ore. Para se te realizohej pompimi i solucionit t imentos, kompania kishte presuar linjat e injektimit dhe grykn e pusit duk pompuar 3m uj. Volumi i imentos prej 3.5 m ishte pompuar i shoqruar nga 1m uj dhe ishte shtyr me 6.5m solucion argjile. Pasi ishte realizuar vendosja e taps s imentos, ishin ngritur 6 erek tubo nga koka e taps s imentos deri n thellsin 1357m. N kt thellsi, kompania kishte realizuar qarkullimin invers (kesing-tubing), pr t realizuar pastrimin e tubove t shpimit nga mbetjet e solucionit t imentos. N kto kushte Kompania kishte vendosur t ngrinte dhe 4 erek t tjer deri n thellsin 1337m, kishte ndaluar qarkullimin pasi kishte normalizuar solucionin e argjils. N kt thellsi kompania e kishte ln trungun e pusit n kontroll pr ardhje, gj q sht kusht teknik si dhe kishte pritur kohn e ngurtsimit t taps s imentos pr t realizuar provn nse tapa kishte mbajtur. N kt moment kompania kishte vendosur t ngrinte dhe tre erek deri n thellsin 1257m, duke menduar se proesi i vendosjes se tapes kishte prfunduar, por pikrisht n kt thellsi, gjat manovrs lart n trungun e pusit dhe n kanalet e argjils, ishin vrejtur ardhje te solucionit te argjiles.Ashtu si veprohet n t tilla raste, personeli inxhinjero teknik vendosi valvulen e moskthimit ne tubing. Pastaj menjhere ka mbyllur preventort dhe ka hapur nje linje anesore te preventoreve, mbasi linja e dyte nuk ishte ne montuar, ashtu sic parashikohej ne projekt. Personeli i sondes mbas pak castesh, gjykoi se duhej te vleresonte presionin ne gryke. Per kete arsye, mbylli saracinesken e linjes se vetme te preventorit dhe ne monometer u reflektua presioni deri n 38 bar. Grupi i Punes sqaron se konduktori (kollona e ulur ne pus) me diameter 95/8 polsh eshte ulur ne thellesine 109 metra dhe per rrjedhoje garanton nje presion deri ne rreth 10 bar.Mbas presionit 10 bar ne thundren e kollones, rrezikohet te ndodhe carje hidraulike e formacioneve te paveshuara me kollone, sic dhe ka ndodhur ne rastin e fontanes se pusit 5761, te shoqeruara me grifona ne sheshin perrreth ketij pusi.

2. Masat e marra nga shoqeria Bankers Petroleum per eliminimin e incidentit

N linjn ansore t manifoldit pusi kishte nxjerr me presione t larta gaz, uj dhe rr I cili kishte ar tubin fresibl q lidhet me daljen e preventorit dhe tubin e elikt t shkarkimit. N kto kushte kompania Bankers Petroleum filloi montimin e linjs se dyt te preventorit (nderkohe sipas projektit, kjo linje duhej te ishte instaluar qe ne fillim te punimeve dhe jo mbas incidentit) dhe kishte filluar prgatitjen pr mbytjen e pusit. N kt koh kalimi nga njra linj tek linja tjetr si dhe dalja e rrs nga duzat, i bllokoi ato dhe presioni i gazit i reflektuar te pllashkat e preventorit u reflektua ne shtresn q i prket suits rrogozhina dhe doli n nj perimeter me rreze rreth 500m n form grifonesh. Bankers Petroleum, ne baze te praktikave per keto raste, realizoi mbytjen e pusit me metoda te njohura, duke eliminuar ardhjen e gazit nga shtresa ne pus si dhe uljen e tempit ne grifonet perreth pusit.3. shkaqet e mundshme te incidentita) Mungesa e linjes se dyte te preventoreve

Mos montimi i linjes se dyte te preventoreve, megjithese ishte parashikuar ne projekt, veshtiresoi manovrimet e personelit te sondes, te cilet nuk kishin te gjithe pajisjet e duhura per te vene nen kontroll kete fontante.

b) Veprimet e personelit te sondes

Personeli i sondes menjehere mbas krijimit te incidentit (fontanes) duhej te kishte vepruar me saktesi te plote teknike konform rregullave per keto situata, me qellim ne momentin qe mbylli linjen e preventorit te mos lejonte rritje presioni ne kezing me shume se 10 bar (nderkohe qe presioni real arriti ne 38 bar, 3.8 here me i larte se presioni i carjes hidraulike te formacioneve poshte konduktorit). Pra kompania Bankers Petroleum nuk duhet te lejonte rritjen e presionit ne kezing mbi 10 bar.c) Prezenca e GazitKompania n fillim kishte menduar se kishte t bnte me gaz hidrokarbur dhe kishte zbatuar t gjitha procedurat standarte pr kt fush naftmbajtse, mirpo nga matjet e kompanise Bankers Petroleum doli se kishim t bnim me gaz. N sheshin e pusit P29A, pusi 5661 ishte i 10-ti dhe nga aparaturat gazmatse rezultoi se kishin t bnim me gaz karbonik, i cili nuk eshte gaz shoqerues i naftes dhe nuk eshte konstatuar ne kt zon naftmbajtse. Mbas incidentit (fontanes), kompania Bankers Petroleum duke lexuar historikun e puseve prreth fontans mori informacionin se n pusin 2466 M-D1, n vitin 1989 kishte filluar injektimi ciklik i gazit karbonik dhe n kt pus ishin realizuar 4 cikle injektimi, dhe i fundit ishte kryer n Prill-Qershor 1991 ku gjithsej ishin injektuar 2.293.329 m gaz karbonik. Ky gaz karbonik n baz t dokumentave t arshivs, nuk ishte rikthyer por vleresohet se kishte migruar n shtres nprmjet rrugeve t saj. Grupi i Punes vlereson se kompania Bankers Petroleum nuk ka studiuar paraprakisht historikun e puseve perreth te shpuar me perpara nga kompania Albpetrol, duke neglizhuar kete informacion shume te rendesishem.d) Solucioni argjilor

Nga informacioni i paraqitur nga shoqeria Bankers Petroleum, rezulton qe ne ne pusin nr. 5761 solucioni argjilor rezerve nuk ishte ne parametrat e duhura, per te mbytur fontanen.4. Pasojat e ngjarjesFontana, megjithe masat qe mori kompania Bankers Petroleum Albania Ltd, doli jashte kontrrollit duke u paraqitur ne nje pjese te konsiderueshme te siperfaqes prane pusit ne formen e grifoneve, te cilet nga gryka e tyre shkarkonin gaz dhe materiale te ndryshme inerte dhe te lengshme nga suita polovina dhe rrogozhina.

Grifonet ishin te shperndara ne te gjithe teritorin ne forme te crregullt, me nje rreze rreth 500 m nga gryka e pusit 5761, ku dy grifone kishin dale nga puset e ujit te shpuara nga banoret e zones (me lartesine me te madhe), ndersa te tjeret ishin me lartesi te ndryshme.

Instrumenti i shpimit te pusit ishte ne thellesin 1275 m dhe mbas fontanimit rezultoi i bllokuar.

Nga ky fenomen jane konstatuar disa demtime neper banesa dhe infrastrukturen perreth fontanes, dhe per te vleresuar situaten ne terren eshte ngritur nje grup pune nga Prefektura Fier i cili do vlersoje demet e shkaktuara.5. Rekomandimet DHE masaT per parandalimin E NGJARJEVE TE NGJASHME ne te ardhmen.Persa me siper, Grupi i Punes rekomandon: Pezullimin e te gjitha punimeve te kompanise Bankers Petroleum Albania Ltd ne sheshin e pusit P29 A, deri ne momentin e rehabilitimit te siperfaqeve te prekura nga grifonet.

Ne te gjithe punimet e shpimit ne te ardhmen, kompania Bankers Petroleum duhet te kete ne gjendje pune normale te dy linjat e preventoreve, te cilat duhet te jene me tubo me diameter jo me pak se 4 polsh.

Kompania Bankers Petroleum Albania Ltd, para se te filloje shpimin e puseve ne sheshet e miratuara, te marre informacionin e duhur per historikun e puseve ekzistuese dhe ne pershtatje me kete historik te zgjedhe teknologjine e shpimit te pusit.

Per shpimin e puseve qe kompania Bankers Petroleum Petroleum Albania Ltd, do te kryeje ne vendburimin e Patos-Marinez, te perzgjedhe nenkontraktore qe plotesojne kushtet teknike dhe tekonologjike, pasi nenkontraktori aktual, ne kete incident (fontane) ka reflektuar mangesi teknike ne zgjidhjen e situates se krijuar. Duke marre shkas nga incidenti (fontana) i ndodhur tek pusi nr. 5761 ku solucioni argjilor rezerve nuk kishte ne parametrat e duhura, rekomandojme qe ne cdo shesh pusi, kompania te disponoje mbi tre (3) volume pusi solucion argjile te renduar me peshe specifike mbi 1.30 gr/cm3. Kompania Bankers Petroleum duhet te vleresoje situaten aktuale te shkaterrimit te nentokes nga grifonet.

GRUPI I PUNESMEI

AKBNALBPETROL1