Raport: IP w polskich spółkach giełdowych
-
Upload
jaroslaw-filipek -
Category
Business
-
view
481 -
download
0
description
Transcript of Raport: IP w polskich spółkach giełdowych
Własność intelektualna – niedoceniana podstawa
przewagi konkurencyjnej
Warszawa, 25 listopada 2010 r.
Czym jest własność
intelektualna (IP)?
Najczęściej wykorzystywane IP
Ryzyko spowodowane brakiem ochrony IP� podrabianie i nieuczciwa konkurencja
� naruszanie cudzych praw
Korzyści z wykorzystania IPKorzyści z wykorzystania IP� zwiększenie konkurencyjności firmy
� lepsze rezultaty działalności operacyjnej
� większa ilość aktywów, które można wykorzystywać
komercyjnie
� możliwości licencjonowania i sprzedaży praw IP
� podniesienie wartości firmy
Jak powinno wyglądać zarządzanie IP?
� audyt stanu posiadania – jakie elementy IP chronimy,
czego nam brakuje
� stworzenie strategii inwestowania – wyznaczenie kierunków
rozwoju i wybranie realizujących je elementów IProzwoju i wybranie realizujących je elementów IP
� wykorzystanie IP do budowania przewagi konkurencyjnej –
przez zwiększenie efektywności operacyjnej lub obniżenie
kosztów działalności
� transakcje na IP – uzyskanie maksymalnych korzyści
z kupna/sprzedaży lub licencjonowania
Wnioski z raportu
� polskie spółki są nastawione na produkcję dóbr niskoprzetworzonych
� krajowe firmy nie są gotowe na bezpieczną ekspansję zagraniczną
� do ochrony własności intelektualnej przedsiębiorstwa są
zmuszane przez międzynarodową konkurencję, rzadziej jest to zmuszane przez międzynarodową konkurencję, rzadziej jest to
konwencja branży czy świadomość prezesów i zarządów
� firmy z GPW w niewielkim stopniu wykorzystują własność
intelektualną do zwiększenia swojej wartości i efektywności operacyjnej
10246
586
336
1344
Znaki towarowe
Wzory przemysłowe
Wzory użytkowe
Patenty
Zgłoszenia dokonane przez spółki giełdowe
Zgłoszenia dokonane w 2009 r.
Wnioski:
� własność intelektualna jest
stosowana na bardzo
podstawowym poziomie
marka jest utożsamiana ze
Zgłaszane elementy IP
18333
770
1889
3089
Znaki towarowe
Wzory przemysłowe
Wzory użytkowe
Patenty
Zgłoszenia dokonane w 2009 r.� marka jest utożsamiana ze
znakiem towarowym, a cechy
funkcjonalne produktu schodzą
na dalszy plan
� z tego powodu polskie firmy
stawiają się w roli
podwykonawców, dostarczają
produkty niskoprzetworzone
10%
Firmy ze zgłoszonym
przynajmniej jednym
znakiem towarowym
Wnioski:
� funkcjonowanie aż 10 proc.
spółek giełdowych jest
obarczone ryzykiem – w sytuacji
gdy ich znaki towarowe nie są
zarejestrowane, dochodzenie
Znaki towarowe
90%
Firmy bez zgłoszonych
znaków towarowych
zarejestrowane, dochodzenie
roszczeń z tytułu podrabiania
może być bardziej
skomplikowane i zajmować
więcej czasu
� inwestorzy mogą nie być
skłonni do kupowania akcji
takich przedsiębiorstw
Branże z najlepszą ochroną:
� branża chemiczna, farmaceutyczna, materiałów budowlanych
� wysoki poziom świadomości
� gdy firma jest ostatecznym dostawcą dla klienta masowego, marka ma większe
znaczenie
Znaki towarowe
znaczenie
UPRP OHIM WIPO
Branże znaki
towarowe
znaki
towarowe
znaki
towarowe
ochrona
OHIM
ochrona
WIPO OHIM+WIPO
b.ochrony
zgr. bez ochrony
liczba
spółek
przemysł chemiczny 142 29 8 2 1 2 0 0 5
40,0% 20,0% 40,0% 0,0% 0,0%
przemysł farmaceutyczny 594 50 24 1 3 3 1 0 8
12,5% 37,5% 37,5% 12,5% 0,0%
przemysł materiałów budowlanych 698 24 59 5 5 3 4 0 17
29,4% 29,4% 17,6% 23,5% 0,0%
Liczba spółek
Najgorzej chronione branże:
� branża finansowa, motoryzacyjna i deweloperzy
� marka jest w tych branżach jednym z najważniejszych narzędzi służących do
wpływania na klienta, dlatego brak rejestracji może zaskakiwać
� nie ma praktyki przeprowadzania audytów własności intelektualnej
Znaki towarowe
� nie ma praktyki przeprowadzania audytów własności intelektualnej
UPRP OHIM WIPO
Branże znaki
towarowe
znaki
towarowe
znaki
towarowe
ochrona
OHIM
ochrona
WIPO OHIM+WIPO
b.ochrony
zgr. bez ochrony
liczba
spółek
finanse - inne 46 1 0 1 0 0 26 10 27
3,7% 96,3% 37,0%
deweloperzy 98 13 8 1 0 2 16 5 19
5,3% 10,5% 84,2% 26,3%
przemysł motoryzacyjny 62 7 5 1 0 2 3 1 6
16,7% 33,3% 50,0% 16,7%
Liczba spółek
Branże z największą ilością zgłoszeń:
� przemysł spożywczy i media
� firmy działają w bezpośrednim kontakcie z klientem masowym
� w branży spożywczej standardem jest duża ilość produktów, które stosunkowo
często zmieniają oznaczenia (zwłaszcza symbole); to jednocześnie świadczy o
Znaki towarowe
często zmieniają oznaczenia (zwłaszcza symbole); to jednocześnie świadczy o
braku specjalizacji
� w branży mediowej rejestruje się każdy format czy tytuł ze świadomością, że
można szukać dodatkowych źródeł przychodu, np. z licencji
UPRP OHIM WIPO
Branże znaki
towarowe
znaki
towarowe
znaki
towarowe
ochrona
OHIM
ochrona
WIPO OHIM+WIPO
b.ochrony
zgr. bez ochrony
liczba
spółek
przemysł spożywczy 2706 102 224 1 3 9 10 2 23
4,3% 13,0% 39,1% 43,5% 8,7%
media 1166 34 3 3 1 2 7 1 13
23,1% 7,7% 15,4% 53,8% 7,7%
Liczba spółek
Branże z największą ilością zgłoszeń zagranicznych:
� przemysł paliwowy i elektromaszynowy
� ochronę znaków towarowych wymusza konkurencja międzynarodowa
� w przemyśle elektromaszynowym znaczenie ma również eksportowy charakter
tej branży
Znaki towarowe
tej branży
UPRP OHIM WIPO
Branże znaki
towarowe
znaki
towarowe
znaki
towarowe
ochrona
OHIM
ochrona
WIPO OHIM+WIPO
b.ochrony
zgr. bez ochrony
liczba
spółek
przemysł paliwowy 867 63 103 1 1 4 3 1 9
11,1% 11,1% 44,4% 33,3% 11,1%
przemysł elektromaszynowy 368 48 36 8 4 6 11 0 29
27,6% 13,8% 20,7% 37,9% 0,0%
Liczba spółek
Wnioski:
� firmy nie dostrzegają
korzyści, które mogą płynąć z
wzornictwa
� to kolejny element służący do
Wzory przemysłowe
15%
Firmy z zgłoszonym
przynajmniej jednym
wzorem przemysłowym
Firmy bez zgłoszonych � to kolejny element służący do
wpływania na klientów
� im mniej przetworzone są
produkty, im mniej jest „w
nich” wzorów i
wynalazków, tym trudniej
uzyskać za nie wyższą cenę
85%
Firmy bez zgłoszonych
wzorów przemysłowych
Branże z najlepszą ochroną:
� przemysł tworzyw sztucznych, drzewny i papierniczy oraz spożywczy
� wysoki poziom świadomości
� w przemyśle meblarskim wzornictwo jest jedną z najważniejszych cech
produktu
Wzory przemysłowe
produktu
� w przemyśle spożywczym rejestruje się dużo opakowań
UPRP OHIM WIPO
Branże
w zory przem.
w zory przem.
w zory przem.
ochrona
OHIM
Ochrona
WIPO OHIM+WIPO
b.ochrony
zagr. bez ochrony
liczba
spółek
przemysł tworzyw sztucznych 11 17 0 3 0 0 3 1 6
50,0% 50,0% 16,7%
przemysł drzewny i papierniczy 108 35 0 2 0 0 7 4 9
22,2% 77,8% 44,4%
przemysł spożywczy 148 43 11 3 1 0 19 11 23
13,0% 4,3% 82,6% 47,8%
Liczba spółek
Branże z największą ilością zgłoszeń zagranicznych:
� przemysł spożywczy, drzewny i papierniczy oraz elektromaszynowy
� charakter eksportowy branży
� większa ilość znaków zarejestrowanych w OHIM może świadczyć o zagranicznym
pochodzeniu firm lub racjonalizacji kosztów – ten rodzaj ochrony rozciąga się na
Wzory przemysłowe
pochodzeniu firm lub racjonalizacji kosztów – ten rodzaj ochrony rozciąga się na
całą Unię Europejską
UPRP OHIM WIPO
Branże
w zory przem.
w zory przem.
w zory przem.
ochrona
OHIM
Ochrona
WIPO OHIM+WIPO
b.ochrony
zagr. bez ochrony
liczba
spółek
przemysł spożywczy 148 43 11 3 1 0 19 11 23
13,0% 4,3% 82,6% 47,8%
przemysł drzewny i papierniczy 108 35 0 2 0 0 7 4 9
22,2% 77,8% 44,4%
przemysł elektromaszynowy 84 146 2 7 0 1 21 19 29
24,1% 3,4% 72,4% 65,5%
Liczba spółek
Wnioski:
� polskie spółki w niewielkim
stopniu korzystają z możliwości,
jakie dają wynalazki i wzory
użytkowe
Wynalazki i wzory użytkowe
32%Firmy z zgłoszonym
przynajmniej jednym
wynalazkiem lub wzorem
użytkowym
� wynalazki mogą zwiększać
konkurencyjność firm –
wzbogacając funkcjonalność
produktów oraz przyczyniając
się do obniżenia kosztów
produkcji
68%
użytkowym
Firmy bez zgłoszonych
wynalazków i wzorów
użytkowych
Branże z największą ilością zgłoszeń:
� przemysł elektromaszynowy, metalowy i paliwowy
� innowacyjność jest wymogiem branży, a powodzenie firm zależy od
wynalazków, jakie wykorzystują
Wynalazki i wzory użytkowe
wynalazki wzory użytkowe wyn.+ wz. użytk. bez zgłoszeń ogółem
przemysł elektromaszynowy 435 131 566 4 29
przemysł metalowy 250 29 279 6 20
przemysł paliwowy 153 33 186 4 9
Branża
Zgłoszenia krajowe Liczba spółek
Sektor nauki
42,1%
Sektor
gospodarki
24,1%
Osoby fizyczne
33,8%
Wnioski:
� mała ilość zgłoszeń wynika z
braku kultury badań R&D lub
postrzegania ich jako wydatku,
a nie inwestycji, która zwróci
się w czasie i podniesie
Wynalazki i wzory użytkoweZgłoszenia wynalazków w 2009 r.
Sektor nauki
9%
Sektor
gospodarki
42%
Osoby
fizyczne
49%
się w czasie i podniesie
wartości firmy
� firmy są mało
innowacyjne, brakuje
powiązania biznesu i sektora
nauki
Zgłoszenia wzorów użytkowych w 2009 r.
Podsumowanie raportu
� firmy nie dokonują audytów, które mogłyby pokazać im braki w ochronie
� brak informacji o stanie posiadanego IP nie pozwala na przygotowanie dobrych
strategii jego wykorzystania – a przez to, zwiększenia efektywności
operacyjnej i wartości firmy
� za ochronę własności intelektualnej odpowiedzialność ponoszą prezesi
� ponieważ niewiele firm wykorzystuje możliwości, jakie daje własność intelektualna,
jest w tej dziedzinie spory potencjał i można na tym skorzystać – trzeba tylko
zmienić sposób myślenia
Zarządzanie IP w polskich spółkach
� najczęściej zarządzane jest przez rzeczników patentowych oraz prawników
� działania dotyczą głównie ochrony przed naruszeniami
� rzadko prowadzone są badania IP konkurencji
� wydatki na IP często postrzegane są jako koszt, a nie jako inwestycja
� IP nie jest powiązane ze strategiami wzrostu oraz rozwoju
Praktyka wykorzystania IP
� IP nie jest optymalnie wykorzystywane do poprawy efektywności operacyjnej
� nie powiększa sprzedaży
� nie powiększa marż
� monopol patentowy nie jest wykorzystywany
� patenty obniżające koszty nie są rozwijane
� EFEKT – nie zwiększa się EBITDA
Praktyka wykorzystania IP
� IP nie jest wykorzystywane w budowaniu wartości firmy
� brak pozytywnego wpływu na EBITDA
� nie są rozwijane unikalne kompetencje firmy
� ograniczany jest potencjał rozwoju w zakresie nowych marek, ofert, klientów
Wnioski
� konieczność przeniesienia zarządzania IP na wyższy poziom – zarząd firmy
� zbudowanie organizacji mającej na celu efektywne zarządzanie IP
obecne rekomend.
Wizja rozwoju firmy
Strategie i zarządzanie
Działalność operacyjna
Administracja
zarządzanie IP
Realizacja celów biznesowych
Bezpieczeństwo operacyjne
Prezes
R&DDział Prawny
(Zarządz. IP)Business Dev. Marketing Finanse Inne działy
Doradztwo Zarzadz.
IP w organizacji firmy – model obecny
Dział Badań
Doradztwo
prawne
Sprawy dot.
sporów
Sprawy dot.
naruszeń pat.
Licencje
Zarządzanie IP
M&A
Zarzadz.
produktamiDział Analiz Sprzedaż
wg Rembrandts in the Attic; Kevin G. Rivette i David Kline
Patenty
• R&D - prace nad innowacjami i ich wdrożeniem
• Patenty są udzielane i zaskarżane
• Patenty i tajemnice handlowe są
archiwizowane w Dziale Prawnym
• Dostęp do dokumentacji IP ograniczony
do prawników
IP w organizacji firmy – model rekomendowany (wg standardów międzynarodowych)
Prezes
R&D Dział Prawny Business Dev. Marketing Finanse Inne działy
LicencjeZarządzanie
produktamiDział Analiz Sprzedaż
Zarządzanie IP
Prawo
Dział BadańSprawy dot.
sporów
Sprawy dot.
naruszeń pat.
Licencje
Zarządzanie
patentamiM&A
produktamiDział Analiz Sprzedaż
wg Rembrandts in the Attic; Kevin G. Rivette i David Kline
• Informacja nt. IP dostępna
jest w całej firmie
• Wiedza nt. IP jako
podstawa do realizacji
strategii biznesowej przez
wszystkie działy firmy
• Wiedza nt.
konkurencyjności i
finansowej wartości
składników IP jest
wykorzystywana przez całą
firmę
Prawo
patentowe
Zarządzanie IP
Dziękujemy za uwagę