RAHMETLİ MUHSİN YAZICIOĞLU RAPORU

7/29/2019 RAHMETL MUHSN YAZICIOLU RAPORU

1/295

Dnem: 23 Yasama Yl: 5

(S. Says: 700)

Sivas Milletvekili ve Byk Birlik PartisiGenel Bakan Muhsin YAZICIOLU ve

5 Kiinin Hayatn Kaybettii Helikopter Kazas ve

Kurtarma almalarnn Tm YnleriyleAratrlarak Benzer Durumlarn

Yaanmamas in Alnmas Gerekennlemlerin Belirlenmesi Amacyla Kurulan

ubat 2011

MECLS ARATIRMASI KOMSYONU

RAPORU

TRKYE BYK MLLET MECLS


2/295


3/295

III

TRKYE BYK MLLET MECLS

Sivas Milletvekili ve Byk Birlik Partisi Genel Bakan Muhsin Yazcolu ve 5 KiininHayatn Kaybettii Helikopter Kazas ve Kurtarma almalarnn Tm YnleriyleAratrlarak Benzer Durumlarn Yaanmamasin Alnmas Gereken nlemlerin

Belirlenmesi Amacyla Yeniden Kurulan Meclis Aratrmas Komisyonu(10/333, 334, 335-3/1090)

Say : A.01.1.GE. 10/333, 334, 335-3/1090-82-32 22/02/2011

TRKYE BYK MLLET MECLS BAKANLIINA

Sivas Milletvekili ve Byk Birlik Partisi Genel Bakan Muhsin Yazcolu ve 5Kiinin Hayatn Kaybettii Helikopter Kazas ve Kurtarma almalarnn Tm YnleriyleAratrlarak Benzer Durumlarn Yaanmamas in Alnmas Gereken nlemlerin BelirlenmesiAmacyla Kurulan ve almalarna 18.02.2010 tarihinde balayan (10/333, 334, 335 - 3/1090)Esas Numaral Meclis Aratrmas Komisyonu, Trkiye Byk Millet Meclisi tznn105inci maddesinde belirtilen sre ierisinde almasn tamamlam ve raporunu iliiktesunmutur.

Bilgilerinizi ve gereini arz ederim.

Veysi KAYNAKKahramanmara Milletvekili

Komisyon Bakan

Ek: Rapor


4/295

IV


5/295

V

Dnem: 23 Yasama Yl: 5TBMM (S. Says: 700)

Cumhuriyet Halk Partisi Grubu Adna GrupBakanvekili Ankara Milletvekili Hakk SuhaOkayn (10/333); Adalet ve Kalknma PartisiGrubu Adna Grup Bakanvekilleri Kocaeli

Milletvekili Nihat Ergn, Kayseri MilletvekiliMustafa Elita, Giresun Milletvekili NurettinCanikli, Hatay Milletvekili Sadullah Ergin veYozgat Milletvekili Bekir Bozdan (10/334);Milliyeti Hareket Partisi Grubu Adna Grup

Bakanvekilleri Mersin Milletvekili Mehmet and

rve zmir Milletvekili Oktay Vuraln (10/335); SivasMilletvekili ve Byk Birlik Partisi Genel BakanMuhsin Yazcolu ve 5 Kiinin Hayatn KaybettiiHelikopter Kazas ve Kurtarma almalarnn TmYnleriyle Aratrlarak Benzer Durumlarn

Yaanmamas in Alnmas Gereken nlemlerinBelirlenmesi Amacyla Anayasann 98incitzkn 104 ve 105 inci Maddeleri Uyarnca BirMeclis Aratrmas Almasna likin nergeleriile (10/333, 334, 335-3/1090) Esas Numaral Meclis

Aratrmas Komisyonu Raporu


6/295

VI


7/295

VII

NDEKLER

TABLOLAR CETVEL ................................................................................................................... XI

RESMLER LSTES...................................................................................................................... XII

EKLLER LSTES ...................................................................................................................... XV

KISALTMALAR ......................................................................................................................... XVII

KOMSYON BAKANININ SUNUU............................................................................................ 1

NERGE METNLER ..................................................................................................................... 3

BRNC BLM

KOMSYONUN LEY VE KOMSYON ALIMALARI

1.1. MECLS ARATIRMASI KOMSYONUNUN LEY...................................................... 10

1.1.1. Meclis Aratrmas nergelerinin zeti ve Konusu ...........................................10

1.1.2. Meclis Aratrmas Komisyonunun Kuruluu ...................................................12

1.1.3. Meclis Aratrmas Komisyonu almalar .....................................................14

1.1.4. Meclis Aratrmas Komisyonu Toplantlar.....................................................14

1.1.5. Merhum Muhsin Yazcolunun Aile Fertlerinin Meclis Aratrmas KomisyonundanBeklentileri.. ......................................................................................................................... 18

1.1.6. Komisyona ntikal Eden Bilgi ve Belgeler ........................................................................ 20

1.2. MECLS ARATIRMASI KOMSYONUNUN TRKYE BYK MLLET MECLS

DIINDA YAPTII ALIMALAR ............................................................................................. 20

1.2.1. lk Komisyon almalar ................................................................................................. 20

1.2.1.1. Kahramanmaralinde Yaplan nceleme ve Aratrma Ziyareti ......................... 20

1.2.1.2. Ankara-Esenboa Havalimannda Yaplan nceleme Ziyareti ............................. 21

1.2.2. kinci Komisyon almalar ............................................................................................ 21

1.2.2.1. Denizcilik Mstearl Ana Arama ve Kurtarma Koordinasyon MerkezineYaplan Ziyaret ...................................................................................................................... 21

1.2.2.2. Ankara Esenboa Havalimanna Yaplan nceleme Ziyareti ............................... 21

1.2.2.3. Kaza Yapan Helikopterin Rotasnn Tespiti Amacyla Yerinde Yaplannceleme ve Aratrma Ziyareti ............................................................................................ 21


8/295

VIII

KNC BLM

SVL HAVACILIK KAZALARI LE ACL DURUM YNETM MEVZUATI

2.1. 2920 SAYILI TRK SVL HAVACILIK KANUNU........................................................ 24

2.2. 3348 SAYILI ULATIRMA BAKANLIININ TEKLAT VE GREVLERHAKKINDA KANUN................................................................................................................ 27

2.3. 5431 SAYILI SVL HAVACILIK GENEL MDRLNN TEKLAT VEGREVLER HAKKINDA KANUN ........................................................................................ 28

2.4. 5902 SAYILI AFET VE ACL DURUM YNETM BAKANLIININ TEKLAT VEGREVLER HAKKINDA KANUN ........................................................................................ 31

2.5. TRK ARAMA VE KURTARMA YNETMEL......................................................... 332.6. SVL HAVA ARA KAZALARI SORUTURMA YNETMEL ............................. 40

2.7. ARAMA KURTARMA LE LGL DER MEVZUAT .................................................. 51

NC BLM

HELKOPTER KAZASIYLA LGLDDALAR: KAZA NCES DURUM

3.1. GENEL OLARAK ............................................................................................................... 52

3.2. KAZANIN OLUUNA KADAR UU SAFHASI ........................................................... 52

3.3. PLOT VE TEKNK PERSONELE AT BLGLER .......................................................... 54

3.3.1. Pilot ........................................................................................................................ 54

3.3.2. Hava Arac Bakm Teknisyenleri ........................................................................... 55

3.4. HAVA ARACINA AT BLGLER .................................................................................... 56

3.4.1. Hava Arac

Genel zellikleri ................................................................................. 563.4.2. Hava Arac Bakm Durumu .................................................................................... 56

3.4.3. Uua Elverililik Sertifikas .................................................................................. 64

3.4.4. Hava Arac Tescil Sertifikas ve letme Ruhsat ................................................... 64

3.4.5. Yaktn Uua Elveriliinin rdelenmesi ............................................................... 65

3.5. METEOROLOJKARTLARIN UUA ELVERLL............................................. 66

3.6. HLAS HABER AJANSI MUHABR GAZETECSMAL GNE TARAFINDAN

KAZA GN EKLEN FOTORAFLAR ............................................................................. 833.7. KAZA YAPAN HELKOPTERN ROTASININ TESPT AMACI LE YAPILANALIMALAR ........................................................................................................................ 114

3.7.1. almaya Esas Tekil Eden Bilgiler, alma Usul ve Kstlar ......................... 114


9/295

IX

3.7.2. Fotoraflarda Grlen Mevkilerin Yaklak Konumlarnn Tespiti ...................... 114

3.7.3. Uu Rotasnn ve Srat Bilgisinin Tespiti ........................................................... 121

3.7.4. Keif Uuu ve Rota Tespitinin Deerlendirilmesi .............................................. 125

3.8. UUA YARDIMCI TEKNK DONANIM ..................................................................... 1263.8.1. Hava Aracnda Bulunan Seyrsefer ve ni Yardmclar ..................................... 126

3.9. RADAR KAYITLARI ....................................................................................................... 128

3.9.1. Genel Olarak ........................................................................................................ 128

3.9.2. Kazaya likin Radar Kaytlar ............................................................................. 131

3.9.3. Kresel Konumlama Aygt (GPS) ....................................................................... 136

3.9.4. TC-HEKe Ait Kayp Cihazlar ............................................................................. 137

3.9.4.1. Enkazda Bulunamayan Cihazlarn Tespiti ......................................... 137

3.9.4.2. Eventde Argus 5000ce Cihaz ........................................................... 138

3.9.4.3. Bendx/Kng Skymap Ic Cihaz ....................................................... 138

3.9.4.4. Enkazda Kaybolan Cihazlarn Deerlendirilmesi............................... 149

3.10. HELKOPTERN DMES NCES NTV SML HABER KANALININSANTRALNDEN YAPILDII DDA EDLEN ARAMALAR ............................................ 149

3.11. PLOTA AT TIBB VE PATOLOJK BULGULAR ..................................................... 152

3.12. PLOT VE DER KAZAZEDELERN OTOPS SONULARINA LKNDEERLENDRME ................................................................................................................ 152

3.13. STANBUL TEKNK NVERSTESNN RAPORU ................................................. 153

DRDNC BLM

KAZA SONRASI YRTLEN ARAMA-KURTARMA ALIMALARI

4.1. GENEL OLARAK ............................................................................................................. 156

4.2. KAZANIN RENLMES VE KAZA YER TESPTLE LGL YRTLENALIMALAR ........................................................................................................................ 156

4.2.1 25.03.2009 Tarihli Kule Ses Kayt Cihaznn Dkm ......................................... 156

4.2.2. Kahramanmara- alayancedit Seferi iin Yaplan Kule Ses Kayt CihaznnDkm. .............................................................................................................. 158

4.3. KAZANIN RENLMES ............................................................................................. 159

4.4. YER TESPT ALIMALARI ......................................................................................... 163

4.5. HELKOPTER ZERNDE BULUNAN ELT CHAZI VERLERLE YRTLENYER TESPT ALIMALARI ................................................................................................ 195

4.5.1. Uydu le Yer Tespit almalar ......................................................................... 204


10/295

X

4.6. ARAMA KURTARMA ALIMALARI ....................................................................... 209

4.6.1. 25.03.2009 Tarihinde Yrtlen Arama-Kurtarma almalar ........................... 210


4.6.3. 27.03.2009 Tarihinde Yrtlen Arama-Kurtarma almalar ........................... 2264.6.4. 28.03.2009 Tarihinde Yrtlen Arama-Kurtarma almalar ........................... 231



4.7. KRZ MERKEZ OLUUMU ........................................................................................... 241

4.8. KAZANIN MEYDANA GELD YERN CORAF ZELLKLER VEMETEOROLOJK HAVA ARTLARI ................................................................................... 244

4.9. TELEKOMNKASYON LETM BAKANLIININ ARAMA KURTARMAFAALYETLERNDEK ROL .............................................................................................. 249

4.10. KOLLUK KUVVETLERNN HELKOPTER KAZASIYLA LGL ELDEETTKLER BLG, BELGE VE HARTALARI KULLANMALARI LE BLGPAYLAMALARI ................................................................................................................... 257

BENC BLM

SONU VE ZM NERLER5.1. HELKOPTER KAZASININ OLUUMU ........................................................................ 259

5.2.ARAMA-KURTARMA FAALYETLERNN YRTLMES ALIMALARI ........ 261

5.2.1. Tespit ve Deerlendirmeler .................................................................................. 261

5.3. NERLER ........................................................................................................................ 264

KAYNAKA.. ....................................................................................................................... 269

MUHALEFET ERHLER ........................................................................................................... 271


11/295

XI

TABLOLAR CETVEL

Tablo 1. Komisyon yesi Milletvekilleri ........................................................................................ 13

Tablo 2. Birinci Komisyon Dneminde Bilgisine Bavurulan Kurum, Kurulu ve lgili ahslar ... 15

Tablo 3.kinci Komisyon Dneminde Bilgisine Bavurulan Kurum, Kurulu ve lgili ahslar .... 16

Tablo 4. Meteoroloji Hizmetlerine Ait Bilgiler ............................................................................... 71

Tablo 5. Radyo Seyrsefer ve ni Yardmclar............................................................................ 126

Tablo 6. ATS Haberleme Tesisleri ............................................................................................... 127

Tablo 7. Kahramanmara Havaliman Bilgileri ............................................................................. 127

Tablo 8. NTV simli Haber Kanalna Ait HTS Telefon Kayt Dkm ........................................ 150

Tablo 9.HA Muhabiri smail Gnee Ait (0506)85 43 500 Numaral Cep Telefonuna

Ait HTS Telefon Kayt Dkm .................................................................................................... 151

Tablo 10. 25-28 Mart 2009 Tarihleri Arasndaki Meteorolojik Rapor ............................................ 246

Tablo 11. 26 Mart 2009 Gnne Ait Gnlk Hava Tahmin Raporu.............................................. 247




12/295

XII

RESMLER LSTES

Resim 1. Devlet Meteoroloji leri Genel Mdrlnden Alnan Uydu Grntleri .................... 67

Resim 2. Kutupsal Yrngeli Uydu Grntleri (NOAA 17 Uydusu 08:30 Lokal ve 10:10 Lokal) ...... 69

Resim 3. Uydu Grntleri (MODIS-TERRA Uydusu 10:40 Lokal ve MODIS-AQUA

Uydusu 12.20 Lokal 721 Kanal RGBsi) ......................................................................................... 70

Resim 4. Kahramanmara Havalimanna Ait LTCN AD2.11 Meteoroloji Bilgileri ....................... 71

Resim 5.HA Muhabiri Merhum smail Gne Tarafndan Lokal 14.35:47de ekilmi

Fotoraf ve zellikleri ..................................................................................................................... 84

Resim 6.HA Muhabiri Merhum smail Gne Tarafndan Lokal 14.35:50de ekilen

Fotoraf ve zellikleri ..................................................................................................................... 86Resim 7. HA Muhabiri Merhum smail Gne Tarafndan Lokal 14.36:41 de ekilen


Resim 8. HA Muhabiri Merhum smail Gne Tarafndan Lokal 14.39:34de ekilen

ve Helikopterin Havalandn Gsteren Fotoraf ve zellikleri .................................................... 90

Resim 9.HA Muhabiri Merhum smail Gne Tarafndan Lokal 14.50:27de Menzelet

Baraj Gl zerinde ekilen DSC_147 Fotoraf ve zellikleri ...................................................... 92



Resim 11.HA Muhabiri Merhum smail Gne Tarafndan Lokal 14.51:04de Menzelet

Baraj Gl zerinde ekilen Fotoraf ve zellikleri ...................................................................... 96

Resim 12.HA Muhabiri Merhum smail Gne Tarafndan Lokal 14.51:10da Menzelet

Baraj Gl zerinde ekilen Fotoraf ve zellikleri ...................................................................... 98

Resim 13.HA Muhabiri Merhum smail Gne Tarafndan Lokal 14.58:39da ekilen

Fotoraf ve zellikleri ................................................................................................................... 100



Resim 15.HA Muhabiri Merhum smail Gne Tarafndan Lokal 14.58:46da ekilen



Fotoraf ve zellikleri ................................................................................................................... 106Resim 17.HA Muhabiri Merhum smail Gne Tarafndan Lokal 14.59:03de ekilen



13/295

XIII




Son Fotoraf ve zellikleri ............................................................................................................ 112Resim 20. Saat 14.51:10da ekilmi DSC_147 Resmi, Google Earthden Alnan Grnt ve

Keif Uuunda ekilen Fotoraf .................................................................................................. 115

Resim 21. Saat 14.58:46da ekilmi DSC_150 Resmi, Google Earthden Alnan Grnt ve

Keif Uuunda ekilen Fotoraf .................................................................................................. 117

Resim 22. Saat 14.59:04de ekilmi DSC_152 Resmi, Google Earthden Alnan Grnt ve

Keif Uuunda ekilen Fotoraf. ................................................................................................. 118

Resim 23. Saat 14.59:28de ekilmi DSC_153 Resmi ve Google Earthden Alnan Grnt. .... 120

Resim 24. Helikoptere Uygun ekilde 80 FL Uu Ykseklii in karlm Resim ................. 129

Resim 25. alayancerit- Kahramanmara Hava Meydan Uuuna Ait lk Radarzi .................. 131

Resim 26. Hava Aracnn alayancerit-Kahramanmara Hava Meydan Uuuna Ait Radarzi ....... 132

Resim 27. Helikopterin alayancerit in Uuuna Devam Ettiine likin Radarzi ................. 133

Resim 28. Hava Aracnn G90 Knotla alayancerit in Uuuna Devam Ettiine Ait Radarzi ..... 134

Resim 29. Enkaz Sahasnn Radar Grnts ................................................................................ 135

Resim 30. EGPWS Ekrannda Arazi Ykselti Haritas.................................................................. 137

Resim 31. SKYMAP IIIC GPS Cihaz Hafza Kartnn n Yz Fotoraf.................................... 142

Resim 32. SKYMAP IIIC GPS Cihaz Hafza Kartnn Arka Yz Fotoraf................................. 142

Resim 33. Salam Bir SKYMAP IIIC GPS Cihaznn Arka Dzen Grnts ............................. 143

Resim 34. Gazeteci smail Gne Tarafndan ekilmi Olan BENDIX/KING SKYMAP

IIIC GPS Cihaz Fotoraf.............................................................................................................. 143

Resim 35. EVENTIDE ARGUS 5000CE ve BENDIX/KING SKYMAP IIIC Cihazlar

n

nBulunmalar Gereken Konumlar ................................................................................................... 144

Resim 36. Kaza Krm Heyeti Tarafndan Enkaz Yerinden ekilen BENDXKNG SKYMAP

IIIC Fotoraf ................................................................................................................................. 144

Resim 37. Kaza Krm Heyeti Tarafndan Enkaz Yerinden ekilen ARGUS 5000CE Fotoraf......... 145

Resim 38. Kaza Krm Heyeti Tarafndan Enkaz Yerinden ekilen ve ARGUS 5000CEnin

Varln Kantlayan Fotoraflar .................................................................................................... 145

Resim 39. ARGUS 5000 CEnin Yuva Boluunu Aka Gsteren Fotoraflar ......................... 147Resim 40. EVENTIDE ARGUS 5000 CE Cihaz ile BENDIX/KING SKYMAP IIIC

Cihaznn erikleri......................................................................................................................... 148

Resim 41. EVENTIDE ARGUS 5000 CE Uu Kayd Seim Ekran ve Uu Kayd................... 148


14/295

XIV

Resim 42. ELT Cihaz Teknik zellikleri ..................................................................................... 197

Resim 43. TC-HEK Hava Arac Kargo Kapa ............................................................................. 197

Resim 44. ELT Cihaz Enkaz Alan Grnts ............................................................................. 198

Resim 45. Kopan Antenin Gvde st Balant

s

......................................................................... 198Resim 46.Kopan Antenin Enkaz Yeri Grnts ......................................................................... 199

Resim 47. ELT Cihaz Arka Grnts ......................................................................................... 199

Resim 48. ELT Cihaz-Gvde Anteni-Portatif Anten .................................................................... 200

Resim 49. ELT Cihaz Yaps .................................................................................................... 200

Resim 50. TBin Elde Ettii Telefon Numaralarndan 0532 231 54 30 Hattna Ait Yer Tespit

Sorgulamas Yaplm, Sinyal Alnan Hizmet Baz stasyonu ve Hedef Numarasnn Bulunduu

Aralk le lgili, Balang ve Biti Alar, Baz stasyonuna Olan Uzaklklar ve Koordinatlar

Gsteren Harita (Ek-1) ................................................................................................................... 251

Resim 51. TBin Kurum Temsilcilerinden Saat 16:25 ve 16:30da Elde Ettii 0506 854 3500

Nolu Telefonun Koordinat Aralna Ait Bilgiler zerine Yaplan Harita (EK-2). ....................... 252

Resim 52. TBe Saat 22:00 Civarnda Bildirilen 0505 918 27 27 Numaral Telefondan 22:30

Civarnda Alnan Sinyale Gre retilen Harita (EK-3). ................................................................ 253

Resim 53. Jandarma Teknik Birimince Kendi Harita Sistemlerinde Gerekli Kestirme almas

Yaplmas ve Arama Yaplan Alann Daraltldna Dair Harita (EK-4)........................................ 254

Resim 54. TB Tarafndan 26.03.2009 Gn Saat 11:00 Civarnda Hazrlanan Harita (EK-5). .... 255

Resim 55. TURKCELL A Tarafndan retilen Kapsama Haritas (Ek-6). .................................. 256


15/295

XV

EKLLER LSTES

ekil 1. Komisyon Teknik Heyetinin 01.09.2010 Tarihinde Kaza Mahallinde Yapm Olduu

Uu Kefi Gzergh ve GPS le Tespit Edilen Noktalarn Harita zerine Uygulanmas.............. 22

ekil 2. 25.03.2009 Tarihli Saat 12:00 UTCde Hazrlanan 850 HPa (Yaklak 1500 m.)

Seviyesine Ait Scaklk Haritas. ...................................................................................................... 74

ekil 3. 25.03.2009 Tarihli Saat 12:00 UTCde Hazrlanan 700 Hpa (Yaklak 3000 M)

Seviyesine Ait Scaklk Haritas. ...................................................................................................... 74

ekil 4. 25.03.2009, 00 UTCde Hazrlanan MM5 Modeli Meteogram kts ............................... 75

ekil 5. 25.03.2009, 06:00UTC 850 Hpa Rzgr Haritas ............................................................... 76

ekil 6. 25.03.2009, 06:00 UTC 700 Hpa Rzgr Haritas .............................................................. 76ekil 7. 25.03.2009, 12:00 UTC 700 HPa Rzgr Haritas .............................................................. 77

ekil 8. 25.03.2009, 12:00 UTC 850 HPa Rzgr Haritas .............................................................. 77

ekil 9. MSG IR10.8 Kanal Grntleri ......................................................................................... 78

ekil 10. Bulut Tiplerini Tespit in Gelitirilmi RGB Uygulamas Grnts ............................. 79

ekil 11. NOAA Uydusundan Alnan Karla Kapl Alan rn Grnts ....................................... 80

ekil 12. VISIBLE Grntleri (UTC 10:00- 16:45) ....................................................................... 80

ekil 13. INFRARED Grntleri ................................................................................................... 82

ekil 14. Turkcell ve Avea Baz stasyonu Ortak Kapsam Alan.................................................... 183

ekil 15. Turkcell ve Avea Ortak Alan Grnm: 1 .................................................................... 185

ekil 16. Turkcell ve Avea Ortak Alan Grnm: 2 .................................................................... 186

ekil 17. Turkcelle Ait Gr Analiz Haritas-1 ............................................................................ 187

ekil 18. Turkcelle Ait Gr Analiz Haritas-2 ............................................................................ 188

ekil 19. Turkcell-Avea Ortak Yaynnn Turkcelle Ait Gr Analizi Haritasna Uygulanm

Hli- 1 ............................................................................................................................................ 189

ekil 20. Turkcell- Avea Ortak Yaynnn Turkcelle Ait Gr Analizi Haritasna Uygulanm

Hli- 2 ............................................................................................................................................ 190

ekil 21. Uydu Grnts Aranmasstenen Alanlarle Enkaz Yeri Haritalar ............................ 207

ekil 22. Turkcell- Avea Ortak Yayle Uydu Grnts Aranacak Alanlarn Uygulanmas....... 208

ekil 23. 25.03.2009 Tarihinde Yaplan Arama Kurtarma almalar ......................................... 221

ekil 24. 26.03.2009 Tarihinde Yaplan Arama Kurtarma almalar ......................................... 226ekil 25. 27.03.2009 Tarihinde Yaplan Arama Kurtarma almalar ......................................... 231




16/295

XVI


ekil 29. 25-30 Mart 2009 Tarihleri Arasnda Yaplan Arama Tarama Faaliyetlerinin Enkaz

Yeri le Birlikte ve Farkl Renklerle Gsterilmesi ......................................................................... 238

ekil 30.Turkcell-Avea Ortak Yay

ile Uydu Grnts Al

nacak Blgeler ................................. 240


17/295

XVII

KISALTMALAR

AAKKM Ana Arama ve Kurtarma Koordinasyon Merkezi

AFM Atomik Kuvvet Mikroskobu/Atomic Force Microscopy

AFTN Sabit Havaclk Haberleme ebekesi/Airnotical Tix TelecommunicationNetwork

AIP Havaclk Bilgi Yayn/Aeronatical Information Publication

AK Arama ve Kurtarma

AKAMER Arama Kurtarma Alt Merkezi

AKB Arama Kurtarma Blgesi

AKBR Arama Kurtarma Birlii

AKH Arama ve Kurtarma HizmetiAKKM Arama ve Kurtarma Koordinasyon Merkezleri

AKUT Arama Kurtarma Dernei

A Anonim irket

ATS Elektronik Gvenlik Havaalan Aktarma Sistemi /Airport Transit System

ATSS Ana Tele Salk Servisi

AWACS Havadan Erken Uyar Kontrol Sistemi

BBP Byk Birlik PartisiBKYM Babakanlk Kriz Ynetim Merkezi

CFIT Kontroll Uuta Yere arpma

CTR Hava Sahasnda Trafik Kontrol /Crash Team Racing

DAK Doal Afetler Arama Kurtarma Timleri

DHM Devlet Hava Meydanlarletmesi

EASA European Aviation Safety Agency

EGPWS Gelimi Yer Yakla

m

kaz Sistemi /Enhanced Ground Proximity WarningSystem

ELT Acil Yer Vericisi /Emergency Locator Transmitter

EMC Elektromanyetik Uyumluluk /Electromagnetic Compalibility

FTP Jandarma letiim A

G Merkezka Kuvvetinden Oluan Etki/Gravity

GCWS Yere arpma kaz Sistemi /Ground Collision Warning System

GKK Geici Ky Korucusu

GPS Kresel Konumlama Aygt

GSM Mobil letiim in Kresel Sistem/Global System for Mobile

Communications

GMT Greenwich Saati Zaman/Greenwich Mean Time


18/295

XVIII

ICAO International Civil Aviation Organization

HA hls Haber ajans

JAK Jandarma zel Asayi Komutanl

Kg Kilo GramLTCN Uzun Sreli Bakm A /Long Term Care Network

METAR Rutin Meteoroloji Raporu

MM Milli Metre

MSA Emniyetli Uurtifas /Minimum Safe Altitude

MSG Meteosat Second Generation

MKYK Merkez Karar Ynetim Kurulu

NDB Dorusal Olmayan aret I/Non-Directional BeaconNM Deniz Mili/ Nautical Mile

NOAA Ulusal Okyanus ve Atmosfer Ynetimi / National Oceanic And Atmospheric

Administration

OYK Olay Yeri Koordinatr

PH Polis zel Harekat

SHGM Sivil Havaclk Genel Mdrl

SKKHM Silahl Kuvvetler Komuta ve Harekt MerkeziSSR kincil Gzlem Radar/ Secondary Surveillance Radar

SVG Emniyet letiim A

TA Zamanlama/Timing Advance

TAF Terminal Sahas Hava Raporu

TAWS Arazi Bilinirlik ve kaz Sistemi/ Terrain Awareness and Warning System

TBMM Trkiye Byk Millet Meclisi

TSK Trk Silahl Kuvvetleri

TSS Tele Salk Servisi

TWR Yryen Dalga Reaktr/Traveling wave Reactor

UMKE Ulusal Medikal Kurtarma Ekipleri

UTC Egdml Evrensel Zaman/ Universal Time Coordinated

VFR Grsel Uu Kurallar/ Visual Flight Ruler

VMC Grerek Meteorolojik Koullar

VOR/VHF ok Yksek Frekansl Tm Ynlere Ak Telsiz/Very High Frequency

Omnidirectional Radio Range

YAKKM Yardmc Arama Koordinasyon Merkezi


19/295

- 1 -

Trkiye Byk Millet Meclisi (S. Says: 700)

KOMSYON BAKANININ SUNUU

25 Mart 2009 tarihinde Kahramanmara ili merkez Ke Da Karayakup srtlarnda deniz

seviyesinden 6500 fit ykseklikte meydana gelen helikopter kazas

nda Sivas Milletvekili ve BykBirlik Partisi (BBP) Genel Bakan Muhsin YAZICIOLU ile yanndaki be kii hayatnkaybetmitir.

Kamuoyu bu olay, kazann meydana geliinden kazazedelerin bulunuuna kadarzntyle takip etmi, siyasal partiler seim mitinglerini iptal etmi, pek ok vatandamz dagnll olarak arama ve kurtarma almalarna katlmak zere olayn meydana geldii yeregitmitir.

Merhum Muhsin YAZICIOLUnun elim bir helikopter kazas sonucu hayatnkaybetmesi toplumun her kesiminde derin znt meydana getirmitir. Bu zntde merhumun bir

milletvekili ve bir siyasal partinin genel bakan olmasnn yan sra toplumun her kesimindesevilen ve sayg duyulan bir kii olmas da byk etki yapmtr.

Kamuoyu nezdinde, kazann meydana gelmesi ve kazazedelerin gnlerce bulunamamasbirok konuda phelerin meydana gelmesine neden olmutur. Sz konusu, helikopter kazasylailgili olarak otaya atlan iddialar ile tm phe ve tereddtleri gidermek amacyla Trkiye BykMillet Meclisinde grubu bulunan siyasi parti tarafndan aratrma nergeleri verilmi ve buphelerin aratrlmasn salamak iin bir aratrma komisyonunun kurulmas istenmitir. Bukapsamda, TBMMde, Sivas Milletvekili ve BBP Genel Bakan Muhsin YAZICIOLU ve 5Kiinin Hayatn Kaybettii Helikopter Kazas ve Kurtarma almalarnn Tm YnleriyleAratrlarak Benzer Durumlarn Yaanmamasin Alnmas Gereken nlemlerin belirlenmesiamacyla, Anayasann 98inci, tzkn 104 ve 105inci maddeleri gereince bir aratrmakomisyonu kurulmas kararlatrlmtr. lk Komisyonun almalarn 4 aylk alma sresiierisinde bitirememesi sebebiyle TBMM Genel Kurulunda ayn mahiyette ikinci bir komisyonkurulmutur.

Meydana gelen elim kaza ile ilgili olarak Komisyonumuz, kazayla ilgili tm phe vetereddtleri gidermek ve gerein ortaya karlmas konusunda byk gayret gstermitir. Bubalamda, konu hakknda bilgi edinmek zere ilgili kamu ve zel kurulularndan yetkililer, siviltoplum kurulularndan temsilciler, olayn grg tanklar ile ilgili uzman ve kiiler davet edilerekgrleri alnmtr. Ayrca BBP Genel Merkezinin ve rahmetli YAZICIOLU ailesinin

aratrmasn istedii hususlar da Komisyonumuzca kendilerinden talep edilmi ve almalarmzakatk vermeleri istenmitir. Komisyon almalar srasnda her iddia ciddiye alnm ve kararllklazerine gidilmitir.

TBMM Aratrma Komisyonu yesi milletvekilleri ve uzmanlarn katlmlaryla MuhsinYAZICIOLU ve be kiinin hayatn kaybettii helikopter kazas ve arama-kurtarmaalmalarnn tm ynleriyle aratrlarak benzer durumlarn yaanmamas iin alnmas gerekennlemlerin belirlenmesi ve bu konudaki sorunlarn yerinde incelenmesi amacyla, ncedenhazrlanan bir program dhilinde Kahramanmara iline iki kez gidilmitir. Ayrca, aratrmakonusu ile ilgili olarak eitli kamu kurum ve kurulularnda yerinde inceleme ve aratrmalardabulunulmutur.

Komisyon faaliyetleri, toplam 15 Milletvekili ve Komisyon almalarmza teknikdestek vermek ve Komisyonun rapor almalarna katkda bulunmak amacyla geici olarak eitlikurumlardan grevlendirilen uzmanlarla srdrlmtr. lk olarak, 20 Mays 2009 tarihindebakanlklar, kamu kurum ve kurulular, zel sektr ve derneklerin temsilcilerinden brifingalnmaya balanmtr. Birinci ve ikinci Komisyonun alma sresince toplam 22 toplant


20/295

- 2 -


gerekletirilmi ve 135 kiinin bilgisine bavurulmutur. Ayrca, BBP Genel Sekreteri MustafaDESTC, Tuna KO, Av. Kemal YAVUZ ve Merhum Muhsin YAZICIOLUnun ailesi ikinciKomisyon toplantlarna gzlemci olarak katlm ve kendileri ile her trl i birlii yaplmtr. Bukapsamda kendilerine katklarndan dolay ayrca teekkr ediyorum.

Komisyon Raporu, kurulan her iki komisyonun almalar neticesinde ortak metinolarak hazrlanmtr. Bu vesileyle, raporun hazrlanmasnda emei geenlere, Komisyonalmalarna byk bir zveri ile katlan tm Komisyon yesi milletvekili arkadalarma veKomisyon uzmanlarna teekkrlerimi sunar, ilgililere hayrl olmasn temenni ederim.

Sz konusu helikopter kazas sonucu hayatn kaybeden bata merhum MuhsinYAZICIOLU ile onunla ayn helikopterde bulunan Erhan STNDA, Yksel YANCI, MuratETNKAYA, smail GNE ve pilot Mustafa Kaya STEKTEPEye Allahtan rahmet,sevenlerine ve kederli ailelerine basal dilerim.

Sayglarmla.

Veysi KAYNAKKomisyon Bakan

Kahramanmara Milletvekili


21/295

- 3 -


NERGE METNLER

CUMHURYET HALK PARTS GRUBU ADINA GRUP BAKANVEKL ANKARA

MLLETVEKL HAKKI SUHA OKAY'IN NERGES (10/333)


25.3.2009 tarihinde meydana gelen helikopter kazasnda, Byk Birlik Partisi lideriMuhsin Yazcolunun da aralarnda bulunduu 6 kii yaamn yitirmitir. Gazeteci smail Gnekazay, derhal 112 Acil hattna ve alt ajansn yetkililerine bildirmitir.

Telefon kaytlar bulunmasna karn, teknolojinin ulat noktayla tezat birekilde kaza blgesinin zamannda tespit edilememesi,

Kaza blgesine yalnzca doa koullar ile aklanamayacak kadar ge bir sredeulalmas,

Uyar ve ihbarlara ramen kurtarma almalarnn kazann meydana geldiiblgeden farkl yerlerde srdrlmesi,

Kaza blgesinin kurtarma almas kapsamndaki birimlerce deil, yredekikyller tarafndan tespit edilmesi ve ulalmas,

Uluslararas sivil havaclk kurallarnn Trkiye'deki sivil havaclk otoritesitarafndan uygulanp uygulanmadna ilikin kukular,

Helikopterin acil yer bulma vericisinden sinyal alnamamas ve ayn modelhelikopterler iin ksa bir sre nce yaplan arza uyarlarnn gereinin yerinegetirilip getirilmediine ilikin belirsizlikler,

Kurtarma almalarnda gerekli olan teknik donanmn yeterli olup olmadkonusundaki kukular,

Siyasi iktidar ve kamu grevlileri tarafndan kurtarma almalarna ilikin olarakyaplan yanl ve elikili aklamalar,

Kurtarma almalarnda eksiklikler, zafiyet ve ihmaller yaand iddialarnaneden olmutur.

Kaza haberi 25.3.2009 tarihinde saat 15.55'de emniyet glerine ulam ve ilk sinyalbilgileri de saat 16.22'de tespit edilmitir. Ancak, helikopterin yeri aradan 47 saat getikten yaniyaklak iki gn sonra saat 14.45'de tespit edilebilmitir.

Yaklak bin kii ile srdrlen arama almalarnda sonu alnamazken, kazablgesinin yre kylleri tarafndan tespit edilmesi dndrcdr.

Kaza haberi, Anadolu Ajansnn saat 16.29 blteninde helikopterde 5 kii yaralandeklinde kamuoyuna duyurulmutur. Anadolu Ajansnn saat 17.40'da Kayseri Valisini kaynakgstererek verdii haberde, "Bana gelen bilgilere gre, kurtarma ekipleri olay yerine ulat.Muhsin Yazcolu yaral, uuru ak. Arkadalar kendisini hastaneye ulatracaklar. Henzhastaneye kaldrlmad." bilgisine yer verilmitir. Sayn Babakan kazann ardndan, saat 18.16'da


22/295

- 4 -


5 yaral bulunduunu kamuoyuna aklamtr. Ayn gn saat 23.22'de Anadolu AjansnaBabakan Sayn Recep Tayyip Erdoan'n "Alan iyice daralttklarn az nce mstearm bildirdi.Bu daralma sebebiyle biraz daha ii neticelendirmeye yaklatmz dnyorum." eklindekiaklamas yansmtr. Kaza blgesi Sayn Babakann bu aklamasndan 39 saat sonra tespitedilebilmitir. Siyasi iktidar yetkililerinin ve kamu grevlilerinin yapt bu elikili aklamalar

kurtarma almalarnn ciddiyeti konusunda kamuoyunda kukularn olumasna neden olmutur.

Yaanan kaza ve afetler ncesinde gerekli nlemleri alan ve bu kaza ve afetlersonrasnda tm unsurlaryla organize olarak afet zararlarn en aza indirgeyebilen toplumlargelimi toplumlardr. Aksi durumda, ne kadar iyi niyetli olunursa olunsun, yaam hakknn ihlalisz konusudur. 112 Acil Servise ulaan smail Gne'le yaplan grmenin uzatlmasndan dolaytelefonunun arjnn bitmesi, bu konudaki personelin uluslararas standartlarda eitimli olupolmad noktasnda soru iaretlerinin ortaya kmasna neden olmutur. Bununla birlikte acilyardm durumlarnda Trk halknn ne ekilde yardm alacana ilikin yeterincebilinlendirilmedii de bu kaza ile net birekilde ortaya kmtr.

Sayn Yazcolunun da yaamn yitirdii kazada, daha kaza blgesinin dahi 47 saatsonra tespit edilmesinin, gnmzde teknolojinin ulat nokta dnldnde kabul edilebilirgerekesi olamaz. Kurtarma almalarnn iyi niyet ve byk abalarla srdrldne kukuduyulmamakla birlikte, kurtarma almalarnn sonucu krizin baarsz olarak ynetildiini ortayakoymaktadr. Bu adan benzer ve daha vahim olaylarn yaanmas durumunda birok yurttannyaamlarnn tehlikede olduu bir tablo yaanmamas iin Trkiye'nin bu konudaki eksikliklerininYce Meclisimizce belirlenmesi son derece nem tamaktadr.

Yukarda belirtilen gerekelerle kazann nedenlerinin tespiti ve kurtarma almalarndayaanan eksiklik, ihmal ve zafiyetlerin ortaya karlmas ile benzer felaketlerin yaanmamas iin

gerekli nlemlerin belirlenmesi amacyla Anayasann 98 inci, TBMM tznn 104 ve105inci maddeleri uyarnca CHP Grubu adna Meclis aratrmas almasn sayglarmla arzederim.

Hakk Suha OKAYAnkara Milletvekili

CHP Grup Bakanvekili


23/295

- 5 -


ADALET VE KALKINMA PARTS GRUBU ADINA GRUP BAKANVEKLLERKOCAEL MLLETVEKL NHAT ERGN, KAYSER MLLETVEKL MUSTAFA

ELTA, GRESUN MLLETVEKL NURETTN CANKL, HATAY MLLETVEKLSADULLAH ERGN VE YOZGAT MLLETVEKL BEKR BOZDA'IN NERGES

(10/334)


Kahramanmara'ta meydana gelen helikopter kazas sonucu hayatn kaybeden BBPGenel Bakan Merhum Muhsin Yazcolunun maruz olduu bu kazann aratrlmas vealnmas gereken nlemlerin tespit edilmesi hususunda Anayasann 98'inci i Tzn 104 ve105inci maddeleri gereince Meclis Aratrmas almasn arz ve teklif ederiz.

AK PART Grubu AdnaGrup Bakanvekilleri

Mustafa ELTA Nurettin CANKL Nihat ERGNKayseri Milletvekili Giresun Milletvekili Kocaeli Milletvekili

Sadullah ERGN Bekir BOZDAHatay Milletvekili Yozgat Milletvekili

GEREKE:

Seim almalar nedeniyle, Byk Birlik Partisi Genel Bakan Muhsin Yazcolu veberaberindeki 5 kiiyi Kahramanmara'tan Yozgat'a gtrmek zere hareketlenen helikopterlekalkndan bir sre getikten sonra balant kurulamamtr.

Bunun zerine Cumhurbakan ve Babakanmz bata olmak zere devletimizin btnbirimleri seferber olmutur. ileri Bakanmz ayn gn; Babakanmz ve Ulatrma Bakanmzda ertesi gn arama almalarna bizzat katlarak, herhangi bir ayrntnn karlmamas iin byk

gayret gstermilerdir. Adeta, sivil-asker herkes seferber olmutur. Ancak arazinin ve havannolumsuz artlar nedeni ile helikopterin enkazna 27 Mart 2009 tarihinde ulalabilmitir.

Bu olay lkemizi derin bir zntye bomutur.

Muhsin Yazcolu, Trk siyasi hayatnn uzun yllarna damgasn vurmu ok nemlibir siyasetidir.

Trkiye'nin buhranl zamanlarnda hep demokrasiden yana tavr koymutur. Krizdenk yolu olarak hep milleti iaret eden Yazcolu, bu dik duruuyla vatandalarmzn takdirinikazanmtr.

Merhum Yazcolunun hayatn kaybettii kaza ile ilgili toplumumuzda en ufak birpheye yer brakmamak iin Yazcolu ve 5 kiinin hayatn kaybetmesiyle sonulananhelikopter kazasnn aratrlarak alnmas gereken nlemlerin tespit edilmesini talep etmekteyiz.


24/295

- 6 -


MLLYET HAREKET PARTS GRUBU ADINA GRUP BAKANVEKLLERMERSN MLLETVEKL MEHMET ANDIR VE ZMR MLLETVEKL OKTAY

VURALIN NERGES (10/335)


25.03.2009 aramba gn Byk Birlik Partisi Genel Bakan ve Sivas MilletvekiliSayn Muhsin Yazcolu ve 5 arkadan tayan helikopterin Kahramanmara'n Gksun lesiyaknlarnda dmesinin ardndan arama kurtarma almalarndaki etkinlik ve koordinasyonzaaflarnn ve kurtarma almalarnn, kazann meydana geldii yerlerden farkl yerlerdesrdrlmesinin sebeplerinin belirlenmesi amacyla Anayasann 98'inci, TBMM tznn 104ve 105'inci maddeleri uyarnca MHP Grubu adna Meclis Aratrmas almasn sayglarmzlaarz ederiz.

Oktay Vural Mehmet andrzmir Milletvekili Mersin Milletvekili

MHP Grup Bakan Vekili MHP Grup Bakan Vekili

GEREKE:

25.03.2009 aramba gn Byk Birlik Partisi Genel Bakan ve Sivas MilletvekiliSayn Muhsin Yazcolunu ve 5 arkadan tayan helikopterin Kahramanmara'n Gksun ilesi

yaknlarndaki Berit Dana dtkten sonra Saat:15.55te HA Muhabiri smail Gne'in 112 acilservisinde grevli memuru cep telefonuyla arayarak 20 dakikaya yakn grmesinin ardndantelefon arjnn bittii, ilk sinyal bilgilerinin 16.22de tespit edildii, daha sonra haber alnamad,Anadolu Ajansnn Saat: 17.40'taki ilk aklamasnda Kayseri Valisi Mevlt Biliciyi kaynakgstererek verdii haberde, Byk Birlik Partisi Genel Bakan Sayn Muhsin Yazcolunaulaldn, kendisinin yaral, uuru ak olduunu, grevlilerin hastaneye ulatracaklareklindeaklama yaparak, dakikalarn nemli olduu bu aamada bata ailesi olmak zere Trk halkn,bilgi kirlilii yaratarak yalan yanl beyanlarla oyalam ve kurtarma almalarnn zaman kaybnaneden olmutur.

Sayn Babakan ise Saat: 18.30 dolaylarnda 5 yaral olduunu kamuoyuna aklamtr.

Babakan Sayn Recep Tayyip Erdoan Saat: 23.20 dolaylarnda tekrar, Anadoluajansna "Alan iyice daralttklarn az nce mstearm bildirdi. Bu daralma sebebiyle iineticelendirmeye yaklatmz dnyorum" eklinde aklamas yer almtr.

Kaza blgesi ise bu aklamadan yaklak 39 saat sonra tespit edilebilmitir. Ancakgnmz teknolojisiyle uydudan gelen sinyallerle cep telefonunun yerinin tespit edilmesi ok ksasrede mmkn iken bu kadar zaman zarfnda neden kaza yerinin bulunamad, kaza blgesininyalnzca doa koullar ile aklanamayacak kadar ge srede iki gn sonra cuma gn saat: 15.00sularnda tespit edilmi olmasnn ifade edilen gerekeleri kabul edilemez.

Kurtarma almalar hakknda siyasi iktidar ve kamu grevlileri tarafndan yanl veelikili aklamalar yapld, zafiyet ve ihmallerin yaand iddialarna neden olmutur.

Yukarda belirtilen nedenlerle Meclis aratrmas almasn uygun grmekteyiz.


25/295

- 7 -


SVAS MLLETVEKL VE BYK BRLK PARTS GENEL BAKANI MUHSNYAZICIOLU VE 5 KNN HAYATINI KAYBETT HELKOPTER KAZASI VEKURTARMA ALIMALARININ TM YNLERYLE ARATIRILARAK BENZER

DURUMLARIN YAANMAMASI N ALINMASI GEREKEN NLEMLERNBELRLENMES AMACIYLA KURULAN MECLS ARATIRMASI KOMSYONUNUNYENLENMESNE LKN NERGE (3/1080)


ESAS Hava Tamaclk Turizm ve Ticaret A envanterinde kaytl olan TC-HEK tesciliaretli BELL 206L-4 tipi helikopter, grerek uu artlarnda Kahramanmara alayancerit-Yozgat Yerky planl uuu srasnda, 25 Mart 2009 tarihinde Kahramanmara li Merkez Ke

Da 37O

58 72 N, 36O

40 16 E koordinatlarnda deniz seviyesinden 6500 ft ykseklikteki yerearparak dmtr. Kaza sonucunda helikopterde bulunan Sivas Milletvekili ve Byk BirlikPartisi Genel Bakan Muhsin YAZICIOLU ile birlikte Erhan STNDA, Yksel YANCI,Murat ETNKAYA, gazeteci smail GNE ve Pilot Mustafa Kaya STEKTEPE hayatlarnkaybetmilerdir.

Meydana gelen bu helikopter kazasna ilikin olarak, Cumhuriyet Halk Partisi GrubuAdna Grup Bakanvekili Ankara Milletvekili Hakk Suha OKAYn (10/333), Adalet veKalknma Partisi Grubu Adna Grup Bakanvekilleri Kocaeli Milletvekili Nihat ERGN, KayseriMilletvekili Mustafa ELTA, Giresun Milletvekili Nurettin CANKL, Hatay MilletvekiliSadullah ERGN ve Yozgat Milletvekili Bekir BOZDAn (10/334), Milliyeti Hareket PartisiGrubu Adna Grup Bakanvekilleri Mersin Milletvekili Mehmet ANDIR ve zmir MilletvekiliOktay VURALn (10/335), Sivas Milletvekili ve Byk Birlik Partisi Genel Bakan MuhsinYAZICIOLU ile 5 kiinin hayatn kaybettii helikopter kazas ve kurtarma almalarnn tmynleriyle aratrlarak benzer durumlarn yaanmamas iin alnmas gereken nlemlerinbelirlenmesi amacyla bir Meclis aratrmas almasna ilikin nergeleri Genel Kurulun09.04.2009 tarihli 75inci birleiminde grlm ve bir komisyon kurulmas kararlatrlmtr.

Genel Kurulun 05.05.2009 tarihli 85inci birleiminde Komisyon yelikleri ile ayntarihte Komisyon Bakanlk Divan seimi yaplmtr. Bakanlk Divan seiminin yapldtarihinden itibaren almalarna balayan Komisyonumuz; Anayasann 98., Trkiye Byk Millet

Meclisi tznn 104 ve 105inci maddeleri ile dier hkmleri erevesinde grev yapmtr.TBMM tznn 105inci maddesi gerei, 3 aylk sre ierisinde almalarntamamlayamayan Komisyonumuz, 1 aylk ek sre kullanmtr.

Komisyonumuz, 4 aylk alma sresi ierisinde resmi olarak toplam 12 toplant yapmve konu hakknda bilgi edinmek zere ilgili kamu ve zel kurulularndan yetkililer, sivil toplumkurulularndan temsilciler, olayn tm grg tanklar ile ilgili uzman ve kiileri davet ederekgrlerini almtr. Komisyon almalar sresince toplam 172 adet yazma yaplm ve yaklak95 kiinin bilgisine ve grne bavurulmutur.

Komisyonumuz, 11-13 Haziran 2009 tarihleri arasnda kazann meydana geldii

Kahramanmara ilinde ve 09.11.2009 tarihinde ise kaza yapan helikopterin radar kaytlarnincelemek zere, radar kaytlarnn tutulduu Esenboa Hava Liman Bamdrlne incelemeziyaretleri gerekletirilmitir. Komisyon almalar 05.12.2009 tarihinde resm olarak sonaermitir.


26/295

- 8 -


Komisyon almalarna k tutacak ve olay aydnlatacak en nemli belge, KazaAratrma ve nceleme Kurulunun vermi olduu nihai Rapordur. Ancak Kaza Aratrma venceleme Kurulu Raporu, Komisyonumuza, ek sre dahil Komisyon alma sresitamamlandktan sonra 16.12.2009 tarihinde ulamtr. Bu Rapor zerinde, resm alma sresinitamamlayan Komisyonumuzca gerekli inceleme ve mzakereler yaplamamtr. nk Anayasa

ve TBMM tz kapsamnda Komisyonun alma sresini uzatma imkan bulunmamaktadr.Bir sonuca ulalabilmesi ve kaza krm raporu zerinde gerekli mzakerelerin yaplmas adnaaratrmann geniletilmesinde mutlak zaruret vardr. Bu sebeple Komisyonumuz, kazannoluumu ve sonrasnda yrtlen arama ve kurtarma faaliyetleri konusunda nihai bir grevarlmasn uygun grmemitir.

Sonu olarak; Kaza Aratrma ve nceleme Kurulu Raporunun incelenip mzakereedilmesi, kacak sonuca gre, gerekirse aratrmann geniletilmesi, ortaya kacak yeni bilgi,belge ve bulgularn salkl olarak deerlendirilmesi iin TBMM tznn 105inci maddesiuyarnca yeni bir Meclis Aratrmas Komisyonu kurulmasn yce Meclisin takdirlerine

sayglarmla arz ederim.

Hakk KYLKastamonu Milletvekili

Komisyon Bakan


27/295

- 9 -


Cumhuriyet Halk Partisi Grubu Adna Grup

Bakanvekili Ankara Milletvekili Hakk SuhaOkayn (10/333); Adalet ve Kalknma PartisiGrubu Adna Grup Bakanvekilleri KocaeliMilletvekili Nihat Ergn, Kayseri MilletvekiliMustafa Elita, Giresun Milletvekili NurettinCanikli, Hatay Milletvekili Sadullah Ergin ve

Yozgat Milletvekili Bekir Bozdan (10/334);Milliyeti Hareket Partisi Grubu Adna GrupBakanvekilleri Mersin Milletvekili Mehmet andrve zmir Milletvekili Oktay Vuraln (10/335); SivasMilletvekili ve Byk Birlik Partisi Genel Bakan

Muhsin Yaz

c

olu ve 5 Kiinin Hayat

n

KaybettiiHelikopter Kazas ve Kurtarma almalarnnTm Ynleriyle Aratrlarak Benzer DurumlarnYaanmamas in Alnmas Gereken nlemlerinBelirlenmesi Amacyla Anayasann 98incitzkn 104 ve 105 inci Maddeleri Uyarnca Bir

Meclis Aratrmas Almasna likin nergeleriile (10/333, 334, 335-3/1090) Esas Numaral MeclisAratrmas Komisyonu Raporu


28/295

- 10 -


BRNC BLMKOMSYONUN LEY VE KOMSYON ALIMALARI

1.1. MECLS ARATIRMASI KOMSYONUNUN LEY

1.1.1. Meclis Aratrmas nergelerinin zeti ve Konusu

23. Dnemde Meclis Aratrmas Komisyonunun kurulmasna dayanak tekil eden;Cumhuriyet Halk Partisi Grubu Adna Grup Bakanvekili Ankara Milletvekili Hakk SuhaOKAY'n (10/333), Adalet ve Kalknma Partisi Grubu Adna Grup Bakanvekilleri KocaeliMilletvekili Nihat ERGN, Kayseri Milletvekili Mustafa ELTA, Giresun Milletvekili NurettinCANKL, Hatay Milletvekili Sadullah ERGN ve Yozgat Milletvekili Bekir BOZDA'n(10/334), Milliyeti Hareket Partisi Grubu Adna Grup Bakanvekilleri Mersin MilletvekiliMehmet ANDIR ve zmir Milletvekili Oktay VURAL'n (10/335), Sivas Milletvekili ve Byk

Birlik Partisi Genel Bakan Muhsin YAZICIOLU ve 5 kiinin hayatn kaybettii helikopterkazas ve kurtarma almalarnn tm ynleriyle aratrlarak benzer durumlarn yaanmamas iinalnmas gereken nlemlerin belirlenmesi amacyla Anayasann 98., Trkiye Byk MilletMeclisi tznn 104 ve 105inci maddeleri uyarnca bir Meclis aratrmas almasn isteyennergelerinin gerekesinde zetle;

* Meydana gelen kaza ile ilgili olarak toplumdaki tm phe ve tereddtlerin giderilmesive gerein ortaya konularak kazann aratrlmas gerektii,

* Gnmz teknolojisiyle uydudan gelen sinyallerle cep telefonunun yerinin tespitedilmesi ok ksa srede mmkn iken kaza yerinin bulunamamasnn yalnzca doa koullar ile

aklanamayaca,* Uyar ve ihbarlara ramen kurtarma almalarnn kazann meydana geldii blgeden

farkl yerlerde srdrld,

* Uluslararas sivil havaclk kurallarnn Trkiye'deki sivil havaclk otoritesi tarafndanuygulanp uygulanmadna ilikin kukular olutuu,

* Helikopterin acil yer bulma vericisinden sinyal alnamamas ve ayn modelhelikopterler iin ksa bir sre nce yaplan arza uyarlarnn gereinin yerine getirilipgetirilmediine ilikin belirsizlikler olduu,

* Kurtarma almalarnda gerekli olan teknik donanmn yeterli olup olmadkonusunda kukular olutuu,

* Yaklak bin kii ile srdrlen arama almalarnda sonu alnamazken kazablgesinin yre kylleri tarafndan tespit edilmesinin dndrc olduu,

* Kaza blgesinin 47 saat sonra tespit edilmesinin gnmzde teknolojinin ulatnokta dnldnde kabul edilebilir bir gerekesinin olmad,

* Arama-kurtarma almalarnn sonucu, almalarn iyi niyet ve byk abalarlasrdrlmesine karn, krizin baarsz olarak ynetildiini ortaya koyduu,

* Anadolu Ajansnn saat 17.40taki ilk aklamasnda Kayseri Valisini kaynakgstererek verdii haberde, Byk Birlik Partisi Genel Bakan Muhsin YAZICIOLUnaulaldn, kendisinin yaral, uuru ak olduunu, grevlilerin hastaneye ulatracaklareklindeaklamasnn bilgi kirlilii oluturduu ve bu aklamann arama-kurtarma almalarnda zamankaybna neden olduu,


29/295

- 11 -


* Kurtarma almalar hakknda siyasi iktidar ve kamu grevlileri tarafndan yanl veelikili aklamalar yapld, bunun da zafiyet ve ihmallerin yaand iddialarna neden olduu

ifade edilmitir.

Yukarda belirtilen Meclis aratrma nergeleri dorultusunda 09.04.2009 tarihinde birMeclis Aratrmas Komisyonu kurulmu ve 05.05.2009 tarihinde almalarna balamtr.

Ancak bu Komisyon; alma sresinin snrl olmas ve Kaza Aratrma ve ncelemeKurulu Raporunun ge gelmesi nedeniyle almalarn tamamlayamamtr. KomisyonBakanlnn Meclis Bakanlna sunduu 28.01.2010 tarihli yazsnda;

ESAS Hava Tamaclk Turizm ve Ticaret Aenvanterinde kaytl olan TC-HEK tesciliaretli BELL 206L-4 tipi helikopter, "grerek uu"artlarnda Kahramanmara alayancerit-Yozgat Yerky planl uuu srasnda, 25 Mart 2009 tarihinde Kahramanmarali Merkez KeDa 37 58 72 N, 36 40 16 E koordinatlarnda deniz seviyesinden 6.500 ft ykseklikteki yerearparak dmtr. Kaza sonucunda helikopterde bulunan Sivas Milletvekili ve Byk BirlikPartisi Genel Bakan Muhsin Yazcolu ile birlikte Erhan stnda, Yksel Yanc, Muratetinkaya, gazetecismail Gne ve Pilot Mustafa KayaSTEKTEPE hayatlarn kaybetmilerdir.

Meydana gelen bu helikopter kazasna ilikin olarak, Cumhuriyet Halk Partisi GrubuAdna Grup Bakanvekili Ankara Milletvekili Hakk Suha Okay'n (10/333), Adalet ve KalknmaPartisi Grubu Adna Grup Bakanvekilleri Kocaeli Milletvekili Nihat Ergn, Kayseri MilletvekiliMustafa Elita, Giresun Milletvekili Nurettin Canikli, Hatay Milletvekili Sadullah Ergin ve YozgatMilletvekili Bekir Bozda'n (10/334), Milliyeti Hareket Partisi Grubu Adna GrupBakanvekilleri Mersin Milletvekili Mehmetandr ve zmir Milletvekili Oktay Vural'n (10/335),Sivas Milletvekili ve Byk Birlik Partisi Genel Bakan Muhsin Yazcolu ve 5 kiinin hayatn

kaybettii helikopter kazas ve kurtarma almalarnn tm ynleriyle aratrlarak benzerdurumlarn yaanmamas iin alnmas gereken nlemlerin belirlenmesi amacyla bir Meclisaratrmas almasna ilikin nergeleri Genel Kurulun 09.04.2009 tarihli 75. birleiminde

grlm ve Komisyon kurulmas kararlatrlmtr.

Genel Kurulun 05.05.2009 tarihli ve 85inci birleiminde Komisyon yelikleri ile ayntarihte Komisyon Bakanlk Divan seimi yaplmtr. Bakanlk Divan seiminin yapldtarihinden itibaren almalarna balayan Komisyonumuz; Anayasann 98., Trkiye Byk MilletMeclisi tznn 104 ve 105inci maddeleri ile dier hkmleri erevesinde grev yapmtr.TBMM tznn 105inci maddesi gerei, 3 aylk sre ierisinde almalarn

tamamlayamayan Komisyonumuz, 1 ayl

k ek sre kullanm

t

r.Komisyonumuz, 4 aylk alma sresi ierisinde resm olarak toplam 12 toplant yapm

ve konu hakknda bilgi edinmek zere ilgili kamu ve zel kurulularndan yetkililer, sivil toplumkurulularndan temsilciler, olayn tm grg tanklar ile ilgili uzman ve kiileri davet ederekgrlerini almtr. Komisyon almalar sresince toplam 172 adet yazma yaplm ve yaklak95 kiinin bilgisine ve grne bavurulmutur.

Komisyonumuz, 11-13 Haziran 2009 tarihleri arasnda kazann meydana geldiiKahramanmara ilinde ve 09.11.2009 tarihinde ise kaza yapan Helikopterin radar kaytlarnincelemek zere, radar kaytlarnn tutulduu Esenboa Hava Liman Bamdrlne inceleme

ziyaretleri gerekletirilmitir. Komisyon almalar 05.12.2009 tarihinde resm olarak sonaermitir.

Komisyon almalarna k tutacak ve olay aydnlatacak en nemli belge, KazaAratrma ve nceleme Kurulunun vermi olduu nihai Rapordur. Ancak Kaza Aratrma venceleme Kurulu Raporu, Komisyonumuza, ek sre dhil Komisyon alma sresi


30/295

- 12 -


tamamlandktan sonra 16.12.2009 tarihinde ulamtr. Bu Rapor zerinde, resm alma sresinitamamlayan Komisyonumuzca gerekli inceleme ve mzakereler yaplamamtr. nk Anayasa veTBMMtz kapsamnda Komisyonun alma sresini uzatma imkn bulunmamaktadr. Birsonuca ulalabilmesi ve kaza krm raporu zerinde gerekli mzakerelerin yaplmas adnaaratrmann geniletilmesinde mutlak zaruret vardr. Bu sebeple Komisyonumuz, kazann

oluumu ve sonrasnda yrtlen arama ve kurtarma faaliyetleri konusunda nihai bir grevarlmasn uygun grmemitir.

Sonu olarak; Kaza Aratrma ve nceleme Kurulu Raporunun incelenip mzakereedilmesi, kacak sonuca gre, gerekirse aratrmann geniletilmesi, ortaya kacak yeni bilgi,belge ve bulgularn salkl olarak deerlendirilmesi iin TBMMtznn 105inci maddesiuyarnca yeni bir Meclis Aratrmas Komisyonu kurulmasn yce Meclisin takdirlerinesayglarmla arz ederim. eklinde ifade edilmek suretiyle yeni bir komisyon kurulmasnngereklilii ifade edilmitir.

1.1.2. Meclis Aratrmas Komisyonunun Kuruluu

lk kurulan Komisyon Bakanlnn 28.1.2010 tarihli yazs zerine; TBMMtznn 105/2 maddesinde belirtilen Bu komisyonun ye adedi, alma sresi vegerektiinde Ankara dnda da alabilecei hususu Meclis Bakannn teklifi ile Genel Kurulcatespit edilir. Aratrmasn ay iinde bitiremeyen komisyona bir aylk kesin sre verilir.Komisyon bu sre sonunda da almasn tamamlayamad takdirde sre bitiminden itibarenonbe gn iinde aratrmann tamamlanmamas nedenleri veya o ana kadar varlan sonularzerinde Genel Kurulda grme alr. Genel Kurul bu grme ile yetinebilecei gibi yeni birkomisyon da kurabilir. hkm dorultusunda TBMM Genel Kurulunun 02.02.2010 tarihli ve

55inci birleiminde konuya ilikin bir grme almtr.TBMM Genel Kurulunda yaplan grme sonucunda, Sivas Milletvekili ve Byk

Birlik Partisi Genel Bakan Muhsin YAZICIOLU ve 5 Kiinin Hayatn Kaybettii HelikopterKazas ve Kurtarma almalarnn Tm Ynleriyle Aratrlarak Benzer DurumlarnYaanmamas in Alnmas Gereken nlemlerin Belirlenmesi Amacyla yeniden bir MeclisAratrmas Komisyonu kurulmas kararlatrlmtr.

Komisyonun yeniden kuruluuna ilikin 02.02.2010 tarihli ve 957 sayl Kararda;aratrmay yapacak Komisyonun 16 yeden olumas, alma sresinin bakan, bakanvekili,szc ve ktip ye seimi tarihinden itibaren 3 ay olmas ve gerektiinde Ankara dnda da

alma yapabilmesi hususlarna yer verilmitir.Komisyonun kurulu karar 11.02.2010 tarihli ve27490 sayl Resmi Gazetede yaymlanmtr.

Bu karar takiben Genel Kurulun 18.02.2010 tarihli ve 63nc birleiminde Komisyonyeliklerine ve ayn tarihte yaplan ilk Komisyon toplantsnda bakan, bakanvekili, szc vektip yeliklere yaplan seimler sonucunda aada adlar ve seim evreleri yazl milletvekilleriseilmilerdir.1

1 Bar ve Demokrasi Partisi Komisyonda kendisine den bir yelik iin aday gstermemitir. Bu sebepleKomisyon 15 ye ile almaya balamtr.


31/295

- 13 -


Tablo 1. Komisyon yesi Milletvekilleri

Bu seime ilikin 18.02.2010 tarihli ve 959 sayl Trkiye Byk Millet Meclisi Karar

24.02.2010 tarihli ve 27503 sayl Resmi Gazetede yaymlanmtr. Ancak KastamonuMilletvekili Hakk KYL Komisyon yeliinden istifa etmitir. Boalan Komisyon yeliineOrdu Milletvekili Mustafa HAMARAT seilmitir.

ADI VE SOYADI UNVANI PARTS SEM BLGES

VEYS KAYNAK BAKAN AK PART KAHRAMANMARA

SELAM UZUN BAKANVEKL AK PART SVAS

YILMAZ TUN SZC AK PART BARTIN

MEHMET ERDEM KTP AK PART AYDIN

KRAT ATILGAN YE MHP ADANA

TACDAR SEYHAN YE CHP ADANA

NECDET NVAR YE AK PART ADANA

FAZLET DACI ILIK YE AK PART ERZURUM

HASAN ZDEMR YE MHP GAZANTEP

HAKKI KYL YE AK PART KASTAMONU

HASAN ANGI YE AK PART KONYA

MUSTAFA KABAKI YE AK PART KONYA

MALK ECDER

ZDEMR

YE CHP SVAS

MUSTAFA ETN YE AK PART UAK

OSMAN COKUNOLU YE CHP UAK


32/295

- 14 -


1.1.3. Meclis Aratrmas Komisyonu almalar

Genel Kurul Karar gereince; Bakanlk Divan seiminin yapld 18.02.2010tarihinden itibaren almalarna balayan Komisyonumuz; Anayasann 98inci, Trkiye BykMillet Meclisi tznn 104 ve 105inci maddeleri ile dier hkmleri erevesinde grev

yapmtr.

Komisyonumuz, 04.03.2010 tarihli toplantsnda alma programn belirlemi ve buerevede;

* Komisyonun gerekli grmesi hlinde yurt iinde ve yurt dnda Komisyon olarak yada oluturulacak alt komisyonlar marifetiyle mahallinde inceleme ve aratrmalar yaplmasna,

* Komisyon almalarna yardmc olmak zere, kamu kurum ve kurulularndan uzmangrevlendirilmesi, konuyla ilgili gerekli yazmalarn yaplmas, davet edilecek kii ve kurumlarntespiti hususlarnda Komisyon Bakanlnn yetkili klnmasna,

* Komisyon grmelerinde tam tutanak tutulmasna,

* Komisyonun Genel Kurul alma saatlerinde de alma yapabilmesi iin tzn35inci maddesi uyarnca Bakanlk Divanndan izin istenmesine,

karar vermitir.

Komisyon almalarna ve rapor yazmna teknik katkda bulunmak zere;

TBMM Genel Sekreterlii Kanunlar ve Kararlar Mdrl Yasama Uzmanlar MahmutBLBL ile A. Haluk KURNAZ, Adalet Bakanl Adalet Bamfettii (Hakim) Mustafa

AYDIN ve ileri Bakanl Mlkiye Bamfettii Cengiz GEVREK Komisyonda uzman olarakgrev almlardr. Ayrca konunun zelliine gre; Emniyet Genel Mdrl, Orman GenelMdrl, Tapu ve Kadastro Genel Mdrl, Devlet Meteoroloji Genel Mdrl, DevletHava Meydanlar letmesi Genel Mdrl ve Adli Tp Kurumu Bakanl uzmanlarndangeici sreli olarak yararlanlmtr. Bununla birlikte, BBP temsilcileri btn Komisyontoplantlarmz takip etmi ve kendileri ile her trl i birlii yaplmtr.

TBMM tznn 105inci maddesi gerei, 3 aylk sre ierisinde almalarntamamlayamayan Komisyonumuz 1 aylk ek sre kullanmtr. Komisyonun grev sresininuzatlmasna ilikin 06.05.2010 tarihli 964 sayl TBMM Karar 13.05.2010 tarihli ve 27580 saylResmi Gazetede yaymlanmtr. Komisyonumuz 4 aylk alma sresi ierisinde resm olarak 9toplant yapmtr.

Komisyonumuz aratrma konusu hakknda bilgi edinmek zere ilgili kamu ve zelkurulularndan yetkilileri, sivil toplum kurulularndan temsilcileri, olayn tm grg tanklar ileilgili uzman ve kiileri davet ederek grlerini alm, bilgi ve belge temin etmitir. Ayrcakonuyla ilgili olarak alma yrten Kahramanmara Cumhuriyet Basavcl veCumhurbakanl Devlet Denetleme Kurulu yeleri ile fikir alveriinde bulunulmutur.

1.1.4. Meclis Aratrmas Komisyonu Toplantlar

Komisyonumuzca; ilk kurulan Komisyonun almalar aynen benimsenmi ve dahance elde edilen tm bilgi, belge ve dokmanlardan dorudan istifade edilmitir. lk komisyontarafndan bilgisine bavurulan kurum ve kiilerin yannda daha nce bilgisine bavurulmam kiive kurumlar Komisyon toplantlarna davet edilmitir. Ayrca baz konularda bilirkii incelemeleride yaptrlmtr.


33/295

- 15 -


a) lk Komisyon almalar

lk Komisyon tarafndan yaplan toplantlar ile bu toplantlara Komisyonu bilgilendirmekzere katlan kurum, kurulu ve ahslar aadaki tabloda gsterilmitir:

Tablo 2. Birinci Komisyon Dneminde Bilgisine Bavurulan Kurum, Kurulu ve lgili ahslar

TOPLANTI

NO /TARH

GNDEM/KURUM,KURULU VE SVLTOPLUMRGTLER

BLGSNE BAVURULAN KLER

1. TOPLANTI

05.05.2009Komisyon BakanlkDivan Seimi

2. TOPLANTI12.05.2009

Komisyonalmalarnda zlenecekYntem

3. TOPLANTI

20.05.2009 Byk Birlik PartisiTemsilcileri

- Glefer YAZICIOLUMuhsin YAZICIOLUnun Ei-Dr. Ahmet ANVERDGenel Bakan Yrd.- Mustafa DESTCGenel Bakan Yrd.

- Av. Kemal YAVUZMKYK yesi4. TOPLANTI

26.05.2009ileri Bakan Prof. Dr. Beir ATALAY

5. TOPLANTI

02.06.2009THY Teknik A

- Nevzat PAKDLTBMM Bakanvekili

-Kemal YILLIKITasarm Gelitirme Mdr

6. TOPLANTI

09.06.2009

- Fevzi ALTUNBULAKKaptan Pilot- Necmettin GNEMhendis

7. TOPLANTI

16.06.2009 Sivil Toplum Kurulular

- Nasuh MAHRUKArama Kurtarma Dernei Bakan

- Ercment GLERArama Kurtarma Ekibi Bakan

8. TOPLANTI20.10.2009

- Mehmet Niyazi TANILIRKahramanmara Valisi- Mevlt BLCKayseri Valisi- Orhan ZDEMRKayseri Eski l Emniyet Mdr


34/295

- 16 -


9. TOPLANTI

04.11.2009Sivil Savunma GenelMdrl

- Atilla ZDEMRGenel Mdr- Volkan SRMELHava Pilot

10. TOPLANTI

11.11.2009

Sivil Havaclk GenelMdrl

Devlet Hava Meydanlarletmesi Genel Mdrl

- Dr. Ali ARIDURUGenel Mdr

-Ali NSALEsenboa Havaliman BamdrlElektronik Mdr-Hamit SOYERTEMMerkez Hava Trafik Kontrolr

11. TOPLANTI

18.11.2009

Esas Hava Tamaclk Turizmve Ticaret A

SKY LNE Ulam Ticaret A

Bilgi Teknolojileri ve letiimKurumu

-M. Kemal SLERKaptan Pilot letme Mdr

- Canda Erkan ZDOUTeknik Mdr- Edip Selim KKSALTeknisyen

- Basri AKTEPETeknik Daire Bakan

12. TOPLANTI

03.12.2009 Ulat

rma Bakan

- Binali YILDIRIM

b) kinci Komisyon almalar

kinci Komisyon tarafndan yaplan toplantlar ile bu toplantlara Komisyonubilgilendirmek zere katlan kurum, kurulu ve ahslar aadaki tabloda gsterilmitir:

Tablo 3. kinci Komisyon Dneminde Bilgisine Bavurulan Kurum, Kurulu ve lgili ahslar

TOPLANTINO /TARH

GNDEM/KURUM,KURULU VE SVLTOPLUM RGTLER

BLGSNE BAVURULAN KLER

1. TOPLANTI

18.02.2010Komisyon BakanlkDivan Seimi

2. TOPLANTI

04.03.2010Komisyon almalarndazlenecek Yntem


35/295

- 17 -


3. TOPLANTI

18.03.2010

Avea letiim Hizmetleri AGenel Mdrl

Turkcell letiim Hizmetleri AGenel Mdrl

Borusan Telekom ve letiimHizmetleri A

Emniyet Genel Mdrl

Jandarma Genel Komutanl

Bilgi Teknolojileri ve letiimKurumu

-Cneyt DELKTA-Seluk KALAFAT-Av. Rana TEZCAN AIKGZ

-Kaan NVER-Mutlu KORKMAZER-Burhanettin ALsmail ETN

- Utku SERT- Cantrk BAYSAL

- Hseyin KESKNKILIEmniyet Genel Mdrl TB temsilcisi

-Binba Yaar KALKANJandarma Genel Komutanl TBTemsilcisi

- Adil BERletiim Uzman- mer SAYILIRletiim Uzman

4. TOPLANTI

01.04.2010

Emniyet Genel Mdrlstihbarat Dairesi Bakanl

Jandarma Genel Komutanlstihbarat Bakanl

Babakanlk Gvenlik leriGenel Mdrl

-Ahmet mit SEGN

-Jandarma Yarbay Nuh KROLU

-Alpaslan KAVAKLIOLUGenel Mdr

5. TOPLANTI

15.04.2010

TRKSAT Uydu Haberleme

Kablo TV ve letmesi GenelMdrl

Denizcilik Mstearl AnaArama Kurtarma KoordinasyonMerkezi Bakanl

TCDD Bandrma Limanletmesi

Telsiz ve Radyo AmatrleriCemiyeti Bakanl

-Nihat OKTAY

Mdr Yard

mc

s

-Hakan DURMAZDaire Bakan

-Ender UYGUN

-Aziz ASABakan

-Hseyin Murat ODABA-Efe ZALAR


36/295

- 18 -


1.1.5. Merhum Muhsin Yazcolunun Aile Fertlerinin Meclis AratrmasKomisyonundan Beklentileri

Merhum Muhsin YAZICIOLUnun yaknlar Komisyonumuza yaptklar yazlbavuruda beklentilerini ve kendilerine gre eksik veya hi yaplmadn dndkleri konular

belirtmi ve kamu vicdann rahatlatacak bir almann yaplmasn talep etmilerdir.

Merhum Muhsin YAZICIOLUnun aile fertleri 4.03.2010 tarihinde Komisyonumuzayazl olarak yaptklar bavuruda aadaki hususlarn aratrlmasn;

MED-AIR firmasnn havaclk lisansnn usulne uygun olup olmadnndenetlenmesini,

6. TOPLANTI

25.05.2010

Esas Hava Tamaclk TurizmVe Ticaret A Temsilcisi

Emniyet Genel Mdrl

Denizcilik Mstearl AnaArama Kurtarma KoordinasyonMerkezi Bakanl


-Mehmet AYTARBakm Teknisyeni

- Harun SEMEBakm Teknisyeni-Serdar DOANBakm Teknisyeni

-Hakan DURMAZDaire Bakan

-Betl DOANHava Seyrsefer Daire Bakan-Onur ERTURULMhendis

7. TOPLANTI

02.06.2010

Glhane Askeri Tp Akademisi(GATA)


-Do Dr. zeyir ERDEMHava Tabip Albay

-Nigar ELKUu Standartlar Daire Bakan (Emekli)-ZaferMEKBakm ve Uua Elverililik MdrVekili

-Doan KKUu Ekibi Lisans Mdr Vekili-Taner BYKKZUu Operasyon Mdr Vekili

8. TOPLANTI

04.06.2010Komisyon Faaliyetleri HakkndaGenel Deerlendirme

9. TOPLANTI

17.06.2010Ulatrma Bakanl KazaAratrma ve nceleme Kurulu

-Feridun SERENKurul Bakan

-Mehmet SEVDMye-Kerem MUMCUOLUye


37/295

- 19 -


-MED-AIR firmasnn lisans denetiminin usulne uygun olarak yaplp yaplmadn,

-Pilotun uu lisansnn sorgulanmasn,

-Firmann teknik bakm iin yeterli dzeyde personelinin bulup bulunmadn,

-Helikopterin mutat ve sreli bakmlarn yaplp yaplmadn,-Kaza krm raporunun yersiz ve yanl olduunu ve raporu hazrlayan yetkililerin

soruturulmas gerektiini,

-Helikopter enkaz zerinde yeterli incelemenin yaplmasnn salanmasn,

-Helikopterin radar kaytlarnn olmamasnn izah edilmesi gerektiini,

-Kresel konumlama aygt (GPS) ve hafza kart ile ilgili bilgilerin yetersiz olduunu,bu konuda tatmin edici bir aklamann yaplmasn,

-Helikoptere uu izninin verilmesinin aratrlmasn,-Helikopterin dme sebeplerinin tartma gtrmeyecek ekilde ortaya konulmas

gerektiini,

-Kaza gnne ait meteorolojik bilgilerin tam olarak aratrlarak belirtilmesi gerektiini,

-Gr mesafesi, oryantasyon/vertigo his yanlmas, fazla yolcu iddias ve pilotun kazaannda telefonla konuup konumadnn aratrlmas gerektiini,

-Arama-kurtarmada yaanan ihmal ya da kastl gecikmenin lme neden olmasnedeniyle ayrca aratrlmas gerektiini,

-ELT cihaznn neden almad konusunda ikna edici bir aratrmann yaplmasn,

-Sahada grevli asker yetkililerce, kaza mahalline ynelerek arama kurtarma almasyapmak isteyen kyllerin sahaya girmesine neden izin verilmediinin aratrlmas gerektiini,

-Devletin arama kurtarmadaki ihmalinin aratrlmasn,

-Kayseri Valisi Mevlt BLCnin aklamalarna dayanak tekil eden bilgi notununkaynann belirlenmesini,

-NTVnin 8 ayr sabit hatla helikopterde bulunan 4 ayr mobil telefonunu yzlerce kez

neden aradnn incelenmesini,-Helikopter kazas ve arama kurtarma faaliyeti ile ilgili yaplan telefon konumalarnn

sesli olarak teminini

talep etmilerdir.

Bu konular, Komisyonumuzun yapt inceleme ve aratrmalar ile kaza mahalline vedier ilgili yerlere yapt ziyaretler, uzmanlar ve kurumlar araclyla yaptrd teknikincelemeler, ayrca Komisyona gelen bilgi, belge, harita/kroki ve bilgisine bavurulan kiilerdenelde edilen bilgiler erevesinde ilgili blmlerde deerlendirilmitir. Bununla birlikte Meclis

arat

rma komisyonlar

n

n soruturma yetkisinin bulunmad

bilinmelidir.


38/295

- 20 -


1.1.6. Komisyona ntikal Eden Bilgi ve Belgeler

Komisyonumuzca, kurulduu tarihten itibaren eitli kurum, kurulu, niversite, siviltoplum rgtleri ve grg tanklarndan brifing alm, uzmanlarn grevlendirilmesi, sektrnpotansiyeli ve sorunlarna ilikin bilgilendirme notlar, yerinde yaplan inceleme ve aratrma

ziyaretlerine ilikin olarak valilikler ve eitli kurumlarla yaplan yazmalara ilikin olmak zerebirinci ve ikinci komisyon dnemlerinde toplam 210 yaz yazlmtr.

Dier taraftan; Komisyon almalarna k tutmak ve hazrlanan raporda yer vermekzere eitli bilgilerden yararlanlmas ve yerinde yaplan inceleme ve aratrma ziyaretlerineilikin olmak zere; eitli kurum, kurulu, milletvekilleri, valilik, dernek, niversiteler veKahramanmara Cumhuriyet Savcl tarafndan Komisyonumuza toplam 186 adet yazgnderilmitir.

Aratrma Komisyonunun kurulma konusunu tekil eden taraflar dinlenmi, yazlgrleri alnm ve nemli tespitler yaplmtr. Bu incelemeler ve tespitlere ilikin bilgi, belge,

harita ve fotoraflar, raporun ilgili ksmlarnda ele alnarak deerlendirilmitir.

1.2. MECLS ARATIRMASI KOMSYONUNUN TRKYE BYK MLLETMECLS DIINDA YAPTII ALIMALAR

1.2.1. lk Komisyon almalar

1.2.1.1. Kahramanmaralinde Yaplan nceleme ve Aratrma Ziyareti

11-13 Haziran 2009 tarihleri arasnda kazann meydana geldii Kahramanmara ilinde

bir inceleme ziyaretinde bulunulmutur. nceleme ziyareti, Komisyon Bakanvekili KayseriMilletvekili Sadk YAKUT bakanlnda, stanbul Milletvekili Nusret BAYRAKTAR, AdanaMilletvekili Krat ATILGAN, Gaziantep Milletvekili Hasan ZDEMR, KahramanmaraMilletvekili Veysi KAYNAK, Sivas Milletvekili Malik Ecder ZDEMR, Sivas MilletvekiliSelami UZUN ile Komisyon uzmanlar Mlkiye Bamfettii Cengiz GEVREK, AdaletBamfettii Mustafa AYDIN ve TBMM Yasama Uzman Mahmut BLBLden oluan birheyetle gerekletirilmitir.

nceleme program erevesinde, Komisyona, Kahramanmara Valisi Mehmet NiyaziTANILIR ile Vali Yardmcs Servet GNGR tarafndan kaza sonras yrtlen arama kurtarmaalmalar hakknda genel bir brifing verilmitir.

Komisyonca, enkazn bulunduu kaza mahalline gidilerek corafik artlar yerindegrlm, yetkililer ile grg tanklarndan arama kurtarma faaliyetlerinin yrtld tarihlerdekimeteorolojikartlar hakknda bilgi alnmtr.

Bu inceleme srasnda; Kahramanmara l Emniyet Mdr Necdet elikbilek, lJandarma Alay Komutan, Albay Sezai Akgn, l Havaalan Mdr ah Murat Mutsan, l SivilSavunma Mdr Hsamettin Bulut, stihbarat ube Mdr smail Duman, Emniyet AmiriDursun zmen, Havaalan Muhabere Grevlisi Emrullah Akben, l Havaalan Meteoroloji MdrHarun Temel, l Havaalan Trafik Kontrolr Alaattin Bulut, Meteoroloji Memuru ErsinBozdemir,112 Acil Grevlileri; Tuba nal etin, Dr. Nuran akmak, Aynur Kavak, AynurKaya, Fatma Kuzkaya, Hac Bayram Polat, Dr. Rafet Arslanolu, Dngel Ky Muhtar YlmazTilki, Abdullah Gll, Duran Karaylan, Kemal Ate, Yaar imek, Cuma Kaya, Musa Kr,smet Kaya, Mustafa Saltk ve Abdullah Parlakn bilgisine bavurulmutur.

Ayrca hazrlk soruturmasn yrten Kahramanmara Cumhuriyet Basavcl ziyaretedilerek fikir alveriinde bulunulmutur.


39/295

- 21 -


1.2.1.2. Ankara-Esenboa Havalimannda Yaplan nceleme Ziyareti

09.11.2009 tarihinde kaza yapan helikopterin radar kaytlarn incelemek zere radarkaytlarnn tutulduu Esenboa Hava Liman Bamdrlne bir ziyaret gerekletirilmitir. Buziyarete Komisyon Bakan Kastamonu Milletvekili Hakk KYL, Adana Milletvekili Krat

ATILGAN, Kahramanmara Milletvekili Veysi KAYNAK ile Komisyon Uzmanlar katlmlardr.Bu inceleme ziyareti erevesinde; yetkililer tarafndan Komisyona, kaza yapan

helikopterin 25.3.2009 tarihinde tespit edilen radar grntleri, helikopterin uu tipi ileKahramanmara evresindeki mevcut radarlarn ykseltiye bal olarak belirlenen kapsamaalanlar hakknda bilgi verilmitir.

1.2.2. kinci Komisyon almalar

1.2.2.1. Denizcilik Mstearl Ana Arama ve Kurtarma Koordinasyon MerkezineYaplan Ziyaret

26.5.2010 tarihinde Komisyonumuzca Denizcilik Mstearl Ana Arama ve KurtarmaKoordinasyon Merkezi Ziyareti gerekletirilmitir. Bu ziyaret kapsamnda Komisyona DenizcilikMstearl Ana Arama Kurtarma Koordinasyon Merkezi Bakan Hakan DURMAZ tarafndanmerkezin almas hakknda bilgiler verilmitir.

Bu ziyarete, Komisyon Bakan Kahramanmara Milletvekili Veysi KAYNAK, SivasMilletvekili Selami UZUN, Adana Milletvekili Krat ATILGAN, Gaziantep Milletvekili HasanZDEMR, Konya Milletvekili Hasan ANGI ile Komisyon uzmanlar katlmlardr.

1.2.2.2. Ankara Esenboa Havalimanna Yaplan nceleme Ziyareti

26.5.2010 tarihinde Komisyonumuzca Esenboa Hava Arama ve Kurtarma Merkeziziyaret edilerek Merkezin almalar hakknda bilgi alnmtr.

Ayrca Komisyonumuzca kaza yapan helikopterin enkaznda inceleme yaplmtr. Buinceleme ziyaretine Komisyon Bakan Kahramanmara Milletvekili Veysi KAYNAK, SivasMilletvekili Selami UZUN, Adana Milletvekili Krat ATILGAN, Gaziantep Milletvekili HasanZDEMR, Konya Milletvekili Hasan ANGI ile Komisyon uzmanlar katlmlardr.

1.2.2.3. Kaza Yapan Helikopterin Rotasnn Tespiti Amacyla Yerinde Yaplannceleme ve Aratrma Ziyareti

Komisyon, 1 Eyll 2010 tarihinde Komisyonda grevli teknik heyetin kat lmyla kazablgesinde tespit edilen rotann teyidi amacyla, Ankara Glba Ufuk Danimend HavaalanndanSKORSKY tipi -Emniyet Genel Mdrlne ait- helikopterle muhtemel gzerghtaincelemelerde bulunmutur. Daha nceden belirlenmi gzerghtan gidilerek den helikopterinmuhtemel uu gzergh tespit edilmeye allmtr. nce muhtemel helikopter rotas tersindengidilmi ve daha sonra kaza yeri ile alayancerit ilesi arasnda belirlenen rota zerinde uulmuve bu esnada fotoraf ekimleri ve video kayd yaplmtr. Ayrca keif uuu srasndahelikopterin bulunduu konum GARMN tipi el GPSi ile llm ve lm deerleri ile zamanaraln ieren bir Exel dosya hazrlanmtr. Elde edilen kayt ve fotoraflar ile kazadan nceHA Muhabiri smail Gne tarafndan ekilen fotoraflarla eletirme almalar yaplm,rten fotoraflar tespit edilmitir. Yaplan uu ve uu sonras deerlendirmeler tespit edilenrotann doruluunu teyit etmektedir.

Komisyonda grevli teknik heyetin katlmyla kaza blgesinde tespit edilen rotazerinde yaplan uu raporda sunulan tespitleri teyit eder mahiyette olup doru rota zerindealmalar yaplmtr.


40/295

- 22 -


ekil 1. Komisyon Teknik Heyetinin 01.09.2010 Tarihinde Kaza Mahallinde Yapm OlduuUu Kefi Gzergh ve GPS ile Tespit Edilen Noktalarn Harita zerine Uygulanmas (3 adet)


41/295

- 23 -


Yukarda belirtilen incelemeler ve yaplan tespitlere ilikin bilgi, belge ve fotoraflarraporun ilgili blmlerinde ele alnarak deerlendirilmitir.


42/295

- 24 -


KNC BLMSVL HAVACILIK KAZALARI LE ACL DURUM YNETM MEVZUATI

2.1. 2920 SAYILI TRK SVL HAVACILIK KANUNU

14/10/1983 tarih ve 2920 Sayl Trk Sivil Havaclk Kanunundaki sivil hava aralarkazalar, kaza ile ilgili aratrma ve inceleme faaliyeti, denetim, seyrsefer gvenliininsalanmas, pilotlarn grev ve sorumluluklar ile ilgili baz maddelerunlardr:

Madde 10 Her trl sivil hava arac kazas, sorumlu pilot veya mmkn olmadhallerde mrettebattan biri, ileten ve mahalli yetkililer tarafndan en seri vasta ile UlatrmaBakanlna bildirilir.

Madde 11 Zorunlu kurtarmaya yardm ilemleri ile can ve mal gvenliini korumayaynelik tedbirler dnda, aratrma ve soruturmann selametle yrtlmesini engelleyecek ileryaplmaz ve delillerin aynen muhafazas salanr. Bu konuda mahalli mlki amirler gerekentedbirleri alrlar.

Madde 12 Kazann nedenlerini ve olu eklini akla kavuturmak ve sivilhavaclkta can ve mal gvenliinin salanmas bakmndan tekrara engel olmak amacna ynelik

olarak her sivil hava arac kazas ile ilgili olarak teknik bakmdan aratrma ve inceleme yaplr.Madde 13 Ulatrma Bakanl, havaclk alannda uzmanl kabul edilmi kiilerden

seilecek bir kurulu, kazann sebeplerini aratrmas iin grevlendirir. Bu Kurul, yukardakimaddede belirtilen ama dairesinde her trl aratrma ve incelemeyi yapar, soruturma ilemleriniyrtmekle grevli Cumhuriyet savcs ile ibirlii yaparak, delillerin toplanmasna yardmc olur.

Kurul, yapt aratrma ve inceleme faaliyeti srasnda ilgili kiileri dinleyebilir;aklama yapmaktan kanan kiilerin Cumhuriyet savcsna bavurarak ifadesinin alnmasnsalayabilir; bu ifade alma srasnda hazr bulunarak, akla kavuturulmas istenen hususlarla

ilgili olarak ifadesi alnan kiiye sorular sorulmasn isteyebilir.

Kurul, aratrma ve inceleme faaliyeti srasnda teknik ve uzmanl gerektiren sairhususlarla ilgili olarak baka uzman kiiler grevlendirebilir.

Aratrma ve nceleme Kurulunun oluturulmas, aratrma ve incelemenin yrtlmesi,yetki ve sorumluluklar, hava arac kazalarnda yaplacak kurtarma ve yardm ileri UlatrmaBakanlnca bir ynetmelikle dzenlenir. Bu ynetmelikte Trkiyenin taraf olduu uluslararasanlamalar gz nnde tutulur.

Madde 14 Aratrma ve nceleme Kurulu; tespit ettii hususlar, vard sonucu,tekrarlara engel olunmas bakmndan alnmasn uygun bulduu nlemleri, nerileri ile birlikteayrntl ve gerekeli bir rapor hlinde Ulatrma Bakanlna verir.

Raporda yer alan hususlara ksmen veya tamamen katlmayan yeler, kiisel grleriniek bir raporda belirtebilirler.


43/295

- 25 -


Ulatrma Bakanl raporun bir suretini ilgililere verir ve raporun tekemml etmiolduunu Resmi Gazete ile nc ahslara duyurur. Resmi Gazete ile yaplan duyuruda raporunilgililerce nerede ve ne suretle incelenebilecei belirtilir. Rapor, gerektiinde ksmen veyatamamen uygun bulunacak vastalar ile yaynlanr. Ancak, meydana gelen kaza ile ilgili olarak

soruturma balatlmas hlinde, Ulatrma Bakanl hazrlanan raporun bir rneini yaplansoruturma veya kovuturma kapsamnda deerlendirilmek zere, sadece ilgili Cumhuriyetbasavclna verir.

Madde 15 Bir kaza, lm veya yaralanma ile sonulanmasa dahi, sivil havaclkta canve mal gvenliinin korunmas bakmndan nem tayan olaylar hakknda da Ulatrma Bakanlbu blmde yer alan esaslar dairesinde kyasen ilem yapmaya yetkilidir.

Madde 16 Kaza sonucu hava arac enkaz haline gelmi ise; maliki 90 gn iindemuhafaza masraflarn vererek enkaz alabilir.

Madde 27 Trk sivil hava aralar ile faaliyette bulunan tm kamu kurum vekurulular ve gerek ve zel hukuk tzelkiileri Sivil Havaclk Genel Mdrlnn havaseyrsefer gvenliini salamak amacyla yapaca veya yaptraca teknik denetime tabidirler.

Yaplacak denetimin esaslar, denetleme elemanlarnn seimi ile yetki ve sorumluluklarSivil Havaclk Genel Mdrlnce hazrlanacak ynetmelikle belirlenir.

Sivil havaclk alannda faaliyet gsteren tm iletmeler ve yeterlik belgesine sahipolmas gereken personel, Sivil Havaclk Genel Mdrl tarafndan yrrle konulan

dzenlemeleri takip etmek, Genel Mdrln verdii talimatlara uymak, Genel Mdrlkyetkililerince talep edilen her trl bilgi ve belgeyi vermek ve istenen ekipmana her zamaneriebilmelerini salamakla ykmldr.

Genel Mdrlk tarafndan grevlendirilen teknik denetiler, denetimlerde;

a) Hava aracnn uua elverili olmamas,

b) Mrettebatn o hava arac tipi iin gerekli nitelikleri tamamas veya uuu yrtecekfiziksel ya da zihinsel kapasiteye sahip olmamas,

c) Operasyonun can ve mal emniyeti iin tehlike oluturmas,

d) Tespit edilen eksiklik veya bulgularn can ve mal emniyeti ile uu emniyetinidorudan ilgilendirmesi,

Durumlarnda iletmecinin ya da yeterlik belgesi gerektiren personelin uuoperasyonunu ve/veya iletmecinin faaliyetini durdurmaya yetkilidir.

Madde 42 Ulatrma Bakanl, uu gvenlii ile can ve mal emniyetinin salanmasiin ehil personelden oluan kurtarma yardm tekilat kurulmasn ve bunlarn emrine, yeterli say

ve nitelikte ara ve gere verilmesini salar.

Kurtarma ve yardm ekibinin grevini yapmasna, kazaya uram olan ve tehlike iindebulunan hava arac personeli ile yerel kolluk kuvvetleri ve dier yetkililer, yardmc olmaklaykmldrler.


44/295

- 26 -


Kurtarma ve yardm tekilatnn kuruluu, grev ve yetkileri ve alma esaslarynetmelikle belirlenir.

Madde 43 Ulatrma Bakanl; sivil havaclk faaliyetlerinin gvenli, dzenli vesratli bir biimde yrtlmesini salamak amac ile, havaalanlarnda ve gerekli grecei dier

yerlerde, Trk hava sahas ile sorumluluu Trkiye'ye ait olan hava sahalarna ilikin, meteoroloji,hava trafik ve uu bilgilerini doru ve hassas birekilde toplayp ilgililere datlmas iin gereklinlemleri alr.

Hizmetin yrtlmesi ve hizmetten yararlanma ekil ve artlar ynetmelikle belirlenir.

Madde 85 Sivil hava aralar; Trk uak siciline tescil edilmeden nce ve tescildensonra da belirlenmi bulunan hallerde, uua elverililik ynnden muayene ve kontrol edilir. Buhusus Ulatrma Bakanlnca hazrlanacak ynetmelikle dzenlenir.

Madde 86 Trk sivil hava aralarna uua elverililik belgesinin verilmesi, belgeningeri alnmas veya iptaline ilikin artlar ile bu ilemlere ait yetki ve sorumluluklar. Trkiye'nintaraf olduu uluslararas anlamalarn hkmleri sakl kalmak art ile, Ulatrma Bakanltarafndan hazrlanacak ynetmelikler ile belirlenir.

Madde 95 Pilotlar ile hava aracnn sevk ve idaresi bakmndan gerekli personelin,faaliyette bulunabilmeleri iin, Ulatrma Bakanlndan yeterlik belgesi almalar ve bu belgeleribelirli sreler iinde yenilemeleri zorunludur.

Ulatrma Bakanl yeterlik belgesi almalar gereken birinci fkrada belirtilen personelve dier havaclk personelinin kategorilerinin saptanmas, belge verilmesi, geerlilii,yenilenmesi, geri alnmas ve sicillerin tutulmas kurallarn ynetmelikle dzenler.

Madde 100 Sorumlu kaptan pilot hava aracnn, can ve mal gvenliini salayacaksurette sevk ve idaresinden birinci derecede sorumlu olup, olaanst durumlarda gerekennlemleri almaya yetkilidir.

Madde 101 Sorumlu kaptan pilot, hava aracnda emniyet ve dzenin salanmas iinnlem almaya ve bu amala, yolculara, personele ve hava aracnda bulunan dier kiilere emir ve

talimat vermeye ve gerektiinde bunlar

hava arac

ndan

karmaya yetkilidir.Sorumlu kaptan pilot, uu srasnda gerekleen doum ve lm olaylarn bir tutanakla

saptar ve inilen ilk havaalannda mahalli yetkililere, yurt dnda ise Trk konsolosluuna bildirirveya bildirilmesini salar. Yurda dnnde ayrntl rapor verir.

Sorumlu kaptan pilot Kanun, tzk veya ynetmelik uyarnca hava aracnda uusrasnda tutulmas veya bulundurulmas gereken tm defter, kayt ve belgelerinbulundurulmasndan ve usul dairesinde tutulmasndan sorumludur.


45/295

- 27 -


2.2. 3348 SAYILI ULATIRMA BAKANLIININ TEKLAT VE GREVLERHAKKINDA KANUN

Bu Kanunla, lkenin ulatrma ve haberleme sistem ve hizmetlerinin lkeninihtiyalarna uygun olarak tesisi ve gelitirilmesi iin Ulatrma Bakanlnn kurulmasna, tekilatve grevlerine ilikin esaslar dzenlenmitir. Kanunun 2nci maddesinde, Ulatrma vehaberleme sistemlerinin dzenlenmesi, hava ve tama aralarnn teknik nitelikleriyle, bunlardaalanlarn yeterlilikartlarnn belirtilmesi hususlarnda temel prensip ve politikay tespit etmek;bu konularda koordinasyonu salamak ve Ulatrm

RAHMETLİ MUHSİN YAZICIOĞLU RAPORU

Documents

Transcript of RAHMETLİ MUHSİN YAZICIOĞLU RAPORU