Radiološka dijagnostika koštanozglobnog sistema

Prof.dr Simon Nikolićopšta medicina 1

MMXV

206 kostiju

Centralni (aksijalni) skeletlobanja, kič.stub, karlica

Periferni (apendikularni) skleletkosti extremiteta

ČvrstinaKoštani matrix (Ca i neorganske materije)ElastičnostKoštane ćelije(osteociti, osteoblasti, osteoklasti)

2/62

Delovi kosti

• Epifiza• Metafizna pukotina rasta• Dijafiza• Apofize

(izbočenja na kojima se pripajaju mišići i ligamenti)

3/62

kost u rastu formirana kost

4/62

Metode pregleda• Rendgengrafija• CT• MRI• NM dg

• UZ, CT, MRImekih tkiva, mišića i zglobova

• Ciljane biopsije

5/62

• Rendgengrafija

snimak u 2 pravca, frontalni (AP) i profilni (LL)

6/62

7/62

8/62

snimak mandibule u 3 pravca

9/62

ciljani i specijani snimci

10/62

L

L - S

D

11/62

Opis snimka

• ZaglavljeFrontalni (profilni) snimak desne podlaktice

12/62

• Koštana FORMAbroj velična oblik

- promenalokalizacija, oblik, veličina

13/62

• Koštana STRUKTURAkortikaliskompaktaspongioza

- promena(monoostotska, poliostotska)

intenzitet, homogenost, ograničenost,proširenost

14/62

• Zglobni prostor

15/62

• Okolna meka tkiva

16/62

Semiologija promena

• Osteoskleroza• Osteopenija

osteoporoza, osteomalacija, hiperparatiroidizam

• Osteoliza• Osteonekroza

17/62

Osteoskleroza

Stvaranje viška koštanog tkiva.Osteoblasti više stvaraju ili

osteoklasti sporije resorbuju.

Intenzivna senka koštanog tkiva bez pravilne strukture.

Male naslage koštanog tkivaOsteofitiEgzostozeEndostoza

18/62

Osteoporoza

Atrofija koštane struktureI - postmenopauznaII - endokrini, nutritivni i metabolički

poremećaji,lekovi (heparin, kortikosteroidi)

U celini senka kostiju prozirna, kompakta smanjene širine, koštane gredice stanjene.

19/62

Osteoliza

Destrukcija koštanog tkiva.Razorno dejstvo ostoklasta, uzrokovanotraumom, inflamacijom, tu, metabolički,

vaskularno, kongenitalno.

RasvetljenjeUzura defekt na spoljnjoj iviciKarijes većiKaverna veći defekt u samoj kosti

20/62

Osteonekroza

Izumiranje koštanog tkiva i srži.Uzrokovano poremećajem

vaskularizacije.

Intenzivna senka sekvestra odvojena transparentnom zonom granulacionog tkiva.

21/62

Atrofija

Nije primarni proces, već je posledica oboljenja(fraktura, osteomijelitisa, vaskularnih smetnji, starih ljudi)

Svi elementi su smanjeni a ne samo istanjeni

22/62

Periostoza

Porast koštanog tkiva na periostalnom delu

Amorfne maseosteomielitis

LukoviceEwing sarcom, lues congenita

Iglicaosteogeni osteosarcom

23/62

Fraktura

Rtg:Frakturna pukotina

intenziteta mekog tkivaFrakturna stepenicaDislokacija (+/-)

Prekid kontinuiteta koštanog tkiva

24/62

Otok mekih tkivaHorizontalno lateralni snimak (lipohaemarthrosis)

• CT je uspešniji u dg. suptilnih fractura• MRI

25/62

• poprečne uzdužnekose

• spiralne T frakture• multifragmentarne

konkvasacijske (zdrobljene)• "marš" frakture sklopetarne• patološke epifizarne

Rtg opis:lokalizacija i

pravac ravni fraktureveličina i pravac dislokalcije

ulomakabroj fr.linija

26/62

frac. Clavicule

80% srednja i lat. trećina.

• komplikacije pneumotorax

• kod dece uputno snimiti obe klavikule (Green stick)

• asociacija sa ca.dojke- pat frac

• radijaciona nekroza nakon RTh može da maskira frac.

27/62

frac. Humerus

• Proximalnog dela

Neer’s classification:Surgery Facts and Figures; Greenwich Medical Media, 2000: page 345. 28/62

• Supracondylarne frac.

prisustvo zadnjeg i prednjeg masnog jastučeta.

Rtg LL - Prednja humeralna linija norm. kroz srednju trećinu capitulluma.

29/62

frac. Ulnae

• Monteggiafractura ulne sa dislokacijom glave radijusa

Norm. osovina radijusa kroz sredinu capitelluma u AP i LL.

‘BUM’ – Broken Ulna Monteggia. 30/62

frac. Radiusa

• Galeazziprelom radijusa sa dislokacijom distalnog radio-ulnarnog zgloba

- frac srednje i distalne trećine rad.- dislokacija radio-ulnarnog zgloba- LL glava ulne dorsalno- styloidna fractura

31/62

• Colles- gubitak volarne angulacije (5-10%) zgl.

površine- dorzalno pomeranje distalnog fragmenta- impakcija ka frac. strani- radijalno pomeranje ka frac.strani- radijalni nagib distalnog okrajka

32/62

Bennett 33/62

"Bokserska" "KIK"34/62

Malgaigne-ova35/62

Intraartikularnakominutivna

36/62

37/62

Dečije frakture

Green stickSalter-Harris

epifizne pukotine 38/62

Bowling (lučna)Buckling (savijajuća) torus

39/62

Frakture lobanje

40/62

Le Fort I zubni nastavak maxile

Le Fort II maxilla, nosna kost i medialni deo orbite

Le Fort III maxilla, nosna kost, vomer, ethmoidi sinus i male kosti baze lobanje

Lice potpuno odvojeno od baze lobanje.

41/62

linearna

42/62

pneumocefalus

impresiona dijastazna

43/62

Frakture kičme

44/62

Patološka fraktura

na kosti koja je predhodno izmenjena pat.procesom.(osteoporoza, metastaze, tu, ...)

45/62

Fissura

Prekid kontinuiteta koštanog tkiva koji zahvata samo deo kosti.

46/62

Kalus

nakon 2 n. vezivo spaja prelomne površine

nakon 3 n. taloženje Ca

EndostalniIntermedijalniPeriostalniParostalni

47/62

Periostalni

Parostalni

48/62

Komplikacije

Rane• krvnih sudova• nerava• cepanje fascija• otvoreni prelomi• šok, embolije

Kasne• nekroza fragmenata• "most" kalus• pseudoarthrosis• neoarthrosis• Sudeck-Kienbockova

ostoporosa

49/62

• Kalusni most

• Pseudoarthrosiskrajevi fragmenata međusobno fibrozno vežu

• Neoarthrosis bez stvaranja kalusa imitira novi zglob

50/62

Konzervativna terapija

Kramerovaimobilizaciona šina 51/62

Osteosintezaoperativna repozicija

Smith-Peterson šraf

Lambotte pločica

Küntscher igla52/62

Serklaž

53/62

Contusio

Povrede zglobovanagnječenje periartikularnih mekih tkiva.

54/62

Dystorsio

oštećenje zglobne vreće i perartikularnih lig

• hydrarthros• haemarthros• avulzione fracture

(fragmenti mišićnih insercija)

Avulzija med. epikondila55/62

Luxatio

gubitak kontakta dve zglobne površine

Recidivans ponavlja nakon traume

Habitualis bez traume

56/62

57/62

Subluxatio Luxatio

58/62

subLuxatio

59/62

Intra i periartikularna meka tkiva

60/62

akcesorne osifikacije

61/62

62/62

http:// www.med.pr.ac/katedra/interna-medicina.php