ĐẠI HỌC QUỐC GIA THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ- LUẬT

KHOA QUẢN TRỊ KINH DOANH

BÀI TIỂU LUẬN

RỦI RO NGUỒN NHÂN LỰC

TRONG SỰ HỢP TÁC CỦA NGƯỜI LAO ĐỘNG VỚI

CÔNG TY GIẢI TRÍ TẠI VIỆT NAM

Môn học: QUẢN TRỊ RỦI RO

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Thoại

Lớp: K12407B

Thực hiện đề tài: Nhóm 7

Thành phố Hồ Chí Minh, tháng 5 năm 2015

DANH SÁCH NHÓM

STT Họ và tên Mã số sinh viên1 Võ Thị Điệp K1240712322 Nguyễn Quang Huy K1240712553 Phạm Tấn Long K1240712694 Hoàng Thị Thảo Nguyên K1240712875 Bùi Kim Thái Phụng K1240712986 Nguyễn Thị Lệ Quyên K1240713037 Nguyễn Thị Ngọc Quyên K1240713048 Đàm Phương Quỳnh k1240713059 Đặng Ngọc Đan Thanh K12407131210 Nguyễn Lý Lệ Thanh K12407131311 Nguyễn Phụng Thảo K12407131412 Nguyễn Thị Mai Thi K12407131813 Lê Thị Cẩm Tiên K12407132814 Dương Bảo Trâm K124071332

MỤC LỤCLỜI MỞ ĐẦU.......................................................................................................................1

CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ RỦI RO NGUỒN NHÂN LỰC TRONG SỰ HỢP TÁC CỦA NGƯỜI LAO ĐỘNG VỚI CÔNG TY GIẢI TRÍ TẠI VIỆT NAM.............2

1.1 Rủi ro.............................................................................................................................2

1.1.1 Khái niệm........................................................................................................2

1.1.2 Một số quan niệm về rủi ro..............................................................................2

1.1.2.1 Trường phái cổ điển.............................................................................2

1.1.2.2 Trường phái Trung hoa........................................................................3

1.1.3 Các thành phần cơ bản của rủi ro....................................................................3

1.1.4 Quản trị rủi ro..................................................................................................3

1.2 Nguồn nhân lực.............................................................................................................4

1.2.1 Khái niệm.........................................................................................................4

1.2.2 Phân loại nguồn nhân lực................................................................................5

1.2.2.1 Nguồn nhân lực có sẵn trong dân cư...................................................5

1.2.2.2 Nguồn nhân lực tham gia vào hoạt động kinh tế.................................5

1.2.2.3 Nguồn nhân lực dự trữ.........................................................................5

1.2.3 Nhận dạng rủi ro nguồn nhân lực trong sự hợp tác của người lao động với doanh nghiệp......................................................................................................…...6

1.2.3.1 Khái niệm.............................................................................................6

1.2.3.2 Mối nguy hiểm......................................................................................6

CHƯƠNG 2. PHÂN TÍCH RỦI RO NGUỒN NHÂN LỰC TRONG SỰ HỢP TÁC CỦA NGƯỜI LAO ĐỘNG VỚI CÔNG TY GIẢI TRÍ TẠI VIỆT NAM......................9

2.1 Tổng quan về công ty giải trí ở Việt Nam....................................................................9

2.1.1 Khái niệm về công ty giải trí...........................................................................9

2.1.2 Vai trò của công ty giải trí tại Việt Nam.........................................................9

2.1.3 Một số công ty giải trí ở Việt Nam................................................................10

2.2 Phân tích thực trạng rủi ro nguồn nhân lực trong sự hợp tác của người lao động với công ty giải trí tại Việt Nam..............................................................................................10

2.2.1 Nghệ sĩ tự ý rời bỏ công ty ( hiện tượng nhảy việc)......................................10

2.2.1.1 Thực trạng..........................................................................................10

2.2.1.2 Phân tích thực trạng...........................................................................11

2.2.2 Nghệ sĩ không làm theo lịch trình đã sắp xếp................................................12

2.2.2.1 Thực trạng..........................................................................................12

2.2.2.2 Phân tích thực trạng...........................................................................13

2.2.3 Nghệ sĩ mâu thuẫn với công ty về lương bổng và các chế độ đãi ngộ..........15

2.2.3.1 Thực trạng..........................................................................................15

2.2.3.2 Phân tích thực trạng...........................................................................16

2.2.4 Scandal từ nghệ sĩ..........................................................................................18

2.2.4.1 Thực trạng..........................................................................................18

2.2.4.2 Phân tích thực trạng...........................................................................19

2.2.5 Nghệ sĩ gặp tai nạn bất ngờ và suy giảm thể lực...........................................20

2.2.5.1 Thực trạng..........................................................................................20

2.2.5.2 Phân tích thực trạng...........................................................................20

2.2.6 Làm việc đêm................................................................................................22

2.2.6.1 Thực trạng..........................................................................................22

2.2.6.2 Phân tích thực trạng...........................................................................23

CHƯƠNG 3. GIẢI PHÁP GIẢM THIỂU RỦI RO NGUỒN NHÂN LỰC TRONG SỰ HỢP TÁC CỦA NGƯỜI LAO ĐỘNG VỚI CÔNG TY GIẢI TRÍ TẠI VIỆT NAM....................................................................................................................................24

3.1 Đối với công ty............................................................................................................24

3.2 Đối với Nhà nước........................................................................................................26

3.3 Đối với người lao động...............................................................................................27

KẾT LUẬN.........................................................................................................................28

TÀI LIỆU THAM KHẢO.................................................................................................29

LỜI MỞ ĐẦU

Con người luôn là yếu tố hàng đầu trong sự phát triển kinh tế, xã hội, đặc biệt trong điều kiện cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại. Muốn nâng cao năng suất lao động, tăng trưởng và phát triển kinh tế mà chỉ có các phương tiện công nghệ thì chưa đủ, mà còn cần phát phiển một cách tương xứng năng lực của con người sử dụng những phương tiện đó. Vậy con người là yếu tố cơ bản để phát triển kinh tế và xã hội bền vững. Ngày nay những người lao động không chỉ đơn thuần là biết cách làm việc, họ còn cần được đào tạo chuyên môn tốt nhất, có đạo đức nghề nghiệp, và phải biết cách làm việc để có được năng suất cao nhất. Trong một tổ chức, một doanh nghiệp, nguồn nhân lực là tài sản quý giá nhất, quyết định thành công hay thất bại của doanh nghiệp đó. Vấn đề đặt ra là doanh nghiệp phải làm sao quản trị được rủi ro, giảm thiểu tổn thất cho doanh nghiệp.

Hiện nay, ngành giải trí nước ta ngày càng phát triển mạnh mẽ, các ca sĩ diễn viên hay người mẫu được đào tạo bài bản hơn, để hội nhập cùng ngành giải trí thế giới. Khi nhắc đến ngành giải trí, con người là yếu tố quan trọng nhất, đòi hỏi người lao động (ca sĩ, diễn viên…) phải có tinh thần hợp tác cao với doanh nghiệp và ngược lại.

Để hiểu rõ hơn rủi ro về nhân lực đối với các công ty giải trí, nhóm chúng tôi quyết định chọn đề tài "Rủi ro nguồn nhân lực trong sự hợp tác của người lao động với công ty giải trí tại Việt Nam". Chúng tôi sẽ đưa ra những cơ sở lý luận, từ đó phân tích những thực trạng trong sự hợp tác của người lao động và đề ra những biện pháp trong ngành giải trí.

1

CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ RỦI RO NGUỒN NHÂN LỰC TRONG SỰ

HỢP TÁC CỦA NGƯỜI LAO ĐỘNG VỚI CÔNG TY GIẢI TRÍ TẠI VIỆT

NAM

1.1 Rủi ro

1.1.1 Khái niệm

Rủi ro theo nghĩa chung nhất được hiểu là những điều không tốt lành, bất ngờ xảy

đến. Đây là cách hiểu thông thường nhất, những gì được coi là rủi ro luôn mang lại những

điều mà con người không mong muốn. Khi rủi ro xảy ra, đồng nghĩa với việc chủ thể tiếp

nhận nó phải chịu một thiệt hại nào đó.

Rủi ro gắn với khả năng xảy ra một biến cố không thể lường trước, biến cố mà

ta hoàn toàn không biết chắc.

Rủi ro ứng với sai lệch giữa dự kiến và thực tế hoặc rủi ro là do sự không thể

đoán trước nguyên nhân dẫn đến kết quả thực tế khác với kết quả dự đoán.

1.1.2 Một số quan niệm về rủi ro

1.1.2.1 Trường phái cổ điển

- Rủi ro là điều không tốt không lành, bất ngờ xảy đến (từ điển Tiếng Việt).

- Rủi ro (đồng nghĩa với rủi) là điều không may (giáo sư Nguyễn Lân).

- Rủi ro là khả năng gặp nguy hiểm hoặc bị đau đớn thiệt hại (từ điển

Oxford).

- Rủi ro là những bất trắc ngoài ý muốn xảy ra trong quá trình sản xuất kinh

doanh của doanh nghiệp, tác động xấu đấn sự tồn tại và phát triển doanh

nghiệp (tác giả Hồ Diệu).

- Vấn đề vận may và rủi ro luôn gắn liền với thực tiễn đời sống và ước vọng

con người, đặc biệt là người Á Đông.

Như vậy rủi ro là những thiết hại mất mát, nguy hiểm hoặc các yếu tố có

liên quan đến nguy hiểm, khó khăn hoặc điều không chắc chắn có thể xảy

ra cho con người.

2

1.1.2.2 Trường phái Trung hoa

- Rủi ro là những bất trắc có thể đo lường được (F.Knight).

- Rủi ro là sự bất trắc liên quan đến việc xuất hiện những biến cố không

mong đợi (A.Wilett).

- Rủi ro là sự biến động tiềm ẩn của các kết quả , có thể xuất hiện trong hầu

hết các hoạt động của con người, nguy cơ rủi ro phát sinh bất cứ khi nào

một hành động dẫn đến khả năng được hoặc mất không thể đoán trước (A.

William, Jr. Micheal, L.Smith).

Rủi ro là những điều bất định có thể đo lường được, mang tính tích cực

hoặc tiêu cực (mất mát, tổn thất, nguy hiểm hoặc cũng có thể là cơ hội).

1.1.3 Các thành phần cơ bản của rủi ro

Mối đe dọa: các loại nguy hiểm có thể mang lại lợi ích hoặc tổn thất, sẽ trở

thành hiểm họa nếu như được gia tăng khả năng xảy ra và tổn thất nếu có là rất

lớn.

Nguồn: là môi trường mà trong đó mối đe dọa tồn tại hoặc có tác động để tạo

nên rủi ro và tổn thất có thể đi kèm các tổ chức được tái lập cho sự tiếp tục tồn

tại của nó.

Các nhân tố thay đổi: có xu hướng gia tăng hoặc suy giảm rủi ro và tổn thất có

thể có của rủi ro, có thể hiểu là những yếu tố có tác động gián tiếp dẫn đến rủi

ro hoặc tổn thất.

Hậu quả: kết quả trực tiếp xuất hiện khi có biến biến cố xảy ra, có thể có tác

động tích cực và tiêu cực và kết quả gián tiếp xảy ra ngay sau đó.

1.1.4 Quản trị rủi ro

Quản trị rủi ro là quá trình tiếp cận rủi ro một cách khoa học, toàn diện và có hệ

thống nhằm nhận rạng, kiểm soát, phòng ngừa và giảm thiểu những tổn thất, mất mát,

ảnh hưởng bất lợi của rủi ro đồng thời tìm cách biến rủi ro thành những cơ hội thành

công.

3

Nội dung quản trị rủi ro

- Nhận dạng rủi ro: xác định danh sách các rủi ro có thể xảy ra trong hoạt

động doanh nghiệp để sắp xếp, phân nhóm rủi ro.

- Phân tích- đo lường rủi ro: phân tích các rủi ro, đánh giá mức độ thiệt hại

do rủi ro xảy ra cũng như xác suất xảy ra rủi ro nhằm tìm cách đối phó hay

tìm các giải pháp phòng ngừa, loại bỏ, hạn chế, giảm nhẹ thiệt hại.

- Kiểm soát rủi ro: là những hoạt động liên quan đến việc né tránh, ngăn

chặn, giảm nhẹ sự nghiêm trọng của tổn thất.

- Tài trợ rủi ro: là hoạt động cung cấp những phương tiện để đền bù tổn thất

xảy ra hoặc lập các quỹ cho các chương trình khác nhau để giảm bớt tổn

thất.

Các yếu tố tác động đến quản trị rủi ro

- Quy mô tổ chức.

- Tiềm lực tổ chức.

- Môi trường, lĩnh vực, ngành nghề kinh doanh mà tổ chức hoạt động

- Nhận thức lãnh đạo tổ chức: có coi trọng công tác quản trị rủi ro hay

không?

1.2 Nguồn nhân lực

1.2.1 Khái niệm

Nhân lực: Bao gồm tất cả các tiềm năng của con người trong một tổ chức hay

xã hội (kể cả những thành viên trong ban lãnh đạo doanh nghiệp) tức là tất cả

các thành viên trong doanh nghiệp sử dụng kiến thức, khả năng, hành vi ứng

xử và giá trị đạo đức để thành lập, duy trì và phát triển doanh nghiệp.

Nguồn nhân lực: đây là nguồn lực của mỗi con người, gồm có thể lực và trí

lực. Thể lực phụ thuộc vào tình trạng sức khoẻ của con người, mức sống, thu

nhập, chế độ ăn uống, chế độ làm việc, nghỉ ngơi….Trí lực là nguồn tiềm tàng

to lớn của con người, đó là tài năng, năng khiếu cũng như quan điểm, lòng tin,

nhân cách….

4

1.2.2 Phân loại nguồn nhân lực

1.2.2.1 Nguồn nhân lực có sẵn trong dân cư

Bao gồm những người trong độ tuổi lao động có khả năng lao động. Theo

thống kê của Liên Hợp Quốc nhóm này là dân số hoạt động (Active population).

Độ tuổi lao động là giới hạn về tâm sinh lý mà theo đó con người có đủ điểu

kiện tham gia vào quá trình lao động. Việc quy định giới hạn độ tuổi lao động phụ

thuộc vào điều kiện kinh tế xã hội của từng nước và trong từng thời kỳ. Giới hạn độ

tuổi lao động bao gồm:

- Giới hạn dưới: quy định số tuổi thanh niên bước vào độ tuổi lao động.

- Giới hạn trên: quy định độ tuổi về hưu.

1.2.2.2 Nguồn nhân lực tham gia vào hoạt động kinh tế.

Đây là số người có công ăn việc làm, đang hoạt động trong các ngành kinh tế

quốc dân. Như vậy, nguồn nhân lực này không bao gồm những người trong độ tuổi

lao động có khả năng hoạt động kinh tế nhưng thực tế không tham gia hoạt động kinh

tế (thất nghiệp, có khả năng làm việc song không muốn làm việc, đang học tập.....)

1.2.2.3 Nguồn nhân lực dự trữ

Nguồn nhân lực này bao gồm những người trong độ tuổi lao động vì những lý

do khác nhau chưa tham gia vào họa động kinh tế, nhưng khi cần có thể huy động

được.

- Những người làm công việc nội trợ trong gia đình.

- Những người tốt nghiệp ở các trường phổ thông trung học và chuyên

nghiệp.

- Những người hoàn thành nghĩa vụ quân sự.

- Những người trong độ tuổi lao động đang bị thất nghiệp (có nghề hoặc

chưa có nghề) muốn tìm việc làm.

5

1.2.3 Nhận dạng rủi ro nguồn nhân lực trong sự hợp tác của người lao động với doanh nghiệp

1.2.3.1 Khái niệm

Nhận dạng rủi ro là nguy cơ rủi ro có liên quan đến “tài sản con người” trong

tổ chức. Rủi ro có thể gây tổn thương hoặc tử vong cho các nhà quản lí, công nhân

viên hay các đối tượng có liên quan đến tổ chức như khách hàng, người cung cấp,

người cho vay, cổ đông.

Sự bất ổn về mặt kinh tế cũng là những tổn thất phổ biến (như thất nghiệp hay

về hưu) là rủi ro không kém phần quan trọng đối với người lao động. Vì vậy, quản trị

rủi ro nguồn nhân lực phải quan tâm đến các lợi ích kinh tế và thể chất con người.

1.2.3.2 Mối nguy hiểm

Con người

Nguy hiểm về ý thức đạo đức

Là loại nguy hiểm vô hình không nhìn thấy được và cũng rất khó đánh giá, khó

lượng hóa, do đó trong đánh giá người ta có thể dễ dàng chấp nhận một giá trị

lớn nhất hoặc nhỏ nhất.

Sai lầm của con người

Mỗi cá nhân đều có quan điểm riêng về đánh giá sự nguy hiểm, bởi mỗi người

có kinh nghiệm, trình độ nhận thức khác nhau và luôn giữ quan điểm của mình.

Có những vấn đề hoặc sự việc con người không tiên đoán trước được nên

thường đưa ra những quyết định sai lầm hoặc có lỗi với các hành vi của họ.

Môi trường làm việc

Điều kiện làm việc

- Áp suất: chất lượng không khí, nhiệt độ, độ ẩm…

- Tiếng ồn và độ rung

6

- Nơi làm việc: phòng làm việc, làm việc trên cao, sân khẩu, phòng thu âm,

phòng tập nhảy, phòng thanh nhạc…

- Ánh sáng và màu sắc: chất lượng ánh sáng.

Ví dụ: Ánh sáng quá chói và nhiều màu trộn lẫn trên sân khấu sẽ khiến thị giác

của nghệ sĩ bị suy giảm.

Nguyên vật liệu sử dụng trong quá trình lao động

Nhiều loại nguyên vật liệu sử dụng trong quá trình sản xuất có các đặc tính

sau: độc, sinh chất gây ung thư, ăn mòn, gây khó chịu, gây ảnh hưởng đến sức

khỏe sinh sản…

Tổ chức nơi làm việc

Có thể gây nguy hiểm ý thức đạo đức: người lao động bất cẩn, không chấp

hành quy định, nội quy khác…

Quan hệ lao động: ao gồm mối quan hệ giữa các người chủ và người lao

động, giữa người lao động với người lao động. Khi người lao động bất mãn

với cách quản lý của ông chủ, người lao động không hòa hợp được với nhau

hay ganh ghét, đố kị nhau có thể dẫn đến những rủi ro như bạo lực lao động…

Hút thuốc nơi làm việc: gây hại đến sức khỏe người lao động, gây khó chịu

với người xung quanh, tốn thời gian lao động của tổ chức, có nguy cơ gây hỏa

hoạn cao.

Làm việc ban đêm: nhân sự buồn ngủ, sao lãng, làm sai, gây tai nạn.

Thuyên chuyển lao động

Thuyên chuyển lao động là sự di chuyển nhân sự vào (tuyển dụng) hoặc ra

(cho nghỉ việc) khỏi một công việc với sự cho phép của công ty.

Cụ thể hơn, thuyên chuyển lao động là việc chuyển người lao động từ công

việc này sang công việc khác hoặc từ chỗ làm này sang chỗ làm khác. Thuyên

7

chuyển có tác dụng điều hòa nhân lực giữa các bộ phận, lấp vị trí làm việc còn

trống.

Các rủi ro trong thuyên chuyển lao động

- Tự ý bỏ việc: người lao động tự ý kết thúc công việc của mình tại công ty.

- Giãn thợ (trong một thời gian ngắn): công ty đình chỉ một số lao động để

giảm bớt áp lực do nền kinh tế suy thoái.

- Được phép nghỉ chính thức: Người lao động kết thúc vĩnh viễn công việc

do nguyên nhân chuyên môn.

- Nguyên nhân khác: người lao động nghỉ việc do đến tuổi hưu trí, bị chết

hoặc do ốm đau thường xuyên.

8

CHƯƠNG 2. PHÂN TÍCH RỦI RO NGUỒN NHÂN LỰC TRONG SỰ HỢP

TÁC CỦA NGƯỜI LAO ĐỘNG VỚI CÔNG TY GIẢI TRÍ TẠI VIỆT NAM

2.1 Tổng quan về công ty giải trí ở Việt Nam

2.1.1 Khái niệm về công ty giải trí

Công ty giải trí (hay còn gọi là công ty quản lý nghệ sĩ) là loại công ty tham gia

trong việc quản lý và xây dựng hình tượng cho các ca sĩ, nhóm nhạc hay diễn viên một

cách chiến lược, bài bản. Đôi lúc nó cũng được hiểu như một công ty thu âm, hãng phim

truyền hình hay một đài truyền hình. Phần lớn các công ty loại này tồn tại ở các nước

Đông Á như Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan, Hồng Kông, và Trung Quốc.

2.1.2 Vai trò của công ty giải trí tại Việt Nam

Hầu hết các ca sĩ đến với các công ty đào tạo và quản lý ca sĩ ở Việt Nam đều có

khởi đầu là con số 0, chỉ với đam mê ca hát và khao khát đứng trên sân khấu như một ca

sĩ thực thụ. Một ít trong số họ có bước cơ bản từ những nhà văn hóa thiếu nhi hoặc đã

từng tham gia vài chương trình ca nhạc nhỏ lẻ tại các tụ điểm như các ca sĩ hát lót vô

danh. Nắm bắt yêu cầu và mong muốn của các học viên yêu ca hát và nhu cầu thị trường

cần các ca sĩ và nhóm nhạc mới, các công ty đào tạo và quản lý ca sĩ đã tốn không ít hầu

bao cho việc trang bị, tút tát và có khi thay đổi hoàn toàn học viên của mình từ không có

gì cho đến ca sĩ nổi tiếng với hàng ngàn người hâm mộ.

Các trung tâm này xác định mục tiêu lâu dài, nhân lực là sự bắt tay giữa người làm

chuyên môn với người làm kinh tế để hoạt động hiệu quả. Phạm vi hoạt động của họ khá

rộng mở và đa dạng, bao gồm một quy trình từ A - Z cho kế hoạch phát triển một ca sĩ.

Từ đào tạo luyện thanh nhạc với các giáo viên chuyên môn, tập thể hình, thay đổi ngoại

hình như kiểu tóc, vóc dáng, trang phục được stylist chỉ định phù hợp với phong cách mà

công ty định hướng đến cách đi đứng, chào hỏi, biểu diễn, vũ đạo, kỹ năng ứng xử truyền

thông, người hâm mộ và học ngoại ngữ để phát triển ra nước ngoài…..Cuối cùng là

tìm nhạc sĩ sáng tác riêng hoặc chọn ca khúc, hòa âm phối phí, làm album, quay MV, bắt

show đi diễn, tổ chức liveshow và tìm kiếm các hợp đồng quảng cáo. Những việc kể trên

không phải các ca sĩ hoạt động đơn lẻ nào cũng có thể tự lo cho mình trọn vẹn và quy củ

9

như có hẳn một ê-kíp thực hiện như các công ty quản lý. Đó là lý do chính vì sao ngày

càng nhiều người muốn trở thành ca sĩ tìm đến công ty quản lý dù những cảnh báo về các

hợp đồng và luật lệ khắt khe không phải đơn giản.

Tuy nhiên những mối quan hệ kiểu này cũng đã mang đến cho showbiz rất nhiều

vụ scandal từ lớn đến nhỏ, như bị tố bóc lột, đơn phương chấm dứt hợp đồng mà không

quan tâm đến các điều khoản, đấu khẩu... Một thực trạng dễ nhận thấy nhất là không

ít ông bầu, bà bầu đã phải đau đầu khi đầu tư một số tiền khủng để chăm ca sĩ nhưng khi

họ đã nổi tiếng, họ sẵn sàng muốn tách nhóm để hoạt động đơn lẻ.

2.1.3 Một số công ty giải trí ở Việt Nam

Ở làng giải trí Việt, có thể kế đến các công ty đào tạo và quản lý như thời kỳ khởi

đầu là Cánh Chim Việt (nhóm 1088), Tài Năng Mới (ca sĩ Nguyễn Phi Hùng), Công ty

Nhạc Xanh (nhóm GMC, Khánh Ngọc, Nhật Tinh Anh),  H.T Production (Đan Trường),

Công ty Thế giới giải trí (Wepro với  H.A.T, Ưng Hoàng Phúc, Phạm Quỳnh Anh ),

Công ty Những gương mặt âm nhạc (MF, có Hồ Ngọc Hà, Phương Vy, Quốc Thiên ),

Công ty MK của nhạc sĩ Minh Khang thì xây dựng hình ảnh cho nhóm Mắt Ngọc, song

ca nam Thiên Trường - Địa Hải, nhóm boyband MBK cho đến the Music Box (ca sĩ

Thanh Thảo góp phần nên tên tuổi Ngô Kiến Huy, Nam Cường), Công ty VAA (bà bầu

Ngô ThanhVân và  nhóm 365)…

2.2 Phân tích thực trạng rủi ro nguồn nhân lực trong sự hợp tác của người lao động với

công ty giải trí tại Việt Nam

2.2.1 Nghệ sĩ tự ý rời bỏ công ty (hiện tượng nhảy việc)

2.2.1.1 Thực trạng

Nhảy việc trong ngành giải trí là hiện tượng nghệ sĩ tự ý rời khỏi công ty hiện

tại của mình để đến với công ty khác. Có thể nói nhân sự là yếu tố tạo nên sự sống

còn cho một tổ chức, với công ty giải trí nếu giữ chân được nhiều nghệ sĩ có tài làm

độc quyền cho mình họ sẽ kiếm được nguồn thu nhập khá lớn.

Nhìn đến thành công của ca sĩ hiện nay dưới sự quản lý của các công ty cũng

thấy công sức của họ trong việc đào tạo và định hướng lối đi cho các ca sĩ, nhóm

nhạc. Không khó để làm phép tính đối chiếu hình ảnh xưa và nay của các ca sĩ từ khi

10

mới bước chân vào nghề cho đến khi được công chúng và truyền thông biết đến rộng

rãi như một ca sĩ nổi tiếng, mọi người sẽ dễ dàng thấy được họ phải bỏ ra bao nhiêu

công sức. Công sức này ngoài công nghệ đào tạo ngày càng chuyên nghiệp, quan

trọng hơn hết là tốn không ít tiền bạc, có khi đến tiền tỷ để đầu tư cho “gà nhà”. Tuy

nhiên thực tế hiện nay có nhiều nghệ sĩ tự ý rời bỏ công ty quản lí của mình. Điều này

đã khiến cho công ty chịu không ít tổn thất khi phải liên tục mất các hợp đồng và bồi

thường cho đối tác một số tiền không nhỏ.

Một ví dụ điển hình tốn không ít giấy mực của báo chí thời gian qua là vụ việc

vủa ca sĩ Sơn Tùng M-TP. Ngày 8/11/2014, ca sĩ Sơn Tùng MTP đã gửi văn bản đề

nghị chấm dứt hợp đồng với Văn Production từ ngày 1/11 - đúng hai năm kể từ ngày

ký hợp đồng làm ca sĩ độc quyền. Văn bản đề nghị chấm dứt hợp đồng nêu rõ lý do

Sơn Tùng muốn thanh lý hợp đồng sớm là điều kiện sức khỏe không cho phép anh

chạy show quá dày đặc như trong thời gian vừa qua. Việc chạy show cũng khiến anh

không có thời gian đảm bảo chương trình học tại Nhạc viện TP HCM. Nam ca sĩ còn

nói, suốt hai năm qua, anh không được bổ sung, đào tạo thêm kiến thức, kỹ năng trình

diễn cũng như không có chiến lược phát triển rõ ràng nào từ công ty như cam kết

trong hợp đồng. Ngoài ra, nhiều quyền lợi cá nhân của nam ca sĩ cũng bị ảnh hưởng

nghiêm trọng.

2.2.1.2 Phân tích thực trạng

Mối đe dọa

- Nghệ sĩ chịu áp lực lớn, một số quyền lợi cá nhân bị xâm phạm một cách

nghiêm trọng trong thời gian dài.

- Lời mời hấp dẫn của các công ty cạnh tranh.

- Công ty mang lại ít cơ hội phát triển cho nghệ sĩ.

- Nghệ sĩ bất đồng quan điểm với công ty về quản trị thời gian và định hướng

cho tương lai.

Nguồn

- Lịch trình diễn dày đặt.

11

- Chi phí công ty bỏ ra để đầu tư cho ca sĩ còn hạn chế.

- Bản thân nghệ sĩ họ nhận thức được chiến lược của công ty và thấy được

đâu là bước đi đúng đắn cho mình.

Ngân Khánh- ca sĩ trẻ của MusicBox- từng lên báo phát biểu rằng “không

được gì kể từ khi gia nhập Music Box, hoạt động ca hát chưa thực sự nổi

bật và cũng không nghe đến chiến lược phát triển nào từ công ty, không

biết đường hướng phát triển của mình như thế nào cũng như không nhận

được lương.” Hai năm đầu quân vào Music Box, cô đã mất nhiều thời gian,

tuổi trẻ, niềm đam mê... nhưng chưa nhận lại được gì.Vì thế, cô đã quyết

định chấm dứt hợp đồng với công ty.

Các tác nhân thay đổi

- Công ty chèn ép tiền cát-sê, những gì nghệ sĩ nhận được chưa xứng đáng

với công sức đã bỏ ra.

- Công ty đối thủ cạnh tranh có nhiều nghệ sĩ nhanh chóng nổi tiếng.

Hậu quả

- Uy tín công ty bị giảm sút.

- Hủy bỏ các show diễn, các chương trình quảng cáo và hợp đồng khác đã

được lên lịch từ trước.

- Công ty bị kiện và phải tốn chi phí bồi thường cho đối tác khi nghệ sĩ đơn

phương chấm dứt hợp đồng.

- Ca sĩ phải bồi thường hợp đồng cho công ty nếu đơn phương chấm dứt hợp

đồng khi chưa hết hạn.

- Công ty mất đi nghệ sĩ tài năng và chi phí đã đầu tư để đào tạo.

2.2.2 Nghệ sĩ không làm theo lịch trình đã sắp xếp

2.2.2.1 Thực trạng

Khi kí kết hợp đồng với công ty đồng nghĩa với việc người nghệ sĩ phải tuân

theo lịch trình làm việc cũng như bảo đảm thực hiện các hợp đồng đã được kí kết giữa

công ty với đối tác khác. Chính vì thế, nếu nghệ sĩ tự ý bỏ show diễn sẽ ảnh hưởng

12

không nhỏ đến hình ảnh và uy tín của công ty. Bên cạnh đó công ty sẽ chịu một thiệt

hại không nhỏ khi không có được thu nhập mà hơn nữa họ phải chi ra một số tiền bồi

thường khá lớn. Hiện nay, việc nghệ sĩ hủy show diễn được giải thích với nhiều lý do

khác nhau: lý do sức khỏe, bận công việc cá nhân, gặp sự cố….Tuy nhiên, việc ca sĩ

hủy hàng loạt show diễn quan trọng vì tình trạng sức khỏe xấu đang trở nên rất phổ

biến.

Mới đây, ban tổ chức chương trình "Tôi tỏa sáng" cho biết, Văn Mai Hương

nhận lời làm nhân vật mở màn cho liveshow vào đầu năm. Nhà sản xuất và cô đã

chụp hình, làm trailer giới thiệu chương trình thì nữ ca sĩ đột ngột hủy show với lý do

bị bệnh. Quản lý của Văn Mai Hương chia sẻ, không chỉ có liveshow "Tôi tỏa sáng",

nữ ca sĩ cũng hủy khoảng 20 show diễn đã ký hợp đồng trong tháng ba vì sức khoẻ

không cho phép. Á quân Vietnam Idol 2010 đang bị chứng trầm cảm kéo dài vì gặp

rắc rối trong công việc. Với việc hủy hàng loạt show diễn, Văn Mai Hương phải đền

bù hợp đồng. Cô gặp thiệt hại khá nhiều về tiền bạc và hình ảnh. Quản lý của Á quân

Việt Nam Idol 2010 chia sẻ, không biết lúc nào Văn Mai Hương mới quay lại ca hát

vì điều này phụ thuộc hoàn toàn vào sự hồi phục tinh thần của nữ ca sĩ.

Một ví dụ khác, Sơn Tùng M-TP đã không ít lần phải nhập viện trong tình

trạng sức khỏe kiệt quệ phải nằm giường truyền nước, hệ quả của nó là chàng ca sĩ trẻ

phải hủy các show ngay sát thời gian diễn. Không chỉ xảy ra một lần mà tình trạng

sức khỏe bất ổn của Sơn Tùng M-TP còn xảy ra nhiều lần trước đó.  Đầu tháng

12/2014, anh cũng đột ngột bỏ show diễn với tư cách khách mời trong chương trình

“So you think you can dance” cũng với lý do viêm họng cấp. Mới đây nhất, Sơn Tùng

M-TP đã không thể có mặt trong liveshow 5 The Remix bởi tình trạng sức khỏe

không cho phép.

2.2.2.2 Phân tích thực trạng

Mối đe dọa

- Tình trạng sức khỏe của nghệ sĩ không được đảm bảo.

- Nghệ sĩ bất mãn về lịch trình show diễn.

- Chất lượng chương trình không tốt.

13

Nguồn

- Công ty sắp xếp lịch diễn thiếu tính khoa học.

- Công ty thực hiện không đúng như cam kết, xếp lịch diễn dày đặt mà không

quan tâm đến tình trạng sức khỏecủa ca sĩ.

- Công ty không chọn lọc khi kí hợp đồng nhận show.

- Ý thức, trách nhiệm của nghệ sĩ kém.

Các nhân tố thay đổi

- Thời thiết xấu.

- Gặp sự cố ngoài ý muốn: các chuyến bay bị trì hoãn, mất passport, xe gặp

tai nạn….

Vào tháng 2/2015, tài xế của Hồ Ngọc Hà đã gây ra tai nạn nghiêm trọng

khiến 11 người bị thương. Nữ ca sỹ đã xin hủy bỏ các show diễn cũng như

các chương trình đã nhận trong thời gian này để dành thời gian giải quyết

và chăm lo cho các gia đình nạn nhân, chấp nhận chịu tổn thất. Hành động

của cô nhận được sự ủng hộ nhiệt tình của khán giả.

- Lệnh quyết định tổ chức show diễn của cấp trên.

Về mặt nguyên tắc, ngoài giấy phép do Cục Nghệ thuật Biểu diễn cấp, một

show diễn muốn diễn ra cần phải có cả giấy tiếp nhận show của Sở

VHTT&DL địa phương. Mới đây, chương trình ca nhạc Chế Linh dự kiến

diễn ra tại Trung tâm thương mại An Phú Thịnh, TP Quy Nhơn bất ngờ bị

đình chỉ khiến người hâm mộ vô cùng thất vọng.Theo ông Trương Đông

Hải, Phó giám đốc Sở VH-TT-DL tỉnh Bình Định cho biết, nguyên nhân

của việc đình chỉ liveshow Chế Linh là do diễn ở địa điểm tổ chức chương

trình không an toàn. Ông Hải cho biết: “Sau khi kiểm tra, lực lượng công an

đã nhận định, Trung tâm thương mại An Phú Thịnh không đảm bảo các

điều kiện thoát hiểm khi có sự cố xảy ra cho lượng lớn người đến xem”.

Hậu quả

- Uy tín của công ty và ca sĩ bị giảm sút nghiêm trọng.

14

Tại liveshow Bài hát yêu thích, Bùi Anh Tuấn đã tự ý bỏ buổi tổng duyệt

chương trình. Một tháng sau đó, nam ca sĩ tiếp tục bỏ buổi tập mà không có

lý do chính đáng. Chính vì lỗi này mà nam ca sĩ đã bị BTC chương trình

đình chỉ biểu diễn ca khúc Phố không mùa trong 4 tháng và đình chỉ hoạt

động của anh tại chương trình trong 6 tháng. Vụ việc đã làm ảnh hưởng đến

ca sĩ Bùi Anh Tuấn một cách nghiêm trọng, nhiều khán giả đã vô cùng thất

vọng thậm chí còn quay lưng lại với anh.

- Công ty phải bồi thường hợp đồng cho đối tác.

- Chương trình đang diễn ra bị gián đoạn dẫn đến những phản ứng tiêu cực

của khán giả.

- Mâu thuẫn giữa công ty quản lý và ca sĩ ngày càng tăng cao nếu tình trạng

lặp lại nhiều lần.

Sơn Tùng M-TP nhiều lần không chấp hành thời gian biểu của công ty, tự ý

bỏ các show diễn, hợp đồng quảng cáo, cung cấp các bảng ghi âm, ghi hình

thuộc bản quyền của công ty cho các kênh trực tuyến mà không được sự

đồng ý của Văn Production. Vì thế Sơn Tùng đã bị công ty cấm diễn 6

tháng (1/11/2014 -30/4/2015).

2.2.3 Nghệ sĩ mâu thuẫn với công ty về lương bổng và các chế độ đãi ngộ

2.2.3.1 Thực trạng

Thực tế trong ngành giải trí, giữa công ty quản lí và nghệ sĩ thường tồn tại các

mâu thuẫn về thời gian lịch diễn, các chế độ ưu đãi hay tiền cát-xê… nếu bên công ty

chưa có chính sách hay chế độ khen thưởng làm việc thích hợp sẽ gây ra sự chán nản

và thiếu động lực làm việc cho các nghệ sĩ, từ đó gây ra những hậu quả không tốt cho

lợi nhuận chất lượng và hiệu quả làm việc của cả công ty.

Cát-xê là phiên âm cách đọc của một từ tiếng Pháp: cachet, có nghĩa là “tiền

thù lao”. Thông thường trong các chương trình biểu diễn nghệ thuật (ca nhạc, tạp

kỹ...), ban tổ chức phải tính đến các chi phí, trong đó có tiền chi trả, bồi dưỡng cho

những nghệ sĩ tham gia. Đối với các nghệ sĩ có công ty quản lí thì tiền cát-xê sẽ do

công ty nhận và trả cho nghệ sĩ theo lương hàng tháng. Tuy nhiên một thực tế rằng có

15

nhiều nghệ sĩ nhận số tiền cát-xê không hợp lí với công sức và thời gian lao động của

mình. Cát-xê là một trong những sợi dây liên kết để nối giữ nghệ sĩ ở lại với công ty,

cát-xê cao sẽ tạo nên sự hài lòng và thõa mãn cho nghệ sĩ, là động lực để họ tiếp tục

lao động và cống hiến.

Bên cạnh tiền cát-xê, các chế độ phụ cấp và chế độ ưu đãi khác cũng là yếu tố

nào nên sự hài lòng cho nghệ sĩ. Nó thể hiện sự thấu hiểu và quan tâm của công ty

dành cho “nhân viên” của mình. Nhưng mọi thứ vốn luôn tồn tại mặt trái của nó. Nếu

các chế độ ưu đãi mà công ty đề ra không hợp lí, không minh bạch và rõ ràng không

công bằng giữa các “nhân viên” thì cũng tạo nên sự mâu thuẫn không đáng có.

2.2.3.2 Phân tích thực trạng

Mối đe dọa

- Nghệ sĩ lao động quá nhiều nhưng tiền cát-xê được công ty trả quá thấp.

- Với một mức lao động như nhau nhưng công ty trả cát-xê cho nghệ sĩ là

không như nhau. Điều này gây ra mâu thuẫn cho nghệ sĩ với nghệ sĩ và xa

hơn chính là mâu thuẫn của nghệ sĩ với công ty.

- Các chế độ đãi ngộ của công ty chỉ trọng về mặt hình thức, chỉ nêu ra cho

có chứ khi có vấn đề động chạm tới thì được giải quyết rất chậm trễ và

thậm chí là chỉ nói cho qua chuyện.

Nguồn

- Đồng nghiệp có cát-xê cao hơn mình.

- Công ty không minh bạch trong vấn đề trả cát-xê.

- Công ty không có chế độ đãi ngộ hấp dẫn.

Năm 2004, khi đang là ứng cử viên sáng giá của cuộc thi Sao Mai điểm

hẹn, nam ca sĩ Cao Thái Sơn bất ngờ xin rút khỏi cuộc thi về đầu quân cho

công ty của ông bầu Hoàng Tuấn- một công ty quản lý chuyên nghiệp. Thế

nhưng sau 2 năm kí hợp đồng, ca sĩ này rời công ty,còn sự nghiệp ca hát

vẫn đang giậm chân tại chỗ.

Lí giải cho việc chấm dứt hợp đồng với Cao Thái Sơn, Hoàng Tuấn cho

biết: "Cậu ấy chỉ chăm chút cho cái mặt chứ chưa từng nghĩ tới chuyện

16

nâng cao trình độ chuyên môn, chất lượng ca khúc. Ca sĩ chứ đâu phải

người mẫu". Ông khá bức xúc tuyên bố: "Tôi cũng đành chịu thua, không

giúp nổi Sơn dù rằng trên thực tế, giọng hát của cậu ấy khá hơn hẳn những

ca sĩ đang nổi bây giờ".

Về phía mình, Cao Thái Sơn không đồng ý với những lý do mà phía

công ty quản lý cũ đưa ra: "Anh Tuấn muốn hướng tôi theo ý thích của anh

ấy mà không quan tâm tới nhu cầu khán giả (...) Cho tới giờ, theo anh Tuấn

2 năm mà tôi cũng chẳng biết phong cách định hình của mình là gì, cái gì

cũng mông lung, chẳng cụ thể. Đó là những gì tôi có được khi ký hợp đồng

ca sĩ độc quyền với H.T. Production sao?

Mặc dù, ông Hoàng Tuấn đã rất thành công khi làm nên tên tuổi của nhiều

ca sĩ như Đan Trường…

- Các nhà tổ chức chương trình không đảm bảo các điều kiện về vật chất cho

nghệ sĩ khi lưu diễn.

Dàn sao việt bị đối xử tệ bạc khi được mời tham dự trình diễn tại cuộc thi

Hoa hậu Việt Nam thế giới lần đầu tiên được tổ chức tại Nhật. Các nghệ sĩ

như Việt Hương, Cẩm Ly, Nguyễn Hưng, Hồ Quang Hiếu, Hoài Lâm,

Khánh Bình…không được ban tổ chức đưa đón,lo cho chỗ ăn chỗ ngủ và

không trả cát-xê. Họ may mắn nhờ khán giả Việt tại Nhật giúp đỡ cho tá túc

qua đêm tại phòng massage.

Các yếu tố thay đổi

- Lạm phát.

- Vật giá gia tăng làm cho nghệ sĩ cảm thấy cát-xê mình nhận được là không

hợp lí.

Hậu quả.

- Tạo ra sự mâu thuẫn giữa công ty và nghệ sĩ. Mâu thuẫn nặng hơn có thể

dẫn đến sự ra đi của nghệ sĩ.

- Vì chấm dứt hợp đồng trước thời hạn với nghệ sĩ nên công ty sẽ tốn một số

tiền để đền bù cho đối tác vì đã để mất các hợp đồng được kí trước đó.

17

- Ảnh hưởng đến uy tính của công ty, đặc bịệt là những nghệ sĩ đang chuẩn

bị gia nhập công ty.

2.2.4 Scandal từ nghệ sĩ

2.2.4.1 Thực trạng

Scandal là những việc làm cho dư luận quan tâm, hay cụ thể hơn nó là những

vụ bê bối mà do thực tế khách quan tạo ra hay chính là những sản phẩm của con

người chủ tâm tạo ra.

Nhân viên là bộ mặt của công ty, là bộ phận góp phần đưa công ty đó đi lên và

tạo ra thu nhập cho nó. Hình ảnh của công ty trong mắt khách hàng được xây dựng

nên bởi phẩm chất năng lực và đạo đức của nhân viên. Thế nên mọi hành vi của đối

tượng này có tầm ảnh hưởng rất lớn. Trong ngành giải trí hiện nay, ngoài những

người hăng say lao động, âm thầm cống hiến cho nghệ thuật nước nhà thì cũng có

không ít những nghệ sĩ đã lợi dụng scandal như một vật dùng để đánh bóng danh

tiếng và đưa tên tuổi của mình quen thuộc với nhiều người hơn. Chuyện các nghệ sĩ tự

tạo scandal trong showbiz Việt để gây sự chú ý không còn là chuyện mới, nhưng ở

thời điểm này, công nghệ sản xuất scandal hiện bài bản hơn và báo động đến mức

ngày càng có nhiều trò lố đến mức thảm họa!

Không ít những cái tên được nhớ đến với “tai tiếng” bắt đầu bằng những việc

như: viết status Facebook gây hấn, đá đểu những nghệ sĩ nổi tiếng, có uy tín; phát

ngôn gây sốc; bị tố đạo nhạc; chụp một bộ ảnh thật sexy phản cảm, hay khi có sự kiện

- event nào có đông người nổi tiếng, chọn cách ăn mặc thật khác lạ, hở hang ….

Có thể thấy rằng, hầu như tất cả các scandal đều ảnh hưởng không tốt đến nghệ

sĩ đó, thậm chí dính tới nhiều scandal còn khiến công ty phải chịu nhiều tổn thất khá

nặng nề.

Xét trên khía cạnh tích cực, những ca sĩ nổi tiếng, sau scandal tên tuổi của họ

càng được nhắc tới nhiều hơn, nhận được nhiều show hơn, tiền cát-xê cao hơn. Nhưng

nếu quá lạm dụng nó, các nghệ sĩ sẽ phải trả giá. Scandal làm lu mờ giới nghệ sĩ, làm

cho họ chỉ chú trọng đánh bóng tên tuổi không lo xoáy sâu vào trọng tâm chuyên môn

của mình.

18

Không phải ngẫu nhiên mà biệt danh "nữ hoàng thị phi" được công chúng "ưu

ái" dành cho Angela Phương Trinh. Từ scandal tình ái ồn ào với các đại gia như vụ

yêu đương rắc rối với bác sĩ phẫu thuật thẩm mỹ trong khi đang tham gia cuộc thi

"Bước nhảy hoàn vũ", rồi những câu phát ngôn gây sốc như "Không có anti-fan thì

buồn lắm!", "Mình ở ngưỡng đẹp không ai sánh bằng", "Có người sẵn sàng bỏ 20.000

USD chỉ để gặp mặt tôi".

2.2.4.2 Phân tích thực trạng

Mối đe dọa

- Nghệ sĩ muốn được nổi tiếng nhanh chóng, PR tên tuổi bằng các chiêu trò

khác nhau.

- Đứng sau những ca sĩ, người nổi tiếng luôn có một bộ phận tạo scandal để

không làm lu mờ hình ảnh của họ trước công chúng.

- Những sự cố ngoài ý muốn của nghệ sỹ bị người khác đem ra bàn tán dấy

lên làn sóng dư luận tạo thành scandal.

Nguồn

- Các nghệ sĩ có nhận thức sai lệch về scandal hay không có thực lực chuyên

môn để tự phát triển.

- Xã hội có một số bộ phận săn tin, giật title, "câu view" cho những tờ báo lá

cải.

Các tác nhân thay đổi

- Hiện tượng Scandal đang trở nên phổ biến trong giới nghệ sĩ.

Hậu quả

- Gây tổn thất về vật chất, tinh thần cho công ty quản lý và nghệ sĩ bị dính

scandal. Những nghệ sĩ của công chúng nếu bị dính Scandal ngoài ý muốn

thì sẽ ảnh hưởng đến con đường lai của họ, nặng hơn họ vĩnh viễn sẽ không

được quay trở lại với nghề.

- Công ty sẽ phải tốn một số tiền để chi vào việc xác minh và khẳng định lại

thông tin chính xác như là mở họp báo hay các cuộc kiện tụng để lấy lại

danh dự cũng như hình ảnh cho công ty và ca sĩ.

19

- Phẩm chất nghệ sĩ bị hạ thấp, khó khăn trong việc kí kết hợp đồng với công

ty khác.

- Gia tăng lượng antifan, ảnh hưởng đến tương lai phát triển.

2.2.5 Nghệ sĩ gặp tai nạn bất ngờ và suy giảm thể lực

2.2.5.1 Thực trạng

Hoạt động giải trí cũng là một hình thức lao động nên dĩ nhiên nó không thể

tránh khỏi những tai nạn không mong muốn. Tai nạn trong ngành giải trí thường mức

độ của nó không nghiêm trọng như một số ngành khác nhưng ít nhiều nó cũng ảnh

hưởng đến sức khỏe tinh thần của người hoạt động nghệ thuật. Trách nhiệm của rủi ro

này có thể là do bên công ty chưa tạo ra được môi trường cũng như các công cụ hay

cơ sở vật chất làm việc tốt nhất cho “nhân viên”.

Nguyên nhân của rủi ro trên cũng có thể do sự sơ ý hay chủ quan của chính

người thực hiện. Sâu xa hơn nữa nó còn có thể do sự cố tình gây hại của bên thứ ba

nhằm phá hoại sự hợp tác này.

Tai nạn nghề nghiệp là điều ai cũng muốn né tránh vì theo sau nó luôn tồn tại

những hậu quả mà không ai lường trước được, hình ảnh chất lượng của công ty sẽ bị

ảnh hưởng xấu hay chính sự đánh giá về tính chuyên nghiệp của “nhân viên” cũng bị

giảm sút.

2.2.5.2 Phân tích thực trạng

Mối đe dọa

- Sự cố trên sân khấu: sập sân khấu, sân khấu trơn trượt….

Nhiều trường hợp do cách bày trí, thiết kế sân khấu khiến không ít sao Việt

“vồ ếch” trước mặt khán giả. Được biết, do sàn diễn quá trơn mà nam ca sĩ

Tuấn Hưng đã ngã nhào khi thể hiện hit Tìm lại bầu trời trong đêm

liveshow của người em thân thiết Khắc Việt. Trong đêm nhạc Và em đã

yêu của Hà Hồ năm 2012, Anh Bo Đan Trường cũng từng “bốc hơi” trước

mặt khán giả vì lọt thỏm xuống chiếc hố được thiết kế khó hiểu giữa sân

khấu.

- Chế độ luyện tập khắc nghiệt gây tâm lý khi biểu diễn.

20

Do quá căng thẳng hoặc áp lực của đêm diễn khiến các thí sinh, ca sĩ quá

lao lực cho việc luyện tập và ảnh hưởng xấu đến sức khỏe. Cô nàng “The

show” Thái Trinh từng khiến cho huấn luyện viên và ê-kíp tổ chức sản xuất

chương trình hết sức hoang mang khi cô bỗng dung ngất xỉu sau khi

liveshow 3 của cuộc thi Giọng hát Việt 2012 kết thúc. Ngay sau đó, Thái

Trinh ngay lập tức được đưa tới bệnh viện và xác định nguyên nhân ngất

xỉu do triệu chứng hạ canxi.

- Thể lực của nghệ sĩ không tốt.

Vốn là thành viên có thể trạng yếu nhất nhóm lại thường xuyên phải luyện

tập vũ đạo nên sức khỏe của Tronie luôn là mối quan tâm, lo lắng của các

fan. Trong Stellaris Show ngày 24/7/2011, khi đang cùng 4 thành viên trình

bày ca khúc cuối cùng thì bất ngờ Tronie gục ngã ngay trên sân khấu.

- Ánh sáng quá chói và nhiều màu trộn lẫn trên sân khấu sẽ khiến thị giác của

nghệ sĩ bị suy giảm.

- Nghệ sĩ bất cẩn, không chấp hành một số quy định khi biểu diễn.

- Sự quá khích của fan hâm mộ.

Các ca sĩ như Đàm Vĩnh Hưng, Minh Hằng khi diễn ở các tỉnh hoặc những

nơi không có bảo vệ canh giữ đã bị khán giả “cưỡng hôn” hoặc có những

hành động khiếm nhã gây ảnh hưởng xấu đến tinh thần và sức khỏe của họ.

Vào năm 2011, Lý Nhã Kỳ cũng từng có phen hoảng hồn khi tham dự đêm

Dạ hội mừng Vịnh Hạ Long lọt vào danh sách sơ bộ của 7 kỳ quan thế giới

mới.Vì quá yêu thích cô, nhiều sinh viên đã đua nhau bước lên xin chụp

hình cùng dẫn đến việc sụp sân khấu, bản thân Lý Nhã Kỳ cũng tơi tả và bị

giật đứt cúc áo.

Nguồn

- Môi trường làm việc, cơ sở vật chất, an ninh không đảm bảo.

Bùi Anh Tuấn từng bỏ chạy vì bị fan dí hoặc bị thương ở chân do anti-fan

ném đồ lên sân khấu; Cẩm Ly bị ném rắn khi biểu diễn ở Bến Tre; Đan

Trường bị trét mắt mèo vào mặt; HKT bị ném gạch, mắm tôm; Mr.Đàm bị

21

xịt hơi cay…Những tai nạn nguy hiểm trên sân khấu xảy ra có phần lỗi lớn

từ phía Ban tổ chức chương trình. Chính sự nghiệp dư, tắc trách, bất cẩn đã

dẫn đến nhiều sự cố hy hữu. Thiết nghĩ, các BTC cần cẩn trọng và chuyên

nghiệp hơn trong việc bảo trì, sửa chữa, dự liệu và xử lí những tình huống

có thể xảy ra trên sân khấu nhằm đảo bảo an toàn cho các nghệ sĩ cũng như

tránh được những rắc rối có thể xảy ra phát sinh từ người hâm mộ hay cơ

sở vật chất phục vụ cho đêm diễn.

- Lịch luyện tập và lịch diễn thiếu khoa học.

Các yếu tố thay đổi

- Thời tiết xấu.

- Sự thiếu chuyên nghiệp của bộ phận tổ chức sự kiện.

Hậu quả

- Tinh thần, sức khỏe của nghệ sĩ bị suy gỉảm.

- Các show diễn bị trì hoãn, ảnh hưởng đến hợp đồng, thu nhập của công ty.

2.2.6 Làm việc đêm

2.2.6.1 Thực trạng

Làm việc ban đêm được định nghĩa là công việc được người lao động thực hiện

từ 9 giờ tối hôm trước đến 5 giờ sáng hôm sau. Trong các công ty giải trí ngày nay

nghệ sĩ phải thường xuyên rơi vào tình trạng làm việc đêm để hoàn thành các dự án và

cho ra những sản phẩm âm nhac đúng hạn hay nghệ sĩ phải diễn thâu đêm vì đã lỡ

nhận show.

Làm việc đêm cũng như con dao hai mặt. Về mặt tích cực nó giúp công ty hoàn

thành các dự án theo đúng lịch trình, tạo ra các nguồn thu nhập để duy trì hoạt động

trong tương lai. Tuy nhiên nếu tình trạng làm việc đêm xảy ra thường xuyên sẽ là một

rủi ro lớn cho công ty. Làm việc đêm khiến cho chất lượng công việc và tinh thần của

nghệ sĩ bị suy giảm, đầu óc dễ bị sao lãng và nhanh lão hóa. Về cơ sở vật chất, làm

việc đêm khiến cho máy móc thiết bị không có thời gian nghỉ hay làm nguội, chính vì

thể công ty sẽ tốn một số tiền không nhỏ để hồi phục nó lại như tình trạng ban đầu.

22

2.2.6.2 Phân tích thực trạng

Mối đe dọa

- Tăng cường luyện tập để đúng tiến độ công việc.

Để đáp ứng sự chờ đợi của khán giả truyền hình đêm giao thừa, các danh

hài đất Bắc đã đổ ra rất nhiều mồ hôi, sức khỏe, luyện tập thâu đêm suốt hai

tuần lễ cho chương trình "Gặp nhau cuối năm". Hiểu và thông cảm các

nghệ sỹ dịp cuối năm đều có nhiều show diễn nên đạo diễn Đỗ Thanh Hải

đã lựa chọn giờ tập từ 23 giờ hàng ngày cho đến sáng. Nghệ sĩ Quang

Thắng còn sút cân thực sự. Anh giảm mất 4 kg do thiếu ngủ, tập đêm tập

hôm.

- Thiếu nhân lực và các bộ phận hỗ trợ.

- Công ty vì quá quan tâm đến mục tiêu hoàn lại vốn nên dẫn đến tình trạng

nghệ sĩ bị xếp lịch diễn dày đặt và có khi phải làm việc đêm.

Nguồn

- Chế độ làm việc thiếu chuyên nghiệp.

- Đầu tư vào trang thiết bị của công ty còn hạn chế.

Các nhân tố thay đổi

- Thời tiết.

Các sản phẩm âm nhạc của nghệ sĩ không chỉ bao gồm các bản ghi âm

trong phòng mà nó còn là các show các MV ca nhạc. Nếu thời tiết thay đổi

thất thường sẽ gây cản trở tiến độ của công ty. Vì thế vào thời gian sau

công ty dễ xảy ra hiện tượng làm việc đêm để kịp cho ra mắt các sản phẩm

như truyền thông đã đưa trước đó.

Hậu quả

- Sức khỏe, tinh thần của nghệ sĩ bị suy giảm.

- Công ty tốn kém chi phí để sửa chữa máy móc thiết bị.

- Chất lượng của các sản phẩm âm nhạc có thể không tốt.

23

CHƯƠNG 3. GIẢI PHÁP GIẢM THIỂU RỦI RO NGUỒN NHÂN LỰC

TRONG SỰ HỢP TÁC CỦA NGƯỜI LAO ĐỘNG VỚI CÔNG TY GIẢI TRÍ

TẠI VIỆT NAM

3.1 Đối với công ty

- Ở giai đoạn tìm kiếm nhân tố thành công, các công ty cần lưu ý chọn một cá nhân có

tài năng, nhưng bên cạnh đó cần phải tìm hiểu các thói quen sinh hoạt, tính cách và

đạo đức của họ để tránh các rủi ro họ tự ý không đến buổi diễn, bất cần không chấp

hành nội quy hay không có trách nhiệm với tập thể nhóm nhạc trong tập luyện.

- Khi tiến hành gặp gỡ thuyết phục, mời gọi cá nhân tham gia vào hoạt động đào tạo

của công ty nên tổ chức những buổi gặp gỡ, talkshow, giới thiệu hoạt động, quan sát

thực tế để cá nhân có tài năng ấy sẽ nhận ra những rủi ro cũng như những áp lực có

thể gặp phải của một người của công chúng. Các ứng viên có thể lựa chọn tiếp tục với

một tâm thế đã chuẩn bị sẵn tinh thần sẽ hoàn thành tốt các nhiệm vụ, chịu đựng được

áp lực cũng như có khả năng đối phó với scandal tốt hơn những ứng viên chưa từng

biết đến sự khắc nghiệt của showbiz.

- Trong giai đoạn thương lượng kí kết hợp đồng, các công ty giải trí nên soạn thảo các

văn bản hợp đồng rõ ràng dễ hiểu, tránh sai sót không cần thiết.

- Các điều khoản được kí kết trong hợp đồng nên được trao đổi kỹ lưỡng giữa hai bên

tham gia gồm công ty và cá nhân. Nội dung trao đổi bao gồm ngữ nghĩa của từ ngữ để

tránh hiểu lầm trong ngôn từ, cũng như các điều khoản nà có khả năng thay đổi trong

tương lai. Đây là một trong những biện pháp quản trị rủi ro quan trọng vì một hợp

đồng đào tạo của công ty giải trí thường kéo dài từ 5-15 năm để đảm bảo mặt lợi

nhuận thu lại từ những chi phí ban đầu trước khi được trình diễn của một ca sĩ là quá

lớn, trong suốt 15 năm đó, nhu cầu thị hiếu cũng như các xu hướng đều có khả năng

thay đổi. Việc bàn bạc kỹ các điều khoản về mục tiêu hoàn thành trong tương lai,

phong cách âm nhạc, địa vị trong showbiz Việt, hay phong cách ngoại hình có thể

thay đổi trong tương lai sẽ góp phần hạn chế những rủi ro cho công ty.

24

- Các công ty nên chú trọng tính cá nhân, riêng tư của người nghệ sĩ, cũng như đảm bảo

được sức khỏe của họ. Việc đảm bảo sức khỏe của họ thể hiện qua các việc chăm sóc

chế độ ăn hằng ngày vừa đảm bảo sức khỏe vừa có thể giữ được một vóc dáng phù

hợp với phong cách, một chế độ nghỉ ngơi hợp lý khi phải đi lưu diễn xa hay làm việc

liên tục, và chế độ luyện tập vũ đạo, thanh nhạc, kịch bản phù hợp với năng lực cũng

như sức khỏe của từng nghệ sĩ, tránh ảnh hưởng đến sức khỏe cũng như tâm lý trước

khi biểu diễn của nghệ sĩ.

- Lịch diễn của các ca sĩ cần được sắp xếp khoa học, hợp lý với chế độ giãn cách phù

hợp, không quá dày đặc khiến họ không đảm bảo được sức khỏe, hay quá thưa thớt

khiến công ty lâu hoàn vốn ban đầu.

- Các chế độ đãi ngộ hợp lý, công bằng và phù hợp với từng nghệ sĩ sẽ giúp giữ chân

họ.

- Trước khi kí hợp đồng nhận buổi biểu diễn cho nghệ sĩ, các công ty cần chú ý cân

nhắc yếu tố phù hợp với hình ảnh của người nghệ sĩ như văn hóa, đẳng cấp, cũng như

chất lượng, và sự chuyên nghiệp của chương trình đó. Để tránh được các rủi ro như

nếu chương trình không phù hợp với văn hóa của nghệ sĩ, sẽ khiến nghệ sĩ hoang

mang về định hướng phát triển của mình trong tương lai, và có thể tránh được các rủi

ro khi chương trình diễn ra như là các sự cố trên sân khấu trơn trượt khi công tác hậu

cần của chương trình không chuyên nghiệp

- Thực hiện các động tác cần thiết trước khi xảy ra rủi ro người hâm mộ quá khích như

là thuê vệ sĩ, tìm hiểu thành phần tham sự chương trình, địa điểm tổ chức chương

trình để bảo vệ người nghệ sĩ tốt nhất.

- Thường xuyên đối thoại, trao đổi cùng với nghệ sĩ về định hướng tương lai để họ có

được một niềm tin vững chắc, thành công sẽ đến. Việc hoang mang với tương lai sẽ

khiến hợp đồng không được gia hạn.

- Để tránh được rủi ro các lời mời từ đối thủ cạnh tranh hay sự thành công vang dội của

các nghệ sĩ bên công ty đối thủ làm ảnh hưởng đến tâm lý của nghệ sĩ thì công ty cần

nâng cao chế độ, phân tích rõ các nhân tố thành công để giúp họ an tâm.

25

- Xây dựng một chiến lược phát triển cụ thể, với định hướng rõ ràng theo từng thời kỳ,

và thay đổi phù hợp với xu hướng với sự đóng góp ý kiến với người nghệ sĩ để đạt

được mục tiêu ban đầu đề ra trong hợp đồng.

- Thời tiết xấu là một yếu tố thay đổi, tuy nhiên để tránh được rủi ro này, công ty có thể

mua các bản dự báo thời tiết chi tiết (đối với các chương trình tự tổ chức) hay yêu cầu

đối tác cung cấp các kế hoạch cho thời tiết xấu trước khi kí kết hợp đồng cho các sĩ

hoạt động ở chương trình đó.

- Đặc biệt đối với giai đoạn cao điểm, lịch diễn nhiều, hay các diễn viên đòi hỏi có các

cảnh diễn vào ban đêm, nên có một đội ngũ hỗ trợ sức khỏe, chăm sóc họ một cách tốt

nhất.

- Lên kế hoạch cho việc chuẩn bị tiến hành một chương trình phải cụ thể, phù hợp,

tránh tình trạng đột xuất khiến lịch chuẩn bị bị rút ngắn, gấp rút.

- Bổ sung nhân lực và đội ngũ hỗ trợ thường xuyên tiếp ứng các sự cố bất ngờ.

- Đầu tư các trang thiết bị, thông tin đại chúng cũng như các mối quan hệ để giúp cho

sự phát triển của các nghệ sĩ đúng tiến độ đề ra.

- Bộ phận tạo scandal cho người nghệ sĩ luôn cần phải nhanh nhạy với thị hiếu của fan

hâm mộ và phong cách của người nghệ sĩ, điều khiển tốt scandal để lái dư luận theo

hướng có lợi cho người nghệ sĩ

- Trao đổi trò chuyện để các nghệ sĩ hiểu rõ về các mặt lợi, hại của scandal và ngăn cấm

các hoạt động khác bên ngoài của người nghệ sĩ nhằm mục đích tạo scandal đánh

bóng tên tuổi.

- Minh bạch trong vấn đề cát-xê, không chèn ép cát-xê của nghệ sĩ, mối quan hệ sòng

phẳng sẽ làm mối quan hệ tốt đẹp hơn

3.2 Đối với Nhà nước

- Ban hành những quy định bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các công ty giải trí và

những nghệ sỹ làm việc trong lĩnh vực giải trí. Xử lý nghiêm những trường hợp vi

phạm pháp luật, gây ảnh hưởng đến thuần phong mỹ tục, văn hóa của dân tộc. Kiểm

26

soát những hành vi gây tác động tiêu cực đến lối sống của công dân, đặc biệt là giới

trẻ.

- Bên cạnh việc đặt ra những quy định và chế tài đối với công ty và nghệ sỹ, Nhà nước

cần kiểm soát những hành vi của giới truyền thông và có biện pháp xử lý trong trường

hợp thông tin cung cấp gây ảnh hưởng xấu đến cộng đồng.

3.3 Đối với người lao động

- Khi ký hợp đồng nhận show, giữa công ty và nghệ sỹ cần có sự thống nhất trước khi

đưa ra quyết định, tránh tình trạng chèn ép từ một phía, gây bất mãn cho đôi bên. Về

phía nghệ sỹ, nếu tình trạng sức khỏe không tốt, phải thông báo cho công ty trước khi

show diễn bắt đầu. Đồng thời, công ty phải có sự chuẩn bị chu đáo để giải quyết

những sự cố về sân khấu, thời tiết, kẹt xe, tai nạn….nhằm giảm thiểu rủi ro có thể xảy

ra cho nghệ sỹ trong quá trình biểu diễn.

- Nghệ sỹ phải quan tâm những điều khoản quy định về chế độ luyện tập tại công ty

trước khi ký kết hợp đồng. Khi đã ký hợp đồng với công ty, nghệ sĩ không được đơn

phương chấm dứt hợp đồng.

- Đồng thời mỗi người phải có trách nhiệm với công việc của mình cũng như công ty,

không tự ý hành động một mình khi chưa có sự đồng ý của công ty trong giai đoạn

chạy dự án.

27

KẾT LUẬN

Trong xu thế nền kinh tế nước ta ngày càng mở cửa, cạnh tranh giữa các doanh nghiệp

ngày càng khốc liệt. Người lao động đã đóng góp chất xám, cùng với đạo đức nghề nghiệp,

lòng nhiệt huyết để cùng doanh nghiệp ngày càng phát triển bền vững. Không một tổ chức

nào có thể hoạt động mà không có yếu tố con người, và cũng không có một tổ chức hay

doanh nghiệp nào có thể phát triển mà người lao động không có sự hợp tác với doanh

nghiệp.

Ta thấy rằng những rủi ro về sự hợp tác của người lao động đối với công ty giải trí

bao gồm: nghệ sĩ tự ý rời bỏ công ty (hiện tượng nhảy việc), nghệ sĩ không làm theo lịch

trình đã sắp xếp, nghệ sĩ mâu thuẩn với công ty về chế độ cát-xê, scandal từ nghệ sĩ, nghệ sĩ

gặp tai nạn bất ngờ hay suy giảm thể lực, làm việc đêm. Từ những thực trạng trên, rủi ro về

sự hợp tác người lao động đối với công ty giải trí rất đa dạng, từ lý do khách quan hay chủ

quan của phía nghệ sĩ, cho đến lý do xuất phát từ chính doanh nghiệp đã không làm thỏa mãn

nhu cầu của nhân viên, lý do cũng có thể xuất phát từ tính chất công việc. Nhưng điều đáng

nói là các công ty giải trí chưa thật sự quan tâm đúng mức vào các rủi ro mà công ty cũng

như nghệ sĩ sẽ gặp phải, dẫn đến hàng loạt vụ lùm xùm trong giới nghệ sĩ diễn ra trong thời

gian dài. Tất cả các rủi ro này đều nguy hiểm như nhau, vậy cách khắc phục là đâu!

Từ những gì mà chúng tôi đã phân tích, vậy rủi ro về sự hợp tác người lao động đối

với công ty giải trí là một điều tất yếu. Khi một công ty gặp phải rủi ro thì khó có thể lường

trước được. Tuy nhiên nếu công ty biết cách quản trị rủi ro sẽ làm giảm thiểu những tổn thất

mà doanh nghiệp gặp phải. Những biện pháp cần làm là cần có sự hợp tác của từ phía công

ty nên lắng nghe nghệ sĩ mình cần gì, nghệ sĩ cũng cần có một tinh thần hợp tác cao nhất cho

sự phát triển của bản thân cũng như công ty mình đang làm việc, bên cạnh đó các cấp nhà

nước cũng cần quản lý chặt chẽ và nghiêm khắc hơn các trường hợp vi phạm, cũng như có

các chế độ bảo vệ công ty giải trí và người nghệ sĩ. Nếu có sự phối hợp chặt chẽ như vậy, thì

sẽ giảm thiểu được hậu quả xảy ra.

28

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Nguyễn Quang Thu (2008), QUẢN TRỊ RỦI RO VÀ BẢO HIỂM TRONG DOANH NGHIỆP, Nhà xuất bản Thống kê;

2. Đoàn Thị Hồng Vân (2009), QUẢN TRỊ RỦI RO VÀ KHỦNG HOẢNG, Nhà xuất bản Lao động – Xã hội;

3. http://giaitri.vnexpress.net/tin-tuc/gioi-sao/trong-nuoc/son-tung-phan-phao-truoc-lenh- cam-dien-cua-cong-ty-quan-ly-3104341.html

4. http://eva.vn/lang-sao/ha-ho-huy-show-dien-de-lo-cho-cac-nan-nhan-gap-nan- c20a213744.html

5. http://nld.com.vn/van-hoa-van-nghe/binh-dinh-dem-dien-cua-che-linh-bi-huy- 20150207184830967.htm

6. http://news.zing.vn/Nhung-sao-Viet-huy-show-dot-ngot-truoc-dem-dien- post473346.html

7. http://tintot.net/tu-y-bo-show-son-tung-m-tp-bi-cam-dien-6-thang/

8. http://www.tienphong.vn/van-nghe/cao-thai-sonnbsproinbspbonbspong-bau-hoang- tuan-37225.tpo

9. http://ngoisao.net/tin-tuc/hau-truong/showbiz-viet/viet-huong-buc-xuc-vi-bi-bau-so-bo- roi-o-nhat-3092583.html

10. http://tratu.coviet.vn/hoc-tieng-anh/tu-dien/lac-viet/A-V/scandal.html

11. http://kenh14.vn/star/angela-phuong-trinh-khong-con-la-gai-hu-cua-showbiz-viet- 20141029101357991.chn

12. http://2sao.vn/nhac-viet/muon-kieu-tai-nan-nguy-hiem-rinh-rap-nghe-si-viet-tren-san- khau-p1001c1010n20140903071904834.vnn

13. http://www.tiin.vn/chuyen-muc/nhac/ca-si-viet-nhap-vien-vi-lam-viec-qua-suc.html

14. http://kenh14.vn/musik/1001-kieu-fan-cuong-tan-cong-ca-si-viet- 20110607103630423.chn

15. http://www.giaiphapexcel.com/forum/archive/index.php/t-18551.html

16. http://taoquan.vtv.vn/tin-hot/tao-quan-2015-cang-minh-luyen-tap-34.html

29