Quản lý rủi ro trong các phương thức thanh toán quốc tế tại SGDII - NHCTVN
Transcript of Quản lý rủi ro trong các phương thức thanh toán quốc tế tại SGDII - NHCTVN
-
7/30/2019 Qun l ri ro trong cc phng thc thanh ton quc t ti SGDII - NHCTVN
1/124
-
7/30/2019 Qun l ri ro trong cc phng thc thanh ton quc t ti SGDII - NHCTVN
2/124
26
MC LC Trang
LI MU
Chng I: TNG QUAN V THANH TON QUC T (TTQT)
V RI RO TRONG CC PHNG THC TTQT.
1.1. Tng quan v thanh ton quc t : .....................................................1
1.1.1. Khi nim thanh ton quc t: ...........................................................1
1.1.2. Vai tr ca thanh ton quc t:..........................................................1
1.1.3. Vai tr ca Ngn hng trong thanh ton quc t:............................3
1.2. Ri ro trong cc phng thc thanh ton quc t:.........................31.2.1. Phng thc chuyn tin (Remittance):.........................................6
1.2.1.1. Khi nim phng thc chuyn tin:...........................................6
1.2.1.2. Ri ro khi p dng phng thc chuyn tin:.............................6
1.2.2. Phng thc ng trc (Advanced payment):..............................6
1.2.2.1. Khi nim phng thc ng trc:..............................................6
1.2.2.2. Ri ro trong phng thc ng trc: ........................................7
* Ri ro i vi nh xut khu:....................................................7
* Ri ro i vi nh nhp khu: ...................................................7
1.2.3. Phng thc ghi s (Open account):.............................................7
1.2.3.1. Khi nim phng thc ghi s:...................................................7
1.2.3.2. Ri ro trong phng thc ghi s: ..............................................8
* Ri ro i vi nh xut khu:....................................................8
* Ri ro i vi nh nhp khu:...................................................8
1.2.4. Phng thc nhthu (Collections):.............................................8
1.2.4.1. Khi nim Phng thc nhthu: ...............................................8
- Nhthu trn (Clean Collection): ......................................9
- Nhthu km chng t (Documentary Collection): ......9
+Nhthu km chng tdng D/P (Documents against payment): ..........9
+Nhthu km chng tdng D/A (Documents against Acceptance): ....9
-
7/30/2019 Qun l ri ro trong cc phng thc thanh ton quc t ti SGDII - NHCTVN
3/124
27
1.2.4.2. Ri ro ca phng thc nhthu: ..............................................9
1.2.4.2.1. Ri ro trong phng thc Nhthu trn:..............................9
* Ri ro ch yu thuc vnh xut khu .......................................... 9
* Ri ro i vi nh nhp khu.......................................................10
1.2.4.2.2. Ri ro trong phng thc Nhthu km chng t:...............10
* Ri ro i vi nh xut khu........................................................10
* Ri ro i vi nh nhp khu.......................................................12
* Ri ro i vi ngn hng chuyn chng t..................................13
* Ri ro i vi ngn hng xut trnh.............................................13
1.2.5. Phng thc tn dng chng t Documentary Credit:.................14
1.2.5.1. Khi nim phng thc tn dng chng t:.................................14
1.2.5.2. Cc loi th tn dng:.................................................................15
* Thtn dng hy ngang Revocable letter of credit: .................15
* Thtn dng khng hy ngang Irrevocable letter of credit. .....15
* Thtn dng khng hy ngang min truy i Irrevocable without
resourse letter of Credit:...............................................................................15
* Thtn dng chuyn nhng Transferable letter of Credit:.....16
+ Khi nim, quy trnh nghip v tn dng chuyn nhng16
+ Ri ro i vi th tn dng chuyn nhng ........................17
a) Ri ro i vi nh xut khu l ch yu .........................17
b) Ri ro i vi ngn hng chuyn chng.......................18
* Thtn dng gip lng Back to back letter of Credit:..............18
* Thtn dng c iu khon red clause letter of Credit:......19
* Thtn dng tun hon Revolving letter of Credit:..................19
* Thtn dng dphng (Standby Letter of Credit): .....................20
1.2.5.3. Ri ro trong phng thc Tn dng chng t:............................20
1.2.5.3.1. i vi nh xut khu:....................................................20
1.2.5.3.2. i vi nh nhp khu: ...................................................21
1.2.5.3.3. i vi ngn hng:..........................................................22
-
7/30/2019 Qun l ri ro trong cc phng thc thanh ton quc t ti SGDII - NHCTVN
4/124
-
7/30/2019 Qun l ri ro trong cc phng thc thanh ton quc t ti SGDII - NHCTVN
5/124
29
3.2.2. Cc gii php qun l ri ro trong phng thc nhthu:..... 793.2.3. Cc gii php qun l ri ro trong phng thc tn dngchng t:......................................................................................................... 81
3.2.3.1. i vi L/C nhp khu: ........................................................... 82
3.2.3.2. i vi L/C xut khu:............................................................ 89
3.3. Cc gii php ng b nhm qun l ri ro cc phng thc TTQT ti
SGDII NHCTVN:................................................................................................ 92
3.3.1. Ti SGDII - NHCTVN:................................................................. 923.3.1.1. Cc gii php nng cao doanh s thanh ton quc ti i vi
tiu ch an ton......................................................................................... 92
3.3.1.2. Xy dng m hnh qun l ri ro mi trong thanh ton quc t.
................................................................................................................. 94
3.3.1.3. Gim ri ro trong kin tng vi phm thc hin hp ng.......... 96
3.3.1.4. Trnh nhng ri ro quc gia nh hng n cc phng thc
TTQT:...................................................................................................... 98
3.3.1.5. Tp trung u t o to ngun nhn lc phc v hot ngTTQT. ...................................................................................................... 99
3.3.2. Nhng gii php h trtChnh ph:......................................100
3.3.2.1. Khng ngng hon thin h thng php l , chnh sch pht trin
trong TTQT. ...........................................................................................101
3.3.2.2. Tng cng qun l th trng, gim st hp ng kinh doanh.
................................................................................................................102
3.3.2.3. Tng cng cc bin php qun l k thut an ton trong phm vi
ton b nn kinh t quc dn..................................................................104
3.3.1.4. Cng vi bo him, Chnh ph phi l ngi ti trchnh cho cc
bin php phng nga hn ch ri ro, bi thng tn tht trong thanh ton
xut nhp khu........................................................................................105
3.3.3. Nhng gii php h trtNgn hng Nh nc:....................105
KT LUN
-
7/30/2019 Qun l ri ro trong cc phng thc thanh ton quc t ti SGDII - NHCTVN
6/124
-
7/30/2019 Qun l ri ro trong cc phng thc thanh ton quc t ti SGDII - NHCTVN
7/124
31
DANH MC CC BNG, BIU, HNH V S
Bng 2.1 - Tng trng kinh t v thng mi quc t (trang 26).
Bng 2.2 - Cn cn xut nhp khu (Trang 27)
Bng 2.3 - Tng kim ngch xut nhp khu theo nm (Trang 29).
Bng 2.4 - Tc tng kim ngch XK mt smt hng (Trang 33)
Bng 2.5 S liu v tng gim kim ngch mt hng nhp khu 6 thng u
nm 2007 so vi cng k nm 2006(Trang 35).Bng 2.6 - Phn tch tnh hnh doanh s thanh ton XNK t nm 2001-2006
ti SGDII NHCTVN (Trang 47).
Bng 2.7 - Phn tch tnh hnh doanh s thanh ton XNK 5 thng u nm
2007 ti SGDII NHCTVN (Trang 49).
Bng 3.1 - K hoch pht trin thanh ton xut nhp khu nm 2007 (Trang 76).
Bng 3.2 - K hoch pht trin thanh ton xut nhp khu nm 2007 phn theo mthng xut nhp khu (Trang 77).
Bng 3.3 - Bng phn cng nhim v cc b phn trong m hnh qun l
ri ro mi (Trang 96).
Biu 2.1- Kim ngch xut nhp khu v t l nhp siu (Trang 27)
Biu 2.2 - Tng kim ngch xut nhp khu theo nm (Trang 30)
Biu 2.3 - Doanh s thanh ton quc t mu dch qua cc nm (Trang 50)
Hnh 1.1 - S cc nghip v ngn hng quc t (Trang 3)
S 1.1 - Quy trnh nghip v tn dng chuyn nhng (Trang 16)
S 1.2 - Quy trnh nghip v ca L/C gip lng (Trang 18).
-
7/30/2019 Qun l ri ro trong cc phng thc thanh ton quc t ti SGDII - NHCTVN
8/124
32
Cng cuc i mi nn kinh t Vit Nam theo hng mca, chng hi
nhp quc t mang li nhng thnh tu quan trng, to ra th v lc mi cho
nc ta tip tc hi nhp su sc hn vo nn kinh t khu vc v th gii. Bo
co v phng hng, nhim v pht trin kinh t - x hi 5 nm 2006 2010 nu
r y mnh hn na hot ng kinh ti ngoi, hi nhp kinh t quc t su
hn v y hn vi cc th ch kinh t ton cu, khu vc v song phng,
Cng c v pht trin quan h hp tc song phng tin cy vi cc i tc chin
lc; khai thc c hiu qu cc chi v gim ti a nhng thch thc, ri ro khi
nc ta l thnh vin T chc Thng mi Th gii (WTO).
Trc yu cu , ngnh ti chnh ngn hng cng vo cuc, m biu hin
u tin l s gia tng khng ngng v mng li hot ng. Nht l k t sau 01-
04-2007 ngn hng nc ngoi c th thnh lp ngn hng con vi 100% vn u
t nc ngoi theo cam kt gia nhp WTO ca Vit Nam. iu c ngha l th
phn trn th trng Vit Nam phn chia xong, mun gi tc tng trng 22-
25% (trung bnh ngnh), cc ngn hng phi lin kt cnh tranh vi nhau pht
trin, ng thi m bo an ton trong hot ng kinh doanh ca mnh.
Ngy nay cc ngn hng hin i hot ng a nng nhm tng thu nhpkhng nhng t cc nghip v ngn hng truyn thng, m ngy cng mrng cc
nghip v ngoi bng nh kinh doanh ngoi hi, thanh ton quc t, bo lnh Cc
hot ng ngoi bng mang li thu nhp cho ngn hng di dng ph ngy mt
tng khng nhng v mt s lng m c t trng. Trong s cc nghip v ngoi
bng, th thanh ton quc ti vi cc NHTM Vit Nam l nghip v quan trng
nht, c tc tng trng mnh, mang li cho ngn hng khon thu ph ngy mt
-
7/30/2019 Qun l ri ro trong cc phng thc thanh ton quc t ti SGDII - NHCTVN
9/124
-
7/30/2019 Qun l ri ro trong cc phng thc thanh ton quc t ti SGDII - NHCTVN
10/124
34
SGDII NHCTVN, mt trong cc ngn hng quc doanh ln nht Vit Nam hin
nay v c hot ng thanh ton quc t kh mnh trong thi gian qua lm im
nghin cu).
Trn csphn tch thc trng v ri ro ca hot ng thanh ton quc t
ti SGDII NHCTVN ni ring v hot ng xut nhp khu ca Vit Nam ni
chung, ra nhng quan im, nhng kin ngh v nhng gii php nhm qun l
ri ro cc phng thc thanh ton quc t ti SGDII NHCTVN ph hp vi iu
kin nn kinh ti ngoi a phng nh chnh sch, php lut, quy ch, nghip v,
k thut, o to v bi dng v.v
3. Phng php nghin cu:Lun vn s dng phng php i t ci chung n ci ring, tc l phn tch
nhng ri ro trong cc phng thc thanh ton quc t ca cc bn tham gia trong
qu trnh thanh ton xut nhp khu chung, sau phn tch n nhng ri ro trong
cc phng thc thanh ton quc t m trng tm l phng thc tn dng chng t
ti SGDII NHCTVN; ngoi ra, lun vn s dng phng php phn tch v tng
hp hai chiu: c kt thnh l lun trn csthc tin nghin cu v t l
lun xem xt v xut c nhng ng dng ph hp hn trong thc tin.
4. Nhng im mi ca lun vn: H thng ha y l lun, thc tin v phn tch, nh gi cc ri ro lin
quan n nhng phng thc thanh ton quc t trong bi cnh nn kinh t hi
nhp.
a ra mt s gii php nhm tng cng qun l r i ro hot ng thanh tonxut nhp khu ni chung v trong cc phng thc thanh ton quc t ni ring
ph hp vi ng li pht trin kinh ti ngoi ca ng v Nh nc ta.
Ngoi ra, nhvic tm hiu nhng ri ro trong cc phng thc thanh ton quct m ta s pht trin thm nghip v ti trxut nhp khu, cng c xem l
mt trong nhng nghip v tim nng cn ch trng v mrng pht trin trong
iu kin nn kinh t hi nhp hin nay.
-
7/30/2019 Qun l ri ro trong cc phng thc thanh ton quc t ti SGDII - NHCTVN
11/124
35
5. Ni dung, b cc lun vn:
a - Tn lun van: Qun l ri ro trong cc phng thc thanh ton quc t
ti SGDII NHCTVN.
b- B cc lun vn: Ngoi phn mu v kt lun, lun vn c trnh
bay goi gon trong 3 chng sau:
NG I:CH TNG QUAN V RI RO THANH TON QUC T VRI RO TRONG CC PHNG THC THANH TON QUC T.
CHNG II: THC TRNG QUN L RI RO HOT NG THANH
TON XUT NHP KHU TI SGDII NHCTVN.
CHNG III: NHNG GII PHP NHM QUN L RI RO TRONG
CC PHNG THC THANH TON QUC T TI SGDII NHCTVN.
Vi mot tr ngai la kien thc han hep, ly luan tiep can thc te cha nhieu
va sau nen khong the tranh khoi nhng khiem khuyet, sai sot. Em mong van e
nghien cu nay se phan nao nh hng c trc mat va lau dai cho nghiep vu
thanh ton quc t nham gop phan ay manh hoat ong ngan hang nc nha,
em lai s giau manh cho nen kinh te Viet Nam trong bc ng hoi nhap khu
vc va the gii./.
-
7/30/2019 Qun l ri ro trong cc phng thc thanh ton quc t ti SGDII - NHCTVN
12/124
36
CHNG ICHNG I::
T
TOONNGG QQUUAANN VVEETTHHAANNHH TTOOAANN QQUUOOCC TTEEV
VAA RRUUII RROO TTRROONNGG CCAACCP
PHHNNGG TTHHCC TTTTQQTT..
-
7/30/2019 Qun l ri ro trong cc phng thc thanh ton quc t ti SGDII - NHCTVN
13/124
-
7/30/2019 Qun l ri ro trong cc phng thc thanh ton quc t ti SGDII - NHCTVN
14/124
38
b. Tng cng thu ht kiu hi v cc ngun lc ti chnh khc.
c. Khng ch c tc dng thc y hot ng xut nhp khu hng ha v
dch v, m cn thc y u t nc ngoi trc tip v gin tip.
d. Thc y th trng ti chnh quc gia hi nhp quc t, mrng hot
ng sn xut ra th trng th gii.
Vi vai tr nh vy hot ng kinh ti ngoi kh m c th tn ti v
pht trin c nu khng c hot ng TTQT. Hot ng y cng nhanh chng,
an ton, chnh xc s gii quyt c mi quan h lu thng hng ha tin t
gia nh nhp khu v nh xut khu cng thun li v c hiu qu.
Trong xu th ton cu ha cc hot ng mu dch v ti chnh hin nay,
ngi ta th ch ha mt s nghip v TTQT. Mt s lut ch yu chi phi hot
ng ca TTQT nh sau: Phng thng mi quc t (ICC) ban hnh quy tc v
thc hnh thng nht v tn dng chng t gi tt l UCP. UCP500 p dng t
ngy 1-1-1994 v c sa i thnh UCP 600 c p dng chnh thc vo
ngy 1-7-2007, ng vai tr l hnh lang php l cho mi giao dch quc t ca
Ngn hng v nn thng mi th gii; Quy tc thng nht v hon tr tin hngtheo tn dng chng t gi tt l URR (bn 525 p dng t 1-7-1996) v i vi
nghip v nhthu, phng thng mi quc t son tho Quy tc thng nht v
nghip v nhthu gi tt l URC (bn u tin 1956 bn 522 p dng t 1-1-1996
l bn mi nht); ngoi ra cn c cc lut chi phi hot ng TTQT: lut thng nht
v hi phiu v k phiu Cng c Geneve 1930 ngoi ra to iu kin thc
thi thun li v c hiu qu cho Cng c Geneve ng thi bo v li ch cho nh
nc, quyn v li ch hp php ca t chc c nhn tham gia quan h thng phiu
U Ban Thng v Quc hi ra php lnh s 17/1999/PL-UBTVQH, ngy 24
thng 12 nm 1999, ngy 10 thng 12 nm 2003 Chnh Ph cng a ra Ngh
nh s 159/2003/N-CP v cung ng v s dng Sc to mt bc thng thong
mi v a dng hn cho cng c thanh ton trong hot ng TTQT .
-
7/30/2019 Qun l ri ro trong cc phng thc thanh ton quc t ti SGDII - NHCTVN
15/124
39
Cshnh thnh hot ng TTQT l hot ng ngoi thng, v hot ng
thanh ton c thc hin qua h thng ngn hng, v vy khi ni n TTQT l ni
n hot ng thanh ton ca ngn hng thng mi.
1.1.3. Vai tr ca Ngn hng thng mi (NHTM) trong thanh
ton quc t:
Trong thng mi quc t, khng phi lc no cc nh xut khu, nh nhp
khu cng c th thanh ton tin hng trc tip cho nhau, m thng phi thng qua
cu ni trung gian thanh ton l cc NHTM vi mng li chi nhnh v h thng
ngn hng i l rng khp ton cu.S pht trin ca cng nghin t l bc t ph trong thanh ton lin
ngn hng v lin quc gia vi h thng CHIPS (clearing house interbank payment
system) ri mng ti chnh vin thng lin ngn hng ton cu gi tt l SWIFT
(society for word wide interbank financial telecomunication). Vi tc nhanh,
chnh xc cao cng vi vic cung cp hon ho cc loi hnh dch v k thut v ti
chnh, ngn hng h tr tt cc hot ng thanh ton XNK ca cc t chc
nhng nc khc nhau d dng hn, tin li hn, chnh xc v nhanh chng hn,
m bo quyn li hai bn.
Sau y l s v cc hot ng ca nghip v ngn hng Quc T, cc
nghip v ny gn b vi nhau v gp phn hnh thnh nn hot ng TTQT.
Nghiep vu ngan hang quoc te
Kinhdoanhngoai
te
Tai trXNK
Bao lanhNH trong
ngoaithng
Tndungquoc
te
Thanhtoan
quoc te
Hnh 1.1 S cc nghip v ngn hng quc t
1.2. Ri ro trong cc phng thc thanh ton quc t.
-
7/30/2019 Qun l ri ro trong cc phng thc thanh ton quc t ti SGDII - NHCTVN
16/124
40
Theo tin Ting Vit Nh xut bn Khoa hc x hi, 1988 Danh t
S ri ro c gii thch l iu khng lnh, khng tt, bt ngxy ra. Theo
ti, y l khi nim chung nht v s ri ro. Trong i sng kinh t, danh t ri
ro (ting Anh l Risk, ting Php l Risque) c rt nhiu hc gi v nh kinh
t trn th gii quan tm nghin cu, c nh ngha theo nhiu cch khc nhau.
Frank Knight mt hc gi ngi Mu th k 20 nh ngha Ri ro l
s bt trc c tho lng c.
Allan Willet trong ti liu nh ngha Ri ro l s bt trc c th lin quan
n mt bin c khng mong i.
Irving preffer li cho rng Ri ro l tng hp khng nhng s ngu nhin
c tho lng bng xc sut. Ngoi ra, hc gi ngi Anh Hurt MrCarty cng c
quan nim tng t. ng cho rng Ri ro l mt tnh trng trong cc bin c
xy ra trong tng lai c th xc nh c.
Trong kinh doanh xut nhp khu, ri ro l s bt trc c tho lng c,
n c th to ra nhng tn tht, mt mt, thit hi hoc lm mt i nhng chi
sinh li, nhng cng c them n nhng li ch, nhng chi thun li tronglnh vc hot ng ny. Ri ro i vi nh xut khu hay nh nhp khu cng chnh
l ri ro ca ngn hng v h chnh l nhng khch hng m ngn hng phc v.
Trong hot ng thanh ton quc t, nhn chung c nhng ri ro sau y:
Ri ro quc gia: kh nng mt quc gia khng mun hoc khng thtr/thanh ton mt mn n/s tin ngoi t cho nc ngoi.
Ri ro v vic thanh ton ca cc i tc: thng xy ra khi c s vi phmtrong thc hin hp ng ngoi thng ca cc bn mua/bn. Mc ri ro cho
cc bn ty phng thc thanh ton c p dng.
Ri ro hi oi: t gi hi oi lun bin ng khng ngng do nhiu yu ttc ng. Do c s chnh lch v k hn, v loi ngoi t pht sinh khi ngn hng
cho t chc xut khu vay ngoi t nhp nguyn liu ca t nc ngoi v v
th lm cho ngn hng c th gnh chu thua l khi t gi ngoi hi bin ng.
-
7/30/2019 Qun l ri ro trong cc phng thc thanh ton quc t ti SGDII - NHCTVN
17/124
41
Ri ro quan hi l: ngn hng gi ti khon Nostro ca mt ngn hngb ph sn, ng ca s l mt ri ro v cng nghim trng i vi hot ng ca
ngn hng, thm ch c th dn ti ph sn theo.
Ri ro tc nghip: l ri ro xy ra trong qu trnh thc hin nghip v thanhton do cn b ngn hng ssut, yu nghip v chuyn mn
Ri ro do hot ng: gm ton b ri ro c th pht sinh t cch thc ngnhng iu hnh cc hot ng ca mnh nh qun tr km cc quy trnh thanh ton
quc t, thiu k hoch khi phc kinh doanh trong trng hp c ri ro xy ra.
Ri ro php l: ngoi ra ngn hng cn gp ri ro do s can thip ca chnhph thay i t ngt chnh sch tin t, ccu kinh t, lnh vc u tin iu
ny c th dn n thua l cho ngn hng.
Ri ro chin lc: pht sinh t cc thay i trong mi trng hot ng caNgn hng trn phm vi rng hn v kinh doanh v ti chnh, vic xm nhp lnh
vc mi m thiu nghin cu y v thiu cc ngun lc cn thit khai thc
th trng ny c th lm cho ngn hng phi kh khn v dn n thua l.
Ri ro uy tn: l ri ro d lun nh gi xu v ngn hng gy kh khn chovn tm kim khch hng hoc thm ch khch hng ri b ngn hng.
Ri ro o c: cn b ngn hng lm sai quy nh, tham , tip tay vikhch hng la o ngn hng
Ri ro php l: cc ngn hng tin hnh ti trxut nhp khu cho mt lhng m thi im quyt nh ti trli c s thay i php l hoc nh xut
khu v nh nhp khu khng nm c cc quy nh php l v xut, nhp khu.
Kinh doanh trong nn kinh t th trng, mc cnh tranh ngy cng tr
nn quyt lit v phc tp, tn ti v pht trin, cc doanh nghip khng ch
hoch nh chin lc kinh doanh m cn phi phn tch cc ri ro c gii php
hn ch v ngn nga. Nht l trong hot ng kinh doanh xut nhp khu, khi m
nh xut khu v nh nhp khu thng c cskinh doanh ti cc quc gia khc
nhau, ri ro li tng cao v kh kim sot.
-
7/30/2019 Qun l ri ro trong cc phng thc thanh ton quc t ti SGDII - NHCTVN
18/124
-
7/30/2019 Qun l ri ro trong cc phng thc thanh ton quc t ti SGDII - NHCTVN
19/124
43
Nh nhp khu chp nhn gi hng ca nh xut khu v chuyn thanh ton
cng vi n t hng khi hng ha c chc chn (khng hy ngang), ngha l
vic thanh ton xy ra trc khi hng ha c chi.
1.2.2.2. Ri ro trong phng thc ng trc:
* Ri ro i vi nh xut khu:
Nu nh nhp khu khng thc hin thanh ton trc, th nh xut khu
phi chu chi ph qun l, chi ph lu kho, tin bo him, hoc phi chhng trv
(nu hng gi i), v tm khch hng mua khc rt tn km hay phi gim gi.
* Ri ro i vi nh nhp khu:
Phng thc ny m bo cho nh xut khu nhn thanh ton trc khi
giao hng, ngc li i vi nh nhp khu phi gnh chu nhng ri ro:
Hng b ch tm khng giao hoc c giao khng ng s lng, cht lngca hp ng.
Hng giao tr hn so vi qui nh. Nh xut khu khng giao hng trong trng hp nh xut khu b ph sn, hoc
khng c hng giao, hoc khi gi c th trng ang c xu hng tng gi nh
xut khu s bn l hng ny cho ngi khch hng khc v chp nhn khong
pht trong hp ng nu thy vn c li cho mnh.
Khng kim sot c vic hng ha c c bo him y trong qu trnhvn chuyn hay khng?
Do phi thanh ton trc, nh nhp khu c th phi chu p lc v ti chnh.Tnh hnh s xu hn, nu hng ha n chm hoc b khim khuyt th iu ny
ngn cn nh nhp khu bn hng thu hi tin v lm cho li nhun c th gim.
1.2.3. Phng thc ghi s (Open account):
1.2.3.1. Khi nim phng thc ghi s:
y l phng thc thanh ton, trong nh xut khu sau khi giao hng th
ghi Nti khon cho bn nhp khu vo mt cun s theo di; vic thanh ton cc
-
7/30/2019 Qun l ri ro trong cc phng thc thanh ton quc t ti SGDII - NHCTVN
20/124
44
khon nny c thc hin thng thng theo nh k nh tha thun. Nh
vy, v thc cht y l phng thc thanh ton ncn kht li, ngc vi phng
thc ng trc (xem 1.2.2).
1.2.3.2. Ri ro trong phng thc ghi s:
* Ri ro i vi nh xut khu:
Sau khi nhn hng ha, nh nhp khu c th khng thanh ton, hoc khng ththanh ton (v d, do cc gii php kim sot ngoi hi), hoc ch tm tr hon
ko di thi gian thanh ton. V l thuyt, cho d quyn shu hng ha c th
c bo lu, nhng thc t nh xut khu kh lng m kim sot c hng
ha mt khi chuyn cho nh nhp khu. Ngoi ra, nh nhp khu c th dn
dng tranh chp v cht lng hoc khiu ni v s khim khuyt hay thiu ht
hng ha yu cu gim gi. Trc tnh hung ny, nh xut khu ch cn
cch la chn: (i) gim gi; (ii) tm i tc mua khc; (iii) chhng v nc (ri
ro c th nc nhp hng khng cho php gi tr hng).
Nu ha n thanh ton ghi bng ngoi t, nh xut khu c th gp ri ro t gikhi ngoi t gim gi.
Nh xut khu bn hng theo phng thc ghi s phi gnh chu chi ph kimsot tn dng v thu tin.
*Ri ro i vi nh nhp khu:
Nu ha n thanh ton ghi bng ngoi t, nh nhp khu c th gp ri ro t gikhi ngoi t ln gi.
Nh xut khu c th khng giao hng, hoc hng giao khng ng thi gian,khng ng chng loi v cht lng.
1.2.4. Phng thc nhthu (Collections):
1.2.4.1. Khi nim phng thc nhthu:
-
7/30/2019 Qun l ri ro trong cc phng thc thanh ton quc t ti SGDII - NHCTVN
21/124
45
Phng thc nh thu l phng thc thanh ton m nh xut khu sau khi
giao hng cho nh nhp khu s k pht hi phiu i tin nh nhp khu, nhngn
hng thu h s tin ghi trn thi phiu .
Hoc: Phng thc nhthu l nghip v x l ca ngn hng i vi cc
chng t quy nh theo ng ch th nhn c nhm :
- Chng t c thanh ton hoc c chp nhn.
- Chuyn giao khi chng tc thanh ton hoc c chp nhn.
- Chuyn giao chng t theo ng cc iu khon v iu kin khc.
Cc loi nhthu:- Nhthu trn (Clean Collection): l phng thc thanh ton trong
nh xut khu sau khi giao hng cho nh nhp khu,ch k pht t hi phiu
(hoc nhthu tSc) i tin nh nhp khu v yu cu ngn hng thu s tin ghi
trn thi phiu, khng km theo mt iu kin no c.
- Nh thu km chng t (Documentary Collection): l phng
thc thanh ton m nh xut khu nh ngn hng thu h tin t nh nhp khu
khng nhng ch da trn cshi phiu m cn trn b chng t hng ha gi
km vi hi phiu, nu nh nhp khu khng ng thanh ton hoc chp nhn ln
hi phiu th ngn hng s khng giao b chng t.
+ Nh thu km chng tdng D/P (Documents against payment): Thanh ton
i chng t nhthu tr ngay, nh nhp khu chnhn c cc chng tshu
hng ho sau khi thc hin thanh ton.
+ Nhthu km chng tdng D/A (Documents against Acceptance): Chp nhnthanh ton i chng t nhthu tr chm, nh nhp khu nhn chng tshu
hng ha sau khi k chp nhn hi phiu tr tin vo thi im c xc nh sau.
1.2.4.2. Ri ro ca phng thc nhthu:
1.2.4.2.1. Ri ro trong phng thc Nhthu trn:
Do vic tr tin trong phng thc nh thu trn khng cn c vo b
chng t hng ha, m ch da vo hi phiu do nh xut khu k pht, do :
-
7/30/2019 Qun l ri ro trong cc phng thc thanh ton quc t ti SGDII - NHCTVN
22/124
46
*Ri ro ch yu thuc v nh xut khu, bao gm:
Nu nh nhp khu vn, th nh XK chng bao ginhn c tin thanh ton. Nu nng lc ti chnh ca nh nhp khu km, th vic thanh ton s dy da,
chm tr v tn km.
Nu nh nhp khu ch tm la o, vn nhn hng nhng t chi thanh tonhay t chi k chp nhn thanh ton hi phiu k hn.
n hn thanh ton hi phiu k hn, m nh nhp khu khng th thanh tonhoc khng mun thanh ton (do tnh hnh ti chnh, kinh doanh nh nhp khu
trnn xu i, hay nh nhp khu pht sinh ch tm la o) th nh xut khuc th kin ra ta nhng rt tn km v khng phi lc no cng nhn c tin.
*Ri ro i vi nh nhp khu:
Ri ro c th pht sinh khi hi phiu i tin n trc v phi thc hin
ngha v thanh ton, trong khi hng ha khng c gi i, hoc c gi i
nhng cha ti, hoc khi nhn hng ho c th khng m bo ng cht lng,
chng loi v s lng nh tha thun trong hp ng thng mi.
1.2.4.2.2. Ri ro trong phng thc Nhthu km chng t:
- Trong phng thc ny nh xut khu mt quyn kim sot hng ha v
cha c thanh ton cng nh khng c bo lnh thanh ton ngay t lc gi hng
i. Ri ro thanh ton hon ton thuc v nh xut khu khi nh nhp khu khng tr
tin khi nhn c hng. Ngn hng chng vai tr trung gian n thun, thu
c hay khng ngn hng cng thu th tc ph, ngn hng khng chu trch nhim
nu bn nhp khu khng thanh ton. Nn nu l t chc xut khu ta ch s dng
phng thc ny khi c tn nhim hon ton vi nh nhp khu, hoc c gi tr xut
khu nh, mang tnh cht thm d th trng hay hng ha bng kh tiu th
- Phng thc nhthu km chng t th tc n gin, v chi ph r, nhng
mc ri ro i vi nh nhp khu v nh xut khu cao hn so vi phng thc
tn dng chng t.
*Ri ro i vi nh xut khu:
-
7/30/2019 Qun l ri ro trong cc phng thc thanh ton quc t ti SGDII - NHCTVN
23/124
47
Tp trung ch yu vic thanh ton khng c thc hin sau khi hng giao.
N bao gm:
Lm tri vi lnh nh thu, ngn hng xut trnh trao b chng t hng hacho nh nhp khu trc khi ngi ny thanh ton hay chp nhn thanh ton.
iu ny c th xy ra mt s quc gia, khi m ngn hng u tin t mi
quan h doanh nghip trong nc ln trn trch nhim v ngha v ca hi
vi doanh nghip bn ngoi lnh th quc gia. Lc ny, nh xut khu gp rt
nhiu kh khn trong vic khiu ni i vi ngn hng xut trnh.
Ch k chp nhn thanh ton c tn b gi mo, hoc ngi k chp nhn khng thm quyn hay cha c ng k mu du, ch k.
Ngn hng chuyn chng t (NH nh xut khu) lun gi lp trng rng, nungn hng xut trnh c sai st trong vic thc hin lnh nh thu, th mi hu
quu do nh xut khu phi t gnh chu, thm ch ngay c trong trng hp
nh xut khu khng h lin quan n vic chnh ngn hng xut trnh (Theo
URC522, iu 11b).
Ton b hay mt phn chng t b tht lc. S hng ha (m b chng t l i din) ch c thc chuyn cho (hay theo
lnh ca) ngn hng xut trnh vi sng ca ngn hng ny t trc. Ngoi
ra, ngn hng khng chu bt c trch nhim no v vic lu kho, mua bo him
hng ha, giao hng hay dhng ha.
Khi ngn hng hnh ng bo v hng ha nh dn xp vic lu kho, muabo him hng ha th ngn hng khng chu bt c trch nhim no v tn tht
hay h hng, mt mt hng ha.
Nh xut khu thng phi gnh chu mi chi ph lin quan n cng vic bov hng ha ca ngn hng, cho d ngn hng khng c yu cu lm cc cng
vic ny.
Nh nhp khu thanh ton nhn b chng t, nhng ngn hng xut trnhkhng chuyn cho ngn hng chuyn chng t tr cho nh xut khu. iu
ny c th xy ra, v d khi ngn hng xut trnh khng th hoc phi chm tr
-
7/30/2019 Qun l ri ro trong cc phng thc thanh ton quc t ti SGDII - NHCTVN
24/124
48
thanh ton do cc gii php kim sot ngoi hi cm chuyn ngoi t ra ngoi
lnh th quc gia.
Ngn hng xut trnh chuyn tin cho ngn hng chuyn chng t, nhng ngnhng ny li chm tr hay b mt kh nng thanh ton, do nh xut khu nhn
c tin chm hoc khng nhn c tin.
Nh nhp khu khc t thanh ton hay chp nhn thanh ton, trong khi hngha c gi t trc. D nh xut khu c th kin nh nhp khu theo hp
ng k, nhng iu ny mt nhiu thi gian, trong khi, hng ha c th
bc dv lu kho hoc nh xut khu ra lnh chuyn chhng v nc.
Hng ha c bo him u hay cha? V nh xut khu c th khiu nitin bi thng nu hng ha b tn tht hay h hi khng?
Cc ngn hng khng chu trch nhim v bt k s chm tr hay tht lc chngt no (theo URC522, iu 14a).
Nu ha n thanh ton bng ngoi t, nh xut khu khng chu ri ro t gicho n khi nhn c tin.
Bt k chi ph pht sinh no lin quan n nh thu hay chi ph li sut m nhnhp khu chu (nh tha thun) m nh nhp khu t chi thanh ton, ngn
hng xut trnh vn trao chng t cho nh nhp khu theo lnh nhthu c
thanh ton v khu tr chi ph pht sinh, s tin cn li tr cho ngn hng
chuyn chng t thanh ton cho nh xut khu (Theo URC522, iu 21a).
iu ny lm nh xut khu mt mt khon chi ph khng mun.
*Ri ro i vi nh nhp khu:Phng thc nhthu km chng t phn ln ri ro thuc v nh xut khu,
tuy nhin nh nhp khu vn ng trc cc ri ro sau:
Cho d nh nhp khu c chi kim chng t trc khi thanh ton hay chpnhn thanh ton, nhng hng ha th c th khng c kim nh, cha
c bo him y , hay khng tun theo cc tiu chun ghi trong hp ng
thng mi. Nh nhp khu c thng trc ri ro khi nh xut khu lp b
-
7/30/2019 Qun l ri ro trong cc phng thc thanh ton quc t ti SGDII - NHCTVN
25/124
49
chng t gi, c sai st, hay c tnh gian ln thng mi. B vn n gc c y
hay mt ngi no khc li dng chng i nhn hng? Cc ngn hng
khng chu trch nhim khi chng t gi mo hay c sai st, hoc hng ha hay
phng tin vn ti khng khp vi chng t.
Sau khi k chp nhn thanh ton hi phiu k hn (hay pht hnh k phiu), nhnhp khu c th b nh xut khu kin ra ta nu khng thanh ton khi hi
phiu n hn. Thm ch nh nhp khu khng th dng cc l do chnh ng
bo cha cho vic khng thanh ton: nh xut khu khng giao hng, hay
giao hng c sai st nghim trng Ngha l, mt khi nh nhp khu k
nhn thanh ton hi phiu k hn, th buc phi thanh ton khi hi phiu n
hn mt cch v iu kin, nu khng c th b kin ra ta. S khng thanh ton
hi phiu ng hn s lm tn hi nghim trng danh ting thng mi con n.
*Ri ro i vi ngn hng chuyn chng t:
Nhn chung, ngn hng chuyn chng t ch chu ri ro khi thanh ton hay
cho nh xut khu vay trc khi nhn c tin chuyn n ngn hng xut trnh
(chit khu chng t nh thu). Nu khng nhn c tin chuyn n, ngn hng
chuyn chng t chu ri ro tn dng trong vic nh xut khu hon tr tin vay.
*Ri ro i vi ngn hng xut trnh:
Nu ngn hng xut trnh chuyn tin cho ngn hng chuyn chng t trc khinh nhp khu thanh ton, th phi chu ri ro nu nh nh nhp khu khng
nhn chng t v khng thanh ton hoc khng chp nhn thanh ton.
Nu ngn hng xut trnh cho nh nhp khu vay thanh ton, th c th churi ro tn dng t pha nh nhp khu.
Chu trch nhim kim tra chng t nhn c xem c v ph hp vi danhmc lit k chng t gi ti, nu chng t khng hoc khng ph hp th
phi thng bo cho ngn hng chuyn chng t xin ch th tip.
Ngn hng chuyn chng t c th yu cu rng, nu nh nhp khu khngthanh ton hoc khng chp nhn thanh ton, th ngn hng xut trnh thu xp
-
7/30/2019 Qun l ri ro trong cc phng thc thanh ton quc t ti SGDII - NHCTVN
26/124
50
hng ha c lu kho v c bo him cho n khi bn c cho khch hng
mi hay chuyn hng quay v nc. Nu iu ny xy ra, th ngn hng xut
trnh phi c b p chi ph y .
1.2.5. Phng thc tn dng chng t Documentary Credit:
1.2.5.1. Khi nim phng thc tn dng chng t:
- Phng thc tn dng chng t l mt s tho thun m trong mt ngn
hng (ngn hng mL/C) p ng nhng nhu cu ca khch hng (ngi xin m
L/C) cam kt hay cho php ngn hng khc chi tr hoc chp thun nhng yu cu
ca ngi hng li khi nhng iu kin quy nh trong th tn dng c thc
hin ng v y .
- Th tn dng l csphp l chnh ca vic thanh ton, n rng buc
cc bn hu quan tham gia vo phng thc thanh ton tn dng chng t nh: nh
nhp khu (ngi m L/C), Ngn hng pht hnh L/C (NHPH), nh xut khu
(ngi hng li L/C, ngn hng thng bo, ngn hng thanh ton, ngn hng chit
khu Cn hp ng ngoi thng ch c gi tr php l rng buc v quyn li v
ngha v gia hai bn nhp khu v xut khu.
- Nh nhp khu c th s dng L/C c th ho, chi tit ha hoc b
sung, nh chnh, sa cha nhng iu khon m hp ng mua bn cn st.
Phng thc tn dng chng tlin quan n cc bn:
+ Ngi xin mth tn dng (Applicant for the credit): l t chc nhp
khu, nh nhp khu yu cu ngn hng phc v mnh pht hnh mt L/C v c
trch nhim php l v vic tr tin ca ngn hng cho nh xut khu theo L/C ny.
+ Ngi th hng L/C (Beneficiary): l nh xut khu hng ha, c
hng s tin thanh ton hay shu hi phiu c chp nhn thanh ton.
+ Ngn hng m th tn dng (the issuing bank): l ngn hng phc v
nh nhp khu ti nc nhp khu, cung cp tn dng cho nh nhp khu v theo
yu cu ca nh nhp khu pht hnh mt L/C cho nh xut khu hng.
-
7/30/2019 Qun l ri ro trong cc phng thc thanh ton quc t ti SGDII - NHCTVN
27/124
51
+ Ngn hng thng bo th tn dng (The Advising Bank): l ngn hng
phc v nh xut khu, thng bo cho nh xut khu bit th tn dng m.
+ Ngn hng xc nhn (The confirming bank): l ngn hng xc nhn
trch nhim ca mnh s cng NHPH, bo m vic tr tin cho nh xut khu trong
trng hp ngn hng mkhng kh nng thanh ton. Ngn hng xc nhn c
th l Ngn hng thng bo th tn dng hay l mt ngn hng khc do nh xut
khu yu cu.
+ Ngn hng thanh ton (The paying bank): c th l ngn hng mth
tn dng hoc l mt ngn hng khc c ngn hng mth tn dng chnh thay
mnh thanh ton tr tin cho nh xut khu hay chit khu hi phiu.
+ Ngn hng thng lng cn gi l Ngn hng chit khu (The
negotiating bank): l ngn hng ng ra thng lng b chng t v thng cng
l Ngn hng thng bo L/C. Nu L/C quy nh thng lng t do th ngn hng
no cng c th l Ngn hng thng lng.
+ Ngn hng chuyn nhng (Transfering bank), ngn hng ch nh
(nominated Bank), ngn hng hon tr (Reimbursing bank), ngn hng i tin(Claiming Bank), ngn hng chp nhn (Accepting bank), ngn hng chuyn chng
t (Remitting bank). Tt cc giao trch nhim c th trong th tn dng.
1.2.5.2. Cc loi thtn dng:
* Thtn dng hy ngang Revocable letter of credit: L loi L/C m ngn hng
mL/C c th sa i hoc hy b bt k lc no m khng cn bo trc cho
ngi hng li L/C. Loi L/C ny t c s dng trong thanh ton quc t.
* Th tn dng khng hy ngang Irrevocable letter of credit: L loi L/C sau
khi c NHPH th khng c sa i hoc hy b nu khng c sng ca
cc bn lin quan. Loi L/C ny c s dng ph bin trong thanh ton quc t.
* Th tn dng khng hy ngang min truy i Irrevocable without resourse
letter of Credit: L loi L/C sau khi nh xut khu c tr tin th ngn hng
pht hnh L/C khng c quyn i tin nh xut khu trong bt k trng hp no.
-
7/30/2019 Qun l ri ro trong cc phng thc thanh ton quc t ti SGDII - NHCTVN
28/124
-
7/30/2019 Qun l ri ro trong cc phng thc thanh ton quc t ti SGDII - NHCTVN
29/124
53
Loi L/C ny cho php nh xut khu c chuyn nhng mt phn hayton b s tin ca L/C cho ngi th 2, thng cho ngi cung cp hng ha.
L/C chuyn nhng chc php chuyn nhng mt ln. Chi ph chuyn nhng do ngi hng li u tin tr. Ngi hng li th 2 mun i tin nhanh nn yu cu ngn hng chuynnhng l ngn hng xc nhn.
Ri ro i vi thtn dng chuyn nhng:
a) Ri ro i vi nh xut khu l ch yu:
Hp ng bn hng k vi mt i tc (trung gian) li khng phi l ngi chutrch nhim thanh ton m ty thuc vo nh nhp khu l ngi m tn dng
th. Lm sao nh xut khu bit c nh nhp khu c thin ch hoc l doanh
nghip tm c, uy tn. B chng t rt d b t chi v mt li rt nh nu hng
xung gi trn th trng, kh nng tiu th kh hoc nh nhp khu c du hiu
thua ld nh xut khu thc thi y ngha v trong hp ng. Nh xut
khu khng th kin hay khiu ni ngi k hp ng (ngi trung gian) hocngn hng chuyn nhng v h lm ng quy nh tn dng th v bn iu l
UCP 600.
Nh xut khu ch trng chvo thin ch ca ngi trung gian (ngi hngth nht) c tch cc i tin nh nhp khu hay khng?
V th tc thanh ton, nh xut khu khng th chng hon ton m cn tythuc hnh ng ca ngi trung gian v ngn hng chuyn nhng.
Bi v mc d nh xut khu hon chnh tuyt i b chng t giao hng nhngch theo quy nh ca tn dng thc chuyn nhng m i. Lm sao m
nh xut khu bit c ni dung ca tn dng thc chuyn nhng v tn
dng th gc u nh nhau khi m ngi hng th nht c quyn khng thng
bo cc sa i tn dng th cho ngi hng th hai? Do vy b chng t xut
trnh theo tn dng th chuyn nhng l hon ho cha hn ph hp hon ton
vi cc iu khon v iu kin ca tn dng th.
-
7/30/2019 Qun l ri ro trong cc phng thc thanh ton quc t ti SGDII - NHCTVN
30/124
54
Hn na, ha n, hi phiu ca ngi th nht lp thay th khng honchnh s b ngn hng pht hnh t chi. Do snh hng n thi hn xut
trnh ti ngn hng pht hnh.
Tt c nhng vn trn ngoi tm kim sot ca nh xut khu (ngi hngth hai). Mi li lm thiu st ca ngi trung gian s gy hu qu m nh xut
khu phi gnh chu.
b) Ri ro i vi ngn hng chuyn chng:
B ri ro v hot ng, hot ng b hn ch v L/C chuyn nhng khng phil mt cam kt thanh ton.
Nu ngi th hng th nht khng th trnh chng t c, chng t caNgi th hng th hai c thc chuyn tip cho ngn hng pht hnh L/C.
*Thtn dng gip lng Back to back letter of Credit:
Quy trnh nghip v ca L/C gip lng
Ngi Mua Ngi Hng li L/CGiap lng (Cung ng)
Ngan Hang M L/C Ngan Hang Thong Bao L/C
Ngi HngLi L/C goc
Ngan Hang ThongBao L/C *
Ngan Hang m L/C giap lng(thng la NH thong bao L/C *)
S 1.2 - Quy trnh nghip v ca L/C gip lng
-
7/30/2019 Qun l ri ro trong cc phng thc thanh ton quc t ti SGDII - NHCTVN
31/124
55
Loi L/C c mda vo mt L/C khc, ngha l sau khi nhn c L/C donh nhp khu m, nh xut khu yu cu ngn hng mmt L/C khc da vo L/C
gc cho nh cung cp hng ho.
c s dng trong trng hp mua bn qua trung gian thanh ton chonh cung cp hng.
Cc ri ro cn ch :
Nu ngi th hng ca L/C gc khng p ng yu cu ca L/C gc thNHPH L/C gip lng s chu tn tht.
NHPH L/C gc cho vo cc bt hp l nh nht v khng thanh ton L/C. C th c nhng tranh chp vi nh nhp khu m NHPH L/C gip lng khng
bit.
Trong nghip v tn dng th gip lng, ci li ca nh xut khu cung cp hngha chnh l ci bt li ca ngi trung gian, ngc li tn dng th chuyn
nhng.
* Thtn dng c iu khon red clause letter of CreditTh tn dng c iu khon c s dng nhm ng trc cho nh xut
khu mt khon tin trc khi giao hng h trcho sn xut hng ha. Tn dng
ny c thng trc mt phn hay ton b, ngn hng ca nh nhp khu sng
trc khon tin ny. Bn cht ca L/C ny l nh nhp khu ng tin cho nh xut
khu v chu mi ri ro v tn dng ng trc.
*Thtn dng tun hon Revolving letter of Credit
L loi tn dng khng hy ngang, c ngn hng mL/C cam kt rng khiL/C s dng ht tng tr gi ban u ca n th tng c gi tr nh c.
Cn quy nh s ln c tun hon v thi hn hiu lc ca th tn dng. C 2 loi th tn dng tun hon:
L/C tun hon tch ly (cumulative revolving L/C): Cho php cnggp kim ngch t giao hng trc vo t giao hng sau nu t
giao hng trc cha s dng ht.
-
7/30/2019 Qun l ri ro trong cc phng thc thanh ton quc t ti SGDII - NHCTVN
32/124
56
L/C tun hon khng tch ly (Non cumulative revolving L/C):khng cho php cng gp kim ngch t giao hng trc v t
giao hng sau nu t giao hng trc vn cha s dng ht.
Ri ro: Trong trng hp L/C tng tun hon, ngi mL/C v NHPHL/C c trch nhim thanh ton trong thi gian hiu lc ca L/C.
*Thtn dng dphng (Standby Letter of Credit):
Tn dng d phng tng t nh l s bo m ca ngn hng pht hnhcam kt vi ngi th hng s thanh ton cho ngi ny nu xut trnh cc bng
chng vi tc lin quan khng thc hin ngha v nhc tha thun. Vic thanh ton ch c thc hin khi xut trnh cc chng t nh:certificate of non-preformance hoc Statement of default.
1.2.5.3. Ri ro trong phng thc Tn dng chng t:
Phng thc thanh ton tn dng chng t l phng thc thanh ton m
bo c quyn li cho nh sn xut cao nht so vi cc phng thc thanh ton
khc. Tuy nhin n khng phi l phng thc thanh ton tuyt i an ton cho ccbn tham gia. Vn cn mt s ri ro cho c nh xut khu, nh nhp khu v cc
ngn hng tham gia.
1.2.5.3.1. i vi nh xut khu:
i vi nh xut khu c th gp nhiu kh khn hoc khng th thc c cciu khon trong th tn dng, nu nh nh nhp khu c tnh mth tn dng
khc vi ni dung tha thun, hoc a thm vo cc iu khon m chac ng trc y, chng hn:
Thi gian giao hng qu gp khng thp ng c. Cc chng t quy nh phi xut trnh qu kh khn hoc khng th thc
hin c.
Quy nh mt cc ph vn ti m nh xut khu khng th chp nhnc.
-
7/30/2019 Qun l ri ro trong cc phng thc thanh ton quc t ti SGDII - NHCTVN
33/124
57
Thi hn hiu lc L/C qu ngn, nh xut khu khng thi gian tphp chng t xut trnh.
Loi th tn dng khng ng nh c tha thun. Ngay khi nh xut khu chp nhn cc iu kin ca th tn dng, vn gp ri
ro trong khu thanh ton: BCT khng ph hp v ngn hng t chi thanh ton
hoc NHPH/Ngn hng xc nhn mt kh nng thanh ton.
Trong thc tin bun bn gia cc quc gia trong khu vc gn nhau, hng ncng trc khi nh nhp khu nhn c chng t vn ti. thun tin cho
vic nhn hng m khng cn bo lnh ca ngn hng, ngi m th tn dngyu cu mt bn vn n gc gi theo hng ho hoc c nh xut khu gi
trc tip cho nh nhp khu. Chng t gc ny sc nhn hng thay th cho
chng t gi qua cho ngn hng. Trong trng hp ny, nu nh ngn hng xc
nh l bt hp l, trong khi nh nhp khu nhn c hng v t chi thanh
ton. Nh vy nh xut khu phi chp nhn ri ro.
NHPH L/C khng thc hin ng cam kt ca mnh trong thanh ton cho nhxut khu.
1.2.5.3.2. i vi nh nhp khu:
Ngn hng s tin hnh tr tin cho ngi hng li da trn cc chng tcxut trnh, khng da vo vic kim tra hng ho. Ngn hng khng chu trch
nhim v tnh xc thc ca cc chng t, khng chu trch nhim v s lng v
cht lng hng c giao. Do vy, nu c s gi mo trong vic xut trnh
chng t gi nhn c thanh ton, th trong trng hp ny, nh nhp khuphi bi hon li s tin m NHPH th tn dng tr cho ngi hng li.
Trong trng hp nh xut khu xut trnh cc chng t ph hp vi quy nhca L/C v nhn c thanh ton t ngn hng. Nhng hng ho khng giao
ng hp ng. Bi v ngn hng khng lin quan n vic kim tra hng ho
nh phn tch trn.
-
7/30/2019 Qun l ri ro trong cc phng thc thanh ton quc t ti SGDII - NHCTVN
34/124
58
Khi cn thit c s thay i v cc iu khon trong hp ng th nh nhp khuphi tu chnh, sa i cc iu khon trong L/C. Nh vy, thi gian giao hng c
th b tr hn, khng thp ng nhu cu kinh doanh ca nh nhp khu kp
thi, v phi chu ph tu chnh, sa i.
Trong mt s trng hp, hng c giao n ni n nhng nh nhp khuvn cha nhn c cc chng t thanh ton v nh vy khng th nhn hng
c. nu nh nhp khu cn gp hng ha hay schu chi ph lu kho th phi
thu xp NHPH pht hnh mt bo lnh gi hng tu nhn hng, nh nhp
khu phi chu thm chi ph khng nh tr cho ngn hng.
Ngn hng xc nhn hay mt ngn hng c chnh khc c th mc sai lmkhi thanh ton cho mt b chng t sai st, sau ghi nNHPH L/C. Nu
ngn hng mc sai lm li do nh nhp khu chnh, th NHPH c quyn truy
hon s tin b ghi n. Hn na, trong mt s trng hp, nh nhp khu
phi chp nhn iu khon hon tr cho NHPH ngay c khi ngn hng mc sai
lm do NHPH chnh. V nguyn tc, ngn hng chnh mc sai lm phi
hon tr s tin ghi ncho NHPH, nhng thc t th rt phc tp v d b tchi. iu ny xy ra l v, c bi hon buc NHPH phi giao dch vi
mt ngn hng rt xa v ti mt quc gia khc, hn na ngn hng ny thng
cao mi quan h v trch nhim ca mnh vi nh xut khu ni a. Thm
ch, cho d cui cng NHPH cng c bi hon, nhng phi mt nhiu thi
gian v chi ph c th vt gi tr L/C.
1.2.5.3.3. i vi ngn hng:a) i vi NHPH:
NHPH phi thc hin thanh ton cho ngi th hng theo quy nh ca L/Cngay c trong trng hp nh nhp khu ch tm khng hon tr hoc khng
hon tr. Vi l do ny, ri ro tn dng i vi NHPH l rt hin hu.
Khi thanh ton L/C khng xc nhn, NHPH hay c yu cu chp nhn thanhton cho ngi th hng m cha nhn thy b chng t. Trong trng hp
-
7/30/2019 Qun l ri ro trong cc phng thc thanh ton quc t ti SGDII - NHCTVN
35/124
59
ny, nu khng c s chp thun trc ca ngi nhp khu v vic hon tr, th
NHPH s gp ri ro khi b chng t sai st, nn nh nhp khu t chi, do
ngn hng s khng truy hon c tin t nh nhp khu. V mt nguyn tc,
NHPH c quyn truy i ngn hng tr tin cho b chng t sai st. Nhng nh
ni trn, vic ny t ra mt thi gian v tn km.
Nu NHPH tr tin hay chp nhn thanh ton hi phiu k hn, m khng kimtra k lng b chng t, b chng t c li, nh nhp khu t chi th
NHPH khng thi tin nh nhp khu.
Ri ro xy ra trong qu trnh vn chuyn m trch nhim khng thuc hng tum nh nhp khu khng mua bo him, nh nhp khu khng sn lng thanh
ton th NHPH c th gp ri ro.
Ri ro nh nhp khu mt kh nng thanh ton hoc ph sn: ri ro ny gy thithi nng n cho NHPH nu NHPH ti trvn nhp khu.
Ri ro do nh xut khu c hnh vi la o: nh xut khu gi mo chng t,mc d ngn hng c chnh kim tra nhng khng pht hin ra, cn
NHPH th cho php NH chit khu trch ti khon tin gi ca mnh thanhton cho ngi bn hoc i tin ti NH th ba. Nu nh nh xut khu l mt
t chc ma hoc b ph sn trong khi nh nhp khu khng c nng lc ti
chnh bi thng cho NHPH th NHPH cui cng l ngi gnh chu ri ro.
NHPH khng cn trng thanh ton b chng t khng c B/L hay AWB gc,tc l thanh ton tin ra nc ngoi khng chng minh trn csc hng ho
i ng, gy ri ro l thanh ton khng hay pha nc ngoi li dng xut
trnh i tin tip vi b chng t hon ho c B/L hay AWB gc.
Ri ro do NHPH khng hnh ng ng UCP m th tn dng dn chiu:Theo UCP, NHPH c min trch nhim thanh ton nu b chng t c li.
Tuy nhin nu NHPH khng hnh ng ng theo nhng quy nh ti iu 16
UCP600 th NHPH gp ri ro trn chnh nhng b chng t c li . l
nhng trng hp sau:
-
7/30/2019 Qun l ri ro trong cc phng thc thanh ton quc t ti SGDII - NHCTVN
36/124
60
+ Thng bo t chi nhng khng nu r v y cc bt hp l ca b
chng t, hoc nhng bt hp l ny b Ngn hng chit khu ph nhn v trnn
khng c gi tr;
+ Thng bo nhng bt hp l v t chi chng t vt qu 5 ngy lm vic
ca Ngn hng;
+ Khng nu ch th v vic nh ot b chng t;
+ chuyn giao chng t cho ngi m, hoc lm mt khng tr li y
v nguyn vn b chng t cho pha xut trnh, hoc khng giao chng t cho pha
th ba do pha xut trnh chnh.
b) i vi Ngn hng thng bo:
Ngn hng thng bo chu trch nhim phi c s quan tm hp l m
bo rng th tn dng l chn tht, bao gm c vic xc thc ch k, kha m, mu
in trc khi gi thng bo cho nh xut khu. Ngn hng thng bo chu trch
nhim khi quyt nh khng thng bo th tn dng m khng gi thng bo v
quyt nh ca mnh cho NHPH bit mt cch khng chm tr.
c) i vi NH c chnh:
Tr khi l Ngn hng xc nhn, cc ngn hng c chnh khng c mt
trch nhim no phi thanh ton cho ngi xut khu trc khi nhn c tin t
NHPH. Tuy nhin, trong thc t, trn csb chng t xut trnh, cc ngn hng
c chnh thng ng trc cho nh xut khu vi iu kin truy i (with
recourse) trgip nh xut khu, do , ngn hng ny phi t chu ri ro tn
dng i vi NHPH hoc nh xut khu.
d) i vi NH xc nhn:
Nu b chng t l hon ho, th Ngn hng xc nhn phi tr tin cho nh xutkhu bt lun l c truy hon c tin t NHPH hay khng. Nh vy, Ngn
hng xc nhn chu ri ro tn dng i vi NHPH, cng nh ri ro chnh tr v
ri ro cch (hn ch ngoi hi) ca nc NHPH.
-
7/30/2019 Qun l ri ro trong cc phng thc thanh ton quc t ti SGDII - NHCTVN
37/124
-
7/30/2019 Qun l ri ro trong cc phng thc thanh ton quc t ti SGDII - NHCTVN
38/124
62
CCHHNNGG IIII::
TTHHCC TTRRAANNGG QQUUAANN LLYY RRUUII RROOHHOOAATT OONNGG TTHHAANNHH TTOOAANNXXUUAATT NNHHAAPP KKHHAAUU TTAAII SSGGDDIIII --
NNHHCCTTVVNN..
-
7/30/2019 Qun l ri ro trong cc phng thc thanh ton quc t ti SGDII - NHCTVN
39/124
-
7/30/2019 Qun l ri ro trong cc phng thc thanh ton quc t ti SGDII - NHCTVN
40/124
64
Bng 2.2 - Cn cn xut nhp khu. (n v: % ca kim ngch XNK).
nm 1995 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006XK-NK -49,6 -8,0 -7,9 -18,2 -25,3 -20,7 -14,0 -12,1
Trong nc -49,7 -25,0 -20,0 -25,2 -32,0 -33,5 -29,1 -28,5
Ngoi nc 0,1 17,0 12,1 7,0 6,7 12,8 15,1 16,4
Ngun: Tp ch nghin cu kinh ts345 thng 2/2007, trang 7.
Biu 2.1 - Kim ngch xut nhpkhu v t l nhp siu(n v: T USD)
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
1 2 3 4 5
nm
kimngch
xuat nhap
2002 2003 2004 2005 2006
25
20
15
10
5
0
Nhp siu
Ngun: Tp ch thng tin v dbo kinh t- x hi, s12 -12/2006
Theo Tp ch Ti chnh thng 2/2007, kt thc nm 2006, XK hng ha
nc ta t kt qu kh quan. Tng kim ngch XKt gn 39,7 t USD, tng
-
7/30/2019 Qun l ri ro trong cc phng thc thanh ton quc t ti SGDII - NHCTVN
41/124
65
22,1% so vi cng k nm 2005. y cng l nm th t lin tip XK Vit Nam t
tc tng trng trn 20%. Chnh v vy, cn cn nhp siu ngy cng c thu
hp, t l nhp siu t 25,3% nm 2003 gim xung cn 14,4% trong nm 2005
v n nay ch cn 10,8% (xem biu 2.1).
Tng mc lu chuyn hng ho xut nhp khu nm 2006 c tnh t84 t
USD, tng 21% so vi nm trc, trong XK tng 22,1%; NK tng 20,1%; nhp
siu l 4,8 t USD, bng 12,1% kim ngch XK (cc con s tng ng ca nm
trc l 4,54 t USD v 14%).
XKhng ho nm 2006 c tnh t 39,6 t USD v vt 4,9% so vi khoch c nm, trong khu vc kinh t trong nc t 16,7 t USD, tng 20,5% so
vi nm trc, ng gp 39,8% vo mc tng chung; khu vc c vn u t nc
ngoi khng k du th 14,5 t USD, tng 30,1%, ng gp 46,9% v du th 8,3
t USD, tng 12,9%, ng gp 13,3%. Nm nay, c thm cao su v c ph t kim
ngch XK trn 1 t USD nng tng s cc mt hng c kim ngch t 1 t USD tr
ln l 9, trong 4 mt hng ln truyn thng l du th, dt may, giy dp v thu
sn kim ngch mi mt hng t trn 3,3 t USD.
NK hng ho nm 2006 c tnh t 44,41 t USD, vt 4,5% so vi k
hoch nm 2006 v tng 20,1% so vi nm trc, trong khu vc kinh t trong
nc t 27,99 t USD, tng 19,9% v ng gp 62,6% vo mc tng chung; khu
vc c vn u t nc ngoi 16,42 t USD, tng 20,4%, ng gp 37,4%.
NK my mc, thit b v hu ht cc vt t, nguyn liu cho sn xut trong
nc u tng so vi nm trc, c bit l nhiu loi vt t ch yu (tr xng du,
phi thp v phn u r) c lng NK tng kh.NK my mc, thit b tng 24,1%;
xng du 5,8 t USD, tng 16,4% (nhng lng nhp gim 3,8%); phn bn tng
5,1%; cht do tng 26,8%; ho cht 18,6%; giy cc loi tng 30,5%; vi tng
23,1%; ring nguyn ph liu dt, may, da gim 14,1%, v ang c xu hng gim
do tng sn xut thay th trong nc; st, thp 2,9 t USD, gim 0,9%, nhng
lng tng 1,8% nhgi gim.
-
7/30/2019 Qun l ri ro trong cc phng thc thanh ton quc t ti SGDII - NHCTVN
42/124
66
XK dch v nm 2006 c tnh t 5,1 t USD, tng 19,6% so vi nm 2005,
trong mt s dch v c t trng cao t mc tng trn 20% nh: du lch, tng
23,9%; vn ti hng khng tng 35,5%; dch v hng hi tng 27,5%; dch v ti
chnh tng 22,7%.NK dch v nm 2006 c tnh t 5,12 t USD, tng 14,3% so
vi nm trc, trong du lch tng 16,7% v cc ph vn ti, bo him (CIF)
chim 33,7%, tng 20,1%. Nhp siu dch v nm 2006 ch cn khong 22 triu
USD (nm trc 220 triu USD).
Bng 2.3 - Tng kim ngch xut nhp khu theo nm.
n v tnh: Triu USD
Nm Xut khu Nhp Khu Tng kim ngch
2006 39.605 44.410 84.015
2005 32.223 36.881 69.104
2004 26.503 32.075 58.578
2003 20.149 25.256 45.405
2002 16.706 19.746 36.452
2001 15.029 16.218 31.247
2000 14.483 15.637 30.120
1999 11.541 11.622 23.163
1998 9.361 11.500 20.861
1997 9.185 11.592 20.777
1996 7.255 11.143 18.398
Ngun: http://www.mot.gov.vn
http://www.mot.gov.vn/http://www.mot.gov.vn/ -
7/30/2019 Qun l ri ro trong cc phng thc thanh ton quc t ti SGDII - NHCTVN
43/124
67
Biu 2.2 -
Ngun:
- Tng kim ngch XK 6 thng u nm 2007 t 22,46 t USD, tng 19,4% so
vi cng k nm 2006.
- Kim ngch XK ca khu vc doanh nghip 100% vn trong nc t 9.82 t
USD, chim 43,75% tng kim ngch XK ca c nc, tng 24,3% so vi cng k.
n- Kim ngch XK ca cc doanh nghip c vn u t c ngoi (FDI) t
12,63 t USD, chim 56,25% tng kim ngch XK ca c nc, tng 15,8% so vi cngk nm trc.
Khng tnh du th, kim ngch XK ca cc doanh nghip FDI tng 31,9% so
vi cng k nm trc.
- XK mt smt hng ch lc
+Du th: Trong 6 thng u nm 2007, lng du th XK ca Vit Nam t
7,69 triu tn vi kim ngch 3,76 t USD. Lng XK du th gim 6,7%, gi du th
-
7/30/2019 Qun l ri ro trong cc phng thc thanh ton quc t ti SGDII - NHCTVN
44/124
-
7/30/2019 Qun l ri ro trong cc phng thc thanh ton quc t ti SGDII - NHCTVN
45/124
69
+ Thu sn: 6 thng u nm kim ngch XK mt hng ny t 1,648 t USD
(44% mc tiu kim ngch XK c nm), tng 15,6% so vi cng k nm trc. V th
trng XK, so vi cng k nm 2006, kim ngch XK vo th trng EU tng mnh
(chim 25% tng kim ngch XK ca c nc v tng 26,8% so vi cng k nm
trc); Tip theo l Hoa K (chim 18% tng kim ngch XK ca c nc v tng
10,4%, so vi cng k nm trc); Hn Quc (chim 7% tng kim ngch XK ca c
nc v tng 23,2%, so vi cng k nm trc); Nht Bn (chim 18% tng Kim
ngch XK ca c nc, gim -9,9% so vi cng k nm trc).
+ C ph: do nhu cu v gi th gii tng mnh nn kim ngch XK 6 thng unm ca mt hng ny t 1,217 t USD, tng 109% so vi cng k nm trc v hon
thnh 92% mc tiu c nm i vi lng XK.
+Ht tiu: Tuy kim ngch XK khim tn song c tc tng cao hn nhiu so
vi mc tiu t ra (32% so vi 10,5%). Vi din bin th trng thun li, kim ngch
XK ht tiu c nm c th vt xa so vi mc tiu t ra tu nm.
+ Cao su: 6 thng u nm, kim ngch XK cao su ch tng 1,5% so vi cng k
nm trc, thp hn nhiu so vi mc tiu tng kim ngch XK c nm 2007 (trn 7%),
kim ngch XK mi t 38,5% tng mc tiu kim ngch XK c nm.
* XK hng ho trong 6 thngu nm c mt smtc sau y:
- Kim ngch XK bnh qun 6 thng u nm tng 19,4% so vi cng k nm
trc, cao hn mc tiu ca Chnh pht ra cho nm 2007 (tng 17,4%).
Kim ngch XK thng 6 tng l 19,4% so vi cng k nm 2006. Qua theo di
dy s liu nhng nm gn y, kim ngch XK nhng thng cui nm (bt u t
thng 6) thng tng nhanh hn nhng thng u nm. V vy, kim ngch XK c nm
2007 so vi nm 2006 c th tng cao hn 20%.
-Nhiu mt hng ch lc c tc tng kim ngch XK bng hoc cao hn mctiu t ra cho c nm 2007. Cc mt hng c kim ngch ln nh thu sn, dt may u
c tc tng kim ngch XK trong 6 thng u nm 2007 tng ng vi mc tiu
-
7/30/2019 Qun l ri ro trong cc phng thc thanh ton quc t ti SGDII - NHCTVN
46/124
70
tng trng t ra cho nm 2007. Cc mt hng khc c tc tng kim ngch XK cao
hn rt nhiu so vi mc tiu t ra nh c ph, ht tiu, sn phm nha. C th:
Bng 2.4 Tc tng kim ngch XK mt s mt hng.
n v tnh: triu USD
Mt hng Mc tiu 2007
(tng % so vi 2006)
Thc hin 6 thng/2007
(tng % so 6Thng/2006)
Thy sn 116,0 115,6
C ph 104,5 209,0
Rau qu 117,9 121,0
Ht tiu 110,5 133,0
Nhn iu 110,9 116,0
Than 48,0 119,0
Hng dt v may mc 126,7 126,0
Hng th cng m ngh 119,6 124,0
Sn phm nha (plastics) 136,0 151,0
Dy in v cp in 129,0 129,0
Ngun: http://www.mot.gov.vn
- Kim ngch XK 6 thng u nm 2007 tng 3,845 t USD v gi tr tuyt i
so vi cng k nm trc. Trong , lng hng ho XK tng mnh so vi cng k
nm trc, kim ngch XK tng do lng hng ho XK tng chim t trng 79,3%,
tng t kim ngch XK tng do gi chim t trng 20,7% gi tr tng tuyt i ca kim
ngch XK trong 6 thng u nm 2007 so vi cng k nm trc.
- Khng tnh du th, Kim ngch XK ca c nc v tng khu vc doanh
nghip vn t tc tng trng cao so vi cng k nm trc, c th:
+ Kim ngch XK ca c nc tng 27,8% so vi cng k nm 2006;
+ Kim ngch XK ca khu vc doanh nghip FDI tng 31,9% so vi cng k
nm 2006 (tnh c du th chtng 15,8%);
-
7/30/2019 Qun l ri ro trong cc phng thc thanh ton quc t ti SGDII - NHCTVN
47/124
71
+ Kim ngch XK ca khu vc doanh nghip 100% vn trong nc tng 24,3%
so vi cng k nm trc.
- V th trng XK, tr Trung Quc v Nht Bn, cc th trng ln nh
ASEAN, EU v Mu tng cao hn nhiu so vi mc tng kim ngch XK ca c
nc trong 5 thng u nm (do cha c s liu chi tit v th trng 6 thng u nm),
ln lt l 29,8%; 28,4% v 23%.
* Mt shn chtrong XK hng ho trong 6 thngu nm:
- XK c nc cn l thuc cao vo XK du th, kt qu l do du th gim
6,7% v lng XK, gim 10% v kim ngch lm cho kim ngch XK ca c ncgim mc tng trng 10%.
- Mt s mt hng XK ch lc c kim ngch v tc tng trng khng t
mc k vng.
- Th trng XK tng trng khng u, trong khi th trng ASEAN, EU, M
tng kh cao th mt s th mt s th trng khc tng chm hoc gim: Trung Quc
ch tng 4,9%, Nht Bn gim nh 0,4% v Australia gim 11%.Tm li: XKhng ho trong 6 thng u nm t tc tng trng kh so
vi cng k nm trc nhng cha t mc k vng. Nhiu mt hng gp thun li
v gi v th trng XK. Bn cnh , nhiu mt hng cng gp kh khn trong qu
trnh thm nhp th trng do phi chu nhng ro cn thng mi mi. Nguyn
nhn ch yu l do c doanh nghip v pha cquan nh nc cha thc s ch
ng tn dng trit chi mang li t t cch thnh vin WTO.
- Tng kim ngch NKt 27,2 t USD (cng k nm 2006 l 20.708 triu
USD), tng 30,4% so vi cng k nm 2006 (cng k nm 2006 tng 14,1% so vi
cng k nm 2005; 6 thngu nm 2005 tng 22% so vi cng k nm 2004).
Ring thng 6 t 5,05 t USD, tng 24% so vi thng 6/2006.
- Kim ngch NK ca cc doanhg nghip 100% vn trong nc t 17,34 t
USD, chim t trng 63,7% tng kim ngch NK c nc, tng 30,6% so vi cng k
nm 2006.
-
7/30/2019 Qun l ri ro trong cc phng thc thanh ton quc t ti SGDII - NHCTVN
48/124
-
7/30/2019 Qun l ri ro trong cc phng thc thanh ton quc t ti SGDII - NHCTVN
49/124
-
7/30/2019 Qun l ri ro trong cc phng thc thanh ton quc t ti SGDII - NHCTVN
50/124
74
Mt snhn xt, nh gi vNK 6 thngu nm 2007:
- Kim ngch NK 6 thng u nm tng 6,34 t USD v gi tr tuyt i
(+30,4%) so vi cng k nm 2006. Trong :
+ Kim ngch NK tng do tng n gi v gi tr hng ho NK l 1,32 t,
chim 21% Kim ngch NK tng trong 6 thng u nm so vi cng k nm trc;
+ Kim ngch NK tng do lng hng ho NK tng l 5,032 t, chim 79%
Kim ngch NK tng trong 6 thng u nm so vi cng k nm trc;
- Cc mt hng NK c kim ngch tng mnh so vi cng k nm trc v c
tc tng cao hn so vi tc tng kim ngch NK ca c nc l: linh kin t,
linh kin v ph tng xe my, thp thnh phm, phi thp, kim loi thng khc,
cht do nguyn liu, si cc loi, bng, ho cht nguyn liu, my mc - thit b -
ph tng, tn dc, in t - my tnh v linh kin, du mng thc vt, g v
nguyn liu, thc n gia sc v nguyn liu, la m. Trong , tng mnh nht l:
+ My mc - thit b - ph tng: tng 46,5% (1,4 t USD) so vi cng k
nm trc, chim 22% kim ngch NK tng trong 6 thng u nm;+ Thp thnh phm: tng 71,1% (709 triu USD) so vi cng k nm trc,
chim 11,2% kim ngch NK tng trong 6 thng u nm;
+ Cht do nguyn liu: tng 35,8% (302,5 triu USD) so vi cng k nm
trc, chim 4,8% kim ngch NK tng trong 6 thng u nm;
+ in t v linh kin my tnh: tng 40% (365 triu USD) so vi cng k
nm tr
c, chi
m 5,7% kim ng
ch NK t
ng trong 6 thng
u n
m;
+ Vi: tng 38% (555 triu USD) so vi cng k nm trc, chim 8,7% kim
ngch NK tng trong 6 thng u nm;
+ Thc n gia sc v nguyn liu: tng 74% (227 triu USD) so vi cng k
nm trc, chim 3,8% kim ngch NK tng trong 6 thng u nm;
- Trong s cc mt hng NK ch lc, c 2 mt hng kim ngch NK gim l
cao su (gim 10,8%) v vng (gim 28,6%).
-
7/30/2019 Qun l ri ro trong cc phng thc thanh ton quc t ti SGDII - NHCTVN
51/124
75
- Kim ngch NK Nhm hng tiu dng ch yu ch tng 25,8% (183 triu
USD) chim 2,9% gi tr kim ngch NK tng trong 6 thng u nm so vi cng k;
- V th trng NK, kim ngch NK t Trung Quc v ASEAN vn chim t
trng ln nht trong s cc th trng NK ca c nc. Trong , kim ngch NK t
ASEAN chim 25%, Trung Quc chim 20% trong tng kim ngch NK ca c
nc 5 thng u.
Tm li, NK hng ho 6 thngu nm gp phn tt cho sn xut trong
nc. C ththy, trong scc mt hng NK c tc tng mnh v chim ttrng
ln trong kim ngch NK tng trong 6 thngu nm so vi cng k nm trc ul nguyn liu u vo i vi sn xut v ti sn xut hay u t. Nhvy, trong
trung hn v di hn, vic kim ngch NK tng c thstc ng tch cc ti nng
lc sn xut v kim ngch XK. Cnh , NK hng tiu dng ch tng vi gi tr
tuyti nh, chim t trng thp trong tng kim ngch NK tng 6 thngu nm,
khng phi l nguyn nhn chnh gp phn lm tng kim ngch NK.
Theo s liu thng k ca TP.HCM th 6 thng u nm 2007 kinh t
TP.HCM t tc tng trng GDP 11,2% v l mc tng trng cao nht ca
6 thng u nm trong 5 nm gn y. Tuy nhin, tng kim ngch XK hng ha ca
cc doanh nghip trn trong 6 thng u 2007 cht 6.568,3 triu USD, gim 2,6%
so vi cng k nm 2006. Kim ngch NK cc mt hng chnh ti TP.HCM trong 5
thng u 2007 (st thp, phn bn, nhin liu, sa, nguyn ph liu dt may, da
giy,) t 2.962,2 triu USD, tng khong 13,6% so vi cng k nm 2006.
Nu loi tr gi tr du th XK th kim ngch XK ca TP.HCM ch thc hin
c 2.816,5 triu USD. Phn tch theo ngnh hng XK th ch ring cc mt hng
go, thy sn, sa, may mc v giy dp chim 66,6% tng gi tr XK ca khu
vc kinh t trong nc trn a bn TP.HCM. Bn cnh nhng mt hng t t l
tng trng cao nh may mc, indy cp in, sn phm nha, c ph, tiu, sn
phm g cng c mt hng tng trng thp nh giy dp, cao su, iu v tr v c
mt hng gim st ng k nh go gim 17,2%, xe p v ph tng gim 38,5%.
-
7/30/2019 Qun l ri ro trong cc phng thc thanh ton quc t ti SGDII - NHCTVN
52/124
76
2.1.2. Ri ro hot ng xut nhp khu ti Vit Nam:
Thc tin cho thy, khi XK vo cc th trng ln nh M, EU Cc
doanh nghip Vit Nam c th b p mc thu chng bn ph gi hoc b kin v
vic bn ph gi. Vic ny li ph thuc vo chnh sch v quyt nh ca nc
NK, do , tim n rt nhiu ri ro. Vic b p mt mc thu chng bn ph gi cao
khi NK vo th trng cc nc c th lm cho cc doanh nghip Vit Nam b thit
hi rt nhiu v li ch. Khng nhng th, thc t t v kin bn ph gi tm v c
ba sa M cho thy chi ph cho vic theo ui nhng v kin chng bn ph gi
nc ngoi rt cao.Trong khi i din ngnh dt may lit k hng lot nhng kh khn, ri
ro php l m doanh nghip dt may Vit Nam c th gp phi. Theo vi din
ny, do c im c th ca ngnh dt may Vit Nam: XK hu ht l qua trung
gian di hnh thc gia cng, cc giao dch kinh t ph thuc nhiu vo kin ch
nh t pha khch hng, v vy cc ri ro php l m cc doanh nghip dt may ca
ta c nguy cgp phi ch yu l thuc loi ri ro tim n mang tnh chnh sch
(ro cn k thut, ro cn thng mi). Mc d nhng ri ro ny mi mc tim
n, cha chnh thc xy ra trong thc t nhng k t khi chm dt ch hn
ngch, Vit Nam tch cc tham gia hi nhp kinh t khu vc v quc t th XK hng
dt may c kh nng phi i din vi cc ri ro php l thuc loi ny ngy cng
nhiu hn. Bn cnh , d thi gian ti, thot khi s hn ch XK bng hn ngch
th khng c ngha ngnh dt may Vit Nam s c th XK t do, thoi mi sang cc
th trng ln do bn cnh s cnh tranh gay gt hn t cc nc XK mnh khcnh Trung Quc, n , Pakistan, Bangladesh th cn c nhng ri ro khc do
nhng quy nh v ro cn thng mi t pha cc nc NK.
Tng t, i din ngnh da giy cng cho rng, cc doanh nghip ny
cng phi i mt thng xuyn vi cc hp ng thng mi, do khng vng v
nghip v, cc iu kin rng buc khng cht ch nn khi xy ra tranh chp, cc
doanh nghip Vit Nam thng b thit hi. Thm ch, do khng csd liu
-
7/30/2019 Qun l ri ro trong cc phng thc thanh ton quc t ti SGDII - NHCTVN
53/124
77
chng minh cc tranh chp xy ra, v kin chng bn ph gi cc loi gay c m t
da xy ra, Vit Nam khng s liu chng minh.
Trong khi , i din ngnh hng khng li thng k ti cc ri ro thc t
m hng hng khng Vit Nam gp phi. l ri ro t cc i tc, cc i l, tng
i l, h thng phn phi, bn dch v; ri ro t khch hng ca hng, t cc nh
chc trch hng khng, sn bay. Thm ch l t hot ng lp php, hnh php, t
php n cc ri ro t yu t th trng nh gi c, bo ng, khng hong, cc s
kin x hi khc.
Trong nhng nm qua tnh hnh tng trng ca XK, cng nh NK khngu, iu ny cng d hiu v y cng l tnh hnh chung ca cc doanh nghip
trong c nc do nhng nm qua trn th gii c nhiu bin ng nh thin tai,
chin tranh, dch cm SARS, dch cm gia cm dn n nguyn nhn l cc quc
gia c chnh sch hn ch xut NK ca lm cho tnh hnh NK cng nh XK gp
nhiu kh khn, khng n nh.
i su vo phn tch th cng khng th ph nhn mt thc t rng, mt s
mt hng do sn xut trong nc cn yu km, nn NK ln, nh phi thp, phn
bn, thc n gia sc v nguyn ph liu ngy mt tng cao. Ring thng 4, phn
bn cc loi tng t bin vi 45,5% v s lng, 34,9% v gi tr. Trong mt
hng phn bn URE tng n 257,1% v s lng v 295,6% v gi tr. Tip theo l
mt hng linh kin t, tng 37,7% v s lng, 61,3% v gi tr. Thp thnh phm
l mt hng ng th ba tng 37,2% v s lng v 58,2% v gi tr.
Nguyn nhn khin gi thp tng cao nh vy l do gi phi thp trn thgii v gi phi thp NK vo nc ta tng... Nhng mt hng ny khng ch tng
ln v s lng v gi NK tng cao hn c s lng nn kim ngch cng tng cao.
Thm ch, khng t mt hng do gi trn th trng th gii y ln cao nn gi tr
NK cn tng xa hn nhiu i vi s lng nh: Cht do nguyn liu, si cc loi,
ha cht, tn dc...
-
7/30/2019 Qun l ri ro trong cc phng thc thanh ton quc t ti SGDII - NHCTVN
54/124
78
Mt s mt hng lin quan n tiu dng, nh vi, xe my nguyn chic, tn
dc cng c nh gi l tng cao. Vi mc nhp siu mi qua 4 thng gn
2 t USD th d kin nhp siu ca c nc trong nm 2007 ln ti hn 5,5 t USD.
Mt im khc ng lu , nhp siu ca khu vc kinh t trong nc rt cao.
Trong khi thng 4, khi Doanh nghip trong nc ch XKc 1,78 t USD, th NK
li ln ti 2,8 t USD. Ngc li, cc Doanh nghip c vn u t nc ngoi XK
chim ti 2,170 t USD th NK ch l 1,7 t USD. iu ny chng t hiu qu v sc
cnh tranh ca hng ha sn xut trong nc cn thp, nn cha tn dng c c
hi cc nc ct gim thu sut thu NKi vi hng ha Vit Nam; ng thingay trn th trng ni a, hng ha sn xut trong nc li b gim th phn do
phi cnh tranh gay gt hn khi Vit Nam cng phi ct gim thu sut thu NKi
vi hng ha ca cc nc. (Theo tin tVinanet).
Ngoi ra, thi gian qua, s tng gi xng du nh hng n gi c cc
mt hng NK, nguyn liu NK lm hng XK . khin nhiu doanh nghip khng
thc hin c k hoch kinh doanh v thanh ton XNK, ko theo khng nng cao
k hoch XNK ca c nc..
Doanh nghip XK ca Vit Nam c nhng im yu v quy m, mc a
dng ca sn phm, kh nng cung cp v sn xut, li th so snh ca sn phm,
hot ng phn phi v bn hng khin cho Doanh nghip XK ca Vit Nam mt
i li th thng lng hp ng v lm gim i mc tin tng ca ngi NK
vo kh nng thc hin hp ng ca ngi XK.
Bn cnh , Vit Nam phi i mt vi ri ro hi nhp khi m k thut
cng ngh cn lc hu, trnh v nghip v xut nhp khu cn yu km, cc hnh
vi la o ngy cng tinh vi, phc tp hn
Qua tm hiu trn cho thy ri ro l mun hnh vn trng: t ri ro php
l, ri ro quc gia, ri ro chnh tr, ri ro i tc, ri ro gi cu vo v khng
loi trbt k ngnh no. Chng ta cn phi c s phn tch k lng phng
nga v qun l ri ro mt cch chng v hiu qu.
-
7/30/2019 Qun l ri ro trong cc phng thc thanh ton quc t ti SGDII - NHCTVN
55/124
79
2.2. Thc trng qun l ri ro hot ng thanh ton xut nhp
khu ti Sgiao dch II - Ngn Hng Cng Thng Vit Nam (SGDII
NHCTVN):
2.2.1. Gii thiu slc v SGD II NHCTVN:
NGN HNG CNG THNG VIT NAM vi tn giao dch l
INDUSTRIAL AND COMMERCIAL BANK OF VIET NAM, gi tt l
INCOMBANK hay ICB, l mt Ngn hng Quc doanh ra i vo thng 7/1988.
Theo quyt nh s 53/Q-NHCT ngy 16/10/1997 ca Hi ng Qun Tr
Ngn Hng Cng Thng Vit Nam, SGiao Dch II - Ngn hng Cng Thng
Vit Nam (SGDII NHCTVNVN) chnh thc ra i ngy 1/10/1997 do s sp
nhp ca Chi nhnh Ngn hng Cng Thng Thnh Ph H Ch Minh v SGiao
Dch II. Vi tn giao dch quc t l INDUSTRIAL AND COMMERCIAL BANK
OF VIET NAM - MAIN TRANSATION OFFICE II, vit tt l ICBV-MTOII,to
lc ngay trung tm Ti chnh Ngn hng s 79A - Hm Nghi Qun I
TP.HCM, mt a im rt thun li cho vic pht trin cc hot ng kinh doanh.SGDII NHCTVN c chc nng cung ng cc dch va dng v ngn
hng, ti chnh v cc dch v cho cc khch hng l t chc kinh t v c nhn
trong v ngoi nc. Cc hot ng chnh ti SGD II NHCTVN:
- Huy ng vn di nhiu hnh thc khc nhau trong v ngoi nc.
- Cung ng tn dng vi 3 th loi (ngn hn, trung hn v di hn) bng tin
ng v ngoi t.
- Kinh doanh ngoi hi v cc dch v lin quan n ngoi hi.
- Cung cp cc dch v thanh ton trong nc v quc t.
- Hn vn, lin doanh vi cc t chc kinh t.
- Thc hin nghip v bo lnh ngn hng v cc dch v khc,
SGDII NHCTVN c nhim v t chc thc hin kinh doanh thanh ton tn
dng v cung cp cc dch v trong h thng ngn hng n cc t chc kinh t, c
nhn trong nc v ngoi nc. To s an tm tn nhhim ca khch hng i vi
-
7/30/2019 Qun l ri ro trong cc phng thc thanh ton quc t ti SGDII - NHCTVN
56/124
80
cc hnh thc thanh ton khng dng tin mt qua ngn hng nhy nhim thu, u
nhim chi gp phn lm gim yu cu cng thng tin mt trong nn kinh t nh
hp tc x doanh nghip t nhn phi m bo l ngn hng phc v nhu cu
vn trong cc doanh nghip quc doanh theo ch.
Hin nay SGDII NHCTVN c 15 phng trong thng 3/2006 va qua
phng giao dch Hip Phc v thng 4/2007 c phng giao dch Ph M Hng va
mi chnh thc i vo hot ng Qun 7 trc thuc s qun l ca SGDII -
NHCTVN, 1 ca hng kinh doanh vng bc trc thuc, 2 qu tit kim, 2 im giao
dch, 1 trung tm dch va c, 1 t th k tng hp.Phng thanh ton quc t, SGDII NHCTVN hin nay c gi l phng ti
tr thng mi l mt phng nghip vc trang b k thut hin i cho mi
nhn vin, vi 19 cn b trong gm lnh o (1 trng phng cng vi 4 ph
phng) c nhiu kinh nghim trong lnh vc thanh ton quc t, nm vng kin thc
chuyn mn, kh nng cho su st, linh ng, kp thi, cng vi i ng nhn
vin cn tr, nng ng c nng lc chuyn mn cao, gii ngoi ng, vi tnh
Phng ti trthng mi c b tr thnh 2 t l t NK v t XK, to iu
kin thun li cho cc nghip vc chuyn mn ha su hn, p ng mi yu
cu ca khch hng m bo cht lng dch v ti a cho khch hng.
Trong cc phng thc TTQT th phng thc th tn dng (L/C) c thc
hin nhiu nht chim t trng cao chim khon 84% trong tng s doanh thu ca
phng thanh ton quc tSGD II, do hot ng phc v cho phng thc ny
l nghip v ch yu, chnh v vy tt c cc nhn vin trong phng iu c oto bi dng chuyn su v nghip v ny hn cc nghip v khc.
+ Thanh ton hng NK: thuc chc nng ca t NK. T nhp hin nay
c 7 thanh ton vin v 2 ph phng ph trch cc nghip v phc v cho t chc
NK. Cc nghip v m t nhp chuyn m trch l:
Trong phng thc tn dng chng t : SGD II NHCTVN ng vai tr lngn hng pht hnh (Issuing Bank) thc hin pht hnh L/C theo yu cu ca t
-
7/30/2019 Qun l ri ro trong cc phng thc thanh ton quc t ti SGDII - NHCTVN
57/124
81
chc NK cho ngn hng phc v t chc XK hay ngn hng i l ca Incombank
ti nc ca t chc XK, gm cc nghip v sau:
- Nhn n ngh mL/C
- Kim tra ni dung n xin mL/C vi hp ng thng mi.
- Thc hin t vn khch hng gip khch hng hon thin ni dung L/C,
m bo c quyn li khch hng, trnh trng hp vi phm hp ng gy thit
hi cho khch hng v c uy tn ca Incombank.
- Khi nhn c b chng t t ngn hng nc ngoi, thanh ton vin s
tin hnh kim tra i chiu b chng t c ph hp vi L/C pht hnh hay
khng, v y l cs nh NK c quyn t chi thanh ton nu b chng t bt
hp l, nu thy ph hp s tin hnh thanh ton cho nh XK theo lnh ca ngn
hng thng bo, trng hp mua hng tr chm nu nh NKng thanh ton th
gi in chp nhn v ngn hng nh XK.
Trong phng thc nh thu : nhn thc hin cc dch v nh thu n vi cchnh thc thu hi phiu tr ngay (D/P) v nhthu chp nhn hi phiu (D/A)
Chuyn tin bng in. Bo lnh trong nc trc y l nghip v ca phng k ton, t lc m nhn
nghip v ny phng TTQT ca SGD II NHCTVN i tn l phng ti tr
thng mi.
+ Thanh ton hng XK: thuc chc nng ca t XK. T xut hin nay c
7 thanh ton vin, 1 nhn vin chuyn m trch vic giao nhn chng t v 2 ph
phng trc tip iu hnh hot ng ca t xut. Cc nghip v m t xut chuynm trch l:
Trong phng thc tn dng chng t: SGD II-NHCT cung cp cc dch vl ngn hng thng bo L/C (Advising Bank) thng bo L/C c mcho khch
hng bit hoc sa i khi nhn c L/C sa i t ngn hng nc ngoi, chit
khu b chng t c quyn truy i.
-
7/30/2019 Qun l ri ro trong cc phng thc thanh ton quc t ti SGDII - NHCTVN
58/124
82
- Gip khch hng kim tra tnh hp l ca L/C, kim tra nhng sai st
trong L/C kp thi yu cu ngn hng nc ngoi tu chnh L/C , thc hin t vn
gip t chc XK thng lng vi t chc NK thit lp nhng iu khon L/C sao
cho bo vc quyn li ca c t chc XK NK.
- Xc nhn L/C khi t chc XK khng tin tng ngn hng nc ngoi,
NHCT s cng ngn hng pht hnh bo m vic tr tin cho t chc XK trong
trng hp ngn hng pht hnh khng kh nng thanh ton (ch thc hin xc
nhn L/C hi sca NHCTVN).
- Gip khch hng kim tra b chng t c ng nh quy nh trong
L/C hay khng, c hp l hay khng, trnh ri ro cho t chc XK b t chc NK
da vo sai st tr hon thm ch t chi thanh ton v cng khng b mt ph
do b chng t c sai st, gip khch hng hon chnh b chng t mt cch nhanh
chng v chnh xc trnh tnh trng tr thi hn hiu lc quy nh trong L/C.
- Gi chng tn ngn hng nc ngoi c thanh ton
Trong phng thc nhthu: SGD II NHCTVN thc hin cc dch v nhthu i vi cc hnh thc nhthu hi phiu tr ngay (D/P) v nhthu chp nhn hi
phiu (D/A).
Chit khu b chng t: thng thng cc t chc XK chit khu i vib chng t tr chm, t chc XK cn vn cho chu trnh sn xut kinh doanh tip
theo. T xut s tin hnh kim tra b chng t c ng nh quy nh trong L/C
c thng bo hay khng hay L/C c thng bo ti ngn hng khc m trn L/C
quy nh Available any bank sau tin hnh chit khu b chng t cho
khch hng. Theo qui nh ca NHCTVN, SGDII - NHCTVN s tin hnh chit
khu c quyn truy i i vi trng hp thanh ton bng phng thc L/C, b
chng t hp l sc chit khu ti a l 95%, b chng t bt hp l sc
chit khu ti a 80%; i vi chit khu trong trng hp thanh ton bng phng
thc nhthu, SGDII - NHCTVN s tin hnh chit khu ti a cho b chng t l
80% i vi nhng ngn hng c quan hi l.
-
7/30/2019 Qun l ri ro trong cc phng thc thanh ton quc t ti SGDII - NHCTVN
59/124
-
7/30/2019 Qun l ri ro trong cc phng thc thanh ton quc t ti SGDII - NHCTVN
60/124
84
Bng 2.6 - Phn tch tnh hnh doanh s thanh ton XNK tnm 2001-2006 ti
SGDII - NHCTVN.
n v tnh: triu USD
Nm 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2006
(%)
L/C NK 135 133 128 179 184 187 17.71
Th/ton 122 133 151 166 162 156 14.77L/C XK
Ch/khu 40 48 63 81 94 102 -
XK 4 5 10 17 24 46 4.36Th/tonD/P D/A NK 27 24 34 49 60 70 6.63
i 39 79 111 140 123 145 13.73Th/ton TTR
n 121 123 161 138 165 196 18.56
XK ngt mt 24 8 16 170 207 256 24.24
Tng kim ngch
thanh ton XNK
472 505 611 859 925 1,056 100
Ngun: Bo co tng hp hotng kinh doanh P.TTTM, SGDII NHCTVN v
bo thng tin NHCTVN s1/2007.
Kim ngch thanh ton XNK (khng tnh chit khu) ti SGDII - NHCTVN
tng trng lin tc trong cc nm qua, t 472 triu USD nm 2001 tng ln 505
triu USD nm 2002 ri 925 triu USD nm 2005 v nm 2006 t 1 t 56 triu
USD (trong thanh ton theo L/C v D/P-D/A l 459 triu USD) tng 123% sovi nm 2001, tng bnh qun mi nm l 18%.
Qua bng 2.6 ta thy doanh s thanh ton L/C NK ti SGDII-NHCTVN lun
cao hn so vi doanh s thanh ton L/C XK, c trong 6 thng u nm 2007 cng
cho thy r iu (xem bng 2.7), chng t th trng XK cn nhiu tim nng
cho m rng khch hng trong th trng XK ca NHCTVN. Nm 2006 SGDII-
NHCTVN t c doanh s thanh ton qua L/C nhp l 187 triu USD, doanh s
-
7/30/2019 Qun l ri ro trong cc phng thc thanh ton quc t ti SGDII - NHCTVN
61/124
85
thanh ton qua L/C xut l 156 triu USD; thanh ton nhthu xut l 46 triu USD
trong khi thanh ton nhthu nhp l 70 triu USD.
Mc d m bo tnh an ton cao trong thanh ton XNK, bin php u
tin ti trcho cc hp ng XNK thanh ton bng phng thc thanh ton L/C
c t ra v p dng (Vic ti trvn theo yu cu ca khch hng XNK thc
hin cc hp ng ngoi thng c th km theo nhng chnh sch u i tn dng
(v li sut cho vay/chit khu, mc d n, ti sn m bo nvay,), iu kin
u i trong thanh ton (mc k qu thp, u tin bn ngoi t khi thanh ton, ) )
nhng tc cht lng pht trin cho thy c mt xu hng tng ngy mt caov phng thc thanh ton TTR v nhthu D/P-D/A v xu hng gim st v tng
trng theo phng thc L/C (doanh s thanh ton L/C XK nm 2006 gim 6 triu
USD (162 triu USD 152 triu USD) tng ng 4% so vi nm 2005 trong khi
doanh s thanh ton TTRn tng 31 triu USD (196 triu USD 165 triu USD)
tng ng 19% so vi nm 2005, doanh s thanh ton nhthu hng xut nm 2006
tng 12 triu USD (46 triu USD - 24 triu USD) tng ng 92% so vi nm 2005).
Trong tng kim ngch thanh ton xut nhp khu nm 2006, XK ngoi tmt chim t trng cao nht 24,24%, kn l thanh ton TTRn 18,56% ri mi
n thanh ton L/C NK l 17,71%, thanh ton L/C XK 14,77%. Mc d kim ngch
thanh ton XNK bng phng thc TTR chim t trng ln, song y l phng
thc n gin v tim n t ri ro do khi i tc la chn phng thc thanh ton
ny th c mi quan h mua bn t lu, c th thanh ton tr trc hoc tr sau
ty tha thun. Thanh ton bng phng thc tn dng chng t ti SGDII
NHCTVN tuy chim t trng thp hn song n vn l phng thc kh ph bin
nhng nm gn y khi m hot ng thanh ton xut nhp khu ngy cng si
ng v quan h gia ngi mua v ngi bn l rt a dng, phong ph. Do ,
phng thc tn dng chng t vn c xem l mt phng thc thanh ton hu
hiu v cn phi u t nghin cu k cc ri ro pht sinh trong thc tin v tim n
cha c pht hin m bo hot ng kinh doanh ca SGDII NHCTVN
c an ton v hiu qu hn.
-
7/30/2019 Qun l ri ro trong cc phng thc thanh ton quc t ti SGDII - NHCTVN
62/124
86
Bng 2.7 -Phn tch tng trng kim ngch thanh ton XNK 6 thngu nm
2007 ti SGDII - NHCTVN.
n vtnh: theo bng
Phn theo phng thc thanh tonKim ngch thanh ton
NK quy USD L/C D/P D/A TTR
Tng cng
(***)
6 thng u nm 2006 95,281,617 31,671,962 54,522,341 181,475,920
6 thng u nm 2007 160,331,786 35,491,998 58,240,587 254,064,371
% tng trng 2007/2006 68% 12% 7% 40%
Phn theo phng thc thanh tonKim ngch thanh ton
XK quy USD L/C D/P D/A TTR
Tng cng
(***)
6 thng u nm 2006 57,342,032 19,486,285 84,951,206 161,779,523
6 thng u nm 2007 61,368,290 13,274,715 199,677,186 274,320,191
% tng trng 2007/2006 7% -32% 135% 70%
Ngun: Bo co sliu hotng kinh doanh thng 6 nm 2007 ca SGDII-NHCTVN.
So snh vi tc tng trng hot ng XNK trn a bn TP.HCM (xtkhu gim 2,6%, NK tng 13,6%) th hot ng thanh ton NK ti SGDII-
NHCTVN t c mt bc tin b vt bc (XK tng 51% v NK tng 40%).
Cc ngnh hng thanh ton tng trng qua SGDII NHCTVN l dt may, xng
du, st thp, phn bn, g, dc phm, in in t, cht do nguyn liu, lng
thc v thc phm ch bin, vt liu xy dng, th cng, m ngh, giao thng vn
chuyn.
Tuy nhin nu so snh v th phn trn a bn TP.HCM th kim ngch thc
hin c ti SGDII NHCTVN trong thanh ton XNK (tr du th) cng ch
chim 9,74% (= 274.320.191 USD/2.816.500.000 USD) v NK chim khong
8,58% (= 254.064.371 USD/2.962.200.000 USD).
-
7/30/2019 Qun l ri ro trong cc phng thc thanh ton quc t ti SGDII - NHCTVN
63/124
87
Bieu o 2.3 - DOANH SO THANH TOAN QUOC TE MAU
DCH QUA CAC NAMn v tnh: Trieu USD
374
290
163 193 182208
236
590
350
42
101
121 175
233
352272
510367
0
100
200
300
400
500
600
700
1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006
Xuat khau
Nhap khau
Ngun: Ti liu Hi ngh trin khai nhim v kinh doanh nm 2007, SGDII- NHCTVN.
5 nm qua cng l 5 nm thc hin thnh cng ch trng y mnh ti tr
xut NK ti SGDII - NHCTVN theo mi phng thc thanh ton ph bin nh L/C,
nh thu, TTR trn nhiu ngnh hng: dt may, thy sn, go, g, cao su, iu, rauqu, hng m ngh, phn bn, st thp, ha cht, in in t, lng thc thc
phm, xi mng, dc phm, xng du, cng l kt qu thc hin hiu qu ca
vic m rng tn dng i vi ngnh hng c u th cnh tranh v kh nng pht
trin. i mi ccu u t vo ngnh ngh c kim ngch XNK cao. Pht trin
khch hng theo chui ngnh hng, chui khch hng, gn tn dng vi dch v
thanh ton XNK v ngc li; p dng chnh sch khch hng ring cho tng nhm
khch hng v chnh sch u i i vi khch hng c kim ngch thanh ton XNK
ln qua SGDII NHCTVN v li sut cho vay v ph dch v cnh tranh gi v
thu ht khch hng tp trung hn na thanh ton qua SGDII NHCTVN; Khai thc
li th ca TP.HCM trong thu ht ngun vn ngoi t vi gi r t hot ng u t
ca nc ngoi chuyn vo, t dch v du lch, t hot ng kiu hi, gia tng
hot ng kinh doanh ngoi t hiu qu phc v cho nhu cu thanh ton ca khch
hng XNK ti SGDII NHCTVN.
-
7/30/2019 Qun l ri ro trong cc phng thc thanh ton quc t ti SGDII - NHCTVN
64/124
88
2.2.3. Nhn din ri ro trong hot ng thanh ton xut nhp
khu ti SGDII NHCTVN:
Trong qu trnh hot ng thanh ton xut nhp khu qua cc phng thc
thanh ton quc t ti SGDII NHCTVN trong thi gian qua, ti nhn din c
mt s ri ro m ti s nu ra qua mt vi v d c th sau y:
V d th nht:
SGDII NHCTVN nhn c t cng ty vn chuyn chng t DHL mt b
chng t nh thu vi ngi gi l cng ty Morgan Des Lages, India cng l nh
xut khu xut hng ha cht cho Cng ty AXN ti Vit Nam. Trn covering letter
th hin ngn hng chuyn chng t l Ngn hng Standard charter bank, India
song khng c bt k ch k hay con du ca ngn hng ny. c bit SGDII
NHCTVN cng nhiu ln nhn b chng t vi nh xut khu l cng ty ny.
Song, i s cn trng, SGDII NHCTVN yu cu Cng ty vn chuyn chng t
DHL tr li cho cng ty Morgan des Lages v SGDII NHCTVN khng th xc
thc c cc chng t m h gi khi khng c ngn hng chuyn chng t bo h.
Sau khi tr c vi ngy c bit thng tin (do pha Standard Charter bank,
VietNam cung cp) l ti ngn hng Standard charter bank, India l c mt cng ty
n nhchuyn chng t nhng chng t c du diu l gi mo, cng ty ny cng
ang c rc ri vi php l nn hng ha ang b phong ta cha th vn chuyn
nn b ngn hng t chi chuyn.
Qua s vic ny, ta nhn thy tht ht sc ri ro khi ngn hng nhn b
chng t v thng bo cho nh nhp khu, nh nhp khu do mi quan h lm n
lu di vi cng ty ny t trc chp nhn ly b chng t v thanh ton nhng sau
khng th nhn c hng v hng b phong ta nc nh xut khu. y
cng l mt tnh hung v ri ro la o. Nu SGDII NHCTVN ti trthanh ton
l hng ny bng vic th chp chnh l hng th SGDII NHCTVN gp ri ro
thanh ton do khng c hng bi thng.
-
7/30/2019 Qun l ri ro trong cc phng thc thanh ton quc t ti SGDII - NHCTVN
65/124
89
V d th hai:
B phn thanh ton NK SGDII c tip nhn bn Fax d tho Giy ngh
mL/C tr gi 161.000 USD ca Cng ty CP Du ABC cho Cng ty De Smet
Engineering (SEA) Pte., Ltd. Singapore th hng thanh ton tin sa cha thit
b lc mng p (Netzsch Membrane Filter Press) thuc my phn on du c. Tng
chi ph sa cha l 230.000 USD c thanh ton ng trc 30% bi Cng ty CP
Du ABC v 70% theo bn Fax d tho L/C tr gi 161.000 USD k trn .
Qua phn tch v nhn nh, SGDII bit c thit b lc mng p ny
nhp trc y theo L/C s 9001007xxxxx nhng pht hin b h hng khi my cpcng B Ra Vng Tu. Mt khc, chng t giao hng do Cng ty De Smet
Engineering (SEA) Pte., Ltd. Singapore xut trnh khng ng theo quy nh ca
L/C nn SGDII khng cho vay thanh ton m dng vn t c ca cng ty CP
Du ABC thanh ton l thit b h hng k trn. Tip tc nghin cu Hp ng
thanh ton (chi ph sa cha thit b Netzsch Membrane Filter Press) nh km bn
d tho Giy ngh mL/C tr gi 161.000 USD, SGDII nhn thy n nay gn
5 thng tri qua k t khi hng c giao t Singapore n cng B Ra, Vng Tum hai bn Cng ty CP Du ABC v Cng ty De Smet Engineering (SEA) Pte., Ltd.
Singapore cha xc nh c nguyn nhn thit b b h phn nh chi ph sa
cha s phi do bn no chu trch nhim thanh ton l rt bt li cho Cng ty CP
Du ABC nu n v ln ny li tip tc ng ra thanh ton trc chi ph sa cha
thit b h hng cho Cty Cng ty De Smet Engineering (SEA) Pte., Ltd. Singapore
chi ly cc chng t nu trong bn Fax d tho Giy ngh mL/C tr gi
161.000 USD v 2 l sau :
n ngy 03/05/2007, Cng ty CP Du ABC tr 90% gi tr thit b v sphi tr nt 10% s tin cn li ca thit b k trn vo ngy 27/10/2007 ng theo
quy nh ti L/C s 9001007xxxxx .
Hp ng thanh ton chi ph sa cha thit b k trn ch tuyn b Cng ty DeSmet Engineering (SEA) Pte., Ltd. Singapore s gip Cng ty CP Du ABC yu
cu Cng ty bo him hon tr ton b chi ph sa cha thit b v cc chi ph pht
-
7/30/2019 Qun l ri ro trong cc phng thc thanh ton quc t ti SGDII - NHCTVN
66/124
90
Do , tnh hung thit b lc mng p (Netzsch Membrane Filter Press) b
h hng trc khi c xp xung tu ti Cng Singapore vo ngy 30/01/2007 l
mt kh nng chc xy ra v vic Cng ty CP Du ABC trng chvo s chpthun bi thng ca Cng ty Bo him l khng kh thi. SGDII t vn cho
Cng ty CP Du ABC xem li cc chng t thanh ton chi ph sa cha thit b xut
trnh ti Giy ngh mL/C tr gi 161.000 USD trnh ri ro v nn yu cu
Ngn hng ca Cng ty De Smet Engineering (SEA) Pte., Ltd. Singapore c th bo
lnh bi thng tt c thit hi v chi ph sa cha thit b lc mng p cho Cng ty
CP Du ABC nu cng ty khng c bi thng tt c cc tn tht ny t Hp
ng bo him ca Cng ty QBE INSURANCE (INTERNATIONAL) LIMITED,
Singapore c xut trnh theo b chng ti tin.
Nhn din mt s ri ro i vi cc bn tham gia:
+ V pha NHPH l SGDII - NHCTVN:
SGDII NHCTVN ti tr mv thanh ton L/C ny l ht sc ri ro khi
m hp ng nu r y l chi ph sa cha m do chnh Cng ty CP Du ABC
-
7/30/2019 Qun l ri ro trong cc phng thc thanh ton quc t ti SGDII - NHCTVN
67/124
91
+ V pha ngi mua l Cng ty CP Du ABC:
Cng ty CP Du ABC do cn nhp my mc a vo sn xut kp tin
nn phi chp nhn thanh ton my mc bao gm thit b h hng bng vn t c
(do SGDII khng chp nhn cho vay thanh ton). y l ri ro do s c bt ng.
Mt khc, Cng ty CP Du ABC phi thanh ton chi ph sa cha my mc
ny khi li h my mc cha xc nh c l li ca ai. Gi s sau khi thanh ton,
cng ty bo him xc nh li do ngi bn khng phi xy ra trong qu trnh vn
chuyn th Cng ty CP Du ABC s ly li chi ph sa cha bng cch no? Nu
em ra kin tng th rt mt thi gian, cng sc v tin bc. Mt khc sa my
ny, Cng ty CP Du ABC phi chuyn tr my mc h ny v nc nh xut khu
nhng Hp ng khng quy nh r l ai chu ph vn chuyn.
+ V pha ngi bn l Cng ty De Smet Engineering (SEA) Pte., Ltd:
Do b chng t ban u cho ton b my mc lp khng ng theo quy nhL/C, nu Cng ty CP Du ABC khng ng nhn hng, do hng h hng v
khng c ngun thanh ton do SGDII t chi cho vay thanh ton, v tr b chng t
th ngi bn gp ri ro v thanh ton.
Tng t, nu sau khi nhn li my mc b h chuyn tr t Vit Nam v
Singapore, h tin hnh sa cha v gi li cho Cng ty CP Du ABC nhng cng
ty nhp khu ny c th vin l do sa cha khng ng yu cu v b chng t
khng hon ho t chi thanh ton.
V d th ba:
SGDII - NHCTVN thc hin vic ti trmL/C nhp xng du mua t
Cng ty Unipec Singapore ltd., Singapore cho cc cng ty xng du ln trong nc
theo gi CFR (nh NK mua bo him) theo chp thun ca NHCTVN. Ti thi
im thanh ton, vic thanh ton ch da trn cam kt bi hon ca ngi th hng
-
7/30/2019 Qun l ri ro trong cc phng thc thanh ton quc t ti SGDII - NHCTVN
68/124
92
Nhn din mt s ri ro i vi cc bn tham gia:
+ V pha NHPH l SGDII - NHCTVN:
SGDII NHCTVN gnh chu ton b ri ro trong x l L/C pht hnh v
phi thanh ton L/C m khng c trong tay vn n gc nhn c hng ha.
SGDII cha th thc hin vic thu tu chuyn chhay mua bo him cho l
hng nn SGDII khng kim sot c tu i an ton khng v c giao hng ng
khng.
+ V pha nh nhp khu l cc Cng ty xng du ln trong nc:
Nh nhp khu c th gp ri ro vi tc v vic thanh ton ch da trn th
cam kt bi thng m khng c vn n v chng t giao hng gc. Nu b chng
t hp l phi chp nhn thanh ton nhng hng vn c giao th y l iu ht
sc ri ro. Mc khc, nh nhp khu cn c th gp ri ro khi gi c xng du tng
t bin so vi lc tha thun k hp ng hoc gp ri ro v t gi khi phi thanhton s tin ln m t gi li tng cao.
+ V pha nh xut khu l Cng ty Unipec Singapore. Ltd.:
Sau khi bm du xung tu d giao hng cho nh nhp khu nhng vin c
gi tng cao hay b chng t c li khng nhn hng. Hay ri ro v thanh ton
ca i tc l nh nhp khu nhn hng nhng b chng t c li b t chi chp
nhn thanh ton.
-
7/30/2019