Qualité architecturale et urbanistique - architecturale en stedenbouwkundige kwaliteit

33

description

La qualité architecturale et urbanistique des projets en cours ou en préparation sur le territoire sera déterminante pour un bien être de la ville de demain. Quels sont les critères d’appréciation de cette qualité aujourd’hui? Sont-ils adaptés pour demain? Sont-ils soutenus par les règlements urbanistiques?Sur base des dispositifs à mettre en place dans le cadre des procédures d’attribution de missions d’architectures et sur base de quelques cas particuliers de projets auxquels il a collaboré depuis le début de sa mission, le bMa donnera quelques clefs de lecture et débuts de réponse à cette question.---De architecturale en stedenbouwkundige kwaliteit van geplande of in uitvoering zijnde projecten zal bepalend zijn voor het welzijn van de stad van morgen. Welke criteria gebruik je om die kwaliteit vandaag te beoordelen? En zijn die aangepast voor morgen? Worden ze ondersteund door de stedenbouwkundige voorschriften?Aan de hand van een aantal concrete projecten waaraan hij meewerkte sinds het begin van zijn opdracht zal de bouwmeester een aantal sleutelelementen en aanzetten tot een antwoord op deze vraag geven.

Transcript of Qualité architecturale et urbanistique - architecturale en stedenbouwkundige kwaliteit

Page 1: Qualité architecturale et urbanistique - architecturale en stedenbouwkundige kwaliteit
Page 2: Qualité architecturale et urbanistique - architecturale en stedenbouwkundige kwaliteit
Page 3: Qualité architecturale et urbanistique - architecturale en stedenbouwkundige kwaliteit
Page 4: Qualité architecturale et urbanistique - architecturale en stedenbouwkundige kwaliteit
Page 5: Qualité architecturale et urbanistique - architecturale en stedenbouwkundige kwaliteit

• MRBC - MBHGAED-BUV

• PararégionauxPararegionaal

SDRB-GOMB

STIB-MIVBIBGE-BIM

SLRB-BGHM

Port

SRIB-GIMB

de

Bruxelles -

Haven

van Brussel

ABP-ANB

• Fédéra(a)lBELIRIS

Régie des bâtiments - der gebouwen

• CommunesGemeenten

Bruxelles Ville - Stad Brussel Anderlecht MolenbeekIxelles - Elsene SchaerbeekForest - Vorst

Uccle- Ukkel

Saint Josse - Sint JoostCPAS 1000 1060Atrium Bruxelles Centre

MRBC - MBHG

ADT-ATO

GRBC RBHG

Min. Président

Min. Travaux publics - Openbare werkenMin. Environnement-Leefmilieu

Logement-Huisvesting Urbanisme-Stedenbouw Mobilité-Mobiliteit

• PrivésAbatanPromoteursSA Moulaert

- Promotoren

COMITÉS D’HABITANTS-BEWONERSCOMITÉSNeder-Over-Heembeek • Heyzel • Bourdon

ASSOCIATIONS-VERENIGINGENPlateform Kanal Recyclart Fonds Quartier européen

• •

Quartier des Arts • Disturb

ARCHITECTES/N

INSTITUTIONS-INSTELLINGENOrdre des architectes - Orde van architecten

ORGANISATION-ORGANISATIEULI • BECI • ADEB • •ARIB G30 • Top400

AATL-BROHDU-DS • DMS-DMLDRU-DSV • DEP-DSP

APL-BPB

AED-BUV

FEDER-EFRO

Vlaams bouwmeester

Stadsbouwmeester Antwerpen

Maître architecteBouwmeester

CELLULE TEAMCellule Architecture Communauté française

Secrétaires d’État

Staatsse-cretarissen

MAÎTRES D’OUVRAGES BOUWHEREN

PARTENAIRESPARTNERS

GRAND PUBLICGROOT PUBLIEK

Oblig

atio

n de

faire

ap

pel a

u bM

aVe

rplic

ht o

m b

eroe

p op

bM

a te

doe

n

PROFESSIONNELSVAKMANNEN

Page 6: Qualité architecturale et urbanistique - architecturale en stedenbouwkundige kwaliteit

Prison de HarenHalle gourmande

Ecole N°16

Ecole Donderberg

Palais de justice

Bd. de la WoluweLgt ArchiducsArchiducs

Musée juifLgt Crèche Alsemberg

Ilôt Sans souci

Schuman

Crèche Forest

Da Vinci / EASTINavez-PortaelsImmeubles AppolloSquare AppolloSalle sports Portaels

Maison du PortPlace Verboekhoven

Linné-PlantesBd. Saint-Lazare

Hospice Pacheco

Rempart des moines

CMDB Atrium

BiométhanisationHuileries

Brigade forestièreHippodrome BoisfortStudentenhuisvesting

Fond de Calevoet

Neder Over HeembeekEcole Mutsaard

Ecole Bonne-MariemontSite BUDA

Heysel

PlanétariumPavillon Meudon

Eglise LaekenParc PME Veroost

Tivoli Greenbizz

KA Koekelberg

Passerelle Picard

AbatanCompas

Port Sud

Ecopôle

Piers-SchmitzPlace comm Molenbeek

E.P. CQ Cinéma Belle-VueTour Brunfaut

Ecole vétérinairePlace St Antoine

Maison Quartier St AntoinePont de LuttreRésid. Tilleuls

PPAS BistebroekPeterbosLa Roue

Marco PoloPrisons Forest St-Gilles

Parc T&TAngle pl. Liverpool

Equipement Parc Bonnevie

Porte de NinoveMusin

De Wand

Espace Machtens

Page 7: Qualité architecturale et urbanistique - architecturale en stedenbouwkundige kwaliteit

LE TEMPS DE LA QUALITE TIJD VAN DE KWALITEIT

NaissanceOntstaan

Maîtrise d’ouvrage Opdrachtgeverschap Ou

vertu

re -

Open

ing

Définition Omschrijving

ProgrammationProgramma

Auteur de projetOntwerper ÉTUDES - STUDIES

Cahier descharges Bestek

Appel d’offreAanbesteding

Cahier des charges - BestekDéfinition - Omschrijving

PROGRAMMATION - PROGRAMMA

Appel d’offre - Aanbesteding

AUTEUR DE PROJET - ONTWERPER

RÔLE DU BMATAAK VAN DE

BMA

RÔLE DU BMATAAK VAN DE

BMA

ÉXÉCUTION - UITVOERINGContrôle - Toezicht

USAGE-WERKING

GestionBeheer

Page 8: Qualité architecturale et urbanistique - architecturale en stedenbouwkundige kwaliteit
Page 9: Qualité architecturale et urbanistique - architecturale en stedenbouwkundige kwaliteit
Page 10: Qualité architecturale et urbanistique - architecturale en stedenbouwkundige kwaliteit
Page 11: Qualité architecturale et urbanistique - architecturale en stedenbouwkundige kwaliteit

Programme du M.O.

Objectif

Ambition du M.O. QUESTIONS

REPONSE

complexesimple

naissante mature

vague ciblé

Budget

Calendrier

PROG

RAMM

EPR

OCED

URE

COMI

TE

absent

petite

illimité restreint

technico-administrative contextualisée

minimum(symbolique)

justifié

grande

ajustée(équivalent à 1 partie de mission)

Charge de travail offre

Rémunération candidats

Nombre de candidats

Sélection qualitative

approximatif réaliste

quantitatifs qualitatifsCritères attribution

Projet PrestataireAttribution

non ciblés ciblésCandidats

confus

incomplet

structuré

complet

Cahier des charges

ouverte limitéeMise en concurrence

Procédure courte longue

anonyme négociée

interne externeComité d'avis

Page 12: Qualité architecturale et urbanistique - architecturale en stedenbouwkundige kwaliteit

SELECTION QUALITATIVE

bMaoutils bMa actions bMa

BUREAUX D'ETUDE

SOUMISSIONNAIRES

ADJUDICATAIRE

CANDIDATS

analyse candidatures

connaissance soumissionnaires

assistance au briefing

approbation motivation

analyse offres

participation Comité d'avis

approbation/ signature PV CA

assistance au maître d'ouvrage

AVIS DE MARCHE

Choix de la procédureProposition des experts pour le Comité d'avis

contacter les experts

Appel d'offre

Procédure négociée

IntituléDescriptionConditions de participationCritères de sélection Critères d'attributionComité d'avis

Invitation à soumissionner

Invitation au briefing

COMITE D'AVIS

NEGOCIATION

Briefing: Visite de site + Questions Visite de site / Questions des candidats

adaptations

notification non-sélection

Diffusion CSC

INTRODUCTION CANDIDATURES

REMISE OFFRES

analyse capactité technique

rédaction motivation

approbation motivation

vérification administrative

information

rédactionremarques

remarques

remarques

approbation

approbation

correction

Réponses

rencontresdemande officielle intervention bMa

idée de projet

rédaction

études préliminaires

commentaires

CAHIER SPECIAL CHARGES

correction

publication

rédaction

FonctionsAmbitionsContexteBugetPlanningCompétencesDocumentation

ProgrammeCritères d'attributionEtapesRémunérationHonorairesComité d'avis

invitation / transmission dossiers

organisation Comité d'avis

analyse offresdiffusion offres

PRESENTATION OFFRES CA

rédaction PV Comité d'avis

rédaction rapport d'attribution/

approbation collège/ tutelle

information sur le résultat

décision motivée

ATTRIBUTION

PROGRAMME

CVA

CVA

ORGANISATIONComité d'avis

RAPPORTComité d'avis

PROGRAMME

MAITRE D'OUVRAGECOMITE D'AVIS AUTEUR DE PROJET

Page 13: Qualité architecturale et urbanistique - architecturale en stedenbouwkundige kwaliteit

PROJET D'ARCHITECTURE

NEGOCIATION

DIALOGUE

ESQUISSE COMITE D'AVIS

SELECTION QUALITATIVE

AVIS DE MARCHE

PROGRAMME

Relation MDO -- ARdialogue

Proc

édur

e

ATTRIBUTION

Page 14: Qualité architecturale et urbanistique - architecturale en stedenbouwkundige kwaliteit

CRITERES DE SELECTIONCapacité technique Technische capaciteit

SELECTIECRITERIA

1 NOTE DE MOTIVATION

2 COMPOSITION DE L'EQUIPE

3 REFERENCES

1 MOTIVATIENOTA

2 SAMENSTELLING VAN HET TEAM

3 REFERENTIES

Capacité du candidat à

- inscription dans un contexte

- qualités fonctionnelles / de confort / de bien-être

- qualités techniques- Stabil ité - construction

- Techniques spéciales

- Durabil ité

- Prix - Travaux- Honoraires

< 3 ans // similaires - pertinentes

Capaciteit van de kandidaat voor

- integratie in een context

- functionele kwaliteiten / comfort / welzijn

- technische kwaliteiten- Stabil iteit - constructie

- Speciale technieken

- Duurzaamheid

- Priis - Werken- Ereloon

< 3 jaar // geli jkaardig - relevant

Page 15: Qualité architecturale et urbanistique - architecturale en stedenbouwkundige kwaliteit

CRITERES D'ATTRIBUTION GUNNINGSCRITERIA

1 QUALITE URBANISTIQUE ET PAYSAGERE

2 HABITABILITE

3 QUALITES TECHNIQUES

1 STEDENBOUW- EN LANDSCHAPSKWALITEIT

2 BEWOONBAARHEID

3 TECHNISCHE KWALITEITEN

Stabil ité - construction

Techniques spéciales

Durabil ité

Prix

Stabil iteit - constructie

Speciale technieken

Duurzaamheid

Prijs - Travaux

- Honoraires architectes et bureaux d'études

- Werken

- Ereloon architecten en studiebureaus

Page 16: Qualité architecturale et urbanistique - architecturale en stedenbouwkundige kwaliteit

LE TEMPS DE LA QUALITE TIJD VAN DE KWALITEIT

NaissanceOntstaan

Maîtrise d’ouvrage Opdrachtgeverschap Ou

vertu

re -

Open

ing

Définition Omschrijving

ProgrammationProgramma

Auteur de projetOntwerper ÉTUDES - STUDIES

Cahier descharges Bestek

Appel d’offreAanbesteding

Cahier des charges - BestekDéfinition - Omschrijving

PROGRAMMATION - PROGRAMMA

Appel d’offre - Aanbesteding

AUTEUR DE PROJET - ONTWERPER

RÔLE DU BMATAAK VAN DE

BMA

RÔLE DU BMATAAK VAN DE

BMA

ÉXÉCUTION - UITVOERINGContrôle - Toezicht

USAGE-WERKING

GestionBeheer

Page 17: Qualité architecturale et urbanistique - architecturale en stedenbouwkundige kwaliteit

LE TEMPS DE LA QUALITE TIJD VAN DE KWALITEIT

NaissanceOntstaan

Maîtrise d’ouvrage Opdrachtgeverschap Ou

vert

ure

- Op

enin

g

Définition Omschrijving

ProgrammationProgramma

Auteur de projetOntwerper

Cahier descharges Bestek

Procédure désignationAnstellingsprocedure

RÔLE DU BMA

BMA

RÔLE DU BMATAAK VAN DE

BMA

Contrôle - ToezichtGestionBeheer

ÉXÉCUTION - UITVOERINGÉTUDES - STUDIES USAGE-WERKING

Page 18: Qualité architecturale et urbanistique - architecturale en stedenbouwkundige kwaliteit

LE TEMPS DE LA QUALITE TIJD VAN DE KWALITEIT

Naissance Ouve

rtur

e - O

peni

ng

Définition Programmation

Auteur de projet

CDC Procédure

Contrôle de qualité?

Développement privé USAGE

ÉTUDESÉXÉCUTION

USAGES

ATTRIBUTION RÉCEPTION

Permis d'urbanisme ?Dossier d'exécution?Exécution?

Le plus court possibleOBJECTIFS ATTRACTIFS

TRANSPARENCE

CONDITIONS CLAIRES

Page 19: Qualité architecturale et urbanistique - architecturale en stedenbouwkundige kwaliteit

CHARGE DE CONTRÔLE

10 ANS 20 ANS 30 ANS

esquisse

Attribution

dossier d'adjudication

Retour sur investissement

APPU

exécution

garantie décennale

réception

ÉTUDES & EXÉCUTION

Page 20: Qualité architecturale et urbanistique - architecturale en stedenbouwkundige kwaliteit

QUALITÉ ARCHITECTURALE

?MARCHÉDE SERVICE FINANCIER

MARCHÉDE TRAVAUX

Page 21: Qualité architecturale et urbanistique - architecturale en stedenbouwkundige kwaliteit

POUVOIR ADJUDICATEURAANBESTEDENDE OVERHEID

ENTREPRENEURAANNEMER

ARCHITECT/E

INGENIEUR-CONSEILSTUDIEBUREAU

Sous-traitantsOnderaannemers

FournisseursLeveranciers

M A R C H E D E S E R V I C E SO P D R A C H T V A N D I E N S T E N

KLASSIEK SCHEMA TRADITIONNEL

M A R C H E D E T R A V A U XO P D R A C H T V A N W E R K E N

Page 22: Qualité architecturale et urbanistique - architecturale en stedenbouwkundige kwaliteit

ENTREPRENEURAANNEMER

POUVOIR ADJUDICATEURAANBESTEDENDE OVERHEID

PROMOTEUR /ORARCHITECT/E

INGENIEUR-CONSEILSTUDIEBUREAU

Sous-traitantsOnderaannemers

FournisseursLeveranciers

M A R C H E D E S E R V I C E SO P D R A C H T V A N D I E N S T E N

M A R C H E D E T R A V A U XO P D R A C H T V A N W E R K E N

HYPOTHÈSE 1: 2 MARCHÉS HYPOTHESE 1: 2 OPDRACHTEN

Page 23: Qualité architecturale et urbanistique - architecturale en stedenbouwkundige kwaliteit

ENTREPRENEURAANNEMER

ARCHITECT/E

INGENIEUR-CONSEILSTUDIEBUREAU

POUVOIR ADJUDICATEURAANBESTEDENDE OVERHEID

PROMOTEUR /OR

Sous-traitantsOnderaannemers

FournisseursLeveranciers

HYPOTHÈSE 2: 1 MARCHÉ HYPOTHESE 2: 1 OPDRACHT

M A R C H E D E T R A V A U XO P D R A C H T V A N W E R K E N

Page 24: Qualité architecturale et urbanistique - architecturale en stedenbouwkundige kwaliteit

ENTREPRENEURAANNEMER

POUVOIR ADJUDICATEURAANBESTEDENDE OVERHEID

PROMOTEUR /OR

Sous-traitantsOnderaannemers

FournisseursLeveranciers

HYPOTHÈSE 2: 1 MARCHÉ HYPOTHESE 2: 1 OPDRACHT

M A R C H E D E T R A V A U XO P D R A C H T V A N W E R K E N

ARCHITECT/E

INGENIEUR-CONSEILSTUDIEBUREAU

Page 25: Qualité architecturale et urbanistique - architecturale en stedenbouwkundige kwaliteit
Page 26: Qualité architecturale et urbanistique - architecturale en stedenbouwkundige kwaliteit

KCAP Arup Fakton

Page 27: Qualité architecturale et urbanistique - architecturale en stedenbouwkundige kwaliteit
Page 28: Qualité architecturale et urbanistique - architecturale en stedenbouwkundige kwaliteit
Page 29: Qualité architecturale et urbanistique - architecturale en stedenbouwkundige kwaliteit
Page 30: Qualité architecturale et urbanistique - architecturale en stedenbouwkundige kwaliteit
Page 31: Qualité architecturale et urbanistique - architecturale en stedenbouwkundige kwaliteit
Page 32: Qualité architecturale et urbanistique - architecturale en stedenbouwkundige kwaliteit
Page 33: Qualité architecturale et urbanistique - architecturale en stedenbouwkundige kwaliteit

www.bmabru.be