Qd 234 30.12.03 cmkt (d3)

79
BOÄ TAØI CHÍNH COÄNG HOØA XAÕ HOÄI CHUÛ NGHÓA VIEÄT NAM ------- Ñoäc laäp - Töï do - Haïnh phuùc Soá: 234/2003/QÑ-BTC -------------------------- Haø Noäi, ngaøy 30 thaùng 12 naêm 2003 QUYEÁT ÑÒNH CUÛA BOÄ TRÖÔÛNG BOÄ TAØI CHÍNH Veà vieäc ban haønh vaø coâng boá saùu (06) chuaån möïc keá toaùn Vieät Nam (ñôït 3) BOÄ TRÖÔÛNG BOÄ TAØI CHÍNH - Caên cöù Luaät Keá toaùn soá 03/2003/QH11 ngaøy 17/6/2003; - Caên cöù Nghò ñònh soá 86/2002/NÑ-CP ngaøy 05/11/2002 cuûa Chính phuû quy ñònh chöùc naêng, nhieäm vuï, quyeàn haïn vaø cô caáu toå chöùc cuûa boä, cô quan ngang boä; - Caên cöù Nghò ñònh soá 77/2003/NÑ-CP ngaøy 01/07/2003 cuûa Chính phuû quy ñònh chöùc naêng, nhieäm vuï, quyeàn haïn vaø cô caáu toå chöùc cuûa Boä Taøi chính; - Ñeå ñaùp öùng yeâu caàu ñoåi môùi cô cheá quaûn lyù kinh teá, taøi chính, naâng cao chaát löôïng thoâng tin keá toaùn cung caáp trong neàn kinh teá quoác daân vaø ñeå kieåm tra, kieåm soaùt chaát löôïng coâng taùc keá toaùn; Theo ñeà nghò cuûa Vuï tröôûng Vuï Cheá ñoä keá toaùn vaø kieåm toaùn vaø Chaùnh Vaên phoøng Boä Taøi chính, QUYEÁT ÑÒNH: Ñieàu 1: Ban haønh saùu (06) chuaån möïc keá toaùn Vieät Nam (ñôït 3) coù soá hieäu vaø teân goïi sau ñaây: 1- Chuaån möïc soá 05- Baát ñoäng saûn ñaàu tö; 2- Chuaån möïc soá 07- Keá toaùn caùc khoaûn ñaàu tö vaøo coâng ty lieân keát; 3- Chuaån möïc soá 08- Thoâng tin taøi chính veà nhöõng khoaûn voán goùp lieân doanh; 4- Chuaån möïc soá 21- Trình baøy baùo caùo taøi chính;

Transcript of Qd 234 30.12.03 cmkt (d3)

Page 1: Qd 234   30.12.03 cmkt (d3)

BOÄ TAØI CHÍNH COÄNG HOØA XAÕ HOÄI CHUÛ NGHÓA VIEÄT NAM

------- Ñoäc laäp - Töï do - Haïnh phuùcSoá: 234/2003/QÑ-BTC --------------------------

Haø Noäi, ngaøy 30 thaùng 12 naêm 2003

QUYEÁT ÑÒNH CUÛA BOÄ TRÖÔÛNG BOÄ TAØI CHÍNHVeà vieäc ban haønh vaø coâng boá

saùu (06) chuaån möïc keá toaùn Vieät Nam (ñôït 3)

BOÄ TRÖÔÛNG BOÄ TAØI CHÍNH

- Caên cöù Luaät Keá toaùn soá 03/2003/QH11 ngaøy 17/6/2003;- Caên cöù Nghò ñònh soá 86/2002/NÑ-CP ngaøy 05/11/2002 cuûa

Chính phuû quy ñònh chöùc naêng, nhieäm vuï, quyeàn haïn vaø cô caáu toå chöùc cuûa boä, cô quan ngang boä;

- Caên cöù Nghò ñònh soá 77/2003/NÑ-CP ngaøy 01/07/2003 cuûa Chính phuû quy ñònh chöùc naêng, nhieäm vuï, quyeàn haïn vaø cô caáu toå chöùc cuûa Boä Taøi chính;

- Ñeå ñaùp öùng yeâu caàu ñoåi môùi cô cheá quaûn lyù kinh teá, taøi chính, naâng cao chaát löôïng thoâng tin keá toaùn cung caáp trong neàn kinh teá quoác daân vaø ñeå kieåm tra, kieåm soaùt chaát löôïng coâng taùc keá toaùn;

Theo ñeà nghò cuûa Vuï tröôûng Vuï Cheá ñoä keá toaùn vaø kieåm toaùn vaø Chaùnh Vaên phoøng Boä Taøi chính,

QUYEÁT ÑÒNH:

Ñieàu 1: Ban haønh saùu (06) chuaån möïc keá toaùn Vieät Nam (ñôït 3) coù soá hieäu vaø teân goïi sau ñaây:

1- Chuaån möïc soá 05- Baát ñoäng saûn ñaàu tö;2- Chuaån möïc soá 07- Keá toaùn caùc khoaûn ñaàu tö vaøo

coâng ty lieân keát;3- Chuaån möïc soá 08- Thoâng tin taøi chính veà nhöõng khoaûn

voán goùp lieân doanh;4- Chuaån möïc soá 21- Trình baøy baùo caùo taøi chính;5- Chuaån möïc soá 25- Baùo caùo taøi chính hôïp nhaát vaø keá

toaùn khoaûn ñaàu tö vaøo coâng ty con;

6- Chuaån möïc soá 26- Thoâng tin veà caùc beân lieân quan.

Ñieàu 2: Saùu (06) Chuaån möïc keá toaùn Vieät Nam ban haønh keøm theo Quyeát ñònh naøy ñöôïc aùp duïng ñoái vôùi taát caû caùc doanh nghieäp thuoäc caùc ngaønh, caùc thaønh phaàn kinh teá trong caû nöôùc.

Page 2: Qd 234   30.12.03 cmkt (d3)

Ñieàu 3: Quyeát ñònh naøy coù hieäu löïc thi haønh sau 15 ngaøy keå töø ngaøy ñaêng coâng baùo. Caùc cheá ñoä keá toaùn cuï theå phaûi caên cöù vaøo saùu chuaån möïc keá toaùn ñöôïc ban haønh keøm theo Quyeát ñònh naøy ñeå söûa ñoåi, boå sung cho phuø hôïp.

Ñieàu 4: Vuï tröôûng Vuï Cheá ñoä keá toaùn vaø kieåm toaùn, Chaùnh Vaên phoøng Boä vaø Thuû tröôûng caùc ñôn vò lieân quan thuoäc vaø tröïc thuoäc Boä Taøi chính chòu traùch nhieäm höôùng daãn, kieåm tra vaø thi haønh Quyeát ñònh naøy.

Nôi nhaän: KT.BOÄ TRÖÔÛNG BOÄ TAØI CHÍNH- Thuû töôùng Chính phuû, caùc Phoù Thuû töôùng Thöù tröôûng Chính phuû (ñeå baùo caùo)- Vaên phoøng TW Ñaûng- Vaên phoøng Chuû tòch nöôùc- Vaên phoøng Quoác hoäi- Vaên phoøng Chính phuû- Toøa aùn Nhaân daân toái cao- Vieän Kieåm saùt Nhaân daân toái cao- Caùc Boä, cô quan ngang Boä, cô quan thuoäc Chính phuû- UBND caùc tænh, thaønh phoá tröïc thuoäc TW- Sôû Taøi chính, Cuïc Thueá caùc tænh, thaønh phoá tröïc thuoäc TW- Caùc Toång coâng ty 91 Traàn Vaên Taù- Caùc ñôn vò thuoäc vaø tröïc thuoäc Boä Taøi chính- Coâng baùo- Löu VP, Cuïc THTKTC, Vuï CÑKT.

Page 3: Qd 234   30.12.03 cmkt (d3)

Heä thoángchuaån möïc keá toaùn Vieät Nam

Chuaån möïc soá 05

BAÁT ÑOÄNG SAÛN ÑAÀU TÖ (Ban haønh theo Quyeát ñònh soá 234/2003/QÑ-BTC

ngaøy 30 thaùng 12 naêm 2003 cuûa Boä tröôûng Boä Taøi chính)

Quy ñònh chung

01. Muïc ñích cuûa chuaån möïc naøy laø quy ñònh vaø höôùng daãn caùc nguyeân taéc vaø phöông phaùp keá toaùn ñoái vôùi baát ñoäng saûn ñaàu tö, goàm: Ñieàu kieän ghi nhaän baát ñoäng saûn ñaàu tö, xaùc ñònh giaù trò ban ñaàu, chi phí phaùt sinh sau ghi nhaän ban ñaàu, xaùc ñònh giaù trò sau ghi nhaän ban ñaàu, chuyeån ñoåi muïc ñích söû duïng, thanh lyù baát ñoäng saûn ñaàu tö vaø moät soá quy ñònh khaùc laøm cô sôû ghi soå keá toaùn vaø laäp baùo caùo taøi chính.

02. Chuaån möïc naøy aùp duïng cho keá toaùn baát ñoäng saûn ñaàu tö, tröø khi coù chuaån möïc keá toaùn khaùc cho pheùp aùp duïng phöông phaùp keá toaùn khaùc cho baát ñoäng saûn ñaàu tö.

03.Chuaån möïc naøy cuõng quy ñònh phöông phaùp xaùc ñònh vaø ghi nhaän giaù trò baát ñoäng saûn ñaàu tö trong baùo caùo taøi chính cuûa beân ñi thueâ theo hôïp ñoàng thueâ taøi chính vaø phöông phaùp xaùc ñònh giaù trò baát ñoäng saûn ñaàu tö cho thueâ trong baùo caùo taøi chính cuûa beân cho thueâ theo hôïp ñoàng thueâ hoaït ñoäng.

Chuaån möïc naøy khoâng aùp duïng ñoái vôùi caùc noäi dung ñaõ ñöôïc quy ñònh trong Chuaån möïc keá toaùn soá 06 "Thueâ taøi saûn", bao goàm:

(a) Phaân loaïi taøi saûn thueâ thaønh taøi saûn thueâ taøi chính hoaëc taøi saûn thueâ hoaït ñoäng;

(b) Ghi nhaän doanh thu cho thueâ baát ñoäng saûn ñaàu tö (Theo quy ñònh cuûa Chuaån möïc keá toaùn soá 14 “Doanh thu vaø thu nhaäp khaùc”);

(c) Xaùc ñònh giaù trò baát ñoäng saûn thueâ hoaït ñoäng trong baùo caùo taøi chính cuûa beân ñi thueâ;

(d) Xaùc ñònh giaù trò baát ñoäng saûn thueâ taøi chính trong baùo caùo taøi chính cuûa beân cho thueâ;

(e) Keá toaùn ñoái vôùi caùc giao dòch baùn vaø thueâ laïi;

Page 4: Qd 234   30.12.03 cmkt (d3)

(f) Thuyeát minh veà thueâ taøi chính vaø thueâ hoaït ñoäng trong baùo caùo taøi chính.

04. Chuaån möïc naøy khoâng aùp duïng ñoái vôùi:

(a)Nhöõng taøi saûn lieân quan ñeán caây troàng, vaät nuoâi gaén lieàn vôùi ñaát ñai phuïc vuï cho hoaït ñoäng noâng nghieäp; vaø

(b)Quyeàn khai thaùc khoaùng saûn, hoaït ñoäng thaêm doø vaø khai thaùc khoaùng saûn, daàu moû, khí töï nhieân vaø nhöõng taøi nguyeân khoâng taùi sinh töông töï.

05. Caùc thuaät ngöõ trong chuaån möïc naøy ñöôïc hieåu nhö sau:Baát ñoäng saûn ñaàu tö: Laø baát ñoäng saûn, goàm: quyeàn söû duïng ñaát, nhaø, hoaëc moät phaàn cuûa nhaø hoaëc caû nhaø vaø ñaát, cô sôû haï taàng do ngöôøi chuû sôû höõu hoaëc ngöôøi ñi thueâ taøi saûn theo hôïp ñoàng thueâ taøi chính naém giöõ nhaèm muïc ñích thu lôïi töø vieäc cho thueâ hoaëc chôø taêng giaù maø khoâng phaûi ñeå:

a.Söû duïng trong saûn xuaát, cung caáp haøng hoùa, dòch vuï hoaëc söû duïng cho caùc muïc ñích quaûn lyù; hoaëc

b.Baùn trong kyø hoaït ñoäng kinh doanh thoâng thöôøng.

Baát ñoäng saûn chuû sôû höõu söû duïng: Laø baát ñoäng saûn do ngöôøi chuû sôû höõu hoaëc ngöôøi ñi thueâ taøi saûn theo hôïp ñoàng thueâ taøi chính naém giöõ nhaèm muïc ñích söû duïng trong saûn xuaát, cung caáp haøng hoùa, dòch vuï hoaëc söû duïng cho caùc muïc ñích quaûn lyù.Nguyeân giaù: Laø toaøn boä caùc chi phí baèng tieàn hoaëc töông ñöông tieàn maø doanh nghieäp phaûi boû ra hoaëc giaù trò hôïp lyù cuûa caùc khoaûn ñöa ra ñeå trao ñoåi nhaèm coù ñöôïc baát ñoäng saûn ñaàu tö tính ñeán thôøi ñieåm mua hoaëc xaây döïng hoaøn thaønh baát ñoäng saûn ñaàu tö ñoù.Giaù trò coøn laïi: Laø nguyeân giaù cuûa baát ñoäng saûn ñaàu tö sau khi tröø (-) soá khaáu hao luyõ keá cuûa baát ñoäng saûn ñaàu tö ñoù.

06. Ví duï baát ñoäng saûn ñaàu tö:

(a). Quyeàn söû duïng ñaát (do doanh nghieäp boû tieàn ra mua laïi) naém giöõ trong thôøi gian daøi ñeå chôø taêng giaù;

(b). Quyeàn söû duïng ñaát (do doanh nghieäp boû tieàn ra mua laïi) naém giöõ maø chöa xaùc ñònh roõ muïc ñích söû duïng trong töông lai;

Page 5: Qd 234   30.12.03 cmkt (d3)

(c). Nhaø do doanh nghieäp sôû höõu (hoaëc do doanh nghieäp thueâ taøi chính) vaø cho thueâ theo moät hoaëc nhieàu hôïp ñoàng thueâ hoaït ñoäng;

(d). Nhaø ñang ñöôïc giöõ ñeå cho thueâ theo moät hoaëc nhieàu hôïp ñoàng thueâ hoaït ñoäng;

(e). Cô sôû haï taàng ñang ñöôïc giöõ ñeå cho thueâ theo moät hoaëc nhieàu hôïp ñoàng thueâ hoaït ñoäng.

07. Ví duï baát ñoäng saûn khoâng phaûi laø baát ñoäng saûn ñaàu tö:

(a) Baát ñoäng saûn mua ñeå baùn trong kyø hoaït ñoäng kinh doanh thoâng thöôøng hoaëc xaây döïng ñeå baùn trong töông lai gaàn (Keá toaùn theo Chuaån möïc keá toaùn soá 02 "Haøng toàn kho");

(b) Baát ñoäng saûn ñöôïc xaây döïng cho beân thöù ba (Keá toaùn theo Chuaån möïc keá toaùn soá 15 “Hôïp ñoàng xaây döïng”);

(c) Baát ñoäng saûn chuû sôû höõu söû duïng (Keá toaùn theo Chuaån möïc keá toaùn soá 03 “Taøi saûn coá ñònh höõu hình”), bao goàm baát ñoäng saûn naém giöõ ñeå söû duïng trong töông lai nhö taøi saûn chuû sôû höõu söû duïng, taøi saûn naém giöõ ñeå caûi taïo, naâng caáp vaø söû duïng sau naøy trong kyø hoaït ñoäng kinh doanh thoâng thöôøng nhö baát ñoäng saûn chuû sôû höõu söû duïng, baát ñoäng saûn cho nhaân vieân söû duïng (Cho duø nhaân vieân coù traû tieàn thueâ taøi saûn theo giaù thò tröôøng hay khoâng) vaø baát ñoäng saûn chuû sôû höõu söû duïng chôø thanh lyù;

(d) Baát ñoäng saûn ñang trong quaù trình xaây döïng chöa hoaøn thaønh vôùi muïc ñích ñeå söû duïng trong töông lai döôùi daïng baát ñoäng saûn ñaàu tö.

08. Ñoái vôùi nhöõng baát ñoäng saûn maø doanh nghieäp naém giöõ moät phaàn nhaèm muïc ñích thu lôïi töø vieäc cho thueâ hoaït ñoäng hoaëc chôø taêng giaù vaø moät phaàn söû duïng cho saûn xuaát, cung caáp haøng hoaù, dòch vuï hoaëc cho quaûn lyù thì neáu nhöõng phaàn taøi saûn naøy ñöôïc baùn rieâng reõ (hoaëc cho thueâ rieâng reõ theo moät hoaëc nhieàu hôïp ñoàng thueâ hoaït ñoäng), doanh nghieäp seõ haïch toaùn caùc phaàn taøi saûn naøy moät caùch rieâng reõ. Tröôøng hôïp caùc phaàn taøi saûn naøy khoâng theå baùn rieâng reõ, thì chæ coi laø baát ñoäng saûn ñaàu tö khi phaàn ñöôïc naém giöõ ñeå phuïc vuï cho saûn xuaát, cung caáp haøng hoaù, dòch vuï hoaëc phuïc vuï cho muïc ñích quaûn lyù laø phaàn khoâng ñaùng keå.

09. Tröôøng hôïp doanh nghieäp cung caáp caùc dòch vuï lieân quan cho nhöõng ngöôøi söû duïng baát ñoäng saûn do doanh nghieäp sôû höõu laø phaàn khoâng ñaùng keå trong toaøn boä thoaû thuaän thì doanh nghieäp seõ haïch toaùn taøi saûn naøy laø baát ñoäng saûn ñaàu tö. Ví duï: Doanh nghieäp sôû höõu toaø nhaø cho

Page 6: Qd 234   30.12.03 cmkt (d3)

thueâ vaên phoøng ñoàng thôøi cung caáp dòch vuï baûo döôõng vaø an ninh cho nhöõng ngöôøi thueâ vaên phoøng.

10. Tröôøng hôïp doanh nghieäp cung caáp caùc dòch vuï lieân quan cho nhöõng ngöôøi söû duïng baát ñoäng saûn do doanh nghieäp sôû höõu laø phaàn ñaùng keå thì doanh nghieäp seõ haïch toaùn taøi saûn ñoù laø baát ñoäng saûn chuû sôû höõu söû duïng. Ví duï: Doanh nghieäp sôû höõu vaø quaûn lyù moät khaùch saïn, dòch vuï cung caáp cho khaùch haøng chieám moät phaàn quan troïng trong toaøn boä thoaû thuaän, thì khaùch saïn ñoù ñöôïc haïch toaùn laø baát ñoäng saûn chuû sôû höõu söû duïng.

11. Tröôøng hôïp khoù xaùc ñònh laø baát ñoäng saûn ñaàu tö, hay laø baát ñoäng saûn chuû sôû höõu söû duïng, doanh nghieäp caàn xaùc ñònh treân cô sôû nhöõng ñaëc ñieåm cuï theå ñeå coù theå thöïc hieän phuø hôïp vôùi ñònh nghóa baát ñoäng saûn ñaàu tö vaø caùc quy ñònh coù lieân quan trong caùc ñoaïn 06,07,08,09,10 vaø thuyeát minh roõ treân baùo caùo taøi chính theo quy ñònh taïi ñoaïn 31 (d).

12. Tröôøng hôïp, moät doanh nghieäp cho coâng ty meï hoaëc coâng ty con khaùc thueâ hoaëc söû duïng vaø naém giöõ moät baát ñoäng saûn thì baát ñoäng saûn ñoù khoâng ñöôïc coi laø baát ñoäng saûn ñaàu tö trong baùo caùo taøi chính hôïp nhaát cuûa taäp ñoaøn, nhöng doanh nghieäp sôû höõu baát ñoäng saûn ñoù ñöôïc coi laø baát ñoäng saûn ñaàu tö neáu noù thoûa maõn ñònh nghóa baát ñoäng saûn ñaàu tö vaø ñöôïc trình baøy trong baùo caùo taøi chính rieâng cuûa doanh nghieäp sôû höõu baát ñoäng saûn.

Noäi dung chuaån möïcÑieàu kieän ghi nhaän baát ñoäng saûn ñaàu tö

13. Moät baát ñoäng saûn ñaàu tö ñöôïc ghi nhaän laø taøi saûn phaûi thoûa maõn ñoàng thôøi hai ñieàu kieän sau:

(a) Chaéc chaén thu ñöôïc lôïi ích kinh teá trong töông lai; vaø(b)Nguyeân giaù cuûa baát ñoäng saûn ñaàu tö phaûi ñöôïc

xaùc ñònh moät caùch ñaùng tin caäy.

14. Khi xaùc ñònh moät baát ñoäng saûn ñaàu tö coù thoûa maõn ñieàu kieän thöù nhaát ñeå ñöôïc ghi nhaän laø taøi saûn hay khoâng, doanh nghieäp caàn phaûi ñaùnh giaù möùc ñoä chaéc chaén gaén lieàn vôùi vieäc thu ñöôïc caùc lôïi ích kinh teá trong töông lai maø chuùng coù theå mang laïi treân cô sôû nhöõng thoâng tin hieän coù taïi thôøi ñieåm ghi nhaän. Ñieàu kieän thöù hai ñeå ghi nhaän moät baát ñoäng saûn ñaàu tö laø taøi saûn thöôøng deã ñöôïc thoaû maõn vì giao dòch mua baùn, trao ñoåi chöùng minh cho vieäc hình thaønh baát ñoäng saûn ñaõ xaùc ñònh giaù trò cuûa baát ñoäng saûn ñaàu tö.

Page 7: Qd 234   30.12.03 cmkt (d3)

Xaùc ñònh giaù trò ban ñaàu

15. Moät baát ñoäng saûn ñaàu tö phaûi ñöôïc xaùc ñònh giaù trò ban ñaàu theo nguyeân giaù. Nguyeân giaù cuûa baát ñoäng saûn ñaàu tö bao goàm caû caùc chi phí giao dòch lieân quan tröïc tieáp ban ñaàu.

16. Nguyeân giaù cuûa baát ñoäng saûn ñaàu tö ñöôïc mua bao goàm giaù mua vaø caùc chi phí lieân quan tröïc tieáp, nhö: Phí dòch vuï tö vaán veà luaät phaùp lieân quan, thueá tröôùc baï vaø chi phí giao dòch lieân quan khaùc...

17. Nguyeân giaù cuûa baát ñoäng saûn ñaàu tö töï xaây döïng laø giaù thaønh thöïc teá vaø caùc chi phí lieân quan tröïc tieáp cuûa baát ñoäng saûn ñaàu tö tính ñeán ngaøy hoaøn thaønh coâng vieäc xaây döïng. Töø khi baét ñaàu xaây döïng cho ñeán ngaøy hoaøn thaønh coâng vieäc xaây döïng doanh nghieäp aùp duïng Chuaån möïc keá toaùn soá 03 “Taøi saûn coá ñònh höõu hình” vaø Chuaån möïc keá toaùn soá 04 “Taøi saûn coá ñònh voâ hình”. Taïi ngaøy taøi saûn trôû thaønh baát ñoäng saûn ñaàu tö thì aùp duïng chuaån möïc naøy (xem ñoaïn 23 (e)).

18. Nguyeân giaù cuûa moät baát ñoäng saûn ñaàu tö khoâng bao goàm caùc chi phí sau: - Chi phí phaùt sinh ban ñaàu (tröø tröôøng hôïp caùc chi phí naøy

laø caàn thieát ñeå ñöa baát ñoäng saûn ñaàu tö tôùi traïng thaùi saün saøng hoaït ñoäng);

- Caùc chi phí khi môùi ñöa baát ñoäng saûn ñaàu tö vaøo hoaït ñoäng laàn ñaàu tröôùc khi baát ñoäng saûn ñaàu tö ñaït tôùi traïng thaùi hoaït ñoäng bình thöôøng theo döï kieán;

- Caùc chi phí khoâng bình thöôøng veà nguyeân vaät lieäu, lao ñoäng hoaëc caùc nguoàn löïc khaùc trong quaù trình xaây döïng baát ñoäng saûn ñaàu tö.

19. Tröôøng hôïp mua baát ñoäng saûn ñaàu tö thanh toaùn theo phöông thöùc traû chaäm, nguyeân giaù cuûa baát ñoäng saûn ñaàu tö ñöôïc phaûn aùnh theo giaù mua traû ngay taïi thôøi ñieåm mua. Khoaûn cheânh leäch giöõa toång soá tieàn phaûi thanh toaùn vaø giaù mua traû ngay ñöôïc haïch toaùn vaøo chi phí taøi chính theo kyø haïn thanh toaùn, tröø khi soá cheânh leäch ñoù ñöôïc tính vaøo nguyeân giaù baát ñoäng saûn ñaàu tö theo quy ñònh cuûa Chuaån möïc keá toaùn soá 16 “Chi phí ñi vay”.

Chi phí phaùt sinh sau ghi nhaän ban ñaàu

20. Chi phí lieân quan ñeán baát ñoäng saûn ñaàu tö phaùt sinh sau ghi nhaän ban ñaàu phaûi ñöôïc ghi nhaän laø chi phí saûn xuaát, kinh doanh trong kyø, tröø khi chi phí naøy coù khaû naêng chaéc chaén laøm cho baát ñoäng saûn ñaàu tö taïo ra lôïi ích kinh teá

Page 8: Qd 234   30.12.03 cmkt (d3)

trong töông lai nhieàu hôn möùc hoaït ñoäng ñöôïc ñaùnh giaù ban ñaàu thì ñöôïc ghi taêng nguyeân giaù baát ñoäng saûn ñaàu tö.

21. Vieäc haïch toaùn caùc chi phí phaùt sinh sau ghi nhaän ban ñaàu phuï thuoäc vaøo töøng tröôøng hôïp coù xem xeùt ñeán vieäc ñaùnh giaù vaø ghi nhaän ban ñaàu cuûa khoaûn ñaàu tö lieân quan. Chaúng haïn, tröôøng hôïp giaù mua taøi saûn bao goàm nghóa vuï cuûa doanh nghieäp phaûi chòu caùc chi phí caàn thieát seõ phaùt sinh ñeå ñöa baát ñoäng saûn tôùi traïng thaùi saün saøng hoaït ñoäng thì chi phí ñoù cuõng ñöôïc tính vaøo nguyeân giaù. Ví duï: Mua moät ngoâi nhaø vôùi yeâu caàu phaûi naâng caáp thì chi phí naâng caáp phaùt sinh ñöôïc ghi taêng nguyeân giaù cuûa baát ñoäng saûn ñaàu tö.

Xaùc ñònh giaù trò sau ghi nhaän ban ñaàu

22. Sau ghi nhaän ban ñaàu, trong thôøi gian naém giöõ baát ñoäng saûn ñaàu tö ñöôïc xaùc ñònh theo nguyeân giaù, soá khaáu hao luyõ keá vaø giaù trò coøn laïi.

Chuyeån ñoåi muïc ñích söû duïng

23. Vieäc chuyeån töø baát ñoäng saûn chuû sôû höõu söû duïng thaønh baát ñoäng saûn ñaàu tö hoaëc töø baát ñoäng saûn ñaàu tö sang baát ñoäng saûn chuû sôû höõu söû duïng hay haøng toàn kho chæ khi coù söï thay ñoåi veà muïc ñích söû duïng nhö caùc tröôøng hôïp sau:a. Baát ñoäng saûn ñaàu tö chuyeån thaønh baát ñoäng

saûn chuû sôû höõu söû duïng khi chuû sôû höõu baét ñaàu söû duïng taøi saûn naøy;

b. Baát ñoäng saûn ñaàu tö chuyeån thaønh haøng toàn kho khi chuû sôû höõu baét ñaàu trieån khai cho muïc ñích baùn;

c. Baát ñoäng saûn chuû sôû höõu söû duïng chuyeån thaønh baát ñoäng saûn ñaàu tö khi chuû sôû höõu keát thuùc söû duïng taøi saûn ñoù;

d. Haøng toàn kho chuyeån thaønh baát ñoäng saûn ñaàu tö khi chuû sôû höõu baét ñaàu cho beân khaùc thueâ hoaït ñoäng;

e. Baát ñoäng saûn xaây döïng chuyeån thaønh baát ñoäng saûn ñaàu tö khi keát thuùc giai ñoaïn xaây döïng, baøn giao ñöa vaøo ñaàu tö (Trong giai ñoaïn xaây döïng phaûi keá toaùn theo Chuaån möïc keá toaùn soá 03 “ Taøi saûn coá ñònh höõu hình”).

24. Theo yeâu caàu cuûa ñoaïn 23b, doanh nghieäp chuyeån moät baát ñoäng saûn ñaàu tö sang haøng toàn kho chæ khi coù söï thay ñoåi veà muïc ñích söû duïng, baèng chöùng laø söï baét ñaàu cuûa vieäc trieån khai cho muïc ñích baùn. Khi moät doanh nghieäp

Page 9: Qd 234   30.12.03 cmkt (d3)

quyeát ñònh baùn moät baát ñoäng saûn ñaàu tö maø khoâng coù giai ñoaïn naâng caáp thì doanh nghieäp ñoù phaûi tieáp tuïc coi baát ñoäng saûn ñoù laø moät baát ñoäng saûn ñaàu tö cho tôùi khi noù ñöôïc baùn (khoâng coøn ñöôïc trình baøy treân Baûng caân ñoái keá toaùn) vaø khoâng ñöôïc haïch toaùn taøi saûn ñoù laø haøng toàn kho. Töông töï, neáu doanh nghieäp baét ñaàu naâng caáp, caûi taïo baát ñoäng saûn ñaàu tö hieän coù vôùi muïc ñích tieáp tuïc söû duïng baát ñoäng saûn ñoù trong töông lai nhö moät baát ñoäng saûn ñaàu tö, thì baát ñoäng saûn ñoù vaãn laø moät baát ñoäng saûn ñaàu tö vaø khoâng ñöôïc phaân loaïi laïi nhö moät baát ñoäng saûn chuû sôû höõu söû duïng trong quaù trình naâng caáp caûi taïo.

25. Vieäc chuyeån ñoåi muïc ñích söû duïng giöõa baát ñoäng saûn ñaàu tö vôùi baát ñoäng saûn chuû sôû höõu söû duïng hoaëc haøng toàn kho khoâng laøm thay ñoåi giaù trò ghi soå cuûa taøi saûn ñöôïc chuyeån ñoåi vaø khoâng laøm thay ñoåi nguyeân giaù cuûa baát ñoäng saûn trong vieäc xaùc ñònh giaù trò hay ñeå laäp baùo caùo taøi chính.

Thanh lyù

26. Moät baát ñoäng saûn ñaàu tö khoâng coøn ñöôïc trình baøy trong Baûng caân ñoái keá toaùn sau khi ñaõ baùn hoaëc sau khi baát ñoäng saûn ñaàu tö khoâng coøn ñöôïc naém giöõ laâu daøi vaø xeùt thaáy khoâng thu ñöôïc lôïi ích kinh teá trong töông lai töø vieäc thanh lyù baát ñoäng saûn ñaàu tö ñoù.

27. Vieäc thanh lyù moät baát ñoäng saûn ñaàu tö coù theå xaûy ra sau khi baùn hoaëc sau khi kyù hôïp ñoàng cho thueâ taøi chính. Ñeå xaùc ñònh thôøi ñieåm baùn baát ñoäng saûn ñaàu tö vaø ghi nhaän doanh thu töø vieäc baùn baát ñoäng saûn ñaàu tö, doanh nghieäp phaûi tuaân theo caùc quy ñònh cuûa Chuaån möïc keá toaùn soá 14 “Doanh thu vaø thu nhaäp khaùc”. Vieäc baùn baát ñoäng saûn cho thueâ taøi chính hoaëc giao dòch baùn vaø thueâ laïi baát ñoäng saûn ñaàu tö, doanh nghieäp phaûi tuaân theo caùc quy ñònh cuûa Chuaån möïc keá toaùn soá 06 “Thueâ taøi saûn”.

28. Caùc khoaûn laõi hoaëc loã phaùt sinh töø vieäc baùn baát ñoäng saûn ñaàu tö ñöôïc xaùc ñònh baèng soá cheânh leäch giöõa doanh thu vôùi chi phí baùn vaø giaù trò coøn laïi cuûa baát ñoäng saûn ñaàu tö. Soá laõi hoaëc loã naøy ñöôïc ghi nhaän laø thu nhaäp hay chi phí treân baùo caùo keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh trong kyø (Tröôøng hôïp baùn vaø thueâ laïi taøi saûn laø baát ñoäng saûn ñöôïc thöïc hieän theo quy ñònh taïi Chuaån möïc keá toaùn soá 06 “Thueâ taøi saûn”).

29. Khoaûn doanh thu töø vieäc baùn baát ñoäng saûn ñaàu tö ñöôïc ghi nhaän theo giaù trò hôïp lyù. Tröôøng hôïp baùn theo phöông thöùc traû chaäm, thì khoaûn doanh thu naøy ñöôïc xaùc ñònh ban

Page 10: Qd 234   30.12.03 cmkt (d3)

ñaàu baèng giaù baùn traû ngay. Khoaûn cheânh leäch giöõa toång soá tieàn phaûi thanh toaùn vaø giaù baùn traû ngay ñöôïc ghi nhaän laø doanh thu tieàn laõi chöa thöïc hieän theo quy ñònh cuûa Chuaån möïc keá toaùn soá 14 “Doanh thu vaø thu nhaäp khaùc”.

Trình baøy baùo caùo taøi chính 30.

Noäi dung trình baøy baùo caùo taøi chính quy ñònh trong chuaån möïc naøy ñöôïc aùp duïng cuøng vôùi nhöõng qui ñònh trong Chuaån möïc keá toaùn soá 06 “Thueâ taøi saûn”. Ñoái vôùi beân cho thueâ phaûi trình baøy noäi dung cho thueâ hoaït ñoäng. Ñoái vôùi beân ñi thueâ phaûi trình baøy noäi dung thueâ taøi chính.

31.

Doanh nghieäp caàn trình baøy treân baùo caùo taøi chính nhöõng noäi dung sau:(a)Phöông phaùp khaáu hao söû duïng;(b)Thôøi gian söû duïng höõu ích cuûa baát ñoäng saûn ñaàu tö

hoaëc tyû leä khaáu hao söû duïng;(c) Nguyeân giaù vaø khaáu hao luyõ keá taïi thôøi ñieåm ñaàu kyø vaø cuoái kyø;(d) Tieâu chuaån cuï theå maø doanh nghieäp aùp duïng

trong tröôøng hôïp gaëp khoù khaên khi phaân loaïi baát ñoäng saûn ñaàu tö vôùi baát ñoäng saûn chuû sôû höõu söû duïng vaø vôùi taøi saûn giöõ ñeå baùn trong hoaït ñoäng kinh doanh thoâng thöôøng;

(e) Caùc chæ tieâu thu nhaäp, chi phí lieân quan ñeán cho thueâ baát ñoäng saûn, goàm:- Thu nhaäp töø vieäc cho thueâ;- Chi phí tröïc tieáp cho hoaït ñoäng kinh doanh (bao goàm chi phí söûa chöõa vaø baûo döôõng) phaùt sinh töø baát ñoäng saûn ñaàu tö lieân quan ñeán vieäc taïo ra thu nhaäp töø vieäc cho thueâ trong kyø baùo caùo;

- Chi phí tröïc tieáp cho hoaït ñoäng kinh doanh (bao goàm chi phí söûa chöõa vaø baûo döôõng) phaùt sinh töø baát ñoäng saûn ñaàu tö khoâng lieân quan ñeán vieäc taïo ra thu nhaäp töø vieäc cho thueâ trong kyø baùo caùo.

(f)Lyù do vaø möùc ñoä aûnh höôûng ñeán thu nhaäp töø hoaït ñoäng kinh doanh baát ñoäng saûn ñaàu tö;

(g) Nghóa vuï chuû yeáu cuûa hôïp ñoàng mua, xaây döïng, caûi taïo, naâng caáp hoaëc baûo döôõng, söûa chöõa baát ñoäng saûn ñaàu tö;

(h) Trình baøy nhöõng noäi dung sau (khoâng yeâu caàu thoâng tin so saùnh):- Nguyeân giaù baát ñoäng saûn ñaàu tö taêng theâm,

trong ñoù: Taêng do mua baát ñoäng saûn vaø taêng do voán hoaù nhöõng chi phí sau ghi nhaän ban ñaàu;

Page 11: Qd 234   30.12.03 cmkt (d3)

- Nguyeân giaù baát ñoäng saûn ñaàu tö taêng do saùp nhaäp doanh nghieäp;

- Nguyeân giaù baát ñoäng saûn ñaàu tö thanh lyù;- Nguyeân giaù baát ñoäng saûn ñaàu tö chuyeån sang

baát ñoäng saûn chuû sôû höõu söû duïng hoaëc haøng toàn kho vaø ngöôïc laïi.

(i) Giaù trò hôïp lyù cuûa baát ñoäng saûn ñaàu tö taïi thôøi ñieåm keát thuùc nieân ñoä keá toaùn, laäp baùo caùo taøi chính. Khi doanh nghieäp khoâng theå xaùc ñònh ñöôïc giaù trò hôïp lyù cuûa baát ñoäng saûn ñaàu tö thì doanh nghieäp phaûi thuyeát minh:

- Danh muïc baát ñoäng saûn ñaàu tö;- Lyù do khoâng xaùc ñònh ñöôïc giaù trò hôïp lyù cuûa

baát ñoäng saûn ñaàu tö.

* * *

Heä thoángchuaån möïc keá toaùn Vieät Nam

Chuaån möïc soá 07

KEÁ TOAÙN CAÙC KHOAÛN ÑAÀU TÖ VAØO COÂNG TY LIEÂN KEÁT

(Ban haønh vaø coâng boá theo Quyeát ñònh soá 234/2003/QÑ-BTC

ngaøy 30 thaùng 12 naêm 2003 cuûa Boä tröôûng Boä Taøi chính)

Quy ñònh chung

01. Muïc ñích cuûa chuaån möïc naøy laø quy ñònh vaø höôùng daãn caùc nguyeân taéc vaø phöông phaùp keá toaùn caùc khoaûn ñaàu tö cuûa nhaø ñaàu tö vaøo coâng ty lieân keát, goàm: Keá toaùn caùc khoaûn ñaàu tö vaøo coâng ty lieân keát trong baùo caùo taøi chính cuûa rieâng nhaø ñaàu tö vaø trong baùo caùo taøi chính hôïp nhaát laøm cô sôû ghi soå keá toaùn, laäp vaø trình baøy baùo caùo taøi chính.

02. Chuaån möïc naøy aùp duïng cho keá toaùn caùc khoaûn ñaàu tö vaøo coâng ty lieân keát cuûa nhaø ñaàu tö coù aûnh höôûng ñaùng keå trong coâng ty lieân keát.

03. Caùc thuaät ngöõ trong chuaån möïc naøy ñöôïc hieåu nhö sau:

Coâng ty lieân keát: Laø coâng ty trong ñoù nhaø ñaàu tö coù aûnh höôûng ñaùng keå nhöng khoâng phaûi laø coâng ty con hoaëc coâng ty lieân doanh cuûa nhaø ñaàu tö.

Page 12: Qd 234   30.12.03 cmkt (d3)

Aûnh höôûng ñaùng keå: Laø quyeàn tham gia cuûa nhaø ñaàu tö vaøo vieäc ñöa ra caùc quyeát ñònh veà chính saùch taøi chính vaø hoaït ñoäng cuûa beân nhaän ñaàu tö nhöng khoâng kieåm soaùt caùc chính saùch ñoù.

Kieåm soaùt: Laø quyeàn chi phoái caùc chính saùch taøi chính vaø hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp nhaèm thu ñöôïc lôïi ích kinh teá töø hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp ñoù.

Coâng ty con: Laø moät doanh nghieäp chòu söï kieåm soaùt cuûa moät doanh nghieäp khaùc (goïi laø coâng ty meï).

Phöông phaùp voán chuû sôû höõu: Laø phöông phaùp keá toaùn maø khoaûn ñaàu tö ñöôïc ghi nhaän ban ñaàu theo giaù goác, sau ñoù ñöôïc ñieàu chænh theo nhöõng thay ñoåi cuûa phaàn sôû höõu cuûa nhaø ñaàu tö trong taøi saûn thuaàn cuûa beân nhaän ñaàu tö. Baùo caùo keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh phaûi phaûn aùnh phaàn sôû höõu cuûa nhaø ñaàu tö trong keát quaû kinh doanh cuûa beân nhaän ñaàu tö.

Phöông phaùp giaù goác: Laø phöông phaùp keá toaùn maø khoaûn ñaàu tö ñöôïc ghi nhaän ban ñaàu theo giaù goác, sau ñoù khoâng ñöôïc ñieàu chænh theo nhöõng thay ñoåi cuûa phaàn sôû höõu cuûa nhaø ñaàu tö trong taøi saûn thuaàn cuûa beân nhaän ñaàu tö. Baùo caùo keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh chæ phaûn aùnh khoaûn thu nhaäp cuûa nhaø ñaàu tö ñöôïc phaân chia töø lôïi nhuaän thuaàn luyõ keá cuûa beân nhaän ñaàu tö phaùt sinh sau ngaøy ñaàu tö.

Taøi saûn thuaàn: Laø giaù trò cuûa toång taøi saûn tröø (-) nôï phaûi traû.

Noäi dung chuaån möïc

Nhaø ñaàu tö coù aûnh höôûng ñaùng keå

04. Neáu nhaø ñaàu tö naém giöõ tröïc tieáp hoaëc giaùn tieáp thoâng qua caùc coâng ty con ít nhaát 20% quyeàn bieåu quyeát cuûa beân nhaän ñaàu tö thì ñöôïc goïi laø nhaø ñaàu tö coù aûnh höôûng ñaùng keå, tröø khi coù quy ñònh hoaëc thoaû thuaän khaùc. Ngöôïc laïi neáu nhaø ñaàu tö naém giöõ tröïc tieáp hay giaùn tieáp thoâng qua caùc coâng ty con ít hôn 20% quyeàn bieåu quyeát cuûa beân nhaän ñaàu tö, thì khoâng ñöôïc goïi laø nhaø ñaàu tö coù aûnh höôûng ñaùng keå, tröø khi coù quy ñònh hoaëc thoaû thuaän khaùc.

Page 13: Qd 234   30.12.03 cmkt (d3)

05. Nhaø ñaàu tö coù aûnh höôûng ñaùng keå thöôøng ñöôïc theå hieän ôû moät hoaëc caùc bieåu hieän sau:

(a) Coù ñaïi dieän trong Hoäi ñoàng quaûn trò hoaëc caáp quaûn lyù töông ñöông cuûa coâng ty lieân keát;

(b) Coù quyeàn tham gia vaøo quaù trình hoaïch ñònh chính saùch;

(c) Coù caùc giao dòch quan troïng giöõa nhaø ñaàu tö vaø beân nhaän ñaàu tö;

(d) Coù söï trao ñoåi veà caùn boä quaûn lyù;

(e) Coù söï cung caáp thoâng tin kyõ thuaät quan troïng.

Phöông phaùp voán chuû sôû höõu

06. Theo phöông phaùp voán chuû sôû höõu, khoaûn ñaàu tö ñöôïc ghi nhaän ban ñaàu theo giaù goác. Sau ñoù, giaù trò ghi soå cuûa khoaûn ñaàu tö ñöôïc ñieàu chænh taêng hoaëc giaûm töông öùng vôùi phaàn sôû höõu cuûa nhaø ñaàu tö trong laõi hoaëc loã cuûa beân nhaän ñaàu tö sau ngaøy ñaàu tö. Khoaûn ñöôïc phaân chia töø beân nhaän ñaàu tö phaûi haïch toaùn giaûm giaù trò ghi soå cuûa khoaûn ñaàu tö. Vieäc ñieàu chænh giaù trò ghi soå cuõng phaûi ñöôïc thöïc hieän khi lôïi ích cuûa nhaø ñaàu tö thay ñoåi do coù söï thay ñoåi voán chuû sôû höõu cuûa beân nhaän ñaàu tö nhöng khoâng ñöôïc phaûn aùnh treân Baùo caùo keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh. Nhöõng thay ñoåi trong voán chuû sôû höõu cuûa beân nhaän ñaàu tö coù theå bao goàm nhöõng khoaûn phaùt sinh töø vieäc ñaùnh giaù laïi TSCÑ vaø caùc khoaûn ñaàu tö, cheânh leäch tyû giaù quy ñoåi ngoaïi teä vaø nhöõng ñieàu chænh caùc cheânh leäch phaùt sinh khi hôïp nhaát kinh doanh.

Phöông phaùp giaù goác

07. Theo phöông phaùp giaù goác, nhaø ñaàu tö ghi nhaän ban ñaàu khoaûn ñaàu tö theo giaù goác. Nhaø ñaàu tö chæ haïch toaùn vaøo thu nhaäp treân Baùo caùo keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh khoaûn ñöôïc chia töø lôïi nhuaän thuaàn luyõ keá cuûa beân nhaän ñaàu tö phaùt sinh sau ngaøy ñaàu tö. Caùc khoaûn khaùc maø nhaø ñaàu tö nhaän ñöôïc ngoaøi lôïi nhuaän ñöôïc chia ñöôïc coi laø phaàn thu hoài caùc khoaûn ñaàu tö vaø ñöôïc ghi nhaän laø khoaûn giaûm tröø giaù goác ñaàu tö.

Baùo caùo taøi chính cuûa rieâng nhaø ñaàu tö

08. Trong baùo caùo taøi chính cuûa rieâng nhaø ñaàu tö, khoaûn ñaàu tö vaøo coâng ty lieân keát ñöôïc keá toaùn theo phöông phaùp giaù goác.

Page 14: Qd 234   30.12.03 cmkt (d3)

Baùo caùo taøi chính hôïp nhaát

09. Trong baùo caùo taøi chính hôïp nhaát cuûa nhaø ñaàu tö, khoaûn ñaàu tö vaøo coâng ty lieân keát ñöôïc keá toaùn theo phöông phaùp voán chuû sôû höõu, tröø khi:

(a) Khoaûn ñaàu tö naøy döï kieán seõ ñöôïc thanh lyù trong töông lai gaàn (döôùi 12 thaùng); hoaëc

(b) Coâng ty lieân keát hoaït ñoäng theo caùc quy ñònh haïn cheá khaét khe daøi haïn laøm caûn trôû ñaùng keå vieäc chuyeån giao voán cho nhaø ñaàu tö.

Tröôøng hôïp naøy, caùc khoaûn ñaàu tö ñöôïc phaûn aùnh theo giaù goác trong baùo caùo taøi chính hôïp nhaát cuûa nhaø ñaàu tö.

10. Vieäc ghi nhaän thu nhaäp döïa treân cô sôû lôïi nhuaän ñöôïc chia coù theå khoâng phaûn aùnh ñaày ñuû thu nhaäp maø nhaø ñaàu tö ñöôïc höôûng töø khoaûn ñaàu tö vaøo coâng ty lieân keát vì khoaûn lôïi nhuaän ñöôïc chia ñoù coù theå khoâng phaûn aùnh ñuùng thöïc teá hoaït ñoäng cuûa coâng ty lieân keát. Do nhaø ñaàu tö coù aûnh höôûng ñaùng keå ñoái vôùi coâng ty lieân keát vaø coù traùch nhieäm ñoái vôùi hoaït ñoäng cuûa coâng ty naøy, vì vaäy, nhaø ñaàu tö phaûi trình baøy trong baùo caùo taøi chính hôïp nhaát phaàn sôû höõu cuûa nhaø ñaàu tö trong keát quaû hoaït ñoäng cuûa coâng ty lieân keát. Vieäc aùp duïng phöông phaùp voán chuû sôû höõu seõ cung caáp thoâng tin höõu ích hôn veà taøi saûn thuaàn vaø laõi, loã thuaàn cuûa nhaø ñaàu tö.

11. Nhaø ñaàu tö phaûi ngöøng söû duïng phöông phaùp voán chuû sôû höõu khi:

(a) Khoâng coøn aûnh höôûng ñaùng keå trong coâng ty lieân keát nhöng vaãn coøn naém giöõ moät phaàn hoaëc toaøn boä khoaûn ñaàu tö; hoaëc

(b) Vieäc söû duïng phöông phaùp voán chuû sôû höõu khoâng coøn phuø hôïp vì coâng ty lieân keát hoaït ñoäng theo caùc quy ñònh haïn cheá khaét khe daøi haïn gaây ra nhöõng caûn trôû ñaùng keå trong vieäc chuyeån giao voán cho nhaø ñaàu tö.

Trong tröôøng hôïp naøy, giaù trò ghi soå cuûa khoaûn ñaàu tö töø thôøi ñieåm treân ñöôïc coi laø giaù goác.

Aùp duïng phöông phaùp voán chuû sôû höõu

Page 15: Qd 234   30.12.03 cmkt (d3)

12. Khoaûn ñaàu tö ñöôïc haïch toaùn theo phöông phaùp voán chuû sôû höõu keå töø thôøi ñieåm khoaûn ñaàu tö naøy thoaû maõn ñònh nghóa veà coâng ty lieân keát. Khi mua moät khoaûn ñaàu tö, baát cöù söï cheânh leäch naøo (duø döông hay aâm) giöõa giaù goác cuûa khoaûn ñaàu tö vaø phaàn sôû höõu cuûa nhaø ñaàu tö theo giaù trò hôïp lyù cuûa taøi saûn thuaàn coù theå xaùc ñònh ñöôïc cuûa coâng ty lieân keát ñöôïc haïch toaùn phuø hôïp vôùi chuaån möïc keá toaùn “Hôïp nhaát kinh doanh”. Caùc khoaûn ñieàu chænh phuø hôïp ñoái vôùi phaàn sôû höõu cuûa nhaø ñaàu tö trong laõi, loã sau ngaøy mua khoaûn ñaàu tö ñöôïc thöïc hieän cho:

(a) Khaáu hao TSCÑ (caên cöù vaøo giaù trò hôïp lyù);(b) Phaân boå daàn caùc khoaûn cheânh leäch giöõa giaù goác

cuûa khoaûn ñaàu tö vaø phaàn sôû höõu cuûa nhaø ñaàu tö theo giaù trò hôïp lyù cuûa taøi saûn thuaàn coù theå xaùc ñònh ñöôïc.

13. Nhaø ñaàu tö aùp duïng phöông phaùp voán chuû sôû höõu phaûi söû duïng baùo caùo taøi chính hieän haønh cuûa coâng ty lieân keát ñöôïc laäp cuøng ngaøy vôùi baùo caùo taøi chính cuûa nhaø ñaàu tö. Khi khoâng theå thöïc hieän ñöôïc ñieàu ñoù thì caùc baùo caùo taøi chính laäp vaøo nhöõng ngaøy khaùc nhau môùi ñöôïc söû duïng.

14. Khi baùo caùo taøi chính hieän haønh cuûa coâng ty lieân keát ñöôïc laäp khaùc ngaøy vôùi baùo caùo taøi chính cuûa nhaø ñaàu tö, vieäc ñieàu chænh phaûi ñöôïc thöïc hieän cho caùc aûnh höôûng cuûa caùc söï kieän vaø giao dòch troïng yeáu giöõa nhaø ñaàu tö vaø coâng ty lieân keát phaùt sinh giöõa ngaøy laäp baùo caùo taøi chính cuûa nhaø ñaàu tö vaø ngaøy laäp baùo caùo taøi chính cuûa coâng ty lieân keát.

15. Baùo caùo taøi chính cuûa nhaø ñaàu tö phaûi aùp duïng caùc chính saùch keá toaùn thoáng nhaát cho caùc giao dòch vaø söï kieän gioáng nhau phaùt sinh trong caùc tröôøng hôïp töông töï. Tröôøng hôïp coâng ty lieân keát aùp duïng chính saùch keá toaùn khaùc vôùi nhaø ñaàu tö cho caùc giao dòch vaø söï kieän gioáng nhau phaùt sinh trong caùc tröôøng hôïp töông töï, khi söû duïng baùo caùo taøi chính cuûa coâng ty lieân keát, nhaø ñaàu tö phaûi thöïc hieän caùc ñieàu chænh thích hôïp neáu aùp duïng phöông phaùp voán chuû sôû höõu. Tröôøng hôïp nhaø ñaàu tö khoâng thöïc hieän ñöôïc caùc ñieàu chænh ñoù thì phaûi giaûi trình trong Baûn thuyeát minh baùo caùo taøi chính cuûa mình.

16. Neáu coâng ty lieân keát coù coå phieáu öu ñaõi coå töùc ñöôïc

naém giöõ bôûi caùc coå ñoâng beân ngoaøi thì nhaø ñaàu tö phaûi tính toaùn phaàn sôû höõu cuûa mình trong laõi hoaëc loã töø coâng ty lieân keát sau khi ñieàu chænh coå töùc öu ñaõi, keå caû khi vieäc traû coå töùc chöa ñöôïc thoâng baùo.

Page 16: Qd 234   30.12.03 cmkt (d3)

17. Theo phöông phaùp voán chuû sôû höõu, neáu phaàn sôû höõu cuûa nhaø ñaàu tö trong khoaûn loã cuûa coâng ty lieân keát lôùn hôn hoaëc baèng giaù trò ghi soå cuûa khoaûn ñaàu tö, nhaø ñaàu tö khoâng phaûi tieáp tuïc phaûn aùnh caùc khoaûn loã phaùt sinh sau ñoù treân baùo caùo taøi chính hôïp nhaát tröø khi nhaø ñaàu tö coù nghóa vuï thöïc hieän thanh toaùn thay cho coâng ty lieân keát caùc khoaûn nôï maø nhaø ñaàu tö ñaõ ñaûm baûo hoaëc cam keát traû. Trong tröôøng hôïp naøy, giaù trò khoaûn ñaàu tö ñöôïc trình baøy treân baùo caùo taøi chính laø baèng khoâng (0). Neáu sau ñoù coâng ty lieân keát hoaït ñoäng coù laõi, nhaø ñaàu tö chæ ñöôïc ghi nhaän phaàn sôû höõu cuûa mình trong khoaûn laõi ñoù sau khi ñaõ buø ñaép ñöôïc phaàn loã thuaàn chöa ñöôïc haïch toaùn tröôùc ñaây.

Caùc khoaûn toån thaát

18. Neáu coù baèng chöùng laø khoaûn ñaàu tö vaøo coâng ty lieân keát coù theå bò toån thaát, doanh nghieäp phaûi aùp duïng caùc quy ñònh cuûa Chuaån möïc “Toån thaát taøi saûn".

Thueá thu nhaäp

19. Thueá thu nhaäp doanh nghieäp phaùt sinh töø khoaûn ñaàu tö trong coâng ty lieân keát (neáu coù) ñöôïc haïch toaùn phuø hôïp vôùi chuaån möïc keá toaùn “Thueá thu nhaäp doanh nghieäp”.

Caùc khoaûn muïc ngaãu nhieân

20. Khi coù phaùt sinh khoaûn muïc ngaãu nhieân, nhaø ñaàu tö phaûi trình baøy khoaûn muïc ngoaøi döï tính ñoù phuø hôïp vôùi caùc quy ñònh cuûa Chuaån möïc “Döï phoøng, nôï phaûi traû vaø taøi saûn ngaãu nhieân”.

Trình baøy baùo caùo taøi chính

21. Trong baùo caùo taøi chính, nhaø ñaàu tö phaûi trình baøy:

(a) Danh saùch caùc coâng ty lieân keát keøm theo caùc thoâng tin veà phaàn sôû höõu vaø tyû leä(%) quyeàn bieåu quyeát, neáu tyû leä naøy khaùc vôùi phaàn sôû höõu; vaø

(b) Caùc phöông phaùp ñöôïc söû duïng ñeå keá toaùn caùc khoaûn ñaàu tö vaøo coâng ty lieân keát.

22. Caùc khoaûn ñaàu tö vaøo coâng ty lieân keát haïch toaùn theo phöông phaùp voán chuû sôû höõu phaûi phaân loaïi nhö caùc taøi saûn daøi haïn vaø phaûn aùnh thaønh moät khoaûn muïc rieâng bieät treân Baûng caân ñoái keá toaùn hôïp nhaát. Phaàn sôû höõu

Page 17: Qd 234   30.12.03 cmkt (d3)

cuûa nhaø ñaàu tö veà laõi hoaëc loã cuûa nhöõng khoaûn ñaàu tö ñoù phaûi trình baøy thaønh moät khoaûn muïc rieâng bieät trong Baùo caùo keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh hôïp nhaát./.

* * *Heä thoáng

chuaån möïc keá toaùn Vieät Nam Chuaån möïc soá 08

THOÂNG TIN TAØI CHÍNH VEÀ NHÖÕNG KHOAÛN VOÁN GOÙP LIEÂN DOANH

(Ban haønh vaø coâng boá theo Quyeát ñònh soá 234/2003/QÑ-BTC

ngaøy 30 thaùng 12 naêm 2003 cuûa Boä tröôûng Boä Taøi chính)

Quy ñònh chung

01. Muïc ñích cuûa chuaån möïc naøy laø quy ñònh vaø höôùng daãn caùc nguyeân taéc vaø phöông phaùp keá toaùn veà caùc khoaûn voán goùp lieân doanh, goàm: Caùc hình thöùc lieân doanh, baùo caùo taøi chính rieâng vaø baùo caùo taøi chính hôïp nhaát cuûa caùc beân goùp voán lieân doanh laøm cô sôû cho vieäc ghi soå keá toaùn vaø laäp baùo caùo taøi chính cuûa caùc beân goùp voán lieân doanh.

02. Chuaån möïc naøy aùp duïng cho keá toaùn nhöõng khoaûn voán goùp lieân doanh, goàm: Hoaït ñoäng kinh doanh ñöôïc ñoàng kieåm soaùt; Taøi saûn ñöôïc ñoàng kieåm soaùt; Cô sôû kinh doanh ñöôïc ñoàng kieåm soaùt.

03. Caùc thuaät ngöõ söû duïng trong chuaån möïc naøy ñöôïc hieåu nhö sau:

Lieân doanh: Laø thoûa thuaän baèng hôïp ñoàng cuûa hai hoaëc nhieàu beân ñeå cuøng thöïc hieän hoaït ñoäng kinh teá, maø hoaït ñoäng naøy ñöôïc ñoàng kieåm soaùt bôûi caùc beân goùp voán lieân doanh. Caùc hình thöùc lieân doanh quy ñònh trong chuaån möïc naøy goàm: - Hôïp ñoàng hôïp taùc kinh doanh döôùi hình thöùc lieân doanh hoaït ñoäng kinh doanh ñöôïc ñoàng kieåm soaùt;

- Hôïp ñoàng hôïp taùc kinh doanh döôùi hình thöùc lieân doanh taøi saûn ñöôïc ñoàng kieåm soaùt;

-Hôïp ñoàng lieân doanh döôùi hình thöùc thaønh laäp cô sôû kinh doanh ñöôïc ñoàng kieåm soaùt.

Kieåm soaùt: Laø quyeàn chi phoái caùc chính saùch taøi chính vaø hoaït ñoäng ñoái vôùi moät hoaït ñoäng kinh teá

Page 18: Qd 234   30.12.03 cmkt (d3)

lieân quan ñeán goùp voán lieân doanh nhaèm thu ñöôïc lôïi ích töø hoaït ñoäng kinh teá ñoù.

Ñoàng kieåm soaùt: Laø quyeàn cuøng chi phoái cuûa caùc beân goùp voán lieân doanh veà caùc chính saùch taøi chính vaø hoaït ñoäng ñoái vôùi moät hoaït ñoäng kinh teá treân cô sôû thoûa thuaän baèng hôïp ñoàng.Aûnh höôûng ñaùng keå: Laø quyeàn ñöôïc tham gia vaøo vieäc ñöa ra caùc quyeát ñònh veà chính saùch taøi chính vaø hoaït ñoäng cuûa moät hoaït ñoäng kinh teá nhöng khoâng phaûi laø quyeàn kieåm soaùt hay quyeàn ñoàng kieåm soaùt ñoái vôùi nhöõng chính saùch naøy.

Beân goùp voán lieân doanh: Laø moät beân tham gia vaøo lieân doanh vaø coù quyeàn ñoàng kieåm soaùt ñoái vôùi lieân doanh ñoù.

Nhaø ñaàu tö trong lieân doanh: Laø moät beân tham gia vaøo lieân doanh nhöng khoâng coù quyeàn ñoàng kieåm soaùt ñoái vôùi lieân doanh ñoù.

Phöông phaùp voán chuû sôû höõu: Laø phöông phaùp keá toaùn maø khoaûn voán goùp trong lieân doanh ñöôïc ghi nhaän ban ñaàu theo giaù goác, sau ñoù ñöôïc ñieàu chænh theo nhöõng thay ñoåi cuûa phaàn sôû höõu cuûa beân goùp voán lieân doanh trong taøi saûn thuaàn cuûa cô sôû kinh doanh ñöôïc ñoàng kieåm soaùt. Baùo caùo keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh phaûi phaûn aùnh lôïi ích cuûa beân goùp voán lieân doanh töø keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh cuûa cô sôû kinh doanh ñöôïc ñoàng kieåm soaùt.

Phöông phaùp giaù goác: Laø phöông phaùp keá toaùn maø khoaûn voán goùp lieân doanh ñöôïc ghi nhaän ban ñaàu theo giaù goác, sau ñoù khoâng ñöôïc ñieàu chænh theo nhöõng thay ñoåi cuûa phaàn sôû höõu cuûa beân goùp voán lieân doanh trong taøi saûn thuaàn cuûa cô sôû kinh doanh ñöôïc ñoàng kieåm soaùt. Baùo caùo keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh chæ phaûn aùnh khoaûn thu nhaäp cuûa beân goùp voán lieân doanh ñöôïc phaân chia töø lôïi nhuaän thuaàn luyõ keá cuûa lieân doanh phaùt sinh sau khi goùp voán lieân doanh.

Noäi dung cuûa chuaån möïc

Caùc hình thöùc lieân doanh

04. Chuaån möïc naøy ñeà caäp ñeán 3 hình thöùc lieân doanh: Hôïp ñoàng hôïp taùc kinh doanh döôùi hình thöùc hoaït ñoäng kinh doanh ñöôïc ñoàng kieåm soaùt bôûi caùc beân goùp voán lieân doanh (hoaït ñoäng ñöôïc ñoàng kieåm soaùt); Hôïp ñoàng hôïp taùc

Page 19: Qd 234   30.12.03 cmkt (d3)

kinh doanh döôùi hình thöùc lieân doanh taøi saûn ñöôïc ñoàng kieåm soaùt bôûi caùc beân goùp voán lieân doanh (taøi saûn ñöôïc ñoàng kieåm soaùt); Hôïp ñoàng lieân doanh döôùi hình thöùc thaønh laäp cô sôû kinh doanh môùi ñöôïc ñoàng kieåm soaùt bôûi caùc beân goùp voán lieân doanh (cô sôû ñöôïc ñoàng kieåm soaùt).

Caùc hình thöùc lieân doanh coù 2 ñaëc ñieåm chung nhö sau:(a) Hai hoaëc nhieàu beân goùp voán lieân doanh hôïp taùc vôùi

nhau treân cô sôû thoaû thuaän baèng hôïp ñoàng; vaø(b) Thoûa thuaän baèng hôïp ñoàng thieát laäp quyeàn ñoàng kieåm soaùt.

Thoûa thuaän baèng hôïp ñoàng05. Thoûa thuaän baèng hôïp ñoàng phaân bieät quyeàn ñoàng kieåm

soaùt cuûa caùc beân goùp voán lieân doanh vôùi lôïi ích cuûa khoaûn ñaàu tö taïi nhöõng coâng ty lieân keát maø trong ñoù nhaø ñaàu tö coù aûnh höôûng ñaùng keå (xem Chuaån möïc keá toaùn soá 07 “Keá toaùn caùc khoaûn ñaàu tö vaøo coâng ty lieân keát”).

Chuaån möïc naøy quy ñònh nhöõng hoaït ñoäng maø hôïp ñoàng khoâng thieát laäp quyeàn ñoàng kieåm soaùt thì khoâng phaûi laø lieân doanh.

06. Thoaû thuaän baèng hôïp ñoàng coù theå ñöôïc thöïc hieän baèng nhieàu caùch, nhö: Neâu trong hôïp ñoàng hoaëc bieân baûn thoaû thuaän giöõa caùc beân goùp voán lieân doanh; neâu trong caùc ñieàu khoaûn hay caùc quy cheá khaùc cuûa lieân doanh.

Thoûa thuaän baèng hôïp ñoàng ñöôïc trình baøy baèng vaên baûn vaø bao goàm caùc noäi dung sau:

(a) Hình thöùc hoaït ñoäng, thôøi gian hoaït ñoäng vaø nghóa vuï baùo caùo cuûa caùc beân goùp voán lieân doanh;

(b) Vieäc chæ ñònh Ban quaûn lyù hoaït ñoäng kinh teá cuûa lieân doanh vaø quyeàn bieåu quyeát cuûa caùc beân goùp voán lieân doanh;

(c) Phaàn voán goùp cuûa caùc beân goùp voán lieân doanh; vaø(d) Vieäc phaân chia saûn phaåm, thu nhaäp, chi phí hoaëc keát

quaû cuûa lieân doanh cho caùc beân goùp voán lieân doanh.

07. Thoûa thuaän baèng hôïp ñoàng thieát laäp quyeàn ñoàng kieåm soaùt ñoái vôùi lieân doanh ñeå ñaûm baûo khoâng moät beân goùp voán lieân doanh naøo coù quyeàn ñôn phöông kieåm soaùt caùc hoaït ñoäng cuûa lieân doanh. Thoûa thuaän trong hôïp ñoàng cuõng neâu roõ caùc quyeát ñònh mang tính troïng yeáu ñeå ñaït ñöôïc muïc ñích hoaït ñoäng cuûa lieân doanh, caùc quyeát ñònh naøy ñoøi hoûi söï thoáng nhaát cuûa taát caû caùc beân goùp voán lieân doanh hoaëc ña soá nhöõng ngöôøi coù aûnh höôûng lôùn trong caùc beân goùp voán lieân doanh theo quy ñònh cuûa chuaån möïc naøy.

Page 20: Qd 234   30.12.03 cmkt (d3)

08. Thoûa thuaän baèng hôïp ñoàng coù theå chæ ñònh roõ moät trong caùc beân goùp voán lieân doanh ñaûm nhieäm vieäc ñieàu haønh hoaëc quaûn lyù lieân doanh. Beân ñieàu haønh lieân doanh khoâng kieåm soaùt lieân doanh, maø thöïc hieän trong khuoân khoå nhöõng chính saùch taøi chính vaø hoaït ñoäng ñaõ ñöôïc caùc beân nhaát trí treân cô sôû thoûa thuaän baèng hôïp ñoàng vaø uûy nhieäm cho beân ñieàu haønh. Neáu beân ñieàu haønh lieân doanh coù toaøn quyeàn quyeát ñònh caùc chính saùch taøi chính vaø hoaït ñoäng cuûa hoaït ñoäng kinh teá thì beân ñoù laø ngöôøi kieåm soaùt vaø khi ñoù khoâng toàn taïi lieân doanh.

Hôïp ñoàng hôïp taùc kinh doanh döôùi hình thöùc lieân doanh hoaït ñoäng kinh doanh ñöôïc ñoàng kieåm soaùt bôûi caùc beân goùp voán lieân doanh

09. Hoaït ñoäng kinh doanh ñöôïc ñoàng kieåm soaùt laø hoaït ñoäng cuûa moät soá lieân doanh ñöôïc thöïc hieän baèng caùch söû duïng taøi saûn vaø nguoàn löïc khaùc cuûa caùc beân goùp voán lieân doanh maø khoâng thaønh laäp moät cô sôû kinh doanh môùi. Moãi beân goùp voán lieân doanh töï quaûn lyù vaø söû duïng taøi saûn cuûa mình vaø chòu traùch nhieäm veà caùc nghóa vuï taøi chính vaø caùc chi phí phaùt sinh trong quaù trình hoaït ñoäng. Hoaït ñoäng cuûa lieân doanh coù theå ñöôïc nhaân vieân cuûa moãi beân goùp voán lieân doanh tieán haønh song song vôùi caùc hoaït ñoäng khaùc cuûa beân goùp voán lieân doanh ñoù. Hôïp ñoàng hôïp taùc kinh doanh thöôøng quy ñònh caên cöù phaân chia doanh thu vaø khoaûn chi phí chung phaùt sinh töø hoaït ñoäng lieân doanh cho caùc beân goùp voán lieân doanh.

10. Ví duï hoaït ñoäng kinh doanh ñöôïc ñoàng kieåm soaùt laø khi hai hoaëc nhieàu beân goùp voán lieân doanh cuøng keát hôïp caùc hoaït ñoäng, nguoàn löïc vaø kyõ naêng chuyeân moân ñeå saûn xuaát, khai thaùc thò tröôøng vaø cuøng phaân phoái moät saûn phaåm nhaát ñònh. Nhö khi saûn xuaát moät chieác maùy bay, caùc coâng ñoaïn khaùc nhau cuûa quaù trình saûn xuaát do moãi beân goùp voán lieân doanh ñaûm nhieäm. Moãi beân phaûi töï mình trang traûi caùc khoaûn chi phí phaùt sinh vaø ñöôïc chia doanh thu töø vieäc baùn maùy bay, phaàn chia naøy ñöôïc caên cöù theo thoaû thuaän ghi trong hôïp ñoàng.

11. Moãi beân goùp voán lieân doanh phaûi phaûn aùnh caùc hoaït ñoäng kinh doanh ñöôïc ñoàng kieåm soaùt trong baùo caùo taøi chính cuûa mình, goàm:

(a)Taøi saûn do beân goùp voán lieân doanh kieåm soaùt vaø caùc khoaûn nôï phaûi traû maø hoï phaûi gaùnh chòu;

Page 21: Qd 234   30.12.03 cmkt (d3)

(b)Chi phí phaûi gaùnh chòu vaø doanh thu ñöôïc chia töø vieäc baùn haøng hoaëc cung caáp dòch vuï cuûa lieân doanh.

12. Trong tröôøng hôïp hoaït ñoäng kinh doanh ñöôïc ñoàng kieåm soaùt, lieân doanh khoâng phaûi laäp soå keá toaùn vaø baùo caùo taøi chính rieâng. Tuy nhieân, caùc beân goùp voán lieân doanh coù theå môû soå keá toaùn ñeå theo doõi vaø ñaùnh giaù hieäu quaû hoaït ñoäng kinh doanh trong vieäc tham gia lieân doanh.

Hôïp ñoàng hôïp taùc kinh doanh döôùi hình thöùc lieân doanh taøi saûn ñöôïc ñoàng kieåm soaùt bôûi caùc beân goùp voán lieân doanh

13. Moät soá lieân doanh thöïc hieän vieäc ñoàng kieåm soaùt vaø thöôøng laø ñoàng sôû höõu ñoái vôùi taøi saûn ñöôïc goùp hoaëc ñöôïc mua bôûi caùc beân goùp voán lieân doanh vaø ñöôïc söû duïng cho muïc ñích cuûa lieân doanh. Caùc taøi saûn naøy ñöôïc söû duïng ñeå mang laïi lôïi ích cho caùc beân goùp voán lieân doanh. Moãi beân goùp voán lieân doanh ñöôïc nhaän saûn phaåm töø vieäc söû duïng taøi saûn vaø chòu phaàn chi phí phaùt sinh theo thoaû thuaän trong hôïp ñoàng.

14. Hình thöùc lieân doanh naøy khoâng ñoøi hoûi phaûi thaønh laäp moät cô sôû kinh doanh môùi. Moãi beân goùp voán lieân doanh coù quyeàn kieåm soaùt phaàn lôïi ích trong töông lai thoâng qua phaàn voán goùp cuûa mình vaøo taøi saûn ñöôïc ñoàng kieåm soaùt.

15. Hoaït ñoäng trong coâng ngheä daàu moû, hôi ñoát vaø khai khoaùng thöôøng söû duïng hình thöùc lieân doanh taøi saûn ñöôïc ñoàng kieåm soaùt. Ví duï moät soá coâng ty saûn xuaát daàu khí cuøng kieåm soaùt vaø vaän haønh moät ñöôøng oáng daãn daàu. Moãi beân goùp voán lieân doanh söû duïng ñöôøng oáng daãn daàu naøy ñeå vaän chuyeån saûn phaåm vaø phaûi gaùnh chòu moät phaàn chi phí vaän haønh ñöôøng oáng naøy theo thoaû thuaän. Moät ví duï khaùc ñoái vôùi hình thöùc lieân doanh taøi saûn ñöôïc ñoàng kieåm soaùt laø khi hai doanh nghieäp cuøng keát hôïp kieåm soaùt moät taøi saûn, moãi beân ñöôïc höôûng moät phaàn tieàn nhaát ñònh thu ñöôïc töø vieäc cho thueâ taøi saûn vaø chòu moät phaàn chi phí cho taøi saûn ñoù.

16. Moãi beân goùp voán lieân doanh phaûi phaûn aùnh taøi saûn ñöôïc ñoàng kieåm soaùt trong baùo caùo taøi chính cuûa mình, goàm:

(a)Phaàn voán goùp vaøo taøi saûn ñöôïc ñoàng kieåm soaùt, ñöôïc phaân loaïi theo tính chaát cuûa taøi saûn;

(b) Caùc khoaûn nôï phaûi traû phaùt sinh rieâng cuûa moãi beân goùp voán lieân doanh;

Page 22: Qd 234   30.12.03 cmkt (d3)

(c)Phaàn nôï phaûi traû phaùt sinh chung phaûi gaùnh chòu cuøng vôùi caùc beân goùp voán lieân doanh khaùc töø hoaït ñoäng cuûa lieân doanh;

(d) Caùc khoaûn thu nhaäp töø vieäc baùn hoaëc söû duïng phaàn saûn phaåm ñöôïc chia töø lieân doanh cuøng vôùi phaàn chi phí phaùt sinh ñöôïc phaân chia töø hoaït ñoäng cuûa lieân doanh;

(e)Caùc khoaûn chi phí phaùt sinh lieân quan ñeán vieäc goùp voán lieân doanh.

17. Moãi beân goùp voán lieân doanh phaûi phaûn aùnh trong baùo caùo taøi chính caùc yeáu toá lieân quan ñeán taøi saûn ñöôïc ñoàng kieåm soaùt:

(a)Phaàn voán goùp vaøo taøi saûn ñöôïc ñoàng kieåm soaùt, ñöôïc phaân loaïi döïa treân tính chaát cuûa taøi saûn chöù khoâng phaân loaïi nhö moät daïng ñaàu tö. Ví duï: Ñöôøng oáng daãn daàu do caùc beân goùp voán lieân doanh ñoàng kieåm soaùt ñöôïc xeáp vaøo khoaûn muïc taøi saûn coá ñònh höõu hình;

(b)Caùc khoaûn nôï phaûi traû phaùt sinh cuûa moãi beân goùp voán lieân doanh, ví duï: Nôï phaûi traû phaùt sinh trong vieäc boû tieàn mua phaàn taøi saûn ñeå goùp vaøo lieân doanh;

(c) Phaàn nôï phaûi traû phaùt sinh chung phaûi chòu cuøng vôùi caùc beân goùp voán lieân doanh khaùc töø hoaït ñoäng cuûa lieân doanh;

(d)Caùc khoaûn thu nhaäp töø vieäc baùn hoaëc söû duïng phaàn saûn phaåm ñöôïc chia töø lieân doanh cuøng vôùi phaàn chi phí phaùt sinh ñöôïc phaân chia töø hoaït ñoäng cuûa lieân doanh; vaø

(e)Caùc khoaûn chi phí phaùt sinh lieân quan ñeán vieäc goùp voán lieân doanh, ví duï: Caùc khoaûn chi phí lieân quan ñeán taøi saûn ñaõ goùp vaøo lieân doanh vaø vieäc baùn saûn phaåm ñöôïc chia.

18. Vieäc haïch toaùn taøi saûn ñöôïc ñoàng kieåm soaùt phaûn aùnh noäi dung, thöïc traïng kinh teá vaø thöôøng laø hình thöùc phaùp lyù cuûa lieân doanh. Nhöõng ghi cheùp keá toaùn rieâng leû cuûa lieân doanh chæ giôùi haïn trong nhöõng chi phí phaùt sinh chung coù lieân quan ñeán taøi saûn ñoàng kieåm soaùt bôûi caùc beân goùp voán lieân doanh vaø cuoái cuøng do caùc beân goùp voán lieân doanh chòu theo phaàn ñöôïc chia ñaõ thoaû thuaän. Trong tröôøng hôïp naøy lieân doanh khoâng phaûi laäp soå keá toaùn vaø baùo caùo taøi chính rieâng. Tuy nhieân, caùc beân goùp voán lieân doanh coù theå môû soå keá toaùn ñeå theo doõi vaø ñaùnh giaù hieäu quaû hoaït ñoäng kinh doanh trong vieäc tham gia lieân doanh.

Page 23: Qd 234   30.12.03 cmkt (d3)

Hôïp ñoàng lieân doanh döôùi hình thöùc thaønh laäp cô sôû kinh doanh ñöôïc ñoàng kieåm soaùt bôûi caùc beân goùp voán lieân doanh

19. Cô sôû kinh doanh ñöôïc ñoàng kieåm soaùt bôûi caùc beân goùp voán lieân doanh (cô sôû ñöôïc ñoàng kieåm soaùt) ñoøi hoûi phaûi coù söï thaønh laäp moät cô sôû kinh doanh môùi. Hoaït ñoäng cuûa cô sôû naøy cuõng gioáng nhö hoaït ñoäng cuûa caùc doanh nghieäp khaùc, chæ khaùc laø thoûa thuaän baèng hôïp ñoàng giöõa caùc beân goùp voán lieân doanh quy ñònh quyeàn ñoàng kieåm soaùt cuûa hoï ñoái vôùi caùc hoaït ñoäng kinh teá cuûa cô sôû naøy.

20. Cô sôû kinh doanh ñöôïc ñoàng kieåm soaùt chòu traùch nhieäm kieåm soaùt taøi saûn, caùc khoaûn nôï phaûi traû, thu nhaäp vaø chi phí phaùt sinh taïi ñôn vò mình. Cô sôû kinh doanh naøy söû duïng teân cuûa lieân doanh trong caùc hôïp ñoàng, giao dòch kinh teá vaø huy ñoäng nguoàn löïc taøi chính phuïc vuï cho caùc muïc ñích cuûa lieân doanh. Moãi beân goùp voán lieân doanh coù quyeàn ñöôïc höôûng moät phaàn keát quaû hoaït ñoäng cuûa cô sôû kinh doanh hoaëc ñöôïc chia saûn phaåm cuûa lieân doanh theo thoûa thuaän cuûa hôïp ñoàng lieân doanh.

21. Ví duï moät cô sôû kinh doanh ñöôïc ñoàng kieåm soaùt:(a) Hai ñôn vò trong nöôùc hôïp taùc baèng caùch goùp voán

thaønh laäp moät cô sôû kinh doanh môùi do hai ñôn vò ñoù ñoàng kieåm soaùt ñeå kinh doanh trong moät ngaønh ngheà naøo ñoù;

(b) Moät ñôn vò ñaàu tö ra nöôùc ngoaøi cuøng goùp voán vôùi moät ñôn vò ôû nöôùc ñoù ñeå thaønh laäp moät cô sôû kinh doanh môùi do hai ñôn vò naøy ñoàng kieåm soaùt;

(c) Moät ñôn vò nöôùc ngoaøi ñaàu tö vaøo trong nöôùc cuøng goùp voán vôùi moät ñôn vò trong nöôùc ñeå thaønh laäp moät cô sôû kinh doanh môùi do hai ñôn vò naøy ñoàng kieåm soaùt.

22. Moät soá tröôøng hôïp, cô sôû kinh doanh ñöôïc ñoàng kieåm soaùt veà baûn chaát gioáng nhö caùc hình thöùc lieân doanh hoaït ñoäng ñöôïc ñoàng kieåm soaùt hoaëc taøi saûn ñöôïc ñoàng kieåm soaùt. Ví duï: caùc beân goùp voán lieân doanh coù theå chuyeån giao moät taøi saûn ñöôïc ñoàng kieåm soaùt, nhö oáng daãn daàu, vaøo cô sôû kinh doanh ñöôïc ñoàng kieåm soaùt vì caùc muïc ñích khaùc nhau. Töông töï nhö vaäy, caùc beân goùp voán lieân doanh coù theå ñoùng goùp vaøo cô sôû kinh doanh ñöôïc ñoàng kieåm soaùt moät soá taøi saûn maø caùc taøi saûn naøy seõ chòu söï ñieàu haønh chung. Moät soá hoaït ñoäng ñöôïc ñoàng kieåm soaùt coù theå laø vieäc thaønh laäp moät cô sôû kinh doanh ñöôïc ñoàng kieåm soaùt ñeå thöïc hieän moät soá hoaït ñoäng nhö thieát keá maãu maõ, nghieân cöùu thò tröôøng tieâu thuï, dòch vuï sau baùn haøng.

Page 24: Qd 234   30.12.03 cmkt (d3)

23. Cô sôû kinh doanh ñöôïc ñoàng kieåm soaùt phaûi toå chöùc coâng taùc keá toaùn rieâng nhö caùc doanh nghieäp khaùc theo quy ñònh cuûa phaùp luaät hieän haønh veà keá toaùn.

24. Caùc beân goùp voán lieân doanh goùp voán baèng tieàn hoaëc baèng caùc taøi saûn khaùc vaøo lieân doanh. Phaàn voán goùp naøy phaûi ñöôïc ghi soå keá toaùn cuûa beân goùp voán lieân doanh vaø phaûi ñöôïc phaûn aùnh trong caùc baùo caùo taøi chính nhö moät khoaûn muïc ñaàu tö vaøo cô sôû kinh doanh ñöôïc ñoàng kieåm soaùt.

Baùo caùo taøi chính rieâng cuûa beân goùp voán lieân doanh

25. Beân goùp voán lieân doanh laäp vaø trình baøy khoaûn voán goùp lieân doanh treân baùo caùo taøi chính rieâng theo phöông phaùp giaù goác.

Baùo caùo taøi chính hôïp nhaát cuûa caùc beân goùp voán lieân doanh

26. Neáu beân goùp voán lieân doanh laäp baùo caùo taøi chính hôïp nhaát thì trong baùo caùo taøi chính hôïp nhaát phaûi baùo caùo phaàn voán goùp cuûa mình vaøo cô sôû kinh doanh ñöôïc ñoàng kieåm soaùt theo phöông phaùp voán chuû sôû höõu.

27. Beân goùp voán lieân doanh ngöøng söû duïng phöông phaùp voán chuû sôû höõu keå töø ngaøy beân goùp voán lieân doanh keát thuùc quyeàn ñoàng kieåm soaùt hoaëc khoâng coù aûnh höôûng ñaùng keå ñoái vôùi cô sôû kinh doanh ñöôïc ñoàng kieåm soaùt.

Tröôøng hôïp ngoaïi tröø ñoái vôùi phöông phaùp voán chuû sôû höõu

28. Beân goùp voán lieân doanh phaûi haïch toaùn caùc khoaûn voán goùp sau ñaây theo phöông phaùp giaù goác:

(a)Khoaûn voán goùp vaøo cô sôû kinh doanh ñöôïc ñoàng kieåm soaùt ñöôïc mua vaø giöõ laïi ñeå baùn trong töông lai gaàn (döôùi 12 thaùng); vaø

(b) Khoaûn voán goùp vaøo cô sôû kinh doanh ñöôïc ñoàng kieåm soaùt hoaït ñoäng trong ñieàu kieän coù nhieàu haïn cheá khaét khe laâu daøi laøm giaûm ñaùng keå khaû naêng chuyeån voán veà beân goùp voán lieân doanh.

29. Vieäc söû duïng phöông phaùp voán chuû sôû höõu laø khoâng hôïp lyù neáu phaàn voán goùp vaøo cô sôû kinh doanh ñöôïc ñoàng kieåm soaùt ñöôïc mua vaø giöõ laïi ñeå baùn trong khoaûng thôøi gian döôùi 12 thaùng. Ñieàu naøy cuõng khoâng hôïp lyù khi cô sôû kinh doanh hoaït ñoäng trong ñieàu kieän coù nhieàu haïn cheá khaét khe laâu daøi laøm giaûm ñaùng keå khaû naêng chuyeån voán veà beân goùp voán lieân doanh.

Page 25: Qd 234   30.12.03 cmkt (d3)

30. Tröôøng hôïp cô sôû kinh doanh ñöôïc ñoàng kieåm soaùt trôû thaønh coâng ty con cuûa moät beân goùp voán lieân doanh, thì beân goùp voán lieân doanh naøy phaûi haïch toaùn caùc khoaûn voán goùp lieân doanh cuûa mình theo quy ñònh taïi Chuaån möïc keá toaùn soá 25 “Baùo caùo taøi chính hôïp nhaát vaø keá toaùn khoaûn ñaàu tö vaøo coâng ty con”.

Nghieäp vuï giao dòch giöõa beân goùp voán lieân doanh vaø lieân doanh

31. Tröôøng hôïp beân goùp voán lieân doanh goùp voán baèng taøi saûn vaøo lieân doanh thì vieäc haïch toaùn caùc khoaûn laõi hay loã töø nghieäp vuï giao dòch naøy phaûi phaûn aùnh ñöôïc baûn chaát cuûa noù. Neáu beân goùp voán lieân doanh ñaõ chuyeån quyeàn sôû höõu taøi saûn thì beân goùp voán lieân doanh chæ ñöôïc haïch toaùn phaàn laõi hoaëc loã coù theå xaùc ñònh töông öùng cho phaàn lôïi ích cuûa caùc beân goùp voán lieân doanh khaùc. Beân goùp voán lieân doanh phaûi haïch toaùn toaøn boä giaù trò baát kyø khoaûn loã naøo neáu vieäc goùp voán baèng taøi saûn ñöôïc thöïc hieän vôùi giaù trò ñaùnh giaù laïi thaáp hôn giaù trò thuaàn coù theå thöïc hieän ñöôïc cuûa taøi saûn löu ñoäng hoaëc giaù trò coøn laïi cuûa taøi saûn coá ñònh.

32. Tröôøng hôïp beân goùp voán lieân doanh baùn taøi saûn cho lieân doanh thì vieäc haïch toaùn caùc khoaûn laõi hay loã töø nghieäp vuï giao dòch naøy phaûi phaûn aùnh ñöôïc baûn chaát cuûa noù. Neáu beân goùp voán lieân doanh ñaõ chuyeån quyeàn sôû höõu taøi saûn vaø taøi saûn naøy ñöôïc lieân doanh giöõ laïi chöa baùn cho beân thöù ba ñoäc laäp thì beân goùp voán lieân doanh chæ ñöôïc haïch toaùn phaàn laõi hoaëc loã coù theå xaùc ñònh töông öùng cho phaàn lôïi ích cuûa caùc beân goùp voán lieân doanh khaùc. Neáu lieân doanh baùn taøi saûn naøy cho beân thöù ba ñoäc laäp thì beân goùp voán lieân doanh ñöôïc ghi nhaän phaàn laõi, loã thöïc teá phaùt sinh töø nghieäp vuï baùn taøi saûn cho lieân doanh. Beân goùp voán lieân doanh phaûi haïch toaùn toaøn boä giaù trò baát kyø khoaûn loã naøo neáu vieäc baùn taøi saûn cho lieân doanh ñöôïc thöïc hieän vôùi giaù thaáp hôn giaù trò thuaàn coù theå thöïc hieän ñöôïc cuûa taøi saûn löu ñoäng hoaëc giaù trò coøn laïi cuûa taøi saûn coá ñònh.

33. Tröôøng hôïp beân goùp voán lieân doanh mua taøi saûn cuûa lieân doanh thì vieäc haïch toaùn caùc khoaûn laõi hay loã töø nghieäp vuï giao dòch naøy phaûi phaûn aùnh ñöôïc baûn chaát cuûa nghieäp vuï ñoù.

Page 26: Qd 234   30.12.03 cmkt (d3)

Neáu beân goùp voán lieân doanh mua taøi saûn cuûa lieân doanh vaø chöa baùn laïi taøi saûn naøy cho moät beân thöù ba ñoäc laäp thì beân goùp voán lieân doanh ñoù khoâng phaûi haïch toaùn phaàn laõi cuûa mình trong lieân doanh thu ñöôïc töø giao dòch naøy.

Neáu beân goùp voán lieân doanh baùn taøi saûn cho moät beân thöù ba ñoäc laäp thì ñöôïc ghi nhaän phaàn laõi thöïc teá töông öùng vôùi lôïi ích cuûa mình trong lieân doanh.

Beân goùp voán lieân doanh phaûi haïch toaùn phaàn loã cuûa mình trong lieân doanh phaùt sinh töø giao dòch naøy theo phöông phaùp haïch toaùn phaàn laõi trình baøy ôû ñoaïn naøy, tröø khi caùc khoaûn loã naøy ñaõ ñöôïc ghi nhaän ngay do giaù mua thaáp hôn giaù trò thuaàn coù theå thöïc hieän ñöôïc cuûa taøi saûn löu ñoäng hoaëc giaù trò coøn laïi cuûa taøi saûn coá ñònh.

Baùo caùo phaàn voán goùp lieân doanh trong baùo caùo taøi chính cuûa nhaø ñaàu tö

34. Nhaø ñaàu tö trong lieân doanh nhöng khoâng coù quyeàn ñoàng kieåm soaùt, phaûi haïch toaùn phaàn voán goùp lieân doanh tuaân theo quy ñònh cuûa chuaån möïc keá toaùn “Coâng cuï taøi chính”. Tröôøng hôïp nhaø ñaàu tö coù aûnh höôûng ñaùng keå trong lieân doanh thì ñöôïc haïch toaùn theo Chuaån möïc keá toaùn soá 07 “Keá toaùn caùc khoaûn ñaàu tö vaøo coâng ty lieân keát”.

Trình baøy baùo caùo taøi chính

35. Beân goùp voán lieân doanh phaûi trình baøy toång giaù trò cuûa caùc khoaûn nôï ngaãu nhieân, tröø khi khaû naêng loã laø thaáp vaø toàn taïi bieät laäp vôùi giaù trò cuûa caùc khoaûn nôï ngaãu nhieân khaùc, nhö sau:

(a)Baát kyø khoaûn nôï ngaãu nhieân maø beân goùp voán lieân doanh phaûi gaùnh chòu lieân quan ñeán phaàn voán cuûa beân goùp voán lieân doanh goùp vaøo lieân doanh vaø phaàn maø beân goùp voán lieân doanh cuøng phaûi gaùnh chòu vôùi caùc beân goùp voán lieân doanh khaùc töø moãi khoaûn nôï ngaãu nhieân;

(b)Phaàn caùc khoaûn nôï ngaãu nhieân cuûa lieân doanh maø beân goùp voán lieân doanh phaûi chòu traùch nhieäm moät caùch ngaãu nhieân;

(c) Caùc khoaûn nôï ngaãu nhieân phaùt sinh do beân goùp voán lieân doanh phaûi chòu traùch nhieäm moät caùch ngaãu nhieân ñoái vôùi caùc khoaûn nôï cuûa caùc beân goùp voán lieân doanh khaùc trong lieân doanh.

Page 27: Qd 234   30.12.03 cmkt (d3)

36. Beân goùp voán lieân doanh phaûi trình baøy rieâng bieät toång giaù trò cuûa caùc khoaûn cam keát sau ñaây theo phaàn voán goùp vaøo lieân doanh cuûa beân goùp voán lieân doanh vôùi caùc khoaûn cam keát khaùc:

(a)Baát kyø khoaûn cam keát veà tieàn voán naøo cuûa beân goùp voán lieân doanh lieân quan ñeán phaàn voán goùp cuûa hoï trong lieân doanh vaø phaàn beân goùp voán lieân doanh phaûi gaùnh chòu trong cam keát veà tieàn voán vôùi caùc beân goùp voán lieân doanh khaùc;

(b)Phaàn cam keát veà tieàn voán cuûa beân goùp voán lieân doanh trong lieân doanh.

37. Beân goùp voán lieân doanh phaûi trình baøy chi tieát caùc khoaûn voán goùp trong caùc lieân doanh quan troïng maø beân goùp voán lieân doanh tham gia.

38. Beân goùp voán lieân doanh khoâng laäp baùo caùo taøi chính hôïp nhaát, vì khoâng coù caùc coâng ty con maø phaûi trình baøy caùc thoâng tin taøi chính theo yeâu caàu quy ñònh ôû ñoaïn 35, 36 vaø 37.

39. Beân goùp voán lieân doanh khoâng coù coâng ty con khoâng laäp baùo caùo taøi chính hôïp nhaát vaø phaûi cung caáp caùc thoâng tin lieân quan ñeán khoaûn voán goùp cuûa hoï trong lieân doanh nhö nhöõng beân goùp voán lieân doanh coù coâng ty con./.

* * *

Page 28: Qd 234   30.12.03 cmkt (d3)

Heä thoángchuaån möïc keá toaùn Vieät Nam

Chuaån möïc soá 21

TRÌNH BAØY BAÙO CAÙO TAØI CHÍNH(Ban haønh vaø coâng boá theo Quyeát ñònh soá 234/2003/QÑ-

BTC ngaøy 30 thaùng 12 naêm 2003 cuûa Boä tröôûng Boä Taøi

chính)

Quy ñònh chung

01. Muïc ñích cuûa chuaån möïc naøy laø quy ñònh vaø höôùng daãn caùc yeâu caàu vaø nguyeân taéc chung veà vieäc laäp vaø trình baøy baùo caùo taøi chính goàm: Muïc ñích, yeâu caàu, nguyeân taéc laäp baùo caùo taøi chính; keát caáu vaø noäi dung chuû yeáu cuûa caùc baùo caùo taøi chính.

02. Chuaån möïc naøy aùp duïng trong vieäc laäp vaø trình baøy baùo caùo taøi chính phuø hôïp vôùi chuaån möïc keá toaùn Vieät Nam.

03. Chuaån möïc naøy aùp duïng cho vieäc laäp vaø trình baøy baùo caùo taøi chính cuûa doanh nghieäp vaø baùo caùo taøi chính hôïp nhaát cuûa taäp ñoaøn. Chuaån möïc naøy ñöôïc vaän duïng cho vieäc laäp vaø trình baøy thoâng tin taøi chính toùm löôïc giöõa nieân ñoä.

04. Chuaån möïc naøy aùp duïng cho taát caû caùc loaïi hình doanh nghieäp. Nhöõng yeâu caàu boå sung ñoái vôùi baùo caùo taøi chính cuûa caùc ngaân haøng, toå chöùc tín duïng vaø caùc toå chöùc taøi chính ñöôïc quy ñònh ôû Chuaån möïc “Trình baøy boå sung baùo caùo taøi chính cuûa ngaân haøng vaø caùc toå chöùc taøi chính töông töï".

Noäi dung chuaån möïc

Muïc ñích cuûa baùo caùo taøi chính

05. Baùo caùo taøi chính phaûn aùnh theo moät caáu truùc chaët cheõ tình hình taøi chính, keát quaû kinh doanh cuûa moät doanh nghieäp. Muïc ñích cuûa baùo caùo taøi chính laø cung caáp caùc thoâng tin veà tình hình taøi chính, tình hình kinh doanh vaø caùc luoàng tieàn cuûa moät doanh nghieäp, ñaùp öùng nhu caàu höõu ích cho soá ñoâng nhöõng ngöôøi söû duïng trong vieäc ñöa ra caùc quyeát ñònh kinh teá. Ñeå ñaït muïc ñích naøy baùo caùo taøi chính phaûi cung caáp nhöõng thoâng tin cuûa moät doanh nghieäp veà:

a/ Taøi saûn;b/ Nôï phaûi traû;c/ Voán chuû sôû höõu;d/ Doanh thu, thu nhaäp khaùc, chi phí, laõi vaø loã; ñ/ Caùc luoàng tieàn.

Page 29: Qd 234   30.12.03 cmkt (d3)

Caùc thoâng tin naøy cuøng vôùi caùc thoâng tin trình baøy trong Baûn thuyeát minh baùo caùo taøi chính giuùp ngöôøi söû duïng döï ñoaùn ñöôïc caùc luoàng tieàn trong töông lai vaø ñaëc bieät laø thôøi ñieåm vaø möùc ñoä chaéc chaén cuûa vieäc taïo ra caùc luoàng tieàn vaø caùc khoaûn töông ñöông tieàn.

Traùch nhieäm laäp vaø trình baøy baùo caùo taøi chính

06. Giaùm ñoác (hoaëc ngöôøi ñöùng ñaàu) doanh nghieäp chòu traùch nhieäm veà laäp vaø trình baøy baùo caùo taøi chính.

Heä thoáng baùo caùo taøi chính

07. Heä thoáng baùo caùo taøi chính cuûa doanh nghieäp goàm :

a)Baûng caân ñoái keá toaùn;b) Baùo caùo keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh;c)Baùo caùo löu chuyeån tieàn teä;

d) Baûn thuyeát minh baùo caùo taøi chính.

08. Ngoaøi baùo caùo taøi chính, doanh nghieäp coù theå laäp baùo caùo quaûn lyù trong ñoù moâ taû vaø dieãn giaûi nhöõng ñaëc ñieåm chính veà tình hình kinh doanh vaø taøi chính, cuõng nhö nhöõng söï kieän khoâng chaéc chaén chuû yeáu maø doanh nghieäp phaûi ñoái phoù neáu ban giaùm ñoác xeùt thaáy chuùng höõu ích cho nhöõng ngöôøi söû duïng trong quaù trình ra caùc quyeát ñònh kinh teá.

Yeâu caàu laäp vaø trình baøy baùo caùo taøi chính09. Baùo caùo taøi chính phaûi trình baøy moät caùch trung thöïc vaø

hôïp lyù tình hình taøi chính, tình hình vaø keát quaû kinh doanh vaø caùc luoàng tieàn cuûa doanh nghieäp. Ñeå ñaûm baûo yeâu caàu trung thöïc vaø hôïp lyù, caùc baùo caùo taøi chính phaûi ñöôïc laäp vaø trình baøy treân cô sôû tuaân thuû caùc chuaån möïc keá toaùn, cheá ñoä keá toaùn vaø caùc quy ñònh coù lieân quan hieän haønh.

10. Doanh nghieäp caàn neâu roõ trong phaàn thuyeát minh baùo caùo taøi chính laø baùo caùo taøi chính ñöôïc laäp vaø trình baøy phuø hôïp vôùi chuaån möïc vaø cheá ñoä keá toaùn Vieät Nam. Baùo caùo taøi chính ñöôïc coi laø laäp vaø trình baøy phuø hôïp vôùi chuaån möïc vaø cheá ñoä keá toaùn Vieät Nam neáu baùo caùo taøi chính tuaân thuû moïi quy ñònh cuûa töøng chuaån möïc vaø cheá ñoä keá toaùn hieän haønh höôùng daãn thöïc hieän chuaån möïc keá toaùn Vieät Nam cuûa Boä Taøi chính.

Tröôøng hôïp doanh nghieäp söû duïng chính saùch keá toaùn khaùc vôùi quy ñònh cuûa chuaån möïc vaø cheá ñoä keá toaùn Vieät Nam, khoâng ñöôïc coi laø tuaân thuû chuaån möïc vaø cheá ñoä keá toaùn hieän haønh duø ñaõ thuyeát minh ñaày

Page 30: Qd 234   30.12.03 cmkt (d3)

ñuû trong chính saùch keá toaùn cuõng nhö trong phaàn thuyeát minh baùo caùo taøi chính.

11. Ñeå laäp vaø trình baøy baùo caùo taøi chính trung thöïc vaø hôïp lyù, doanh nghieäp phaûi:

a) Löïa choïn vaø aùp duïng caùc chính saùch keá toaùn phuø hôïp vôùi caùc quy ñònh trong ñoaïn 12;

b)Trình baøy caùc thoâng tin, keå caû caùc chính saùch keá toaùn, nhaèm cung caáp thoâng tin phuø hôïp, ñaùng tin caäy, so saùnh ñöôïc vaø deã hieåu;

c) Cung caáp caùc thoâng tin boå sung khi quy ñònh trong chuaån möïc keá toaùn khoâng ñuû ñeå giuùp cho ngöôøi söû duïng hieåu ñöôïc taùc ñoäng cuûa nhöõng giao dòch hoaëc nhöõng söï kieän cuï theå ñeán tình hình taøi chính, tình hình vaø keát quaû kinh doanh cuûa doanh nghieäp.

Chính saùch keá toaùn

12. Doanh nghieäp phaûi löïa choïn vaø aùp duïng caùc chính saùch keá toaùn cho vieäc laäp vaø trình baøy baùo caùo taøi chính phuø hôïp vôùi quy ñònh cuûa töøng chuaån möïc keá toaùn. Tröôøng hôïp chöa coù quy ñònh ôû chuaån möïc keá toaùn vaø cheá ñoä keá toaùn hieän haønh, thì doanh nghieäp phaûi caên cöù vaøo chuaån möïc chung ñeå xaây döïng caùc phöông phaùp keá toaùn hôïp lyù nhaèm ñaûm baûo baùo caùo taøi chính cung caáp ñöôïc caùc thoâng tin ñaùp öùng caùc yeâu caàu sau:

a/ Thích hôïp vôùi nhu caàu ra caùc quyeát ñònh kinh teá cuûa ngöôøi söû duïng;b/ Ñaùng tin caäy, khi:

- Trình baøy trung thöïc, hôïp lyù tình hình taøi chính, tình hình vaø keát quaû kinh doanh cuûa doanh nghieäp;

- Phaûn aùnh ñuùng baûn chaát kinh teá cuûa caùc giao dòch vaø söï kieän khoâng chæ ñôn thuaàn phaûn aùnh hình thöùc hôïp phaùp cuûa chuùng;

- Trình baøy khaùch quan, khoâng thieân vò;- Tuaân thuû nguyeân taéc thaän troïng; - Trình baøy ñaày ñuû treân moïi khía caïnh troïng yeáu.

13. Chính saùch keá toaùn bao goàm nhöõng nguyeân taéc, cô sôû vaø caùc phöông phaùp keá toaùn cuï theå ñöôïc doanh nghieäp aùp duïng trong quaù trình laäp vaø trình baøy baùo caùo taøi chính.

14. Trong tröôøng hôïp khoâng coù chuaån möïc keá toaùn höôùng daãn rieâng, khi xaây döïng caùc phöông phaùp keá toaùn cuï theå, doanh nghieäp caàn xem xeùt:

Page 31: Qd 234   30.12.03 cmkt (d3)

a) Nhöõng yeâu caàu vaø höôùng daãn cuûa caùc chuaån möïc keá toaùn ñeà caäp ñeán nhöõng vaán ñeà töông töï vaø coù lieân quan;

b)Nhöõng khaùi nieäm, tieâu chuaån, ñieàu kieän xaùc ñònh vaø ghi nhaän ñoái vôùi caùc taøi saûn, nôï phaûi traû, thu nhaäp vaø chi phí ñöôïc quy ñònh trong chuaån möïc chung;

c) Nhöõng quy ñònh ñaëc thuø cuûa ngaønh ngheà kinh doanh chæ ñöôïc chaáp thuaän khi nhöõng qui ñònh naøy phuø hôïp vôùi caùc ñieåm (a) vaø (b) cuûa ñoaïn naøy.

Nguyeân taéc laäp vaø trình baøy baùo caùo taøi chính

Hoaït ñoäng lieân tuïc

15. Khi laäp vaø trình baøy baùo caùo taøi chính, Giaùm ñoác (hoaëc ngöôøi ñöùng ñaàu) doanh nghieäp caàn phaûi ñaùnh giaù veà khaû naêng hoaït ñoäng lieân tuïc cuûa doanh nghieäp. Baùo caùo taøi chính phaûi ñöôïc laäp treân cô sôû giaû ñònh laø doanh nghieäp ñang hoaït ñoäng lieân tuïc vaø seõ tieáp tuïc hoaït ñoäng kinh doanh bình thöôøng trong töông lai gaàn, tröø khi doanh nghieäp coù yù ñònh cuõng nhö buoäc phaûi ngöøng hoaït ñoäng, hoaëc phaûi thu heïp ñaùng keå qui moâ hoaït ñoäng cuûa mình. Khi ñaùnh giaù, neáu Giaùm ñoác (hoaëc ngöôøi ñöùng ñaàu) doanh nghieäp bieát ñöôïc coù nhöõng ñieàu khoâng chaéc chaén lieân quan ñeán caùc söï kieän hoaëc caùc ñieàu kieän coù theå gaây ra söï nghi ngôø lôùn veà khaû naêng hoaït ñoäng lieân tuïc cuûa doanh nghieäp thì nhöõng ñieàu khoâng chaéc chaén ñoù caàn ñöôïc neâu roõ. Neáu baùo caùo taøi chính khoâng ñöôïc laäp treân cô sôû hoaït ñoäng lieân tuïc, thì söï kieän naøy caàn ñöôïc neâu roõ, cuøng vôùi cô sôû duøng ñeå laäp baùo caùo taøi chính vaø lyù do khieán cho doanh nghieäp khoâng ñöôïc coi laø ñang hoaït ñoäng lieân tuïc.

16. Ñeå ñaùnh giaù khaû naêng hoaït ñoäng lieân tuïc cuûa doanh nghieäp, Giaùm ñoác (hoaëc ngöôøi ñöùng ñaàu) doanh nghieäp caàn phaûi xem xeùt ñeán moïi thoâng tin coù theå döï ñoaùn ñöôïc toái thieåu trong voøng 12 thaùng tôùi keå töø ngaøy keát thuùc nieân ñoä keá toaùn.

Cô sôû doàn tích

17. Doanh nghieäp phaûi laäp baùo caùo taøi chính theo cô sôû keá toaùn doàn tích, ngoaïi tröø caùc thoâng tin lieân quan ñeán caùc luoàng tieàn.

18. Theo cô sôû keá toaùn doàn tích, caùc giao dòch vaø söï kieän ñöôïc ghi nhaän vaøo thôøi ñieåm phaùt sinh, khoâng caên cöù vaøo thôøi ñieåm thöïc thu, thöïc chi tieàn vaø ñöôïc ghi nhaän vaøo soå keá toaùn vaø baùo caùo taøi chính cuûa caùc kyø keá toaùn lieân quan. Caùc khoaûn chi phí ñöôïc ghi nhaän vaøo Baùo caùo keát quaû hoaït

Page 32: Qd 234   30.12.03 cmkt (d3)

ñoäng kinh doanh theo nguyeân taéc phuø hôïp giöõa doanh thu vaø chi phí. Tuy nhieân, vieäc aùp duïng nguyeân taéc phuø hôïp khoâng cho pheùp ghi nhaän treân Baûng caân ñoái keá toaùn nhöõng khoaûn muïc khoâng thoaû maõn ñònh nghóa veà taøi saûn hoaëc nôï phaûi traû.

Nhaát quaùn

19. Vieäc trình baøy vaø phaân loaïi caùc khoaûn muïc trong baùo caùo taøi chính phaûi nhaát quaùn töø nieân ñoä naøy sang nieân ñoä khaùc, tröø khi:

a)Coù söï thay ñoåi ñaùng keå veà baûn chaát caùc hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp hoaëc khi xem xeùt laïi vieäc trình baøy baùo caùo taøi chính cho thaáy raèng caàn phaûi thay ñoåi ñeå coù theå trình baøy moät caùch hôïp lyù hôn caùc giao dòch vaø caùc söï kieän; hoaëc

b) Moät chuaån möïc keá toaùn khaùc yeâu caàu coù söï thay ñoåi trong vieäc trình baøy.

20. Doanh nghieäp coù theå trình baøy baùo caùo taøi chính theo moät caùch khaùc khi mua saém hoaëc thanh lyù lôùn caùc taøi saûn, hoaëc khi xem xeùt laïi caùch trình baøy baùo caùo taøi chính. Vieäc thay ñoåi caùch trình baøy baùo caùo taøi chính chæ ñöôïc thöïc hieän khi caáu truùc trình baøy môùi seõ ñöôïc duy trì laâu daøi trong töông lai hoaëc neáu lôïi ích cuûa caùch trình baøy môùi ñöôïc xaùc ñònh roõ raøng. Khi coù thay ñoåi, thì doanh nghieäp phaûi phaân loaïi laïi caùc thoâng tin mang tính so saùnh cho phuø hôïp vôùi caùc quy ñònh cuûa ñoaïn 30 vaø phaûi giaûi trình lyù do vaø aûnh höôûng cuûa söï thay ñoåi ñoù trong phaàn thuyeát minh baùo caùo taøi chính.

Troïng yeáu vaø taäp hôïp

21. Töøng khoaûn muïc troïng yeáu phaûi ñöôïc trình baøy rieâng bieät trong baùo caùo taøi chính. Caùc khoaûn muïc khoâng troïng yeáu thì khoâng phaûi trình baøy rieâng reõ maø ñöôïc taäp hôïp vaøo nhöõng khoaûn muïc coù cuøng tính chaát hoaëc chöùc naêng.

22. Khi trình baøy baùo caùo taøi chính, moät thoâng tin ñöôïc coi laø troïng yeáu neáu khoâng trình baøy hoaëc trình baøy thieáu chính xaùc cuûa thoâng tin ñoù coù theå laøm sai leäch ñaùng keå baùo caùo taøi chính, laøm aûnh höôûng ñeán quyeát ñònh kinh teá cuûa ngöôøi söû duïng baùo caùo taøi chính. Tính troïng yeáu phuï thuoäc vaøo quy moâ vaø tính chaát cuûa caùc khoaûn muïc ñöôïc ñaùnh giaù trong caùc tình huoáng cuï theå neáu caùc khoaûn muïc naøy khoâng ñöôïc trình baøy rieâng bieät. Ñeå xaùc ñònh moät khoaûn muïc hay moät taäp hôïp caùc khoaûn muïc laø troïng yeáu phaûi ñaùnh giaù tính chaát vaø quy moâ cuûa chuùng. Tuyø theo caùc tình huoáng cuï theå, tính chaát hoaëc quy moâ cuûa töøng khoaûn muïc coù theå laø nhaân toá quyeát ñònh tính troïng yeáu. Ví duï, caùc taøi saûn rieâng leû coù cuøng tính

Page 33: Qd 234   30.12.03 cmkt (d3)

chaát vaø chöùc naêng ñöôïc taäp hôïp vaøo moät khoaûn muïc, keå caû khi giaù trò cuûa khoaûn muïc laø raát lôùn. Tuy nhieân, caùc khoaûn muïc quan troïng coù tính chaát hoaëc chöùc naêng khaùc nhau phaûi ñöôïc trình baøy moät caùch rieâng reõ.

23. Neáu moät khoaûn muïc khoâng mang tính troïng yeáu, thì noù ñöôïc taäp hôïp vôùi caùc khoaûn ñaàu muïc khaùc coù cuøng tính chaát hoaëc chöùc naêng trong baùo caùo taøi chính hoaëc trình baøy trong phaàn thuyeát minh baùo caùo taøi chính. Tuy nhieân, coù nhöõng khoaûn muïc khoâng ñöôïc coi laø troïng yeáu ñeå coù theå ñöôïc trình baøy rieâng bieät treân baùo caùo taøi chính, nhöng laïi ñöôïc coi laø troïng yeáu ñeå phaûi trình baøy rieâng bieät trong phaàn thuyeát minh baùo caùo taøi chính.

24. Theo nguyeân taéc troïng yeáu, doanh nghieäp khoâng nhaát thieát phaûi tuaân thuû caùc quy ñònh veà trình baøy baùo caùo taøi chính cuûa caùc chuaån möïc keá toaùn cuï theå neáu caùc thoâng tin ñoù khoâng coù tính troïng yeáu.

Buø tröø

25. Caùc khoaûn muïc taøi saûn vaø nôï phaûi traû trình baøy treân baùo caùo taøi chính khoâng ñöôïc buø tröø, tröø khi moät chuaån möïc keá toaùn khaùc quy ñònh hoaëc cho pheùp buø tröø .

26. Caùc khoaûn muïc doanh thu, thu nhaäp khaùc vaø chi phí chæ ñöôïc buø tröø khi:

a) Ñöôïc quy ñònh taïi moät chuaån möïc keá toaùn khaùc; hoaëc

b) Caùc khoaûn laõi, loã vaø caùc chi phí lieân quan phaùt sinh töø caùc giao dòch vaø caùc söï kieän gioáng nhau hoaëc töông töï vaø khoâng coù tính troïng yeáu. Caùc khoaûn naøy caàn ñöôïc taäp hôïp laïi vôùi nhau phuø hôïp vôùi quy ñònh cuûa ñoaïn 21.

27. Caùc taøi saûn vaø nôï phaûi traû, caùc khoaûn thu nhaäp vaø chi phí coù tính troïng yeáu phaûi ñöôïc baùo caùo rieâng bieät. Vieäc buø tröø caùc soá lieäu trong Baùo caùo keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh hoaëc Baûng caân ñoái keá toaùn, ngoaïi tröø tröôøng hôïp vieäc buø tröø naøy phaûn aùnh baûn chaát cuûa giao dòch hoaëc söï kieän, seõ khoâng cho pheùp ngöôøi söû duïng hieåu ñöôïc caùc giao dòch hoaëc söï kieän ñöôïc thöïc hieän vaø döï tính ñöôïc caùc luoàng tieàn trong töông lai cuûa doanh nghieäp.

28. Chuaån möïc keá toaùn soá 14 “Doanh thu vaø thu nhaäp khaùc” quy ñònh doanh thu phaûi ñöôïc ñaùnh giaù theo giaù trò hôïp lyù cuûa nhöõng khoaûn ñaõ thu hoaëc coù theå thu ñöôïc, tröø ñi taát caû caùc khoaûn giaûm tröø doanh thu. Trong hoaït ñoäng kinh doanh thoâng

Page 34: Qd 234   30.12.03 cmkt (d3)

thöôøng, doanh nghieäp thöïc hieän nhöõng giao dòch khaùc khoâng laøm phaùt sinh doanh thu, nhöng coù lieân quan ñeán caùc hoaït ñoäng chính laøm phaùt sinh doanh thu. Keát quaû cuûa caùc giao dòch naøy seõ ñöôïc trình baøy baèng caùch khaáu tröø caùc khoaûn chi phí coù lieân quan phaùt sinh trong cuøng moät giao dòch vaøo khoaûn thu nhaäp töông öùng, neáu caùch trình baøy naøy phaûn aùnh ñuùng baûn chaát cuûa caùc giao dòch hoaëc söï kieän ñoù. Chaúng haïn nhö:

a) Laõi vaø loã phaùt sinh trong vieäc thanh lyù caùc taøi saûn coá ñònh vaø ñaàu tö daøi haïn, ñöôïc trình baøy baèng caùch khaáu tröø giaù trò ghi soå cuûa taøi saûn vaø caùc khoaûn chi phí thanh lyù coù lieân quan vaøo giaù baùn taøi saûn;

b)Caùc khoaûn chi phí ñöôïc hoaøn laïi theo thoaû thuaän hôïp ñoàng vôùi beân thöù ba (ví duï hôïp ñoàng cho thueâ laïi hoaëc thaàu laïi) ñöôïc trình baøy theo giaù trò thuaàn sau khi ñaõ khaáu tröø ñi khoaûn ñöôïc hoaøn traû töông öùng;

29. Caùc khoaûn laõi vaø loã phaùt sinh töø moät nhoùm caùc giao dòch töông töï seõ ñöôïc haïch toaùn theo giaù trò thuaàn, ví duï caùc khoaûn laõi vaø loã cheânh leäch tyû giaù, laõi vaø loã phaùt sinh töø mua, baùn caùc coâng cuï taøi chính vì muïc ñích thöông maïi. Tuy nhieân, caùc khoaûn laõi vaø loã naøy caàn ñöôïc trình baøy rieâng bieät neáu quy moâ, tính chaát hoaëc taùc ñoäng cuûa chuùng yeâu caàu phaûi ñöôïc trình baøy rieâng bieät theo qui ñònh cuûa Chuaån möïc “Laõi, loã thuaàn trong kyø, caùc sai soùt cô baûn vaø caùc thay ñoåi trong chính saùch keá toaùn”.

Coù theå so saùnh

30. Caùc thoâng tin baèng soá lieäu trong baùo caùo taøi chính nhaèm ñeå so saùnh giöõa caùc kyø keá toaùn phaûi ñöôïc trình baøy töông öùng vôùi caùc thoâng tin baèng soá lieäu trong baùo caùo taøi chính cuûa kyø tröôùc. Caùc thoâng tin so saùnh caàn phaûi bao goàm caû caùc thoâng tin dieãn giaûi baèng lôøi neáu ñieàu naøy laø caàn thieát giuùp cho nhöõng ngöôøi söû duïng hieåu roõ ñöôïc baùo caùo taøi chính cuûa kyø hieän taïi.

31. Khi thay ñoåi caùch trình baøy hoaëc caùch phaân loaïi caùc khoaûn muïc trong baùo caùo taøi chính, thì phaûi phaân loaïi laïi caùc soá lieäu so saùnh (tröø khi vieäc naøy khoâng theå thöïc hieän ñöôïc) nhaèm ñaûm baûo khaû naêng so saùnh vôùi kyø hieän taïi, vaø phaûi trình baøy tính chaát, soá lieäu vaø lyù do vieäc phaân loaïi laïi. Neáu khoâng theå thöïc hieän ñöôïc vieäc phaân loaïi laïi caùc soá lieäu töông öùng mang tính so saùnh thì doanh nghieäp caàn phaûi neâu roõ lyù do vaø tính chaát cuûa nhöõng thay ñoåi neáu vieäc phaân loaïi laïi caùc soá lieäu ñöôïc thöïc hieän.

Page 35: Qd 234   30.12.03 cmkt (d3)

32. Tröôøng hôïp khoâng theå phaân loaïi laïi caùc thoâng tin mang tính so saùnh ñeå so saùnh vôùi kyø hieän taïi, nhö tröôøng hôïp maø caùch thöùc thu thaäp caùc soá lieäu trong caùc kyø tröôùc ñaây khoâng cho pheùp thöïc hieän vieäc phaân loaïi laïi ñeå taïo ra nhöõng thoâng tin so saùnh, thì doanh nghieäp caàn phaûi trình baøy tính chaát cuûa caùc ñieàu chænh leõ ra caàn phaûi thöïc hieän ñoái vôùi caùc thoâng tin soá lieäu mang tính so saùnh. Chuaån möïc “Laõi, loã thuaàn trong kyø, caùc sai soùt cô baûn vaø caùc thay ñoåi trong chính saùch keá toaùn" ñöa ra quy ñònh veà caùc ñieàu chænh caàn thöïc hieän ñoái vôùi caùc thoâng tin mang tính so saùnh trong tröôøng hôïp caùc thay ñoåi veà chính saùch keá toaùn ñöôïc aùp duïng cho caùc kyø tröôùc.

Keát caáu vaø noäi dung chuû yeáu cuûa baùo caùo taøi chính

Nhöõng thoâng tin chung veà doanh nghieäp

33. Trong baùo caùo taøi chính, doanh nghieäp phaûi trình baøy caùc thoâng tin sau ñaây:

a)Teân vaø ñòa chæ cuûa doanh nghieäp baùo caùo;b) Neâu roõ baùo caùo taøi chính naøy laø baùo caùo

taøi chính rieâng cuûa doanh nghieäp hay baùo caùo taøi chính hôïp nhaát cuûa taäp ñoaøn;

c) Kyø baùo caùo;d) Ngaøy laäp baùo caùo taøi chính;ñ) Ñôn vò tieàn teä duøng ñeå laäp baùo caùo taøi chính.

34. Caùc thoâng tin quy ñònh trong ñoaïn 33 ñöôïc trình baøy treân moãi baùo caùo taøi chính. Tuyø töøng tröôøng hôïp, caàn phaûi xaùc ñònh caùch trình baøy thích hôïp nhaát caùc thoâng tin naøy. Tröôøng hôïp baùo caùo taøi chính ñöôïc trình baøy treân caùc trang ñieän töû thì caùc trang taùch rôøi nhau ñeàu phaûi trình baøy caùc thoâng tin keå treân nhaèm ñaûm baûo cho ngöôøi söû duïng deã hieåu caùc thoâng tin ñöôïc cung caáp.

Kyø baùo caùo

35. Baùo caùo taøi chính cuûa doanh nghieäp phaûi ñöôïc laäp ít nhaát cho töøng kyø keá toaùn naêm. Tröôøng hôïp ñaëc bieät, moät doanh nghieäp coù theå thay ñoåi ngaøy keát thuùc kyø keá toaùn naêm daãn ñeán vieäc laäp baùo caùo taøi chính cho moät nieân ñoä keá toaùn coù theå daøi hôn hoaëc ngaén hôn moät naêm döông lòch. Tröôøng hôïp naøy doanh nghieäp caàn phaûi neâu roõ:

a)Lyù do phaûi thay ñoåi ngaøy keát thuùc kyø keá toaùn naêm; vaø

Page 36: Qd 234   30.12.03 cmkt (d3)

b) Caùc soá lieäu töông öùng nhaèm ñeå so saùnh ñöôïc trình baøy trong baùo caùo keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh, baùo caùo löu chuyeån tieàn teä vaø phaàn thuyeát minh baùo caùo taøi chính coù lieân quan, trong tröôøng hôïp naøy laø khoâng theå so saùnh ñöôïc vôùi caùc soá lieäu cuûa nieân ñoä hieän taïi.

36. Trong tröôøng hôïp ñaëc bieät, chaúng haïn moät doanh nghieäp sau khi ñöôïc mua laïi bôûi moät doanh nghieäp khaùc coù ngaøy keát thuùc nieân ñoä khaùc, coù theå ñöôïc yeâu caàu hoaëc quyeát ñònh thay ñoåi ngaøy laäp baùo caùo taøi chính cuûa mình. Tröôøng hôïp naøy khoâng theå so saùnh ñöôïc soá lieäu cuûa nieân ñoä hieän taïi vaø soá lieäu ñöôïc trình baøy nhaèm muïc ñích so saùnh, do ñoù doanh nghieäp phaûi giaûi trình lyù do thay ñoåi ngaøy laäp baùo caùo taøi chính.

Baûng caân ñoái keá toaùn

Phaân bieät taøi saûn (hoaëc nôï phaûi traû) ngaén haïn, daøi haïn

37. Trong Baûng caân ñoái keá toaùn moãi doanh nghieäp phaûi trình baøy rieâng bieät caùc taøi saûn vaø nôï phaûi traû thaønh ngaén haïn vaø daøi haïn. Tröôøng hôïp do tính chaát hoaït ñoäng doanh nghieäp khoâng theå phaân bieät ñöôïc giöõa ngaén haïn vaø daøi haïn, thì caùc taøi saûn vaø nôï phaûi traû phaûi ñöôïc trình baøy thöù töï theo tính thanh khoaûn giaûm daàn.

38. Vôùi caû hai phöông phaùp trình baøy, ñoái vôùi töøng khoaûn muïc taøi saûn vaø nôï phaûi traû, doanh nghieäp phaûi trình baøy toång soá tieàn döï tính ñöôïc thu hoài hoaëc thanh toaùn trong voøng 12 thaùng keå töø ngaøy keát thuùc kyø keá toaùn naêm, soá tieàn ñöôïc thu hoài hoaëc thanh toaùn sau 12 thaùng.

39. Doanh nghieäp hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh trong moät chu kyø hoaït ñoäng coù theå xaùc ñònh ñöôïc, vieäc phaân loaïi rieâng bieät caùc taøi saûn vaø nôï phaûi traû ngaén haïn vaø daøi haïn trong Baûng caân ñoái keá toaùn seõ cung caáp nhöõng thoâng tin höõu ích thoâng qua vieäc phaân bieät giöõa caùc taøi saûn thuaàn luaân chuyeån lieân tuïc nhö voán löu ñoäng vôùi caùc taøi saûn thuaàn ñöôïc söû duïng cho hoaït ñoäng daøi haïn cuûa doanh nghieäp. Vieäc phaân bieät naøy cuõng laøm roõ taøi saûn seõ ñöôïc thu hoài trong kyø hoaït ñoäng hieän taïi vaø nôï phaûi traû ñeán haïn thanh toaùn trong kyø hoaït ñoäng naøy.

Taøi saûn ngaén haïn, daøi haïn

40. Moät taøi saûn ñöôïc xeáp vaøo loaïi taøi saûn ngaén haïn, khi taøi saûn naøy:

Page 37: Qd 234   30.12.03 cmkt (d3)

a)Ñöôïc döï tính ñeå baùn hoaëc söû duïng trong khuoân khoå cuûa chu kyø kinh doanh bình thöôøng cuûa doanh nghieäp; hoaëc

b) Ñöôïc naém giöõ chuû yeáu cho muïc ñích thöông maïi hoaëc cho muïc ñích ngaén haïn vaø döï kieán thu hoài hoaëc thanh toaùn trong voøng 12 thaùng keå töø ngaøy keát thuùc nieân ñoä; hoaëc

c)Laø tieàn hoaëc taøi saûn töông ñöông tieàn maø vieäc söû duïng khoâng gaëp moät haïn cheá naøo.

41. Taát caû caùc taøi saûn khaùc ngoaøi taøi saûn ngaén haïn ñöôïc xeáp vaøo loaïi taøi saûn daøi haïn.

42. Taøi saûn daøi haïn goàm taøi saûn coá ñònh höõu hình, taøi saûn coá ñònh voâ hình, taøi saûn ñaàu tö taøi chính daøi haïn vaø taøi saûn daøi haïn khaùc.

43. Chu kyø hoaït ñoäng cuûa moät doanh nghieäp laø khoaûng thôøi gian töø khi mua nguyeân vaät lieäu tham gia vaøo moät quy trình saûn xuaát ñeán khi chuyeån ñoåi thaønh tieàn hoaëc taøi saûn deã chuyeån ñoåi thaønh tieàn. Taøi saûn ngaén haïn bao goàm caû haøng toàn kho vaø caùc khoaûn phaûi thu thöông maïi ñöôïc baùn, söû duïng vaø ñöôïc thöïc hieän trong khuoân khoå cuûa chu kyø hoaït ñoäng bình thöôøng keå caû khi chuùng khoâng ñöôïc döï tính thöïc hieän trong 12 thaùng tôùi keå töø ngaøy keát thuùc nieân ñoä. Caùc loaïi chöùng khoaùn coù thò tröôøng giao dòch ñöôïc döï tính thöïc hieän trong 12 thaùng tôùi keå töø ngaøy keát thuùc nieân ñoä seõ ñöôïc xeáp vaøo loaïi taøi saûn ngaén haïn; caùc chöùng khoaùn khoâng ñaùp öùng ñieàu kieän naøy ñöôïc xeáp vaøo loaïi taøi saûn daøi haïn.

Nôï phaûi traû ngaén haïn, daøi haïn

44. Moät khoaûn nôï phaûi traû ñöôïc xeáp vaøo loaïi nôï ngaén haïn, khi khoaûn nôï naøy:

a)Ñöôïc döï kieán thanh toaùn trong moät chu kyø kinh doanh bình thöôøng cuûa doanh nghieäp; hoaëc

b) Ñöôïc thanh toaùn trong voøng 12 thaùng keå töø ngaøy keát thuùc kyø keá toaùn naêm.

45. Taát caû caùc khoaûn nôï phaûi traû khaùc ngoaøi nôï phaûi traû ngaén haïn ñöôïc xeáp vaøo loaïi nôï phaûi traû daøi haïn.

Page 38: Qd 234   30.12.03 cmkt (d3)

46. Caùc khoaûn nôï phaûi traû ngaén haïn coù theå ñöôïc phaân loaïi gioáng nhö caùch phaân loaïi caùc taøi saûn ngaén haïn. Moät soá caùc khoaûn nôï phaûi traû ngaén haïn, nhö caùc khoaûn phaûi traû thöông maïi vaø caùc khoaûn nôï phaûi traû phaùt sinh töø caùc khoaûn phaûi traû coâng nhaân vieân vaø chi phí saûn xuaát kinh doanh phaûi traû, laø nhöõng yeáu toá caáu thaønh nguoàn voán löu ñoäng ñöôïc söû duïng trong moät chu kyø hoaït ñoäng bình thöôøng cuûa doanh nghieäp. Caùc khoaûn nôï naøy ñöôïc xeáp vaøo loaïi nôï phaûi traû ngaén haïn keå caû khi chuùng ñöôïc thanh toaùn sau 12 thaùng tôùi keå töø ngaøy keát thuùc nieân ñoä.

47. Caùc khoaûn nôï phaûi traû ngaén haïn khaùc khoâng ñöôïc thanh toaùn trong moät chu kyø hoaït ñoäng bình thöôøng, nhöng phaûi ñöôïc thanh toaùn trong 12 thaùng tôùi keå töø ngaøy keát thuùc nieân ñoä. Chaúng haïn caùc khoaûn nôï chòu laõi ngaén haïn, khoaûn thaáu chi ngaân haøng, thueá phaûi noäp vaø caùc khoaûn phaûi traû phi thöông maïi khaùc. Caùc khoaûn nôï chòu laõi ñeå taïo nguoàn voán löu ñoäng treân cô sôû daøi haïn vaø khoâng phaûi thanh toaùn trong 12 thaùng tôùi, ñeàu laø nôï phaûi traû daøi haïn.

48. Doanh nghieäp caàn phaûi tieáp tuïc phaân loaïi caùc khoaûn nôï chòu laõi daøi haïn cuûa mình vaøo loaïi nôï phaûi traû daøi haïn, keå caû khi caùc khoaûn nôï naøy seõ ñöôïc thanh toaùn trong 12 thaùng tôùi keå töø ngaøy keát thuùc nieân ñoä, neáu:

a)Kyø haïn thanh toaùn ban ñaàu laø treân 12 thaùng;b) Doanh nghieäp coù yù ñònh taùi taøi trôï caùc khoaûn nôï

naøy treân cô sôû daøi haïn vaø ñaõ ñöôïc chaáp nhaän baèng vaên baûn veà vieäc taùi taøi trôï hoaëc hoaõn kyø haïn thanh toaùn tröôùc ngaøy baùo caùo taøi chính ñöôïc pheùp phaùt haønh.

Giaù trò cuûa caùc khoaûn nôï khoâng ñöôïc phaân loaïi laø nôï phaûi traû ngaén haïn theo qui ñònh cuûa ñoaïn naøy vaø caùc thoâng tin dieãn giaûi caùch trình baøy treân phaûi ñöôïc neâu roõ trong thuyeát minh baùo caùo taøi chính.

49. Tröôøng hôïp coù nhöõng khoaûn nôï ñeán haïn thanh toaùn trong chu kyø hoaït ñoäng tôùi nhöng ñöôïc doanh nghieäp döï ñònh taùi taøi trôï hoaëc hoaõn kyø haïn thanh toaùn vaø do ñoù ñaõ khoâng coù yù ñònh söû duïng voán löu ñoäng cuûa doanh nghieäp thì khoaûn nôï naøy ñöôïc xeáp vaøo nôï phaûi traû daøi haïn. Trong tröôøng hôïp doanh nghieäp khoâng ñöôïc tuøy yù ñoåi khoaûn nôï cuõ baèng khoaûn nôï môùi (nhö tröôøng hôïp khoâng coù thoaû thuaän ñöôïc kyù keát töø tröôùc veà vieäc chuyeån ñoåi khoaûn nôï), thì vieäc ñoåi khoaûn nôï naøy ñöôïc xeáp vaøo loaïi nôï phaûi traû ngaén haïn tröø khi moät thoaû thuaän ñoåi khoaûn nôï ñöôïc kyù keát tröôùc khi baùo caùo taøi chính ñöôïc pheùp phaùt haønh nhaèm ñöa ra baèng chöùng cho thaáy raèng baûn chaát cuûa khoaûn nôï naøy taïi ngaøy keát thuùc nieân ñoä laø nôï phaûi traû daøi haïn.

Page 39: Qd 234   30.12.03 cmkt (d3)

50. Moät soá thoaû thuaän cho vay coù ñieàu khoaûn veà söï cam keát cuûa beân ñi vay raèng khoaûn nôï naøy seõ phaûi ñöôïc thanh toaùn ngay khi moät soá ñieàu kieän naøo ñoù coù lieân quan ñeán tình hình taøi chính cuûa beân ñi vay khoâng ñöôïc thoaû maõn. Trong tröôøng hôïp naøy, khoaûn nôï chæ ñöôïc xeáp vaøo loaïi coâng nôï daøi haïn, khi:

a) Beân cho vay ñaõ cam keát, tröôùc khi baùo caùo taøi chính ñöôïc pheùp phaùt haønh, laø seõ khoâng ñoøi hoûi phaûi thanh toaùn khoaûn nôï naøy khi caùc ñieàu kieän keå treân khoâng ñöôïc thoaû maõn; vaø

b)Khaû naêng khoâng theå xaûy ra vieäc khoâng thoaû maõn caùc ñieàu kieän keå treân trong 12 thaùng tôùi keå töø ngaøy keát thuùc nieân ñoä laø raát thaáp.

Caùc thoâng tin phaûi trình baøy trong Baûng caân ñoái keá toaùn

51. Baûng caân ñoái keá toaùn phaûi bao goàm caùc khoaûn muïc chuû yeáu sau ñaây:

1. Tieàn vaø caùc khoaûn töông ñöông tieàn;2. Caùc khoaûn ñaàu tö taøi chính ngaén haïn;3. Caùc khoaûn phaûi thu thöông maïi vaø phaûi thu khaùc;4. Haøng toàn kho;5. Taøi saûn ngaén haïn khaùc;6. Taøi saûn coá ñònh höõu hình;7. Taøi saûn coá ñònh voâ hình;8. Caùc khoaûn ñaàu tö taøi chính daøi haïn;9. Chi phí xaây döïng cô baûn dôû dang;10. Taøi saûn daøi haïn khaùc;11. Vay ngaén haïn;12. Caùc khoaûn phaûi traû thöông maïi vaø phaûi traû ngaén haïn khaùc;13. Thueá vaø caùc khoaûn phaûi noäp Nhaø nöôùc;14. Caùc khoaûn vay daøi haïn vaø nôï phaûi traû daøi haïn khaùc;15. Caùc khoaûn döï phoøng;16. Phaàn sôû höõu cuûa coå ñoâng thieåu soá;17. Voán goùp; 18. Caùc khoaûn döï tröõ;19. Lôïi nhuaän chöa phaân phoái.

52. Caùc khoaûn muïc boå sung, caùc tieâu ñeà vaø soá coäng chi tieát caàn phaûi ñöôïc trình baøy trong Baûng caân ñoái keá toaùn khi moät chuaån möïc keá toaùn khaùc yeâu caàu hoaëc khi vieäc trình baøy

Page 40: Qd 234   30.12.03 cmkt (d3)

ñoù laø caàn thieát ñeå ñaùp öùng yeâu caàu phaûn aùnh trung thöïc vaø hôïp lyù veà tình hình taøi chính cuûa doanh nghieäp.

53. Caùch thöùc trình baøy caùc yeáu toá thoâng tin treân Baûng caân ñoái keá toaùn aùp duïng vôùi töøng loaïi hình doanh nghieäp seõ ñöôïc quy ñònh trong vaên baûn höôùng daãn thöïc hieän chuaån möïc naøy (Ñoaïn 51 chæ quy ñònh caùc khoaûn muïc khaùc nhau veà tính chaát hoaëc chöùc naêng caàn phaûi ñöôïc trình baøy rieâng bieät treân Baûng caân ñoái keá toaùn). Vieäc ñieàu chænh caùc khoaûn muïc trình baøy treân Baûng caân ñoái keá toaùn coù theå bao goàm:

a) Caùc khoaûn muïc haøng doïc ñöôïc ñöa theâm vaøo khi moät chuaån möïc keá toaùn khaùc yeâu caàu phaûi trình baøy rieâng bieät treân Baûng caân ñoái keá toaùn hoaëc khi quy moâ, tính chaát hoaëc chöùc naêng cuûa moät yeáu toá thoâng tin ñoøi hoûi phaûi trình baøy rieâng bieät nhaèm phaûn aùnh trung thöïc vaø hôïp lyù tình hình taøi chính cuûa doanh nghieäp;

b) Caùch thöùc trình baøy vaø saép xeáp theo thöù töï caùc yeáu toá thoâng tin coù theå ñöôïc söûa ñoåi theo tính chaát vaø ñaëc ñieåm hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp nhaèm cung caáp nhöõng thoâng tin caàn thieát cho vieäc naém baét ñöôïc tình hình taøi chính toång quan cuûa doanh nghieäp. Ví duï ngaân haøng, caùc toå chöùc taøi chính töông töï thì vieäc trình baøy Baûng caân ñoái keá toaùn ñöôïc quy ñònh cuï theå hôn trong Chuaån möïc “Trình baøy boå sung baùo caùo taøi chính cuûa ngaân haøng vaø caùc toå chöùc taøi chính töông töï”.

Caùc thoâng tin phaûi ñöôïc trình baøy trong Baûng caân ñoái keá toaùn hoaëc trong Baûn thuyeát minh baùo caùo taøi chính

54. Doanh nghieäp phaûi trình baøy trong Baûng caân ñoái keá toaùn hoaëc trong Baûn thuyeát minh baùo caùo taøi chính vieäc phaân loaïi chi tieát boå sung caùc khoaûn muïc ñöôïc trình baøy, saép xeáp phuø hôïp vôùi caùc hoaït ñoäng kinh doanh cuûa doanh nghieäp. Moãi khoaûn muïc caàn ñöôïc phaân loaïi chi tieát, neáu caàn, theo tính chaát; giaù trò caùc khoaûn phaûi traû vaø phaûi thu töø coâng ty meï, töø caùc coâng ty con, coâng ty lieân keát vaø töø caùc beân lieân quan khaùc caàn phaûi ñöôïc trình baøy rieâng reõ.

55. Möùc ñoä chi tieát cuûa vieäc phaân loaïi chi tieát caùc khoaûn muïc trong Baûng caân ñoái keá toaùn hoaëc trong Baûn thuyeát minh baùo caùo taøi chính seõ tuøy thuoäc vaøo nhöõng quy ñònh cuûa caùc chuaån möïc keá toaùn vaø cuõng tuøy thuoäc vaøo quy moâ, tính chaát vaø chöùc naêng cuûa giaù trò caùc khoaûn muïc. Vieäc trình baøy seõ thay ñoåi ñoái vôùi moãi khoaûn muïc, ví duï:

a) Caùc taøi saûn coá ñònh höõu hình ñöôïc phaân loaïi theo qui ñònh trong Chuaån möïc keá toaùn soá 03 “Taøi saûn coá ñònh höõu hình” ra thaønh Nhaø cöûa, vaät kieán truùc; Maùy moùc, thieát bò;

Page 41: Qd 234   30.12.03 cmkt (d3)

Phöông tieän vaän taûi, thieát bò truyeàn daãn; Thieát bò, duïng cuï quaûn lyù; Caây laâu naêm, suùc vaät laøm vieäc vaø cho saûn phaåm; TSCÑ höõu hình khaùc.

b)Caùc khoaûn phaûi thu ñöôïc phaân tích ra thaønh caùc khoaûn phaûi thu cuûa khaùch haøng, caùc khoaûn phaûi thu noäi boä, caùc khoaûn phaûi thu cuûa caùc beân coù lieân quan, caùc khoaûn thanh toaùn tröôùc vaø caùc khoaûn phaûi thu khaùc;

c) Haøng toàn kho ñöôïc phaân loaïi, phuø hôïp vôùi Chuaån möïc keá toaùn soá 02 “Haøng toàn kho”, ra thaønh nguyeân vaät lieäu, coâng cuï, duïng cuï, saûn phaåm dôû dang, thaønh phaåm,..

d)Caùc khoaûn döï phoøng ñöôïc phaân loaïi rieâng bieät cho phuø hôïp vôùi hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp; vaø

e) Voán goùp vaø caùc khoaûn döï tröõ ñöôïc trích laäp töø lôïi nhuaän ñöôïc phaân loaïi rieâng bieät thaønh voán goùp, thaëng dö voán coå phaàn vaø caùc khoaûn döï tröõ.

f)Baùo caùo keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh

Caùc thoâng tin phaûi trình baøy trong Baùo caùo keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh

56. Baùo caùo keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh phaûi bao goàm caùc khoaûn muïc chuû yeáu sau ñaây:

1. Doanh thu baùn haøng vaø cung caáp dòch vuï;2. Caùc khoaûn giaûm tröø; 3. Doanh thu thuaàn veà baùn haøng vaø cung caáp dòch

vuï;4. Giaù voán haøng baùn;5. Lôïi nhuaän goäp veà baùn haøng vaø cung caáp dòch vuï;6. Doanh thu hoaït ñoäng taøi chính; 7. Chi phí taøi chính;8. Chi phí baùn haøng;9. Chi phí quaûn lyù doanh nghieäp;10. Thu nhaäp khaùc;11. Chi phí khaùc;12. Phaàn sôû höõu trong laõi hoaëc loã cuûa coâng ty lieân

keát vaø lieân doanh ñöôïc keá toaùn theo phöông phaùp voán chuû sôû höõu (Trong Baùo caùo keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh hôïp nhaát);

13. Lôïi nhuaän töø hoaït ñoäng kinh doanh; 14. Thueá thu nhaäp doanh nghieäp;15. Lôïi nhuaän sau thueá;16. Phaàn sôû höõu cuûa coå ñoâng thieåu soá trong laõi

Page 42: Qd 234   30.12.03 cmkt (d3)

hoaëc loã sau thueá (Trong Baùo caùo keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh hôïp nhaát);

17. Lôïi nhuaän thuaàn trong kyø.

57. Caùc khoaûn muïc boå sung, caùc tieâu ñeà vaø soá coäng chi tieát caàn phaûi ñöôïc trình baøy trong Baùo caùo keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh khi moät chuaån möïc keá toaùn khaùc yeâu caàu hoaëc khi vieäc trình baøy ñoù laø caàn thieát ñeå ñaùp öùng yeâu caàu phaûn aùnh trung thöïc vaø hôïp lyù tình hình vaø keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh cuûa doanh nghieäp.

58. Caùch thöùc ñöôïc söû duïng ñeå moâ taû vaø saép xeáp caùc khoaûn muïc haøng doïc coù theå ñöôïc söûa ñoåi phuø hôïp ñeå dieãn giaûi roõ hôn caùc yeáu toá veà tình hình vaø keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh cuûa doanh nghieäp. Caùc nhaân toá caàn ñöôïc xem xeùt bao goàm tính troïng yeáu, tính chaát vaø chöùc naêng cuûa caùc yeáu toá khaùc nhau caáu thaønh caùc khoaûn thu nhaäp vaø chi phí. Ví duï ñoái vôùi ngaân haøng vaø caùc toå chöùc taøi chính töông töï vieäc trình baøy Baùo caùo keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh ñöôïc quy ñònh cuï theå hôn trong Chuaån möïc “Trình baøy boå sung baùo caùo taøi chính cuûa ngaân haøng vaø caùc toå chöùc taøi chính töông töï”.

59. Tröôøng hôïp do tính chaát ngaønh ngheà kinh doanh maø doanh nghieäp khoâng theå trình baøy caùc yeáu toá thoâng tin treân Baùo caùo keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh theo chöùc naêng cuûa chi phí thì ñöôïc trình baøy theo tính chaát cuûa chi phí.

Caùc thoâng tin phaûi ñöôïc trình baøy hoaëc trong Baùo caùo keát quaû kinh doanh hoaëc trong Baûn thuyeát minh baùo caùo taøi chính

60. Doanh nghieäp phaân loaïi caùc khoaûn chi phí theo chöùc naêng caàn phaûi cung caáp nhöõng thoâng tin boå sung veà tính chaát cuûa caùc khoaûn chi phí, ví duï nhö chi phí khaáu hao vaø chi phí löông coâng nhaân vieân.

61. Doanh nghieäp phaûi trình baøy trong Baûn thuyeát minh baùo caùo taøi chính giaù trò cuûa coå töùc treân moãi coå phaàn ñaõ ñöôïc ñeà nghò hoaëc ñaõ ñöôïc coâng boá trong nieân ñoä cuûa baùo caùo taøi chính.

Baùo caùo löu chuyeån tieàn teä

62. Baùo caùo löu chuyeån tieàn teä ñöôïc laäp vaø trình baøy theo quy ñònh cuûa Chuaån möïc keá toaùn soá 24 "Baùo caùo löu chuyeån tieàn teä".

BAÛN THUYEÁT MINH BAÙO CAÙO TAØI CHÍNH

Page 43: Qd 234   30.12.03 cmkt (d3)

Caáu truùc

63. Baûn thuyeát minh baùo caùo taøi chính cuûa moät doanh nghieäp caàn phaûi:

a) Ñöa ra caùc thoâng tin veà cô sôû duøng ñeå laäp baùo caùo taøi chính vaø caùc chính saùch keá toaùn cuï theå ñöôïc choïn vaø aùp duïng ñoái vôùi caùc giao dòch vaø caùc söï kieän quan troïng;

b) Trình baøy caùc thoâng tin theo quy ñònh cuûa caùc chuaån möïc keá toaùn maø chöa ñöôïc trình baøy trong caùc baùo caùo taøi chính khaùc;

c) Cung caáp thoâng tin boå sung chöa ñöôïc trình baøy trong caùc baùo caùo taøi chính khaùc, nhöng laïi caàn thieát cho vieäc trình baøy trung thöïc vaø hôïp lyù.

64. Baûn thuyeát minh baùo caùo taøi chính phaûi ñöôïc trình baøy moät caùch coù heä thoáng. Moãi khoaûn muïc trong Baûng caân ñoái keá toaùn, Baùo caùo keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh vaø Baùo caùo löu chuyeån tieàn teä caàn ñöôïc ñaùnh daáu daãn tôùi caùc thoâng tin lieân quan trong Baûn thuyeát minh baùo caùo taøi chính.

65. Baûn thuyeát minh baùo caùo taøi chính bao goàm caùc phaàn moâ taû mang tính töôøng thuaät hoaëc nhöõng phaân tích chi tieát hôn caùc soá lieäu ñaõ ñöôïc theå hieän trong Baûng caân ñoái keá toaùn, Baùo caùo keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh vaø Baùo caùo löu chuyeån tieàn teä cuõng nhö caùc thoâng tin boå sung caàn thieát khaùc. Chuùng bao goàm nhöõng thoâng tin ñöôïc caùc chuaån möïc keá toaùn khaùc yeâu caàu trình baøy vaø nhöõng thoâng tin khaùc caàn thieát cho vieäc trình baøy trung thöïc vaø hôïp lyù.

66. Baûn thuyeát minh baùo caùo taøi chính thöôøng ñöôïc trình baøy theo thöù töï sau ñaây vaø caàn duy trì nhaát quaùn nhaèm giuùp cho ngöôøi söû duïng hieåu ñöôïc baùo caùo taøi chính cuûa doanh nghieäp vaø coù theå so saùnh vôùi baùo caùo taøi chính cuûa caùc doanh nghieäp khaùc:

a) Tuyeân boá veà vieäc tuaân thuû caùc chuaån möïc vaø cheá ñoä keá toaùn Vieät Nam;

b) Giaûi trình veà cô sôû ñaùnh giaù vaø chính saùch keá toaùn ñöôïc aùp duïng;

c) Thoâng tin boå sung cho caùc khoaûn muïc ñöôïc trình baøy trong moãi baùo caùo taøi chính theo thöù töï trình baøy moãi khoaûn muïc haøng doïc vaø moãi baùo caùo taøi chính;

d) Trình baøy nhöõng bieán ñoäng trong nguoàn voán chuû sôû höõu;

Page 44: Qd 234   30.12.03 cmkt (d3)

e) Nhöõng thoâng tin khaùc, goàm:

(i) Nhöõng khoaûn nôï tieàm taøng, nhöõng khoaûn cam keát vaø nhöõng thoâng tin taøi chính khaùc; vaø

(ii) Nhöõng thoâng tin phi taøi chính.

Trình baøy chính saùch keá toaùn

67. Phaàn veà caùc chính saùch keá toaùn trong Baûn thuyeát minh baùo caùo taøi chính phaûi trình baøy nhöõng ñieåm sau ñaây:

a) Caùc cô sôû ñaùnh giaù ñöôïc söû duïng trong quaù trình laäp baùo caùo taøi chính;

b) Moãi chính saùch keá toaùn cuï theå caàn thieát cho vieäc hieåu ñuùng caùc baùo caùo taøi chính.

68. Ngoaøi caùc chính saùch keá toaùn cuï theå ñöôïc söû duïng trong baùo caùo taøi chính, ñieàu quan troïng laø ngöôøi söû duïng phaûi nhaän thöùc ñöôïc cô sôû ñaùnh giaù ñöôïc söû duïng (nhö nguyeân giaù, giaù hieän haønh, giaù trò thuaàn coù theå thöïc hieän ñöôïc, giaù trò hôïp lyù hoaëc giaù trò hieän taïi) bôûi vì caùc cô sôû naøy laø neàn taûng ñeå laäp baùo caùo taøi chính. Khi doanh nghieäp söû duïng nhieàu cô sôû ñaùnh giaù khaùc nhau ñeå laäp baùo caùo taøi chính, nhö tröôøng hôïp moät soá taøi saûn ñöôïc ñaùnh giaù laïi theo quy ñònh cuûa nhaø nöôùc, thì phaûi neâu roõ caùc taøi saûn vaø nôï phaûi traû aùp duïng moãi cô sôû ñaùnh giaù ñoù.

69. Khi quyeát ñònh vieäc trình baøy chính saùch keá toaùn cuï theå trong baùo caùo taøi chính Giaùm ñoác (hoaëc ngöôøi ñöùng ñaàu) doanh nghieäp phaûi xem xeùt xem vieäc dieãn giaûi naøy coù giuùp cho ngöôøi söû duïng hieåu ñöôïc caùch thöùc phaûn aùnh caùc nghieäp vuï giao dòch vaø caùc söï kieän trong keát quaû hoaït ñoäng vaø tình hình taøi chính cuûa doanh nghieäp. Caùc chính saùch keá toaùn doanh nghieäp thöôøng ñöa ra goàm:

a)Ghi nhaän doanh thu;b)Nguyeân taéc hôïp nhaát, keå caû hôïp nhaát coâng ty con vaø

coâng ty lieân keát;c) Hôïp nhaát kinh doanh;d)Caùc lieân doanh;e)Ghi nhaän vaø khaáu hao taøi saûn coá ñònh höõu hình, taøi saûn

coá ñònh voâ hình; phaân boå chi phí traû tröôùc vaø lôïi theá thöông maïi;

f) Voán hoùa caùc khoaûn chi phí ñi vay vaø caùc khoaûn chi phí khaùc;

g)Caùc hôïp ñoàng xaây döïng;h)Baát ñoäng saûn ñaàu tö;i) Coâng cuï taøi chính vaø caùc khoaûn ñaàu tö taøi chính;

Page 45: Qd 234   30.12.03 cmkt (d3)

j) Hôïp ñoàng thueâ taøi chính;k)Chi phí nghieân cöùu vaø trieån khai;l) Haøng toàn kho;m) Thueá, bao goàm caû thueá hoaõn laïi;n)Caùc khoaûn döï phoøng;o)Chuyeån ñoåi ngoaïi teä vaø caùc nghieäp vuï döï phoøng ruûi ro

hoái ñoaùi;p)Xaùc ñònh lónh vöïc kinh doanh vaø khu vöïc hoaït ñoäng vaø cô

sôû phaân boå caùc khoaûn chi phí giöõa caùc lónh vöïc vaø khu vöïc hoaït ñoäng;

q)Xaùc ñònh caùc khoaûn tieàn vaø töông ñöông tieàn;r) Caùc khoaûn trôï caáp cuûa Chính phuû.

Caùc chuaån möïc keá toaùn khaùc seõ quy ñònh moät caùch cuï theå vieäc trình baøy chính saùch keá toaùn trong caùc lónh vöïc keå treân.

70. Moãi doanh nghieäp caàn xem xeùt baûn chaát cuûa caùc hoaït ñoäng vaø caùc chính saùch cuûa mình maø ngöôøi söû duïng muoán ñöôïc trình baøy ñoái vôùi loaïi hình doanh nghieäp ñoù. Khi moät doanh nghieäp thöïc hieän nhöõng nghieäp vuï quan troïng ôû nöôùc ngoaøi hoaëc coù nhöõng giao dòch quan troïng baèng ngoaïi teä, thì nhöõng ngöôøi söû duïng seõ mong ñôïi coù phaàn dieãn giaûi veà caùc chính saùch keá toaùn ñoái vôùi vieäc ghi nhaän caùc khoaûn laõi vaø loã cheânh leäch tyû giaù hoái ñoaùi vaø vieäc döï phoøng ruûi ro hoái ñoaùi. Trong baùo caùo taøi chính hôïp nhaát phaûi trình baøy chính saùch keá toaùn ñöôïc söû duïng ñeå xaùc ñònh lôïi theá thöông maïi vaø lôïi ích cuûa coå ñoâng thieåu soá.

71. Moät chính saùch keá toaùn coù theå ñöôïc coi laø quan troïng thaäm chí khi caùc soá lieäu ñöôïc trình baøy trong caùc nieân ñoä hieän taïi vaø tröôùc ñaây khoâng mang tính troïng yeáu. Vieäc dieãn giaûi caùc chính saùch khoâng ñöôïc quy ñònh trong caùc chuaån möïc keá toaùn hieän haønh, nhöng ñöôïc löïa choïn vaø aùp duïng phuø hôïp vôùi ñoaïn 12 laø raát caàn thieát.

Trình baøy nhöõng bieán ñoäng thoâng tin veà nguoàn voán chuû sôû höõu

72. Doanh nghieäp phaûi trình baøy trong Baûn thuyeát minh baùo caùo taøi chính nhöõng thoâng tin phaûn aùnh söï thay ñoåi nguoàn voán chuû sôû höõu:

a)Laõi hoaëc loã thuaàn cuûa nieân ñoä;

b) Yeáu toá thu nhaäp vaø chi phí, laõi hoaëc loã ñöôïc haïch toaùn tröïc tieáp vaøo nguoàn voán chuû sôû höõu theo quy ñònh cuûa caùc chuaån möïc keá toaùn khaùc vaø toång soá caùc yeáu toá naøy;

Page 46: Qd 234   30.12.03 cmkt (d3)

c)Taùc ñoäng luyõ keá cuûa nhöõng thay ñoåi trong chính saùch keá toaùn vaø nhöõng söûa chöõa sai soùt cô baûn ñöôïc ñeà caäp trong phaàn caùc phöông phaùp haïch toaùn quy ñònh trong Chuaån möïc “Laõi, loã thuaàn trong kyø, caùc sai soùt cô baûn vaø caùc thay ñoåi trong chính saùch keá toaùn”;

d) Caùc nghieäp vuï giao dòch veà voán vôùi caùc chuû sôû höõu vaø vieäc phaân phoái coå töùc, lôïi nhuaän cho caùc chuû sôû höõu;

e) Soá dö cuûa khoaûn muïc laõi, loã luyõ keá vaøo thôøi ñieåm ñaàu nieân ñoä vaø cuoái nieân ñoä, vaø nhöõng bieán ñoäng trong nieân ñoä; vaø

f) Ñoái chieáu giöõa giaù trò ghi soå cuûa moãi loaïi voán goùp, thaëng dö voán coå phaàn, caùc khoaûn döï tröõ vaøo ñaàu nieân ñoä vaø cuoái nieân ñoä vaø trình baøy rieâng bieät töøng söï bieán ñoäng.

73. Moät doanh nghieäp caàn phaûi cung caáp nhöõng thoâng tin sau ñaây trong Baûn thuyeát minh baùo caùo taøi chính:

a/ Ñoái vôùi moãi loaïi coå phieáu:

(i) Soá coå phieáu ñöôïc pheùp phaùt haønh;

(ii) Soá coå phieáu ñaõ ñöôïc phaùt haønh vaø ñöôïc goùp voán ñaày ñuû vaø soá coå phieáu ñaõ ñöôïc phaùt haønh nhöng chöa ñöôïc goùp voán ñaày ñuû;

(iii) Meänh giaù cuûa coå phieáu hoaëc caùc coå phieáu khoâng coù meänh giaù;

(iv) Phaàn ñoái chieáu soá coå phieáu ñang löu haønh taïi thôøi ñieåm ñaàu vaø cuoái nieân ñoä;

(v) Caùc quyeàn lôïi, öu ñaõi vaø haïn cheá gaén lieàn vôùi coå phieáu, keå caû nhöõng haïn cheá trong vieäc phaân phoái coå töùc vaø vieäc traû laïi voán goùp;

(vi) Caùc coå phieáu do chính doanh nghieäp naém giöõ hoaëc do caùc coâng ty con, coâng ty lieân keát cuûa doanh nghieäp naém giöõ; vaø

(vii) Caùc coå phieáu ñöôïc döï tröõ ñeå phaùt haønh theo caùc caùch löïa choïn vaø caùc hôïp ñoàng baùn haøng, bao goàm ñieàu khoaûn vaø soá lieäu baèng tieàn;

Page 47: Qd 234   30.12.03 cmkt (d3)

b/ Phaàn moâ taû tính chaát vaø muïc ñích cuûa moãi khoaûn döï tröõ trong voán chuû sôû höõu;

c/ Phaàn coå töùc ñaõ ñöôïc ñeà xuaát, hoaëc ñöôïc coâng boá sau ngaøy laäp Baûng caân ñoái keá toaùn nhöng tröôùc khi baùo caùo taøi chính ñöôïc pheùp phaùt haønh, vaø

d/ Giaù trò coå töùc cuûa coå phieáu öu ñaõi luyõ keá chöa ñöôïc ghi nhaän.

Moät doanh nghieäp khoâng coù voán coå phaàn, nhö coâng ty hôïp danh, doanh nghieäp Nhaø nöôùc, coâng ty traùch nhieäm höõu haïn caàn phaûi cung caáp nhöõng thoâng tin töông ñöông vôùi caùc thoâng tin ñöôïc yeâu caàu treân ñaây, phaûn aùnh nhöõng bieán ñoäng cuûa caùc loaïi voán goùp khaùc nhau trong suoát nieân ñoä, cuõng nhö caùc quyeàn lôïi, öu ñaõi vaø haïn cheá gaén lieàn vôùi moãi loaïi voán goùp.

Caùc thoâng tin khaùc caàn ñöôïc cung caáp

74. Doanh nghieäp caàn cung caáp caùc thoâng tin sau ñaây, tröø khi caùc thoâng tin naøy ñaõ ñöôïc cung caáp trong caùc taøi lieäu khaùc ñính keøm baùo caùo taøi chính ñöôïc coâng boá:

a) Truï sôû vaø loaïi hình phaùp lyù cuûa doanh nghieäp, quoác gia ñaõ chöùng nhaän tö caùch phaùp nhaân cuûa doanh nghieäp vaø ñòa chæ cuûa truï sôû doanh nghieäp (hoaëc cuûa cô sôû kinh doanh chính, neáu khaùc vôùi truï sôû);

b) Phaàn moâ taû veà tính chaát cuûa caùc nghieäp vuï vaø caùc hoaït ñoäng chính cuûa doanh nghieäp;

c) Teân cuûa coâng ty meï vaø coâng ty meï cuûa caû taäp ñoaøn;

d) Soá löôïng coâng nhaân vieân taïi thôøi ñieåm cuoái nieân ñoä hoaëc soá löôïng coâng nhaân vieân bình quaân trong nieân ñoä ./.

* * *

Page 48: Qd 234   30.12.03 cmkt (d3)

Chuaån möïc soá 25

BAÙO CAÙO TAØI CHÍNH HÔÏP NHAÁT VAØ KEÁ TOAÙN KHOAÛN ÑAÀU TÖ VAØO COÂNG TY CON

(Ban haønh vaø coâng boá theo Quyeát ñònh soá 234/2003/QÑ-BTC

ngaøy 30 thaùng 12 naêm 2003 cuûa Boä tröôûng Boä Taøi chính)

Quy ñònh chung

01. Muïc ñích cuûa chuaån möïc naøy laø quy ñònh vaø höôùng daãn caùc nguyeân taéc vaø phöông phaùp laäp vaø trình baøy baùo caùo taøi chính hôïp nhaát cuûa moät taäp ñoaøn goàm nhieàu coâng ty chòu söï kieåm soaùt cuûa moät coâng ty meï vaø keá toaùn khoaûn ñaàu tö vaøo coâng ty con treân baùo caùo taøi chính rieâng cuûa coâng ty meï.

02. Chuaån möïc naøy aùp duïng ñeå:- Laäp vaø trình baøy caùc baùo caùo taøi chính hôïp nhaát cuûa

moät taäp ñoaøn goàm nhieàu coâng ty chòu söï kieåm soaùt cuûa moät coâng ty meï;

- Keá toaùn caùc khoaûn ñaàu tö vaøo caùc coâng ty con trong baùo caùo taøi chính rieâng cuûa coâng ty meï.

Chuaån möïc naøy khoâng quy ñònh veà:

(a) Phöông phaùp keá toaùn hôïp nhaát kinh doanh vaø aûnh höôûng cuûa vieäc hôïp nhaát kinh doanh ñeán vieäc hôïp nhaát baùo caùo taøi chính, bao goàm caû lôïi theá thöông maïi phaùt sinh töø vieäc hôïp nhaát kinh doanh (ñöôïc quy ñònh trong chuaån möïc keá toaùn "Hôïp nhaát kinh doanh");

(b) Keá toaùn caùc khoaûn ñaàu tö vaøo coâng ty lieân keát (ñöôïc quy ñònh trong Chuaån möïc keá toaùn soá 07 "Keá toaùn caùc khoaûn ñaàu tö vaøo coâng ty lieân keát");

(c) Keá toaùn caùc khoaûn ñaàu tö vaøo coâng ty lieân doanh (ñöôïc quy ñònh trong Chuaån möïc keá toaùn soá 08 "Thoâng tin taøi chính veà nhöõng khoaûn voán goùp lieân doanh");

Baùo caùo taøi chính hôïp nhaát ñöôïc bao haøm bôûi thuaät ngöõ "baùo caùo taøi chính" ñöôïc quy ñònh trong Chuaån möïc keá toaùn soá 01 "Chuaån möïc chung". Do ñoù, vieäc trình baøy baùo caùo taøi chính hôïp nhaát ñöôïc thöïc hieän treân cô sôû tuaân thuû caùc chuaån möïc keá toaùn Vieät Nam.

03. Caùc thuaät ngöõ trong chuaån möïc naøy ñöôïc hieåu nhö sau:

Page 49: Qd 234   30.12.03 cmkt (d3)

Kieåm soaùt: Laø quyeàn chi phoái caùc chính saùch taøi chính vaø hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp nhaèm thu ñöôïc lôïi ích kinh teá töø caùc hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp ñoù.Coâng ty con: Laø doanh nghieäp chòu söï kieåm soaùt cuûa moät doanh nghieäp khaùc (goïi laø coâng ty meï).

Coâng ty meï: Laø coâng ty coù moät hoaëc nhieàu coâng ty con.

Taäp ñoaøn: Bao goàm coâng ty meï vaø caùc coâng ty con.

Baùo caùo taøi chính hôïp nhaát: Laø baùo caùo taøi chính cuûa moät taäp ñoaøn ñöôïc trình baøy nhö baùo caùo taøi chính cuûa moät doanh nghieäp. Baùo caùo naøy ñöôïc laäp treân cô sôû hôïp nhaát baùo caùo cuûa coâng ty meï vaø caùc coâng ty con theo quy ñònh cuûa chuaån möïc naøy.

Lôïi ích cuûa coå ñoâng thieåu soá: Laø moät phaàn cuûa keát quaû hoaït ñoäng thuaàn vaø giaù trò taøi saûn thuaàn cuûa moät coâng ty con ñöôïc xaùc ñònh töông öùng cho caùc phaàn lôïi ích khoâng phaûi do coâng ty meï sôû höõu moät caùch tröïc tieáp hoaëc giaùn tieáp thoâng qua caùc coâng ty con.

Noäi dung chuaån möïc

Trình baøy baùo caùo taøi chính hôïp nhaát

04. Taát caû caùc coâng ty meï phaûi laäp vaø trình baøy baùo caùo taøi chính hôïp nhaát, ngoaïi tröø coâng ty meï ñöôïc quy ñònh ôû ñoaïn 05 döôùi ñaây.

05. Coâng ty meï ñoàng thôøi laø coâng ty con bò moät coâng ty khaùc sôû höõu toaøn boä hoaëc gaàn nhö toaøn boä vaø neáu ñöôïc caùc coå ñoâng thieåu soá trong coâng ty chaáp thuaän thì khoâng phaûi laäp và trình baøy baùo caùo taøi chính hôïp nhaát. Tröôøng hôïp naøy, coâng ty meï phaûi giaûi trình lyù do khoâng laäp và trình baøy baùo caùo taøi chính hôïp nhaát vaø cô sôû keá toaùn caùc khoaûn ñaàu tö vaøo caùc coâng ty con trong baùo caùo taøi chính rieâng bieät cuûa coâng ty meï; Ñoàng thôøi phaûi trình baøy roõ teân vaø ñòa ñieåm truï sôû chính cuûa coâng ty meï cuûa noù ñaõ laäp vaø phaùt haønh baùo caùo taøi chính hôïp nhaát.

06. Ngöôøi söû duïng baùo caùo taøi chính cuûa coâng ty meï luoân quan taâm ñeán thöïc traïng taøi chính, keát quaû hoaït ñoäng vaø caùc thay ñoåi veà tình hình taøi chính cuûa toaøn boä taäp ñoaøn. Baùo baùo taøi chính hôïp nhaát caàn ñaùp öùng yeâu caàu cung caáp thoâng tin kinh teá, taøi chính cuûa ngöôøi söû duïng baùo

Page 50: Qd 234   30.12.03 cmkt (d3)

caùo taøi chính cuûa taäp ñoaøn. Baùo caùo taøi chính hôïp nhaát phaûi theå hieän ñöôïc caùc thoâng tin veà taäp ñoaøn nhö moät doanh nghieäp ñoäc laäp khoâng tính ñeán ranh giôùi phaùp lyù cuûa caùc phaùp nhaân rieâng bieät.

07. Moät coâng ty meï bò sôû höõu toaøn boä hoaëc gaàn nhö toaøn boä bôûi moät coâng ty khaùc khoâng nhaát thieát phaûi laäp baùo caùo taøi chính hôïp nhaát vì coâng ty meï cuûa coâng ty meï ñoù coù theå khoâng yeâu caàu coâng ty meï phaûi laäp baùo caùo taøi chính hôïp nhaát, bôûi yeâu caàu naém baét thoâng tin kinh teá, taøi chính cuûa ngöôøi söû duïng coù theå ñöôïc ñaùp öùng thoâng qua baùo caùo taøi chính hôïp nhaát cuûa coâng ty meï cuûa coâng ty meï. Khaùi nieäm bò sôû höõu gaàn nhö toaøn boä coù nghóa laø moät coâng ty bò coâng ty khaùc naém giöõ treân 90% quyeàn bieåu quyeát.

Phaïm vi cuûa baùo caùo taøi chính hôïp nhaát

08. Coâng ty meï khi laäp baùo caùo taøi chính hôïp nhaát phaûi hôïp nhaát caùc baùo caùo taøi chính cuûa taát caû caùc coâng ty con ôû trong vaø ngoaøi nöôùc, ngoaïi tröø caùc coâng ty ñöôïc ñeà caäp ôû ñoaïn 10.

09. Baùo caùo taøi chính hôïp nhaát bao goàm vieäc hôïp nhaát baùo caùo taøi chính cuûa taát caû caùc coâng ty con do coâng ty meï kieåm soaùt, tröø caùc coâng ty quy ñònh ôû ñoaïn 10. Quyeàn kieåm soaùt cuûa coâng ty meï ñoái vôùi coâng ty con ñöôïc xaùc ñònh khi coâng ty meï naém giöõ treân 50% quyeàn bieåu quyeát ôû coâng ty con (coâng ty meï coù theå sôû höõu tröïc tieáp coâng ty con hoaëc sôû höõu giaùn tieáp coâng ty con qua moät coâng ty con khaùc) tröø tröôøng hôïp ñaëc bieät khi xaùc ñònh roõ laø quyeàn sôû höõu khoâng gaén lieàn vôùi quyeàn kieåm soaùt. Trong caùc tröôøng hôïp sau ñaây, quyeàn kieåm soaùt coøn ñöôïc thöïc hieän ngay caû khi coâng ty meï naém giöõ ít hôn 50% quyeàn bieåu quyeát taïi coâng ty con:

(a) Caùc nhaø ñaàu tö khaùc thoaû thuaän daønh cho coâng ty meï hôn 50% quyeàn bieåu quyeát;

(b) Coâng ty meï coù quyeàn chi phoái caùc chính saùch taøi chính vaø hoaït ñoäng theo quy cheá thoaû thuaän;

(c) Coâng ty meï coù quyeàn boå nhieäm hoaëc baõi mieãn ña soá caùc thaønh vieân Hoäi ñoàng quaûn trò hoaëc caáp quaûn lyù töông ñöông;

(d) Coâng ty meï coù quyeàn boû ña soá phieáu taïi caùc cuoäc hoïp cuûa Hoäi ñoàng quaûn trò hoaëc caáp quaûn lyù töông ñöông.

Page 51: Qd 234   30.12.03 cmkt (d3)

10. Moät coâng ty con ñöôïc loaïi tröø khoûi vieäc hôïp nhaát baùo caùo taøi chính khi:

(a) Quyeàn kieåm soaùt cuûa coâng ty meï chæ laø taïm thôøi vì coâng ty con naøy chæ ñöôïc mua vaø naém giöõ cho muïc ñích baùn laïi trong töông lai gaàn (döôùi 12 thaùng); hoaëc

(b) Hoaït ñoäng cuûa coâng ty con bò haïn cheá trong thôøi gian daøi vaø ñieàu naøy aûnh höôûng ñaùng keå tôùi khaû naêng chuyeån voán cho coâng ty meï.

Coâng ty meï keá toaùn khoaûn ñaàu tö vaøo caùc coâng ty con loaïi naøy theo quy ñònh taïi chuaån möïc keá toaùn “Coâng cuï taøi chính”.

11. Coâng ty meï khoâng ñöôïc loaïi tröø ra khoûi baùo caùo taøi chính hôïp nhaát caùc baùo caùo taøi chính cuûa coâng ty con coù hoaït ñoäng kinh doanh khaùc bieät vôùi hoaït ñoäng cuûa taát caû caùc coâng ty con khaùc trong taäp ñoaøn. Baùo caùo taøi chính hôïp nhaát seõ cung caáp caùc thoâng tin höõu ích hôn neáu hôïp nhaát ñöôïc taát caû baùo caùo taøi chính cuûa caùc coâng ty con bôûi noù cung caáp caùc thoâng tin kinh teá, taøi chính boå sung veà caùc hoaït ñoäng kinh doanh khaùc nhau cuûa caùc coâng ty con trong taäp ñoaøn. Hôïp nhaát baùo caùo taøi chính treân cô sôû aùp duïng chuaån möïc keá toaùn "Baùo caùo taøi chính boä phaän" seõ cung caáp caùc thoâng tin höõu ích veà caùc hoaït ñoäng kinh doanh khaùc nhau trong phaïm vi moät taäp ñoaøn.

Trình töï hôïp nhaát

12. Khi hôïp nhaát baùo caùo taøi chính, baùo caùo taøi chính cuûa coâng ty meï vaø caùc coâng ty con seõ ñöôïc hôïp nhaát theo töøng khoaûn muïc baèng caùch coäng caùc khoaûn töông ñöông cuûa taøi saûn, nôï phaûi traû, voán chuû sôû höõu, doanh thu, thu nhaäp khaùc vaø chi phí. Ñeå baùo caùo taøi chính hôïp nhaát cung caáp ñöôïc ñaày ñuû caùc thoâng tin taøi chính veà toaøn boä taäp ñoaøn nhö ñoái vôùi moät doanh nghieäp ñoäc laäp, caàn tieán haønh nhöõng böôùc sau:

a) Giaù trò ghi soå khoaûn ñaàu tö cuûa coâng ty meï trong töøng coâng ty con vaø phaàn voán cuûa coâng ty meï trong voán chuû sôû höõu cuûa coâng ty con phaûi ñöôïc loaïi tröø (quy ñònh taïi chuaån möïc keá toaùn "Hôïp nhaát kinh doanh", chuaån möïc naøy cuõng quy ñònh phöông phaùp keá toaùn khoaûn lôïi theá thöông maïi phaùt sinh);

Page 52: Qd 234   30.12.03 cmkt (d3)

b) Lôïi ích cuûa coå ñoâng thieåu soá trong thu nhaäp thuaàn cuûa coâng ty con bò hôïp nhaát trong kyø baùo caùo ñöôïc xaùc ñònh vaø loaïi tröø ra khoûi thu nhaäp cuûa taäp ñoaøn ñeå tính laõi, hoaëc loã thuaàn coù theå ñöôïc xaùc ñònh cho nhöõng ñoái töôïng sôû höõu coâng ty meï;

c) Lôïi ích cuûa coå ñoâng thieåu soá trong taøi saûn thuaàn cuûa coâng ty con bò hôïp nhaát ñöôïc xaùc ñònh vaø trình baøy treân Baûng caân ñoái keá toaùn hôïp nhaát thaønh moät chæ tieâu rieâng bieät taùch khoûi phaàn nôï phaûi traû vaø phaàn voán chuû sôû höõu cuûa coå ñoâng cuûa coâng ty meï. Lôïi ích cuûa coå ñoâng thieåu soá trong taøi saûn thuaàn bao goàm:

i) Giaù trò caùc lôïi ích cuûa coå ñoâng thieåu soá taïi ngaøy hôïp nhaát kinh doanh ban ñaàu ñöôïc xaùc ñònh phuø hôïp vôùi chuaån möïc keá toaùn "Hôïp nhaát kinh doanh"; vaø

ii) Phaàn lôïi ích cuûa coå ñoâng thieåu soá trong söï bieán ñoäng cuûa toång voán chuû sôû höõu keå töø ngaøy hôïp nhaát kinh doanh.

13. Caùc khoaûn thueá thu nhaäp doanh nghieäp do coâng ty meï hoaëc coâng ty con phaûi traû khi phaân phoái lôïi nhuaän cuûa coâng ty con cho coâng ty meï ñöôïc keá toaùn theo Chuaån möïc keá toaùn “Thueá thu nhaäp doanh nghieäp".

14. Soá dö caùc taøi khoaûn treân Baûng caân ñoái keá toaùn giöõa caùc ñôn vò trong cuøng taäp ñoaøn, caùc giao dòch noäi boä, caùc khoaûn laõi noäi boä chöa thöïc hieän phaùt sinh töø caùc giao dòch naøy phaûi ñöôïc loaïi tröø hoaøn toaøn. Caùc khoaûn loã chöa thöïc hieän phaùt sinh töø caùc giao dòch noäi boä cuõng ñöôïc loaïi boû tröø khi chi phí taïo neân khoaûn loã ñoù khoâng theå thu hoài ñöôïc.

15. Soá dö caùc taøi khoaûn treân Baûng caân ñoái keá toaùn vaø caùc giao dòch giöõa caùc ñôn vò trong cuøng taäp ñoaøn, bao goàm caùc khoaûn doanh thu, caùc khoaûn chi phí, coå töùc phaûi ñöôïc loaïi tröø toaøn boä. Caùc khoaûn laõi chöa thöïc hieän töø caùc giao dòch noäi boä naèm trong giaù trò coøn laïi cuûa taøi saûn, nhö haøng toàn kho vaø taøi saûn coá ñònh cuõng ñöôïc loaïi tröø hoaøn toaøn. Caùc khoaûn loã chöa thöïc hieän phaùt sinh töø caùc giao dòch noäi boä ñaõ ñöôïc khaáu tröø khi xaùc ñònh giaù trò ghi soå cuûa taøi saûn cuõng ñöôïc loaïi boû tröø khi chi phí taïo neân khoaûn loã ñoù khoâng theå thu hoài ñöôïc. Söï khaùc bieät veà thôøi gian phaùt sinh treân phöông dieän thueá thu nhaäp doanh nghieäp töø vieäc loaïi tröø caùc khoaûn laõi vaø loã chöa thöïc hieän trong noäi boä ñöôïc giaûi quyeát phuø hôïp vôùi Chuaån möïc keá toaùn “Thueá thu nhaäp doanh nghieäp".

Page 53: Qd 234   30.12.03 cmkt (d3)

16. Khi caùc baùo caùo taøi chính ñöôïc söû duïng ñeå hôïp nhaát ñöôïc laäp cho caùc kyø keát thuùc taïi caùc ngaøy khaùc nhau, phaûi thöïc hieän ñieàu chænh cho nhöõng giao dòch quan troïng hay nhöõng söï kieän quan troïng xaûy ra trong kyø giöõa ngaøy laäp caùc baùo caùo ñoù vaø ngaøy laäp baùo caùo taøi chính cuûa coâng ty meï. Trong baát kyø tröôøng hôïp naøo, söï khaùc bieät veà ngaøy keát thuùc kyø keá toaùn khoâng ñöôïc vöôït quaù 3 thaùng.

17. Baùo caùo taøi chính cuûa coâng ty meï vaø caùc coâng ty con söû duïng ñeå hôïp nhaát baùo caùo taøi chính phaûi ñöôïc laäp cho cuøng moät kyø keá toaùn. Neáu ngaøy keát thuùc kyø keá toaùn laø khaùc nhau, coâng ty con phaûi laäp theâm moät boä baùo caùo taøi chính cho muïc ñích hôïp nhaát coù kyø keá toaùn truøng vôùi kyø keá toaùn cuûa taäp ñoaøn. Trong tröôøng hôïp ñieàu naøy khoâng theå thöïc hieän ñöôïc, caùc baùo caùo taøi chính coù theå ñöôïc laäp vaøo thôøi ñieåm khaùc nhau coù theå ñöôïc söû duïng mieãn laø thôøi gian cheânh leäch ñoù khoâng vöôït quaù 3 thaùng. Nguyeân taéc nhaát quaùn baét buoäc ñoä daøi cuûa kyø baùo caùo vaø söï khaùc nhau veà thôøi ñieåm laäp baùo caùo taøi chính phaûi thoáng nhaát qua caùc kyø.

18. Baùo caùo taøi chính hôïp nhaát ñöôïc laäp phaûi aùp duïng chính saùch keá toaùn moät caùch thoáng nhaát cho caùc giao dòch vaø söï kieän cuøng loaïi trong nhöõng hoaøn caûnh töông töï. Neáu khoâng theå söû duïng chính saùch keá toaùn moät caùch thoáng nhaát trong khi hôïp nhaát baùo caùo taøi chính, coâng ty meï phaûi giaûi trình vaán ñeà naøy cuøng vôùi caùc khoaûn muïc ñaõ ñöôïc haïch toaùn theo caùc chính saùch keá toaùn khaùc nhau trong baùo caùo taøi chính hôïp nhaát.

19. Trong nhieàu tröôøng hôïp, neáu moät coâng ty con cuûa taäp ñoaøn söû duïng caùc chính saùch keá toaùn khaùc vôùi chính saùch keá toaùn aùp duïng trong caùc baùo caùo taøi chính hôïp nhaát cho caùc giao dòch vaø söï kieän cuøng loaïi trong hoaøn caûnh töông töï, thì nhöõng ñieàu chænh thích hôïp vôùi caùc baùo caùo taøi chính cuûa coâng ty con ñoù phaûi ñöôïc thöïc hieän tröôùc khi duøng cho vieäc laäp baùo caùo taøi chính hôïp nhaát.

20. Keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh cuûa coâng ty con seõ ñöôïc ñöa vaøo baùo caùo taøi chính hôïp nhaát keå töø ngaøy mua, laø ngaøy coâng ty meï thöïc söï naém quyeàn kieåm soaùt coâng ty con theo chuaån möïc keá toaùn "Hôïp nhaát kinh doanh". Keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh cuûa coâng ty con bò thanh lyù ñöôïc ñöa vaøo Baùo caùo keát quaû kinh doanh hôïp nhaát cho tôùi ngaøy thanh lyù, laø ngaøy coâng ty meï thöïc söï chaám döùt quyeàn kieåm soaùt ñoái vôùi coâng ty con. Soá cheânh leäch giöõa khoaûn thu töø vieäc thanh lyù coâng ty con vaø giaù trò ghi soå coøn laïi cuûa taøi saûn tröø ñi nôï phaûi traû cuûa coâng ty con naøy taïi ngaøy thanh lyù ñöôïc ghi nhaän trong Baùo caùo

Page 54: Qd 234   30.12.03 cmkt (d3)

keát quaû kinh doanh hôïp nhaát nhö khoaûn laõi, loã thanh lyù coâng ty con. Ñeå ñaûm baûo tính so saùnh ñöôïc cuûa baùo caùo taøi chính töø nieân ñoä naøy ñeán nieân ñoä khaùc, caàn cung caáp thoâng tin boå sung veà aûnh höôûng cuûa vieäc mua vaø thanh lyù caùc coâng ty con ñeán tình hình taøi chính taïi ngaøy baùo caùo vaø keát quaû cuûa kyø baùo caùo vaø aûnh höôûng ñeán caùc khoaûn muïc töông öùng cuûa kyø tröôùc.

21. Khoaûn ñaàu tö vaøo moät doanh nghieäp phaûi haïch toaùn theo chuaån möïc keá toaùn "Coâng cuï taøi chính", keå töø khi doanh nghieäp ñoù khoâng coøn laø coâng ty con nöõa vaø cuõng khoâng trôû thaønh moät coâng ty lieân keát nhö ñònh nghóa cuûa chuaån möïc keá toaùn soá 07 “Keá toaùn caùc khoaûn ñaàu tö vaøo coâng ty lieân keát".

22. Giaù trò ghi soå cuûa khoaûn ñaàu tö taïi ngaøy doanh nghieäp khoâng coøn laø moät coâng ty con ñöôïc haïch toaùn theo phöông phaùp giaù goác.

23. Lôïi ích cuûa coå ñoâng thieåu soá phaûi ñöôïc trình baøy trong Baûng caân ñoái keá toaùn hôïp nhaát thaønh chæ tieâu taùch bieät vôùi nôï phaûi traû vaø voán chuû sôû höõu cuûa coâng ty meï. Phaàn sôû höõu cuûa coå ñoâng thieåu soá trong thu nhaäp cuûa taäp ñoaøn cuõng caàn ñöôïc trình baøy thaønh chæ tieâu rieâng bieät.

24. Caùc khoaûn loã töông öùng vôùi phaàn voán cuûa coå ñoâng thieåu soá trong coâng ty con ñöôïc hôïp nhaát coù theå lôùn hôn voán cuûa hoï trong toång voán chuû sôû höõu cuûa coâng ty con. Khoaûn loã vöôït troäi cuõng nhö baát kyø caùc khoaûn loã theâm naøo khaùc ñöôïc tính giaûm vaøo phaàn lôïi ích cuûa coå ñoâng ña soá tröø khi coå ñoâng thieåu soá coù nghóa vuï raøng buoäc vaø coù khaû naêng buø ñaép caùc khoaûn loã ñoù. Neáu sau ñoù coâng ty con coù laõi, khoaûn laõi ñoù seõ ñöôïc phaân boå vaøo phaàn lôïi ích cuûa coå ñoâng ña soá cho tôùi khi phaàn loã tröôùc ñaây do caùc coå ñoâng ña soá gaùnh chòu ñöôïc boài hoaøn ñaày ñuû.

25. Neáu coâng ty con coù coå phieáu öu ñaõi (loaïi ñöôïc öu ñaõi veà coå töùc) luyõ keá chöa thanh toaùn bò naém giöõ bôûi caùc ñoái töôïng beân ngoaøi taäp ñoaøn, coâng ty meï chæ ñöôïc xaùc ñònh phaàn keát quaû laõi, loã cuûa mình sau khi ñaõ ñieàu chænh cho soá coå töùc öu ñaõi cuûa coâng ty con phaûi traû cho duø coå töùc ñaõ ñöôïc coâng boá hay chöa.

Trình baøy khoaûn ñaàu tö vaøo coâng ty con trong baùo caùo taøi chính rieâng cuûa coâng ty meï

26. Treân baùo caùo taøi chính rieâng cuûa coâng ty meï, caùc khoaûn ñaàu tö cuûa coâng ty meï vaøo caùc coâng ty con ñaõ trình baøy

Page 55: Qd 234   30.12.03 cmkt (d3)

treân baùo caùo taøi chính hôïp nhaát ñöôïc trình baøy theo phöông phaùp giaù goác.

27. Caùc khoaûn ñaàu tö vaøo caùc coâng ty con maø bò loaïi khoûi quaù trình hôïp nhaát phaûi trình baøy trong baùo caùo taøi chính rieâng cuûa coâng ty meï theo phöông phaùp giaù goác.

Trình baøy baùo caùo taøi chính hôïp nhaát

28. Ngoaøi nhöõng thoâng tin quy ñònh trình baøy taïi ñoaïn 05 vaø ñoaïn 18, doanh nghieäp phaûi trình baøy caùc thoâng tin sau:

a) Danh saùch caùc coâng ty con quan troïng, bao goàm: Teân coâng ty, nöôùc nôi caùc coâng ty con thaønh laäp hoaëc ñaët truï sôû thöôøng truù, tyû leä lôïi ích cuûa coâng ty meï. Neáu tyû leä quyeàn bieåu quyeát cuûa coâng ty meï khaùc vôùi tyû leä lôïi ích thì phaûi trình baøy caû tyû leä quyeàn bieåu quyeát vaø tyû leä lôïi ích cuûa coâng ty meï;

b) Tröôøng hôïp caàn thieát, baùo caùo taøi chính hôïp nhaát coøn phaûi trình baøy:

i) Lyù do khoâng hôïp nhaát baùo caùo taøi chính cuûa coâng ty con;

ii) Baûn chaát moái lieân heä giöõa coâng ty meï vaø coâng ty con trong tröôøng hôïp coâng ty meï naém giöõ treân 50% quyeàn bieåu quyeát nhöng khoâng sôû höõu tröïc tieáp hoaëc sôû höõu giaùn tieáp thoâng qua caùc coâng ty con khaùc;

iii) Teân cuûa doanh nghieäp maø coâng ty meï vöøa naém giöõ hôn 50% quyeàn bieåu quyeát vöøa sôû höõu tröïc tieáp hoaëc giaùn tieáp thoâng qua caùc coâng ty con khaùc nhöng khoâng coù quyeàn kieåm soaùt, neân doanh nghieäp ñoù khoâng phaûi laø coâng ty con; vaø

iv) aûnh höôûng cuûa vieäc mua vaø baùn caùc coâng ty con ñeán tình hình taøi chính taïi ngaøy laäp baùo caùo, keát quaû cuûa kyø baùo caùo vaø aûnh höôûng tôùi caùc soá lieäu töông öùng cuûa kyø tröôùc.

c) Trong baùo caùo taøi chính rieâng cuûa coâng ty meï phaûi trình baøy phöông phaùp keá toaùn aùp duïng ñoái vôùi caùc coâng ty con./.

Page 56: Qd 234   30.12.03 cmkt (d3)

* * *

Heä thoángchuaån möïc keá toaùn Vieät Nam

Chuaån möïc soá 26

Thoâng tin veà caùc beân lieân quan(Ban haønh vaø coâng boá theo Quyeát ñònh soá 234/2003/QÑ-

BTCngaøy 30 thaùng 12 naêm 2003 cuûa Boä tröôûng Boä Taøi

chính)

Quy ñònh chung

01. Muïc ñích cuûa chuaån möïc naøy laø quy ñònh vaø höôùng daãn caùc nguyeân taéc vaø phöông phaùp trình baøy thoâng tin trong baùo caùo taøi chính veà caùc beân lieân quan vaø caùc giao dòch giöõa doanh nghieäp baùo caùo vôùi caùc beân lieân quan.

02. Chuaån möïc naøy ñöôïc aùp duïng trong moái quan heä vôùi caùc beân lieân quan vaø caùc giao dòch giöõa doanh nghieäp baùo caùo vôùi caùc beân lieân quan. Nhöõng yeâu caàu cuûa chuaån möïc naøy aùp duïng cho caùc baùo caùo taøi chính cuûa doanh nghieäp baùo caùo.

Chuaån möïc naøy chæ aùp duïng cho nhöõng moái quan heä vôùi caùc beân lieân quan ñöôïc quy ñònh trong ñoaïn 03 vaø ñöôïc ngoaïi tröø ôû ñoaïn 06.

03. Trong chuaån möïc naøy caùc tröôøng hôïp sau ñöôïc coi laø caùc beân lieân quan:

(a) Nhöõng doanh nghieäp kieåm soaùt, hoaëc bò kieåm soaùt tröïc tieáp hoaëc giaùn tieáp thoâng qua moät hoaëc nhieàu beân trung gian, hoaëc döôùi quyeàn bò kieåm soaùt chung vôùi doanh nghieäp baùo caùo (bao goàm coâng ty meï, coâng ty con, caùc coâng ty con cuøng taäp ñoaøn);

Page 57: Qd 234   30.12.03 cmkt (d3)

(b) Caùc coâng ty lieân keát (quy ñònh taïi Chuaån möïc keá toaùn soá 07 “Keá toaùn caùc khoaûn ñaàu tö vaøo coâng ty lieân keát”);

(c) Caùc caù nhaân coù quyeàn tröïc tieáp hoaëc giaùn tieáp bieåu quyeát ôû caùc doanh nghieäp baùo caùo daãn ñeán coù aûnh höôûng ñaùng keå tôùi doanh nghieäp naøy, keå caû caùc thaønh vieân maät thieát trong gia ñình cuûa caùc caù nhaân naøy. Thaønh vieân maät thieát trong gia ñình cuûa moät caù nhaân laø nhöõng ngöôøi coù theå chi phoái hoaëc bò chi phoái bôûi ngöôøi ñoù khi giao dòch vôùi doanh nghieäp nhö quan heä: Boá, meï, vôï, choàng, con, anh, chò em ruoät;

(d) Caùc nhaân vieân quaûn lyù chuû choát coù quyeàn vaø traùch nhieäm veà vieäc laäp keá hoaïch, quaûn lyù vaø kieåm soaùt caùc hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp baùo caùo, bao goàm nhöõng ngöôøi laõnh ñaïo, caùc nhaân vieân quaûn lyù cuûa coâng ty vaø caùc thaønh vieân maät thieát trong gia ñình cuûa caùc caù nhaân naøy;

(ñ) Caùc doanh nghieäp do caùc caù nhaân ñöôïc neâu ôû ñoaïn (c) hoaëc (d) naém tröïc tieáp hoaëc giaùn tieáp phaàn quan troïng quyeàn bieåu quyeát hoaëc thoâng qua vieäc naøy ngöôøi ñoù coù theå coù aûnh höôûng ñaùng keå tôùi doanh nghieäp. Tröôøng hôïp naøy bao goàm nhöõng doanh nghieäp ñöôïc sôû höõu bôûi nhöõng ngöôøi laõnh ñaïo hoaëc caùc coå ñoâng chính cuûa doanh nghieäp baùo caùo vaø nhöõng doanh nghieäp coù chung moät thaønh vieân quaûn lyù chuû choát vôùi doanh nghieäp baùo caùo.

Trong vieäc xem xeùt töøng moái quan heä cuûa caùc beân lieân quan caàn chuù yù tôùi baûn chaát cuûa moái quan heä chöù khoâng chæ hình thöùc phaùp lyù cuûa caùc quan heä ñoù.

04. Khoâng phaûi trình baøy giao dòch vôùi caùc beân lieân quan trong caùc tröôøng hôïp:

(a) Trong baùo caùo taøi chính hôïp nhaát ñoái vôùi caùc giao dòch noäi boä cuûa taäp ñoaøn;

(b) Trong baùo caùo taøi chính cuûa coâng ty meï, khi baùo caùo naøy ñöôïc laäp vaø coâng boá cuøng vôùi baùo caùo taøi chính hôïp nhaát;

(c) Trong baùo caùo taøi chính cuûa coâng ty con do coâng ty meï sôû höõu toaøn boä neáu coâng ty meï cuõng ñöôïc thaønh laäp ôû Vieät Nam vaø coâng boá baùo caùo taøi chính hôïp nhaát taïi Vieät Nam.

05. Caùc thuaät ngöõ trong chuaån möïc naøy ñöôïc hieåu nhö sau:

Page 58: Qd 234   30.12.03 cmkt (d3)

Caùc beân lieân quan: Caùc beân ñöôïc coi laø lieân quan neáu moät beân coù khaû naêng kieåm soaùt hoaëc coù aûnh höôûng ñaùng keå ñoái vôùi beân kia trong vieäc ra quyeát ñònh caùc chính saùch taøi chính vaø hoaït ñoäng.

Giao dòch giöõa caùc beân lieân quan: Laø vieäc chuyeån giao caùc nguoàn löïc hay caùc nghóa vuï giöõa caùc beân lieân quan, khoâng xeùt ñeán vieäc coù tính giaù hay khoâng.

Kieåm soaùt: Laø quyeàn sôû höõu tröïc tieáp hay giaùn tieáp thoâng qua caùc coâng ty con, ñoái vôùi hôn nöûa quyeàn bieåu quyeát cuûa moät doanh nghieäp hoaëc coù vai troø ñaùng keå trong quyeàn bieåu quyeát vaø quyeàn quyeát ñònh caùc chính saùch taøi chính vaø hoaït ñoäng cuûa ban quaûn lyù doanh nghieäp (theo luaät hoaëc theo thoûa thuaän).

Aûnh höôûng ñaùng keå: Laø quyeàn ñöôïc tham gia vaøo vieäc ñöa ra caùc quyeát ñònh veà chính saùch taøi chính vaø hoaït ñoäng cuûa moät doanh nghieäp, nhöng khoâng kieåm soaùt caùc chính saùch ñoù. aûnh höôûng ñaùng keå coù theå ñöôïc thöïc hieän thoâng qua moät soá caùch nhö: coù ñaïi dieän trong Hoäi ñoàng quaûn trò, tham gia trong quaù trình laäp chính saùch, tham gia vaøo caùc giao dòch quan troïng giöõa caùc coâng ty cuøng taäp ñoaøn, trao ñoåi noäi boä caùc nhaân vieân quaûn lyù, hoaëc phuï thuoäc veà caùc thoâng tin kyõ thuaät. aûnh höôûng ñaùng keå coù theå coù ñöôïc qua vieäc sôû höõu coå phaàn, theo luaät hoaëc theo thoûa thuaän. Rieâng vieäc sôû höõu coå phaàn, aûnh höôûng ñaùng keå ñöôïc hieåu theo ñònh nghóa trong Chuaån möïc keá toaùn soá 07 “Keá toaùn caùc khoaûn ñaàu tö vaøo coâng ty lieân keát”.

06. Trong chuaån möïc naøy, caùc tröôøng hôïp sau ñaây khoâng ñöôïc coi laø caùc beân lieân quan:

(a) Hai coâng ty coù chung Giaùm ñoác, khoâng keå tröôøng hôïp 3(d) vaø 3(e) neâu ôû treân (nhöng cuõng caàn xem xeùt tröôøng hôïp ngoaïi leä thoâng qua vieäc ñaùnh giaù khaû naêng ngöôøi Giaùm ñoác ñoù coù theå aûnh höôûng tôùi caùc chính saùch cuûa caû hai coâng ty trong caùc giao dòch chung);

(b) Caùc toå chöùc, caù nhaân coù quan heä thoâng thöôøng vôùi doanh nghieäp:- Nhöõng toå chöùc, caù nhaân cung caáp taøi chính;- Caùc toå chöùc chính trò, ñoaøn theå, xaõ hoäi;- Caùc ñôn vò phuïc vuï coâng coäng;

Page 59: Qd 234   30.12.03 cmkt (d3)

- Caùc cô quan quaûn lyù nhaø nöôùc.

(c) Khaùch haøng, nhaø cung caáp, nhaø phaân phoái, hay ñaïi lyù noùi chung maø doanh nghieäp tieán haønh moät khoái löôïng lôùn giao dòch maëc duø daãn ñeán söï phuï thuoäc veà kinh teá.

Noäi dung chuaån möïc

Caùc beân lieân quan

07. Quan heä giöõa caùc beân lieân quan laø moät ñaëc ñieåm bình thöôøng cuûa thöông maïi vaø kinh doanh. Ví duï: Caùc doanh nghieäp thöôøng xuyeân thöïc hieän moät phaàn hoaït ñoäng cuûa rieâng mình thoâng qua moät coâng ty con hay caùc coâng ty lieân keát nhaèm tìm kieám lôïi ích töø caùc doanh nghieäp khaùc theo muïc ñích ñaàu tö hay kinh doanh, ñeå töø ñoù coù theå kieåm soaùt hay aûnh höôûng ñaùng keå ñoái vôùi caùc quyeát ñònh taøi chính vaø hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp ñöôïc ñaàu tö.

08. Moái quan heä vôùi caùc beân lieân quan coù theå coù aûnh höôûng tôùi tình hình taøi chính vaø tình hình kinh doanh cuûa doanh nghieäp baùo caùo. Caùc beân lieân quan coù theå tham gia vaøo caùc giao dòch maø caùc beân khoâng lieân quan seõ khoâng tham gia vaøo. Hôn nöõa, giao dòch giöõa caùc beân lieân quan coù theå ñöôïc thöïc hieän khoâng theo caùc giaù trò nhö giao dòch giöõa caùc beân khoâng lieân quan.

09. Tình hình kinh doanh vaø tình hình taøi chính cuûa moät doanh nghieäp coù theå bò aûnh höôûng bôûi moái quan heä giöõa caùc beân lieân quan keå caû khi khoâng coù giao dòch giöõa caùc beân naøy. Söï toàn taïi ñôn thuaàn cuûa moái quan heä naøy cuõng coù theå ñuû laøm aûnh höôûng tôùi giao dòch cuûa doanh nghieäp baùo caùo vôùi caùc beân khaùc, ví duï, moät coâng ty con coù theå chaám döùt quan heä buoân baùn vôùi moät baïn haøng sau khi coâng ty meï cuûa noù mua moät coâng ty con khaùc coù cuøng hoaït ñoäng vôùi baïn haøng noùi treân. Tröôøng hôïp khaùc, moät doanh nghieäp coù theå bò haïn cheá hoaït ñoäng do chòu aûnh höôûng ñaùng keå töø doanh nghieäp khaùc, ví duï, moät coâng ty con coù theå bò coâng ty meï chæ thò khoâng tieán haønh hoaït ñoäng nghieân cöùu vaø phaùt trieån.

10. Do nhöõng khoù khaên voán coù trong vieäc xaùc ñònh aûnh höôûng cuûa vieäc bò chi phoái maø khoâng daãn ñeán caùc giao dòch, neân chuaån möïc naøy khoâng yeâu caàu trình baøy caùc aûnh höôûng ñoù.

11. Vieäc haïch toaùn hoaït ñoäng chuyeån giao nguoàn löïc thoâng thöôøng döïa vaøo giaù thoûa thuaän giöõa caùc beân. Giaù aùp duïng giöõa caùc beân khoâng lieân quan laø giaù ñöôïc xaùc ñònh

Page 60: Qd 234   30.12.03 cmkt (d3)

hoaøn toaøn ñoäc laäp. Caùc beân lieân quan coù theå coù moät möùc ñoä linh hoaït trong quaù trình thoûa thuaän giaù maø giöõa caùc beân khoâng lieân quan khoâng coù.

12. Ñeå xaùc ñònh giaù giao dòch giöõa caùc beân lieân quan coù theå söû duïng caùc phöông phaùp chuû yeáu sau:

(a) Phöông phaùp giaù khoâng bò kieåm soaùt coù theå so saùnh ñöôïc;

(b) Phöông phaùp giaù baùn laïi;

(c) Phöông phaùp giaù voán coäng laõi.

13. Phöông phaùp giaù khoâng bò kieåm soaùt coù theå so saùnh ñöôïc, ñöôïc xaùc ñònh baèng caùch so saùnh giaù cuûa haøng hoùa baùn ra treân thò tröôøng coù theå so saùnh ñöôïc veà maët kinh teá maø ngöôøi baùn khoâng coù lieân quan vôùi ngöôøi mua.

Phöông phaùp naøy thöôøng ñöôïc söû duïng trong tröôøng hôïp haøng hoùa vaø dòch vuï cung caáp trong giao dòch giöõa caùc beân coù lieân quan vaø caùc ñieàu kieän cuûa vieäc mua baùn töông töï nhö trong caùc giao dòch thoâng thöôøng. Phöông phaùp naøy coøn thöôøng ñöôïc söû duïng ñeå xaùc ñònh giaù phí cuûa caùc khoaûn taøi trôï.

14. Theo phöông phaùp giaù baùn laïi, giaù chuyeån giao cho ngöôøi baùn laïi ñöôïc xaùc ñònh baèng caùch tröø vaøo giaù baùn laïi moät khoaûn cheânh leäch, phaûn aùnh giaù trò maø ngöôøi baùn muoán thu ñeå buø vaøo chi phí cuûa mình ñoàng thôøi coù laõi hôïp lyù. ôû ñaây coù khoù khaên trong vieäc xem xeùt ñeå xaùc ñònh phaàn ñeàn buø hôïp lyù cho caùc chi phí do ngöôøi baùn laïi ñaõ goùp vaøo trong quaù trình naøy.

Phöông phaùp naøy ñöôïc söû duïng trong tröôøng hôïp haøng hoùa ñöôïc chuyeån giao giöõa caùc beân lieân quan tröôùc khi ñöôïc baùn cho moät beân khaùc khoâng lieân quan. Phöông phaùp naøy cuõng ñöôïc söû duïng trong vieäc chuyeån giao caùc nguoàn löïc khaùc nhö quyeàn sôû höõu vaø caùc dòch vuï.

15. Phöông phaùp giaù voán coäng laõi ñöôïc xaùc ñònh baèng caùch coäng moät khoaûn cheânh leäch phuø hôïp vaøo chi phí cuûa ngöôøi cung caáp. Söû duïng phöông phaùp naøy coù khoù khaên trong vieäc xaùc ñònh caû hai yeáu toá chi phí vaø khoaûn cheânh leäch. Moät trong soá caùc tieâu chuaån so saùnh coù theå xaùc ñònh giaù chuyeån giao laø döïa vaøo tyû leä laõi coù theå so saùnh ñöôïc treân doanh thu hoaëc treân voán kinh doanh cuûa caùc ngaønh töông töï.

16. Trong moät soá tröôøng hôïp, giaù cuûa caùc giao dòch giöõa caùc beân lieân quan khoâng ñöôïc xaùc ñònh theo moät trong caùc phöông phaùp quy ñònh taïi ñoaïn 13, 14, 15. Moät soá tröôøng

Page 61: Qd 234   30.12.03 cmkt (d3)

hôïp khaùc coù theå khoâng coù giaù, nhö vieäc cung caáp dòch vuï quaûn lyù khoâng maát tieàn vaø caáp tín duïng khoâng laõi suaát.

17. Ñoâi khi, caùc giao dòch seõ khoâng xaûy ra neáu khoâng coù moái quan heä giöõa caùc beân lieân quan. Ví duï, moät coâng ty con baùn phaàn lôùn saûn phaåm cuûa mình vôùi möùc giaù baèng chi phí saûn xuaát coù theå khoâng tìm ñöôïc ngöôøi mua haøng khaùc neáu coâng ty meï khoâng mua haøng.

Trình baøy baùo caùo taøi chính

18. Baùo caùo taøi chính phaûi trình baøy moät soá moái quan heä nhaát ñònh giöõa caùc beân lieân quan. Caùc quan heä thöôøng ñöôïc chuù yù laø giao dòch cuûa nhöõng ngöôøi laõnh ñaïo doanh nghieäp, ñaëc bieät laø khoaûn tieàn löông vaø caùc khoaûn tieàn vay cuûa hoï, do vai troø quan troïng cuûa hoï ñoái vôùi doanh nghieäp. Beân caïnh ñoù caàn trình baøy caùc giao dòch lôùn coù tính chaát lieân coâng ty vaø soá dö caùc khoaûn ñaàu tö lôùn vôùi taäp ñoaøn, vôùi caùc coâng ty lieân keát vaø vôùi Ban Giaùm ñoác. Chuaån möïc keá toaùn soá 25 "Baùo caùo taøi chính hôïp nhaát vaø keá toaùn khoaûn ñaàu tö vaøo coâng ty con", Chuaån möïc keá toaùn soá 07 “Keá toaùn caùc khoaûn ñaàu tö vaøo coâng ty lieân keát” yeâu caàu trình baøy danh saùch caùc coâng ty con vaø caùc coâng ty lieân keát. Chuaån möïc keá toaùn “Laõi, loã thuaàn trong kyø, caùc sai soùt cô baûn vaø caùc thay ñoåi trong chính saùch keá toaùn” yeâu caàu trình baøy caùc khoaûn muïc doanh thu, chi phí ñöôïc bao goàm trong vieäc xaùc ñònh laõi hoaëc loã töø caùc hoaït ñoäng thoâng thöôøng maø vôùi quy moâ, tính chaát vaø aûnh höôûng cuûa chuùng khi trình baøy trong baùo caùo taøi chính seõ dieãn giaûi phuø hôïp hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp trong kyø baùo caùo.

19. Caùc giao dòch chuû yeáu giöõa caùc beân lieân quan cuõng phaûi ñöôïc trình baøy trong baùo caùo taøi chính cuûa doanh nghieäp baùo caùo trong kyø maø caùc giao dòch ñoù coù aûnh höôûng, goàm:- Mua hoaëc baùn haøng (thaønh phaåm hay saûn phaåm dôû

dang);- Mua hoaëc baùn taøi saûn coá ñònh vaø caùc taøi saûn khaùc;- Cung caáp hay nhaän dòch vuï;- Giao dòch ñaïi lyù;- Giao dòch thueâ taøi saûn;- Chuyeån giao veà nghieân cöùu vaø phaùt trieån;- Thoûa thuaän veà giaáy pheùp;- Caùc khoaûn taøi trôï (bao goàm cho vay vaø goùp voán baèng

tieàn hoaëc hieän vaät);- Baûo laõnh vaø theá chaáp;

Page 62: Qd 234   30.12.03 cmkt (d3)

- Caùc hôïp ñoàng quaûn lyù.

20. Nhöõng moái quan heä giöõa caùc beân lieân quan coù toàn taïi söï kieåm soaùt ñeàu phaûi ñöôïc trình baøy trong baùo caùo taøi chính, baát keå laø coù caùc giao dòch giöõa caùc beân lieân quan hay khoâng.

21. Ñeå ngöôøi ñoïc baùo caùo taøi chính coù ñöôïc caùi nhìn bao quaùt veà nhöõng aûnh höôûng cuûa caùc moái quan heä cuûa caùc beân lieân quan ñeán doanh nghieäp baùo caùo, caàn phaûi chæ ra moái quan heä cuûa beân lieân quan trong tröôøng hôïp toàn taïi söï kieåm soaùt, baát keå laø coù caùc giao dòch cuûa caùc beân lieân quan hay khoâng.

22. Tröôøng hôïp coù caùc giao dòch giöõa caùc beân lieân quan thì doanh nghieäp baùo caùo caàn phaûi trình baøy baûn chaát caùc moái quan heä cuûa caùc beân lieân quan cuõng nhö caùc loaïi giao dòch vaø caùc yeáu toá cuûa caùc giao dòch ñoù.

23. Caùc yeáu toá cuûa caùc giao dòch thöôøng bao goàm:

(a) Khoái löôïng caùc giao dòch theå hieän baèng giaù trò hoaëc tyû leä phaàn traêm töông öùng;

(b) Giaù trò hoaëc tyû leä phaàn traêm töông öùng cuûa caùc khoaûn muïc chöa thanh toaùn;

(c) Chính saùch giaù caû.

24. Caùc khoaûn muïc coù cuøng baûn chaát coù theå ñöôïc trình baøy goäp laïi tröø tröôøng hôïp vieäc trình baøy rieâng bieät laø caàn thieát ñeå hieåu ñöôïc aûnh höôûng cuûa caùc giao dòch giöõa caùc beân lieân quan ñoái vôùi baùo caùo taøi chính cuûa doanh nghieäp baùo caùo.

25. Trong caùc baùo caùo taøi chính hôïp nhaát cuûa taäp ñoaøn khoâng caàn thieát phaûi trình baøy caùc giao dòch giöõa caùc thaønh vieân vì baùo caùo naøy ñaõ neâu leân caùc thoâng tin veà coâng ty meï vaø caùc coâng ty con nhö laø moät doanh nghieäp baùo caùo. Caùc giao dòch vôùi caùc coâng ty lieân keát do ñöôïc haïch toaùn theo phöông phaùp voán chuû sôû höõu khoâng ñöôïc loaïi tröø do ñoù caàn ñöôïc trình baøy rieâng bieät nhö laø caùc giao dòch vôùi beân lieân quan./.

* * *

Page 63: Qd 234   30.12.03 cmkt (d3)