Publiczne Prawo gosPodarcze

Procedury

UNIWERSYTET IM. ADAMA MICKIEWICZA W POZNANIU

Mateusz Chołodecki Michał Strzelbicki

PUBLICZNE PRAWO GOSPODARCZE

PROCEDURY

POZNAŃ 2013

Wydanie III poprawione i uzupełnione

Recenzent pierwszego wydania: prof. dr hab. Leon Kieres

© Mateusz Chołodecki, Michał Strzelbicki 2012This edition © Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu,

Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2012

Redaktor: Karolina Hamling Redaktor techniczny: Dorota Borowiak

Projekt okładki i łamanie tekstu: Anna Marcinkaniec

ISBN 978-83-232-2459-4

WYDAWNICTWO NAUKOWE UNIWERSYTETU IM. ADAMA MICKIEWICZA W POZNANIU61-701 POZNAŃ, UL. FREDRY 10

www.press.amu.edu.plSekretariat: tel. 61 829 46 46, fax 61 829 46 47, e-mail: wydnauk@amu.edu.pl

Dział sprzedaży: tel. 61 829 46 40, e-mail: press@amu.edu.plWydanie III popr. i uzup. – dodruk. Ark. wyd. 15. Ark. druk. 21,75Druk i oprawa: UNI-DRUK s.j., LUBOŃ, UL. PRZEMYSŁOWA 13

Spis treści

Wprowadzenie ................................................................................................................................................................. 9

Wykaz ważniejszych skrótów ........................................................................................................................................ 11

I. Zagadnienia wprowadzające ................................................................................................................................... 13Istota i zakres publicznego prawa gospodarczego1. .......................................................................................... 13a) wybrane de� nicje publicznego prawa gospodarczego ............................................................................. 13b) prawo publiczne a prawo prywatne – teorie rozgraniczenia .................................................................. 14c) charakter norm publicznego prawa gospodarczego ................................................................................. 15d) sposoby normowania spraw gospodarczych należących do publicznego i prywatnego prawa gospodarczego ............................................................................................................................................... 16Formy i metody działania administracji publicznej w sprawach gospodarczych2. ....................................... 17a) schemat form prawnych działania administracji publicznej ................................................................... 17b) rodzaje decyzji w sprawach gospodarczych ze względu na podstawę prawną, tryb wnoszenia odwołania oraz kontrolę sądową ................................................................................................................ 18c) struktura aparatu administracji gospodarczej ............................................................................................ 19Schemat ogólny postępowania administracyjnego 3. .......................................................................................... 20Modele ochrony sądowej wobec działań administracji gospodarczej4. ......................................................... 23a) model ogólny (sądowoadministracyjny) ................................................................................................... 23b) model szczególny – postępowanie przed Sądem Ochrony Konkurencji i Konsumentów ................... 25

II. Procedury legalizacyjne działalności gospodarczej ......................................................................................... 26Wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej1. .................................................. 26„Jedno okienko” – aspekt proceduralny2. ........................................................................................................... 27Zmiana danych lub wykreślenie z CEIDG3. ...................................................................................................... 28Postępowanie rejestrowe – wpis w rejestrze przedsiębiorców w KRS4. .......................................................... 29Zawiązanie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością za pośrednictwem systemu teleinformatycznego5. 30Rejestr przedsiębiorców w KRS a CEIDG 6. ........................................................................................................ 30Przekształcenie osoby � zycznej prowadzącej działalność gospodarczą w spółkę kapitałową 7. ................... 32

III. Procedury związane z kontrolą przedsiębiorcy ............................................................................................... 34Zasady kontroli – wymiar proceduralny 1. .......................................................................................................... 34Schemat ogólny kontroli przedsiębiorcy 2. .......................................................................................................... 35Sprzeciw wobec czynności kontrolnych w świetle ustawy o swobodzie działalności gospodarczej3. .......... 36

IV. Procedury związane z reglamentacją działalności gospodarczej .................................................................. 38

Działalność wolna i różne sposoby jej przedmiotowych ograniczeń 1. ........................................................... 38Tryby udzielania koncesji 2. ................................................................................................................................... 39a) zwykły tryb udzielania koncesji .................................................................................................................. 39b) koncesja poprzedzona promesą .................................................................................................................. 40c) szczególny tryb udzielania koncesji (postępowanie przetargowe) .......................................................... 41Tryb wydawania zezwolenia na wykonywanie działalności gospodarczej – na przykładzie tworzenia banku 3. w formie spółki akcyjnej .................................................................................................................................... 42Procedury wpisu do rejestru działalności regulowanej 4. ................................................................................. 43a) wybrane rejestry działalności regulowanej ................................................................................................ 43b) procedura wpisu do rejestru działalności regulowanej w świetle ustawy o swobodzie działalności gospodarczej ............................................................................................................................ 47c) procedura wpisu do rejestru przedsiębiorców prowadzących stacje kontroli pojazdów ..................... 48d) procedura wpisu do rejestru podmiotów wykonujących działalność leczniczą (na przykładzie indy- widualnej praktyki lekarskiej) .................................................................................................................... 49

6

5. Procedury reglamentacji działalności gospodarczej podmiotów zagranicznych w Polsce na przykładzie sektora bankowego ............................................................................................................................................ 50

6. Procedury reglamentacji działalności gospodarczej podmiotów zagranicznych w Polsce na przykładzie sektora ubezpieczeniowego ................................................................................................................................ 51

IIV. Procedury związane z nadzorem państwa na rynku finansowym .................................................................. 53Zakres i cele nadzoru państwa na rynkach finansowych 1. ............................................................................ 53Klasyfikacja środków nadzoru bankowego 2. ................................................................................................... 54Nadzór nad działalnością banków krajowych za granicą3. .............................................................................. 55Nadzór nad działalnością instytucji kredytowych w Polsce 4. ......................................................................... 56Postępowanie naprawcze 5. .................................................................................................................................. 57Nowe regulacje prawne w zakresie kontroli i nadzoru nad spółdzielczymi kasami oszczędnościowo-6.

-kredytowymi...................................................................................................................................................... 58Klasyfikacja środków nadzoru ubezpieczeniowego 7. ..................................................................................... 59Kompetencje nadzorcze KNf jako instrument ochrony praw osób uprawnionych z umów ubezpie-8. czenia obowiązkowego (na przykładzie obowiązkowego ubezpieczenia oC posiadaczy pojazdów mechanicznych) ................................................................................................................................................ 61

IIVI. Procedury związane z regulacją wybranych sektorów infrastrukturalnych ........................................... 62Prawo telekomunikacyjne 1. ............................................................................................................................... 62a) pojęcia ustawowe ........................................................................................................................................ 62b) postępowanie konsultacyjne ..................................................................................................................... 63c) postępowanie konsolidacyjne ................................................................................................................... 64d) analiza rynku – cykl regulacyjny ............................................................................................................. 65e) postępowanie przed Prezesem UKe oraz sądowa kontrola jego decyzji ............................................ 66Prawo energetyczne 2. .......................................................................................................................................... 66a) pojęcia ustawowe ........................................................................................................................................ 66b) taryfy oraz tryb ich zatwierdzania ........................................................................................................... 67c) dostęp do sieci dla stron trzecich (third party access TPA) – aspekt proceduralny ............................ 68d) postępowanie przed Prezesem URe oraz sądowa kontrola jego decyzji ............................................ 68

I VII. Procedury związane z ochroną konkurencji i konsumentów .................................................................. 69Jurysdykcja prawna w sprawach z zakresu ochrony konkurencji 1. .............................................................. 69Publicznoprawne instrumenty ochrony konkurencji i konsumentów 2. ...................................................... 70Rodzaje postępowań przed Prezesem UoKiK 3. ............................................................................................. 70ogólny schemat postępowania przed Prezesem UoKiK oraz sądowa kontrola jego decyzji 4. ................ 71Rodzaje praktyk ograniczających konkurencję 5. ............................................................................................ 71Rodzaje decyzji Prezesa UoKiK w sprawie praktyk ograniczających konkurencję 6. ................................ 72Koncentracja przedsiębiorców 7. ....................................................................................................................... 72Rodzaje decyzji Prezesa UoKiK w sprawach koncentracji przedsiębiorców 8. ............................................ 74Rodzaje decyzji Prezesa UoKiK w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów 9. 75

VIII. Procedury związane z udzielaniem pomocy publicznej ......................................................................... 76Procedura notyfikacji pomocy publicznej na przykładzie programu pomocowego 1. ............................... 76Procedura dofinansowania w ramach programu operacyjnego projektu wyłonionego w trybie konkursu 772. Procedura ustanawiania specjalnej strefy ekonomicznej 3. ............................................................................ 78Procedura wydawania zezwolenia na prowadzenie działalności gospodarczej na terenie strefy4. uprawniającego do korzystania z pomocy publicznej ................................................................................. 79

VIX. Procedury przekształceń własnościowych ..................................................................................................... 80

Rodzaje i tryby przekształceń przedsiębiorstw państwowych oraz prywatyzacji ich mienia – schemat 1. ... 80Komercjalizacja i prywatyzacja – podstawowe definicje 2. ............................................................................ 81Tryb komercjalizacji 3. ........................................................................................................................................ 81

Spis treści

7

Tryb komunalizacji w świetle ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji (art. 4a-4c u.k.p.) 4. ...................... 82Tryb prywatyzacji pośredniej 5. ......................................................................................................................... 83Tryb zbywania akcji przez Ministra Skarbu Państwa 6. ................................................................................... 84Postęp procesu prywatyzacyjnego 7. .................................................................................................................. 84Tryb nabywania akcji przez pracowników w procesie prywatyzacji pośredniej 8. ..................................... 85Tryb prywatyzacji bezpośredniej 9. ................................................................................................................... 86

II X. Szczególne procedury związane z własnością publiczną w gospodarce (procedury „publicznej ręki”) ... 87

Procedura udzielania zgody na zbycie istotnych elementów majątku państwowej osoby prawnej 1. .......... 87Procedura wnoszenia sprzeciwu wobec działań spółki, której składniki mienia ujęte zostały w wykazie2. infrastruktury krytycznej ................................................................................................................................. 89

I XI. Procedury związane z zaspokajaniem potrzeb administracji oraz realizacją i powierzaniem wykonywania zadań publicznych ..................................................................................................................... 91

Tryby udzielania zamówień publicznych (na podstawie przepisów p.z.p.)1. ................................................ 91a) przetarg nieograniczony ............................................................................................................................. 91b) przetarg ograniczony ................................................................................................................................... 92c) negocjacje z ogłoszeniem ............................................................................................................................ 92d) negocjacje bez ogłoszenia ........................................................................................................................... 94e) zamówienie z wolnej ręki ............................................................................................................................ 95f) dialog konkurencyjny .................................................................................................................................. 95g) zapytanie o cenę ........................................................................................................................................... 96h) licytacja elektroniczna ................................................................................................................................. 96Model partnerstwa publiczno-prywatnego 2. ................................................................................................... 98Procedury związane z organizacją finałowego turnieju Mistrzostw europy w Piłce Nożnej UefA 3.

eURo 2012 ......................................................................................................................................................... 99

XII. Podstawowe akty prawne z zakresu procedur PPG ...................................................................................... 101Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (wyciąg) 1. ............................................................................................ 101Traktat dotyczący przystąpienia do Unii europejskiej (wyciąg) 2. ................................................................. 109Wersja skonsolidowana Traktatu o funkcjonowaniu Unii europejskiej3. (wyciąg) ........................................... 113Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej 4. ....................................................... 115Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (wyciąg)5. ................................. 144Ustawa z dnia 4 marca 2010 r. o świadczeniu usług na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (wyciąg) 1606. Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (wyciąg)7. ............................ 166Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (wyciąg) 8. ....................................... 170

Spis treści

Wprowadzenie

Niniejsza książka, będąca trzecim, uzupełnionym, poprawionym i uaktualnionym wydaniem publikacji z 2010 roku, przygotowana została przede wszystkim z myślą o studentach na kierunkach: prawo, administracja oraz zarzą-dzanie jako pomoc w nauce, a także o innych osobach zainteresowanych materią publicznego prawa gospodarczego. Jest to już szósty podręcznik opracowany w Zakładzie Publicznego Prawa Gospodarczego UAM po uzyskaniu przez Polskę członkostwa w Unii europejskiej1. Nakłady poprzednich publikacji, pozytywnie przyjęte przez studentów, zostały szybko wyczerpane. Po raz kolejny zatem zdecydowaliśmy się opracować materiały do nauki publicznego prawa gospodarczego w szczególnej formie, jaką uznaliśmy za korzystną dla prezentacji złożonej materii, składającej się na tę dyscyplinę.

Już wcześniejsze wydania doczekały się określeń, takich jak: „przewodnik po przedmiocie” czy „podręcznik nietradycyjny”, co autorzy tych wydań poczytują sobie za wyraz aprobaty2. Stąd – co do zasady – kontynuowana jest koncepcja opracowań z wcześniejszych lat, zwłaszcza co do ich formy. Jednak niniejsza książka istotnie różni się od publikacji sprzed 2010 roku, przede wszystkim zakresem materii, którą obejmuje. Dotyczy to zarówno zakresu przedmiotowego, jak i zagadnień prawnych.

Dość powszechnie przyjmuje się w literaturze, że cechą publicznego prawa gospodarczego jest łączenie w sobie regulacji o charakterze ustrojowym, materialnoprawnym oraz proceduralnym3. W tej publikacji zdecydowaliśmy się położyć szczególny nacisk na ostatni ze wskazanych rodzajów regulacji. Wybór ten jest świadomy i podyktowany kilkoma względami. Rolą procedur, nie tylko w obszarze publicznego prawa gospodarczego, jest przede wszystkim zapewnienie skutecznej realizacji norm prawa materialnego. W tym sensie procedury pełnią wobec przepisów okreś-lających prawa i obowiązki podmiotów prawa funkcję służebną. Nie inaczej jest w publicznym prawie gospodarczym – prawa i obowiązki przedsiębiorców są realizowane w ramach normowanych przepisami proceduralnymi. Proce-dury te kształtują przy tym nie tylko mechanizm korzystania z uprawnień czy egzekwowania obowiązków przedsię-biorców, ale w istotny sposób wpływają na zakres tych praw i obowiązków. Zgodnie z utartym w literaturze poglądem rolą publicznego prawa gospodarczego jest zapewnienie gwarancji podstawowych konstytucyjnych praw przedsię-biorców, na czele z wolnością gospodarczą4. Ważne jest, co wynika także z niniejszej książki, że źródeł tych gwarancji poszukiwać należy nie tylko w przepisach prawa materialnego, ale także w procedurach5. Taka konkluzja stanowi jed-nocześnie nawiązanie do koncepcji prawa postrzegających prawo nie tyle jako zbiór przepisów (norm) postępowania wyrażonych przez samego prawodawcę, ile bardziej jako zespół norm stosowanych przez sądy oraz administrację (prawo w działaniu). Kształt procedur będzie zatem miał bezpośrednie przełożenie na zakres przysługujących przed-siębiorcom praw oraz obciążających ich obowiązków, a zatem będzie wpływał na zakres wolności gospodarczej.

Istotne jest także, że przepisy publicznego prawa gospodarczego ukształtowały wiele specyfi cznych procedur, obecnych jedynie w tym obszarze prawa, a zatem swoistych dla tej dyscypliny6. Jest to jedna z podstawowych cech,

1 Por. wcześniejsze opracowania: B. Popowska [red.], Publiczne prawo gospodarcze po akcesji do Unii Europejskiej. Koncepcja wykładu i materiały źródłowe, Poznań 2004; B. Popowska [red.], Publiczne prawo gospodarcze. Zagadnienia ustrojowe, material-noprawne i proceduralne. Struktura wykładu oraz materiały źródłowe, Poznań 2006; B. Popowska, M. Strzelbicki [red.], Publiczne prawo gospodarcze. Część ogólna oraz prawo działalności gospodarczej. Kompendium, Poznań 2008; B. Popowska, M. Strzelbicki [red.], Publiczne prawo gospodarcze. Część ogólna oraz prawo działalności gospodarczej. Kompendium, Poznań 2009; M. Strzelbic-ki, M. Chołodecki Publiczne prawo gospodarcze. Procedury, Poznań 2010.

2 T. Rabska, Rozwój nauczania publicznego prawa gospodarczego – przyczynek do dyskusji, „Przegląd Ustawodawstwa Go-spodarczego” nr 9, 2005.

3 L. Kieres, Podstawowe zasady administracyjnego prawa gospodarczego, [w:] A. Borkowski, A. Chełmoński, M. Guziński, K. Kiczka, L. Kieres, T. Kocowski, M. Szydło, Administracyjne prawo gospodarcze, Wrocław 2009, s. 46; C. Kosikowski, Publiczne prawo gospodarcze Polski i Unii Europejskiej, Warszawa 2007, s. 48.

4 T. Rabska, Jakie prawo gospodarcze? – próba odpowiedzi, „Ruch Prawniczy, ekonomiczny i Socjologiczny” nr 1, 1993, s. 21 i nast.; K. Strzyczkowski, Prawo gospodarcze publiczne, Warszawa 2009, s. 43.

5 T. Rabska wskazuje, że publiczne prawo gospodarcze obejmuje przede wszystkim prawa i obowiązki przedsiębiorców i ich gwarancje, a także warunki ich realizacji oraz formy prawnej ochrony (T. Rabska, op. cit.) – właśnie te warunki realizacji i formy ochrony przysługujących przedsiębiorcom praw mają, jak się wydaje, w znacznej mierze charakter proceduralny.

6 L. Kieres, op. cit., s. 33, 43-44 i 48, C. Kosikowski, op. cit., s. 48; K. Strzyczkowski, op. cit., s. 48-49.

10

pozwalających odróżniać publiczne prawo gospodarcze od ogólnego prawa administracyjnego, a zatem przemawia-jąca za jego postrzeganiem jako odrębnej gałęzi prawa. Punktem wyjścia tego opracowania jest prezentacja „podsta-wowego” modelu postępowania administracyjnego oraz sądowoadministracyjnego. Kolejne zestawienia i schematy, obrazujące procedury obowiązujące w rozmaitych obszarach publicznego prawa gospodarczego (w książce przy-jęto układ treści zasadniczo bazujący na poprzednich wydaniach, a zatem nawiązujący do poszczególnych funkcji administracji gospodarczej), ujawniają specyfikę tychże procedur, akcentując liczne odmienności od „typowego” postępowania administracyjnego. Specyfika ta przejawia się w odmiennej terminologii, szczególnych terminach czy wymogach formalnych, ale często także w kwestiach tak fundamentalnych, jak ukształtowanie środków zaskarżenia czy zakres ochrony sądowej. Być może dopiero niniejsze opracowanie pozwala w pełni zdać sobie sprawę, jak daleko na płaszczyźnie proceduralnej publiczne prawo gospodarcze usamodzielniło się jako gałąź prawa (i to nawet pomi-mo braku aktu prawnego rangi kodeksowej).

Położenie nacisku na aspekt proceduralny publicznego prawa gospodarczego jest wreszcie uzasadnione samym charakterem niniejszego podręcznika. Przyjęta przez autorów formuła wykresów, tabel i schematów okazuje się wyjątkowo użyteczna dla wyjaśniania zawiłości przepisów proceduralnych. Co więcej, obrazując procedury, może-my przynajmniej w pewnym zakresie zaakcentować najważniejsze cechy omawianych instytucji prawnych. Stąd też wierzymy, że niniejsza książka będzie pomocna w nauce publicznego prawa gospodarczego jako całości (przepisów ustrojowych i, zwłaszcza, materialnych), a nie tylko w jego obszarze stricte proceduralnym.

Wzorem wcześniejszych podręczników głównym zadaniem niniejszego opracowania nie jest opis poszczegól-nych czy wybranych regulacji prawnych; większość z nich bowiem ulega częstym zmianom. Założeniem autorów było, by książka uczyła interpretacji przepisów prawnych i mechanizmu stosowania prawa, wskazywała zasadnicze problemy wynikające z regulacji publicznego prawa gospodarczego i je systematyzowała według kategorii oraz kon-cepcji teoretycznych, wypracowanych przez naukę, a także wskazywała na znaczenie orzecznictwa sądowego. Inten-cją autorów było, by podręcznik zachęcał, czy wręcz mobilizował, do samodzielnej pracy, co stanowi niewątpliwie jeden z istotnych elementów nowoczesnego nauczania uniwersyteckiego. Jesteśmy bowiem głęboko przekonani, że podstawową umiejętnością niezbędną absolwentowi studiów prawniczych czy administracyjnych jest interpretacja tekstu prawnego, zdolność do odnajdywania w zawiłej i często nadmiernie rozbudowanej regulacji prawnej właści-wych do zastosowania przepisów, a także umiejętność powiązania rozwiązań prawnych z koncepcjami i zasadami wypracowanymi przez naukę i orzecznictwo.

* * *

Niniejsza publikacja stanowi trzecie wydanie podręcznika Publiczne prawo gospodarcze. Procedury, który ukazał się w 2010 roku. Dało to nam możliwość uwzględnienia wielu zgłaszanych przez czytelników uwag usunięcia usterek wynikających często ze specyfiki formy prezentacji poszczególnych zagadnień, ale nade wszystko do zaktualizowa-nia prezentowanych treści. Trzecie wydanie zawiera nowe opracowania dotyczące CeIDG, rejestracji spółki z o.o. za pomocą sytemu teleinformatycznego, a także nadzoru nad spółdzielczymi kasami oszczędnościowo-kredytowymi oraz reglamentacji i nadzoru na rynku ubezpieczeniowym.

Na zakończenie chcielibyśmy podziękować wszystkim osobom, które miały swój wkład w opracowaniu wcześ- niejszych podręczników7. Jak już wskazano, niniejsze studium jest naturalną kontynuacją wcześniejszych wydań – nie tylko nawiązuje do ogólnej koncepcji poprzednich podręczników, ale też powiela pewne sposoby prezenta-cji określonych zagadnień. W tym kontekście szczególne podziękowania składamy prof. Bożenie Popowskiej, nie tylko za autorstwo oraz redakcję poprzednich publikacji, ale także za wsparcie prac nad niniejszą książką. Należy przy tym zaznaczyć, że materiał przejęty z wcześniejszych wydań został zaktualizowany, a w wielu miejscach tak-że uzupełniony. Jednocześnie przeniesienie akcentu na aspekt proceduralny publicznego prawa gospodarczego otworzyło przed nami nowe możliwości i dało asumpt do opracowania znacznej części materiału praktycznie od podstaw. Mamy nadzieję, że podobnie jak wcześniejsze podręczniki, również i niniejsze opracowanie spotka się z życzliwym przyjęciem odbiorców.

Michał StrzelbickiMateusz Chołodecki

7 Autorami wcześniejszych książek są: prof. dr hab. Bożena Popowska, dr Katarzyna Kokocińska, dr Piotr Lissoń, dr Anna Trela, mgr łukasz Dubiński.

Wprowadzenie

Wykaz ważniejszych skrótów

k.p.a. – Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego, Dz.U. 2000 Nr 98, poz. 1071 t.j. ze zm.

k.p.c – Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego, Dz.U. 1964 Nr 43, poz. 296 ze zm. k.s.h. – Ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych, Dz.U. 2000 Nr 94, poz. 1037 ze zm.NadFinU – Ustawa z dnia 21 lipca 2006 r. o nadzorze nad rynkiem � nansowym, Dz.U. 2006 Nr 157, poz. 1119 ze zm.NuSKOK – Ustawa z dnia 5 listopada 2009 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych (Dz.U. 2012 r.,

poz. 855) Pdg – Ustawa z dnia 19 listopada 1999 r. Prawo działalności gospodarczej, Dz.U. 1999 Nr 101, poz. 1178 ze zm. p.p.s.a. – Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo postępowania przed sądami administracyjnymi, Dz.U. 2002

Nr 153, poz. 1270 ze zm. PrBank – Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe, Dz.U. 2002 Nr 72, poz. 665 ze zm.PrD – Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym, Dz.U. 2005 Nr 108, poz. 908 ze zm.Pr. energ. – Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne, Dz.U. 2006 Nr 89, poz. 625 ze zm. Pr. poczt. – Ustawa z dnia 12 czerwca 2003 r. Prawo pocztowe, Dz.U. 2003 Nr 130, poz. 1188 ze zm.Pr. tel. – Ustawa z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne, Dz.U. 2004 Nr 171, poz. 1800 ze zm.p.z.p. – Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych, Dz.U. 2007 Nr 223, poz. 1655 ze zm. Sdg – Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, Dz.U. 2007 Nr 155, poz. 1095 ze zm. TFUE – wersja skonsolidowana Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, Dz.Urz. UE C 115/47 z 9 maja

2008 r. udl – Ustawa o działalności leczniczej z dnia 15 kwietnia 2011 r., Dz.U. 2011 Nr 112, poz. 654 ze zm.udu – Ustawa o działalności ubezpieczeniowej z dnia 22 maja 2003 r., Dz.U. 2010 Nr 11, poz. 66 t.j. ze zm.ueuro2012 – Ustawa z dnia 7 września 2007 r. o przygotowaniu � nałowego turnieju Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej

UEFA EURO 2012, Dz.U. 2007 Nr 173, poz. 1219 ze zm.u.g.k. – Ustawa z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej, Dz.U. 1997 Nr 9, poz. 43 ze zm. u.k.p. – Ustawa z dnia 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji, Dz.U. 2002 Nr 171, poz. 1397 ze zm.u.k.r.s. – Ustawa z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym, Dz.U. 2007 Nr 168, poz. 1186 ze zm.u.o.k.k. – Ustawa z dnia o ochronie konkurencji i konsumentów, Dz.U. 2007 Nr 50, poz. 331 ze zm.uPom – Ustawa z dnia 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej, Dz.U. 2007

Nr 59, poz. 404 ze zm. u.p.p. – Ustawa z dnia 19 grudnia 2008 r. o partnerstwie publiczno-prywatnym, Dz.U. 2009 Nr 19, poz. 100

ze zm.uSKOK – Ustawa z dnia 14 grudnia 1995 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych (Dz.U. 1996

Nr 1, poz. 2 ze zm.) uSSE – Ustawa z dnia 20 października 1994 r. o specjalnych strefach ekonomicznych, Dz.U. 2007 Nr 42, poz. 274

ze zm. u.t.k. – Ustawa z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym, Dz.U. 2003 Nr 86, poz. 789 ze zm.uuo – Ustawa o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim

Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych z dnia 22 maja 2003 r., Dz.U. 2003 Nr 124, poz. 1152 ze zm.

CEIDG – Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności GospodarczejKE – Komisja EuropejskaKNF – Komisja Nadzoru Finansowego KRRiT – Krajowa Rada Radiofonii i TelewizjiKRS – Krajowy Rejestr Sądowy KRUS – Kasa Rolniczego Ubezpieczenia SpołecznegoKSKOK – Krajowa Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa MSP – Minister właściwy ds. Skarbu Państwa

12

NSA – Naczelny Sąd AdministracyjnyNIP – Numer Identyfikacji PodatkowejP.p. – Przedsiębiorstwo Państwowe ReGoN – Krajowy rejestr urzędowy podmiotów gospodarki narodowejRM – Rada Ministrów Sąd Ue – Sąd Unii europejskiejSN – Sąd Najwyższy SoKiK – Sąd okręgowy w Warszawie – Sąd ochrony Konkurencji i KonsumentówTSUe – Trybunał Sprawiedliwości Unii europejskiej TK – Trybunał Konstytucyjny Ue – Unia europejskaUKe – Urząd Komunikacji elektronicznejUoKiK – Urząd ochrony Konkurencji i KonsumentówUZP – Urząd Zamówień Publicznych WSA – Wojewódzki Sąd AdministracyjnyZUS – Zakład Ubezpieczeń Społecznych

Wykaz ważniejszych skrótów

I

Zagadnienia wprowadzające

1. Istota i zakres publicznego prawa gospodarczego

a) wybrane defi nicje publicznego prawa gospodarczego

Publiczne (administracyjne) prawo gospodarcze – prawo, którego głównym przedmiotem są funkcje państwa w gospodarce. obejmuje ono sferę stosunków prawnych, która wypełnia przestrzeń między organami państwa a podmiotami gospodarczymi oraz która jest regulowana w trybie administracyj-nym. Przy czym podmioty gospodarcze nie są tylko adresatami działań organów Państwa, ale przede wszystkim ich inicjatorami (wnioskodawcami). Ta sfera stosunków obejmuje zatem nie tylko zada-nia i kompetencje organów państwowych oraz mechanizm podejmowania przez te organy decyzji (czy innych aktów prawnych), ale przede wszystkim prawa i obowiązki podmiotów gospodarczych, ich gwarancje, warunki realizacji oraz formy ich prawnej ochrony wobec działań organów państwa i innych podmiotów gospodarczych w zakresie podejmowania przez nie działalności gospodarczej. (T. Rabska – Jakie prawo gospodarcze? – Próba odpowiedzi, „Ruch Prawniczy, ekonomiczny i Socjo-logiczny” nr 1, 1993, s. 21 i nast.)

Prawo administracyjne gospodarcze – zespół norm regulujących pozycję organów administracji pu-blicznej (organów wykonywania funkcji administracji publicznej) oraz ich sytuację ustaloną w celu określenia statusu podmiotów działalności gospodarczej w formach władczych lub przy stosowaniu innych publicznoprawnych form działania tej administracji (porozumienia administracyjne, związek komunalny). (L. Kieres, Podstawowe zasady administracyjnego prawa gospodarczego, [w:] A. Borkow-ski, A. Chełmoński, M. Guziński, K. Kiczka, L. Kieres, T. Kocowski, Administracyjne prawo gospodar-cze, Wrocław 2009, s. 33.)

Prawo gospodarcze publiczne – całokształt norm prawnych regulujących proces oddziaływania pań-stwa i organów Wspólnoty europejskiej na gospodarkę z udziałem organów administracji publicznej oraz podmiotów prawa publicznego, a także prywatnego. Celem prawa gospodarczego publicznego jest ochrona podstawowych wartości gospodarki rynkowej oraz wyznaczenie dopuszczalnych granic ich ograniczenia w interesie publicznym. Nadto, prawo gospodarcze publiczne reguluje bezpośred-nią lub pośrednią działalność gospodarczą prowadzoną przez państwo i samorządy terytorialne, to jest oddziaływanie (interwencję) w gospodarce rynkowej, określaną jako „regulacja własnościowa”. (K. Strzyczkowski, Prawo gospodarcze publiczne, Warszawa 2011, s. 51.)

Prawo administracyjne gospodarcze – dotyczy interwencji państwa w sferę gospodarki, tworząc zespół norm prawnych, które regulują zadania oraz organizację i funkcjonowanie organów władzy publicz-nej i innych podmiotów wykonujących zadania administracji, a także środki i formy prawne dzia-łania stosowane w realizacji określonch prawem zadań państwa w sferze gospodarki. (H. Gronkie-wicz-Waltz, M. Wierzbowski [red.], Prawo gospodarcze. Zagadnienia administracyjnoprawne, War-szawa 2009, s. 16.)

14

Publiczne prawo gospodarcze – wyraz władztwa państwa w gospodarce. odzwierciedla powinności państwa wobec gospodarki, które wyrażane są w formie norm prawnych. Państwo określa w nich zakres swego władztwa gospodarczego i jego formy prawne. W ten sposób państwo normuje także reguły zachowania (prawa i obowiązki) przedsiębiorców ustalane ze względu na funkcje państwa. Publiczne prawo gospodarcze ma zabezpieczać funkcjonowanie gospodarki, lecz jednocześnie prawo to określa granice polityki gospodarczej państwa wywodzące się z podstawowych zasad konstytucyj-nych. (C. Kosikowski, Publiczne prawo gospodarcze Polski i Unii Europejskiej, Warszawa 2007, s. 45.)

b) prawo publiczne a prawo prywatne – teorie rozgraniczenia

Zagadnienia wprowadzające

15

Zobacz:H. Maurer, Ogólne prawo administracyjne, Wrocław 2003, s. 45-47.K. Strzyczkowski, Prawo gospodarcze publiczne, wyd. 6, Warszawa 2011, s. 46-51.

c) charakter norm publicznego prawa gospodarczego

Istota i zakres publicznego prawa gospodarczego

16

d) sposoby normowania spraw gospodarczych należących do publicznego i prywatnego prawa gospodarczego

– w odrębnych aktach normatywnych

– w ramach jednego aktu normatywnego

Zagadnienia wprowadzające

17

2. Formy i metody działania administracji publicznej w sprawach gospodarczych

a) schemat form prawnych działania administracji publicznej

W sf

erze

zewnę

trzn

ej

Akt

y in

dyw

idua

lne

(pol

ecen

ia sł

użbo

we,

ro

zkaz

y)

Na

pods

taw

ie: K

. Zie

msk

i, In

dyw

idua

lny

akt a

dmin

istra

cyjn

y ja

ko fo

rma

praw

na d

ział

ania

adm

inist

racji

, Poz

nań

2005

.

Formy i metody działania administracji publicznej w sprawach gospodarczych