Psychologiczne pułapki oceniania i podejmowania decyzji
-
Upload
projektdecyzja -
Category
News & Politics
-
view
138 -
download
1
Transcript of Psychologiczne pułapki oceniania i podejmowania decyzji
![Page 1: Psychologiczne pułapki oceniania i podejmowania decyzji](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022021502/589a366b1a28ab8c588b4653/html5/thumbnails/1.jpg)
Psychologiczne pułapki oceniania i podejmowania
decyzji
Karolina GołuchowskaAleksandra Lebiedzińska
Aleksandra FormaAleksandra ZasłonaMichał BobrowiczMateusz Brzeski
Joanna KozłowskaIryna Boda
![Page 2: Psychologiczne pułapki oceniania i podejmowania decyzji](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022021502/589a366b1a28ab8c588b4653/html5/thumbnails/2.jpg)
Decyzje w warunkach pewności
Skutki rozpatrywanych działań są w pełni (albo prawie w pełni) zdeterminowane tj. każde działanie prowadzi niezmiennie do określonego wyniku
![Page 3: Psychologiczne pułapki oceniania i podejmowania decyzji](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022021502/589a366b1a28ab8c588b4653/html5/thumbnails/3.jpg)
![Page 4: Psychologiczne pułapki oceniania i podejmowania decyzji](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022021502/589a366b1a28ab8c588b4653/html5/thumbnails/4.jpg)
![Page 5: Psychologiczne pułapki oceniania i podejmowania decyzji](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022021502/589a366b1a28ab8c588b4653/html5/thumbnails/5.jpg)
![Page 6: Psychologiczne pułapki oceniania i podejmowania decyzji](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022021502/589a366b1a28ab8c588b4653/html5/thumbnails/6.jpg)
Decyzje w warunkach ryzyka
Skutki rozpatrywanych działań są niepewne. Występująca niepewność nie jest całkowita. Można oszacować prawdopodobieństwo, z którym dane niepewne skutki wystąpią.
![Page 7: Psychologiczne pułapki oceniania i podejmowania decyzji](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022021502/589a366b1a28ab8c588b4653/html5/thumbnails/7.jpg)
![Page 8: Psychologiczne pułapki oceniania i podejmowania decyzji](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022021502/589a366b1a28ab8c588b4653/html5/thumbnails/8.jpg)
![Page 9: Psychologiczne pułapki oceniania i podejmowania decyzji](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022021502/589a366b1a28ab8c588b4653/html5/thumbnails/9.jpg)
Decyzje w warunkach całkowitej niepewności
Skutki rozpatrywanych działań są całkowicie nieprzewidywalne.
![Page 10: Psychologiczne pułapki oceniania i podejmowania decyzji](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022021502/589a366b1a28ab8c588b4653/html5/thumbnails/10.jpg)
Decyzja
Racjonalna? Nieracjonalna?
![Page 11: Psychologiczne pułapki oceniania i podejmowania decyzji](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022021502/589a366b1a28ab8c588b4653/html5/thumbnails/11.jpg)
GRUPOWE PODEJMOWANIE DECYZJI
Grupa może bardziej wszechstronnie niż jednostka przeanalizować sytuację decyzyjną.
![Page 12: Psychologiczne pułapki oceniania i podejmowania decyzji](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022021502/589a366b1a28ab8c588b4653/html5/thumbnails/12.jpg)
BURZA MÓZGÓW
Wprowadzona przez Osborna w 1957 roku.
Polega na zbiorowym generowaniu jak największej ilości pomysłów i unikaniu
przedwczesnego krytykowania ich.
![Page 13: Psychologiczne pułapki oceniania i podejmowania decyzji](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022021502/589a366b1a28ab8c588b4653/html5/thumbnails/13.jpg)
PROBLEM MOTYWACJI - zalety
EFEKT FACYLITACJI
Obecność innych osób może pozytywnie wpływać na wysiłek podejmowany przez
jednostkę.
ZAANGAŻOWANIE
Większe zaangażowanie uczestników w proces implementacji decyzji.
Podejmowanie decyzji w grupie sprzyja wytwarzaniu się współodpowiedzialności
za realizację przyjętego rozwiązania.
![Page 14: Psychologiczne pułapki oceniania i podejmowania decyzji](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022021502/589a366b1a28ab8c588b4653/html5/thumbnails/14.jpg)
PROBLEM MOTYWACJI - wady
Efekt społecznego “obijania się”
Badania pokazują wiele przykładów osłabienia motywacji w grupie w
porównaniu z indywidualnym wykonywaniem tych samych zadań.
![Page 15: Psychologiczne pułapki oceniania i podejmowania decyzji](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022021502/589a366b1a28ab8c588b4653/html5/thumbnails/15.jpg)
PUŁAPKI POZNAWCZE
Grupy podobnie jak jednostki, mają skłonność do popełniania rozmaitych błędów w ocenianiu.
![Page 16: Psychologiczne pułapki oceniania i podejmowania decyzji](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022021502/589a366b1a28ab8c588b4653/html5/thumbnails/16.jpg)
KONFORMIZM
Konformizm polega na podporządkowaniu się temu co robią inni.
Nie wiedząc jakie zachowanie jest właściwe w danej sytuacji, naśladujemy innych, których postrzegamy jako źródło informacji. Czasem
jednak podporządkowujemy się innym nie po to, by zdobyć wiedzę, ale po to, aby zyskać
akceptację.
![Page 17: Psychologiczne pułapki oceniania i podejmowania decyzji](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022021502/589a366b1a28ab8c588b4653/html5/thumbnails/17.jpg)
EKSPERYMENT ASCHA
![Page 18: Psychologiczne pułapki oceniania i podejmowania decyzji](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022021502/589a366b1a28ab8c588b4653/html5/thumbnails/18.jpg)
EFEKT MYŚLENIA GRUPOWEGO
Przykładem sytuacji, w której grupa zasadniczo inteligentnych osób podjęła
fatalną decyzję jest amerykańska operacja w Zatoce Świń.
![Page 19: Psychologiczne pułapki oceniania i podejmowania decyzji](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022021502/589a366b1a28ab8c588b4653/html5/thumbnails/19.jpg)
Główne błędy:
- założenie, że kubańskie lotnictwo jest całkowicie niesprawne i przed rozpoczęciem inwazji zostanie wyeliminowane z akcji przed zbombardowaniem baz;
- założenie, że armia Fidela Castro jest słaba i źle wyposażona (mimo zdecydowanie odmiennych opinii ekspertów)
![Page 20: Psychologiczne pułapki oceniania i podejmowania decyzji](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022021502/589a366b1a28ab8c588b4653/html5/thumbnails/20.jpg)
Zestaw syndromów tego fenomenu:
- złudzenie nieomylności i poczucie wyższości intelektualnej- złudzenie bezpieczeństwa, koncentrowanie się na pozytywnych skutkach i
ignorowanie negatywnych- lekceważące traktowanie i stereotypizacja osób spoza zespołu (zwłaszcza
przeciwnika)- wywieranie nacisku na członków zespołu i wymuszanie konformizmu
![Page 21: Psychologiczne pułapki oceniania i podejmowania decyzji](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022021502/589a366b1a28ab8c588b4653/html5/thumbnails/21.jpg)
Najbardziej typowe okoliczności:
- duża spójność grupy- izolacja grupy (unikanie konfrontacji z alternatywnymi poglądami i
rozwiązaniami)- silny stres- silny przywódca
![Page 22: Psychologiczne pułapki oceniania i podejmowania decyzji](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022021502/589a366b1a28ab8c588b4653/html5/thumbnails/22.jpg)
Główne defekty:
- niekompletne badanie alternatywnych możliwości działania- niekompletna analiza celów- selektywne dobieranie informacji- ignorowanie ryzyka związanego z wybierają alternatywą
![Page 23: Psychologiczne pułapki oceniania i podejmowania decyzji](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022021502/589a366b1a28ab8c588b4653/html5/thumbnails/23.jpg)
Komisja ds. wybrzeża w Kalifornii
![Page 24: Psychologiczne pułapki oceniania i podejmowania decyzji](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022021502/589a366b1a28ab8c588b4653/html5/thumbnails/24.jpg)
➔ Działacze radykalnie proekologiczni vs. zwolennicy rozbudowy wybrzeża
➔ Opinie dotyczące projektów zawsze były rozbieżne➔ Zastąpienie metody holistycznej formułą opartą na MAU staje
się kluczem do podjęcia decyzji
![Page 25: Psychologiczne pułapki oceniania i podejmowania decyzji](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022021502/589a366b1a28ab8c588b4653/html5/thumbnails/25.jpg)
Zmiana amunicji dla policji w Denver
➔ 1974 - propozycja zmiany amunicji w policyjnych pistoletach na bardziej skuteczne, jednak powodujące równocześnie większe obrażenia
➔ Wyodrębnienie technicznych cech nabojów oraz kryteriów społecznych
![Page 26: Psychologiczne pułapki oceniania i podejmowania decyzji](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022021502/589a366b1a28ab8c588b4653/html5/thumbnails/26.jpg)
![Page 27: Psychologiczne pułapki oceniania i podejmowania decyzji](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022021502/589a366b1a28ab8c588b4653/html5/thumbnails/27.jpg)
Inteligentne i nieinteligentne systemy oceniania
➔ Nieefektywny system punktowy może przynosić odwrotne od zamierzonych skutki
PRZYKŁAD INSTYTUTU X NA UNIWERSYTECIE WARSZAWSKIM W
LATACH OSIEMDZIESIĄTYCH UBIEGŁEGO STULECIA
![Page 28: Psychologiczne pułapki oceniania i podejmowania decyzji](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022021502/589a366b1a28ab8c588b4653/html5/thumbnails/28.jpg)
Kiedy decydenci korzystają z rad?
Decydenci poszukują i korzystają z rad innych przy podejmowaniu decyzji.
Chętnie wysłuchujemy opinii osób towarzyszących/sprzedających,
dzielimy się odpowiedzialnością za skutki podjętych decyzji.
![Page 29: Psychologiczne pułapki oceniania i podejmowania decyzji](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022021502/589a366b1a28ab8c588b4653/html5/thumbnails/29.jpg)
Decydent - doradca
kiedy opinie decydenta i doradcy nie są zgodne - decydent większą wagę przykłada do opinii własnej niż do opinii doradcy
decydenci polegają na radach ekspertów, osób starszych, z większym doświadczeniem życiowym
![Page 30: Psychologiczne pułapki oceniania i podejmowania decyzji](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022021502/589a366b1a28ab8c588b4653/html5/thumbnails/30.jpg)
Zaufanie decydenta do doradcy
czynnikiem wpływającym na zaufanie jest pewność siebie ujawniana przez doradcę
„heurystyka zaufania”
decydenci wręcz preferują doradców nadmiernie pewnych siebie
![Page 31: Psychologiczne pułapki oceniania i podejmowania decyzji](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022021502/589a366b1a28ab8c588b4653/html5/thumbnails/31.jpg)
Perspektywa społeczno-polityczna
Dla skłonienia kogoś do głosowania za pewną opcją starannie dobiera się nazwy
dla tych wyborów -„nazwy się liczą”.
![Page 32: Psychologiczne pułapki oceniania i podejmowania decyzji](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022021502/589a366b1a28ab8c588b4653/html5/thumbnails/32.jpg)
Świadomość różnych perspektyw
·
warunkiem kontroli przyjmowanej perspektywy jest świadomość tego, że formułując w pewien sposób dany problem, przyjmujemy jedną z wielu możliwych,a nie jedyną perspektyw.
·
![Page 33: Psychologiczne pułapki oceniania i podejmowania decyzji](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022021502/589a366b1a28ab8c588b4653/html5/thumbnails/33.jpg)
Wyszukiwanie różnych perspektyw - sposoby
wytworzenie w sobie postawę kwestionowania dotychczasowych sposobów postępowania
“adwokat diabeł”
włączanie ludzi o różnym doświadczeniu i sposobach myślenia do zespołu zajmującego się danym zagadnieniem
![Page 34: Psychologiczne pułapki oceniania i podejmowania decyzji](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022021502/589a366b1a28ab8c588b4653/html5/thumbnails/34.jpg)
STAN WOJENNY
![Page 35: Psychologiczne pułapki oceniania i podejmowania decyzji](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022021502/589a366b1a28ab8c588b4653/html5/thumbnails/35.jpg)
Stan wojenny decyzją podjętą w warunkach ryzyka
![Page 36: Psychologiczne pułapki oceniania i podejmowania decyzji](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022021502/589a366b1a28ab8c588b4653/html5/thumbnails/36.jpg)
Stan wojenny decyzją podjętą w warunkach niepewności
![Page 37: Psychologiczne pułapki oceniania i podejmowania decyzji](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022021502/589a366b1a28ab8c588b4653/html5/thumbnails/37.jpg)
Reakcja psychiczna na społeczną sytuację stresową stanu wojennego jako przykład pułapki w podejmowaniu decyzji
![Page 38: Psychologiczne pułapki oceniania i podejmowania decyzji](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022021502/589a366b1a28ab8c588b4653/html5/thumbnails/38.jpg)
Odpowiedzialność za stan wojenny
“Decyzję podjęliśmy w Polsce w gronie złożonym wyłącznie z Polaków. Odpowiedzialność za nią biorę na siebie. Mówiłem to wielokrotnie. Byłoby poniżej mojej godności oficerskiej, gdybym zasłaniał się jakąś zewnętrzną dyspozycją czy dyrektywą. Przez blisko półtora roku było nękanie, dręczenie, wywieranie przemożnego nacisku/ Ale decyzja - jej planowanie i realizacja - były własne”
![Page 39: Psychologiczne pułapki oceniania i podejmowania decyzji](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022021502/589a366b1a28ab8c588b4653/html5/thumbnails/39.jpg)
Czyja to była decyzja?
![Page 40: Psychologiczne pułapki oceniania i podejmowania decyzji](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022021502/589a366b1a28ab8c588b4653/html5/thumbnails/40.jpg)
Walki wewnętrzne
![Page 41: Psychologiczne pułapki oceniania i podejmowania decyzji](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022021502/589a366b1a28ab8c588b4653/html5/thumbnails/41.jpg)
Perspektywa ZSRR
![Page 42: Psychologiczne pułapki oceniania i podejmowania decyzji](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022021502/589a366b1a28ab8c588b4653/html5/thumbnails/42.jpg)
Syndrom grupowego myślenia
Gdy konsensus i spójność przeważają nad możliwością podjęcia lepszej decyzji
![Page 43: Psychologiczne pułapki oceniania i podejmowania decyzji](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022021502/589a366b1a28ab8c588b4653/html5/thumbnails/43.jpg)
Dziękujemy za uwagę!