Przewlekłe nowotwory mieloproliferacyjne Ph-ujemne · Klinika Hematologii, Nowotworów Krwi i...
Transcript of Przewlekłe nowotwory mieloproliferacyjne Ph-ujemne · Klinika Hematologii, Nowotworów Krwi i...
![Page 1: Przewlekłe nowotwory mieloproliferacyjne Ph-ujemne · Klinika Hematologii, Nowotworów Krwi i Transplantacji Szpiku . Przewlekłe nowotwory mieloproliferacyjne Chromosom Filadelfia](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041717/5e4c678f85e5e43afa16371a/html5/thumbnails/1.jpg)
Przewlekłe nowotwory mieloproliferacyjnePh-ujemne
Marta Sobas
Klinika Hematologii, Nowotworów Krwii Transplantacji Szpiku
![Page 2: Przewlekłe nowotwory mieloproliferacyjne Ph-ujemne · Klinika Hematologii, Nowotworów Krwi i Transplantacji Szpiku . Przewlekłe nowotwory mieloproliferacyjne Chromosom Filadelfia](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041717/5e4c678f85e5e43afa16371a/html5/thumbnails/2.jpg)
Przewlekłe nowotwory mieloproliferacyjne
Chromosom Filadelfia (Ph)
Przewlekła białaczka szpikowa
Ph (-) Ph (+)
Czerwienica prawdziwa
Nadpłytkowość samoistna
Włóknienie szpiku
Ostra białaczka szpikowa
Nowotwory mieloproliferacyjne
Zespół mielodysplastyczny
WzrostRzadko
Norma (<5%)Rzadka
Dojrzałe komórkiDysplazjaBlastyTransformacja do ostrej białaczki szpikowej
ObniżoneTak
<5% lub 5-20%Częsta
ObniżoneCzasami>=20%
-
![Page 3: Przewlekłe nowotwory mieloproliferacyjne Ph-ujemne · Klinika Hematologii, Nowotworów Krwi i Transplantacji Szpiku . Przewlekłe nowotwory mieloproliferacyjne Chromosom Filadelfia](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041717/5e4c678f85e5e43afa16371a/html5/thumbnails/3.jpg)
MPN Ph (-) epidemiologia
PMF PV ET CML MDS MDS/MPN0
0,5
1
1,5
2
0,47
0,841,03 1,1
1,82
0,35
Ann
ual r
ate
per
100
000
1. Titmarsh GJ, et al. Am J Hematol. 2014;89:581-587.2. Sant M, et al. Blood. 2010;116:3724-3734.
Średnia wieku: 60-65 lat
Klinika Hematologii, Nowotworów Krwii Transplantacji Szpiku
![Page 4: Przewlekłe nowotwory mieloproliferacyjne Ph-ujemne · Klinika Hematologii, Nowotworów Krwi i Transplantacji Szpiku . Przewlekłe nowotwory mieloproliferacyjne Chromosom Filadelfia](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041717/5e4c678f85e5e43afa16371a/html5/thumbnails/4.jpg)
Choroba o charakterze klonalnym
Wywodząca się z komórki macierzystej
Klasyfikacja zgodnie z tym, która linia
szpikowa ulega proliferacji
.
Mutation
Polycythemia vera (PV)
Essential thrombocythemia
(ET)
Chronic myeloid leukemia
Primary myelofibrosis
(PMF)
Klinika Hematologii, Nowotworów Krwii Transplantacji Szpiku
![Page 5: Przewlekłe nowotwory mieloproliferacyjne Ph-ujemne · Klinika Hematologii, Nowotworów Krwi i Transplantacji Szpiku . Przewlekłe nowotwory mieloproliferacyjne Chromosom Filadelfia](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041717/5e4c678f85e5e43afa16371a/html5/thumbnails/5.jpg)
DECODE
Niezależność od cytokin
Wzmożona mieloproliferacja
. Możliwa ewolucja / transformacja
.
PV
ET PV MF wtórna
AML
PMF
ET
ET
![Page 6: Przewlekłe nowotwory mieloproliferacyjne Ph-ujemne · Klinika Hematologii, Nowotworów Krwi i Transplantacji Szpiku . Przewlekłe nowotwory mieloproliferacyjne Chromosom Filadelfia](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041717/5e4c678f85e5e43afa16371a/html5/thumbnails/6.jpg)
MPN Ph(-) etiologia• Nadal nieznana
• Z różną częstością w różnych typach MPN Ph(-), występują mutacje JAK2V617F, JAK2-exon12, CALR, MPL.
• Istnieją jednak MPN Ph(-) bez obecności żadnej z powyższych mutacji (Triple Negative; TN)
•
•
•
PV ET PMF
TN
??
![Page 7: Przewlekłe nowotwory mieloproliferacyjne Ph-ujemne · Klinika Hematologii, Nowotworów Krwi i Transplantacji Szpiku . Przewlekłe nowotwory mieloproliferacyjne Chromosom Filadelfia](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041717/5e4c678f85e5e43afa16371a/html5/thumbnails/7.jpg)
What does JAK2 normally do?What does JAK2 normally do?It is a switch that tells blood cells to growIt is a switch that tells blood cells to growMPN Ph(-) etiologia
• Powyższe mutacje nie są odpowiedzialne za rozwój choroby, a jedynie
za niezależną od cytokin, ciągłą aktywację szlaku JAK-STAT
JAK2JAK2
StatStat
StatStat Niekontrolowana proliferacja
P P
Błona komórkowa
Jądro komórkowe
• Nadmierna i niekontrolowana proliferację jednej lub kilku linii komórkowych
Klinika Hematologii, Nowotworów Krwii Transplantacji Szpiku
![Page 8: Przewlekłe nowotwory mieloproliferacyjne Ph-ujemne · Klinika Hematologii, Nowotworów Krwi i Transplantacji Szpiku . Przewlekłe nowotwory mieloproliferacyjne Chromosom Filadelfia](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041717/5e4c678f85e5e43afa16371a/html5/thumbnails/8.jpg)
MPN Ph(-) etiologia• Istnieją mutacje poprzedzające pojawienie się powyższych mutacji
•
• Oprócz zaburzeń genetycznych, dodatkowo zaangażowane są inne czynniki takie jak
mikrośrodowisko szpiku, zaburzenia immunologiczne….
DZIĘKI TYM ODKRYCIOM, ROZPOCZĘTO BADANIA NAD NOWYMI LEKAMI:
- inhibitory JAK (obecnie stosowany ruksolitynib – inhibitor JAK1/JAK2)
- inne (leki immunomodulujące, hipometylujące, leki anty-fibrotyczne……)
- najprawdopodobniej przyszłość terapii MPN to schematy 2-3 lekowe (różne mechanizmy działania)
•
Klinika Hematologii, Nowotworów Krwii Transplantacji Szpiku
![Page 9: Przewlekłe nowotwory mieloproliferacyjne Ph-ujemne · Klinika Hematologii, Nowotworów Krwi i Transplantacji Szpiku . Przewlekłe nowotwory mieloproliferacyjne Chromosom Filadelfia](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041717/5e4c678f85e5e43afa16371a/html5/thumbnails/9.jpg)
Nadpłytkowość samoistna
Klinika Hematologii, Nowotworów Krwii Transplantacji Szpiku
![Page 10: Przewlekłe nowotwory mieloproliferacyjne Ph-ujemne · Klinika Hematologii, Nowotworów Krwi i Transplantacji Szpiku . Przewlekłe nowotwory mieloproliferacyjne Chromosom Filadelfia](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041717/5e4c678f85e5e43afa16371a/html5/thumbnails/10.jpg)
Przyczyny nadpłytkowości – dgn. różnicowa● Nadpłytkowość wtórna ● MPN z nadpłytkowością● Niedobór żelaza ● CML● Przewlekłe choroby zapalne ● PV● Nowotwory złośliwe ● MF● Przewlekłe infekcje ● ET● Leki ● Stan po-splenektomii ● Stan po nagłej utracie krwi● Zespół mielodysplastyczny (zespół 5q-,
anemia syderopeniczna)
Klinika Hematologii, Nowotworów Krwii Transplantacji Szpiku
![Page 11: Przewlekłe nowotwory mieloproliferacyjne Ph-ujemne · Klinika Hematologii, Nowotworów Krwi i Transplantacji Szpiku . Przewlekłe nowotwory mieloproliferacyjne Chromosom Filadelfia](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041717/5e4c678f85e5e43afa16371a/html5/thumbnails/11.jpg)
Copyright © 2018 American Society of Hematology
Anizocytoza płytekRóżny stopień uziarninowania
Agregaty płytkowe
![Page 12: Przewlekłe nowotwory mieloproliferacyjne Ph-ujemne · Klinika Hematologii, Nowotworów Krwi i Transplantacji Szpiku . Przewlekłe nowotwory mieloproliferacyjne Chromosom Filadelfia](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041717/5e4c678f85e5e43afa16371a/html5/thumbnails/12.jpg)
Objawy nadpłytkowości samoistnej
1. Często bezobjawowa, przypadkowa nadpłytkowość w morfologii
2. Zaburzenia zakrzepowe i/lub krwotoczne (czasami)
3. Splenomegalia (brak lub nieznaczna) Klinika Hematologii, Nowotworów Krwii Transplantacji Szpiku
![Page 13: Przewlekłe nowotwory mieloproliferacyjne Ph-ujemne · Klinika Hematologii, Nowotworów Krwi i Transplantacji Szpiku . Przewlekłe nowotwory mieloproliferacyjne Chromosom Filadelfia](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041717/5e4c678f85e5e43afa16371a/html5/thumbnails/13.jpg)
Podejrzenie nadpłytkowości samoistnej
Screening mutacji (krew)
JAK2V617F+ (50-60%)
CALR (20-25%)
MPL (4%)
Potrójnie ujemni (15%)
Trepanobiopsja szpiku
- celem potwierdzenia diagnozy
- wykluczenia włóknienia szpiku
Wykluczono nadpłytkowość
reaktywną?
TAK
+
Klinika Hematologii, Nowotworów Krwii Transplantacji Szpiku
![Page 14: Przewlekłe nowotwory mieloproliferacyjne Ph-ujemne · Klinika Hematologii, Nowotworów Krwi i Transplantacji Szpiku . Przewlekłe nowotwory mieloproliferacyjne Chromosom Filadelfia](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041717/5e4c678f85e5e43afa16371a/html5/thumbnails/14.jpg)
Terapia
• Niskie ryzyko powikłań zakrzepowych/krwotocznych (< 60 r.ż., bez wywiadu zakrzepowego): aspiryna (75 mg/dzień)
• Jeśli wartość płytek > 1000-1500/ul: nie stosować aspiryny (wzrost ryzyka powikłań krwotocznych) – wówczas do rozważenia cytoredukcja (interferon, hydroxycarbamid, anagrelid)
• Chorzy z wysokim ryzykiem powikłań zakrzepowych (> 60 r.ż. lub wywiad powikłań zakrzepowych w przeszłości +/- czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego): aspiryna + cytoredukcja (Hydroxycarbamid lub Anagrelid lub Interferon)
• Ciąża: IFN +/- aspirin +/- heparyna
Klinika Hematologii, Nowotworów Krwii Transplantacji Szpiku
![Page 15: Przewlekłe nowotwory mieloproliferacyjne Ph-ujemne · Klinika Hematologii, Nowotworów Krwi i Transplantacji Szpiku . Przewlekłe nowotwory mieloproliferacyjne Chromosom Filadelfia](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041717/5e4c678f85e5e43afa16371a/html5/thumbnails/15.jpg)
Czerwienica prawdziwa
Klinika Hematologii, Nowotworów Krwii Transplantacji Szpiku
![Page 16: Przewlekłe nowotwory mieloproliferacyjne Ph-ujemne · Klinika Hematologii, Nowotworów Krwi i Transplantacji Szpiku . Przewlekłe nowotwory mieloproliferacyjne Chromosom Filadelfia](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041717/5e4c678f85e5e43afa16371a/html5/thumbnails/16.jpg)
Czerwienica
Klinika Hematologii, Nowotworów Krwii Transplantacji Szpiku
![Page 17: Przewlekłe nowotwory mieloproliferacyjne Ph-ujemne · Klinika Hematologii, Nowotworów Krwi i Transplantacji Szpiku . Przewlekłe nowotwory mieloproliferacyjne Chromosom Filadelfia](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041717/5e4c678f85e5e43afa16371a/html5/thumbnails/17.jpg)
Czerwienica prawdziwa - klinika
• Incydenty zakrzepowe (żylne i tętnicze), zaburzenia mikrokrążenia (bóle i zawroty głowy, zaczerwienienie skóry, zaburzenia widzenia, nawracające poronienia)
•• Zmęczenie•• Świąd (po ciepłej kapieli)•• Splenomegalia: obecna •
Klinika Hematologii, Nowotworów Krwii Transplantacji Szpiku
![Page 18: Przewlekłe nowotwory mieloproliferacyjne Ph-ujemne · Klinika Hematologii, Nowotworów Krwi i Transplantacji Szpiku . Przewlekłe nowotwory mieloproliferacyjne Chromosom Filadelfia](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041717/5e4c678f85e5e43afa16371a/html5/thumbnails/18.jpg)
Wzrost wartości Hgb i Htc
Możliwa leukocytoza i nadpołytkowość
C.Rend.Soc.Biol.44:384-388 (1892)
SZPIK: Panmielopoeza
![Page 19: Przewlekłe nowotwory mieloproliferacyjne Ph-ujemne · Klinika Hematologii, Nowotworów Krwi i Transplantacji Szpiku . Przewlekłe nowotwory mieloproliferacyjne Chromosom Filadelfia](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041717/5e4c678f85e5e43afa16371a/html5/thumbnails/19.jpg)
JAK2V617F+ (95%), JAK2exon 12
hypercelularity, panmyelopoyesis
Klinika Hematologii, Nowotworów Krwii Transplantacji Szpiku
![Page 20: Przewlekłe nowotwory mieloproliferacyjne Ph-ujemne · Klinika Hematologii, Nowotworów Krwi i Transplantacji Szpiku . Przewlekłe nowotwory mieloproliferacyjne Chromosom Filadelfia](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041717/5e4c678f85e5e43afa16371a/html5/thumbnails/20.jpg)
Czerwienica prawdziwa – terapia
● Wiek > 60 r.ż. i/lub wywiad zakrzepicy
● Ryzyko nieskie ● Nie
● Ryzyko wysokie ● Tak
Htc < 45%+
Aspiryna
Terapia cytoredukcyjna (Hydroxycarbamid, IFN….)
+ Aspirin
Ciąża: IFN +/- aspiryna +/- heparyna
Klinika Hematologii, Nowotworów Krwii Transplantacji Szpiku
![Page 21: Przewlekłe nowotwory mieloproliferacyjne Ph-ujemne · Klinika Hematologii, Nowotworów Krwi i Transplantacji Szpiku . Przewlekłe nowotwory mieloproliferacyjne Chromosom Filadelfia](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041717/5e4c678f85e5e43afa16371a/html5/thumbnails/21.jpg)
Pierwotne i wtórne włóknienie szpiku
Klinika Hematologii, Nowotworów Krwii Transplantacji Szpiku
![Page 22: Przewlekłe nowotwory mieloproliferacyjne Ph-ujemne · Klinika Hematologii, Nowotworów Krwi i Transplantacji Szpiku . Przewlekłe nowotwory mieloproliferacyjne Chromosom Filadelfia](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041717/5e4c678f85e5e43afa16371a/html5/thumbnails/22.jpg)
Biopsja szpiku – nasilone włóknienie
Dakrocyty
Reakcja leukoerytroblastyczna
Włóknienie szpiku - klinika
![Page 23: Przewlekłe nowotwory mieloproliferacyjne Ph-ujemne · Klinika Hematologii, Nowotworów Krwi i Transplantacji Szpiku . Przewlekłe nowotwory mieloproliferacyjne Chromosom Filadelfia](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041717/5e4c678f85e5e43afa16371a/html5/thumbnails/23.jpg)
IPSS, Cervantes et al, Blood 2009;113:2895-901
DIPSS, Gangat N et al, J Clin Oncol 2011;29:392-7; DIPSS plus, Passamonti et al, Blood 2010;115:1703-8 Gangat N et al, J Clin Oncol 2011;29:392-7
● Risk group ● Points ● Points ● Points● Low ● 0 ● 0 ● 0
● Intermediate-1 ● 1 ● 1-2 ● 1-2
● Intermediate-2 ● 2 ● 3-4 ● 3-4
● High ● >=3 ● 5-6 ● 5-6
● IPSS ● DIPSS ● DIPSS
Skale prognostyczne
Klinika Hematologii, Nowotworów Krwii Transplantacji Szpiku
![Page 24: Przewlekłe nowotwory mieloproliferacyjne Ph-ujemne · Klinika Hematologii, Nowotworów Krwi i Transplantacji Szpiku . Przewlekłe nowotwory mieloproliferacyjne Chromosom Filadelfia](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041717/5e4c678f85e5e43afa16371a/html5/thumbnails/24.jpg)
Ruksolitynib (inhibitor JAK1/JAK2) - hamuje drogę JAK-STAT:• Zmniejszenie śledziony• Zmniejszenie nasilenie objawów ogólnych• Nie leczy choroby podstawowej• Po odstawieniu leku: nawrót objawów•
OS: 8-11 lat OS: 2-4 lat
Klinika Hematologii, Nowotworów Krwii Transplantacji Szpiku