D1SSERTJTWDE /W

COMITIIS REGNISVIO-GOTHICIANNIS 1640 — 1654.

QJJ A M ,

CONSENSU AMPL. ORD. PHlLOS.

PR^SIDE

IMM ER ICOM. FANT,HI IS TOR. PROF. REG. ET ORD. SOC. REG. SCIENT. UPS.ET ACAD. REG. LITT. HUM. HIST. ET ANTJQUIT.

STOCKH. ME HlBRO,

PRO GRADU

PUBLICO SUBJICIT EXAMTNI

DAN. HgfORTZBERG,ST1P. REG.

SUDERMANN US.

IN AUDIT. GUST. MAJ. D. XXII FEBR. MDCCXC1V.H. A, M. S»

U P S A L I JE,LITTERIS VIDU/E D1RECT. JoH. Ed.MAK.

• -t :V *• ■ ■'

'

,,

DE

COMITIIS REGNI SVIOGOTHICI,ANNIS 1640 — 1654.

§. I.Comitia Nyopia anno 1640.

Menfe Januario congregati Regni ordines, quorumdecretum die 15 Febr. datum legi poreft apud vonStiernman Riksd. ßeß.uty P. II. p. 966. I ributa folita perbiennium iterum continuata. (Jravaminibus etiam Cleri«ci ürdinis lingulari rel'olutione obviam ivere Regentes,

§. ILComitia Stockholmia an, 1641.

Etiam fequenti anno 164t menfe Januario Stockhol-rrtiam convocati finguli regni Senatores, Collegia, Pro-vinciarum Gubernatores, Epifcopi Sc Superintendentesurbiumque Stockholmiae, Nycopiae, Gothoburgi Sc Cal-marite Delegati. Deliberatum de pace, de fuga ReginaeViduae e regno, de fcedere cum Gallia Sc aliis, de qui«bus Ordinucn confilia die 27 Januarii data legi poflunCapud von Stuvnman, p. 979.

§. III,Comitia Stockbolmia an. 1642.

Convocata ad diem 6 Sc incepta die 10 Jan. Quianno fuperiori Delegatorum, hoc aono Comitiorum erat

A z Mir*

4 Di Comit ils Regni Svio-Gotbici

Mtreschallus, Liber Baro Ericus Gvllenstiprna , Care-licC Gubernaror. Qui qua rarione litterae pleniporentiari^eDelegatorum, qui ad renorem Oidintntia: Pclarii Equc-ftris tum a fingulis nobilium familiis eligebantur, conce-ptaeerant, cognofcere cupit, r.deat Collecdioncm Gör-vellianam editione renovata P. I. p. 36, ubi dipioma fa-miliae DclaGardiance inveniet. Uc videre eil ex com-

mercio epiftolari Axelii Oxenfiierna cum filio Johanne inMercurio Hiltorico Politico Gb*veUiano P. I. p. 93 im-prello, & numero multi & trs£latu faciles his in Comi-tiis crant regni Ordincs. Aliud autem innuere videnturlitterär Job. Banz Ekebielm ad Principem Johannlm Ca-simirum in Collc£tione Adler(par riana p. 175, nuperrime editae,in quibus, die 22 Jan. Förgången tisdag voro Standerna f'grega-tim vocerade till regeringen i Rådkammaren, tandem kommo bin¬derna och i bland annat begärde af regeringen, at ej ja mycket kro-nogods fh'ille bort/aljas, emedan fadant länder dem ofrigom fåkronobonder till ftörfla Infi \ derofver R. Lancellarius år bhgtf&rtörnad ocb almogen båt deligen tiltalade, gfvandes demmed bårda ord till-kanna, at de /kola jbrnimma Frålfemån ilandet vara, få at Arcbidapifer Cancellario fvarat bafver,ej få bårdt allmogen traEiera , vetandes dem ocb till en fririksdag komne vara. Et alibi p. 261. Dock år flor mödabönderna S/ver den fedvanliga la/t någodt öfvertala , gut ra-tionibus if argumeutis pevfuafomis interdum viEli /vara flgej djerfvas bemdraga med yttermera tunga, vetandes fig få-lunda liflhfa ef deras med Conforter. Propofuit Marefchal-lus Senatui, anne per Delegatcs Noblium Ordin» Co-mitia adire liceret? quod negabatur, ut Ordinanriae Pa-latii Equeftris, dignitati, libertati, quin & fecuritari Or-dinis contrarium. LJpjala Tidningar, 1776, p. 283. Editafunt apud v. Stiernman p. 990- 10 to ram decretum Comitia-le di-e 23 Febr datum, quam Regiminis in Ordinum Cleri-cofum & Urbicorum Gravamina Refolutiones. Ex his con-

ftar,

attnnis 1640, —

Aar, priftina onera per biennium continuata fuiffe, quin &varia ftatuta ceconomica recepra. Ut ab onere exteros le-gatos atque regios miniftros fine mercede in viis publi-eis promovendi liberi in pofterum forent, Coloni Fifca-les atque cenfitici trium thalerorum argenteorum tributumannuum in fe fufeipiebant, dimidium vero nobilium, fubnomine ßjufsfards-penningar dein notum.

5. IV.Comitia Stockbolmiee an. 1643, OSl. g.

Haec in primis ob bellum Dtnis inferendum erantconvocata, quod a Regimine jam decretum erat; Ted ii-ne Ordinum confenfu fufeipi non potuir. Cum autemmomentum rei poftularet, ut filentio tradarerur; initiomenfis Novembris certi Delegati confiliorum fenatmparticipes fa&i eadem approbarunt. Ceterum folita rri-buta adhuc in biennium continuata, ut videre efl: a De-creto Comitiali epud von Stiernman, 1. c. p. 1023. Suumetiam defiderium declararunt regni Ordines, ur Regina,cum annum decimum nontim ingrederetur, Ipfa imperiihabenas capefleret, in Conftitutione licet hereditaria fan-citum eftet, quod dimidia tantum regitrinis pars ei tumcederetur. Equeftris Ordinis Orator in his Comitiis , utin proxime fequentibus> erat Hernieus Ftemmiiig ConfiliiBellici AffefTor.

§. v.Comitia menfe Novembri an. 1644.

Ipfo die narali VI Decembris, in praefentia regniOrdinum r gimen adgreffa Christina , Regni Cancellariodiferta oratione ei gratulante, cui ex (olio argenteo ele¬gans refponfum dedir. Ad obfervandam fuo in mode-

A 3 rami-

6 De Comitiis Regm Svio-Gotbici

ramine regiminis formam fe adffringebat, nsque dum incoronatione ejus rcvifa foret & coniirmata. De abalie-nttis per donationes, venditiones Sc oppignerationes fi-fci prcediis folitae a r*ftico Ordine morae qucrela?; nihi-lo tarnen minus privilegia Ordinis Equeftns non confir-niata tantum; Ted Sc novis au&a incremencis. Loco enimimmunitatis a ve&igalibus, quam cedebar, fuis colooislibertatem a magna fifci rediiuum parte, Stora LandtagsGarden vel /Ifraden dicta, bis in comitiis adquiiivir. QuinSc Tutores Reginae ab omni in pofterum moderaminisratione reddenda eximebanuir. A&a huc fpeftanria edi-ta funt apud von Stternman, p. 1056—-1072.

§. VI.Delegatio Grdinum Stoekbolmix an. 1645.

Regni Senatores, Nobilium nonnulli, Epifcopi, Su-perintendenres Sc urbium Stockholmiae , Upfaliae, Noreo-pur Sc Gothoburgi Ddegati die 14 Jul. Stockholmiamconvocati erant, ad fententiam de futuris pacis Bromfe-bioenfis conditionibus reddendam. Eam etiam dederuntdie 7 Aug. editam a von Stiemman, 1. c. p. 1082. Cle-rus vero Comitialis fingularem controverfiae cum Fveder.JAenio ortae habuit curam, cujus hiftoriolam videfis inDiff. de religionis in Svecia conrroverfiis quibusdam re-centioribus, p. 5. Equeftris Ordinis Orator Liber BaroGabriel Oxtnfltema, Regni Camerae Confiliarius, cujus vi-lam videfis apud von Stiemman Svenjka Landt - Marfk. Hi-ßoria in Gbrvells Sv. BibL P, III. p. 315.

§. VII.Comitia Stockholmice an. 1647.

Comitiorum Marefchallus L. B. BenediElus Skytte, Pro-Yincise Uplalienfis Sc Stockholmenfis Gubernaror. A£taComi-

annis 1640, — 1654. 7

Comitiorum flp. von Stiernman 1. c. p. 1087—1105 legipofTunt. Ex occafione Epifcopi Strengnenfis JohannisMatthi& Ideae boni ordinis in ecclcfia, de Formula Con-cordiac ftrifte fic di£ta in librum Ecclefise Svecanae Sym-bolicum recipienda, mota quacftio j cui fe oppofuir Theol.ProfefTor Aboénfis D. Joannes Elavi 7erferus. Sua verodeclaratione, Lill Epilcoporum & Paftorum nominibusfignata, affirmavit Clerus nanc formulam pro libro Sym-bolico in regno Sveciae effe habendam, licet Regia fan-&ione hac occafione, ob faventem Reginae in Job. Mat-tbiA animum, eorum poftularum caruerir. Hiltoriam hu-jus rei fufe & accurate tradidit Acad. Carolina? Adj. M.Car. Job. Eberflcin in DifT. de fatis Forrnulae Concordiaeftri&e fic diftae, praecipue in Svecia & Dania p. 40 fq.Vacuae autem erant quinque Epifcopales fedes, quarumCandidatos fuis dudum futfVagus delignarunt Dioecefani,votisque jam expetiit Clerus Comitialis, videlicet Archi-Epifcopatus, Epifcopatus Lincopenfis, Arolienfis, Vexi-onenlis, nec non Superintendentia Mariarftadenfis. Cfr.DifT. de variis Epifcopos in Svecia conflituendi modis,p. 13. Gallico autem Legato Cbanut narravit Regina,ftudio fe has fedes vacuas tenuiffe, ut Cleri praecipuoseas ambientes fuis partfbus adftringeret. Spes etiam pri-vilegiorum Clerico Ordini data Sc Theol. Prof. Prim.Upf. D. J9anni Caft. Leneeo, nec non Epifcopo ArofienfiD. Olavo Laureho mille thal. imper. ex teloniis afligna-ta, ut hujus ordinis antefignanis praecipuis. Speciali et-iam refolutione tertia decimarum pars Clericis confirma-ta. Ordo in ter urbium ad Comitia Delegaros etiam fta-bilitus.

§. VIII.Comitia Stockboltnice att. 1649 menfe Februar io.In primis eum in finem convocati erant regni or-dines ut decretum Reginae de Confangvineo Comire Pala¬

tino

8 De Comitiis Regm Svio-Gotlicitino Carolo Gustavo in fucccllionem inperii eligendo,rarum haberenr. Cerros igitur nominarunt Delegatos, quidie 28 Feb haue rem fu« fubjecere deliberationi. Co»miriorum M^refchallus erat L. B. Svanh Sparte, Dica-fteni Aboönfis Prsefes Vicarius. Senater Regni Bensd.Sfcytte, Archi - Epifcopus Len&us Sc Confil Stock holmen»fii Nico/aus Nicolai curam Regina: de Sacceffore adpro-baruntj Ted ejus cum principe connubium urferunt. Gu-bernntor Provinciae Cuprimontanae Job. Bervdes atqueEpifcopus Strengnenfis Job. Matbiz cum illis confenfere.Tandem decretum de fuccedione Prineipis a dngulis Or-dinibus fubferiptum die 10 Martii. Co/onatio Regina:in diem 30 Aug. incidcret, cujus follemribus eadem tri¬but a, ac olim Regis Gustavi Aüolphi, ailisnarunr. Cere»rum, quamvis nuperrime fancita erat p^x Weftphtlic«,dele&us idem atque erogationes ab Ordinibus continuatiper biennium, ita tarnen, 11t ille in numeratam pecurii-am poffet murari. A&a habet v. Stiernmm I.e. p, iio>—1141.

5. IX.Comitia Stockbolmice an. 1650, Jur.— Nov.

Et tempore, quo durarunt, intelBnis difTenfioni-bus, quibus diitineba fuerunt, omnia prifrina comitia haecfuperarunr. fneepta funt die 20 Jun. Sva;üo Sparte iterurafuit Equeftris Ordinis Orator. Regin« propofitio maxi-me eo tendebat, ut Principis fuccefforis poderis heredita-rium jus ab Ordinibus regni tribueretur, quod etiamper tres inferiores Nobilibus expreflum, ita tarnen, utmanifefta fubditi indicia fervarer. Neque enim Provin-ciarum in Germania Gubernationem , neque Ordinis Pe-rifcelidis decus eum fufeipere permidt R:gina. Staruebatcontra , ut pro praediis (uis militiam praritarec atque pu»blicis in foilemnitaribus locum e regione Summorum Of-

ficia-

Popdis cum opplicatione ad res patriae. P. 1. 9

poribus fedi Upfalienfi fubfuit, unde paroecia, in quaiitum, adhuc Bitkopskulla appellatur »).

§• 9<

Jaclis autem his fundamentis, ut e diverticulo inviam redeamus, Gregorius Fll^ qui Monachus fub Hilde-braudi nomine notus erac, circa an. 1070 culmen Hier¬archie Fapalis fuperftruxit. Ille enim ftatum in Italiaéccléfiäflicum primus fornvavit, in quo civile imperiumexercet Pontifex, cum amafia ejus Comitisfa Mathildaan, id77 ci donatione legaverat provincias, quas ab a-vunculo, imperatore Henrico III, hereditatis jure accepe-rnr. Ille primus Papa, feu patris univerfalis arque Port-t/ficis Maximi, a facris gentilitiis Romanis mutuatum, ti-tulum ufurpavit, cum Gregorius I feu Magnus, ServumServorum Dei fe primum nominaverat. Ille etiam fuis inepiftolis adftruxit, quod folus Pontifex Romanus juredicatur univerfalis, quod illi foli liceret pro temporisnecesfitate novas leges condere, quod folius Papae pedesomnes principes deofculentur, quod illi liceret imperato-res deponere, quod a nemine ipfe judicari deberet a\Ille denique primus dignatus eft Sveciae Reges lngonemSc Halflamtm lirteris adire atque eflagitare, ut decimarumonus fubditis fuis imponerent mitrerentque aliquem Ro¬marn , cum quo de religionis in Svecia ftatu confulereposfet. Excommunicavit imperarorem Conftantinopoli-tannm Nicepborum. Regem Polonia: Boleslaum depofuit.Imperator Romano - Germanicus Henrictts IF tribus per

B hie-

z) H)id. p, 280.n) Lttgerbr. Hifl. SvioG. T. 2. p. 61. Hinc omnium Catholicorum

piincipum litterae ad Pontificcm incipiunt; Feft ptdum ofcuJa benttruw.

io Dt Comitiii Regni Sviogotbici an. 1640,-1654.externis, quam internis regni negotiis a Regina ftaturafua fanftione confirmafle arque rata feciffe. Svanto Spar¬te tertium Ordiuis Equeftris Orator.

§. XI.Comitia Stotkholmia an. 1652 tneuje Dtctinlris.

A&a apud von Stievnman 1. c. p. 1185- 1:07, editaprobant, Ordines Regni dele&us atque tributa folita pertriennium in fe fufcepifle, aliis in commodum regni fta-tutis, ▼idelicet de diverforiis publicis &c. Oraror OrdinisEqueftris L. B. Cbriflerus Bonde, provinciae OrebroenfisGubernator.

§. XII.Comitia Upfalia die 21 Maji an. 1654.

Ultima haec imperanre Christina fuere, abdicationeejus & inauguratione Caroli Gustavi maxime celebria.Marefchallus L. B. Ericus Fletnmin* > Collegii MetalliciPrsefes. A&a edita apud von Stievnman, 1. c. p. 120g,fq, Ipfa abdicatio die 6 Jun. fiebat. Binam habemus defaraofiflimo hoc a£lu relationem, alteram editam a Lön-lfm Hiftor. Markvärd. P. I. p. g. alteram Legati ArgliWbttelocke in Diario p. M°»743> utriusque teftis ccvto7itx.Numerum Nobilitatis prtrfentis hic CC , Clericorum LX,urbicorum CXX atque rufticorum LXXX definir.