PROTOKÓŁ KONTROLI - nik.gov.plpx... · funkcjonowało miejskie przedszkole publiczne nr ... str....
Transcript of PROTOKÓŁ KONTROLI - nik.gov.plpx... · funkcjonowało miejskie przedszkole publiczne nr ... str....
1
PROTOKÓŁ KONTROLI
Zespołu Szkół Elektronicznych, Elektrycznych i Mechanicznych w Bielsku-Białej (kod
pocztowy 43-300 Bielsko-Biała) ul. Słowackiego 24, statystyczny numer identyfikacyjny
REGON: 070842486, zwanego w dalszej części protokołu „Zespołem Szkół” lub
„Zespołem”.
Dyrektorem Zespołu od dnia 1 września 1997 r. jest pan Jan Dzida.
Głównym księgowym od 31 sierpnia 1997 r. do 31 marca 2006 r. była pani Joanna Kucharska
a od 1 kwietnia 2006 r. pani Edyta Baran.
[Dowód: akta kontroli str. 3-8]
Kontrolę, w okresie od 16 kwietnia 2007 r. do 27 czerwca 2007 r. przeprowadził Artur Stekla
– specjalista kontroli państwowej z Delegatury NIK w Katowicach, na podstawie
upowaŜnienia nr 052961 z dnia 13 kwietnia 2007 r. z przerwami w dniach od 14 maja
do 6 czerwca 2007 r. oraz w dniach 25 i 26 czerwca 2007 r.
[Dowód: akta kontroli str. 1-2]
Celem kontroli była ocena realizacji obowiązków związanych z utrzymaniem w naleŜytym
stanie techniczno-uŜytkowym obiektów budowlanych publicznych szkół i placówek
oświatowych oraz przestrzegania przepisów w zakresie bezpieczeństwa i higieny.
W toku kontroli ustalono, co następuje:
1. System oświaty i kompetencje organów Zespołu Szkół.
1.1. Zespół Szkół od dnia utworzenia, tj. od 1 września 1997 r., funkcjonuje w niezmienionej
formie organizacyjnej. Organem prowadzącym Zespołu Szkół jest Miasto Bielsko-Biała
(miasto na prawach powiatu). Stosownie do postanowień art. 60 ust.1 ustawy z dnia 7
września 1991 r. o systemie oświaty1, statut Zespołu Szkół powinien określać: nazwę szkoły,
jej cele i zadania, organy i ich kompetencje, organizację szkoły, zadania nauczycieli i innych
pracowników, zasady rekrutacji uczniów oraz ich prawa i obowiązki. Aktualny statut,
ustalony uchwałą Rady Szkoły z dnia 12 grudnia 2006 r. spełniał cytowane powyŜej
ustawowe wymogi. Według omawianego statutu, zakres kompetencji Dyrektora obejmował
m.in.: reprezentowanie Zespołu Szkół przed organami państwowymi, kierowanie bieŜącą
działalnością oraz organizowanie administracyjnej, finansowej i gospodarczej obsługi. Osobą
odpowiedzialną za organizację całokształtu pracy gospodarczej Zespołu Szkół był kierownik
gospodarczy, który kierował takŜe pracą personelu obsługowego.
1 t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 256 poz. 2572 ze zm.
2
Do ogólnych zadań Rady Szkoły naleŜało m.in. uchwalanie statutu i jego zmian;
przedstawianie wniosków w sprawie rocznego planu finansowego środków specjalnych,
opiniowanie budŜetu i gromadzenie funduszy z dobrowolnych składek i innych źródeł oraz
dąŜenie do stworzenia uczniom i nauczycielom najkorzystniejszych warunków do pracy,
nauki i rozwoju. Za opracowanie projektu statutu Zespołu Szkół (i jego zmian) oraz za
przedstawienie go do uchwalenia Radzie Szkoły odpowiedzialna była Rada Pedagogiczna,
której pracami kierował Dyrektor Zespołu Szkół.
[Dowód: akta kontroli str. 9, 10-39]
1.2. Janusz Kaps Naczelnik Wydziału Edukacji Urzędu Miejskiego w Bielsku-Białej
poinformował, Ŝe Rada Miejska w Bielsku-Białej nie ustaliła w drodze uchwały
szczegółowych warunków korzystania z nieruchomości przez szkoły i placówki oświatowe
poniewaŜ art. 43 ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami2 nie wskazuje
obowiązku podjęcia takiej uchwały. Szkoły i placówki oświatowe jako jednostki
organizacyjne Gminy władają nieruchomością na podstawie decyzji administracyjnej Zarządu
Miasta.
[Dowód: akta kontroli str. 67-68]
1.3. W podjętej przez Zarząd Miasta Bielska-Białej w dniu 26 lutego 2001 r. decyzji (m.in. na
podstawie art. 45 ustawy o gospodarce nieruchomościami) zadecydowano o oddaniu w trwały
zarząd na czas nie oznaczony, na rzecz Zespołu Szkół, nieruchomości połoŜonych przy ul.
Słowackiego 24 i 19, zabudowanych obiektami przeznaczonymi na funkcjonowanie szkoły.
W decyzji tej wymieniono następujące obiekty budowlane: budynek przy ul. Słowackiego 24,
pow. zabudowy 3.667 m2; pow. uŜytkowa 10.415 m2; kubatura 88.488 m3; budynek przy ul.
Słowackiego 19, pow. zabudowy 540 m2; pow. uŜytkowa 288 m2; kubatura 4.910 m3.
W decyzji nie określono szczegółowego sposobu zagospodarowania przedmiotowych
nieruchomości przez Zespół Szkół ani szczegółowych warunków korzystania, pomimo
obowiązku wynikającego z art. 45 ust. 2 pkt 4 ustawy o gospodarce nieruchomościami.
Podano natomiast, Ŝe w razie niedotrzymania warunków decyzji, a w szczególności nie
utrzymania budynków i urządzeń w naleŜytym stanie technicznym a takŜe uŜytkowania
nieruchomości w sposób sprzeczny z jej przeznaczeniem, Zarząd Miasta moŜe wydać decyzję
o wygaśnięciu prawa trwałego zarządu. W przedmiotowej decyzji podano, iŜ nie ustalano
2 Dz. U. z 2000 r. nr 46, poz. 543 ze zm.
3
terminu spisania protokołu zdawczo-odbiorczego z uwagi na fakt, Ŝe Zespół Szkół był juŜ w
posiadaniu i uŜytkował przedmiotowe obiekty.
Z dniem 1 grudnia 2003 r. Dyrektor Zespołu Szkół otrzymał pełnomocnictwo (udzielone
przez Prezydenta Miasta Bielska-Białej) m.in. do reprezentowania na zewnątrz i
jednoosobowego podejmowania decyzji z zakresu działania podległej placówki (w tym do
decydowania o sposobie wykorzystania składników majątkowych podległej placówki przy
zachowaniu wymogów przewidzianych przepisami prawa) oraz do zawierania, w trybie
ustawy o zamówieniach publicznych3 umów o zamówienia do wysokości zamówienia nie
przekraczającego 6.000 EURO oraz do zawierania umów na dostawy mediów,
odprowadzenie ścieków i o świadczenie telefonicznych usług powszechnych bez stosowania
limitu kwotowego. Umowy zawierane bez stosowania limitu kwotowego – kaŜdorazowo –
musiały posiadać kontrasygnatę Dyrektora Zespołu Obsługi Szkół i Przedszkoli Miejskich.
[Dowód: akta kontroli str. 40-49]
W obiektach Zespołu Szkół na mocy umowy najmu (zawartej dnia 29 września 1995 r.) i
umowy uŜyczenia (zawartej dnia 6 października 1997 r. tj. przed dniem wejścia w Ŝycie
ustawy o gospodarce nieruchomościami) pomieszczeń o pow. łącznej 544,19 m2
funkcjonowało miejskie przedszkole publiczne nr 12. Biorący te pomieszczenia w uŜyczenie
zobowiązał się do: uŜywania pomieszczeń zgodnie z jego przeznaczeniem, ponoszenia
wszelkich kosztów z tytułu korzystania z przedmiotu umowy oraz do dokonywania wszelkich
napraw przedmiotu uŜyczenia jakie okaŜą się konieczne w czasie trwania umowy. Umowę
najmu z 1995 r. podpisali Dyrektor ówczesnego Zespołu Szkół Zawodowych nr 4 w Bielsku-
Białej Jan Dzida oraz Dyrektor Przedszkola nr 12 w Bielsku-Białej Alicja Dudek. Umowę
uŜyczenia z 1997 r. podpisali w imieniu Zespołu Szkół Dyrektor Jan Dzida wraz z Główną
Księgową Joanną Kucharską a w imieniu Zakładu Obsługi Szkół i Przedszkoli Miejskich w
Bielsku-Białej jego Dyrektor Kazimiera Bodek, Główny Księgowy Jerzy Suder oraz Dyrektor
Przedszkola Alicja Dudek.
[Dowód: akta kontroli str. 50-52]
1.4. W Zespole Szkół zapewniono uczniom moŜliwość korzystania z profilaktyki zdrowotnej
i pomocy przedlekarskiej. W wyniku oględzin ustalono, Ŝe na terenie obiektów Zespołu
znajdował się gabinet pedagogów szkolnych (1 pomieszczenie z niezbędnym wyposaŜeniem)
i psychologa oraz gabinet pielęgniarki szkolnej (1 pomieszczenie z niezbędnym
3 Dz. U. z 2002 r. nr 72 poz. 664 ze zm.
4
wyposaŜeniem i wydzieloną poczekalnią). Zespół Szkół zapewniał uczniom moŜliwość
korzystania z urządzeń sportowych i rekreacyjnych: sali gimnastycznej, salek do ćwiczeń
siłowych, placu zabaw dla dzieci przedszkolnych, boiska szkolnego o nawierzchni asfaltowej,
urządzeń sportowych do gier zespołowych (kosze i bramki o konstrukcji stalowej na
fundamencie betonowym) oraz skoczni do skoków w dal.
[Dowód: akta kontroli str. 23, 53-60, 71]
1.5. Nie zapewniono moŜliwości pobierania nauki młodzieŜy niepełnosprawnej. Budynki nie
zostały wyposaŜone w odpowiednie podjazdy i windy między poszczególnymi
kondygnacjami. RównieŜ pomieszczenia sanitarno-higieniczne nie zostały dostosowana do
potrzeb osób niepełnosprawnych. Zgodnie z oświadczeniem Dyrektora Jana Dzidy Zespół
Szkół nie realizował kształcenia dzieci i młodzieŜy niepełnosprawnej. Dyrektor Zespołu
wyjaśnił ponadto, Ŝe w przypadku zgłoszenia się do tej placówki ucznia niepełnosprawnego,
uczeń taki jest kierowany do Liceum Ogólnokształcącego nr VI, które prowadzi oddziały
integracyjne. Dotychczas nie było w Bielsku-Białej szkoły zawodowej z oddziałami
integracyjnymi. Według informacji otrzymanej od Dyrektora Dzidy z Wydziału Edukacji UM
w Bielsku-Białej od roku szkolnego 2007/2008 taki oddział integracyjny będzie
funkcjonować w Zespole Szkół Elektronicznych przy ul. Lompy.
[Dowód: akta kontroli str. 69-80, 236-237]
2. Gospodarka finansowa Zespołu Szkół i bieŜące wydatki na utrzymanie obiektów.
W celu zapewnienia właściwego stanu techniczno-uŜytkowego obiektów budowlanych
Szkoły z równoczesnym uwzględnieniem potrzeb określonych w protokołach z kontroli tych
obiektów, Zespół Szkół występował w latach 2004 - 2006 o zapewnienie w budŜecie Miasta
środków na wydatki związane z remontami i bieŜącą konserwacją budynków Szkoły, w tym
m.in.
- sali gimnastycznej (uzupełnienie tynków elewacji, impregnacja więźby dachowej,
wykonanie instalacji odgromowej, izolacja zewnętrznych ścian, wymiana stolarki
okiennej, modernizacja instalacji c.o.),
- budynku głównego (uzupełnienie tynków elewacji, remont dachu i instalacji odgromowej,
remont posadzki w małej sali gimnastycznej, remont ogrodzenia i muru oporowego,
sanitariatów, i chodnika oraz modernizacja sieci c.o.).
Szacunkowa wartość zgłoszonych potrzeb remontowych wynosiła 119.288,33 zł netto.
Z powyŜszych zadań wykonano w całości lub części:
5
- uzupełnienie brakujących fragmentów tynków,
- remont dachu budynku głównego łącznie z częściowym remontem instalacji odgromowej
budynku głównego,
- remont muru oporowego z częścią ogrodzenia i schodami zewnętrznymi,
- remont sanitariatów i parkietu w małej sali gimnastycznej.
Wydatki na ww. remonty stanowiły kwotę 508.172,60 zł.
[Dowód: akta kontroli str. 101-105]
Dyrektor Zespołu Szkół podał, Ŝe nie jest upowaŜniony do realizacji zadań w zakresie
remontów obiektów szkolnych oraz zadań inwestycyjnych w tym zakresie, poniewaŜ
wykonuje je bezpośrednio organ prowadzący. Zgodnie z pisemnym poleceniem Prezydenta
Miasta Bielska-Białej z dnia 22 kwietnia 1999 r. Dyrektor Zespołu Szkół miał obowiązek
zgłaszania powyŜszych potrzeb do Wydziału Edukacji lub Wydziału Inwestycji Urzędu
Miejskiego w Bielsku-Białej. Zadania te miał realizować Wydział Inwestycji. PowyŜsze
ustalenia zostały potwierdzone informacjami uzyskanymi od Wydziału Edukacji Urzędu
Miejskiego w Bielsku-Białej.
Dyrektor odpowiadał za realizację drobnych remontów bieŜących (naprawy sprzętu, instalacji
wodnej, elektrycznej, naprawy okien, zamków, malowanie sal itp.) oraz wyposaŜenie szkoły
w sprzęt i pomoce naukowe finansowanych ze środków z budŜetu miasta. Zgodnie z
wyjaśnieniami na cele te corocznie są planowane środki i w ramach otrzymanego budŜetu
kupowane są pomoce naukowe, krzesła, stoliki, biurka, tablice, meble szkolne itp.
[Dowód: akta kontroli str. 61-68]
Plany finansowe Zespołu Szkół oraz wskaźniki dotyczące ich wykonania w zakresie
bieŜącego utrzymania i konserwacji obiektów przedstawiały się następująco:
2004 2005 2006 § Plan Wykonanie Plan Wykonanie Plan Wykonanie
4210 zakup materiałów i wyposaŜenia
55.155,98 55.092,63 56.187,92 55.654,41 59.621,00 59.621,00
4240 zakup pomocy naukowych, dydaktycznych i ksiąŜek
3.992,00 3.992,00 12.380,00 12.380,00 17.790,00 17.790,00
4260 zakup energii
268.568,58 268.568,58 352.000,00 345.790,29 286.908,57 286.908,57
4270 zakup usług remontowych
3.232,90 3.232,90 1.070,29 927,64 9.300,00 9.300,00
4300 zakup usług pozostałych*
58.655,62 58.655,62 57.742,00 57.742,00 57.153,00 57.153,00
Razem 389.605,08 389.541,73 479.380,21 472.494,34 430.772.57 430.772.57
6
* §4300: wydatki na usługi pocztowe, transportowe, koszty obsługi bankowej, wywóz nieczystości, koszty ochrony obiektu, powielania dokumentów, dorabiania kluczy, opłaty RTV (do roku 2006 takŜe koszty usług telekomunikacyjnych).
RóŜnice pomiędzy planem finansowym a jego wykonaniem w latach 2004-2005 były
spowodowane niewykonaniem załoŜonego planu dochodów budŜetowych.
[Dowód: akta kontroli str. 122, 176, 238]
Zastępca Prezydenta Miasta Bielska-Białej Waldemar Jędrusiński poinformował, Ŝe:
- subwencja oświatowa uzyskiwana przez Miasto nie pokrywała całości wydatków
osobowych ponoszonych na szkoły i placówki oświatowe, co oznacza, Ŝe część tych
wydatków, a takŜe całość wydatków rzeczowych oraz dotacji dla szkół nieprowadzonych
przez Gminę Bielsko-Biała była ponoszona przez tą jednostkę samorządową z własnych
środków,
- pomimo wielokrotnych starań pozyskania środków finansowych adekwatnych do kosztów
utrzymania placówek oświatowych, w tym Zespołu Szkół, stanowisko Ministerstwa Edukacji
Narodowej było w tej kwestii negatywne,
[Dowód: akta kontroli str. 172-177]
Z informacji uzyskanej od Urzędu Miasta w Bielsku Białej wynika, Ŝe w latach 2004 – 2006
r. poniesiono następujące nakłady na remonty przeprowadzone w kontrolowanym Zespole
Szkół:
Zakres rzeczowy Plan pierwotny Plan po zmianie Poniesione nakłady
Rok 2004 Remont dachu: wymiana obróbek blacharskich, wykonanie tynków w części północnej, południowej i wschodniej
129.854,00 146.784,21 146.784,21
Rok 2005 Remont dachu: wymiana obróbek blacharskich, wykonanie tynków zewnętrznych gzymsów w części zachodniej, montaŜ instalacji przeciwoblodzeniowej na części dachu, remont sanitariatu
130.000,00 133.591,31 133.591,31
Rok 2006 Remont dachu: wymiana pokrycia dachu (ok. 60%), przemurowanie przewodów kominowych i wentylacyjnych, montaŜ instalacji przeciwoblodzeniowej i odgromowej na części dachu, remont schodów terenowych i muru oporowego
145.000,00 270.877,91 270.877,91
Razem 404.854,00 551.253,43 551.253,43 [Dowód: akta kontroli str. 247-248]
7
2.2. W wyniku (pięcioletniej) kontroli okresowej stanu technicznego budynku Zespołu Szkół
przy ul. Sienkiewicza 24, przeprowadzonego w grudniu 2003 r., stwierdzono zniszczone
tynki (odpadające duŜymi fragmentami) oraz skorodowane, przeciekające rynny a takŜe
cieknące pasy podrynnowe. Zalecono m.in. wykonanie remontu elewacji oraz naprawę pasa
podrynnowego, gzymsów, wymianę rynien i rur spustowych. Wymienione powyŜej
uszkodzenia stwierdzono równieŜ w czasie społecznego przeglądu warunków pracy i nauki
przeprowadzonego w listopadzie 2003 r. W wyniku ostrej zimy omawiane zniszczenia
pogłębiły się i stanowiły zagroŜenie dla bezpieczeństwa uczniów, dzieci, rodziców i
pracowników Szkoły oraz przedszkola, natomiast w planie remontów Wydziału Inwestycji
UM wspomnianych potrzeb nie uwzględniono. W związku z powyŜszym w kwietniu 2004 r.
Dyrektor Zespołu Szkół skierował do Naczelnika Wydziału Edukacji UM w Bielsku-Białej
pismo interwencyjne.
Z informacji uzyskanej z Urzędu Miasta wynika, Ŝe remont tynków i pokryć blacharskich
gzymsów (pasów podrynnowych) budynku głównego został przeprowadzony na przełomie
2004 i 2005 r.
[Dowód: akta kontroli str. 195-202, 217-219, 239-245]
2.3. W dniu 19 października 2004 r. Dyrektor Zespołu Szkół zgłosił w Wydziale Urbanistyki i
Architektury UM w Bielsku-Białej zamiar podjęcia od dnia 21 października 2004 r. robót
związanych z renowacją gzymsów budynku przy ul. Słowackiego 24. Przekazanie terenu
budowy wykonawcy robót nastąpiło 12 października 2004 r. Drugie zgłoszenie dotyczące
planowanego od 8 grudnia 2004 r. remontu gzymsów tego samego obiektu, zostało
przekazane w 3 grudnia 2004 r. Dyrektor Zespołu Szkół nie powiadomił natomiast Wydziału
Urbanistyki i Architektury UM o zamiarze wykonania w 2006 r. robót budowlanych
polegających na wymianie poszycia (remoncie) dachu budynku głównego wraz z
wykonaniem remontu instalacji odgromowej.
Zgodnie z art. 30 ust. 5 ustawy Prawo budowlane, zgłoszenia naleŜy dokonać przed terminem
zamierzonego rozpoczęcia robót, a do wykonywania robót budowlanych moŜna przystąpić,
jeŜeli w terminie 30 dni od dnia doręczenia zgłoszenia właściwy organ nie wniesie, w drodze
decyzji, sprzeciwu i nie później niŜ po upływie 2 lat od określonego w zgłoszeniu terminu ich
rozpoczęcia.
Świadek Paweł Jakubiec - inspektor nadzoru budowlanego UM w Bielsku-Białej zeznał, Ŝe
do naprawy obróbek blacharskich na gzymsach wraz wymianą tynków na tych gzymsach
połoŜonych bezpośrednio przy powierzchni dachu przystąpiono jesienią 2004 r. Latem 2005r.
8
przeprowadzono remont obróbki blacharskiej i tynków gzymsów przy dachu od strony
zachodniej. W 2006 r. opracowano dokumentację na remont pokrycia dachu a następnie
wyłoniono wykonawcę tego zadania (łącznie z remontem muru oporowego). Jesienią 2006 r.
został zrealizowany I etap remont poszycia dachu na powierzchni ok. 60%. Przy okazji
remontu części dachu została wykonana wymiana instalacji odgromowej. Według świadka
Urząd Miejski w Bielsku-Białej nie uzyskał pozwolenia na budowę na ten zakres robót
remontowych. Dnia 19 października 2004 r. Dyrektor Zespołu Szkół zgłosił do Wydziału
Urbanistyki i Architektury UM w Bielsku-Białej zamiar podjęcia od dnia 21 października
2004 r. robót budowlanych, dekarskich (renowacja gzymsów) w obiekcie przy ul.
Słowackiego 24. Organ ten nie zgłosił sprzeciwu do zgłoszenia i nie wymagał wystąpienia z
wnioskiem o pozwolenie na budowę.
Z wyjaśnienia Dyrektora Zespołu Szkół wynika, Ŝe remont poszycia dachu rozpoczęty w
2006 r. został potraktowany jako kontynuacja remontu gzymsów i robót dekarskich na
obrzeŜach dachu zgłoszonych UM w Bielsku-Białej w październiku 2004 r.
Wyjaśniając przyczyny podjęcia robót budowlanych (remontowych) związanych z pracami
dekarskimi na obrzeŜach dachu w terminie krótszym niŜ 30 od daty doręczenia pisemnego
zgłoszenia tych robót Dyrektor Zespołu Szkół podał m.in., Ŝe roboty te były prowadzone w
listopadzie i grudniu 2004 r. natomiast w terminie krótszym niŜ wymagany przekazano firmie
wykonawczej plac budowy w celu umoŜliwienia dowiezienia rusztowania, materiałów i
kontenera socjalnego.
[Dowód: akta kontroli str.176-177, 193, 246, 269-271, 359-365]
3. Utrzymanie obiektów budowlanych.
3.1. Zespół Szkół wykorzystywał następujące obiekty budowlane:
- przy ul. Słowackiego 24 - okres budowy etapami 1872 – 1883 (jako niemiecka szkoła
średnia)4. Jeden zespół zlokalizowany na terenie o pow. 11.082 m2, na który składały się
budynek główny, skwery, place, drogi wewnętrzne, chodniki, schody terenowe oraz mur
oporowy z ogrodzeniem. Pow. zabudowy budynku głównego wynosiła – 3667 m2, pow.
uŜytkowa – 10415 m2 a kubatura – 88488 m3 Budynek ten zgodnie z ksiąŜką obiektu był
wyposaŜony w instalację elektryczną, wodociągową, kanalizacyjną, gazową, centralnego
ogrzewania, odgromową, radiofoniczną oraz w wymiennikownię ciepła. Cały zespół był
zlokalizowany w strefie ochrony konserwatorskiej krajobrazu z zabudową. Budynek główny
4 Wg wydawnictwa pt. „Bielsko-Biała i okolice na starej pocztówce w czasach monarchii austro-węgierskiej” Piotr Kenig, Wojciech Kominiak
9
posiadał 3 kondygnacje nadziemne oraz 1 kondygnację podziemną (sutereny). W toku
oględzin stwierdzono, iŜ na elewacjach zewnętrznych ścian budynku widoczne były ubytki
tynku oraz miejsca jego uzupełnień. Ubytki widoczne były równieŜ na gzymsach
znajdujących się na róŜnych wysokościach ścian zewnętrznych. Warstwa zewnętrzna tynku
była zanieczyszczona. Stwierdzono, Ŝe dach budynku był wykonany w konstrukcji
drewnianej i pokryty blachą.
Do budynku prowadziły trzy wejścia: główne od strony ul. Słowackiego, od strony ul.
Sienkiewicza (na poziomie parteru) oraz od strony ul. Krasińskiego (wyjście na boisko
szkolne z poziomu najniŜszej kondygnacji).
- przy ul. Słowackiego 19 – okres budowy (jako bielska sala gimnastyczna) 1890-18915.
Budynek sali gimnastycznej, skwery, plac zabaw dla dzieci, schody terenowe i chodnik
znajdowały się w ścisłej strefie ochrony konserwatorskiej krajobrazu z zabudową na terenie o
powierzchni 3.682 m2. Pow. zabudowy wynosiła 540 m2, pow. uŜytkowa – 288 m2, kubatura
– 4910 m3, ilość kondygnacji nadziemnych – 1 i podziemnych - 1. Sala gimnastyczna
zgodnie z ksiąŜką obiektu była wyposaŜona w instalację elektryczną, wodociągową,
kanalizacyjną, gazową, centralnego ogrzewania, odgromową oraz w wymiennikownię ciepła.
Jako rodzaj konstrukcji poszczególnych części obiektu podano: fundamenty – mur z kamienia
łamanego na zaprawie cementowo-wapiennej; ściany – cegła pełna na zaprawie cem.-wap.;
stropy –cegły (nad piwnicami), drewniane belkowe (nad salą); dach – drewniany wieszakowy
z płatwiami, kryty papą; schody – betonowe (do piwnic), kamienne wspornikowe (na I
piętro). W toku oględzin ustalono, Ŝe budynek sali gimnastycznej posiadał 2 kondygnacje
nadziemne (w części zaplecza socjalnego), 1 kondygnację nadziemną (w części duŜej sali
sportowej) oraz 1 kondygnację podziemną (suterena). Na frontowej ścianie były widoczne
liczne ubytki tynku – szczególnie w pobliŜu rur spustowych rynien. Warstwa zewnętrzna
tynku była zanieczyszczona. Dach budynku był wykonany w konstrukcji drewnianej i pokryty
blachą.
Drewniane ramy okien w budynku głównym i sali gimnastycznej (poza oknami w
pomieszczeniach sanitarnych budynku głównego) były wypaczone.
Budynki Zespołu Szkół posiadały instalacje elektryczną, wodno-kanalizacyjną, gazową i
ciepłowniczą, a w budynku głównym równieŜ telefoniczną. Wymianę powietrza w
pomieszczeniach obydwu budynków zapewniono poprzez zastosowanie wyłącznie wentylacji
grawitacyjnej.
5 Wg wydawnictwa pt. „Bielsko-Biała i okolice na starej pocztówce w czasach monarchii austro-węgierskiej” Piotr Kenig, Wojciech Kominiak
10
[Dowód: akta kontroli str. 69-79, 81-83, 85-100, 235]
3.2. Zgodnie z art. 62 ust.1 obiekty budowlane w czasie ich uŜytkowania powinny być
poddawane przez właściciela lub zarządcę:
1) okresowej kontroli, co najmniej raz w roku, polegającej na sprawdzeniu stanu technicznego
m.in.:
a) elementów budynku i instalacji naraŜonych na szkodliwe wpływy atmosferyczne i
działanie czynników występujących podczas uŜytkowania,
b) instalacji gazowych oraz przewodów kominowych (dymowych, spalinowych i
wentylacyjnych;
2) okresowej kontroli, co najmniej raz na 5 lat, polegającej na sprawdzeniu stanu
technicznego i przydatności do uŜytkowania obiektu. Kontrolą tą powinno być objęte takŜe
badanie instalacji elektrycznej i piorunochronnej.
Kontrole stanu technicznego elementów budynku głównego i sali gimnastycznej w okresie
2004 – I kwartał 2007 były wykonywane corocznie. Kontrole sprawności przewodów
kominowych: spalinowych i wentylacyjnych - grawitacyjnych) przeprowadzono w: kwietniu
2003 r., grudniu 2004 r., w styczniu 2006 r. i w styczniu 2007 r. Nie przeprowadzono
przeglądu w roku 2005. Ostatni przegląd stanu technicznego obiektów, który naleŜy
wykonywać co najmniej raz na 5 lat, został przeprowadzony w okresie maj-grudzień 2003 r.
W protokołach z corocznych kontroli szczelności instalacji gazowej oraz sprawności
przewodów kominowych i wentylacyjnych - grawitacyjnych nie były wymienione Ŝadne
zalecenia dotyczące stanu badanych instalacji i urządzeń.
Według protokołów i dokonanych pomiarów dotyczących kontroli pięcioletniej instalacji
elektrycznej i odgromowej zalecono m.in.:
- odłączenie zasilania tych gniazdek elektrycznych w korytarzach (na wysokości ok. 2,5 m
nad posadzką), które nie posiadały bolca ochronnego i uŜytkowanie ich wyjątkowo tylko dla
zasilania urządzeń z II klasą izolacji,
- całkowite zlikwidowanie lub naprawienie gniazdek, które nie posiadały bolca ochronnego
lub bolec ochronny nie był podłączony do przewodu ochronnego,
- niezwłoczną wymianę „watowanych” bezpieczników na oryginalne,
- modernizację instalacji odgromowej budynku głównego i sali gimnastycznej,
Ustalenia badań i kontroli były zamieszczone w protokołach kontroli lub dokumentacji z
przeprowadzonych badań.
11
W trakcie oględzin stwierdzono, Ŝe w dwóch pomieszczeniach dydaktycznych szkoły
znajdowały się gniazdka elektryczne bez bolca ochronnego, które nie były bieŜąco
wykorzystywane lecz posiadały podłączone zasilanie. Ustalono takŜe, Ŝe w jednej z trzech
skontrolowanych skrzynek bezpiecznikowych znajdowała się jedna wkładka bezpiecznikowa
– „watowana” drutem miedzianym.
W sprawie nie wykonanie w pełni zaleceń wydanych po przeglądzie, Dyrektor Zespołu Szkół
podał m.in., zadania w tym zakresie wykonywał elektryk zatrudniony w Zespole. Wg jego
informacji usterki zostały usunięte. Pozostawione w pracowniach gniazdka bez bolca
ochronnego nie były uŜywane i być moŜe dlatego pracownik usuwający usterki je przeoczył.
Przypadek „watowania” jednej wkładki bezpiecznikowej jest trudny do racjonalnego
wyjaśnienia, poniewaŜ w szkole jest dostateczna ilość bezpieczników topikowych o róŜnym
amperarzu.
Poza ww. kontrolami na zlecenie Dyrektora Przedszkola nr 12 przeprowadzano rokrocznie
próby szczelności instalacji gazowej a w kwietniu 2006 r. pomiary kontrolne instalacji
elektrycznej.
[Dowód: akta kontroli str. 85-92, 117-121, 249-259, 273-276, 343-346, 359-365]
3.3. W okresie objętym kontrolą Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego dla Miasta
Bielska-Białej (PINB) przeprowadził 2 kontrole obiektów Zespołu Szkół. Dnia 21 września
2006 r. Dyrektor Zespołu Szkół zwrócił się do PINB o przeprowadzenie kontroli stanu
technicznego muru oporowego zlokalizowanego przy budynku Zespołu Szkół uwaŜając, Ŝe
jego stan techniczny zagraŜa bezpieczeństwu ludzi. W wyniku przeprowadzonych oględzin
PINB nakazał w dniu 11 października 2006 r. wykonać w terminie do 30 listopada 2006 r.
remont uszkodzonego muru oporowego oraz przyległych do niego betonowych schodów.
PowyŜsze zalecenie zostało zrealizowane w okresie do 18 października do 18 grudnia 2006 r.
o czym Dyrektor Zespołu powiadomił PINB.
W dniu 25 września 2006 r. przedstawiciele PINB przeprowadzili oględziny stanu
technicznego części budynku głównego od strony ul. Sienkiewicza zajmowanego przez
Przedszkole nr 12 w Bielsku-Białej. Stwierdzono, Ŝe budynek Przedszkola jest w dobrym
stanie technicznym i moŜe być bezpiecznie uŜytkowany. W protokole zaznaczono takŜe, Ŝe
ksiąŜka obiektu budowlanego znajduje się w Zespole Szkół.
[Dowód: akta kontroli str. 85-92, 106-116]
12
3.4. - 3.7. Kontrole okresowe obiektów Zespołu prowadziły osoby posiadające następujące
uprawnienia:
-w zakresie przeglądów okresowych stanu technicznego obiektów - osoba posiadająca
uprawnienia budowlane upowaŜniające ją m.in. do badania stanu technicznego wszelkich
budynków i innych budowli o powszechnie znanych rozwiązaniach konstrukcyjnych,
-w zakresie przeglądów przewodów kominowych wentylacyjnych - osoba posiadająca
uprawnienia mistrza kominiarskiego,
-w zakresie kontroli szczelności instalacji gazowej – osoba posiadająca świadectwo
kwalifikacyjne stwierdzające spełnienie wymagań do wykonywania pracy na stanowisku
eksploatacji w zakresie obsługi, konserwacji, remontów, montaŜu urządzeń, instalacji i sieci
wytwarzających, przetwarzających, przesyłających, magazynujących i zuŜywających paliwa
gazowe – wydane 10 marca 2005 r. na podstawie rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy
i Polityki Społecznej z dnia 23 kwietnia 2003 r. w sprawie szczegółowych zasad stwierdzania
posiadania kwalifikacji przez osoby zajmujące się eksploatacją urządzeń i sieci6. Zgodnie z
ww. przepisem osoba ta powinna posiadać uprawnienia do wykonywania funkcji dozoru nad
tego typu instalacjami.
-w zakresie badań ochronnych instalacji elektrycznych i piorunochronnych – osoby
posiadające uprawnienia przewidziane w ww. przepisie w zakresie kwalifikacji wymaganych
przy zajmowaniu się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci energetycznych na stanowiskach
dozoru i eksploatacji.
Kserokopie uprawnień były dołączone do zleceń i faktur za wykonane usługi w zakresie
badania szczelności instalacji gazowej oraz pomiarów instalacji elektrycznej i odgromowej.
Kontrolującym nie przedstawiono potwierdzeń posiadania uprawnień budowlanych przez
osoby, które przeprowadziły kontrole szczelności instalacji gazowej na terenie Przedszkola.
Dyrektor Jan Dzida wyjaśnił, Ŝe otrzymana w 2001r. decyzja Zarządu Miasta Bielsko-Biała w
sprawie trwałego zarządu tylko ogólnie określa kompetencje dyrektora Zespołu dotyczące
budynków przy ul. Słowackiego 24 i 19. Z uwagi na brak pełnej wiedzy o moich
obowiązkach wynikających z trwałego zarządu w stosunku do Przedszkola nr 12 nie Ŝądał od
Dyrektora Przedszkola nr 12 informacji na temat bieŜącego utrzymania i prac remontowych
prowadzonych w pomieszczeniach obiektów budowlanych Zespołu Szkół,
wykorzystywanych przez to przedszkole. Z tego teŜ powodu w ksiąŜkach obiektów
budowlanych prowadzonych przez ZSEEiM nie prowadzono zapisów dotyczących części
6 Dz. U. z 2003 r. nr 89 poz. 828
13
obiektów wykorzystywanych przez Przedszkole nr 12. UwaŜano bowiem, Ŝe Dyrektor
Przedszkola nr 12 powinien prowadzić wszystkie sprawy związane z utrzymaniem
pomieszczeń w takim stanie, by zapewniały bezpieczne i higieniczne warunki nauki, dbać o
przeglądy okresowe, przeglądy instalacji gazowej, elektrycznej, itp. W ocenie Dyrektora Jana
Dzidy większość tych zadań dyrektor Przedszkola nr 12 faktycznie realizował.
Kontrole okresowe przewodów kominowych i wentylacyjnych, instalacji gazowej oraz
wykonanie pomiarów instalacji elektrycznej były przeprowadzone w oparciu o pisemne
zlecenia na wykonanie tych usług podpisane przez Dyrektora Zespołu Szkół. Za wykonane
prace Wykonawcy wystawiali faktury VAT:
- za przeglądy kominiarskie na kwoty 1.141,92 zł brutto (za okres od grudnia 2004 r. do
stycznia 2007 r.),
- za przeglądy gazowe na kwoty od 300 zł brutto w grudniu 2004 r. do 360 zł brutto w
styczniu 2007 r.
- za pomiary instalacji elektrycznej i odgromowej na kwotę 2000,90 zł brutto (grudzień
2003r.).
Dyrektor Zespołu Jan Dzida podał, Ŝe kontrole stanu technicznego obiektów budowlanych
Zespołu Szkół były realizowane we współpracy z Zakładem Obsługi Szkół i Przedszkoli
Miejskich w Bielsku-Białej (ZOSiP), w którym jest zatrudniona p. Maria W. W sprawie
kontroli zwracano się bezpośrednio do tej osoby lub dyrekcji ZOSiP. Były one więc
realizowane na podstawie ustnego porozumienia i stanowiły dla Zespołu Szkół istotną pomoc,
gdyŜ realizowane były bezpłatnie w ramach obowiązków pełnionych przez Marię W.
w Zakładzie Obsługi Szkół i Przedszkoli Miejskich.
[Dowód: akta kontroli str. 61-65, 85-92, 123-129, 148-170, 277-278, 299-300 ]
3.8. Dokumentacja budowy obiektu,
Zespół Szkół posiadał fragmentaryczną dokumentację budowlaną budynków szkolnych
dotyczącą okresu do daty utworzenia Zespołu Szkół. W zasobach dokumentacyjnych brak
było jakichkolwiek dokumentów z okresu od budowy obiektów (budynek szkoły-1872÷1883,
budynek sali gimnastycznej-1890÷1891) do roku 1971 (sala gimnastyczna) oraz do roku 1972
(budynek główny szkoły). Zespół Szkół nie posiadał równieŜ planu sytuacyjno-
wysokościowego budynku sali gimnastycznej, dokumentacji powykonawczej remontu
(częściowego) dachu budynku głównego Zespołu Szkół wraz z modernizacją instalacji
odgromowej (budynku głównego i sali gimnastycznej) oraz dokumentacji powykonawczej
remontu muru oporowego.
14
Dyrekcja Zespołu Szkół posiadała m.in.: • Dziennik budowy ze stycznia 1977 r. - dot. prac posadzkarskich na korytarzach
budynku szkoły) • Dziennik budowy z kwietnia 1984 r. – dot. prac malarskich na korytarzach • Orzeczenie techniczne 35/gr.8/72 dot. określenia wytrzymałości stropów w budynku
Technikum przy ul. Słowackiego 24 pochodzące z roku 1972 r. • Inwentaryzacja elewacji gmachu Zespołu Szkół Zawodowych nr 2 w Bielsku- Białej
ul Słowackiego 24 z roku 1978 • Inwentaryzacja szkicowa - część elektryczna Zespołu Szkół Zawodowych nr 3 z roku
1978 • Dokumentacja remontu pionu sanitarnego w budynku szkolnym z roku 1976 • Dokumentacja robót elewacyjnych i blacharsko-dekarskich z roku 1981 • Projekt techniczno - roboczy robót remontowo-adaptacyjnych budynku sali
gimnastycznej z roku 1971 • Ustalenie stanu technicznego, ocena wartości budynku sali gimnastycznej z roku 1971 • Rzuty pięter budynku szkoły z około 1960 r. • Plan sytuacyjno- wysokościowy budynku głównego szkoły z około 1960 r. • Przekroje budynku szkoły z około 1960 r. • Dokumentacja powykonawcza instalacji przeciwoblodzeniowej z roku 2007 • Projekt budowlano-wykonawczy (wymiana pokrycia dachu na budynku Zespołu Szkół
Elektronicznych, Elektrycznych i Mechanicznych w Bielsku-Białej) z roku 2006 • Inwentaryzacja architektoniczna kominów ponad dachem budynku sali gimnastycznej
z roku 2001 • Projekt budowlany (remont kominów ponad dachem budynku Sali gimnastycznej) z
roku 2001 • Projekt techniczny modernizacji instalacji odgromowej na budynkach szkoły i sali
gimnastycznej z roku 2004 • Projekt budowlano-wykonawczy remontu muru oporowego przy Zespole Szkół z roku
2003 • Kosztorys inwestorski remontu muru oporowego z roku 2003 • Kosztorys inwestorski wymiany parkietu małej sali gimnastycznej z roku 2003.
Na wymienionym wyŜej planie sytuacyjno wysokościowym budynku głównego były
zaznaczone przebiegi ciągów komunikacyjnych (ulic, placów), ogrodzenia terenu, ścian
zewnętrznych oraz części budynku zajmowanych przez Szkołę Podstawową nr 7 i Technikum
Mechaniczno-Elektryczne, boiska do gier zespołowych, trawników, stacji trafo i schodów
terenowych. Na rzutach kondygnacji były zaznaczone przebiegi ścian wewnętrznych,
korytarzy, sal lekcyjnych, innych pomieszczeń, klatek schodowych i przewodów
kominowych. Plany i rzuty były nieaktualne i brakowało na nich zaznaczenia przebiegu
przyłączy do sieci uzbrojenia terenu i wewnętrznych instalacji elektrycznej, wodnej,
kanalizacyjnej, grzewczej i gazowej.
Dyrektor Jan Dzida wyjaśnił, Ŝe posiada plan sytuacyjno-wysokościowy dla budynku
głównego Zespołu Szkół oraz plan sytuacyjno-orientacyjny sali gimnastycznej przy ul.
15
Słowackiego 19, które przejęto w 1997 r. od poprzedniej dyrekcji. W ostatnich latach w
trakcie remontów zostały sporządzone rysunki sytuacyjne budynku szkoły i sali
gimnastycznej z naniesioną instalacją uzbrojenia zewnętrznego. Jan Dzida wyjaśnił takŜe, Ŝe
Zespół Szkół posiada teŜ inwentaryzację szkicową (części elektrycznej) z 1979 r. kiedy była
realizowana wymiana instalacji elektrycznej oraz, Ŝe na planie budynku sali gimnastycznej
zaznaczono przebieg instalacji wodnej. Wg Dyrektora nie występowano do UM w Bielsku-
Białej z wnioskiem o uaktualnienie na dokumentacji przebiegu sieci wewnętrznych w
obiektach budowlanych.
Z-ca Prezydenta Miasta Bielska-Białej poinformował, Ŝe UM w Bielsku-Białej nie posiada
dokumentacji budowy oraz dokumentacji modernizacji Zespołu Szkół z okresu do początku
lat 70 ubiegłego stulecia.
Świadek Paweł Jakubiec inspektor nadzoru budowlanego UM w Bielsku-Białej zeznał, Ŝe nie
przekazał zarządcy obiektów Zespołu Szkół dokumentacji powykonawczej remontu muru
oporowego przy budynku głównym poniewaŜ chciał to uczynić łącznie z dokumentacją
poszycia dachu, którego realizacja odbywa się etapami od roku 2006 i zakończy się w roku
2007. Podobnie, zdaniem P. Jakubca nie przekazano dokumentacji powykonawczej I etapu
remontu dachu i wymiany instalacji odgromowej poniewaŜ UM w Bielsku-Białej był w
trakcie przygotowywania ostatniego etapu remontu poszycia dachu i planowano, Ŝe ta
dokumentacja zostanie przekazana Zarządcy po zrealizowaniu całości tego zadania
inwestycyjnego.
3.9.-3.11. Aktualne ksiąŜki obiektu budowlanego były prowadzone odrębnie dla budynku
głównego (załoŜona w styczniu 1999 r.) oraz dla budynku sali gimnastycznej (załoŜona w
maju 1983 r.).
Załącznikami do ksiąŜek obiektów były protokoły z okresowych kontroli rocznych i
pięcioletniej. Ww. plan sytuacyjno-wysokościowy nie stanowił załącznika do ksiąŜki obiektu
budynku głównego.
KsiąŜki obiektów budowlanych wykonano w sposób trwały a ich strony były zabezpieczone
przed ich usunięciem lub wymianą. Strony tych ksiąŜek były ponadto prawidłowo
ponumerowane. Wpisy w ksiąŜkach obejmowały następujące informacje:
- podstawowe dane identyfikujące obiekt,
- dane ogólne o obiekcie wraz z wykazem dokumentacji,
- wpisy dotyczące badań okresowych obiektu budowlanego,
- dane na temat przeprowadzonych istotniejszych remontów.
16
Wpisów do ksiąŜek obiektów w okresie objętym kontrolą dokonywała osoba posiadająca
uprawnienia inspektora nadzoru ta sama, która przeprowadzała kontrole okresowe stanu
obiektów budowlanych.
Kolejne tomy ksiąŜek były opisane na stronie tytułowej poprzez zamieszczenie jego
kolejnego numeru oraz daty załoŜenia. ZałoŜona w 1983 r. ksiąŜka obiektu dla budynku sali
gimnastycznej zawierała wpisy dotyczące 1972 r. (np. na temat ekspertyzy technicznej
wytrzymałości stropów).
W ksiąŜkach obiektu nie były zamieszczone wpisy dotyczące przeprowadzonych badań i
kontroli stanu technicznego elementów obiektów i poszczególnych instalacji (kontrole
okresowe) oraz ustalenia dotyczące przeprowadzonej przez PINB kontroli stanu technicznego
muru oporowego.
Dyrektor Jan Dzida wyjaśnił m.in., Ŝe nie zapisanie wszystkich kontroli w ksiąŜkach wynika z
faktu, Ŝe od początku prowadzenia ksiąŜek obiektów kontrole te nie były wpisywane,
protokoły zaś stanowiły załączniki do ksiąŜek.
W sprawie braku zapisów odnoszących się do stanu istniejących obiektów nie będących
budynkami Dyrektor podał m.in., Ŝe teren wokół obiektów był kontrolowany pod kątem
bezpiecznych warunków funkcjonowania uczniów szkoły. Badań tych nie zapisywano w
ksiąŜkach ale wyniki przeglądów znajdują się w protokołach przeglądów okresowych
budynków. Brak tych zapisów, zdaniem Dyrektora, wynika z faktu, Ŝe jako zarządca obiektu,
mimo uczestniczenia w szkoleniach dotyczących spraw budowlanych (ostatnie w dniach 18-
19.01.2007 r.) oraz zapoznania się z ustawą z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane nie
uzyskał wystarczającej wiedzy na ten temat i stąd teŜ nie polecił by takie zapisy były
wprowadzane do ksiąŜek. Jan Dzida podał takŜe, Ŝe zapisy dot. stanu technicznego dróg
dojazdowych, placów wewnętrznych itp. będą wprowadzane do ksiąŜek od najbliŜszego
przeglądu.
[Dowód: akta kontroli str. 85-93, 109-114, 130-146, 166-170, 234, 260-270, 233]
3.12. W okresie od 1 września 1997 r. od 7 maja 2007 r. Powiatowy Inspektor Nadzoru
Budowlanego nie prowadził kontroli utrzymania budynków oświatowych Zespołu Szkół i nie
nakazywał w drodze decyzji opróŜnienia bądź wyłączenia całości lub części jego budynków.
[Dowód: akta kontroli str. 147]
W okresie objętym kontrolą w obiektach budowlanych Zespołu Szkół nie miała miejsce
zmiana sposobu ich uŜytkowania (lub ich części).
[Dowód: akta kontroli str. 171]
17
4. Bezpieczeństwo i higiena w obiektach Zespołu Szkół.
4.1. W okresie od początku 2004 r. do końca I kwartału 2007 r. kontrole pod kątem
zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy i nauki po przerwach w
działalności oświatowej Zespołu Szkół trwających co najmniej 2 tygodnie, stosownie do § 3
rozporządzenia w sprawie bezpieczeństwa i higieny zostały przeprowadzone prawidłowo w
następujących terminach: 2 stycznia, 27 lutego i 31 sierpnia 2004 r., 28 stycznia i 31 sierpnia
2005 r., 20 lutego i 31 sierpnia 2006 r. oraz 23 lutego 2007 r. Przeprowadziła je komisja
bezpieczeństwa i higieny pracy w Zespole Szkół. W protokołach kaŜdorazowo stwierdzono,
Ŝe w obiektach budowlanych tej jednostki oświatowej były zapewnione bezpieczne
i higieniczne warunki korzystania z nich. Protokoły kontroli były przekazywane do
wiadomości Wydziału Edukacji UM w Bielsku-Białej
[Dowód: akta kontroli str. 91]
4.2. Na wszystkich korytarzach kontrolowanych budynków na ścianach w kilkunastu
widocznych miejscach znajdowały się czytelne plansze z planami ewakuacji poszczególnych
pięter budynków Zespołu szkół, instrukcje przeciwpoŜarowe, instrukcje obrony cywilnej oraz
oznaczenia dróg ewakuacyjnych oraz rozmieszczenia gaśnic poŜarowych
[Dowód: akta kontroli str. 77, 343-346]
4.3. Teren szkoły od strony ul. Dąbrowskiego, Krasińskiego i Sienkiewicza był ogrodzony,
natomiast od strony wejścia przy ul. Słowackiego nie był ogrodzony. Część elementów
ogrodzenia była uszkodzona (pochylone słupki, zniekształcona stalowa siatka). Szlaki
komunikacyjne wychodzące poza teren Zespołu Szkół na ulicę Sienkiewicza i Krasińskiego
były zabezpieczone - odpowiednio - ruchomym szlabanem i barierą metalową,
uniemoŜliwiającymi bezpośrednie wyjście na jezdnię. Główny szlak komunikacyjny od
strony ul. Słowackiego nie był zabezpieczony barierą jednakŜe bezpośrednie wyjście na
jezdnię nie było moŜliwe. Wejście główne od tej ulicy oddzielał parking oraz dwa chodniki o
łącznej szerokości ok. 30 m. Jedyne wyjście z budynku sali gimnastycznej było
zabezpieczone pasem drogi wewnętrznej, pasem zieleni i metalową barierą.
Na terenie przylegającym do budynku głównego od strony ul. Krasińskiego znajdowało się
m.in. boisko szkolne o nawierzchni asfaltowej oraz urządzenia sportowe do gier zespołowych
(kosze i bramki o konstrukcji stalowej na fundamencie betonowym oraz rozbieg i skocznia do
skoków w dal). Przy budynku sali gimnastycznej od strony ul. Grunwaldzkiej znajdował się
18
ogrodzony metalową siatką plac zabaw dla dzieci, którego podłoŜe stanowił trawnik.
WyposaŜenie placu zabaw stanowiły m.in. metalowe huśtawki, zjeŜdŜalnie i piaskownica.
Urządzenia te były sprawne technicznie. Od strony ul. Grunwaldzkiej znajdował się wjazd na
drogę wewnętrzną, która stanowiła dojazd dla pojazdów do budynku sali gimnastycznej oraz
do sąsiedniego budynku ksiąŜnicy (ul. Słowackiego 17a) jako droga poŜarowa. Nawierzchnia
wewnętrznych ciągów komunikacyjnych wykonana była z asfaltu oraz elementów
betonowych i była nierówna, popękana. Schody terenowe oraz schody do budynku sali
gimnastycznej były wykonane z betonu i nie posiadały większych nierówności. Teren
Zespołu szkół posiadał instalację do odprowadzania ścieków i wód deszczowych. Otwory
kanalizacyjne i studzienki zakryte były odpowiednimi pokrywami.
Teren szkoły był dostatecznie oświetlony.
[Dowód: akta kontroli str. 343-346]
4.4. Pomieszczenia szkoły były oświetlone za pomocą lamp sufitowych (oprawy jarzeniowe
lub Ŝarowe). W wyniku oględzin ustalono, Ŝe punkty świetlne były sprawne. Wentylację
pomieszczeń zapewniała sprawna wentylacja grawitacyjna oraz otwory okienne.
Pomieszczenia w budynkach Zespołu Szkół były ogrzewane za pomocą instalacji centralnego
ogrzewania (stalowe rury i grzejniki Ŝeberkowe) podłączonego do miejskiej instalacji
grzewczej. W dniu przeprowadzenia oględzin urządzenia sanitarno higieniczne były
utrzymane w czystości i w stanie sprawności technicznej.
Zespół Szkół posiadał wymagane atesty i certyfikaty dotyczące zakupów wyposaŜenia,
urządzeń sanitarnych i materiałów budowlanych, które miały miejsce w latach 2004-2007.
[Dowód: akta kontroli str. 279, 343-346]
4.5. Zespół Szkół nie prowadził kuchni i jadalni.
4.6. Odnośnie oznakowania i zabezpieczenia pomieszczeń, do których wzbroniony był wstęp
osobom nieuprawnionym ustalono, Ŝe pomieszczenie magazynowe z wyposaŜeniem
przystosowanym do przechowania broni sportowej i amunicji, przy pracowni przysposobienia
obronnego, było prawidłowo zabezpieczone fizycznie przed swobodnym dostępem
nieupowaŜnionych osób lecz nie było oznakowane do czego zobowiązywał §16
rozporządzenia w sprawie bezpieczeństwa i higieny. Dyrektor Zespołu Szkół wyjaśnił m.in.,
Ŝe tablica zakazu wstępu została zainstalowana w dniu 20 czerwca 2007 r.
19
Wejście do pomieszczeń stacji trafo było oznakowane tabliczkami o treści: „nie dotykać –
urządzenie elektryczne” oraz zabezpieczone przed swobodnym dostępem.
[Dowód: akta kontroli str. 343-346, 366-369]
4.7. Wszystkie klatki schodowe na terenie budynków Zespołu Szkół wyposaŜone były w
balustrady i poręcze uniemoŜliwiające zsuwanie się po nich. Nie zabezpieczono natomiast
otwartych przestrzeń pomiędzy biegami schodów między I a II piętrem środkowej klatki
schodowej. Stopnie schodów były pokryte materiałem kamiennym lub lastriko i nie były
śliskie.
W sprawie braku zabezpieczenia otwartej przestrzeni klatki schodowej Dyrektor Zespołu
Szkół wyjaśnił m.in., Ŝe kierownictwo szkoły analizowało tę sytuację kilkanaście lat temu ale
nie wykonano zabezpieczenia otwartej przestrzeni a podniesiono tylko konstrukcję bariery
naprzeciw auli. Z uwagi na zabytkowy charakter głównej klatki schodowej nie wykonano
innych zabezpieczeń. Dyrektor podał, Ŝe w tej sprawie w trybie natychmiastowym zwróci się
do Wydziału Inwestycji UM i Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków – instytucji władnych
do wykonywania remontów i podejmowania decyzji. W opinii Dyrektora zabezpieczenie
siatką lub w inny sposób przedmiotowej przestrzeni jest konieczne.
[Dowód: akta kontroli str. 343-346, 359-365]
4.8. W pokoju nauczycielskim, gabinecie pielęgniarskim, pomieszczeniu pracowni
chemicznej, w części pracowni technicznych oraz w pokoju nauczycieli wychowania
fizycznego znajdowały się apteczki zaopatrzone w środki niezbędne do udzielania pierwszej
pomocy i instrukcje o zasadach udzielania tej pomocy. Stwierdzono, Ŝe środki
farmaceutyczne i materiały medyczne stanowiące wyposaŜenie apteczek były zdatne do
uŜytku (nie upłynął okres waŜności tych artykułów).
4.9. W trakcie oględzin ustalono, Ŝe wszystkie urządzenia techniczne, stanowiące
wyposaŜenia boiska sportowego oraz sal gimnastycznych były naleŜycie zamocowane,
sprawne technicznie i czyste.
4.10. W salach gimnastycznych i na boiskach sportowych dostępne były regulaminy
korzystania z sal gimnastycznych, sali do gry w tenisa stołowego, siłowni, boisk sportowych
oraz instrukcje treningowe urządzeń siłowych.
20
Uczniowie Zespołu Szkół rozpoczynając kształcenie, na pierwszych zajęciach wychowania
fizycznego byli zapoznawani z zasadami bezpiecznego korzystania z urządzeń i obiektów
sportowych. W trakcie następnych lekcji w zaleŜności od tematyki zajęć uczniowie byli
zapoznawani z zadami bezpiecznego wykonywania ćwiczeń i asekuracji. Uczniowie zgodnie
z regulaminami korzystania z obiektów sportowych mogą wykonywać ćwiczenia fizyczne
tylko na wyraźne polecenie i pod opieką nauczyciela. Tematyka zajęć z zakresu
bezpieczeństwa i higieny oraz zajęć organizacyjnych była potwierdzana wpisami w
dziennikach lekcyjnych.
Teren, na którym znajduje się boisko szkolne było oznaczone tablicami o treści „UWAGA!
Korzystanie z boiska szkolnego (poza działalnością statutową szkoły) na własną
odpowiedzialność” .
Wpisy w ksiąŜce rozchodu amunicji sportowej potwierdzają, Ŝe od dnia 19 grudnia 2001 r. ze
względu na brak atestu strzelnica nie była uŜytkowana.
[Dowód: akta kontroli str. 70, 301-319, 325-344]
4.11.– 4.12. Maszyny i urządzenia techniczne zainstalowane w pracowniach technicznych
(np. pracowni elektroniki analogowej i cyfrowej) Zespołu Szkół były sprawne.
W pracowniach, w których znajdowały się urządzenia elektryczne były zamontowane
urządzenia przeciwporaŜeniowe uruchamiane samoczynnie oraz dodatkowymi przyciskami.
W pracowniach tych znajdowały się instrukcje obsługi urządzeń technicznych
i elektrycznych, stosowne wyciągi z przepisów bezpieczeństwa i higieny oraz regulaminy
zajęć w pracowni. Zapoznanie się uczniów z przepisami i regulaminami przed dopuszczeniem
ich do zajęć potwierdzane było m.in. wpisami w zeszytach.
[Dowód: akta kontroli str. 71, 343-346]
4.13. Zespół Szkół posiadał waŜną polisę ubezpieczeniową zbiorowego ubezpieczenia od
następstw nieszczęśliwych wypadków dzieci, młodzieŜy i personelu w szkołach i innych
zakładach. Umowa ubezpieczenia została zawarta na okres roku szkolnego tj. od 1 września
2006 r. do 31 sierpnia 2007 r. a ochroną ubezpieczeniową były objęte następstwa
nieszczęśliwych wypadków i innych zdarzeń określonych w ogólnych warunkach
ubezpieczenia niezaleŜnie od miejsca i chwili ich zajścia pod warunkiem, Ŝe nastąpiły w
okresie ochrony ubezpieczeniowej. Umowa ubezpieczenia następstw nieszczęśliwych
wypadków dzieci, młodzieŜy i personelu w okresie poprzednim była zawarta z pełnym
czasem ochrony ubezpieczeniowej co oznaczało odpowiedzialność ubezpieczyciela za
21
wypadki jakie mogą zdarzyć się ubezpieczonemu w czasie nauki, pracy lub pobytu w innym
zakładzie, w drodze do i ze szkoły, pracy lub innego zakładu oraz w Ŝyciu prywatnym.
[Dowód: akta kontroli str. 347-365]
4.14. Ćwiczenie w poszczególnych pracowniach, w których uczestniczyli uczniowie nie
wymagały zastosowania środków ochrony indywidualnej oraz odzieŜy i obuwia roboczego.
[Dowód: akta kontroli str. 359-365]
4.15. W wyniku oględzin stwierdzono, Ŝe część substancji i preparatów chemicznych
znajdujących się w pracowni chemicznej była przechowywana w oszklonej i zamkniętej
szafie w szklanych butelkach oznaczonych wyłącznie symbolem chemicznym bez
zamieszczenia oznaczeń dotyczących nazwy przechowywanej substancji lub preparatu oraz
informacji nt. niebezpieczeństwa lub szkodliwości dla zdrowia do czego zobowiązuje §29 ust.
1 rozporządzenia w sprawie bezpieczeństwa i higieny.
Wśród zgromadzonych w oszklonej szafie związków i substancji chemicznych znajdował się
związek o nazwie „bizmutu (III) azotan 5 hydrat”, który zgodnie z kartą charakterystyki, jest
substancją lub preparatem niebezpiecznym.
W Zespole Szkół nie było wydzielonego odrębnego pomieszczenia przystosowanego do
przechowywania substancji i preparatów niebezpiecznych w rozumieniu przepisów ustawy z
dnia 11 stycznia 2001 r. o substancjach i preparatach chemicznych7 do czego zobowiązywał
§29 ust. 2 ww. rozporządzenia.
Pani Magdalena Lasek – opiekun pracowni chemicznej oświadczyła, Ŝe substancje i preparaty
znajdujące się w pracowni chemicznej nie są substancjami niebezpiecznymi. Odczynniki te to
rozcieńczone roztwory. Butelki z tymi preparatami opatrzone są etykietą ze wzorem
substancji oraz zamknięte w szafie (klucz znajduje się u opiekuna pracowni chemicznej).
Według M. Lasek odczynniki te słuŜą wyłącznie nauczycielowi chemii do pokazów a
uczniowie nie mają z nimi Ŝadnego kontaktu.
Dyrektor Zespołu Szkół nie wyjaśnił dlaczego przechowywane w pracowni chemicznej
substancje i preparaty chemiczne nie posiadały prawidłowych oznaczeń i opisów na
opakowaniach. Podał, Ŝe substancje i preparaty te są roztworami bardzo rozcieńczonymi
(poniŜej 5 %) i nie są niebezpieczne dla uczniów w przypadku polania skóry. Nie są teŜ
łatwopalne a opary tych roztworów nie są szkodliwe. Dyrektor zadeklarował, Ŝe w
7 Dz. U. z 2001 r. nr 11 poz. 84 ze zm.
22
najbliŜszych dniach substancje te zostaną zabezpieczone w kasie pancernej, a następnie
zutylizowane.
Wyjaśniając przyczyny odstąpienia od przystosowania pomieszczenia przeznaczonego do
przechowywania preparatów i substancji niebezpiecznych Dyrektor Jan Dzida podał, Ŝe
szkoła nie posiada wolnych pomieszczeń, które moŜna by przystosować do przechowywania
tego typu artykułów. Kilka lat temu dokonano przeglądu substancji chemicznych
znajdujących się w pracowni i substancje wytypowane przez nauczyciela chemii jako
niebezpieczne zostały zutylizowane. Substancje i preparaty, które pozostały w pracowni
potraktowano jako nieszkodliwe. Aktualnie podjęto decyzję o wycofaniu i utylizacji tych
substancji, które mają w kartach charakterystyk oznaczenie, Ŝe są niebezpieczne.
4.16. W pracowni chemicznej Zespołu Szkół udostępniono karty charakterystyk
niebezpiecznych substancji i preparatów chemicznych zgodnie z wymogami §29 ust. 3
powyŜszego rozporządzenia. Wśród zebranych kart znajdowały się karty charakterystyk
substancji i preparatów chemicznych przechowywanych w pracowni chemicznej.
Dyrektor Zespołu Szkół wyjaśnił, Ŝe z kartami charakterystyk i przepisami bhp nauczyciel
zapoznaje uczniów na pierwszych zajęciach chemii w danej klasie. Ponadto uczeń zapoznaje
się tylko z tymi charakterystykami substancji chemicznych, które są wykorzystywane na
zajęciach w czasie pokazu prowadzonego przez nauczyciela.
[Dowód: akta kontroli str. 71, 320-324, 343-346, 366-369]
4.17. W latach szkolnych 2003/2004 do 2006/2007 zaistniało łącznie 95 wypadków uczniów,
z czego 87 wystąpiło na terenie obiektów Zespołu Szkół. W latach 2004 – 2006 zaistniało
takŜe 9 wypadki przy pracy. Zaistniałe zdarzenia dotyczyły wyłącznie wypadków lekkich
takich jak: skaleczenia, skręcenia stawów, złamania kości kończyn, stłuczenia. Nie
stwierdzono wystąpienia wypadków śmiertelnych, cięŜkich i zbiorowych lub wypadku do
którego doszło w wyniku zatrucia.
Z udostępnionej dokumentacji nie wynikało aby o zaistniałych wypadkach Dyrektor Zespołu
Szkół lub upowaŜniony przez niego pracownik zawiadomił niezwłocznie rodziców
(opiekunów) poszkodowanego ucznia; pracownika słuŜby bezpieczeństwa i higieny pracy;
społecznego inspektora pracy; organ prowadzący szkołę i radę rodziców do czego
zobowiązuje § 41 rozporządzenia w sprawie bezpieczeństwa i higieny.
Dyrektor Zespołu Szkół przyznał, Ŝe nie jest prowadzona dokumentacja rejestrująca
powiadomienia właściwych osób i organów o zaistniałych wypadkach. Wyjaśnił teŜ, Ŝe kaŜdy
23
taki wypadek jest rejestrowany, a dyrekcja szkoły powiadamia telefonicznie rodziców ucznia.
Informowany jest takŜe społeczny inspektor pracy oraz pracownik słuŜby BHP. Nie
powiadamiano o lekkich wypadkach organu prowadzącego szkołę i radę rodziców natomiast
raz w roku sprawozdanie o zaistniałych wypadkach jest przekazywane do organu
prowadzącego. Dyrektor podał takŜe, Ŝe przepis §41 ust. 1 ww. rozporządzenia będzie
realizowany niezwłocznie w pełnym zakresie.
Protokoły powypadkowe dotyczące zdarzeń z udziałem uczniów były przekazane do
Kuratorium Oświaty w Katowicach – Delegatury w Bielsku-Białej. Stanowiły one załączniki
do nw. rejestrów wypadków i były sporządzone zgodnie z wzorem określonym w załączniku
nr 1 do ww. rozporządzenia. Protokoły te były sporządzone i podpisane przez członków
zespołu powypadkowego, w którego skład wchodzili pracownik słuŜby bezpieczeństwa i
higieny pracy (BHP) i społeczny inspektor pracy oraz były podpisane przez Dyrektora
Zespołu Szkół.
W dokumentacji powypadkowej nie było dowodów potwierdzających zaznajomienie
poszkodowanego lub jego opiekuna z treścią protokołów i innych materiałów postępowania
powypadkowego a takŜe nie było dowodu doręczenia protokołu powypadkowego
uprawnionym osobom.
Dyrektor Zespołu Szkół wyjaśnił, Ŝe powyŜsze braki były spowodowane zaniedbaniem
pracownika słuŜby bezpieczeństwa i higieny pracy, który jest odpowiedzialny za prawidłowe
prowadzenie dokumentacji. Dyrektor podał teŜ, Ŝe nowe protokoły po sporządzeniu przez
zespół powypadkowy przed podpisaniem przez niego będą kontrolowane w tym zakresie.
W przypadku wypadków przy pracy zaistniałych w latach 2004 – 2006 - protokoły ustalenia
okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy sporządzano wg wzoru stanowiącego załącznik
do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 2 października 1998 r. w sprawie
wzoru protokołu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy8 - uchylonego z
dniem 11 listopada 2003 r. Protokoły te sporządzał zespół powypadkowy, w którego skład
wchodził społeczny inspektor pracy oraz pracownik słuŜby BHP. Z protokołami tymi
zapoznali się poszkodowani pracownicy szkoły, którzy jednak nie potwierdzali ich odbioru.
Dyrektor Zespołu Szkół wyjaśnił m.in., Ŝe pracownik słuŜby BHP prowadzący dokumentację
nie zmienił wzoru protokołu mimo, Ŝe mógł go stosować tylko do końca marca 2004 r.
Dyrektor zadeklarował, Ŝe w trybie natychmiastowym zostanie wprowadzony wzór protokołu
zgodny z aktualnymi przepisami.
8 Dz. U. z 1998 r. nr 128 poz. 849
24
4.18. Rejestr wypadków uczniów z lat 2003 – 2007 był prowadzony wg wzoru stanowiącego
załącznik nr 1 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 19 września 1996 r.
zmieniającego rozporządzenie w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny w
szkołach i placówkach publicznych (Dz. U. z 1996 r. nr 119 poz. 562) – uchylonego z dniem
22 października 2002 r. Rejestrem wypadków, który powinien być prowadzony wg wzoru
stanowiącego załącznik nr 2 do rozporządzenia w sprawie bezpieczeństwa i higieny nie były
objęte wypadki pracowników szkoły.
Dyrektor Zespołu Szkół wyjaśnił m.in., Ŝe pracownik słuŜby BHP stosował stary wzór
rejestru wypadków z 1996 r. pomimo wcześniejszego zapoznania go z rozporządzeniem z
2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny. Ponadto Dyrektor zadeklarował, Ŝe zobowiąŜe na
piśmie tego pracownika do stosowania nowego, obowiązującego wzoru tak, aby wszystkie
zdarzenia były rejestrowane czyli takŜe wypadki z udziałem pracowników Zespołu Szkół.
[Dowód: akta kontroli str. 91-92, 280-298, 359-365, 370]
O przeprowadzeniu kontroli dokonano wpisu w ksiąŜce kontroli pod pozycją 3/2007.
Poprzez zamieszczenie w protokole kontroli niŜej wymienionych pouczeń kontroler
informuje Dyrektora Zespołu Szkół Elektronicznych, Elektrycznych i Mechanicznych w
Bielsku-Białej o przysługującym mu prawie:
− zgłoszenia przed podpisaniem protokółu kontroli, w terminie 14 dni od daty otrzymania
niniejszego protokołu kontroli, pisemnych, umotywowanych zastrzeŜeń co do ustaleń
zawartych w protokóle kontroli (art. 55 ust. 1 i 2 ustawy o NIK);
− odmowy podpisania niniejszego protokołu, z jednoczesnym obowiązkiem złoŜenia na tę
okoliczność, w terminie 7 dni, wyjaśnień dotyczących przyczyn odmowy podpisania
protokółu kontroli (art. 57 ust. 1 ustawy o NIK). W przypadku zgłoszenia zastrzeŜeń,
termin 7 dni – zgodnie z art. 57 ust. 2 ustawy o NIK – biegnie od dnia otrzymania
ostatecznej uchwały w sprawie ich rozpatrzenia;
− złoŜenia z własnej inicjatywy na piśmie dodatkowych wyjaśnień co do przyczyn
i okoliczności powstania nieprawidłowości opisanych w niniejszym protokole kontroli,
w terminie uzgodnionym z kontrolerem (art. 59 ust. 2 ustawy o NIK).
25
Dyrektor Zespołu Szkół Elektronicznych,
Elektrycznych i Mechanicznych
Kontrolujący:
Specjalista kontroli państwowej
Jan Dzida
Bielsko-Biała, 27 czerwiec 2007 r.
Artur Stekla
Bielsko-Biała, 27 czerwiec
2007 r.
Potwierdzam, Ŝe w dniu 27 czerwca 2007 r. otrzymałem jeden egzemplarz protokołu kontroli
Zespołu Szkół Elektronicznych, Elektrycznych i Mechanicznych w Bielsku-Białej.
Dyrektor Zespołu Szkół Elektronicznych,
Elektrycznych i Mechanicznych w Bielsku-Białej
Jan Dzida