2

Inhoudsopgave

Inleiding 3WatisRemedialTeaching? 3Deremedialteacheralspersoon 6

VoorwaardenominaanmerkingtekomenvoorRemedialTeaching 7Verwachtingspatroonnaardeleerling 7

RTaanmeldingsprocedure 9

Bijlage3:AfsprakenkaartRT/Dyslexieondersteuning 12

3

Inleiding In dit document is beschreven wat de rol en de functie van de remedial teacher is binnen de Thorbecke SG vmbo-PrO. Deze versie van het protocol ‘Remedial Teaching’ is bedoeld voor alle betrokkenen van de school. Dit zijn dus de medewerkers, leerlingen en natuurlijk ouders/verzorgers. Dit protocol heeft als doel om inzicht te verschaffen in Remedial Teaching en wat de werkzaamheden zijn van de remedial teacher.

WatisRemedialTeaching?Een remedial teacher (RT-er) is een leraar die remediërend werkt met kinderen die leerproblemen hebben. In het woord remediëren zit het woord remedie. Dit woord stamt af van het Latijnse woord remedium dat (genees)middel, (red)middel, of ‘middel tegen’ betekent. Remedial wordt ook wel omschreven als het leveren van een middel om iets dat niet goed gaat toch in orde te brengen. Een remedial teacher is dus een docent die middelen aanreikt om een niet goed verlopend leerproces toch goed te laten verlopen (Ruijssenaars et al, 2004). De remedial teacher maakt meestal onderdeel uit van een zorgtraject binnen de school. Vanzelfsprekend liggen daar een aantal basisbeginselen aan ten grondslag. Op basis van het werk van Van Gelder (1962), berust remedial teaching op een drietal kernprincipes:

1. Remedial teaching dient aangeboden te worden vanuit een (ortho)pedagogische basishouding.

2. Het dient onderdeel te zijn van een handelingsplan. 3. Remedial Teaching richt zich aan de ene kant op de moeilijkheden van de

individuele leerling. Aan de andere kant richt het zich op de mogelijkheden van de individuele leerling.

Bovenstaande punten zijn te allen tijde nauw met elkaar verbonden, omdat zij gericht zijn op het handelingsgericht dan wel doelgericht werken. Een methode waarmee veel Nederlandse (voortgezet onderwijs) scholen werken.

4

Vormen van RT-ondersteuning Op de Thorbecke SG onderscheiden we drie verschillende niveaus, waarop RT-ondersteuning kan worden geboden: Niveau 1 Verlengde instructie in de klas en ondersteuning aan groepjes leerlingen. Op deze manier heeft de (vak)docent een paar extra handen in de klas. Niveau 2 Tijdelijke ondersteuning, max. 6 ondersteuningen en 1 maal per schooljaar inzetbaar, ondersteuning aan groepjes leerlingen en individueel. Op dit niveau worden de leerlingen (meestal) niet geholpen in de klas, maar in een rustige ruimte waar het niet of nauwelijks wordt afgeleid. Niveau 3 Langdurige ondersteuning, max. een half jaar, dossieropbouw richting dyslexie/dyscalculie onderzoek, ondersteuning aan individuele leerling. Op dit niveau wordt er heel specifiek gekeken naar oorzaken en gericht geoefend op (meestal) de basisvaardigheden. Aan het einde van elk RT-traject wordt de balans opgemaakt en bekeken wat de behaalde resultaten hebben opgeleverd. Deze worden weer kortgesloten met de betrokkenen. Dat kunnen diverse docenten zijn, maar ook de mentor, intern begeleider, orthopedagoog, dyslexiespecialist en ouders/verzorgers. Soms kan een RT-traject ook gestart worden aan de hand van IOP-gesprekken of juist tijdens deze gesprekken zelfs geëvalueerd worden.

5

Taken van een Remedial Teacher De remedial teacher houdt zich bezig met doelgerichte en intensieve individuele begeleiding of begeleiding in groepjes. Daarnaast werkt hij handelingsgericht doordat hij een signalerende, remediërende en evaluatieve functie heeft. Voordat er overgegaan wordt tot remedial teaching, dient er altijd een hulpvraag aanwezig te zijn. Dit is het vertrekpunt om leerlingen met didactische leerproblemen vaardigheden aan te leren, zodat zij beter in staat zijn om bijvoorbeeld hun huiswerk te maken, te plannen of de woordjes van Engels beter te leren onthouden. De insteek is, dat leerlingen hierdoor zoveel mogelijk op hun school kunnen blijven en zich zelfstandig weten te redden met de tools die zij aangereikt hebben gekregen. Leerlingen met leerproblemen (bijvoorbeeld dyslexie of dyscalculie) of stoornissen (ADHD, PDD-NOS) kunnen eveneens ondersteuning krijgen van de remedial teacher. Uiteraard wordt ook dan de geboden ondersteuning op voorhand doorgesproken met de mentor. Meestal is de (individuele) ondersteuning gespecificeerd op de talen (Nederlands, Engels of Duits) of op de zaakvakken (bijvoorbeeld wiskunde, Nask, economie). Daarnaast heeft de remedial teacher ook een informatieve functie naar leerlingen, ouders en docenten toe. Een goed voorbeeld is bijvoorbeeld de jaarlijkse informatieavond over dyscalculie. Een RT-er kan in bepaalde gevallen ook ingeschakeld worden door de orthopedagoog, om toetsen af te nemen bij leerlingen, als onderdeel van screeningsonderzoek naar dyslexie of dyscalculie. Op basis daar van, kan worden nagegaan of vervolgonderzoek naar dyscalculie danwel dyslexie geindiceerd is. De RT-er kan examenkandidaten eveneens ondersteuning bieden bij diverse vakken. Dat kan gaan om het zoeken naar de juiste leerstrategie, maar het kan ook gaan om een herhaling van bepaalde lesstof. Leerlingen kunnen dan aan de hand van gerichte vragen -over specifieke onderdelen van een vak- uitleg krijgen. De RT-er op de Thorbecke SG Vmbo/Pro is verantwoordelijk voor de uitgifte van de zogeheten dyscalculie(examen)passen. Zo is de dyslexiespecialist verantwoordelijk voor de uitgifte van de dyslexie(examen)passen. Een andere taak van de RT-er is het bijhouden van de regelgeving omtrent de landelijke rekentoetsen.

6

De remedial teacher als persoon Een remedial teacher heeft net als alle andere docenten binnen de school een voorbeeldfunctie, waarbij het ten toon spreiden van een positieve houding en instelling van groot belang zijn. Regelmatig wordt er hulp aan leerlingen geboden die hun zelfvertrouwen verliezen, of gespannen en faalangstig zijn. Op dat moment is het ook de taak van de RT-er om die gevoelens te reduceren, zodat de weg vrij is om te werken aan de eigen cognitie (kennis). Hij of zij blijft te allen tijde geloven in de kennis en kunde van de leerling. Vrijwel alle RT-ers hebben met elkaar gemeen, dat zij bevoegd docent zijn en zich gespecialiseerd hebben middels een Master SEN (Special Educational Needs) opleiding.

7

Voorwaarden om in aanmerking te komen voor Remedial Teaching Er zijn een aantal voorwaarden verbonden bij het aanmelden van een leerling bij de RT-er:

- De leerling dient een gemotiveerde houding te hebben. - De docent is –door toedoen van het beperkt aantal lesuren- niet bij machte om

iedere leerling voldoende op zijn of haar niveau te kunnen bedienen. - Zodra een docent signaleert dat een leerling in zijn les uitvalt op een of

meerdere onderdelen binnen het vakgebied. - Zodra de RT’er, dyslexiespecialist of orthopedagoog –omwille van

dossieronderzoek- significante verschillen constateert t.a.v. de standaard. - Op het moment dat een docent of mentor vermoed dat een leerling gehinderd

wordt door nog niet eerder gediagnosticeerde leer- of gedragsstoornissen. De laatste twee punten zijn overigens gericht op preventieve ondersteuning.

Tevens zijn er een aantal signalen die de kans op RT vergroten:

- Het kan zijn, dat een leerling in het verleden op de basisschool ondersteuning heeft gehad van de Intern Begeleider of Remedial Teacher. Vaak is die hulp gebaseerd op uitval bij taal, spelling en/of rekenen (stelselmatige D- en E-scores).

- Het kan ook zijn, dat een leerling op structurele basis lage scores behaald gedurende een periode. Mogelijk is er sprake van een onjuiste werkhouding, verminderde motivatie of wellicht zit de leerling niet lekker in zijn vel.

VerwachtingspatroonnaardeleerlingTijdens het intakegesprek beoordeelt de remedial teacher in hoeverre de desbetreffende leerling gemotiveerd is om het hulptraject aan te willen gaan en vol te kunnen houden. Bovendien worden de verwachtingen van beide partijen naar elkaar toe uitgesproken. Een ander niet geheel onbelangrijk aspect, is de eigen verantwoordelijkheid van de leerling. De leerling wordt namelijk verantwoordelijk gehouden voor het bijhouden van zijn/haar afspraken met de remedial teacher. Elke leerling krijgt bij de start van een RT-traject een afsprakenformulier mee (zie bijlage 3), waarop alle afspraken worden bijgehouden. Elke afspraak wordt eveneens vermeld op het leerlingvolgsysteem (Magister).

8

De leerling kan op vertoon van dit formulier toestemming krijgen van de docent, zodra de remedial teacher een afspraak met de leerling heeft gemaakt onder een bepaalde les. De meeste remedial teacher-afspraken vinden plaats onder de reguliere lestijd. Afspraken worden altijd ter aanvulling van de reguliere lessen gepland. Dit houdt in, dat er geen afspraak wordt gepland op een lesuur rekenen als uw zoon of dochter rekenen moeilijk vindt. Uw zoon of dochter zal dus altijd uitgenodigd worden op de momenten waarop hij of zij de les een keer kan missen. Het kan natuurlijk een keer voorkomen dat een leerling niet kan verschijnen op de afspraak. Bij toetsen, ziekte, een overlijden of andersoortige verhinderingen kost de leerling dit –omwille van overmacht- geen remedial teaching-afspraak. Is de leerling de afspraak voor een eerste keer vergeten, dan spreekt men van een incident en wordt hij/zij persoonlijk door de remedial teacher uit de les opgehaald. Bij een tweede keer vergeten, is er sprake van een patroon en zal de ondersteuning van de remedial teacher worden beëindigd. Wanneer de leerling niet kan voldoen aan zijn of haar afspraak, dan dient de remedial teacher hier van tijdig in kennis te worden gesteld. De leerling moet zich echter beseffen, dat het missen van een afspraak met de remedial teacher kostbare minuten zijn die zijn verloren.

9

RT aanmeldingsprocedure Zodra de mentor of docent heeft gesignaleerd dat een (mentor)leerling vastloopt bij een bepaald vak of vakonderdeel, dan dient de mentor de desbetreffende leerling aan te melden voor remedial teaching. Dat geschied altijd via het ‘aanmeldformulier RT’. Zie bijlage 1 voor een weergave van het formulier. Het kan ook voorkomen, dat de remedial teacher op eigen initiatief een leerling remedial teaching biedt. Aan de hand van dossiergegevens, tegenvallende resultaten of gesprekken met collega’s of leerlingen, kan ook worden overgegaan tot het starten van een hulptraject. Mocht het gaan om een aanmelding van een onderbouw leerling, dan wordt het formulier in eerste instantie doorgestuurd naar de intern begeleider onderbouw. Mocht het gaan om een aanmelding van een bovenbouw leerling, dan wordt het formulier in eerste instantie doorgestuurd naar de intern begeleider bovenbouw. De intern begeleiders zijn coördinator van alle begeleidingstrajecten van de leerling. Vervolgens krijgt de RT-er het aanmeldformulier doorgestuurd van de intern begeleider. De remedial teacher beoordeelt de aanvraag, volgens een vast stramien. Eerst moet worden bekeken in hoeverre de ondersteuning geboden kan worden door de huiswerkklas (bij een onderbouwaanvraag). Zodra de ondersteuningsbehoefte een meer gespecificeerde aanpak vereist, is het een zaak voor de RT-er. De remedial teacher heeft altijd eerst een intakegesprek met de leerling. Daarin moet de ondersteuningsbehoefte van de leerling worden vastgesteld. Daarnaast wordt de route (van hooguit 6 a 7 ondersteuningsmomenten) er wordt uitgestippeld. Gedurende de ondersteuning wordt bijgehouden hoe het verloop is geweest en welke resultaten er zijn behaald. Elke ondersteuning wordt immers gestart met een doel. De vorderingen worden altijd bijgehouden middels het leerlingvolgsysteem (Magister) op school. Bijlage 2 biedt een schematische weergave van de aanmeldroute. Het is echter een misvatting, dat de remedial teacher een bijlesdocent is die het allemaal wel even uitlegt. De remedial teacher wordt niet ingeschakeld om de cognitieve achterstand van leerlingen weg te werken, als blijkt dat de inzet van de leerling in de klas (ver) benedenmaats is. De remedial teaching wordt in dergelijke situaties onherroepelijk stopgezet.

10

Bijlage 1: Aanmeldingsformulier extra begeleiding AANMELDINGSFORMULIER EXTRA BEGELEIDING Leerling

Klas

Mentor

DOSSIERGEGEVENS: Dyslexieverklaring

Ja/nee

Vermoeden van dyslexie

Ja/nee

Dyscalculieverklaring

Ja/nee

Vermoeden van dyscalculie

Ja/nee

REEDS GEBODEN BEGELEIDING EN ONDERSTEUNING Extra ondersteuning in de les Extra opdrachten voor thuis

(vermeld ook de periode)

Huiswerkklas

Eerder geboden R.T.

Inzet tijdens de reguliere lessen

ONDERSTEUNINGSBEHOEFTE Vakgebied

Specifieke vakonderdelen

Overig

Inleverdatum: Dit formulier a.u.b. digitaal inleveren bij Ans Kanis (a.kanis@ooz.nl Onderbouw) OF Ineke Dedden (i.dedden@ooz.nl Bovenbouw). Let ook op het volledig invullen van dit formulier.

11

Bijlage 2: Schematisch overzicht protocol RTDitprotocolheeftalsdoelrichtlijnentegeven indeaanmeldprocedurevoorRemedialTeachingenhetbiedteveneensinzichtindestappennadeondersteuning.

N.a.v.achterblijvenderesultaten,ofIOPgesprek

Mentor

Huiswerkklas-Huiswerkmaken-Overhoren

AanmeldingbijOnderbouw-ofBovenbouw-coördinatorviaaanmeldformulierStuurtaanmeldingdoor

naarRemedialTeacher

Niveau1-Verlengdeinstructieindeklas-Ondersteuningaangroepjesleerlingen

Niveau2-Tijdelijkeondersteuning-Maximaal6keeren1keerperschooljaarinzetbaar-Ondersteuningaangroepjesleerlingenenindividueel

Niveau3-Langdurigeondersteuning-Maximaaleenhalfjaar-Dossieropbouwrichtingdyslexie/dyscalculie-Individueleleerling

Betreftheteenhulpvraagvandeleerlingoptaalkundiggebied?Danverlooptdegebodenondersteuningviadetaalspecialist/dyslexiespecialist

Gerichtophetbevorderenvanzelfstandigheid/zelfredzaamheidindeklas

12

Bijlage 3: Afsprakenkaart RT/Dyslexieondersteuning Schooljaar2015-2016Besteleerling,Voor je ligt een afsprakenformulier. De afspraken kunnen gaan over het maken vanhuiswerk,nakomenvanRT-afspraken,meenemenvan(werk)boekenenhet tonenvaninzet.Hetafsprakenformulierwordtzowelvoordedyslexie-ondersteuninggebruikt,maarookvoorRT-ondersteuning.Daarnaast ishetverstandig,ombijelkeafspraakdit formulierbijjetehebben.Jekuntdanookaanjementorofdocentlatenzien,datjeeenafspraakhebtmetmevrouwDeRuiterofmetmeneerBosman.Datum Tijdstip Lokaal Vak Mw.DeRuiter/Mr.Bosman Gemaakteafspraken:………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………